D.amarsanaa - Remote Control Using Gsm

Ãàð÷èã 1.

Îðøèë

2.

Àæëûí çîðèëãî

3.

Îíîëûí õýñýã a.

b. 4.

2 3

Öóâàà äàìæóóëàë Öóâàà äàìæóóëàëûí àíãèëàë

4

•

Àñèíõðîí öóâàà äàìæóóëàë

6

•

Ìîäóëÿöè áîëîí ºãºãäëèéí äàìæóóëàë 8

Ìýäð¿¿ð¿¿ä

10

Ñóäàëãààíû õýñýã •

GSM-èéí àðõèòåêòóð

•

GSM-èéí äàâòàìæèéí õóâààðèëàëò

b.Nokia 3310 ãàð óòàñ, ò¿¿íèé ñåðèàë äàìæóóëàë

c.

•

FBUS, MBUS ò¿ãýýã¿¿ð

•

FBUS, MBUS ò¿ãýýã¿¿ð¿¿äèéí ÿëãàà

•

MBUS,FBUS-èéí ïðîòîêîë áîëîí êîìàíäóóä22

Short Message Service (SMS) •

d. e.

Çóðâàñûã êîäëîõ

Microchip PIC18f452 êîíòðîëë¸ð •

PIC18f452-èéí öóâàà äàìæóóëàë

74LS245 ã¿éäýë ºñã¿¿ð

13 14 15 16 18 20 21

30 35 37 39 44

Òºñëèéí õýñýã

45

a.

Á¿òöèéí ñõåì, ñèñòåìèéí ¿éë÷èëãýý.

46

b.

Òåõíèêèéí õýñýã

47

c.

•

Çàð÷èìûí ñõåì

•

Òîîöîî

48 49

Ïðîãðàì õýñýã •

6.

4

•

a.Global system of Mobile Communication (GSM)

5.

2

Ä¿ãíýëò

Ïðîãðàìûí åðºíõèé àëãîðèòì

50 51 53

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

7.

Àøèãëàñàí ìàòåðèàëûí æàãñààëò

8.

Õàâñðàëò

54 55

1. Îðøèë Ìàíàé îðîíä ¿¿ðýí òåëåôîíû ¿íäñýí õî¸ð îïåðàòîð àæèëëàæ áàéãàà áà ýäãýýð íü òà áèäíèé ìýäýõ “Ìîáèêîì” áîëîí “Ñêàéòåë” êîìïàíèóä þì. Àðàâ ãàðóéõàí æèëèéí ºìíº ¿éë àæèëëàãààãàà ýõýëæ áàéñàí òóñ êîìïàíèóä îäîî íýãýíò õºë äýýðýý áàò çîãñîæ, Ìîíãîë îðíûã á¿õýëä íü õàìðàõ ºðãºí öàð õ¿ðýýòýé áîëæýý. Ò¿¿íèé äîòîð GSM (Global system of

Mobile

Communication)-èéí

SMS

(Short

message

service)

¿éë÷èëãýý íü õèë õÿçãààðûã ÷ äàâàí äýëõèéí îëîí óëñðóó áîãèíîõîí õóãàöààíä õ¿ð÷ ÷àäàõ áîëñîí áàéíà. SMS-èéí õýðýãëýý ºäðººñ ºäºðò íýìýãäýæ áàéãàà ýíý ìº÷èä ò¿¿íèéã àøèãëàí øèíý ñàíàà ãàðãàõ áîëîìæ èõ áàéíà. ¯¿íèé íýã íü ãàð óòàñòàé äîõèîëëûí ñèñòåì þì. Èðãýä ñ¿¿ëèéí ¿åä îðîí áàéð, àëáàí ãàçàð, àãóóëàõ çýðýã ¿íýò ç¿éëñýý

íàéäâàðòàé

õàìãààëæ

áàéõûã

õ¿ñýõ

áîëæ

òýäýíä

çîðèóëàãäñàí õàìãààëàëòûí ¿éë÷èëãýý õèéäýã áàéãóóëëàãóóä ÷ îëøèðñîîð áàéíà. Ãýâ÷ çàðèì õ¿ì¿¿ñ ¿¿íä íàéäàõã¿é òóõàéí áàéðøèë äýýð þó áîëæ áàéãààã øóóä ººðèéí óòñàí äýýð ìýäýýëë¿¿ëæ áàéõûã õ¿ñýõ áîëñîí. Ýíý øààðäëàãûí äàãóó àëñëàãäñàí îáúåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM ñèñòåìèéí

ãàð

óòàñ

àøèãëàí

õÿíàõ

ñýäâýýð

ñóäàëãàà

õèéæ,

áîëîìæèéã áîäèòîîð õàðóóëàõûã çîðèëîî. 2. Àæëûí çîðèëãî Õýðýâ õààëãà öîíõîíóóä äýýð òàâüñàí èëð¿¿ëýã÷¿¿äèéí àëü íýãíýýñ äîõèî èðâýë ýçíèéõýý äóãààðëóó Nokia 3310 ãàð óòñààðàà äàìæóóëàí àëü àëü ìýäð¿¿ðýýñ äîõèî èðñýí òàëààð çóðâàñ èëãýýíý.

2

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

3. Øààðäëàãàòàé îíîëûí ìýäëýã

3.1.

Öóâàà äàìæóóëàë 3

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

ªãºãäºë äàìæóóëàõ ¿íäñýí 2 àðãà áàéäàã áà ýäãýýð íü àíàëîã áîëîí òîîí äàìæóóëàë þì. Îð÷èí ¿åä ºãºãäºë äàìæóóëàëä òîîí ñèãíàëûã ºðãºí õýðýãëýæ áàéíà. Òîîí ñèãíàëûã äàìæóóëàëààð íü õî¸ð àíãèëäàã. Ýäãýýð íü çýðýãöýýãýýð áîëîí öóâààãààð äàìæóóëàõ àðãà þì. ªãºãäºë äàìæóóëàõ öóâàà äàìæóóëàë íü èëãýýã÷ áîëîí õ¿ëýýí àâàã÷ õî¸ðûí õîîðîíäûí çîõèöóóëàëòûã øààðääàã. Æèøýý íü: ªãºãäºë äàìæóóëàë ýõëýõ, òºãñºõ, õ¿ëýýí àâàã÷ äàðààãèéí ºãºãäëèéã õ¿ëýýí àâàõàä áýëýí, íýã áàéò äóóñ÷ äàðààãèéí áàéò ýõëýõ, õ¿ëýýí àâ÷ äóóññàí ãýõ ìýò çîõèöóóëàëòûã õèéõ õýðýãòýé áàéäàã. ªãºãäëèéí öóâàà äàìæóóëàëûí ïðîòîêîë íü ýíãèéí ýëåêòðîí õîëáîëòîîñ ýõëýí ºãºãäºë êîäëîõ àðãà÷ëàë õ¿ðòýëõ á¿õ ç¿éëèéã àãóóëñàí ìàø òîì öîãö àðãà÷ëàë þì. 3.1.1 Öóâàà äàìæóóëàëûí àíãèëàë Öóâàà äàìæóóëëûã ñèíõðîí áîëîí àñèíõðîí ãýæ õî¸ð àíãèëäàã. ªãºãäëèéí öóâàà äàìæóóëàë íü ºãºãäëèéí óðñãàë äàõü áèò¿¿äèéã ÿëãàæ àâàõûí òóëä íàðèéí ÿã òàã õóãàöààí äýýð ¿íäýñëýãääýã. Àñèíõðîí äàìæóóëëûí õóãàöààíû äàëàéö íü íýã áàéò áàéäàã áîë ñèíõðîí äàìæóóëëûí õóãàöààíû äàëàéö íü íýã ýñâýë õýä õýäýí áàéòûí áëîê áàéäàã. Ñèíõðîí áîëîí àñèíõðîí äàìæóóëëûí àëú àëü íü èëãýýã÷ áîëîí õ¿ëýýí

àâàã÷èéí

õîîðîíäûí

ñèíõðîí÷ëîëûã

øààðääàã.

Àñèíõðîí

äàìæóóëàë íü ýëåêòðîíèê, òºõíèê õàíãàìæ, òåõíîëîãèä ñòàíäàðò áîëîí çîíõèëäîã.

Ó÷èð

íü

ýíý

íü

õýðýãæ¿¿ëýõýä

õÿëáàð

áà

ñèíõðîí

äàìæóóëàë íü ºãºãäëèéí áëîêîî á¿ðäòýë õ¿ëýýãääýã áîë àñèíõðîí íü áàéò

áýëýí

áîëìîãö

øóóä

äàìæóóëàãääàã.

Àñèíõðîí

äàìæóóëëûí

ºãºãäëèéí áàéò íü ººðòºº ñèíõðîí÷ëîëûí ìýäýýëëèéã àãóóëäàã. Ýäãýýð ìýäýýëýë íü ýõëýõ áèò, çîãñîõ áèò áîëîí òýãøèéí áèò¿¿äýýñ á¿ðääýã. Àñèíõðîí äàìæóóëàë íü õ¿ëýýí àâàã÷ áîëîí èëãýýã÷ õî¸ð õî¸óë èæèë òàêòûí ñèãíàëä àæèëëàäàã. Ñèíõðîí äàìæóóëëûí äàâóó òàë íü èëãýýã÷ áîëîí õ¿ëýýí àâàã÷ íü ººð ººð, ÿìàð ÷ òàêòàä àæèëëàõ áîëîìæòîé áàéäàã.

4

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 1. Ñèíõðîí äàìæóóëëûí õóãàöààíû äèàãðàì

Çóðàã 2. Àñèíõðîí äàìæóóëëûí õóãàöààíû äèàãðàì ªãºãäëèéí öóâàà äàìæóóëàë íü á¿òýí äóïëåêñ áîëîí õàãàñ äóïëåêñ àðãààð äàìæèãääàã. Á¿òýí äóïëåêñ ãýäýã íü ºãºãäºë 2 øóãìààð äàìæèãääàã áà õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà áîëîí èëãýýæ áàéãàà ºãºãäë¿¿ä íü òóñ òóñäàà 2 øóãìààð äàìæèãäàíà. Õàðèí õàãàñ äóïëåêñ àðãà ãýäýã íü ºãºãäºë íýã øóãìààð äàìæèãääàã áà èëãýýæ áàéãàà áîëîí õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà ºãºãäë¿¿ä íü íýã øóãìààð ÿâàãäàíà. Àñèíõðîí öóâàà äàìæóóëàë íü õýðýãæ¿¿ëýõýä õÿëáàð, ñèõíðîí äàìæóóëëààñ

õóðäàí,

RS232

ñòàíäàðòòàé

çîõèöäîã

ó÷èð

ýíýõ¿¿ äèïëîìûíõîî àæèëä àøèãëàâ. 3.1.2 Àñèíõðîí öóâàà äàìæóóëàë

5

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Èëãýýã÷ íü ýëåêòðîí øóãàìààð õ¿ëýýí àâàã÷òàéãàà õîëáîãäîõ ¿åä äàìæóóëàë àðàé ýõëýýã¿é àíõäàã÷ òºëºâò áàéäàã áà ¿¿íèéã idle ýñâýë mark ãýæ íýðëýäýã. Mark òºëºâ íü ýåðýã õ¿÷äýëèéí ò¿âøèíä áàéäàã. Øóãàìûí òºëºâ ñºðºã õ¿÷äýëèéí ò¿âøèí ð¿¿ øèëæèõèéã space ãýæ íýðëýäýã. Õ¿ëýýí àâàã÷ íü ýåðýã õ¿÷äëèéí ò¿âøèíã ëîãèê ‘1’, ñºðºã õ¿÷äëèéí ò¿âøèíã ëîãèê ‘0’ ãýæ àâ÷ ¿çäýã.

Çóðàã 3. Öóâàà áàéòûí ôîðìàò

Bit time ãýäýã íü íýã áèò äàìæèõ õóãàöààã õýëíý. Öóâàà ºãºãäºë äàìæèõ õóðäûã bps (bit ðår second) ýñâýë baud ãýæ íýðëýäýã. Âàud ãýäýã íü òåëåõàðèëöààíû àíõäàã÷ Baudot –ûí íýðýýð íýðëýãäæýý. Baud ãýäýã íü íýã ñåêóíäýä äàìæóóëàãäàõ áèòèéí òîî þì. Baud = ñóóðü äàâòàìæ / òóëãóóð äàâòàìæ * [64 (àñèíõðîí) ,4 (ñèíõðîí)] Öóâààãààð ºãºãäºë äàìæóóëàõûí òóëä õ¿ëýýí àâàã÷ áîëîí èëãýýã÷ õî¸ð ºãºãäºë äàìæóóëàõ õóðä ºãºãäëèéí áèòèéí òîî áîëîí àëäààã øàëãàõ òýãøèéí áèò çýðãèéã òîãòîîæ ºãºõ øààðäëàãàòàé. ªãºãäºë íü 5, 6, 7 áîëîí 8 áèò áàéæ áîëíî. ASCII òýìäýãò¿¿äèéã èëãýýõýä 7 ýñâýë 8 áèò òýìäýãòèéí ôðåéì áàéäàã. Ôðåéìä òýãøèéí áèò íü àëäààã øàëãàäàã áà õýä õýäýí òýãøèéí áèò áàéäàã. •

Odd parity/ñîíäãîéãîîð òîãòîîõ/

•

Even parity /òýãøýýð òîãòîîõ/ 6

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

•

No parity /òýãøèéí áèòã¿é/

•

Mark /òýãøèéí áèò ÿìàãò 1/

•

Sðàñå / òýãøèéí áèò ÿìàãò 0/

Mark áîëîí sðàñå áèò¿¿ä íü òýãøèéí áèòèéí ººðèéíõ íü àëäààã èëð¿¿ëýõýä

àøèãëàãääàã.

Ãýõäýý

ýíý

áèò¿¿ä

íü

áàðàã

àøèãëàãääàãã¿é. Òýìäýãòèéí ôðåéìèéí òºãñãºëèéã òîäîðõîéëîõûí òóëä èëãýýã÷ íü øóãàìûã mark òºëºâò îðóóëäàã. ¯¿íèéã stîð áèò ãýäýã áà øóãàìûã áóöààæ idle òºëºâò îðóóëäàã.

Çóðàã 4. Öóâàà áàéòûí ôîðìàò

3.1.3 Ìîäóëÿöè áîëîí ºãºãäëèéí äàìæóóëàë Òîäîðõîé ñóâãààð äàìæóóëàë õèéõýä òîõèðîìæòîé ñèãíàëûã áèé áîëãîõûã ìîäóëÿöè ãýíý. Òåëåôîí óòàñíû øóãàì çýðýã øóãìóóä íü ñèíóñîéä ñèãíàë äàìæóóëäàã áà òîîí ñèãíàë äàìæóóëæ ÷àääàãã¿é. Òîîí ñèãíàë íü òåëåôîí óòàñíû ñ¿ëæýýãýýð äàìæèãäàõäàà çàìõàð÷ õ¿ëýýí àâàã÷èä òàéëæ óíøèõ áîëîìæã¿é áîëäîã. Òåëåôîí ñ¿ëæýý íü ÇÎÎ Íz –ñ ÇÇÎÎÍz –èéí õÿçãààðò äóóíû äîëãèîíû ñèãíàëóóäûã äàìæóóëäàã. 7

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Ñèãíàëûã

ìîäóëÿöè

õèéäýã

òºõººðºìæèéã

ìîäóëÿòîð,

ìîäóëÿöëàãäñàí ñèãíàëûã ñýðãýýäýã òºõººðºìæèéã äèìîäóëÿòîð ãýäýã. Êîìïüþòåð áîëîí òåëåôîí ñèñòåìèéã õîëáîäîã òºõººðºìæèéã MODEM ( modulator / demodulator) ãýäýã. GSM íü ººðèéí ìîäóëÿöèëàëûí ñõåìä Gaussian – Fitered Minimum Shift Keying (GMSK)-èéã àøèãëàäàã. S (t ) = ( 2 * Eb / Tb ) * cos( 2πf c t + Θ(t ))

Äýýðõè òîìú¸îíä Õýðýâ ëîãèê ‘1’ èëãýýãäñýí áîë Θ(t ) = Θ(t ) + (πh / Tb ) Õýðýâ ëîãèê ‘0’ èëãýýãäñýí áîë Θ(t ) = Θ(t ) − (πh / Tb ) ÀÌ (amplitude modulation) íü øóóãèàí áîëîí èíòåðôåðåíöýä àìàðõàí

ºðòäºã

ó÷ðààñ

ºãºãäëèéí

äàìæóóëàëä

òèéì

÷

ºðãºí

àøèãëàãääàãã¿é. ̺í îëîí òºðëèéí èíòåðôåðåíöèä íºëººëºãääºã.

Çóðàã 5. Àìïëèòóò ìîäóëÿöè FM (frequency modulation) áóþó äàâòàìæèéí ìîäóëÿöè íü ìàø ºðãºí õýðýãëýãääýã áàýíý íü ÀÌ –ûã áîäâîë øóóãèàíä òýñâýðòýé áàéäàã.

Çóðàã 6. Äàâòàìæèéí ìîäóëÿöè 8

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

ÐÌ áóþó ôàçûí ìîäóëÿöè íü ëîãèê 1 ñèãíàëä ôàçàà 180° ýðã¿¿ëæ, ëîãèê 0 ñèãíàëä ôàçàà 0° áóþó õýâýýðýý áàéäàã.

Çóðàã 7. Ôàçèéí ìîäóëÿöè

Çóðàã 8. Ôàçèéí ìîäóëÿöè 3.2.

Ìýäð¿¿ð¿¿ä -Ìýäð¿¿ð íü äýëõèéí òóõàé ìýäýýëëèéã öóãëóóëàã÷ þì.

-Öàõèëãààí, ãýðýë, õèìè, ìåõàíèêèéí ã.ì îëîí ìýäð¿¿ð¿¿ä áàéäàã.Òýäãýýð íü òóõàéí îð÷íûõîî àòðèáóòóóä áîëîõ ìýäð¿¿ð¿¿ä áîëîí áóñàä õýìæýýñ¿¿äèéã ìýäðýõýä õýðýãëýãäýæ áàéíà. -Ýäãýýð ìýäð¿¿ð¿¿ä íü ýíåðãè íýãýýñ íºãººä øèëæèõ ¿çýãäë¿¿äýä ¿íäýñëýãääýã.

9

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 9.Öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîíû ñïåêòð Ìýäð¿¿ðèéí òºðë¿¿ä -

Ðàäèî áîëîí ìèêðî äîëãèîí

-

Óÿëäàà õîëáîîòîé ãýðë¿¿ä o Ëàçåðûí ãýðë¿¿ä o Èæèë òºðëèéí äîëãèîíòîé öàõèëãààí ãýðë¿¿ä

-

Ãýðëèéí ìýäð¿¿ð¿¿ä o Õ¿íèé í¿ä, êàìåð, ôîòîýëåìåíò¿¿ä ã.ì

-

Èíôðàðåä

-

Áóñàä

ìýäð¿¿ð¿¿ä áà èëð¿¿ëýã÷èä

10

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

4 1

2

6

3

5

7

8

1 2

1 1

1 8

22

1 4

1 3

1 9

23

9

1 0 1 5 2 1

2 0 24

1 7

1 6

2 5

26

27

Çóðàã10. Ìýäð¿¿ð¿¿ä 1. Õóðäíû ìýäð¿¿ð Accelerometer 2. Õºäºë㺺íèé ìýäð¿¿ð Gyro 3. Õàçàéëòûí ìýäð¿¿ð Tilt Sensors 4. Ýðãýëò ìóðóéëòûí ìýäð¿¿ð Piezo Bend Sensor 5. Òºìðèéí ìýäð¿¿ð Metal Detector 6. Õèéí ìýäð¿¿ð Gas Sensor 7. Ôåðîñîðîíçîí ìýäð¿¿ð Pyroelectric Detector 8. Öàöðàã òóÿàíû ìýäð¿¿ð Gieger-Muller Radiation Sensor 9. Òîîí Èíôðàðåä ìýäð¿¿ð Digital Infrared Ranging 10.

Ôîòî ãýðëèéí ìýäð¿¿ð CDS Cell Resistive Light Sensor

11.

Õóâüñàõ õîòîéëòûí Resistive Bend Sensors

12.

Õýò ÿãààí òóÿàíû ìýäð¿¿ð UV Detector

13.

Ò¿ëõ¿¿ð Limit Switch

14.

Ìåõàíèê õàçàéëò ìýäð¿¿ð Mechanical Tilt Sensors

15.

Õ¿ðýõ òîâ÷ Touch Switch 11

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

16.

Óäààí äàðàõ òîâ÷ Pressure Switch

17.

Îéëòûí ìýäð¿¿ð IR Reflection Sensor

18.

ªñã¿¿ðèéí ìýäð¿¿ð IR Reflection Sensor

19.

Ñîðîíçîí ìýäð¿¿ð Magnetic Sensor

20.

Ñîðîíçîí ò¿ëõ¿¿ð Magnetic Reed Switch

21.

Õîëëèéí ñîðîíçîí òàëáàéí ¿çýãäëèéí Hall Effect Magnetic

Field Sensors 22.

Õ¿ëýýí àâàã÷ûí Lite-On IR Remote Receiver

23.

Ðàäèî çàéí õ¿ëýýí àâàã÷èéí Radio Shack Remote Receiver

24.

Íàðíû ìýäð¿¿ð Solar Cell

25.

Ëóóæèí Compass

26.

Õýò àâèàíû Piezo Ultrasonic Transducers

27.

Êàìåð Video sensor

12

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

4. Òºãñºëòèéí àæëûí ñóäàëãààíû õýñýã

4.1. Global system of Mobile Communication (GSM) Àíõíû óòàñã¿é òåëåôîí õîëáîî, àíõíû àíàëîã ãàð óòàñíû ñ¿ëæýý ÀÌÐS (Advanced Mobile Phone System) –ã 1940 –îîä îíû ýõýýð Áåëë 13

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Ëàáñ çîõèîí á¿òýýæýý. Ãýâ÷ 1978 îí õ¿ðòýë îëîí íèéòèéí õýðýãëýý áîëæ ÷àäààã¿é áàéíà. 1980 –ä îíû ¿åä àíàëîã ãàð óòàñíû ñèñòåì íü Åâðîïò, òýð äóíäàà Ñêàíäèíàâ áîëîí Èõ Áðèòàíèä ìºí Ãåðìàí, Ôðàíöàä ºíäºð õóðäòàéãààð õºãæñºí áàéíà. Óëñ á¿ð ººð ººðèéí ãýñýí ñèñòåì áèé áîëãîæ õîîðîíäîî çîõèöîõã¿é òºõººðºìæ, îïåðàòîðóóäûã áèé áîëãîñîí áàéíà. Èíãýñíýýð ãàð óòàñ áîëîí òîíîã òºõººðºìæ íü çºâõºí òóõàéí óëñûíõàà íóòàã äýâñãýð äýýð ë àæèëëàäàã ìóó òàëòàé áàéñàí áàéíà. Òèéì ó÷ðààñ õºäºë㺺íò òåëåôîíû çàõ çýýë òýð îëîí òºðëèéí ñèñòåì, îïåðàòîðóóäàä õóâààãäàæ ìºí õÿçãààðëàãäìàë áîëñîí áàéíà. Èéìýýñ 1982 îíä Åâðîïûí Øóóäàí, Òåëåãðàôûí Õîëáîîíîîñ Åâðîïûí íèéò íóòàã äýâñãýð äýýð àæèëëàõ áîëîìæèéã ñóäëàõ, áèé áîëãîõ çîðèëãîîð Group Special Mobile (GSM) íýðòýé áàãèéã ¿¿ñãýí ñàíàà÷èëñàí áàéíà. Áèé áîëãîõûã çîðüæ áóé ñèñòåì íü: •

ÿðèàíû ìàø ºíäºð ÷àíàð

•

òîíîã òºõººðºìæ, ñýëáýã õýðýãñýë, ¿éë÷èëãýýíèé ¿íý

•

øèíý ¿éë÷èëãýý áîëîí òºõººðºìæ íýâòð¿¿ëýõ áîëîìæ

•

ISDN ñòàíäàðòàä íèéöñýí áàéõ

çýðýã àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýõ çîðèëãîòîé áàéëàà. 1987 îíä Åâðîïûí 13 îðîí 900ÌÍZ –èéí äàâòàìæèéí ñóâãààð õàðèëöàà õîëáîîã ÿâóóëàõ ñòàíäàðòûã áèé áîëãîõ ãýðýýíä ãàðûí ¿ñýã çóðæýý. 1996 îíä DCS (Digital Communication System) íü õî¸ð äàõü äàâòàìæèéí ñóâàã áîëîõ 900-1800 ÌÍz –èéã àøèãëàñàí áàéíà. Îäîî 3 –ð ¿å áóþó 1800 -1900ÌÍZ – èéí ñóâãèéã àøèãëàæ áàéíà. 1993 îíû áàéäëààð 22 îðîíä 35 GSM ñèñòåìòýé áàéñàí áîë îäîî äýëõèéí ìàø îëîí îðîíä ýíý ñèñòåì ò¿ãýí äýëãýð÷ GSM ñèñòåì íü çºâõºí Åâðîïûí ñòàíäàðò áàéõàà áîëüæýý. GSM ñèñòåìèéí äóòàãäàëòàé òàëóóä: Õýðýãëýã÷äèéí ºãºãäëèéí íóóöëàë ìóó, õýðýãëýã÷äýä 64êáèò/ñ –èéí á¿ðýí ISDN Bandwidth áàéäàãã¿é,  – ñóâàã áàéäàãã¿é, öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîíûã çºâøººðºãäºõ õýìæýýíýýñ èë¿¿ ÿëãàðóóëäàã.

14

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

4.1.1 GSM-èéí àðõèòåêòóð GSM ñ¿ëæýýíèé á¿ðýëäýõ¿¿í õýñã¿¿ä íü: •

Mobile Station (ÌS)

•

Base Station (ÂS)

•

Mobile Switching Center (MBC)

•

Location register (LS)

Äýä ñèñòåì¿¿ä íü: •

Radio Subsystems (RS): ðàäèî òàëûí á¿õ ç¿éë áàãòàíà.

•

Network

and

Switching

Subsystems

(NSS):

äóóäëàãà

äàìæóóëàëò, äóóäëàãà øèëæ¿¿ëýëò: •

Operation Subsystems (OSS): ñ¿ëæýýíèé ìåíåæìåíò

Çóðàã 11. GSM ñ¿ëæýý

4.1.2 GSM-èéí äàâòàìæèéí õóâààðèëàëò ¯¿íèéã õàðèëöàà õîëáîîíû íýýëòòýé ñèñòåìä çîðèóëæ Îëîí óëñûí Ñòàíäàðòûí Áàéãóóëëàãààñ /ISO/ ñàíàë áîëãîñîí òîäîðõîéëîëò þì. Ãàð óòàñíû 1-ð ò¿âøèí áîë ôèçèê ò¿âøèí áºãººä ¿¿íä äóóíû øèíæëýë, 15

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

êîä÷èëîë,

ìîäóëÿö÷èëàë

áîëîí

äàìæóóëàë

áàãòäàã.

Ãàð

óòñàíä

ñóóëãàãäñàí ïðîãðàì õàíãàìæóóä íü 2 –ð ò¿âøèíä îðäîã áà ºãºäºë ñîëèëöîõ ïðîòîêîëûã çîõèöóóëäàã.

Çóðàã 12. GSM áîëîí DCS ñóâãèéí äàìòàìæèéí õóâààðèëàëò GSM ñòàíäàðòàä ãàð óòñûã õºäºë㺺íò ñòàíö (ÌS – Ìîbile Station) ãýæ íýðëýäýã. Òºâ ñòàíöûã ÂS (Âàse Station) ãýäýã. GSM íü 900ÌÍz-ä 2W, 1800 ÌÍz –ä 1W ÷àäëûã ÿëãàðóóëäàã. Òºâ ñòàíö íü 300W õ¿ðäýã. Õîòûí ýðãýí òîéðîí äàõú áàé

òºâ ñòàíöóóä áîëîí ãàð óòàñíû ÿëãàðóóëæ

ýíýõ¿¿ ºíäºð ÷àäëóóä íü ýð¿¿ë ìýíäýä õîðòîé áºãººä ¿¿íèéã

áàãàñãàõûí òóëä

îëîí ç¿éë õèéñíèé ¿ð ä¿íä ýíý íú áàãàññààð áàéãàà

áèëýý. GSM : [890 + ï*0.2] ÌÍz –ýýñ 915 ÌÍz õ¿ðòýë : 125 ñóâàã DCS 1800 : [1710 + ï*0.2] ÌÍz -ýýñ 1785 ÌÍz õ¿ðòýë : 375 ñóâàã

Çóðàã 13. Ñ¿ëæýýíèé ñóâãèéí áàãòààìæ áîëîí îïåðàòîðóóäûí òóñãààðëàëò Ñ¿ëæýýíèé áîëîìæèò áàãòààìæ íü äàâòàìæèéí äýä ñóâàã äàõü áîëîìæòîé ñóâãèéí òîî þì. Äàâòàìæèéí ñóâàã á¿ð 200ÊÍz áà ¿¿íä GSM –ä 16

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

125 ñóâàã, DCS –ä 375 ñóâàã áàéäàã áàéíà. Ýíý òîî àñàð èõ ìýò ñàíàãäàæ áàéãàà õýäèé ÷ îïåðàòîðóóä ñóâãèéí íýãýýõýí õýñãèéã àøèãëàõ ëèöýíç õóäàëäàí àâäàã. Æèøýý íü: äýýðõ çóðàã äàõü îïåðàòîð íü DCS äýõü 1710 -1735 MÍZ –èéí äàâòàìæèéí ñóâãèéí àøèãëàäàã áàéíà.

4.2 NOKIA 3310 ãàð óòàñ, ò¿¿íèé ñåðèàë äàìæóóëàë. Nokia 3310 ãàð óòàñ íü ñåðèàë äàìæóóëàë áîëîí ºãºãäºëèéí ïðîòîêîëîîðîî øèíý÷ëýãäñýí Nokia ôèðìèéí ñòàíäàðò öóâàà õîëáîëòòîé óòàñíóóäòàé èæèëõýí áàéäàã. Nokia 3310-ûí ñåðèàëèéí çàëãóóð íü ìàø íàéäâàðòàé ñàëàõààðã¿é õèéãäñýí áàéäàã. Õÿìä ¿íýòýé, ýëáýã áàéäàã òóë òóñ ñèñòåìä ýíý óòñûã àøèãëàõààð ñîíãîæ àâëàà.

Çóðàã 14. Nokia 3310 – èéí åðºíõèé áëîê ñõåì

17

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 15. Nokia 3310 – èéí äàâòàìæèéí õóâààðèëàëò

Çóðàã 16. Nokia 3310 – èéí Ñàíàõ îéí çîõèîí áàéãóóëàëò 18

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

4.2.1

FBUS, MBUS ò¿ãýýã¿¿ð FBUS áîëîí MBUS ãýæ íýðëýãääýã äàìæóóëëûí àðãà íü

ãàð

óòàñíû ºãºãäëèéí äàìæóóëàë, ¿éë÷èëãýý áîëîí òîõèðóóëãà çýðýãò çîðèóëàãäàí àøèãëàãääàã. Ǻâõºí íýã øóãàì àøèãëàäàã MBUS àðãà íü õàãàñ

äóïëåêñ

àøèãëàãääàã.

àðãà Á¿õ

áºãººä

Nokia

õóó÷íû

ãàð

Nokia

óòàñóóäàä

ãàð MBUS

óòàñíóóäàä èíòåðôåéñ

ñóóðèëàãäñàí áàéäàã. FBUS íü øèíý øèéäýë áºãººä ºíäºð õóðäòàé á¿òýí äóïëåêñ äàìæóóëëààð õàíãàäàã. Óëàìæëàëò àðãà áîëîõ MBUS-ð õèéãääýã áàéñàí ¿éë÷èëãýý, òîõèðóóëãûí ¿éëäë¿¿ä íü FBUS-ä ÷ áàéäàã áà èë¿¿ õóðäàí áàéäàã. Nokia òºðëèéí èõýíõè óòàñíóóäàä ÐÑ -òýé þì óó ýñâýë ìèêðîêîíòðîëë¸ðòîé õîëáîõîí àøèãëàãääàã FBUS áîëîí MBUS ãýñýí ò¿ãýýã¿¿ð¿¿ä áàéäàã. Ýíý ò¿ãýýã¿¿ð¿¿ä íü óòàñíû áàðàã

á¿õ

ôóíêö¿¿äèéã óäèðäàõàä àøèãëàãääàã. Ýíý ò¿ãýýã¿¿ð¿¿ä íü SMS çóðâàñ õ¿ëýýí àâàõ áîëîí èëãýýõ áîëîëöîîã îëãîäîã. Nokia 3310 óòàñíû FBUS ò¿ãýýã¿¿ð íü çàéíûõàà /áàòåðåé/ äîîð áàéðëàäàã áà ýíý íü õîëáîõîä òºâºãòýé áàéäàã áºãººä õîëáîõûí òóëä òóñãàé çîðèóëàëòûí õîëáîã÷ õýðýãëýõ øààðäëàãàòàé.

Çóðàã 17. FBUS / MBUS ò¿ãýýã¿¿ð¿¿ä áîëîí òýäãýýðèéã

19

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

õýðõýí õîëáîõûã õàðóóëàâ

Çóðàã 18. Nokia óòàñíû FBUS / MBUS ò¿ãýýã¿¿ð¿¿äèéã MAX232 àøèãëàí RS232 öóâàà ò¿ãýýã¿¿ðòýé õîëáîõ

4.2.2 FBUS áîëîí MBUS – èéí ÿëãàà MBUS íü ºãºãäºë õ¿ëýýí àâàõ áîëîí ºãºãäºë äàìæóóëàõàä ºãºãäëèéí çºâõºí íýã ë øóãàì àøèãëàäàã. Ýíý øóãàì íü 2 ÷èãëýëòýé. Óäààí áºãººä õàãàñ ä¿ïëåêñ þì. Ãàçàð, ºãºãäºë ãýñýí 2 õºë àøèãëàäàã. MBUS íü 9600 bps, ºãºãäëèéí 8 áèò, òýãøèéí áèò íü ñîíäãîé áà çîãñîõ áèò íü ëîãèê "1" áàéíà. DTR áîëîí RTS íü ëîãèê "0" áàéíà. Õàðèí FBUS íü ñ¿¿ëèéí ¿åèéí ºíäºð õóðäòàé, á¿òýí ä¿ïëåêñ ò¿ãýýã¿¿ð þì. Ýíý íü ºãºãäºë äàìæóóëàõ áîëîí ºãºãäºë õ¿ëýýí àâàõàä õî¸ð ººð øóãàì àøèãëàäàã. Ñòàíäàðò ñåðèàëü ïîðòòîé áàðàã èæèë. Ýíý íü 115200 bps, ºãºãäëèéí 8 áèò, òýãøèéí áèòã¿é áà çîãñîõ áèò íü ëîãèê "1" áàéíà. FBUS -ä DTR íü ëîãèê "1" áà RTS íü ëîãèê "0" áàéíà.

20

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 19. FBUS – èéí àäàïòåð

Çóðàã 20. MBUS – èéí àäàïòåð 4.2.3 MBUS áîëîí FBUS -èéí ïðîòîêîë áîëîí êîìàíäóóä MBUS -èéí õóâèëáàð 1 -èéí ôðåéìèéí ôîðìàò: Êîìïüþòåðààñ õ¿ñýëò / Óòàñíààñ õàðèóëò { Dest, Src, Framelen, MsgType, {block}, id, ChkSum} Ýíýä: Dest:

0x00 -óòàñ 0x18 -ÐÑ (ñýðãýýãäñýí çóðâàñ) 0õå4 -ÐÑ (ýíãèéí çóðâàñ)

Framelen:

ºãºãäëèéí ôðåéìèéí óðò. Õàìãèéí èõäýý 0x78 áàéíà.

¯¿íýýñ , óðò ôðåéì¿¿ä íü æèæèã õýñã¿¿äýä õóâààãääàã. MsgType:

æàãñààëòíààñ õàðàõ

{block}:

¿íäñýí ôðåéì

id:

õ¿ñýëòèéã òîäîðõîéëîõ òîî. 1..ï, õ¿ñýëò çºâøººðºãäºõ á¿ðä íýãýýð íýìýãäýíý

ChkSum:

ôðåéìèéí á¿õ áàéòûã XOR ¿éëäýë õèéíý.

Óòàñíààñ Àñê: {Dest, 0x00, Framelen, MsgType, {block}, id, ChkSum} Ýíýä: Dest:

¿íäñýí õ¿ñýëòèéí áàãöààñ óíøèãäàíà.

Framelen: Dest= 0õå4 ¿åä 0õ7f 21

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Dest= 0õf8 ¿åä 0õ7e áàéíà. MsgType:

æàãñààëòíààñ õàðàõ. Dest= 0õf8 ¿åä ë çºâõºí áàéíà.

{block}:

¿íäñýí ôðåéì. Dest= 0õf8 ¿åä ë çºâõºí áàéíà.

id:

õ¿ñýëòèéã òîäîðõîéëîõ òîî. 1..ï, ¿íäñýí õ¿ñýëòèéí áàãöààñ õàìààðíà.

ChkSum:

ôðåéìèéí á¿õ áàéòûã XOR ¿éëäýë õèéíý.

Êîìïüþòåðààñ Àñê: { 0x00, Src, 0x7f, id, ChkSum} Ýíýä: Src:

¿íäñýí õ¿ñýëòèéí áàãöààñ óíøèãäàíà.

id:

õ¿ñýëòèéã òîäîðõîéëîõ òîî. 1..ï, ¿íäñýí õ¿ñýëòèéí áàãöààñ õàìààðíà.

ChkSum:

ôðåéìèéí á¿õ áàéòûã XOR ¿éëäýë õèéíý.

Ïîðòûí òîõèðãîî: Õóðä 115200bps, bit 8, ParityOdd, Stop bit 1, DTR and RTS Logic 0 Èõýíõ äàìæóóëàëóóä íü äàðààõ áàéäëààð õèéãääýã. <ÐÑ

õ¿ñýëò

èëãýýíý><ÐÑ

èëãýýíý><óòàñ àñê

èëãýýíý>

̺í

ack

èëãýýíý><óòàñ

çàðèì

ôðåéì¿¿ä

íü

õàðèó

ýäãýýðèéã

àñóóëã¿éãýýð óòàñíààñ èëãýýãääýã. FBUS -èéí õóâèëáàð 1 -èéí ôðåéìèéí ôîðìàò Êîìïüþòåðààñ õ¿ñýëò / Óòàñíààñ õàðèóëò { FrameID, Framelen, MsgType, {block}, SeqNo, ChkSum} Ýíýä: FrameID:

0x01 - ÐÑ -ñ Nokia ðóó êîìàíäûí ôðåéì 0x02 - ÐÑ -ñ Nokia ðóó ºãºãäëèéí äóóäëàãûí ôðåéì

22

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

0x03 - Nokia -ñ ÐÑ ðóó ºãºãäëèéí äóóäëàãûí ôðåéì 0x04 - Nokia -ñ ÐÑ ðóó êîìàíäûí ôðåéì Framelen: {Ûîñê} + 2 MsgType:

æàãñààëòíààñ õàðàõ

SeqNo:

êîìàíäûí äàðààëëûí òîî. Óòàñíààñ ÐÑ ð¿¿ ÷èãëýñýí áàéâàë ýíý òîî íü 0x40 -ñ 0x47 õ¿ðòýë íýìýãäýýä áóöààä 0x40

áîëíî. ÐÑ -ñ óòàñ ðóó ÷èãëýñýí áàéâàë ýíý òîî íü 0x48 -ñ 0x4f õ¿ðòýë íýìýãäýýä áóöààä 0x48 áîëíî. Ãýõäýý á¿õ çàãâàð àäèë áèø. ChkSum.

CRC = 0; for (i = 0; i < (2 + CMD_LEN); i++) CRC ^= frame[i];

FBUS -èéí õóâèëáàð 2 -èéí ôðåéìèéí ôîðìàò:/ IRDA: { FrameID, DestDEV, SrcDEV, MsgType, 0x00, FrameLength, {block}, FramesToGo, SeqNo, PaddingByte?, ChkSum1, ChkSum2 }

Ýíä: FrameID:

0x1C - IR / FBUS 0x1E - Serial / FBUS

DestDev, SrcDev:

0x00 - ãàð óòàñ 0x0C – ãàäààä òºõººðºìæ [æèøýý íü ÐÑ]

MsgType:

æàãñààëòíààñ õàðàõ

FrameLength: {block} + 2 (+1 õýðâýý ñîíäãîéð÷ ä¿¿ðãýëò õèéõ øààðäëàãàòàé áîë)

{block}:

¿íäñýí ôðåéì

FramesToGo:

0x01 ãýäýã íü ñ¿¿ëèéí ôðåéì ãýñýí ¿ã.

SeqNo:

[ÎõÕ¯]

PaddingByte?:

Õýðýâ ¿íäñýí ôðåéìèéí óðò íü ñîíäãîé áàéâàë ýíý

áàéò òàâèãäàíà. ChkSum1:

ôðåéìèéí ñîíäãîé áàéðëàë äàõü áàéòóóäûã XOR õèéíý.

23

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ ChkSum2:

ôðåéìèéí òýãø áàéðëàë äàõü áàéòóóäûã XOR õèéíý.

MBUS - èéí õóâèëáàð 2 -èéí ôðåéìèéí ôîðìàò {

FrameID,

Dest,

Src,

MsgType,

FrameLength,

FrameLengthHI,

{block},

SeqNo, ChkSum }

Ýíýä: FrameID:

0x1f – Serial / MBUS

Dest, Src:

0x00 – ãàð óòàñ 0x16 – ÒÅ (Ì2BUS) 0x10 – ÒÅ (Ì2BUS) [service software] 0x04 – Carkit 0x48 – DLR3 êàáåë 0õf8 – Ìýäýãäýýã¿é ÷èãëýë 0õff – Åðºíõèé ÷èãëýë

MsgType:

æàãñààëòíààñ õàðàõ

FrameLen:

{block}

{Ûîñê}:

¿íäñýí ôðåéì

SeqNo:

äàðààëëûí òîî

ChkSum:

ôðåéìèéí á¿õ áàéòóóäûã XOR ¿éëäýë õèéíý.

ChkSum2:

ôðåéìèéí

òýãø

äóãààðòàé

áàéòóóäûã

XOR ¿éëäýë

õèéíý. { FrameID, Dest, Src, MsgType, FrameLen, {block} }

Ýíýä: FrameID:

0x14

Dest, Src:

0x00 -ãàð óòàñ 0x0ñ -ÒÅ (ÐÑ ã.ì)

MsgType: FrameLen

æàãñààëòíààñ õàðàõ :

{block} :

{block} ¿íäñýí ôðåéì

Æàãñààëòûí ôîðìàò: 24

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

hex:

òîâ÷ òîäîðõîéëîëò

õ:

çóðâàñûí òîäîðõîéëîëò

ÎõÕÕ:

íýã áàéò

ÎõÕÕ¯¯:

õî¸ð áàéò (= ÎõÕÕ, ÎõÓ¯)

õ:

s: èëãýýõ ( ãàð óòàñ ðóó ã.ì) r: õ¿ëýýæ àâàõ

{ ... }:

0x00, 0x01 ãýñýí òîëãîéíû äàðààõ ºãºãäºë

{ +... }:

òîëãîéã¿é ''á¿ðýí áóñ” ºãºãäºë

Æàãñààëò 0x00 : r:

Óòãóóäûã õÿíàõ

óòãóóäûã õÿíàõ {+0x01, 0x01, block ...} Ýíýä: block : Çàéíû (áàòåðåé) ò¿âøèí: {0x5e, 0x05, 0x7a(?), 0xd0(?), 0x85(?), 0x02, percentHI, percentLO} Çàéíû õ¿÷äýë: {0x5e, 0x0c, 0x52(?), 0x4b(?), 0x6f(?), 0x02, voltageHI, voltageLO}

0x01: Äóóäëàãûí ìýäýýëýë s:

Make call { 0x0001, "number", type, block }

Ýíýä: type: 0x01 - ºãºãäëºí äóóäëàãà 0x05 - äóóò äóóäëàãà 0x02: SMS handling

s Send SMS message { 0x0001, 0x02, 0x00 (SEND REQUEST), ... } r Message sent { 0x0002 }

25

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

r Send failed { 0x0003, ?, ?, error (like in netmon in 65)} s Get SMS message { 0x0007, 0x02, location, 0x01, 0x64 } s Initiate connection { 0x000d, 0x00, 0x00, 0x02 } r Initiate ACK { 0x000e, 0x01 } r SMS message received { 0x0010, ...... } (whole message) s Set CellBroadcast { 0x0020, 0x01, 0x01, 0x00, 0x00, 0x01, 0x01 } CellBroadcast - èéã èäýâõæ¿¿ëýõèéí òóëä {0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00 }

CellBroadcast - èéã èäýâõã¿é áîëãîõûí òóëä r Set CellBroadcast OK { 0x0021, 0x01 } r Set CellBroadcast err { 0x0022, 0x01 } ??? r Read CellBroadcast { 0x0023, ?, ?, ?, channel, ?, message... } ? s Set SMS center { 0x0030, 0x64, priority, checksum? ,0?, format, validity, {DefaultRecipient no.}[12], {SMScenter no.}[12], {SMSC name}, 0x00} Ýíýä: tel.no.[12]: {len, type, {number(BCD)}} type: 0x81: normal 0x91: + (international) 0xd0: alphanumeric format: 0x00: text 0x22: fax 0x24: voice 0x25: ERMES 0x26: paging 0x31: X.400 0x32: email validity: 0x0b: 1 hour 0x47: 6 hours 0xa7: 24 hours 26

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

0xa9: 72 hours 0xad: 1 week 0xff: max.time r Set SMS center OK { 0x0031 } r Set SMS center error { 0x0032, reason } s Get SMS center { 0x0033, 0x64, priority } [Nokia 3410 info: before the actual response unknown frame is returned: 0x01 0x0f 0x00 0xc9] r SMS center received { 0x0034, priority, checksum?, format, 0x00?, validity, {DefaultRecipient no.}[12], {SMScenter no.}[12], {SMSC name}, 0x00} tel.no[12]: {len, type, {number(BCD)}} where priority, checksum, type, validity, tel.no.[12]: see 0x02/0x0030 r SMS center error recv { 0x0035, reason } 0x03: Phonephone ôóíêö¿¿ä 0x04: Óòàñíû òºëºâ 0x05: Õóâèéí òîõèðóóëãà 0x06: Contact service 0x08: Íóóöëàëûí êîäíóóä 0x09: SIM login 0x0A: Ñ¿ëæýýíèé òºëºâ 0x0C: Òîâ÷ëóóðóóä 0x0D:Òºëºâ 0x11: Óòàñíû öàã áîëîí ñýð¿¿ëýã 0x13: Õóàíëèéí òýìäýãëýë 0x14: SMS ôóíêö¿¿ä

27

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

s Write SMS to SIM { 0x0004, .... } s Mark SMS as read { 0x0007, 0x02, location, 0x00, 0x64 } r SMS message frame rcv { 0x0008, subtype, ?, num, ?, BCD(smscenter) ...} 20->type, 22->status Ýíýä: type: 0x06: delivery report status: 0x00: delivered 0x30: pending 0x46: failed 0x09: reading failed subtype: 0x02: invalid mem type 0x07: empty SMS location 0x0c: no access to memory (no PIN in card, etc.) r SMS read error { 0x0009, errcode } Ýíýä: errcode: 0x00: unknown reason 0x02: invalid location 0x06: SIM card not ready 0x07: empty location s Delete SMS message { 0x000a, 0x02, location } r Delete OK { 0x000b } s SMS status request { 0x0036, 0x64 } r SMS status { 0x0037,?,?,?,?,?,?,msgnumber,unread } r SMS status error { 0x0038 } 4.3 Short Message Service (SMS)

28

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Ýíý íü ¿¿ðýí òåëåôîíû ñ¿ëæýýãýýð ãàð óòàñíóóäûí õîîðîíä áîãèíî òåêñò áóþó çóðâàñ äàìæóóëàõ ¿éë÷èëãýý þì. SMSC íü íýã ãàð óòàñíààñ íºãºº ãàð óòàñ ðóó äàìæèãäàæ áóé çóðâàñûã õàäãàëàõ áîëîí öààø íü äàìæóóëäàã áàéíà. Ãàð óòàñíààñ èëãýýãäýæ áóé çóðâàñ íü ýõëýýä Short Message Service Center (SMSÑ) -ò õàäãàëàãäààä äàðàà íü î÷èõ ¸ñòîé ãàçàð ðóóãàà äàìæóóëàãääàã. Ýíý íü þó ãýñýí ¿ã âý ãýâýë õ¿ëýýí àâàã÷ íü òóõàéí ¿åä èäýâõèã¿é áàéâàë èëãýýãäñýí çóðâàñ íü õàäãàëàãäààä òîäîðõîé õóãàöààíû äîòîð õ¿ëýýí àâàã÷èéã èäýâõèòýé áîëîõûã õ¿ëýýíý. Òîäîðõîé õóãàöààíû äîòîð õ¿ëýýí àâàã÷ èäýâõèæâýë çóðâàñ èëãýýãäýõ áà õóãàöàà õýòýðâýë òóñ çóðâàñ óñòàíà. SMS çóðâàñ íü òîîí áîëîí òýìäýãòýí çóðâàñ áàéíà. SMS -èéí íýã ÷óõàë îíöëîã íü õýðýâ èëãýýã÷ õ¿ñâýë èëãýýñýí çóðâàñ íü î÷èõ ãàçðàà õ¿ðñýí ýñýõèéã èëòãýñýí áîãèíî çóðâàñ õ¿ëýýí àâ÷ áîëíî. SMS íü çîðèóëàëòûí ñóâàã áîëîõ ñèãíàëûí ñóâãèéã àøèãëàäàã ó÷èð çóðâàñóóä íü GSM ñ¿ëæýýíä äóóò/ ºãºãäëèéí/ ôàêñûí ¿éë÷èëãýýòýé íýãýí çýðýã èëãýýãäýæ èðæ ÷àääàã áàéíà. SMS íü ¿íäýñíèé áîëîí îëîí óëñûí

ðîóìèíã

óéë÷èëãýýã

äýìæäýã.

Èíãýñíýýð

GSM

ñèñòåìòýé

äýëõèéí àëü ÷ ºíöºã áóëàíãààñ çóðâàñ èëãýýæ, õ¿ëýýí àâ÷ áîëîõ þì. SMS ¿éë÷èëãýý íü Mobile terminated (SM ÌÒ) áîëîí Mobile originated (SÌ ÌÎ) ãýæ õî¸ð àíãèëàãääàã. SÌ ÌÒ íü Service Center -ýýñ íýã Mobile Station ð¿¿ ñàíàë áîëãîñîí áîãèíî çóðâàñûã äàìæóóëàõàä çîðèóëàãäñàí GSM -èéí áîëîìæ áà òîäîðõîé ìåõàíèçìààð àìæèëòòàé report ýñâýë àëäààòàé report -èéí òóõàé ìýäýýëëýýð õàíãàäàã. Õàðèí SÌ ÌÎ íü Mobile Station (ÌS) -ýýñ Service Center (ÑS) -ýýð äàìæóóëàí íýã SME

(Short

Message

Entity)

ð¿¿

áîãèíî

çóðâàñ

äàìæóóëàõàä

çîðèóëàãäñàí GSM -èéí áîëîìæ áà àìæèëòòàé report ýñâýë àëäààòàé report -èéí òóõàé ìýäýýëëýýð õàíãàäàã. Çóðâàñ íü SMÅ -èéí õàÿãèéã àãóóëàõ ¸ñòîé. Õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà çóðâàñûã TPDU 'SMS-DELIVER' áîëîí èëãýýæ áàéãàà çóðâàñûã TPDU 'SMS-SUBMIT'ãýíý.

29

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 21. Short Message Mobile Terminated

Çóðàã 22. Short Message Mobile Originated

SÌ ÌÒ áîëîí SÌ ÌÎ àðãààð äàìæèãäñàí çóðâàñóóä íü 140 õ¿ðòýëõ îêòåòèéã àãóóëæ áîëäîã. SMS íü 7 ¿íäñýí ýëåìåíòýýñ á¿ðäýíý. •

Validity Period

•

Service Center Time Stamp

•

Protocol Identifier

•

More Message to Send

•

Priority

•

Message Waiting

•

Alert SC Validity Period: Ýíý íü áîãèíî çóðâàñûí õ¿÷èíòýé áàéõ õóãàöààíû

äàâòàìæèéã èëýðõèéëñýí ìýäýýëëèéí ýëåìåíò áà õ¿ëýýí àâàã÷ ðóó çóðâàñ î÷èõ õ¿ðòýë SÑ -èéí ñàíàõ îéä õàäãàëàõ áàòàëãàà áîëäîã þì. Service Center Time Stam: SÑ íü SÑ -èéí SÌ-ÒL (Short Message Transfer Layer) äàõü áîãèíî çóðâàñûí õ¿ð÷ î÷èõ õóãàöààíû òóõàé õ¿ëýýí àâàã÷ ÌS-ä ìýäýýëäýã ìýäýýëëèéí ýëåìåíò. Protocol Identifier: SÌ-ÒL íü àøèãëàãäàæ áóé äýýä ò¿âøèíèé ïðîòîêîëûã èëýðõèéëäýã ýñâýë òåëå òºõººðºìæèéí òîäîðõîé òºðºëòýé õàìòðàí àæèëëàõûã èëýðõèéëäýã ìýäýýëëèéí ýëåìåíò. More – Message – to - Send: SÑ íü ÌS ð¿¿ èëãýýãäýõýýð íýã ýñâýë õýä õýäýí çóðâàñ SÑ -ä õ¿ëýýãäýæ áàéãààã ÌS ð¿¿ ìýäýýëäýã ìýäýýëëèéí ýëåìåíò. 30

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Priority: Çóðâàñ íü äàâóó ýðõòýé çóðâàñ óó ¿ã¿é þó ãýäãèéã SC

ýñâýë

SMÅ

íü

PLMN

(Public

Land

Mobile

Network)

ð¿¿ èëýðõèéëäýã ìýäýýëëèéí ýëåìåíò. Message – Waiting, Alert – SC: ¯éë÷èëãýýíèé ýëåìåíò

Çóðàã 23. Short Message Mobile Originated * - SC –c MS –ð¿¿ áîãèíî çóðâàñ äàìæèãäàæ áóé ¿åä SMS – GSMC ** - MS –c SC –ð¿¿ áîãèíî çóðâàñ äàìæèãäàæ áóé ¿åä SMS – IWMSC Ìåññåæ èëãýýõ êîìàíäûí ïðîòîêîë Õ¿ñíýãò 1. Ìåññåæ èëãýýõ êîìàíäûí ïðîòîêîë 0

4

9

14

19

1E 00 0C 02 00 2F 00 01 00 01 02 00 07 91 79 96 09 00 30F0 00 00 00 00 11 00 00 00 03 08 81 99 41 66 98 00 00 00 0000 00 FF 00 00 00 00 00 00 C8 B4 0B 01 41 00 9F 67 Byte 0: Ñåðèàëü ïîðò ñîíãîíî 1E – FBUS Byte 1: Destination addr /Î÷èõ õàÿã/ 00 – óòàñ Byte 2: Source addr /Èðñýí õàÿã/ 0Ñ – êîíòðîëë¸ð Byte 3: Õèéõ ¿éëäëèéí òºðºë 02 – Ìåññåæ ôóíêöòýé àæèëëàíà Byte 4 & Byte 5: Íèéò Data íèé óðò 002F H = 47 D Byte 6 - Byte 8: SMS ôðåéìèéí òîëãîé òîãòîë 000100 Byte 9 - Byte 11: Ìåññåæ èëãýýõ êîììàíä Byte 12: SMS Centre number –èéí óðò 07 /Byte 13 -19/ 31

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Byte 13: SMSC number –èéí òºðºë 0x81-ìýäýãäýõã¿é 0x91-îëîí óëñûí áóþó ðîóìèíã 0xa1-îðîí íóòãèéí Byte 14 – 19: 97699000030 - SMS Centre number F – ýýð òàñëàæ ºãºõ áà ýíý äóãààð íü byte 14 - 23 õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëæ áîëíî Byte 24: Ìåññåæèéí òºðºë XXXX XXX1 = SMS Èëãýýõ XXXX XXX0 = SMS Õ¿ëýýí àâàõ Byte 25: Message Reference if SMS Deliver & Validity Indicator used (Not used in this case). Refer GSM 03.40 - 9.2.3.6 TP-Message-Reference (TP-MR) Byte 26: Protocol ID. Refer to GSM 3.40 - 9.2.3.9 TP-Protocol-Identifier (TP-PID) Byte 27: Data Coding Scheme. Refer to GSM 03.38 & GSM 3.40 - 9.2.3.10 TP-Data-Coding-Scheme (TP-DCS) Byte 28: Äàìæèãäàæ áóé ìåññåæèéí ¿ñýãíèé óðò 03 = Hi. Byte 29: Î÷èõ äóãààðûí óðò 08 Byte 30: Äóãààðûí òºðºë 81 – îðîí íóòàãò Byte 31 – 40: Óòàñíû äóãààð 97699146689 Byte 41: Ìåññåæ õ¿ëýýí àâàõ õóãàöàà. FF - õÿçãààðã¿é õ¿ëýýëò Byte 42 - 47: Îí ñàð ºäºð öàã ìèíóò ñåêóíä Byte 48 – 50: Ìåññåæèéí áèå Byte 28 ààð òîäîðõîéëîãäîíî. Byte 48 – 92 õ¿ðòýë áàéæ áîëíî. Byte 51: Ôðåéìèéí òºãñãºë 01 Byte 52: Äàðààëëûí äóãààð 40 – 47 õ¿ðýýä äàâòàíà Byte 53: Byte 52 íü ñîíäãîé áàéðëàë äàõü áàéò ó÷èð 00 – îîð çààâàë íºõºæ ºãíº Byte 54 - 55: 16 áèòèéí XOR ¿éëäýë. 4.3.1 Çóðâàñ êîäëîõ

32

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

ÒÐ - ºãºãäºë êîäëîõ ñõåìèéí òàëáàð íü ÒÐ-UD òàëáàðûí ºãºãäºë êîäëîõ ñõåìèéã èëýðõèéëäýã áà ìºí çóðâàñûí òºðëèéã çààäàã. Îêòåò íü 4.. 7 áèò¿¿äýä èëýðõèéëýãäñýí êîäëîõ ãðóïïèéí äàãóó àøèãëàãäàíà. Õ¿ñíýãò 2. ªãºãäºë êîäëîõ ñõåì Êîäëîõ ãðóïïèéí

3 .. 0 áèò¿¿äèéí àøèãëàëò

áèò¿¿ä ªãºãäºë êîäëîõ åðºíõèé øèíæ: Áèò 5: õýðýâ 0 áîë øàõàãäààã¿é òåêñò, õýðýâ 1 áîë GSM – èéí ºãºãäºë øàõàõ ñòàíäàðò àëãîðèòìààð øàõàãäñàí òåêñò Áèò 4: õýðýâ 0 áîë 1 .. 0 áèò¿¿ä íü àøèãëàãäàõã¿é áºãººä çóðâàñûí àíãèëàëûí óòãà áàéõã¿é, õýðýâ 1 áîë 1 .. 0 áèò¿¿ä íü çóðâàñûí àíãèëàëûí óòãà áàéíà Áèò 1, Áèò 0: 00xx

0

0

Àíãèëàë 0

0

1

Àíãèëàë 1 : ÌÅ

1

0

Àíãèëàë 2 : SIM

1

1

Àíãèëàë 3 : TE

Áèò 3, Áèò 2:

0100...1011

Çóðâàñûí àíãèëàë

Öàãààí òîëãîé

0

0

Òîäîðõîé áóñ öàãààí òîëãîé

0

1

8 áèò ºãºãäºë

1

0

UCS2 (16 áèò)

1

1

Àøéèãëàãäàõã¿é

Àøèãëàãäàõã¿é êîäëîõ ãðóïï¿¿ä Çóðâàñ óñòãàõ: 3 .. 0 áèò¿¿ä íü 1101 ãðóïïèéíõòýé èæèë.

1100

7 .. 4 áèò¿¿äèéã 1100 áîëãîñíîîð ãàð óòàñ çóðâàñûí àãóóëãûã íü óñòãàõ áà õýðýãëýã÷äýý çºâõºí øèíæ

1101

òýìäãèéã íü ë õàðóóëíà Çóðâàñ õàäãàëàõ: Õýðýãëýã÷èéí ºãºãäºëä àãóóëàãäàõ òåêñò íü GSM-èéí 7 áèòýýð êîäëîãäñîí áàéíà. Áèò 3: õýðýâ 0 áîë èëýðõèéëýã÷èéã èäýâõã¿é áîëãîõ, õýðýâ 1 áîë õýðýãëýã÷èéã èëýâõòýé áîëãîõ

33

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Áèò 2: àøèãëàãëàõã¿é áà ¿ðãýëæ 0 áàéíà. Áèò 1, Áèò 2:

Èëýðõèéëýã÷èéí òºðºë

0

0

Äóóò øóóäàí çóðâàñ

0

1

Ôàêñ çóðâàñ

1

0

Ý – øóóäàí çóðâàñ

1 1 Áóñàä çóðâàñ Çóðâàñ õàäãàëàõ: 1110

Õýðýãëýã÷èéí ºãºãäºëä àãóóëàãäàõ òåêñò íü øàõàãäààã¿é UCS2-îîð êîäëîãäñîí áàéíà. ªãºãäºë êîäëîõ / çóðâàñûí àíãèëàë: Áèò 3: Àøèãëàãäàõã¿é áà ¿ðãýëæ 0-îîð òîãòîîãäîíî. Áèò 2: Çóðâàñ êîäëîõ 0 – GSM 7 áèò

1111

GSM

7-áèò

1 – 8 áèò ºãºãäºë Áèò 1, Áèò 0:

Çóðâàñûí àíãèëàë

0

0

Àíãèëàë 0

0

1

Àíãèëàë 1 : ÌÅ

1

0

Àíãèëàë 2 : SIM

1

1

Àíãèëàë 3 : TE

íü

ÒÐ-UD)

äîîð

ºãºãäñºí

õ¿ñíýãòýýð

êîäëîãäñîíûã

èëýðõèéëíý. ÈÍzýñíýýð òýìäýãò á¿ðä íýã áèòýýð áàãàñàæ 160 òýìäýãò íü 140 îêòåò áîëíî. (140*8)/7=160 Õ¿ñíýãò 3

34

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 24. SMS – èéí á¿òýö

4.4 Microchip PIC18f452 êîíòðîëë¸ð Õÿíàëòûí ñèñòåìä àøèãëàõ êîíòðîëë¸ðîîð Microchip PIC18F452 ñîíãîñîíû ó÷èð íü öóâàà äàìæóóëàëòàíä õóðäûã 115200 áèò/ñ –ð òîãòîîõ áîëîìæòîé, Ñ õýë äýýð ïðîãðàì÷èëàæ áîëäîã.

35

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 25. PIC18F452 Ñõåìèéí çóðàã Îíöëîãóóä: •

Ïðîãðàìì ñàíàõ îé

•

ªãºãäëèéí ñàíàõ îé

•

Óäèðäëàãûí 16 áèò, ºãºãäëèéã 8 áèòèéí ºðãºíòýé.

•

10áèòèéí ÀÒÕ

•

Íàì òýæýýë, ºíäºð õóðäíû flash/eeprom òåõíîëîãè

•

Õ¿÷äýëèéí ºðãºí çóðâàñò àæèëëàäàã.

•

Power-on

Reset

32êáàéò 1.5êáàéò

(POR),

Power-up

Timer

(PWRT)áîëîí

Oscillator Start-up Timer (OST) •

ªíäºð ã¿éäëèéí sink/source 25 mA/25 mA

•

Ãóðâàí ãàäààä òàñàëäëûí õºëòýé

•

Timer1 ìîäóëü: 16-áèò timer/counter

•

Timer2 ìîäóëü: 8-áèò timer/counter

•

period register (time-base for PWM)

•

Timer3 ìîäóëü: 16-áèò timer/counter

•

Secondary oscillator clock option - Timer1/Timer3

•

Õî¸ð Capture/Compare/PWM (CCP) ìîäóëüòàé.

•

CCP pins that can be configured as: 36

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ



Capture îðîëò: capture is 16-bit, max. resolution 6.25 ns (TCY/16)



Compare íü 16-áèò, max. resolution 100 ns (TCY)



PWM ãàðàëò: PWM resolution is 1- to 10-bit, max. PWM freq. @: 8-bit resolution = 156 kHz

•

Master Synchronous Serial Port (MSSP) ìîäóëü, - 3-wire SPI™ (supports all 4 SPI modes) - I2C™ Master áîëîí Slave ãîðèì

•

Addressable USART ìîäóëü: 

Supports RS-485 áîëîí RS-232

•

Parallel Slave Port (PSP) ìîäóëü

•

Ñóðèàëèéí õóðäûã 115200-ð òîãòîîõ áîëîìæòîé

Microchip PIC18F452 – èéí àðõèòåêòóð áîëîí õºëèéí òàéëáàðûã õàâñðàëò 1 - ýýñ ¿çíý ¿¿. 4.4.1 PIC18F452-èéã öóâàà äàìæóóëàë TXSTA: äàìæóóëàëòûí òºëºâ áîëîí óäèðäëàãûí ðåãèñòð (Õàÿã íü 98Í) CSRC Áèò7

Tx9

TxEN

SYNC

-

BRGH

TRMT

Tx9D áèò0

Áèò7: CSRC – Clock Source Àñèíõðîí ãîðèìä – 1 áîë

ìàñòåð ãîðèì 0 áîë

äàãàëäàõ ãîðèì

Áèò6: Òõ9 - 9 áèò äàìæóóëàëòûã çºâøººðºõ 37

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

1 áîë 9 áèò äàìæóóëàëòûã ñîíãîõ 0 áîë 8 áèò äàìæóóëàëòûã ñîíãîõ Áèò5: TxEN – äàìæóóëàëòûã çºâøººðºõ 1 áîë äàìæóóëàëòûã çºâøººðñºí 0 áîë äàìæóóëàëòûã õîðèãëîñîí Áèò4: SYNC – USART ãîðèì ñîíãîõ áèò 1 áîë Ñèíõðîí ãîðèì 0 áîë Àñèíõðîí ãîðèì Áèò3: Àøèãëàãäàõã¿é Áèò2: BRGH – ªíäºð õóðäààð àæèëëàõ Àñèíõðîí ãîðèìä

1 áîë ºíäºð õóðä 0 áîë áàãà õóðä

Áèò1: TRMT – äàìæóóëàã÷èéí øèëæ¿¿ëýã÷ ðåãèñòðèéí òºëºâ 1 áîë Ðåãèñòð õîîñîí 0 áîë Ðåãèñòð ä¿¿ðýí Áèò0: Tx9D – ªãºãäºëèéí 9 äýõ áèò

RCSTA: Õ¿ëýýí àâàã÷ûí òºëºâ áîëîí óäèðäëàãûí ðåãèñòð (Õàÿã íü 18Í) SPEN Áèò7

Rx9

SREN

CREN

ADDEN

FERR

OERR

Rx9D áèò0

Áèò7: SPEN – öóâàà ïîðò çºâøººðºõ 1 áîë

öóâàà ïîðò çºâøººðºãäñºí

0 áîë

öóâàà ïîðò çºâøººðºã人ã¿é

Áèò6: Rõ9 - 9 áèò õ¿ëýýæ àâàõûã çºâøººðºõ 38

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

1 áîë 9 áèò õ¿ëýýæ àâàõûã ñîíãîõ 0 áîë 8 áèò õ¿ëýýæ àâàõûã ñîíãîõ Áèò5: SREN – íýã õ¿ëýýí àâàëòûã çºâøººðºõ Àñèíõðîí ìàñòåð ãîðèìä 1 áîë íýã õ¿ëýýí àâàëòûã çºâøººðñºí 0 áîë íýã õ¿ëýýí àâàëòûã õîðèãëîñîí Áèò4: CREN - ¿ðãýëæèëñýí õ¿ëýýí àâàëòûã çºâøººðºõ 1 áîë ¿ðãýëæèëñýí õ¿ëýýí àâàëòûã çºâøººðíº 0 áîë ¿ðãýëæèëñýí õ¿ëýýí àâàëòûã çºâøººðºõã¿é Áèò3: ÀDDEN – Õàÿãèéí èëð¿¿ëýëòèéã çºâøººðºõ 1 áîë Õàÿãèéí èëð¿¿ëýëòèéã çºâøººðíº 0 áîë Õàÿãèéí èëð¿¿ëýëòèéã çºâøººðºõã¿é Áèò2: FERR – ºãºãäºëèéí àëäàà 1 áîë ºãºãäºë àëäààòàé 0 áîë ºãºãäºë àëäààã¿é Áèò1: OERR – Ä¿¿ðãýëòèéí àëäàà 1 áîë Ä¿¿ðãýëòèéí àëäààòàé 0 áîë Ä¿¿ðãýëòèéí àëäààã¿é Áèò0: Rx9D – ªãºãäºëèéí 9 äýõ áèò Ñ

õýë

äýýð

áè÷èæ

áàéõ

¿åä

äýýðõ

õî¸ð

ðåãèñòðò

õàíäàõ

øààðäëàãàã¿é þì. Á¿õ ç¿éëèéã ïðîãðàìûí êîìïàÿëàð íü ã¿éöýòãýæ àñìáëåéðë¿¿ õºðâ¿¿ëýýä òýíäýýñýý *.hex ôàéëûã ¿¿ñãýäýã. Õ¿ñíýãò 4. ªãºãäºë äàìæóóëàõ õóðäíû òîîöîî SYNC

BRGH = 0 (Áàãà õóðä)

BRGH = 1 (ªíäºð õóðä)

39

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

0

Àñèíõðîí – õóðä = Fosc/(64(x+1))

1

Õóðä = Fosc/(16(x+1))

Cèíõðîí – õóðä = Fosc/(4(x+1)) Ýíä õ íü SPBRG-í óòãà (0 .. 255)

PIC àøèãëàæ áàéõ ¿åä öóâàà ïîðòûí õóðäûã 115200-ð òîãòîîõûí òóëä õàìãèéí áàãàäàà 1.8432ÌHz êâàðö òàâèõ õýðýãòýé õàðèí Àtmel89C52 àøèãëàæ áàéõ ¿åä õàìãèéí áàãàäàà 22.1184MHz-èéí êâàðö òàâèõ õýðýãòýé áîëæ áàéíà. Ãýòýë Atmel äýýð õàìãèéí äýýä òàëäàà 24 MHz-èéí êâàðö õýðýãëýæ áîëäîã. Ýíý íü PIC-èéã ñîíãîõ áàñ íýãýí øàëòãààí áîëñîí.

Çóðàã 26. öóâàà äàìæóóëàëòûí áëîê äèàãðàìì

40

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 27. öóâàà äàìæóóëàëòûí õóãàöààíû äèàãðàìì

Çóðàã28. Õ¿ëýýí àâàëòûí áëîê äèàãðàìì

Çóðàã 29. Õ¿ëýýí àâàëòûí õóãàöààíû äèàãðàìì

4.5 74LS245 ã¿éäýë ºñã¿¿ð 41

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

NOKIA 3310 ãàð óòàñíààñ ãàð÷ áàéãàà äàìæóóëàõ øóãàì íü ºíäºð òºâøèí人 +2.8 áàéäàã. Òèéìýýñ ýíý øóãàì äýýð 74LS245 òàâüæ ã¿éäëèéã ºñãºí òºâ óäèðäëàãûí áëîêðóó îðóóëñàí. 74LS245-ûí òºâøèíèé øèæèëòèéí õöãàöàà 20íñ áàéäàã áà íýã ñåêóíäýä 50 ñàÿ øèëæèëò õèéäýã ãýñýí ¿ã. Ýíý íü öóâàà äàìæóóëàëòûí õóðä 115200 áèò/ñ –ààñ õàâüã¿é èë¿¿ áàéãàà òóë ñèñòåìèéí öóâàà äàìæóóëàëòàä ñààä

ó÷ðóóëàõã¿é

àæèëëàæ

÷àäíà.

74LS245-ûí

ºãºãäëèéí

õ¿ñíýãòèéã õàâñðàëò3-ààñ õàðíà óó.

42

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

5. Òºãñºëòèéí àæëûí òºñëèéí õýñýã

5.1.

Á¿òöèéí ñõåì, ñèñòåìèéí ¿éë÷èëãýý.

Èëð¿¿ëýã÷

Êîíòðîëë¸ð PIC18F452 RX

TX

TX

RX

MAX232-îîð êîìïüþòåðëóó äàìæóóëàõ

Nokia 3310 FBUS

Çóðàã 30. Ñèñòåìèéí á¿òöèéí ñõåì Á¿òöèéí ñõåìèéí òàéëáàð: Ñèñòåìèéã íàéìàí èëð¿¿ëýã÷òýé õèéñýí áà ºðãºæ¿¿ëæ 24 ìýäð¿¿ð, èëð¿¿ëýã÷ òàâüæ áîëíî. Èëð¿¿ëýã÷ýýñ

43

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

äîõèîíóóä ïàðàëëåëààð èðíý. Òýäãýýðèéí äóíä àëü íýãýýñ ºíäºð òºâøèí îðæ èðýõýä á¿õ ìýäð¿¿ðèéí óòãûã àâ÷ òîîðóó õºðâ¿¿ëýýä êîäëîæ ïðîòîêîëä óãñðàí çóðâàñûã èëãýýíý. Èëð¿¿ëýã÷ á¿ðèéí ìýäýýëëèé㠺㿿ëáýðýýð èëýðõèéëýýã¿éí ó÷èð áîë îëîí æèæèã ìýäýýëýë ÿâóóëæ íýãæ ¿ðýõ, õóãàöàà àëäàõààñ çàéëñõèéæ áàéãàà þì. Èëð¿¿ëýã÷èéí óòãà ººð÷èëºãäºõ á¿ðò äàõèí çóðâàñ ÿâóóëàõ áºãººä á¿ãä íàì òºâøèíä îðñîí ¿åä çóðâàñ èëãýýõýý çîãñîîíî. Çóðâàñ èëãýýõ äóãààð áóþó ýçíèé óòàñíû äóãààðûã êîíòðîëë¸ðò øàðæ ºãíº. Ñèñòåì á¿õýëäýý +5 òýæýýë õýðýãëýíý. Êîíòðîëë¸ð òóõàéí àãøèíä ÿìàð ôóíêö ã¿éöýòãýæ áàéãààã õàâòàí äýýðõ 3 ãýðëýí äèîäîîð èëýðõèéëæ áàéíà. Ñèñòåìä íýìýëòýýð òàâüñàí ÌÀÕ232 íü ñõåìèéã êîìïüþòåðòýé ñåðèàëààð õîëáîæ àæèëëàãààã òåñòëýõýä çîðèóëàãäàíà. Õàðèí êîíòðîëë¸ðûã Nokia 3310-ûí FBUS-ûã àøèãëàí õîëáîíî.

5.2 Òåõíèêèéí õýñýã Ýíýõ¿¿ àæëûí õ¿ðýýíä äîõèîëëûí ñèñòåìèéí çàãâàðûã ãàðãàæ áîäèò ¿ð ä¿í õàðóóëàõûã çîðèñîí. Ýíä àíõààðàõ õýäýí ç¿éëñèéã äóðäàõ õýðýãòýé: •

Ñõåìèéã óãñðàõäàà àëäàà ãàðãàõã¿é áàéõ

•

Îðîëò ãàðàëòûí ïîðòóóä, ñõåìèéí òýæýýëèéã íàéäâàðòàé áàò áºõ õîëáîõ.

•

Ñèñòåìèéã

àñààñíû

äàðàà

õààëãàíû

ãàäíààñ

èäýâõæ¿¿ëäýã íóóö òîâ÷ëóóð õèéõ.

44

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 31. Óòàñíû öóâàà äàìæóóëàëòûã õîëáîõ êàáåëü

5.2.1 Çàð÷èìûí ñõåì

Çóðàã 32. Ñèñòåìèéí çàð÷èìûí ñõåì Çàð÷èìûí ñõåìèéí òàéëáàð: •

Nokia3310 ãàð óòàñíû ñåðèàë ïîðòíû äàìæóóëàõ øóãàì íü ºíäºð òºâøèí人 +2.8 ãàðãàäàã. ¯¿íèéã PIC18F452 äýýð ºíäºð òºâøèí èðëýý ãýæ òàíèõã¿é áàéñàíààñ ñåðèàë ïîðò äýýð 74LS245 ºñã¿¿ð òàâüæ ã¿éäëèéã èõýñãýñýí.

•

Led 1-3 –ð ñèñòåìèéí òºëºâèéã èëòãýæ áàéíà.

•

ÌÀÕ232 íü ñõåìèéã êîìïüþòåðòýé õîëáîæ àæèëëàãààã øàëãàõ, ºãºãäºë îðóóëàõ ¿¿ðýãòýé.

•

PIC18F452 íü òºâ óäèðäëàãûí áëîêûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ áàéíà.

•

8ø ò¿ëõ¿¿ðíèé îðîíä èëð¿¿ëýã÷¿¿äèéã õîëáîíî.

•

Nokia

3310

ãýñýí

øóãàì

äýýð

óòàñíûõàà

FBUS

ò¿ãýýã¿¿ðèéã õîëáîíî. Cõåìä îðîëöîõ ýëåìåíòèéí æàãñààëò òýäãýýðèéí ¿íèéã õàâñðàëòààñ õàðíà óó.

5.2.2 Òîîöîî Öàõèëãààí çàðöóóëàëò: Ñèñòåì á¿õýëäýý 2.4Âò ÷àäàëòàé. Õýðýâ áàéíãà àñààëòòàé áàéíà ãýâýë: 45

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

ªäºðò

2.4Âò*24öàã = 57.6 Âò.ö

Ñàðä 57.6 Âò.ö * 30 ºäºð = 1.728 ÊÂò.öàã Öàõèëãààí çàðöóóëíà. 5–èéí 10%-èéí àëäàãäàëòàé òðàíñôîðìàòîð àøèãëàäàã ãýâýë: Ñàðä

1.728 + 1.728*(10/100) = 1.9ÊÂò.öàã

Öàõèëãààí çàðöóóëíà. Èëð¿¿ëýã÷èéí ýñýðã¿¿öýë: èëð¿¿ëýã÷èéã îðëóóëàí òàâüñàí ò¿ëõ¿¿ð¿¿ä íü áîäèò áàéäàë äýýð òºâ óäèðäëàãûí áëîêîîñ äîð õàÿæ 56ì çàéä õààëãà, öîíõîíóóä äýýð áàéðëàõ þì. Èéì òîõèîëäîëä óòàñíû ýñýðã¿¿öýë

íýìýãäýæ

äîõèîã

àæèëëàãààíä

ººð÷èëºëò

ýñýðã¿¿öýë,

èëð¿¿ëýã÷èéí

ñóëðóóëàõ

îðóóëäàã. óòàñíû

çýðýã

Èëð¿¿ëýã÷

ñèñòåìèéí

äýýð

ýñýðã¿¿öëýýñ

òàâèõ õàìààð÷

êîíòðîëë¸ðûí îðîëòîí äýýð ÿíç á¿ðèéí òºâøèí î÷èíî.

Çóðàã 33. èëð¿¿ëýã÷èéí õîëáîëòûí ñõåì Ýíý òºâøèíèéã áîäîæ ãàðãàâàë: Uout = 5* Rdet/(R1 + Rdet); Rdet – èëð¿¿ëýã÷èéí ýñýðã¿¿öýë. Õýðýâ èëð¿¿ëýã÷ýýñ èðýõ äîõèîã íàì òºâøèí人 2Â-îîñ èõã¿é áàéëãàÿ ãýâýë: Uout = 5* Rdet/(R1 + Rdet); 2B > Uout;

46

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

2B > 5* Rdet/(R1 + Rdet); ¿¿íýýñ: R1/Rdet > 1.5; Ãýñýí õàìààðàëòàé áàéõ ¸ñòîé. Õàðèí ºíäºð òºâøèí人 ºíäºð ýñýðã¿¿öëèéí ãîðèìä îðîõ òóë óòàñíû ýñýðã¿¿öëýýñ ¿ë õàìààðíà. 5.3 Ïðîãðàìûí õýñýã Ñèñòåìèéí ïðîãðàìûã Ñ õýë äýýð áè÷ñýí. Ñ äýýð áè÷èõýä àëäàà ãàðàõ ìàãàäëàë áàãàòàé áàéäàã áà òîì õýìæýýíèé ïðîãðàì áè÷èõýä çîõèîí áàéãóóëàëò ñàéòàé îéëãîõîä äºõºìòýé áîëäîã.

5.3.1 Ïðîãðàìûí åðºíõèé àëãîðèòì

47

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

Çóðàã 34. òºâ óäèðëàãûí áëîêûí ïðîãðàìûí àëãîðèòì Ïðîãðàìûí àëãîðèòìûí òàéëáàð: •

Ýõ ôóíêö äîòîðîî ïîðòûíõîî óòãûã øàëãàæ áàéíà.

•

Äîõèî èðñýí áîë b ïîðòûíõîî óòãûã àâ÷ áèò áèòýýð íü çàäàëààä ASCII-ä øèëæ¿¿ëíý.

•

ÀSCII-ä

øèëæ¿¿ëñýí ìýäýýëëýý çóðâàñ

êîäëîõ àëãîðèòìýýð

õºðâ¿¿ëíý. Ïðîãðàì äîòîðîî ÿâóóëàõ çóðâàñûí ïðîòîêîëûí åðºíõèé áèåèéã øàðæ ºãñºí. •

Ìýäýýëëèéã ïðîòîêîë äîòîð óãñàð÷, äàðààëëûí äóãààðûã òàâèàä øàëãàõ êîäûã áîäîæ ãàðãàíà.

•

Óãñàðñàí ïðîòîêîëîî öóâàà ïîðòîîð ãóðâàí óäàà ÿâóóëíà.

•

Äàõèí èëð¿¿ëýã÷èéí óòãà ººð÷èëºãäºõèéã õ¿ëýýíý.

Ïðîãðàìûí á¿ðýí êîäûã õàâñðàëò2 îîñ õàðíà óó.

48

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

6.

Ä¿ãíýëò

Ýíý òºãñºëòèéí àæèëààð õàðóóë õàìãààëàëòã¿é, õ¿í î÷äîãã¿é áàéðëàëûí ìýäýýëëèéã öàã àëäàõã¿éãýýð, õÿìä ºðòºã çàðäàëààð õÿíàæ áàéõûã çîðèëîî. Óã ñèñòåìèéã çààâàë õóëãàé÷ààñ õàìãààëàõ áèø, á¿ðýí àâòîìàò ñèñòåìèéí òºëºâèéã õÿíàõ, öàã àãààðûí ìýäýý äàìæóóëàõ çýðýã ººð ÿìàð ÷ çîðèëãîîð àøèãëàæ áîëîõ þì. Ìîáèêîì êîìïàíèé à÷ààëàë ¿å ¿å õýòýð÷ çóðâàñ èëãýýõýä óäàõ òîõèîëäîë ãàðäàã. Õýðýâ öààøèä èéì áàéäàë èõýñâýë òóñ êîìïàíèòàé ãýðýý õèéæ óðüòàìæ ºíäºðòýé, òóñãàé äóãààð àâàõ àðãààð ýíý õ¿íäðýëèéã øèéäâýðëýõ õýðýãòýé. Ýíýõ¿¿ àæèëûã öààøèä õºãæ¿¿ëâýë öààøèä íèéãýìä õýðýãòýé ç¿éë áîëîí àøèãëàãäàíà ãýäýãò íàéäàæ áàéíà.

49

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

7. Àøèãëàñàí ìàòåðèàëûí æàãñààëò 1.Ñ.Áîëäáàÿð-ûí äèïëîìûí àæèë “GSM óäèðäëàãàòàé ìýäýýëëèéí ñàìáàð”

1999 îí

2.Ý.Ìàæèãñ¿ðýí “Êîìïüþòåðèéí çîõèîí áàéãóóëàëò àññåìáëåð”1975 îí

Àøèãëàñàí âåá ñàéò 1.www.gsmworld.com 2.www.microchip.com 3.www.alldatasheets.com 4.www.embedtronics.com

50

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

8. Õàâñðàëò 8.1 Õàâñðàëò1 - PIC18F4X2 áëîê äèàãðàìì

PIC18F4X2 õºëèéí òàéëáàð

51

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

8.2 Õàâñðàëò2 - Ïðîãðàìûí á¿ðýí êîä #include "D:\AMARAA'S.DIR\DIP.H" #use rs232(baud=115200, xmit=PIN_C6, rcv=PIN_C7,errors) int rbuf, RMSi=0, MSG_LEN_I=0, SEQ_NUM=0x42, NUM, MSG_LEN, ok = 0; int8 word[7]={0}; int8 SMS[60]={ 0x1E, 0x00, 0x0C, 0x02, 0x00, 0x33, 0x00, 0x01, 0x00, 0x01, 0x02, 0x00, 0x07, 0x91, 0x79, 0x96, 0x09, 0x00, 0x30, 0xF0, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x11, 0x00, 0x00, 0x00, 0x08, 0x08, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0X31, 0X18,

0x81, 0x99, 0x41, 0x66, 0x98,

0x00, 0xFF, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0x00, 0X0C, 0X06, 0X83, 0XC1, 0X62, 0x01, 0x41, 0x00,

0x8B, 0x10}; int8 HWSW[16]={0x1E, 0x00, 0x0C, 0xD1, 0x00, 0x07, 0x00, 0x01, 0x00, 0x03, 0x00, 0x01, 0x60, 0x00, 0x72, 0xD5}; void packer() { if(input(pin_b7) == 1) word[0] = 0x31; else word[0] = 0x30; if(input(pin_b6) == 1) bit_set(word[0], 7); else bit_clear(word[0], 7); if(input(pin_b5) == 1) word[1]=0x58; else word[1]=0x18; if(input(pin_b4) == 1) word[2]=0x2C; else word[2]=0x0C; if(input(pin_b3) == 1) word[3]=0x16; else word[3]=0x06; if(input(pin_b2) == 1) word[4]=0x8B; else word[4]=0x83; if(input(pin_b1) == 1) word[5]=0xC5; else word[5]=0xC1; if(input(pin_b0) == 1) word[6]=0x62; else word[6]=0x60; } void checksum() { int i, evensum=0, oddsum=0; for(i=0; i<=56; i++) { evensum = evensum ^ SMS[i]; oddsum = oddsum ^ SMS[i+1]; i++; } SMS[58] = evensum; SMS[59] = oddsum;

52

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ } void sendhwsw() { int j, i; output_a(0x01); for(j=0; j<2; j++) { for(i=0; i<16; i++) putc(HWSW[i]); delay_ms(1000); } output_a(0x00); } void send() { int j, i; output_a(0x02); sendhwsw(); delay_ms(5000); for(j=0; j<3; j++) { for(i=0; i<60; i++) putc(SMS[i]); delay_ms(1000); } output_a(0x00); } void portb() { int i, status=0; output_a(0x07); delay_ms(1000); status = input_b(); packer(); for(i=0; i<=6; i++) { SMS[48+i]=word[0+i];

53

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ } SMS[56]=SEQ_NUM+1; if(SMS[56] >= 0x47 && SMS[56] <= 0x40) SMS[56] = 0x42; checksum(); send(); while(status == input_b()) status = status; output_a(0x00); } #INT_RDA void serial() { output_a(0x02); rbuf = getc(); if(rbuf == 0x1e && ok == 0) ok = 1; output_a(0x00); delay_ms(10000); if(rbuf == 0x0c && ok == 1) ok = 2; output_a(0x00); if(rbuf == 0x00 && ok == 2) ok = 3; output_a(0x00); if(ok == 3) { if(rmsi == 4)

msg_len = rbuf;

if(msg_len_i == msg_len+4) { num = rbuf; IF(num <= 0X47 && num >= 0X40) SEQ_NUM = NUM; else SEQ_NUM = SEQ_NUM; SMS[56]=SEQ_NUM+1; if(SEQ_NUM == 0x47) SEQ_NUM = 0x3f; msg_len_i = msg_len = rmsi = ok = 0; } msg_len_i++; rmsi++;

54

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ output_a(0x00); } } void main() { set_tris_b(0xff); set_tris_a(0x00); set_tris_c(0x80); set_tris_d(0x00); set_tris_e(0x00); setup_adc_ports(NO_ANALOGS); setup_adc(ADC_OFF); setup_psp(PSP_DISABLED); setup_spi(FALSE); setup_wdt(WDT_OFF); setup_counters(RTCC_INTERNAL,RTCC_DIV_1); setup_timer_0(RTCC_INTERNAL); setup_timer_1(T1_DISABLED); setup_timer_2(T2_DISABLED,0,1); setup_timer_3(T3_DISABLED|T3_DIV_BY_1); enable_interrupts(GLOBAL); enable_interrupts(INT_RDA); sendhwsw(); while(1) { if (input_b() != 0x00)

portb();

output_a(0x04); delay_ms(500); output_a(0x00); delay_ms(500); } }

55

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

8.3 Õàâñðàëò3 – 74LS245 ñõåìèéí ºãºãäëèéí õ¿ñíýãò

8.4 Õàâñðàëò 4 Òºãñºëòèéí àæëûí ñàíõ¿¿ãèéí òîîöîî ä.ä

Íýð

4M AX 232 120 002 000 PIC 18F Õàâòàí 452 115 000 250 037 4LS 245 150 050

Øèðõýã

Íýãæèéí ¿íý

Íèéò ¿íý

1

2000

2000

56

Àëñëàãäñàí îáüåêòèéí ìýäýýëëèéã GSM àøèãëàí õÿíàõ

01 1

5

50 0

2

57