Hana Makhmalbaf

‫ﻟﺬت دﻳﻮاﻧﮕﻲ‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺣﻨﺎ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف‬ ‫ـ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺴﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف‪ 14/5 :‬ﺳﺎﻟﻪ‪.‬‬ ‫ـ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﺮﻓﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ‪ 8‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻛﻼس دوم دﺑﺴﺘﺎن‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﺮﻓﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬در آن زﻣﺎن دو ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﺔ ﻫﻨﺮي راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻛـﻼسﻫـﺎي‬ ‫آن ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺬابﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺎ درﺑﺎرة اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷـﻴﻢ روﺳـﺮي ﻣـﺎ‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻧﺮود ﺗﺎ ﺧﺪا ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻧﺒﺮد ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ در ﺧﺎﻧﺔ ﻣﺎ درﺑﺎرة ﻧﻘﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻋﻜﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ‬ ‫و داﺳﺘﺎن وﺷﻌﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ ﭘﺪرت ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﺮوي ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻳﻚ ﺷﺮط ﮔﺬاﺷﺖ ﺑﻌﺪ ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻪ ﺷﺮﻃﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻦ آزادم ﻫﺮ ﻛﺎري دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪ ،‬اﻣﺎ آن ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻳـﻚ ﻣـﺎه‪،‬‬ ‫روزي ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻜﺮار ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ﻣﻦ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاري ﻛـﻨﻢ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺣـﺪاﻗﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬روزي ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑـﻪ راﺣﺘـﻲ‬ ‫روزي ﭘﻨﺠﺎه ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاري ﻛﻨﻢ‪ .‬و ﻣﻦ ﻋﺎدت ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎ وﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ‪ 30‬روز ﺿﺮﺑﺪر‬ ‫‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ از ﻫﺮ ﻋﻼﻗﻪاي ﻛﻪ دارم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺨﺼﺺ ﺑﺮﺳﻢ‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ ﻫﻤﺔ درسﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺖ آﺳﺎن ﺑﻮد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ در ‪ 30‬ﻛﻼﺳﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﺔ ﻣﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻌـﻀﻲ از اﻳـﻦ درسﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ آن ﻛﻪ ﭘﺪرم ﺳﺎده ﺳﺎزي ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪم و ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣـﺴﺶ را‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻛﻼس ﻋﺮﻓﺎن ﺣﺪود ‪ 40‬روز‪ ،‬ﻫﺮ روز ﻣﺎ درﺑﺎرة زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻜـﻲ از ﻋﺮﻓـﺎ روزي ‪8‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬و ﻣﻦ ﻳﻚ روز ﺧﻮدم را ﺣﻼج ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻳﻚ روز اﺑﻮﺳﻌﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺨﻴﺮ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻪ درسﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد و ﭼﻪ درسﻫﺎﻳﻲ آﺳﺎن؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻓﻠﺴﻔﻪ از ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺑﻮد و ﺷﻌﺮ و داﺳﺘﺎن آﺳﺎنﺗﺮ‪.‬‬

‫‪١‬‬

‫ـ اﻳﻦ ﻛﻼسﻫﺎ آﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺟﻨﺒﺔ ﺗﺌﻮري داﺷﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺑﻌﻀﻲ از درسﻫﺎ را ﻣﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﻨﺎ‪ ،‬دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاري‪ ،‬اﺳـﻜﻴﺖ‬ ‫و آﺷﭙﺰي و ﺷﻬﺮﺷﻨﺎﺳﻲ و راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒـﺔ ﻋﻤﻠـﻲ داﺷـﺖ‪ .‬ﺑﻌـﻀﻲ درسﻫـﺎ را ﻳـﺎد‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﻛﻼس ﻋﺮﻓﺎن و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤـﻴﻦﻫـﺎ ﻫـﻢ در آﺧـﺮ ﻋﻤﻠـﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺪرم اول ﻫﺮﭼﻪ درﻣﻲآورد ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﻼسﻫﺎ از ﻣـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﺎ ﻫﻢ اﻳﻦﻫﺎ را ﺑﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴـﺎز دارﻧـﺪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬ﻳـﺎدم‬ ‫ﻫﺴﺖ ﺑﻌﺪ از ﻛﻼس ﻋﺮﻓﺎن‪ ،‬ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﺣﺘﻲ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﺨـﺸﻴﻢ و ﻫﻤـﻴﻦ ﻛـﺎر را‬ ‫ﻫﻢ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻢ ﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻫﺪﻳﻪ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺎزﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻲ و داﺳـﺘﺎن ﻧﻮﻳـﺴﻲ‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻓﻘﻂ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻧﺠﺎم ﺑـﺪﻫﻴﻢ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﮕـﻮﻳﻴﻢ ﺑﻠـﺪﻳﻢ ﻧـﻪ آن‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﻢ و ﺧﻮاﻧﺪهاﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ راﺣﺘـﻲ داﺳـﺘﺎن ﺑﻨﻮﻳـﺴﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ داﺳﺘﺎن ﻧﻮﻳﺴﻲ را ﺑﻠﺪﻳﻢ ﻧﻪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺻﻮل داﺳﺘﺎن ﻧﻮﻳﺴﻲ را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ ﻧﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺪاﻳﻲ ﺗﻮ از ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎﻻﻧﺖ ﻧﺸﺪه؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻧﻪ ﻣﻦ راﺑﻄﻪام را ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﺮدهام‪ .‬ﻫﺮ روز ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎﻋﺖ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎﻻن ﺧﻮدم‬ ‫ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪم‪ .‬ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﺤﻞ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري‬ ‫وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ از اﻳﻦ ﻛﻪ وﻗﺘﺖ را ﻣﺪام ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺧﻮدت ﻣﻲﮔﺬراﻧﻲ‪ ،‬اﺣـﺴﺎس ﺧـﺴﺘﮕﻲ و‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻜﺮدهاي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﭼﺮا‪ .‬دﻧﻴﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ادﻋﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲﺗﺮ ﺑﻮدن را دارﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎي ﺑﭽـﻪﻫـﺎ‪،‬‬ ‫دﻧﻴﺎي ﺗﻨﻬﺎﺗﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ آنﻫﺎ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ ﺣـﺮف ﺑﺰﻧﻨـﺪ ﻣـﺪام ﺑـﺎ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮي دروﻧﻲ دارﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺪتﻫﺎ ﺳﺎﻛﺖ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﺑﺲ در ﺳﺮﺷـﺎن ﺑـﺎ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺣﺮف زدهاﻧﺪ اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ در ذﻫﻨﺸﺎن را ﻣﻲﮔﺬرد را ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﺳـﺖ و از‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﺠﺎﺗﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ از اول دوﺳﺖ داﺷﺘﻲ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز ﺑﺸﻮي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اواﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬و آﺑﺮﻧﮓ ﻛـﺎر ﻣـﻲﻛـﺮدم‪ .‬ﭼﻴﺰﻫـﺎي ﺧﺮﭼﻨـﮓ و ﻗﻮرﺑﺎﻏـﻪاي‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم و ﭘﺪرم آنﻫﺎ را ﻗﺎب ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲزد و وﻗﺘﻲ ﻣﻬﻤﺎن داﺷﺘﻴﻢ از ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻣﻦ‬ ‫ﻣﺜﻞ آﺛﺎر اوﻟﻴﻪ وﻧﮕﻮك و ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد و اﻳﻦ ﻛﺎر او ﺑﻪ ﻣﻦ اﺣﺴﺎس اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻣـﻲداد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺷﺪم ﺑﻪ او اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﺮا از اﻳﻦ ﺧﺮﭼﻨﮓ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻤﻲ‬ ‫ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدي؟‬

‫‪٢‬‬

‫ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬اول اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ در ﺗﻮ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫـﻢ دروغ ﻧﮕﻔـﺘﻢ‬ ‫وﻧﮕﻮك و ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﻫﻢ ﻛﺎرﻫﺎي ﻛﻮدﻛﻲﺷﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺮﭼﻨﮓ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪاي ﺑﻮده‪.‬‬ ‫و اﻳﻦ ﻛﺎر او ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ اواﻳﻞ دﻟﻢ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻧﻘﺎش ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﺑﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪان ﺑـﺰرگ‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲ اﻳﺮان ﻫﻢ رﻓﺖ و آﻣﺪ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬از ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ آنﻫﺎ وﻗﺘﻲ روزﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺳﺮﻫﻢ در ﻛﺎرﮔـﺎهﺷـﺎن‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم‪ .‬و ﭼﻮن ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ را دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ از ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ ﭘﺪرت ﻓﻘﻂ ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﺗﺮا ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲزد ﻳﺎ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرت را ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲزد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﭘﺪرم ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻣﻦ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﺳﻤﻴﺮا و ﻋﻜﺎﺳﻲﻫﺎي ﻣﻴـﺜﻢ را ﺑـﻪ دﻳـﻮار ﻣـﻲزد‪ .‬ﺑﻌـﺪﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﭼﻮن ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻣﻲآﻳﺪ از آﺛﺎر ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﻤﺎ زﻳﺮ دﺳﺖ و‬ ‫ﭘﺎي ﺗﻌﺮﻳﻒ دﻳﮕﺮان از آﺛﺎر ﻣﻦ ﻟﻪ ﺷﻮﻳﺪ و ﻧﺪﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ در و دﻳﻮار ﺧﺎﻧـﻪ را ﭘـﺮ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد از ﻛﺎرﻫﺎي ﻛﻮدﻛﺎﻧﺔ ﻣﺎ و ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ اول ﻛﻪ وارد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ از آﺛﺎر ﭘﺪرم ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫و ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﺔ ﭘﺪرم‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎد از ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺎ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑـﻮد‬ ‫ﻣﺎ زﻳﺮ ﺳﺎﻳﺔ ﻧﺎم ﺑﺎﺑﺎ ﻟﻪ ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ .‬ﺳﻤﻴﺮا ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﻚ روز ﺑﺎ ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻜﻲ از ﺧﻮاﻧﻨـﺪﮔﺎن ﻣـﺸﻬﻮر‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻳﺮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮ آن ﺧﻮاﻧﻨﺪة ﻣﺸﻬﻮر ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻫـﻢ زده ﺑـﻮد و ﮔﻔﺘـﻪ ﺑـﻮد ﺷـﻤﺎ‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ ﺻﺪاي ﻣﺎدر ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ اﻣﺎ ﻣﻦ از ﺻﺪاي ﻣﺎدرم ﺑﻴﺰارم ﺑﺮاي آن ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛـﺲ ﺑـﻪ ﺧﺎﻧـﺔ ﻣـﺎ‬ ‫آﻣﺪه اﻳﻦ ﺻﺪا ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻣﻦ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺎﺑﺎي ﻣﻦ ﻋﺒﺮت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ـ ﺗﻮ در ‪ 8‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻲ ﻛﻪ در ﺟﺸﻨﻮاره ﻟﻮﻛﺎرﻧﻮ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده‬ ‫ﺷﺪه و از ‪ 9‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ ‪ 13‬ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادهات ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻋﻜـﺎس و‬ ‫ﻣﻨﺸﻲ ﺻﺤﻨﻪ و دﺳﺘﻴﺎر ﻛﺎرﮔﺮدان ﻛﺎر ﻛﺮدي و در ‪ 14‬ﺳﺎﻟﮕﻲ اوﻟﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﻌﺮت‬ ‫ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ و در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪاي ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺟﺸﻨﻮاره ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاي ﻫﻴﭻ ﻛﺲ در ﻛﺮة زﻣﻴﻦ ﻧﻴﻔﺘﺎده‪ ،‬آﻳﺎ ﺗـﻮ‬ ‫ﺧﻮدت را ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻣﻲداﻧﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ ﺧﻮدم را دﺧﺘﺮي ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻮش ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﻧﺲ ﻳﻚ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ را داﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ اﮔﺮ ﭘﺪرت ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺨﻤﻠﺒـﺎف ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪ و ﻓﻴﻠﻤـﺴﺎز ﻧﺒـﻮد ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺷـﺎﻧﺲ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻮدن و ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز ﺑﻮدن ﭘﺪر ﻣﻦ در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد ﻣﻬـﻢ ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠـﻲ از ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪان و‬ ‫ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزان ﺑﺰرگ در اﻳﺮان و دﻧﻴﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﺳﻬﻤﻲ از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪي و ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزي ﭘﺪرﺷﺎن‬ ‫ﻧﺒﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻦ در ﻣﺮﺑﻲ ﺑﻮدن ﭘﺪرم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪر ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻦ و اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮادهاش را‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫در ﻫﻤﺔ ﻣﻮارد ﺑﺮاي اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ ﻣﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣‬‬

‫او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ از ﻣﻌﻠﻤﻲ ﺑﺪش ﻣﻲآﻳﺪ اﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺪام اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ اول ﺧﻮدش‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﻔﻬﻤﺪ ﺑﻌﺪ آن را ﺳﺎده ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ آﻣﻮزش دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎ وﻗﺘـﻲ ﺑـﻪ ﻣﻬﻤـﺎﻧﻲ ﻫـﻢ‬ ‫ﻣﻲروﻳﻢ و ﻳﺎ در ﺷﻬﺮ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﺪهاﻳﻢ او در ﺣﺎل آﻣﻮزش اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ اﮔﺮ ﭘﺪرت ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف ﻧﺒـﻮد‪ ،‬ﺗـﻮ اﻳـﻦ ﺷـﺎﻧﺲ را از دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﻲدادي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺣﺘﻤﺎً‪.‬‬ ‫ـ و آن وﻗﺖ ﭼﻜﺎره ﻣﻲﺷﺪي و ﺗﺎ ‪ 14/5‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬روزﻫﺎﻳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان اﻳﺮان ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻳﻚ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﻲﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ .‬و ﻛﻠﻪام را از دﻫﻬﺎ درس ﻛﻪ ﻧﻪ در زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ دردﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮرد و ﻧﻪ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﺷـﺪن و ﻧـﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻼق ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲآﻳﺪ را ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم و آﺧﺮ ﺳﺮ ﺑـﺸﻮم ﻳـﻚ ﺻـﺎﺣﺐ ﻣـﺪرك ﺑـﻲﻛـﺎره و‬ ‫اﻓﺴﺮده‪ .‬ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ درد ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻟﺸﮕﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮدن ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻘﺪر ﺷﺒﻴﻪ ﭘﺪرت ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ ‪ 14/5‬ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺪرم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺷﺒﺎﻧﻪ روز زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬و ‪ 6‬ﺳـﺎل اﺳـﺖ ﺷـﺎﮔﺮد‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻧﮕﺎر او دارد در ﻓﻜﺮ ﻣﻦ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﺪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣـﻦ ﺑﭽـﺔ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﺔ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮت ﺳﻤﻴﺮا و ﺑﺮادرت ﻣﻴﺜﻢ داري؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ﻫﺮ دوي آنﻫﺎ ﺟﻮاﻧﺘﺮم‪ ،‬ﺧﺐ اﻳﻦ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻤﻴﺮا ﺧﻴﻠﻲ دﺧﺘﺮ اﺳـﺖ‬ ‫و ﻣﻴﺜﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺴﺮ و ﻣﻦ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي اﻳﻦ وﺳﻂ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﻦ آن دو ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ـ آﻳﺎ وﻗﺘﻲ ﻣﺎدر ﺷﺪي ﺣﺎﺿﺮي ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎﻳـﺖ ﻫﻤـﻴﻦ ﻧـﻮع ﻣﺪرﺳـﻪاي را ﻛـﻪ‬ ‫ﺧﻮدت در آن درس ﺧﻮاﻧﺪهاي‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اﻣﻴﺪوارم‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺮف ﭘﻴﺶ ﻧﺰﻧﻢ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠـﻮم ﻧﻴـﺴﺖ زﻧـﺪه‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﭽﻪدار ﺷﻮم‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺮﺑﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷـﻢ‪ .‬وﻟـﻲ‬ ‫اﮔﺮ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻣﺪم‪ ،‬از ﺑﻴﻦ ﻣﺪارس آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻣﺪرﺳﺔ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف دوﻣﻲ‬ ‫را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ـ ﻧﻈﺮ ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎﻻن ﺗﻮ درﺑﺎرة اﻳﻦ ﻧﺤﻮهاي ﻛﻪ درس ﺧﻮاﻧﺪهاي ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻨﺪ در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪرﺳﻪاي درس ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘـﻲ ﺑﺎﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻣﺪرﺳـﻪ را راه‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ از ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﺳﺘﺎن و ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺸﺎن را ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﺪرﺳـﻪ ﺑﻔﺮﺳـﺘﻨﺪ اﻣـﺎ ﻫﻤـﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺪرﻛﺸﺎن ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻲ آﻣﺪﻧﺪ و ول ﻛﺮدﻧﺪ ﭼـﻮن روزي ‪8‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺠﺎم دادن ﻳﻚ ﻛﺎر ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬آدمﻫﺎ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ‪ 1‬ﺳـﺎﻋﺖ روي ﻳـﻚ ﭼﻴـﺰي‬ ‫وﻗﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪرﺳﺔ ﻣﺨﻤﻠﺒـﺎف اﮔـﺮ ﻓﻘـﻂ ﻳـﻚ اﺻـﻞ‬

‫‪٤‬‬

‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﺻﻞ ﺗﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻌﺎر اﻳﻦ ﻣﺪرﺳﻪ اﻳﻦ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﻬـﻢ ﻧﻴـﺴﺖ ﭼـﻪ ﻋﻼﻗـﻪاي داري ﻳـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي را ﻳﺎد ﺑﮕﻴـﺮي اﻣـﺎ روزي ‪ 8‬ﺳـﺎﻋﺖ و ﺣـﺪاﻗﻞ ‪ 1‬ﻣـﺎه ﻫﻤـﺎن ﻛـﺎر را ﺑﻜـﻦ‪.‬‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎي ﻣﺎ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ دوش ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ‪ 4‬ﻣـﺎه روزي ‪ 8‬ﺳـﺎﻋﺖ ﻓﻘـﻂ زﺑـﺎن اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ‬ ‫ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ .‬ﺳﻤﻴﺮا در ﻫﻤﻴﻦ ‪ 4‬ﻣﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ زﺑﺎن ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺖ اﻧﮕـﺎر ﻛـﻪ ﻣـﺎ دوش‬ ‫زﺑﺎن ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﻣﺎه دوش ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻫﻤـﻴﻦ ﻃـﻮر دوش ﻣﻮﺳـﻴﻘﻲ‪ ،‬دوش‬ ‫ﻓﻬﻢ ﻧﻘﺎﺷﻲ‪ ،‬دوش ﻋﻜﺎﺳﻲ‪ ،‬دوش ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬دوش ﻗﺼﻪ و دوش ﺷﻌﺮ‪.‬‬ ‫ـ راﺳﺘﻲ ﺷﻌﺮ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﭼﻪ ﺟﻮر ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ .‬در ﺧﺎﻧﻮادة ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف ﺗﻮ اوﻟـﻴﻦ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﮔﻔﺘﻪاي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اﻛﺜﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادة ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف ﺷﻌﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ زﺑﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻗـﺼﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ » ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ وﻳﺰا« ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﻛﺸﻒ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﻌﺮ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﻣﺪﺗﻲ ﻓﺮاﻧـﺴﻪ‬ ‫ﻳﺎد ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻳﻚ روز در ﻛﺘﺎب ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت و اﺻﻄﻼﺣﺎت روزﻣﺮه ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑـﺎ اﺷـﺎره ﺳـﻤﻴﺮا ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬ ‫ﺷﺪم ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ دﻳﮕﺸﻨﺮي ﻫﻢ ﺧﻮب دﻗﺖ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻠﻲ ﺷﻌﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪه در آن وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺷـﺮط‬ ‫آنﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺗﺮاش ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷـﻌﺮ را ﻧﺒﺎﻳـﺪ در‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺷﻌﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻌﺮ ﺗﻮي دﺳﺖ و ﭘﺎي زﻧﺪﮔﻲ آدمﻫﺎ رﻳﺨﺘـﻪ اﺳـﺖ و اﺻـﻼً ﺷـﻌﺮ ﻛـﺎر‬ ‫ﻼ ﻣـﺎ ﻛـﻼس‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ و زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه اﺳﺖ و ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻌﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ و زﻧﺪﮔﻲ را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣـﺜ ً‬ ‫ﺷﻌﺮ ﻫﻢ داﺷﺘﻴﻢ‪ 3 ،‬روز از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺎم روي ﺷﻌﺮ ﻓﺮوغ ﻓﺮﺧﺰاد ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ 3 .‬روز روي ﺷﻌﺮ‬ ‫ﺳﻬﺮاب‪ 3 ،‬روز روي ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮر روي ﺷﻌﺮ ﺧﻴﺎم و ‪...‬‬ ‫ﻧﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻛﺪام ﻏﺰل اﺳﺖ ﻛﺪام دوﺑﻴﺘﻲ و ﻛﺪام ﻗﺼﻴﺪه و ﻣﺜﻨﻮي‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻨـﻮز ﻫـﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﺳﺎﻣﻲ ﻓﺮمﻫﺎي ﺷﻌﺮي ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ روح ﺷﻌﺮ را ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ‪ .‬ﻣـﺎ ﻳـﺎد ﮔـﺮﻓﺘﻴﻢ‬ ‫»ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮد ﻫﺮ ﻛﻪ داﻧﺎ ﺑﻮد« ﻛﻪ ﺑﺎﻻي ﻛﺘﺎبﻫﺎي درﺳﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺷﻌﺮ ﻧﻴـﺴﺖ اﻣـﺎ ﺟﻤﻠـﺔ ﺧـﻮﺑﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﺣﺴﺎب آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﻳﺮان را ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨـﻲ اﻳـﻦ ﺷـﻌﺮ اﻳﻨـﺴﺖ ﻛـﻪ وزارت‬ ‫آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺧﻮدش اول ﻫﻤﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﺶ اﻋﺘـﺮاف ﻛـﺮده آﻧﭽـﻪ در آن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺳـﺖ ﺑـﻪ درد‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮرد ﭼﻮن داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﺪ و ﭼﻮن ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن اﻳـﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺎ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ داﻧﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲآﻣﻮزد‪.‬‬ ‫ـ از ﻛﺪام ﺑﺨﺶ ﺷﻌﺮ » ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ وﻳﺰا« ﺧﻮﺷﺖ ﻣﻲآﻳﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ﻫﻤﺶ‪ .‬ﻣﻤﻜﻨﻪ ﻳﻚ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲﺗﺮ‪ ،‬اﻣﺎ اون ﺗﻜﻪﻫﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﻮدي ﺧﻮد اﮔﺮ ﻛﻨﺎر ﺑﻘﻴﻪ ﺗﻜﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ زﻳﺒﺎي ﻳﻚ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ وﺳﻂ ﺑـﺸﻘﺎب‬ ‫ﻛﻠﻪﭘﺎﭼﻪ ﻓﺮوﺷﻲ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ اﮔﺮ وﻗﺖ ﻛﻤﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ و ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ از آن را ﺑﺨـﻮاﻧﻲ‬ ‫ﻛﺠﺎي آن را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻲ؟‬

‫‪٥‬‬

‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ﺧﻮدم ﺧﺴﺘﻪام‬ ‫از ﺧﻮدم ﺳﻔﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻠﻴﻂ ﻳﻜﺴﺮه‬ ‫و ﻳﺎ‬ ‫ﮔﺎرﺳﻮن ﺑﺮاﻳﻢ ‪ ...‬ﺑﻴﺎورﻳﺪ‬ ‫ﻟﻄﻔﺎً ﻣﻨﻮ‬ ‫دو ﭼﻨﮕﺎل‬ ‫دو ﺑﺸﻘﺎب‬ ‫دو ﺑﻄﺮي‬ ‫دو ﻟﻴﻮان‬ ‫دو ﻓﻨﺠﺎن‬ ‫دو ﻗﺎﺷﻖ‬ ‫دو دﺳﺘﻤﺎل ﺳﻔﺮه‬ ‫و ﻳﻚ ﮔﻠﺪان ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اﺣﺘﻤﺎل ﻳﻚ ﮔﻞ ﺳﺮخ‪.‬‬ ‫ـ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪه و ﺗﻮ ﺗﺎزه ‪ 14/5‬ﺳﺎل داري؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ از وﻗﺘﻲ ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﻳﺎد دارم ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬و ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺟﺮأت داده ﺑﻮد ﻋﺸﻖﻫـﺎﻳﻢ را‬ ‫اﺑﺮاز ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻗﺼﻪ دارم ﻛﻪ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ در ﺑﻐـﻞ ﭘـﺪرم ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺮودﮔﺎه وارد ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺑﺮوﻳﻢ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪم‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻌﺮ » ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ وﻳـﺰا« ﻣـﺎل‬ ‫ﺳﻔﺮﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي ﻛﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑـﺎن ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﻨﺪ و ﻏـﺬا‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً دور ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﻳﺎ ﭘﺴﺮي ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ دوﺳﺘﺶ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺳﺮ ﻗﺮار ﻧﻴﺎﻣﺪه‪ ،‬از دﻳﺪن ﻫﻤﻴﻦ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ ﻣﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﻋﺎﺷﻖ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺷﺪم‪ .‬و وﻗﺘﻲ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم در ﻛﺘﺎب درﺳﻲام ﻳﻚ ﺷـﻌﺮي ﺑـﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ آن را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ و ﺑﺎ ﺗﻜﺮار آن روح زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﭘﻴﺶ از آنﻛﻪ ﺳﻤﻴﺮا ﻓﻴﻠﻢ » ﺳﻴﺐ« را ﺑﺴﺎزد ﺗـﻮ ﻳـﻚ ﻓـﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗـﺎه داﺳـﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »روزي ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻪام ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪ« و اوﻟﻴﻦ ﺑـﺎر ﺟـﺸﻨﻮاره ﻟﻮﻛـﺎرﻧﻮ از‬ ‫ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ‪ 9‬ﺳﺎﻟﻪ ﻓﻴﻠﻤﻲ را ﻧﻤﺎﻳﺶ داد ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺑـﻴﺶ از ده ﺟـﺸﻨﻮاره‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ دﻋﻮت ﺷﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺗﻮ ﺧﻮدت ﻫﻤﺮاه ﻓﻴﻠﻢ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﺳﺘﻮن در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع از آﻣﻮزش‬ ‫و ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﺔ ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف ﻳﻚ ﺟﺎﻳﺰه ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ و در ﻛـﺸﻮر ﻛـﺮه در ﺟـﺸﻨﻮارة ﭘﻮﺳـﺎن‬ ‫ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ در ﻛﻨﺎر ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺑﺎﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪ و ﻣﻦ روي ﺳﻦ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ‬

‫‪٦‬‬

‫درﺑﺎره ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﮕـﻮ ﻛـﺮدم و ﺗﺮﺳـﻢ از ﺣـﺮفزدن ﺑـﺎ ﻣـﺮدم رﻳﺨـﺖ ﺗـﺎ ﻗﺒـﻞ از آن ﺧﻴﻠـﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬و در ﺟﺸﻨﻮارة ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ » روزي ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻪام ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪم« ﺳﻔﺮ ﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ـ ﻓﻜﺮ اوﻟﻴﺔ آن ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ذﻫﻨﺖ رﺳﻴﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ ﻳﻚ روز ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﮔﺎﻟﺮي ﺣﻮزه ﻫﻨﺮي رﻓﺘﻢ ﻳـﻚ ﻋﻜـﺲ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬آن ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي ﺑﭽﻪ را از ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﮔـﭻ‬ ‫رﻧﮕﻲ زﻳﺮ ﭘﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﺧﺎﻧﻪ و درﺧﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ اﻳـﻦ ﻋﻜـﺲ را ﺑـﻪ ﻓـﻴﻠﻢ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻪام ﻛﻪ در ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬داﺳﺘﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪن اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ و آن ﻋﻜﺲ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ دﻳﮕﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ از »ﮔﺒﻪ و ﺳﻼم ﺳﻴﻨﻤﺎي« ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﺑﺎ ﺳﻼم ﺳﻴﻨﻤﺎ را در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻛـﺮد و‬ ‫ﻣﻦ ﻣﺪام ﻛﻨﺎر او ﺑﻮدم و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺪرم ﮔﺒﻪ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺻـﺤﻨﻪ ﻓﻴﻠﻤﺒـﺮداري او‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻦ از آن دو ﻓﻴﻠﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻛﻮدﻛﻲ ﻣﻦ ﻗﺎﻃﻲ ﺷﺪ و ﺧـﻮدش‬ ‫ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮي درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا از ﺑﻴﻦ ‪ 8‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ ‪ 14‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﺳﺎل ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻧﺴﺎﺧﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬در اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﻦ ﻣﺪام در ﺣﺎل آﻣﻮﺧﺘﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻮدم‪ .‬در ‪ 9‬ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻓﻴﻠﻢ » ﺳﻴﺐ« ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺳﻤﻴﺮا و ﻓﻴﻠﻢ » ﺳﻜﻮت« ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮدم و در ‪ 11‬ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻓﻴﻠﻢ » روزي ﻛﻪ زن‬ ‫ﺷﺪم« ﻋﻜﺎﺳـﻲ ﻛـﺮدم و ﻣﻨـﺸﻲ ﺻـﺤﻨﻪ ﺑـﻮدم‪ .‬و در ‪ 14‬ﺳـﺎﻟﮕﻲ ﻗـﺼﺪ داﺷـﺘﻢ از ﻓـﻴﻠﻢ ﺳـﻤﻴﺮا‬ ‫ﭘﺸﺖﺻﺤﻨﻪ ﺑﺴﺎزم ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه او ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎزﻳﮕﺮ رﻓﺖ‪ ،‬رﻓﺘﻢ و ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم » ﻟﺬت دﻳﻮاﻧﮕﻲ« ﻛـﻪ ﻇـﺎﻫﺮ آن ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﺳﻤﻴﺮا در ﻛﺎﺑﻞ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻓـﻴﻠﻢ ﻣـﺴﺘﻘﻠﻲ از ﺳـﻤﻴﺮا ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ‪ 4‬آدم در ﻛـﺸﻮر‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻼ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده و دو زن‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ را ﺧﻮدت اﻧﺠﺎم دادي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري‪ ،‬ﺻﺪاﺑﺮداري‪ ،‬و ﻛﺎرﮔﺮداﻧﻲ ﻓﻴﻠﻢ را‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﺔ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﺪه‪ ،‬ﻧﺪاﺷـﺖ‬ ‫اﻣﺎ ﻣﻦ ‪ 4‬آدم را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدم و از ﻃﺮﻳﻖ دورﺑﻴﻦ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻗﻠﻢ‪ ،‬داﺳﺘﺎن آن ‪ 4‬ﻧﻔﺮ را ﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺎر دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺸﺪي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻳﻜﺒﺎر در ﻛﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨﺪي ﺑﻐﻞ ﻛﺮده ﺷﺪم و رﺑﻮده ﺷﺪم ﻛﻪ ﻋﻤﻪام ﺑﻪ دادم رﺳـﻴﺪ و‬ ‫ﺑﺎ داد و ﻓﺮﻳﺎد و زد و ﺧﻮرد‪ ،‬ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﻧﺪ و آن ﻣﺮد را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻓﺮار ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗـﺎ ﻣـﺪﺗﻲ‬ ‫ﺟﺮأت ﺑﻴﺮون آﻣﺪن از ﺧﺎﻧﻪ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن دﺧﺘﺮ ﺑﻮدم و ﺳﻨﻢ ﻛﻢ ﺑﻮد ﻛﺴﻲ ﻛﺎر ﻣﺮا ﺟﺪي ﻧﮕﺮﻓﺖ و‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺧﻮدش را از دورﺑﻴﻦ ﻣﻦ ﻣﺨﻔﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻚ ﺑﭽﻪاي دارد ﺑـﺮاي ﺧـﻮدش‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ ﻳﺎدﮔﺎري ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪٧‬‬

‫ـ ﻫﻴﭻ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدي اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺟـﺪي ﺑﻠﻨـﺪ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﻮد‪ ،‬و از ﻓـﻴﻠﻢ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ‪ 35‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻧﻪ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﭼﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻮن ﺳﻤﻴﺮا ‪17‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎ دورﺑﻴﻦ‬ ‫‪ 35‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮي ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ و ﺣﺎﻻ اﺣﺴﺎﺳﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﺣﺮف ﺑﺎﺑﺎ اﻳﻤﺎن آوردم‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮدﻫﺎ و ﭘﻴﺮزنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﻧﻮﺟﻮانﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ دورﺑﻴﻦ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻛـﻪ ﻣـﺸﻜﻼت ﺗﻜﻨﻴﻜـﻲ را‬ ‫ﺳﺎده ﻛﺮده‪ .‬و دورﺑﻴﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﻠﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه‪ .‬و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻮدﻛﺎر ﻳـﻚ دﺧﺘـﺮ‬ ‫‪ 14‬ﺳﺎﻟﻪ ﻗﺼﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و ﺷﻌﺮ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ دورﺑﻴﻦ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎزد‪.‬‬ ‫ـ داﺳﺘﺎن ﻓﻴﻠﻢ »ﻟﺬت دﻳﻮاﻧﮕﻲ« ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اول ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ ﻓﻘﻂ ﻗﺼﺪم ﺳﺎﺧﺘﻦ داﺳﺘﺎن واﻗﻌﻲ ‪ 4‬آدم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌـﺪ دﻳـﺪم‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ‪ 4‬آدم‪ ،‬از ﻳﻚ ﭼﻴﺰي و از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ و ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺮس‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﭼﻮن ﻣﻦ در واﻗﻌﻴﺖ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻜﺮدم اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺳﻤﻴﺮا از ﻓﻴﻠﻢ » ﭘﻨﺞ ﻋـﺼﺮ« و‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ » ﺳﻔﺮﻗﻨﺪﻫﺎر« ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﻣﺮوز را واﻗﻌﻲﺗﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ـ در ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ از ﻓﻴﻠﻤﺖ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬در ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را آﻗﺎي دروﻳﺸﻲ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺪوﻳﻦ را ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻬﺎﺟﺮ اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬ ‫س ‪ :‬اﮔﺮ ﺑﮕﻦ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ رو ﭘﺪرت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﭼﻪ ﺟﻮاﺑﻲ داري؟‬ ‫ﺣﻨﺎ ‪ :‬اﻳﻦ ﺣﺮف رو ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ زﻧﻬﺎ را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزي ﺳﻦ‬ ‫ﺧﺎﺻﻲ رو ﻻزم ﻣﻲ دوﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺷﺪه اﻳﻦ ﺣﺮف دﻳﮕﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬ ‫ﻧﺪاره ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻳﻚ آدم ﻣﻲﺗﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ دورﺑﻴﻦ ﻫﻨﺪي ﻛﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎزه و اﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪاش ﺧﻮب ﺑﻮد‬ ‫اوﻧﻮ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ‪ 35‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬اول ﺳﻤﻴﺮا در ‪ 17‬ﺳﺎﻟﮕﻲ و ﺑﻌﺪ ﺗﻮ در ﺳﻦ ‪ 14‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو اﺳﺘﺜﻨﺎء‬ ‫از ﻳﻚ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺧﺘﻴﺪ و ﻓﻴﻠﻤﺘﻮن در ﺟﺸﻨﻮاره ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺪرﺗﻮن ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزه رﺑﻄﻲ ﻧﺪاره؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻤﻴﺮا در ‪ 17‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﺐ را ﺑﺴﺎزه و در ﺟﺸﻨﻮاره ﻛﻦ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﺑﻴﺎد‬ ‫ﻣﻦ ﻳﻜﺴﺎل ﻗﺒﻞ از ﺳﻤﻴﺮا ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه داﺳﺘﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﻛﻪ در ﺟﺸﻨﻮاره ﻟﻮﻛﺎرﻧﻮ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷـﺪ‪ ،‬از‬ ‫آن ﺳﺎل ﻫﻢ ﻳﻜﺴﺮه در ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻛﺎر ﻛﺮدم ‪ .‬و از ﻛﻮدﻛﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز ﺑﺸﻢ و در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬

‫‪٨‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻘﻴﺪه ﻫﻢ ﻧﺪادم ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻦ ﺑﺮاي آﻣﻮﺧﺘﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﻐﻠﻲ ﭘﺪرم ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺪرم ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺮا ﺑﺴﺎزه ﺑﻌﺪ اﺳﻢ ﻣﻨﻮ ﺑﺰﻧﻪ روي ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﭘﺪرم ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزي را آﻣﻮﺧﺘﻪ اﻣﺎ در‬ ‫ﻫﺮ ﺳﺎل در ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﺑﻴﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻫﺰار ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻪ و ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤـﺴﺎزان‬ ‫ﺑﭽﻪ ﻫﻢ دارﻧﺪ اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﺪر ﻛﺴﻲ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻧﻤﻲﺷﻪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪاش ﻓﻴﻠﻤـﺴﺎز ﺑـﺸﻪ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻦ ﺑﻮده ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﭘﺪرم در آﻣـﻮزش ﺗﺌـﻮري ﺳـﻴﻨﻤﺎ و اﻳﻨﻜـﻪ‬ ‫اﺟﺎزه داده ﺳﺮ ﺻﺤﻨﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺸﻢ و از ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﭼﻴﺰ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﻣﻦ در ‪ 8‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‬ ‫ﻳﻜﺴﺮه ﺳﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻢ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﺗﻮ رﻛﻮرد ﺳﻨﻲ را ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﺳﻴﻨﻤﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﻜﺴﺘﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑـﺖ‬ ‫ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻲ داري؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ رو ﺗﻮي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎي دﻧﻴﺎ ﻧﺸﻮن ﻣﻲدن اﻣﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﻪ‬ ‫ﺗﻮش رﻛﻮرد ﻛﺴﻲ رو ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬در ورزشﻛﺸﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﻳﻜﻨﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻛﺸﺘﻲ ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺷﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻛﺲ دﻳﮕﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻛﺸﺘﻲ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ در ﻛﺎرﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻗﻬﺮﻣﺎن راﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮدش رﻓﺘﻪ‪.‬‬

‫س‪ :‬ﭼﺮا اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﺮاه ﮔﺮوه ﺳﻤﻴﺮا ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻴﻠﻢ “ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ” ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‬ ‫و اول ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺴﺎزم وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري ﺷﺮوع ﺑﺸﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻨﺪ در ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻨﻮ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﻮن ﺟﻠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻢ داﺳﺘﺎن اﻳﻦ آدم ﻫﺎ را ﺑﺴﺎزم‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ ﺳﻤﻴﺮا ﺑﻪ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮي رﻓﺘﻪ ﺑﻮد اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ در ﺟﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي زﻳﺎدي رو در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺧﺎﺻﻲ داره؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﭘﺪرم ‪ 16‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧـﺎم “ﺑﺎﻳـﺴﻴﻜﻞ ران” را در ﻣـﻮرد اﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ‪ .‬و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺳﻪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛـﻪ ‪ 11‬ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﺗﻔـﺎق ﺑﻴﻔﺘـﻪ و ﻛـﺴﻲ در ﻣـﻮرد‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻪ ﻓﻴﻠﻢ “ﺳﻔﺮﻗﻨﺪﻫﺎر” را ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻌﺪ از ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻣـﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم “اﻟﻔﺒﺎي اﻓﻐﺎن” ‪ .‬دﻟﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻬﺎﺟﺮ اﻓﻐﺎﻧﻲ در اﻳﺮان‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﭘﺪرم از ﻇﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اوﻧﻬﺎ ﻣﻲﺷﺪﻣﺘﺎﺛﺮ ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛـﺴﻲ ﻧﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ از‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ دﻓﺎع ﻛﻨﻪ‪ .‬ﺳﻤﻴﺮا ﻫﻢ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه و ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد اﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن ﺳـﺎﺧﺖ و ﺑـﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪام‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎ ‪ 6‬ﻓﻴﻠﻢ در ﻣﻮرد اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪيات درﺑﺎره ﭼﻴﻪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ ‪ :‬ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲدوﻧﻢ‪.‬‬

‫‪٩‬‬

‫س‪ :‬ﺑﻪ ﻛﺪام ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز اﻳﺮاﻧﻲ ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﻲ ﻋﻼﻗﻪ داري؟‬ ‫ﺣﻨﺎ ‪ :‬از ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزان ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﭼﺎرﻟﻲ ﭼﺎﭘﻠﻴﻦ و از ﻓﻴﻠﻤﺴﺎزان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫ﻣﺨﻤﻠﺒﺎف‬ ‫س‪ :‬از ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﭘﺪرت و ﺳﻤﻴﺮا ﺑﻪ ﻛﺪام ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻼﻗﻪ داري ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ﻓﻴﻠﻢ “ ﻧﻮن و ﮔﻠﺪون” ﭘﺪرم و از ﻓﻴﻠﻢ “ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎه” ﺳﻤﻴﺮا‬ ‫س‪ :‬در اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻤﺖ درﺑﺎره ﭼﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬درﺑﺎره ﺗﺮس‪ ،‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬از ﻗﺪرت ﻃﺎﻟﺒﺎن‪.‬‬ ‫س‪ :‬آﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮت اﻳﻦ ﻗﺼﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺎن اﻳﺮاﻧﻲ و ﺗﺮس ﻣﺮدم ﺷﺮق‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ اﺻﻼً ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺻﺤﻨﻪاي در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺳﻤﻴﺮا ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮدان ﻧﺎﺷﻨﺎس را ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﺣﺮف را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮداﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎزﻳﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ اﻣﺎ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺳﺖ ﻳﺎ داﺳﺘﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺎﻃﻨﺎً داﺳﺘﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫س‪ :‬اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻳﺠﻴﺘﺎل ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ در ﻛﺠﺎ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ‪35‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬در اﻳﺮان‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻮ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ “ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ” و “ﺳﻔﺮ ﻗﻨﺪﻫﺎر” ﭘﺪرت وﺟﻮد داره؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﭘﺪرم ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺮا ﺑﻴﺸﺘﺮ از “ﺳﻔﺮﻗﻨﺪﻫﺎر” ﺧﻮدش و “ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ” ﺳﻤﻴﺮا دوﺳﺖ دارد و‬ ‫ﺳﻤﻴﺮا در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﮔﺎردﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻓﻴﻠﻢ “ ﻟﺬت دﻳﻮاﻧﮕﻲ” واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮدم اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن رو‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺸﻮن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻓﻴﻠﻢ “ﺳﻔﺮﻗﻨﺪﻫﺎر” و ﻓﻴﻠﻢ “ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ” ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻧﻈﺮت درﺑﺎره ﺳﺎﻧﺴﻮر ﭼﻴﻪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻛﺎرﺑﺴﻴﺎرﻛﻮﭼﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ از دﺳﺖ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﺑﺰرگ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬آﻳﺎ در اﻳﺮان ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻫﻢ دارﻳﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬آره‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﻮرﻫﻢ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻣﺜﻼً ﭼﻪ ﺟﻮر؟‬

‫‪١٠‬‬

‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﺜﻼً ﻓﻴﻠﻢ اوﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ در ‪ 8‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ام ﺣﺘﻲ در ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎي ژاﭘﻦ اﻛﺮان ﺷﺪه اﻣﺎ در‬ ‫ﺳﻴﻨﻤﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن اﻳﺮان ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﭽﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻚ )‪ 6‬ﺳﺎﻟﻪ( ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ‬ ‫آﺳﺘﻴﻦ ﻧﺪارد‪ .‬ﻳﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﭘﺪر ﻣﻦ ﻣﺜﻞ “ﺷﺒﻬﺎي زاﻳﻨﺪه رود” و “ ﻧﻮﺑﺖ ﻋﺎﺷﻘﻲ” ﺗﻮﻗﻴﻒ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻮ را ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻧﺠﺎم داد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺧﻮدم‪.‬‬ ‫س‪ :‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺎﻫﺎ زاوﻳﻪ دورﺑﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮدار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﺑﻮده اﻣﺎ در ﺑﻌﻀﻲ ﺟﺎﻫﺎ دورﺑﻴﻦ از ارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري ﻛﺮده؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ از ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ دورﺑﻴﻦ روي دﺳﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ و ﻣﻦ روي زﻣﻴﻦ اﻳﺴﺘﺎدهام ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ وﻗﺘﻬﺎ ﻫﻢ در ﻛﻮﭼﻪ دورﺑﻴﻦ را ﺑﺎﻻي ﺳﺮم ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎ را ﻫﻢ از داﺧﻞ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﺻﺪاﺑﺮداري را ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻧﺠﺎم داد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﺧﻮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺮﻓﻦ ﻛﻪ روي دورﺑﻴﻦ ﻧﺼﺐ ﻛﺮدم‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻴﻠﻢ از دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ‪ 35‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دورﺑﻴﻦ را ﺑﻪ ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺗﻜﺎن ﻧﺪﻫﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺒﺪﻳﻞ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ در ﺗﺼﻮﻳﺮ دوﻳﺪﮔﻲ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻲ ﻫﻴﭻ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدي ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻮﻓﻘﻲ از آب درآﻳﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ ﺧﻮدم ﻣﺤﻮ ﺣﻮادث ﺟﻠﻮي دورﺑﻴﻦ ﺑﻮدم و ﺑﻪ ﺑﻌﺪش ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻓﻜﺮ ﺗﻴﺘﺮاژ ﻓﻴﻠﻢ از ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از ﺧﻮدم ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻜﺮ را از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻮﻗﻊ اﻳﻤﻴﻞ ﻛﺮدن ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺗﻴﺘﺮاژ ﻓﻴﻠﻢ اوﻟﻢ را از ﺟﺎرو‬ ‫ﻛﺮدن ﻣﺎدرم ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻓﻴﻠﻢ از ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬از آﻫﻨﮕﺴﺎز ﻓﻴﻠﻢ آﻗﺎي دروﻳﺸﻲ‪.‬‬ ‫س‪:‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﺠﺎﻳﻲ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻳﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﭘﺪرت و ﺳﻤﻴﺮا در ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬در ﻣﻮرد ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ ﭼﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ داري؟‬

‫‪١١‬‬

‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻫﻤﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ آدﻣﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻨﺪ ﻣﺜﻼً ﻣﻼي دروﻏﮕﻮ از اﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺮدم دﻳﮕﺮ او را ﻗﺒﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﺶ را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫زﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻮﻫﺮ ﻛﻨﺪ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ ﺑﺎ ﺑﺎزي در ﻓﻴﻠﻢ ﺷﺎﻧﺲ ازدواج ﺑﻌﺪياش را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻮاده دﻳﻮاﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ را ﻗﺎﺗﻞ ﺑﭽﻪﺷﺎن ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﻋﺎﻗﻠﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزﻳﮕﺮ اﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻤﻴﺮا ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‬ ‫از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎن از ﺣﺮف ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻋﻠﻴﻪ ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻛﺪاﻣﻴﻚ از ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﭘﺴﻨﺪي؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را‪.‬‬ ‫س‪ :‬ﻧﻈﺮ ﺗﻮ درﺑﺎره ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮﺗﻮ ﻛﻪ در ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻮ از او ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ :‬ﻣﻦ او را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ او ﻓﻘﻂ ﻳﻚ اﺳﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫س‪ :‬آن ﺷﻌﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮي را ﻛﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻲ ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ؟‬ ‫ﺣﻨﺎ‪:‬آن ﻣﺮد ﻗﻬﻮه را در ﻓﻨﺠﺎن رﻳﺨﺖ‬ ‫آن ﻣﺮد ﺷﻴﺮ را در ﻓﻨﺠﺎن رﻳﺨﺖ‬ ‫آن ﻣﺮد ﺷﻜﺮ را در ﺷﻴﺮ و ﻗﻬﻮه آﻣﻴﺨﺖ‬ ‫و ﺑﺎ ﻗﺎﺷﻘﻲ ﻛﻮﭼﻚ آن را ﻫﻢ زد‬ ‫آن ﻣﺮد ﺷﻴﺮ و ﻗﻬﻮهاش را ﻧﻮﺷﻴﺪ‬ ‫و ﻓﻨﺠﺎن را ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺰﻧﺪ‬ ‫آن ﻣﺮد ﻳﻚ ﺳﻴﮕﺎر روﺷﻦ ﻛﺮد‬ ‫آن ﻣﺮد ﺑﺎ دود ﺳﻴﮕﺎرش ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫آن ﻣﺮد ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺳﻴﮕﺎرش را در ﺟﺎﺳﻴﮕﺎري رﻳﺨﺖ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺰﻧﺪ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻜﻨﺪ‬ ‫آن ﻣﺮد از ﺟﺎﻳﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‬ ‫ﻛﻼﻫﺶ ﺑﺮ ﺳﺮش ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫آن ﻣﺮد ﺑﺎراﻧﻲاش را ﭘﻮﺷﻴﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﺑﺎران ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‬ ‫آن ﻣﺮد آﻧﺠﺎ را زﻳﺮ ﺑﺎران ﺗﺮك ﻛﺮد‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻜﻨﺪ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺰﻧﺪ‬ ‫و ﻣﻦ ﺳﺮم را روي دﺳﺘﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم‬

‫‪١٢‬‬