Dalail al-Khairat amalan selawat ulama berpengaruh Bersama Wan Mohd Shaghir Abdullah SEJAK beratus-ratus tahun lalu, seluruh dunia Islam mengenal sebuah kitab yang diamalkan selepas al-Quran ialah Shalawat Dalail al-Khairat. Di dunia Melayu selawat itu mempunyai sejarah tersendiri. Di antara pengamalnya ialah pahlawan Melayu Raja Haji asy-Syahid fi Sabilillah. Raja Ali Haji menceritakan dalam Tuhfah an-Nafis bahawa sewaktu Raja Haji berperang melawan Belanda di Melaka dengan pedang yang terhunus di tangan kanannya dan selawat Dalail al-Khairat berada di tangan kirinya. Pada kesempatan ini yang dibicarakan adalah manuskrip mengenai selawat itu yang ditulis oleh ulama dunia Melayu di antaranya Khathib 'Abdullah 'Arifin Jawi, Bugis Wajo'. Tarikh selesai penulisan pada malam Ahad, 13 Rabiulakhir 1306/18 Disember 1888, pada masa pemerintahan Sultan as-Saiyid asy-Syarif Yusuf, Sultan di Kerajaan Pontianak. Kandungannya adalah kitab amalan selawat atas Nabi Muhammad SAW yang berasal dari al-'Alim al-'Allamah asy-Syarif Abi 'Abdullah Muhammad bin Sulaiman al-Jazuli asSamlali al-Hasani (meninggal dunia 870 hijrah/1465). Hanya empat halaman ada tulisan Melayu/Jawi iaitu pada bahagian tepinya. Tulisan Melayu/Jawi adalah syarah doa Nabi yang ada pada bahagian awal manuskrip ini. Selain itu, keseluruhan selawat ditulis dengan tulisan indah yang dilengkapi dengan pelbagai ilustrasi menarik. Setelah selawat, disambung dengan pelbagai doa. Di antara doa yang dibicarakan, ada yang nadir yang tidak dijumpai daripada manuskrip selainnya. Ilustrasi pada halaman pertama dan kedua pada bahagian selawat dapat dipecahkan kepada tiga bahagian. Bahagian atas dalam bentuk kuntum bunga yang belum mekar. Pada bahagian tepi kanan, kiri, atas dan bawah ada kelopak bunga. Ilustrasi ini adalah bercorak abstrak. Jika ditafsirkan, mengandungi makna bahawa keharuman bunga ialah semua yang baik-baik. Nabi Muhammad adalah sumber segala keharuman atau kebaikan itu. Empat kelopak berdamping dengan keharuman bunga ialah empat sahabat iaitu Saidina Abu Bakar ashShiddiq, Saiidina Umar, Saidina 'Utsman dan Saidina Ali. Di bawah kuntum bunga dilukis lagi ilustrasi dalam bentuk segi tiga. Di dalamnya ditempatkan lingkaran dedaun berwarna merah, sementara tanahnya berwarna putih. Warna hijau muda pula menghiasi pada sisi bahagian atas. Ilustrasi digandingkan dengan lukisan di bawahnya sekitar dua sentimeter. Dedaun diperindah dengan warna kuning muda. Dua garis atas dan bawah digunakan warna hijau muda. Kitab selawat versi yang dibicarakan ini diklasifikasi sebagai �nadir� atau �langka�, terutama ditinjau dari bentuk khat ada tiga warna iaitu hitam, merah dan kuning. Warna yang digunakan pada ilustrasi lebih daripada tiga warna, termasuk putih dan hijau. Setelah khatam selawat Dalail al-Khairat diiringi dengan pelbagai doa. Pada akhir Hizib an-Nawawi, ada dicatatkan nama guru penulisnya iaitu Syeikh Ahmad adDimyathi tsumma al-Makki. Mengenai doa lain, penyalin menyebut gurunya pula Syeikh az-Zawawi (maksudnya Saiyid 'Abdullah az-Zawawi), menerimanya daripada syeikhnya Syeikh al-Mushlihi, berasal daripada al-Bazzar. Saiyid 'Abdullah az-Zawawi adalah ulama besar pernah menjadi Mufti Mazhab Syafie di Makkah. Beliau termasuk guru bagi ulama dunia
Melayu yang belajar di Makkah pada zamannya. Selanjutnya ulama keturunan Nabi Muhammad itu pernah menjadi Mufti di Kerajaan Pontianak. Salah seorang cucunya iaitu Saiyid Yusuf az-Zawawi pernah menjadi Mufti Kerajaan Negeri Terengganu (sekitar tahun 1970-an). Sekian banyak versi selawat Dalail al-Khairat yang pernah disalin oleh ulama dunia Melayu, hanya sebuah ada gantungan makna dalam bahasa Melayu. Manuskrip selawat terjemahan Melayu ini adalah atas usaha Syarif Ibrahim bin 'Utsman bin 'Alawi bin 'Abdur Rahman al-'Aidrus. Penulisannya selesai di Pontianak pada 12 Rabiulawal 1315/14 Ogos 1897. Awal penulisan yang termaktub dalam manuskrip versi ini diperkenalkan sanad penerimaan daripada seorang guru kepada guru yang lain hingga sampai kepada orang pertama penyusun dan pengamal selawat Dalail al-Khairat iaitu al-'Alim al-'Allamah asy-Syarif Abi 'Abdullah Muhammad bin Sulaiman al-Jazuli as-Samlali al-Hasani. Guru bagi penterjemah (Syarif Ibrahim bin 'Utsman al-'Aidrus) ialah Saiyid Muhammad bin Saiyid Ibrahim ibni al-Marhum al-'Allamah Ridhwan dan seterusnya hingga akhir sanad. Saiyid Muhammad bin Saiyid Ibrahim ialah sepupu Saiyid Muhammad Amin bin Saiyid Ahmad bin al-'Allamah as-Saiyid Ridhwan al-Madani (lahir di Madinah pada 1252 hijrah/1836, meninggal dunia 1329 hijrah/1911).