Federal Elektrik Katalog 2009/2010

A.G. Da¤›t›m, Koruma, Kontrol, Kumanda, Enerji Kalitesi, Ölçüm Ürünleri ve Pano Sistemleri

Tasar›m Müflterilerin her türlü iste¤ine cevap verebilecek flekilde üretilen mamüllerin tasar›m› en geliflmifl CAD-CAM programlar›ndan birisi olan UNI GRAPHICS yard›m›yla yap›lmaktad›r.

Üretim Federal Elektrik’te üretim ve planlama, ERP bilgisayar yaz›l›m› vas›tas›yla gerçeklefltirilmektedir. Sistem; imalat kontrol, mühendislik, üretim programlama, ihtiyaç planlama, sat›n alma, envanter kontrol, kalite kontrol, sat›fl-da¤›t›m, finansal yönetim, bak›m ve insan kaynaklar› modüllerinden oluflmaktad›r. Üretimde kullan›lan hammaddelerin %95’i yurt içinden tedarik edilirken, gümüfl alafl›ml› kontaklar ve bimetaller gibi önemli malzemeler yurt d›fl›ndan tedarik edilmektedir. Üretiminin büyük miktar›n›, aralar›nda Avrupa, Amerika ve Orta Do¤u ülkelerinin yer ald›¤›, 40’dan fazla ülkeye ihraç etmektedir.

Kalite Dünya pazarlar›nda kendini kabul ettiren Federal Elektrik; tüm dünyada kabul görmüfl ISO 9001:2000 standartlar›na göre yap›land›r›lm›flt›r. Sürekli geliflme ve müflteri memnuniyeti esas al›narak; tasar›mdan sat›nalmaya, proses kontrolünden depolama ve sevkiyata, e¤timden sat›fl sonras› hizmetlere kadar ki tüm süreçler istatistiksel teknikler ve ERP yaz›l›m› ile takip edilmektedir.

Yurtiçi ve Yurtd›fl› Pazarlar Türkiye’de Adapazar› merkez olarak 3 flube 5 temsilcilik ve yaklafl›k 120 bayiden oluflan da¤›t›m kanal› bulunan Federal Elektrik uzman sat›fl temsilcileriyle hizmet vermektedir. Federal Elektrik baflta Fransa, Almanya, ‹ngiltere, ‹sveç, ‹talya, Suudi Arabistan, M›s›r, Kuveyt,Türki Cumhuriyetler, Suriye, Ürdün, Irak, B.A.E, Rusya, Sri Lanka olmak üzere, 40’tan fazla ülkeye üretiminin %50’sinden fazlas›n› ihraç etmektedir.

‹Ç‹NDEK‹LER Kompakt Tip Devre Kesiciler

1

Aç›k Tip Devre Kesiciler

2

Sigortal› ve Sigortas›z Yük Ay›r›c›lar›

3

Dikey Tip Sigortal› Yük Ay›r›c›lar›

4

NH B›çakl› Sigortalar

5

Minyatür Devre Kesiciler

6

Sigorta Kutular›

7

Kaçak Ak›m Koruma fialterleri

8

Ak›m Transformatörleri

9

Paket fialterler

10

Kontaktörler

11

Termik Röleler

12

Smart Erken Uyar› Rölesi

13

Motor Koruma fialterleri

14

Röleler

15

Güç Kontaktörleri

16

Reaktif Röleler

17

Ölçü Aletleri

18

Elektronik Elektrik Sayaçlar›

19

EasyPan Da¤›t›m Panolar›

20

Modüler Pano Sistemleri

21

Yolcu Vagonlar› ‹çin Is›tma Sistemi Kontrolü

22

Do¤algaz Sayaçlar›

23

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Termik - Manyetik Devre Kesiciler F01 / F02 16A ... 225A F10 / F11 16A ... 125A F12 16A ... 160A F21 / F22 16A ... 160A F31 / F32 / F33 16A ... 250A F51 / F52 / F53 200A ... 300A

F61 / F62 300A ... 400A

F71 300A ... 800A

F82 / F83 400A ... 800A

Elektronik Devre Kesiciler F82E / F83E 300A ... 800A

F91E / F92E 1000A ... 1250A

F101E / F102E 1000A ... 1600A

F111E / F112E 1600A ... 2500A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Devre Kesici Çeşitleri Devre Kesicilerin Parçaları Devre Kesiciler ile Toprak Kaçak Akımlarına Karşı Koruma Sistemi Teknik Tablo Sipariş Kodları Şehir Şebekeleri Koruma Kesicileri Jeneratör Devreleri Koruma Kesicileri Motor Devreleri Koruma Kesicileri Üç fazlı elektronik devre kesiciler Tek fazlı termik-manyetik devre kesiciler Kompakt Tip Devre Kesici Seçim Tablosu Ortam sıcaklığının anma çalışma akımına etkisi Devre Kesicilerin Doğru Akım Devrelerinde Kullanılması Kondansatör Devrelerinda Kullanılacak Kesiciler Dağıtım Transformatörleri AG Ana Dağıtım Panolarında Kullanılacak Kesiciler Kısa Devrenin Ayrıntılı Hesabı Seçicilik Ardışık Bağlama Aksesuarlar Toprak Kaçak Akım Algılama Rölesi Toroidal Trafo Düşük Gerilim Bobini Uzatmalı Döner Tahrik Kolu Anahtarlı Kilit Mekanizması Uzaktan Açtırma Bobini Yardımcı Kontak Bloğu Terminal Koruyucu Kapak Uzatma Baraları Motor Kumanda Mekanizmaları Şebeke - Jeneratör Enversör Rölesi Karakteristik Eğrileri Güç Kayıpları Tablosu Teknik Resimler TS EN 60947-2 EN 60947-2 IEC 60947-2 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›nf›

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -20oC ile +60oC aras› : III : IP40 (kurma kolu bölgesinde)

1 1 2 4 5 7 7 8 9 10 10 10 11 11 12 12 13 15 18 19 19 19 19 19 20 20 20 21 21 22 24 25 30 31

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Tan›mlama etiketi

Ark hücresi

ON-OFF açma kapama

Kurma kolu

Trip butonu Elektronik kontrol ünitesi

Resim-1

Devre kesici, normal iflletme flartlar›nda devreyi kapamaya, kesmeye, ay›rmaya ve bu devrenin ak›m›n› tafl›maya, k›sa devre ve afl›r› ak›m gibi normal d›fl› flartlarda ise; devreyi otomatik olarak kesmeye yarayan mekanik bir açma kapama cihaz›d›r. Devre Kesicinin Çal›flma Prensibi : Devre kesicinin devreyi açma - kapama iflleminden baflka en önemli fonksiyonu; normal d›fl› flartlarda devreyi korumalar›d›r. Kesicinin koruma fonksiyonlar›n› yerine getirebilmesi için cihaz içinde baz› üniteler bulunmaktad›r. A.G. devre kesicilerinin açt›rma üniteleri TS EN 60947-2 standard›nda sal›c› olarak tarif edilmektedir. Sal›c›lar : - Afl›r› ak›m sal›c›lar› (Afl›r› ak›m açt›rma ünitesi ) - Düflük gerilim sal›c›lar› ( Düflük gerilim açt›rma ünitesi ) - fiönt sal›c›lar› (Uzaktan açt›rma ünitesi)

Korunacak cihaz

Tüm devre kesiciler afl›r› ak›m sal›c›lar› ile donat›lm›flt›r. Ancak düflük gerilim ve uzaktan açt›rma bobini, standart bir aksesuar olmay›p, ihtiyaca göre devre kesiciye ilave edilmektedir.

Kesici

Afl›r› Ak›m Sal›c›lar›: Anma ak›m de¤erini aflan bütün de¤erler afl›r› ak›m olarak adland›r›l›r.

fiekil-1

K

A1 K A2

fiekil-2

1/1

Afl›r› Ak›m Oluflumu: I= Üzerinden geçen ak›m Elektrik devrelerinde afl›r› ak›mlar devreden çekilen gücün artmas› veya t= Ak›m›n geçme süresi bir k›sa devre sonucunda oluflur. Her iki afl›r› ak›m da elektrik devreleri için oldukça tehlikelidir. Afl›r› ak›mlar, elektrik devresinde termik ve dinamik R zorlanmalara sebep olurlar. S - Çekilen gücün artmas› ile meydana T gelen afl›r› ak›mlar genellikle çok yüksek olmamakla beraber anma ak›m›n›n (23) kat›na kadar ç›kabilmektedir. F4 - K›sa devre sonucu oluflan ak›mlar ise, U elektrik devresinin özelli¤ine göre de¤iflmektedir. Mesela 100 kVA’l›k trafoda 3,2kA, 2500 kVA’l›k bir trafoda ise 60 kA’e kadar ç›kabilmektedir. Trafo, jeneratör, motor, kablo vb. gibi elektrikli Q1 cihazlar›n afl›r› ak›m nedeniyle oluflan ›s› ile tahrip olmadan dayanabilece¤i YÜK bir l2.t termik zorlanma de¤eri vard›r. K : Kontaktör (Bobin AC 380 V) Formülden de görüldü¤ü gibi hem F4: Düflük gerilim bobini (DGB) ak›m›n de¤eri hem de ak›m›n geçme Q1: A.G. Devre kesici süresi son derece önemlidir. l2.t de¤erini belli bir de¤erin alt›nda tutabilmek için ak›m yükseldikçe ak›m›n akma süresinin k›salmas› gerekir. A.G. devre kesicileri, korunacak cihaz›n l2.t de¤erinin alt›nda devreyi açarak güvenli bir koruma sa¤larlar (fiekil-1).

Afl›r› Ak›m Sal›c›lar› ikiye ayr›l›r: 1. Afl›r› yük flartlar›nda açan sal›c›lar, 2. K›sa devre flartlar›nda açan sal›c›lar. Afl›r› Yük fiartlar›nda Açan Sal›c›lar: Devreden çekilen ak›m›n kesicinin anma ak›m de¤erini aflt›¤› durumlarda çal›flan sal›c›lard›r. Ters zaman gecikmeli olarak çal›fl›rlar. Ak›m›n de¤eri artt›kça açma süresi küçülür. K›sa Devre fiartlar›nda Açan Sal›c›lar: K›sa devre ak›m›n›n sal›c›n›n ayar de¤erini aflt›¤› durumda devreyi çok k›sa bir sürede ani olarak açt›ran sal›c›lard›r. Düflük Gerilim Sal›c›lar›: Elektrik devrelerinde gerilimin belli bir de¤erin alt›na düflmesi veya üç fazl› devrelerde fazlardan birinin kesilmesi cihazlar›n ar›zalanmas›na neden olabilir. Örne¤in, üç fazl› motorun fazlar›ndan birinin kesilmesiyle di¤er fazlar afl›r› yüklenecek ve motor ar›zalanacakt›r. ‹stenildi¤inde kesiciye düflük gerilim bobini tak›larak bu gibi ar›zalar›n oluflmas› önlenebilmektedir. Düflük gerilim bobini genellikle iki fazdan beslendi¤i için di¤er faz›n kontrolü bir kontaktör kullan›larak yap›l›r (fiekil-2). fiönt Sal›c›lar› Devre kesiciyi uzaktan açt›rmak için kullan›l›r. Bir flönt sal›c›s›na, bir gerilim uyguland›¤›nda besleme geriliminin %70’i ile %110’u aras›nda açt›rma yapt›rabilmelidir. DEVRE KES‹C‹ ÇEfi‹TLER‹: A.G. devre kesiciler afl›r› ak›m sal›c› cinsine göre iki de¤iflik türde üretilir. Bunlar, termik-manyetik ve elektronik devre kesicilerdir. Termik - Manyetik Devre Kesiciler: Termik koruma ifllevi, (1,1-3) x In: (Afl›r› yük flartlar›nda koruma için) Termik korumay› sa¤layan bimetal, s›cakl›k karfl›s›nda uzama kat say›lar› farkl› iki metalin birleflmesiyle oluflur. Bimetal ›s›nd›¤›nda uzamas› daha az olan metale do¤ru bükülür. Böylece kesici mekanizmas›n›n aç›lmas›na yard›mc› olan bir t›rna¤› kurtararak kesiciyi devre d›fl› b›rak›r. Bimetalin bükülme h›z›, kesicinin içinden geçen ak›m›n büyüklü¤ü ile do¤ru orant›l›d›r. Zira ak›m›n artmas› s›cakl›¤›n artmas› demektir. Bu flekilde anma ak›m›n›n üstündeki yük ak›mlar›nda, kesicinin afl›r› ak›m koruma ifllevi bimetal sayesinde gerçeklefltirilir. Manyetik koruma ifllevi, >3 x In: (K›sa devre flartlar›nda koruma için)

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Kesicinin bir baflka görevi de ba¤l› bulundu¤u devreyi k›sa devrelere karfl› korumas›d›r. K›sa devre; fazlar›n birbiri ile temas› veya faz-toprak temas› sonucunda meydana gelebilir. K›sa devre durumunda kablolardan çok yüksek bir ak›m geçece¤inden, sistemin enerjisinin termik korumaya göre çok daha k›sa sürede kesilmesi gerekmektedir. Kesici, ba¤l› bulundu¤u yükü korumak için an›nda açma yapmal›d›r. Bu görevi gören k›s›m, k›sa devre ak›m›n›n meydana getirdi¤i manyetik alan›n oluflturdu¤u m›knat›slanma ile çal›flan mekanik bir açt›rma düzene¤idir.

Manyetik alan

Hareketli kontak

Ak›m

Manyetik kuvvet Ak›m

Sabit kontak

Seperatör

poz-2 poz-3

Metal plakalar

poz-1

fiekil - 3

I max : Beklenen k›sa devre ak›m›n tepe de¤eri. I s›n›r : S›n›rlanm›fl k›sa devre ak›m›n›n tepe de¤eri.

I I max

I s›n›r

Beklenen k›sa devre ak›m›

S›n›rlanm›fl k›sa devre ak›m› 5 ms.

fiekil - 4

Limitörsüz devre kesici

10 ms.

t (sn)

Elektronik Afl›r› Ak›m Sal›c›l› Devre Kesiciler : Elektronik devre kesicileri, termikmanyetik kesicilerden ay›ran özellik, afl›r› ak›m sal›c›lar›n›n elektronik devre ile kontrol edilmesidir. Elektronik kontrol mikroifllemci vas›tas›yla yap›lmaktad›r. Elektronik devrenin dizayn› esnas›nda, iflletmede karfl›lafl›labilecek en kötü ihtimaller göz önünde tutulmufltur. Yüksek k›sa devre ak›mlar›nda, elektronik devre çal›flt›r›lmadan direkt açma sa¤lanm›flt›r. Böylece elektronik devrede olabilecek ar›za ihtimali ortadan kald›r›lm›flt›r. Federal elektronik devre kesiciler, istek üzerine RS-232 protokolü ile bilgisayara ba¤lanabilir. Böylece; -Ak›m kaydedici cihazlar›n yerine bilgisayar›n haf›zas› kullan›labilir. -Çekilen ak›m›n, çeflitli zaman aral›klar›ndaki (gece-gündüz) maksimum, minimum, ortalama, vb. de¤erleri al›nabilir. -‹statistiki bilgilere an›nda ulafl›labilir. -Afl›r› ak›m oluflumunda kesicinin açma süresi ayarlanabilir. -Bilgisayardan kesicinin anma ak›m› ve ani açma ak›m› hassas olarak de¤ifltirilebilir. -Harici açma kumandas› verilebilir. Elektronik devre kesicilerin anma ve ani açma ak›m› ayar sahalar› çok genifltir. Bu özellik kesiciye genifl kullan›m imkan› sa¤lar. Ayr›ca elektronik devre kesiciler ortam s›cakl›klar›ndan etkilenmezler.

Limitörlü devre kesicinin çalıflma prensibi: Kesici kol ile aç›l›p kapat›l›rken hareketli Limitörlü devre kesici kontak ON pozisyonunda, poz-1 de OFF pozisyonunda ise poz-3’de Limitörlü ve limitörsüz devre kesicilerin aras›ndaki durmaktad›r (fiekil - 3). Limitör özelli¤i olmayan bir kesici, devrede herhangi tek fark sabit kontaklar›n konstrüksüyonundad›r. Limitörlü devre kesicilerin sabit kontaklar› ak›m bir k›sa devre meydana geldi¤inde yönünü ters çevirip ters manyetik kuvvet oluflan k›sa devre ak›m›, sal›c›lar oluflturarak hareketli konta¤› itecek yap›dad›r. sayesinde kesici mekanizmas›n› harekete geçirerek kesiciyi açt›r›r ve kesici kolu da trip pozisyonuna gelir. Açma süresi10-20 ms aras›nda de¤iflir. Federal limitörlü kesicilerde ise bu anlat›lanlara ilave olarak; k›sa devrenin oluflturdu¤u z›t manyetik alan, hareketli

konta¤› poz-1’den poz-2’ye getirir ve kontak bu pozisyonda kal›r. Yani kontak kendili¤inden tekrar ON pozisyonuna gelmez. Hareketli konta¤›n aç›lmaya bafllamas› k›sa devrenin daha birinci milisaniyesinde bafllar. Konta¤›n poz2’ye gelmesi ilk iki milisaniyede, ark›n komple kesilmesi ise en fazla 3-5 milisaniyede biter. K›sa devrenin bafllamas›yla ayn› anda harekete geçen manyetik sal›c›lar ise; kesici mekanizmas›n› OFF pozisyonuna, mekanizma ise; poz-2’ye gelmifl hareketli konta¤› poz-3’e getirir ve kesici kolu trip pozisyonunda kal›r. Hareketli konta¤› poz-1’den poz-2’ye getiren ak›m, beklenen k›sa devre ak›m›ndan çok düflük bir ak›md›r. S›n›rland›r›lm›fl ak›m, beklenen ak›m›n sekiz hatta onda biri mertebesindedir. (fiekil- 4) Beklenen k›sa devre ak›m›, limitörlü devre kesici olmasayd› devreden çok k›sa bir sürede olsa akacakt›r. Federal limitörlü devre kesicinin avantajlar› : -Kesici tipine göre ak›m› %90 oran›na kadar s›n›rlayarak trafolar›, kablolar› ve devredeki di¤er cihazlar› korurlar. -Meydana gelen patlama ve arklar çok düflük seviyede kald›¤› için hayati emniyet ve pano içindeki di¤er cihazlar›n zarar görmemesi garanti alt›na al›n›r. DEVRE KES‹C‹LER‹N PARÇALARI Gövde ve Kapak: Gövde ve kapak malzemesi olarak, EN 60512-20-2 standard›na göre cam elyafl› polyester reçinesi kullan›lm›flt›r. Literatürde BMC (Bulk Moulding Compound) olarak adland›r›lan bu malzeme, günümüzde elektriksel ve mekaniki de¤erlerinin yüksek olmas› nedeniyle tercih edilmekte,160°C’lik s›cakl›¤a sürekli olarak dayanabilmektedir. BMC malzeme IEC 695-2-1’e göre 960°C s›cakl›ktaki k›zg›n tel de¤dirildi¤inde alev almamaktad›r. Bimetal: Bimetal, ›s› karfl›s›nda uzama katsay›lar› farkl› iki plaka halindeki metalin birlefltirilmesiyle oluflan bir malzemedir. Kesici içinden geçen ak›m bimetali ›s›t›r. Bu ›s›n›n etkisiyle bimetal di¤erine göre daha az uzayan plaka üzerine do¤ru e¤ilir. Kesici içinden geçen ak›m artt›¤›nda oluflan ›s›da artt›¤› için bimetal daha fazla ›s›n›r ve daha çok e¤ilir. Böylece açt›rma mekanizmas›na kumanda ederek kesicinin açmas›n› sa¤lar. Kontaklar: Kesicilerde, kesilen ve tafl›nan ak›m de¤erleri ile konstrüksiyon göz önüne al›narak kontak alafl›m› belirlenir. Kesicilerde genellikle gümüfl, grafit, nikel, wolfram alafl›ml› kontaklar

1/2

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER manyetik alan

manyetik kuvvet

fiekil-5

ak›m yönü

kullan›l›r. Daha yumuflak yap›da olan gümüfl - grafit alafl›mlardan yap›lm›fl kontaklar sabit (alt) kontaklarda, daha sert olan gümüfl - wolframl› kontaklar ise hareketli (üst) kontaklarda kullan›l›r. Hareketli kontaklara bombeli bir yap› verilmifltir. Bu sayede her açma kapamada bombeli ve sert alafl›ml› kontaklar, yumuflak sabit kontaklar üzerinde yer yapar. Böylece en düflük geçifl direnci sa¤lan›r. Kontak temas dirençlerinin düflük olmas› için hareketli konta¤›n sabit konta¤a çok iyi temas etmesi gerekir. Ancak gere¤inden fazla kontak bask› kuvveti, kontaklar›n daha k›sa sürede tahrip olmas›na sebep olur. Kontak alafl›mlar›, sa¤l›kl› bir açma kapama için büyük önem arz eder. Ark Söndürme Hücresi (Seperatör): Seperatörler, enerji alt›nda çal›flan kesicinin aç›lmas› esnas›nda oluflan ark› söndürmek için kullan›l›r. Hareketli kontak, sabit kontaktan ayr›l›rken kontaklar aras›nda bir süre daha ak›m akmaya devam eder ve buna ark ad› verilir. Bu oluflan ark›n çok k›sa bir sürede söndürülmesi gerekir.

fiekil-6

2 3

x (mm)

Tip

1) Bara 2) Kablo 3) Kablo Terminali

F10-F11/F12 F21-F22 F31-F32-F33 F51-F52-F53 F61-F62/F71 F82-F83/F82E-F83E F92E F101E-F102E F111E-F112E

180

B

A

fiekil-7

140

Devre Kesicinin Kullan›m fiekli: Kesicinin konumunu gösteren 3 durum mevcuttur. Bu durumlar fiekil-6’da gösterilmifltir. ON/I Konumu: Kesicinin kontaklar›n›n kapal› oldu¤unu gösterir. Bu durumda kesici kolu en üst pozisyondad›r. TR‹P Konumu: Kesicinin herhangi bir ar›zadan (afl›r› yük veya k›sa devre gibi) dolay› açt›¤›n› gösterir. Bu durumda kesici kolu ON ile OFF konumlar› aras›nda orta pozisyondad›r. Trip pozisyonundaki kesiciyi ON pozisyonuna almak için; kesici kolunu,

O N

ON

ON

1/3

O N

fiekil-8

C

ON

ON

C

A:Topraklanm›fl duvar ile kesici aras›ndaki min. mesafe B:Yal›t›lm›fl duvarile kesici aras›ndaki min. mesafe

Montaj: Montaj esnas›nda dikkat edilecek hususlar afla¤›da s›ralanm›flt›r. - Kesicinin monte edilece¤i yer; tozsuz ve rutubetsiz olmal›d›r. - Kesici afl›nd›r›c› gaz ve buhara maruz kalmayacak flekilde monte edilmelidir. - Ortam tozlu ve rutubetli ise kesici mutlaka uygun koruma derecesine sahip bir muhafaza içerisinde monte edilmelidir. - Kesici iflletmede iken titreflim ve ani darbelere maruz kalmamal›d›r. - Alt alta monte edilen iki kesici aras›ndaki minimum mesafeler fiekil-7’deki gibi olmal›d›r. - Topraklanm›fl veya yal›t›lm›fl duvar ile kesici aras›ndaki minimum mesafeler fiekil-8’deki gibi olmal›d›r. - Ba¤lant› klemenslerinin tak›lma flekli (F31 ve F51 tip flalterler için) önden veya arkadan ba¤lant›ya göre de¤iflmektedir. Gerek duyuldu¤unda ba¤lant› klemensi yerinden sökülüp ters çevrilerek ba¤lanabilir. - Ölçü cihazlar›n›n kablo ba¤lant›lar› baralardan yap›lmal›, kesicinin terminallerinden ba¤lant› yap›lmamal›d›r. (Kablo pabucu ile yap›lacak ba¤lant›lar için fabrikadan uzatma baralar›n› isteyiniz.) - Çok telli kablolar›n kesici klemensine olan ba¤lant›lar›nda uç yüksü¤ü kullan›lmal›, kablo uçlar›na lehimleme yap›lmal›d›r. - Bak›r baralar ile kesiciye ba¤lant› yap›lmas› durumunda atlama riskini en aza indirgemek için baralar boyanmal›, baralardaki sivri uçlar yuvarlat›lmal›d›r. - Kesici gövdesinde bulunan iki bara aras›ndaki olu¤a faz perdelerinin mutlaka yerlefltirilmesi gerekir. - Topraklamalar, yönetmeliklere uygun olarak yap›lmal›d›r.

N O

D

A : 100 mm B : 40 mm C : 25 mm D : 20 mm

OFF/0 Konumu: Kesicinin kontaklar›n›n aç›k oldu¤unu gösterir. Bu durumda kesici kolu en alt pozisyondad›r.

N O

1

Ark›n söndürülmesi: Ark›n etraf›nda oluflan manyetik alandan dolay› ark seperatörlere do¤ru itilir. Böylece ark›n boyu uzayarak incelir ve seperatör plakalar› aras›nda bölünerek kopar (fiekil-5). Seperatörlerin yan duvarlar›nda kullan›lan malzemenin özelli¤inden dolay› ark›n oluflturdu¤u yüksek s›cakl›k neticesinde bir gaz ç›kar. Bu ç›kan gaz›n da ark›n söndürülmesinde önemli bir etkisi vard›r.

OFF yaz›s› istikametinde afla¤›ya do¤ru bast›r›n›z. Kesici “klik” sesi ile beraber kurulacakt›r. Daha sonra kesiciyi kapatmak için kolu ON istikametine do¤ru kald›r›n›z.

Her aç›da montaj yap›labilir.

Üst veya alt klemenslerden enerji ba¤lant›s› yap›labilir.

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER R

S T

N

Açma bobini veya düflük gerilim bobini Kaçak ak›m rölesi

Toroidal sarg›

Yük

fiekil - 9 Kaçak ak›mlara karfl› devre kesicilerde koruma sistemi

R

S

T

N

Devre kesici

F1 Q1 C1

Kaçak 96 95 98 ak›m alg›lama rölesi

C2

Toroidal trafo

Z1 Z2

L0 L2 AC 220V

YÜK

F1 : Uzaktan açt›rma bobini (AB)

Devre Kesiciler ile Toprak Kaçak Ak›mlar›na Karfl› Koruma Sistemi : Elektrik devrelerinde oluflabilecek toprak kaçak ak›mlar›n›n çok küçük de¤erleri dahil (> 30 mA) can güvenli¤i ve yang›n aç›s›ndan oldukça tehlikelidir. Bu küçük toprak kaçak ak›mlar›n›, normal kesiciler hissedemedi¤inden toprak kaçaklar›na karfl› ek bir koruma yap›lmaktad›r. Elektronik kesicilere toprak kaçak koruma sistemi, d›flar›dan ek bir düzenek olmaks›z›n ilave edilebilmektedir. Bu sistem ile (0,1-1)xIn hassasiyetinde bir koruma yap›lmaktad›r. Elektronik olmayan kesicilerde ve yukar›da belirtilen de¤erden daha düflük kaçak ak›mlara karfl› koruma ihtiyac› duyulan elektronik kesicilerde, toprak kaçaklar›na karfl› koruma; toroidal trafo ve kaçak ak›m alg›lama röleleri kombinasyonu ile yap›lmaktad›r. Fakat bu sistemde devre kesicinin toprak kaçak ak›mlar›nda açmas› için, kesiciye önceden uzaktan açt›rma bobini veya düflük gerilim bobini aksesuarlar›ndan birinin tak›lm›fl olmas› gerekmektedir (fiekil-9). Kaçak ak›m alg›lama rölesinin hata ak›m›, koruma çeflidine ve ayr›ca di¤er alg›lama röleleri aras›nda seçicili¤i sa¤layacak flekilde uygun de¤erlerde ayarlanmal›d›r. Standardlara göre hayat korumada bu de¤er 30 mA, yang›n korumada ise (300-500) mA olarak belirlenmifltir.

(Z1-Z2) terminallerine ba¤lan›r ve rölenin enerji girifl terminallerine rölenin üzerinde yazan uygun gerilim verilir. Devre kesicinin toprak hatas›ndan dolay› açmas› için mutlaka kesiciye uzaktan açt›rma bobini veya düflük gerilim bobinlerinden birisinin tak›lm›fl olmas› gerekmektedir. fiayet devre kesiciye uzaktan açt›rma bobini tak›lm›flsa, açt›rma bobinine gelen enerji toprak kaçak alg›lama bobininin normalde aç›k konta¤› üzerinden yap›lmal›d›r (fiekil-10). E¤er devre kesiciye düflük gerilim bobini tak›lm›flsa, düflük gerilim bobinine gelen enerji kesicinin üst taraf›ndan ve toprak kaçak alg›lama rölesinin normalde kapal› konta¤› üzerinden yap›lmal›d›r (fiekil-11). Montajda dikkat edilecek hususlar: - Kablolar mümkün oldu¤unca toroidal trafonun merkezinden geçirilmelidir. - En uygun çapl› toroidler kullan›lmal›d›r. Gerekenden daha büyük çapl› toroid kullan›lmas› duyarl›l›¤› düflürür. De¤iflik Ba¤lant›lar: • E¤er kablolar çap› büyük bir toroidden geçirilemiyorsa, ayn› toprak alg›lama rölesine bir çok toroid paralel olarak ba¤lanarak kullan›labilir. Fakat bu durum cihaz›n duyarl›l›¤›n› düflürmekte ve böylece açma efli¤ini yükseltmektedir. • E¤er toroidi, büyük ana baralar›n çevresine yerlefltirmek mümkün olmazsa, dengeli yükler için transformatörün nötr-toprak ba¤lant›s›na yerlefltirilebilir.

Montaj: Toroidal trafonun içerisinden tüm fazlar ve varsa nötr kablosu geçirilir. Toprak kablosu kesinlikle toroidin içerisinden geçirilmemelidir. Toroidin sekonder kablolar› toprak kaçak alg›lama rölesinin

fiekil-10 Toprak kaçak ak›m alg›lama sisteminin

devre kesicideki uzaktan açt›rma bobini ile kullan›m›

R

S

T

D1

R

S

R

Toprak kablosu toroidin içerisinden geçirilmemelidir.

S

T N

R

R

Q1

T

R

D2

S

T

N

Bir kaçak ak›m alg›lama rölesine birden fazla toroidin paralel ba¤lanmas›.

R

N S

R

T

N S

T

O

R

N S

2O

T

S

Kablolar toroidin merkezinde olmal›d›r. Kaçak 96 95 98 ak›m alg›lama rölesi

S

N

N

N

F2

T

T

N

Devre kesici

U<

RST

PE

Toroidin çap› toplam kablo çap›n›n iki kat› olmal›d›r.

Toroidal trafo

Z1 Z2

L0 L2 AC 220V

YÜK O

F2 : Düflük gerilim bobini (DGB)

O

fiekil- 11 Toprak kaçak ak›m alg›lama sisteminin devre kesicideki düflük gerilim bobini ile kullan›m›

Kablolar toroide yak›n mesafeden k›vr›lmamal›d›r.

1/4

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Tip

F01

Anma ak›m› - In (40, 50 veya 55°C)

Miktar V V kV V A A

Kutup say›s› Anma iflletme gerilimi - Ue (a.c.) 50-60 Hz Anma yal›t›m gerilimi - Ui (a.c.) 50-60 Hz Anma darbe dayan›m gerilimi - Uimp Test gerilimi (1 dk) (a.c.) 50-60 Hz Anma ak›m› ayar sahas› - I1 Ani açma ak›m› ayar sahas› - I2 220/240 V

(a.c.) 50-60 Hz

380/415 V

(a.c.) 50-60 Hz

440 V

(a.c.) 50-60 Hz

500 V

(a.c.) 50-60 Hz

690 V

(d.c.)

250 V 3

Beyan iflletme k›sa devre kesme kapasitesi

- Ics 415V~ 4

Kapama kapasitesi-Icm 415 V~ Kesme süresi (K›sa devrede)

F10

F11

F12 16,20,25,32,40,50 63,80,100,125,160

F21

F22

F31 F32

1

3

3

3

3

240

415

415

415

415

750

750

750

750

750

8

8

8

8

8

3.000

3.000

3.000

3.000

3.000

(0,8-1)In 9

Sabit

10xIn

8xIn

F33

16,20,25,32,40,50 16,20,25,32,40,50,63,80, 100,125,160,200,225,250 63,80,100,125

(0,7-1)In 9

(0,8-1)In 9

(0,7-1)In 9

8xIn

10xIn

8xIn

2

En büyük beyan k›sa devre kesme kapasitesi - Icu

(a.c.) 50-60 Hz

F02

A 16,20,25,32,40,50,63, 16,20,25,32,40,50 80,100,125,160,200,225 63,80,100,125

(kA rms) 65 35 (kA rms) 14 12 (kA rms) (kA rms) (kA rms) (kA rms) 10 10 (kA rms) %100 (240V~) kA tepe 74(240V~) 143(240V~) ms <7

Kategori (EN 60947-2 / IEC 60947-2)

25

30

45

50

100

65

85

100

16

25

30

25

50

35

50

70

10

12

20

20

42

25

32

40

8

9

12

12

30

18

22

25

-

-

8

8

20

12

13

14

15

20

25

15

15

22

22

22

%50

%75

%75

%100

40

A

63 <10 A

53

<10 A

— — —

— — —

— — —

>15.000 3000 0,9 2.5,2.5,4,6,10,10 16,25,35,50 6

>15.000 3000 1 2.5,2.5,4,6,10,10 16,25,35,50,70 6

32

%50 105

%100 %100 %100 74

105

<10 A

<7 A

— — —

— — —

154

Termik sabit - manyetik sabit Termik ayarl› - manyetik sabit Termik ayarl› - manyetik ayarl› Termik sabit - manyetik ayarl› Mikroifllemci üniteli (Elektronik) Limitör özelli¤i Mekanik ömür

Operasyon

Elektriksel ömür

Operasyon

A¤›rl›k Minimum ba¤lant› kesitleri 5 Maksimum - minimum s›kma torku

>15.000 3000 0,85 kg 2.5,2.5,4,6,10,10,16 mm2 25,35,50,70,95,95 Nm 10

>15.000 >15.000 3000 3000 1,3 2,2 2.5,2.5,4,6,10,10 2.5,2.5,4,6,10,10,16, 16,25,35,50,70 25,35,50,70,95,95,120 10 6

Aksesuarlar

Düflük gerilim bobini 8

—

Uzaktan açt›rma bobini 8

—

Yard›mc› kontak blo¤u 8

—

Motor kumanda mekanizmas›

—

—

—

—

Uzatmal› döner tahrik kolu

—

—

—

—

Anahtarl› kilit mekanizmas›

—

—

—

—

Uzatma baras› Terminal koruyucu kapak

—

Enversör (mekanik) kilit

— —

Faz perdesi Notlar : • iflaretli k›s›mlar standart, k›s›mlar ise siparifl üzerine yap›lan üretimi göstermektedir. • De¤eri için ürünlere ait teknik karakteristik tablolar›na bak›n›z. • Icu: O-t-CO testi (O : Kesme manevras›, CO : Kapama manevras›, t : Bekleme süresi)

1/5

• • • •

Devre kesicinin iki kutbu seri ba¤lanm›fl durum için. Ics : O - t - CO - t - CO testi ( O : kesme manevras› , CO : kapama manevras› , t : bekleme süresi ) Ba¤lant› kesitleri TS EN 60947-1 standard›na uygun olarak verilmifltir. F61,F62,F91E,F92E,F101E,F102E,F111E ve F112E tip devre kesiciler standart olarak uzun baral› üretilmektedir.

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER

F51 F52 F53 160,200,225 250,300

F61

F62

300,400

F71 300,400,500 630,800

F82

F83

F82E

F83E

F91E

F92E

F101E F102E

400,500,630,800

300,400,500 630,800

1000,1250

1000,1250,1600

3/4

F111E

F112E

1600,2000,2500

3/4

3

3

415

415

3/4 415

3

415

3/4 415

3

415

415

415

750

750

750

750

750

750

750

750

8

8

8

8

8

8

8

8

3.000

3.000

3.000

3.000

(0,7-1)In

(0,7-1)In

(0,7-1)In

3.000 (0,4-1)In

3.000 (0,4-1)In

3.000 (0,4-1)In

3.000 (0,4-1)In

(5-10)In

(5-10)xIn

(5-8)xIn

(2-10)I1

(2-10)I1

(2-10)I1

(2-10)I1

(0,7-1)In 10 (5-8)In

65

85 100

50

100

42

75

100

75

100

80

100

80

100

85

125

35

50

65

25

35

35

50

70

50

70

50

65

50

65

50

65

25

35

50

20

28

30

30

50

35

50

35

45

40

45

35

50

20

25

40

15

21

25

20

42

30

42

25

35

25

35

30

42

14

16

18

10

14

20

20

25

20

25

18

25

20

25

20

25

22

22

22

20

25

20 %75

— %100

— %75

— %100

— %75

— %50

— %50

—

—

—

%50

%50

— %50

74

105

154

105

154

74

143

74

%100 %100 %75 %100 74

105 154

%100

52

72

143

%100 105

143

<7 A

<10

<10

<10

<10

<20

<20

<20

A

A

A

A

A

A

A

—

—

—

>15.000 3000

> 15.000

> 15.000

> 15.000

> 15.000

>15.000

>15.000

> 15.000

3000

3000

3000

3000

3000

3000

3000

4,2 / 5,6

5,8

70,95,95,120,185

185,240

25

25

8 185,240,2(30x5), 2(40x5),40x12 40

9,5 / 240,2(30x5), 2(40x5),40x12 40

7

—

—

— 7

7

27 21 / 9,5 / 185,240,2(30x5), 40x15 , 2(40x12) 2(40x10),2(40x15) 2(40x5),40x12 40 50 50

—

—

—

—

7

55 80x15 , 2(80x10), 2(80x15) 50

— —

—

—

— 6

—

6

—

6

6

— —

•

Federal elektronik devre kesicilerde k›sa devre ak›mlar›na karfl› ek bir koruma olarak, elektronik açt›rma ünitesinden hariç her bir faza ayr›ca k›sa devre ak›m›n›n manyetik alan› ile çal›flan mekanik açt›rma düzene¤i konulmufltur. Böylece k›sa devre gibi afl›r› ak›mlarda mekanik açt›rma ünitesi açt›rarak, elektronik kart›n ar›zalanma durumunda açt›rmama riski ortadan kald›r›lm›flt›r. Bu ise Federal devre kesicilerin büyük bir avantaj›d›r.

• • •

9 10

Yeni tip flalterlerde aksesuarlar, ön kapak aç›larak kullan›c› taraf›ndan kolayca tak›labilir. (Plug-In) 16,20,25,32 A’lerde 500A manyetik açma s›n›r› standartt›r. 800A’de 500-800A termik ayar sahas› standartt›r.

1/6

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER fiehir fiebekeleri Koruma Kesicileri: fiehir flebekelerinde büyük güçlü motorlar, demerajla kalkan yükler bulunmaz ve ayr›ca hat boylar› da oldukça uzundur. Hatlar›n sonunda oluflabilecek k›sa devre ak›mlar›nda A.G. devre kesicinin açmas› gerekir. Bu nedenden dolay› flehir flebekelerinde kullan›lan devre kesicilerin manyetik ayarlar›n›n (4 - 8)xIn aras›nda olmas› gerekir. Üç fazl› termik-manyetik devre kesiciler / fiehir flebekelerinin korunmas› için : Nominal ak›m In (A)

1/7

Anma ak›m ayar sahas› I1 (A)

K›sa devre açma ak›m› I2 (A)

Standart kesme kapasiteli

Orta kesme kapasiteli

Yüksek kesme kapasiteli

Tip

Tip

Tip

16

160

Siparifl kodu 9AM-TDS43-0016

20

20

200

9AM-TDS43-0020

9AM-TSS43-0020

-

25

25

250

9AM-TDS43-0025

9AM-TSS43-0025

-

32

32

320

9AM-TDS43-0032

9AM-TSS43-0032

40

40

400

50

50

500

63

63

630

80

80

100

F10 16kA

9AM-TDS43-0040

F11 25kA

Siparifl kodu 9AM-TSS43-0016

Siparifl kodu -

16

9AM-TSS43-0040

-

-

9AM-TSS43-0050

-

9AM-TDS43-0063

9AM-TSS43-0063

-

800

9AM-TDS43-0080

9AM-TSS43-0080

-

100

1000

9AM-TDS43-0100

9AM-TSS43-0100

-

125

125

1250

9AM-TDS43-0125

9AM-TSS43-0125

-

16

10-16

160

9AR-TSS43-0016

-

-

20

16-20

200

9AR-TSS43-0020

-

-

25

20-25

250

9AR-TSS43-0025

-

-

32

25-32

320

9AR-TSS43-0032

-

-

40

32-40

400

9AR-TSS43-0040

-

50

40-50

500

63

50-63

630

80

63-80

100

F12 30kA

9AM-TDS43-0050

9AR-TSS43-0050

-

-

-

-

9AR-TSS43-0063

-

-

800

9AR-TSS43-0080

-

-

80-100

1000

9AR-TSS43-0100

-

-

125

100-125

1250

9AR-TSS43-0125

-

-

160

125-160

1600

9AR-TSS43-0160

-

-

16

10-16

200

9AA-TSS43-0016

-

9AA-THS43-0016

20

16-20

200

9AA-TSS43-0020

-

9AA-THS43-0020

25

20-25

200

9AA-TSS43-0025

-

9AA-THS43-0025

32

25-32

250

9AA-TSS43-0032

-

40

32-40

320

9AA-TSS43-0040

50

40-50

400

63

50-63

500

80

63-80

100

-

-

9AA-THS43-0032 F22 35kA

9AA-THS43-0040

9AA-TSS43-0050

-

9AA-TSS43-0063

-

9AA-THS43-0063

640

9AA-TSS43-0080

-

9AA-THS43-0080

80-100

800

9AA-TSS43-0100

-

9AA-THS43-0100

125 160 16

100-125 125-160 10-16

1000 1280 200

9AA-TSS43-0125 9AA-TSS43-0160 9AB-TSS43-0016

-

9AA-THS43-0125 9AA-THS43-0160

9AB-TMS43-0016

9AB-THS43-0016

20

16-20

200

9AB-TSS43-0020

9AB-TMS43-0020

9AB-THS43-0020

25

20-25

200

9AB-TSS43-0025

9AB-TMS43-0025

9AB-THS43-0025

32

25-32

250

9AB-TSS43-0032

9AB-TMS43-0032

9AB-THS43-0032

40

32-40

320

9AB-TSS43-0040

9AB-TMS43-0040

9AB-THS43-0040

50

40-50

400

9AB-TSS43-0050

9AB-TMS43-0050

63

50-63

500

9AB-TSS43-0063

80

63-80

800

100

80-100

800

125

100-125

160

F21 25kA

F31 35kA

9AB-TSS43-0080

F32 50kA

9AB-TMS43-0063 9AB-TMS43-0080

9AA-THS43-0050

9AB-THS43-0050 F33 70kA

9AB-THS43-0063 9AB-THS43-0080

9AB-TSS43-0100

9AB-TMS43-0100

9AB-THS43-0100

1000

9AB-TSS43-0125

9AB-TMS43-0125

9AB-THS43-0125

125-160

1280

9AB-TSS43-0160

9AB-TMS43-0160

9AB-THS43-0160

200

160-200

1600

9AB-TSS43-0200

9AB-TMS43-0200

9AB-THS43-0200

225

180-225

1800

9AB-TSS43-0225

9AB-TMS43-0225

9AB-THS43-0225

250

200-250

2000

9AB-TSS43-0250

9AB-TMS43-0250

9AB-THS43-0250

200

160-200

9AD-TSS43-0200

9AD-TMS43-0200

225

180-225

250 300

200-250 315-400

300

315-400

400 300

400-500 240-300

400

315-400

500

400-500

630

500-630

800

(4-10) In

(5-10) In

F51 35kA F61 25kA

9AD-TSS43-0225 9AD-TSS43-0250 9AD-TSS43-0300 9AP-TSS43-0300 9AP-TSS43-0400 9AF-TSS43-0300

F52 50kA F62 35kA

F71 35kA

9AF-TSS43-0500

9AD-TMS43-0250 9AD-TMS43-0300 9AP-TMS43-0300 9AP-TMS43-0400 -

9AD-THS43-0200 F53 70kA

-

-

9AF-TSS43-0400 (5-8) In

9AD-TMS43-0225

-

-

9AD-THS43-0225 9AD-THS43-0250 9AD-THS43-0300 -

-

-

9AF-TSS43-0630

-

-

630-800

9AF-TSS43-0800

-

-

400

315-400

-

9AG-TMS43-0400

500

400-500

630

500-630

-

800

630-800

-

(5-8) In

-

F82 50kA

9AG-TMS43-0500 9AG-TMS43-0630 9AG-TMS43-0800

9AG-THS43-0400 F83 70kA

9AG-THS43-0500 9AG-THS43-0630 9AG-THS43-0800

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Jeneratör Devreleri Koruma Kesicileri: Jeneratörlerde oluflabilecek k›sa devre ak›m› çok düflük de¤erlerde oldu¤undan, jeneratörlerin korunmas› için kullan›lacak devre kesicinin manyetik ayarlar›n›n (3 - 5)xIn aras›nda olmas› gerekir. Üç fazl› termik-manyetik devre kesiciler / Jeneratörler devrelerinin korunmas› için : Nominal ak›m In (A)

Anma ak›m K›sa devre Standart kesme kapasiteli ayar sahas› açma ak›m› I2 (A) I1 (A) Tip Siparifl kodu

Orta kesme kapasiteli

Yüksek kesme kapasiteli

Tip

Tip

Siparifl kodu

Siparifl kodu

16

10-16

160

9AA-TSJ43-0016

-

9AA-THJ43-0016

20

16-20

160

9AA-TSJ43-0020

-

9AA-THJ43-0020

25

20-25

160

9AA-TSJ43-0025

-

9AA-THJ43-0025

32

25-32

160

9AA-TSJ43-0032

-

9AA-THJ43-0032

40

32-40

200

50

40-50

250

63

50-63

80

63-80

100

F21 25kA

9AA-TSJ43-0040

-

F22 35kA

-

9AA-THJ43-0040

9AA-TSJ43-0050

-

9AA-THJ43-0050

300

9AA-TSJ43-0063

-

9AA-THJ43-0063

320

9AA-TSJ43-0080

-

9AA-THJ43-0080

80-100

400

9AA-TSJ43-0100

-

9AA-THJ43-0100

-

125

100-125

500

9AA-TSJ43-0125

160

125-160

640

9AA-TSJ43-0160

16

10-16

160

9AB-TSJ43-0016

9AB-TMJ43-0016

9AB-THJ43-0016

20

16-20

160

9AB-TSJ43-0020

9AB-TMJ43-0020

9AB-THJ43-0020

25

20-25

160

9AB-TSJ43-0025

9AB-TMJ43-0025

9AB-THJ43-0025

32

25-32

160

9AB-TSJ43-0032

9AB-TMJ43-0032

9AB-THJ43-0032

40

32-40

200

9AB-TSJ43-0040

9AB-TMJ43-0040

9AB-THJ43-0040

50

40-50

250

9AB-TSJ43-0050

9AB-TMJ43-0050

9AB-THJ43-0050

63

50-63

300

80

63-80

320

100

80-100

400

9AB-TSJ43-0100

9AB-TMJ43-0100

9AB-THJ43-0100

125

100-125

500

9AB-TSJ43-0125

9AB-TMJ43-0125

9AB-THJ43-0125

160

125-160

640

9AB-TSJ43-0160

9AB-TMJ43-0160

9AB-THJ43-0160

200

160-200

800

9AB-TSJ43-0200

9AB-TMJ43-0200

9AB-THJ43-0200

225

180-225

900

9AB-TSJ43-0225

9AB-TMJ43-0225

9AB-THJ43-0225

250

200-250

1000

9AB-TSJ43-0250

9AB-TMJ43-0250

9AB-THJ43-0250

F31 35kA

9AB-TSJ43-0063 9AB-TSJ43-0080

9AA-THJ43-0125 9AA-THJ43-0160

F32 50kA

9AB-TMJ43-0063 9AB-TMJ43-0080

F33 70kA

9AB-THJ43-0063 9AB-THJ43-0080

Jeneratör

Bir jeneratörün k›sa devre ak›m› Srg anma gücü (kVA) Ur anma gerilimi (V) Ikg k›sa devre ak›m› (A) Irg anma ak›m› (A) Xd% geçici reaktans (%) (5-30 ms süreyle empedans de¤erinin %5-20 si mertebelerinde görünen reaktans) ise afla¤›daki formüllerle hesaplan›r. Ikg =

Irg . 100 X”d %

Irg =

Srg 3 . Ur

Jeneratör devrelerini korumak için devre kesiciler afla¤›daki kriterlere göre seçilmelidir. Tek jeneratör için Icu Ikg Paralel ba¤l› n tane özdefl jeneratör için Icu Ikg x (n-1) fiebekeye paralel ba¤l› jeneratör için Icu Iknet olmal›d›r.

kVa 9.4 12.5 18.7 25 31.3 37.5 50 62.5 75 100 125 156 187 250 312 375 500 625 750 1000 1250 1563

kW 7.5 10 15 20 25 30 40 50 60 80 100 125 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 1250

Kesici A 13.6 18.2 27.3 36.4 45.5 54.6 73 91 109 146 182 228 273 364 455 546 730 910 1090 1460 1820 2280

A 16 20 32 40 50 63 80 100 125 160 200 250 300 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500

1/8

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Motor Devreleri Koruma Kesicileri: Motorlar ilk kalk›fl an›nda k›sa süreli çok yüksek ak›m çekerler. ‹flletme devaml›l›¤›n›n sa¤lanmas› ve sistemin korunmas› için seçilecek olan kesicinin manyetik ayar sahas›n›n (8 - 12)xIn aras›nda olmas› gerekmektedir. Üç fazl› termik-manyetik devre kesiciler /Motor devrelerinin korunmas› için: Nominal ak›m In (A)

Anma ak›m K›sa devre Standart kesme kapasiteli ayar sahas› açma ak›m› Tip Siparifl kodu I2 (A) I1 (A)

Orta kesme kapasiteli

Yüksek kesme kapasiteli

Tip

Tip

Siparifl kodu

Siparifl kodu

16

10-16

200

9AA-TSM43-0016

-

9AA-THM43-0016

20

16-20

200

9AA-TSM43-0020

-

9AA-THM43-0020

25

20-25

250

9AA-TSM43-0025

-

9AA-THM43-0025

32

25-32

320

40

32-40

400

50

40-50

63 80 100

9AA-TSM43-0032

F21 25kA

-

-

9AA-THM43-0032

F22 35kA

9AA-TSM43-0040

-

500

9AA-TSM43-0050

-

9AA-THM43-0050

50-63

630

9AA-TSM43-0063

-

9AA-THM43-0063

63-80

800

9AA-TSM43-0080

-

9AA-THM43-0080

80-100

1000

9AA-TSM43-0100

-

9AA-THM43-0100

125

100-125

1250

9AA-TSM43-0125

-

9AA-THM43-0125

160

125-160

1600

9AA-TSM43-0160

16

110-16

200

9AB-TSM43-0016

9AB-TMM43-0016

9AB-THM43-0016

20

16-20

200

9AB-TSM43-0020

9AB-TMM43-0020

9AB-THM43-0020

25

20-25

250

9AB-TSM43-0025

9AB-TMM43-0025

9AB-THM43-0025

32

25-32

320

9AB-TSM43-0032

9AB-TMM43-0032

9AB-THM43-0032

40

32-40

400

9AB-TSM43-0040

9AB-TMM43-0040

F31 35kA

9AB-TSM43-0050

9AA-THM43-0040

9AA-THM43-0160

F32 50kA

9AB-THM43-0050

50

40-50

500

63

50-63

630

9AB-TSM43-0063

9AB-TMM43-0063

9AB-THM43-0063

80

63-80

800

9AB-TSM43-0080

9AB-TMM43-0080

9AB-THM43-0080

100

80-100

1000

9AB-TSM43-0100

9AB-TMM43-0100

9AB-THM43-0100

125

100-125

1250

9AB-TSM43-0125

9AB-TMM43-0125

9AB-THM43-0125

160

125-160

1600

9AB-TSM43-0160

9AB-TMM43-0160

9AB-THM43-0160

200

160-200

2000

9AB-TSM43-0200

9AB-TMM43-0200

9AB-THM43-0200

225

180-225

2250

9AB-TSM43-0225

9AB-TMM43-0225

9AB-THM43-0225

250

200-250

2500

9AB-TSM43-0250

9AB-TMM43-0250

9AB-THM43-0250

De¤iflik Yüklerin Ba¤l› Oldu¤u Devrelerde Devre Kesici Seçimi: Devreye ba¤l› yüklerin karakteristikleri ve kapasiteleri dikkate al›narak kesici seçimi yap›lmal›d›r. Devreye motorlar ile birlikte de¤iflik karakteristikte yükler ba¤land›¤›nda afla¤›daki tabloya göre devre kesicinin anma ak›m› belirlenmelidir. Yükler (IM: Motor, IL: Di¤er) IM

IL

In

M

IM1

M

IM2

IT

Devre Kesici Anma Ak›m› (In)

Toplam Ak›m (IT)

IL1

IT

IM +

IL

IL2 IM > IL IM 50A In

M

IM1

M

IM2

IT

IL1

In 3 IM + In 2.5 IT IT 1.25

IM +

IL

IT 1.1

IM +

IL

IL2 IM > IL IM > 50A In

IT

M

IM1

M

IM2 IL1 IL2

1/9

IL,

Bu iki formüle göre düflük olan de¤eri seçiniz.

9AB-TMM43-0050

9AB-THM43-0040 F33 70kA

Not : Bu devre kesiciler k›sa devre korumas› sa¤larlar. Afl›r› yük korumas› kontaktörlere ba¤lanan termik röleler arac›l›¤›yla sa¤lanmal›d›r.

Motor Gücü (kW)

5,5 9 11 15 18,5 22 30 37 40 51 59 80 100 132 140 160 200 250 315

(Hp)

7,5 12 15 20 25 30 40 50 54 70 80 110 136 175 190 220 270 340 430

Motor Anma Ak›m› Kesici Anma Ak›m› (A)

(A)

11,5 18,5 22,5 30 36 43 58 72 79 98 112 147 188 243 260 292 368 465 580

16 20 25 32 40 50 63 80 100 100 125 160 200 250 300 300 400 500 630

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Üç fazl› elektronik devre kesiciler : Nominal ak›m

Anma ak›m ayar sahası

K›sa devre açma akımı ayar sahası

In (A)

I1 (A)

I2 (A)

Orta kesme kap. Tip

Yüksek kesme kap.

Siparifl kodu

Tip

Siparifl kodu

300

120-300

400

160-400

500

200-500

630

250-630

9AG-EMS43-0630

9AG-EHS43-0630

800

320-800

9AG-EMS43-0800

9AG-EHS43-0800

1000

400-1000

9AG-EMS43-0300 9AG-EMS43-0400 (2-10)xI1

F82E 50kA

500-1250

1000

400-1000

1250

500-1250

1600

640-1600

1600

640-1600

2000

800-2000

2500

1000-2500

9AG-EHS43-0400 F83E 70kA

9AG-EMS43-0500

9AG-EHS43-0500

9AG-EMS43-1000 F91E 50kA

(2-10)xI1 1250

9AG-EHS43-0300

9AG-EHS43-1000 F92E 65kA

9AG-EMS43-1250

9AG-EHS43-1250

9AI-EMS43-1000 F101E 50kA

(2-10)xI1

9AI-EHS43-1000 F102E 65kA

9AI-EMS43-1250

9AI-EHS43-1250

9AI-EMS43-1600

9AI-EHS43-1600

9AG-EMS43-1600 (2-10)xI1

F111E 50kA

9AG-EHS43-1600 F112E 65kA

9AG-EMS43-2000

9AG-EHS43-2000

9AG-EMS43-2500

9AG-EHS43-2500

K›sa devre açma ak›m›n›n gecikme zaman› (istenildi¤inde) t2 : 100-150-200-250-300-350-400 ms. olarak ayarlanabilir.

Tek fazl› termik-manyetik devre kesiciler: Nominal ak›m

Anma akım ayar sahası

K›sa devre açma akımı ayar sahası

In (A)

I1 (A)

I2 (A)

Standart kesme kap. Tip

Yüksek kesme kap.

S i par i fl ko du

Tip

Si p a ri fl ko du

16

10-16

160

9AB-TSS41-0016

9AB-THS43-0016

20

16-20

160

9AB-TSS41-0020

9AB-THS43-0020

25

20-25

200

9AB-TSS41-0025

9AB-THS43-0025

32

25-32

250

9AB-TSS41-0032

9AB-THS43-0032

40

32-40

320

50

40-50

400

63

50-63

500

9AB-TSS41-0063

9AB-THS43-0063

80

63-80

800

9AB-TSS41-0080

9AB-THS43-0080

F0 1 12kA

9AB-TSS41-0040

9AB-THS43-0040

F0 2 14kA

9AB-TSS41-0050

9AB-THS43-0050

100

80-100

800

9AB-TSS41-0100

9AB-THS43-0100

125

100-125

1000

9AB-TSS41-0125

9AB-THS43-0125

Kompakt Tip Devre Kesici Seçim Tablosu F53 70

F83 / F83E

F33

Kesme Kapasitesi

65 F52

50 kA

F82 / F82E F71

F32

35

F22

25 16 14 12

Kompakt Tip Devre Kesiciler

16

20

25

32

F12 F21 F11 F10 F02 F01 40 50

F112E F111E

F51 F62

F31 30

F102E F92E F101E F91E

F61

63

80

100 125 160 200

225 250 A Anma Akımı

300 400 500

630

800 1000 1250 1600 2000 2500

1/10

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Ortam s›cakl›¤›n›n devre kesicinin anma çal›flma ak›m›na etkisi: Çizelgede ki de¤erler, kesicinin çal›flt›¤› ortam s›cakl›¤›n›n bir fonksiyonu olarak, uygulanacak en büyük iflletme ak›mlar›n› göstermektedir. Kesicinin çal›flt›¤› ortam s›cakl›¤›n›n yükselmesi, kesicinin izin verilen iflletme ak›m›n›n düflmesine neden olacakt›r. Bu yüzden kesicinin çal›flt›¤› çevre s›cakl›¤› göz önünde bulundurularak, anma ak›m›n›n ortam s›cakl›¤›na göre kalibre edilmifl olmas› veya tablodaki de¤ere uygun çal›flma ak›mlar›na göre devre kesici seçilmesi gerekir. Kesici kalibre edilmifl ortam s›cakl›¤›n›n üzerindeki bir ortamda çal›flt›r›l›rsa, nominal de¤erlerden daha önce açma yapar. Daha so¤uk ortamda çal›flt›r›l›rsa, nominal der¤erlerden daha geç açma yapar. 20°C

In(A)

3 0 °C

4 0° C

50°C

6 0 °C

Termik-Manyetik Devre Kesiciler 16

17,1

16,6

16,0

15,2

14,6

20

21,4

20,8

20,0

19,0

18,2

25

26,7

26,0

25,0

23,8

22,8

32

34,2

33,3

32,0

30,4

29,1

40

42,8

41,6

40,0

38,0

36,4

50

53,5

52,0

50,0

47,5

45,5

63

67,4

65,5

63,0

59,9

57,3

80

85,6

83,2

80,0

76,0

72,8

100

107,0

104,0

100,0

95,0

91,0

125

133,8

130,0

125,0

118,8

113,8

160

171,2

166,4

160,0

152,0

145,6

200

214,0

208,0

200,0

190,0

182,0

200

240.8

234,0

225,0

213,8

204,8

250

267.5

260,0

250,0

237,5

227,5

300

321.0

312,0

300,0

285,0

273,0

400

428.0

416,0

400,0

380,0

364,0

500

535.0

520,0

500,0

475,0

455,0

630

674.1

655,2

630,0

598,5

573,3

800

856.0

832,0

800,0

760,0

728,0

Örnek: 40°C’ye kalibre edilmifl 100 A anma ak›ml› F31 tip devre kesicinin, ortam s›cakl› 50°C olan ortamda en büyük iflletme ak›m›: 95 A. olur. Devre Kesicilerin Do¤ru Ak›m Devrelerinde Kullan›lmas›: Elektronik olmayan termik-manyetik devre kesiciler, DC ak›mlar›n anahtarlanmas›nda güvenli bir flekilde kullan›labilir. fiekil-12’de görüldü¤ü gibi 250 V’dan daha yüksek gerilimler için 2 veya 3 kutup seri ba¤lanarak her bir kutup üzerine düflen gerilim küçültülmektedir.

(+)

(--)

(+)

(--)

M

DC 250V

fiekil-12

1/11

(+)

(--)

M

DC 440V

M

DC 600V

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER 3 Fazl› Kondansatör Devrelerinin Korunmas› ‹çin Kullan›lacak Kesici Seçim Tablosu: (400 V, Ortam S›cakl›¤› 40°C için) Kondansatör Gücü (kVAr)

5 10 15 20 25 30 40 50 60 80 100 150 200 250 300 350 400 500 550 600

Anma Ak›m› (A)

7.6 15.2 22 29 36 43 58 72 87 115 144 216 288 361 433 505 577 722 793 866

Kesici Anma Ak›m› In (A)

Da¤›t›m Transformatörleri AG AnaDa¤›t›m Panolar›nda Kullan›lacak Kesiciler : (36kV gerilime kadar) Transformatör Nominal Kesici anma K›sa devre 3 fazl› k›sa ak›m› gerilimi devre ak›m› gücü ak›m In (A) Usc (%) Isc (rms) (A) In (A) Sn (kVA)

16 25 40 63 80 100 100 125 125 160 200 300 400 500 630 800 800 1000 1250 1250

Kondansatör devrelerini koruyacak devre kesciler : Kondansatörlerin devreye girme ve ç›kma anlar›nda görülen geçici ak›mlara dayanabilmelidir. Gerilim harmoniklerinden dolay› oluflan periyodik ve kal›c› afl›r› ak›mlara ve kapasite de¤erinin %15 fazlas›nda çekebilece¤i ak›mlara dayanabilmelidir. Yüksek mekanik ve elektriksel ömre sahip olmal›d›r. Kendisinden sonra gelen kontaktörleri de koruyacak flekilde seçilebilmelidir. Kondansatör klemenslerinde meydana gelebilecek k›sa devre ak›mlar›n› kesebilmelidir.

58

63

4,5

1283

50

72

80

4,5

1603

63

91

100

4,5

2020

80

115

125

4,5

2566

100

144

160

4,5

3207

125

180

200

4,5

4009

160

231

250

4,5

5132

200

289

300

4,5

6415

250

361

400

4,5

8019

315

455

500

4,5

10103

400

578

630

4,5

12830

500

723

800

4,5

16038

630

910

1000

4,5

20207

800

1156

1250

6

19245

1000

1445

1600

6

24057

1250

1805

2000

6

30071

1600

2312

2500

6

38491

2000

2900

3000

6

48113

2500

3600

4000

6

60142

Örnek: 1600 kVA’l›k bir trafonun ana da¤›t›m panosuna ba¤lanacak ana devre kesicisinin anma ak›m› 2500A, k›sa devre kesme kapasitesi ise en az 50 kA olmal›d›r. Ayr›ca tali ç›k›fllardaki kesicilerin de k›sa devre kesme kapasiteleri en az 50 kA olacak flekilde seçilmelidir. Bir da¤›t›m transformatörünün yük taraf›ndaki en büyük k›sa devre ak›m›: Orta gerilimi taraf› 36 kV ç›k›fl taraf› 0,4 kV olan transformatörün, alçak gerilim uçlar› aras›ndaki üç fazl› k›sa devre ak›m› afla¤›daki formülden bulunur.

IEC 60831-1 standard›na göre

Sn In Un

Kondansatörler, anma ak›mlar›n›n 1,3 kat›ndaki ak›mlarda devaml› çal›flabilir ve kapasite de¤eri %15 fazla olabilir.

Usc Isc

Buna göre devreden geçebilecek en büyük ak›m 1,5 x Irc'e eriflebilir.

40

: Transformatörün nominal gücü (kVA) : Transformatörün anm› ak›m› (A) : Transformatör yüksüzken fazlar aras›ndaki ç›k›fl gerilimi (V) : Transformatörün k›sa devre gerilimi (%) : Transformatörün sekonder taraf›ndaki 3 fazl› maksimum k›sa devre ak›m› (rms) (A)

Isc(rms)=

S x 100 1,73 x Un x Usc

Icmax = 1.3 x 1.15 x Irc Icmax : Kondansatörden geçebilecek maksimum ak›m Irc : Kondansatör anma ak›m› Bu yüzden

Örnek: 630 x 100 630 kVA transformatörün Isc (rms) = ( Un: 400 V, Usc: %4,5) 1,73 x 400 x 4,5 sekonderi k›sa devre = 20207 A oldu¤unda devaml› k›sa devre ak›m› ne olur?

Seçilecek devre kesicinin anma ak›m› 1.5 x Irc'den büyük olmal›d›r. Termik ayar› 1.5 x Irc de¤erinde olmal›d›r. Manyetik ayar› 15 x Irc'den küçük olmamal›d›r.

1/12

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Hatt›n herhangi bir noktadaki k›sa devre hesab›: Un

Isc=

2

3. Rt + Xt

2

(kA)

Rt: Toplam direnç (mΩ) Xt: Toplam reaktans (mΩ)

Not: Rms de¤er alternatif gerilim ve ak›mlar›n ölçümünde kullan›lan bir ifadedir ve bu de¤er, efektif ya da DC (do¤ru ak›m) de¤erine eflde¤er AC (alternatif ak›m) de¤eridir. Örne¤in,12V’lik bir DC gerilim uygulanm›fl bir lamban›n verdi¤i ›fl›k miktar›n› veren AC gerilime 12V ACrms gerilim denir. AC rms de¤er = AC tepe de¤er / 1.41 Tesisin herhangi bir noktas›ndaki k›sa devrenin ayr›nt›l› hesab› : Tesis bölgesi

fiebeke taraf›nda

Direnç (mΩ)

Baralar

Devre kesici

Tek hat flemas›

R1=Z1 x cosM x 10-3 X1=Z1 x sinM x 10-3 cosM =0.15 sinM =0.98 U2 Z 1= (Enterkonnekte sistemin flebeke empedans›) P1

2 Transformatör R2= Pc x U x10-3 S2 Pc=yükteki bak›r kayb› (W) S=transformatörün zahiri gücü (kVA)

Kablolar(1)

Reaktans (mΩ)

R3= L x103 k.S k=56 (Cu) veya 36 (AI) m k=öz iletkenlik Ωmm2

R3= L x103 k.S k=56 (Cu) veya 36 (AI) m k=öz iletkenlik Ωmm2

R4 ihmal edilebilir

Direnç (mΩ)

fiebeke taraf›nda

2 2 R1= 400 x 0.15x10-3 X1= 400 x 0.98 x10-3 500 500

P1=500 MVA

Transformatör S=800 kVA Usc=%6 U=400 V Pc=9700 W

X2= √Z22-R22 2 Z2= Usc x U 100 S Z2= trafonun empedans›

Ba¤lant› kablolar› transformatörden devre kesiciye 2 ( 3x240 ) mm2 faz bafl›na bak›r L=4 m

X3=0.07L (üç fazl› kablolar) X3=0.15L (tek fazl› kablolar) L : kablonun uzunlu¤u (m) S : kablonun kesiti (mm2)

M1

X3=0.15 L L : baran›n uzunlu¤u (m) S : baran›n kesiti (mm2)

Tesis bölgesi

Reaktans (mΩ)

R1=0.05 mΩ

X1=0.31 mΩ

2 -3 R2= 9700x400 x10 8002

X 2=

R2=2.42 mΩ

X2=11.75 mΩ

R3 =

4x103 56x240x2

6 x 4002 800 100

X3= 0.07 x 4 2

R3=0.14 mΩ

X3=0.14 mΩ

devre kesici

R4=0

X4=0

2 nolu ç›k›fl baras› (Al) 10x80 mm2 faz bafl›na L=3 m

3 R5= 3x10 36x800

X5=0.15 x 3

R5=0.10 mΩ

X5=0.45 mΩ

Devre kesici

R6=0

X6=0

Tali pano ile ana alçak gerilim panosu aras›nda ba¤lant› ( kablolar ) ( 3x185 mm2 ) faz bafl›na bak›r L= 70 m

3 R7= 70x10 56x185

X7=0.07 x 70

R7=6.75 mΩ

X7=4.9 mΩ

Ana pano

1

2

3

X4 ihmal edilebilir

K›sa devre ak›mlar›n›n hesaplanmas› (kA) Reaktans (mΩ)

K›sa devre ak›m› (kA)

Rt1=R1+R2+R3 M1 Rt1=2.61

Xt1=X1+X2+X3 Xt1=12.2

400 =18.52kA √3 √(2.612+12.22)

Rt2=Rt1+R4+R5 M2 Rt2=2.71

Xt2=Xt1+X4+X5 Xt2=12.65

400 =17.86kA √3 √(2.712+12.652)

Rt3=Rt2+R6+R7 M3 Rt3=9.46

Xt3=Xt2+X6+X7 Xt3=17.55

400 =11.58kA √3 √(9.462+17.552)

Direnç (mΩ)

(1)

E¤er faz bafl›na birden fazla paralel kablo varsa, tek kablonun direnç ve reaktanslar›n› kablo say›s›na bölünüz.

1/13

M2

Tali pano

M3

2

- (2.42)2

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER fiebeke içerisinde herhangi bir noktadaki k›sa devre ak›m›n›n hesab›: Afla¤›daki tablolar, flebeke taraf›ndaki k›sa devre ak›m›, kablonun kesiti, cinsi ve uzunlu¤u biliniyorsa flebeke içinde herhangi bir noktadaki k›sa devre ak›m›n›n h›zl› bir flekilde hesaplanmas›n› sa¤lar.

Çizelgenin okunmas›: Tablodan kablo kesiti ve flebeke taraf›ndaki k›sa devre ak›m› iflaretlenir. Kablo kesiti s›ras›ndan kablonun uzunlu¤u bulunur. Kablo uzunlu¤u ile flebeke taraf›ndaki k›sa devre ak›m› kesifltirilerek iflaretlenir. Bu de¤er flebeke taraf›ndaki kablonun sonunda oluflacak k›sa devre ak›m›n› verir.

380 V kablo (mm2) Cu AI

415 V Kablo (mm2) Cu

Kablo uzunlu¤u (m)

Kablo uzunlu¤u (m)

2,5 — — 4

—

—

1

—

—

2

—

3

1,5

—

—

1

—

2

3

—

1

—

—

2

3

4

5

2,5

2,5 — 4 —

—

2,5

—

—

1

2

3

4

5

8

4

6

—

1

—

—

2

3

4

6

8

4

6

—

—

1

2

3

4

6

8

12

6

10

1

—

—

2

3

4

6

9

12

6

10

—

1

2

3

4

6

9

13

19

10

16

1

2

—

3

5

7

10

15

20

10

16

—

2

3

5

7

10

15

20

30

16

25

2

—

3

5

8

11

16

24

32

16

25

2

3

5

8

11

16

24

32

48

25

35

3

4

5

8

13

18

25

38

50

25

35

4

5

8

13

17

25

38

50

75

35

50

4

5

7

11

18

25

35

53

70

35

50

5

7

11

18

24

35

53

70

105

50

70

5

8

10

15

25

35

50

75 100

50

70

9

12

18

30

42

60

89

120

179

70 95

120 150

7

11

14

21

35

49

70 105 140

70

120

11

15

23

38

53

75

113

151

226

10

14

19

29

48

67

95 143 190

95

150

14

19

29

48

66

95

143

190

285

120

185

12

18

24

36

60

84

120 180 240

120

185

18

24

36

60

84

120

180

240

360

240

13

20

26

39

65

91

130 195 260

240

19

26

39

65

91

130

195

260

391

300

15

23

30

46

77 108 154 231 308

185

300

23

30

46

77

107

154

231

308

462

240

19

28

38

57

96 136 192 283 284

240

28

38

57

96

134

192

288

384

576

300

24

36

48

72

120 168 240 360 480

300

36

48

72

120

168

240

360

480

720

Isc flebeke (kA)

Isc yük taraf›ndaki k›sa devre ak›m› (kA) 65 51 42 30

Isc flebeke (kA)

19

14

10

7

5

100

Isc yük taraf›ndaki k›sa devre ak›m› (kA) 12 45 40 25 20

8

5

4

3

90

62

49

41

29

19

14

10

7

5

90

45

35

25

20

12

8

5

4

3

80

58

47

39

29

18

13

10

7

5

80

45

35

25

15

12

8

5

4

3

70

52

44

37

28

18

13

10

6

5

70

40

35

25

15

12

8

5

4

3

60

47

40

35

27

18

13

9

6

5

60

40

35

25

15

12

8

5

4

3

50

41

36

32

25

17

13

9

6

5

50

35

30

25

15

12

8

5

4

3

45

38

34

30

24

17

13

9

6

5

45

35

30

25

15

12

8

5

4

3

40

35

32

28

23

16

13

9

6

5

40

30

30

25

15

12

8

5

4

3

35

31

28

26

21

16

12

9

6

5

35

30

25

20

15

10

8

5

4

3

30

27

25

23

20

15

12

9

6

5

30

25

25

20

15

10

7

5

4

3

25

23

22

20

18

14

11

9

6

5

25

25

20

20

12

10

7

5

4

3

22

21

20

19

18

13

11

9

6

5

22

22

20

17

12

10

7

5

4

3

15

14

14

13

12

11

9

7

6

4

15

15

15

12

10

8

6

5

4

3

10

10

10

9

9

8

7

6

5

4

10

10

10

10

8

7

6

4

3

2

7

7

7

7

6

6

5

5

4

3

7

7

6

6

6

5

4

4

3

2

5

5

5

5

5

5

4

4

3

3

5

5

5

4

4

4

3

3

2

2

4

4

4

4

4

4

3

3

3

2

4

4

4

4

3

3

3

2

2

2

1,5

150 185

100

150

Örnek: 380 V panoda, 95 mm2 kablo (Cu) kesitine efl düflen sat›rda, 70 m kablo uzunlu¤unun bir alt›ndaki de¤eri (67 m) seçilir. Bu sütunu, flebeke yönündeki 20 kA k›sa devre ak›m›n›n bir üst de¤erini (Isc: 22 kA) veren sat›r› kesifltirerek, meydana gelebilecek k›sa devre ak›m› 11 kA bulunur (fiekil-13).Bu noktada kullan›lacak devre kesicinin k›sa devre kesme kapasitesi (Icu) 11 kA’dan büyük olmal›d›r.

5

Isc=20 kA 70 m. 95 mm2 Cu Isc=? fiekil-13

1/14

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER

A1

A2

fiekil - 14

B2

t

B1

B1

B2 IB2

IB1

Sadece B2 aç›k

B1 ve B2 aç›k

Yük

fiekil - 15

C2

t

I

C1

C1 C1 ve C2 aç›k

C2 Sadece C2 aç›k

I

Yük

Zaman (sn)

fiekil - 16

10000

F31 100 A

F51 250 A 40 °C

5000 2000 1000 500 200 100 50 20 10

Ak›m Seçicili¤i: fiekil 15’deki B1 devre kesicinin IB1 anma ak›m›n›n, B2 devre kesicinin IB2 anma ak›m›ndan daha büyük oldu¤unu varsayal›m. IB1 ak›m›ndan daha küçük hata ak›mlar›nda B2 devre kesicisi devreyi açarak, ak›m seçicili¤i sa¤lamaktad›r. Bu seçicilik, B2’de ak›m s›n›rlay›c› (limitörlü) bir devre kesici kullan›larak tam seçicili¤e ç›kar›labilir. Çünkü limitörlü kesiciler k›sa devre ak›m›n› s›n›rlayarak çok k›sa sürede (10 ms’nin alt›nda) devreyi açarlar. Yani seçicilik, hem afl›r› yüklerde hem de k›sa devrelerde sa¤lanmal›d›r. Zaman Seçicili¤i: Devre kesicinin k›sa süreli gecikme zaman ayar› sayesinde, sistemdeki di¤er kesicilerle açma süreleri karfl›laflt›r›larak seçicilik sa¤lan›r. fiekil-16’da görüldü¤ü gibi C1 ve C2 kesicilerin çal›flma e¤rileri çak›flt›r›larak, C1 kesicinin gecikme zaman ayar› C2 kesicisine göre artt›r›larak seçicilik sa¤lanmaktad›r. Burada C1 devre kesicisinin, k›sa zamanl› gecikme s›ras›nda etkisi alt›nda kalaca¤› dayanma ak›m› ile uyumlu bir elektrodinamik dayan›m› olmal›d›r. Gecikme (trafo taraf›nda) > gecikme (yük taraf›nda) olmal›d›r.

5 2 1 .5 .2 1

.1 .05 .02 .01 .005

1

2

3

4 5 6

8 10

20

30x100 A

Ak›m

Ak›m seçicili¤i (Afl›r› yük koruma)

1/15

Seçicilik Çizelgesi: Seçicilik çizelgesi, yüke en yak›n olan devre kesicinin açaca¤› ak›m de¤erlerini gösterir. Seçicili¤i sa¤layan kombinasyonlar koyu bölgelerle gösterilmifltir. Bu bölgeler içinde, trafo ve yük taraf›ndaki devre kesicilerin termik ve manyetik açma e¤rileri aras›nda hiçbir zaman giriflim olmayacak flekilde tasarlanm›flt›r. Yani seçicilik tablolar›, flebeke taraf›ndaki kesicinin maksimum ani açma ak›m›, yük taraf›ndaki kesicinin ani açma

ak›m›n›n 1,5 kat› veya daha büyük de¤erlerde olacak flekilde düzenlenmifltir. I2 = Devre kesicinin k›sa devre açma ak›m› (A) I2 (Trafo taraf›nda) ≥ 1,5 I2 (Yük taraf›nda) Seçicilik S›n›r›: Seçicilik s›n›r›, afl›ld›¤› anda her iki koruma eleman›n›n da ayn› anda açma yapaca¤› ak›m de¤eridir. Tablolardaki seçicilik s›n›r› ak›mlar›, flebeke taraf›ndaki devre kesicinin k›sa devre açma ak›m›n›n üst s›n›r› olarak verilmifltir. 400A Devre Kesici ile 400A NH Sigortaya Ait Ak›m Zaman E¤risi: Bir devre kesici; EN 60947-2 standard›na göre: 1,05xIn’de 2 saat açmadan çal›flmal›, 1,3xIn’de 2 saat içinde açmal›d›r. Uygulamada bu zaman, 5-10 dakika olarak ayarlanmaktad›r. Oysa bir NH sigorta; EN 60269-1 standard›na göre: 1,25xIn’de 3 saat açmadan çal›flmal›. 1,6xIn’de 3 saat içinde açmal›d›r. Buna göre bir devre kesici afl›r› ak›mlarda, NH Sigortalara göre daha erken (önce) açmaya gitmekte ve özellikle afl›r› ak›mlarda daha iyi bir koruma sa¤lamaktad›r. (fiekil - 17) NH sigortalar daha çok, k›sa devre korumas› yapan koruma cihazlar›d›r.

Devre Kesici Zaman (sn)

Seçicilik: fiebeke içerisinde herhangi bir yerde hata olufltu¤unda,sadece hatan›n üst taraf›nda ve en yak›n yere yerlefltirilmifl koruma cihaz› taraf›ndan hatan›n giderilmesini sa¤layan, otomatik koruma elemanlar›n›n koordinasyonuna seçicilik denir. Örne¤in; A2 devre kesicisinin kumanda etti¤i yük taraf›nda afl›r› yük, veya k›sa devre gibi herhangi bir nedenden dolay› hata olufltu¤unda, e¤er önce A2 aç›l›p, A1 kapal› kal›yorsa bu sistem için tam seçicilik vard›r (fiekil-14). E¤er yukar›da belirtilen koflul nominal k›sa devre ak›m›na kadar karfl›lanam›yorsa, k›smi seçicilik vard›r. Seçicilik birçok endüstriyel, ticari ve benzeri tesiste zorunlu olan iflletme süreklili¤ini sa¤lar. Seçicilik, devre kesicinin açma ak›m› (I1) ve açma zaman› (t) paremetreleri ile sa¤lanmaktad›r. Bunlar;

NH Sigorta

10000 40 °C 5000 2000 1000 500 200 100 50 20 10 5 2 1 .5 .2 .1 .05 .02 .01 .005

1

2

3

4 5 6

8 10

20 30xIn A

Ak›m

fiekil-17 400A devre kesici ile 400A NH sigortaya ait ak›m-zaman e¤risi

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER ebeke Korumal Devre Kesici Yük Taraf› I1 (A)

Trafo Taraf› F21-F22/ F31-F32-F33 In (A) 16 25 32 40 Seçicilik sınırı (A)

160

200

250

300

F51-F52-F53 F61-F62/F71/F82-F83/F82E-F83E 50

63

80

100

125

160

200

200

250

300

400

500 630

800

400

500

640

800

1000

1280

1600

2000

2500

2400

3200

4000

6400

5040

16 25 32 fiebeke Korumal› Devre Kesici F10-F11 F12 F21-F22 F31-F32-F33

40 50 63 80 100 125 160 200 16 25 32

Motor Korumal› Devre Kesici F10-F11 F12 F21-F22 F31-F32-F33

40 50 63 80 100 125 160 200 16 25 32

Jeneratör Korumal› Devre Kesici F10-F11 F12 F21-F22 F31-F32-F33

40 50 63 80 100 125 160 200

Örnek : Trafo taraf›nda nominal ak›m› 100 A flebeke korumal› devre kesici mevcutsa, tam seçicili¤i sa¤lamak için kesicinin hemen alt›ndaki tali ç›k›fllar›nda (yük taraf›nda); fiebeke korumal› Motor korumal› Jeneratör korumal›

: en fazla 63 A : en fazla 40 A : en fazla 80 A

devre kesici kullan›lmal›d›r.

1/16

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER ebeke Korumal Devre Kesici Yük Tarafı I1 (A)

Trafo Tarafı In (A)

Seçicilik sınırı (A)

F61-F62/F71/F82-F83/F82E-F83E

F51-F52-F53

F91E-F92E F101E-F102E

F111E-F112E

200

250

300

400

500

630

800

1000

1250

1600

2000

2500

2000

2500

2400

3200

4000

5040

6400

10000

12500

16000

20000

25000

200 Şebeke korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83

250 300 400 500 630 800 200

Motor korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83

250 300 400 500 630 800

Jeneratör korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83

200 250 300 400 500 630 800 Motor Korumal Devre Kesici

Yük Tarafı I1 (A)

Trafo Tarafı In (A)

Seçicilik sınırı (A)

200 Şebeke korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83 F82E-F83E

Motor korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83 F82E-F83E

250 300 400 500 630 800 200 250 300 400 500 630 800

Jeneratör korumalı devre kesici F51-F52-F53 F61-F62 F71 F82-F83 F82E-F83E

200 250 300 400 500 630 800

1/17

F51

F61-F62/F71/F82-F83

F91E-F92E F101E-F102E

F112E

200

250

300

400

500

630

800

1000

1250

1600

2000

2500

2400

3000

3600

4800

6000

7560

9600

10000

12500

16000

20000

25000

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER fiebeke

A F53 250A

Ics=70 kA

B F21 100A

Ics=25 kA

C FM10 40A

Ics=10 kA

Yük

fiekil-18

Ard›fl›k Ba¤lama: Ard›fl›k ba¤lama, devre kesicilerin ak›m s›n›rlama (limitör) yetene¤inden yararlanarak, yük taraf›nda daha düflük maliyette olan devre kesicilerin yerlefltirilmesini mümkün k›lan kullan›m türüdür. fiebeke taraf›ndaki kompakt devre kesiciler, afl›r› yük ve k›sa devre ak›mlar›na karfl› koruma görevi yaparlar. Bu elemanlar, ba¤land›klar› noktalarda ortaya ç›kabilecek k›sa devre ak›m›ndan daha düflük kesme yetene¤i olan devre kesicilerin anma kesme yetene¤i s›n›r› içinde çal›flmalar›n› mümkün k›lar. Ak›m, devrenin tümünde limitörlü devre kesici taraf›ndan kontrol alt›nda tutuldu¤u için, ard›fl›k ba¤lama, devre kesicinin yük taraf›nda kalan tüm anahtarlama cihazlar› için etkili olmaktad›r. Ard›fl›k Ba¤laman›n Kullan›m›: Ard›fl›k ba¤lamalarda devre kesici elemanlar›, farkl› panolara yerlefltirilebilirler. Böylece ard›fl›k ba¤lama, cihaz›n tesis edildi¤i noktada ortaya ç›kabilecek muhtemel Ics iflletme k›sa devre ak›m›ndan daha düflük kapasitedeki devre kesicinin kullan›lmas›n› mümkün k›lmaktad›r. Göz ard› edilmemesi gereken nokta, flebeke taraf›ndan bu k›sa devre ak›m›n› kesebilecek kapasitede bir devre kesicinin ba¤lanm›fl olmas›d›r.

Devre Kesiciler Aras›nda Koordinasyon : Yerlefltirildi¤i noktada ç›kabilecek bir k›sa devre ak›m›ndan daha düflük kesme yetene¤ine sahip bir devre kesicinin kullan›lmas›na, gerekli kesme yetene¤ine sahip baflka bir devre kesicinin flebeke taraf›nda yerlefltirilmifl olmas› durumunda izin verilir. Bu durumda flebeke taraf›ndaki eleman›n geçirdi¤i enerjinin, yük taraf›ndaki eleman›n ve bu elemanlar taraf›ndan korunan kablolar›n hasar görmeden dayanabilece¤i enerjiden daha fazla olamayaca¤› bir biçimde, her iki eleman›n karakteristikleri birbiriyle koordine edilmelidir. 3 Kademeli Ard›fl›k Ba¤lama: Seri ba¤lanm›fl A,B ve C devre kesicileri ile ard›fl›k ba¤lamada ilgili ölçütler, iki durumda yerine getirilir. fiebeke taraf›na konulan A kesicisi, ard›fl›k ba¤lama için hem B hem de C kesicileri ile birlikte kullan›lmaktad›r. Burada; (A+B ve A+C) ile (A+B ve B+C) kombinasyonlar›n›n istenilen kesme yetene¤ine sahip olup olmad›klar›n›n kontrolü gerekir. (fiekil - 18)

Ard›fl›k Ba¤lama Tablosu

Yük Taraf›

fiebeke Taraf›

F10 F11 F21 F61 F12 F22 F31 F51 F62 F71 F32 F52 F82 F33 F53 F83

kA 16 25 30

35

50

70

F10 F11 F21 16 25 - 25 25 -

F61 F12 F22 F31 F51 30 35 20 30 35 35 25 25 30 35 35 35 25 30 35 35 35 30 35 35 35 35 35 35 - 35 -

F62 F71 F32 F52 F82 F91 F101 F111 F92 F102 F112 F33 50 65 20 45 25 20 45 35 35 50 50 50 70 35 35 50 50 50 70 35 35 50 50 50 35 35 50 50 50 70 35 35 50 50 50 70 35 35 50 50 50 70 35 50 50 50 70 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 65 65 65 70 50 50 50 65 65 65 70 50 50 50 65 65 65 -

F53 F83 70 25 20 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 -

1/18

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Toprak Kaçak Ak›m Alg›lama Rölesi: Toroidal trafodan gelen iflarete göre sistemde bir kaçak ak›m alg›land›¤›nda devre kesici içine yerlefltirilmifl açt›rma bobini veya düflük gerilim bobinine kumanda ederek devre kesicinin açmas›n› temin eder. Rölenin çal›flaca¤› kaçak ak›m de¤eri ve süresi röle üzerinden ayar edilebilir. Tip

FGR-05R

FGR-10R

FGR-20R

Kaçak ak›m ayar›

30-500 mA

100-1000 mA

200-2500 mA

Siparifl kodu

8AT-N0000-0500 8AT-N0000-1000 8AT-N0000-2500

Açma zaman ayar› 0,1 - 2,0 sn

Toprak kaçak ak›m alg›lama rölesi (FGR)

Besleme

110 / 220 V AC 50/60 Hz

Ç›k›fl rölesi

3 A, 250 V AC

Reset

Manuel / Elektriksel (Uzaktan)

Toroidal Trafo: Toprak kaçak ak›m alg›lama rölesi ve toroidal trafo küçük toprak kaçaklar›n›n dahi alg›lan›p devre kesicinin açt›r›labilmesi için devre kesicilerle birlikte kullan›l›r.

Toroidal trafo

Düflük Gerilim Bobini (Düflük Gerilim Sal›c›s›): Enerji kesildi¤inde veya gerilim iflletme geriliminin %70 alt›na düfltü¤ünde devre kesiciyi açt›rmaya yarar. Kesiciyi kapatmak için gerilimin, iflletme geriliminin %85’ine eflit veya yukar› olmas› gerekir. Düflük gerilim bobinine enerji gelmedi¤i zaman devre kesici kurma yapmaz.

Toroidal Trafo Çap› (mm) Ø

Siparifl Kodu

60 mm

8AT-R0000-0060

110 mm

8AT-R0000-0110

160 mm

8AT-R0000-0160

210 mm

8AT-R0000-0220

Tip

F21-F22 F31-F32-F33 F51-F52-F53 F61-F62 F71 F91E-F92E F101E-F102E F111E-F112E

‹flletme Çal›flma Gerilimi Gerilimi

Trip Gerilimi

Siparifl Kodu

220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~ 220 V~ 380 V~

< < < < < < < < < < < < < < < <

9AA-CA000-0220 9AA-CA000-0380 9AB-CA000-0220 9AB-CA000-0380 9AD-CA000-0220 9AD-CA000-0380 9AE-CA000-0220 9AE-CA000-0380 9AF-CA000-0220 9AF-CA000-0380 9AH-CA000-0220 9AH-CA000-0380 9AI-CA000-0220 9AI-CA000-0380 9AK-CA000-0220 9AK-CA000-0380

> > > > > > > > > > > > > > > >

187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~ 187 V~ 323 V~

154 V 266 V 154 V 266 V 154 V 266 V 154 V 275 V 154 V 275 V 154 V 275 V 154 V 275 V 154 V 275 V

Not : Düflük gerilim bobini enerjisizken devre kesici kurma yapmaz. F71 düflük gerilim bobini

Uzatmal› Döner Tahrik Kolu: Devre kesiciye aç›p-kapatma ifllemi yapt›rmak için kullan›l›r. Devre kesiciye afla¤›-yukar› yönde de¤il de dairesel olarak kumanda edilmek istendi¤inde kullan›l›r.

F31-F32-F33 uzatmal› döner tahrik kolu

1/19

Tip

Siparifl kodu

F31-F32-F33 F51-F52-F53 F71

8AB-G000-0000 8AD-G000-0000 8AF-G000-0000

F82-F83/F82E-F83E F91E-F92E

8AG-G000-0000 8AH-G000-0000

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Anahtarl› Kilit Mekanizmas›: Kilit mekanizmas›, servis nedeniyle aç›k (trip) durumuna getirilmifl devre kesiciyi mekanik olarak kilitleyerek, kesicinin ON ve OFF konumlar›na al›nmas›n› engeller. Tip F10-F11-F12 F21-F22 F31-F32-F33 F51-F52-F53

F71

F21-F22

Anahtarl› kilit mekanizmas›

Tip F71 F82-F83/F82E-F83E F91E-F92E

Siparifl kodu 8AL-E0000-0000 8AA-E0000-0000 8AB-E0000-0000 8AD-E0000-0000

Siparifl kodu 8AF-E0000-0000 8AG-E0000-0000 8AH-E0000-0000

Uzaktan Açt›rma Bobini (fiönt Sal›c›lar): Devre kesiciyi uzaktan açt›rmak için kullan›l›r. Kesici kapal› (ON) konumunda iken, açt›rma rölesine gerilim verildi¤inde kesici açarak Trip konumuna gelir. Açt›rma rölesi AC ve DC gerilimlerde çal›flmak üzere, tabloda belirtilen de¤iflik gerilimlerde imal edilebilir. Açt›rma bobininin çal›flmas› standartlara göre, nominal gerilimin %70 ile %110’u de¤erleri aras›nda garanti edilir.

Uzaktan açt›rma bobini

‹flletme F12 gerilimleri

F2 1- F22

F31-F32-F33 F51-F52-F53 F61-F62

F7 1

F82-F83 F82E-F83E

F9 1 E - F 9 2 E

F101E F102E

F111E-F112E

110 V ~

8AM-BA000-0110 8AA-BA000-0110

8AB-BA000-0110

8AD-BA000-0110

8AP-BA000-0110

8AF-BA000-0110

8AG-BA000-0110

8AH-BA000-0110 8AI-BA000-0110

8AK-BA000-0110

220 V ~

8AM-BA000-0220 8AA-BA000-0220

8AB-BA000-0220

8AD-BA000-0220

8AP-BA000-0220

8AF-BA000-0220

8AG-BA000-0220

8AH-BA000-0220 8AI-BA000-0220

8AK-BA000-0220

380 V ~

8AM-BA000-0380 8AA-BA000-0380

8AB-BA000-0380

8AD-BA000-0380

8AP-BA000-0380

8AF-BA000-0380

8AG-BA000-0380

8AH-BA000-0380 8AI-BA000-0380

8AK-BA000-0380

24 V –

8AM-BD000-0024 8AA-BD000-0024

8AB-BD000-0024

8AD-BD000-0024

8AP-BD000-0024

8AF-BD000-0024

8AG-BD000-0024

8AH-BD000-0024 8AI-BD000-0024

8AK-BD000-0024

48 V –

8AM-BD000-0048 8AA-BD000-0048

8AB-BD000-0048

8AD-BD000-0048

8AP-BD000-0048

8AF-BD000-0048

8AG-BD000-0048

8AH-BD000-0048 8AI-BD000-0048

8AK-BD000-0048

110 V –

8AM-BD000-0110 8AA-BD000-0110

8AB-BD000-0110

8AD-BD000-0110

8AP-BD000-0110

8AF-BD000-0110

8AG-BD000-0110

8AH-BD000-0110 8AI-BD000-0110

8AK-BD000-0110

220 V –

8AM-BD000-0220 8AA-BD000-0220

8AB-BD000-0220

8AD-BD000-0220

8AP-BD000-0220

8AF-BD000-0220

8AG-BD000-0220

8AH-BD000-0220 8AI-BD000-0220

8AK-BD000-0220

Yard›mc› Kontak Blo¤u: Devre kesicinin çal›flma pozisyonuna göre elektriksel sinyallizasyonu beslemek için kullan›l›r. Yard›mc› kontaklar ana kontaklarla aç›l›p kapanarak ihbar ve kilitleme fonksiyonlar›n› yerine getirirler.

F31-F32-F33 / F51-F52-F53

NA : Normalde aç›k kontak NK : Normalde kapal› kontak

F71

F92E

Tip

Kontak Donan›m› ‹flletme NA NK Gerilimi

Anma Ak›m›

Siparifl Kodu

F10-F11-F12

1

1

250 V~

2A

8AL-A0011-0000

F21-F22

1

1

250 V~

2A

8AA-A0011-0000

1

1

250 V~

2A

8AB-A0011-0000

2

2

250 V~

2A

8AB-A0022-0000

1

1

250 V~

2A

8AD-A0011-0000

2

2

250 V~

2A

8AD-A0022-0000

1

1

400 V~

4A

8AE-A0011-0000

1

1

400 V~

4A

8AF-A0011-0000

2

2

400 V~

4A

8AF-A0022-0000

1

1

400 V~

4A

8AG-A0011-0000

F82-F83/F82E-F83E 2

2

400 V~

4A

8AG-A0022-0000

4

4

400 V~

4A

8AG-A0044-0000

1

1

400 V~

4A

8AH-A0011-0000

2

2

400 V~

4A

8AH-A0022-0000

1

1

400 V~

4A

8AJ-A0011-0000

2

2

400 V~

4A

8AJ-A0022-0000

4

4

400 V~

4A

8AJ-A0044-0000

1

1

400 V~

4A

8AK-A0011-0000

2

2

400 V~

4A

8AK-A0022-0000

F31-F32-F33 F51-F52-F53 F61-F62 F71

F92E

Yard›mc› kontak bloklar›

F101E-F102E

F111E-F112E “–” DC, “~” AC, “

” DC-AC

1/20

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Terminal Koruyucu Kapak: Devre kesicinin terminal (bara veya kablo) k›s›mlar›n›n elle temas›n› önleyerek, güvenli bir yal›t›m sa¤lar. Ayr›ca terminal koruyucu kapak, kutuplar aras›ndaki kanallara geçerek terminalleri birbirinden izole eder. Bütün devre kesicilerimizde standart olarak bulunur.

Tip F10-F11 F12 F21-F22 F31-F32-F33 F51-F52-F53 F61-F62

F10...F112E Terminal koruyucu kapak

Tip F71 F82-F83/F82E-F83E F91E-F92E F101E-F102E F111E-F112E

Siparifl kodu 8AM-F0000-0000 8AR-F0000-0000 8AA-F0000-0000 8AB-F0000-0000 8AD-F0000-0000 8AP-F0000-0000

Siparifl kodu 8AF-F0000-0000 8AG-F0000-0000 8AH-F0000-0000 8AI-F0000-0000 8AK-F0000-0000

Uzatma Baralar› : Uzatma baralar›, kesicinin terminallerine yap›lacak kablo veya bara ba¤lant›lar›n›n kolay ve sa¤l›kl› yap›lmas›n› sa¤lar. Baralar elektrolitik bak›r malzemeden, üzeri gümüfl kapl› olarak imal edilirler. Tip

Boy L (mm)

Genifllik N (mm)

F10-F11/F12

36

14

F21-F22

16

18

F31-F32-F33

35

F51-F52-F53 F61-F62

F71 F82-F83 F82E-F83E

Kal›nl›k P (mm)

Delik Çap› Ø

S›k›flt›rma Torku (Nm)

Nominal Ak›m (A)

Miktar› (Adet)

S‹parifl Kodu

3

M8

10

16 A - 125 A

6

8AM-H3000-0125

3

M8

10

16 A - 125 A

6

8AB-H3000-0100

18

5

M8

10

125 - 160 A

6

8AB-H5000-0125

35

25

5

M12

25

200 A - 250 A

6

8AD-H5001-0250

42

38

8

M10

25

250 A - 400 A

6

8AE-H5000-0300

31

40

5

M10

40

300 A

6

31

40

6

M10

40

400 A - 500 A

6

31

40

8

M10

40

630 A

6

31

40

12

M10

40

800 A

6

8AF-H

00-0

8AG-H

00-0

: Amper de¤erini yaz›n›z. : Bara kal›nl›¤›n› yaz›n›z. (300A için 5, 400A - 500A için 6, 630A için 8, 800A için 12 giriniz.)

R, S, T faz›

S faz›

R,T faz›

L

S faz›

F71/F82/F82E-F83E

L

Ø

N

L

R,T faz›

S faz›

10.5

Ø

R,T faz›

23.5

9

19

L

F61-F62 N

N

43.5

L

Ø

42

Ø

F51-F52-F53

N

13.5

Ø

18

N

F21-F22/F31-F32-F33

29

F10-F11/F12

S faz›

R,T faz›

Uzatma baralar›

Ba¤lant› Terminalleri: Müflteri iste¤ine göre tornavida veya alyan bafll› olarak sevk edilirler. Tip F10-F11/F12 F21-F22/F31-F32-F33 F21-F22/F31-F32-F33 F51-F52-F53

Kablo Adedi 1 1 1 1

Kab.Kesiti (mm2) 2.5...50 2,5...95 2,5...95 95...120

Kab.Çap› Ø (mm) 6 12 12 13

S›k›flt›rma Torku (Nm) 6 10 6 25

Civata Cinsi Tornavida Alyan Tornavida Alyan

Miktar› (Adet) 3 3 3 3

Not: F31-F32-F33 tip devre kesicilerin ba¤lant› terminalleri siparifl üzerine alyan veya düz tornavida a¤›zl› olarak sevk edilir. F10-F11/F12

Tornavida bafll› Ba¤lant› terminali

1/21

F21-F22 / F31-F32-F33

Tornavida bafll›

Alyan bafll›

F51-F52-F53

Y›ld›z Silindir bafll›

F61-F62

Alyan bafll›

L

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Motor Kumanda Mekanizmalar›: Devre kesiciye uzaktan açma - kapama yapt›rmak için kullan›l›r.Ayr›ca üzerindeki mandal sayesinde elle mekanik açma - kapama yap›labilir. Motor kumanda mekanizmas› devre kesicinin üst kapa¤›na monte edilir. Mekanik kilitleme özelli¤ine sahiptir.

F31-F32-F33 Motor kumanda mekanizmas›: Teknik Özellikleri :

F31-F32-F33/F51-F52-F53 Motor kumanda mekanizmas›

Siparifl kodu

8AB-DA000-0220

Çal›flma gerilimi

220 V AC *

Gücü

100 W

Açma zaman›

1s

Kapama zaman›

1s

F71/F82-F83/F82E-F83E/F91E-F92E Motor kumanda mekanizmas› : Teknik Özellikleri :

Siparifl kodu

F71/F82-F83/F82E-F83E/F92E Motor kumanda mekanizmas›

F71

8AF-DA000-0220

F82-F83 / F82E-F83E

8AG-DA000-0220

F91E-F92E

8AH-DA000-0220

Çal›flma gerilimi

220 V AC *

Gücü

100 W

Açma zaman›

4s

Kapama zaman›

3.5 s

F101E-F102E/F111E-F112E Motor kumanda mekanizmas›: Teknik Özellikleri :

Siparifl kodu F101E-F102E

F111E-F112E Motor kumanda mekanizmas›

8AN-DA000-0220

F111E-F112E

8AK-DA000-0220

Çal›flma gerilimi

220 V AC *

Gücü

500 W

Açma zaman›

1.5 s

Kapama zaman›

1.5 s

* ‹stendi¤inde farkl› çal›flma gerilimleri (AC/DC) yap›labilmektedir. 1/22

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F31-F32-F33/F51-F52-F53 tip devre kesicilere ait motor kumanda mekanizmas› devre flemas› : R 220V ~

2A 1

ON b1 3 Kapama 4 1 OFF b2 Açma 2

1 K1 2

2 3

1 K2 2

3 K1 4

3 K2 4

4

1

2

13

21

14

22

5

S1

: Klemens : fialteri kapama butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : fialteri açma butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : S›n›r anahtar› : Elektriksel ve Mekaniksel kilitleme anahtar› : fialteri kapama kontaktörü (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : fialteri açma kontaktörü (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : Köprü diyot : Varistör (250 V AC) : Motor mekanizmas› s›n›rlar› : Kullan›c›n›n yapaca¤› ba¤lant›lar

b1 b2 S1 S2 K1 K2 KD V

KD

V

13

S2 ( )

N TR

A2

3

1 43

3

2 44

5

6

5

6

14

13

K1

2

b1 ON

2 1 K1 b2 4 1 OFF 3

A2 1

2

13

5

4

A1 K2

1

3

0

2

4

0

3 A1 K1

1

14

1

2

2

3

4

14

Nötr

K2

4 3 2

4 4 2 K1 A1 K2 A1 K1 K2 K2 3 3 1 A2 A2

1

Faz

Klemens Ba¤lant› fiemas›

Açma Kapama Kontaktörü Kontaktörü

F71/F82-F83/F82E-F83E/F91E-F92E tip devre kesicilere ait motor kumanda mekanizmas› devre flemas› : R 220V ~

2A

OFF b2 Uzaktan Açma

1

K1

ON 3 b3 Uzaktan 4 Kapama 3

3 4 2

Açma

1 1 2 K2 2

K1 3 b0 4

Kapama

3 b1 4

3 4

K2 3 4

13

21

14

22

S1

KD A1

A1

K1

V

K2

A2

: Klemens : fialteri açma butonu : fialteri kapama butonu : fialteri uzaktan açma butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : fialteri uzaktan kapama butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : S›n›r anahtar› : Elektriksel ve Mekaniksel kilitleme anahtar› : fialteri açma kontaktörü (Yard›mc› kontaktör) : fialteri kapama kontaktörü (Yard›mc› kontaktör) : Köprü diyot : Varistör (250 V AC) : Motor mekanizmas› s›n›rlar› : Kullan›c›n›n yapaca¤› ba¤lant›lar

b0 b1 b2 b3 S1 S2 K1 K2 KD V

A2 13

S2

0

1

2

1 43

3

2

2 44

3

5

6

5

6

13

14

13

14

3

1

2

N TR

1

14 0

4

4

b2 3 b3 3 OFF ON

Nötr Faz K2

K1

Açma Kontaktörü

Kapama Kontaktörü

Klemens Ba¤lant› fiemas›

F111E-F112E tip devre kesicilere ait motor kumanda mekanizmas› devre flemas› : R 220V ~

2A

OFF Açma b2 1

ON Kapama b3

3 4 2

3 1 K1 4 2

b0 OFF Açma

21 22

K2

21 22

S1

3 b1 K2 4 ON Kapama 21 K1 22

K1

3

3 3 K2 4 4

K1

R

5 L

6

21 22

S2

A1

1 2

3 4

A1

K2

A2

A2 13 14

S3

: Klemens : fialteri açma butonu : fialteri kapama butonu : fialteri uzaktan açma butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : fialteri uzaktan kapama butonu (Kullan›c› taraf›ndan kullan›l›r) : S›n›r anahtar› (Afla¤› yöndeki) : S›n›r anahtar› (Yukar› yöndeki) : Elektriksel ve Mekaniksel kilitleme anahtar› : fialteri açt›rma kontaktörü (FC-09D01) : fialteri kapama kontaktörü (FC-09D01) : fialter kurma kolunu ileri yönde hareket ettirecek motor ucu. : fialter kurma kolunu geri yönde hareket ettirecek motor ucu. : Motor mekanizmas› s›n›rlar› : Kullan›c›n›n yapaca¤› ba¤lant›lar

b0 b1 b2 b3 S1 S2 S3 K1 K2 R L

4

5

6

5

6

21

22 4 K1

21

22 2 K2

3

45

Açma Kontaktörü

1/23

3 1 3

2

3

46

Kapama Kontaktörü

5

6

3

2 1

2

2

0

1 1

1

0

N TR

4

4

b2 3 b3 3 OFF ON

Nötr Faz

Klemens Ba¤lant› fiemas›

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Elektrik kesilmesinin s›k oldu¤u, büyük zarar do¤uraca¤› iflletmelerde jeneratör büyük önem arz etmektedir. Her ne kadar jeneratör kullan›lm›fl olsa da jeneratörün yetkili personel taraf›ndan elle (manuel) devreye al›nmas› dakikalar sürebilir. Elle devreye al›nan jeneratör enerji geldikten sonra tekrar devreden ç›kar›l›r daha sonra sistemi flebekeden beslemek için, flebeke flalteri devreye al›n›r. Bu hem zaman kayb›na hem de ifl kayb›na neden olur. Bu sorunu ortadan kald›rmak flebeke-jeneratör otomasyonuyla mümkün olacakt›r.

Ç›k›fl kontaklar› Besleme gerilimi Girifl Gerilimi Ebat Siparifl kodu

: 250V AC, 10A : 12V AC : 220 V AC : 96x96 mm : 9HK-DF000-0000

fiebeke - Jeneratör Enversör Rölesi: ‹ki devre kesicinin enversör amaçl› kullan›ld›¤› yerlerde, flebekeve ve jeneratör aras›nda otomatik geçifli sa¤lamak için kullan›l›r. Röle üzerinden hat, besleme, flalter durumlar› izlenebilir. Hata konta¤› ile alarm ve açt›rma bobini ba¤lant›s› yap›labilir.

fiebeke- Jeneratör otomasyonu bir di¤er ad›yla otomatik enversör sistem yapmak hem çok kolay hem de çok önemlidir. Çünkü yap›lacak bir hata flebeke ile jeneratörün ayn› anda devrede kalmas›na, dolay›s›yla faz çak›flmas›na yani, bir k›sa devreye neden olacakt›r. Bu hata olasılı¤ını ortadan kaldırmak ve iflletme güvenli¤i sa¤lamak üzere mekanik kilit kullan›l›r. Kilitleme elektriksel de¤il de mekanik olarak yap›ld›¤›ndan kumanda sisteminde oluflabilecek hatalar sonucu her iki devre kesicinin de ON veya OFF konumda kalmas› kesinlikle önlenmifl olur. Mekanik Kilit Siparifl Kodları: 8AB-V0000-0000 F31 8AF-V0000-0000 F71 F82-F83-F82E-F83E 8AG-V0000-0000 8AH-V0000-0000 F91E-F92E 8AK-V0000-0000 F111E-F112E

Şebeke Fazı Kontrol Nötr

Jeneratör Fazı Kontrol

12V 1 3 4 2 5

Yardımcı Kontak

5

14

11

4

K2 3

4

3

K1

A1

4

Şebeke-Jeneratör Enversör Rölesi

A2

A1

JENERATÖR ŞALTERİ MOTORU

3 K2 4 3

2 4

Şebeke fazı

0

K2 1

3 2 1

1

2 14 Jb1 ON

14

Yardımcı Kontak

4

A1

ŞEBEKE ŞALTERİ MOTORU

1 K2 2

2

3 4 1 2 K1

Ortak faz 3

Nötr

3

K1

1 2

Ortak faz 3 Jb2 OFF

11

A1

A2

Alarm çıkışı

2 K11

5

4

K2

Jeneratör fazı

A2

K1 2

K1

A2

12 11 9 15 10 8 13 14

K2 3

6 7

4 Şb2

Nötr

1

1 2 Şb1 OFF ON

0

F31-F32-F33 tip kurma motorlu flalterlerin enversör otomasyon ba¤lant› flemas› Şebeke Fazı Kontrol Nötr

Jeneratör Fazı Kontrol

12V 1 3 4 2 5

6 7

Şebeke-Jeneratör Enversör Rölesi

Yardımcı Kontak 14

13

*

JENERATÖR ŞALTERİ MOTORU

*

13

12 11 9 15 8 13 14 10 3

4

3

2

4

3

1 0

Jb3 ON Jb2OFF Ortak faz

Nötr

Jeneratör fazı Şebeke fazı Alarm çıkışı

Şb3 ON

3

4

3

3

4

2

Ortak faz Şb2 OFF Nötr

14

Yardımcı Kontak

ŞEBEKE ŞALTERİ MOTORU

1 0

* F71 / F82 / F82E / F83 / F83E / F91E / F92E i in 11, F101E / F102E / F111E / F112E i in 13

F71/F82-F83/F82E-F83E/F91E-F92E/F101E-F102E/F111E-F112E tip kurma motorlu flalterlerin enversör otomasyon ba¤lant› flemas›

Enversör Röle Çalıflma fiekli:

fiebeke Jeneratör fiebeke fialteri Jeneratör fialteri 1/24

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F01-F02/F10-F11/F21-F22/F31-F32-33 Termik Manyetik Tip Devre Kesiciler

F51-F52-F53/F61-F62 Termik Manyetik Tip Devre Kesiciler 10000

40 °C

40 °C

5000

5000

Zaman (saniye)

Zaman (saniye)

10000

2000 1000 500

2000 1000 500

200

200

100

100

50

50

20

20

10

10

5

5 2

2 ±%20 1

1

.5

.5

a

.2

c

.2

b .1

.1

.05

.05

.02

.02

.01

.01

.005

.005

1

2

3

4 5 6

8 10

20

30xIn

±%20

d

1

2

4 5 6

3

8 10

20

30xIn

xIn Ak›m

xIn Ak›m

a: F01-F02 / F21-F22 / F31-F32-F33 b: F10-F11 / F12

c: F51-F52-F53 d: F61-F62

F71/F82-F83 Termik Manyetik Tip Devre Kesiciler

F82E-F83E/F91E-F92E/F101E-F102E/F111E-F112E Termik Manyetik Tip Devre Kesiciler

10000 10000

Zaman (saniye)

Zaman (saniye)

40 °C 5000 2000 1000 500

40 °C 5000 2000 1000 500

200 200

100

100

50

50

20

20

10

10

5

5

2

2

1

1

.5

.5

.2

.2

±%20

±%20

.1

.1

.05

.05

.02

.02

.01 .005

.01

1

2

3

4 5 6

8 10

20

xIn Ak›m

1/25

30xIn

.005

1

2

3

4 5 6

8 10

20

30xIn

xIn Ak›m

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F21 I2T E¤risi

kA2T

kA2T

F11 I2T E¤risi

F31 I2T E¤risi

F51 I2T E¤risi

kA2T

kA

kA2T

kA

F61 I2T E¤risi

F71 I2T E¤risi

kA2T

kA

kA2T

kA

kA

kA

1/26

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F91 I2T E¤risi

kA2T

kA2T

F82 I2T E¤risi

kA

kA

kA

1/27

F112 I2T E¤risi

kA2T

kA2T

F101 I2T E¤risi

kA

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F21 Ipeak E¤risi

kApeak

kApeak

F11 Ipeak E¤risi

kA

kA

F51 Ipeak E¤risi

kApeak

kApeak

F31 Ipeak E¤risi

kA

kA

F71 Ipeak E¤risi

kApeak

kApeak

F61 Ipeak E¤risi

kA

kA

1/28

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F91 Ipeak E¤risi

kApeak

kApeak

F82 Ipeak E¤risi

kA

kA

kA

1/29

F112 Ipeak E¤risi

kApeak

kApeak

F101 Ipeak E¤risi

kA

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER Kutup Bafl›na Güç Kay›plar› (W) Anma Ak›m› (A) F10

16 20 25 32 40 50 63 80 100 125 160 200 225 250 300 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 5.5 5 5.8 4.3 4.3 5.5 8.2 14 10.4 10.8

F11

5.5

5

5.8 4.3 4.3 5.5 8.2 14 10.4 10.8

F12

5.5

5

5.8 4.3 4.3 5.5 8.2 14 10.4 10.8 16.2

F21

2.8 3.8 4.2 4.3 4.5 5.5 7.8 9.6 10.4 10.8 16.2

F22

2.8 3.8 4.2 4.3 4.5 5.5 7.8 9.6 10.4 10.8 16.2

F31

3

2.5 3.3 3.8 4.6 5.9 7.8 6.4 8.6

10

12

17

20

25

F32

3

2.5 3.3 3.8 4.6 5.9 7.8 6.4 8.6

10

12

17

20

25

F33

3

2.5 3.3 3.8 4.6 5.9 7.8 6.4 8.6

10

12

17

20

25

F51

24

18

21

28

F52

24

18

21

28

F53

24

18

21

28

F61

18

32

F62

18

32

F71

26

24

32

44

45

32

32

44

45

F82 F83

32

32

44

45

F82E

8

14

22

35

45

F83E

8

14

22

35

45

F91E

44

68

F92E

44

68

F101E

40

63

104

F102E

40

63

104

F111E

44

69

108

F112E

44

69

108

1/30

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F01

F12M 90,1 106

76

30,4

30 34.25

40

100

59,5 45

152

140,6

71

169

30,9

14,9 71

23,5

È5

35,6

63.75

27 È5 70,5

Montaj fiablonu

90

Montaj fiablonu

33

R7

F11 UZUN TERM‹NAL KORUYUCULU

76

88

88

61

51

37

45

143

52

171

68

76

F11 KISA TERM‹NAL KORUYUCULU

70 75 R8

70 75

33

33

R8

25 25

25

F11 FAZ AYIRICILI 76 25

88 25

È5

25

102 25,5

45

170

102

120

49,5

13

Montaj fiablonu 70 Faz ay›r›c›

1/31

75

25

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F12 UZUN TERM‹NAL KORUYUCULU 90

F12 KISA TERM‹NAL KORUYUCULU 90

92

36

51

171

51

141

69

54

92

51

70,5 77

70,5 77

32

32

R8

30 30

30

30

F12 FAZ AYIRICILI 90 30

92 30

30

102

26

51

168

120

102

44

5

Montaj fiablonu

70,5 Faz ay›r›c›

77

F12N TERM‹NAL KORUYUCULU (4 Kutuplu) 120

92

100

36

51

141

54

5

70,5 77

Montaj fiablonu

34

R8

30

30

30

1/32

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F21 UZUN TERM‹NAL KORUYUCULU

90

93

38

93

163,2

87,5 57,5

37,5

203

87,5

58

90

F21 KISA TERM‹NAL KORUYUCULU

65,5 75 R

65,5

9

31

75

30

30

7,5

25

R

30

30

F21 FAZ AYIRICILI

102,5

90

93 64,5

33,7

Montaj fiablonu

18 26,5

37,5 Faz ay›r›c›

3 65,5 75

1/33

90

120

140

263

87,5

136

155,7

201

34,5

132

91,5

Pano Çerçevesi

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F31 TERM‹NAL KORUYUCULU

F31 FAZ AYIRICILI 115

106

115

Faz ay›r›c›

37 100,5

308

145

166

211,5

31,5

100,5

171

39

106

91,5 99,5 34

28,5

34

22,5

41,5

18

41,5 88

41,5

91,5 99,5

107,5 80

Montaj fiablonu

102

146,5

132

5

35

Pano Çerçevesi

1/34

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F51 TERM‹NAL KORUYUCULU 135

73

110

261

78

105

105 35

113

35

107 80

112

141,5

52

6

89

Pano Çerçevesi

F51 FAZ AYIRICILI 105

135 Faz ay›r›c›

35

110 70

283

253

255

300,5

230

75

6

Montaj fiablonu

25 35

35

28,5

5 113

1/35

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F51N TERM‹NAL KORUYUCULU (4 kutuplu) 135

78

140

105

107

110

261

80

112

73

141,5

6

105 113

Pano Çerçevesi

F51N FAZ AYIRICILI (4 Kutuplu) 6 140

35

35

135

75

230

Faz ay›r›c›

110

383

213

255

105

70

Montaj fiablonu

28 40,75 147,25

5 105 113

1/36

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F61 TERM‹NAL KORUYUCULU 235 142 Faz ay›r›c›

72

152,5

105

110

262

107 80

112

80

141,5

5, 7

102 44,5

Pano Çerçevesi

114

44,5

63,5

140 45 È6 113,6

F61 FAZ AYIRICILI 235

140 Faz ay›r›c›

194

60

256

152,5

110

373

227

257

302

105

86

Montaj fiablonu

38

36 46

46

10 102 114

1/37

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F71 TERM‹NAL KORUYUCULU 210

242,5

62

148

103

275

110

105

110,5 122,5 107 80

70

56

141,5

34

112

5, 7

107

70

60

190

F71 FAZ AYIRICILI

Pano Çerçevesi

210

242,5

74

148

È6

110

70

236

86

396

234

270

306,25

105

50

40 80

Faz ay›r›c›

22,75

6 110,5 125

Montaj fiablonu

1/38

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F82 TERM‹NAL KORUYUCULU 243 162

83

210

93

286

110

105

111 125 70

70

107

R5 56

80

189,5

112

141,5

5, 7

F82 FAZ AYIRICILI 210 50

243 162

40

80

Pano Çerçevesi

È6,5

110

70

249

90

407

256

280

332

105

80,25

Faz ay›r›c›

* 111

*F82 / F83 F82E / F83E

29 mm 36 mm

125

Montaj fiablonu

1/39

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F82N TERM‹NAL KORUYUCULU 280

243 162

83

107 80

105

112

93

141,5

286

110

5, 7

Pano Çerçevesi

111 125

70

70

70

È6,5

70

70

56

107

50

260

249

60

F82N FAZ AYIRICILI 280

243 162

Faz ay›r›c›

80

Montaj fiablonu

90

110

407

280

256

105

80,25

70

80,25

* 111 125

*F82N / F83N

29 mm

F82EN / F83EN 36 mm

1/40

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F91 TERM‹NAL KORUYUCULU 210

256

147,5

176

70

105

70

67

110

375

R10

117,5

191

107 80

5, 7

142,5

112

141,5

128 Faz ay›r›c›

F91 FAZ AYIRICILI 210 70

256 70

176

Pano Çerçevesi

45

145

210

È9

70

338

115

370

110

497

340

370

105

8 30 16 Faz ay›r›c›

Montaj fiablonu 128 142,5

1/41

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F91N TERM‹NAL KORUYUCULU (4 Kutuplu) 256 176

147,5

280

117,5

110

375

105

128 70

70

70

142,5

107 80

66,5

5, 7

112

141,5

262

F91N FAZ AYIRICILI (4 Kutuplu) 280

256

70

176 45

Pano Çerçevesi

70

145

70

105

52,5

115

340

110

497

340

370

122,5

128 Faz ay›r›c›

Montaj fiablonu

142,5

1/42

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F101E TERM‹NAL KORUYUCULU 296

210 70

70

215

13

23

109

151

50

36

105

134

110

395

60

R25

70

70

41 ,5 155 107

170

80

5, 7

F101E FAZ AYIRICILI R3

296 210 70

112 141,5

70

215

32

23

Pano Çerçevesi

139

70 7

121

338

110

568

338

370

538

105

Montaj fiablonu

42

45

155

Faz ay›r›c›

1/43

170

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F111

367.5 392

228

412

568

386

11

Montaj fiablonu 117 22,5

90

5, 6

153

R3 177

38

207

58

45 76

304 80

F111 TERM‹NAL KORUYUCULU 392 424 114

Pano Çerçevesi

320

175 114,8

620

568

417

127,2

114

44,5

46 76

250

38

265 304

1/44

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F31 MOTOR KUMANDA MEKAN‹ZMASI 106

106

150

134

210

216 89

Devre Kesici

F71 / F82 / F91 / F101 MOTOR KUMANDA MEKAN‹ZMASI

179

154,5

147

Motor Mekanizmas›

Devre Kesici

147

210,7

1/45

134

169

119

Motor Mekanizmas›

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F111 MOTOR KUMANDA MEKAN‹ZMASI

228

369

250

368

387

Motor Mekanizmas›

Devre Kesici

342

392

392

417

1/46

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F31 ENVERSÖR SET 323

149 134

110

275

275

Motor Mekanizmas›

155

Devre Kesici

169

204

Mekanik Kilit

70 106

F71/F82E/F92E/F101E ENVERSÖR SET

142,5

210

375

D

Motor Mekanizmas›

Devre Kesici

Mekanik Kilit

A

B

147

Tip

1/47

Boyutlar

F71

A B C 530 253,5 332

F82E

530

F92E

470 417,5 363,5

F101E

530 417,5 395

329 340,5

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F111 ENVERSÖR SET (D‹KEY) 478 406

382

152.5

Devre Kesici

Motor Mekanizmas›

176

384

1416

Mekanik Kilit

108

250,6

119,5

1/48

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER F111 ENVERSÖR SET (YATAY)

119,5

Motor Mekanizmas›

108

250,5

Devre Kesici

Mekanik Kilit

93,5

479

410,5

88 952

1/49

410,5

KOMPAKT T‹P DEVRE KES‹C‹LER UZATMALI DÖNER KURMA KOLU

D

C

Uzatmal› Döner Kurma Kolu

Devre Kesici

B

A

Tip

Boyutlar

F31 / F51

A 105

F71/F82E/F92E/F101E

210

B C 119,5 225 135

310

D 45 63,5

Pano imalatç›lar› için özel haz›rlanm›fl Teknik Resim CD’mizi isteyiniz. 1/50

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Aç›k Tip Devre Kesiciler F121E / F122E / F123E 630A ... 2000A

F131E / F132E / F133E 2500A ... 3200A

F141E / F142E / F143E 4000A

‹Ç‹NDEK‹LER Kontrol Devresi Özellikleri Butonların görevleri Kesicinin Fonksiyonel Özellikleri Teknik Tablo Sipariş Kodları Açık Tip Devre Kesici Seçim Tabloları Ortam Sıcaklığının Devre Kesicinin Anma Çalışma Akımına Etkisi Aksesuarlar Düşük gerilim bobini Kapama Bobini Açtırma Bobini Motor Mekanizması Mekanik Kilit Bağlantı Şeması Karakteristik Eğrileri Teknik Resimler

F151E / F152E / F153E 5000A

TS EN 60947-2 EN 60947-2 IEC 60947-2 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›nf›

: Dikey : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -20oC ile +60oC aras› : III : IP40 (kurma kolu bölgesinde)

1 1 2 3 4 4 5 6 6 6 6 6 7 8 9 10

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Aç›k tip devre kesiciler fabrikalar›n, al›fl-verifl merkezlerinin, ifl merkezlerinin genel korumas›nda kullan›ld›¤› gibi büyük güçlerdeki jeneratör, motor, kondansatör gruplar› ve trafolar›n korunmas›nda da kullan›l›r.

Açma butonu Kapama butonu

Hata açma göstergesi kurma butonu

Kapama yayý göstergesi

Açýk / kapalý göstergesi

Çekmeceyi içeri ve dýþarý hareket ettirmek için kullanýlan mekanizma yuvasý

Çekmece kolu

Açtırma Bobini

Çekmeceli Tip Devre Kesici: Çekmecenin kol yard›m›yla çekilmesi ve itilmesi s›ras›nda devre kesiciler otomatik olarak aç›l›r. Çekmeceli tip flalterler ar›zaland›¤› durumlarda yede¤i ile k›sa sürede de¤ifltirilebilir. Kontrol Devresi Özellikleri Koruma Fonksiyonlar›: Afl›r› yük, uzun ters zaman gecikmeli, k›sa ters zaman gecikmeli, k›sa zaman gecikmeli, sabit zaman e¤rileri gibi de¤iflik fonksiyonlar, de¤iflik koruma özellikleri isteyen kullan›c›lar için mümkündür. Gösterge Fonksiyonu: Ak›m ayar› göstergesi ve iflletme ak›m› göstergesi vard›r.

Kapama Bobini

Ampermetre Fonksiyonu: Devreden geçen ak›m› gösterir.

Düük Gerilim Salcs

Yardmc Kontak Mekanizmas

Alarm Özelli¤i: Afl›r› yük durumunu gösterir.

Kurma Kolu

Oto Kontrol Özelli¤i: Afl›r› ›s›nmaya karfl› koruma ve kontrol üniteleriyle ile kendi kendini sistemden ay›r›r. Test Özelli¤i: Kesicinin özelliklerini test etmek içindir.

Elektronik Kontrol nitesi

Motor Mekanizmas

1

2

3

4 5

6

7

8

2/1

9

Butonlar›n görevleri : 1-RESET (Kurma): Kesici trip ettikten sonra reset butonuna bas›n, kesici tekrar kapamaya haz›r hale gelir. 2-CURRENT-TIME (Ak›m-Zaman) göstergesi: Ak›m› ve açma zaman›n› gösterir. 3-LED: Kesicinin durumunu ve özelliklerini gösterir. 4-SELECT (Seçme Butonu) : Normal flartlarda maksimum faz ak›m›n› gösterir. Butona bas›nca s›ras›yla her bir faz›n ak›m› ekrana gelir. 5-RESET (Kurma): ‹flletme ak›m›n› ayarlad›ktan veya kesici ar›za ak›m›ndan açt›ktan sonra kesiciyi tekrar kapatmak için mutlaka resetleme butonuna bas›lmal›d›r. 6-SET (Ayar): Ak›m ve zaman karakteristiklerini ayarlamak veya kontrol etmek için; butona bas›l›r ve her bir durum s›ras›yla ekranda görüntülenebilir. 7-FAULT DISPLAY (Hata Ekran›): Butona bas›ld›¤›nda en son hatal› durumu, hatal› ak›m› ve zaman› gösterir. 8-TRIP ve NON-TRIP (Açmal› ve Açmamal› Test): Sadece test içindir. 9-SAVE (Kay›t): (+) ve (-) butonlar› ile ayarlanan özellikler kay›t edilir.

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Aç›k tip devre kesici çekmecenin üzerinde dört konumda olabilir: 1. Devrede konumu: Güç devrelerinin ve yard›mc› kontaklar›n tamam› devrededir. 1. Devrede Konumu

3. Ayr›lm›fl Konumu

2. Test konumu: Güç devreleri ayr›lm›fl fakat yard›mc› kontaklar devrededir. Test iflleminin yap›ld›¤› pozisyondur. 3. Ayr›lm›fl konumu: Güç devreleri ve yard›mc› kontaklar›n tamam› ayr›lm›flt›r.

4. Ç›kar›lm›fl Konumu

2. Test Konumu

4. Ç›kar›lm›fl konumu: Güç devreleri ve yard›mc› kontaklar›n tamam› ayr›lm›flt›r. Kesicinin çekmecesinden al›nabilece¤i konumdur.

Afl›r› Ak›m Kesicinin Koruma Özellikleri : Afla¤›daki tabloda kesicinin ayar de¤erleri verilmifltir. Uzun gecikme

K›sa gecikme

Anl›k

Topraklama hatas›

IL (0.4-1)xln

IS Do¤ruluk (0,4-15)x I L ±10%

I› Do¤ruluk 1.0xln-50kA ±15%

IG Do¤ruluk (0.2-0.8)xIn ±10%

Do¤ruluk ±10%

Açma Zaman Özellikleri :Afl›r› ak›m koruma, uzun zaman gecikmeli, ters zaman açma özellikleri afla¤›daki tabloda verilmifltir. 1,05xIL

1,3xIL <1h açma var

>2h açma yok

1.5xIL zaman ayar› (s)

15

30

60

120

240

480

2.0xIL açma zaman› (s)

8.4

16.9

33.7

67.5

135

270

Federal aç›k tip devre kesicilerinin montaj› sadece dik pozisyonda yap›lmal›d›r.

K›sa zaman gecikmeli afl›r› ak›m koruma, açma özellikleri: Kesicinin ters zaman (k›sa zaman gecikmeli ak›mda) koruma özelli¤i. I2T = (8IL)2 ts’dir, T: Kesicinin açma süresi I: Ar›za ak›m› (Açma ak›m›) ts: Ayarlanan k›sa gecikme zaman› lL: Ayarlanan uzun gecikmeli açma ak›m› Afl›r› ak›m 8 lL‘den büyükse açma süresi (ts) otomatik olarak afla¤›daki zamana dönüflür. Seçilen zaman özellikleri afla¤›daki tabloda gösterilmifltir.

Hata Bulma Özelli¤i: Kesicinin yerel bir hatay› teflhis etme özelli¤i vard›r. E¤er kontrol ünitesinde bir hata meydana geldiyse, kesici, ekrana E harfi ile uyar› veya bir alarm iflareti gönderir ve ayn› zamanda bilgisayar› yeniden bafllat›r. Kullan›c› taraf›ndan istenildi¤i taktirde kesici devreden ç›kart›l›r. E¤er ortam ›s›s› Federal aç›k tip devre kesicilerin monte 80°C’ye ulafl›rsa veya iç ›s› kontaklarda edilece¤i braketler flekilde gösterildi¤i gibi oluflan ›s› ile birlikte 80°C’yi aflarsa bir enlemesine olmal›d›r. alarm iflareti gönderilir. E¤er kullan›c› taraf›ndan istenirse, düflük ak›m T de¤erlerinde kesici devre d›fl› b›rak›labilir. S R Ampermetre Özelli¤i: Ampermetre ana devre ak›m›n› display ekranda gösterir. SELECT butonuna bas›l›nca LED’i yanan faz›n ak›m›n› veya maksimum faz ak›m›n› gösterir. Tekrar butona bas›ld›¤›nda di¤er faz›n ak›m›n› gösterir. R

S

Test Özelli¤i: Daha sonra kesici testi, test butonuna basarak gerçeklefl-tirilebilir. ‹ki çeflit test butonu vard›r. Bir tanesi nontrip testbutonu, di¤eri trip test butonu. Non-trip testi, kesici flebekeye ba¤l› iken gerçeklefltirilir. fiebeke de afl›r› ak›m oldu¤unda test otomatik olarak kesilir. Ayarlama Özelli¤i: Kullan›c›n›n taleplerine göre ak›m ve gecikme zaman›, “+/–” butonlar›na basarak ayarlan›r. ‹stedi¤iniz ak›m› veya gecikme zaman›n› ekranda gördü¤ünüzde Storage butonuna bas›p kaydedin. Afl›r› ak›m olufltu¤unda, bu fonksiyon otomatik olarak kesilir. Yüke Ba¤l› Özellikler: ‹ki de¤er ayarlanabilir: Yük 1 ak›m› (Ic1) ayar aral›¤› (0,2-1)xIn ve Yük 2 ak›m› (Ic2) ayar aral›¤› (0,2-1)xIn, Ic1 zaman gecikmesi uzun zaman gecikmesinin yar›s›na ayarlanm›flt›r. Ic2 zaman gecikmesinin iki özelli¤i vard›r: ‹lk özelli¤i uzun zaman gecikmesinin 1/4’üne ayarlanm›fl ters zaman gecikmesi; ikinci özelli¤i ise 60 sn’ye set edilmifl sabit zaman gecikmesi. Ic1 ve Ic2 ak›m de¤erleri önemsiz yüklerin devreden ç›kar›lmas› ve tekrar al›nmas› için kullan›l›r.

T

Federal aç›k tip devre kesicilerinin hem alt hem de üst ba¤lant› terminallerinden eneji ba¤lant›s› yap›labilir.

Ayarlanan gecikme zaman› (s) 0.1

0.2

0.3

0.4

Dönüflen zaman (s) 0.06

0.14

0.23

0.35 2/2

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Tip

F121E

Anma akımı - In

F122E F123E

F131E F132E F133E

630,800,1000

A

1250,1600,2000

F141E F142E

F143E

F151E

F152E

2500, 3200

4000

5000 3/4

Kutup sayısı

3/4

3/4

3/4

Anma işletme gerilimi - Ue (a.c.) 50-60 Hz

415

415

415

415

750 V

750 V

1000 V

8

8

8

Anma yalıtım gerilimi - Ui (a.c.)

V 50-60 Hz

750

V kV

8

Test gerilimi (1 min) (a.c.) 50-60 Hz

kV

3

3

3

3

Anma Akımı Ayar Sahası

In

(0,4-1)In

(0,4-1)In

(0,4-1)In

(0,4-1)In

Anma darbe dayanım gerilimi - Uimp

F153E

En büyük beyan kısa devre kesme kapasitesi - Icu 415V~ (kA rms)

70

80

100

70

80

100

70

80

100

70

80

120

Beyan işletme kısa devre kesme kapasitesi - Ics 415V~

(kA rms)

35

50

65

35

65

80

35

65

80

35

65

100

Kısa devre dayanma kapasitesi - Icw 1s 415 V~

(kA rms)

35

50

65

35

65

80

50

65

80

50

65

100

A, B

Kategori (EN 60947-2 / IEC 60947-2) Açtırma tipi Montaj metodu

A, B

A, B

A, B

Elektronik

Elektronik

Elektronik

Elektronik

Sabit / Çekmeceli

Sabit / Çekmeceli

Sabit / Çekmeceli

Çekmeceli

Uzun zaman gecikme akımı

IL

(0,4-1)In

(0,4-1)In

(0,4-1)In

(0,4-1)In

Uzun zaman gecikme aralığı

sn

0-480

0-480

0-480

0-480

Kısa zaman gecikme akımı

Is

(0,4-15)In

(0,4-15)In

(0,4-15)In

(0,4-15)In

Kısa zaman gecikme aralığı

ms

0-400

0-400

0-400

Ani kesme akımı

I›

In-50 kA

In-50 kA

In-50 kA

(0,2-0,8)In

(0,2-0,8)In

(0,2-0,8)In

(0,2-0,8)In

10000

10000

8000

10000

3000

3000

3000

2500

70,110,172,268,440,530

600,737

921

898

34,50,78,122,200,262

312,307

IG

Toprak hata akımı Mekanik ömür

Bakımlı Bakımsız

Kutup basına güç kayıpları

Çekmeceli Sabit

In-50 kA

Aksesuarlar Düşük gerilim bobini * Gecikmeli düşük gerilim bobini Uzaktan açtırma bobini Kapama bobini Yardımcı kontak bloğu Motor kumanda mekanizması Enversör kilit

* Açt›rma zaman› 1s, 3s, 5s, 7s, 9s, 10s olarak ayarlanabilir. ‹flaretli k›s›mlar standart, ‹flaretli k›s›mlar siparifl üzerine yap›lan üretimi göstermektedir.

2/3

0-400

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Siparifl Kodlar› : Anma Ak›m› (A)

Tip

630 800 1000 1250 1600 2000 630 800 1000 1250 1600 2000 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3200 2500 3200 2500 3200 4000 4000 4000 5000 5000 5000

F121E

F122E

F123E

F131E F132E F133E F141E F142E F143E F151E F152E F153E

Sabit Tip

Çekmeceli Tip

9AL-ESS43-0630 9AL-ESS43-0800 9AL-ESS43-1000 9AL-ESS43-1250 9AL-ESS43-1600 9AL-ESS43-2000 9AL-EMS43-0630 9AL-EMS43-0800 9AL-EMS43-1000 9AL-EMS43-1250 9AL-EMS43-1600 9AL-EMS43-2000 9AL-EHS43-0630 9AL-EHS43-0800 9AL-EHS43-1000 9AL-EHS43-1250 9AL-EHS43-1600 9AL-EHS43-2000 9AM-ESS43-2500 9AM-ESS43-3200 9AM-EMS43-2500 9AM-EMS43-3200 9AM-EHS43-2500 9AM-EHS43-3200 9AN-ESS43-4000 9AN-EMS43-4000 9AN-EHS43-4000 -

9AL-ESC43-0630 9AL-ESC43-0800 9AL-ESC43-1000 9AL-ESC43-1250 9AL-ESC43-1600 9AL-ESC43-2000 9AL-EMC43-0630 9AL-EMC43-0800 9AL-EMC43-1000 9AL-EMC43-1250 9AL-EMC43-1600 9AL-EMC43-2000 9AL-EHC43-0630 9AL-EHC43-0800 9AL-EHC43-1000 9AL-EHC43-1250 9AL-EHC43-1600 9AL-EHC43-2000 9AM-ESC43-2500 9AM-ESC43-3200 9AM-EMC43-2500 9AM-EMC43-3200 9AM-EHC43-2500 9AM-EHC43-3200 9AN-ESC43-4000 9 A N -E M C 4 3- 4 0 0 0 9 A N -E H C 4 3- 4 0 0 0 9AS-ESC43-5000 9AS-EMC43-5000 9AS-EHC43-5000

Kesme Kapasitesi

Aç›k Tip Devre Kesici Seçim Tablosu 120 100

F123E

F133E

F143E

80

F122E

F132E

F142E

F152E

70

F121E

F131E

F141E

F151E

4000

5000

kA

Aç›k Tip Devre Kesiciler

Jeneratör kVa 375 438 500 625 750 875 1000 1125 1250 1563 1875 2188 2500 2812 3130

F153E

kW 300 350 400 500 600 700 800 900 1000 1250 1500 1750 2000 2250 2500

630

Kesici A 546 637 730 910 1090 1274 1460 1640 1820 2280 2730 3180 3640 4095 4560

A 630 800 800 1000 1250 1600 1600 2000 2000 2500 3200 3200 4000 5000 5000

800

1000

1250

MOTOR A kW 368 220 415 250 521 315 588 355 665 400 743 450 819 500 916 560 1022 630

1600

2000 A Anma Ak›m› KES‹C‹ A 630 630 800 800 800 1000 1000 1250 1250

2500

3200

Kondansatör Kondansatör Gücü Ak›m›

kVAr 578 739 924 1155 1478

A 834 1067 1334 1667 2134

Kesici Ak›m›

A 1250 1600 2000 2500 3200

2/4

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X X X X X X X X X X

X

X

X

X

X X X X X X

2/5

X X

X

X

X

X

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Düflük gerilim bobini aç›k tip devre kesicinin düflük gerilim veya faz kopmas› nedeniyle açt›rmas›nda kullan›l›r. Ani açmal› ve gecikmeli açmal› tip olarak iki tip düflük gerilim sal›c›s› vard›r. Gecikmeli tip düflük gerilim bobinin 1 sn., 2 sn. ve 5 sn. gecikmeli modelleri vard›r ve do¤ruluk s›n›f› %15’dir. Karakteristik Anma kontrol güç gerilimi Us (V) Tutma gerilimi (V) B›rakma gerilimi Güç tüketimi Siparifl kodu

(Gecikmesiz) (Gecikmeli)

AC 230, 400 (0.85-1.1) Ue (0.35-0.7) Ue 48 W 8AM-CA000-0220 8AM-CA001-0220

Motor mekanizmas› enerji depolamay› tamamlad›ktan sonra kapama bobini mekanizmada ki yay› serbest b›rakarak kesiciyi h›zla kapat›r. Karakteristik Anma kontrol güç gerilimi Us (V) Çal›flma gerilimi Güç tüketimi Kapama süresi

AC 230, 400 (0.85-1.1) Us 40 W < 70 ms

Siparifl kodu

8AM-BD000-0222

Elle kurmal› haricindeki aç›k t›p devre kesiciler açt›rma bobini ile uzaktan kumanda edilebilir. Karakteristik Anma kontrol güç gerilimi Us (V) Çal›flma gerilimi Güç tüketimi Kapama süresi

AC 230, 400 (0.7-1.1) Us 40 W < 30 ms

Siparifl kodu

8AM-BD000-0221

Motor mekanizmas›, mekanizma yaylar›n› kurarak (enerji depolama) kesiciyi kapama için haz›r hale getirir. Karakteristik Anma kontrol güç gerilimi Us (V) Çal›flma gerilimi Güç tüketimi Yay kurma süresi Siparifl kodu F121E/F123E F131E/F133E-F141/F143E F151E/F153E

AC 230, 400 (0.85-1.1) Us 190 W 4 sn. 8AM-DA000-0220 8AS-DA000-0220

2/6

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Mekanik Kilit:

Mekanik Kilit Uygulama Örnekleri: 3 normal güç kayna¤›ndan birisi aktiftir.

1QF

2QF

3QF

1QF 0

2QF 0

3QF 0

0 0

0 1

1 0

1

0

0

2 normal güç kayna¤›ndan birisi yada 1 yedek güç kayna¤› aktiftir.

1QF

2QF

3QF

1QF 0

2QF 0

3QF 0

0 0

0 1

1 0

1 1

1 0

0 0

Çubuk tipi mekanik kilit

Çubuk ba¤lant› tip mekanik kilit iki farkl› bölümün kesicinin bir ana kesiciyle çapraz olarak kilitlenmesinde kullan›l›r. 2 normal güç kayna¤›ndan birisi aktiftir. 2 m (max)

1QF

Kablo tel tipi mekanik kilit

Kablo tel tipi mekanik kilit 2 adet devre kesiciyi dikey veya yatay konumda iken çapraz olarak kilitlemek için kullan›l›r. Bu uygulamadaki amaç devre kesicilerden biri ON-1 konumunda iken di¤erinin istem d›fl› ON-1 konumuna gelmesini engellemektir. Siparifl Kodu: 8AM-V0000-0000

2/7

2QF

1QF 0

2QF 0

0 1

1 0

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER

Not-1: E¤er Q, F, X ve M kontrol gerilimleri birbirlerinden farkl› ise, bunlar farkl› güçlere ba¤lanabilirler. Enerjji depolama (kurma) motoru klemensi (35) beslemeye direkt olarak veya bir start butonu üzerinden ba¤lanabilir. Not-2: Kapama ve açt›rma bobinleri sürekli enerji alt›nda b›rak›l›rsa yanabilirler. Bu nedenle kapama bobinleri normalde kapal› (örne¤in (36-37), açt›rma bobinleri ise normalde aç›k (örne¤in 40-41) yard›mc› kontaklara seri ba¤lanarak çal›flt›r›lmal›d›r.

Federal aç›k tip devre kesicilerin kumanda devresi klemenslerine ön kapa¤› sökmeden kolayca ulafl›labilir.

2/8

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER Karakteristik E¤rileri: Ak›m-Zaman E¤risi

Toprak Hatas› Koruma Ak›m-Zaman E¤risi

10000

1000

5000 IL=(0,4-1)xIn

500

2000 tL=(15-480)s

1000

100

500

50

200

20

100

10 t(s)

50

Ir4=(0.2~0.8)In

5 2

20

1

10

t(a)

0.5

0.4s

0.4s

0.3s

0.3s

0.2

0.2s

0.2s

2

0.1

0.1s

0.1s

1

0. 05

5

Is=(0,4-1)xIn

0.02

0.4s

0.5

0.01

0.3s

0.2 0.2s

0.1

.05 .06 .08 .1

.2

.3 .4 .5 .6

.8 1 xIn

2

3

4 5 6

8 10

20 30

Yüke Ba¤l› De¤erler

0.1s

0.05 Il=In-50kA

0.02 0.01 .2

.3

.4

.5 .6

.8

1

2 xI

3

4

5 6

8

10

20

n

30

40 50 60 70 80 100 kA

Termik Zorlanma E¤risi I2t (A2sx106) 741

341

200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10

¡`In

20

40

60

80

100

120 Is (kA)

10 ¡`In

2/9

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER F121E-F122E-F123E (Sabit Tip) 414 (4 kutup) 318 (3 kutup)

17

402

N

8-

28

60

5 ѓ1

55

42

112

258

d

N

ѓ 13

95

292

150

340 ( 3 kutup) 435 (4 kutup)

95

290

In A 630 800-1600 2000

d mm 10 15 20

30

311

300

269

95

70

8-

ѓ5

342

F121E-F122E-F123E (Çekmeceli Tip) 448 (4 kutup) 353 (3 kutup)

N

28

14

37

Ø 8-

1

5

95

95

95

92

112

439

d

60

N

175

97

292 375 (3 kutup)

21,5

470 (4 kutup)

2 1 1X17

21,5

47 20

11

-Ø

5

360 (4 kutup)

378

302

265 (3 kutup)

302

268

155

Ø

In A 630 800-1600 2000

d mm 10 15 20

11

Ø

14

172 344

15.5

2/10

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER F131E-F132E-F133E (Sabit Tip) 493

258

d

402

72

40

N

115

115

112

115

55

ѓ 13 400 ( 3 kutup)

150

515 (4 kutup)

70

290

In A 2000-2500 3200

d mm 20 30

30

311

269

362

8-

Ø5

404

F131E-F132E-F133E (Çekmeceli Tip) 528 (4 kutup) 413 (3 kutup)

100

92

50

117

112

439

d

N

115

125

175

97

435 (3 kutup) 550 (4 kutup)

21.5

2 11x17

325 (3 kutup)

440 (4 kutup)

362

378

302

268

155

Ø1 1

21.5

4 720

Ø1

Ø5

202 404

2/11

15.5

4

25

50

16 -Ø 13

N

352

15

86

40

16 -Ø

N

12

374

In A 2000-2500 3200

d mm 20 30

125

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER F141E-F142E-F143E (Sabit Tip) 493 374 190,5

402

190

112

258

30

175

190,5

24

70

-

Ø1

3

40

150

75

55

Ø 13

515 290

15

10

140

50

130

15 390

40

16-

17

ѓ1 7

30

40

311

269

362

5

40

-Ø

404

40

75

8

F141E-F142E-F143E (Çekmeceli Tip) 16 -Ø 13

528

140

-

Ø

50

1

3

20

2

112

110

439

30

40

1

92

180

97

352

197

197

175

21,5

550

2 1 1X17

21,5

440

47 20

362

378

302

268

155

Ø1 1

Ø

Ø

5

202 404

14

15.5

2/12

AÇIK T‹P DEVRE KES‹C‹LER F151E-F152E-F153E (Çekmeceli Tip) 928 (4 kutup)

97

352

21,5

2 1 1X17 11

5

202 404

703 (3 kutup)

47 20

818 (4 kutup)

268

302 378

155

Ø

362

21,5

210 55

135 15

210

210

155

N 20 182

950 (4 kutup)

15.5

Ø

2/13

-Ø

175

835 (3 kutup)

Ø

28

110 50

92

112

449

30

813 (3 kutup)

14

247

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR

Sigortal› Yük Ay›r›c›lar FSF 160 NH00 / 160A

FSF 250 - FSF 400 NH1 / 250A NH2 / 400A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Yük Ayırıcıların Yapısı Sigortalı Yük Ayırıcılar Teknik Tablo Sipariş Kodları Sigortasız Yük Ayırıcılar Teknik Tablo Sipariş Kodları Aksesuarlar Sipariş Kodları Teknik Resimleri

FSF 630 NH3 / 630A

Sigortas›z Yük Ay›r›c›lar FLS 160 160A

FLS 250 - FLS 400 250A 400A

FLS 630 630A

FLS 1000 - FLS 1250 1000A 1250A

FLS 160E - FLS 250E 160A 250A

TS EN 60947-3 IEC 60947-3 EN 60947-3 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f› Kullan›m s›n›f›

: Her aç›da : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile +40oC aras› : III : IP00 : AC 23A (160...630), AC 22A (1000), AC 21A (1250)

1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 5

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Döner kontak sistemi (250A, 400A, 630A için)

fiekil - 1

“0” konumunda asma kilit ile kilitleme

Özellikler: -Yüksek kesme kapasitesi -Yüksek elektrik ve mekanik dayan›m -Kendini temizleme yetene¤ine sahip sürtünmeli ve döner kontak sistemi -Her faz üzerinde iki ayr› noktadan kesme -Modern teknoloji ve kompakt tasar›m -El hareketinden ba¤›ms›z h›zl› kapamakesme ifllemi -Küçük boyut -Termoset malzemeden yap›lm›fl, aleve ve ›s›ya dayan›kl› gövde -Panoya arkadan veya ön yüzden monte edilebilme -Pano derinli¤ine göre ayarlanabilen kumanda mil boyu -Kilitleme özelli¤i Kontaklar: Yük ayırıcıları, komple ünite içine yerlefltirilmifl sabit kontak b›çaklar› ve kendine has kontak sisteminden oluflmufltur. Bu sistemle, kesme enerjisi kontaklar aras›nda bölünür. Enerjinin kontaklar aras›nda bölünmesi ve yük kesme hücrelerindeki ark söndürücü elemanlar sayesinde; kontak yüzeyindeki yanma en aza indirilmifltir. Yanman›n az olmas› kontak ömrünü uzat›r. 160A ay›r›c›larda sürtünmeli, di¤er büyük boy ay›r›c›larda ise döner kontak sistemi vard›r.

Resim - 1

Resim - 2

Federal Elektrik yük ayırıcıları; kompakt, ani açma-kapamal›, ayn› fazda iki ayr› noktadan kesme özelli¤ine sahip son derece kullan›fll› cihazlard›r. Kullan›ld›¤› tablo ve panolarda büyük yer tasarrufu sa¤larlar. Sigortal› ve sigortas›z tip yük ayırıcıları CE’ye uygun olarak; TS EN 60947-3, IEC 60947-3 standartlar›na göre, AC 23 s›n›f›na uygun olarak üretilmektedirler. Bu özellikleri sayesinde AC-DC sistemleri ile motor devrelerinde anahtarlama amaçl› olarak güvenle kullan›l›rlar.

Terminal koruyuculu sigortal› yük flalteri

Sürtünmeli ve döner kontak sistemleri her açma-kapamada temiz ve s›hhatli bir temas›n gerçekleflmesini temin eder. Özel yay sistemleri sayesinde kontaklardaki geçifl dirençleri ve enerji kay›plar› minimuma indirilmifltir. Ak›m, ayırıcı içinde her faz içinde dört noktadan kesilir. Bu özellik, ayırıcının hem ak›m kesme kapasitesini yükseltir, hem de buflonlar› her iki ucundan devreden ay›r›r. Böylece iki ucundan devreden ayr›lan buflonlar daha emniyetli bir flekilde de¤ifltirilirler (fiekil-1). Emniyet: - Kumanda kolu “I” konumunda mekanik olarak kilitlenmektedir. Dolay›s›yla ay›r›c›da enerji varken pano aç›lamaz. - Ay›r›c›da enerji yokken yani “0” konumunda, kumanda kolu asma kilit

3/1

ile tamamen kilitlenerek yetkisiz kiflilerin devreye enerji vermesi önlenebilir (Resim - 1). - Ayırıcı gövdesinde ve yal›tkan k›s›mlarda ›s›ya ve atefle dayan›kl›, su absorbe etmeyen malzemeler kullan›lm›flt›r. Gövde malzemesi cam elyafl› polyester reçineden olup dielektrik ve mekanik özellikleri çok yüksektir. - Fazlar aras›ndaki yal›t›m mesafesi herhangi bir atlamaya karfl› oldukça genifl tutulmufltur. Buna ra¤men sigortal› tiplerde araya ilave seperatörler konularak hem daha iyi bir yal›t›m hem de olabilecek el temaslar›na karfl› koruma sa¤lanm›flt›r. Açma - kapama mekanizmas› ve kumanda kolu: Açma - kapama mekanizmas› bütün kutuplar›n birlikte ve çok h›zl› çal›flmas›n› sa¤lar. Açma - kapama h›z› el hareketinden ba¤›ms›zd›r. Kumanda kolu geçmeli tipte olup boyu, istenen pano derinli¤ine göre ayarlanabilir. Gösterge plakas› ve kumanda kolu sayesinde ay›r›c›n›n hangi konumda oldu¤u rahatl›kla görülebilir. Ay›r›c›n›n aç›k - kapal› konumlar› aras›nda kumanda kolu 90°'lik bir de¤iflim göstermektedir. ‹ç yap›: - Ak›m, döner kontak sisteminde 4 ayr› noktadan kesilmektedir. Bu sayede hem kesme kapasitesi artt›r›l›r hemde ayırıcı aç›kken buflonlar devreden tamamen ayr›l›r. - Mekanizmadaki yaylar sayesinde çok h›zl› bir açma-kapama ifllemi olmaktad›r. - Yük kesme hücrelerinde ark söndürücü elemanlar vard›r. D›fl yap›: - Gövde ve kapak malzemesi olarak, EN 60512-20-2 standard›na göre cam elyafl› polyester reçinesi kullan›lm›flt›r (BMC). - Ba¤lant› baralar› gümüfl ile kaplanmaktad›r. Bu sayede oksidasyon önlenir. Asl›nda gümüfl de di¤er metaller gibi oksitlenmektedir. Ancak gümüfl oksit ›s›n›nca hemen iletken hale geçmektedir. - Sigorta buflonlar›n› üzerinde bulundurmas› ve boyutlar›n›n ufak olmas› nedeniyle panolarda az yer kaplamaktad›r. - Fazlar aras› yal›t›m amac›yla ›s›ya dayan›kl› (polikarbonat ya da BMC) malzemeden seperatörler bulunmaktad›r.

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Sigortal› Yük Ay›r›c›lar:

FSF 250 FSF 400

FSF 160

FSF 630

Teknik Özellikler: T‹P Kutup Say›s›

FSF 160

FSF 250

FSF 400

FSF 630

Ad.

3,4

3,4

3,4

3,4

A

160

250

400

630

V

1000

1000

1000

1000

kV

8

8

8

8

Hz

40-60

40-60

40-60

40-60

Anma Is›l Ak›m› (lth) Anma Yal›t›m Gerilimi

(Ui)

Anma Darbe Dayan›m Gerilimi

(Uimp)

Anma Frekans› Anma Çal›flma Gücü

380V

kW

75

132

200

320

AC23

500V

kW

100

160

280

340

120

220

360

400

76

140

220

300

690V

kW

Kondansatör Gücü

380V

kVAr

Anma Kesme Kapasitesi

AC 23

A

1280

2000

3200

5040

Anma Kapama Kapasitesi

AC 23

A

1600

2500

4000

6300

kArms

65

65

65

65

NH

00

1

2

3

Operasyon

10000

10000

10000

8000

Operasyon

1000

1000

1000

1000

2.7

4.7

4.8

8.7

Sigortal› K›sa Devre Kesme Kapasitesi Sigorta Tipi (Sigortas›z olarak sevkedilir) Mekanik Ömür Elektriksel Ömür A¤›rl›k

kg. Nm

Maksimum - Minimum S›kma Torku Kutup Bafl›na Güç Kay›plar› Ba¤lant› ‹letken Kesiti

3

6

6

10

W

13

11

26

52

mm2

70

120

240

2x185

Siparifl kodlar› : Kutup say›s›

3,4

Tip*

Siparifl kodu

FSF 160

9BB-S110 -0160

FSF 250

9BC-S110 -0250

FSF 400

9BC-S110 -0400

FSF 630

9BD-S110 -0630

3/2

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Sigortas›z Yük Ay›r›c›lar:

FLS 160

FLS 250 FLS 400

FLS 630

Teknik Özellikler: T‹P Kutup Say›s›

FLS 160

FLS 250

FLS 400

FLS 630

FLS 1000

FLS 1250

3,4

3,4

3,4

3,4

3

3

AC 23A

AC 23A

AC 23A

AC 23A

AC 22A

AC 21A

A

160

250

400

630

1000

1250

V

1000

1000

1000

1000

1000

1000

8

8

8

8

8

8

40-60

40-60

40-60

40-60

40-60

Ad.

Kullan›m S›n›f› Anma Is›l Ak›m› (lth) Anma Yal›t›m Gerilimi

(Ui)

Anma Darbe Dayan›m Gerilimi

(Uimp)

kV

Anma Frekans› Anma Çal›flma Gücü

Kondansatör Gücü

Hz 40-60 380V

kW

75

132

200

320

-

-

500V

kW

100

160

280

340

-

-

690V

kW

120

220

360

400

-

-

380V

kVAr

76

140

220

300

-

-

Anma Kesme Kapasitesi

A

1280

2000

3200

5040

3000

3750

Anma Kapama Kapasitesi

A

1600

2500

4000

6300

3000

3750

K›sa Devre Kesme Kapasitesi

kArms

65

65

65

65

65

65

K›sa Devre Kapama Kapasitesi

kAtepe

20

35

35

60

60

60

K›sa Süre Dayanma Ak›m›

kA/1s

8

15

15

25

25

25

Mekanik Ömür

Operasyon

10000

10000

10000

8000

8000

8000

Elektriksel Ömür

Operasyon

1000

1000

1000

1000

1000

1000

2.6

4.4

4.5

8.5

9

9

3

6

6

10

10

10

W

14

11

25

46

60

65

mm2

70

120

240

2x185

40x15

2x(40x10)

A¤›rl›k

kg.

Maksimum - Minimum S›kma Torku

Nm

Kutup Bafl›na Güç Kay›plar› Ba¤lant› ‹letken Kesiti

Siparifl kodlar› : Kutup say›s›

3,4

3/3

Tip*

Siparifl kodu

FLS 160

9BB-L110 -0160

FLS 250

9BC-L110 -0250

FLS 400

9BC-L110 -0400

FLS 630

9BD-L110 -0630

FLS 1000

9BD-L110 -1000

FLS 1250

9BD-L110 -1250

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Aksesuarlar: - Yard›mc› kontak blo¤u: 1NA + 1NK - Terminal koruyucu kapak (Resim - 3) - Özel kilit ve asma kilit sistemi - Kafes tipi ba¤lant› klemensi Not: Terminal koruyucu kapak, yük ayırıcılarının kablo ba¤lant› terminallerinin ve sigorta ba¤lant› k›s›mlar›n›n elle temas›n› önleyerek, CE normlar›na uygun güvenli bir yal›t›m sa¤lar.

Üst terminal koruyucu kapak: Terminal koruyucu kapak

Resim - 3

Sigortal› tipler için

Terminal koruyucu kapak siparifl kodlar›: Tip

Siparifl Kodu

FSF160

8BA-G0000-0000

FSF250-FSF400

8BB-G0000-0000

FSF630

8BD-G0000-0000

FLS160

8BA-H0000-0000

FLS250-FLS400

8BB-H0000-0000

FLS630-FLS1000-FLS1250

8BD-H0000-0000

Sigortas›z tipler için

Üst örtü plakas› siparifl kodlar› : Tip

Siparifl Kodu

FLS160

8BA-D0000-0000

FLS250-FLS400

8BB-D0000-0000

FLS630-FLS1000-FLS1250

8BC-D0000-0000

Kumanda Kolu:

Kumanda Mili:

Pano Ba¤lant›s› Delik Ölçüleri:

3/4

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Sigortal› Yük Ay›r›c›lar›: Kurma Kolunun Arkadan Ba¤lant› fiekli

4. Kutup

(FSF 630 için montaj aya¤›) Tip

A

B

C

D

E

F

G

H

J

K

L

M

N

P

R

FSF 160

185

142

123

105

37

43.5

15

32

28

3

20

13

160

12

152

15

220

20.5

197

83.5

220

14

222.5

FSF 250 FSF 400 FSF 630

255.5 163

138.5 127

43.5

65

15.5

33

32

4

317

202

50

89

16.5

54

37

6

243

164

25 30 40

S

Ø 8

10-70 11 13

Sigortas›z Yük Ay›r›c›lar›: Kurma Kolunun Arkadan Ba¤lant› fiekli

4. Kutup

Ø (FLS 630 için montaj aya¤›) Tip

A

B

C

D

E

F

G

H

J

K

L

M

N

P

R

FLS 160

185

142

123

105

37

43.5

15

32

28

3

20

13

160

12

152

43.5

65

15.5

33

32

4

15

220

20.5

197

FLS 250 FLS 400

255.5 163

138.5 127

25 30

S

Ø 8 11

10-70

FLS 630 FLS1000 FLS1250

3/5

317

243

202

164

50

89

16.5

54

37

6

40

83.5

220

14

222.5

13

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Enversörlü Yük Ay›r›c› FLS160E / FLS250E

280

320

Üst Kapak:

Tip FLS160 FLS250 FLS400

Boyutlar A B 101 145,5

C 43

D 7,5

107

207

50

7,5

166

270

87

7,5

FLS630 FLS1000 FLS1250

3/6

S‹GORTALI ve S‹GORTASIZ YÜK AYIRICILAR Terminal Kapa¤›:

B

A

Tip FSF160 FLS160 C

Boyutlar A

B

165 105,5

C

D

E

F

G

43

72,5

13

88,5 20,75 È30 È24,5

È19,5 È16

FSF250 FLS250 FSF400

254

130

65

317

175

87

FLS400 FSF630 FLS630

D

FLS1000

90

18,25 È33

FLS1250

F

E

G

Koruma Kapa¤›: A

B

C

Tip

FSF160 FLS160

Boyutlar A

B

C

D

139

120

115

73,5

FSF250 FLS250 FSF400

203 165,5 181

91

317

90

FLS400 D

FSF630 FLS630 FLS1000 FLS1250

3/7

175

87

È26

D‹KEY T‹P YÜK AYIRICILAR

Dikey Tip Sigortal› Yük Ay›r›c›lar› Tek Faz Ayr› Aç›labilen

Üç Faz Birlikte Aç›labilen FVS160 NH00 / 160A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler

1 2 3

FVS250 NH1 / 250A

FVS400 NH2 / 400A

FVS630 NH3 / 630A

TS EN 60947-3 EN 60947-3 IEC 60947-3 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f› Kullan›m s›n›f› Afl›r› gerilim s›n›f›

: Dikey : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile +40oC aras› : III : IP20 : AC22-B : IV (IEC 60664)

D‹KEY T‹P YÜK AYIRICILAR Federal Elektrik dikey tip sigortal› yük ay›r›c›lar› CE’ye uygun olarak; IEC 609473 standard›na göre, AC 22-B s›n›f›nda üretilir. Federal FVS tip dikey sigortal› yük ay›r›c›lar› elektrik da¤›t›m›nda, k›sa devreye ve afl›r› yüklere karfl› korumada kullan›l›r. Özellikler: - Her bir kutup di¤er kutuplardan ba¤›ms›z olarak açma-kapama yapabildi¤i gibi istenildi¤inde tek bir kol ile bütün kutuplar birlikte de aç›l›p kapat›labilir.

- Yüksek elektrik ve mekanik dayan›ma sahiptirler. - Modern teknoloji ve kompakt tasar›m. - Düflük güç kayb›. - Sigorta telinin eridi¤i d›flar›dan ç›plak gözle görülebilir. - Normal devre koflullar›nda yük ak›mlar›n› kapama ve açmaya uygun olup, k›sa devre üzerine de kapat›labilir. - Aç›k konumdayken, her bir kutubun her iki terminal taraf›nda da ay›r›c›lar için belirtilen ay›rma koflulunu yerine getirir.

- Yatay baralara dikey olarak monte edilecek flekilde dizayn edilmifltir. - Ark seperatörlerinin kullan›lmas› sayesinde yük alt›nda yap›lan açma kapamalar sonucu kontaklar›n y›pranmas› önlenmifltir. - Yüksek k›sa devre kesme kapasitesine sahiptirler.

- Yal›tkan bölümleri gerilimli bölümlerden anma yal›t›m düzeyinde yal›t›lm›flt›r. - Sigorta tutucular›; ola¤an d›fl› ›s›ya ve atefle karfl› dayan›kl› yal›tkan bir malzemeden imal edilir ve gerilim alt›ndaki bölümler anma yal›t›m düzeyinde yal›t›lm›flt›r.

- Sigorta tutucular› mahfazaya kolayl›kla tak›labilir ve ayr›labilir. Bu ifllemler için herhangi bir yard›mc› aparata gerek yoktur. - Sigorta tutucular›, cihaz›n ön taraf›nda mahfaza üzerinde bulunur ve NH buflonlar›n› tafl›maktad›r. - Gerilim alt›nda, panonun ön taraf›ndan izole teçhizat kullan›larak tek bir personel taraf›ndan montaj› yap›labilir. - Yük ay›r›c›lar›n yap›m›nda kullan›lan tüm plastik parçalar; kendi kendine sönen (self-extinguishing) ve “halojen-free” özellikte olup, a¤›r metaller içermezler. - Mahfaza ola¤an d›fl› ›s›ya ve atefle karfl› dayan›kl› yal›tkan bir malzemeden imal edilmifl ve gerilimli bölümlerden anma yal›t›m düzeyinde yal›t›lm›flt›r. - Kontaklar elektrolitik bak›rdan imal edilmifl olup, gümüfl ile kaplanm›flt›r.

- Kolay montaj edilebilirler. FVS160

FVS250/FVS400/FVS630

Gövde

Sigorta Tutucu

Muhafaza

Gövde

Terminal kapa¤› Sigorta Tutucu

4/1

Terminal kapa¤›

Muhafaza

D‹KEY T‹P YÜK AYIRICILAR Dikey Tip Sigortal› Yük Ay›r›c›lar›:

Teknik Özellikler : T‹P Kutup Say›s›

FVS160

FVS250

FVS400

FVS630

3

3

3

3

A

160

250

400

630

V

1000

1000

1000

1000

kV

8

8

8

8

Hz

50-60

50-60

50-60

50-60

Ad.

Anma Is›l Ak›m› (lth) Anma Yal›t›m Gerilimi

(Ui)

Anma Darbe Dayan›m Gerilimi

(Uimp)

Anma Frekans› Kondansatör Gücü

380V

Anma Kesme Kapasitesi

AC 22-B

Anma Kapama Kapasitesi

AC 22-B

Sigortal› K›sa Devre Kesme Kapasitesi

76

140

220

300

A

480

750

1200

1890

A

kVAr

480

750

1200

1890

kArms

50

50

50

50

NH

00

1

2

3

Mekanik Ömür

Operasyon

1600

1600

1000

1000

Elektriksel Ömür

Operasyon

200

200

200

200

kg.

2.4

6.1

6.1

6.9

mm2

70

120

240

2x185

W

20

30

50

70

Sigorta Tipi (Sigortas›z olarak sevkedilir)

A¤›rl›k Ba¤lant› ‹letken Kesiti Kutup Bafl›na Güç Kay›plar› Ana Bara Terminalleri Aras› Mesafe

mm

185

185

185

185

Maksimum - Minimum S›kma Torku

mN

10

20

28

40

Ø

M8

M10

M10

M12

D elik Çap› Çal›flma durumu Siparifl kodu

Sürekli çal›flma Tek faz ayr› aç›labilen

9BE-D1213-0160

9BE-D1213-0250

9BE-D1213-0430

9BE-D1213-0630

Üç faz birlikte aç›labilen

9BE-D1233-0160

9BE-D1233-0250

9BE-D1233-0430

9BE-D1233-0630

Ay›r›c› kapal› iken asma kilit ile kilitlenebilir.

Ay›r›c› aç›k iken asma kilit ile kilitlenebilir.

4/2

D‹KEY T‹P YÜK AYIRICILAR 160A Dikey Tip Sigortal› Yük Ay›r›c›s› Tek Faz Ayr› Aç›labilen

Üç Faz Birlikte Aç›labilen 212,3

204

147

134 108

137 109

110

190,5

190,5

185

765

185

655

185

185

16

94,5

94,5

49

23 49

56

126

89 120

250A - 400A - 630A Dikey Tip Sigortal› Yük Ay›r›c›s› Tek Faz Ayr› Aç›labilen

Üç Faz Birlikte Aç›labilen 456,5 308,5

304

199 99

193

154

150

32

94,5

99,5

5

4

110

190,5

190,5

185

185

770

660

185

185

60 o

144

4/3

50

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR

NH B›çakl› Sigortalar NHC00-FB 6A...100A NH00-FB 6A...160A NH0-FB 25A...160A NH1-FB 50A...250A NH2-FB 80A...400A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Bıçaklı Sigorta Altlıkları Selektif Koruma (Seçicilik) Karakteristik Eğrileri Süper Flink NH Sigortalar Sipariş Kodları NH Sigorta Sipariş Kodları ve Teknik Resimleri NH Sigorta Altlıkları Sipariş Kodları Teknik Resimler Güç Kayıpları Tablosu

NH3-FB 250A...6300A

NH B›çakl› Sigorta Altl›klar› BMC NH00-FA BMC NH0-FA BMC NH1-FA

BMC NH2-FA

BMC NH3-FA

STEAT‹T NH00-FA STEAT‹T NH1-FA

STEAT‹T NH2-FA

STEAT‹T NH3-FA

TS EN 60269-1 EN 60269-1 IEC 60269-1 TS 86 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤›

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile +40oC aras›

1 1 2 2 3 3 4 5 5 5 6

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR Sigorta koruyucu bir cihaz olup, içindeki telin erimesi suretiyle ak›m› keser ve devresini afl›r› ak›m tehlikelerine karfl› korur. Federal NH b›çakl› sigorta buflon ve altl›klar› CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. Federal b›çakl› sigortalar› steatit malzemeden imal edilmifl olup120 kArms’e kadar k›sa devre ak›mlar›n› kesecek güçtedir. Anma gerilimleri, 500V AC ve 440V DC, anma ak›mlar› ise 630A’ya kadar olan Federal Elektrik b›çakl› sigortalar›; trafo, kablo, flalter, pano gibi bir çok cihaz ve tesisi afl›r› yükleme ve k›sa devreye karfl› emniyetle korurlar. fiekil-6’da sigortalar›n ak›m-zaman karakteristikleri görülmektedir. Bu e¤riler, yük ak›m›na ba¤l› olarak sigortan›n açma süresi (t) yi göstermektedir. Ak›m yükseldikçe, sigortan›n açma zaman› k›sal›r. Federal sigorta buflonlar› gecikmeli karakterdedirler. Asenkron motorlar›n yol alma ak›mlar›na dayan›kl›d›rlar. K›sa devre ve afl›r› ak›mlara karfl› ise iyi bir koruma yapar ve gecikmesiz devreyi açarlar. “gL/gG” iflareti hat koruma anlam›na gelir ve bu s›n›ftaki buflonlar özellikle kablo ve iletkenlerin korunmas› için kullan›l›rlar. Ip

Ik(t) Gerilim Io

Ak›m ts

tl

Io : Geçen ak›m› Ik(t) : Beklenen k›sa devre ak›m› Ip : K›sa devre ak›m›n›n tepe de¤eri ts : Erime süresi tl : Sönme süresi fiekil - 1 Ar›za Ak›m›n›n Sigorta Taraf›ndan Kesilmesi S›ras›nda Ak›m Ve Gerilim De¤iflimleri Grafi¤i.

Siparifl kodu 8CB-A0000-0000 8CB-A0000-0000 8CB-A0000-0000

Pertinaks ölçüleri (mm) h x w 1 116 x 227 2 116 x 227 3 116 x 227

Boy

NH 00-FA NH 0-FA

NH 00-FA NH 0-FA

NH 00-FA NH 0-FA

fiekil - 2a

fiekil - 2b

fiekil - 2c

5/1

Ak›m-zaman e¤risinde de görülece¤i gibi sigortalar nominal ak›m›n 1,6 kat›nda çal›fl›rlar ve 5 x In gibi bir ak›mda da 5 saniye içinde devreyi açarlar. Buflonlarda kullan›lan erime telleri, sigorta ak›m›n›n büyüklü¤üne göre de¤iflen çeflitli flekil ve formlarda imal edilmektedir. Erime telleri üzerinde ayn› boyutlarda hücrecikler (eriyecek ince teller) oluflturulmufltur. Afl›r› yük ve k›sa devre halinde, tel boyunca ayn› kesitli birçok noktadan erimeler ve k›smi arklar oluflacakt›r. Bu flekilde bir erimede k›sa devre ak›mlar› kesilecek ve s›cakl›k bütün sigorta boyunca da¤›lacakt›r. Sigortalar›n d›fl gövdesi, kesilen ak›m›n ortaya ç›kard›¤› yüksek bas›nca ve s›cakl›¤a dayan›kl› olmal›d›r. Zira sigorta telinin ak›m› kesebilmesi için erimesi, yani kesece¤i ak›m›n sigorta telinin direnci üzerinde bir ›s› enerjisi üretmesi gerekir. Kesilecek ak›m taraf›ndan ts erime süresi boyunca üretilen bu ›s› enerjisi ile, sigorta telinin boyutland›r›ld›¤› erime s›cakl›¤›n›n geçilmesi durumunda, ak›m, önce s›v›laflm›fl metal üzerinden, sonra metal buhar› üzerinden akmaya devam eder. Kesme iflleminin bu son safhas›nda ak›m bir ark fleklindedir (fiekil-1). Bu ark tl sönme süresi boyunca, sigorta gövdesi içindeki s›cakl›kla birlikte bas›nc›nda artmas›na neden olur. Sigorta gövdesinin bu iki etkiye karfl› da dayanmas› gerekmektedir. Sigorta telinin eriyip erimeyece¤inin belli olmad›¤›, erime yapsa dahi çok uzun süreler boyunca akabilecek bu ak›mlar›n sigorta direnci üzerinde üretti¤i ›s› miktarlar›n›n sigortay› harap etmesi, sigorta gövdesinin yüksek ›s›lara dayan›kl› malzemeden yap›lmas›yla önlenebilir. Federal buflonlar›nda kullan›lan malzeme, flok ›s›nmalara ve dinamik kuvvetlere mukavemetli olan steatit malzemedir. Federal buflonlar›n›n kontak b›çaklar› özel pirinç veya bak›r malzemeden yap›lm›fl olup, üzeri gümüfl kaplanm›flt›r. Gümüfl, hava ile temas ederek zamanla sülfürlenir ve karar›r. Ancak bu önemli de¤ildir. Çünkü devreden geçen ak›m›n meydana getirdi¤i ›s› ile gümüfl sülfür iletken duruma geçer. Kuvarz Kumu: Sigorta içinde, ak›m kesme ifllemi s›ras›nda ortaya ç›kacak ark› söndürme ortam› olarak yüksek safl›k ve temizlikte, rutubetsiz ve tane büyüklü¤ü s›k› kontrol edilen kuvarz kumu kullan›l›r. Titreflim ile gövde içine yerlefltirilen kumun ak›m hatt›n› tamamen kuflatmas›na ve iç bünyedeki havan›n mümkün mertebe tamamen azalt›lmas›na çal›fl›l›r. K›smi erimeler sa¤lanarak uniform bir hale gelen kuvarz kumu, kopan sigorta telleri aras›na yerleflerek hem ark›n sönmesine, hem de kopan sigorta tellerinin aras›n›n yal›t›lmas›na yard›mc› olur.

B›çakl› sigorta altl›klar›: Befl ayr› boyda ve ihtiyaca göre steatit veya BMC malzemeden üretilmektedirler. Altl›klar›n ba¤lant› yerleri müflteri iste¤ine ba¤l› olarak 00 ve 0 boylarda klemensli veya civatal›; di¤er boylarda ise civatal› ba¤lant› yap›labilecek flekilde üretilmektedir. Elektrolitik bak›rdan üretilen b›çakl› sigorta altl›klar›n›n yayl› kontaklar› kendi s›kma ve yaylanma özelliklerine ek olarak özel çelik yaylarla takviye edilmifltir. Kontaklar›n s›kma gücü piyasadaki altl›klardan fazla; fakat TSE’nin öngördü¤ü maksimum s›kma de¤erinin de alt›ndad›r. Altl›klar›n yanyana monte edilmesi durumunda, istendi¤inde aksesuar olarak verilen pertinaks seperatörler ile fazlar aras› izolasyon artt›r›labilir. Buflonlar altl›klara tak›l›rken, buflon b›çaklar›n›n altl›¤a tam oturmas›na dikkat edilmelidir. Aksi takdirde iyi olmayan temas direnci, ›s›nmaya ve güç kayb›na neden olacak ve ar›zalar oluflacakt›r. Di¤er önemli bir konu da, altl›klara standardlara uygun kesitlerde iletkenler ba¤lanmas›d›r. Federal 00 ve 0 boy altl›klar›na, bara veya kablolar›n kolayl›kla ba¤lanabilmesi için üç ayr› modelde ba¤lant› flekli gelifltirilmifltir. ‹ki taraf› civatal›: Kablo pabuçlu, ince, çok telli kablolar veya baralar için (fiekil-2a). ‹ki taraf› köprü klemensli: Tek damarl› kablolar için (fiekil-2b). Bir taraf› civatal› di¤er taraf› köprü klemensli: Tek damarl› kablolar ve baralar için (fiekil-2c). Steatit: Alçak gerilimde NH sigorta izole edici olarak kullan›lmaktad›r. Yüksek ›s› karfl›s›nda dayan›kl› bir malzemedir. Steatit porselenin bir türevidir. Geliflen teknolojinin elektrik sektöründe kullan›lan malzeme kalitesine yans›mas› ile art›k normal porselen malzeme OG ve AG tafl›y›c›lar›nda, izole amaçl› kullan›l›rken; NH buflonlarda da porselen malzemeye göre daha üstün, termal flok direnci ve mukavemeti yüksek olan steatit malzeme kullan›lmaya bafllanm›flt›r. BMC (Bulk Moulding Compound): Hamura benzeyen ve uzunca elyafla takviye edilmifl polyester kal›plama malzemesi olup istenilen özelli¤e göre katk› maddelerinin oranlar› de¤ifltirilerek ayarlanabilme özelli¤ine sahip kompozit bir malzemedir. BMC, termoset plastikler s›n›f›nda olup bakalit ve melamin ile benzerlikler tafl›maktad›r. Fakat proses flartlar›nda ve nihai ürün olarak bak›ld›¤›nda belirgin üstünlüklere sahiptir. Dinamik kuvvetlere ve termal floklara karfl› dayan›kl›d›r.

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR

kATepe

Selektif koruma (seçicilik): fiebekenin herhangi bir noktas›nda meydana gelen hatan›n (ar›zan›n), yaln›z o hatal› iflletme eleman› üzerindeki koruma eleman› taraf›ndan ortadan kald›r›lmas›n›n sa¤lanmas› ve sistemin di¤er k›s›mlar›n›n ise çal›flmaya devam edecek flekilde olmas›n›n tasarlanmas›d›r. “gL/gG” iflletme s›n›f›na göre, nominal ak›m fark› %60 olan NH b›çakl› sigorta buflonlar›n›n, yüksek k›sa devre ak›mlar›nda, devreyi selektif olarak açmas› gerekir. Seçicili¤in sa¤lanabilmesi için buflonlar›n fiekil-3’deki tabloya göre seçilmesi gereklidir.

6 10 16 20 25 32 35 40 50 63 80 100 125 160 200 250 315 400 500 630

10000 5000 3000 2√2 Ip

1000

Ak›m›n max. de¤eri

500 300 100

630 A 400 A 250 A 160 A 100 A

50 30 10 5 3

1. S‹GORTA

700

1000

500

kArms

Beklenen ak›m

üç faz 380 V’da selektivite üç faz 500 V’da selektivite

300

70

100

50

30

7

10

5

3

1 1

2. S‹GORTA

2. S‹GORTANIN NOM‹NAL AKIMI

6 10 16 20 25 32 35 40 50 63 80 100 125 160 200 250 315 400 500

1. S‹GORTANIN NOM‹NAL AKIMI

fiekil - 4

Kesme ak›m› karakteristi¤i

fiekil - 3 Selektivite Tablosu 2

10

AS

7

5000000 3000000 2000000 10

6

500000 300000 200000 10

5

50000 30000 20000 10

4

5000 3000 2000 10

3

500 300 200 10

2

50 30 20 10 5 3 2 1 6

10

fiekil - 5

16

20

25

32

40

50

63

80

100

125

160

200

250

315

400

500

630

Anma Ak›m› (A)

Termik zorlanma e¤risi

5/2

180 200

250 315 400 300

100 125

25 32 40 50 63 80

200

315 400 500 630

200 250

100 125 160

10 16 20 25 32 40 50 63 80

10000 4000

5000 3000

2000

1000

400

1000

saniye

saniye

10000

6

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR

500 300

200 100 40

100

20

50 30

10

Açmazaman›

5 3 1 0,5 0,3

1 0.4 0.2 0.1

Yükleme ak›m›

fiekil-6: NH sigorta buflonlar›n›n ak›m-zaman karakteristi¤i “gL/gG”

4000 5000

3000

2000

1000

400 500

100

30

4

A

40 50

7000

10000

0.01

20

Yükleme ak›m› (rms de¤er)

5000

3000

1000

700

500

300

100

50

70

0.02

30

0,1

2

0.04

10

Açmazaman›

4

10

A

fiekil-7: Süper flink NH buflonlar›n ak›m-zaman karakteristi¤i “gR”

Süper Flink NH B›çakl› Sigorta Buflonlar› Diyod, tristör gibi güç elektroni¤i elemanlar›n›n bulundu¤u, AC ve DC güç devrelerinin afl›r› ak›m ve k›sa devrelere karfl› korunmas›nda kullan›lan sigortalard›r. Süper flink sigortalar›n, NH b›çakl› sigortalardan ay›ran en önemli özellik, buflonlar›n içerisinde kullan›lan eriyen flerit telin malzeme cinsidir. Süper flink sigortalarda eriyen flerit olarak saf gümüfl malzeme kullan›lmaktad›r. Süper flink sigortalar›n s›cakl›k art›fl›, ak›m-zaman karakteristik e¤rilerinden de görüldü¤ü gibi, iflletme s›n›f› “gL/gG” olan koruma cihazlar›na nazaran daha yüksektir (fiekil-7). Böylece anma ak›m› veya anma ak›m›na yak›n de¤erlerde süper flink sigortalarla hassas koruma sa¤lanmaktad›r. Çal›flma karakteristigi Anma gerilimi ‹flletme s›n›f› Kesme kapasitesi

: Süper flink (h›zl›) : AC 500 V : gR : 120 kA (rms)

Süper Flink Sigortalara Ait Siparifl Kodlar› : Tip

Boy

NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG00-FB NHG1-FB NHG1-FB NHG1-FB NHG1-FB NHG1-FB NHG2-FB NHG2-FB NHG2-FB NHG2-FB NHG3-FB NHG3-FB NHG3-FB NHG3-FB

00 00 00 00 00 00 00 00 00 1 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3

5/3

Anma ak›m›

25 A 32 A 40 A 50 A 63 A 80 A 100 A 125 A 160 A 100 A 125 A 160 A 200 A 250 A 200 A 250 A 315 A 400 A 315 A 400 A 500 A 630 A

I2T Toplam

I2T Erime

300

80

450

130

1000

260

1500

400

2300

620

3400

900

5700

1500

10000

2700

21000

6000

6100

1600

10000

2400

20000

5100

30000

7800

52000

14000

30000

7800

52000

14000

82000

20000

160000

40000

80000

20000

160000

40000

270000

70000

360000

90000

Siparifl kodu

9CB-BH000-0025 9CB-BH000-0032 9CB-BH000-0040 9CB-BH000-0050 9CB-BH000-0063 9CB-BH000-0080 9CB-BH000-0100 9CB-BH000-0125 9CB-BH000-0160 9CD-BH000-0100 9CD-BH000-0125 9CD-BH000-0160 9CD-BH000-0200 9CD-BH000-0250 9CE-BH000-0200 9CE-BH000-0250 9CE-BH000-0315 9CE-BH000-0400 9CF-BH000-0315 9CF-BH000-0400 9CF-BH000-0500 9CF-BH000-0630

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR

9CB-BG000-0040 9CB-BG000-0050 9CB-BG000-0063 9CB-BG000-0080 9CB-BG000-0100 9CB-BG000-0125 NH00-FB

9CB-BG000-0160 9CC-BG000-0025 9CC-BG000-0032 9CC-BG000-0040 9CC-BG000-0050 9CC-BG000-0063 9CC-BG000-0080 9CC-BG000-0100 9CC-BG000-0125

NH0-FB

9CC-BG000-0160 9CD-BG000-0050* 9CD-BG000-0063* 9CD-BG000-0080 9CD-BG000-0100 9CD-BG000-0125 9CD-BG000-0160 9CD-BG000-0200

NH1-FB

9CD-BG000-0250 9CE-BG000-0080* 9CE-BG000-0100* 9CE-BG000-0125* 9CE-BG000-0160 9CE-BG000-0200 9CE-BG000-0250 9CE-BG000-0315

NH2-FB

9CE-BG000-0400 9CF-BG000-0250* 9CF-BG000-0315 9CF-BG000-0400 9CF-BG000-0500 9CF-BG000-0630

0 0 0 0 0 0 0 0 0

25 32 40 50 63 80 100 125 160

5 5 5 5 5 5 5 5 5

1.225 1.225 1.225 1.225 1.225 1.225 1.225 1.225 1.225

125

1 1 1 1 1 1 1 1

50 63 80 100 125 160 200 250

3 3 3 3 3 3 3 3

1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300

135

2 2 2 2 2 2 2 2

80 100 125 160 200 250 315 400

3 3 3 3 3 3 3 3

2.005 2.005 2.005 2.005 2.005 2.005 2.005 2.005

150

3 3 3 3 3

250 315 400 500 630

1 1 1 1 1

0.980 0.980 0.980 0.980 0.980

150

10 E3

E1

54

45

49

15

44.5

29.5

48

A4 10 A3

10

9CB-BG000-0035*

78.5

E3

9CB-BG000-0032

1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760 1.760

71

A2

6

A1

E2

62

66

15

48

29.5

44.5

A4 10 A3

10

9CB-BG000-0025

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

E2

A1

E3

9CB-BG000-0020

6 10 16 20 25 32 35 40 50 63 80 100 125 160

6

A2

71

A2

6

A1

E2

62

68

20

54

45

A4

51

10

A3

10

9CB-BG000-0016

00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00

10

A4 A3

E3

9CB-BG000-0010

e3 45

A2

6

A1

73.5

62

68

E2

25

60

57

58

A4 10

A3

10

9CB-BG000-0006

e2 21

E3

9CA-BG000-0100

e1 36

A2

6

A1

73.5

62

68

E2

32

75

A4 A3

69

70

10

E3

9CA-BG000-0080 NHC00-FB

b 15

E1

9CA-BG000-0063

1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305 1.305

E1

9CA-BG000-0050

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

a4 49

45

10

9CA-BG000-0040

6 10 16 20 25 32 40 50 63 80 100

a3

E1

9CA-BG000-0032

C00 C00 C00 C00 C00 C00 C00 C00 C00 C00 C00

a2 54

B

9CA-BG000-0025

a1 78.5

B

9CA-BG000-0020

Boyutlar (mm)

B

9CA-BG000-0016

kg. / Kutu

B

9CA-BG000-0010

Adet / Kutu

B

9CA-BG000-0006

Boy Anma Ak›m› (A)

B

Siparifl Kodu

A2

6

A1

E2

NH3-FB

* iflaretli ak›mlara ait ürünler siparifl üzerine üretilirler.

5/4

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR NH00-FA

Siparifl kodu : BMC

Boy Anma akımı Adet / kutu Kg. / kutu Steatit

: 00 : 160 A :5 : 0.795 (BMC) 1.060 (Steatit)

NH0-FA

Siparifl kodu:

BMC

Boy Anma akımı Adet / kutu Kg. / kutu

:0 : 160 A :5 : 1.020 Tip

Ölçüler (mm)

NH1-FA

BMC

Siparifl kodu : 9CD-C0C00-0000 (BMC) 9CD-A0C00-0000 (Steatit) Boy :1 Anma akımı : 250 A Adet / kutu : 3 Kg. / kutu : 1.375 (BMC) 1.845 (Steatit)

Steatit

NH2-FA

BMC

Siparifl kodu : 9CE-C0C00-0000 (BMC) 9CE-A0C00-0000 (Steatit) Boy :2 Anma akımı : 400 A Adet / kutu : 3 Kg. / kutu : 1.740 (BMC) 1.950 (Steatit)

Steatit NH3-FA

BMC

Steatit

5/5

Siparifl kodu : 9CF-C0C00-0000 (BMC) 9CF-A0C00-0000 (Steatit) Boy :3 Anma akımı : 630 A Adet / kutu : 3 Kg. / kutu : 2.280 (BMC) 2.750 (Steatit)

Tip

Ölçüler (mm)

NH BIÇAKLI S‹GORTALAR Güç kay›plar›: Devreden anma ak›m› geçerken, kararl› s›cakl›¤a eriflmifl buflon üzerinde harcanan güç tüketimidir. Bir buflondan anma ak›m› geçti¤inde, buflonun ba¤lant› noktalar›ndaki s›cakl›k (mesela 00 boyda ve 160A'de) 65 K’y› geçmez. Federal Elektrik buflonlar›n›n güç kay›plar› standardlar›n belirledi¤i de¤erlerin alt›ndad›r. Bu de¤erler TS EN 60269 / IEC60269 / VDE 0636’ya göre afla¤›daki tabloda karfl›laflt›rmal› olarak gösterilmifltir.

Boy

Anma ak›m› (A)

00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 3 3 3 3

6 10 16 25 32 40 50 63 80 100 125 160 25 32 40 50 63 80 100 125 160 80 100 125 160 200 250 160 200 250 315 400 315 400 500 630

Maksimum güç kayb› de¤erleri TS EN 60269 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 34 W 34 W 34 W 34 W 34 W 48 W 48 W 48 W 48 W

IEC 60269 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 12 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 34 W 34 W 34 W 34 W 34 W 48 W 48 W 48 W 48 W

VDE 0636 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W 7.5 W — 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 16 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 23 W 34 W 34 W 34 W 34 W 34 W 48 W 48 W 48 W 48 W

Federal 1.7 W 2.0 W 2.2 W 2.7 W 3.5 W 4.2 W 4.5 W 5.8 W 6.6 W 8.5 W 10.0 W 12.0 W 3.4 W 4.0 W 5.0 W 5.7 W 7.2 W 7.5 W 8.5 W 10.0 W 14.0 W 7.5 W 9.0 W 10.0 W 13.0 W 17.5 W 23.0 W 12.0 W 17.5 W 20.3 W 25.0 W 30.0 W 25.0 W 31.0 W 35.0 W 42.0 W

5/6

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER

Anahtarl› Otomatik Sigortalar FM3 6A ... 63A

FM6 6A ... 63A

‹Ç‹NDEK‹LER Otomatik Sigortalar Özellikler Teknik Tablo Sipariş Kodları Karakteristik Eğriler Faz - Nötr Anahtarlı Otomatik Sigortalar Özellikler Teknik Tablo Sipariş Kodları Karakteristik Eğriler Anahtarlar Özellikler Teknik Tablo Sipariş Kodları Teknik Resimler

FM10 6A ... 63A

FMN Faz - Nötr Anahtarl› Otomatik Sigorta 6A ... 32A

TS 5018-1 TS EN 60898-1 EN 60898-1 IEC 60898-1 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f›

FMS Anahtarlar 40A ... 100A

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile + 40oC aras› : II : IP20

TS EN 60947-3 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f› Kullan›m s›n›f›

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile + 40oC aras› : III : IP00 : AC-22A

1 1 1 2 2 3 3 3 3 3 4 4 4 4 5

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER Is›ya dayan›kl› termoplastik gövde Ergonomik kurma kolu

Aç›k veya kapal› pozisyonda kilit ile tam güvenlik

Raya montaja uygun yatak

Teknik bilgi

Federal otomatik sigortalar, ba¤l› bulundu¤u elektrik devresini afl›r› ak›m ve k›sa devrelere karfl› korurlar. Devrenin kolayca aç›l›p kapat›lmas›na imkan sa¤larlar. Otomatik sigortalar 6A’den 63A’e kadar 1,2,3 ve 4 kutuplu CE’ye uygun olarak imal edilirler. B ve C olmak üzere iki ayr› tipi mevcuttur. K›sa devre esnas›nda B tipleri nominal ak›m›n 3 ila 5 kat›nda, C tipleri ise 5 ila 10 kat›nda devreyi gecikmesiz olarak açarlar. 2, 3, 4 kutuplu otomatik sigortalar herhangi bir faz›nda oluflabilecek ar›za durumunda, mekanizmalar› sayesinde, ba¤l› bulunduklar› cihazlar› devreden ç›kar›rlar. B tipi: Ev ayd›nlatmas›, priz ve kumanda devrelerinde kullan›l›r. C tipi: Transformatör, çok say›da floresan lamba gibi endüktif yüklerde kullan›l›r.

Otomatik sigorta baras› kullan›m›na uygun korumal› ba¤lant›lar

Her tip tornavidaya uygun ba¤lant› civatas› Korumal› kablo girifli

Herhangi bir ar›za durumunda devreyi açan cihaz, kol yukar› kald›r›larak devreye sokulur. Koldan ba¤›ms›z açt›rma düzeni ar›za devam etti¤i sürece devreyi yeniden açacakt›r. Federal otomatik sigortalar k›sa devre an›nda devreyi çok k›sa sürede açarlar. Bu sayede k›sa devre ak›m›n›n termik ve manyetik zorlanmalar› s›n›rland›r›l›r. Küçük boyutlar› ve raya tak›labilme özelli¤i montaj esnas›nda kolayl›k sa¤lar. Ba¤lant› terminallerine verilen dizayn sayesinde, kaza ile dokunma ortadan kald›r›lm›flt›r. Federal Otomatik Sigortalar, 6kV’lik darbe gerilimine dayan›rlar. 55°C’lik çevre s›cakl›¤›nda sürekli çal›flabilir ve %95’lik ba¤›l neme dayanabilmektedirler. Özel tasarlanm›fl kablo girifllerine 25 mm2’lik kablo ba¤lanabilir.

Teknik Özellikler : Tip

F M3

Karakteristik kArms Kesme kapasitesi Anma ak›m› A Anma iflletme gerilimi - Ue V Anma yal›t›m gerilimi - Ui V Anma darbe dayan›m gerilimi - Uimp kV Kutup say›s› Frekans Hz operasyon Mekanik Ömür operasyon Elektriksel Ömür

B, C 3 6,10,16,20,25,32,40,50,63 230/400 690 6 1, 2, 3, 4 50 - 60 20.000 >4.000 1 ... 16 2 ... 3

Min. - max. ba¤lant› kesiti Min. - max. s›kma torku

6/1

mm2 Nm

FM6

FM10

6

10

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER Ba¤lant› flemas›

Anma Kesme Siparifl Kodlar› ak›m› kapasitesi Karakteristik In (A) Ics (kA) B

Karakteristik C

1, 2, 3, 4 kutuplu

6

3

9EC-B033

9EC-C033

10

3

9EC-B033

9EC-C033

16

3

9EC-B033

9EC-C033

20

3

9EC-B033

9EC-C033

25

3

9EC-B033

9EC-C033

32

3

9EC-B033

9EC-C033

40

3

9EC-B033

9EC-C033

50

3

9EC-B033

9EC-C033

63

3

9EC-B033

9EC-C033

6

6

9ED-B063

9ED-C063

10

6

9ED-B063

9ED-C063

16

6

9ED-B063

9ED-C063

20

6

9ED-B063

9ED-C063

25

6

9ED-B063

9ED-C063

32

6

9ED-B063

9ED-C063

40

6

9ED-B063

9ED-C063

50

6

9ED-B063

9ED-C063

63

6

9ED-B063

9ED-C063

6

10

9EE-B103

9EE-C103

10

10

9EE-B103

9EE-C103

16

10

9EE-B103

9EE-C103

20

10

9EE-B103

9EE-C103

25

10

9EE-B103

9EE-C103

32

10

9EE-B103

9EE-C103

40

10

9EE-B103

9EE-C103

50

10

9EE-B103

9EE-C103

63

10

9EE-B103

9EE-C103

FM3

FM6

FM10

I2

I1

20 10

B ve C karakteristikli TS 5018 ve EN 60898 30°C çevre s›cakl›¤›

I2

60 40

Dakika

60 40

Dakika

I1

20 10

2

2

2

1

1

1

20

20

20

10

10

10

6 4

6 4

6 4

2

2

2

0.6 0.4 0.2

Saniye

6 4

1 0.6 0.4

I3

0.06 0.04

C

I4

B

I4

0.1

I3

0.02

0.01

0.01 1

2

3

4

I3

0.06 0.04

0.02

6

8

I4

B 0.1

I3

0.06 0.04

C

I4

I4

I3

0.01 2

3

4

6

8

10

x Anma ak›m›

x Anma ak›m›

fiekil-1 Ak›m-Zaman E¤risi (FM3 In < 40A)

C

I4 I3

0.02

1

10

1 0.6 0.4 0.2

0.2 B

0.1

I2

10

6 4

1

I1

B ve C karakteristikli TS 5018 ve EN 60898 30°C çevre s›cakl›¤›

20

6 4

Saniye

Saniye

Dakika

60 40

B ve C karakteristikli TS 5018 ve EN 60898 30°C çevre s›cakl›¤›

fiekil-2 Ak›m-Zaman E¤risi (FM3 In=50A, 63A)

Karakteristik

B

C

I1 ( t ≥ 1h ) I2 ( t < 1h ) I3 ( t ≥ 0,1s ) I4 ( t < 0,1s)

1,13 x In 1,45 x In 3 x In 5 x In

1,13 x In 1,45 x In 5 x In 10 x In

1

2

3

4

6

8

10

x Anma ak›m›

fiekil-3 Ak›m-Zaman E¤risi (FM6 - FM10)

6/2

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER FAZ - NÖTR ANAHTARLI OTOMAT‹K S‹GORTALAR Federal faz-nötr otomatik sigortalar› ba¤l› bulunduklar› elektrik devresini afl›r› ak›m ve k›sa devrelere karfl› korurlar. 230V (50Hz/60Hz) anma geriliminde, 6A’den 32A’e kadar , 4,5 kA’lik kesme kapasitesinde ve 1 kutuplu olarak, IEC 60898-1 standartlar›nda ve CE’ye uygun olarak üretilirler. Geçici gerilim dalgalanmalar›ndan etkilenmezler. Faz hatt› ve nötr hatt› ayn› anda kesilen faz+nötr hatl› otomatik sigortalar›m›z küçük boyutlar› ve yüksek performanslar›yla ön plana ç›kmaktad›rlar. ‹ki kutuplu otomatik sigorta için nötr hat ve faz hatt›n›n yanl›fl ba¤lanma riski vard›r. Nötr hatt›n topra¤a göre potansiyeli fazla olabilir. Bu durum yang›n ç›kmas›na ve insanlar›n zarargörmesine sebep olabilir. Teknik Özellikler :

Karakteristik

B

C

I1 ( t ≥ 1h ) I2 ( t < 1h ) I3 ( t ≥ 0,1s ) I4 ( t < 0,1s)

1,13 x In 1,45 x In 3 x In 5 x In

1,13 x In 1,45 x In 5 x In 10 x In

Tip

FMN

kArms Kesme kapasitesi Anma ak›m› A Anma iflletme gerilimi - Ue V Anma yal›t›m gerilimi - Ui V Anma darbe dayan›m gerilimi - Uimp kV Frekans Hz operasyon Mekanik Ömür operasyon Elektriksel Ömür gr. A¤›rl›k mm2 Min. - max. ba¤lant› kesiti

4.5 6,10,16,20,25,32 230/400 690 6 50 - 60 20.000 >4000 7 1-6 1,2 - 2

Min. - max. s›kma torku

Dakika

60 40

I1

B ve C karakteristikli TS 5018 ve EN 60898 30°C çevre s›cakl›¤›

I2

Karakteristik

Karakteristik

B

C

10

9EC-B0431-0006

9EC-C0431-0006

6 4

9EC-B0431-0010

9EC-C0431-0010

9EC-B0431-0016

9EC-C0431-0016

1

9EC-B0431-0020

9EC-C0431-0020

20

9EC-B0431-0025

9EC-C0431-0025

10

9EC-B0431-0032

9EC-C0431-0032

6 4 2

Saniye

Siparifl Kodlar›

20

2

1 0.6 0.4 0.2 B 0.1

I3

0.06 0.04

C

I4

I4

I3

0.02 0.01 1

2

3

4

6

8

10

x Anma ak›m›

Ak›m-Zaman E¤risi (FMN)

6/3

Nm

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER ANAHTARLAR Termik ve manyetik özelli¤i olmayan, açma-kapama flalterlerine anahtar denir. Federal anahtarlar, 40A’den 100A’e kadar 1,2,3 ve 4 kutuplu TS EN 60947-3 standard›na ve CE normlar›na uygun olarak üretilmektedir. 2,3 ve 4 kutuplu anahtar kollar› mekanizmalar› sayesinde sistemi ayn› anda ay›r›rlar. Da¤›t›m ve kontrol elemanlar›nda güvenle kullan›labilir.

Teknik Özellikler : Tip

FMS

Kutup say›s›

1,2,3,4

Kullan›m s›n›f›

AC-22A

Anma ak›m›

In

Anma iflletme gerilimi

Ui

Anma darbe dayan›m gerilimi - Uimp

A

40,63,80,100

V

500 V

kV

6

Hz

50/60

K›sa devre kesme kapasitesi

A/1s

12xIn

K›sa dev re kesme kapasitesi

A/1 s

20xIn

Anma frekans›

Ith

Mekanik ömür

Operasyon

10.000

Elektriksel ömür

Operasyon

>1500

Min. - max. Ba¤lant› Kesitleri Min. - max. s›kma torku

mm2

6-35

Nm

2-3

Siparifl Kodlar› : Anma Ak›m› In (A)

1 Kutup

2 Kutup

3 Kutup

4 Kutup

40

9RA-00201-0040

9RA-00202-0040

9RA-00203-0040

9RA-00204-0040

63

9RA-00201-0063

9RA-00202-0063

9RA-00203-0063

9RA-00204-0063

80

9RA-00201-0080

9RA-00202-0080

9RA-00203-0080

9RA-00204-0080

100

9RB-00201-0100

9RB-00202-0100

9RB-00203-0100

9RB-00204-0100

6/4

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER FM3 71,5 53,5

70 60,5

35,5

76,5

45

17,7

FM6 - FM10

71,6

72

60

53,6

35,6

90

45

17,8

35,5

Federal Elektrik FM6, FM10 otomatik sigortalar› otomat baras› yard›m›yla FK2, FK4 kaçak ak›m koruma flalterleri ile birlikte kullan›labilir.

6/5

M‹NYATÜR DEVRE KES‹C‹LER FMS 74

72

65

54

42

36

77

18

FMN 68

82

46

45

18

6/6

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹

Kaçak Ak›m Koruma fialterleri FK2 25A - 40A - 63A

FK4 25A - 40A - 63A

‹Ç‹NDEK‹LER Kaçak Akımın Tanımı Kaçak Akıma Karşı Önlemler Çalışma Prensibi Dikkat Edilecek Hususlar Teknik Tablo ve Sipariş Kodları Kontrol Şeması Örnek Bağlantı Şemaları Koruma Cihazlarının Konutlarda Kullanımı Test Düzeneği Teknik Resimler

TS EN 61008-1, TS EN 61008-2-1 EN 61008-1, EN 61008-2-1 IEC 61008-1, IEC 61008-2-1 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f›

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile +40oC aras› : II : IP20

1 2 3 3 3 4 4 5 5 6

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ Her meslekten ve her türlü kültür seviyesinden insan, günün her saatinde çeflitli flekillerde elektrik enerjisi ile yak›ndan temas halinde bulunur ve kaçak ak›mlar ile karfl›laflabilirler. Normal flartlarda elektrik enerjisinden sa¤lanan faydalar say›lmayacak kadar fazlad›r. Fakat bir yal›t›m hatas› sonucunda meydana gelen zararlar da çok büyüktür. Her y›l bir çok kifli elektrik kazalar›n›n kurban› olmakta ve yang›nlar›n %40’› elektrik enerjisinin hatal› kullan›m› sonucunda meydana gelmektedir. Bu yüzden bir çok ülkede ve ülkemizde kaçak ak›m koruma cihazlar›n›n kullan›m› zorunlu hale getirilmifltir. Federal Kaçak Ak›m Koruma fialterleri TS EN 61008-1’e ve CE direktiflerine uygun olarak üretilmektedir. Elektrik ak›m›n›n ve geriliminin insanlar üzerinde ne gibi etkilere sebebiyet verece¤i ve hangi de¤erlerin s›n›r de¤erler oldu¤u afla¤›da verilmifltir. Ak›m büyüklü¤ünün etkisi: Herhangi bir yal›t›m hatas› bulunan elektrik cihaz›na veya direk enerji alt›ndaki ms 10000

Bunlar›n bafll›calar›; -Ak›m›n de¤eri -Ak›m›n geçifl süresi -Vücutta izledi¤i yoldur. Fibrilasyon, hata ak›m›n›n kalp üzerinden geçmesiyle kalbin kumanda sisteminin bozulmas›d›r. Bu durumda kan pompalama görevini yapamaz. Buradan da görüldü¤ü gibi ak›m›n çok küçük de¤eri bile kalbin durmas›na ve sonuçta kiflinin ölmesine sebebiyet vermektedir.

Islak

zaman 10,00 (s)

B

Temaslar›n tan›m›: Genel olarak iki tip temas tan›mlan›r. Bunlar direkt temas ve endirek temas durumlar›d›r. A- Direkt temas: Bir insan›n, iflletmeye tabi olan gerilim tafl›yan parçalara direkt temas olay›d›r (fiekil-3). Bu durumda kaçak ak›m, insan vücudu üzerinden topra¤a akarak devresini tamamlar. Temas geriliminin yüksek de¤erlerinde (AC 50 V’dan büyük de¤erler için) vücuttan geçen hata ak›m› ölümcül bir kazaya neden olabilir.

Temas geriliminin etkisi: Temas geriliminin güvenlik e¤risi, hayat ile ölüm aras›ndaki s›n›r› belirler. Bu gerilimin insan vücuduna zarar vermeyecek maksimum de¤eri, kaçak ak›m›n eflik de¤eri 25 mA kabul edilerek ve kiflinin bulundu¤u ortama göre de¤iflen iç direncinden hesaplan›r. Normal flartlarda yetiflkin bir insan›n iç

ak›m›n geçifl süresi t (s) A

direnci 2 kΩ dur. Nemli ortamda bu direnç 1 kΩ’a, ›slak ortamda ise 480 Ω’a kadar düfler. Normal, nemli ve ›slak ortamlar için temas gerilimlerin gerilim-zaman e¤rileri fiekil-2’de verilmifltir. fiekil-2’den normal flartlarda, yetiflkin bir insan›n ölüm riski olmadan sürekli olarak temasta kalabilece¤i maksimum gerilim de¤erinin 50 V oldu¤u görülmektedir. Ayn› flartlarda kifli 100V’luk gerilime maruz kald›¤›nda, ölüm riski olmadan sadece 0,3 saniye temasta kalabilir.

iletkenlere temas eden kiflinin vücudu üzerinden elektrik ak›m› geçer. Ak›m›n vücuttan geçifli ile meydana gelen tehlikenin önemi birçok etkene ba¤l›d›r.

Nemli

Normal ortam

C 5,00

5000 2000 1000

1,00

500 1

2

3

4

0,50

200 100 50

0,10

20 10 0,1 0,2

0,05

0,5

1

2

5

10

20

50 100 200

5001000 2000 500010000 mA

vücuttan akan ak›m fliddeti • 1 (mA)

* IEC 60479-1’de insan vücudundan akan kaçak ak›m fliddetinin, ak›m›n geçifl süresine göre etki e¤risi.

1. Hissedilmez 2. Hissedilir 3. Kal›c› olmayan zararlar 4. Kal›c› olan zararlar

fiekil-1

0,01 10 12

20

30

50

70 90

200 300 400 500 temas gerilimi (V)

Normal flartlarda : 50 V= 25 mA x 2 kΩ Nemli ortamlarda : 25 V= 25 mA x 1 kΩ Islak ortamlarda : 12 V= 25 mA x 480 Ω

fiekil-2

‹nsan vücudundan geçen alternatif ak›m›n etkileri: 0,01 mA

Ak›m›n hissedilme s›n›r›, elde g›d›klanma olur.

1-5 mA

Elde uyuflma hissi, elin ve kolun hareketi zorlafl›r.

5-15 mA

Tutulan cisim henüz b›rak›labilir, elde ve kolda kramp bafllar, tansiyon yükselir.

15-25mA

Tutulan cismin kendili¤inden b›rak›lmas› mümkün de¤ildir. Kalbin çal›flmas› etkilenmez.

Faz Nötr

I

25-80 mA Tahammül edilebilen ak›m fliddeti, tansiyon yükselir, kalp düzensiz çal›flmaya bafllar, teneffüs zorlafl›r, reversibl kalp durmas› bafl gösterir, genel olarak bilinç yerindedir, baz› kimselerde 50 mA'den sonra bay›lma meydana gelir.

Rm

80-100 mA Ak›m›n etki süresine ba¤l› olarak kalpte fibrilasyon bafl gösterir, bilinç kaybolur. (0,3 s'den k›sa süreli elektrik çarpmalannda fibrilasyon olmaz.) >3-8A

7/1

Tansiyon yükselir, kalp durur, akci¤erler sifler, bilinç kaybolur.

Rst

fiekil-3 Direkt temas durumu.

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ Direkt temasa karfl› koruma: Elektrikli iflletme araçlar›n›n aktif k›s›mlar›na dokunuldu¤unda bafl gösteren tehlikelere kars› insanlar› korumak için al›nan bütün tedbirlere direkt temasa karfl› koruma denir. Ar›zas›z elektrik cihazlar›n›n gerilim alt›nda bulunan aktif k›s›mlar›, direkt dokunmalara, karfl› korunurlar. Cihazlardaki iflletme yal›t›m›, uygun yap› ve düzenleme tarz› veya ›zgaralar, parmakl›klar vb. gibi uygun engeller, direkt dokunmaya veya rastgele dokunmalara karfl› yeterli koruma sa¤larlar. Bununla beraber lak, emaye, oksit tabakas› veya elyaf ile yap›lan iflletme yal›t›m›, direkt dokunmaya karfl› yeterli bir koruma olarak geçerli de¤ildir. Bu gibi hallerde ayr›ca ilave bir korumaya ihtiyaç vard›r. Direkt dokunmaya karfl› korunmufl olan ar›zas›z iflletme araçlar›n›n ve elektrik cihazlar›n›n pasif k›s›mlar›na yani demir çekirdeklerine ve d›fl metal k›l›flar›na dokunmakta hiç bir sak›nca yoktur. ‹flletme gerilimi 42V'a Faz Nötr

I

Rm

RA

Rst

fiekil-4 Endirek temas durumu L1 L2 L3 N N

1

3

5

M

A

kadar olan tesislerde direkt dokunmaya karfl› koruma yapma¤a gerek yoktur. Fakat bu kolaylaflt›r›c› hüküm, yang›n ve patlama tehlikesi olan iflletmeler ve ifl yerleri için geçerli de¤ildir. Elektrik tesislerinin ›zgaralar veya delikli saçlar vb. ile ayr›lmas› da direkt dokunmaya karfl› bir koruma yöntemi olarak kabul edilebilir. Fakat bu durumda ›zgara aral›klar›ndan veya saç üzerindeki deliklerden hiç bir yerde aktif k›s›mlar ile temas etmek imkan› olmamal›d›r. K›l›flar, koruma ›zgaralar› ve saç kapaklar iyice tesbit edilmifl olmal› ve mekanik bak›mdan dayan›kl› olmal›d›r. Yüksek gerilim tesislerinde direkt dokunmaya karfl› koruma, gerilim alt›nda bulunan bölümlere istemeden dokunmay› önlemekle ve tehlikeli bölgeye yaklaflmay› engellemekle sa¤lan›r. Meslek ve görev bak›m›ndan yüksek gerilim tesisleri ile ilgisi olmayan yabanc› flah›slar›n yüksek gerilime ait tehlikeli bölgeyi aflarak gerilim alt›nda bulunan tesis bölümlerine dokunmalar›n› önlemek için, bu gibi yerleri örtmek, kapatmak veya afl›lmas› mümkün olmayan engeller koymak flartt›r. Yüksek gerilim alt›nda bulunan tesis elemanlar› yak›n›nda belirli bir aral›k, tehlikeli bölge olarak kabul edilmifltir. Çesitli yüksek gerilim kademelerine göre, gerilim alt›nda bulunan bölümlerden uzak durulmas› gereken en küçük aral›klar kapal› yerlerdeki flartlara ve aç›k hava flartlar›na göre tabloda gösterilmifltir. B- Endirekt temas: Gerilim alt›nda çal›flan bir cihazda yal›t›m hatas›ndan dolay› bir kaçak olufltu¤unda, kaçak ak›m topraklama direnci üzerinden devresini tamamlar. Bu durumda tesadüfen ar›zal› cihaza temas eden bir insan, paralel olarak hata ak›m› devresine girer ve kaçak ak›m›n bir k›sm› da insan vücudu üzerinden topra¤a akar (fiekil-4). Bu yüzden endirek temas durumlar›nda topraklaman›n nas›l yap›ld›¤› çok önemlidir.

T

N

RB

fiekil-5

2

4

6

RA

A M RA RB T

: Açt›rma rölesi : Açt›rma bobini : Koruma topraklamas› : ‹flletme topraklamas› : Test butonu

Gerilime Göre Yaklaflma Mesafeleri:

Normal fiebeke Gerilimi (kV) Bina içinde (mm) Aç›k havada (mm)

Endirekt temasa karfl› koruma: E¤er bir iflletme arac›nda veya elektrik cihaz›nda yal›t›m hatas› sonucunda d›fl metal k›s›mlar bir hata geriliminin etkisi alt›nda kal›rsa, endirekt dokunma söz konusu olur. Bu durumda hatal› cihaza temas eden insanlar dokunma gerilimi alt›nda kalarak hayat tehlikesi ile karfl› karfl›ya gelirler. Buna engel olmak, birinci derecede imalatç›n›n görevidir. Zira uygun bir konstrüksiyon tarz› uygulamak, uygun bir yal›t›m maddesi kullanmak ve itinal› bir iflçilikle endirekt dokunmadan kaynaklanan tehlike genifl çapta

6

10

20

30

110

220

380

90 120

120 150

220

320

1100

2200

2900 3400

önlenebilir. Bununla beraber 50V’dan daha büyük dokunma geriliminin meydana gelebilece¤i yerlerde, ilave koruma tedbirlerinin al›nmas› flartt›r. ‹lave koruma tedbirleri, yap›l›fl ve çal›flma tarzlar›na göre afla¤›daki durumlar› sa¤larlar: a) Tehlikeli durum önlenir: 1- Koruma küçük geriliminin kullan›lmas›, 2- Koruma yal›t›m›n›n yap›lmas›, b) Tehlikeli durum azalt›l›r: 3- Koruma ay›rmas› yap›lmas›, 4- Ek koruma, potansiyel dengelenmesi, c) Hata ak›m› artt›r›larak hatal› k›s›m h›zla devreden ç›kar›l›r: 5- Uygun flebeke ba¤lamalar› yap›l›r, 6- Hata gerilimi ile açma yap›l›r, 7- Hata ak›m› ile açma yap›l›r. Bunlardan 1, 2 ve 3’ de ayr› bir koruma iletkenine gerek yoktur ve bunlarda ayr›ca kesme düzene¤i mevcut de¤ildir. 4’de bütün cihazlar topraklan›rlar. Burada sürekli olarak yal›t›m kontrolü yap›l›r. 5’de uygun flebeke ba¤lant›lar› yap›l›r, devre afl›r› ak›m koruma cihazlar› ile kesilir. 6 ve 7’de devrenin kesilmesi özel hata anahtar› ile sa¤lan›r. Federal kaçak ak›m koruma flalterleri, ba¤l› bulundu¤u flebekede oluflan herhangi bir kaçak durumunda devreyi açarak güvenli bir koruma sa¤lar. Kaçak ak›m koruma flalterleri, hayat koruma ve yang›n koruma olmak üzere iki flekilde üretilir. 1- Hayat koruma: IEC 60479-1’e göre kaçak ak›m›n 30mA de¤eri, insan sa¤l›¤› aç›s›ndan s›n›r de¤erdir. Kaçak ak›m koruma flalteri 30mA (s›n›r de¤erinde) ve üstündeki de¤erlerde devrenin enerjisini ani olarak keserek güvenli bir koruma sa¤lar. Uygulama alanlar›: 1. Direk temaslara karfl› korumada 2. Endirek temaslara karfl› korumada 3. Tehlikeye aç›k olan bütün durumlarda (fiantiyeler, havuz,yat liman› vb.) 2- Yang›n koruma: Kaçak ak›m de¤eri 300 mA’e ulaflt›¤›nda, elektrik ark›n›n oluflturdu¤u ›s›dan dolay› yang›n tehlikesi oluflmaya bafllar. Kaçak ak›m koruma flalteri, kaçak ak›m›n 300 mA eflik de¤erinde ve üstündeki de¤erlerde mal ve can güvenli¤i aç›s›ndan devrenin enerjisini keserek, güvenli bir koruma sa¤lar. Uygulama alanlar›: 1. Yang›n riski olan yerlerde 2. Endirek temaslara karfl› korumada Nedensiz açmalara karfl› koruma: Federal kaçak ak›m flalterleri gerilimden ba¤›ms›z çal›fl›r. Böylece kaçak ak›m koruma flalteri y›ld›r›m düflmesi sonucu 7/2

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ oluflan afl›r› gerilimlere, anahtarlama durumundaki afl›r› gerilimlere ve yüksek kapasitif devrelerin kapanmas› sonucu meydana gelen açmalara karfl› korunmufllard›r. Çal›flma prensibi: Kaçak ak›m koruma flalterinde fiekil-5’te görüldü¤ü gibi faz veya fazlar ile nötr çok hassas bir toroidal nüvenin içerisinden geçirilir. Gelen ak›m ile dönen ak›m aras›nda fark olmad›¤› sürece her fley normaldir ve açt›rma rölesi üzerinde sükunet halinin manyetik ak›s› akar. Fark ak›m› olufltu¤unda ak›m trafosu sekonder sarg›lar›nda indüklenen gerilim nedeniyle açt›rma rölesinin üzerindeki manyetik ak› bozulur. Bir yay ile do¤al m›knat›sa ba¤l› mandal boflal›r ve yay›n kuvvetiyle açt›rma bobinine mekanik olarak açma sinyalini verir. Açt›rma bobini ise ana kontaklar› açarak elektri¤i keser. Bu ifllem 30ms’nin alt›nda gerçekleflir. Basit gibi görülen bu mekanizma insan hayat› söz konusu oldu¤u için yüksek bir

teknoloji ürünü olmal› ve flalter ayn› ifllemi binlerce kez, hatas›z yapmal›d›r. Montajda dikkat edilecek hususlar: Kaçak ak›m koruma flalterinin do¤ru ve güvenli bir flekilde koruma yapabilmesi için montajda dikkat edilecek hususlar flöyle özetlenebilir; •Kofrelere yang›n koruma, sayaç kolon devrelerine ise hayat koruma eflikli, amper de¤erleri yeterli büyüklükte olan kaçak ak›m koruma flalterleri kullan›lmal›d›r. •Nötr iletkeni izole olarak çekilmeli ve hiçbir yerde (kaçak ak›m koruma flalteri ile yük aras›nda) topraklanmamal›d›r. •2 kutuplu kaçak ak›m koruma flalterinde faz ve nötr iletkeni, 4 kutuplu kaçak ak›m koruma flalterinde tüm fazlar ve nötr iletkeni kaçak ak›m koruma flalterine ba¤lanmal›d›r. •Kaçak ak›m koruma flalterinden geçen ak›m, flalterin nominal ak›m›n› aflmamal›d›r.

•Topraklama direnci, 30 mA’lik kaçak ak›m koruma flalteri için max 2160 Ω, 300 mA’lik kaçak ak›m koruma flalteri içinde max 216 Ω olmal›d›r. •Tesisata ba¤l› kaçak ak›m koruma flalterinin çal›flmas›n› kontrol etmek için, test “T” butonuna bas›n›z. Cihaz devreyi açmal›d›r. Cihaz› test etmek için faz-nötr iletkenleri kesinlikle k›sa devre edilmemelidir. Uyar›: Kaçak ak›m koruma flalteri mutlaka besleme geriliminden ba¤›ms›z olmal›, yani elektronik olmamal›d›r. Elektronik kaçak ak›m koruma flalterleri besleme gerilimine ihtiyaç duyduklar› için nötr hatt›nda bir kopukluk olmas› durumunda çal›flamazlar ve koruma yapamazlar. Bu nedenle elektronik tip kaçak ak›m koruma flalterlerinin Türkiye’de kullan›m›, Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤› taraf›ndan yasaklanm›flt›r.

Tip

FK 2

FK 4

Nominal kaçak ak›m (mA) Anma ak›m› (A) Anma gerilimi (V) Kapama - kesme kapasiteleri (Im/IΔm), (A) Sigortal› k›sa devre ak›m› (Inc/IΔc), (A) Frekans (Hz) Kutup say›s› A¤›rl›k (gr)

30, 300 25, 40, 63 240/415 630 3000 50-60 2 250

4 470

Tip

Kutup say›s›

Anma ak›m›

Siparifl kodu

30

25 40 63

9FA-H0002-0025 9FA-H0002-0040 9FA-H0002-0063

300

25 40 63

9FA-Y0002-0025 9FA-Y0002-0040 9FA-Y0002-0063

30

25 40 63

9FA-H0004-0025 9FA-H0004-0040 9FA-H0004-0063

300

25 40 63

9FA-Y0004-0025 9FA-Y0004-0040 9FA-Y0004-0063

Nominal kaçak ak›m (mA)

2

2 kutuplu

4

4 kutuplu

7/3

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ Kaçak Ak›m Koruma fialterinin Kontrol fiemas›: fialter açt› fialteri tekrar kurunuz

EVET

fialter kurulabiliyor mu? HAYIR

Geçici bir ar›za söz konusudur. Tesisat›n ve ba¤l› bulunan cihazlar›n topra¤a karfl› izolasyon kontrolunu yap›n (Nötr hatt› dahil)

fialterden sonraki bütün sigortalar› devreden ç›kart›n

EVET

fialter kurulabiliyor mu?

HAYIR

fialter aç›ncaya kadar sigortalar› s›ras›yla devreye sokun. fialterin açt›¤› devrede izolasyon ar›zas› vard›r. Ar›za yerinin bulunmas› için bütün ba¤l› bulunan cihazlar› fialter kurulabiliyor mu?

EVET

Devreden ç›kard›¤›n›z cihazlar› s›ras›yla tekrar devreye sokun. fialterin açt›¤› cihaz ar›zal›d›r.

fialter ç›k›fl›ndaki iletkenleri nötr hatt› dahil ay›r›n

HAYIR Ar›za bu devrenin sabit tesisat›ndad›r. Ar›za yerini, izolasyon ölçümü ve tali tesisat› buatlardan ay›rarak tesbit edin

EVET

fialter ile sigorta tablosu aras›ndaki tesisatta faz, toprak veya nötr toprak aras› izolasyon hatas› vard›r

fialter kurulabiliyor mu?

HAYIR fialter ar›zal›d›r

fiekil-6

‹ç Tesisat ‹çin Önerilen Ba¤lant› fiemalar›:

Banyo 30 mA

30 mA

30 mA

Prizler

Di¤er Sabit Cihazlar

: Kaçak ak›m koruma flalteri

fiekil-7 Da¤›t›m Panosu Örne¤i - 1

Banyo 30 mA

Prizler

300 mA Di¤er Sabit Cihazlar

fiekil-8 Da¤›t›m Panosu Örne¤i - 2

: Kaçak ak›m koruma flalteri

7/4

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ Toprak Kaçak Ak›m Koruma Cihazlar›n›n Konutlarda Kullan›m›: Yönetmeli¤e göre bir tek 30 mA eflikli toprak kaçak ak›m koruma cihaz› ile do¤rudan do¤ruya ve dolayl› olarak dokunmaya karfl› hayat koruma yap›lmas› yeterlidir. Ancak genifl bir dairede bir çok elektrikli cihaz›n veya izolasyonu zay›flam›fl eski cihazlar›n kullan›lmas› durumunda, normal halde s›k s›k açmalar nedeni ile gereksiz elektrik kesintilerine neden olunur. Tam bir seçicili¤in

sa¤lanmas› istendi¤inde da¤›t›m panosu ç›k›fllar› fiekil 7’deki gibi ayr› ayr› veya gruplar halinde 30 mA eflikli toprak kaçak ak›m koruma cihazlar› ile korunabilirler. Uygulamada ekonomiklik sa¤lanmas› ve k›smen elde edilen seçicilik ile tüm dairede do¤rudan do¤ruya ve dolayl› olarak dokunmalara karfl› hayat korumas› için, ana kesici 300 mA eflikli seçilip, do¤rudan dokunma olas›l›¤› olan tüm prizler, banyodaki elektrik tesisat›, su ile ifllem gören elektrikli cihazlar 30 mA eflikli

I

Faz

4

Kaçak Ak›m Koruma fialteri

I1

I2 1kΩ

2

Nötr 1

3

L1

L2

S1

toprak kaçak ak›m koruma cihazlar› ile beslenirler. Di¤er sabit cihazlar dolayl› dokunmaya karfl› ana girifle konulmufl 300 mA cihaz taraf›ndan korunurlar. Ana girifl kesicinin 300 mA’lik koruma efli¤iyle yük taraf›ndaki 30 mA’lik koruma efli¤i aras›nda seçicilik sa¤lanmas› durumunda dahi, di¤er sabit cihazlar›n bir toprak kaçak ak›m ar›zas› oldu¤unda ana girifl kesici açaca¤› için banyo ve prizlerde elektrik kesilece¤inden seçicilik k›smen sa¤lanabilmektedir. (fiekil 8) Kaçak Ak›m Koruma fialteri Test Düzene¤i: Kaçak ak›m koruma flalteri, elektromekanik ve elektronik olmak üzere iki tipte üretilmektedir. Elektronik ve elektromekanik tip kaçak ak›m koruma flalterleri aras›nda, renk, model, etiket bilgisi gibi fiziksel farkl›l›klar›n bulunmamas› sebebiyle tüketiciler bilinçli olarak yan›lt›lmaktad›r. Kaçak ak›m koruma flalterinin elektromekanik tip veya elektronik tip, olup olmad›¤›n› yandaki test düzene¤i yard›m›yla anlayabiliriz.

S2 fiekil-9 Test Düzene¤i

1- Elektromekanik Tip Kaçak Ak›m Koruma fialterleri (Hat Gerilimine Ba¤›ml› Olmayan) : Gözlem No

Anahtar Konumlar›

Gözlemler

Sonuçlar

S1

S2

I1

I2

L1

L2

1

Kapal›

Aç›k

I

0

Yanar

Yanmaz

Kaçak Ak›m olmad›¤› durum, flalter devreyi açmaz.

2

Kapal›

Kapal›

I’1

I’2

Yanmaz

Yanmaz

Kaçak Ak›m durumu, flalter devreyi açar.

3

Aç›k

Kapal›

0

I

Yanmaz

Yanmaz

Kaçak Ak›m durumu, flalter devreyi açar.

Not: E¤er 3. Durumda L2 lambas› yanmazsa bu, flalterin art›k ak›mla çal›flan elektromekanik tip kaçak ak›m koruma flalteri (RCCB) oldu¤unu ve kaçak ak›m durumunda, nötr hatt› kopuk olsa dahi çal›flaca¤›n› gösterir. 2- Elektronik Tip Kaçak Ak›m Koruma fialterleri (Hat Gerilimine Ba¤›ml› Olan) : Gözlem No

Anahtar Konumlar›

Gözlemler

Sonuçlar

S1

S2

I1

I2

L1

L2

1

Kapal›

Aç›k

I

0

Yanar

Yanmaz

Kaçak Ak›m olmad›¤› durum, flalter devreyi açmaz.

2

Kapal›

Kapal›

I’1

I’2

Yanmaz

Yanmaz

Kaçak Ak›m durumu, flalter devreyi açar.

3

Aç›k

Kapal›

0

I

Yanmaz

Yanar

Kaçak Ak›m durumu, flalter devreyi açmaz.

Not: E¤er 3. Durumda L2 lambas› yanarsa bu, flalterin art›k ak›mla çal›flan elektronik tip kaçak ak›m koruma flalteri oldu¤unu ve kaçak ak›m durumunda, nötr hatt› koptu¤unda çal›flmayaca¤›n› gösterir. Elektromekanik kaçak ak›m koruma flalterlerinin üstün özellikleri: * Elektronik kart olmad›¤›ndan, sistemde oluflabilecek darbe gerilimlerine daha dayan›kl›d›rlar. * Elektronik kart olmad›¤›ndan, gerilim dalgalar›ndan etkilenmezle, yard›mc› gerilim olmadan ve nötr hatt› kopuklu¤unda dahi çal›flabilirler. Hat gerilimine ba¤›ml› olan elektronik tip kaçak ak›m koruma flalterlerinin, Türkiye’de kullan›lmas›; Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤› taraf›ndan yasaklanm›flt›r. 7/5

KAÇAK AKIM KORUMA fiALTERLER‹ FK2 36

45

90

73

35,5

FK4 73

45

90

71

35,5

Federal Elektrik FK2, FK4 kaçak ak›m koruma flalterleri otomat baras› yard›m›yla FM6, FM10 otomatik sigortalar› ile birlikte kullan›labilir.

7/6

S‹GORTA KUTULARI

S›va Alt› Serisi

S›va Üstü Serisi

FVKSA2

FVKSU2

FVKSA4

FVKSU4

FVKSA6

FVKSU6

FVKSA9

FVKSU9

FVKSA12 FVKSU12

FVKSA18 FVKSU18

FVKSA24

FVKSU24

FVKSA36

FVKSU36

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Teknik Resimler

1 1

S‹GORTA KUTULARI Genel Teknik Özellikler - Malzeme: Termoplastik - Koruma s›n›f›: IP40 - Standart rengi: Beyaz - Tavsiye edilen montaj s›cakl›¤›: -15oC ile + 60oC aras› - Kullan›m yeri: S›va üstü ve s›va alt›ndaki tesisatlarda

B

SIVA ALTI SER‹S‹

- Devre etiketleri, toprak baralar›, otomat montaj ray›, bulunmaktad›r. - 2, 4, 6, 9, 12, 18, 24, 36’l› modeller - Sa¤a veya sola aç›labilen kapak. - Yüksek mukavemetli PC kapak. - Kapaklar›n açma yönü sa¤ veya sol olarak de¤ifltirilebilir. A

73 95,5

MODEL FVK SA 2 FVK SA 4 FVK SA 6 FVK SA 9 FVK SA 12 FVK SA 18 FVK SA 24 FVK SA 36

S‹METR‹K

B 141 141 141 175 210 290 335 460

A 94 140 166 220 274 220 274 274

max 18

max 76

B

SIVA ÜSTÜ SER‹S‹

AS‹METR‹K Simetrik ve Asimetrik Kullan›labilen Kapak

59

A

73 95,5

MODEL FVK SU 2 FVK SU 4 FVK SU 6 FVK SU 9 FVK SU 12 FVK SU 18 FVK SU 24 FVK SU 36

180o aç›labilen kapak

MODEL KLEMENS ADED‹ MODEL KLEMENS ADED‹

8/1

A 94 140 166 220 274 220 274 274

B 141 141 141 175 210 290 335 460

max 18

max 76

FVK SA 2 FVK SA 4 FVK SA 6 FVK SA 9 FVK SA 12 FVK SA 18 FVK SA 24 FVK SA 36 -

-

1

1

1

2

2

2

FVK SU 2 FVK SU 4 FVK SU 6 FVK SU 9 FVK SU 12 FVK SU 18 FVK SU 24 FVK SU 36 -

-

1

1

1

2

2

2

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹

Ak›m Transformatörleri FAT - 30B

FAT - 30

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Akım Transformatörlerinin Gücünün Belirlenmesi Teknik Tablo Oran Hatası Grafiği Sipariş Kodları Teknik Resimler

FAT - 40

FAT - 40L

FAT - 60

FAT - 100

FAT - 100L

FAT - 130

TS EN 60044-1 EN 60044-1 IEC 60044-1 CE FAT - 130L

Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Koruma s›n›f›

: Serbest : 1000 m (max) : %90 (max) : -25oC ile +40oC aras› : IP20

1 2 2 3 4 5

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ Alçak gerilim ak›m transformatörleri; primer sarg›, sekonder sarg› ve bu sarg›lar›n üzerine sar›ld›¤› manyetik nüve olmak üzere üç k›s›mdan oluflmaktad›r. Primeri baras›z olan ak›m transformatörlerde primer sarg›s› bulunmamaktad›r. Bunun yerine transformatörün toroidal nüve içerisinden bara veya kablo geçirilerek primer sarg›s› oluflturulur.Federal ak›m transformatörleri, CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. Federal ak›m transformatörleri mühürlenme özelli¤ine sahiptir. Ölçü ak›m transformatörleri: Ölçü ak›m transformatörleri; ölçme aletleri, sayaçlar, röleler ve benzer teknikle çal›flan di¤er ayg›tlar› beslemek amac›yla yap›lm›flt›r. Bu cihazlar› yüksek gerilim flebekelerinden yal›tan ve ölçü aletlerinin s›n›r› d›fl›nda olan ak›mlar›n› ölçülebilir de¤erlere indirmesini sa¤layan transformatörlerdir. Ak›m transformatörlerinde kullan›lan teknik terimlerin aç›klamalar›: Primer sarg› (P1, P2): Dönüfltürülecek ak›m›n geçti¤i sarg›d›r. Sekonder sarg› (S1, S2): Ak›m transformatörünün, ölçü aletlerinin, sayaçlar›n, rölelerin ve benzer ayg›tlar›n ak›m devrelerini besleyen sarg›d›r. Primer anma ak›m› (Ipn): Ak›m transformatörünün yap›m›nda esas al›nan ve transformatörün normal çal›flma koflullar›n› belirleyen ak›m›d›r. Sembol

Primer sarg› P1/K

P2/L

S1/k

S2/l Sekonder sarg›

fiekil-1

Sekonder anma ak›m› (Isn): Ak›m transformatörünün yap›m›nda esas al›nan ve transformatörün normal çal›flma koflullar›n› belirleyen ak›m›d›r.

yan›lg›s›, yüzde olarak, afla¤›daki eflitlikten bulunur.

Anma dönüfltürme oran› (Kn): Primer anma ak›m› ile sekonder anma ak›m› aras›ndaki orand›r. Ipn Kn = Isn

Burada; Kn= Anma dönüfltürme oran Ib= Primer ak›m Is= Ölçme s›ras›nda primer sarg›dan Ip geçirildi¤inde buna karfl›l›k olan sekonder ak›m›d›r.

K›sa süreli termik anma ak›m› (Ith): Ak›m transformatörünün sekonderi k›sa devre iken herhangi bir hasara u¤ramadan, 1 sn. süre ile dayanabilece¤i primer ak›m›n›n etkin de¤eridir. Dinamik anma ak›m› (Idyn): Ak›m transformatörünün sekonderi k›sa devre durumunda iken, oluflan elektromagnetik kuvvetler nedeniyle herhangi bir elektriksel veya magnetik hasara u¤ramadan dayanabilece¤i primer ak›m›n›n tepe de¤eridir. Ölçü aletlerinde emniyet katsay›s› (Fs): Emniyet primer ak›m›n›n primer anma ak›m›na oran› olarak ifade edilir. Fs =

Ips Ipn

Burada; Ips = Emniyet primer ak›m› Ipn = Primer anma ak›m› Primer sarg›n›n ba¤l› bulundu¤u flebekede bir k›sa devredurumunda, ak›m transformatörü taraf›ndan beslenen aletlerin emniyeti, Fs katsay›s› küçük oldu¤u oranda, büyüktür. Bileflik yan›lg› ( c) : Primer ve sekonder ak›mlar›n›n pozitif yönleri uçlar›n iflaretlenmesindeki kabullenmelere uygun olmak kayd›yla, sürekli çal›flmalarda primer ak›m›n ani de¤erleri ile sekonder ak›m›n›n ani de¤erlerinin anma dönüfltürme oran› ile çarp›m›n›n aras›ndaki fark›n etkin de¤eridir. Bileflik yan›lg›, genel olarak primer ak›m›n›n etkin de¤erinin %’si olarak afla¤›daki formülle verilir. 100 1 ∫(Kn.Is-Ip)2dt b T Burada; Kn= Anma dönüfltürme oran Ib= Primer ak›m›n›n etken de¤eri Ip= Primer ak›m›n›n ani de¤eri Is= Sekonder ak›m›n›n ani de¤eri T= Bir periyodun süresi c=

P1/K

P2/L

Is

Ip

S1/k

S2/l Zc

fiekil-2

9/1

Ak›m yan›lg›s› (Dönüfltürme oran› yan›lg›s›) ( 1) : Transformatörün dönüfltürme oran›n›n, anma dönüfltürme oran›na eflit olmamas›ndan dolay›, ak›m›n ölçülmesinde ortaya ç›kan yan›lg›d›r. Ak›m

1

=

Kn x s - b x 100 (%) b

Faz kaymas› ( ) : Ak›m vektörünün yönü, ideal (kay›plar› s›f›r olan) bir transformatördeki faz fark› s›f›r olacak biçimde seçilmek kayd›yla, herhangi bir ak›m transformatöründe primer ve sekonder ak›mlar› vektörleri aras›ndaki faz fark›d›r. Sekonder ak›m›n›n vektörünün faz›, primer ak›m› vektörünün faz›ndan önde ise faz fark› pozitif, geri ise negatiftir. Yük (Zc): Güç katsay›s› belirtilmek kofluluyla, sekonder devrenin ohm (veya anma sekonder ak›m›nda voltamper) cinsinden ifade edilen empedans›d›r. Yük genel olarak, belirli bir güç katsay›s›nda ve sekonder anma ak›m›nda çekilen ve voltamper olarak belirtilen görünür güçle ifade edilir. Anma ç›k›fl gücü: Ak›m transformatörünün sekonder devreye,belirli bir güç katsay›s›nda, sekonder anma ak›m› ile anma yükünde verebildi¤i ve voltamper cinsinden ifade edilen görünür güçtür. Pc = Zc x Isn2 (VA)

Do¤ruluk s›n›f› (CL): Ak›m transformatörlerinde hatan›n belirli s›n›rlar içinde kald›¤›n› aç›klamakta kullan›lan bir deyimdir. Ölçü ak›m transformatörünün do¤ruluk s›n›f›, primer anma ak›m› ve anma yükünde, yüzde olarak, ak›m yan›lg›s›n›n üst s›n›r›na eflit olan ve «s›n›f indisi» denilen bir say› ile verilir. Standart de¤eri 0,1 - 0,2 - 0,5 - 1 - 3 - 5 dir. Koruma ak›m transformatörünün do¤ruluk s›n›f›, do¤ruluk s›n›f› anma ak›m›nda ve anma yükünde, bileflik yan›lg›n›n üst s›n›f›n› ifade eden ve «s›n›f indisi» denilen bir say› ve bunu izleyen “P” harfi ile verilir. Standart de¤eri 5P ve 10P dir. Ak›m yan›lg›s› s›n›rlar› (3 ve 5 s›n›flar› için): Do¤ruluk Anma ak›m›n›n yüzdesi olarak ifade edilen ak›m de¤eri için s›n›f› ±% ak›m yan›lg›s› %50

%120

3

3

3

5

5

5

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ En yüksek flebeke Bir dakika süreli gerilimi (kV) fiebeke dayan›m gerilimi (kV)

Darbe dayan›m gerilimi (kV)

0,6 1,2 2,4 3,6 7,2 12,0 17,5 24,0 36,0

45 60 75 95 125 170

3 6 11 16 22 28 38 50 70

Anma yal›t›m düzeyi: Normal iflletme koflullar› alt›nda, flebekenin faz iletkenleri aras›nda, herhangi bir anda ve flebekenin herhangi bir noktas›nda (ar›zalar ve önemli yüklerin ani olarak devreden ç›kmas› halinde geçici gerilim de¤iflmeleri d›fl›nda) oluflabilenen büyük gerilimin kV olarak etken de¤eridir. Darbe gerilim testi : D›fla aç›k tesislerde kullan›lan ak›m transformatörlerinin primer devrelerinin darbe gerilimine dayanabilme özelli¤inin belirlenmesi için yap›lan testtir. fiebeke frekansl› gerilim testi : Primer sarg› ve buna ait tüm parçalar birbirine ba¤lanarak anma yal›t›m düzeyinin karfl›l›¤› olan flebeke frekansl›, gerilim de¤erinin 1 dk. süre ile transformatöre tatbik edilmesidir. Yüksek frekansta (100 Hz - 200 Hz) belirli bir gerilim de¤erinin, frekansa ba¤l› olarak hesaplanan süre kadar tatbik edilmesidir.

Ak›m yan›lg›s› ve faz kaymas› s›n›rlar› (5P ve 10Ps›n›flar› için) : Do¤ruluk Primer anma s›n›f› ak›m›nda ak›m yan›lg›s› % 5P 10P

±1 ±3

Primer anma ak›m›nda faz kaymas› Dakika

Anma do¤ruluk s›n›r› primer ak›m›nda Santiradyan bileflik yan›lg› %

±60 —

±,18 —

5 10

Ak›m yan›lg›s› ve faz kaymas› s›n›rlar› (IEC 385, IEC 60044-1’e göre 0,1 - 0,2 - 0,5 - 1 s›n›flar›) : Do¤ruluk Afla¤›da verilen anma ak›mlar› s›n›f› yüzdeleri için ± yüzde ak›m (oran) hatas› 0,1 0,2 0,5 1,0

Afla¤›da verilen anma ak›mlar› yüzdeleri için ± faz kaymas› Da kika

Santiradyan

%5

% 20

% 100

% 120

%5

% 20

% 100

% 120

%5

% 20

% 100

% 120

0,4 0,75 1,5 3,0

0,2 0,35 0,75 1,5

0,1 0,2 0,5 1,0

0,1 0,2 0,5 1,0

15 30 90 180

8 15 45 90

5 10 30 60

5 10 30 60

0,45 0,9 2,7 5,4

0,24 0,45 1,35 2,7

0,15 0,3 0,9 1,8

0,15 0,3 0,9 1,8

Anma frekans›nda ak›m hatas› ve faz kaymas›, sekonder yük, anma yükünün 1/1 ve 1/4’ü aras›nda de¤iflti¤inde tablodaki de¤erler afl›lmamal›d›r.

Ak›m transformatörlerine ba¤lanan baz› cihazlar›n güçleri : Cihazlar Gücü (VA) 0,7 ... 1,5 Ampermetre (yumuflak demirli) 0,2 ... 5,0 Wattmetreler 2,0 ... 6,0 CosM metreler 0,4 ... 1,0 Sayaçlar (aktif ve reaktif) 0,5 ... 1,0 Reaktif güç kontrol röleleri 0,2 ... 6,0 Afl›r› ak›m röleleri 1,0 ... 2,0 Ters ak›m rölesi 7,2 ... 9,0 Sekonder termik röleler Bak›r kablolardan ileri gelen ilave yükler : Sekonder ak›m› 5 A olan kablodaki güç kayb› (VA) Kablo (Cu) 2,5 mm2

4,0 mm2

6,0 mm2

10,0 mm2

1 m. 2 m. 3 m. 4 m. 5 m. 6 m. 7 m. 8 m. 9 m. 10 m.

0,22 0,45 0,67 0,89 1,12 1,34 1,56 1,79 2,01 2,24

0,15 0,30 0,45 0,60 0,74 0,89 1,04 1,19 1,34 1,49

0,09 0,18 0,27 0,36 0,44 0,54 0,63 0,71 0,80 0,89

0,36 0,71 1,07 1,43 1,78 2,14 2,50 2,86 3,21 3,57

Kablonun güç kayb› hesab› : x 2l P= lsn Sx56

(VA)

l = Sekonder taraftaki kablonun uzunlu¤u (m) Isn = Sekonder anma ak›m› (A) S = Bak›r kablonun kesiti (mm2) P = Güç kayb› (VA) Örnek olarak; bir aktif, bir reaktif sayac›n ve 4 m 2,5 mm2 kablo için ak›m trafosuna gelen yük 1+1+1,43 = 3,43 VA’d›r. Burada 5 VA’l›k ak›m trafosu kullan›lmas› uygundur. Teknik özellikler : En yüksek flebeke gerilimi Kullan›m yeri Sürekli çal›flma ak›m› Bir dakika süreli test gerilimi Emniyet katsay›s› Nominal primer ak›m› Nominal sekonder ak›m› Çal›flma frekans› Çal›flma s›cakl›¤› Termik anma ak›m Dinamik anma ak›m ‹zolasyon S›n›f›

: 720 V : Bina içi : 1,2xIn : 3 kV : <5 : 30A....4000A :5A : 50-60Hz : -25°C + 40°C : Ith= 100xIn (FAT-30B için Ith=60xIn) : Idyn= 2,5xIth :e

9/2

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ Ak›m transformatörlerinin montaj›nda dikkat edilecek hususlar : • Primerden ak›m geçerken, sekonder devresi asla aç›lmamal›d›r. • Ak›m transformatörlerin primer uçlar› K-L, sekonder uçlar›da k-l harfleri ile gösterilir. • Ak›m transformatörleri bir fazl› olarak yap›l›r. • Ak›m transformatörleri genellikle k›sa devre durumunda çal›flan cihazlard›r. (*) (*) Ak›m trafolar› daima k›sa devre durumunda çal›flt›r›lmal›d›r. Primer sarg› gerilim alt›nda bulundu¤u takdirde sekonder sarg› k›sa devre edilmifl durumda tutulmal›d›r. Aksi halde sekonder sarg›da oluflacak afl›r› gerilimden dolay› ölçü yapmakta olan kimseler için hayati bir tehlike bafl gösterebilir. Ak›m transformatörlerinde oran hatas› (standartlarda belirtildi¤i flekilde) ancak nominal ak›m›n %100 ile %120’si aras›nda garanti edilmektedir. Özellikle nominal ak›m›n yar› de¤erinin alt›ndaki ak›mlarda hata s›n›f› 2-3 kat olabilir. Uygulamadaki yük ak›mlar›n›n mümkün mertebe (1-1,2) x In aras›nda kalmas›na özen gösterilmelidir. Fi (+)

% aşırı akım sahası (koruma)

nominal akım sahası aşırı akım sahası (ölçme)

8 7 6 5 4 3

1/4 yük (M2)

ak m hatas

2 1 0 005 02 -1 -2 -3

1,0 1,2

2,0

tam yük (M2)

1/4 yük (M5) 3,0

M5

-6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13

fiekil-3

9/3

6,0

9,0

10,0

10P5

M5

-5

-14

5,0

nominal yük

-4

(-) -15 F %

4,0

magnetik doyma

M5

10P10

1N

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ FAT - 30B

FAT - 30

BARALI Tip

FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B FAT-30B

BARASIZ Anma Anma Gücü (VA) Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1

30/5 40/5 50/5 60/5 75/5 80/5 100/5 125/5 150/5 200/5 250/5

5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10

5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10

FAT - 40

Siparifl kodlar›

A¤›rl›k (kg)

Δ

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için 5VA için 10 VA için

:A :B :2 :4

Tip

0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60

Bara: 30 x 10 mm.

Siparifl Kodu

Anma A¤›rl›k Kablo Anma Gücü (VA) Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1 (kg) (max) mm.

FAT-30 100/5

-

5

0,60

Ø12

FAT-30 150/5

-

10

0,60

Ø12

FAT-30 200/5

5 , 10

5 , 10

0,60

Ø12

FAT-30 250/5

5 , 10

5 , 10

0,60

Ø12

Δ

FAT - 40L

BARASIZ

FAT-40 FAT-40 FAT-40 FAT-40 FAT-40L FAT-40L FAT-40L FAT-40L FAT-40L FAT-40L

Bara: 40 x 10 mm.

Anma Anma Gücü (VA) A¤›rl›k Kablo Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1 (kg) (max) mm.

300/5 400/5 500/5 600/5 200/5 250/5 300/5 400/5 500/5 600/5

5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10

5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10 5 , 10

0,38 0,38 0,38 0,38 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60

FAT - 100

Tip

Siparifl Kodu

Δ

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için 5VA için 10 VA için

:A :B :2 :4

Ø30 Ø30 Ø30 Ø30 Ø35 Ø35 Ø35 Ø35 Ø35 Ø35

Bara: 60 x 20 mm.

FAT-60 600/5 10 , 15

10 , 15

0,60

Ø40

FAT-60 750/5 10 , 15

10 , 15

0,60

Ø40

FAT-60 800/5 10 , 15

10 , 15

0,60

Ø40

FAT-60 1000/5 15

15

0,60

Ø40

FAT - 130

Bara: FAT100 için 80 x 30, 100 x 10 mm. / FAT 100L için 80 x 30, 100 x 20 mm.

Anma Anma Gücü (VA) A¤›rl›k Kablo Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1 (kg) (max) mm.

FAT-100 1200/5 FAT-100 1250/5 FAT-100 1500/5 FAT-100 1600/5 FAT-100 2000/5 FAT-100 2500/5 FAT-100 3000/5 FAT-100 3200/5 FAT-100 4000/5 FAT-100L 500/5 FAT-100L 600/5 FAT-100L 750/5 FAT-100L 800/5 FAT-100L 1000/5 FAT-100L 1500/5

15 15 15 15 15 15 15 15 15 10 10 10 10 10 10

Δ

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için

:A :B

10 VA için 15 VA için

:4 :5

FAT - 130L

FAT - 100L

Tip

Tip

Siparifl Kodu

Anma Anma Gücü (VA) A¤›rl›k Kablo Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1 (kg) (max) mm.

BARASIZ

BARASIZ

:A :B :2 :4

FAT - 60

BARASIZ Tip

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için 5VA için 10 VA için

15 15 15 15 15 15 15 15 15 10 10 10 10 10 10

0,70 0,72 0,80 0,83 0,94 1,10 1,16 1,16 1,16 0,90 0,90 0,90 0,90 1,00 1,00

Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø60 Ø80 Ø80 Ø80 Ø80 Ø80 Ø80

Siparifl Kodu

Δ

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için 10 VA için 15 VA için

:A :B :4 :5

Bara: FAT130 için 110 x 60 ; 2(110 x 20) mm. / FAT 130L için 135 x 40 mm.

Anma Anma Gücü (VA) A¤›rl›k Kablo Ak›m› (A) S›n›f:0,5 S›n›f:1 (kg) (max) mm.

FAT-130 1500/5

10

10

1,50

Ø105

FAT-130 2000/5

10

10

1,50

Ø105

FAT-130 2500/5

10

10

1,50

Ø105

FAT-130 3000/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130 4000/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130L 1500/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130L 2000/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130L 2500/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130L 3000/5

10

10

1,50

Ø135

FAT-130L 4000/5

10

10

1,50

Ø135

Siparifl Kodu

Δ

S›n›f 0.5 için S›n›f 1 için 10 VA için

:A :B :4

Not : Federal Alçak Gerilim Ak›m Transformatörleri mühürleme özelli¤ine sahiptir. Listede olmayan ak›m talepleri için lütfen firmamızı arayınız.

9/4

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ FAT - 30B

13

13

FAT - 30

42

Mühürleme deli¤i

42

42

84

97

18,5

11

15

97

42

Ø 26

21 126

26 31 75,5 87

55

48

70

87

70

57

48

8

6

51 51 87

FAT - 40

FAT - 40L

FAT - 60

13

14

13

Mühürleme deli¤i

(*)

Ø 46

21

23

44

53

119

53

42

42.5

11

11 40,5

19,5

94

99

53

Ø 35

42.5

Mühürleme deli¤i Ø 31

31 40

41

11

75

66,5

51

78

61 92,5 104

6

40 6 66

9/5

65,5

75

60

42

51

63,6

6

AKIM TRANSFORMATÖRLER‹ FAT - 100L

15

13

FAT - 100

Mühürleme deli¤i

70,75

136

22

32

37

11

60.5

70,75

32

32

154,5

Ø 81

60.5

(*)

Ø 62

80

61 81

102.5

101

132.5

125,5 146,5 80 6

87.5

82

70

53

44

6

80

FAT - 130L 14

FAT - 130

14

(*) (*)

Ø 105

170

92.5

78

42

199

60

100 135 170

100 110 170

6

100

83

81

70

70

56

6

41

110

78

92.5

Ø 135

100

9/6

PAKET fiALTERLER

Paket fialterler Açma - Kapama fialterleri

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Teknik Tablo Sipariş Kodları Teknik Resimler

1 1 2 3

Kutup De¤ifltirici fialterler

Y›ld›z Üçgen fialterler

Enversör fialterler

Ampermetre Komütatörleri

Voltmetre Komütatörleri

Emniyet fialteri

TS EN 60947-3 EN 60947-3 IEC 60947-3 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Koruma s›n›f›

: Serbest : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile + 40oC aras› : III : IP40 (Ön Yüzde)

PAKET fiALTERLER

Dilim

Etiket Plakas›

Kol

Paket fialterler

Birbirinin ayn› olan birden fazla kontak yuvalar›n›n bir mil üzerinde arka arkaya s›ralanmas›ndan meydana gelen ve bir eksen etraf›nda dönebilen; motor ba¤lant› ifllemlerinde, ölçü aletleri komütatörlerinde, kontrol ve da¤›t›m panolar›nda kullan›lan elle kumandal› flalterlere Paket (pako) flalter denir. Orta ve büyük güçlü motorlar kontaktör ve rölelerle kumanda edilmektedir. Ancak küçük güçlü motorlar›n kumandas›, daha ekonomik ve basit olmas› sebebiyle paket flalterlerle yap›l›r. Federal paket flalterler IEC60947-3 / EN 60947-3’e ve CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. Her diliminde iki, üç veya dört adet gümüfl alafl›ml› konta¤› bulunan paket flalterlerin, dilim say›s› art›r›larak de¤iflik kumanda ifllemlerinde kullan›l›rlar. Hareketli kontak bombeli, sabit kontak ise düz bir yüzeye sahiptir. Böylece tam temas ve en düflük geçifl direnci sa¤lan›r. Kontaklar basarak aç›l›p kapand›¤›ndan ve mil üzerinde bulunan kamlar kontaklar›n ayn› zamanda aç›l›p kapanmas›n› gerçeklefltirdi¤inden bütün kumanda devrelerinin veya fazlar›n gecikmesiz olarak ayn› anda emniyetle aç›l›p kapanmas› temin edilmifltir.

Tip

FCS1

Sürekli çal›flma ak›m› Ith (A) Kullan›m s›n›flar›

AC1 Çal›flma ak›mlar› (A)

AC15

AC21

Anma yal›t›m gerilimi Ui (V) 50-60 Hz

220-240 V 380-440 V 660-690 V 220-240 V 380-440 V 660-690 V 220-240 V 380-440 V 660-690 V 220-240 V

AC23A 380-440 V 660-690 V

Çal›flma güçleri (kW)

220-240 V AC3

380-440 V

660-690 V K›sa devreye karfl› maksimum ön sigorta ak›m› gL/gG (A)

1p 3p 1p 3p 1p 3p 1p 3p 1p 3p 1p 3p

FCS2

10

16

20

25

32

63

690

690

690

690

690

690

10 6 4 3 2 -

16 10 6 5 4 -

20 13 8 6 4 -

25 16 10 7.5 5 -

32 20 13 10 6 -

63 40 25 20 12 -

10

16

20

25

32

63

1.25 2.2 2 3.7 2 3.7 1 1.8 2 3 2 3 16

2 3.7 3 6 3 6.5 2 3 3 5 3 5.2 20

2.5 3.7 3.7 7.5 4 7.5 2.2 3 3 5.5 3 5.5 25

3 6 5 10 5 10 3 5 5 8 5 8 32

3.5 7.5 3.8 10 13 5.5 3 5.5 3.5 7.5 5 10 40

11 15 15 25 15 25 5.5 11 10 18.5 10 18.5 80

Kullan›m S›n›flar› : AC 1 : Endüktif olmayan veya çok az endüktif olan yükler (Direnç ocaklar›).

AC 21A : Manyetik tahrikler, kontaktör, ventiller, manyetik bobinlerin kumandas› (Elektromanyetik yükler)

AC 3 : Kafesli Motor direkt kalk›fl yükte kapatma, Y›ld›zÜçgen Kalk›fl (Sincap Kafesli motorlar; yol verme, çal›fl›rken devreden ç›karma.)

AC 23A : Az afl›r› yüklü, rezistif - indüktif kar›fl›k yüklerin kumandas› (Orta Derecede afl›r› yükler dahil omik yüklerin anahtarlanmas›)

AC 15 : Motor ve di¤er yüksek indüktif yüklerin s›k aral›kla devreye al›nmas› (Motor yüklerin veya oldukça yüksek endüktif yüklerin anahtarlanmas›)

10/1

PAKET fiALTERLER Açma-Kapama fialterleri : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A) 10 16 FCS1 20 25 32 FCS2 63

Kutup De¤ifltirici fialterler : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A) FCS1

FCS2

10 16 20 25 32 63

Y›ld›z Üçgen fialterleri : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A)

Kutup-Dilim Say›s›

Etiket Plakas›

1 Kutup - 1 Dilim 2 Kutup - 1 Dilim 3 Kutup - 2 Dilim 4 Kutup - 2 Dilim

0

Ba¤lant› fiemas› 1

3

2

4

5

7

6

8

Siparifl Kodu

1

3

Dilim 1

Dilim 2

Sürekli çal›flma ak›m› (Ith) Etiket plaka numaras› Kutup say›s›

Kutup-Dilim Say›s›

Etiket Plakas›

Ba¤lant› fiemas› 1

1 Kutup - 1 Dilim

1

0

5

7

9

11

2

9TK10Δ0400◊◊

3 Kutup - 3 Dilim 4

Kutup-Dilim Say›s›

3

Siparifl Kodu

Etiket Plakas›

2,4

6,8

10,12

Dilim 1

Dilim 2

Dilim 3

9TK20Δ0400◊◊

Ba¤lant› fiemas›

Siparifl Kodu

0

0

16 FCS1

S

3 Kutup - 4 Dilim

25

W Y

5

Enversör fialterler : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A)

Kutup-Dilim Say›s›

1 3 5 7 9 11 13 15

R

Etiket Plakas›

2 4 6 8 10 12 14 16

U Z V

9TS10Δ0500◊◊

X T

Ba¤lant› fiemas›

Siparifl Kodu

FWD OFF REV

10

R

1 Kutup - 2 Dilim

16

5

FW D OFF REV

6

FCS1

9TE10Δ0600◊◊

FWD OFF REV

20

Voltmetre Komütatörleri : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A)

U

R

3 Kutup - 4 Dilim

V S

6

25

W

T

Fonksiyon-Dilim Say›s›

Etiket Plakas›

Ba¤lant› fiemas›

VOLTMETRE O

4 Poz - 2 Dilim

FCS1

S

TR

RS T S

ST V1

20 7 Poz - 3 Dilim

O R

VOLTMETRE OFF RN SN ST TN

TR 1

2 4 6 8

3

V

9TV123V10020

7

T-R 4 S -------8 R -------N --------

V1 V2

5

T --------

RS

TR

RS ST

Siparifl Kodu

S-T R-S

O

R-N S-N T-N V2 V1 5 7 9 11

V

9TV143V20020

V2

Ampermetre Komütatörleri : Sürekli çal›flma Tip ak›m› Ith (A)

Kutup-Dilim Say›s›

Etiket Plakas›

Ba¤lant› fiemas›

Siparifl Kodu

0

20 FCS1

3 Kutup - 4 Dilim

T

R

9TA1030370020

S 7

10/2

PAKET fiALTERLER FCS1: max4

36 17

9,5

48

36

43

6,5

48

L1

48

FCS1 Voltmetre - Ampermetre Komütatörü: max4 17

36

9,5

60

36

43

6,5

48

L1

48

FCS2: max 4

21

21,5

6,5

48

48

48

66

9.5

4.0

21,5

64

48

FCS2 Emniyet fialteri: 31 19 max 4 21

6,5

48

21,5

65

48

66

9.5

4.0

64

21,5

Gövde Uzunluklar›: Dilim say›s› FCS1 Gövde uzunlu¤u (L1) FCS2 Gövde uzunlu¤u (L2)

10/3

1 31.5 49

2 41 70.5

3 50.5 92

4 60 113.5

65

Siparifl Kodlar›: 20A 9TP-10308-0020 32A 9TP-20308-0032 63A 9TP-20308-0063

KONTAKTÖRLER

‹Ç‹NDEK‹LER

Güç Kontaktörleri FC06M FC09M

FC115D FC150D

FC09D FC12D FC18D FC25D FC32D

FC220D FC260D FC300D

FC40D FC50D FC65D

FC80D FC95D

FC400D FC475D FC580D FC650D FC750D

Kompanzasyon Kontaktörleri FC12DK

FC65DK

FC18DK FC95DK

Güç Kontaktörleri Özellikler Kullanım Sınıflarına Göre Kontaktör Seçimi Kontaktörün Kullanım Sınıfları Elektriksel Ömüre Göre Kontaktör Seçimi Kontaktör Arızaları ve Etkileri Bağlantı Kesitleri Teknik Tablo Teknik Resimler Sipariş Kodları Kompanzasyon Kontaktörleri Özellikler Çalışma Prensibi Teknik Tablo Sipariş Kodları Teknik Resimler Tristör Anahtarlamalı Kompanzasyon Kontaktör Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler Yüksek Akım Kontaktörleri Özellikleri Teknik Tablo Bağlantı Şeması Sipariş Kodları Teknik Resimler

FC25DK

FC150DK FC32DK

Tristör Anahtarlamal› Kontaktörler FCT15K - FCT30K - FCT50K

Yüksek Ak›m Kontaktörleri EC300 ... EC2500

TS EN 60947-4-1 IEC 60947-4-1 EN 60947-4-1 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi

: Ön yüz afla¤› hariç : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile + 40oC aras› : III

1 1 1 3 3 4 4 5 8 11 12 12 12 12 13 13 14 14 16 16 17 17 18 19 19 20

KONTAKTÖRLER Kontaktörler, baflta elektrik motorlar› olmak üzere; kompanzasyon, ›s›tma gibi elektrik tesislerinin kablo ile uzaktan kumanda edilmelerine imkan sa¤larlar. Termik röleler ile kullan›ld›¤›nda ise cihazlar› ve tesisleri afl›r› yük ak›mlar›na karfl› korurlar. Federal kontaktörleri uluslararas› IEC 60947-4-1, TS EN60947-4-1 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak imal edilir. Ana ve yard›mc› kontaklar ile bobin ve yard›mc› kontak bloklar› kolayca tak›l›p ç›kart›labilir. FC tipi kontaktörler üç uçlu bobine sahiptir. Böylece bir ba¤lant› esnekli¤i sa¤lanm›flt›r. Kontaktörlerin bobinleri, anma bobin geriliminin 0,8 ila 1,1 kat› aras›nda güvenle kumanda edilebilir. -5°C ile +55°C aras›ndaki ortam s›cakl›klar›nda tam verimle çal›fl›r. Kontaktörlerin raya montaj edilebilme imkan› tesis esnas›nda büyük kolayl›klar sa¤lar. Malzeme yap›lar› itibariyle 1000V’ luk gerilime dayanabilir. Kontaktörün bafll›ca özellikleri: 1- Kontaktör, herhangi bir bozulmaya veya kaynamaya maruz kalmadan yüksek ak›m de¤erlerini tafl›mal›d›r. Bu da kontaklar›n (kontak yüzey teknolojisi ile kaynak teknolojisi) kalitesine ba¤l›d›r. Özellikle AC-3 s›n›f›nda ve kondansatör kumandas›nda kontaktör seçimi çok önemlidir. 2- Kontaktör kapal› iken, kontaklar üzerinden akan ak›m ›s›nmaya neden olur. Bu ›s›nma standardlarda s›n›rland›r›lm›flt›r. IEC 60947-4-1’ e göre sürekli termik ak›m (Ith) 8 saat boyunca ana kontaklardan geçirildi¤inde kontaktör terminallerindeki maksimum ›s› art›fl› 65K’y› aflmamal›d›r. 3- Kontaktör ak›m› keserken, birbirinden ayr›lan kontaklar aras›nda elektrik ark› oluflturur. Ark, termik etki sonucu kontak malzemesinden kopan elektron ve iyon ak›m›d›r. Ark s›cakl›¤› binlerce dereceye ulafl›r ki, bu da kesme hücreleri ve kontaklar›n yap›m›nda kullan›lan metal ve yal›tkanlar›n tafl›yabilece¤i s›cakl›¤›n çok üzerindedir. Bunun için ark mümkün oldu¤unca çabuk sona ermelidir. Bu amaçla kontaktörlerde seperatör kullan›lmaktad›r. Kabul edilebilir sürekli termik ak›m Ith: Kabul edilebilir termik ak›m, IEC 609474-1’e göre yap›lan s›cakl›k art›fl testinde kullan›lacak test ak›m›n›n en büyük de¤eridir. Bu test 8 saat süre boyunca PVC yal›t›ml› bak›r iletkenler üzerinden kontaktör terminallerine ak›m uygulamas› esas›na dayan›r. Bu durumda kontaktör terminallerindeki s›cakl›k de¤iflimi (ΔQ) 65 K’yi aflmamal›d›r. Kapama kapasitesi: Kapama kapasitesi, kontaktörün kontaklar›n›n hasar görmeden kapayabilece¤i ak›m de¤eridir. Güç faktörü ve kapaman›n s›kl›¤› kapama 11/1

kapasitesine etkide bulunan faktörlerdir. IEC60947-4-1’ de AC3 kullan›m s›n›f› için; le max. motor çal›flma ak›m› ise; kapama kapasitesi=10 x le olmal›d›r. Kesme kapasitesi: Kesme kapasitesi; kontaktör kontaklar›n›n ve ark söndürme hücrelerinin zarar görmeden baflar›yla kesilebilece¤i ak›m de¤eridir. Gerilim de¤eri yükseldikçe kesme kapasitesi düflme gösterir. IEC 60947-4-1’de AC3 kullan›m s›n›f› için; le max. motor çal›flma ak›m ise; Kesme kapasitesi = 8 x le olmal›d›r. Mekanik ömür: Kontaktörün ana kutuplar›ndan ak›m geçirmeksizin sadece bobini beslenerek, herhangi bir bak›m ifllemi gerektirmek sizin yap›labilecek maksimum kapama+açma say›s› kontaktörün mekanik dayan›m›n› belirler. Elektriksel ömür: Elektriki dayan›m; kontaktörün kutuplar›ndan yük ak›m› geçerken, herhangi bir bak›m ifllemi gerektirmek sizin yap›labilecek maksimum kapama+açma say›s›d›r. Elektriki dayan›m çeflitli kullan›m s›n›flar› için belirlenen tipik devreler üzerinde yap›lan testlerin sonucunda belirlenir. AC1: Omik yükler, kapanan ak›m=kesilen ak›m=Ie AC3: Sincap kafesli asenkron motorlar, kapanan ak›m = 6 Ie (Yolverme) kesilen ak›m = Ie (Ie=In) AC4: Sincap kafesli veya bilezikli asenkron motorun kesikli çal›flmas› ve ak›mla frenleme uygulamalar›, kapanan ak›m = kesilen ak›m = 6 Ie. Kullan›m S›n›flar›na Göre Kontaktör Seçimi Kontaktör seçiminin en önemli noktalardan birisi, yükü iyi anlayabilmek ve ani yük karakteristik büyüklüklerini iyi tespit edebilmektir. Önemli seçim parametreleri: ‹flletme gerilimi (Ue), ‹flletme ak›m› (le), Bobin gerilimi, Kesilecek ak›m (lc), Kullanma s›n›f›, çal›flma türü ve kontak ömrüdür. Motorlar için kontaktör seçimi: Motorlar için kontaktör seçiminde önemli seçim parametreleri; - Çal›flma gerilimi (Ue), - Motor çal›fl›rken ki kesme ak›m› = ‹flletme ak›m› (le), - Motor kalk›fl ak›m› (lc=m x le), - Kalk›fl s›kl›¤› (K), - Operasyon say›s›d›r. a. Kafesli asenkron motorlar: Motor anma gücü (kW), iflletme gerilimi ve motor çal›flma tipi (sürekli, kesintili,

k›sa süreli vs.) dikkate al›n›r. Özellikle yüksek çevre s›cakl›klar› veya artt›r›lm›fl güvenlik, tehlikeli bölge gibi sebeplerden düflük güçte çal›flt›r›lan motorlar için kontaktör seçimi yaparken, motor çal›flma ak›m› dikkate al›nmal›d›r. b. Bilezikli asenkron motorlar: Stator ve rotor devresi için ayr› ayr› seçim yap›l›r. Stator kontaktörünün seçimi Ith termik ak›m›na göre yap›l›r. Rotor devresindeki seçim için önemli kriterler ise; iflletim durumu (kalk›fl, ayarlama), yal›t›m (topraklama var veya yok), uygulama türü (ara kontaktör veya son kontaktör) dür. c. AC Motorlara yol vermede kontaktör seçimi: Do¤rudan yol vermede; AC3 kullanma kategorisinde ve motor nominal gücüne göre seçim yap›l›r. Yüksüz halde y›ld›z üçgen yol vermelerde y›ld›z kontaktöründen, motor nominal ak›m›n yaklafl›k 1/3’ü geçece¤inden, y›ld›z kontaktörü; AC3 kullanma kategorisine göre nominal motor gücün 1/3’ü de¤erinde seçilir. Enerji ve üçgen kontaktörü, motor sarg›lar› ile seri ba¤l› oldu¤undan iflletme esnas›nda bu kontaktörlerden motor sarg› ak›m› geçer. Onun için bu kontaktörler AC3 kategorisine göre motor nominal gücün 1/ ’ü yani 0,58 kat› de¤erinde seçilir. Yük alt›nda yol alan motorlara y›ld›z üçgen yol vermede bütün kontaktörler AC3 kullanma kategorisine göre ve motor nominal gücün 1/ ’ü yani 0,58 kat› de¤erinde seçilir. d. DC Ak›m için kontaktör seçimi: Do¤ru ak›mda ark›n söndürülmesi alternatif ak›ma göre daha zordur. Seçim iflleminde yükün zaman sabiti L/R en az yük gerilimi ve ak›m› kadar önemli bir büyüklüktür. Zaman sabiti (L/R) yaklafl›k olarak endüktif olmayan yüklerde 1 ms, flönt motorlarda 7,5 ms, seri motorlarda 10 ms, elektrom›knat›slarda ise 300 ms’dir. Endüktif DC yükü anahtarlamada önemli parametreler; gerilim, yük türü (omik veya endüktif) ve anahtarlama s›kl›¤›d›r. e. Omik yükler: Devreye al›p-ç›karmak için omik yükler en sorunsuz yüklerdir, çünkü kontaktör üzerinden yaln›zca anma ak›m› geçer. Kapama ak›m› kesme ak›m›na eflittir. Anahtarlama s›kl›¤› artt›kça ortaya ç›kacak ›s›n›n daha fazla olaca¤› göz önünde bulundurulmal› ve AC1’ e göre seçilen kontaktörlerin anma ak›m› daha düflük kabul edilerek hesaplama yap›lmal›d›r. Genellikle tek fazl› olan ›s›t›c› devreleri beslerken kullan›lan 3 fazl› kontaktörlerin 2 veya 3 kutbu seri hale getirilir. ‹ki kutup seri ise anma çal›flma ak›m› 1,6xIe, 3 kutup seri ise 2xIe olarak hesaplanmal›d›r.

KONTAKTÖRLER Kafesli asenkron motorlara yol vermede kontaktör seçimi Do¤rudan yol verme

Ana kontaktör ak›m› = Ie

Normal y›ld›z-üçgen yol verme

Ana kontaktör Üçgen kontaktörü Y›ld›z kontaktörü Geçifl kontaktörü

Empedans ile yol verme

Ana kontaktör : Ie Kalk›fl kontaktörü : 0,7 Ie

Ototransformatörle yol verme

Ana kontaktör Trafo kontaktörü Y›ld›z kontaktörü

: 0,58 Ie : 0,58 Ie : 0,58 Ie : 0,30 Ie

: Ie : Ie : 0,5 Ie

Sincap kafesli asenkron motorlara do¤rudan yol vermede kontaktör seçimi: Trifaze 380/400V

kW

In (A)

0,37 0,55 0,75 1,1 1,5 2,2 3 4 5,5 7,5 9 11 15 18,5 22 30 37 45 55 75 90 110 132 160

Termik röle ayar sahas› (A)

1,03 1,6 2 2,6 3,5 5 6,6 8,5 11,5 15,5 18,5 22 30 37 44 60 72 85 105 138 170 205 245 300

1 - 1,6 1,25 - 2 1,6 - 2,5 2,5 -4 2,8 - 4 4,5 - 6,3 5,5 - 8 7 - 10 9 - 12,5 14 - 20 17 - 22 20 - 25 23 - 32 30 - 40 37 - 50 55 - 70 63 - 80 75 - 105 95 - 125 100 - 160 125 - 200 200 - 315 200 - 315 250 - 400

Uygun FEDERAL Kontaktör FC09D FC09D FC09D FC09D FC09D FC09D FC09D FC09D FC12D FC18D FC25D FC25D FC32D FC40D FC50D FC65D FC80D FC95D FC115D FC150D FC220D FC260D FC260D FC300D

f. Kompanzasyon uygulamalar›: Kondansatörler ba¤land›klar› devrelerde devreye sokulma an›nda yüksek frekansl› (1...5kHz) ve yüksek de¤erli geçici ak›mlara neden olur. Tek bir kondansatörün veya bir kondansatör grubu içindeki bir kapasitörün anahtarlanmas› birbirinden farkl› özellikler gösterir. Kondansatör gruplar›ndaki kademeli devreye alma ifllemi kontaktör için çok daha zordur. Çünkü kondansatör gruplar›ndaki kondansatörler kademeli olarak devreye al›n›rken bataryan›n çekim ak›m›ndan baflka paralel kondansatör aras›nda bir dolafl›m ak›m› oluflur ve kontaktörü zorlar. Bu yüzden kompanzasyon uygulamalar› için özel kontaktörler ve kombinasyonlar gelifltirilmifltir. Gereken durumlarda ak›m› s›n›rlamak için flok bobini kullan›l›r. Üç fazl› kondansatörlerin kumandas› için gelifltirilen kontaktörler kalk›flta ak›m›n de¤erini s›n›rlayan, s›n›rlama dirençli geçifl kontak bloklar› ile tasarlanm›flt›r. g. Ayd›nlatma tesisi uygulamalar›: Ayd›nlatma uygulamalar›nda zaman zaman oluflabilen darbe gerilim ve ak›mlar kontaktörü zorlayabilir. Seçim için tip davran›fl ve kapama-kesme çal›flmas› aç›s›ndan s›n›fland›r›lm›flt›r. Ayd›nlatma devrelerinde kontaktör seçimi yaparken ampül tipi, ba¤lant›, kompanzasyon olup olmad›¤›, devreye alma ve çal›flt›rma ak›m› ve güç faktörü önemli noktalard›r. Flamanl› lambalarda kontaktör, kapama s›ras›nda lamba anma ak›m›n›n 15 kat›na kadar yüklenirken kesme ak›m› anma ak›m›na eflittir. Deflarj ve fluoresan lambalarda ise kompanzasyon yap›l›p yap›lmad›¤› çok önemlidir. Yüksek bas›nçl› civa buharl› lambalarda ön ›s›tma süresince (yaklafl›k 5 dakika) iflletme ak›m›n›n iki kat› bir ak›m söz konusudur. Halojen lambalarda ve sodyum buharl› lambalarda ise bu rejim süresi yaklafl›k 10 dakikad›r.

Sincap kafesli asenkron motorlara Y›ld›z-Üçgen yol vermede kontaktör seçimi : 380/400V kW

In (A)

7,5 15,5 9 18,5 22 11 30 15 37 18,5 44 22 60 30 72 37 85 45 55 105 75 138 90 170 110 205 132 245 160 300 200 370 220 408

Termik röle ayar sahas› (A) 7-10 9-12,5 11-16 14-20 20-25 23-32 30-40 38-50 48-57 57-66 63-80 75-105 100-160 100-160 125-200 200-315 200-315

Uygun FEDERAL Kontaktör Hat

Üçgen

Y›ld›z

FC12D FC12D FC12D FC18D FC18D FC32D FC50D FC50D FC50D FC65D FC80D FC150D FC150D FC220D FC220D FC260D FC260D

FC12D FC12D FC12D FC18D FC18D FC32D FC40D FC50D FC50D FC65D FC80D FC150D FC150D FC220D FC220D FC260D FC260D

FC09D FC09D FC09D FC09D FC09D FC18D FC25D FC32D FC32D FC50D FC50D FC80D FC80D FC150D FC150D FC220D FC220D

11/2

KONTAKTÖRLER Kontaktörün kullan›m s›n›flar›: Kullanma s›n›f›n›n do¤ru tespit edilmesi ve bu s›n›fa uygun olarak seçim yap›lmas›, kontaktörün sa¤l›kl› çal›flabilmesi için en önemli noktad›r. Uygulamada karfl›lafl›lan bir çok ar›zan›n sebebi kontaktörlerin kullanma s›n›f›na göre do¤ru seçim yap›lmamas›d›r. AC1 s›n›f›: Güç faktörü en az 0,95 olan alternatif ak›m yüklerini kapsar. Buna en yayg›n örnek olarak ›s›tma uygulamalar› gösterilebilir.

AC3 s›n›f›: En yayg›n uygulama s›n›f›d›r. Yol ald›ktan sonra, çal›flmakta iken devre d›fl› b›rak›lan kafesli asenkron motorlar›n› kapsamaktad›r. Kapama an›nda, kontaktör kontaklar›ndan motorun anma ak›m›n›n 5...7 kat› olan motor kalk›fl ak›m› geçer. Açma an›nda, kontaktör, motorun çekti¤i anma ak›m›n› kesecektir. O anda kontaktör kutuplar› aras›ndaki gerilim nominal gerilimin %20’ si kadard›r. Bu kolay bir kesme durumudur. Bu s›n›fa örnek olarak makinalardaki tüm standart sincap kafesli motorlar ve ek olarak bilezikli asenkron motorlar›n statoru ve stator kumandas›, asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, pompalar, vantilatörler, kar›flt›r›c›lar, klima cihazlar›, so¤utucular, vanalar gösterilebilir.

AC4 s›n›f›: Kafesli veya bilezikli motorlar›n kesik çal›flma ve ters ak›mla frenleme uygulamalar› ile ilgilidir. Kontaktör, motorun anma ak›m›n›n 5...7 kat› olan yol alma ak›m›nda açar ve kapat›r. Düflük h›zda kesme zor flartlarda gerçekleflir. Örnek uygulamalar, bask› makineleri, tel ve kablo makineleri, kesik çal›flmal› tak›m tezgahlar›, metalurji, kald›rma, elektrovanalar, kavramalar s›ralanabilir.

a. IEC 60947-4-1’e göre kontaktör kullan›m s›n›flar›:

FC220D FC260D FC300D

FC150D

FC65D FC80D FC90D FC115D

FC50D

FC12D

FC32D FC40D

Kondansatör gruplar›n›n anahtarlanmas›

FC25D

AC - 6b

FC18D

Sincap kafesli motorlar; yol verme, yön de¤iflmeli çal›flma, ad›ml› çal›flma Elektrik deflarj lambas› kontrol düzenlerinin anahtarlanmas›

FC09D

10

AC - 4 AC - 5a

FC09M

Alternatif ak›m

Kullanma Kullan›m yeri kategorisi AC - 1 Endüktif olmayan veya çok az endüktif olan yükler, direnç ocaklar› Sincap kafesli motorlar; yol verme, motor çal›fl›rken durdurma AC - 3

FC06M

Ak›m cinsi

9 8 7

Milyon Açma-Kapama

6 5 4

3

2

1,5

1 2

3

4

5

6

7

8 9 10 12

15

20

25

30

40

50

60 70 80 90 100 120

150

200 250

Kesilen Ak›m

fiekil-1 Elektriksel ömüre göre kontaktör seçimi (Ue≤440 V AC - 3 s›n›f› için) 50 Hz’ iflletme gerilimine göre güçler (kW)

11/3

KONTAKTÖRLER Kontaktör ar›zalar› ve etkileri: Kontaktörler kataloglarda verilen teknik verilere uygun olarak kullan›lmad›¤› veya besleme flebekesinde hatalar meydana geldi¤i takdirde, ar›zalar söz konusu olabilir. Kontaktörlerin olas› devre d›fl› kalma nedenleri: Genel olarak kontaktörler asl›nda kolay kolay ar›za yapmayan cihazlard›r. Seçim do¤ru yap›ld›ysa ve iflletme flartlar› bozuk de¤ilse, bir kontaktör milyonlarca kez güvenli bir flekilde açma-kapama yapabilir. Afla¤›da, kontaktörlerde en s›k karfl›lafl›lan ar›zalar ile bu ar›zalar›n nedenleri ve çözümleri verilmifltir. - Kumanda (bobin) devresi kablolar›n›n afl›r› uzun olmas› baz› sorunlara yol açabilir. Uzun kablolar boyunca gerilim düflümünün büyük olmas› kapamay› zorlaflt›r›rken, afl›r› büyük kesitli kablo kapasitans› ise açmaya engel oluflturur. Kumanda kablosu tavsiye edilen de¤erden uzun oluyorsa daha büyük bir boyutta kontaktör kullanmak, daha düflük bobin gerilimi kullanmak veya bobine paralel bir direnç veya endüktif empedans ba¤lamak tavsiye edilir. Ba¤lant› kesitleri:

Min. ve max. ba¤lant› kesitleri (mm2)

- Kontaktör içerisinde kir veya yabanc› parçac›klar›n olmas›, zorlu atmosfer koflullar› ve korozyon, özellikle uzaktan kumanda ile kontaktörün kapanmas› ifllemini engelleyebilir. Böyle bir hata ile karfl›lafl›ld›¤›nda kir ve toza karfl› kuvvetli bir temiz hava ak›m› ile kontaktör temizlenmeli, muhafaza daha kapal› ve korunakl› hale getirilmeli, devre kontrol edilmeli, iletkenli¤i bozucu bir etken varsa bertaraf edilmelidir. - Kontaktör bobini düflük veya yüksek gerilim sonucunda yanabilir. fiebeke geriliminin çok dalgaland›¤› durumlarda voltaj regülatörü kullan›lmas› gereklidir. Ayr›ca hava aral›¤›ndaki toz ve yabanc› cisimler de bunu kolaylaflt›r›r. Bobin yanmas›yla karfl›lafl›ld›¤›nda önce gerilim ve frekans kontrol edilmeli, kararl› bir kumanda gerilimi sa¤lanmal›d›r. - Kapasitif etkiden baflka açmay› engelleyen bir baflka olayda kontaklar›n yap›flmas›d›r. Bu yap›flman›n sebebi; yüksek ak›mda anahtarlama, k›sa devre veya y›ld›z-üçgen geçiflindeki hata olabilir. Bir k›sa devre oluflmuflsa önce k›sa devrenin sebebi bulunmal›d›r. - Kontaktörün gürültülü çal›flmas›na sebep olan olaylar ise hava aral›¤›nda

toz vb. yabanc› parçac›klar›n bulunmas›, nüve yüzeyinin uzun süre çal›flmaktan yenilmifl olmas›,uygun olmayan gerilim ve frekanst›r. Bunlar› engellemek için nüve yüzeyinin temiz kalmas› sa¤lanmal› ve gerekirse gerilim ve frekansa göre bobin de¤iflikli¤i yap›lmal›d›r. Bobin de¤ifltirme: Kontaktörün iki yan›nda bulunan vidalar› sökerek, üst parçalar› ay›r›p, alt k›sm›nda kalan bobini yuvas›ndan çekip alarak yerine yeni bobin tak›l›r. Üst parça yerine yerlefltirilerek kontaktör kapat›l›r. Ancak montaj esnas›nda yay›n yerine oturmas›na dikkat edilmelidir. Açma ak›m›na ba¤l› kontak ömrü: Belli bir flalt cihaz›ndaki kontak erime kayb›, genel olarak açma ak›m›na ba¤l›d›r ve kontak ömürleri diyagramlarla verilir. Kontaktörlerin en büyük kullan›m alan› motorlar›n iflletilmesidir. Motorlar›n farkl› iflletme türleri IEC 60947-4-1’de s›n›fland›r›lm›flt›r.

Ana kontak Yard›mc› kontak

mm2

mm2

mm2

mm2

mm

FC 09D

1...4

1...4 + 1...4

1...6

1...6 + 1...6

8

FC12D

1...4

1...4 + 1...4

1...6

1...6 + 1...6

8

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

8

2...6

1,5...6 + 1,5...6

1,5...6

1,5...6 + 1,5...6

10

2...10

1,5...6 + 1,5...6

1,5...6

1,5...6 + 1,5...6

10

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

8

FC18D FC25D FC32D

2...10

4...10 + 4...10

1,5...10

2,5...10 + 2,5...10 12

FC40D FC50D FC65D FC80D

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

8

2,5...25

2,5...16 + 2,5...16 2,5...25

4...16 + 4...16

—

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

1...2,5

1...2,5 + 1...2,5

8

FC95D FC115D

4...50

4...35 + 4...35

4...50

16...35 + 16...35

—

—

4...95

4...50 + 4...50

4...95

16...50 + 16...50

—

—

4...185

4...95 + 4...95

4...185

4...95 + 4...95

32

FC150D FC220D FC260D FC300D

11/4

KONTAKTÖRLER

Tip Kullan›m s›n›f› : AC3 Ie max Ue< 440 V Kullan›m s›n›f› : AC1 40 °C Ie max 55 °C

FC06M FC09M FC09D FC12D FC18D FC25D FC32D A

FC40D FC50D

6

9

9

12

18

25

32

40

50

16

16

25

25

32

40

50

60

80

12

12

20

20

26

32

44

55

70

V

690

690

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

kV

8

8

8

8

8

8

8

8

8

220 / 230 V kW

1,5

2,2

2,2

3

4

5,5

7,5

11

15

380 / 400 V kW

2,2

4

4

5,5

7,5

11

15

18,5

22

3 ~ AC3

415 V

kW

2,2

4

4

5,5

9

11

15

22

25

Yol verme

500 V

kW

3

4

5,5

7,5

10

15

18,5

22

30

Durdurma

660 / 690 V kW

A

Anma yal›t›m gerilimi - Ui (a.c.) 50-60 Hz Anma darbe dayan›m gerilimi - Uimp Motor kontrolü

Anma ak›m› AC 5A A¤›rl›k

3

4

5,5

7,5

10

15

18,5

30

33

A

9

12

12

16

25

35

45

55

70

gr.

0,16

0,16

0,33

0,33

0,345

0,52

0,55

1,14

1,14

1 NA + 1 NK

1 NA + 1 NK

1 NA 1 NA 1 NA 1 NA 1 NA 1 NA 1 NA veya 1 NK veya 1 NK veya 1 NK veya 1 NK veya 1 NK veya 1 NK veya 1 NK

Yard›mc› kontak say›s› Bobin güç sarfiyat› (tutmada)

W

2

2

2

2

2

2,7

2,7

8

8

Kutup bafl›na güç kay›plar›

W

0,16

0,30

0,25

0,45

1,00

1,00

1,30

2,00

4,50

Nm

1-1,5

1-1,5

1-1,5

1-1,5

1-1,5

1,2-2

1,2-2

Max. - min. s›kma torku

3,5-4,5 3,5-4,5

Kolayca de¤ifltirilebilen bobinler FCC-D0

FCC-D2

FCC-D4 FCAB-F11 FCAB-F20 FCAB-F02

Yard›mc› kontak bloklar› (Yana Montaj) 1. rakam NA kontak say›s› 2. rakam NK kontak say›s›

Yard›mc› kontak bloklar› (Öne Montaj) 1. rakam NA kontak say›s› 2. rakam NK kontak say›s›

FCB-F20 FCB-F02 FCB-F11

FCB-F40 FCB-F31 FCB-F22 FCB-F13 FCB-F04

Mekanik Kilit

Not: Yard›mc› kontak bloklar›, kontaktörün ön yüzüne tak›l›r.

11/5

NA : Normalde aç›k konkak

NK : Normalde kapal› kontak

KONTAKTÖRLER

FC65D FC80D FC95D FC115D FC150D FC220D FC260D FC300D FC400D FC475D FC580D FC650D

FC750D

65

80

95

115

150

220

260

300

400

475

580

650

750

80

125

125

200

200

300

300

350

600

650

750

950

1000

70

100

100

180

180

260

260

300

500

600

850

850

800

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

1000

8

8

8

8

8

8

8

8

8

8

8

8

8

18,5

22

25

30

40

60

80

90

110

37

45

55

75

110

140

160

200

140 250

180 315

200 355

220

30 37

45

45

59

80

116

140

160

200

250

315

355

400

37

55

55

75

90

132

180

200

230

290

360

410

470

160

200

250

300

375

470

530

650

-

-

-

-

-

400

37

45

45

80

100

80

100

115

140

180

-

-

-

1,14

1,38

1,38

2,4

2,4

7,4

7,4

7,4

16

22

22

22

22

1 NA + 1 NK

1 NA + 1 NK

1 NA + 1 NK

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

8

5,5

5,5

4,5

4,5

20

20

20

20

24

24

24

24

6,50

8,00

11,50

7,00

11,50

15,00

21,00

27,00

27,00

27,00

27,00

27,00

27,00

3,5-4,5

6-10

6-10

6-10

6-10

10-14

10-14

10-14

10-14

10-14

10-14

10-14

10-14

FCC-D6

FCC-D8

FCC-D10

FCC-D12

FCAB-F11 FCAB-F20 FCAB-F02

FCB-F20 FCB-F02 FCB-F11

FCB-F40 FCB-F31 FCB-F22 FCB-F13 FCB-F04

11/6

KONTAKTÖRLER Monofaze motorlar

Trifaze motorlar 240 V A 3,6 4,8 6,1 8,8 11,7

kW

HP

220-240 V 380 V A A

0,37 0,55 0,75 1,1 1,5

0,5 0,75 1 1,5 2

1,8 2,75 3,5 4,4 6,1

15,7 18,6 24,3 29,6 34,7

14,4 17,1 22,2 27,1 31,8

2,2 3 3,7 4 5,5

3 4 5 5,5 7,5

39,8 42,2 44,5 49,5 54,4

36,5 38,7 40,8 45,4 50

7,5 9 10 11 15

kW

HP

0,37 0,55 0,75 1,1 1,5

0,5 0,75 1 1,5 2

220 V A 3,9 5,2 6,6 9,6 12,7

1,8 2,2 3 4 4,4

2,5 3 4 5 6

5,2 5,5 6 7 7,5

7 7,5 8 9 10

R

N

Monofaze motorlar

R

S

T

N

Trifaze motorlar

11/7

1,03 1,6 2 2,6 3,5

415 V A — — 2 2,5 3,5

440 V A 0,99 1,36 1,68 2,37 3,06

500 V A 1 1,21 1,5 2 2,6

660 V A 0,6 0,9 1,1 1,5 2

1000 V A 0,4 0,6 0,75 1 1,3

8,7 11,5 13,5 14,5 20

5 6,6 7,7 8,5 11,5

5 6,5 7,5 8,4 11

4,42 5,77 7,1 7,9 10,4

3,8 5 5,9 6,5 9

2,8 3,8 4,4 4,9 6,6

1,9 2,5 3 3,3 4,5

10 12 13,5 15 20

27 32 35 39 52

15,5 18,5 20 22 30

14 17 — 21 28

13,7 16,9 — 20,1 26,5

12 13,9 15 18,4 23

8,9 10,6 11,5 14 17,3

6 7 7,5 9 12

18,5 22 25 30 33

25 30 35 40 45

64 75 85 103 113

37 44 52 60 68

35 40 47 55 60

32,8 39 45,3 51,5 58

28,5 33 39,4 45 50

21,3 25,4 30,3 34,6 39

14,5 17 20 23 25

37 40 45 51 55

50 54 60 70 75

126 134 150 170 182

72 79 85 98 105

66 71 80 90 100

64 67 76 83 90

55 60 65 75 80

42 44 49 57 61

28 30 33 38 40

59 63 75 80 90

80 85 100 110 125

195 203 240 260 295

112 117 138 147 170

105 115 135 138 165

97 109 125 131 146

85 89 105 112 129

66 69 82 86 98

43 45 53 57 65

100 110 129 132 140

136 150 175 180 190

325 356 420 425 450

188 205 242 245 260

182 200 230 240 250

162 178 209 215 227

143 156 184 187 200

107 118 135 140 145

71 78 85 90 95

147 150 160 180 185

200 205 220 245 250

472 483 520 578 595

273 280 300 333 342

260 270 280 320 325

236 246 256 289 295

207 210 220 254 263

152 159 170 190 200

100 102 115 135 138

200 220 250 257 280

270 300 340 350 380

626 700 800 826 900

370 408 460 475 510

340 385 425 450 475

321 353 401 412 450

281 310 360 365 400

215 235 274 280 305

150 160 200 203 220

295 300 315 335 355

400 410 430 450 480

948 980 990 1100 1150

546 565 584 620 636

500 510 535 550 580

473 481 505 518 549

416 420 445 472 500

320 325 337 355 370

227 230 239 250 262

375 400 425 445 450

500 545 580 600 610

1180 1250 — — —

670 710 760 790 800

610 650 690 730 740

575 611 650 680 690

527 540 574 595 608

395 410 445 455 460

273 288 302 317 320

175 500

645 680

— —

850 900

780 820

730 780

645 680

485 515

335 350

KONTAKTÖRLER b

c

FC 09D

80

46

74.5

FC12D

80

46

74.5

FC18D

85

46

74.5

b

48.5

a

c

Tip

a 34.5

c

FC25D

94

57

84

FC32D

94

57

84

42.5

b

c

a

48.5

b

Tip

a 40

b

c

FC40D

115

75

125.5

FC50D

115

75

125.5

FC65D

115

75

125.5

FC80D

122

75

125.5

FC95D

122

75

125.5

b 30

105.5

a

c

Tip

a

b

c

FC115D

143

90

150

FC150D

143

90

150 c

a

c

Tip

131

40

75 a b

Tip

a

b

FC220D

177

140 235

FC260D

177

140 235

FC300D

177

140 235

44

a

c

c

197.5

c

b

11/8

KONTAKTÖRLER FC400D

198,7

205,7

298,7

240,7

293,4

185,5

Montaj fiablonu 58,3

FC750D

229

230

298

240,7

293

210

Montaj fiablonu 66,5

11/9

KONTAKTÖRLER Mekanik Kilit

Yana Tak›lan Kontak Blo¤u

71

13

55

15

FC12D / FC18D Öne Montaj Yard›mc› Kontak Blo¤u:

FC25D / FC32D Öne Montaj Yard›mc› Kontak Blo¤u: 57

46

40

35

35

34.5

117-122 131-136

FC40D / FC65D / FC95D Öne Montaj Yard›mc› Kontak Blo¤u:

FC150D Öne Montaj Yard›mc› Kontak Blo¤u: 90

75

75

72,5

40

150

122 75

11/10

KONTAKTÖRLER Yard›mc› kontak bloklar› siparifl kodlar›: Üste Tak›lan Tip FCB-F20 FCB-F11 FCB-F02 FCB-F40 FCB-F31 FCB-F22 FCB-F13 FCB-F04 Yana Tak›lan Tip FCAB-F11 FCAB-F20 FCAB-F02

Siparifl kodu 8DD-A0020-0000 8DD-A0011-0000 8DD-A0002-0000 8DD-A0040-0000 8DD-A0031-0000 8DD-A0022-0000 8DD-A0013-0000 8DD-A0004-0000 Siparifl kodu 8DD-B0011-0000 8DD-B0020-0000 8DD-B0002-0000

Yedek bobin siparifl kodlar›: Tip Siparifl kodu FCC-D2 FCC-D4 FCC-D6 FCC-D8 FCC-D10 70 FCC-D12 Bobin çal›flma gerilimini belirtir

Yedek ana kontak tak›mlar› siparifl kodlar›: Tip FC09 D FC12 D FC18 D FC25 D FC32 D FC40 D FC50 D FC65 D FC80 D FC95 D FC115 D FC150 D FC200 D FC260 D FC300 D FC400 D FC475 D FC580 D FC650 D FC750 D

Siparifl kodu 8DD-0000-0009 8DD-0000-0012 8DD-0000-0018 8DD-0000-0025 8DD-0000-0032 8DD-0000-0040 8DD-0000-0050 8DD-0000-0065 8DD-0000-0080 8DD-0000-0095 8DD-0000-0115 8DD-0000-0150 8DD-0000-0200 8DD-0000-0260 8DD-0000-0300 8DD-0000-0400 8DD-0000-0475 8DD-0000-0580 8DD-0000-0650 8DD-0000-0750

Kontaktörlerin siparifl kodlar› : Tip

AC-3 Ie (A) kW 400 V Standart yard›mc› kontak Siparifl kodu

FC06M22* 6

2.2

FC06M

6

2.2

FC09M

9

4

FC09D

9

4

FC12D

12

5,5

FC18D

18

7,5

FC25D

25

11

FC32D

32

15

FC40D

40

18,5

2 NA + 2 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA 1 NK 1 NA + 1 NK

9DM -K3 223-0006

FC50D

50

22

1 NA + 1 NK

FC65D

65

30

1 NA + 1 NK

FC80D

80

37

1 NA + 1 NK

FC95D

95

45

FC115D

115

55

1 NA + 1 NK -

FC150D

150

75

-

FC220D

220

110

-

FC260D

260

140

-

FC300D

300

160

-

FC400D

400

200

FC475D

475

250

-

0400 0475

FC580D FC650D

580 650

315 355

-

0580 0650

FC750D

750

400

-

0750

Mekanik kilit siparifl kodlar› : Tip Siparifl kodu FC09D...FC32D 8DD-MK000-0001 FC40D...FC95D 8DD-MK000-0002 Bobin gerilimleri : Kontaktörlerin bobin gerilimlerini afla¤›daki tabloya göre veriniz. 24V 50/60 Hz A5

42V

48V

110V 220V 230V 240V 380V 415V 440V 500V

D5

E5

H5

K5

N5

R5

S5

T5

U5

Örnek1:

220 V, 50/60 Hz bobin gerilim için; K5.

Örnek2:

AC3 s›n›f› 32 A, nor malde kapal›, bobin gerilim 48 V 50/60 Hz olan kontaktör için: FC - 32DO1 E5. AC3 s›n›f› 95 A, nor malde 3 kapal› ve 1 aç›k yard›mc› kontakl›, bobin gerilim 220 V 50/60 Hz olan kontaktör ihtiyac› iç FC - 95D11K5 + FCB-F02 (Kontaktör ile 1 adet FCB - F02 kontak blo¤u yeterli olacakt›r.)

Örnek3:

Kontaktör tip kodlar›n tan›mlar› :

FC - 50 D 11 K5

(Örnek kontaktör tipi) Bobin gerilim de¤eri Yard›mc› kontak say›s› (1) Kontaktör tipi (2)

11/11

V5

(1) ilk rakam normalde aç›k (NA) kontak say›s›n›, ikinci rakam normalde kapal› (NK) kontak say›s›n› gösterir. Örnek; 11 = 1 NA + 1 NK (2) M : Mini kontaktör

Anma ak›m› (AC-3)

D : Standart kontaktör

Federal kontaktör

DK : Kompanzasyon kontaktörü

KONTAKTÖRLER Kompanzasyon Kontaktörleri: Kompanzasyon kontaktörleri kondansatör anahtarlamas› için tasarlanm›fl olup, özel tasar›mlar› sayesinde kompanzasyon devrelerinde emniyetle kullan›labilir. Kontaktörler, sahip olduklar› ak›m s›n›rlay›c› kontak bloklar› sayesinde kondansatörlerin kalk›fl ak›mlar›n› s›n›rland›r›r. Böylece gerek kondansatörlerin gerekse devre koruyucu cihazlar›n ömrü uzar. FEDERAL kompanzasyon kontaktörlerinin normal kontaktörlerden tek fark› kontaktör üzerinde ana kontaklara paralel ba¤lanan ak›m s›n›rlay›c› dirençlere sahip geçifl blo¤u olmas›d›r.

Kompanzasyon kontaktörünün kullan›m sebepleri: Bilindi¤i gibi kondansatörler ilk devreye al›nma an›nda 1 ile15 kHz aras›nda yüksek frekans ve anma ak›m›n›n onlarca kat›na ç›kabilen, çok k›sa süreli yüksek ak›mlara sebep olurlar. Bu ak›mlar› s›n›rlamak için kondansatörün ba¤land›¤› her üç faza da endüktans (flok bobini) ilave edilebilir. Ancak pratik olarak bu ifllem zor oldu¤u için sadece bu amaç için dizayn edilen kompanzasyon kontaktörleri kullan›l›r. Bu sayede kontaktörün ömrü normal kontaktöre göre %100 artacakt›r. Örnek vermek gerekirse normal kontaktörlerin maksimum yükte

elektriksel ömürleri 100.000 ise, kompanzasyon kontaktörlerinin ömrü 200.000’dir. Çal›flma prensibi: Kompanzasyon kontaktörlerin çal›flma prensibi flöyledir. Kontaktör bobini enerjilendi¤i zaman, ilk olarak geçifl blo¤unun kontaklar› kapan›r. Kondansatörün ilk kalk›fl ak›m› bu kontaklar›n üzerinden geçtikten ortalama 3,5 ms sonra geçifl blo¤unun kontaklar› aç›l›r ve kondansatörlerin nominal ak›m›n› ana kontaklar tafl›r.

Devre fiemas› : L1

L2

L3

L1

L2

L3

Direnç (R)

A1

Direnç (R)

21 22

A2

T1

T2

A1

33 (R)

34

A2

T3

T1

Anma kondansatör gücü (kVAr) Q ≤ 40°C

FC18DK

F C 1 2 DK

Kullan›m s›n›f› AC-6b Iemax Ue ≤ 415 V Anma ›s›l ak›m› (Ith)

21

33

14

22 (R)

34

T3

fiekil-3 FC-65DK; FC-95DK

fiekil-2 FC-12DK; FC-18DK; FC-25DK; FC-32DK

Kontaktör tipi

T2

13

FC25DK

FC32DK

FC95DK

F C 6 5 DK

FC150DK

A 8

15

23

29

43

72

101

A 25

32

40

50

80

125

200

220/240 V

3

6

7

10

15

30

40

380/415 V

5

10

15

20

30

50

70

V 690

690

690

690

690

690

690

8

8

8

8

8

8

200.000

200.000

200.000

200.000

200.000

200.000

Anma yal›t›m gerilimi Anma darbe dayan›m gerilimi

kV 8

Elektriksel ömür (açma-kapama)

200.000

Yard›mc› kontak say›s›

1NA + 1NK 1NA + 1NK 1NA + 1NK 1NA + 1NK 2NA + 1NK 2NA + 1NK 1NA veya 1NK

A¤›rl›k

kg 0,39

0,40

0,58

0,60

1,36

1,58

2,65

Bobin güç sarfiyat›

W 2

2

2,7

2,7

8

5,5

4,5

Kutup bafl›na güç kay›plar›

W 0,45

1,00

1,00

1,30

6,50

11,50

11,50

Nm 1-1,5

1-1,5

1,2-2

1,2-2

3,5-4,5

6-10

6-10

Max. - min. s›kma torku

11/12

KONTAKTÖRLER Kompanzasyon kontaktörlerinin siparifl kodlar› : Tip AC-6b Ie (A) kVAr 400 V Standart yard›mc› kontak Siparifl kodu 5 FC12DK 8 1 NA + 1 NK 10 FC18DK 15 1 NA + 1 NK 15 FC25DK 23 1 NA + 1 NK 20 FC32DK 29 1 NA + 1 NK 30 FC65DK 49 2 NA + 1 NK 50 FC95DK 72 2 NA + 1 NK 1 NA FC-150DK 101 70 1 NK Kompanzasyon kontaktörü aksesuarlar› siparifl kodlar› :

Tip Kompanzasyon blo¤u Kompanzasyon direnç blo¤u

Siparifl kodu

FC12DK / FC18DK

FC25DK / FC32DK 57 46 40

35

140-150

35

130-140

34.5

117-122 131-136

FC65DK / FC95DK

FC150DK

90

75

75

230-250

72,5

200-210

40

150

122 75

11/13

KONTAKTÖRLER Elektrik yüklerini devreye al›p ç›kartmada mekanik kontaktörler yerine güç elektroni¤i elemanlar›n›n kullan›m› teknolojinin ilerlemesi ile daha fazla kullan›m alan› bulmaktad›r. Tristör anahtarl› kompanzasyon kontaktörü ile çok h›zl› açma kapama yap›labilir. Böylece kademenin bir periyotluk süre içinde devreye girip ç›kmas› sa¤lan›r. Özelikle otomotiv, ka¤›t, ambalaj, g›da, tekstil, cam ve çimento sektöründe kullan›lan: punto kaynak makinas›, liman vinç, kaynak makinalar›, asansör, matkap, elektrik ark f›r›nlar›, darbeli yükler, indüksiyon ocaklar› gibi çok h›zl› devreye girip ç›kan büyük güçlü yüklerin h›zl›

kompanzasyonu yap›labilmektedir. Geliflen teknoloji ile birlikte güç elektroni¤i anahtarlama elemanlar›n›n ak›m ve gerilim kapasiteleri artmakta fiyatlar› ise ucuzlamaktad›r. Afla¤›da da belirtildi¤i gibi yar›iletkenlerle yap›lan anahtarlaman›n mekanik anahtarlama karfl›s›nda önemli üstünlükleri vardır. Yar›iletken anahtarlama yapman›n avantajlar› : ·Hareketli parça içermezler ·Anahtarlama an›nda ark oluflmaz ·Afl›nma olmaz ·Kontrol taraf›nda indüktans bulunmaz ·Sessizdir

I

·Elektromanyetik parazit oluflturmaz ·Yüksek anahtarlama h›z›na sahiptir ·Güvenirli¤i yüksektir ·Uzun ömürlüdür ·fiok ve titreflimlere dayan›kl›d›r ·Faz aç›s› s›f›r iken anahtarlama yapmak mümkündür ·Yüksek girifl ç›k›fl izolasyonuna sahiptir · Kademeler gerilimin s›f›r geçifl an›nda devreye al›nd›¤›ndan kontaktörlü sistemlerde oluflan ark olay› meydana gelmez ·Ayn› sistemden beslenen elektronik cihazlarda anahtarlama an›nda meydana gelen geçici darbeler, ani pikler, bozulmalar, parazitler meydana gelmez.

fiekil-4’de de görülece¤i gibi devreye girme esnas›nda kondansatörün çekti¤i afl›r› ak›m›n tepe de¤eri nominal ak›m›n tepe de¤erinin yaklafl›k olarak 5 kat› civarlar›ndad›r. t

fiekil-4: Bir kompanzasyon kondansatörünün kompanzasyon kontaktörü ile devreye al›nmas› an› I

Yar› iletken kontaktörle yap›lan anahtarlama iflleminde ise fiekil 5’de de görülece¤i gibi afl›r› ak›m oluflmamaktad›r.

t

fiekil-5: Ayn› kondansatörün yar›iletken kontaktörle devreye al›nmas› s›ras›nda kondansatör üzerindeki gerilim ve ak›m dalga flekilleri I

t

fiekil-6’da görülen ak›m darbeleri baflka bir kondansatörün devreye girmesiyle meydana gelen parazitlerdir. Baflka bir kondansatör devreye girerken çekti¤i harmonikli ak›m, kendisine paralel olarak devrede olan kondansatörlerden de çekilece¤i için bu tür parazitlerin oluflmas› kaç›n›lmazd›r. Kompanzasyon sistemindeki yar›iletken kontaktörle anahtarlanan kondansatörlerin devreye girmesi s›ras›nda, kendisi üzerinden bir afl›r› ak›m geçmeyece¤i gibi, fiekil 6’da görüldü¤ü gibi kendisine paralel baflka kondansatörler üzerinde de parazit oluflmayacakt›r.

fiekil-6 : Kompanzasyon kontaktörü ile anahtarlama yap›lan bir kompanzasyon kondansatörünün üzerinden geçen ak›mlar görülmektedir.

11/14

KONTAKTÖRLER fiekil-7’de bir kondansatörün kompanzasyon kontaktörü ile devreye al›nmas› an›nda çekti¤i ak›m dalga flekli görülmektedir. Burada ak›m darbelerinin arka arkaya parazit oluflturacak flekilde tekrarlanmas› kontaktörün kontaklar›n›n birbirine yap›flmas› an›nda oluflan mekanik titreflimlerden kaynaklanmaktad›r. Ak›m darbelerinin nominal ak›m›n10 kat›ndan daha fazla oldu¤u flekilden de görülebilir.

fiekil-7

fiekil-8’de tristör anahtarlamal› kompanzasyon kontaktörü ile anahtarlanan bir kondansatörün devreye girifl an›nda kaydedilmifl ak›m dalga flekilleri verilmifltir. Görülece¤i gibi devreye girme an›nda hiçbir afl›r› ak›m oluflmamaktad›r. Yaklafl›k 3 periyot kadar süren ak›mdaki dalgalanma devreye ba¤l› olan harmonik filtresi nedeniyle oluflan geçici bir durumdur. Bu flekilde devreye al›nan bir kondansatörün kendi üzerinden afl›r› ak›mlar geçmedi¤i gibi, kendisine paralel olan kondansatörlerin üzerinde de bir parazitlik oluflmayacakt›r.

fiekil-8

L1 L2 L3

fiekil-9 Tristör anahtarl› kompanzasyon sisteminde bir kademeye ait ba¤lant› flemas›

11/15

Not: Harmonik filtre reaktörü veya filtresiz kompanzasyon sistemlerinde ak›m s›n›rlay›c› reaktör kullan›lmas›, koruma için ise süper flink NH sigorta kullan›lmas› zorunludur.

KONTAKTÖRLER

FCT15K Çal›flma gerilimi Un Tepe gerilimi Anma ak›m› Tepe ak›m› (t=10 msn) Çal›flma s›cakl›¤› Depolama s›cakl›¤› Reaksiyon süresi max Kontrol gerilimi Kontrol ak›m› Anma kondansatör gücü Siparifl Kodu

V V A A °C °C ms

400 1200 15 320 -5 ... + 55 -40 ...+100 10 220 V AC, 12- 24 V DC-AC mA 22 kVAr 10 9DE-K3003-0015

FCT30K

FCT50K

400 1200 30 450 -5 ... + 55 -40 ...+100 10 220 V AC, 12- 24 V DC-AC 22 20 9DE-K3003-0030

400 1200 50 450 -5 ... + 55 -40 ...+100 10 220 V AC, 12- 24 V DC-AC 22 30 9DE-K3003-0050 65

FCT15K-FCT30K 8,6

70 55,6

5L3

2T1

4T2

6T3

79,6

51,7

107

143,9

3L2

20

79,6

51,7

135

12,6

8,6

65 20

70,8

90

1L1

70,8

92,4

100

12,6

135,2

20

20

38,5

38,5

124,3

11/16

KONTAKTÖRLER Federal Yüksek Ak›m Kontaktörleri: Omik, endüktif ve kapasitif AC ile DC devrelerinde, flebeke-jeneratör enversör sistemlerinde güvenle kullan›l›r. Kontaktörler TS EN 60947-4-1 standard›na uygundur. Normal olarak 3 kutuplu olan kontaktörler, siparifl üzerine 1,2 ve 4 kutuplu olarak da imal edilmektedir. Federal kontaktörleri DC ak›m›n› kesmek için dizayn edilmifltir. DC'de ark söndürme olay› AC'ye nazaran daha zor oldu¤u için, Federal kontaktörleri AC devrelerinde de emniyetli ve uzun ömürlü olarak kullan›labilir. Teknik de¤erler tablosunda muhtelif kullan›m s›n›flar› ve gerilimler için kontaktörlerin seçimi gösterilmifltir. Avantajlar›: - Ark kontaklar› oldu¤undan, demeraj ve kesme ak›mlar›nda ana kontaklar tahrip olmaz. - Büyük ark seperatörleri, manyetik üfleme ve özel kontak sistemi sayesinde kompakt kontaktörlerin dayanmad›¤› a¤›r flartlarda emniyetle kullan›labilir. - Yüksek frekanslarda bobin nüvesinin ›s›nmas› önlenmifltir. Bu özelli¤inden dolay› indüksiyon ocaklar›nda kullan›ma elverifllidir. - Kontaktör devrede iken gürültü yapmaz. - Güç sarfiyat› çok azd›r. - Gerilim dalgalanmalar›ndan etkilenmez. - Yeteri kadar yard›mc› kontak mevcuttur. (‹stenirse yard›mc› kontak say›s› artt›r›labilir.) - Yedek parça sorunu yoktur. - Elektriksel kilitleme yan›nda istendi¤inde mekanik kilitleme olana¤› da vard›r. - Bu avantajlar›n yan› s›ra ekonomik olmas› da bir avantaj teflkil eder. - Çift kontakl› olduklar› için yüksek elektriksel ömürleri vard›r.

R

S

T

660 V 3 ~

P(N)

N(P)

440 V – fiekil-10

11/17

N

P(N)

Bobin devresi: AC kumanda besleme gerilimi, bir köprü diyotla DC'ye çevrilerek kontaktör bobinine uygulanmaktad›r. Ba¤lant› flemas›ndan da görülece¤i gibi, bafllama butonu AC devresine, durdurma butonu ve termik röle açma konta¤› ise DC devresine konmufltur. Gerilim dalgalanmalar›ndan etkilenerek kontaktör açmaz. Mesela, kumanda besleme gerilimi (Us) 220V olan bir flebekede kontaktörün açmas› için gerilimin 55V'un (0.25xUs) alt›na düflmesi gerekir. Kontaktör ilk devreye girerken en fazla 4A, devrede iken en fazla 180 mA ak›m çekmektedir. Buradan da anlafl›yaca¤› gibi Federal kontaktörlerinin güç sarfiyat› çok azd›r. Bobin devresinde nüve saçlar›n›n kirlenmesi veya paslanmas›ndan dolay› kontaktörün ses ç›karmas› kesinlikle sözkonusu de¤ildir. Kontak sistemi: Kontaktörün ana devresinde ark ve ana kontaklar› mevcuttur. Kapama durumunda öncelikle ark kontaklar› devreyi kapat›r ve meydana gelebilecek nominal ak›m üzerindeki ani yol verme ak›mlar›n› bu kontak üzerine al›r. Daha sonra ana kontaklar kapanarak tam temas sa¤lanm›fl olur. Bu kapama düzeni sayesinde ana kontaklar›n birbirine çarparak tahrip olmas› ve oluflacak arklardan dolay› afl›nmas› önlenmifltir. Açma durumunda, bobin gerilimi kesilir kesilmez yay kuvveti ile öncelikle ana kontaklar, arkas›ndan da ark kontaklar› aç›l›r. Böylece meydana gelebilecek arkdan dolay›, ana kontaklar tahrip olmaz. Yard›mc› kontaklar: Kontaktör üzerinde 4 aç›k, 4 kapal› yard›mc› kontak vard›r. Bunlardan 2 aç›k

N(P)

220 V –

P(N)

660 V –

N(P)

ve 2 kapal› kontak, bobin devresinde kullan›lm›flt›r. Di¤er 4 kontak (2 aç›k, 2 kapal›) ise yedek olarak bulunmaktad›r. ‹stenirse bunlara 2 aç›k, 2 kapal› kontak daha ilave edilebilmektedir.

Ark seperatörleri: Kontaktördeki elektromanyetik üfleme ile, açma esnas›nda meydana gelen ark, ark seperatörleri içine do¤ru itilir ve seperatör içindeki ark bölücüleri, ark› bölerek ark›n sönmesini temin ederler. Dolay›s›yla kontaktörler, ark seperatörleri tak›lmadan gerilim alt›nda kesinlikle aç›l›p kapanmamal›d›r. AC ve DC devrelerinde ba¤lant› flekilleri: AC ve de¤iflik DC gerilimleri için kontaktörlerin ba¤lant› flekli fiekil-10’da gösterilmifltir. Ancak AC ve DC kontaktörlerinde açma yay› ebad› ve mesafesi farkl›d›r. Siparifllerde bu husus göz önüne al›nmal›d›r. Elektromanyetik üflemenin ark› seperatörler içine itebilmesi için, kontaktöre enerji daima seperatörlerin bulundu¤u üst terminallerden girilmelidir.

KONTAKTÖRLER

Tip

EC 300 EC 400 EC 630 EC 800 EC 1250

EC 1600

EC 2000

EC 2500

1250

1600

2000

2500

Kutup say›s› *

Ad. 1,2,3,4 1,2,3,4 1,2,3,4 1,2,3,4 1,2,3

1,2,3

1,2,3

1,2,3

Anma darbe dayan›m gerilimi

kV

Kullan›m s›n›f› (Ith) Ie max

AC1 A 300 ≤ 40°C

8

400

630

800

8

8

8

8

8

8

8

220 / 230 V

kW 75

110

160

200

370

470

580

730

380 / 400 V

kW 132

200

280

335

630

790

980

1230

500 V

kW 180

257

355

450

740

960

1190

1490

Kompanzasyon devrelerinde 380 / 400 V kVAr 150

200

250

300

450

525

655

820

Anma yal›t›m gerilimi

690

690

690

690

690

690

690

Motor kontrolü için (Sincap kafesli motorlar)

3 ~ AC3

Ui

~ V 690

Us (AC)

~ V 24, 48, 110, 220, 240, 380, 415

Us (DC)

– V 24, 48, 110, 220, 240, 380, 415

Bobin gerilimi Bobin gerilimi çal›flma aral›¤›

xUs

~ V 0,72 - 1,1

NA (10A)

Ad 2

2

2

2

2

2

4

4

NK (10A)

Ad 2

2

2

2

2

2

4

4

Yard›mc› kontaklar Çekmede

W 800

800

800

800

880

880

1760

1760

Tutmada

W 26

26

26

26

35

35

70

70

50000

50000

50000

50000

50000

50000

50000

Bobin güç sarfiyat› Mekanik ömür

Operasyon 50000

En

mm 245

245

245

245

245

245

500

500

Boy

mm 462

462

462

462

577

577

710

710

Yükseklik

mm 370

370

370

370

370

370

370

370

A¤›rl›k

kg 28,6

29,2

29,8

30,4

44,2

44,8

88,4

89,6

Kutup bafl›na güç kay›plar›

W 6

11

26

42

52

85

80

125

Boyutlar

Us: Kumanda besleme gerilimi. * Yüksek Ak›m Kontaktörleri standart olarak 3 kutuplu üretilmektedir.

11/18

KONTAKTÖRLER

43 44 84

Kapama I 4

4

K

3

4

3 K

ON

95

1

Nötr Faz

96 OFF

Klemens Ba¤lant› fiemas› R

32 K 31 e02

6

2 e2

83

71 K 72

5

4

3

e01

3

1

R

2

Ba¤lant› flemas› :

e02

5A 5

4

3

R

11

23

31

43

51

63

71

83

12

24

32

44

52

64

72

84

K

KD 6

1

95 e2 96 1

Yard›mc› Kontak Blo¤u Ba¤lant› fiemas›

Açma 0 2 5

K 1

e01 e02 e2

2

N

: 6A sigorta : 5A sigorta : Termik röle konta¤› (Kullan›c› iste¤ine ba¤l›) : Kullan›c›n›n yapaca¤› ba¤lant›lar (Stop düzene¤i) : Gerilim bölücü direnç (2200 Ω - 75 W) : Köprü diyot : Bobin

R KD K

fiekil-11

- : S›ra klemensleri - VRN=220 V için R1=(2200±%5)Ω-75W - Stop butonunu flemadaki gibi DC devresine koyunuz, aksi halde açmada bir gecikme olacakt›r. - 5 ve 6 no'lu klemensler test için k›sa devre edilmifltir. Kullan›c› bu hususa dikkat etmeli ve flemaya göre ba¤lant› yapmal›d›r.

Mekanik kilitleme ba¤lant› flemas›:

Kontaktörlerin siparifl kodlar› :

660

Tip EC 300 EC 400 EC 630 EC 800 EC 1250 EC 1600 EC 2000 EC 2500

11/19

kW 400 V 132 200 280 325 630 790 980 1230

Stadart yard›mc› kontak Siparifl kodu 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK 4 NA + 4 NK

Bobin gerilimleri : 50/60 Hz DC

fiekil-12

AC-3 Ie (A) 300 400 630 800 1250 1600 2000 2500

24 V A5 A6

48 V E5 E6

380 V 220 V 110 V 240 V S5 K5 H5 R5 S6 K6 H6 R6 : Kutup say›s›. (1, 2, 3, 4 gibi)

415 V T5 T6

KONTAKTÖRLER EC300-EC400-EC630-EC800 Tip: Enerji girifli Separatörler

145

Ø12.5

Montaj deli¤i 14

14

Ø12.5

Montaj deli¤i

100 mm.(min) 40 25 65 170

138

370

435

EC1250 - EC1600 Tip: Enerji girifli

145

Separatörler

245

Ø12.5 Montaj deli¤i 14

14

Ø12.5

Montaj deli¤i

44 86

25 308 550

EC2000 - EC2500 Tip: Enerji girifli Separatörler 100 mm.(min)

14

Montaj deli¤i

Ø12.5

370

Montaj deli¤i

180

Ø12.5

130

145

25

Montaj plakas›

100 mm.(min)

14

44 86

25 308 550 642

15

500

11/20

TERM‹K RÖLELER

Termik Röleler FTR25 0.1A ... 25A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Karakteristik Eğriler Teknik Tablo Sipariş Kodları Teknik Resimler

FTR32 25A - 32A

EN 60947-4-1 TS EN 60947-4-1 IEC 60947-4-1 CE Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi

: 2000 m (max) : %50 (40oC), %90 (20oC) : -5oC ile + 40oC aras› : III

1 1 1 2 3

TERM‹K RÖLELER Termik röleler afl›r› yük veya faz kesilmesi durumunda motoru kontaktör yoluyla devre d›fl› b›rak›r yani termik röle ile donatılan bir kontaktör, çok daha kullanıfllı ve faydalı bir cihaz haline gelir. Zira kontaktöre bir termik röle eklemekle hem kontaktöre ba¤lı tüketici aflırı akıma karflı korunur hem de kontaktör aflırı akım dolayısıyla bafl gösteren aflırı ısınmanın etkilerinden korunmufl olur. Federal Termik Röleler TS EN 60947-4-1, IEC60947-4-1 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak 32A’e kadar, çevre s›cakl›¤›na karfl› kompanze edilmifl olarak üretilmektedir.

120

S›n›r ak›m

t 50

d

20 10 5 2

Termik rölede her faz bir afl›r› ak›m aç›c›s›na ba¤l›d›r. Bimetaller ›s›nd›klar›nda diferansiyel açma çubu¤unu iterek devreyi açt›r›r. Fazlardan birinin kesilmesi durumunda bimetallerden sadece ikisi çal›fl›r ve afl›r› ak›m aç›c›s› afl›r› yükleme durumunda oldu¤undan daha çabuk iflleme geçer. Termik röle mekanizmas› çevre s›cakl›¤›ndaki de¤iflmeleri kompanze ederek, rölenin çevre s›cakl›¤›ndan etkilenmesini önler.

1

So¤uk

s

10

S›cak

5 3 2 1 1

2

1,5

5

10

xIe

fiekil-1: Termik aflırı akım rölesinin so¤uk ve sıcak iflletme durumları için açma karakteristikleri

h

Zaman

S›n›f 10 A

Ayar akımı tarafından ısıtılan bir röle için açma karakteristi¤inin ortalama de¤erleri, so¤uk durumda iflletmeye sokulan rölenin açma de¤erlerinin yaklaflık %10 - %30'u kadardır. Bu de¤erler, ayar akımının 1,05 -1,2 katları arasında bulunan sınır akım fliddetlerine ba¤lıdır.

2

t 1 40 20 d

Termik aflırı akım rölesinin s›cak iflletme durumundaki açma karakteristi¤inin ortalama de¤eri, so¤uk iflletme durumundaki rölenin açma karakteristi¤inin altındadır. Yani belirli bir açma akımında so¤uk röle, sıcak durumdaki röleden yaklaflık 1/4 oranında daha geç açar. Bu olay, rölenin ve korunacak olan cihazın güvenli¤i bakımından önem taflır. IEC 60947-4-1'e göre, motorlar için sıcak durumda 1,5 katı yüklemede rölenin en geç 2 dakikada devreyi kesmesi flart koflulmufltur.

fiekil 1'de görüldü¤ü gibi, sıcak durumdaki bir rölenin açma zamanı, 1,5xIe’de 5 dakikadan yaklaflık 2 dakikaya düflmektedir. Termik rölenin açma akım de¤erleri bakımından IEC 947-4-1'e göre sınır açma de¤erleri bildirilmifltir. Buna göre 20°C ortam sıcaklı¤ında ve so¤uk durumda termik rölenin, Ie ayar akımının 1,05 katında iki saat içinde açmaması ve sıcak durumda 1,2 katında iki saat içinde açması flart koflulur. Buna göre rölenin sınır açma akımı Ia = (1,05 -1,2)xIe olarak belirlenir. Ayrıca rölenin s›cak durumda 1,5xIe aflırı akım de¤erinde iki dakikada açması, so¤uk durumda 7,2xIe aflırı akım de¤erinde ise, gecikme de¤erine ba¤lı olarak, 2 saniyede veya 5 saniyede açması istenir.

10 4 2 1 40 20

s

10 4 1 2 3

2 1 0.8 0.8 1

2

4

6

10

17 20

xIe

fiekil-2: Termik aflırı akım rölesinin ak›m zaman grafi¤i 1: 3 fazl› dengeli çal›flma (so¤uk hal) 2: 2 fazl› dengeli çal›flma (so¤uk hal) 3: 3 fazl› dengeli çal›flma (s›cak hal)

12/1

Açma Ak›m›

Gecikme Zaman›

‹flletme Durumu

1,05 Ie 1,20 Ie 1,50 Ie 7,2 Ie

> 2 saat < 2 saat < 2 dakika > 2 saniye

So¤uk S›cak S›cak So¤uk

Aç›klama S›n›r Açma Ak›m› S›n›r Açma Ak›m› -

Tablo 1. Her üç akım yolu eflit 20°C ortam sıcaklı¤ında yüklenen termik açma akımları ve aflırı akım rölesinin gecikme zamanları.

TERM‹K RÖLELER 1,5 Çevre s›cakl›¤› limit kompanzasyon de¤erleri

xIe

1,4 1,3

aç›k

1,2 S›n›r açma ak›m aral›¤›

1,1 kapal›

1,0 0,9 -25 -20

-10

0

10

20 30 40 Çevre s›cakl›¤›

50 55

fiekil-3: S›cakl›k kompanzasyonu

Kontaktör

Ak›m ayar sahas› Reset Butonu

Test butonu

Yard›mc› kontaklar: Temik aç›c›, biri kapayan ve di¤eri kesen iki konta¤› harekete geçirir. Kesen kontak motor kontaktörünü devreden ç›kararak motora giden enerjiyi keser. Kapayan kontak ise farkl› amaçlarla kullan›labilir.

Resim-1

Teknik Özellikler: Tip Ak›m Ayar Sahas›

(A)

Açma S›n›f›

S›n›f (A)

Anma Yal›t›m Gerilimi (Ui)

(V)

Anma Darbe Dayan›m Gerilimi (Uimp)

kV

Çal›flma Yüksekli¤i

m

S›cakl›k Kompanzasyonu Çal›flma Frekans›

Hz

1NA+1NK

Ie

220V

AC15

380V

FTR25 0.1 ... 25 10 690 6 2000 -25...+55 50/60 2.73 1.58

FTR32 23 - 32 10 690 6 2000 -25...+55 50/60 2.73 1.58

Siparifl Kodlar›: Tip

Amper Aral›¤› A

1.8-2.5 2.2-3.2 2.8-4 3.5-5 4.5-6.3 5.5-8 7-10 FTR25 9-12.5 11-16 14-20 17-22 20-25 FTR32 23-32

Motorlar üç fazlı olarak çalıflırken, faz iletkenlerinden birinin kopması veya sigortalardan birinin erimesi sonucunda motor normalde çekti¤i ak›mdan daha fazla ak›m çeker. Motorun yanma tehlikesiyle karfl› karfl›ya kalmamas› için termik rölede bulunan faz hata koruma özelli¤i devreye girerek kontaktör devreden ç›kar›l›r.

1NK Yard›mc› kontak

1NA Yard›mc› kontak

Yard›mc› Kontaktör

E¤er üç kutuplu termik röle, iki kutuplu olarak yüklenirse, açma zamanı %10 kadar ve bir kutuplu yüklenirse %20 kadar artar. Sınır akım de¤erleri ve açma karakteristi¤i, 20°C ortam sıcaklı¤ına göre belirlenmifltir. De¤iflik ortam sıcaklı¤ında açma zamanı de¤iflik de¤er alır. Bunun sonucu olarak sınır akım de¤eri düfler ve röle daha erken açma yapar. Mesela 50°C ortam sıcaklı¤ında sınır akım %20 kadar daha düflük olur. Bunun aksine ortam sıcaklı¤ı ne kadar düflük olursa, 20°C'deki aynı açma zamanı için daha fazla akım ısısına ihtiyaç olur. Belirli flartlar altında e¤er röle ve korunacak olan cihaz, mesela motor, aynı ortam sıcaklı¤ında çalıflırlarsa ve ısınmaları eflit olursa, rölenin açma karakteristi¤inin ortam sıcaklı¤ına ba¤ımlı olması bir avantaj sa¤lardı. Fakat bu flartların özellikle uzaktan kumandalı sistemlerde ve kapalı bir mahfaza içinde bulunan rölelerde her zaman gerçekleflmesi mümkün de¤ildir. Bu durumda korunacak olan cihaz ile röle aynı ortam sıcaklı¤ında bulunmayabilirler. Güvenli bir koruma sa¤lamak için sadece röle ile motorun aynı ortam sıcaklı¤ında bulunmaları da yeterli de¤ildir. Aynı zamanda rölenin açma sınır ısınması, motorun müsaade edilen ısınmasına da eflit olmalıdır. Genellikle bu iki flartın birlikte yerine getirilmesi mümkün de¤ildir. Bu yüzden sıcaklık derecesinin de¤iflmesine paralel olarak, rölenin Ie ayar akımın› da sürekli bir flekilde düzeltmek gerekir. S›cakl›k de¤iflimlerinden dolay› termik aflırı akım röleleri bir ısınma kompanzasyonu ile donatılırlar. Bu sayede sınır açma akımı, 20°C’den farklı olan ortam sıcaklık derecelerinde dahi -25°C ile +55°C arasında (1,05-1,2)xIe sınır de¤erlerinde kalır. Böylece Ie de ayrıca bir düzeltme yapmaya gerek kalmaz.

K›sa Devre Koruma aM gG 4 6 6 10 6 10 8 16 8 16 12 20 20 12 25 16 35 20 50 25 50 25 63 30 63 40

Kullan›lacak Kontaktör Tipi

Siparifl kodu

FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC09D ... FC32D FC25D ... FC32D

9DD-T0001-0025 9DD-T0001-0032 9DD-T0001-0040 9DD-T0001-0050 9DD-T0001-0063 9DD-T0001-0080 9DD-T0001-0100 9DD-T0001-0125 9DD-T0001-0160 9DD-T0001-0200 9DD-T0001-0220 9DD-T0001-0250 9DD-T0002-3200

Reset butonu: Reset butonu otomatik veya manuel konumunda kullan›l›r. Otomatik (A) konumda, bimetaller so¤uduktan sonra, termik röle otomatik olarak kontaktörü devreye ald›r›r. Manuel (M) konumda ise bimetaller so¤uduktan sonra kontaktörün tekrar devreye girebilmesi için reset butonuna bas›lmas› gereklidir. Test butonu: Test butonuna bas›larak motor kontaktörünün devreden ç›k›p ç›kmad›¤› test edilir. Stop butonu: Acil durumlarda motor kontaktörünü devreden ç›karmak için kullan›l›r.

12/2

TERM‹K RÖLELER

56.5

64

79

FTR25 :

60

45

70

69

93

FTR32 :

63

12/3

56

‹Ç‹NDEK‹LER

Smart Röle 2A - 8A - 32A

Özellikler Kullanım Bağlantı Şeması Teknik Tablo Teknik Resim

1 1 2 3 3

TS EN 60947-4-1 EN 60947-4-1 IEC 60947-4-1 CE Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi

: 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -25oC ile +55oC aras› : III

SMART ERKEN UYARI RÖLES‹ SmartFR temelde iki farklı görevi icra etmek üzere tasarlanmıfltır. Birinci görevi ba¤lı oldu¤u sistemde ani olmayan, oluflum anında kullanıcının fark edemeyece¤i ancak zamanla artarak sistemi durma noktasına getiren arızalara karflı kullanıcıyı uyarmaktır (‹leri Erken Uyarı Sistemi). ‹kinci görevi ise anlık olan, en kısa süre içerisinde giderilmedi¤i taktirde sistemin deforme olmasına neden olan (aflırı akım, faz kesilmesi, faz dengesizli¤i vb.) arızalara karflı sistemi korumaktır (Koruma Sistemi). SmartFR ilk görevinde sadece kullanıcıy› uyarmakla yetinirken ikinci görevinde direkt olarak arızaya kendisi müdahale ederek sistemi durdurmaktad›r. SmartFR IEC60947-4-1 standartlarına ve CE normlarına uygun olarak üretilmektedir. Avantajlar›: - Bak›mc›n›n iflini kolaylaflt›r›r. - Plans›z durufllardan kaynaklanan maliyet kay›plar›n› azalt›r. - Bak›m onar›m maliyetlerini düflürür. - Yat›r›mlar› korur. - Ürünün kalitesini korur. - Üretilebilirli¤i ve verimlili¤i artt›r›r. - Hata tespitindeki zaman kay›plar›n› azalt›r. Uygulama Alanlar›: - Pompalar - Fanlar - Konveyör motorlar› - Yüksek bas›nçl› ya¤ pompalar› - Gaz kompresörleri - Hava kompresörleri - Pres motorlar› - Hidrolik pompalar› - Eksantrik pres motorlar› - Düflük bas›nçl› su pompalar› - Ö¤ütme motorlar› - Kar›flt›r›c›lar - Paketleme makineleri

1. “Güncelle” Butonu: MCM’in yeni çal›flma koflullar›n› ö¤renmesi için gerekli komutu gönderir. “Güncelle” butonunun kullan›m›na dikkat edilmelidir. Yeni çal›flma koflulu oluflmad›ysa kesinlikle kullan›lmamal›d›r. 2. “Sistem Silme” Butonu: MCM’in ö¤rendi¤i tüm çal›flma koflullar›n› haf›zadan silmek için gerekli komutu gönderir. Sadece fabrika ayarlar›na geri dönülmek istenildi¤inde kullan›lmal›d›r. “Sistem Silme” butonuna uzun bas›larak haf›za silinir. Bu komuttan sonra Smart FR ö¤renme ifllemlerine en bafltan bafllar. 3. “Hata Silme / MCM Mod & Motor Durumu” Seçme Butonu: Bu buton iki ifllevi yerine getirmek için kullan›lmaktad›r. Birincisi “faz hatalar›” ve “afl›r› ak›m” hatalar›nda röleyi resetlemek, ikincisi ise sistem normal çal›fl›yorken, “MCM Mod” ya da “Motor Durumu” menü seçimini yapmak için kullan›l›r. Sistem “afl›r› ak›m” ya da “faz hatas›” alarm› verdiyse “3” numaral› butona (butonun hata silme ifllevi aktiftir) uzun bas›larak röle resetlenir. Sistemde her hangi bir hata yoksa “3” numaral› butona (butonun mod seçme ifllevi aktiftir ) uzun bas›larak, MCM Mod ve Motor Durumu menüleri aras›nda geçifl yap›labilir. 4. Termik Ayar Switchi: Motorun nominal ak›m›na göre SmartFR’nin termik sahas›n› ayarlamaya yarar. 5. “L-N”: Röle besleme giriflidir. Röle 220 V 50 Hz ile çal›fl›r.

11 9 1 2

10

3 4

8

12 6

7

5

1. Güncelle Butonu. 2. Sistem Silme Butonu. 3. Hata Silme / MCM Mod & Motor Durumu Seçme Butonu. 4. Termik Kademe Ayar Switchi. 5. L-N Röle Besleme Girifli. 6. NO yardımcı kontak. 7. NC yardımcı kontak. 8. Koruma Sistemi Gösterge Ledleri. 9. MCM Mod & Motor Durumu Seçme Ledleri. 10. MCM Mod & Motor Durumu Gösterge 13/1

Ledleri. 11. ‹¤neli Bara (Faz Girifli). 12. Faz Çıkıfl Klemensi (Motor Ba¤lantı Klemensi). Bu elemanlar afla¤ıda sırasıyla açıklanmıfltır.

6. “NA” Kontak: Normal durumlarda aç›k, “sistemi durdur”, “afl›r› ak›m”, “faz yok” uyar› ve hatalar›nda kapal› konuma geçen kontakt›r. Sistem ar›za verdi¤inde “NA” konta¤›n›n kontrol edebilece¤i bir uyar› sistemi ile (NA konta¤› kapand›¤›nda yan›p sönen bir lamba yada siren gibi) makine operatörleri uyar›labilir. 7. “NK” Kontak: Röleye enerji verildi¤inde kapal› olan, sadece ar›za durumlar›nda (“faz hatas›”, “faz s›ras› hatas›”, “afl›r› ak›m” gibi), motora yol veren kontaktör bobininin devresini açarak enerjiyi kesen kontakt›r. 8. Koruma Sistemi Gösterge Ledleri: - “Sistem Normal” Ledi: fiebeke koflullar›n›n ve motorun çal›flmas›n›n normal oldu¤unu gösteren leddir. - “Afl›r› Ak›m” Ledi: Motorun afl›r› ak›m hatas›na düfltü¤ünü gösteren leddir.

Sistem “afl›r› ak›m” hatas› vermifl ise “Hata Silme” butonuna uzun bas›larak hata silinebilir. - “Faz Yok” Ledi: Bu led üç ayr› durumu göstermek için kullan›l›r. Birincisi faz kopukluklar›n› göstermek, ikincisi faz s›ras› hatalar›n› göstermek üçüncüsü ise rölenin stand-by durumunda oldu¤unu göstermek için kullan›l›r. I. Faz Kopuklu¤u: Fazlardan en az biri koptu¤unda “faz yok” ledi 0,5 sn. aral›kla yan›p sönerek faz kopuklu¤unu gösterir. II. Faz S›ras› Hatas›: Faz s›ras› de¤iflti¤inde “faz yok” ledi sürekli yanarak faz s›ras›n›n de¤iflti¤ini gösterir. III. Stand-By Durumu: Röle stand-by durumunda iken “faz yok” ledi 1 saniye aral›kla yan›p söner. 9. “MCM Mod & Motor Durumu” Seçme Ledleri: - Sar› Led: MCM Mod ledidir. Bu led yand›¤› zaman gösterge panelindeki sar› renkli MCM ad›mlar› icra ediliyor demektir. - Turuncu Led: Motor Durumu ledidir. Bu led yand›¤› zaman gösterge panelindeki turuncu renkli motor durumu uyar›lar› oluflmufl demektir. 10.“MCM Mode & Motor Durumu” Gösterge Ledleri: a. normal / kontrol b. hatt› kontrol et / ö¤renme c. yükü kontrol et / gelifltirme d. bak›m gerçeklefltir / izleme e. sistemi durdur / güncelle MCM Mod ve Motor Durumu menüleri aras›nda, sistemde herhangi bir hata (“afl›r› ak›m”, “faz yok” ... vb.) yoksa gezinilebilir. Sistem normal çal›fl›yorken Hata Silme butonuna uzun bas›larak menüler aras›nda geçifl yap›labilir. Gösterge Paneli Kullan›m›: Turuncu led (Motor Durumu Ledi) yan›yorsa MCM Mode & Motor Durumu Gösterge ledlerinden yanan ledin karfl›l›¤› olan turuncu fontlu uyar›lar dikkate al›n›r (fiekil-1). Sar› led yan›yorsa (MCM Mod Ledi) MCM Mode & Motor Durumu Gösterge ledlerinden yanan ledin karfl›l›¤› olan sar› fontlu MCM ad›m› gerçeklefliyor demektir (fiekil-2). Afla¤›daki iki flekil bu durumu daha iyi aç›klamaktad›r.

fiekil-1: MCM, Motor Durumu için“Bakım gerçeklefltir” uyar›s› veriyor.

SMART ERKEN UYARI RÖLES‹ R S T N A1

VALARM 98

fiekil-2: MCM “Gelifltirme” ad›m›nda.

motor status / mcm mode normal / check check line / learn check load / improve perform maintenance / monitor stop system / update system normal overload line off Gösterge paneli HATA

11. ‹¤neli Bara Faz Girifli (R-S-T): ‹¤ne bara sayesinde Smart FR nin montaj› kontaktörün ç›k›fl klemensine kolayl›kla yap›labilir.

97

96 95

A2

L

N

R

S

T

HATA Ana ‹fllemci (Master MCU)

Besleme Kayna¤›

Sistem

Gerilim Girdileri

Model Motor

Ak›m Girdileri

UYARI

Yard›mc› ‹fllemci Slave MCU

T1 T2 T3

12. Faz Ç›k›fl Klemensi: Motor ba¤lant›lar›n›n yap›ld›¤› klemenstir. Yükseltme Aparat›: Yükseltme aparat› vas›tas›yla farkl› yükseklikteki kontaktörlere monte edilebilir, uyumsuzluk sorunu yoktur. KULLANIM 1. ERKEN UYARI S‹STEM‹: Erken uyar› sistemi iki k›s›mdan oluflmaktad›r. Birincisi MCM Mod k›sm›, ikincisi Motor Durumu k›sm›. 1.1 MCM Mod: MCM Mod'da motor tabanl› sistem ö¤renilerek sisteme ait referans model kurulur. Toplam 5 periyottan oluflur. Bu periyotlar; I) Kontrol: Motor tabanl› sistemin ba¤lant›lar›n›n do¤ru yap›ld›¤›ndan ve elde edilen verilerin kabul edilebilirli¤inden (nitelikli veriler oldu¤undan) emin olmak için sistemin genel kontrolünün yap›ld›¤› ad›md›r. Bu ad›mda faz s›ras› tespit edilir, faz aç›s›na bak›l›r, gerilim seviyeleri kontrol edilir, harmonik da¤›l›ma bak›l›r. Ard›ndan e¤er sistemden nitelikli veriler al›nabiliyorsa “Ö¤renme” periyoduna geçilir. Tüm bu ifllemlerin tamamlanmas› 30-180 sn aras›nda de¤iflmektedir. II) Ö¤renme: MCM’in referans modeli kurmak için motor ve yük davran›fl›n› ö¤renmeye bafllad›¤› ad›md›r. Gerçek sisteme çok yak›n referans model oluflturabilmek için, ö¤renme periyodu boyunca motorun nominal iflletme koflullar›nda çal›flt›r›lmas› tavsiye edilir. Bu periyot toplam 4000 iterasyondan oluflur. Ö¤renme periyodunun tamamlanmas› sistemin çal›flma süresine ve enerji kalitesine göre 2 - 3 gün aras›nda de¤iflebilir. III) Gelifltirme: MCM, referans modeli oluflturmaya devam ederken ö¤renme periyodunda kurdu¤u taban model üzerinden sistemi izleme görevini de icra etmeye bafllar. Gelifltirme periyodu 8000 iterasyondan oluflur ve tamamlanmas› yine yukar›da bahsedilen faktörlere ba¤l› olarak 4-6 gün sürer.

Blok Diagram

IV) ‹zleme: MCM’in sistemi izlemeye bafllad›¤› ad›md›r ve MCM zaman›n›n ço¤unu bu ifllevi yerine getirmeye harcar. Art›k referans model oluflturulmufltur, sürekli rejimde sistemden al›nan ak›m ve gerilim bilgileri ile referans model karfl›laflt›r›larak sistem izleme görevi icra edilir. Beklenenden farkl› ç›kt›lar›n oluflmas› durumunda “Motor Durumu” gösterge ledleriyle kullan›c› uyar›lmaya çal›fl›l›r. V) Güncelle: Zaman içerisinde MCM’in izledi¤i sistemin çal›flma koflullar› (yük durumu) de¤iflebilir. Yeni çal›flma koflullar› olufltu¤unda MCM bu durumu fark edecektir ve kullan›c›y› uyarmaya çal›flacakt›r (“yükü kontrol et”, “hatt› kontrol et” uyar›lar› ile). Kullan›c› sistemi kontrol ettikten sonra e¤er herhangi bir anormal durum yoksa ve çal›flma koflullar›n›n de¤iflti¤ine dair bilgiye sahip ise “Güncelle” butonunu kullanarak MCM'in bu yeni çal›flma koflullar›n› ö¤renmesini sa¤lamal›d›r. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus yeni bir çal›flma koflullar›n›n oluflup oluflmad›¤›ndan emin olunmas›d›r. Aksi taktirde bilinçsiz kullan›m MCM'in ar›za koflullar›n› da ö¤renmesine neden olaca¤›ndan sistemi izleme noktas›nda hata yapmas›na sebep olacakt›r. fiöyle ki; sistemin çal›flma noktas›n›n proses gere¤i de¤iflmedi¤ini, herhangi bir mekanik ya da elektriksel problemden dolay› de¤iflti¤ini varsayal›m ve kullan›c› “Güncelle” butonunu kullanarak MCM'i güncelleme yapmaya yönlendirdi¤ini düflünelim. Bu durumda MCM hata durumunu normal bir durummufl gibi alg›lay›p ö¤renecek ve ileride bu hatalarla karfl›laflt›¤›nda hiçbir tepki vermeyecektir. Bu nedenle “Güncelle” özelli¤inin kullan›m›nda çok dikkatli olunmal›d›r. Öncelikle uyar›n›n sebebi araflt›r›lmal›, ard›ndan gerekli ifllemler yap›lmal›d›r. Güncelle periyodu 2000 iterasyondan oluflur. Çevrim süresi yaklafl›k olarak 1-2 günde tamamlan›r. Güncelle periyodu tamamland›ktan sonra MCM otomatik olarak izleme periyoduna geri dönerek

sistem izleme görevine kald›¤› yerden devam eder. 1.2 Motor Durumu: Motorda oluflan ar›zalar›n kullan›c›ya bildirildi¤i hata ve uyar› ara yüzüdür. Toplam 8 tane hata ve uyar› göstergesi vard›r. Bunlar s›ras›yla; I) Normal: Sistemin normal rejimde çal›flt›¤›n› göstermektedir. II) Hatt› Kontrol Et: SmartFR’ye gelen enerjinin kontrol edilmesi gerekti¤ini göstermektedir. Harmonik bozulmalar, gerilim dengesizli¤i, kablolarda izolasyon zay›fl›¤›, klemens ve/veya motor terminalinde ba¤lant› zay›fl›¤›, kontaktör ar›zas› gibi durumlarda ortaya ç›kan uyar›d›r. Bu hatalar do¤as› gere¤i geçicidir ve kullan›c›n›n bu uyar›yla karfl›laflt›¤›nda ilk etapta herhangi bir müdahalede bulunmas›na gerek yoktur. Ancak uyar› süreklilik arz ediyorsa hatan›n kayna¤› bulunmal› ve giderilmelidir. III) Yükü Kontrol Et: Sistemdeki yük de¤ifliminden kaynaklanan bir problem oldu¤unu gösterir. Kullan›c› bu uyar›yla karfl›laflt›¤›nda öncelikle yükün proses gere¤i de¤iflip de¤iflmedi¤inden emin olmal›d›r. E¤er yük de¤iflimi prosesten kaynaklan›yorsa kullan›c› MCM’in Güncelle butonunu kullanarak bu yeni çal›flma noktas›n›n ö¤renilmesini sa¤lamal›d›r. Ancak yük de¤iflimi prosesten kaynaklanm›yorsa sistem kontrol edilerek ar›zan›n kayna¤› bulunmal›d›r. Ar›za giderildikten sonra Smart FR ve ba¤l› oldu¤u sistem devreye al›nmal›d›r. IV) Bak›m Gerçeklefltir: Birinci derece alarmd›r. Sistemde oluflan ve zamanla geliflerek belli bir seviyeye ulaflan ar›za durumlar›nda kullan›c›y› uyaran göstergedir. Bu uyar›yla karfl›lafl›ld›¤›nda üretim ak›fl› dikkate al›narak uygun bir zamanda sistemin bak›ma al›nmas› gerekmektedir. 13/2

SMART ERKEN UYARI RÖLES‹ Uyar›ya sebep olan ar›zalar; mekanik dengesizlik, rulman sorunlar›, rulman yata¤› sorunlar›, motor mil sorunlar›, rotor çubuklar›nda çatlak yada k›r›lma, stator sarg›lar›nda ve hat kablolar›nda izolasyon sorunu, afl›r› ya¤lama veya ya¤s›zl›k, sürülen sistemdeki mekanik sorunlar (diflli kutusu, kompresör, fan, pompa, pres, konveyör, vb.), fan b›çaklar›n›n sürtünmesi yada ar›zalanmas›, pompa contas›nda afl›nma gibi mekaniki ve/veya elektriksel ar›zalard›r. V) Sistemi Durdur: ‹kinci derece alarmd›r. Sistemde oluflan ve zamanla geliflerek hat safhaya ulaflan ar›za durumlar›nda kullan›c›y› uyaran göstergedir. Bu uyar› görüldü¤ünde sistemin acilen bak›ma al›nmas› gerekmektedir. Her an elektriksel ve/veya mekaniki ar›zan›n oluflmas› kaç›n›lmazd›r. SmartFR “Sistemi Durdur” uyar›s› verdi¤inde “NO” konta¤›n› kapat›r. Bu sayede “NO” konta¤›n›n kontrol edebilece¤i bir uyar› sistemi (NO konta¤› kapand›¤›nda yan›p sönen bir lamba ya da siren gibi) ile makine operatörleri uyar›labilir. 2. KORUMA S‹STEM‹: Koruma Sistemi; faz koruma rölesi ve termik rölenin her ikisini de içerisinde bar›nd›ran bir sistem olarak düflünülebilir. 3 ledli durum göstergesi vard›r I) Sistem Normal: Sistemin normal çal›flma noktas›nda sorunsuz çal›flt›¤›n› gösteren, 1sn aral›kla yan›p sönen leddir. II) Afl›r› Ak›m: E¤er AC motorun sürdü¤ü sistem afl›r› yüklenmeden dolay› daha fazla güce ihtiyaç duyarsa ya da sürülen sitemin mekanik k›sm›nda herhangi bir ar›za gerçekleflirse AC motor flebekeden nominal ak›mdan daha fazla bir ak›m çekmeye bafllayacakt›r. fiebekeden

çekilen bu afl›r› ak›ma karfl› önlem al›nmazsa motor sarg›lar›n›n yanmas› kaç›n›lmazd›r. Smart FR her faza ait ak›m› ölçer, en az bir fazdan geçen ak›m nominal ak›m›n %20 sinden fazlaysa açma zaman e¤risine göre motoru devreden ç›kararak motoru korur.

periyodik olarak faz s›ras›n› kontrol eder, herhangi bir sebepten dolay› faz s›ras› de¤iflmiflse motorun enerjisini keser. Faz s›ras›ndaki sorun giderildikten sonra sistem, “Hata Silme" butonuna uzun bas›larak tekrar devreye al›nabilir. R S T N

III) Faz Hatalar›: (1) Faz Kesilmesi: Fazlardan en az biri kesildi¤inde AC motor normal çal›flamaz, Bafllang›çta sistemde titreflim görülür, e¤er motora giden enerji kesilmezse belli bir zaman sonra motor sarg›lar› yanar ve motor deforme olur. Smart FR faz kesilmesine karfl› her üç faz› kontrol eder, e¤er herhangi bir fazda kesilme oldu¤unu tespit ederse motoru süren kontaktör bobininin enerjisini keserek motoru korumaya al›r. Faz kesilmesi sorunu giderildikten sonra sistem, “Hata Silme” butonuna uzun bas›larak tekrar devreye al›nabilir.

F A2 K A1

0-1 P

98 97 96 95 NO NC

(2) Faz seviyesi: En az bir fazda gerilim seviyesi düflerse motor dengesiz çal›flmaya bafllar. Böyle bir durumda motora giden enerji kesilmezse motor deforme olabilir. Smart FR her faz›n gerilim seviyesini kontrol eder, e¤er en az bir faz›n gerilim seviyesi nominal gerilimin %20 sinin alt›na düflerse motora giden enerjiyi keserek motoru korumaya al›r. Faz seviyesindeki düflme sorunu giderildikten sonra sistem, “Hata Silme” butonuna uzun bas›larak tekrar devreye al›nabilir.

3

N

~

Ba¤lant› fiemas› R

S

T

97 95

Kontrol Ünitesi 220V AC L N

T1 T2 T3

(3) Faz S›ras›: Motor dönüfl yönü önemli olan uygulamalarda R,S,T faz s›ras›n›n bilinmesi gerekmektedir. Smart FR, baralar›na ba¤lanan hatt›n faz s›ras›n› ilk yol vermede anl›k olarak kontrol eder. S›ralama do¤ru ise sistemi devreye al›r, yanl›fl ise sistemi devreye almaz. Ayn› zamanda sistem çal›flma halindeyken

L

98 96

Smart FR’nin beslemesi ile kontaktör beslemesini ayn› faz üzerine ba¤lamamaya özen gösteriniz.

Teknik Resim:

94,4 108 14

13

56,7

13/3

59,6

79,5

73,5

112

22,5

35

13

29

13

9,6

8

Teknik Özellikler: Tip : SmartFR32 Ak›m Ayar Sahas› : 9-32A Açma S›n›f› : AC - 15 Anma Darbe Gerilimi (Uimp) : 6000V Çal›flma Gerilimi : 220V AC Çal›flma Frekans› : 50 Hz Çal›flma S›cakl›¤› : -25oC, +55oC Yard›mc› Kontaklar : 1NA, 1NK NA: 5A @ 250V AC, 3A @ 30V DC NK: 5A @ 250V AC, 3A @ 30V DC

MOTOR KORUMA fiALTERLER‹

Motor Koruma fialterleri FMK25 16A / 80A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Seçim Tablosu Teknik Tablo Sipariş Kodları Aksesuarlar Sipariş Kodları Teknik Resimler

EN 60947-4-1 TS EN 60947-4-1 IEC 60947-4-1 CE Montaj pozisyonu Rak›m Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Kirlilik derecesi Kullan›m s›n›f›

: Kutusuz IP20 / Kutulu IP55 : 2000 m (max) : %50 (40oC) , %90 (20oC) : -5oC ile +40oC aras› : III : AC3

1 1 1 2 2 2 3

MOTOR KORUMA fiALTERLER‹ Federal FMK 25 tip flalterler özel olarak motor korumas› için tasarlanm›fl olup, boyut, montaj kolayl›¤› ve performans aç›s›ndan idealdir. TS EN 60947-4-1/IEC 60947-4-1 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. Afl›r› yük ve k›sa devre durumlar›nda mükemmel koruma sa¤larlar.

35 mm’lik montaj ray›na basit ve h›zl›ca monte edilebilir, özel bir aparat yard›m›yla iki vida kullan›larak sabitlenebilirler. FEDERAL FMK 25 tip flalterleri 11 kW (380/400 )’a kadar olan elektrik motorlar›n›n korumas›nda kullan›lmaktad›r. Bol aksesuar çeflidiyle kullan›c›n›n ihtiyaç duyabilece¤i bütün talepleri karfl›lamaktad›r.

Motor Koruma fialterleri Seçim Tablosu: Standart motor güçleri 1 faz 220 V 230 V 240 V

600 V 690 V

Termik ayar sahas›

0,06

A 0,1...0,16

3 faz 500 V

380 V 400 V 415 V

220 V 230 V 240 V

kW 0,02 0,06

0,06

0,09

0,16...0,25

0,06

0,09

0,12

0,18

0,25...0,4

0,09

0,12

0,25

0,25

0,4...0,63

0,06...0,09

0,09...0,12

0,18...0,25

0,37

0,37...0,55

0,63...1

0,12

0,18...0,25

0,37...0,55

0,55...0,8

0,75...1,1

1...1,6

0,18...0,25

0,37

0,75...1,1

1,1

1,5

1,6...2,5

0,37

0,55...0,8

1,1...1,5

1,5...2,2

2,2...3

2,5...4

0,55...0,75

1,1...1,5

2,2...2,5

3

4

4..6,3

1,1...1,5

1,5...2,5

3...4

4...5,5

5,5...7,5

6,3...10

2,2

3...4

5...7,5

7,5...9

11

10...16

3

5,5

9

11...12,5

15

16...20

5,5...7,5

11...12,5

15

18,5

20...25

Teknik Özellikler: Genel Mekanik ömür

operasyon 1.000.000 g 250

A¤›rl›k (~) Ana devreler Anma yal›t›m gerilimi Ui

V 690

Anma darbe dayan›m gerilimi Uimp kV 6

100.000 operasyon

Elektriksel ömür (AC 3 s›n›f›na göre) Min. - max. s›kma torku Min. - max. ba¤lant› kesitleri

Nm 2 ... 3 2

mm 0,75...4

Yard›mc› kontak blo¤u Anma yal›t›m gerilimi Ui

V 500

Termik ak›m Ith

A 6

Anma iflletme ak›m› Ie

230 V 3,5

(AC 15 ‘e göre)

400 V 2 500 V 1,5

K›sa devre koruma - max Min. - max. ba¤lant› kesitleri

kA 6 (gL, gG) 2

mm 0,75...2,5

Açma zaman› (sn)

A 25

Termik ak›m Ithmax = Iemax

1000 500 200 100 50 20 10 5 2 1 0.5 0.2 0.1 0.05 0.02 0.01 0.005 0.002 0.001

1

2

4

6 8 10

20

: Motor ak›m› fiekil-1 Ak›m-zaman e¤risi (20 °C için) (Ak›m, ayarlanan ak›m›n katlar›d›r.)

14/1

50

100

xIe

MOTOR KORUMA fiALTERLER‹

Tip FMK 25-0,16 FMK 25-0,25 FMK 25-0,4 FMK 25-0,63 FMK 25-1 FMK 25-1,6 FMK 25-2,5 FMK 25-4 FMK 25-6,3 FMK 25-10 FMK 25-16 FMK 25-20 FMK 25-25

K›sa devre açma ak›m› (A) 1,9 2,6 4,4 8 11 19 30 42 69 110 210 220 330

Ak›m ayar sahas› (A) 0,1...0,16 0,16...0,25 0,25...0,4 0,4...0,63 0,63...1 1...1,6 1,6...2,5 2,5...4 4...6,3 6,3...10 10...16 16...20 20...25

K›sa devre kesme kapasitesi Icu = Ics = Iq (kA) 220240 V 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 6 6 6

380- 500 V 415 V 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 3 100 3 100 3 6 3 4 2,5 4 2,5 4 2,5

Ön koruma sigortas› gL, gG (A) (I>Icu için)

660690 V 230 V 100 100 100 100 100 100 2,5 2,5 2,5 2,5 80 2 80 2 80 2

400 V

500 V

Siparifl kodu

690 V

25 35 50 50 63 63 63

20 25 35 35 35 50 50

80 80 80 80 Not : Mamüllerimiz 40 °C ye göre kalibre edilmektedir. Müflterinin iste¤ine göre bu de¤er de¤ifltirilebilir.

9LA-00000-0016 9LA-00000-0025 9LA-00000-0040 9LA-00000-0063 9LA-00000-0100 9LA-00000-0160 9LA-00000-0250 9LA-00000-0400 9LA-00000-0630 9LA-00000-1000 9LA-00000-1600 9LA-00000-2000 9LA-00000-2500

Ba¤lant› fiekilleri : 1

3

5

1

3

5

1

3

5

2

4

6

2

4

6

2

4

6

1 kutup

2 kutup

3 kutup

Aksesuarlar : Aksesuar ad› A¤›rl›k Tip FMK F-20 FMK F-10 FMK F-01 FMK F-11 Aksesuar ad› A¤›rll›k Tip FMK DGB-24 FMK DGB-48 FMK DGB-110 FMK DGB-220 FMK DGB-240 FMK DGB-380 FMK DGB-415 Aksesuar ad› A¤›rl›k Tip FMK A-24 FMK A-110 FMK A-220 FMK A-240 Aksesuar ad› A¤›rl›k Tip Siparifl kodu Aksesuar ad› A¤›rl›k Tip Koruma s›n›f› Siparifl kodu

: Yard›mc› kontak blo¤u : 35 g Kontak donan›m› 2NO 1NO 1NC 1NO+1NC

Siparifl kodu 8LA-A0020-0000 8LA-A0010-0000 8LA-A0001-0000 8LA-A0011-0000

Çal›flma gerilimi (50 Hz) 24 V 48 V 110 V 220 V 240 V 380 V 415 V

Siparifl kodu 8LA-B0000-0024 8LA-B0000-0048 8LA-B0000-0110 8LA-B0000-0220 8LA-B0000-0240 8LA-B0000-0380 8LA-B0000-0415

Çal›flma gerilimi (50 Hz) 24 V 110 V 220 V 240 V

Siparifl kodu 8LA-C0000-0024 8LA-C0000-0110 8LA-C0000-0220 8LA-C0000-0240

: Düflük gerilim rölesi : 65 g

: Açt›rma rölesi : 65 g

: Acil durum stop butonu : 35 g : FMK NAT : 8LA-D0000-0000 : Muhafaza kutusu : 240 g : FMK 55 ENC : IP 55 : 8LA-E0000-0000

14/2

MOTOR KORUMA fiALTERLER‹ Motor Koruma fialteri:

80

45

45

4

38 73.5 83

Yard›mc› Kontak: 41.5

45

80

26.5

9

77

Acil Stop Butonu:

7.5

15

34

48

54

31°

30

16

5

30

Ø2

30

15

24

71.5

41.5 66

135

Koruyucu Kutu:

95.5

80 39

18.5

Ø 16

60

52.5

55

14/3

58

R99

RÖLELER

Faz Koruma Röleleri FMFS

MTPR1

FSMK

Zaman Röleleri FT-30

FT-60

Say›c› FS72

Termostatlar FDT72

FDT96

‹Ç‹NDEK‹LER Motor Koruma, Faz Sırası ve Sıvı Seviye Rölesi Özellikler Teknik Tablo Ba¤lantı Şeması MTPR1 Motor Faz Koruma Rölesi Özellikler Teknik Tablo Ba¤lantı Şeması FSMK Faz Sırası ve Motor Koruma Rölesi Özellikler Teknik Tablo Ba¤lantı Şeması FT-30 Zaman Rölesi Özellikler Teknik Tablo Çalışma E¤risi FT-60 Zaman Rölesi Özellikler Teknik Tablo Çalışma E¤rileri FS72 Sayıcı Özellikler Teknik Tablo FDT72 Termostat Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler

1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 5

RÖLELER Motor Koruma, Faz S›ras› ve S›v› Seviye Rölesi Çok fonksiyonlu ve CE’ye uygun olarak imal edilen FMFS kontrol rölesi afla¤›daki fonksiyonlar› yerine getirmektedir. 1. Gerilim dengesizli¤i, faz kesilmesi: Her faz›n gerilimi nötr’e göre ölçülür. Bu ölçümde ayarlanan de¤erden daha fazla bir sapma görülürse ayarlanan sürenin sonunda ç›k›fl rölesini kapat›r. Motoru, faz kesilmesi, gerilim düflmesi ve yükselmesi durumlar›na karfl› korumufl olur.

Resim-1 FMFS Motor koruma, faz s›ras› ve s›v› seviye rölesi

3. S›v› seviye kontrolü: Röle, problar vas›tas›yla bir s›v›n›n seviyesini kontrol eder. S›v› seviyesi minimum seviyenin alt›na düfltü¤ünde ç›k›fl rölesini açar. Rölenin tekrar aç›labilmesi için s›v› seviyesinin maksimum seviyeye ulaflmas› gerekir. S›v› seviye kontrolü yap›lmayacaksa SSR+, Min. ve Max. uçlar› k›sa devre edilmelidir.

Ba¤lant› flemas› : R S T 0 R

S

SSR+

T Min Max Time I

%

Gain

K1

Min Max

A1 K1 A2

N

SSR+

2. Faz s›ras› kontrolü: Röle, faz s›ras›n› kontrol eder ve bir hata alg›larsa ç›k›fl rölesini kapat›r. Sistemi faz s›ras› hatalar›na karfl› korur.

1

2

Time dü¤mesi: FMFS bir gerilim ar›zas› alg›larsa, ç›k›fl rölesini “Off” etmesi için bekleme süresi. % dü¤mesi: FMFS herhangi bir faz›n 220 V’dan sapabilece¤i max.% de¤erini (min=176V, max=264V) belirler. Gain dü¤mesi: FMFS s›v› malzemesine göre hassasiyet ayar› yapar. Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi Röle kontaklar› Kontak gücü Uyar› Montaj flekli Ortam s›cakl›¤› Gecikme zaman› Gerilim dengesizli¤i Siparifl kodu

3

M 3

N fiekil-1

: 380 V AC 50 Hz : 1 NA , 1 NK : 250 V / 5 A AC : Normalde yanan, ar›za an›nda sönen led : Pano içine dikey ya da klemens ray›na : - 10°C, + 60°C : 0-5 sn : Ayarlanabilir (Max. %20) : 9HC-A0000-0000

MTPR1 Motor Faz Koruma Rölesi CE’ye uygun olarak üretilmektedir. Motorlar›n ar›zalanmalar›n› önlemek amac›yla tasarlanm›fl motor faz koruma rölesinin yerine getirdi¤i koruma fonksiyonlar› afla¤›da gösterilmifltir. 1. Faz Kesilmesi: Motorun herhangi bir nedenle 2 veya 1 faza kalmas› durumunda motor devreden ç›kart›l›r. 2. Gerilim Dengesizli¤i: Nötr-faz gerilim dengesizli¤i %20 (iste¤e ba¤l› olarak %40) s›n›r›n› aflarsa motor devreden ç›kar›l›r.

Resim-2 MTPR1 Motor faz koruma rölesi

Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi ‹flletme aral›¤› ‹flletme frekans› (Hz) Röle kontaklar› Ortam s›cakl›¤› Uyar› Ba¤lant› flekli A¤›rl›k Gerilim dengesizli¤i Siparifl kodu

Ba¤lant› flemas› : N R S T

N

R S T

Normal 2

3 1

0 I

K1

A1 K1 A2

1 2 3 M

fiekil-2

15/1

3

: 220 V AC : (0,8 – 1,2) x Un : 50 / 60 Hz : 1 NA, 1NK : -5°C, + 50°C : Normalde yanan, ar›za an›nda sönen led : Pano içine dikey ya da klemens ray›na : 0,25 kg : ‹ste¤e ba¤l› olarak %20 ya da % 40 : 9HB-A0000-0000

RÖLELER FSMK Faz S›ras› ve Motor Koruma Rölesi CE’ye uygun olarak üretilmektedir. Sanayi tesislerimizde yayg›n olarak kullan›lan elektrik motorlar›n›n ar›zalanmamas› için tasarlanm›fl faz s›ras› ve motor koruma rölesi afla¤›daki fonksiyonlar› yerine getirmektedir. 1. Faz Kesilmesi : Motorun herhangi bir nedenle 2 veya 1 faza kalmas› durumunda motor devreden ç›kart›l›r. Resim-3 FSMK Faz s›ras› ve motor koruma rölesi

2. Gerilim Dengesizli¤i: Nötr-faz gerilim dengesizli¤i %20 (iste¤e ba¤l› olarak %40) s›n›r›n› aflarsa motor devreden ç›kar›l›r.

Ba¤lant› flemas› :

3. Faz S›ras›: Faz s›ras›n›n ters oldu¤u durumlarda ( R, S ve T nin saatin tersi yönde oldu¤u durumlarda) motor devreye al›nmaz. Herhangi bir nedenle faz s›ras›n›n de¤iflmesi durumunda da motor devreden ç›kar›l›r.

N R S T

N

R S T

Normal

0 I

3

2

K1

A1 K1 A2

1 2 3

1

M 3

fiekil-3

Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi ‹flletme aral›¤› ‹flletme frekans› Röle kontaklar› Ortam s›cakl›¤› Uyar› Montaj flekli A¤›rl›k Gerilim dengesizli¤i Siparifl kodu

: 380 V AC : (0,8-1,2) x Un : 50 – 60 Hz : 1 NA, 1 NK : -5°C, + 50°C : Normalde yanan, ar›za an›nda sönen led : Pano içine dikey yada klemens ray›na : 0,15 kg : ‹ste¤e ba¤l› olarak %20 ya da % 40 : 9HG-A0000-0000

FT-30 Zaman Rölesi CE’ye uygun üretilmektedir. Endüstriyel otomasyonda çok genifl kullan›m alanlar› olan zaman röleleri, otomasyon düzenlerinin çal›flmas› için son derece önemlidirler. Çekmede gecikmeli olarak çal›fl›r. Röleye gerilim uyguland›ktan sonra t zaman gecikmesi (0-30 sn) bekledikten sonra yard›mc› konta¤›n› kapat›r.

Resim-4 FT-30 zaman rölesi

besleme t on kontak

Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi Röle kontaklar› Kontak gücü Uyar› Montaj flekli

off

FT-30 zaman rölesi çal›flma flekli

Ortam s›cakl›¤› Zaman ayar› Siparifl kodu

: 220 V AC, 24 V AC/DC : 1 NA , 1 NK : 250 V / 5 A AC : Röle çekili iken yanan led : Klemens ray›na montaj› ya da pano içine dik olarak civatalama yap›labilir. : - 10°C, + 60°C : 0-30 sn : 9HD-A0001-0030

15/2

RÖLELER FT-60 Zaman Rölesi CE’ye uygun üretilmekte olan çok fonksiyonlu zaman rölesidir. Endüstriyel otomasyonda çok genifl kullan›m alanlar› olan zaman röleleri, otomasyon düzenlerinin çal›flmas› için son derece önemlidirler. Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi Röle kontaklar› Kontak gücü Uyar› Montaj flekli Resim-5 FT-60 zaman rölesi

Ortam s›cakl›¤› Zaman ayar› X1 - X3 X2 - a Siparifl kodu

: 220 V AC, 24 V AC/DC : 1 NA , 1 NK : 250 V / 5 A AC : Röle çekili iken yanan led : Klemens ray›na montaj› ya da pano içine dik olarak civatalama yap›labilir. : - 10°C, + 60°C : 0-60 dk : Kontrol girifl uçlar› : 24 V girifl uçlar› : 9HD-D0002-0060

FT-60 Zaman Rölesi Çal›flma fiekilleri: besleme

kontrol girifli

on off

t

A)

F) on

kontak

t

kontak

t

off

Besleme gerilimine ba¤l› olarak çekmede gecikme

Kontrol girifline ba¤l› olarak salmada gecikme, kontrol girifli aç›k olurken aktif

besleme

kontrol girifli

G)

kontak

kontrol girifli

on off

H) kontak

on

kontak

off

Kontrol girifline ba¤l› olarak çekmede gecikme, kontrol girifli kapal› olurken aktif

on off

t

t

t

Besleme gerilimine ba¤l› olarak flaflör bafllang›çta aç›k besleme girifli

on

off

off t

on

kontak

off

Besleme gerilimine ba¤l› olarak salmada gecikme besleme girifli

t

t

on

C)

on off

t

B)

on

off

Kontrol girifline ba¤l› olarak salmada gecikme, kontrol girifli kapal› olurken aktif

on

kontrol girifli

on off

off

I)

D) kontak

on t

Besleme gerilimine ba¤l› olarak flaflör bafllang›çta kapal›

t

t off

on

Kontrol girifline ba¤l› olarak çekmede gecikme, kontrol girifli aç›k olurken aktif

15/3

off

kontrol girifli

E)

on

Kontrol girifline ba¤l› olarak salmada gecikme, kontrol girifli aç›k oldu¤unda röle aç›k olur, kontrol girifli kapal› oldu¤unda t gecikmesi kadar bekler ve röleyi kapal› yapar.

on off

kontak

kontak

t

off t

kontrol girifli

t

J)

kontak

on off t

t

on off

Kontrol girifline ba¤l› olarak salmada gecikme, kontrol girifli aç›k oldu¤unda röle aç›k olur ve t gecikmesini bekler, süre sonunda kapal› olur, kontrol girifli kapal› oldu¤unda ayn› ifllemleri tekrarlar.

RÖLELER FS72 Say›c› CE’ye uygun olarak üretilen Federal say›c›, impuls girifline ve çarpan faktörüne ba¤l› olarak sayma ifllemi yapar. Sayma ifllemi mikroifllemci kontrolünde yap›ld›¤› için hata oran› çok düflüktür. FS 72 program parametrelerini ve en son de¤erini enerji kesilse dahi 10 y›l haf›zas›nda saklayabilir. FS 72 say›c›ya encoder, proximity switch ve kontak yard›m› ile puls girilebilir. Girifl frekans› maksimum 130 Hz’dir.

Resim-6 FS 72 say›c›

Teknik Özellikler: ‹flletme gerilimi Röle kontaklar› Kontak gücü Uyar› Montaj flekli Ortam s›cakl›¤› Girifl frekans› Say›m aral›¤› Çarp›m katsay›s› Reset süresi Sensör besl. ç›k›fl› Ebat Siparifl kodu

: 220 V AC 50 Hz : 1 NA , 1 NK : 250 V / 5 A AC : Röle çekiliyken yanan led : Panoya önden : - 10°C, + 60°C : Max. 130 Hz. : 000000 - 999999 : 00.0001 - 99.9999 : 0.01-99.99 sn : 12 V DC : 72x72 : 9KS-D0100-0000

FDT72 Termostat CE’ye uygun olarak üretilen Federal Termostatlar, on-off ve zaman oransal kontrol metodu olmak üzere iki flekilde çal›fl›rlar. On-off kontrol metodunda, s›cakl›k, set edilen de¤ere ulaflt›¤›nda termostat rölesini açar, s›cakl›k de¤eri ayarlanan histerisiz de¤eri kadar düfltü¤ü anda, rölesini tekrar kapatarak istenen bölgede çal›flmaya devam eder. Zaman oransal kontrol metodu kullan›rken, set de¤erinin 4°C alt›nda ve üstünde cihaz on-off kontrol metodundaki gibi çal›fl›r. Ara de¤erlerde ise seçilen kontrol periyoduna ba¤l› olarak aç›l›p kapan›r. Resim-7 FDT72 termostat

Teknik Özellikler: ‹flletme Gerilimi Ölçme Kontrol Aral›¤› Güç Tüketimi Ortam S›cakl›¤› S›cakl›k Kompanzasyonu Hys Aral›¤› Kontrol Periyodu Kontrol Ç›k›fl› Montaj fiekli Ebat Siparifl kodu

: 220 V. AC. /50-60 Hz. : 0-400°C :≤3W : -10°C, +60°C : 0-50°C : 2°C, - 20°C (On-Off kontrol metodu kullan›rken) : 10 sn. – 200 sn. : Röle (220 V. AC. 3A.) : 1- On-Off kontrol metodu 2- Zaman oransal kontrol metodu : 72x72 (FDT 72) 96x96 (FDT 96) : 9KT-D0110-0400 9KT-D0210-0400

15/4

RÖLELER Motor Koruma, Faz S›ras›, S›v› Seviye Rölesi:

Faz S›ras› ve Motor Koruma Rölesi: Motor Faz Koruma Rölesi: Zaman Rölesi: 50

5

7

109

109

75

62

ø 6.5 50

Termostat (FDT72) :

Ø6.5

37

Termostat (FDT96) :

96

72

49

10 65

15/5

1.5

82

92

126.5

108.5

7

72

72

72

96

Say›c›:

60

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹

C Serisi Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri FECSAKP1 (Trifaze 400V) 40 kVAr - 50 kVAr

K Serisi Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri FEK-13 (Trifaze 400V) 5 kVAr ... 30 kVAr

‹Ç‹NDEK‹LER Güç Faktörü Düzeltme Metotları MKP Teknolojisinin Avantajları Aşırı Yüklere Karşı Koruma Güç Katsayısı Düzeltmek İçin Gerekli Kondansatör Kapasitesinin Hesaplanması OG Trafolarının Kompanzasyonu Üç Fazlı Asenkron Motorların Kompanzasyonu Kondansatör Geriliminin Belirlenmesi Teknik Özellikler Sipariş Kodları Teknik Resimler

FEK-13 (Trifaze 450V) 10 kVAr ... 30 kVAr

M Serisi Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri FEKM (Monofaze 400V) 1,67 kVAr ... 5 kVAr

TS EN 60831-1, TS EN 60831-2 EN 60831-1, EN 60831-2 IEC 60831-1, IEC 60831-2 CE Montaj pozisyonu : Dikey (desteklenerek yatay pozisyonda da ba¤lanabilir) Rak›m : 2000 m (max) Çevre s›cakl›¤› : -25oC ile +55oC aras› Koruma s›n›f› : IP00 (plastik klemens kapa¤› kullan›ld›¤›nda IP40)

1 1 2 2 3 3 3 4 4 5

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹ Büyük flebekelerin yükleri ço¤u zaman endüktif karakterdedir. Asenkron motorlar, endüksiyon f›r›nlar›, balastl› lambalar hep endüktif ak›m çektiklerinden, ba¤l› bulunduklar› flebekelerin güç katsay›lar›n› küçültürler. Güç katsay›s›n›n küçülmesi enerji iletim ve da¤›t›m hatlar›nda gerilim düflümlerine ve güç kay›plar›na neden olur. Bu durum verimi azalt›r. Düflük güç katsay›l› yükler; alternatör, transformatör ve devre elemanlar›n›n kapasitelerinin gereksiz yere büyük tutulmalar›na da neden olur. Bu durumda sistemden ekonomik bir flekilde faydalanmak mümkün olmaz. Güç katsay›s›n› düzeltmek için kullan›lan, Federal alçak gerilim güç kondansatörleri CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. Güç Faktörü : Yükün güç faktörü, görünürdeki güce aktif gücün oran› olarak tan›mlan›r. Cos , 1.00’a ne kadar yak›n olursa, flebekeden daha az güç çekilir. E¤er Cos =1 olursa, 400 V trifaze ana hatlarda 500 kW’›n iletimi 722A ak›ma ihtiyaç duyar. Cos =0,6’daki ayn› efektif gücün iletimi çok daha yüksek ak›ma yani 1203A ihtiyaç duyacakt›r. Bundan dolay› besleme trafolar› gibi da¤›t›m ve iletim ekipmanlar› da bu yüksek yük için boyutland›r›lmak zorundad›r. - Düflük güç faktörlü sistemler için, mevcut standartlara uygun elektrik gücünün iletimi, hem tüketici hem de flebeke da¤›t›m› için daha masrafl› olur. Daha fazla masraf›n bir di¤er nedeni ise, trafo ve jeneratörlerin sarg›lar› oldu¤u gibi, sistemin tüm ak›m›n›n neden oldu¤u, iletkenlerde oluflan ›s›dan kaynaklanan kay›plard›r. Genel flartlarda, bir trifaze sistemin güç faktörü düflerken, ak›m artar. Sistemdeki ›s› kayb› ak›m art›fl›n›n karesiyle orant›l› olarak artar.

Sonuç olarak: Elektrik kay›plar›nda azalma, güç faktörünü düzeltmekle sa¤lan›r. fiebeke, geniflleyen bir sistem için faydal› olabilecek ek yükü destekleyebilecektir. Güç faktörü düzeltilmesiyle da¤›t›mdaki yük düflecek ve bu da sistemdeki cihazlar›n ömrünün uzamas›n› sa¤layacakt›r. Güç Faktörü Düzeltme Metotları Kondansatörün sisteme sa¤lad›¤› karfl›t kapasiteli reaktif güç, elektrik yükünün ihtiyaç duydu¤u endüktif reaktif gücü telafi edebilir. Bu flebekeden çekilen reaktif güçte bir düflüflü temin eder ve Güç Faktörü Düzeltme (GFD) ad›n› al›r. Güç faktörü düzeltmenin en yayg›n metotlar›; Tek veya sabit GFD: Her bir yükün reaktif gücünün telafisi veya besleme ucundaki yükün azalt›lmas› (sabit ve/veya büyük güçte tek al›c›, yükler için). (fiekil-2) Grup GFD: Kondansatörün bir grup efl zamanl› çal›flan indüktif yüke ba¤lanmas›. (Örnek: Motor grubu, deflarj lambalar›) (fiekil-3) Merkezi GFD: Belli say›da kondansatörün bir ana güç da¤›t›m istasyonu veya ikincil istasyona ba¤lanmas›n›n yayg›n oldu¤u de¤iflen yükle genifl elektrik sistemleri için kullan›l›r. Kondansatörler, sürekli olarak flebekedeki reaktif güç talebini izleyen, mikroifllemci temelli reaktif güç kontrol rölesi arac›l›¤›yla kontrol edilirler. (fiekil-4) Reaktif gücün düzeltilmesinde kondansatörlerin yan› s›ra afl›r› uyart›l› senkron motorlar da kullan›l›r fakat; kondansatörlerin kullan›lmas›, senkron motorlara oranla daha yayg›nd›r.

MKP: MKP tipi, saf polipropilen folyo ile flekillendirilmifl düflük güç kay›pl› dielektrikten oluflur. Çinko metalize film, polipropilen filmin vakum alt›nda çinko buhar›na tutulmas› ile elde edilir. Bu, kondansatörün uzun çal›flma ömrünü garanti eder. Kondansatör elemanlar› vakumda kurutulur. Kondansatör kasas›na yerlefltirdikten sonra, yap›flkan poliüretan reçine veya kuru izolasyon gaz› konulur. MKP Teknolojisinin Avantajları : Basit yap› teknolojisinin bir sonucu olarak, MKP kondansatörleri daha az malzeme kullan›larak düflük maliyetle üretilir, bunun sonucu olarak kullan›c› daha az ücret öder. Daha kal›n dielektri¤e sahip olmas›na ra¤men, MKP kondansatörleri genelde benzerlerinden daha küçük yap›dad›r. MKP kondansatörleri, özel yüksek kapasitans ve yüksek AC yük kapasitesine sahiptir. Yukar›da belirtilen yap› ve yüksek kalitede malzeme kullan›lmas› sayesinde güvenilirlik ve uzun kullan›m ömrü garanti edilir. Ayr›ca Federal kondansatörleri küçük boyutlar› sayesinde kompanzasyon panolar›nda daha az yer kaplar. Kendi Kendini Onarma: Federal kondansatörler, alçak gerilim flalt tesislerinde ani gerilim sonucu oluflan delinmeleri kendi kendine onar›r. Delinme s›ras›nda ortaya ç›kan arklar metal tabakay› eritir ve bu arklar yal›tkan içerisindeki delinen k›sm› da izole eder. Böylece kondansatör tam gerilim mukavemetine ulaflarak problemsiz bir flekilde çal›flmaya devam edebilir. Bundan dolay› oluflan kapasite kayb› ihmal edilebilecek kadar azd›r.

Kontak Tabakas› Bobin

M

Metalizasyonsuz Bölge

fiekil-2: Sabit GFD

Bir Yüzü ‹letken Polipropilen Film fiekil-1: Çinko Metalize Polipropilen Film

M

M

M

fiekil-3: Grup GFD Aktif Enerji

16/1

Merkezi Kompanzasyon Panosu

M fiekil-4: Merkezi GFD

Reaktif Enerji

M

M

M

M

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹ Afl›r› Yüklere Karfl› Koruma : Federal güç kondansatörlerinin içine entegre edilmifl bir ay›r›c› sigorta sistemi ile afl›r› yüklemeye karfl› koruma sa¤lanm›flt›r. Kendi kendini onarma iflleminin s›k s›k oluflmas›ndan dolay› ortaya ç›kan gaz, cihaz›n gövdesinde yüksek bas›nca yol açar ve bunun sonucunda kondansatör gövdesinin boyuna esnemeye bafllamas›yla sar›m ile ba¤lant› klemensi aras›ndaki kablolar emniyet çenti¤inden kopar. Böylece kondansatör flebekeden ayr›lm›fl olur. Kondansatörün ve sistemin emniyeti için afl›r› yük ve ar›zalara karfl› korunmas›, fiekil-5 ve fiekil-6’da gösterilmifltir. Güç Katsay›s› Düzeltmek ‹çin Gerekli Kondansatör Kapasitesinin Hesaplanmas›: ‹stenen güç faktörünü elde etmek için gerekli olan reaktif güç, afla¤›daki gibi hesaplan›r.

Emniyet çenti¤i

Qc= P x (tan 1-tan 2) P = Aktif güç S = Görünen güç Qc = Reaktif güç Cos 1 = Mevcut güç katsay›s› Cos 2 = Ulafl›lmak istenen güç katsay›s› (tan 1-tan 2) = Çarpma faktörü, tablo-1’de gösterilmifltir.

fiekil-5 Ar›zadan Önce

Örnek : Aktif gücü : P=500 kW cos 1=0,7 olan sistemi, cos 2=0,98 yapmak için gereklikondansatör gücünü hesaplayal›m. Tablo yard›m› ile çözüm: Güç faktörünü 0,7’den 0,98’ye yükseltebilmek için çarpma faktörü tablosundan cos 1=0,7 ve cos 2=0,98’ye denk gelen sat›r ve sütunlar› kesifltirdi¤imizde, çarpma faktörünü 0,817 buluruz. Qc=500 x 0,817 Qc=408,5 kVAr Formüller yard›m› ile çözüm :

Emniyet çenti¤i

fiekil-6 Ar›zadan Sonra

Çarpma Faktörü

Orjinal cos 1

0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 Tablo-1

Hedef cos 2

0,980 4,696 3,670 2,977 2,473 2,088 1,781 1,529 1,315 1,130 0,966 0,817 0,679 0,547 0,417 0,281 0,126

0,985 4,724 3,698 3,005 2,501 2,116 1,809 1,557 1,343 1,158 0,994 0,845 0,707 0,575 0,445 0,309 0,154

Çevre s›cakl›¤› kategorisi : Sembol 25/C 25/D

Minimum 25 °C 25 °C

Maksimum 50 °C 55 °C

0,990 4,756 3,730 3,037 2,534 2,149 1,842 1,590 1,376 1,191 1,027 0,878 0,739 0,608 0,477 0,342 0,186

0,995 4,799 3,773 3,079 2,576 2,191 1,884 1,632 1,418 1,233 1,069 0,920 0,782 0,650 0,519 0,384 0,228

1,000 4,899 3,873 3,180 2,676 2,291 1,985 1,732 1,518 1,333 1,169 1,020 0,882 0,750 0,620 0,484 0,329

Periyotlarda en yüksek ortalama de¤er 24 saat 1 y›l 40 °C 30 °C 45 °C 35 °C

Not: Kompanzasyon tesislerine ait tesis malzemesini seçerken, açma ve kapama esnas›nda bafl gösteren olaylar›n tesirleri göz önünde bulundurulmal›d›r. Kondansatörler devreye al›n›rken veya paralel ba¤lan›rken meydana gelen geçici rejim esnas›nda k›sa devre ak›m›na benzer büyük ak›mlar çekerler. Bu ak›mlar›n de¤eri ve süresi kondansatör gücüne, söz konusu flebeke parças›n›n endüktif direncine ve özgül frekans›na ba¤l›d›r. E¤er anahtar, gerilimin en büyük de¤erinde kapan›rsa ak›m darbeleri de en büyük de¤erini al›r. Bu ak›m›n tesir süresi nadiren 1 veya 2 periyottan daha uzun olur. Bu esnada, kondansatörlerin meydana gelen ba¤lama afl›r› gerilimlerine dayanabilmeleri için; madeni folyonun kondansatör mahfazas›na karfl› izolasyonunun nominal gerilimin maksimum de¤erinin 3,5 kat›na eflit olmas› öngörülür. Kondansatörler devreden ç›karken, kapasitif ak›m›n kesilmesinin daha zor olmas› sebebi ile büyük arklar meydana gelir. Onun için kompanzasyon tesislerinde kullan›lan anahtar, sigorta ve hat gibi ba¤lama elemanlar›n›n seçilmesi esnas›nda bu özellikler göz önünde bulundurulur. Bu yüzden kompanzasyon tesislerinde kullan›lan 16/2

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹ ba¤lama elemanlar›, normal tesislerde kullan›lanlardan biraz farkl›d›rlar ve bunlar kondansatör gücüne tekabül eden nominal ak›mdan daha büyük ak›mlara göre seçilirler. Kompanzasyon anahtarlama sistemleri için firmam›z›n üretti¤i özel kompanzasyon kontaktörlerinin kullan›lmas› tavsiye edilir. Kontaktörler, sahip olduklar› ak›m s›n›rlay›c› kontak bloklar› sayesinde, kondansatörlerin kalk›fl ak›mlar›n› s›n›rland›r›r. Böylece gerek kondansatörlerin gerekse devre koruyucu cihazlar›n ömrü uzar. Federal kompanzasyon kontaktörlerinin normal kontaktörlerden fark›, kontaktör üzerinde ana kontaklara paralel ba¤lanan ak›m s›n›rlay›c› dirençlere sahip geçifl blo¤u olmas›d›r. Bu sayede kontaktörün ve kondansatörün ömrü 2 kat›na ç›kacakt›r. Trafo Gücü (kVA)

Ya¤l› Tip Trafolar için Kondansatör Gücü (kVAr)

Kuru Tip Trafolar için Kondansatör Gücü (kVAr)

Montaj Talimatlar› : Kondansatörler M12 vida kullan›larak kolayca monte edilebilir. Montaj vidas› ayn› zamanda topraklama ba¤lant›s› olarak da kullan›l›r. Maksimum s›kma torku 5 Nm’dir. Klemens ba¤lant›lar› 5 mm vida ve maksimum 2 Nm’lik tork uygulanarak yap›l›r. Kablo ba¤lant›lar› kondansatörün afl›r› bas›nç durumunda koruma ifllemini rahatl›kla sa¤layabilmesi için; gövde boyunun minimum 20 mm esnemesine izin verecek flekilde yap›lmal›d›r. Uyarı! Kondansatörlerin ba¤lant›s›nda sadece bak›r kablo kullan›lmal›d›r.

Üç Fazl› Sincap Kafesli Asenkron Motorlar için Kondansatör Gücü (kVAr) Motor Devri (d/d)

Motor Gücü

10 20 50 75 100 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150

1 2 4 5 5 7 7,5 8 10 12,5 15 17,5 20 25 30 35 40 50 60

1,5 1,7 2 2,5 2,5 4 5 7,5 7,5 8 10 12,5 15 17,5 20 22 25 35 50

OG Trafolar›n›n Kompanzasyonu OG trafolar› boflta çal›flt›klar› süre boyunca flebekeden reaktif enerji çekerler. Bu reaktif enerji trafoya sürekli ba¤l› olun (sabit) kondansatörler ile kompanze edilirler. Bu kondansatörlerin güçleri afla¤›daki formülle hesaplan›r. Q = Io% x Pn / 100 Io = yüksüz trafo ak›m› Pn = trafo gücü

(kW) 22 30 37 45 55 75 80 110 132 160 200 250 280 355 400 450

(Hp) 30 40 50 60 75 100 125 150 180 218 274 340 385 482 544 610

3000 6 7,5 9 11 13 17 20 24 31 35 43 52 57 67 78 87

1500 8 10 11 13 17 22 25 29 36 41 47 57 63 76 82 93

1000 9 11 12,5 14 18 25 27 33 38 44 53 63 70 86 97 107

750 10 12,5 16 17 21 28 30 37 43 52 61 71 79 98 106 117

Üç Fazl› Asenkron Motorlar›n Kompanzasyonu: En çok karfl›lafl›lan reaktif güç tüketicileri üç fazl› motorlard›r. Yukar›daki tabloda sincap kafesli motorlar›n kompanzasyonu için gerekli kondansatör güçlerini görebilirsiniz. Rotoru sarg›l› motorlar için tablodaki de¤erlere 5 ilave ediniz. Kondansatör Geriliminin Belirlenmesi: Kompanzasyonda kullan›lacak güç kondansatörlerinin gerilimleri ba¤lanaca¤› flebekedeki harmonik ak›mlar›na göre belirlenir. Afla¤›daki tabloda toplam harmonik distorsiyona göre kondansatör gerilimleri verilmifltir.

Yukar›daki tablo arac›l›¤la da kolayca gerekli kondansatör de¤eri tespit edilebilir. THD < 12% 400V

16/3

THD < 20% 450V

THD < 27% 525V

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹ Teknik Özellikler : Tip Anma Gerilimi Frekans Standardlar Maksimum afl›r› gerilim

Afl›r› Ak›m Kapasite tolerans› Test Voltaj›, terminal / terminal Test Voltaj›, terminal / gövde Ani boflalma ak›m› Dielektrik kay›plar Beklenen istatiksel ömür

FEKM 230/400 V 50 Hz TS EN 60831-1/2, IEC 831-1/2 Un + %10 Günde 8 saate kadar Un + %15 Günde 30 dakikaya kadar Un + %20 Günde 5 dakikaya kadar Un + %30 Günde 1 dakikaya kadar % 15i aflan afl›r› gerilimler kondansatörün ömrü boyunca 200 kereyi geçmemeli. 4xIn - 5%+10% 2.15xUn AC 2 sn 3 kV AC 10 sn Max. 200 x In 0.2 W/kVAr 130.000 saat ........... ( s›n›f -25/C ) 110.000 saat.............( s›n›f -25/D )

Koruma s›n›f›

IP 00

Çevre s›cakl›¤› kategorisi So¤utma ‹zin verilen ba¤›l nem

-25/D Do¤al havaland›rmal› Max % 95 Deniz seviyesinden 2000 m yüksekli¤e kadar Her konumda Gövdenin alt›ndaki M12 vida kullan›larak Afl›r› bas›nç alt›nda patlamaya korumal› MKP - Polipropilen film malzeme , kendi kendini onar›r Reçine - PCB siz -

‹zin verilen azami rak›m Montaj pozisyonu Montaj Güvenlik Dielektrik Dolum Deflarj dirençleri

Tipi M Serisi Tek Fazl› (Monofaze) MKP teknolojisi

Gerilimi (V)

FEKM 0,4/1.67 FEKM 0,4/2.50 FEKM 0,4/3.33 FEKM 0,4/4.17 FEKM 0,4/5

230/400 230/400 230/400 230/400 230/400

FEK13 0,4/5 FEK13 0,4/10 FEK13 0,4/12,5 FEK13 0,4/15 FEK13 0,4/20 FEK13 0,4/25 FEK13 0,4/30

400 400 400 400 400 400 400

FEK13 0,45/10 FEK13 0,45/12,5 FEK13 0,45/15 FEK13 0,45/20 FEK13 0,45/25 FEK13 0,45/30

450 450 450 450 450 450

FEK13 400/450 V 50 Hz TS EN 60831-1/2, IEC 831-1/2 Un + %10 Günde 8 saate kadar Un + %15 Günde 30 dakikaya kadar Un + %20 Günde 5 dakikaya kadar Un + %30 Günde 1 dakikaya kadar % 15i aflan afl›r› gerilimler kondansatörün ömrü boyunca 200 kereyi geçmemeli. 2xIn - 5%+10% 2.15xUn AC 2 sn 3 kV AC 10 sn Max. 100 x In 0.3 W/kVAr 100.000 saat ........... ( s›n›f -25/C ) 80.000 saat.............( s›n›f -25/D ) Standard terminal koruyucu ile : IP 30 Özel koruyucu ile : IP 54 -25/D Do¤al havaland›rmal› Max % 95 Deniz seviyesinden 2000 m yüksekli¤e kadar Her konumda Gövdenin alt›ndaki M12 vida kullan›larak Afl›r› bas›nç alt›nda patlamaya korumal› MKP - Polipropilen film malzeme , kendi kendini onar›r Reçine - PCB siz Dahili - 3 dakika içinde 75 V

Güç (kVAr)

100.000 saat.............( s›n›f -25/D ) Standard terminal koruyucu ile : IP 20 Özel koruyucu ile : IP 54 -25/D Do¤al havaland›rmal› Max % 95 Deniz seviyesinden 2000 m yüksekli¤e kadar Her konumda Gövdenin alt›ndaki M12 vida kullan›larak Afl›r› bas›nç alt›nda patlamaya korumal› MKP - Polipropilen film malzeme , kendi kendini onar›r Reçine - PCB siz Dahili - 1 dakika içinde 50 V

Kapasitesi Boyutlar ( F) Ø(D)xH (mm)

Siparifl Kodu

4,2 6,3 8,3 10,4 12,5

33,2 49,8 66,3 83,0 99,5

45 x 115 50 x 115 50 x 150 55 x 150 60 x 150

9SF-AA000-0001 9SF-AA000-0002 9SF-AA000-0003 9SF-AA000-0004 9SF-AA000-0005

5 10 12,5 15 20 25 30

7,2 16,0 18,0 22,0 29,0 36,0 43,0

3x33,2 3x66 3x83 3x100 3x133 3x166 3x199

65 x 200 75 x 260 85 x 235 90 x 260 100 x 260 100 x 300 100 x 370

9SD-BA000-0500 9SD-BA000-1000 9SE-BA000-1250 9SE-BA000-1500 9SE-BA000-2000 9SE-BA000-2500 9SE-BA000-3000

10 12,5 15 20 25 30

12,8 16,0 19,0 25,6 32,0 39,5

3x52 3x66 3x79 3x104 3x131 3x157

75 x 260 85 x 235 90 x 260 100 x 260 100 x 300 100 x 370

9SD-BB000-1000 9SE-BB000-1250 9SE-BB000-1500 9SE-BB000-2000 9SE-BB000-2500 9SE-BB000-3000

40 50

51,4 64,2

3x210 3x262

146 x 260 146 x 355

9SC-BA000-4000 9SC-BA000-5000

0,55 0,82 1,10 1,37 1,65

1.67 2.50 3.33 4.17 5

Ak›m› (A)

FEC 400 V 50 Hz TS EN 60831-1/2, IEC 831-1/2 Un + %10 Günde 8 saate kadar Un + %15 Günde 30 dakikaya kadar Un + %20 Günde 5 dakikaya kadar Un + %30 Günde 1 dakikaya kadar % 15i aflan afl›r› gerilimler kondansatörün ömrü boyunca 200 kereyi geçmemeli. 2xIn - 5%+10% 2.15xUn AC 2 sn 3 kV 10sn Max. 200 x In 0.25 W/kVAr

K Serisi Üç Fazl› (Trifaze) MKP teknolojisi

K Serisi Üç Fazl› (Trifaze) MKP teknolojisi

C Serisi Üç Fazl› (Trifaze) MKP teknolojisi

FECSAKP1 0,4/40 FECSAKP1 0,4/50

400 400

16/4

GÜÇ KONDANSATÖRLER‹ C Serisi:

64 32

M10

M 10

261

355

47

32

47

64

Ø 146

Ø 146

M12

Ø 151

Ø 151

16

16

M 12

K Serisi (Q < 10 kVAr):

(10

Q

+5

D -1

30 kVAr):

D +3

15,3

14

h±0,2

20

6,3

12

16

12

H± 2

H± 3

20

20 37,5

45 ±1

15,3

M12

M12

D±1

D±0,2

M12 D±0,3 30

Ø40±

20

20±1

48.3 ±0.8

D±1

16/5

M Serisi:

REAKT‹F RÖLELER

FX Serisi Reaktif Güç Kontrol Röleleri FX 5

FX 7

FX 12

EasyVAR Reaktif Güç Kontrol Röleleri EV96

EV144

FKR Serisi Reaktif Güç Kontrol Röleleri FKR240

‹Ç‹NDEK‹LER FX Reaktif Güç Kontrol Rölesi Özellikler Teknik Tablo Ba¤lantı Şeması EasyVAr Reaktif Güç Kontrol Rölesi Özellikler Teknik Tablo FKR240 Reaktif Güç Kontrol Rölesi Özellikler Ba¤lantı Şeması Teknik Tablo Gain Ba¤lantı Şeması Teknik Resimler Modbus Bilgileri Register Haritası

1 1 1 1 2 2 2 3 3 4 4 5 6 7 8

REAKT‹F RÖLELER CE’ye uygun olarak üretilen FX serisi reaktif güç kontrol röleleri,sistem ak›m›n› dijital olarak alg›layarak tesisin güç faktörünü hassas bir flekilde ölçer. Hesaplanan güç faktörünün istenilen de¤erler d›fl›nda oldu¤u durumda devreye kondansatör al›r veya ç›kar›r. Kondansatör kontaktörlerine cihaz içindeki röleler ile yol verilir. Bu röleler geçici ak›m rejimlerine ve açma kapama darbe ak›mlar›na karfl› dayan›kl› olup kontak uçlar›nda kullan›lan filtrelerle ark minimuma indirilmifltir. Çal›flma Karakteristi¤i : - Ön panel kullan›m› kolay, çok fonksiyonlu 3 tufltan ibarettir. - Fonksiyonlar SET tuflu ile seçilir. Seçilen fonksiyon üzerindeki de¤ifltirmeler yukar› ve afla¤› tufllar› kullan›larak yap›l›r. - Röle, harmonik ak›mlar›ndan etkilenmez. - Kondansatör veya kontaktörlerin zamanla ar›zalanmas›, tesisin harcad›¤› reaktif gücün zamanla artmas›, istenilen güç faktörüne ulafl›lmas›n› engelleyebilir. Bu durumda alarm konta¤› devreye girerek ikaz sa¤lan›r. Bütün alarm ikaz

FX12 Reaktif güç kontrol rölesi

Do¤ru Ba¤lant› Örne¤i

Besleme transformatörü

Ak›m Transformatörü ...../5A.

Reaktif Röle

A

A

A

K

Ayd›nlatma

M

Yanl›fl Ba¤lant› Örne¤i:

Reaktif Röle A

A Ak›m Transformatörü ...../5A.

K

M

17/1

FX Serisi Reaktif Güç Kontrol Rölelerinin Fabrika Ç›k›fl De¤erleri: - CosM : 0.99 - Ad›mlama süresi: 8 sn - Program :3 H›zl› kompanzasyon gerektiren tesislerde (benzin istasyonlar›, kaynakhaneler, plastik kaplama v.b.) ad›mlama zaman›n›n düflük tutulmas› tavsiye edilir.! Ayarlanan de¤erlerin do¤rulu¤u ve kompanzasyonun sa¤l›kl› çal›flt›¤›n› düzenli aral›klarla kontrol ediniz.! Reaktif rölenin ak›m transformatörü mutlaka beslemenin yap›ld›¤› faza konulmal›d›r. Örne¤in, Röle R faz›ndan besleniyorsa, transformatör R faz› üzerine, yüklerden önce ana flalterden sonra konulmal›d›r.! Mesai saatleri sonunda ya da gece saatlerinde çok küçük ayd›nlatma yükü olan yerlerde sabit kondansatör kullan›lmas› gereklidir.

Teknik Özellikler: Tipi : FX5, FX7, FX12 Çal›flma gerilimi : 220 V (50/60Hz) ±%20 (Di¤er gerilimler iste¤e ba¤l›d›r.) Çal›flma ak›m› : 5A sürekli Çal›flma flekli :1,2,2... ; 1,2,4,4... veya 1,2,4,8,8...fleklinde ön panelden seçilebilir. 1,2,2... sisteminde 2 ve sonras›ndaki kapasiteler. 1,2,4,4.... sisteminde 3 ve sonras›ndaki kapasiteler 1,2,4,8,8... sisteminde ise 4 ve sonras›ndaki kapasiteler döner sistemde çal›fl›r. Ç›k›fl kontak kapasitesi : 1,5 A; sürekli 10A Cos M ayar› : 0,95 - 1.00 endüktif c / k ayar› : 0,00-1,00 aras› 0,05 aral›kl› Ad›mlama zaman› : 7-99 sn aras›nda 1 sn. hassasiyetinde ayarlanabilir. Güç tüketimi : 6VA max. A¤›rl›k : 800 gr Çal›flma s›cakl›¤› : -10°C, + 70°C Depolama s›cakl›¤› : -20°C, + 80°C Siparifl kodu : FX5 : 9HA-1000-X005 FX7 : 9HA-1000-X007 FX12 : 9HA-1000-X012 FX serisi ve EasyVAr için Ba¤lant› fiemas›:

Besleme Transformatörü

A

durumlar› ön paneldeki ledlerden takip edilebilir. Alarm devresine dikkati çeken bir uyar› lambas› veya sesli ikaz ba¤lanmas› tavsiye edilir.

Ayd›nlatma

REAKT‹F RÖLELER EasyVAR Reaktif Güç Kontrol Röleleri

Ekran Fonksiyonlar› : 1

6

7 8 9 10 11 12 13

3 2

4

14

5

16

17 15

EasyVAr Reaktif güç kontrol rölesi

EV-96 ve EV-144 LCD’li reaktif röle, ba¤l› bulundu¤u faza aitgerilim, ak›m, aktif güç ve reaktif gücü ölçerek cos ile birlikte görüntüleyebilmektedir. Ak›m girifli 10 mA’lik bir ak›m› alg›layabilecek kadar hassast›r ve maksimum girifl ak›m› de¤eri 5.5 A’dir. 2000/5 çevrim oran›na sahip bir ak›m transformatörü ile kullan›ld›¤›nda ba¤l› bulundu¤u fazdaki 4 A’lik bir ak›m› alg›layabilmektedir. Genifl LCD ekran sayesinde, gösterilen her de¤er, birimi ile birlikte görüntülendi¤i için oldukça anlafl›l›r ve kolay ayarlanabilir bir yap›ya sahiptir. ‹ndüktif ve kapasitif cos s›n›r ayarlar› d›fl›nda görüntülenen her de¤er o anki cos de¤eri ile birlikte gösterilir. Ayr›ca ekranda her an devredeki kapasiteler görüntülenmektedir. Teknik Özellikler : Tipi : EasyVAr Çal›flma modlar›: 1111-1222-1244-1248 Kademe say›s›: (EV-144) 4 -12 kademe (EV-96) 4 - 6 kademe Çal›flma gerilimi: 220 V (50 Hz) , ±%20 Çal›flma ak›m› : 5A sürekli Ç›k›fl kontak kapasitesi: Sürekli 1,5 A Darbe 10A Ad›mlama zaman›: 1 - 30 sn. aras›nda Güç tüketimi : 6 VA max. A¤›rl›k : 800 gr. Cos ayar› : ‹ndüktif 0,95-0,96-0,97-0,98-0,99 Kapasitif 0,98 - 0,99 Siparifl Kodlar› : (EV-96) 9HA-DF000-C000 (EV-144) 9HA-DC000-B000

Programlama Örnekleri: Aktif Güç Ekran›: Aktif gücün görüntülendi¤i ekranda, reaktif rölenin ba¤l› bulundu¤u fazdan geçen aktif güç miktar› W yada kW birimi ile cos bilgisinin alt›nda gösterilmektedir. Bu de¤er (-) iflaretli olarak görünüyorsa ak›m transformatörü uçlar› ters ba¤lanm›fl demektir. Bu durum kompanzasyonu etkilemeyecektir. De¤erin do¤ru olmas› için ak›m transformatörünün primer ak›m de¤eri do¤ru olarak girilmelidir.

18

1- Kondansatör gruplar› (*) 2- Güç faktörü 3- cosM sembolü 4- Aktif gücün sembolü (W, kW) 5- V, A, VAr, kVAr sembolleri 6- Ad›mlama süresi sembolü 7- Kapasitif cos 8- ‹ndüktif cos 9- Otomatik çal›flma 10- Uyar› sembolü 11- Menüde ayar yap›laca¤›n› gösteren sembol 12- Manuel çal›flma 13- Haf›zaya alma ifllemi sembolü 14- Kapasite say›s› ayar sembolü 15- Anahtarlama düzeni ayar sembolü 16- Minumum kapasite de¤eri sembolü (**) 17- Ak›m transformatörü primer ak›m de¤eri sembolü (**) 18- De¤iflken de¤er (cos haricindeki tüm bilgileri görüntülendi¤i bölge) (*) EV-144, 4-12 aras›nda 9 kademe seçene¤i EV-96, 4-6 aras›nda 3 kademe seçene¤i (**) Minimum kapasite de¤eri ve ak›m transformatörü primer ak›m de¤eri ayr› ayr› girildi¤inden dolay› ayr›ca c/k ayar› yap›lmas›na gerek yoktur. Programlama : Reaktif Röle programlamas› ön panelde bulunan dört buton sayesinde yap›lmaktad›r.

Ak›m Transformatörü Primer Ak›m De¤eri Ayar Ekran›: Reaktif röleye ba¤lanan ak›m transformatörünün primer ak›m de¤eridir. Örne¤in 2000/5 ak›m transformatörü için de¤eri 2000 olarak girilmelidir. De¤er “D” ikonu ile birlikte görünür. Ayar yapabilmek için ayar tufluna bas›lmal› ve menu ikonu görüldükten sonra artt›rma ve azaltma tufllar› ile istenen de¤ere getirilmelidir. Tufllara her bas›flta de¤er befler befler de¤iflmekle birlikte el kald›r›lmadan basmaya devam edilirse artma ve azalma miktarlar› artacakt›r. Bu flekilde de¤er 5000’e kadar kolayl›kla ayarlanabilmektedir.

Minimum Kapasite Gücü Ayar Ekran›: Devrede birinci kapasite olarak ba¤l› bulunan kondansatörün gücü kVAr birimi ile reaktif röleye bildirilmelidir. Bu de¤erin do¤ru girilmesi etkin bir kompanzasyon ifllemi için oldukça önemlidir. Bu de¤er LCD’de C ikonu ile birlikte görüntülenmektedir.

Menü butonu: Bu butona bas›larak ak›m, gerilim, aktif güç ve kapasite de¤erlerini görmek mümkündür. Ayr›ca Reaktif Röle ayarlar›n› yapmak için bu butonu kullanmak gerekir. Ayar butonu: Menü butonuyla geldi¤imiz de¤erlerde de¤ifliklik yapmak istedi¤imizde bu butona basmak gereklidir. Yukar› - Afla¤› butonu: Ayarlayaca¤›m›z de¤eri seçmek içinkullan›l›r.

Not: EasyVAr Reaktif Röle tüm bu fonksiyonlar›n›n yan› s›ra; sistem stabil durumdayken manuel konum ve kapasite ekran›na almak kayd›yla tek tek kondansatör devreye al›p ç›kard›¤›m›zda kondansatörlerin gerçek güçlerini görmemize olanak sa¤lar. 17/2

REAKT‹F RÖLELER LCD ekranlı olarak 12, 18, 24 kademe seçenekleriyle üretilen FKR Serisi Reaktif Güç Kontrol Röleleri, EA200 serisi Enerji Analizörlerinin tüm özelliklerine sahip olup, kompanzasyon yapabilecek ilave özelliklere sahiptirler. LCD ekranın elektriksel de¤erleri göstermesi Analizör ile aynı flekildedir. ‹lave olarak ekran üzerindeki özel simgeler ile bütün fazlardaki kondansatörlerin durumu izlenebilir. Dengesiz Yükler de ‹deal Çözüm: Elektronik sayaçların kullanıldı¤ı sistemlerde her fazın harcadı¤ı reaktif enerji ayrı ayrı kaydedilir. Dolayısı ile faz dengelenmesi daha da önem kazanır. Bu durumda her fazın ayrı ayrı de¤erlendirilerek kompanzasyonun sa¤lanması büyük önem taflır. FKR serisi Reaktif Güç Kontrol Rölesi bu amaçla gelifltirilmifl olup hem monofaze hem de trifaze kompanzasyon yapma özelli¤ine sahiptir. Kullanıcı yük dengesine ya da de¤iflkenli¤ine göre sisteme istedi¤i adette monofaze kondansatör ba¤layabilir. Röle, her fazı ayrı ayrı de¤erlendirerek monofaze kondansatörler ile fazları ayrı ayrı kompanze eder. Güç de¤erlerinin hesaplanması: Röle devreye alındı¤ında devreye giren veya çıkan her kademenin meydana getirdi¤i son 6 adet reaktif güç de¤eri her kapasite için hafızada tutulur. ‹lk giren ilk çıkar prensibine göre her alma çıkarmada yeni okunan bu 6’lı gruba eklenerek en eski okuma devre dıflı bırakılır. Böylece ilgili kademenin son 6 adet devreye girmesi ve çıkması sonucu oluflan reaktif güç de¤iflimlerinin ortalaması alınarak kondansatör de¤eri bulunur.

Güç De¤erlerinin Gösterilmesi: Altıflar adetlik görüntüde hangi altı kademenin gösterildi¤i sol altta belirtilir. Örne¤in yanda ikinci altılı gurubun, yani 7..12 nolu kapasitelerin güç durumları görülmektedir. Genel Ayarlar 1- Kademe Sayısı Ayarı: Röle istenilen kademe sayısına ayarlanabilir. Dengesizli¤in çok oldu¤u yerlerde daha çok monofaze kademe kullanılmalıdır. Toplam kademe sayısı istenildi¤i gibi ayarlanabilir. Röle kademesinin müsade etti¤i istenen sayıda monofaze kondansatör ba¤lanabilir. Yani 24 kademe röleye; 3x1 monofaze +21 trifaze, 3x2 monofaze +18 trifaze, 3x3 monofaze +15 trifaze, ..... 3x8 monofaze + 0 trifaze, fleklinde ba¤lantı yapılabilir. 2- COSM çalıflma aralıkları: Bilindi¤i gibi reaktif ceza oranları azaltılmıfl indüktif oran 0.20 kapasitif oran ise 0.15’e indirilmifltir. Hesaplarsak ‹ndüktif için: tan=0.20 (q/w) ise açı = 11.31o CosM (11.31) = 0.980 olmaktadır. Yani indüktif olarak 0.979 ile cezaya girilmektedir. Kapasitif için : tan=0.15 (q/w) ise açı = 8.53o CosM (8.53) = 0.989 olmaktadır. Normal flartlarda biz indüktif için 0.14 ve kapasitif için de 0.11 oranlarında çalıflılmasını tavsiye etmekteyiz. Bu durumda tavsiye edilen çalıflma aralıkları ‹ndüktif için: tan=0.14 (q/w) ise açı = 7.969o CosM (7.969) = 0.990 olmaktadır. Yani indüktif bölge ayar, 0.990 girmelidir. (rölelerimizde COS MIN olarak geçmektedir.) Kapasitif için: tan=0.11 (q/w) ise açı= 6.277o CosM (6.277) = 0.994 olmaktadır. Yani kapasitif bölgede ayar, 0.994 olarak girilmelidir. (rölelerimizde COSMAX olarak geçmektedir.) 3- ‹lk kondansatör gücü: Sisteminin hassasiyetini belirler. Bu kondansatör gücü rölenin kompanzasyon fonksiyonlarının çalıflıp çalıflmamasına karar verecek bir etkiye sahiptir. Çekilen reaktif güç bu ilk kondansatör gücünün %66’sından düflükse röle devreye kondansatör almaz. 4- Çalıflma modları: 0- 11111: Her kondansatörün aynı güçte oldu¤u sistem. Röle ilk giren ilk çıkar prensibiyle tüm kondansatörleri sırayla devreye alıp çıkarır. 1-12222: Sadece ilk kondansatörün di¤erlerine göre yarı güçte oldu¤u sistemdir. Röle öncelikle 1. kademeyi alıp çıkararak ayar yapmaya çalıflır. Di¤er kondansatörler ilk giren ilk çıkar prensibiyle çalıflır. 2-12444: ‹lk kondansatörün ikincinin yarı gücünde ikincinin de di¤erlerine göre yarı güçte oldu¤u sistemdir. Röle öncelikle 1. ve 2. kademenin durumlarına göre kombinasyon dener. Di¤er kondansatörler ilk giren ilk çıkar prensibiyle çalıflır. 3-124888: Mode 2’ye benzemekle beraber daha hassas çalıflır. Röle öncelikle 1. 2. ve 3. kademenin durumlarına göre kombinasyon dener. Di¤er kondansatörler ilk giren ilk çıkar prensibiyle çalıflır. 4-Otomatik: Bu modda kondansatör kademeleri farklı olabilir. Röle ilk devreye girdi¤inde tüm kondansatörleri devreye alıp çıkararak güçlerini hesap eder. Bu kademelerin her devreye girip çıkmasında da kontrol devam ederek güç bilgisi yenilenir. Röle sistemin reaktif ihtiyacına en yakın olan kondansatörü devreye alır veya devreden çıkarır.

17/3

REAKT‹F RÖLELER 5- Alma çıkarma süreleri: Alma çıkarma sürelerinin girilmesi tamamen sistem yükünün de¤iflim hızına ba¤lıdır. Her alma çıkarma ifllemi sistem ömrünü azaltmaktadır. O açıdan 1 sn’lik uygulamalarda kondansatörlere deflarj süresi tanınmadı¤ından darbe akımlarının önlenmesi ve kondansatör ve tristör anahtarlamal› kontaktörler ömrünün uzun olması açısından sıfır geçiflli röleler kullanılmalıdır.

6- Bank adedi: 20 adet 25 kVAr kondansatörle yapılan bir kompanzasyon sistemi, 10 adet 50 kVAr kondansatörle yapılan bir kompanzasyon sisteminden daha hassastır. Tesis olarak bakıldı¤ında ise kondansatörlerin devreye alınıp çıkarılmasında yüksek kademeler ve düflük kondansatör gücü kullanımı daha az darbe akımı ve parazit oluflturmaktadır. Bu yüzden yüksek kademe sayısını tavsiye ediyoruz.

Teknik De¤erler: Besleme Gerilimi Ölçme Gerilim Girifli Ölçme Ak›m Giriyi Güç Tüketimi Çal›flma S›cakl›¤› S›n›f Siparifl Kodu 12 kademe 18 kademe 24 kademe

Sistemden geçen akım, akım trafosu primer giriflinin %16’sının üzerinde bir ölçme aralı¤ında ise (yani 2000/5 akım trafosu takılı olan bir sistemde hattan geçen akım 320 amper ve üzerinde ise), kompanzasyon rölesi C1, C2, C3, ........, C7, C8, ......., C12 kondansatörlerini devreye alıp çıkaracaktır. E¤er akım trafosu primer giriflinin %16’sının altında bir ölçme aralı¤ında ise (yani 2000/5 akım trafosu takılı olan bir sistemde hattan geçen akım 320 amperin altında ise örne¤in 240 amper gibi), kompanzasyon rölesi bu sefer C1Y, C2Y, C3Y, .... ve ... C7, C8, ....., C12 kondansatörlerini devreye alıp çıkaracaktır.

: 220V %20, 50 Hz : 3x300V Faz-Nötr, 50 Hz : 3x5A, 50 Hz : <10VA : -25oC, +65oC : <%1 : 9HF-DR00-0012 : 9HF-DR00-0018 : 9HF-DR00-0024

Gain Fonksiyonu: Büyük akım trafolarının kullanıldı¤ı panolarda düflük yüklerde de hassas kompanzasyon yapılması istenen sistemlerde gain fonksiyonu kullanılabilir. Böylece örne¤in 2000/5 akım trafosu kullanılan bir tesiste 10 A yük çekildi¤inde bile sistem kompanze edilebilir. Sonraki sayfada örnek gain ba¤lantı fleması verilen panoda her faza ait 2 monofaze ve devamında 6 trifaze olmak üzere toplam 12 kademe kondansatör kullanılmıfltır. Ba¤lantı fleması dikkatle incelenirse, extra olarak 6 adet monofaze kondansatör kullanılmıfltır. Extra monofaze kondansatörler, ilk 6 kondansatöre göre daha düflük güçte seçilmifltir. fiimdi, ilave kondansatörlerin ne ifle yaradıklarını açıklayalım:

Akım trafosunun sekonderinden geçen akım %16’nın altına düfltü¤ünde FKR240 kompanzasyon rölesi üzerinde bulunan “Röle B” konta¤ını kapatacaktır. Röle B konta¤ını kapatınca A kontaktörü enerjilenecektir. A kontaktörü enerjilenince kontaklarını kapatarak C1, C2, ...... C6 kondansatörlerinin nötr hattını kesecek ve C1Y, C2Y, ....... C6Y kondansatörlerinin nötr hattını devreye ba¤layacaktır. Böylece akım trafosu sekonder çıkıflında %16’nın altında bir akım çıkıflı oldu¤unda daha düflük güçte olan kondansatörler, akım tekrar %16’nın üzerine çıkıncaya kadar di¤er kondansatörlerle takas edilmifl olacaktır.

17/4

REAKT‹F RÖLELER Gain Ba¤lant› fiemas›

2 Monofaze - 6Trifaze

5A

17/5

REAKT‹F RÖLELER FX5 - FX7 - FX12 / EV144: 63

144

144

EV96: 74 97

49

91

97

65

FKR240: 60

144

144

17/6

REAKT‹F RÖLELER FPA50-FPA100-FPA120-FAA200-FKR240 Cihazlar›m›z ‹çin Modbus Bilgileri: Cihaz genel olarak floating point register sistemi üzerinde kuruludur. Dolayısı ile her register 4 byte uzunluktadır. Modbus 2 byte word üzerine kuruldu¤undan bir float register iki adet modbus register olarak ifade edilir. 3 ve 16 nolu modbus okuma ve çoklu yazma fonksiyonları cihaza uygulanabilir. floating point 2 register uzunluk tuttu¤undan 16 - çoklu yazma fonksiyonu kullanılmıfltır. Okuma Format›: ‹stek Cihaz No

Fonksiyon

Bafllangıç Adresi HI

Bafllangıç Adresi LO

Register Adedi HI

DATA HI

DATA LO

Register Adedi LO

CRC HI

CRC LO

CRC HI

CRC LO

Yanıt Cihaz No

Fonksiyon

Byte Sayısı

.. .

Örnek: Faz12 ve Faz23 gerilimlerini okuyun ‹stek Cihaz No

Fonksiyon

Bafllangıç Adresi HI

Bafllangıç Adresi LO

Register Adedi HI

Register Adedi LO

CRC HI

CRC LO

1

3

0

3

0

4

180

9

Yanıt U12 reg4

U23 reg5

Cihaz No

Fonksiyon

Byte Sayısı

DATA HI2

DATA LO2

DATA HI1

DATA LO1

DATA HI2

DATA LO2

DATA HI1

DATA LO1

CRC HI

CRC LO

1

3

8

0

0

0

0

0

0

0

0

149

215

Yazma Format›: ‹stek Cihaz No

Fonksiyon

Bafllangıç Adresi HI

Bafllangıç Adresi LO

Register Adedi HI

Register Adedi LO

DATA HI

DATA LO

CRC HI

.. .

CRC LO

Yanıt Cihaz No

Bafllangıç Adresi HI

Fonksiyon

Register Adedi HI

Register Adedi LO

CRC HI

CRC LO

Örnek: Gerilim ve Akım Trafo oranlarını de¤ifltirelim. ‹stek Cihaz No

Fonksiyon

1

16

Bafllangıç Bafllangıç Adresi Adresi HI LO 0

100

Register Adedi HI

Register Adedi LO

DATA HI2

DATA LO2

DATA HI1

DATA LO1

CRC HI

CRC LO

0

2

0

0

0

0

180

9

Yanıt Cihaz No

Fonksiyon

Bafllangıç Adresi HI

Bafllangıç Adresi LO

Register Adedi HI

Register Adedi LO

CRC HI

CRC LO

1

3

0

100

0

2

149

215

17/7

REAKT‹F RÖLELER FPA50-FPA100-FPA120-FAA200-FKR240 Cihazlar›m›z ‹çin Register Haritas›: Cihaz IEEE 754 standardı 32-bit floating, virgüllü sayı standardına göre dizayn edilmifltir. Bu açıdan 16 bitlik MODBUS yapısına uyum sa¤layacak flekilde haberleflme protokolü düzenlenmifltir. E¤ri bilgileri farklı byte uzunluklarında olup, aynı anda benzer uzunluktaki byte’lar için okuma iste¤i yapılmalıdır! Uygulanabilir MODBUS komutları 3 ve 16 dır. Turuncu alanlar kompanzasyon rölesinde kullanılan register’lardır.

17/8

ÖLÇÜ ALETLER‹

Dijital Ölçü Aletleri FYA72 - FYA96

FYV72 - FYA96

FMM50

Analog Ölçü Aletleri FA72 - FYA96

FMA72 - FYA96

FV72 - FYA96

FF72 - FYA96

Güç Analizörü FPA100 - FPA120

FPA50

Afl›r› Ak›m Rölesi FAA200

‹Ç‹NDEK‹LER Analog Ölçü Aletleri Ampermetreler Demantmetreli Ampermetreler Voltmetreler Frekansmetreler Teknik Tablo Sipariş Kodları Dijital Ölçü Aletleri Ampermetreler Voltmetreler Teknik Tablo Multimetre Teknik Tablo Güç Analizörleri FPA100 - FPA120 Ekran Görüntüleri FPA50 Ekran Görüntüleri Aşırı Akım Rölesi FAA200 Ekran Görüntüsü Karakteristik Eğrileri IEC ve ANSI Standartlarının Karakteristik Değerleri Teknik Resimler

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 3 3 4 4 5 6 6 7 7 7 8 9 10

ÖLÇÜ ALETLER‹ Bilinen bir büyüklük ile ayn› cinsten bilinmeyen bir büyüklü¤ün karfl›laflt›r›lmas›na ölçme denir. Ampermetre: Ampermetreler, elektrik ak›m›n›n ak›m fliddetini (iletkenden geçen ak›m miktar›n›) ölçen aletlerdir. Elektrik devresinde al›c›ya seri ba¤lan›rlar. Al›c›n›n ak›m› ampermetrenin içinden geçmesi gerekir. Ancak ampermetre, geçen bu ak›m› ölçmeli fakat ak›m›n geçifline bir zorluk göstermemelidir. Bunun için ampermetrenin iç direnci çok küçük olmal›d›r (0-1 Ohm). Ampermetrenin iç direncinin küçük olmas› için bobini, kal›n kesitli iletkenden az sipirli olarak sar›l›r. Ampermetrelerin ölçtü¤ü de¤er I ile gösterilir ve A ile ifade edilir (I = 10A gibi). Ampermetre kadran› üzerinde “–”, “~”,ve “ ” iflaretleri bulunur. Bunlar›n anlam› ampermetrenin; “–”do¤ru ak›mda ölçme yapt›¤›n›, “~” alternatif ak›mda ölçme yapt›¤›n›, “ ” hem do¤ru ak›m hem de alternatif ak›mda ölçme yapt›¤›n› ifade eder. Do¤ru ak›m (DA) ölçen ve alternatif ak›m (AA) ölçen ampermetrelerin d›fl›nda hem DA ve hem de AA ölçen ampermetreler de bulunmaktad›r. Demantmetreli ampermetreler ile 15 dakika süre içinde çekilen en büyük ortalama ak›m de¤eri görülebilir. ‹stendi¤inde 5 veya 8 dakikal›k

periyotlarda demantmetreli ampermetre yap›labilmektedir. ‹breli ampermetreden baflka, Elektronik (Dijital) ampermetrelerde yap›lmakta ve bunlar›n kullan›m sahalar› h›zla ço¤almaktad›r. Bu ampermetrelerde okuma hatas› yoktur ve kullan›m özellikleri ibreli ampermetrelerde oldu¤u gibidir. Ampermetreler kesinlikle devreye seri ba¤lanmal›d›r. Paralel ba¤land›klar›nda bozulurlar. Voltmetre: Bir elektrik devresinde al›c›n›n yada devrenin gerilimini (potansiyel fark›n›) ölçen aletlerdir. Voltmetreler, gerilimi ölçülecek al›c›ya paralel ba¤lan›rlar. Voltmetre al›c›ya paralel ba¤land›¤›ndan, üzerlerinden bir ak›m geçer. Bu ak›m›n küçük olmas› için iç dirençlerinin çok büyük olmas› laz›md›r. Ampermetrelere göre z›t olan bu durumun sa¤lanmas› için bobinleri, ince kesitli iletkenden çok sipirli olarak sar›l›r. Voltmetrenin ölçtü¤ü de¤er U harfi ile gösterilir ve birimi V ile ifade edilir (U= 220 V gibi). Voltmetrelerin, DA voltmetresi ve AA voltmetresi olmak üzere iki çeflidi vard›r. Ayr›ca hem DA, hem de AA ölçülebilen voltmetreler mevcuttur. Voltmetreyi devreye ba¤lamadan önce buna dikkat edilmelidir. ‹breli (analog ) voltmetrelerden baflka, dijital voltmetreler de

kullan›lmaktad›r. Dijital ampermetrelerde oldu¤u gibi voltmetreler de h›zla yayg›nlaflmaktad›r. Çünkü bunlar›n okuma hatalar›n›n olmamas› yan›nda, az yer kaplamalar› ve zamanla maliyetlerinin azalmas› etkendir. Voltmetreler devreye paralel ba¤lan›rlar. Yanl›fll›kla al›c›ya seri ba¤lan›rlarsa alete bir zarar gelmez. Ancak devrede büyük bir direnç oluflturaca¤› için al›c› çal›flmaz. Frekansmetre: Frekans ölçen cihazlara frekansmetre ad› verilir. Frekansmetreler, 1 saniyedeki sayk›l say›s›n› gösterir ve birimi sayk›l/saniye veya Hertz (Hz)’dir. Frekansmetreler frekans ölçülecek devreye voltmetre gibi paralel ba¤lan›r. Fazlar aras› yada faz nötr aras›na ba¤lanacak flekilde imal edilirler. Ölçü Aleti S›n›flar›: Ölçü aletinin ölçebilece¤i en büyük de¤erde yapaca¤› hata oran›n›n yüzde olarak ifade edilmesidir. 0,1 - 0,2 S›n›f›: Ölçü aletleri yap›m›nda kullan›lan ölçü aletleri. 0,5 - 1 S›n›f›: Genellikle hareketli (seyyar) kullan›lan ölçü aletleri. 1,5 - 2,5 S›n›f›: Endüstriyel ölçmelerde kullan›lan tablo tipi ölçü aletleri.

Teknik Özellikler Demantmetreli Ampermetreler

Ampermetreler Tip

FA 72

FA 96

FMA 72

FMA 96

Voltmetreler FV 72

FV 96

Frekansmetreler FF 72

FF 96

Ölçme Dalga Biçimi

AC (r.m.s)

AC (r.m.s)

AC (r.m.s)

AC (r.m.s)

Ölçme Sahas›

10 A’dan 100 A’ya kadar (Di rekt) 30 A’dan 4000 A’ya kadar (A. trans)

1 A, 5 A Direkt (15 dk.) X/5 A Ak›m trafolu (15 dk.)

250 V ve 500 V

45 - 55 Hz ve 55 - 65 Hz

Hata S›n›f›

1.5

3

1.5

1.5

Çal›flma Metodu

Döner Demirli

Bimetal

Döner Demirli

Döner bobinli

Çal›flma Frekans›

45 - 65 Hz

45 - 65 Hz

45 - 65 Hz

45 - 55 Hz

Sürekli Afl›r› Yükleme (2 saat) 1.2 x In

1.2 x In

1.2 x Un

1,2 x Un, 1,2 x 55 Hz

K›sa Süreli Afl›r› Yükleme

10 x In

10 x In

2 x Un

2 x Un

Sarfiyat (Maximum)

1 VA

2.2 VA

3 VA

1 VA

‹zolasyon Deney Gerilimi

2000 V

2000 V

2000 V

2000 V

Kullan›m Konumu

Skala düfley konumda

Skala düfley konumda

Skala düfley konumda

Skala düfley konumda

Standardlar

TS 5590 EN 60051-2

TS 5590 EN 60051-2

TS 5590 EN 60051-2

TS 5592 EN 60051-4

Ebatlar

72 X 72

96 X 96

72 X 72

96 X 96

72 X 72

96 X 96

72 X 72

96 X 96

Federal analog ölçü aletleri TS 5590 EN60051-2 ve TS 5592 EN60051-4 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak üretilmektedir. Ampermetrelerde de¤ifltirilebilir skala sayesinde bofl yere stok tutmaya gerek yoktur, sadece skala bulundurmak yeterlidir.

18/1

ÖLÇÜ ALETLER‹ Siparifl kodlar› : Tip

Ebat

Kullan›m flekli

Siparifl kodu

FA 72

72x72

FA 96

96x96

FMA 72

72x72

FMA 96

96x96

FV 72

72x72

Direkt

9KV-AA120-ΔΔΔΔ

FV 96

96x96

Direkt

9KV-AA220-ΔΔΔΔ

FF 72

72x72

Direkt

9KF-A0120-0055

FF 96

96x96

Direkt

9KF-A0220-0055

Direkt Ak›m transformatörlü Direkt Ak›m transformatörlü Direkt Ak›m transformatörlü Direkt Ak›m transformatörlü

: Bu k›sma ampermetrenin ölçme sahas› (amper) yaz›l›r. Direkt kullan›lan tipler için : 0010, 0015, 0020, 0025, 0040, 0050, 0080, 0100 gibi. Ak›m tranformatörü ile kullan›lan tipler için : 0030, 0040, 0050, 0060, 0080, 0100, 0200, 0250, 0300, 0400, 0500, 0600, 0800, 1000, 1200, 1500, 2000, 2500, 3000, 4000 gibi. Δ Δ Δ Δ : Bu k›sma voltmetrenin ölçme sahas› (volt) yaz›l›r. 0250, 0500 gibi.

D‹J‹TAL AMPERMETRE (FYA72-FYA96): Ak›m trafolar›yla, ak›m trafosu çevirme oran› girilerek kullan›ld›¤›nda 9999A (rms)' ya kadar ölçüm yapabilme imkan› sunmaktad›r.Tek tuflla ampermetrenin haf›zas›n› s›f›rlayarak bu andan itibaren ölçülen en düflük ve en yüksek ak›m de¤erini görme imkan›sa¤lar. Röleli dijital ampermetreler, ak›m s›n›rlamas› gerektiren tesislerde kullan›lmak üzere gelifltirilmifltir. D‹J‹TAL VOLTMETRE (FYV72-FYV96): Herhangi bir hatt›n 0-500 V aras›ndaki AC gerilimini hassas olarak ölçer. Herhangi bir anda haf›zan›n s›f›rlanmas›ndan itibarenen düflük ve en yüksek gerilim de¤erlerini görme imkan› sa¤lar.

Teknik Özellikler

Ampermetre

Ampermetre (2 Röleli)

Voltmetre

Voltmetre (2 Röleli)

Tip

FYA 72 - FYA 96

FYA 96 - 2R

FYV 72 - FYV 96

FYV 96 - 2R

Ölçme dalga biçimi

AC (rms)

AC (rms)

AC (rms)

AC (rms)

0 -10 A direkt,

0 -10 A direkt,

0 - 500 V

0 - 500 V

0 - 9999 A (Ak›m Trafolu)

0 - 9999 A (Ak›m Trafolu)

1

1

1

1

50 Hz

50 Hz

50 Hz

50 Hz

-5°C / 55°C

-5°C / 55°C

-5°C / 50°C

-5°C / 50°C

(0,8 - 1,2)xUn

(0,8 - 1,2)xUn

(0,8 - 1,2)xUn

(0,8 - 1,2)xUn

1,2 x In

1,2 x In

1,2 x Un

1,2 x Un

220 V AC

220 V AC

220 V AC

220 V AC

72 x 72 - 96 x 96

96 x 96

72 x 72

96 x 96

0 -200 A direkt

Ölçme sahas› Hata s›n›f› Çal›flma frekans› Çal›flma s›cakl›¤› Çal›flma s›n›r aral›¤› Sürekli afl›r› yükleme Besleme gerilimi Ebat Siparifl kodu

9KB-DA110-0200 9KB-DA211-0000

9KD-DA211-0500

9KV-DA110-0500

9KY-DA212-0500

9KY-DA210-0500

Federal dijital ölçü aletleri TS 5590 EN60051-2 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak üretilmektedirler.

18/2

ÖLÇÜ ALETLER‹ Multimetre: Faz gerilimlerini, akımlar›n› ve güçlerini, ortak cos ve toprak akımını, toplam güç ve frekans de¤erlerini ölçer. LCD ekranı, FPA50 analizördeki gibi simgeler hariç aynı anda 8 adet elektriksel büyüklü¤ü gösterecek flekilde tasarlanmıfltır. Sadece enerji sayaçları yoktur. Alttaki bilgi satırı de¤ifliktir.

Teknik De¤erler Çal›flma Gerilimi (Un) Çal›flma Aral›¤› S›n›f Frekans Ölçüm Aral›¤› Çal›flma S›cakl›¤›

: 220V AC. : (0,8-1,2)xUn : %1 : 50 Hz : 0..5A : -20oC, + 70oC

Röleli Multimetre Set De¤erleri ve Röle Fonksiyonları Sabit De¤erler : Bütün sabit de¤erlerin giriflinde ortadaki yanıp sönen sayı ve tuflları ile istenen de¤ere getirilip tufluna basılır. 100 - Gerilim trafosu oranı: (vt) 200 - Akım trafosu oranı: (Ct) Örne¤in 600/5 bir akım trafosu kullanılıyorsa 120 de¤eri girilmelidir. 300 - Röle Çalıflma Modu: (0..4) 0 : Röle çıkıflları ile kontrol sa¤lanmaz 1 : Gerilim ve Akım Sınırlama Modu Röle1,2 : 1.faz düflük / yüksek voltaj Röle3,4 : 2.faz düflük / yüksek voltaj Röle5,6 : 3.faz düflük / yüksek voltaj Röle7 : Herhangi bir fazda düflük akım Röle8 : Herhangi bir fazda yüksek akım 2 : Akım ve Gerilim Sınırlama Modu Röle1,2 : 1.faz düflük / yüksek akım Röle3,4 : 2.faz düflük / yüksek akım Röle5,6 : 3.faz düflük / yüksek akım Röle7 : Herhangi bir fazda düflük gerilim Röle8 : Herhangi bir fazda yüksek gerilim 3 : Gerilim ve Cos Sınırlama Modu Röle1,2 : 1.faz düflük / yüksek voltaj Röle3,4 : 2.faz düflük / yüksek voltaj Röle5,6 : 3.faz düflük / yüksek voltaj Röle7 : Herhangi bir fazda düflük Cos Röle8 : Herhangi bir fazda yüksek Cos 4 : Akım ve Cos Sınırlama Modu Röle1,2 : 1.faz düflük / yüksek akım Röle3,4 : 2.faz düflük / yüksek akım Röle5,6 : 3.faz düflük / yüksek akım Röle7 : Herhangi bir fazda düflük Cos Röle8 : Herhangi bir fazda yüksek Cos

18/3

LCD Ekran ve De¤erlerin Gösterimi : Gerilim çarpanı girildi¤inde ölçülen gerilim 999 voltu geçerse üst tarafta k (kV) ibaresi belirir. Faz faz gerilimlerinde L faz bilgisinin altında 12, 23, 31 ibareleri belirir. Herhangi bir fazın cos de¤erinde sol tarafta (-) iflareti belirirse de¤er kapasitif olarak yorumlanır.

301 - Röle Pulse Ayarı (x10ms): Rölenin çekip bırakma süresi belirlenir. Örne¤in, 5 girildi¤inde röle 50 ms. çekili kalır. 302 - Röle Start Ayarı (sn): Cihaza enerji geldikten ne kadar zaman sonra rölelerin çalıflmaya bafllayaca¤ı belirlenir. 303 - Röle Bekleme Süresi (sn): Kaç saniye boyunca belirlenen flart devam ederse rölenin çekece¤i belirlenir. Örne¤in 5 de¤eri girildi¤inde, düflük gerilim rölesinin çekmesi için cihazın 5 sn. boyunca düflük de¤er okuması gerekir. 304 - Röle Sıfır Fonksiyonu (0/1): 0 : Sıfır de¤eri, düflük de¤er olarak kabul edilmez. 1 : Sıfır de¤eri, düflük de¤er olarak kabul edilir. 305 - Röle Mühürleme Fonksiyonu (0/1): 0 : Röle çektikten sonra, ilgili de¤er normal sınırlarına dönerse röle normal konumuna döner. Mühürleme yapmaz! 1 : Röle çektikten sonra, ilgili de¤er normal sınırlarına dönse bile röle çekili kalır. Mühürleme yapar! 306 - Voltaj Alt Sınırı (V) : 307 - Voltaj Üst Sınırı (V) : 308 - Akım Alt Sınırı (I) : 309 - Akım Üst Sınırı (I) : 310 - Cos Alt Sınırı (Cos ) : 311 - Cos Üst Sınırı (Cos ) :

tuflu sol üst bölümdeki 3 göstergede sırası ile faz-nötr gerilimleri, faz-faz gerilimleri, güç katsayıları tuflu sa¤ üstteki 3 satırda sırası ile her faz›n ak›m›, her fazdan çekilen güç tuflu en alt satırda ortak cos , toplam güç, frekans, toprak akımı bilgilerinin dönüflümlü olarak gösterimini sa¤lar

Röle Çalıflma Modu (Menü 300) 0 seçilirse, 301 ve daha sonrasındaki menülere girifl yapılmasına gerek kalmayaca¤ından cihaz sabitleri kaydederek çalıflma moduna döner.

ÖLÇÜ ALETLER‹

1

2

3 4

Güç Analizörleri: FPA100 Güç Analizörü 3 fazl› sistemlerde harcanan enerjiyi ölçmek amac›yla tasarlanm›flt›r. Ölçülen büyüklüklerden 10 adedi displayde ayn› anda görülebilir. 3 adet programlanabilir röle ç›kt›s› sayesinde ola¤an d›fl› durumlara karfl› önlem al›nabilir. Standart RS232 portu sayesinde analizörün ölçtü¤ü de¤erler bilgisayardan takip edilebilir, arflivlenebilir. Programlama Özellikleri: Kullanmadan önce baz› sabit de¤erleri girmemiz gerekir.

Fonksiyon Tufllar› : 1. bölge kontrol butonu 2. bölge kontrol butonu 3. bölge kontrol butonu 4. bölge kontrol butonu Sabit de¤erlerin girilmesifonksiyonu De¤erlerin s›f›rlanmas› tuflu; faz-nötr gerilimlerini, faz-faz gerilimlerini ve her fazın Cos de¤erini; tuflu; akımları, aktif güçleri, görünür güçleri ve reaktif güçlerini; tuflu; enerji de¤erlerini görmek için kullanılır. Cihaz, 33. Harmoni¤e kadar ölçüm yaparak ekranda her faz için akım ve gerilim ayrı ayrı harmonik de¤erlerini gösterebilmektedir.

Sabit De¤erlerin Girilmesi: Sabit de¤erler girilirken sol alt ve sa¤ alttaki toplam 4 display kullan›l›r. De¤erlerin girilece¤i moda girmek için ve tufllar›na ayn› anda bas›l›r. Afla¤›daki görünüm karfl›m›za ç›kar. Sol alttaki display (büyük dijitler) menü numaras› olarak kullan›l›r. Programlanacak de¤iflkenler girildikçe bir sonraki menüye geçilir. Menü numaras›n›n 3. dijiti, o de¤iflkene ait kullan›lacak rölenin numaras›n›n girilmesinde kullan›l›r.

FPA120 serisi Enerji Analizörleri 3 fazlı elektrik sistemlerinde tüm elektriksel parametreleri ölçmek için tasarlanmıfltır. Gerilim ve akım trafosu çarpanları girilerek orta ve yüksek gerilimde direkt kullanılabilir. Ölçülen parametreler ekranda direkt okunabilir. Analizörler, %1 den iyi ölçüm de¤erlerine sahip olup genel amaçlı girifl ve çıkıfllar da analizör üzerinde bulunmaktadır. Bu girifl ve çıkıfllar analizör ölçüm parametrelerine göre programlanabilir veya tamamen uzaktan eriflim ve kontrol fonksiyonlarında kullanılabilir. Standart optik izalasyonlu RS232 ve RS485 portlar mevcut olup, GPRS ve Network TCP/IP dönüfltürücülerle kullanılması için gerekli yazılım analizörde mevcuttur. Standart izleme yazılımı analizörle birlikte verilmektedir. Analizörlerde MODBUS RTU Protokolu kullanılmakta olup, internet üzerinden MODBUS/TCP protokolüyle de haberleflme sa¤lanmaktadır. LCD ekran 10x10 cm. büyüklü¤ünde, simgeler hariç aynı anda 10 adet elektriksel büyüklü¤ü gösterecek flekilde tasarlanmıfltır. 8 girifl, 8 çıkıfl ikazının pozisyonları ekran üzerinden izlenebilir. Negatif (-) iflaretler kapasitif veya export anlamı taflır. ‹mport ve export enerji de¤erleri 3 adet 5+3 karakter olarak aynı anda okunabilmektedir.

Sa¤ taraftaki 3 dijitten üstteki, girilecek de¤erin maximum de¤erini, alttaki ise minimum de¤erini gösterir, kullan›c› de¤ifltiremez. Ortadaki display ise kullan›c›n›n uygun de¤eri girece¤i aland›r. Girilecek de¤er yan›p sönerek kullan›c›ya yönlendirilir. Bu sabit de¤erler: 1. Gerilim trafosu oran› 2. Ak›m trafosu oran› 3. Düflük gerilim de¤eri (Gerilim ayarlad›¤›m›z de¤erin alt›na düfltü¤ünde hangi röleden sinyal gönderece¤ini de bu fonksiyonda ayarl›yoruz). 4. Yüksek gerilim de¤eri ve röle ç›kt›s› (set de¤erini aflarsa röle çal›fl›r) 5. Düflük ak›m de¤eri ve röle ç›kt›s› (set de¤erin alt›na düflerse röle çal›fl›r) 6. Yüksek ak›m de¤eri ve röle ç›kt›s› (set de¤erini aflarsa röle çal›fl›r) 7. Endüktif düflük güç faktörü de¤eri ve röle ç›kt›s› (set de¤erinin alt›na düflerse röle çal›fl›r) 8. Kapasitif yüksek güç faktörü de¤eri ve röle ç›kt›s› (set de¤erinin alt›na düflerse röle çal›fl›r) 9. Enerji geldikten sonra saniye olarak alarm fonksiyonunun çal›flma gecikmesi 10.Set de¤erleri afl›ld›ktan sonraki alarm ç›kt› gecikmesi 11.Cihaz›n a¤ numaras› (1-250, tekli kullan›mda 1 girilir) 12.‹letiflim h›z› (1200-2400-4800-960019200-38400 baud) 13.Parity (none,odd,even) 18/4

ÖLÇÜ ALETLER‹ Gerilim De¤erleri, Güç Faktörleri:

Ak›m ve Güç De¤erlerinin Gösterimi:

LCD ekranın sol üst kısmındaki 3 karakterlik 3 sat›r, analizörün ölçtü¤ü gerilim de¤erlerini ve güç faktörlerini gösterir.

LCD ekran›n sa¤ üstteki 4 karakterlik 3 sat›r›nda; Ak›m, Aktif güç, Görünür güç, Reaktif güç de¤erleri izlenebilir. Enerji De¤erlerinin Gösterimi: Ekranın sa¤ alttaki 3. bölümünde ise enerji sayaçları bulunur.

faz-nötr gerilimi, faz-faz gerilimi, her fazın Cos si

Harmonik De¤erlerin Gösterimi:

ve tufllarına birlikte basıldı¤ında Harmonik ekranına geçifl yapılır. Harmonik gösterim sayfasında ise sol alt bölümdeki 3 hanenin baflında “H” harfi belirir. H harfinin yanındaki sayı, 00 oldu¤unda toplam harmonik de¤erleri gösterimdedir. Sol üstteki üç de¤er sırası ile 1., 2. ve 3. faz gerilimlerinin toplam harmoni¤ini, sa¤ üstteki üç de¤er ise sırası ile 1., 2. ve 3. faz akımlarının toplam harmoniklerini göstermektedir.

18/5

Sol tarafta (-) iflaret görülmesi kapasitif reaktif enerjiye veya export aktif enerjiye iflaret eder. Her faz ayrı ayrı gösteriliyorsa L1, L2, L3 simgeleri; toplam gösteriliyorsa ”S“ simgesi sol tarafta görülür. Reaktif faz ekranında durum kapasitifse ilgili fazda sa¤ tarafta kVArC simgesi görülür. ’a her basıflta sırası ile; Genel güç durumları (Toplam : kW, kVArL, kVArC) Faz aktif güçleri, (kW1, kW2, kW3 (-) iflaret export anlamı taflır) Faz Reaktif güçleri, (kVArL veya kapasitifse kVArC) Genel Toplam Sayaçlar (Toplam kWh, kVArLh, kVArCh) Import aktif enerji (kWph1, kWph2, kWph3) Export aktif enerji (kWnh1, kWnh2, kWnh3) Reaktif indüktif enerji (Fazlar ayrı ayrı): (kVArLh1, kVArLh2, kVArLh3) Reaktif kapasitif enerji (Fazlar ayrı ayrı): (kVArCh1, kVArCh2, kVArCh3)

ÖLÇÜ ALETLER‹ FPA50 96x96 kasada üretilen FPA50 Enerji Analizörleri, 8 adet elektriksel büyüklü¤ü aynı anda gösteren LCD ekrana sahiptir. 3 farklı modda çalıflır: 1. Normalde 4.karakterler yanmaz ve cihaz, sistemdeki gerilim ve akımları gösterir. 2. Enerji gösterim modunda 4.karakterler de yanarak tek satır halinde enerji de¤erleri gösterilir. Bunun yanında import-export ve indüktif- kapasitif durumlarda 4 quadrant okları ile gösterilir. Büyüklüklerin de¤eri negatif ise bafllarında “-” simgesi gösterilmektedir. 3. Harmoniklerin gösteriminde gerilim ve akım harmonikleri sayfalar halinde gösterilir. ve tufllarına aynı anda basıldı¤ında Harmonik ekranına geçifl Bu mod için yapılır.

Elektriksel De¤erlerinin Gösterimi: LCD ekranın sol kısmındaki 3 karakterlik ilk 3 satır, cihazın ölçtü¤ü gerilim ve cos de¤erlerini; LCD ekranın sa¤ tarafındaki 4 karakterlik ilk 3 satırında ise akım ve güç de¤erleri gösterilir. Faz-nötr gerilimi

Faz-faz gerilimi

Her faz›n Cos de¤eri

Enerji De¤erlerinin Gösterimi: Faz bilgileri ayrı ayrı gösterildi¤inde en alttaki 4. satır, bu 3 fazın toplam bilgilerini gösterir. Sol tarafta (-) iflaret görülmesi kapasitif reaktif güce veya export aktif güç ve enerjiye iflaret eder. Her faz ayrı ayrı gösteriliyorsa L1, L2, L3 simgeleri; toplam gösteriliyorsa ”S” simgesi sol tarafta görülür. Reaktif faz ekranında durum kapasitifse ilgili fazda sa¤ tarafta “kVArC” simgesi görülür.

Gerilim çarpanı girildi¤inde ölçülen gerilim 999 voltu geçerse üst tarafta kV (kvolt) ibaresi belirir. Ölçülen de¤er kVolt olarak yorumlanır. Faz faz gerilimlerinde L faz bilgisinin altında 12, 23, 31 ibareleri belirir. Her fazında cos de¤erinde sol tarafta (-) iflareti belirirse de¤er kapasitiftir. Ak›m gösterimi:

Görünür güç gösterimi:

Aktif güç gösterimi:

Reaktif güç gösterimi:

Afla¤›daki de¤erler s›rayla görülür: kW, kVARL, kVARC (3 faz toplam), kW (3 faz ve toplam) kVARLC (3 faz ve toplam) kWh, kVARLh, kVARCh (3 faz toplam) kWh (import 3 faz ayrı ve toplam) kWh (export 3 faz ayrı ve toplam) kVArLh (indüktif enerji 3 faz ayrı ve toplam) kVArCh (kapasitif enerji 3 faz ayrı ve toplam)

Toplam aktif ve reaktif güçler

Fazlar ve toplam aktif güçler

Fazlar›n reaktif güçleri ve toplamlar›

Toplam enerji sayaçlar›

‹mport aktif enerji sayaçlar›n›

Export aktif enerji sayaçlar›n›

‹ndüktif enerji sayaçlar›

Kapasitif enerji sayaçlar›

18/6

ÖLÇÜ ALETLER‹ FAA200 Aflırı Akım Koruma Röleleri: Temel olarak 3 faz ve bir toprak akımı koruması yapacak flekilde gelifltirilmifl olup sökülebilen trafo yapısı ile yüksek güvenirlilikte kullanılabilmektedir. Büyük LCD ekranl› FAA200 Aflırı Akım Rölesi’nin ön yüzünde 4 tanesi çok renkli olmak üzere 15 adedi ikaz/uyarı ledi ve 4 adet kumanda tuflu vardır. Bu kumanda tufllarıyla röle ayarlarının yapıldı¤ı menülere ulaflılır. LCD ekranda akım bilgileri ile beraber bir faz veya topra¤a ait tüm set de¤erleri görülebilir. Röle, fazlar ve toprak için ayrı ayrı ayar yapmaya imkan verir. TEDAfi flartnamesine uygun olarak Termik Açma, Gecikmeli Ani Açma ve Ani Açma fonksiyonlarına sahiptir. Termik Açma için afla¤ıda örne¤i verilen IEC standartlarına göre hazırlanmıfl e¤rilerden veya ANSI standardındaki e¤rilerden biri seçilebilir. Ayrıca IEC menüsünde kullanıcı tanımlı e¤ri sayesinde herhangi bir karakteristikteki e¤ri kolayca tanımlanabilir. Böylece hat, motor, trafo, do¤rultucu v.b. cihazlarda istenebilecek tüm özel açma e¤rileri gerçeklefltirilebilir. t1 de¤iflkeni ile e¤rileri zaman ekseninde afla¤ı ve yukarı kaydırılarak açma gecikmesi lineer olarak de¤ifltirilebilir. Gecikmeli ani açma için akım katı ve açma süresi de¤erleri röleye girilebilir. Ani Açma için ise kullanıcı sadece aflırı akım katını girer. Aflırı akım sinüs e¤risinin pik noktası, girilen bu de¤ere ulafltı¤ında röle beklemeksizin devreyi açar. Normalde sistemler ilk anda bir kaç nedenden dolayı yüksek akım çekerler. Örne¤in trafoların ilk devreye girmesi, motorların yol alması, kondansatörlerin devreye alınması, uzun havai hatların kapasitif etkileri gibi. Bu nedenlerden dolayı normalde akım geçmez iken sisteme yol verildi¤i durumlarda açma gecikmesinde bir erteleme istenebilir. ‹lk andaki bu kalkıfl akımlarının karakteristi¤ine göre uzun süre, gecikmeli ani açma ve ani açma fonksiyonlarında sabit bir gecikme girilebilir veya geçici olarak daha yüksek bir set de¤erine ayarlanabilir. Sistem kalktı¤ı anda bu de¤erler iptal olarak nominal çalıflma e¤rileri devreye girer.

Hattan geçen akımın nominal yükün %90’ına ulaflarak 15 dk. Boyunca devam etmesiyle birlikte cihaz alarm vererek ön uyarı sa¤lar. Röle tarafından gerçeklefltirilen açma ve alarm ifllemleri hafızada tutulur. Son 20 arızanın kaydedildi¤i bu hafızada arıza zamanı, süresi, hangi faz (veya toprak)’dan ne flekil bir arıza sebebi ile açtı¤ı ayrıntılı olarak yer alır. Ani açmalarda milisaniye bazında açma süresi kaydedilir. Röle bu arflive giren verileri ilk giren ilk çıkar prensibiyle derlemekte ve böylece son arızadan ilk arızaya do¤ru bir sıralama ile kullanıcıya sunmaktadır. Uzaktan arıza flekli ve osilogramı görülerek buna göre tekrar kapama verilebilir. Normal flartlarda motor v.b. cihazlarda koruma fonksiyonunda açma e¤risine göre ayarlanmıfl so¤uma e¤rileri de kullanılmalıdır. Çünkü ard arda gelebilecek aflırı akım zorlanmalarında bir önceki zorlanma göz önüne alınarak açma süresi kısaltılmalıdır. Aksi halde darbeli çalıflmada açma süresi sürekli sıfırlanaca¤ından korunan cihaz zarar görebilir. Bunun yanında havai hatlar gibi alıcılarda aflırı akımın geçmesi anında hemen sıfırlama istenebilir. Çünkü havai hatların so¤uması kolaydır ve açma durumunda bir çok alıcı elektriksiz kalabilir. Bu yüzden so¤uma fonksiyonu aktif edilebilir veya pasif bırakılabilir. Ön yüzdeki seri port ile RS232 ve GPRS ba¤lantıları veya arka yüzdeki klemenslerden RS232, RS485 ve GPRS ba¤lantısı mümkündür. LCD ekran 10x10 cm büyüklü¤ünde, simgeler hariç aynı anda 4 adet akım büyüklü¤ünü, bir faza veya topra¤a ait kay›t edilmifl tüm sabit katsayıları gösterecek flekilde dizayn edilmifltir. Tufllar vasıtası ile tüm sabit faz katsayıları sırayla ekranda görüntülenebilir. Tarih - Saat bilgisi, girifl çıkıfl durumları, arfliv bilgilerinin detayları, PC iletiflimi ekrandan takip edilebilir. Standart ve e¤ri seçimi kolayca yapılabilir.

Rölenin girifl çıkıfl portlarındaki durum LCD nin bu ekranından da takip edilebilir. Ledler ile paralel çalıflır. Tarih ve Saat bilgilerinin gösterimi ve de¤ifltirilmesinde gösterilir. Dijitlerde zaman bilgileri görünür

Faz ve Toprak SET de¤erlerinin takibinde ve giriflinde kullanılır. Faz 1, 2, 3 aynı anda girilecekse FAZ12-3 seçilir.

Faz ve toprak akımları gösterilirken Ekranda görülür. Dijitlerde 3 faz akım ve toprak akımı bilgisi izlenir.

Cihaz ayarları ve sabitler de¤ifltirilirken önce flifre sorulur bu aflamada ekranda belirir.

Akımlar gösterilirken belirir.

Set de¤erlerini izler veya de¤ifltirirken, Hangi e¤ri tipinin tanımlı oldu¤unu gösterir.

Veri iletiflimi oldu¤unda COM yanar. Röle cevaplarsa RXTX de ilave yanar

Seçilen menülerde ve arfliv bilgilendirmelerinde kullanılır.

18/7

LCD ekrandan son açma ve arfliv açma bilgilerinin detayları görülür. Hangi fazın ne sebepten dolayı açtı¤ı kutusunda belirir.

ÖLÇÜ ALETLER‹ Bilindi¤i gibi elektriksel sistemlerde enerji akımın karesi ile ortaya çıkmaktadır. Yüksek kısa devre akımlarında ise açı¤a çıkan enerji akımın karesi ve zaman ile do¤ru orantılıdır. Bu açıdan bakıldı¤ında, kısa devrenin nominal akımın kaç katı oldu¤una bakılarak bunun karesi oranında açma süresi belirleyen bir koruma mekanizması gerekmektedir. Logaritmik bir eksende 100 gibi sabit bir katsayı alınarak y=100/x2 grafi¤ini çizersek tamamen do¤rusal bir grafik elde ederiz. y=100/x3 e¤risi de daha e¤imli bir do¤ru verir. Sonuçta üstsel fonksiyonlar logaritmik e¤ri de do¤rusallık göstermektedir. Buradan yola çıkılarak açma e¤rilerinin logaritmik eksenlerde gösterilmesi daha uygun olmaktadır. Ancak açı¤a çıkan enerji her ne kadar akımın karesi ile orantılı olsada, gerek sistemlerin kısa süreli veya anlık arızalarda enerjisiz kalmamaları ve gerekse transformatör, motor vb. cihazların yalıtım, kavrulma vb. testleri sonucu e¤rilerde, özellikle kısa süreleri biraz arttıracak ve uzun süreleri de akım katına göre daha kısaltacak katsayılar eklenerek çeflitli e¤riler elde edilmifl ve kabul görmüfltür. Bu e¤riler seçilirken özellikle alıcıların ısınmaya karflı toleransları ve sistemin enerji kesilmesine karflı dayanımı da göz önüne alınmalıdır. Yeri geldi¤inde en ufak bir akım yükselmesinde sistem açtırılırken, yeri geldi¤inde en uzun süreli açmalar seçilerek enerji kesilmesi önlenmeye çalıflılır.

18/8

ÖLÇÜ ALETLER‹ E¤ri tipi IEC A TERS IEC B ÇOK TERS IEC C ORTA TERS IEC UZUN SÜRE TERS IEC ORTA TERS SAB‹T ZAMAN Kullanıcı tanımlı default de¤erler ANSI TERS ANSI COK TERS ANSI AfiIRI TERS ANSI UZUN SÜRE TERS ANSI ORTA TERS SAB‹T ZAMAN Kullanıcı tanımlı default de¤erler

I/Is 1,10 1,20 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 1,80 1,90 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00 10,00 20,00 30,00

18/9

IEC A IEC B TERS OK TERS 24,70 12,90 8,96 6,98 5,79 4,99 4,42 3,99 3,65 3,38 2,12 1,68 1,44 1,29 1,19 1,11 1,05 1,00 0,76 0,67

90,00 45,00 30,00 22,50 18,00 15,00 12,86 11,25 10,00 9,00 4,50 3,00 2,25 1,80 1,50 1,29 1,13 1,00 0,47 0,31

IEC C ORTA TERS 471,43 225,00 143,48 103,13 79,20 63,46 52,38 44,20 37,93 33,00 12,38 6,60 4,13 2,83 2,06 1,57 1,24 1,00 0,25 0,11

A

B

K

a

T

0,140 13,500 80,000 120,000 0,010

0,000 0,000 0,000 0,000 0,000

0,337 0,667 1,238 0,075 4,700

0,020 1,000 2,000 1,000 0,020

1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

0,050 5,950 3,880 5,670 5,614 0,010

0,000 0,180 0,096 0,035 2,186 0,023

1,929 4,165 7,381 10,814 0,357 4,111

0,040 2,000 2,000 2,000 1,000 0,020

1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

0,003

0,003

13,300

0,020

1,000

t2

E¤ri formülasyonu afla¤ıda tanımlanmıfltır. IEC e¤rilerinde B sıfır olup ANSI de çeflitli de¤erler almıfltır. K çarpanı 10 katı aflırı akımda tüm e¤rilerin 1 sn. de açması fleklinde birbirine çakıfltırılmıfl e¤riler sa¤lamaktadır. Böylece uzun süreli açmalarda e¤rilerin birbirine göre daha rahat mukayesesi imkanı do¤maktadır. Rölede formüller bu çarpan ilaveli veya ilavesiz seçilebilir. Td ise rölenin açma süresine lineer etki eden bir çarpan olup e¤riyi (e¤rilik bozulmadan) zaman ekseninde yukarı çıkarıp indirirerek gecikme süresini ayarlar.

t2

IEC UZUN S RE TERS 90,00 45,00 30,00 22,50 18,00 15,00 12,86 11,25 10,00 9,00 4,50 3,00 2,25 1,80 1,50 1,29 1,13 1,00 0,47 0,31

IEC SAB T ORTA ZAMAN TERS 25,62 13,38 9,29 7,24 6,00 5,18 t 4,58 4,13 3,78 3,50 2,20 1,74 1,49 1,34 1,23 1,15 1,09 1,04 0,79 0,69

IEC K.T.

ANSI TERS

25,26 13,18 9,14 7,12 5,90 5,08 4,50 4,06 3,71 3,43 2,15 1,69 1,45 1,30 1,19 1,11 1,05 1,00 0,76 0,66

118,76 57,07 36,66 26,56 20,57 16,64 13,86 11,81 10,24 9,01 3,85 2,40 1,78 1,46 1,27 1,14 1,06 1,00 0,81 0,78

ANSI OK TERS 137,07 65,79 42,21 30,54 23,62 19,07 15,86 13,49 11,68 10,26 4,29 2,62 1,90 1,53 1,31 1,17 1,07 1,00 0,78 0,74

ANSI A IRI TERS 292,36 139,73 89,24 64,25 49,43 39,69 32,82 27,75 23,87 20,82 8,05 4,47 2,94 2,13 1,66 1,35 1,15 1,00 0,53 0,45

ANSI UZUN S RE TERS 20,81 10,79 7,46 5,79 4,79 4,12 3,64 3,28 3,00 2,78 1,78 1,45 1,28 1,18 1,11 1,07 1,03 1,00 0,89 0,85

ANSI SAB T ANSI ORTA ZAMAN K.T. TERS 22,50 23,87 11,80 12,49 8,22 8,68 6,42 6,77 5,34 5,62 4,62 4,85 t 4,10 4,30 3,71 3,88 3,40 3,56 3,16 3,29 2,02 2,08 1,61 1,65 1,40 1,43 1,26 1,28 1,17 1,18 1,10 1,11 1,04 1,05 1,00 1,00 0,79 0,77 0,70 0,68

ÖLÇÜ ALETLER‹

D

B

A

FA72 / FA96 / FMA72 / FMA96 / FV72 / FV96 / FF72 / FF96

A

B

C

D

Boyutlar (mm)

A

B

C

D

72 x 72

72

66

75

68 ± 0.5

96 x 96

96

90

75

92 ± 0.5

FYA72 / FYA96 / FYV72 / FYV96

B D

C A

A

D

Boyutlar (mm)

A

B

C

D

72 x 72

72

44

6.5

69

96 x 96

96

55

8

90

FPA50 / FPA80R / FMM50 96

55

Pano Montaj Ölçüleri 90x90 mm

FPA100 / FPA120 / FPA280R 60

144

144

Pano Montaj Ölçüleri 138x138 mm

18/10

ELEKTRON‹K ELEKTR‹K SAYAÇLARI SAYACLARI

Monofaze Elektronik Elektrik Sayaçlar› FMS602 Aktif Bina D›fl›

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Teknik Tablo ve Sipariş Kodları Teknik Resimler

Trifaze Elektronik Elektrik Sayaçlar› FTS3D Aktif Bina D›fl›

FTS3K Kombi (Aktif + Reaktif) Bina ‹çi

FTS3K80 Kombi (Aktif + Reaktif) Bina ‹çi

FTS3KD Kombi Bina D›fl›

Aktif

TS EN 62052-11 TS EN 62053-21

FTS3K80D Kombi Bina D›fl›

Kombi TS EN 62052-11 TS EN 62053-21 TS EN 62053-23 CE Montaj pozisyonu Ba¤›l Nem Çevre s›cakl›¤› Depolama s›cakl›¤› Koruma s›n›f›

: Dikey : <%75 (Y›ll›k ortalama) : -25oC ile + 55oC aras› : -40oC ile + 70oC aras› : IP51 (Bina içi) IP54 (Bina d›fl›)

1 2 3

ELEKTRON‹K ELEKTR‹K SAYAÇLARI Elektronik alanındaki hızlı ve köklü geliflimler, elektromekanik sayaçların elektronik bir yapıya dönüfltürülmesine sebep olmufltur. Elektronik elektrik sayaçları kayıpları çok yakından izleme ve en aza indirgemede çözüm olarak görülmektedir. Kayıplar: - Da¤ıtım flebekelerine yasa dıflı yollarla yapılan ba¤lantılar sonucunda oluflan kayıplar. - Ölçüm hatalarından kaynaklanan kayıplar - Elektromekanik sayaçlar üzerinde yapılan oynamalar. Elektrik enerjisinin tüketiminin do¤ru bir flekilde izlenip, yönetilmesi ve kayıpların en aza indirilebilmesi, do¤ru ölçüm ile mümkündür. Elektronik elektrik sayaçlarının elektrik ölçümünde kullanılması yasalarla zorunlu hale getirilmifltir. Bu sayaçlar ile daha hassas ölçüm yapılırken, di¤er yandan yasa dıflı müdahaleler zorlafltırılmaktadır. Federal Çok Tarifeli Elektronik Elektrik Sayaçlar›: Federal Elektrik, tamamen kendi Ar-Ge’sinde gelifltirdi¤i çok tarifeli elektronik elektrik sayaçlar›n› kullan›c›ya sunmufltur. Endüstri tesislerinde ve konutlarda kullan›m için tasarlanan elektronik elektrik sayaçlar› tek fazl› ve üç fazl› olarak s›n›f 1 hassasiyetinde üretilmektedir. Sayaçlar, elektrik tarifeleri yönetmeli¤inde öngörülen tarife kategorilerini sa¤lamak için 4 tarifeli olup, bir günü 8 ayr› zaman dilimine bölebilmekte, hafta içi, cumartesi ve pazar günleri için ayr› ayr› tarifelendirme yapabilmektedir.

Tarifelendirmedeki as›l amaç, elektrik enerjisi tüketimini 24 saate dengeli biçimde yaymak ve tüketiciyi elektrik tüketimi konusunda bilinçlendirmektir. Kullan›c› sayaç bilgilerini kontrol ederek tüketimini yönlendirebilir. Her zaman dilimi farkl› fiyatland›r›laca¤› için tarifeli kullan›m tüketiciyi ucuz olan zaman aral›¤›nda elektrik tüketmeye yöneltecektir. Teknik Özellikler: - Tek faz ve üç faz Federal aktif elektronik sayaçlar TS EN 62052-11 ve TS EN 62053-21, trifaze aktif+reaktif sayaçlar TS EN 62052-11, TS EN 62053-21 ve TS EN 62053-23 standardlar›na ve CE’ye uygun olarak imal edilmektedir. - Sayaç üzerinde IEC 61107 standard›na uyumlu optik port bulunmakta ve bu yolla sayaca ait tüm bilgiler bir bilgisayarla okunabilmekte ve sayaç bu yolla programlanabilmektedir. - Tarife bilgileri, tarih ve saat bilgileri, klemens kapa¤› aç›lma ihbar›, ileri saat uygulamas› de¤iflikli¤i, sayac›n yerinden sökülmesine gerek kalmaks›z›n klemens kapa¤› aç›ld›ktan sonra TEDAfi’›n uygun görece¤i yetkili görevlilerce optik-port vas›tas› ile programlanabilmektedir. Sayac›n kalibrasyonayarlar› ise Sanayi Ticaret Bakanl›¤› mührü k›r›l›p üst kapak aç›lmadan yap›lmamaktad›r. - Sayaç, çal›flma ömrü en az 10 y›l olan ve genifl çal›flma s›cakl›¤› aral›¤›na sahip LCD göstergeye sahiptir. Elektrik enerjisinin kesik oldu¤u durumlarda 24 saat süre ile, gerekli bilgiler LCD üzerinden buton yard›m› ile görülebilmekte ve optik porttan okunabilmektedir. - LCD ekranda tarih, saat, her tarife dilimine ait tüketim bilgileri ve demand bilgisi otomatik olarak 5 sn ara ile pefl

pefle gösterilmektedir. Ayn› zamanda bu bilgiler elektrik kesikken de buton yard›m› ile de görülebilmektedir. - LCD’de tarife bilgilerinin tam k›sm› 5, ondal›kl› k›sm› 3 hanedir ve ayr›ca tüm bilgiler 1,5 metre mesafeden rahatl›kla okunabilmektedir. - Sayaç, pil ömrünün kritik seviyeye düfltü¤ünü gösterir uyar› vermekte, gerçek zaman saati bozulmas›, ön kapak ve klemens kapa¤› aç›lma müdahalelerini (enerji kesik olsa dahi) alg›lamakta, kodlu veya ihbarl› olarak LCD ekranda bildirmekte ve yap›lan müdahaleleri haf›zaya kaydederek optik porttan okunmas›n› sa¤lamaktad›r. - Abonenin takvime ba¤l› tüketimini tespit etmek, çok zamanl› tarifeleri uygulamak ve di¤er ifllemleri zaman baz›nda de¤erlendirmek amac›yla, sayaç içinde gerçek zaman saati bulunmaktad›r. Sayac›n gerçek zaman saati herhangi bir nedenle durdu¤unda enerji tüketimleri Gündüz tarifesine yaz›lacakt›r. Sayaç üzerindeki gerçek zaman saatini besleyen pilin iflletme ömrü 10 y›l raf ömrü ise 4 y›ld›r. Gerçek zaman saatinin sapma de¤eri nominal s›cakl›kta en fazla 0.47 sn/gün’dür. Ayr›ca ileri ve geri saat uygulamalar› otomatik olarak uygulanmaktad›r. - Sayaçta hiçbir enerjiye gerek duymadan bilgileri saklama özelli¤ine sahip silinmez bir haf›za birimi (EEPROM) mevcuttur. - Tarife dilimleri: a-) T1- Gündüz (06:00- 17:00) b-) T2- Puant (17:00- 22:00) c-) T3- Gece (22:00- 06:00) d-) T4- Di¤er ihtiyaçlar (Tatil) olmak üzere kodlanm›flt›r.

RTC (Gerçek zaman saati)

Gerilim sensörü

LCD (Likit kristal ekran) Ak›m sensörü

Ak›ll› kart (Opsiyonel) CPU+Ölçme

Batarya

Optik arabirim

Led (IMP/kWh) Röle (Opsiyonel) EEPROM

fiekil-1: Elektronik elektrik sayaçlara ait teknik diyagram

19/1

ELEKTRON‹K ELEKTR‹K SAYAÇLARI

Siparifl Kodu

Siparifl Kodu

FMS602

FTS3D

9PF-ABBB1-0060

9PH-ABBB3-0060

FTS3K

FTS3K80

FTS3KD

FTS3K80D

9PK-ABBB3-0005

9PK-ABBB3-0080

9PK-ABBB3-0006

9PK-ABBB3-0081

19/2

ELEKTRON‹K ELEKTR‹K SAYAÇLARI FMS602 45.5

165

130

23

84.5

107

90.5 Ø8.5

11.75 20.75

10.5

FTS3D / FTS3K / FTS3K80 / FTS3KD / FTS3K80D 113

82.5

60

92.5

300

30

224.5

52.5

207.5

200

207.5

113

118

111.5

3.75

26

60

124

45

165

7.5

140

18 13

15 134

19/3

56

45

149

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI

EasyPan Da¤›t›m Panolar› EP1

EP2

EP3

EasyPan Bara Sistemleri Sistemlari F11 Ç›k›fll› EasyPan Ana Bara Ak›m› 250A - 400A - 630A

F31 Ç›k›fll› EasyPan Ana Bara Ak›m› 250A - 400A - 630A

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Kullanılan Ürünler Sipariş Kodları Aksesuarlar ve Sipariş Kodları Bara Sistemi Özellikler Sipariş Kodları Teknik Resimler

1 2 3 4 5 5 5 6

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI Meskenlerde ve sanayi tesislerinde güç da¤›t›m›, ayd›nlatma uygulamalar›, tesisat›n kontrolü ve afl›r› ak›ma karfl› korunmas› amac›yla kullan›lan Federal EasyPan da¤›t›m panolar›, IEC 60439-1 ve “ ” normlar›na uygun, s›va alt› ve s›va üstü olarak iki flekilde üretilmektedir.

Duvara montaj deli¤i Da¤›t›m baralar›na do¤rudan temasa karfl› koruyucu k›l›f Otomatik sigorta ba¤lant› baras› (Yol) Da¤›t›m baras› Baralara do¤rudan temasa karfl› koruyucu kapak

Otomatik sigorta montaj ray› Bara ve sigorta montaj levhas›

Ana flalter-ana bara ba¤lant› parças› Nötr klemensleri Toprak klemensleri Ana flalter montaj levhas› Ana flaltere do¤rudan temasa karfl› terminal koruyucu kapak

Nötr ve toprak baralar›na do¤rudan temasa karfl› koruyucu kapak Aç›labilir kablo girifli

Özellikler: • Kolay montaj • Kolay ve güvenilir bak›m • Modern teknoloji ve modüler yap› • Estetik görünüm • Federal ürünlerinin montaj›na uygun tasar›m • Kullan›c› taraf›ndan de¤ifltirilebilir aksesuar imkan› • Komple techizatl› veya sadece bara sistemli sevk imkan› • Ana flalter olarak devre kesici, anahtar, kaçak ak›m koruma flalteri seçebilme imkan› • Ana flalter kullanmadan do¤rudan ba¤lant› imkân› • Pano içinde kablolama • Alt, üst ve yanlardan aç›labilir kablo girifli • Aç›k gri (RAL 9002) elektrostatik toz boyal› 1,2 mm DKP sac (Özel siparifl üzerine farkl› renkte veya galvanizli sacdan imal edilebilir) • IP40 koruma s›n›f› • Renkli etiket ile fazlar›n gösterimi: k›rm›z› (R faz›), sar› (S faz›), mavi (T faz›).

20/1

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI KULLANILAN ÜRÜNLER AG Devre Kesiciler: TS EN 60947-2 / IEC 60947-2

F11

F10

Tip Anma ak›m› - In (40°C veya 55°C)

A

Anma ak›m› ayar sahas› - I1

A

63,80,100,125

F21

F22

F31

F32

F33

63,80,100,125, 160

100,125,160,200,225,250

Sabit

Sabit

Sabit

En büyük beyan k›sa devre kesme kapasitesi - Icu (a.c.) 50-60 Hz

3x380/415 V

(kA rms)

16

20

25

50

35

50

70

(a.c.) 50-60 Hz

3x220/240 V

(kA rms)

25

30

50

100

65

85

100

Kaçak Ak›m Koruma fialterleri: TS EN 61008-1 / IEC 61008-1

Tip

FK2

Kutup say›s›

2 A

Anma ak›m› Nominal kaçak ak›m Sigortal› k›sa devre kesme kapasitesi

mA kArms

FK4 4

25, 40, 63 30, 300 3

Anahtarlar: TS EN 60947-3 / IEC 60947-3

Tip

FMS A

Anma ak›m› (In) Kutup say›s› K›sa devre kesme kapasitesi

63, 80, 100 2, 3

kArms

12 In / 1sn

Anahtar: Termik ve manyetik korumas›z aç›p kapama flalteri

Anahtarl› Otomatik Sigortalar: TS 5018 TS EN 60898-1 / IEC 60898-1

Tip

FM6

Karakteristik K›sa devre kesme kapasitesi Anma ak›m› Kutup say›s›

FM10

B, C kArms A

6

10

6,10,16,20,25,32,40,50,63

6,10,16,20,25,32,40,50,63

1, 2, 3, 4

20/2

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI 1. Do¤rudan Ba¤lant›l›* EasyPan Siparifl Kodlar› : Montaj fiekli

S›va Alt› Yol Siparifl Kodu Say›s›

Tip EP1

12 18 24 30 36

EP2 EP3

9VM-DDDA1-0000 9VK-DDDA1-0000 9VK-DDDA2-0000 9VB-DDDA1-0000 9VB-DDDA2-0000

Ana flalter kullanmadan, ana baralara ba¤lant› parças› eklenerek panolara enerji verilir.

S›va Üstü Siparifl Kodu 9VM-DDDU1-0000 9VK-DDDU1-0000 9VK-DDDU2-0000 9VB-DDDU1-0000 9VB-DDDU2-0000

2. Devre Kesicili EasyPan Siparifl Kodlar› : Montaj fiekli S›va Alt› K›sa devre kesme Yol Tip kapasitesi (kArms) Say›s› Siparifl Kodu 3x415 V / 3x240 V 16,20,25,35,50,65 / EP1 12 9VM25,30,50,65,85,100 18 9VK16,20,25,35,50,65 / EP2 24 9VK25,30,50,65,85,100 16,20,25,35,50,65 / 30 9VBEP3 25,30,50,65,85,100 36 9VB-

: Devre kesici tipi (F10 ... F33), : Çevre s›cakl›¤› (20ºC:1, 30ºC:2, 40ºC:3, 50ºC:4, 55ºC:5), : Devre kesici anma ak›m› (016 .... 225).

S›va Üstü Siparifl Kodu

Örnek; S›va üstü, 30 yollu, F33 225A devre kesicili (Çevre s›cakl›¤› 40ºC) EasyPan siparifl kodu: 9VB-F33U1-3225 Devre kesicisiz siparifllerde devre kesici tipini belirtiniz : 000 fleklinde tan›mlay›n›z. Örnek; S›va üstü, 30 yollu, F3 serisi devre kesicilerin montaj›na uygun devre kesicisiz EasyPan siparifl kodu: 9VB-F3 U1-0000

9VM9VK9VK9VB9VB-

3. Kaçak Ak›m Koruma fialterli EasyPan Siparifl Kodlar›: Montaj fiekli Sigortal› Tip K›sa devre kesme kapasitesi (kArms) 3x415 V / 3x240 V EP1 3 EP2

3

EP3

3

S›va Alt› Yol Siparifl Kodu Say›s› 12 18 24 30 36

9VM9VK9VK9VB9VB-

EP1

12 In / 1 sn

EP2

12 In / 1 sn

EP3

12 In / 1 sn

: Kaçak ak›m koruma flalteri tipi (0FK3,FK30), : Kutup say›s› (2,4) : Kaçak ak›m koruma flalteri anma ak›m› (040,063). Örnek; S›va üstü, 18 yollu, 30 mA’l›k 2 kutuplu 40 A kaçak ak›m koruma flalterli EasyPan siparifl kodu: 9VK-0FK3U1-2040

Otomatik Sigorta Siparifl Kodlar›* S›va Üstü Siparifl Kodu

12 18 24 30 36

: Kutup say›s› (2,3) : Anahtar anma ak›m› (063,080,100). Örnek; S›va alt›, 36 yollu, 3 kutuplu 100 A Anahtarl› EasyPan siparifl kodu: 9VB-FMSA2-3100

Di¤er kombinasyonlar için lütfen firmam›z› aray›n›z. • EasyPan da¤›t›m panolar›n›n k›sa devre kesme kapasitesi, panolarda kullan›lan ana flalterin kesebilece¤i k›sa devreye eflde¤erdir.

20/3

Siparifl Kodu 9VM9VK9VK9VB9VB-

4. Anahtarl› EasyPan Siparifl Kodlar›: Montaj fiekli S›va Alt› K›sa devre Yol Tip kesme Siparifl Kodu kapasitesi Say›s›

S›va Üstü

(Panolar, Sigortalar› montajl› istenildi¤i taktirde)

K›sa devre kesme kapasitesi kArms

6 kA

10 kA

B Tipi

9EB-B06

9EB-B10

C Tipi

9EB-C06

9EB-C10

: Çevre s›cakl›¤› (20ºC:2, 30ºC:3, 40ºC:4, 50ºC:5, 55ºC:6) : Sigorta anma ak›m› (06...63) Örnek: 1 kutuplu B tipi 16 A (10 kA) otomatik sigorta (Çevre s›cakl›¤› 40ºC) siparifl kodu: 9EB-B1041-0016

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI Aksesuarlar ve Siparifl Kodlar›

Ana baral› sigorta tafl›y›c› paneli

Da¤›t›m baras›

Nötr + toprak klemensleri

Üst terminal koruyucu kapak

Ana flalter - Ana bara ba¤lant› parçalar›

Anahtar ve Kaçak Ak›m Koruma fialteri montaj ray›

Do¤rudan ba¤lant› için ana bara ba¤lant› parçalar›

Yükseklik ayarl› ana flalter montaj paneli

Yol say›s›

Siparifl Kodlar›

12 18 24 30 36

YP-0021 YP-0022 YP-0023 YP-0024 YP-0025

Yol say›s›

Siparifl Kodlar›

12 18 24 30 36

2 Baral› YP-D212 YP-D218 YP-D224 YP-D230 YP-D236

Yol say›s›

Siparifl Kodlar›

12 18 24 30 36

YP-0026 YP-0027 YP-0028 YP-0029 YP-0030

Ana fialter tipi

Siparifl Kodlar›

F10, F11 F21, F22 F31, F32, F33 2 kutup FK3, FK30 4 kutup FK3, FK30 Do¤rudan ba¤lant›

YP-0031 YP-0032 YP-0033 YP-0034 YP-0035 YP-0038

Ana fialter tipi

Siparifl Kodlar›

F10, F11 F21, F22 F31, F32, F33 2 kutup FK3, FK30, FMS 4 kutup FK3, FK30 3 kutup FMS

YP-0039 YP-0040 YP-0041 YP-0042 YP-0043 YP-0044

Tipi

Siparifl Kodlar›

FMS FK3 - FK30

YP-0045 YP-0046

Tipi

Siparifl Kodu

Standart parça

YP-0047

Tipi

Siparifl Kodu

Standart parça

YP-0048

Tipi

Siparifl Kodu

Standart parça

YP-0049

Tipi

Siparifl Kodu

Standart parça

YP-0050

Tipi

Siparifl Kodu

Standart parça

YP-0051

4 Baral› YP-D412 YP-D418 YP-D424 YP-D430 YP-D436

Otomatik sigorta boflluk plakas› (Kullan›lmayan otomat yollar›n› kapatmak için)

Otomatik kilit mekanizmas›

Da¤›t›m baras› terminal k›l›f›

20/4

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI EasyPan Bara Sistemi Federal EasyPan bara sistemi sanayi tesislerinde güç da¤›t›m› için kullan›lmak üzere IEC 60439-1 ve CE normlar›na uygun olarak üretilmektedir. Özellikler :

F11 Ba¤lanabilen

250 A, 400A ve 630A ana flalter ba¤lant› imkan› 2, 4, 6, 10, 12 yollu (3 kutuplu) Federal F10, F11, F31 tipi flalterlerle ç›k›fl imkan› IEC 60439-1 ve CE normlar›na uygunluk Kolay montaj Kolay ve güvenilir bak›m Modüler yap› Estetik görünüm Komple teçhizatl› Opsiyonel pano içinde sevk imkan› Ana flalter kullanmadan do¤rudan ba¤lant› imkan› Renkli etiketler ile fazlar›n gösterimi

F31 Ba¤lanabilen

EasyPan Bara Sistemleri

Yol Say›s›

Tavsiye Edilen Ana fialter F31 - F32 - F33 F51 - F52 - F53

Siparifl Kodu F11 Ba¤lanabilen

F31 Ba¤lanabilen

2 4 6 8 10 12

9ZA-F1131-0250 9ZA-F1132-0250 9ZA-F1133-0250 9ZA-F1134-0250 9ZA-F1135-0250 9ZA-F1136-0250

9ZA-F3131-0250 9ZA-F3132-0250 9ZA-F3133-0250 9ZA-F3134-0250 9ZA-F3135-0250 9ZA-F3136-0250

2 4 6 8 10 12

9ZA-F1131-0400 9ZA-F1132-0400 9ZA-F1133-0400 9ZA-F1134-0400 9ZA-F1135-0400 9ZA-F1136-0400

9ZA-F3131-0400 9ZA-F3132-0400 9ZA-F3133-0400 9ZA-F3134-0400 9ZA-F3135-0400 9ZA-F3136-0400

2 4 6 8 10 12

9ZA-F1131-0630 9ZA-F1132-0630 9ZA-F1133-0630 9ZA-F1134-0630 9ZA-F1135-0630 9ZA-F1136-0630

9ZA-F3131-0630 9ZA-F3132-0630 9ZA-F3133-0630 9ZA-F3134-0630 9ZA-F3135-0630 9ZA-F3136-0630

250A Ana Bara Ak›m›

400A Ana Bara Ak›m› Tavsiye Edilen Ana fialter F61 - F62 F71 F82 - F83 630A Ana Bara Ak›m› Tavsiye Edilen Ana fialter F71 F82 - F83 Ana fialter Ana Bara Ba¤lant› Baralar›

20/5

Aç›klama

Siparifl Kodu

250A Ba¤lant› Baralar› 400A Ba¤lant› Baralar› 630A Ba¤lant› Baralar›

8BZ-H1000-0250 8BZ-H1000-0400 8BZ-H1000-0630

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI Örnek Ba¤lant› fiemas›

235

B

A

C

C C

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35

C B

Komple ç›kar›labilir kapak levhas›

C

A

A D

D

B

B

C

C

C

490

C

A: Ø44, Ø50, Ø62 B: Ø28, Ø35 C: Ø18, Ø25 D: Ø39, Ø45

B D

D A

A C

C

C

C

B

A

C

C

C

C

B

Topraklama

B

3 Ayr› ölçüde aç›labilir kablo girifli çap ölçüleri (mm)

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 Ana fialter R

S

T

Nötr

C

C

Nötr

C

36 yollu Easypan EP3 Tip

N

Topraklama

Kablo Giriflleri Detay Teknik Resmi :

N

Teknik Resimler

365

115

360

S›va Alt›

H

h

EP1

520

495

EP2

630

605

EP3

735

710

120

S›va Üstü

360

115

120

385

h

h

H

S›va Üstü

H

S›va Alt›

H

h

EP1

500

495

EP2

610

605

EP3

715

710

20/6

20/7

36

5

6

7

8

9

10

11

380

406

360(42 YOLLU)

306 (36 YOLLU)

252 (30 YOLLU)

198 (24 YOLLU)

144 (18 YOLLU)

4

12

13

14

15

16

17

18 19

20

, ÿ6

90 (12 YOLLU)

3

18

36 (6YOLLU)

2

10

18

1

43

37,50

3

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI 78

18 5

18

43

0

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI F11 Ba¤lanabilen 453,5

205

A

B

309,5

Ø1 0,5

35 45

45

473,5

83,6

132 146

90

125

431,5

C D

2 Yollu 4 Yollu 6 Yollu 8 Yollu 10 Yollu 12 Yollu

A 40 116 192 268 344 420

B 76 152 228 304 380 456

C 128 205 282 359 436 513

D 192 269 346 423 500 577

20/8

EasyPan DA⁄ITIM PANOLARI F31 Ba¤lanabilen 502 445

A

10

B

381,5

,5

35 45

45 318

522 400

60 C D

2 Yollu 4 Yollu 6 Yollu 8 Yollu 10 Yollu 12 Yollu

20/9

A 65 162,5 275 315 490 597,5

B 114,5 215 322,5 355 537,5 645

C 158,5 266 373,5 481 588,5 696

D 222,5 330 437,5 545 652,5 760

150

133

122,5

131

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹

Modüler Pano Sistemleri FMP1

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikleri Elektriksel - Mekaniksel Karakteristikler FMP-1 Modüler Panolar Pano Ölçüleri Pano Bileşenleri FMP-2 Modüler Panolar Pano Ölçüleri Pano Bileşenleri Teknik Resimler

FMP2

Daha geniş bilgi için pano kataloğu isteyiniz.

1 1 2 2 2 3 3 3 4

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹ Federal Elektrik modüler panolar› enerji da¤›t›m, kontrol ve izleme amaçlar›na uygun yap›da tasarlanmakta ve imal edilmektedir. Tamamen modüler yap›da tasarland›klar›ndan vidal› birleflimleri sayesinde de¤iflikliklikler yap›labilir ve/veya modüller eklenerek büyütülebilir Genifl aksesuar çeflidi ile kolay ekipman montaj›na imkan tan›r. Projelerinize göre Federal Elektrik ürünleriyle montajl› olarak sevk edilir. Sa¤lam yap›lar›yla yüksek kesme kapasiteli kesicilerin açmakapama manevralar› s›ras›nda oluflan dinamik kuvvetlere dayan›kl›d›r. Federal Elektrik modüler panolar›nda kullan›lan düflük s›cakl›k art›fl katsay›l› bara tasar›m› sayesinde pano içi ekipmanlar›n ömrünün uzun olmas› sa¤lanmaktad›r. Yüksek kaliteli hammaddeler kullan›larak CNC makinalarda standart parçalar halinde üretilir ve tamamen vidal› birleflimler ile montajlan›rlar. ‹ç montaj parçalar› galvaniz kaplamal›, saç aksam› DKP sac üzerine elektrostatik toz boyal› olarak veya galvaniz kaplama üzerine elestrostatik toz boyal› imal edilmektedir. Ön kapak ve karkas 2 mm kal›nl›¤›nda sacdan, di¤er parçalar 1,5 mm kal›nl›¤›nda sacdan imal edilmektedir. Federal Elektrik modüler panolar›nda IEC 439 standard›na göre Form-1, Form-2, Form-4 üretim seçenekleri ile azami iflletme ve bak›m güvenli¤i sa¤lanm›flt›r. Elektriksel Karakteristikler Anma Ak›m›

4000A’e kadar

Anma Çal›flma Gerilimi

380 - 415V (690V’a kadar)

Anma Yal›t›m Gerilimi

1000V

Anma Dayanma Gerilimi

8 kV

Anma K›sa Süre Dayanma Ak›m›

65 kA

Anma Tepe Dayanma Ak›m›

143 kA

Anma Çal›flma Frekans›

50 - 60 Hz

Afl›r› Gerilim S›n›f›

III

Kirlilik Derecesi

3

Mekanik Karakteristikler

21/1

Pano Koruma S›n›f›

IP 31 ..., IP54

Pano ‹ç Bölümlendirme Form

1, 2, 4

Renk

RAL 7035 (Di¤er renkler iste¤e ba¤l›d›r)

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹ FMP-1 panolar alüminyum döküm köfle (A1) ve sac köfle (A2) olmak üzere iki türlü montaj eleman› vard›r. Komple civatal›d›r ve modüler yap›ya sahiptir. Karkasta pano geniflli¤ini derinlik, derinli¤ini genifllik olarak kullan›labilir. Yan tarafta kapak oldu¤u gibi aç›l›r kap›da kullan›labilmektedir.

zaman hiçbir sorun yaflamadan kap› yönleri de¤ifltirilebilir, fakat yekpare kap›da (OK3) kap›n›n yönleri siparifl aflamas›nda söylenmelidir.

Kap›lar›m›z sola do¤ru aç›lmaktad›r. ‹stendi¤i taktirde sa¤a do¤ru da aç›labilir. Parçal› kapaklar da sonradan söylendi¤i

KR1

Pano Ölçüleri (mm) X : 300 - 350 - 400 - 450 - 500 - 550 - 600 - 650 - 700 - 750 - 800

IC1

B : 100 - 200 Z : 250 - 300 - 350 - 400 - 450 - 500 - 550 - 600 - 650 - 700 - 750 - 800

OK1

Y : 1900

OK2 OK3

BZ1 (100mm)

BZ1 (200mm)

Y

X

Z

KR1+BZ1+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 100mm

Y

X

Z

KR1+BZ1+OK1+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 100mm

Y

X

Z

KR1+BZ1+OK2+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 200mm

Y

X

Z

KR1+BZ1+OK3+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 200mm

21/2

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹ FMP-2 panolar alüminyum döküm köfle (A1) ve sac köfle (A2) olmak üzere iki türlü montaj eleman› vard›r. Komple civatal›d›r ve modüler yap›ya sahiptir. Karkasta pano geniflli¤ini derinlik, derinli¤ini genifllik olarak kullan›labilir. Yan tarafta kapak oldu¤u gibi aç›l›r kap›da kullan›labilmektedir.

zaman hiçbir sorun yaflamadan kap› yönleri de¤ifltirilebilir, fakat yekpare kap›da (OK3) kap›n›n yönleri siparifl aflamas›nda söylenmelidir.

Kap›lar›m›z sola do¤ru aç›lmaktad›r. ‹stendi¤i taktirde sa¤a do¤ru da aç›labilir. Parçal› kapaklar da sonradan söylendi¤i

KR1 Pano Ölçüleri (mm) X : 900 - 1000 - 1100 - 1200 - 1300 - 1400 - 1500 - 1600 B : 100 - 200 Z : 250 - 300 - 350 - 400 - 450 - 500 - 550 - 600 - 650 - 700 - 750 - 800 Y : 1900

IC1

OK1 OK2 OK3

BZ1 (200mm)

BZ1 (100mm)

Y

X

Y

X Z

KR2+BZ2+OK1+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 200mm

21/3

X Z

KR2+BZ2+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 100mm

Y

Z

KR2+BZ1+OK3+IC1-A1 (A2) Baza Yüksekliği: 200mm

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹ KR1: Tek bölmeli karkas

1800

1900

X

A=X-100

A

Z

B

B=Z-100

X1

X

Z

Ön görünüfl

Yan görünüfl

X2

XT

A1

A2

A1=X1-100

A2=X2-100

X1

X2

1800

1900

KR2: Çift bölmeli karkas

B=Z-100

Z

XT (X1+X2)

Ön görünüfl

Yan görünüfl

Ölçüler mm’dir.

21/4

MODÜLER PANO S‹STEMLER‹ OK1: Ön kapak (caml›) B

B

A

A

45

A

XK

A

B (XK-2A)

125

XK

125 45

XK

45

Ölçüler mm’dir.

OK2: Ön kapak

OK3: Ön kapak B

A

45

A

600

200

1900

1650

1900

600

150

200 600 600

200

1900

45

125

75

45

1990

A

1650

B

A

X

45

1650

1900

1650 175

1900

75

A

125

175

50

45

45 XK

XK

45 XK

Not: OK2’deki parçalı kapakları 1650 mm ölçüsü sabit kalmak üzere (212 ve 204) no’lu parçalar değişken olabilmektedir.

IC1: ‹ç kapak XK

1799

800

1850

200

600

200

X

56

A XK-112

56

XK

Ölçüler mm’dir.

21/5

A (XK-112)

YOLCU VAGONLARI ‹Ç‹N ISITMA S‹STEM‹ KONTROLÜ

Yolcu Vagonlar› ‹çin Is›tma Sistemleri Kontrolü

‹Ç‹NDEK‹LER Özellikler Teknik Tablo

1 1

YOLCU VAGONLARI ‹Ç‹N ISITMA S‹STEMLER‹ KONTROLÜ Elektrikli otomatik ›s›tma sistemi genel olarak yolcu vagonlar› için kullan›l›r. 1. Is›tma Sistemi (1000V): Afla¤›daki k›s›mlardan oluflmaktad›r. - Techizat sand›¤› - Ana flalter - Güç kontaktörü - Ana sigorta - Düflük gerilim rölesi - Da¤›t›m sigortas› 2. Is›tma Sistemi (1000-1500-3000V): Afla¤›daki k›s›mlardan oluflmaktad›r. - Techizat sand›¤› - Ana flalter - Güç kontaktörü - Ana sigorta - Elektronik gerilim seçici röle - Da¤›t›m sigortas› - Motorlu kademe de¤ifltirici flalter

Resim - 1 : Elektrikli yolcu vagonlar› için otomatik ›s›tma panosu

Techizat Sand›¤›: Ana ve yard›mc› techizat sand›klar› vagonun alt›na montaj edilecek flekilde 304 kalite 4 mm paslanmaz çelikten imal edilmektedir. Koruma s›n›f› IP 54 olarak dokunmaya, toz ve su girifline karfl› gerekli emniyet tertibat› al›nm›flt›r. Ana ve yard›mc› techizat sand›klar› tüm cihazlar›n montaj› ve kablo ba¤lant›lar› yap›lm›fl flekilde vagona montaja haz›r olarak verilir. Mekanik kilitleme tertibat› ile gerilim alt›nda sand›k kapaklar›n›n aç›lmas› engellenmifltir. Ana fialter: Ana flalterler, 50 kW’l›k ›s›tma gücü içindir. 1000V DC/AC’de 50A,3 000V DC’de 16,7A ana flalter tertibat›, 90˚ moment kesicili bir yayl› paket flalteridir. fialterin yayl› bir kilitleme tertibat› vard›r. Bu tertibat techizat sand›¤›n›n kapa¤›n›n aç›lmas› halinde sistemi kilitler. Kapak aç›ld›¤›nda flalterin devreye girmesi önlenir. Güç kontaktörü: Is›t›c›lara kumanda edebilmek için her elektrik devresine bir güç kontaktörü kullan›l›r. Bu kontaktör manyetik tahrikli polarize bir kontaktördür. Bobin çal›flma gerilimi DC‘dir. Ak›m›n kesilmesinde ark›n söndürülmesi bir daimi m›knat›s ile sa¤lan›r. Kontaktör yap›l›fl itibari ile VDE 0110’a göre C izolasyon s›n›f›na, VDE 0660’a göre de D cihaz grubuna tekabül etmektedir. Çal›flt›rma bobini, afl›r› gerilimlerden korunmak gayesi ile bir diyot ve seri ba¤l› bir direnç vas›tas›yla köprülenmifltir. Teknik Özellikler: Tipi : FEC Kullanma S›n›f› : AC1 / DC1 Nominal Gücü : 16 kW 3000V AC/DC Kontak say›s› (Ad) : 1 Yard›mc› Kontak : 1 NA / 1 NK < 10A Bobin Gerilimi : 24, 72, 120V DC A¤›rl›k : 3,2 kg ‹zolasyon : VDE 0110’a göre C grubu

Resim - 2 : Güç kontaktörü

Resim - 3 : Ana sigorta

Resim - 4 : Da¤›t›m sigortas›

22/1

Güç kontaktörü, ana techizat sand›¤›nda 8 adet, yard›mc› techizat sand›¤›nda 6 adet kullan›lmaktad›r. Yard›mc› kontak siparifl üzerine yap›l›r. Ana Sigorta: Ana sigortada özellikle ›s› de¤iflmelerine dayan›kl› ve mekanik mukavemeti yüksek seramik hamurundan (seramik oksit) bir izole gövde kullan›l›r. Silindir fleklinde seramik gövde iki ucunda ba¤lant› kapaklar› ve temas b›çaklar› ile techiz edilmifltir. Eriyen tel saf gümüfltendir. (Korozyona tabi olmaz.) Sigortalar, normal gecikmeli karakterdedirler. Ark söndürme malzemesi olarak kuvarz kumu kullan›l›r. Sigortalar k›sa devre durumunda k›sa devre ak›m›n› çok büyük ölçüde s›n›rland›r›rlar ve böylece tesisleri afl›r› termik ve dinamik zorlanmalardan korurlar. Ana sigortalar b›çakl› sigorta olarak yap›lm›flt›r ve techizat sand›¤› kapa¤›na tespit edilirler. Böylece bak›m çal›flmalar› gerilimsiz yap›l›r. Kapak aç›ld›¤›nda sigorta buflonlar› bir koruyucu plaka ile insan›n temas etmesini önler.

‹flletme gerilimi : 3000V AC/DC ‹flletme ak›m› : 6A 1000V Düflük Gerilim Rölesi: Düflük gerilim rölesi 450V AC (600V DC) ile 1000V AC (1200V DC) aras›nda çal›fl›r (±%10). Direkt olarak kontak ç›k›fl› verir. Bu kontak ile yüksek gerilim birbirinden izoledir. Is›tma sisteminde bu röle, gelen gerilime bakar. Gerilim 450V AC’nin (600V DC) üzerinde ise kontaktörlere çal›flma komutu verir ve ›s›t›c›lar devreye girer. Bu gerilim 300V AC’nin (360V DC) alt›na düflünce ›s›t›c›lar› devreden ç›kar›r. Çal›flma sahas›

: 450-1000V AC 600-1200V DC

Açma-kapama kapasitesi

: 24V DC’de 1A

Da¤›t›m Sigortas›: Da¤›t›m sigortalar›nda silindir fleklinde cam elyafl› alev almaz termoset gövde kullan›lm›flt›r. Gövde üzerinde ba¤lant› terminalleri, içinde saf gümüflten eriyen tel ve ark› söndürmek için kuvarz kum vard›r. ‹flletme gerilimi ‹flletme ak›m›

: 3000V AC/DC : 6A

Elektronik Gerilim Seçici Röle Çal›flma fiekli : Yüksek gerilim dirençler üzerinde bölünerek dört ölçme kademesine gönderilir. Bunlar, AC’de 1000V, 1500V DC’de 1500V, 3000V kademeleridir. Ayr›ca bu dört ölçme kademesinden baflka iki adet (biri AC, biri DC) afl›r› gerilim ölçme kademesi vard›r. Her iki gerilim ölçme kademesinde 1850V AC, 3750V DC’den daha yüksek bir afl›r› gerilim tespiti halinde 3000V konumuna geçilir ve ›s›t›c›lar devreden ç›kar›l›r. Ölçme kademesinde elde edilen iflaret ile, belirli bir zaman gecikmesine tabi tutularak ilgili transistöre, onun vas›tas› ile de ilgili röleye sinyal verilir. Çal›flma Sahas›

650V AC-1875V AC 1000V DC-4000V DC Çal›flma kademeleri 1000, 1500V AC 1500, 3000V DC Batarya Gerilimi 24V DC (18-32V DC)

Motorlu Kademe De¤ifltirme fialteri: Motorlu kademe de¤ifltirme flalteri ise ana techizat sand›¤› için 8’li grup, yard›mc› techizat sand›¤› için 6’l› grup olarak imal edilir. Bir flase üzerine monte edilen gruplar fleffaf ve yanmaz malzemeden imal edilip, kontaklar rahatça görülebilir. Motorlu kademe flalteri, elektronik gerilim seçici röleden sinyal alarak servo motor sayesinde kontaklar› 1000, 1500 veya 3000V konumlar›ndan birisine getirir ve elektrik enerjisini güç kontaktörlerine iletir.

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI

‹Ç‹NDEK‹LER

Do¤algaz Sayaçlar› FN G4

FN G6

Do¤algaz Sayaçları Genel Özellikler Ön Ödemeli Kompakt Do¤algaz Sayacı Teknik Tablo Basınç Kaybı ve Hata E¤rileri Teknik Resimler Ön Ödeme Modülü Genel Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler

FN G10

FN G4-CPPU

Ön Ödeme Modülü FNG-PPU G4-G25

EN 1359 CE Montaj pozisyonu : Dikey Ba¤›l Nem : <%93 S›cakl›k Aral›¤› : -25oC ile +55oC aras›

1 1 1 1 2 3 4 4 4 4

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI

FN G4

Genel Özellikler Dıfl gövde derin çekme sac’dan imal edilmifltir.

Mükemmel tasarım sayesinde TS 5910 EN 1359’da belirtilenin altında bir basınç kaybı vardır.

Gazın ters akıflı olması halinde de numaratör pozitif yönde kayıt yapmaktadır.

Do¤algaz, ve LPG gazları için uygundur. Ba¤lant› noktalar›; iki rakor ç›k›fll› olarak üretilmektedir.

‹ç gövde mühendislik plasti¤inden mamül minimum parça sayısında üretilmifltir.

G4 sayaçta gaz girifl ve çıkıfl rakor eksenleri 110 mm.’dir.

G4 sayaçta daha hassas ölçümler için, minimum sürtünmeli 360o dönen rotor tip çalıflma mekanizması kullanılmıfltır. G6 ve G10 sayaçlar›nda minimum yatay sürtünmeli emme basma mekanizmas› kullan›lm›flt›r.

FN G6

Beyaz renk (Ral 9016) Elektrostatik toz boya Sessiz çal›flma

Son teknoloji ve ileri düzey mühendislik malzemeleri kullanıldı¤ından daha uzun bir ömre sahiptir.

Test bas›nc› 0.75 bar

Ön Ödemeli Kompakt Do¤algaz Sayac›: Ön ödemeli do¤algaz sayaçlar› merkezi sistem do¤algaz veya LPG kullanan toplu konutlar, al›flverifl merkezleri, sanayi bölgeleri ve tatil köylerinde kullan›ld›¤› gibi flehirlerin de gaz da¤›t›m teflkilatlar›nca kullan›lmaktad›r. Bu sayaçlar›n kullan›m› ile sat›lan gaz›n bedeli peflin olarak tahsil edilmekte ve sayaç okuma, faturalama, fatura da¤›t›m, tahsilat ve ödeme takibi faaliyetlerine ihtiyaç kalmamaktad›r. Bu sayede iflletme maliyetleri düflmektedir. Ön ödemeli kompakt sayaçlar içine açma kapama vanas› yerlefltirilmifl mekanik sayaç, kredi yükleme ve ölçümü gerçeklefltiren elektronik modülden oluflur.

FN G4-CPPU

G10 sayaçta gaz girifl ve çıkıfl rakor eksenleri 280 mm.’dir.

Standart üstü, büyük sayıcı diskleri sayesinde rahat sayaç okunması sa¤lanmıfltır.

FN G10

FN G4-CPPU

G6 sayaçta gaz girifl ve çıkıfl rakor eksenleri 130 mm.’dir.

0.8 mm kal›nl›¤›nda galvaniz kapl› d›fl gövde

Bak›m gerektirmez

Kredi yükleme yüksek güvenlikli smartcard arac›l›¤›yla yap›l›r. Bu smartcardlara kredi yükleme istasyonlar›nda istenen miktarlarda kredi yüklenir ve daha sonra bu krediler do¤algaz sayac›na transfer edilir. Ön ödemeli kompakt sayaçlarda hem mekanik numaratör hem de LCD ekran mevcuttur. LCD ekran arac›l›¤›yla tarihsaat bilgisi, tüketim ve kalan kredi bilgileri, vana durumu, pil voltaj› ve uyar› mesajlar› kullan›c›ya sunulur. Ön ödemeli kompakt sayaçlar›n elektronik modüllerini besleyen pil uzun ömürlü lityum pildir. Pilin ömrü LCD ekrandan takip edilebilir. Pil bittigi zaman vana kapanacak ve gaz geçiflini önleyecektir.

Model

FN G4

FN G6

FN G10

FN G4 CPPU

FN G6 CPPU

Gaz Tipleri Qmin Qmax

Do¤algaz-LPG 0,04 m 3/h

Do¤algaz-LPG 0,06 m 3/h

Do¤algaz-LPG 0,1 m3/h

Do¤algaz-LPG 0,04 m 3/h

Do¤algaz-LPG 0,06 m 3/h

6 m3/h

10 m3/h

16 m3/h

6 m3/h

10 m3/h

Çalıflma Basıncı

0,5 bar

0,5 bar

0,5 bar

0,5 bar

0,5 bar

Ölçme Hacmi

1,2 dm3

2,2 dm3

5 dm3

1,2 dm 3

2,2 dm3

Çalıflma Sıcaklı¤ı Gövde A¤ırlık Do¤ruluk Q min Do¤ruluk Q max

-25 C, + 55 C Derin Çekme Saç 2 kg. %3 %1,5 99999,999

-25 C, + 55 C -25 C, + 55 C Derin Çekme Saç Derin Çekme Saç 3 kg. 6,8 kg. %3 %3 %1,5 %1,5 99999,999 99999,999

-25 C, + 55 C Derin Çekme Saç 2,2 kg. %3 %1,5 99999,999

-25 C, + 55 C Derin Çekme Saç 3,2 kg. %3 %1,5 99999,999

IP54 2 mbar

IP54 2 mbar

IP54 2 mbar

IP54 2 mbar

IP54 2 mbar

<93

<93

<93

<93

<93

Sayac›n gösterdi¤i max de¤er Koruma S›n›f› Bas›nç Kayb› Nem

23/1

m3 max. %

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI G4 Bas›nç kayb› e¤risi mbar Bas›nç kayb› 4

Hata e¤risi % Hata

EN1359’e göre limit de¤erler

3

2.0 2 1

1.5

Hava

0 –1

1.0 –2

NG(d=0.6) –3

0.5 3

Q m /saat 0.0

1

2

3

4

5

–4

6

Qmin

Ak›fl m3/saat

2 Qmin

0.1 Qmax

0.2 Qmax

Qmax 3 Ak›fl m /saat

G6 Bas›nç kayb› e¤risi

Hata e¤risi % Hata

mbar Bas›nç kayb›

EN1359’e göre limit de¤erler

4 3

2.0

Hava

2 1

1.5 0 –1

1.0

NG(d=0.6) –2 –3

0.5 3

Q m /saat 0.0

1

2

3

4

–4

6

5

Qmin

Ak›fl m3/saat

2 Qmin

0.1 Qmax

0.2 Qmax

Qmax 3 Ak›fl m /saat

G10 Bas›nç kayb› e¤risi

Hata e¤risi % Hata

mbar Bas›nç kayb›

EN1359’e göre limit de¤erler

4 3

2.0 2 1

1.5

Hava

0 –1

1.0 –2

NG(d=0.6)

–3

0.5

Q m3/saat 0.0

1

2

3

4

–4

6

5

Qmin

Ak›fl m3/saat

2 Qmin

0.1 Qmax

0.2 Qmax

Qmax 3 Ak›fl m /saat

G4-CPPU Bas›nç kayb› e¤risi

Hata e¤risi % Hata

mbar Bas›nç kayb›

EN1359’e göre limit de¤erler

4 3

2.0 2

Hava

1

1.5 0 –1

NG(d=0.6)

1.0

–2 –3

0.5 3

Q m /saat 0.0

1

2

3

4

5

–4

6

Qmin

3

Ak›fl m /saat

2 Qmin

0.1 Qmax

0.2 Qmax

Qmax 3 Ak›fl m /saat

G6-CPPU Bas›nç kayb› e¤risi

Hata e¤risi % Hata

mbar Bas›nç kayb›

EN1359’e göre limit de¤erler

4 3

2.0

Hava

2 1

1.5 0

NG(d=0.6)

–1

1.0 –2 –3

0.5 3

Q m /saat 0.0

1

2

3

4

5

6

Ak›fl m3/saat

–4

Qmin

2 Qmin

0.1 Qmax

0.2 Qmax

Qmax 3 Ak›fl m /saat

23/2

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI G4

c

h

a

b

FN G4

d

68,5

G6 d

a

h

c

Tip FN G6

Boyutlar

Ba¤lantı Difl Ölçüleri G

276 130

231

78

187

93

214

b

G10

d c

h

a

Tip FN G10

b

23/3

Boyutlar

Ba¤lantı Difl Ölçüleri 50

G2

345

280

395

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI G4-CPPU d

a c

Tip h

FN CPPU G4

Ba¤lantı Difl Ölçüleri 32

G1 1/4

Boyutlar h

a

b

226 110

c

206 68,5

d

168

b

G6-CPPU d a

c

Tip

h

FN CPPU G6

Ba¤lantı Difl Ölçüleri 32

G1 1/4

Boyutlar h

a

276 130

b

c

d

231

78

195

b

23/4

DO⁄ALGAZ SAYAÇLARI

FNG PPU

1. Klepe ¸st rakor 2. LCD Ekran 3. Men¸ butonu 4. Ak˝ll˝ kart yuvas˝ 5. Klepe alt rakor

6. Pulse kablosu

Ön Ödeme Modülü Federal ön ödeme ünitesi do¤algaz sayaçlar›n›n say›c› disklerinden ald›¤› pulse sinyali yard›m›yla sayma ifllemini gerçeklefltiren ve yüklenen kredi bitti¤inde gaz ak›fl›n› durduran bir ünitedir. Cihaz pil ömrü en az 10 y›ld›r. Gerçek zaman-saat entegresi sayesinde tarih-saat sapmas› minumum düzeydedir. Cihaz de¤iflik dilleri destekler. (Türkçe, Özbekçe, ‹ngilizce) Bilgilerin saklanmas› için kal›c› haf›zaya sahiptir. LCD ekranda tarih, vanan›n pozisyonu, pil seviyesi, kalan kredi miktar›, endeks ve uyar› ikonlar› gösterilmektedir. LCD sürekli aç›k konumdad›r. Vanan›n pozisyonu LCD'de aç›k veya kapal› bir vana ikonu ile gösterilmektedir. LCD ekranda pilin durumu 3 kademe olarak gösterilir. Kalan kredi (Kontör) LCD ekranda 6 hane tam (m3) ve noktadan sonra 2 hane (1/100 m3) olmak üzere gösterilir. Cihaz üzerindeki buton yard›m› ile cihaz bilgilerine ulafl›m sa¤lan›r. Herhangi bir hata veya uyar› durumu ünlem (!) uyar›s› ile bildirilir. Bu uyar› servis ekibi müdahale edene kadar gösterilir. 6 ayl›k tüketim istatistiklerini tutabilir. Her türlü müdahaleyi ayr›nt›l› biçimde haf›zas›nda tutar. Böyle durumlarda cihaz

a

Kullanıcı güvenli¤i ve cihaz güvenilirli¤i için afla¤ıdaki standartların gerekleri yerine getirilmifl ve ilgili testler geliflmifl laboratuvarlarda yapılmıfltır. ‹klim testleri: IEC60068-2-2[15] Dryheat (kurusıcak) IEC60068-2-1[14] Cold (so¤uk) IEC60068-2-78[20] Dampheat, steady-state IEC60068-2-30[16] Dampheat, cyclic (condensing) Performans testleri: IEC61000-4-3[24] Radiated, radiofrequency, electromagnetic fields IEC61000-4-2[23] Electrostatic discharge: disturbance test

: FNG PPU G4-G25 : Pmax = 0,5 Bar : 0.01 m3 : Pulse : Özel tasar›m LCD : < %93 : -20°C ... +55°C : -30°C ... +70°C : ABS, UV-V0 : EEPROM, Yedek Pil : fiifre korumal› 7816 1-2-3 uyumlu Ak›ll› Kart : Qmin : 0,040 m3 / saat - Qmax : 40 m3 / saat : 2 adet toplam 9500 mAh lithium >10 Y›l : IP54 : G4-G6 G10-G16 G25 1,8 kg 2,1 kg 2,2 kg

Tip ‹flletme bas›nc› Hassasiyet Ölçme tipi Ekran Ba¤›l nem Ortam s›cakl›¤› Depolama s›cakl›¤› Malzeme Veri korumas› Kart tipi Ölçme aral›¤› Pil Koruma S›n›f› A¤›rl›k

Klepe üst rakor : Ç›k›fl ucu LCD : Tüketim metreküp, kontör, tarih bilgilerinin görülebildi¤i ekran Menü butonu : Toplam tüketim metreküp, kalan kredi, tarih bilgilerinin s›ral› görülmesini sa¤lar. Ak›ll› kart tak›ld›ktan sonra bu butona bas›larak kredi yüklenir. Akıllıkart yuvası : Ak›ll› kart›n tak›ld›¤› bölüm Klepe alt rakor : Girifl ucu Pulse kablosu : Mekanik sayaçtan ön ödeme modülüne elektronik sinyal tafl›yan kablo.

vanas›n› kapatarak gaz geçiflini engeller. Cihaz içerisinde toplam gücü 9500 mAh olan 2 adet pil bulunmaktad›r. Cihaz pillerin zay›flamas› durumunda ekranda beliren bir uyar› ile aboneyi bilgilendirir. Pil bitece¤i zaman cihaz vanay› kapat›r ve gaz kullan›m›na izin vermez. Mekanik sayaçtan Ön Ödeme Modülüne gelen kabloda bir kopukluk veya bozukluk olmas› durumunda cihaz vanas› kapat›l›r ve gerekli uyar›lar› verir. Cihaz üzerindeki kalan kredi miktar› belirli limitin alt›na düfltü¤ünde ekran yan›p sönerek kredi az uyar›s› verilir.

d c

R

32,5

Tip

h1

FNG PPU G10-G16

17

h

FNG PPU G4-G6

G

23/5

FNG PPU G25

Boyutlar

Ba¤lantı Difl Ölçüleri 25

G1 - R1

Difl Ölçüleri 40

b

c

d

164.5 115 140

85

55

140

a

b

c

d

140

85

55

140

a

b

c

d

140

85

55

140

h

h1

h1

164.5 115 Difl Ölçüleri

50

a

h

G2 - R2

h

h1

164.5 115