Giuse (unicode-luc Bat)

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Vinh-sơn Đinh Văn Cảnh

Cuộc Đời

Thánh Cả Giuse (Thơ Lục Bát)

1

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

2

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Thay lời tâm giao Cảm tạ ơn Chúa Tình Yêu đến muôn đời!

Hương hồn Bác Hai Vinh-sơn kính mến, Con nhớ cách đây hơn 20 năm (1985), ngày ngày sau giờ học, con lại qua ngồi bên Bác để thưởng thức và viết lại những vần thơ “hương hồn quốc túy” Bác vịnh Thánh Cả. Con biết Bác rất kính Thánh Cả. Phép lạ trong đời Bác mà con được chứng kiến, là biến cố Bác nói lại được sau một thời gian dài do bị chạm dây thần kinh khi họ nhổ răng cho Bác. Đúng ngày thứ tư Kính Thánh Cả trong giờ khấn, lúc đang đọc kinh khấn, Thánh Cả đã cho Bác đọc thành lời: “ Lạy Cha hiền xin cầu cùng Chúa Giêsu cho chúng con...…” Ngoài ra nhiều lần Bác luôn khích lệ con cầu nguyện cùng Thánh Cả, và chính Bác đã nhiều lần khấn Thánh Cả cho con, khi con xin Bác cầu nguyện. Cám ơn Bác. Thật vui, hôm nay con được nhìn lại những dòng chữ của con cách đây hơn hai mươi năm trước. Hơn thế nữa, con vui mừng tìm lại được một tác phẩm tuyệt vời của Bác, mà con là người diễm phúc được

3

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Bác chia sẻ ngay từ những vần thơ đầu...… Ngày nay đọc lại những vần thơ của Bác con cảm nhận được những ý nhị, bút pháp đậm nét chân chất nhưng rất chọn lọc, tự nhiên, thâm trầm như chính phong cách sống của Bác. Đọc những vần thơ pha những từ cổ sao mà thân thương và gần gũi quá. Hẳn Bác đã được thừa hưởng những ngôn từ của Cụ Trần Lục và thi hào Nguyễn Du, cái quan trọng hơn qua tác phẩm này con nhận ra những trang sách Bác đọc đã được tiêu hóa thật nhuần nhuyễn từ những sự kiện trong “quy thư” lẫn những truyền thuyết theo “ngụy thư”. Vần thơ dệt rõ nết người Mong vần thơ Bác giúp đời hiểu hơn. Cẩn bút, Lm. JB. Trần Đinh Tử Cái Sắn, tháng kính Thánh Giuse 2006

4

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

001 Lạy ơn Thánh Cả Giu-se Chúng con ao ước lược qua sử Người: Làm sao mà Đức Chúa Trời Kén chọn lấy Người làm Bõ nuôi con? Kể từ róc rách thượng ngươn Ơn Trên chảy xuống suối nguồn làm sao. Dòng Người cực trọng cực cao Thánh Vương Đa-vít, thời nào cũng khen. 005 Cha Người Gia-cóp là tên Hiền lành nhân đức, vững bền nết na. Bởi dòng Vua Cả mà ra Đời hai mươi bảy, tục truyền là tôn. Lạ gì bỉ thái càn khôn Nay thay mai đổi chẳng còn như nguyên. Vương gia đế trụ thất quyền Trong lòng Người cũng chẳng phiền chẳng âu Việc đời mặc Chúa trên đầu Dẫu là ti tiễn đến đâu cũng là, 010 Tính Người vui vẻ thật thà Làm nghề thợ mộc để mà độ sinh. Trung trinh quyết giữ tín thành Xướng ra đầu hết đức trinh bởi Người. Hiền lành nhân đức tốt tươi Trinh khiết trọn đời thật chẳng ai hơn. Kể sao cho xiết ngọn nguồn Nói ra liền biết Chúa thương khó bì. Nhiệm mầu từ trước uyên vi Chúa đà biết trước giảm tri đi rồi. 015 Cứ trong Thánh-sử mà coi Đức Bà mười sáu vừa hồi trao tơ. Cứ như cổ chế bấy giờ Sự về trạch phối, Giáo-tư đứng đầu. Giáo-tư dù đã biết làu:

5

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Đức Bà không muốn khôn hầu làm sao! Phép chung thật sự lan-đào Không ai dám quyết làm sao cho đành. Cùng nhau hợp mặt hội hành, Vào Đền,Thánh Cả chân thành cầu xin… 020 Phút đâu nghe tiếng trong Đền Phán ra chói lói: “Phải tìm dòng Vua Thánh Vương Đa-vít khi xưa Để mà phối hợp sớm trưa bạn-bầu” Ai ai trông ngóng nhìn nhau Lấy làm ngao ngán, nhiệm mầu khó suy. Giáo-tư khi ấy truyền đi: Tìm người trưởng tộc tức thì cho mau. Gíao-tư hiểu biết ý mầu Dặn dò trưởng tộc trước sau mọi nhời: 025 Rằng coi hễ đến ngày mai Thì ông đốc thúc mọi người nam nhi Khắp trong bản tộc, các chi Ai còn trinh khiết ấy thì phải mang, Mỗi người một gậy rõ ràng Đưa vào Thánh-điện sẵn sàng hẳn hoi. Cầu xin Chúa Cả đoạn rồi Gậy ai mà nẩy một chồi hoa tươi: Ấy là dấu thật chính người Đức Bà phối hợp ở đời cùng nhau. 030 Giu-se suy nghĩ trước sau Vâng lời Thầy dạy cúi đầu mà đi, Tay cầm cái gậy một khi Vào đền cầu nguyện, tức thì nở hoa. Còn như gậy khác kia mà Trước sao sau vậy chẳng hoa hiếc gì. Ấy là dấu thật chớ chi Giu-se Thánh Mẫu, tức thì hợp nhau. Miệng đời phu phụ làm đầu Tình trong ai biết trước sau chăng là:

6

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

035 Ơn Trên ban xuống dồi dào Hai người trinh khiết khác nào anh em Càng ngày phúc đức càng thêm, Đức trinh sang sảng còn bền hơn xưa. Bụi trần chẳng vướng tóc tơ Gan vàng sang thác mọi giờ như in. Người đời tắc lưỡi ngợi khen, Chúa Trên giúp sức trí hèn khôn suy. Kể từ ngày ấy mà đi Trở lên về trước, thật thì không hai. 040 Lộn tìm cho đến hậu lai Tìm đâu lẩy được một người thế du. Sáng vằng vặc giãi thiên thu Đêm ngày thần khắc tỉnh tu chuyện mình Khăng khăng trau chuốt đức trinh Cả hai cùng quyết đồng tình như nhau. Cậy trông Chúa Cả trên đầu Lòng son rờ rỡ một màu không phai. Cùng nhau không quản chẳng nài Chẵn kỳ sáu tháng thảnh thơi vui vầy. 045 Bổng đâu Thiên Sứ hiện ngay: Truyền tin Thánh Mẫu ngày rầy chịu thai. Giu-se bỡ ngỡ nghi hoài Ý mầu chưa biết, sợ sai lời nguyền. Sứ Thần lại hiện đến liền Bảo cho giãi tỏ căn nguyên rõ ràng. Giu-se thấy vậy bàng hoàng Như mừng như sợ, lòng càng mến tin. Giữ gìn Thánh Mẫu vẹn tuyền, Đi về cảm mến hai thân xum vầy. 050 Giu-se cám tạ hàng ngày… Mộng cho Người biết sắp ngày Chúa sinh. Chính quyền có lệnh thình lình, Gustô: vương đế truyền minh lệnh này. Lệnh ra cay nghiệt lắm thay:

7

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Tha phương cầu thực ngày nay phải về. Nơi sinh quê quán đề huề Ghi tên sổ bộ mới là công dân. Giu-se lo lắng bội phần Nhưng trông cậy Chúa chẳng ngần ngại chi. 055 Giu-se Thánh Mẫu ra đi Na-gia về Bét-lem thì gian nan Đường trơn mưa, nắng chang chang Đường xa khúc khuỷu khó khăn lộ trình. Chỉ thương Bạn Thánh Đồng Trinh Đến ngày sanh nở thâm tình xót xa. Giu-se khó nhọc nhẩn nha Dẫn đưa Thánh Mẫu quê nhà Bét-lem. Đến nơi thành phố lên đèn Tìm vào quán trọ như nem những người. 060 Cho hay ý Đức Chúa Trời… Không nơi trú trọ ra nơi ngoại thành, Đồng không mông quạnh ắng tanh Dẫn đưa Thánh Mẫu nghỉ nơi hang lừa. Đêm đông giá lạnh như tờ Muôn loài im tiếng như chờ Chúa sinh. Nửa đêm ánh sáng bình minh Ngôi Hai Con Một giáng sinh làm người. Giu-se Đức Mẹ mừng vui Tạ ơn Chúa Cả thương loài người ta. 065 Hang lừa ánh sáng tỏa ra Không trung vang tiếng xướng ca Thiên Thần: Vinh danh Chúa cả thiên tầng Bình an dưới thế người trần lòng ngay. Mục đồng hoảng sợ chưa hay Sứ Thần hiện đến báo: này vui lên! Anh em đừng sợ đi liền Hang lừa Chúa đã giáng sinh, kính thờ. Bò lừa thức giấc ngẩn ngơ Chạy gần bên Chúa, thở hơ ấm Người.

8

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

070 Đức Mẹ khăn bọc con rồi Đặt trong máng cỏ thương ôi, mắt nhìn. Giu-se quỳ đó một bên Thấy con rét mướt ưu phiền thiết tha. Nghe con tiếng khóc oa…oa! Mẹ thương, Bõ tủi lòng hòa đắng cay. Cắt bì cổ chế ngày rầy Chúa Con lãnh chịu là ngày đặt tên. Giu-se lắm nỗi ưu phiền Thấy con đau khóc như tên bắn lòng. 075 Dao cắt máu chảy ròng ròng Mắt ngoài trông thấy, ruột trong như dần. Con đau Bõ chẳng yên thân Con khóc mấy lần Bõ cũng khóc theo. Biết bao trắc trở hiểm nghèo, Hung vương Hê-rốđ lựa chiều giết con: Chước làm nghĩ cũng đã khôn. Mất tin Đạo si hoảng hồn lệnh ra: Bét-lem khắp chốn gần xa Nam nhi hai tuổi giết mà không tha. 080 Tiếng than tiếng khóc đàn bà Thương con bị giết kêu la ầm trời. Giu-se ruột rối tơi bời Ẵm con chạy hết mọi nơi ẩn mình. Trước sau những sợ những kinh Một mình một bóng, một mình khôn lo. Chẳng ai bàn chuyện nhỏ to Không biết mày mò trú trọ vào đâu. Lệnh vua như lửa đốt đầu Không ai chứa chấp, vào đâu cũng lùa. 085 Giu-se ngồi đứng cay chua Ruột gan héo hắt, hơn thua khó bàn. Giu-se khi ấy lại càng Ruột gan quặn thắt, bàng hoàng khúc nhôi. Con khóc lóc, Mẹ ngậm ngùi

9

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Mẹ thì rung sợ rụng rời chân tay. Đương cơn túng cực dường này Sứ Thần hiện đến bảo ngay sự tình: Giu-se chớ sợ đừng kinh Có Chúa Thiên Đình phù hộ chở che. 090 Giu-se, ông hỡi Giu-se Kíp mau đừng trì đem cả Mẹ Con Lánh sang Ai-cập mới toàn Kẻo lòng vua dữ hãy còn đang hăng. Đường xa hiểm trở khó khăn Phải đi cho gấp ẩn mình mới xong. Giu-se vội vã đèo bồng Mẹ cùng Con trẻ rời vùng Bét-lem. Quản bao lặn suối trèo đèo Quản bao rừng núi cheo leo cho mình. 095 Quản bao đất khách hành trình Quản bao hiểm trở cho mình khỏi âu. Lòng Người trăm nỗi thảm sầu Châu vào như mác khôn hầu làm sao. Đường rừng chán thấp lại cao Nhọc nhằn vào dựa cây nào bóng râm. Lòng nghe những tiếng ầm ầm Quan quân theo đuổi, tối tăm rụng rời. Chạy một bước thở một hơi Thật là quá sức loài người ai hơn! 100 Nhiệm mầu phép tắc Chúa Trên Che bưng con mắt, nó liền mới qua. Giu-se cám tạ rồi ra Bõ Con bồng bế dần dà nhau đi. Đường đi lối tối rậm rì Bước lần từng bước chân đi gập ghềnh. Nhọc nhằn thôi đã quá chừng Lại thêm khát nước giữa rừng, nước đâu? Giu-se tìm tõi trước sau Không đâu có nước, họng hầu ráo khô.

10

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

105 Chúa Con khi ấy biết bò Xuống làm phép lạ để cho yêu lòng. Giu-se Đức Mẹ được mừng Gọi là một chút giữa rừng thế thôi. Chúa Con bới đất đoạn rồi, Mạch đâu tuôn vọt một hồi chứa chan. Giu-se Đức Mẹ mừng rơn Bởi được đã khát, bõ lòng ước ao. Lừa kia khát cũng chạy vào, Uống no uống chán phì phào vẫy đuôi 110 Ra như mừng Chúa Ngôi Hai Dủ lòng thương đoái cả loài vô linh. Giu-se lại nghĩ nỗi mình Ai-cập nước ấy hành trình còn xa. Giu-se Đức Mẹ nhẩn nha Dùi nhau từng bước thật là thảm thương. Cực thêm thiếu thốn giữa đường Dặm trường đất khách, lòng thương bồi hồi. Ai-cập nước ấy đến rồi Giu-se vong vóng đứng ngồi với Con. 115 Bảy năm đằng đẵng héo hon Những làm thuê mướn nuôi Con qua ngày. Đức Bà nghề nghiệp vá may Nước sông gạo chợ tháng ngày đủ no. Giu-se lòng những thẹn thò Gắng công làm việc để cho lần hồi. Đức Bà thôi đứng lại ngồi Đường kia lối nọ sụt sùi hạt châu. Thương con lắm nỗi âu sầu Thương bạn nhiều nỗi, trước sau thở dài; 120 Thân nhân nào có một ai, Những là đất khách quê người tha hương. Ăn cay nói đắng chán chường Đi về thẹn tủi giữa phương phàm trần.

11

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Nghĩ xa rồi lại nghĩ gần Đắng cay chua xót khổ thân với đời. Phàm trần là thế ai ơi, Nghĩ đến tới bời nát cả ruột gan. Đang khi nài nỉ than van Bỗng Thiên Sứ hiện đến truyền rằng nghe: 125 Giu-se, ông hỡi Giu-se Đưa Mẹ Con về ở đất nhà quê. Bằng yên hai chữ “thỏa thuê” Cứ việc mà về chẳng phải lo chi. Hê-rốđ vua dữ chết đi Truyền ngôi thái tử trị vì bằng yên. Nghe Ar-chê-lau nối quyền Giu-se áy náy trong lòng không yên. Sứ Thần lại hiện đến liền Truyền về Nag-rét là miền bình yên. 130 Mới hay ý Chúa Thượng Thiên Thử lòng người thế vững bền hay chăng. Giu-se rảo bước thẳng băng Bõ Con dắt dúi đèo bồng nhau đi. Quê nhà vừa tới một khi Giu-se nghề mộc tức thì mở ra; Đức Mẹ khâu vá nhẩn nha Thẹn thầm khóc tủi xót xa buồn rầu. Trông mà cám cảnh với nhau Chúa Con lên bảy tuổi đầu, kéo cưa. 135 Bõ đâu Con đấy sớm trưa Dưỡng nuôi coi sóc sớm khuya canh dài. Chúa Con khi đã mười hai Giu-se Đức Mẹ với Ngài cùng đi Lên Đền Thờ cả một khi Để mà dự lễ bởi vì luật ban. Đường xa hành lý nghèo nàn Miễn sao cho được chu toàn phép thôi. Những ngày dự lễ đoạn rồi

12

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Chúa Con ở lại rạch ròi giảng thưa. 140 Nói minh bạch, lẽ xác từ Để cho Tiến-sĩ bấy giờ được nghe. Giu-se Đức Mẹ trở về Nửa đường thấy mất Con, đi rụng rời. Tõi tìm nào thiếu góc nơi Hỏi thăm như gặp, lại rồi bằng không. Ngổn ngang trăm mối bên lòng Đoạn trường đau xót, khúc sông tuôn sầu. Dò la chẳng thiếu một đâu Nghĩ Con đi trước chạy mau vội vàng. 145 Ngược xuôi đón hỏi họ hàng, Chạy đi chạy lại, đón đàng ngách sau. Hỏi nhiều nhưng chẳng thấy đâu Giu-se than khóc: Con đâu Bõ tìm. Đức Mẹ như xé trái tim Thương con mê mết, đi tìm ngẩn ngơ. Kể sao xiết nỗi bấy giờ Bảo nhau lộn lại Đền Thờ thử coi, Thấy Con đang giảng rạch ròi Về Đạo Chúa Trời cho chúng dân nghe. 150 Giu-se Đức Mẹ tê mê Hỏi Con sao lại không về theo chân! Làm cho Bõ Mẹ cực thân Làm cho vơ vẩn muôn phần vì Con. Ba ngày đằng đẵng héo hon Sống mà như chết cùng Con đã rồi. Than ôi có chút Con thôi Vắng mặt Con rồi còn sống với ai? Chúa Con nghe nói khôn nài Cho nên mới nói tỏ bày ngay ra: 155 Rằng Con theo ý Chúa Cha Dạy Con làm vậy biết hòa làm sao. Đoạn rồi bước thấp bước cao Theo ngay Bõ Mẹ tơ hào không ly.

13

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Vâng lời chịu lụy quản chi Không hề có dám thân thi nửa lời. Cách ăn nết ở lạ vời Ở thánh Nag-rét là nơi quê mình. Đức Mẹ Thánh Mẫu Đồng Trinh Giu-Se Đại Thánh thương tình Chúa Con. 160 Vâng lời Bõ Mẹ thần hôn Không hề có dám nỉ non nhời gì. Một vâng, hai dạ như y Dù là no đói, bất kỳ ưu-hoan. Không hề mặt ủ mày chan Không hề nửa tiếng than van sự gì. Không hề chậm chạp thí thi Không hề có dám tỉ ti ý mình. Bõ kêu không dám làm thinh Mẹ kêu không dám trùng trình, dạ ngay. 165 Không hề yên ổn chân tay Không hề đủng đỉnh tháng ngày dựa quanh. Khiêm cung tự hữu sinh thành Thần hồn định tĩnh một mình hai vai. Giãi niềm thảo kính cả hai Trong thì phù hộ, mặt ngoài cúi vâng. Nặng nề chân đỡ tay nâng Đỡ đần khó nhọc ngày rầy đền ơn. Cả hai mặt thấy mừng rơn Đi về hiu hắt cùng Con thỏa tình. 170 Bõ đâu Con đấy mới xinh Con đâu Mẹ đấy rậm tình thỏa thuê. Tháng ngày đủng đỉnh xuân thu Bỗng đâu cơn gió ù ù đến ngay… Cây cao sừng sững lâu nay Gió xô đổ mất ngày rầy ngẩn ngơ. Giu-se sáu chục xuân thu Ở đời vất vả chán dư đắng đầy. Nuôi con no đoái bấy chầy

14

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Đã chê chán nhọc lại say sưa phiền 175 Trọn đời chẳng lúc nào yên Những là thẹn tủi ưu phiền vì Con, Ra như người chết chưa chôn, Đau như hấp hối mà hồn chưa ra. Lắm điều đau đớn xót xa Lắm điều hiểm trở phong ba với trần; Não nùng vất vả chung thân Thật là công nghiệp muôn phần lắm thôi. Tinh thần Chúa đã chiếu soi Công tràn đức chứa, đầy rồi thiếu chi. 180 Chúa Cha đoái lại thương vì Dưỡng nuôi Con Chúa thật thì tận trung, Cho nên Chúa định trả công Cho bõ tấm lòng đi nắng về mưa: Lịch tay xuân quý mở ra Là ngày mười chín tháng ba rõ ràng. Người nằm thư thái dịu dàng Hai tay chắp lại nghiêm trang đề huề Chúa Cha thương rước hồn về Chúa Con, Đức Mẹ đứng mê bên giường. 185 Mẹ Con tả hữu khóc thương Khôn phần là nghĩa, khó phần là ơn; Đức Bà thương tiếc khóc than Vì lòng thương nhớ, Giu-se không còn. Não nùng chín khúc héo hon Bởi vì cây cả không còn mà nương. Lòng thương như xé trăm đường Nghĩ ra chán ngán lại càng chơ vơ. Lấy ai đi sớm về trưa Lấy ai che đỡ khi mưa nắng nhiều. 190 Lấy ai chỉ dẫn mà theo Gặp lúc hiểm nghèo biết cậy vào đâu. Lấy ai chỉ dẫn trước sau Lấy ai làm đầu trong lúc gian nguy;

15

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Lấy ai yên ủi trong khi Âu lo bối rối lòng nghi với lòng. Lấy ai mà cậy mà trông Lấy ai làm bóng cây dừa hôm mai. Đức Bà thở vắn than dài Chúa Con khóc lóc sụt sùi châu rơi. 195 Than rằng: Cha hỡi Cha ơi! Công Cha khó nhọc nuôi Con bấy chầy Trời cao bể rộng đất dày Cả ba sánh lại không tày công Cha. Những mong mưa thuận gió hòa Cho Cha sống mãi để mà cậy trông, Ai ngờ Xuân Hạ Thu Đông Bốn mùa thay đổi vắng Ông từ rầy. Cha ơi, Cha hỡi có hay, Búa rìu cưa đục ngày này cũng thôi. 200 Mẹ nghe Con kể khúc nhôi Thương Con nhớ Bạn ngậm ngùi lặng thinh. Giu-se đâu bất thình lình Hiện về bày tỏ sự tình đầu đuôi: Bà còn tạm sống ở đời Đồng Công Cứu Chuộc loài người trầm luân Tội truyền bởi tội A-dong Chỉ duy Con Một đền xong được mà. Nhiệm mầu Thiên Sứ chọn ta: Chọn Bà làm Mẹ, Tôi là Bõ nuôi, 205 Nhiệm vụ tôi đã xong rồi Chúa Cha ban thưởng về nơi Thiên Đình. Bà còn ở lại chứng minh Để cho ứng nghiệm Thánh Kinh đấy mà: Như Si-mong đã nói ra Gươm đòng dao sắc đâm qua lòng Bà, An-na cũng nói thế mà Ngày dâng Con Một Chúa Cha nơi Đền. Lòng Bà từ đấy không yên

16

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Đớn đau khắc dạ ngày đêm gẫm nghì… 210

Đời này sinh ký tử quy Dầu ai cũng vậy đều qua lối này.

17

Cuoäc Ñôøi Thaùnh Caû Giu-se Vinc. ÑVC

Vinh-sơn Đinh Văn Cảnh

18