Fizjo Funkcje Pierwiastkow

AZOT FUNKCJE: 1. strukturalna - aminokwasy, aminy, peptydy - białka strukturalne, fosfolipidy (np. cholina)  błony cytoplazmatyczne 2. synteza białek - kwasy nukleinowe DNA, RNA 3. fotosynteza i oddychanie: - chlorofil - przenośniki protonów i elektronów (NAD, F AD, cytochromy)  faza świetlna fotosyntezy, łańcuch oddechowy - ATP nukleotydy purynowe i pirimidynowe - CoA 4. metabolizm rośliny - białka enzymatyczne - koenzymy metabolizmu węglowodanów i tłuszczowców - CoA - ADP, ATP 5. wzrost roślin - auksyny, cytokininy (biosynteza i dystrybucja) 6. związki specyficzne - alkaloidy, witamina B 7. związki zapasowe - np. warstwa aleuronowa ziarniaków zbóż FOSFOR FUNKCJE: 1. strukturalna - fosfolipidy (lecytyna) błony cytoplazmatyczne 2. fotosyntez a - faza świetlna ATP, NAD P - faza ciemna - estry fosforanowe cukrów - karboksylaza RuBP - transport asymilatów z chloroplastów do cytoplazmy 3. oddychanie - glikoliza - estry-P cukrów, acetylo-CoA - cykl Krebsa NADP, FAD - łańcuch oddechowy przenośniki H+ i e NAD, NADP, FAD, FMN, kumulacja energii ATP 4. aktywny transport jonów i związków organicznych - przez membrany komórkowe (ATP-aza) - pobieranie i transport w roślinie (ATP) 5. metabolizm związków organicznych - cukrów - estry-P (ATP) - tłuszczowców - CoA, NAD, NADP - białek - redukcja NO3-  NH4+ NADH2 biosynteza aminokwasów ATP 1

kwasy nukleinowe 6. wzrost roślin - cytokininy, auksyny 7. związki zapasowe - fityna (nasiona zbóż) POTAS FUNKCJE: 1. katalityczna = aktywator enzymów (ADP  ATP i innych) - fotosynteza - fosforylacja fotosyntetyczna - oddychanie - fosforylacja oksydacyjna - biosynteza złożonych cukrowców (skrobia) i białek (RuBP-karboksylaza) 2. gospodarka wodna - regulacja, wzrost uwodnienia - regulacja stopnia otwarcia aparatów szparkowych dyfuzja pary wodnej - transpiracja dyfuzja CO2 i O2 - fotosynteza i oddychanie - aktywne i bierne pobieranie H2O przez roślinę 3. transport asymilatów z donorów do akceptorów (przez floem) i dystrybucja asymilatów (plon) 4. wzrost roślin - auksyny, gibereliny, cytokininy 5. odporność na patogeny i szkodniki - wyższa zawartość złożonych cukrowców (skrobia) i białek  wyższa odporność WAPN FUNKCJE: 1. strukturalna - pektyniany Ca - blaszka środkowa, - CaCO3 - ściana komórkowa, - mostki wapniowe - Ca - Ca - struktura membran (selektywna przepuszczalność) i białek enzymatycznych 2. gospodarka wodna - regulacja (spadek) uwodnienia komórek (zamykanie szparek) 3. regulacja przepuszczalności błon - transport przez membrany komórkowe - struktura membran komórkowych - aktywny transport = mediator sygnałów z błon do wnętrza komórki (Ca + specyficzne białko kalmodulina) = wpływ na metabolizm i transport do komórki - aktywacja kanałów jonowych 4. katalityczna - ATP-aza (aktywny transport) 5. odporność na choroby - owoce (liście) np. gorzka plamistość jabłek, zgnilizna owoców pomidorów, brunatnienie liści sałaty, brukselki – przy niedoborze 6. związki zapasowe – fityna MAGNEZ FUNKCJE: 1. katalityczna = aktywator wielu enzymów 2

- fotosynteza - fosforylacja fotosyntetyczna - oddychanie - fosforylacja oksydacyjna - glikoliza - cykl Krebsa - metabolizm związków organicznych - synteza białek, tłuszczowców, węglowodanów, kw. nukleinowych, ATP 2. strukturalna - pektyniany Mg - blaszka środkowa - mostki - Mg - Mg - stabilizacja struktur komórkowych - chlorofil  fotosynteza - rybosomy - stabilizacja struktury (synteza białek) 3. gospodarka wodna - regulacja (obniżenie) uwodnienia komórek 4. związki zapasowe - sole Mg kwasu fitynowego = fityna - sól wapniowo-magnezowa estru fosforanowego inozytolu (nasiona zbóż). ŻELAZO FUNKCJE: 1. metaboliczna = składnik enzymów transportujących elektrony (reakcje oksydo-redukcyjne) - fotosynteza - ferredoksyna, cytochromy (faza świetlna fotosyntezy) - oddychanie - cytochromy, oksydaza cytochromowa, peroksydaza (łańcuch oddechowy) 2. katalityczna - aktywator enzymów w biosyntezie chlorofilu ( fotosynteza) - udział w redukcji azotanów (wiązanie N atmosferycznego) - biosynteza białek SIARKA FUNKCJE : 1. strukturalna - aminokwasy cysteina, cystyna, metionina - peptydy - glutation - białka strukturalne - mostki –S-S- stabilizacja przestrzennej struktury białek 2. metaboliczna i kataboliczna - aktywność enzymów (struktura białek enzymatycznych, koenzymy) - glutation - reakcje oksydo-redukcyjne, koenzym (przemiany cyklu Krebsa) - acetylo-CoA (aktywny octan) cykl Krebsa, utlenianie kwasów tłuszczowych - witaminy - biotyna (H), tiamina (B) - koenzymy 3. fotosynteza . ferredoksyna (faza świetlna fotosyntezy) 4. związki specyficzne (grupy rodankowe - N=C=S - ), olejki gorczyczne (gorczyca, czosnek, chrzan)

MAGNEZ ( Mg ) Pierwiastek RUCHLIWY 3

OBJAWY : Widoczne miejscowo na liściach starszych. Liście - chloroza plamkowata, plamy nekrotyczne, zaczerwienienia, nerwy liściowe zielone. Rośliny jednoliścienne - pasiaste. Rośliny dwuliścienne-mozaikowe. Łodyga - słaba i cienka. WYSTĘPOWANIE : l. Funkcja strukturalna - pektyny 2. Uwodnienie koloidów 3. Fotosynteza : a) chlorofil b) aktywacja enzymów fosforylacji fotosyntetycznej . 4. Oddychanie : a) aktywacja enzymów fosforylacji oksydacyjnej, glikolizy, cyklu Krebsa. 5. Metabolizm związków organicznych synteza białek, tłuszczów, węglowodanów. 6. Nasiona - fityny. PRZYSWAJALNOŚĆ: Mg2+ - kompleks sorpcyjny w glebie, rozpuszczalny, łatwo wymywany z gleby ZAWARTOŚĆ: W tkankach roślin. ok.5 mg Mg / 1g s.m. ŻELAZO ( Fe ) Pierwiastek MAŁO RUCHLIWY OBJAWY: Widoczne na liściach młodych. Chloroza blaszki pomiędzy żyłkami (kolor cytrynowo-żółty), nerwy liści-zielone, nekroza na brzegach liścia. WYSTĘPOWANIE: l. W fotosyntezie - synteza chlorofilu, ferredoksyna, cytochromy. 2. Oddychanie - cytochromy, oksydaza cytochromowa, peroksydaza. 3. Reakcje oksydo-redukcyjne. 4. Synteza białek. PRZYSWAJALNOŚĆ: Zależy od pH gleby. Przy odczynie kwaśnym przyswajalność wyższa. Fe2+ ze związkami organicznymi tworzy kompleksy chelatowe (EDTA - kwas wersenowy + Fe) łatwo przyswajalne i transportowane. Fe3+, Fe(OH)2 - słabiej przyswajalne. ZAWARTOŚĆ: W liściach ok. 0,1 mg Fe / 1g s.m. SIARKA ( S ) PIERWIASTEK MAŁO RUCHLIWY OBJAWY : Widoczne na liściach młodych. Pąki wierzchołkowe - żywe. Chloroza liści młodych - blaszek i nerwów. Łodygi - cienkie i słabe. WYSTĘPOWANIE : 1.Białka grupy SH , -S-Saminokwasy peptydy ( glutation ) CoA ferredoksyna (proces fotosyntezy ) 4

2. Pierścienie heterocykliczne tiamina (witamina B1), biotyna 3. Grupy rodankowe -N=C=Solejki gorczyczne (gorczyca, czosnek, chrzan). PRZYSWAJALNOŚĆ: 1. SO42- - słabo wiązany przez koloidy glebowe. 2. Formy organ. - utleniane i mineralizowane do SO42- przez mikroorganizmy. 3. Forma SO2 dobrze przyswajana przez liście. ZAWARTOŚĆ: W tkankach roślinnych 2-5 mg S / 1g s.m. AZOT (N) Pierwiastek RUCHLIWY OBJAWY: Widoczne na liściach starszych. Silnie zahamowany wzrost. Liście jasnozielone, dolne żółte szybko brązowieją i usychają. Łodyga krótka i słaba. Korzenie - cienkie, długie. WYSTĘPOWANIE: l. Aminokwasy - białka struktural. zapasowe i enzymatyczne. 2. Pierścienie pirolowe - chlorofil pirymidynowe i purynowe DNA,RNA,ATP, NAD, FAD. Regulatory wzrostu - auksyny, cytokininy, wit. B, alkaloidy. 3. Zasady amoniowe - fosfolipidy (np. cholina w lecytynie-membrany) PRZYSWAJALNOŚĆ: Forma azotanowa - NO3- - pH lekko kwaśne. Forma amonowa NH4+ -pH obojętne, słabo zasadowe. Trudniej przyswajalna. Związki organiczne nieprzysw. (obornik, kompost) Mocznik (przysw. - ureaza) Przyswajal. zależy od: nitryfikacji, zawart . O2 w glebie, warunków świetlnych roślin. ZAWARTOŚĆ: W tk. roślin. 20- 40mg N / lg s.m. FOSFOR (P) Pierwiastek RUCHLIWY OBJAWY: Widoczne na liściach starszych. Liście ciemnozielone, czerwonofioletowe (synteza antocjanów). Dolne liście żółte. Łodyga krótka, słaba. Korzenie cienkie. WYSTĘPOW ANIE : l. Nukleotydy a) przenoszące energię (ATP,UTP) b) transp. wodor H+ (oksydo-red) NAD, NADP, FAD, FMN c) przenoszące grupy czynne (CoA) 2. Kwasy nukleinowe. 3. Estry fosforanowe cukrów 4. Fosfolipidy (np. lecytyna) membrany cytoplazmatyczne. 5. Zapasowe związki fosforu -fityna (nasion. zbóż). Przy deficycie P - akumulacja skrobi w chloroplastach. Brak możliwości wykorzystania skrobi nawet w nocy. PRZYSWAJALNOŚĆ: Zależy od pH: Rośnie gdy pH kw. -H2PO4- (rozp) Rośnie gdy pH oboj. -HPO42Wysoka- pH zas. -PO43- (nierozp.) Optymalne pH wynosi 6-7 Obecność Ca - Ca(H2PO4)2 (rozp.) Przyswajalność zależy od: 5

CO2 w glebie i wilgotności gleby. ZAWARTOŚĆ: W tkankach roślin.3-4 mg P/1g s.m. POTAS ( K) Pierwiastek RUCHLIWY OBJAWY: Widoczne na liściach starych. Objawy o charakterze miejscowym. Liście niebieskozielone, nekroza międzyżyłkowa, brzegi zasychają i podwijają się. Łodygi słabe i cienkie. Rośliny wyglądają na więdnące. WYSTĘPOWANIE : Funkcja katalityczna (aktywacja enzymów ADP  ATP ) 1. Fotosynteza - fosforyl. fotosyn . 2. Oddychanie - fosforyl. oksydac. (ATP wykorzystane do metabolizmu zw. organ.) 3. Odporność na choroby i szkodniki roślin. (mniej zw. rozpuszczalnych). 4. Gospodarka wodna zaopatrzenie w wodę. 5. Ruchy szparek - transpiracja spada (wzrost uwod. komórek). Regulacja transp. asymilatów załad. i rozład. floemu. PRZYSWAJALNOŚĆ: Jony K+ zaabsorbowane przez koloidy glebowe. Konieczność zasilania! ZAWARTOŚĆ: W tkan. rośl. 20 -100 mg K / 1g s.m. WAPŃ ( Ca ) Pierwiastek MAŁO RUCHLIWY OBJAWY: Widoczne na liściach młodych. Pąki wierzchołkowe zamierają. Liście młode - wierzch. zagięte, brzegi liścia zamierają. Łodyga załamuje się. Korzenie śluzowacenie włośników. WYSTĘPOWANIE: l. Funkcje strukturalne pektyniany Ca- blaszka środkowa, (podziały kom.; kieł. pyłku) CaCO03 - ściana komórkowa, membrany cytoplazm. - Ca – Ca - struktura enzymów. 2. Gospodarka wodna - spadek uwodnienia (występowanie suchej zgnilizny owoców). Regulacja przepuszczalności błon cytoplazmatycznych (kanały jonowe). Opóźnia starzenie liści. PRZYSWAJALNOŚĆ: Forma wymienna - kompleks sorpcyjny. Forma CaCO3 - łatwo przysw. dwuwęglany np. Ca(HCO3)2 Dobrze wpływa na strukturę gleby. Wpływ pH: pH kw. spada przysw. Ca, wymywany - konieczność wapnowania! ZAWARTOŚĆ: W tkan. roślin. 5-30 mg Ca / 1g s.m.

6