Dsymboylio Teliko-teliko[1]

Συντονιστικός Φορέας των Συλλόγων για την προστασία της περιοχής του υγρότοπου «Βουρκάρι» Μεγάρων Site: www.vourkari.blogspot.com / e-mail: [email protected] Δ/ση: Σωκράτους 2 Μέγαρα - Τ.Κ. 19100 Τηλ: 6972328389, 6977019854, 6945665876

Προς: Νομάρχη Δυτικής Αττικής Κο Αρκουδάρη Αριστείδη Δήμαρχο Μεγάρων Κο Στρατιώτη Δημήτριο Αντιδήμαρχο Κο Μπερδελή Γεώργιο Πρόεδρο Δ.Σ. Κο Μπισταράκη Λουκά Κοινοποίηση: Συνήγορος του Πολίτη Α΄ Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Νομαρχιακοί Σύμβουλοι Δημοτικοί Σύμβουλοι Δημοτικές Παρατάξεις Τοπικές Οργανώσεις κομμάτων Εφημερίδες Μέγαρα, 28/11/2008

Θέμα: «Γνωμοδότηση του Δ.Σ. Μεγάρων σχετικά με την Περιβαλλοντική Έκθεση της εταιρείας Ιωαν. Καλλέργης ΕΠΕ» Σχετ:

1. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ.6760/8-9-08 Νομ.Αυτ/σης Δ.Αττικής 2. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. 7972/1731/3-9-2003 Νομ. Αυτ/σης Δ.Αττικής 3. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. 14397/18-11-08 Δ.Μεγάρων 4. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. 7845/28-6-04 Δ.Μεγαρέων 5. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. 12849/3-11-04 Δ.Μεγαρέων 6 . Η υπ’ αριθμ. 532/04 απόφ. Δ.Μεγάρων 7. Το υπ’.αριθμ.296Β/16-6-04) ΥΠΕΧΩΔΕ 8. Το υπ’αριθμ. 98/17-6-2004) Υπ.Γεωργίας 9. Το υπ’ αριθμ. πρωτ 3540/17-11-05 ΟΡΣΑ 10. Το Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, (Αυγ. 2008) 11. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. 12133/30-9-08 έγγραφό μας

Όπως γνωρίζετε η εταιρεία Ιωαν. Καλλέργης ΕΠΕ, έχει υποβάλλει στη Νομαρχία προς έγκριση, Περιβαλλοντική Έκθεση για την εγκατάσταση μονάδας κατασκευής προκατασκευασμένων

δομικών

στοιχείων

από

σκυρόδεμα

στη

θέση Αλμύρες

Βουρκαρίου. Η Δ/νση Ανάπτυξης της Νομαρχίας, αρμόδια για τη σχετική εισήγηση προς τον Νομάρχη περί έγκρισης ή μη της Έκθεσης αυτής, τη διαβίβασε στο Δήμο Μεγάρων (με το υπ’ αριθμ. 6760/08 έγγραφό της) ζητώντας του να γνωμοδοτήσει σχετικά, αφού προηγουμένως όπως αναφέρει «….λάβετε υπόψη το Πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής

1

του "Συνηγόρου του Πολίτη" για την προστασία και αποκατάσταση της περιοχής του Βουρκαρίου». Αν και ο Δήμος Μεγάρων δεν φέρει τη διοικητική ευθύνη της τελικής απόφασης περί εγκρίσεως ή μη της εν λόγω Περιβαλλοντικής Έκθεσης, εντούτοις είναι προφανές ότι έχει την πολιτική ευθύνη της σχετικής γνωμοδότησης, (η οποία μάλιστα του έχει ζητηθεί πλέον και επισήμως από τη Νομαρχία). Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας μπορεί και πρέπει επομένως να συζητήσει το θέμα, να τοποθετηθεί επίσημα, να συμπαρασταθεί στο δίκαιο αγώνα μας για τη διάσωση του υγρότοπου των Μεγάρων, και (για τους λόγους που αναλυτικά παραθέτουμε κατωτέρω) να ταχθεί υπέρ της απόρριψης της προαναφερθείσας Περιβαλλοντικής Μελέτης. Αυτή η συγκυρία αποτελεί, εκτός των άλλων, σημαντική ευκαιρία για να εκφραστεί μια σαφής πολιτική και δεσμευτική άποψη η οποία θα διακηρύττει την αποφασιστικότητα του Μεγαρικού λαού και των Εκπροσώπων του να προστατεύσουν τον υγροβιότοπο και να βάλουν οριστικό τέλος στην υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης των Μεγάρων. Συγκεκριμένα

η

υποβληθείσα

Περιβαλλοντική

Έκθεση

πρέπει

να

απορριφθεί για τους παρακάτω λόγους: Α. Επειδή βάση του άρθρου 19 παρ.1 του Ν.1650/86 περί προστασίας του περιβάλλοντος κρίνεται: α) απορριπτέα αναφορικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις που πρόκειται να επιφέρει η εγκατάσταση της συγκεκριμένης ή και συναφών μονάδων στο περιβάλλον, και ειδικά μάλιστα λαμβάνοντας υπόψη το «οικολογικά ευαίσθητο» της περιοχής, β) ασύμβατη με την αναγνωρισμένη πλέον από όλους (τοπικούς φορείς, WWF, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΟΡΣΑ, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Συνήγορο του Πολίτη, Ελληνικό Κέντρο Βιότοπων - Υγρότοπων, Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας κ.α.) ανάγκη διατήρησης και διαφύλαξης των λειτουργιών που το υγροτοπικό οικοσύστημα του Βουρκαρίου επιτελεί, ως μοναδικός και ιδιαίτερης οικολογικής αξίας μεταναστευτικός σταθμός πτηνών στη Δυτική Αττική. Β. Επειδή αφορά σε ίδρυση μονάδας που ζητείται να εγκατασταθεί στην περιοχή Αλμύρες Βουρκαρίου που: α) σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 7972/1731/3-9-03 έγγραφο της Νομαρχ. Αυτ/σης Δ.Αττικής: «… η υπηρεσία μας κρίνει ότι επιβάλλεται η ένταξη της περιοχής σε ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας με σκοπό τη διατήρηση στο διηνεκές αναλλοίωτων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στοιχείων και της εν γένει φυσιογνωμίας της κατ’ εφαρμογή της συνταγματικής επιταγής…». Επίσης στο ίδιο έγγραφο διαπιστώνεται ότι «….χρήσεις που επιτρέπουν την εγκατάσταση βιομηχανιών….κατακερματίζουν την ενιαία και

2

επιθυμητή οικολογική λειτουργία του οικοσυστήματος ενώ ταυτόχρονα προκαλούν αλλοίωση και καταστροφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της φυσιογνωμίας της περιοχής…» β) «…έχουν όλες τις νομικές προϋποθέσεις να αναγνωρισθούν ως φυσικός υγρότοπος, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω η αλλοίωση της περιοχής, από τις ασύνετες χρήσεις και τις ανθρώπινες επεμβάσεις που υποβαθμίζουν και μειώνουν την έκταση και την ποιότητα του σημαντικού αυτού υγροτοπικού οικοσυστήματος…» (σχετ. υπ’ αριθμ. 12849/3-11-04 εισήγηση της Πολεοδομίας Μεγάρων) γ) σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. αποφ. 532/04 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μεγάρων βρίσκεται στα όρια υγροτοπικής έκτασης: «…αποφασίζει….και χαρακτηρίζει τον όρμο Βουρκάρι και την ευρύτερη παράκτια ζώνη του, ως υγρότοπο…» δ) προτάθηκε για αποχαρακτηρισμό και προστασία σύμφωνα με το υποβληθέν Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Μεγάρων (σχετ. υπ’ αριθμ. πρωτ. 7845/28-6-04 έγγραφο της Δ/νσης Τεχν. Υπηρ. Του Δήμου Μεγάρων) και σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 5580/1356/7-5-07 έγγραφο του ΟΡΣΑ. Γ. Επειδή θεωρούμε επιπρόσθετα, ότι η εν λόγω Περιβαλλοντική Έκθεση ερωτηματολόγιο είναι ανακριβής και πρέπει να ελεγχθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο (αλλά και από τη Νομαρχία) ως προ την τήρηση των ακολούθων περιβαλλοντικών όρων: 1.

Υπερκαλύψεις του επιφανειακού στρώματος του εδάφους με μεγάλου όγκου

επιχωματώσεις, δεδομένου ότι η δομή του εδαφικού υποστρώματος δεν εξυπηρετεί τη στήριξη βαρέων δομικών κατασκευών. 2. Μεταβολή στην πορεία ροής των νερών από τις πλημμύρες. 3. Κίνδυνο έκθεσης ανθρώπων και περιουσιών από πλημμύρες. 4. Μείωση της έκτασης αγροτικής καλλιέργειας. 5. Αύξηση της υπάρχουσας στάθμης θορύβου 6. Έκθεση κατοίκων σε υψηλή στάθμη θορύβου. 7. Κίνδυνο απόθεσης στερεών αποβλήτων. 8. Κίνδυνο διαφυγής επικίνδυνων χημικών ουσιών σε περίπτωση ατυχήματος. 9. Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. 10. Δημιουργία σημαντικής επιπρόσθετης κίνησης τροχοφόρων. 11. Αύξηση των κυκλοφοριακών κινδύνων λόγω έλλειψης υποδομών. 12. Αισθητική αλλοίωση και υποβάθμιση του τοπίου. 13. Όχληση για την τοπική χλωρίδα και πανίδα (και ιδιαίτερα την ορνιθοπανίδα). 14. Το προτεινόμενο έργο βρίσκεται σε προστατευτέα περιοχή, βάση του αρθ.24 του Συντάγματος (που έχει αυτοδύναμη εφαρμογή -ΣτΕ 2135/03) και του άρθρου 4.1 της Διεθνής Σύμβαση Ramsar -Ν.Δ.191/74.

3

Δ. Επειδή ως ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου περιλαμβάνεται σε σχεδιασμό προστασίας όπως αποδεικνύεται από: α) την παραδοχή του ΥΠΕΧΩΔΕ ότι: «….ο όρμος του Βουρκαρίου αποτελεί παράκτιο έλος και η ευρύτερη περιοχή του ενδιαίτημα πτηνοπανίδας και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για προστασία και αναβάθμιση…» (σχετ.υπ.αριθμ.296Β/16-6-04), β) τη σχετική δέσμευση του Υπουργείου Γεωργίας ότι: «….εφόσον η υγροτοπική έκταση του Βουρκαρίου λειτουργεί, έστω και εποχιακά, ως βιότοπος ανάπαυσης ή τροφοληψίας για αρκετά υδρόβια πουλιά, θα θεσμοθετηθεί ο υγρότοπος ως “Καταφύγιο Άγριας Ζωής”» (σχετ. υπ’ αριθμ. 98/17-6-2004), γ) την υπόσχεση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας ότι: «… θα προβλεφθούν όροι προστασίας για τον υγροβιότοπο.» (σχετ. υπ’ αριθμ. 3540/17-11-05) δ) την πρόσφατη διαβεβαίωση του ΥΠΕΧΩΔΕ ότι: «….στο πλαίσιο της μελέτης τροποποίησης του ΓΠΣ του Δήμου που επεξεργάζεται ο ΟΡΣΑ (μετά από μελέτη που υπέβαλε ο Δήμος Μεγαρέων) θα προβλεφθούν όροι προστασίας στον υγροβιότοπο καθώς και επανακαθορισμός των ορίων (με περιορισμό) της όμορης βιομηχανικής περιοχής». (σχετ. υπ’ αριθμ. πρωτ.2933Β/1-8-08)

Ε. Επειδή όπως αναφέρουν με σαφήνεια και χωρίς κανένα περιθώριο παρερμηνείας: 1. Η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Πολίτη» που στο πρόσφατο Πόρισμά της αποφαίνεται ότι: α) «…η υποχρέωση προστασίας του υγροβιότοπου στο Βουρκάρι απορρέει ευθέως από το άρθρο 24 του Συντάγματος αλλά και από το άρθρο 4.1 της Σύμβασης Ραμσάρ. Οι συγκεκριμένες μάλιστα διατάξεις, συνταγματική η πρώτη, απορρέουσα από Διεθνή Σύμβαση η δεύτερη, έχουν αυξημένη τυπική ισχύ και υπερισχύουν κάθε αντίθετης εσωτερικής διάταξης νόμου και βέβαια κάθε αντίθετης διοικητικής πράξης. Συνεπώς η εγκατάσταση βιομηχανικών ή βιοτεχνικών μονάδων σε περιοχή που συγκεντρώνει τα γνωρίσματα υγροβιότοπου έρχεται σε ευθεία αντίθεση με αυτές και απαγορεύεται…» β) «…σε κάθε περίπτωση τόσο η Νομαρχία όσο και οι άλλες υπηρεσίες που εγκρίνουν ΜΠΕ και Π.Ο. μπορούν να αρνούνται αιτιολογημένα την έγκριση ΜΠΕ και Π.Ο. και ως εκ τούτου τη χορήγηση αδειών λειτουργίας βιοτεχνικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων στην περιοχή, ιδίως δε (σύμφωνα με το Ν.1650/1986 όπως

τροποποιήθηκε

με

τον

Ν.3010/2002)

όταν

κατά

την

προκαταρκτική

περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση προκύπτει ότι ενδέχεται να θιγεί, από το έργο ή τη δραστηριότητα, η περιβαλλοντική ευαισθησία της περιοχής…» γ) «…αποτελεί άμεση και αδήριτη ανάγκη να οριστούν οι νέες χρήσεις γης στην Αττική και να προβλεφθεί ρητώς και η προστασία του εν λόγω

4

υγροτόπου. Στο μεσοδιάστημα, όσον αφορά συγκεκριμένα την οικολογικά ευαίσθητη περιοχή του Βουρκαρίου, οι υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για τη χορήγηση οικοδομικών αδειών (Πολεοδομία Μεγάρων) ή αδειών ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανικών ή βιοτεχνικών μονάδων (σχετικές Διευθύνσεις της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής), προτείνουμε να αρνούνται αιτιολογημένα τη χορήγησή τους, σύμφωνα με όσα αναλύθηκαν παραπάνω…»

2. Η σχετική Νομολογία του Ε’ τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που ορίζει ότι: α) «….εφ’ όσον προκύπτουν πραγματικά στοιχεία και δεδομένα που συνθέτουν την έννοια του υγροβιοτόπου, κατά την κοινή και την επιστημονική πείρα,

ο

χαρακτηρισμός του ως περιοχής απόλυτης προστασίας επιβάλλεται απ’ ευθείας από το Σύνταγμα» (ΣτΕ 1182/96) β) «…η απαγόρευση κάθε δραστηριότητας ή παρέμβασης που μπορεί να βλάψει ευπαθή οικοσυστήματα αποτελεί υποχρέωση της Διοίκησης» (ΣτΕ 1182/96) γ) «…χάριν της οικολογικής ισορροπίας και της διατήρησης αυτού και των φυσικών πόρων, προς όφελος όχι μόνο της παρούσας αλλά και των επόμενων γενεών, όχι κάθε ανάπτυξη αλλά μόνο εκείνη που δεν επιφέρει βλάβη στο περιβάλλον είναι επιτρεπτή από το Σύνταγμα…» (ΣτΕ 2759/94) Από όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι υπάρχει σαφές νόμιμο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση, να απορριφθεί η Περιβαλλοντική Έκθεση της εταιρείας Ιωαν. Καλλέργης ΕΠΕ, τόσο από το Δήμο Μεγάρων όσο και από τη Νομαρχία Δυτικής Αττικής. Είναι επίσης σαφές και αυτονόητο ότι επιβάλλεται ταυτόσημη ακριβώς θέση για οποιαδήποτε

παρόμοια

περίπτωση

αδειοδότησης

βιομηχανικής

ή

βιοτεχνικής

δραστηριότητας στην περιοχή Αλμύρες Βουρκαρίου αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του υγροβιότοπου. Ήρθε η ώρα, που πρέπει σύσσωμες οι δημοτικές παρατάξεις να αντιταχθούν σε υπάρχουσες αλλά και μελλοντικές ενέργειες υποβάθμισης της περιοχής του Βουρκαρίου, συμπορευόμενες με το γενικότερο και πάγιο αίτημα της Μεγαρικής κοινωνίας για την προστασία του υγρότοπου των Μεγάρων, που αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό στοιχείο της φυσικής μας κληρονομιάς.

Εκ μέρους του Συντονιστικού Φορέα των Συλλόγων*, οι σύλλογοι: Εξωραϊστικός Σύλλογος Αγίας Τριάδας Μεγάρων «Το καθαρό περιβάλλον»

Εξωραιστ. & Αλληλοβ. Σύλλογος Περάματος Μεγάρων «Η Αναγέννηση»

5

Γαβαλάκης Εμ.

Σούντης Νικ.

* Αλμύρες Βουρκαρίου, Αναγέννηση Περάματος, Δημοτών-Ετεροδημοτών Μεγαρίδας, Καθαρό Περιβάλλον Αγίας Τριάδας, Καρ & Νίσος, Κων/νου & Ελένης Ήρεμου Κύματος, Οικιστών Προβλήτας Καλογήρου, Ομοσπονδία συλλόγων Σαλαμίνας, Οστρακαλιέων Ν.Περάμου, ΑΟ Κούρος, Εργατικό Κέντρο Μεγάρων.

6