E-magazine New

સાત ય   

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

1 

સાત ય   

અ ુ મ ણકા મ

ૃિત

લેખક

પાન નં. ુલ

1.

તઁિ લેખ

િન ખલ

2.

વૈિ ક મંદ

રાજન ઠ ર

7 

3.

એક અવળચંડો દવસ

સપન 

8 

4.

આડા સવાલ ના અવળા જવાબ

લ.વ.અ 

11 

5.

ભારતીય સં ૃિત-એહવાલ 

અિન ૃ , િશ પા 

12  

6.

ં ોને ઈ ી સંબધ

નેહા-અ તારક 

7.

ે ના સંવદ

લોકા

8.

હા યરસોઈ-બગર

નેહા 

17 

9.

હા યરસોઈ-હો ટલી ું શાક

મનન મેહતા 

18   

10.

કો

ટુ ર ટ સ બ સ 

નીરવ સાક રયા

19  

11.

હ થ કોનર-ઈ લા ટ ડ ટ

મૌ લક બલાની

20 

12.

ુ તે પહ ું ખ

તે નયા

ુ લા 

3 

15  15 

ી ઉ મચંદ િ ભોવનદાસ શાહ  તથા સપન

22 

સા ર ઠ ર

23 

13.

કા ય-મં ઝલ

14.

કા ય-મારો આ ોશ….

નેહા અ તારક

24

15.

કા ય-"શ દો" ની શી જ ુ ર? 

યામ- ૂ યમન ક

24

16.

અફસોસ-લ ુ નવલકથા

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

સા ર, LVA

25 2 

સાત ય   

તઁિ

વી જ યાએ સામા ય ર તે માણસો

ુલ

લેખ - િન ખલ

ઉ ે શ લઈને જતાં હોય છે ?!

ક કલમનો ક...ખ ખ ડયાનો ખ...અને પછ વનમાં અ ભ ય તનો એક આયામ શ થઈ ય છે ....પછ A for apple...અને B for Ball..., પછ ,

હ દ , Esparanto, Italian

અને..... ુ િનયાભરની ભાષાઓ.

...પછ , નવા નવા શ દો , નવી નવી

િવભાવનાઓ સમ તી

ય છે ....િવ બં ુ વ,

અ મતા, િવ ની સં ૃિતઓ અને.. દશભ ત

અથવા વતન-પર ત, અને સાથે સાથે જ એક બીજો શ દ મન-મગજમાં થર થઈ

ય છે :

ભાષા-પર ત. ..અને પછ

એક કસક,

ુ ન પોતાની ભ

ુ વાતી રહ મા ૃભાષા થી ુ ર થઈ જવાની અ ભ છે . અને આપણે અચાનક Internet ઉપર , Library માં

ુ રાતી ને શોધવા માંડ એ છ એ, જ

કંઈપણ...કંઈપણ ુ રાતી જ

ુ રાતીમાં જ

લોકો,

ુ રાતીને જ

લખે ું

,

લાગ -ું

ું વળગ ...... ના, આ કોઇ સમાચાર નથી, અમાર બધાંની વાત છે અને કદાચ...આપણાં બધાંની પણ. ુ રાતી હા ય લેખન કો જ

.ુ (GHL) -

ના બધાંજ સ યો આવી જ ર તે

ુ રાતીને જ

અમે -

શોધતાં શોધતાં Orkut નામની એક On-line community માં ભેગાં થઈ ગયાં, Orkut ની એ

કો

.ુ માં યાર અમે ભેગાં થયાં યાર કોઇજ

ુ પરખા નહોતી, કોઇ જ ઉ ે શ નહ , આમેય,

Google groups, Yahoo, Flikr, Yotube સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

ાં કોઇ

બધાંજ

સ યો

અલગ

કાય ે ,

અલગ

િવષયો,

વભાવ,અલગ કોઇ

clerical

કમચાર હતાં, કોઇ students હતાં, કોઇએ હમણાં જ કોલેજ કોઇ

રુ કર હતી, કોઇ આડધ,

મરલાયક......

બલ ુ લ કાળા અને

બલ ુ લ સફદ રં ગની વ ચેનાં રં ગો

ટલી

િવિવધતાં !! અને એટલી જ િવિવધતાં બધાંનાં Geographical-location ની હતી.

ાંય..

ાંય કોઇ સમાનતા ન હતી, િસવાય ક

એક અપવાદ -

ુ રાતી. અમને બધાંને એક જ

જ બાબત જોડતી હતી -

ુ રાતી. જ

ુ રાતી હા ય લેખન" - આ નામ થોડ ક " જ Technical બાબતો ના કારણે

ળવી રાખ ું

પડ ું છે , નહ તો અમે પહોચી વળવા ધારલા અને પહ ચી વળે લા કામોનો યાપ એનાથી ૂળે એ કો

.ુ નો એક

જ ઉ ે શ હતો - હા ય. પણ, પછ

મ દરક

કંઈક વધાર જ છે . જો ક,

બાબતમાં થાય છે એમ એક Second-thought ની અવ થામાં િવચાર આ યો ક "મા

હા ય જ શા માટ ?" કા પિનક બનાવો

િવચાર ને હ યા જ કર ું હોય તો એ માટ Laughter-club ાં નથી ?! , અને અમને online laughter-club (E-Laughter club ??) બનાવવાનો કોઇજ અભરખો નહોતો.

મ શકા ું

વન વા તિવકતાનો છે ડો છોડ ને નથી

એમ

જ

અમાર

વી પણ, 3 

સાત ય   

વ તિવકતાઓ થી હટ ને ક પનાઓમાં ખોવાઈ

ુ વો કરા યાં છે . મોટાંભાગનાં િનતનવાં અ ભ

જ ું નથી. માણસ ને કામ લાગી શક,

સ યોને તો

ણવાની

ઈ છા

થાય,

જ ર

પડ,શોખ

હોય........એ ું કંઈપણ લઈ શકાય, લખી શકાય. પણ......તો પછ

ુ રાતીના લગાવ ુ ં જ

ું ??? !!

એ કો

.ુ ને કોઇ જ Rule-book ની

ારય

જ ર નથી પડ , અને એના કારણો સ યોની સમજદાર થી લઈને

ુ રાતી સં કાર તા ધ ુ ી જ

ફલાયેલાં છે . પણ, એ કો

.ુ માં એક જ િનયમ-

આ હ હતો , અને એ એટલો જ ક , લખો મા ભ ૄ ાષા -

પણ

ુ રાતીમાં લખો. બસ. જ

...અને પછ ?? પછ , ટ પે-ટ પે સરોવર કવી

ર તે ભરા ું હશે એ જોઇ- ણી લી ું !! ુ રાતી જ

ઐિતહાિસક

ં ોનો થ

અક

ુ રાતી વાનગીઓ પણ ખર અને..... જ (છે વટ,

વાનગીઓ માટ ખચ એ

છ એ !!!)

કરતાં પણ િશખ ું પડ ,ું અને ધીમેધીમે ુ રાતીની જ

અને...આ તો મા

શ આત હતી, પછ તો

અમાર ચચાઓ ની

િતજો પણ િવ તર ગઈ,

થી ઘ -ચોખા

ડ-ઓઇલ

ુ ી, ઓબામા અને ઓસામા ધ

ુ ી.... ધ અને, આ સળંગ વાતા સાત ય - હા ય અને િવચારો

વી ુઅ ત ુ  

અ ભ ય તમાં

ખલતા અને

પણ

ુ રાતીમાં જ જ

િનખાર આવતો ગયો, અમે ુ તાં ગયાં. લ

ુ રતી ટાઈપ માટના programs પણ જ સ યોએ એ બી ને મોકલવા માંડયા, અને અહ એક વાત ઉ લેખિનય છે ક , મા programs આપવામાં આવતાં હતાં

એજ Open

Source હતાં અથવા Free Softwares ક

થી

, Licensing ની કોઇ તકલીફ ન થાય, અને

અમે બધાં Software -piracy થી પણ ુ ર રહ

વા દશમાં

Open source નો અ ભગમ કટલો લાભકતા

છે એ તો......ફર

ારક વાત કર .ું

હાં, તો પછ એમ કરતાં કરતાં અમે નવીનવી બાબતો , એક

આતંકવાદ અને સરકારવાદ(!!) ,

ુ રાતી ટાઈપ જ

સ ય હતો), માટ બધાંએ

!!

ુ રાતીઓ છ એ , ઉતરાયણ- દવાળ જ

માં કરોડો ુ િપયા મા

ુ લ નામનો પણ એક

શક એ !!!! આમ પણ, ભારત

ુ રાતી કિવતાઓ , ગઝલો, થોડાં લેખ સં હ, જ

 

આવડ ું ( માં િન ખલ

અમાર

અલબ , એ લગાવ પછ થી િનયમ બની ગયો

ુ રાતી ટાઈપ કરતાં પણ નહો ું જ

ુ ાફર એ સ

ોથી બ ુ થતાં ગયાં પણ....પછ

ું ારો થતો ગયો કદાચ જવાબ નહોતાં ઝ

મળતાં એ પણ એક કારણ હશે. અને કમક, માણસ છ એ એટલે સદ ઓ ળવીએ છ એ, અને એ હરાન કરતી બાબતોથી

ુ નો

ુ ધમ ણ

ુ ધમ એટલે , ણ

ુ ર નહ

જવાનો

ુ ધમ. અમે જવાબો શોધતાં ર ાં અને........ ણ ુ પાકર "ડો. અ લ

ના ુ દ ન અ ુ લ કલામ" 4 

સાત ય   

ના શ દો યાદ આવી ગયાં - "કોઇ એક જ બાબત માટ તમા ંુ

વન યિતત ન કરો......"

ુ રાતી ? ક જ

રુ તની ? ક ચરોતર ? ક

, એ જ...એજ , હ ું ને અમે કદાચ યવ થત

ક પછ .....ટ ચરો,

શ દોમાં ગોઠવી નહોતાં શકતાં.

હલીકો ટરો વાળ

.ુ તર ક અને અમે "એક" થી

અને એક કો

"અનેકતા" તરફ વળ ગયાં.

અમે જો ું ક અમારામાંનાં ઘણાં ને સા હ યની ુ - ઝ ુ છે , ઘંણાં વર ના આરોહ-અવરોહ ને ઝ સાર ર તે સમ

શક છે , ઘણાં દરક બાબતોને

આર-પાર જોઇ શકવાની ખાસીયતો ધરાવે છે . અને જો એ બધાંને યકત થવા માટ જોઇ ું થાન અને મા યમ મળ ુ ધ ં ભળ ગ .ુ

કો

ય તો સોનામાં

ય. સામા ય ર તે બી

કોઇને

ણ

નથી તો આવો લખો, આપણને આપણાં દશ ક બી

ુ વી શકો છો કોઇ બાબતને સાચી ર તે લ

તો આવો....અને આમા ુ ં કંઈપણ નથી કર શકતા તો.....એક માણસ તર ક પણ આવોવાંચો- ણો અને મગજના

ુ ની નાનતં ઓ

વ ચેના "સાઈને સ" ની ગચતા વધારો !! િનયમ મા

એક જ છે ,

ડો,

કલો,

ુ રાતી ?! ક જ

ુ રાતી ..પ રપ ો, જ

ુ ધ સરકાર

ુ ાધન, વ

હર જનતા

ું ગણક યં (computer) ?!?!!

અને.....િવ

ુ રાતી ભાષા, જ

ુ રાતી લોકો, વાનગીઓ, જ

રિત- રવાજો...આ ું

ુ રાત વૈિ ક - Global જ

બનવા માંડ ું છે ક બની ગ ું છે , તો પછ અમાર

ુ રાતીને સદ ઓ જ

બાંધી રાખીને

ુ ના િનયમોમાં

ુ રાતીની હાલત સં ૃત ભાષા જ

વી તો નથી જ કરવી.

ુ રાતી , િસવાય ક જ

એવી

ુ રાતી પસંદ કર જ

સામા ય માણસ,

ં -ું ન હવત ભણેલો માણસ પણ થો ુ ઘ સમ

શક.

અમે computer ને "િવ

ું ગણક યં " કહ ને

ુ રાતીની ફ લમ ઉતારવામાં નથી માનતાં જ !!!

અમે ભેગાં થતાં વાતો-ચચાઓ-

....પણ,

એકવાર એક સ યને

ું ! ુ રતી મા યમ ની વાત બરાબર છે જ

પણ....કઈ

ુ રાતી ?!?! પંચમહાલ-દાહોદના જ

ં જગલ િવ તારની આ દવાસી બોલી િમિ ત સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

ો કરતાં

અને જવાબો-સમ ુ તી-િવગતો આપતાં..અને ુ બ ચાલ .... ું એમ જ બ ું રાબેતા જ

ો એમ અમારો હાથ છોડ એમ ન

ુ રાતી જ

શ દકોષ (Dictionary) ઉથલા યા વગર પણ

તમાર કોઇ reference આપવાના હોય. બ

ુ ડ ટો,

અમે અમારા મા યમ માટ, અ ભ ય ત માટ

ુ તી ગઈ. તમે જો કોઇ બાબતમાં એ લ

ણો છે

ુ રાતી ? જ

અમદાવાદ ? , ક પછ તળપદ

ુ રાતી જ

ુ નાં-નવાં

ગીતો અને ગઝલો વગેરનો એક સારો સં હ DVD માં મ યો અને, બધાંને આપવાની

શ આત કર , પછ થી આખી કો

.ુ એમાં

જોડાઈ દરક દરક સ ય એ શ

એટલી 5 

સાત ય   

જવાબદાર લઈને

ુ રાતીઓને એ સં હ જ

સંજોગો ુ ં સ ન કર લેવાનો િમ જ જ ર છે

પહ ચાડવા માંડ ો, અને એ માટની નાણાંક ય બાબતો માટ કો

.ુ માં ફંડ-ફાળો કરવાની જ ર

જ નથી પડ ,

તે સ ય પોતેજ એ યવ થા

અમારામાં. અને એ િમ જની ફલ િુ ત magazine ની શ આત થઈ છે .

કરતાં હતાં !!!! અને એમ કરતાં થોડ

અહ , ચચાઓ કરવી છે , એક ય ત તર ક

અિતશયો ત ઉમેર ને ક ુ ં તો પણ, આ

શ

કારનો આવો કાય મ , આવી ર તે થયો હોય

એ ું અમાર

ણમાં નથી.

એટ ું જ ક અમારો એ

યન

એક મા યમ આપ ું છે . ગઝલ, કિવતા, લેખ,

ુ રાત અને જ

વાતા અને એ િસવાય પણ..... અમારા આ

કરતો ર ો, અને કર છે .

પકડાશે એ પણ

અને આ છે ? આ

ું કંઈક બહતર કરવા ે ઠ છે . અને અમે એ જ જઈ ર ા છ એ, ઈ છ એ છ એ. વનમાં દરક વખતે અ ુ ુ ળતાઓ શોધતાં ુ ાઓ ુ ં કામ છે , અને અમે એમ ખ

નથી જ !!! પણ, સંજોગો અ ુ ુ ળ નહોય યાર ુ ર રહવાને બદલે, "રિવ નાથ ટાગોર" ની સાત ય - હા ય અને િવચારો  

પારખી

ૃતી હવે કદાચ અમારા ર તામાં

આવતીકાલે વધાર બહતર હોય તો પછ એજ

ફર ું એ

કોઇ સ યને બાદ કરતાં)સા હ યની નવઝ

ૃતી-nature.

ે ઠ છે એના કરતાં જો

ુઅ ત ુ  

ુ તવી રાખવા લ

અમારામાંથી કોઇ જ સા હ યકાર નથી, (કોઇ

ુ ં એક

વધાર કઠતી રહશે કમક..... ે ઠ ની યા યા

ય નો

ુ નથી. અમને ક લ

ુ વમાંથી પસાર થયાં યાર એક વાત અ ભ community site તર કની

ણતા નથી, પણ, િન ફળ

જવાની બીક રાખીને

યાર ઉપરનાં ઘણાંબધાં કામો ના

ે ા કઠતી રહ અને એ હતી, Orkut હંમશ

ુ રાતી ભાષાને કવોજ

ય નો

કટલો ફરક આપશે એ ખબર નથી, કવો રં ગ

ના માટ જ ુ ર હતી

એ આ મેગે ઝન ની વાત. ...અમે,

એટલા કામ આવ ું છે , એવા દો તો અને

દો તો પણ નથી એવા બધાં નવાં લેખકો ને

ણમાં છે તો

ભારતની િસમાઓની બહાર પણ એની અસર અને, હવે આ ઓળખાણ

વ પે આ E-

ું

શકવાની

નથી,સા હ યની

અમાર

અમને

પણ....પણ, અમાર

ગતાગમ

ાં સા હ ય સ

લાયકાત નથી, ું છે ?!

સા હ ય સ વાની કોઇ જ ઈ છા નથી, અમારો બકવાસ એની મેળે સા હ ય બન ું હોય તો ભલે. આ બ ું તો મા

ુ રાતી ુ ં યસન છે !! જ

અમારા મગજ બધી જ ભાષાઓ પચાવી શક છે , પણ અમારા મન

ુ રાતીનાં બંધાણી છે , જ

અને આ યસન છોડ ું નથી !!

મ અ ુ ુળ 6 

સાત ય   

હા યા ૃત

સાથે(બી ની હોય તો ગાડ લઇ જવી પડ) ચોપાટ  

વૈિ ક મં દ Ð રાજન ઠ ર  આ

તો યાર તમે રલાય સના ભાવ

મં દની ગતા માં ધકલા ું છે ચારો

િવ

તરફ મં દની

વાર નથી જોવાના.

ુ રાણ મચી  છે .કોઇ ને પણ મ

ુ ો " દવાળ કવી ગઇ ???"  તો ચા ુ કરશે,  છ "યાર જવાદો ને આ  મં દ એ પ ર ઠો ક છે " 

અને જો તમે

રુ ત માં રહતા હો તો પ

ું  

ું ન હોય એ ું

વનમાં  કયારય સાંભ

સાંભળવા મળશે જોક એ વાત અલગ છે ક સૌથી વ  ુ ખચ એ "મં દ" વાળા જ કરતા હોય

છે .જો

ુ ાઇ બા ભ

તમે

એમને

ુ શો છ

ક,"કમ

 ું થ ું આ વખતે તો મં દ હતી ને

તો આ નવા કપડાં,  નવો દાગીનો,  આટલા બધા ફટાકડા  ?"  તો એ બા ુ એના માથાના બે-ચાર વાળ ગણતો ગણતો હસી ને જવાબ આપશે,  " ું છે   ને ક તમાચો માર ને પણ ગાલ લાલ રાખવો પડ છે ." સા ું એ બાબલા ને એક તમાચો  માર ને એનો ગાલ સાચે જ લાલ કરવા ુ ં મન થાય છે .મા યા ક અ યાર ને લા ુ પડ છે એને

મં દની  અસર છે પણ

ઠક છે આ તો દરક જણ મં દ ના નામની માળા  જપે છે .ચાલો તમે મને કહો

ું કયારય

લ બર ને મં દ લા ુ પડશે ???  તમારા  બાથ મનો નળ બગડયો હોય તો તમે ગમે એવી મં દ હોય એ નળ રપેર કરાવવા તે ની  રાહ જોવા નથી બેસવાના અને એમ કરવા ઓ

તો

બગડ.તમા  

રોજ

રોજ

સવાર

ુ ટર લઇ ને તમે તમાર પ ન

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

તમાર

ુઅ ત ુ  

ઓ છે અને ર તામાં પંકચર પડ છે ચકાવાની 

યાર તમે તરત જ

આ ુ બા ુ કોઇ રહમાન ક ઉ માન ગેરજ  વાળાને શોધવા

ઓ છો.

ઓ

ુ આવો છ

િસગરટના બંધાણી ને એને કયારય કોઇ  મં દ નડ

છે ??? 

ઓ

ુ છ

આવો દા

ના

બંધાણી ને એને કયારય કોઇ કાયદો ક  મં દ ન ડ છે ???  અને તમે જોજો આ મં દિન વાતો પણ એવા લોકો જ કરતા હોય છે ક  ઓ ના ધંધામાં કયારય મં દ આવતી નથી

મ ક

આ પ મબર,  ગેરજ વાળા...અથવા  તો એવા લોકો

ઓ મં દ માં કાળા બ ર યા ક

ધાચ ા ધંધા કર ને અઢળક  િપયો બનાવે છે

ુ ાઇ.  મ ક ઉપરોકત બા ભ

મને અ ય રા યો ુ ં તો નથી ખબર પણ આપણા

ુ રાતના દરક શહર માં કટલીક  જ

બાબતો કૉમન જોવા મળશે.સૌથી પહલી બાબત દરક ઘરમાં શેરબ રની

િુ તઓ, 

બી

બહાર

બાબત

દરક

સોસાયટ ની

પાનનો ગ લો અને દરક શાક બ રની બહાર પાણી 

રુ ની લાર .પાણી

રુ ની

વાતો હમણાં નથી કરવી એ ફર કયારક કર .ું હા  તો હમણાં વાતો કરતા હતા મં દ અને શેર બ રની. આપણે ને થાય ક ચાલો જમીને  રા ે

એકાદ

િસગરટ

સળગાવી

આવીએ ક એકા ુ ં કલકતી સા ુ ં ખાઇ આવીએ 7 

સાત ય   

ના ગ લે

છાપાવાળો કાયમ  નીચેથી જ છા ુ ઘા કરતો

ં તો યાં મને હાથમાં િસગરટ અથવા 

ુ ાઈ ના બેડ મમા પડ .ું તે િસ ુ જ ભ

એ િવચાર  ુ ં કયારક એ શમા

ુ ચા સાથે વૈિ ક

તો મોઢામાં "૧૩૫" ના

મં દના કારણો,  એના માટ જવાબદાર  ય કતો

ુ નો પણ ભાઈ  પર વરસાદ થયો. ભાઈ ળ

ગેની ચચા કરતાં  કાંિતભાઇઓ, 

શાંિતભાઇઓ, 

રુ શભાઇઓ મળ ુ ર ખ

અર આ ઉદયન

ખબર ન હ  કવી ર તે રુ શ

ઉદયનની જ યાએ આ  શાંિત,  કાંિત અને

ું

ુ વ છે તો હોળો અ ભ

ુ વનો લાભ યાં શમા એમના અ ભ

ને યાં

વાંચવા ુ ં શ ક .ુ   બ રમાં ભરબપોર ચોર .. ુ કાનમાંથી ગામમાં િપયામાં ુ તરાને

જોઇએ. અર જો તેમનાથી આપણા િવ ની

ભગવાન

ું

ું ??? 

રુ ો ક ુ

ચાલો હવે ુ ં આ લેખ

ં માર

છે . 

મ િશયાળો

મે

તેમ તેમ વહલા ઉઠવાનો કંટાળો આવે છે . પણ તે દવસ તેમના નસીબ નો સૌથી વ ુ અવળચંડો દવસ હતો..  ુ ાઈનો  છાપાવાળો અમ તો છે ક આઠ જ ભ વાગે આવે પણ તે દવસે ન વહલો સવાર  સાડા છ એ ભાઈ

પહલા

માળે

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ણે કમ તે

ગટ થઈ ગયો.

રહતા ુઅ ત ુ  

હતા

.

હરાના

બે

ઉઠમ ું બચ ુ ં

િન

રોકડ

ગાયબ 

વેપાર એ

અ ઢસો

સીમના

નેતાએ

(બીચારો

ુ તરો)

ક .ુ ભ .ુ

ી રામને હરાન કરવા બદલ

આઘાત

જનક

સમાચાર

ામ

વાંચીને

એટલે

ભાઈ

કંટા યા. છે વટ ઉભા થયા અને ભાભીને પાડ . "સાંભળે છે .. ચા દવસથી

ુ પા ુ ં મ

ુ મ

કુ .. તલપ ઉપડ છે "

સામે ભાભી બરાડ ા... "  ું ખાક ચા

એક અવળચંડો દ વસ - સપન મ

૨૦

પંચાયતમાં રાવણ ઉપર કસ ચલાવાસે આવા

પણ મં દ છે અને બોલપેનો ના ભાવ વ યા

ુ ાઈને આપણા જ ભ

ુ ાની  કોશીસ કર પણ ૧૦ વ

ઉભા થતાં વેત હાથમા  છા ુ લી ું અને

આવતા  લોકો ને જ કમ પણ દરકને મળવો મં દ ુ ર થતી હોય તો એનાથી

હકારા કરતા

િમિનટ આળોટ ા બાદ કંટાળ ને ઉભા થયા.

ને જ મોકલી આ ું અર ભાઇ વષ થી એમને મં દમાં  રહવાનો

બચારા નાક ચોળતા અને ઉભા થયા ફર

આવે છે .

CNBC  માં પહ ચી ગયો બા ક મા ચાલે તો

ટચા .ુ સાથે પંખાની

ભાઈના નાક સાથે

અથવા તો પ રબળો અને મં દ ુ ર કરવાના ઉપાયો

િસ ુ

દવસે છા  ુ પંખામા અફળાયા પછ

ુ ુ ં?  બે

,ં   ઓફ સેથી આવો યાર

ચા લેતા  આવજો પણ મા સાંભળે છે કોણ?  હવે

વ અને ુ ધ અને ચા બ ે લેતા આવો.

ુ ાઈ. વ." બચારા જ ભ થાય

ડુ મર ગયો. પણ

?ું   ચા લેવા ન કની

ુ કાને ગયા. 

મનગમતી "િશયાળ બ લી" ચા ના મળ તેથી કોઈક ભળતી ચા લેવી પડ . ડર એ ુ ધ  લેવા ગયા તો ડર વાળો બ યો.. "આજ 8 

સાત ય   

થી ુ ધમાં એક પીયાનો વધારો થાય છે   ".. 

તેઓ ખા

ભાઈ મનમા ને મનમા મ ઘવાર

વીશે

દવસે ખીચોખીચ ભરલી બસમાં  તેમણે સાર

બળાપો કા વા લા યા. ઘર જઈ ભાભીને ચા

એવી હાડમાર સહન કરવી પડ . બસે એમને

ુ ધ આ યા. ભાભીએ ચા બનાવી આપી.

છે ક શહરના નાક આવેલ બસ  ડપો પર

-

ચા ના પહલા  ટુ ડાએ જ ભાઈની ગઈ.

ભ ચોટ

વન

વતા. તે

ઉતયા બાદ તેમણે ઓફ સ પહ ચવા ર

ા

ુ મા ગરમ ગરમ પીવાઈ ગઈ. સાથે લ

પકડ . યાર ઓફ સ પાસે  ઉતયા યાર ખબર

યાલ  આ યો ક ચા મા ખાંડ નથી.

પડ ક તેમ ુ ં પાક ટ તો બસમા જ કોઈએ

એ પણ

એક મીિનટ માટ ભાઈને થ ું કપ રકાબી ફક  પણ પછ

ટા

ુ સા ઉપર કા ૂ મેળવી,  નહવા ુ લગાડ  ુ યાં પાણી

જતા ર ા. માથામાં શે

જ ુ ર ુ અને વારો બંધ થઈ ગયો. ભાઈએ છે લે

ુ ઠાઠવા

ુ વાલથી મા  ુ

ુ છ ચલાવ ું પડ .ુ

બાહર આવી ધોયે ું પે ટ ચડા

ુ તો પે ટની

તફડાવી લી ુ હ .ું   સવાર સવારમાં બોણીનો ટાઈમ હતો એટલે ર

ાવાળાની બે ચાર

રુ તી ગાળો  સાંભળવી પડ .  કાયમ ઓફ સે ુ ાઈ આ સવાર નવ વાગે આવી જનાર જ ભ છે ક સાડા દસ વાગે આવયા.  એ સામે એમના બોસ

સવાર અ યાર પહલા ઓફ સમાં

ઝીપ બગડલી િનકળ . બાક ના  પે ટ ઈ ી

ારય નથી દખાયા તે આ   સવાર નવ

વગરના હતા એટલે તેમને આગલા દવસના

ુ ાઈની રાહ જોતા બેઠા વા યાથી આવી જ ભ

પે ટથી જ ચલાવ ું પડ .ુ   નોકર એ જવા

ુ ાઈ હતા. એટલે બોસનો િમ જ પણ  જ ભ

ુ ટર કાઢ

ુ ાઈની એક ઉપર બગડ ો. તેમણે પણ જ ભ

પારક ગમાંથી

થોડા આગળ

વ યા હશે યાં તો પે ોલ  ખલાસ થઈ ગ .ું

ના

ુ ી.. બોસ બરાડ ા.. " ુ ં ખાસ આ ન

એ

ુ ટરને ધ ો માય અને

જ જોવા વહલો આવેલો ક કોણ માર

રુ ાવી થોડા

ગેરહાજર નો લાભ ઉઠાવી  મોડા આવે છે . મને

આગળ વ યા યાં તો પંચર પડ .ુ ન કમાં

લાગે છે તમે તો કાયમ મારા આગમનની

જ  ગેરજ દખા ું એટલે યાં પંચર બનાવવા

દસ િમિનટ પહલા જ આવતા  હશો. તમને

અડધો કલોિમટર

પે ોલ પંપ પર  પહો યા. પે ોલ

ુ ટર ુ

.ુ ગેરજ નો મા લક કહ  ક આ

માણસ મોડો આવશે એટલે

ુ ટર

કુ જ ું

પડશે. હવે નોકર એ જવા  ુ ં ખરખર મો ુ થ ું હ ું એટલે તેમણૅ

ુ ટર

કુ બસ પકડ .

લોકોને આમ મોડા આવવાનો પગાર આ ુ ?ં   કોઈ ભાન પડ છે ક નહ ક  પછ આમ

હરામનો જ પગાર ખાવો છે . ટબલ પર ૨૫-૩૦ ફાઈલો

વ તમારા

કુ છે એ  ચેક કર

ુ ાઈ શહરની ઓફ સમાં ગામમાં રહતા જ ભ

એનો હસાબ મને બપોર બે વા યા

મહતા ની નોકર કરતાં. પણ  ગામડામાં પણ

આપી દો. યાં

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

ુ ીમાં ધ

ુ ી લંચ ના પાડતા."  ધ 9 

સાત ય   

ુ ટર ર ઝવમાં  પડ ુ યાર

ુ ાઈ! નોકર ની બક બ ુ સહન બચારા જ ભ

યાન ગ ું ક

કર ગયા. પણ સવારથી દવસ ખરાબ  ગયો

ુ ાઈ ગેરજ વાળાએ પે ોલ કાઢ લ ુ છે . જ ભ

હતો એટલે ફાઈલોના કામમાં પણ તેમનાથી

ને  થ ું હાશ હવે ઘર ગયા બાદ કોઈ ઉપાધી

વેઠ ઉતર ગઈ. ફાઈલો બોસને મોકલાવી 

નહ આવે. પણ.. 

ટ ફ ન ખો

ું તો તેમાં પણ ભાભી એ

ુ થી લ

ઘર પહ ચી ઘરના

શાક-દાળ ખારા કર ના યા'તાં.  ખારા મન ૂખ મટાડ

સાથે તેમણે પેટની

ું ર વ ોમાં વેશ કય યાં સામે સોફા પર  દ

યાં બોસે

એકદમ

બાહર આવી તેમને ફાઈલોના  વેઠ બતાવી ુ સો ઉતાય . ઉપરથી બી

ઘણી ફાઈલો

એકદમ તૈયાર થયેલા જોઈ એક મીનીટ માટ ુ ાઈ ને  આ ય થ ું પણ બી તો જ ભ

ુ ી ઘર જવા ુ ં નામ ના લેતાં. બોસનો ધ ગરમ િમ જ જોઈ  તે ક ું બોલી શ મ તેમ કર સાં આ

ા નહ .

"તમને મારા માટ ટાઈમ જ નથી. આ

આપણા

ુ ાઈ પાંચ  વાગે ઓફ સ છોડ જતા જ ભ ુ ી િનકળ નો તા શ ધ

સાડા છ

અને  િનકળતી ફર યાદ આ

આ

ુ ક પાક ટ તો

બસમાં જ મરાઈ ગયે ું એટલે તમણે બોસ  િપયા ઉપાડ માં યો. બોસે મો

કટા ું કર

બ સો તો આ યા પણ  સાથે

સંભળા

ક ર

ા પકડ

ુ ી આ યા. ફર પાછા લ

ગેરજ પર ગયા  અને

ુ ટર લઈ ઘર તરફ સાત ય - હા ય અને િવચારો  

યાંથી

યાણ ક .ુ ર તામાં ુઅ ત ુ  

ું ખાક ફરવા જવાશે?  મારા માટ ક ું

ુ ાઈ જ ભ

ું જવાબ આપે?  બચારા તતફફ

કરવા માંડ ા એટલે ભાભી વ ુ અકળાયા. 

ામાં બેઠા. ડપો જઈ બસ

ુ ટર તો પાછળ

ું છે ... વહલા  આવવા ુ ં તો

િપ ચર જોવા

લા યા ક પછ ખાલી હાથ હલાવતા આ યા?" 

વ" 

પકડ અને ગામમાં ઉતયા યાર યાદ  આ

રુ ા

થયાં.  કાલે જ ક ુ હ ુ ને ક વહલા આવજો...

હવે

રુ ો પગાર ઉપાડ તર ક આ .ું .

બાહર  નીકળ ર

વનને પાંચ વરસ

ફરવા તો જવાય.. છે ક નવ  વાગે આ યા...

"ટાઈમે ઓફ સ આવતા હો અને સર ુ કામ

હવે કાલથી ટાઈમ પર આવજો..

આપણાં લ ન

ુ ર ર ુ ટાઈમ સર પણ ના આ યા ક બાહર

ુ પણ ખ .ં  

કરતાં હો તો

વનનો આટલો મોટો દવસ છે

તમને  મોડા આવતાં જરાય શરમ આવે છે .

ા.

પાસે બ સો

િમનીટ

ચકો પણ લા યો. ભાભી બરાડ ા... 

રુ ો કય . પણ કાયમ

દવસ

ુ રુ ત ર તે તૈયાર થઈ અને મો ુ બ

ચડાવીને બેઠલા  ભાભી દખાણાં. ભાભીને

ુ ી કામના પતે યાં યાં  ધ

પકડાવી ક ુ ક

ુ લા દરવા માંથી

ુ

"આખા ગામમાં બધા િમ ોને ગ ટ આપતા

ફરો છો તે તમને અને

ભાભી

રડવા

ુ ં જ વધારાની લાગી?"  લા યા...

આ

જોઈ

ુ ાઈ નો પણ પારો ખ યો.. આખા દવસ જ ભ નો  ુ સો ભેગો કરલો તે હવે બાહર આવવા 10 

સાત ય   

લા યો..  

આડા સવાલ ના અવળા જવાબ Ð લ.વ.અ 

"તને તો બસ જયાર હોય યાર નાની નાની

વાતો માં રડવા ુ ં જ

ુ

.ં . જમવા ુ ં તો

ૂ યો

સવાલ

છે .. આખા દવસનો ુ .."  છ

વગર ની ફાલ ુ વાતો

હતા ક ફલમ જોઈને બાહર જમ ું તમાર  ુ યા

રવાડ માર ફ લમ પણ ગઈ અને

રહવાનો વારો આ યો તે નફામાં... ક  ું અને

ચા

જમી

એનેવસર માં

.ું .

ુ ચાપ પ

કુ ો ના તો

યો..

માર

તો  મેરજ

ુ પડ .."   ળ

ુ ાઈ ના આ સાંભળ જ ભ રુ રુ

ુ સાના ફટાકડા ુ ં

ુ થઈ ગ .ું એક તો સખત  ખ ુ

ઉપરથી

કુ ો ના તો ખાઈ ને

ુ ા ુ ં એમા વ

ઘરવાળ પણ ર સાઈ ને બેઠ . ુ

મ તેમ પેટ

ુ ા માટ બેડ મના પલંગમાં પડ ુ વ

ભર

લ.વ.અ.

તમે આ ુ ધડ માથા લ ખ શકો છો એના

"  ું ખાક જમવા ?ુ ં   કાલે તમે જ તો કહતા

જમવા ુ ં નથી બના

-

ું યાં માથે પંખાને જોઈ ને સવારના

છાપાની નાક સાથેની ટ ર યાદ આવી ગઈ અને સાથે યાદ આવી ગઈ આખા દવસની ુ ાઈ ડર ઘટમાળ... એ યાદો આવતાં જ જ ભ ગયા અને ઓશી ુ જમીન પર નાખી ગયા.

ુ ઈ

માટ કોઇ કોસ છે ખરો?  જવાબ - માથા વગર વા ળ વાત તમાર સા ચ છે ધડવગર િન વાત તમાર ખો ટ છે . એનો કોઇ કોસ નથી તમાર રોજ સવાર આ ુ વા ળ ચા િપવાિન અને સઁક પ કર ને લખવા બેસવા ુ ક આ વાપ ુ આ

ુ લખિત વખતે મગજ ન હ

ુ ખો અજમાવાથી પેટ પણ સાફ સ

રહ છે .  સવાલ Ð તમે રોજ મગજ વગર

ુ કિવર તે

લ ખ લો છો ?  જવાબ Ð

ુ

િવ ર તે તમે રોજ મગજ વગર

ુ લો છો છ સવાલ Ð લોકો ઉતરાયણ ના દવસે પઁતગ કમ ચગાવે છે ?  જવાબ Ð કમક ઉતરાયણ ના દવસે ફર ક સ ત મલે છે સવાલ Ð તમારો કોઇ ુ લકટ છે ?  જવાબ Ð

ુ લકટ અને પાયરિસ ના અમે

ખલાફ છ એ અને ભગવાન પણ ઓર જનલ વ

ુ માજ િવ ાસ રાખે છે એટલે મારા અનેક

ુ પ હોઇ શક પણ

ુ લકશન ના હોઇ શક

જવાબ મા ખબર ના પ ડ હોય તો ફર ના ુ તા મને પણ નથી પ ડ. છ સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

11 

સાત ય   

પરજ કાયિમ વસવાટ કરવાનો હોય તો પણ

એહવાલ  ભારતીય સં ૃિત - અિન યાર આપડ કોઇ પણ અ

અને આપ ડ સઁ ુ િત િન એક ખાિસયત છે

અને િશ પા  ણ

યકિત ને

મ લએ છ એ યાર સૌથી પેહલા ચેહરા પર મત અને હાથ જો ડ ને નમ કાર ક હએ છ એ અથવા

ણામ ક હએ છ એ યાથી જ

યાલ આિવ

ય છે ક આ છે આપ ડ

બ ુ ુ ય ભારતીય સઁ ુ િત અને એરહો ટસ પછ એ કોઇ પણ દશ િન હોય ભારતીય ુ વે એટલે તરત હાથ જૉ ડને નમ કાર કર છે અને ુ ટ

ટ ભાષા માઁ નમ તે પણ બોલે છે

આપણા દશ મા બધા ધમ ને એક સરખા માન અપાય છે એ કોઇ પણ ધમ હોય કદાચ ભારત જ એવો દશ છે .

મા કત હ ુ ધમ

મા જ 33 કરોડ દિવ દવતાઓ છે અને આપણે માિનએ પણ છ એ અને ફકત હ ુ ધમ ના દિવ દવતાઓ ને જ ન હ પણ આજિન

ુ ા પે ઢ દરગાહ માઁ પણ વ

ય છે કમક હ ુ હોય ક

અને ચચ માઁ પણ કોઇ

પણ

ધમ

ય છે

હોય

સૌથી

મોટૉ

ધમ

“ઇનસાિનયત” છે આપ ણ ભારતીય સઁ ુ િત

િન

ુ બ એ છે ક આપણે કોઇ પણ ધમ ના

માણસો ને આપણા મા સમાઇ શ કએ છે ુ ધ મા સાકર ભ ળ

મ

ય એમ પારિસઓ ને

પણ આપણે અપનાિવ લધા હતા એ વાત તો યાદ જ હશે ને આપણે બધા ને આપણા મા સમાિવએ જ છ એ પછ એ ટરર ટ િવઝા સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

“અિતિથ દવો ભવ “ કદાચ

ુ મન પણ

ુ યો આવે તો એને પણ ખાવા ુ

િુ છએ ુ

છ એ કમક આપણે મેહમાન ને ભગવાન થાન આિપએ છ એ  આપણા દશ મા

ટલા

ત

ત ના અને

ભાત ભાત ના ભોજન જોવા મળે એ લા ના મળે આપણા દશ મા

ા

ટલા અલગ

અલગ ધમ, ર તર વાજો , ભાષાઓ , ઉ સવો છે એટલા કં

ાય નથી ભારત ને સે લ ેશન

કહવામા આવે છે આપણા ઉ સવો ને

જોવા

ણવા અને માણવા માટ તો

ભરથી લોકો ચા યા આવે છે આપ ુ

ુ િનયા ચર

ુ અને અિવ મ ણય એમના માટ એક અદ ત િુ ધ ના ગતો

છે આપણે યા જ મથી મરણ અને સા હય છે . શા

ય સઁ ગત આપણા દશ

િન દન છે . માણસ જ મે યાર પણ ગત ગવાય અને મર બાળક ને

યાર પણ ગત ગવાય

ુ ાડિત વખતે હાલરડા અને વ

ભજન ગવાય યાર જ બાળક ઘાઢ િન ા નો ુ વ કર છે અ હ લ ન એ કત ર લેશન અ ભ ન હ પણ એક પ ન માટ પિત િન સેવા કરિવ એનો ધમ છે ભારતીય સં ૃિત..  આપણા દશની સં ૃિત

વન ૂ યો પર

આધા રત

સં ૃિત

ઇિતહાસ

વન ૂ યોની મ હમા વધારનારો

છે .

આપણા

દશનો

12 

સાત ય   

ૂલી

ભારતીય

સં ૃિત

ુ ાવી ર ા મ

આકષણ

ુ ક

ઇિતહાસ છે . પરં ુ એ સં ૃિતને આપણે ુ ,  શાંિતને ખ

ર ા છ એ અને

ુ ,  શાંિત તથા, સમાજની ઉ િતના ખ

છ એ.

માટ આપણી સં ૃિત ુ ં ર ણ કર ું એ આપ ું પરમ કત ય છે . 

ે ઠતા, 

વ છતા, 

ુ

ય તની રહણી કરણીમાં ુ ં આચરણ - િવચારો

કોઇ દોષ ન હોય, 

ુ ં ૃત સ

સારા હોય, તે જ સ ય અને કહવાશે.સં ૃિત

વન ને ટકાવી રાખનાર

એક પર બળ કહો તો કઇ ખો ુ નથી. યાયા સમાજ ના

ુ ળ

ુ અ ત વ છે યા- યા સં ૃિત

સરાયેલા છે . આજ ના િવ ાિનકો

પણ સદ ઓ

ુ ની મોહ-જો દડો અને હડ પન

સં ૃિત ના અવશેષો શોધવામા સફળ ર ા છે . એ વાત સા બત કર છે પાયો નખાયો છે

યા સમાજ નો

યા સં ૃિત નો ઉદભવ

થયેલો છે . ભારતીય સં ૃિત િવશે લખનારા આ

પણ થાકતા નથી. ુ મા ુ

આપડા

ભારત

દશની

યા

ગ રમા

ુ ી ધ

આપડ

સં ૃિતમા રહલી છે . દરક દશ પોતાની સં ૃિત ને

ે ઠ માને છે અને એ ખો ુ પણ

નથી. તમે તમારા દશની સં ૃિત થી

ટલા

પ ર ચત રહશો એટ ુ જ પ રવતન તમારા િવચારો મા જોવા મળાશે.

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

બધાના

રહ છે . િવદશ ના લોકો

આપડ સં ૃિત ને

ણવા અહ આવે છે .

આખર આપડ સં ૃિતમા એ ુ તે

ુ છે

સમાજવાદ,લાગણી,એકતા

'સં ૃિત'  શ દનો અથ છે -

અને

જ

ણવા બધા મથી ર ા છે .?  મારો જવાબ છે

વામી િવવેકાનંદ 

-

પહલેથી

ુઅ ત ુ  

વગેર.... 

હ ુ સં ૃિત ને િવ ની ધરોહર ગણીએ તો પણ અ ુ ગ ુ ન ગણાય. હ ુ સં ૃિત અને વૈ દક ાન

મ ુ યને

ઈ ર

સિમપ

લઇ

ુ કો અને સરળ ર તો પણ છે . ુ કમા

જવાનો

ભારતીય સં ૃિત ન હ ક ભારતીય ને બ ક િવ ના કોઇપણ ધમ ક દશની

ય ત ને

માણસ બનાવવા સ મ છે .  ઉ ત િવચારોના

ે ઠતમ

ટાંતો પર જો ુ ,  મહાિવર

નજર ફરવીએ તો ભગવાન વાિમ,  િવવેકાનંદ,ગાંધી

વા અગણીત 

આશ ટાઓનો સગવ ઉ લેખ કર શકાય. ત કાલીન

મહા ુ ષો

વા

ક 

સ ાટ અશોક અને તેનાથી અગાઉના ઘણા મહા ુ ષોએ

પોતાની

બૌિતક

સંપતી

ને 

ણભરમા યાગી અને આ મહાન રા ની અવણનીય સં ૃિત ના દપક ને

જવ લત

રાખવા માટ પોતાની જ દગી ના અ ુ ય વષ

અને

ચરણે ધર બતા

વારસો પોતા ુ

આ

દશ

ને 

વન સાથક કર

.ુ  

13 

સાત ય   

ઉ ત બાબતોની ન ધ ચન ના િવ એન સંગ ની

વાસ પોથીમા સગવ ઉ લેખ

કરલ છે અને તેમા નાલંદા, ત િશલા િવ

વી

િવ યાલયો નો ઉ લેખ કરલ છે અને

આજથી

૫,૦૦૦

પહલાના 

ં ,ઇલોરા વા ક અજતા

થાપ યો મા કઇક ધાિમક

વષ

થળોમા

ુ ાઓની સરખામણી કર એ તો આ િવ પટ ુ

વાિસ

વા

વન,ધમ,કામશા

વા અઘરા પણ જ ર પાસઓનો ઉ લેખ

પર મ ુ યન િસવાય ની તમામ યોનીઓએ પોત-પોતા ુ અ ત વ (

એન સંગ) િવ

વાિસઓ એ

િવ ને ભારતીય

સં ૃિતના

અવરં નીય થાપ ય

ુ ધ થઇ

અજોડ

િત િવ

અને િવ ની સ ય-સં ૃિતના બણગા મ ુ યને ઇ ર

ુ થો

દ ધો છે .

આપણે સૌએ ખેદ

ુ ક વ

વકાર કરવો જ

ર ો અને આપણે ઈ ર અને પયાવરણ ના પછ ના સમાજ,પયાવરણ અને વ ુ ય વ  ને

હોઇ

સં ૃિત

અને

ુ ઃ તેમની ન

ુ ત ુ ઉચાઈએ ળ

કરવા માટ આજના

મોગલ ના અમાનવીય અને િવ વંશકાર સમા ચના િછ - ભ

ના બેજવાબદાર ત વો પણ આજ

ુ યાન દો .ુ

વા ક

ભારતની

ુ ાવી મ

-ુ સં ૃત સમાજ ના મ ુ ય જ છે તેનો 

અને

થી

વની સાથે સહ-અ ત વ

ટકાવી રાખવાનો નૈિતક અિધકાર

ણ ુ , શક,

મ ુ લાઓ

કનાર

અપરાધી છ એ. તેવા અફસોસ સાથે હવે

ભાિવત થયા પરં ુ ધાિમક અને સામા ક ર તે િવ ના અ ય

વી ર ા છે .

અને

ભારતની સં ૃિતથી ન ક

ના પ રણામે િવ

ુ હોઇ તે.) ટકાવી અને

દ

કર તે વખતની સ ય સં ૃિત નો ઉ ૃ ઠ અને અવણનીય ઉ લેખની ન ધ આવા (ય

કઇ આપણે બચવા

થાિપત

ુ ાનો, ધાિમક નેતાઓ વ

કોઇની નૈિતક જવાબદાર ઓ બનતી તેઓએ

મતભેદો

દશ,ધમ,ભાષા

િવગેર

ના

ુ ી ને આ િવ ને રહવા લાયક લ

થઇ અને વૈચાર ક

બનાવીએ અને આપણા હવે પછ ના કણધારો

અને ધાિમક ર તે સમાજ ઘણા વગ મા

ક વારસદારોને ભૌિતક સંપિત વારસામા ન

વહચાઈ ગયો અને

ુ

ખલન સાં ત

સમયમા પણ આપણે સ ુ જોઇ શક એ છ એ.  ઉપર દશાવેલ સં ૃિત અને સમાજરચનાની સાથે ભૌિતક

વતમાન સમય ને સરખાવીએ તો ઃુ ખ (ક

ય ભચાર પડતો

ણે મ ુ યને આળ ,ુ પાપી,

અને ના તક બનાવવામા વ ુ

ભાગ ભજ યો છે .) િસવાય અ ય

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

આપતા રહવા, માણવા અને શાંતી

માટ

પયાવણીય િવ આપણા

ુ ળ

ગતી અને

સં ૃિત,સ યતા

અને

વારસામા આપીએ અને

ુ જોએ માણેલા વ

વ નને સાકાર

કર એ અને એક મ ુ ય તર ક તપણ કર એ અને મ ુ ય

ે ઠતમ

વન ને સાથક

કર એ.

14 

સાત ય   

ં ોને ઈ ી.. - નેહા-અ તારક સંબધ કટ-કટલી

િનહાળ એ

થોડાંક

આકષણિવ હન

ુ રાઉ મ ત

બધાંન ે

સાચવવા

ુ િનયામાં

ં ો આ તનાં સંબધ

આપણે

હોય તો કવી મ

ું ાળા,  વ

છ એ.રશમી

ુ ત અને આકષક,  ખાદ નાં

ૂબ

પડ

જતન છે .

પણ

અન

વન

ુ ક વ

કાળ

માટ

અગ યતા િનિવવાદપણે છે . 

ં ો કટલીકવાર સંબધ

મજ ૂત.એ

એની

ે ની વષામાં  પલળ ને મ

ના િવચા ુ હોય તેવાં ફળ આપે છે તો

ં ોમાં ારક એ  સંબધ

વનની ભાગ દોડમાં

ં ોમાં ઉબ ્ -ખાબડ એવી આવે છે ક એ સંબધ અ કુ સંજોગોમાં ના ઈરછવા  છતાં કરચલી ય છે ,અ કુ મેલનાં થર એમને

પડ

રસિવ હન કર કાઢ છે .કોઈ જ  ડટ

ટ કામ

નથી લાગતો એ મેલ કાઢ એને પહલાં

વી

ચમક આપે. એ કરચલીઓ  ભાંગવા માટ કોઈ

વગર

ે થી ઓઢ શકાતાં હોય તો કટ ું મ ૂબ  જ ુ ર છે આ

ફ ું

સરસ!એની

ચાલવાં માટ. 

ં ો એટલાં ખચાઈ જતાં હોય છે ક કમ,સંબધ ફાટ

ુ ાઈ ણ

ય છે .

વગર એને શર ર ઢાંકવાની ગર   વાર-

તહવાર લોક લાજનાં ડર પહરતાં રહ એ

છ એ. 

ુ વોથી સ ુ તમારાં   અ ભ એવી આશાસહ...

એમનાં થક   જ ઉજળાં બને છે ,દ પી ઉઠ છે

એવાં ટાઈમે સાચવીને શણગાર ને પહરવાં

પડ છે .  એક

ય ન કરતાં રહ એ છ એ ક એ

વનભરની

ગેરંટ

સાથે

આપણો

સાથ

િનભાવે.એક  બળ જ જિવષા હયે ર ાં કર ક આમની ચમક યથાવત સદાકાળ સચવાઈ

ં ોને ઈ ી કર ને ફર થી પહલાં રહ.  કાશ..સંબધ વાં નવાં અને કરચલી ુ ત કર   શકાતાં

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

અ ભ ાય આપશો

ે ના Ð લોકા સંવદ િશયાળો

એ લે

િશયાળામા લાગે

સંગો

ય છે .પછ   આપણે

બસ થાગડ-થ ગડ કર ર ં કરાવીને બસ મન

સાચવીને ગો વી દવાં પડ છે .અ કુ

વાળ ને િતજોર માં

વનનાં

બરડ ને થીજવાઈ ગયેલાં ર તાઓ પર

માણસો

ે થી  ગડ મ

ુ ધમ િવચાયા ણ

કોઈ પણ મોસમમાં એનાં 

જ ઈ ી કામ નથી લાગતી.તેવાં વખતે એ

ં ોને સંબધ

આવે. યાર મનફાવે તેમ

ને

ુ લા

આહલાદકતાનો ઋ ,ુ  

ખલવાની

યાપ, 

પંખીના

ચ ચયારાની  ઋ ,ુ   આળસ ખંખેરવાની ઋ .ુ ..

ણે ક સવાર પણ આળસ ુ ાબી ઠંડ ના લ

મરડ ને બેઠ   થાય છે ...

અહસાસથી રોમ રોમમા આહલાદકતા યાપી

ુ ી સવાર ની બે અલગ ય છે ... આ  ઋ ન

અલગ મ

છે . એક તો

વાળ ને ભરાઈ  રહવાની મ

વહલી

સવાર

ભારખમ

ુટ

લક મા

દયે

અને એક

લક ને

અલિવદા કહ ને  ુ દરતને માણવાની મ લેને મા

ભરાયેલા

લોકો

ુ

,,, 

સપનામા

ુ દરતની  ુ દરતાને માણે છે અને અલિવદા

15 

સાત ય   

કહવા

વાલા

લોકો

ુ દરતની 

વા તવીક

ુ દરતાને માણે છે ... સાચા અથ મા કહ યે

તો

હ ા

ક ા

છે

આ  ઋ .ુ .. 

અને

ઉ છવાસમા 

થવાની

બાળકોની

નાના  ચહરા

ુ િનયા પણ સરસ હોય છે ,  એ

ુ ાબી અને ર ુ બડા બની લ

ય છે યાર તે ચહરામાથી કક વધાર જ 

વહલી સવાર ચાલવા િનકળ પડ ,ુ   વાશમા

િનદ ષતા ટપક છે ,  ઠંડ ને માણવાનો લહાવો

આહલાદકતા િનકળવી,  રોમ રોમ રોમાં ચત

ગામડાની િશયાળાની સવાર એ લે એક

આહલાદકતા

ભરવી

થ ,ુ   રં ગબીરં ગી

લોની

ુ િનયા,  િનરો  િપવો, 

તાપણામા હાથ-પગ શેકવા,  ુ દા

િપવા,  વાયરાના એક ઠંડા જોકાથી  ુ હચમચી જ ,ુ   આહા

ુ

ુ દા રસ

ઉઠ ,ુ  

ુ દર ુ િનયા રચાય

કુ વા

વો

નઈ... 

ુ વ,  વહલી સવારના અનેરો અ ભ

ભાિતયા, 

ુ ા પર ગરમ પાણી લ

કુ ુ અને 

ાકથી ગાડાનો ટક ટક અવાજ,  ફળ યામા

બનાવેલા

ુ ાની ગરમી થી શર ર ુ લ

સાથે સાથે એ

છે ... દરક માણસ  લાગણીઓના જોકાથી

શેકા ,ુ   ુ દા- ુ દા પાક ખાવા,  મોઢામા  પાણી

િન ુ રતાને એક િવરામ  મળે છે અને બ ુ જ

ક

ના પડ ક ર તો ચાલે  છે ક માણસોના પગ??? 

બધી

ુ ા હચમચી જતો હોત તો... કાશ... આ ઋ મ

સ વન લાગે છે ,  ર તાઓ પણ... ખબર જ

ુ ે માણવે એ પોતાનામા જ એક આ ઋ ન ુ દર મ

નો અહસાસ  છે

દય મન

લત થ ,ુ   ુ ધ હવા મળવી એ બ ુ જ ુ ા બને છે ,,,  આ  ઋ મ

શ

એમ બ ે

ત રક અને બા

ુ દરતા ખલવી શકાય છે । થોડ

ઠંડ   પડવાની શ ુ આત થાય એ લે સા ભળવા

મળે ક વેટર પહર ને િનકળ ,  કાફ  મફલર પહર

હવા લાગશે,  પણ

માણવી એ ક

ુ ાબી ઠંડ ને લ

ુ વ  નથી,,,  વો તેવો અ ભ

ુ વ ારક કડકડતી ઠંડ ને માણવાનો અ ભ

પણ લેવો જોઇયે,  એ બરફ થવાની  મ અનેર

છે ...આમ તો

જ

કાફ,  વેટર,  શાલ, 

મફલર,  ઓવર કોટ,  વ ડ- ચટર,  વા દરા

ટોપીની રં ગબીરં ગી ુ િનયા એ લે િશયાળો... ુ દા

ુ દા  રં ગોના

વેટર ,  કાફ પહરલા

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

નાખવાની હાલત પણ ના હોવા છતા દાતણ

શ કર ,ુ   િશયાળાની સવારમા  સૌથી મોટા

ુ મન પાણીથી જ

વ

મ-તેમ

ુ ી ન

મ

મ-તેમ નહા ુ આ   મેળિવયે

છે ...

નહાવામા તો કોઈપણ ઉમરની ય તી ના ુ

બાળક બની

ય,  એ  નહાવાથી શર રને કટ ુ

બ ુ ક ટ પડ... ઓળો રો લો ખાવાની મ એ લે િશયાળો,  એ

ુ ામા શેકલા રગણની લ

ુ ાસ અને  એ હાથેથી થાપેલા રોટલાની વ

િમઠાશ... વાહ ર વાહ... સાથે માખણ,  ઘી,  ુ ો થાય એવી છાશ,,,  મ ડ  છ

ગોળ, 

ક ઓર છે ...

ુ ંક મા,  અનેક રસ

જ

ુ સા ુ ય 

એ લે િશયાળો... નાના બાળકોને એક જ ઈ છા હોય િશયાળામા ક કાશ આ

ર

હોય તો,  પણ આ િનદયી,  િન ુ ર

વાળાને નાનકડા બાળ પર

આવે...

આમ

િશયાળો

એ લે

ુ લમા  ુલ

ાથી  દયા

મ તીની, 

ઉમંગભર રં ગબીરં ગી,  ખલવાની મૌસમ..

16 

સાત ય   

મા ુ ખાવા ુ

હા ય રસોઇ  

યા િનહાળિત હોવ

બગર  ‐ નેહા

એ ુ લાગે,  જડ ુ ૯૦' 

દ પણ ખબર ન હ કમ િવધાતા એ આને

બગર

કમ આ ુ ઘડ ુ છે i mean  મોઢા િન size  કરતા

ુ ાડવા ુ હોય મ સ

ત

એક જોક કહવા મા વાિન

ણે

ખાનાર

પોતાિન

ત

રા ુ

ને

તા ર તાકાત

ુ

બગર બતાવ ુ નથી હો .ુ

ુ માલ િથ આ ુ શ રર

fastfood  મ ગા

 

યાદ છે

ણે સોસ ખાવા મટ

ુઅ ત ુ  

િવ ચ

મો ુ

ુ એમ નથી કતી ક

યાર મે જ દગી મા પહ લ વખત

બગર મ ગા

ુ હોય યાર મા ર આ ુ બા ુ

સાત ય - હા ય અને િવચારો

ખા ુ

હોય તો શા ત થી ખાઈ તો શકાય મને હ જ

ુ ં કોઇ પણ fastfood

ના ટબલ પર કોઇ બગર મ ગાવે યાર

ારય બગર ના મ ગા ુ

મ જો બગર પણ "zero size"  મા મળ ુ

હા યા પદ લાગે કમ ક મને ઓડખનારા બ ુ

એિવ ર તે ખાઊ

પણ હોટલ મા

બગર ના ખા ુ જોઇએ પણ ક રના ક રુ િન

ઢા કવા ુ હોય એ ુ લાગે. મને એ બ ુ જ ણે છે ક

યાન

કમ ક એમિન સામે માર મા ુ

એવા બગર જોડ હોટલ મા સોસ ના બે

સાર ર તે

ુ

handsome લલોત ર હોય તો

ુ

યો છે " વડાપાવ ના વ શજ ણે

યાર

ુ

ુ

ઊ ,જો મા ર આ ુ બા ુ કોઇ

દશન કરવાનો વખત આિવ

પાઊચ આપે

એ દમ

ણે રહવાય ્

હમેશા એક વ

તૈયાર કરતો હશે ક  "ચાલ તૈયાર થઈ

હાલત

ન હ ને સહવાય ન હ .

બગર

મ ગા યા બાદ એને ખાનારો મનોમન

િન

મ ત થઈ

થઈ ગઈ હોય એમ બગર think 

તો યાર આવે

ઍક bite  ભર એ લે ઍક પિછ

ુ િનયા િન બિધ વાન ગ ન ટ i 

ુ

મા ૧૮૦' 

માણસ ક ુ લાગે statue થઈ ને! ઍ વાર

દ ુ હવે ખાવ તમા ર તાકાત

મ ગાિવયે

ુ ે લ

િવચારો પહો ડ આ ખો ને પહો ુ ડા ુ થયે ુ

ુ સ ઉતા ુ હશે ક " યો મે તો બનાિવ

હોય તો"અને આ ણેય

ણે

યાર આવ પોઝ મા કોઇ "statue" કહ જરા

double  sized  બગર બનાવવાનો હ ુ શો?

પર

ય ને

કોઇ િશકા ર એ સસ ુ ક ઉ દરડ પકડ હોય

રુ રબહાર મા ખ લ છે ,આમ તો છે બ ુ

બનાવનાર આને ઘ ડ ને કદાચ માણસ

ુ બે હાથે પ ડ

,

અડ ુ stuff તો યા જ ઢોળાય

આ કાલ બગર ખાવાિન ફશન બ ુ

ર

ુ ક ને એિન બગર જ ખાવા ની

ુ

જ મને

ુ હ ુ ,plate મા ર તરફ આ તા

ા કો પડ ો "લે નેહા ડ મા ર લિધ 17 

સાત ય   

ને ખોટ style  આ મ ગાિવ ને હવે ભોગવ "

ર તઃ

ુ તો િવચાર મા જ પડ ગઈ ક આ શટલ

સૌથી

ર ા

વા ગોડાઊન મા ુ ડબ ડકર ને ના ુ થ ુ એ ભય

કઈ ર તે" ખેર એ પછ ુ કાળ ત

છે

પણ

એ

ારક ક હશ તો ચાલો થઈ

પછ  

ય એ વાત

પહલા

બટાકા

પેપરમાં

માઈ ોવેવમાં ૧૫ િમિનટ માટ

િવટ કુ

દો.

બટાકા ના હોય તો બી ચ તા નહ કરવી, ના નાખીએ

તો

ચાલે.

બાફલા બટાકા કાપી તૈયાર રાખો. િસ કમાંથી વાસણ ઘસો. હવે આશર પડ ુ તેલ ગરમ

પર એક બગ ્ ??????? 

કરવા

હો ટલી ું શાક Ð મનન મહતા

કુ ો અને વે ટ ફન ચા ુ કરવા ુ ં

ુ શો નહ . ઘરમાં નવર બેઠલી લ કોઇકને ઝાપટ

પકડ

હાથમાં

માંથી નાખવા ુ

હવા

ુ થમાવી ફાયર એલામ નીચે બેસાડ

આવો. તેલ વધાર પડ ુ ગરમ થઈ ગયા પછ . રઈ ક જ ુ

મગજમાં આવે તે નાખો.

હવે તેલ વધાર પડ ુ ગરમ થઈ ગયાના કારણે તમને હાથમાં સરસ મઝા ુ દઝાસે તો શ ુ આત છે .

પણ ચી તા ના કરશો હ

વધાર પડતા તેલ ગરમ થઈ ગયાના કારણે ફાયર

સામ ી

ય તી

અને availability પર આધાર ત છે )

૨

િધમો કરવાનો ચા યા

ુ ીને તેની મદદ કરવા લ

ઓ. બધા ફાયર એલામ બંધ થયા

બાદ પાછા આવશો યાં

િુ ધમાં રઈ ક જ ુ

ું રતજ બંધ કર દો. તેમાં લમડો,મરચા,

વાસણ ઘસવાનો સા ુ થી આગલા વાસણો િસ કમાંથી ઘસીને

વાપર શકાય)

 

બેસાડલા

પણ હોય તે બળ ગ ુ હશે. હવે ગેસ

તેલ,પાણી

સાત ય - હા ય અને િવચારો

નીચે

ફાયર એલામ વાગવા લાગશે. તરતજ ગેસ

મસાલા

(

વાગશે.

ય તીની તનતોડ મ ુ ર છતાં પણ બ

૧ મો ૂ પેક િમ સ વે ટબલ ુ ં પેકટ (ગમેતે ચાલે - મસાલાનો આધાર

એલામ

આ ુ

અને

લસણ ુ ં

પે ટ

નાખો.

હવે

મસાલીયાનો ડ બો ખોલો. ખોલતા જ જણાસે ુ ાએ છે લે બનાઈને ક આગળ વાળા ન ન

ુઅ ત ુ  

18 

સાત ય   

પતી ગયેલા મસાલા ફર થી ભયા નથી. પણ મા માં

પણ મસાલા પડ ા હોય તે

નાખી દો. તરતજ તેમાં ટોમેટો

રુ નો એક

આખો ડ બો નાખી દો. તેલ

ુ પડ યાં

ુ ી હલાવો. ખાનાઓ માંથી દમ આ ,ુ ધ પનીર ટ

ા, છોલે

વા મસાલાઓ માંથી

મનગમતો

મસાલો

મનગમતા

માણમાં

નાખી દો.હવે તેમાં િમ શ વે ટવલ અને બટાકા નાખો અને પાણી નાખો ને ઢાંક દો. ૧૫ િમિનટ બાદ શાકને ગરમા ગરમ હ ટ ેડ સાથે પીરસો. દર વખતની નાખવા ુ

મ મી ુ

ુ ી ગયા છ એ. યાદ આવી લ

ય

અથવા વાદ પરથી ખબર પડ તો થો ૂ મી ુ નાખી દો. દરક

ય તીએ શાકનો

વાદ બદલાયાની

માર ગેરંટ છે . તો િમ ો રાહ શેની

ટુ ર ટ ટ-બી સ

કો

- નીરવ સાક રયા

સા હ ય રિસક વાચકો ને નમ કાર, આ થમ

યાર આ

ક

ું ર મેગેઝીન નો દ

કાશીત થાય છે યાર શ આત

ફોરમ થી જ કર એ. આ

ટુ ર ના એક એવા add-on

ણીએ કો

આિવ કાર ની ક કો

ફોરમ આપે છે .

ટુ ર ની આ Technology

ુ ં નામ છે

DGISCENT. આ Technology માં માઉસ ના આકાર GADGET કો

ટુ ર સાથે લગા યા બાદ એક

ો ામ ની મદદ થી તેની અલગ

ુ ં એક

કાર ની

સહાય થી કોઈ પણ

દર રહલી અલગ

ુ ધ ં ભરલી કા જ ની ગ કાર ની

ુ ાસ બનાવી વ

વાતાવરણ માં સરાવી શકાય છે .

ુ ઓ છો

આ જ બનાવો હો ટલીયા િમ સ વે ટબલ ુ તા નહ ક ક ુ બ અને મને કહવા ુ ં લ

.ુ

ન ધઃ મસાલીયાનો ડ બો તમાર આગળ વાળાએ તમાર

માટ નતો ભય

તો તમાર પણ

ભરવાની કોઈજ જ ુ ર નથી.

તેની મદદ થી કોઇ પણ ક અલગ અલગ લો ની માટ ની

કાર ની

ુ ાસ વ

વી

ું ધ ં ક પછ ભીની ગ

ુ ધ ં ક પછ કાદવ ની ક બળવા ની ગ

વાસ ક અ ય કોઇ પણ સાર ક ખરાબ રલાવી શકાય છે . તો તૈયાર થઈ

ુ ાસ વ

ઓ થઈ

ુ ાિસત COMPUTER માટ... ઓ નવા વ સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

19 

સાત ય   

5

હ થ કોનર ઇમ લા ટ ડ ટ ઇમ લા ટ ડ ટ

પ ધિત

દાત/દાઢ ની ખાલી જ યામાઁ દાઁતના વાજ

ુ ળયા

છે . 6

આવે છે

બનતા

7

ફ સ

ુ ળયાની

દાત /દાઢ નો આધાર લેવો પડ

ન ફાવતા ક ઢલા પ ડ ગયેલા ચોખઠા સા દ બ ીસી િન જ યાએ બધા જ દાઁતો મોઢામાઁ ફ સ થઇ શક છે અને વધાર સારો દખાવ લાિવ શકાય છે . લોહ

ારા ફકસ થયેલ

દાઁત / દાઢ માઁ ુ ખાવો થવાની શ રહતી નથી.

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

તની

પડવાિન ક નસ ન આવતી

હોવાથી આ પ ધિત

તા

ટાઇમ અને ઉમર

પેઢા

તથા

જડબાના

ય છે તે ઇમ લા ટ

માણે હાડકા ારા

રો ક શકાય છે . 9

ઇમ લા ટ ારા ફ સ કરલા દાઁત / દાઢ / બ ીસી ને કાઢવા પેહરવા પડતા ન હોવાથી ખોરાક તેમા સેહલાઇથી જતો નથી ,

થી કર ને મોઢામા વાસ આવતી

નથી

સામા ય ચોકઠામાથી આવે છે .

10 સામા ય ર તે

ફ સ

ીજમાઁ એકથી

વધાર દાઁતનો આધાર લઇ બનાવામાઁ આવે છે

ુઅ ત ુ  

મ જ વતન કર છે

8 ઓગળતા

ને ફ સ કર શકાય છે .

4. ઇમ લા ટ પ ધિત માઁ કોઇપણ

ુ દાતના

વાદમાઁ કશો ફરક પડતો નથી.

લઇ શકાય છે .

3

ારા

માટ પેશનટ ને ઠઁડા ગરમ ક

યાર ઇમ લા ટ પ ધિત માઁ

કોઇ પણ દાઁત/ દાઢ નો આધાર 2

ઇમ લા ટ

બેસાડવામાઁ આવેલા

દાઁતમાઁ બે અથવા બે થી વધાર છે

ઇમ લા ટ ારા ફ સ કરલા

આવી તકલીફો રહતી નથી.

ઇમ લા ટ પ ધિત ના ફાયદાઓ ર તે

તાળ ુ

ચોકઠામાઁ તાળ ુ ન આવ ુ હોવાથી

આધાર લીધા વગર કર શકાય છે .

સામા ય

આવ ુ

ચો ઠામાઁ

તેમજ પેહરતી વખતે પેશ ટ ને ઉબકા

પ ધિત ારા ફ સ

ચોકઠાની સારવાર કોઇપણ દાઁત / દાઢ ના

1.

સામા ય

બોલવમા નડ છે તથા કાઢિત વખતે

વા કલરનો િસરાિમક દાઁત

બેસાડવામાઁ આવે છે .

ુઁ ર દ

ં ટ નો આ મ િવ ાસ વધે હોવાથી પેશન

ારા

બેસાડવામા આવે છે અને તેના

ઉપરજ દાત

વો એહસાસ

આવવાથી તથા દખાવમા અિત

- - મો લક બલાની

એટલે

ુ દરતી દાઁત

એકદમ

ના માટ નેચરલ દાઁતને 20 

સાત ય   

ઘસવા પડ છે અને તેના આ ુ યમાઁ

10 થી 30 વષ ) અને જડબા ના હાડકા

ઘટાડો થાય છે

નો બચાવ ઉપરાઁત

માઁ બી

યાર ઇમ લા ટ પ ધિત

મ

કોઇ દાઁતનો આધાર લેવો

પડતો નથી તેથી બી

ુ શાન

દાઁતને

મોટા ભાગે લોકલ

એને થેિસયા મા થાય છે એને થેિસયા િન (િશિશ

2

3 સ ર બાદ પણ

4

ન વો ુ ખાવો થાય છે

અને ન પણ થઇ શક આ

ુ ખાવો દ દ

િન તાસીર પર આધાર ત છે ુ

4 ઇમ લા ટ આવવાનો

સમાય

આઠ

અઠવા ડયા

અથવા તો છ મ હના

હોઇ શક આ

સમયગાળો

મો

ઇમ લા ટ

ના

ા

કુ ાયો છે તેના પર આધાર ત

નો

ટોટલ

ખચ

ુ િપયા

25,000 થી 35,000

ુ ીનો હોઇ શક ધ

ઇમ લા ટ િન

કમઁત વધાર છે

ારઁ ભક

પણ તેની મો મા કવાિન ઉમઁર (આશર સાત ય - હા ય અને િવચારો

ુઅ ત ુ  

ુ બ અલગ જ

છે અને તેનો લાભ દરક યકિત લઇ શક છે 18 વષ િન ક 80 વષ ના લોકો પણ ઇમ લા ટ સ ર કરાવી શક છે . હ થટ સ કરવા

ઃુ

દરરોજ જ યા પછ અડધી કલાક પછ પાણી પીવા ુ રાખવાથી એસી ડટ ની તકલીફ થી ુ ર રહ શકાય છે . ન કરવા

ઇમ લા ટ નો ખચ

લીિનક

ય માટ ઇમ લા ટ વરદાન ુ પ

માણસ

ા પછ સામા ય ર તે ઋઝ

છે .

 

આ ખચ દરક

અલગ હોઇ શક છે .

થી

દદ માટ અ ુ ુ ળ રહ છે

ખાસ નીચલા

(આશર 15,000 થી 18,000) 3

ુ ખાવો થતો નથી

પાતળા ઇમ લા ટ ક

છે એ હ ુ પણ ઓછા ખચ થઇ શક છે

ુ ા ડને બેભાન ઘ

છે . 2 સ ર દર યાન

ુ

જડબા આગળના છે માટ વાપર શકાય

થી જનરલ

કરવા )ુ ના ગેરફાયદા િનવાર શકાય

ઇમ લા ટ

ુ દરતી દાઁત

ચાવી શકા ુ નથી.

ઇમ લા ટ સ ર

1

યાર સામા ય ચોકઠા માઁ

છે તેમજ તેનાથી

1 ઇમ લા ટ સ ર

િવ

ફ સ દાઁત 5 થી 7 વષ જ બદલાવા પડ

થ ુ નથી.

ભાગમાઁ

મળે છે .

ુ દરતી દાઁત

સો ટ

ઃુ સ ( પે સી , કોકો કોલા વગેર)

સાથે િમટોઝ ક પોલો

વી ચોકલેટ

ારય

ના ખાવી આમ કાવાથી પાચન તઁ માઁ “પોઇઝન ઇફ ટ” થઇ શક છે . 21 

સાત ય   

ુ તે પહ ું ખ -

ુ ો રસ અને બે ચમચી એક ચમચી લી ન

ી ઉ મચંદ િ ભોવનદાસ શાહ તથા સપન

િમ ો....

ઘણીવાર આપણે નથી

ડો ટરો

Ö ગરમ પાણીમાં એક ચમચી આ ુ નો રસ,

તે નયા

ણતા હોતા ક

First Aid ની વાતો કર છે તે તો

આપણા રસોડામાં કાયમ મો ુ દ જ હોય છે .

મધ મેળવી પીવાથી કબ યાત મટ છે .

Ö રા ે

ુ ી વખતે એકાદ બે સંતરા ખાવાથી ત

Ö ણ

ામ મેથી ુ ં

કબ યાત મટ છે .

અને પાણી સાથે લેવાથી કબ યત મટ

ઘરમાં જ આપણને નાની નાની બીમાર ઓના ઈલાજ મળ જતાં હોય છે . આવા જ ઈલાજો

માટ આ એક કોલોમ ચા ું કર ર ો

.ં આ

છે .

Ö ચાર

અજમાવી ુ ઓ.

તથા

ુ ી ું Ö અજમો અને સોના ખ

ુ ણ

છે .

Ö પાકા ટમેટાનો એક કપ રસ પીવાથી

ટો પડ કબ યાત મટ

Ö નરણા કોઠ સવારમાં થો ુ ં ગરમ પાણી

પીવાથી કબ યાત મટ છે .

Ö રા ે સહજ ગરમ કરલા પાણીમાં થો ુ ં મી ુ ં

નાખ પીવાથી કબ યાત મટ છે .

ુ ો રસ ઠંડા અથવા ગરમ પાણીમાં ન

સવાર અને રા ે પીવાથી કબ યાત મટ

છે .

Ö ખ ુ રને રા ે પલાળ રાખી સવાર મસળ ,

ગાળ ને તે પાણી પીવાથી કબ યાત મટ

છે .

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

પહોરમાં

પીવાથી

ુ ધમાં બે ચમચી મધ મેળવીને

રા ે

ફ ુ ં ાળા ગરમ પાણી સાથે લેવાથી કબ યાત મટ

Öલ

સવારના

કબ યાત મટ છે .

કબ યાત

છે .

ામ તજ, સો

Ö રોજ સવાર એક લાસ ઠંડા પાણીમાં અને

તો આજનો ટોપીક છે ...

તરડાનો મળ

ામ હરડ અને એક

ામ પાણીમાં ગરમ કર તે ઉકાળો રા ે

કમાં ુ ં આપને ુ દ ુ દ બીમાર ઓના ઘરઘ ુ ઉપાય બતાવીશ.. િશષક હઠળ દરક

ુ સવાર સાંજ ગોળ ણ

પીવાથી કબ યાત મટ છે . કબ યાત મટ છે .

ુ સીના Ö લ

ઉકાળામાં િસધવ અન

મેળવી ફાકવાથી કબ યાત મટ છે .

Ö

ું થ

ુ ા રસમાં ઘસીને તે ઘસારો યફળ લી ન

લેવાથી કબ યાત મટ છે .

Ö જ યા પછ

એકાદ કલાક

ણથી પાંચ

Ö કંદાને ગરમ રાખમાં શેક

રોજ સવાર

હ મેજ

મટ છે .

ુ ચાવીને ખાવાથી કબ યાત બ

ખાવાથી કબ યાત મટ છે અને શ ત

વધે છે . આહાર

શા

ખાસ ન ધ :

ની

િવ

ના

તથા

આપની

ૃતીને માફક ન આવતાં ઉપચારો કરવા

નહ અથવા ુઅ ત ુ  

ુ માં સંચોરો નાંખી ફાકવાથી ણ

Ö અજમાના

રુ ં ત જ બંધ કર દવા.

22 

સાત ય   

કા ય અ ૃત

ાર ધ તો એ ુ ં કામ કર છે

“ સાત ય ” Ð સા ર ઠ ર

ક મત મં ઝલ ન ક હો

એનો દોષ શો? આપણા જ કમ નો તો એ િનચોડ આપે છે . મં ઝલ ન ક…

યાર જ એ મોડ આપે છે , ક મત પણ અ કુ વાર જબરો લોડ આપ છે . ડાયા બટ સના દદ ને પણ એ છોડતી નથી, ડબા ભર ને એ ખાંડ

એમ તો

ને ગોળ આપે છે .

ુ ુ ષાથ

થોડ

આશા હોય ઝાડની ને

કિવતા

શકાય એવી િસ રયસ કિવતા

કારનાં લોકો હોય છે … એક ક

માનતા… અને મા ુ ં

મં ઝલ ન ક…

ુ ં આ બંને

… પહલી

વી કોઇ

ણ પં તઓ “ ક મત

છે લી પં તમાં કમ અને

ારક કાચા

ારક પાકા રોડ આપે છે .

બતા

નથી

ક

કારનાં લોકો માં

ે ા ખરાબ કર છે ” એ ું દશા હંમશ

ચીજ છે ક ન હ,

તો

છે …બે

કહ

ક મતમાં માને છે અને બી

એ છોડ આપે છે .

વનરાહ તર ક

યાર

ું માર કિવતાઓ માં િપ ચર ુ ં ટાઇટલ હ …

માણે ફળ નથી મળ ,ું

સાત ય

મ

લખી’તી યારનાં બોબી દઓલનાં એક લોપ

મં ઝલ ન ક… દર વખતે

ટાઇટલ

ું છે અને

ાર ધ ુ ં રલેશન

ું છે ક એમ જ ક મત ખરાબ નથી

હોતી આપણો પણ કંઇક હાથ હોય છે …

મં ઝલ ન ક… સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

23 

સાત ય   

મારો આ ોશ… - નેહા અ તારક હ

ુ ટ -રચિયતા,

પતંગી ુ બની ઉડ હ ુ ં ગગન માં

આ તે કવો યાય? ાંક અમીર હડોળે

પછ પાંખો ની શી જ ુ ર?

લે,

ાંક ગર બી ઠબા ખાય.

મન મ મ જો દ રયો તરવા

ાંક અ યપા ના અનાજ વે ફાય ાંક અનાજ માટ માણસ!! ાંક

વન િસગરટ - શરાબ માં વેડફાય, ાંક એ િસગારટનાં ખાલી ખોખા

શરાબની બો લો એકઠ કરવામાં!! ાંક વય તને ઇ ર માની ને તો

ુ ય

ાંક દલમાં ઇ ર લઈને ફરતાં માનવી જ નગ ય!!!

હ

,ુ આ બધાંને ઘડનારો તો

ું એક ્

તો ઘડામણ કમ અલગ - અલગ? આ જગત તાર ક ના ક

"શ દો" ની શી જ ુ ર? - યામ- ૂ યમન ક

પછ વહાણ ની

ૂ જ ુ ર?

ુ એક ઝાકળ તણા રલાય જો અ ત

ુ ં થી જ દ

તો સરોવર અને સ રતા ની શી જ ુ ર? ટ જો પાનખર માં પણ ુ પણ તો વસંતની શી જ ુ ર? લાગણભીના સબંધો હોય તો "શ દો" ની શી જ ુ ર?

ું જગતની?

તને હવે કમ સમ

ું ક,

અમીરોનાં એક ટપાં

ુ માટ

કટકટલાં ગર બોનાં લોહ ની નદ ઓ હવડાવાય છે . ું તો બ ુ સમ ુ ,ં પરમ પા , યાયી, એ બધાં પર કયાંક કાટ ુ ં કવચ તો ચડાવીને નથી બેઠોને? એ ું જ લાગે છે … માફ કર

,ુ જો

ું આ જ હોય તો..

ુ ં તારા હોવાપણા ને વીકારતી જ નથી. સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

24 

સાત ય   

નબળો હોવાના કારણે જ કદાચ આના મા-

અફસોસ  (એક લ ુ નવલકથા) Ðસા ર, એલવીએ  ભાગ Ð 1 

 

આ કથા છે િમ તા અને સમય લોકો ના વન જોડ કવા કવા ખેલ ખેલે છે . એના પર આધાર ત છે .  રાજકોટ િન આ મય કોલેજ માઁ ભણતા િવધાથ ઓ માઁ ક લાક બહારગામથી અ હ ુ ર આિવને પોતાના િમ ો ભણતર ના હ સ સાથે

ુ મ શેર કર ને રહતા અને બેચરલ

લાઇફ ની મઝા માણતા હતા આવા જ ચાર િવધાથ ઓ છે . સભન, િશતલ , િવવેક , સા શર આ ચાર િમ ો એન

યર ગ માઁ

ભણતા હતા અને છે લા દોઢવષ થી અ હ રાજકોટ ના એક જ ઘરમાઁ રહતા હતા સભન ને હિત

ુ ાવ થા માઁ સભાનતા વ

ુ ાિવ દિધ મ

ુ મોબાઇલ નસ ટશટ અને પરફ મ

બાઇક જ પાછળ લ છોકર ને

િન

દ ગ હિત અને છોકર ઓ

થઇ ને ફર ુ અને રોજ એક ે માટ મ

પોઝ કર ુ

નો ધમ ુ સેલ હતો

બિન ગયો હતો િશતલ વભાવે ભણવામાઁ સારો હતો કદાચ તેના

ુ સા ને

શાઁત કરવા માટ જ તેના મા Ð બાપે તે ુ નામ િશતલ રા ખ દધેલ હશે. િવવેક આ પણ નામ થી િવપર ત

ુ ો દરક ને તોછડાઇથી ણ

જવાબ આપવા અને દરક વ

ુ િન મ ક

બનાિવ એનો શોખ હતા. સા શર ભણવામાઁ

સાત ય - હા ય અને િવચારો  

ુઅ ત ુ  

બાપે આ ુ નામ સા શર પાડ ુ હશે.  ુ પટાંગણ) 

(કોલેજ

બે દો તો કોલેજ ના પટાઁગણ માઁ બેઠા હતા સભન આ

જોરદાર તૈયાર થઇ ને આ યો

હતો િશતલે

ુ ુ કમ લા આ છ

કોને

પોઝ

કરવા ુ છે ?  સભન Ð આ

પોઝ કરવા ુ છે  

રમા ને

ુ સાવાળ

િશતલ Ð અ યા એ છોકર બ ુ છે  

સભન Ð ગમે તે હોય મને ગમે છે એ આ એને

પોઝ કર ને જ રહવાનો

ુ 

ુ ઉભો ર અને જો

સભન Ð અર િશતલ પોઝ કર ને આ ુ

ુ

 

િશતલ Ð બે ટ ઓફ લક

ધર  

સભન Ð (રમા તરફ આગળ વધતા મનમાઁ ને મનમાઁ હ ભગવાન આ વખતે હા પાડ તો સા ુ )  સભન Ð હલો રમા

 

રમા Ð હા બોલો   સભન Ð મને ઓળ યો ુ સભન   રમા Ð તો ુ

સભન Ð રમા

ુ ક ુ ? 

તમને એક વાત કહિવ છે

તમે થો ડ વાર માટ માર જોડ આિવ શકો   રમા Ð

કહ ુ હોય એ અ હ જ ક  

સભન Ð રમા તને જ તને

ે કર બેઠો મ

યારથી જોઇ છે યારથી “આઇ લવ

ુ રમા” 

25 

સાત ય   

(સ

ુ

ાકકકકકકક ના નાદ થી કોલેજ

પટાગણ

ુ

ઉઠ ુ ) 

ુ થ ુ કમ આવો હાફતો

િશતલ Ð અલા હાફતો આવે છે  

રમા Ð આ ર ો મારો જવાબ ખબરદાર જો

સા શર- અર ગજબ થઇ ગ ુ કોલેજ માં તો

આજ પિછ આિવ હમત કર છે તો 

પે લ રમા

ુ મ પર

(િશતલ અને સભન ધોયેલા મોઢ પાછા ફર છે

યા તેમના ુ મ પાટનર સા શર

અને િવવેક પેહલેથી જ તેમિન રાહ જોતા સા શર Ð આવો બાઁગ ુ ક હાલ હ  

ુ થઇ ગ ુ છે અ યાર કોલેજ પર પો લસ ન આવી છે ુ ંકસમયમાં અ હ પણ આિવ જશે   ુ ક ુ ? 

સભન Ð ગભરાહટ માં અર તો હવે ુ સભન Ð અર ના યાર

ુ થ ુ તમને લોકો ને કમ

મો ુ ઉતર ગ ુ છે   િશતલ Ð આ

પોઝ ક ુ હ ું એ ુ

સા શર Ð તે કઇ ક ુ તો નથી ને ? 

હોય છે )  િવવેક Ð અ યા

ને સભને

તો એ ુ થ ુ

નથી થ ુ પે લ રમા છે ને

પેહલા ક દ ને આ

પોઝ કરવાનો હતો એને સભને

સભન

પોઝ ક ુ

ુ નો તો ન

ુ સપને

પણ િવચાર ના ક ુ મે કઇ જ નથી ક ુ િવ ાસ કરો મારો  

િવવેક Ð એક કામ કર અ યાર પો લસ ને લઇ ુ

ુ

ાક ભા ગ

ુ િશતલ અને સા શર જોઇ

ુ તાર અ યાર ભાગ અ હ થી જો ુ

ુ ગ ે ાર ન

અને રમા એ ના પાડવાિન જ યાએ સભન ને

પો લસ ના હાથે ચ ઢ જઇશ તો

આ ખ કોલેજ વ ચે લાફો માર દધો  

ન હ હોય તોય તારા પર બ ુ ઢો ળ પાડશે

સા શર Ð અર છોડ ને આિવ તો સતર

અ યાર

છોકર ઓ મલશે સભન અને

ુ તાર ચતા ના કર

ુ કોલેજ જઇ ને આ ુ

જોઇ આ ુ

ુ માહોલ છે  

િવવેક Ð સભન

સભન Ð ઠક છે

 

ુ ભા ગ જ ુ

તમે લોકો

અ હ બ ુ સઁભા ળ લેજો  

સભન પાછળ ના બારણા થી ભા ગ

થ ુ એ

ુલ

અને

બહાર એક આટો માર આવ  

ય છે

એટલા માં જ આગળ બાર ુ ખખડવાનો અવાજ આવે છે . વ ુ આવતા

સભન Ð હ મ બરોબર છે   સભન બહાર આટૉ માર ને

ુ ભા ગ

ુ

ક…

ુ મ પર પાછો

ફર છે . િવવેક અને િશતલ યા બેઠા વાતો કર છે અને સભન ઉદાસ મોઢ બેઠો બેઠો એ લોકો ની વાતો સાભઁળે છે એટલા મા સાકશર હાફતો હાફતો ુ મ માઁ સાત ય - હા ય અને િવચારો  

વેશે છે   ુઅ ત ુ  

26