Ders4

MIM 802 ŞANTİYE YÖNETİMİ

MALİYET YÖNETİMİ

Maliyet Yönetimi Belirlenen bütçe ç sınırları içinde ç kalmak amacıyla, planlama, tasarım ve yapım süreçlerindeki tüm veya y kısmi maliyetlerin y yönetimi.

Maliyet Yönetimi Aşamaları „ Ön Tasarım Aşaması ş „ Tasarım Aşaması „ İhale Aşaması „ Yapım aşaması „ Yapım Sonrası Aşaması

Toplam Maliyet Tahmini Bir proje veya proje elemanının, tamamlandığında gerçekleşmesi beklenen maliyetidir. Bu maliyet, belirli bir tarihe kadar gerçekleşmiş maliyet ile o tarihten işin bitimine kadar tahmin edilen maliyetin toplamıdır.

Kalan Maliyet Projeksiyonu Bir projedeki belirli bir zaman noktasından işin sonuna kadar oluşması beklenen maliyettir. Bu maliyet, o güne kadar gerçekleşmiş olan ile planlanmış toplam maliyet arasındaki farktır.

Proje Bütçesi Mal sahibinin projeyle ilgili tüm harcamalarını kapsamak üzere hesaplanan veya hedef alınan toplam miktar. Bu miktar inşaat maliyetinden başka arazi, yasal danışma giderlerini, faiz (finansman) ve projeyle ilgili diğer tüm harcamaları kapsar.

Proje Maliyeti „ Tüm Projenin gerçek giderlerini kapsar. „ Toplam Proje Maliyeti „ „

Direkt (Dolaysız) maliyetler İndirekt (Dolaylı) maliyetler

Direkt (Dolaysız) Maliyetler Bu maliyetler, y şantiyede ş y projenin p j yyapımı p ile doğrudan ilişkili olarak, işçilik, malzeme, araç gereç, alt sözleşmeler ve bunlara ilişkin tüm g harcamaları kapsarlar.

Direkt (Dolaysız) Maliyetler „ „ „ „ „

İşçilik Malzeme Makine/Ekipman p Şantiyede üretilen malzeme ve elemanlar Taşeron (Alt yüklenici)

İşçilik Maliyeti İnşaat ş elemanını ortaya y çıkarmak ç / üretmek için gereken işçilik miktarıdır. Saat / Birim Üretim ile ölçülür.

Malzeme Maliyeti

İnşaat elemanını ortaya çıkarmak / üretmek için gereken malzeme miktarıdır. Genellikle inşaatın bünyesine giren malzeme olarak anlaşılır.

Makine/Ekipman Maliyeti İşçilikte şç olduğu ğ gibi g birim imalatın gerçekleşmesinde kullanılan makinelerin makine saati esas alınır. El aletleri direkt maliyet değildir değildir.

Şantiyede Üretilen Malzeme ve Eleman Maliyeti Bazı inşaat malzemelerinin ekonomik ve / veya ulaşım zorluğu nedenleri ile şantiyede üretilmesi, piyasadan teminine tercih edilir. „ „ „ „ „

Beton Sıva, şap gibi kaplama malzemeleri Prefabrik betonarme elemanları Beton boru ve oluklar V.b.

Taşeron (Alt Yüklenici) Maliyeti „ Taşeron işleri, üst yönetim kararı ve proje

müdürünün oluru ile kararlaştırılır. Taşerona verilen işler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilinir: „ „ „

„ „

Ünite bazında, İş kalemi bazında, Şantiyede imal edilecek malzeme ya da elemanların l l ttamamının veya bi bir kkısmının taşerona verilmesi, Makine işçi vv.s. Makine, s kiralanması kiralanması, Arazi, bina, depo v.s. gibi taşınmazların kiralanması gibi.

Taşeron (Alt Yüklenici) Maliyeti „ Taşeronla yapılan anlaşma, ana sözleşme

esaslarına dayalı olduğu için taşeron fiyatlarına eklenecek maliyetler indirekt maliyetlerdir. „ İş kalemi bazında yapılan taşeron düzenlemelerinde, ünite içindeki taşeron fiyatı, direkt birim maliyet elemanı sayılır. Beton işi, betonarme demiri işlenmesi, ocak işletmesi gibi işlerin taşerona verilmesi halini örnek olarak gösterebiliriz.

İndirekt (Dolaylı) Maliyetler Kısa tanımı ile direkt maliyetin dışında kalan maliyetler indirekt maliyetlerdir. Bu maliyetleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: „ Yönetim maliyeti y „ Servis maliyeti „ „ „ „ „

Yemek ve çay ocakları, Şantiye tesisinin temizlik ve bakımı, Koruma hizmetleri, İş güvenliği, Servis araçları, ç ,

İndirekt (Dolaylı) Maliyetler „ Ş Şantiye ti iişletme l t ve sosyall ttesislernin i l i kkurulması l / mobilizasyon, bili „ Şantiye personel saha içi taşıma araçları ve işletme maliyeti, „ Ş Şantiyenin y sökülmesi, kaldırılması ve taşınması ş „ „ „ „ „ „ „

(demobilizasyon), Üretime dönük olmayan makine bakımları, Teminat mektuplarının masrafları masrafları, Finansman masrafları, Zorunlu ve isteğe bağlı sigortaların masrafları, Gümrük masraf ve vergileri, İhale masrafları, Şirket merkezinden gelen genel masraflar.

İndirekt (Dolaylı) Maliyetler „ İndirekt İ maliyetler, proje tipinden çok

büyüklüğü ile daha yakından ilgilidir. Şantiye büyüdükçe bu masrafların aynı oranda artacağı düşünülebilir. „ İndirekt masrafların üretimle olan ilgisi dolaylı olduğu için optimum/uygun değerde olması ya da olabileceğinin en azında tutulması şantiye kârlılığını artırdığı gibi, ters durumda şantiye kârlılığı azalır.

Toplam Proje Maliyeti „ Direkt maliyetin tüm maliyete oranı % 70 civarında

olması genellikle kabul edilebilir. „ Bu oran işin ş başlangıç ş g ç ve bitim safhalarında azalır, pik dönemlerinde % 80’e kadar çıkabilir. „ Ortalama değeri ise ihale hesapları sırasında düşünülen orana yakın olmalıdır olmalıdır. „ İndirekt maliyet yüzdesinin belli bir değerin altında olması, her zaman ekonomik bir çalışmanın göstergesi olmayabilir. olmayabilir Örneğin Örneğin, indirekt maliyetlerinin düşük çıkması için kalite kontrol ve iş güvenliği gibi hizmetlerin gereğinden daha az olmasına göz yummak, k sonradan, d ö önemlili maliyetlerin li tl i çıkmasına k neden olabilir.

Maliyet Kontrolü

İnşaat ş maliyetinin y mal sahibince onaylanan y prosedür ve yetki çerçevesinde hesaplanan sınırlar içinde tutulmasıdır.

Bütçe Tablosu Direkt maliyet, İşler 000 YTL Süre, hafta A 1.200 3 B 650 4 C 700 3 D 1.100 6 E 1.000 5 F 400 3 G 500 3 H 200 2 Toplam 5.750 Kümülatif Toplam

1 200

200 200

2 500

3 500 100 200

4

5

100 250 150

200 250 100 200

Süre, hafta 6 7

8

9

10

300 200 100

100 100 100 200

200

11

12

250 250 250

200 250 200

100 100 100 500 800 500 750 750 650 600 500 200 200 100 700 1500 2000 2750 3500 4150 4750 5250 5450 5650 5750

Bütçe Eğrisi

Diirekt maliye et, 000 YTL

Bütçe Eğrisi

5000 4000 3000 2000 1000 0 1

2

3

4

5

6

7

Süre, hafta

8

9

10

11

12

Bütçe Eğrisi

Direkt m maliyet, 00 00 YTL

Bütçe Eğrisi

5000 4000 3000 2000 1000 0 1

2

3

4

5

6

7

Süre, hafta

8

9

10 0

11

12

Bütçe Eğrisi

Direkt m maliyet, 00 00 YTL

Bütçe Eğrisi

5000 4000 3000 2000 1000 0 1

2

3

4

5

6

7

Süre, hafta

8

9

10 0

11

12

14

TAŞERON YÖNETİMİ

Alt Yüklenici / Taşeron Projenin gerçekleşmesinde fiilen görev alan yüklenicilerin işlerinin bir kısmının ya da tamamının yapımında kullandıkları yüklenicilerdir. yüklenicilerdir Şantiyede bazı ünite, ünite iş kalemi ya da hizmetler alt yükleniciye ihale edilebilir. Taşeron kullanma kararı yüklenici yü e c şşirket e ve/veya e/ eya şa şantiye ye üs üst yö yönetiminin e kararıdır. Bazı işler ihale sırasında, bazı işler ise ihale aşamasından sonra alt yüklenicilere ihale edilir.

Alt Yüklenici Seçimi „ İhale İ yöntemlerinden biri uygulanarak, „ Doğrudan ğ bir seçim ç yapılarak, y p „ Özel bir iş için ise zaten fazla seçenek

olmadığından en güvenilir firma ile anlaşarak.

Neden Alt Yüklenici Kullanılır? „ Taşeronlar hazır ekipleri olan firmalardır.

Yüklenicinin o iş için kendi ekibi yoksa ve ekip oluşturması daha pahalıya mal olacaksa taşeron kullanır. „ Taşeronlar belli alanlarda uzmanlaşmış kişilerdir. Bu nedenle işi daha kısa sürede ve kaliteli olarak yapmaları mümkündür.

Alt Yüklenici Sözleşmesi „ Ana sözleşme dokümanları, taşeron ile

yapılan sözleşmenin ekidir. „ Ödeme şartları ile taşeronun yapacağı üretimler ana sözleşme esasları ve teknik şartnameler dahilinde olur. „ Alt yüklenici sözleşmesinde; yapılacak işler, açık ve tartışmaya neden olmayacak biçimde yazılır.

Alt Yüklenici Sözleşmesi Alt yüklenici fiyatı ile yüklenicinin satış fiyatı arasındaki fark yüklenicinin kârını yansıtmaz. Yükl i i ttarafından Yüklenici f d yapılması l zorunlu l olan l masraflar fl indirekt maliyetten sayılır ve taşeron fiyatı tespitinde veri olarak kullanılabilir kullanılabilir. „ Finansman masrafları, „ Genel masrafları, masrafları „ Teminat masrafları, „ İhale masrafları masrafları, „ Taşeronun yaptığı işlerde yüklenicinin riski, „ Sigorta masrafları masrafları, vv.s. s

Dezavantajları „ Üretim Ü ti kkalitesinde lit i d ve iiş programında d

meydana gelebilecek olumsuzluklardır. „ „

„

Bu sakıncalar B k l iiyii bi bir ttaşeron yönetimi ö ti i ilile en aza indirilebilinir. Alt yüklenici gerçekleştirdiği işlerden yükleniciye, yüklenici de işverene karşı sorumludur. Sözleşmede alt yüklenici onayı ile ilgili bir hüküm olmasa bile yüklenici, alt yükleniciyi prensip olarak işverene onaylatır.