खाड ी मुल ु क अनतग ग त साउद ी अरेिि या मा सू चना
तथ ा
सं चार को
अिसथ ा ।
सागरश े ष परापुब ग काल दे खी नै मािनसहर एक ठाउँ ंंबाट अको ठाउँ मा जाने कम जारी छ ।
तयसै गरी ििििनन बहनामा ििदे श जाने नेपालीहर पिन कम छै नन ् । गिरििको रे खामुनी
रहे का नेपालीहरका गचछ अनुसार बैदेिशक रोजगारीको लािग खाडी मुलुकहर एक महतिपुणग गनतबय सथान हो । िौगोलीक दििकोणले हे ने हो िने पिन खाडी दे शहर मधये
साउदी अरे ििया केतफलको आधारमा सबै िनदा ठू लो केतफल ओगटे को दे श हो । यहाँ किहले दे िख नेपालीहर रोजगारीको लागी आउन थालेको िनने रे कडग निएता पिन सन २००२
२००३
दे खी
नेपालीहरको
चाप
बढे को
पाईनछ
।
खाडी मुलुकहरमा यित नै नेपालीहरले आफनो पिरशम बेचीरहे का छन ् ििन एकीन गनग
नसिकयता पिन साउदी अरे िियामा किरि ४ लाख ५० हजारको हाराहरीमा नेपालीहर रहे को अनुमान गिरनछ ततकालीन सरकारले नेपाली मिहलाहरलाई खाडी केतमा बैदेिशक
रोजगारीको लागी पठाउन बनदे ज लगाए पिन िारत तथा बंगलादे शको बाटो हुदै यी दे शहरमा आईपुगेका किरब ५० हजारको हाराहारीमा नेपाली िददी बिहनीहर रहे को अनुमान गन
ग
सिकनछ
।
नेपाल सरकारको बैदेिशक रोजगार समबनधी ठोस िनती िनयम नहुनु िसथर सरकार नहुनु केही
मयान पािरहरको
लापिािगह
सटाफको
किमले
गदा ग एमबेसीको
िढला
सुसती
कामदारहरको अनुिबको कमी िशकाको कमजोरी नेपालमा गरे को समझौता यहाँ लागु नहुनु कमपनीले बेलामा तलब निदनु दे शमा असमान पिरिसथतीहुनु आदीले गदा ग कमपनी
छाडी िागेर काम गने नेपालीहरको संखया साउदी अरे िियामा किरब अिस हजार नाघी सकेको छ । यस समसयालाई बेलैमा समबनधीत िनकायले धयान निदने हो िने िििशयमा यसले
ििकराल
रप निलएला
िनन
सिकनन
।
२००३ िनदा पिहले खाडीराषहर मधय साउदी अरे िियामा सुचना तथा संचारको लागी
िरयादबाट एक दइ ु ओटा सापािहक पितका र दमामबाट एक मािसक पतीका िनसकनथयो िनदा फरक नपलाग । सुचना तथा संचारको मुखय शोत िनेकै टे लीफोन िचठी पत तथा िि
िि सी नेपाली सेिा िथयो । अिहले यहाँ समयले फडको मारी सकेको छ । यस दे शमा अिहले सुचना तथा संचारको लागी ििििनन माधयमहर िैसकेको छ । तर यस दे शको आपनै कानुन र िरितिथती िएकोले िय सबै गन ग यहाँ छुट छै न । जब मािनसहरमा
चेतना बढदै गयो समसयाहर िदन पितदीन बढदै गए तब ित समसयाहरलाई समाधान र आ-आपना िजलला तथा केतहरको समसया तथा िेटघाटको लागी र आपत ििपत परे को बेलामा सहयोग गनक ग ो लागी िनेर यहाँ ििििनन संघ संगठन समपकग माचहर
नखोलीएका होईनन ् । तर यस दे शको िनयम कानुन िनदा बािहर रहे र जोिखम पुणग तिरकाले काम
गिर
रहनु
परे को
छ
।
यी दे शहरमा अिहले नेपालीहर ििितने कम िदन पितिदन बढदो छ र मिहलाहरको पिन
ििगत केही िषग यता यहाँ आउने कम तीब छ । खाडी राषहर साउदी अरब कतार यू।ए।ई बहराईन कुिेत ईरान आिदमधयेमा सबैिनदा धेरै नेपालीहर साउदी अरबमा रहे का छन ् ।
आिधकािरक तथयाङक निए पिन लगिग ४ लाख ५० हजारको हाराहारीमा नेपालीहर िैदेिशक रोजगारीको लािग साउदी अरब आएका छन ् िने किरब २ लाखको हाराहारीमा नेपालीहर कतारमा छन ् तयसैगरी किरब १ लाख ५० हजारको हाराहारीमा यू।ए।ईमा नेपालीहर
कायरगत
छन ्
।
ििगत केही िषग पिहला पिासमा नेपाली सूचनाको माधयम िनेको केिल िि।िि।सी नेपाली सेिालाई मात ििशसनीय माधयम िलन सिकनथयो तर अिहले िबसतारै नेपाली सूचनाको
माधययले फडको मारे को छ । साउदी अरे िियामा नेपाली पतपितका पढन तयित मातमा पाईदै न । यहाँ किहले दे खी पतपितका आउन थालेको हो तयसको रे कडग छै न । तर नेपालमा पकासीत हुने पाय सबै मासीक पतपितकाहर यहाँ गोपय रपमा पाईनछ । अनय
दे शहरमा जसरी खुलामखुलला साउदी अरे िियामा बेच ििखन गन ग बनदे जछ । साउदी अरे िियामा अिहले सबै िनदा बढी पढने मासीक पितकाहर मधये एक ऐकयबदाता हो । यो पितका सन २००५ बाट सागर शष े को सिकं्रयतामा साउदी अरे ििया पबेश गरे को हो ।
पिासबाट पत पितकाहर पकाशन गनु ग अिसय पिन सिजलो छै न । कमपनीको कामको बािजुद बचेको समयलाई सदप ग ो लािग र पतकािरता केतमा रिच िएका ु योग गनक नेपालीहरले साउदी अरे िियाबाट पिहले नेपाली माच मािसक रपमा पकासन हुनथयो यसको िनदे शक शी तुलसी राम सुबेदी हुनुहुनथयो । १३/१४ अंक पकाशन पिछ यसको पकाशन
बनद िएको छ । तयसै गरी िरयाद बाट बासट बुधबार नेपाल सपािहक िनने ३/४ ओटा सपािहक पितका पकाशन िई रहे को छ । केही पितका ििििध कारणले गदा ग अिहले बनद
िएको छ । खोटाङग पिासी सेिा समाजले पिासी डाईजेि िनने मयागेजीन तैमासीक रपमा िनकाली रहे कोमा अिकले बनद िएको छ िने तमु धीं साउदी अरे िियाले पिन आफनो
मुख
पत बेलाबेलामा
िनकाली
रहे काछन
।
२००३ बाट सागर शष े को िनदे शन तथा खेम नाथ पौडे लको समपादनमा पकासीत चौतारी खबर
पािकक
पितका
पिासी
नेपालीहर
ििशेष गरी
साउदी
अरे िियाका
आपाबासी
नेपालीहरको लागी िाजयाङगको चौतारी नै ियो । जुन पितका अिहले िचजकुमार शष े को पधान समपादकतिमा पकाशन िई रहे को छ । समगमा िननु पदा ग साउदी अरबमा
सुचनाकामाधयमले गित िलएको पिन लगिग तयिह समय दे िखनै हुनुपदग छ । तयो िनदा
पिहला साउदीबाट अनलाईन पितकाहर साचालनमा िथएनन ् िनदा फरक नपला ग र
अनलाईन पितकाहर साथै अनय पत पितकाहरमा खाडीराषहर बाट समाचार समपें्रसण गने समाचारदाताहरको पिन अिािनै िथयो । अिहले पतकािरता केतमा दकतापाप बयििहर पिन बैदेिशक रोजगारमा आउन थालेपिछ यो हदै समम अनतय िएको छ ।
सूचनाको माधययमले सबैिनदा िछटो फडको मान ग सफल िएको खाडी दे शहरमा कतार जहाँबाट सापािहकरपमा राजधानी र कािनतपुर कतार संसकरण िनरनतर छािपनछ तयसतै
कतारबाटनै नेपालकतार डट कम ् पिन गलफ दे शहरमा अनलाई पितकामा सायद पिहलो नै हुनुपदग छ
।
तयसतै गरे र साउदी अरबले पिन सूचनाकामाधयममा छोटो समयमा सगरमाथाको चुचुरोमा पुगन सफल िएको कुरामा दई ु मत नहोला । साउदी अरबबाट सन ्
2005
26-Dec-
बाट समपूण ग पिासी नेपालीहरको लािग िनेर पिासी नेपाली डट कम
www.prabasinepali.com सागर शष े को पहलमा साचालनमा आयो । अिहले पिन यसले िनरनतर तयसतै
सतय
सन
तथय
पिासी
समाचारहरलाई
2006/8/1 दे िख
पकाशनमा
लयाईराखेको
छ।
साउदी अरबबाट अको अनलाई पितकानेपालअरब डट
कम ् www.nepalarab.com िचज कुमार शष े को पहलमा संचालनमा आयो । सिै खाडी
राषका नेपालीहरलाई लिकत गिर शुरिात गिरएको यो अनलाईन पितका ििगतदे िख ितम ग ानमा आइपुगदा खाडीका नेपालीहर लगायत ििशकै आपिासी नेपालीहरको जमघटको सथलमा रपानतिरत िएको छ । अझै पिन यो अनलाईन पितकालाई वयािसाियक िनाउँ न
नसिकएको हुँदा सिै नेपालीहरको सहयोग अपिरहाय ग िएको कुरा यस अनलाईनका संसथापक÷पधानसमपादक
08 Jan 2009
िचजकुमार
दे खी पुण ग िि
क
शष े
पहाडीको
िताउँ नुहुनछ
पहलमा
।
www.yubabahas.com
साचालनमा आएको छ । जसले केिह हदसमम सुचना आदन पदान गिररहे को छ । अनय
साचारका साधनहरमा ईििजन कािनतपुर ईमेज चयानल नेपाल १ नेपाली टीिी नेपाली टे िलििजन यू।sंे आिद रहे का छन ् । जे जित खाडी राषहरमा सुचनाको मधयायम िएता
पिन ८५ पितशत िनदा बढी आपाबासी नेपालीहर सुचना तथा साचारको केतबाट अझै बाचीत िएको पाईनछ । गलफ दे शहरमा किरब ३ पितशत मात नेपालीहरले ईमेल तथा ईनटरनेटको
पयोग
गरे को
अनुमान
गन
ग
सिकनछ
।
समरण रहोस साउदी अरबबाटनै अिहले किरब १ दजन ग िनदा बढी बयििगत बलग
साईटहर साचालनमा छन ् जसले यहाँका समाचारहर लगायत नेपाली सािहतयलाई टे िा पुर ् याइरहे को
छ
।
खाडी मुलुकहरमा सबैिनदा धेरै नेपाली कायक ग महर हुने दे श यू।ए।ई नै पदग छ । नेपाली
कला संसकृ ितको जगेना ग गदै ििििनन जातीय संघससथाहरले आ-आफनै धम ग संसकृ ितका चाड
पिह ग रमा
ितनै
चाड
पिह ग र
समबनधी कायक ग महर
गने
गरे को
पाईनछ
िने
वयािसाियक रपमा पिन कायक ग महर गरे को पाईनछ । तर साउदी अरे िियामा तयसता सटे ज कायक ग म गन ग बनदे ज छ । तै पिन निलपरासी समपकग माच तथा लुमिीनी समपकग
माच र अनेसास साउदी अरे िियाले साउदी अरे िियामा पिन सटे ज कायक ग म िददै आईरहे को छ । तयसता कायक ग म हरमा साउदी अरे िियाका एमबेसीको पिन उपिसथती रहे को पाईएको
छ । यसता सटे ज कायक ग म गनम ग ा शी कृ षण पसाद शमा ग सुबेदी िदलचन बुढामगर र राजु सैयद अग सथानमा आउदछन । एक पटक साउदी अरे िियाकै ईितहासमा नेपालबाट
कलाकारहर िझकाई िरयादमा दई ग महर साचालन गिरएको ु शो नेपाली संसकृ ितक कायक िथयो
।
ििदे शमा नेपाली पतकािरतालाई िनरनतरता िदनु अित जररी छ तर यहाँको कानुन अनुसार अिधकाँश पतकारहर र अिधकाँश पकािशत पितकाहर अिैधािनक नै छन ् । िोिल यहाँको
सरकारले यी पकािशत पत पितकाहरलाई अिैधािनक रपमा पकाशन गरे को चाल पायो िने यहाँको कानुन अनुसार सजायँ िोगनु पने हुनछ । तसथ ग यहाँ रहे का र यहाँबाट पकाशन हुने गरे का पितकाहर यहाँको सरकारी िनकायमा दता ग गनक ग ो लािग पहल गनुग अित
जररत
रहे को दे िखनछ
।
खाडी राषहरमा िदन पित िदन नेपालीहरको चाप बिढरहे को छ र िििषयमा बढी िनदा बढी दक जनशिि िितने अपेका गिरएको छ । जित धेरै नेपालीहरको आगमन ियो
तयित नै धेरै समसयाहर बढने गदग छन ् र तयित नै धेरै सूचनाको माधयमको आिशयकता
पदग छ । यहाँ अनय दे शहरका ििििनन सूचनाका माधयमहर साचालनमा छन ् । िछमेकी
मुलक ु िारतका नागिरकहरले किरि ५ िटा एफ। एम। यू ए इ मा साचालन गिरराखेका छन ् साथै दै िनक पितकाहर पिन पकािशत िइरहे का छन ् । नेपालीहर मात सूचनाको माधयममा केही टाढा रहे का छन ् । अनलाईन पितकाहरसँगैिििषयमा िपं्रिनटङग पितका र एफ।एम। रे िडयोलाई पिन पाथिमकता िदने हो िने िनशय नै नेपालीहर पिन सूचनाको
केतमा अगािड आइसाचार माधयममा रोजगारीको अिसर पाउने िथए । यस ििषयमा समबनधीत नोट केतमा
अिह ले
िनकायले
: लेखक लागी
खाडी
धयान मु लुक
पनुग िई सू चना
एनआरएन
सागरश े ष
िदन
साउदी
आईसीसी
तथा
अतयनत
अरे िियामा साचार
केतमा
जररी
पबे श लागी
िम िडया टासकफो समा
गरेदेखीन ै
दे िखनछ पत कार ीता
पिररह ु िएको
पिन
।
छ ।
हुनुहु न छ
।
[email protected],
[email protected] ई
मेल
फोन नं : ००९६६ ५६२८८९१८४