Concurrentieanalyse Zorgverzekeraars

Concurrentieanalyse De verschillende verzekeraars in Nederland houden zich niet alleen zorgverzekeringen, velen van hen bieden ook schadeverzekeringen en meer aan. In deze concurrentie analyse wordt uitsluitend gekeken naar de Business Unit zorg. Het is voor elke inwoner van Nederland ouder dan 18 jaar bij de wet verplicht om een zorgverzekering af te sluiten. Er wordt onder zorgverzekeraars op verschillende niveaus geconcurreerd; op product category niveau en op product form niveau. Toch is een zorgverzekering voor de meeste mensen vooral een low-interest product en zijn zorgverzekeringen in de ogen van consument weinig onderscheidend. De keuze voor een zorgverzekering wordt vooral bepaald door prijs en kwaliteit van het pakket. Elk jaar mag de Nederlandse bevolking kiezen voor een nieuwe zorgverzekering, waarbij ook veranderd mag worden van verzekeraar. Dit zorgt elk jaar voor een beweging in de markt, welke wordt gemeten aan de hand de zogenoemde verzekerdenmobiliteit. Dit getal omschrijft hoeveel procent van de verzekerden er in het betreffende jaar zijn gewisseld van zorgverzekeraar. De beweging in de markt is in de periode 2008-2009 nauwelijks afgeweken van het jaar ervoor. De verzekerdenmobiliteit nam wel licht af, van 3,5 procent naar 3 procent. De toename in verzekerdenaantallen is bij UVIT het grootst geweest, met een toename 50.000 verzekerden. Hieruit kan een sterkere mate van stabilisatie in de markt geconcludeerd worden. Dit is met name zichtbaar in vergelijking met de periode 20052006, waarin nog 18 procent van de verzekerden wisselden van verzekeraar. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van het aantal verzekerden weergegeven.1 Figuur 1 Verzekerdenaantallen Zorgverzekeringen 2008-20092 Bedrijf Verzekerden Saldo Verzekerden aantallen 2009 2008-2009 aantallen (in 2008 verzekerde n) Achmea (o.m. Groene 4,7 miljoen + 36.000 4,7 miljoen Land, FBTO, Avéro, Zilveren Kruis en Agis) Univé-VGZ-IZA-Trias 4,3 miljoen + 50.000 4,2 miljoen CZ-Delta Lloyd Ohra 3.340.760 + 16.760 3.324.000 Menzis (Menzis, Confior, 2,1 miljoen - 7.000 1.936.000 Anderzorg, Azivo) De Friesland 503.000 + 3.000 500.100 Zorg en Zekerheid ONVZ DSW ASR verzekeringen (ASR en Amersfoortse) Salland Stad Holland

Saldo 20072008 (in verzekerden) - 9.200 + 35.000 + 27.500 - 14.000

378.000 375.000 355.000 202.000

+9.000 - 25.000 + 11.000 + 15.000

370.000 401.000 342.000 175.000

Geen wijziging + 5.000 - 45.000 + 6.200 + 40.000

90.000 (schatting) 66.000

- 2.000 (schatting) + 3.200

92.000

+ 3.000

Geen wijzging N.B. De getallen tellen niet precies op. Dit komt enerzijds doordat verzekeraars niet altijd de precieze getallen geven en anderzijds doordat er gedurende het jaar ook verzekerden wisselen van verzekeraar.

1

62.500

www.vecozo.nl, 8 februari 2007 Bronnen: AM Nieuws 5 maart 2009, AM nieuws 3 maart 2009, Asuurantie magazine 20 februari 2009, AM Nieuws 9 februari 2009, VB-selectie 5 februari 2009, AM nieuws 5 februari 2009, VB-selectie 4 februari 2009, AM nieuws, 30 januari 2009, Am nieuws 29 januari 2009, Am signalen 20 februari 2008, Am signalen 11 februari 2008, Am signalen 7 februari 2008, Am signalen 6 februari 2008, Am signalen 4 februari 2008, Assurantie magazine 3 februari 2008, 2

Om zorg goedkoop in te kunnen kopen groeperen zorgverzekeraars zich. De vier grootste groepen hebben gezamenlijk 90 procent van de markt in handen. Deze groepen zijn direct elkaars grootste en naaste concurrenten in de markt. Zoals zichtbaar in figuur 2 hebben alleen de twee grootste groepen al een marktaandeel van 57 procent. Figuur 2 Marktaandeel zorgverzekeraars

Afgelopen jaar heeft er een opkomst van low-service verzekeringsproducten plaatsgevonden. Verschillende verzekeraars hebben zich op deze markt gestort met verzekeringen die voornamelijk via internet afgesloten kunnen worden en waarbij de ondersteuning ook voornamelijk via internet plaatsvindt. Enkele zorgverzekeraars richten zich nog niet op deze markt, maar dit is waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd. In onderstaande tabel zijn de verschillende low-service producten weergegeven. Aanbieders van low service producten Maatschappij Product CZ CZ Direct Univé Zekur Menzis Anderzorg Fortis Ditzo Agis TakeCareNow Allianz Allsecur Achmea Inshared SNS Reaal Zelf.nl Delta Lloyd iZio Ohra Online verzekering FBTO Internet zorgverzekering

Start product 2008 2008 2003 2008 2007 2008 2009 2008 2008 2009 2009

Een opvallende ontwikkeling in de markt is de opkomst van zorgsturing die door een aantal verzekeraars wordt aangehouden. In 2006-2007 werd al voorzichtig geëxperimenteerd met dit concept, waarbij voorkeursaanbieders aangewezen werden. In 2008-2009 zijn er verschillende zorgverzekeraars doorgegaan met deze zorgsturing. Het is bijvoorbeeld voor verzekerden mogelijk bij VGZ, Univé en Trias hun verplicht eigen risico terug te verdienen in de bij planbare zorg gebruik maken van een van de door UVIT gecontracteerde ziekenhuizen. Bij Achmea wordt de verzekerde geholpen met de keuze voor een ziekenhuis of arts. Als de verzekerde kiest voor een behandeling in een van de voorkeursziekenhuizen van Achmea, dan krijgen ze daar een bedrag gelijk aan het verplicht eigen risico voor terug. Bij CZ betalen de verzekerden helemaal geen eigen risico indien er gebruik gemaakt wordt van een voorkeursarts. Al deze maatregelen dienen tot het sturen van de klant en daarmee het beheersen van de zorgkosten. Een vergaande vorm van zorgsturing is doorgevoerd met de Zekur-polis van Univé. De zorgverzekering kan alleen via internet worden afgesloten. Vervolgens verloopt alle communicatie en administratie eveneens online. Indien de klanten de richtlijnen van Zekur volgt levert hen dit de goedkoopste zorgverzekering van Nederland op. Mocht de klant een andere keuze maken, dan zal deze een deel van de zorgkosten zelf moeten betalen tot een maximum van € 500,00 per kalenderjaar. Verzekeraar DSW staat op het moment zelfs op het punt het noodlijdende Schiedamse Vlietziekenhuis over te nemen. Hiervoor heeft DSW samen met het personeel en een aantal zorgpartijen een

coöperatie opgericht. Dit is de eerste keer dat een zorgverzekeraar eigendom zal krijgen over een over een ziekenhuis. De belangrijkste eigenschappen van een zorgverzekering zijn voor de klant, zoals eerder genoemd, de prijs en de kwaliteit. Wat de (verplichte) basisverzekering betreft levert dit doorgaans weinig concurrentievoordeel op in deze markt. Zoals figuur 3 laat zien is het verschil in de hoogte van de premies vaak niet significant genoeg om de keuze te bepalen. Met uitzondering van Zekur.nl en Anderzorg begeven de hoogtes van deze premies zich rond de € 90,00 tot € 95,00 per maand. Dit is bij een vrijwillig eigen risico van € 0,00. Ook kwaliteit biedt hier geen onderscheidend vermogen, omdat elke basisverzekering exact hetzelfde biedt. Figuur 3 Premies basisverzekering 2008-2009

Het verschil in prijs en kwaliteit en dus het onderscheidend vermogen wordt vooral bereikt met de aanvullende verzekeringen (Zie figuur 4). Deze aanvullende pakketten worden vaak gericht op verschillende doelgroepen en bieden aanvullende diensten. De prijzen hiervan verschillen per verzekeraar en inhoud van het pakket. Als er wordt gekeken naar de aanvullende pakketten, dan is er qua productontwikkeling de afgelopen campagneperiode niet veel gebeurd. In 2007 en 2008 werden er veel nieuwe pakketten op de markt gezet, maar in 2009 zijn hier geen nieuwe aanvullingen op gekomen. De uitzonderingen hierop zijn Agis en Menzis, welke kopieën hebben gemaakt van IZZ3 werknemers pakketten, om zo te proberen deze markt binnen te komen.

Figuur 4 pakketten en collectiviteiten Maatschappij Doelgroeppakketten Agis

CZ Menzis

3

50 plus polis Jongeren polis Vegapolis Diverse patiëntgroepenpolissen Werknemers in de zorgpolis 50 plus polis CZ Direct (gericht op jongeren) Gezinspolis Jongerenpolis Werknemers in de zorgpolis

Start pakket 2007 2007 2007 2007 2009 2006 2006 2009 1999 2009

IZZ is een zorgverzekeraar voor mensen die werkzaam zijn in de zorgsector (http://www.izz.nl/portaal.htm).

VGZ

Jongerenpolis 2001 50 plus polis 2007 Gezinspolis 2008 ONVZ Geen Ohra Jongerenpolis* 2007 50 plus polis* 2007 Gezinspolis* 2007 Jonge ouders* 2008 Duo’s* 2008 Studenten 2008 Trias 50 plus polis 2007 Univé Zekur (gericht op jongeren) 2008 Zilveren Kruis Geen Salland Kindpolis 2006 Gezinspolis 2006 50 plus polis 2005 Jongeren 2008 * Met name in de communicatie een apart product, vergoedingen wijken slechts op een paar punten af.

Sterktes en zwaktes concurrentie Karakteristieken Klantorientatie Imago Innovatie Kwaliteit Financieel Marktaandeel Merkbekendheid* Merkbekendheid** * **

geholpen spontaan

Univé

Achmea

CZ

Menzis