Compost

jYivk kItnwSk bnwny kI iviD nIm ky bIj kI igir kw Ak~- 5% AwvÜXk swmgRI : nIm ky bIj 5 iklo mlml kw kpVw 2 mItr pwnI 10 iltr bwØtI 1 KVw swbun 75 gRwm bnwny kI iviD :

5 iklo nIm ky bIj ekTTw krky asky bwhrI iClky ko htwkr CwXw my< suKw dy< ] bIjo< ko motw drdrw pwafr bnwkr asy Ek kpVy my< rKkr ksky bWD dy< ] Ab kpVy my< b>Dy es drdry pwafr ko 10 iltr pwnI my< rwqBr 12 G
mwZw AOr apXog kw qrIkw : 1 iltr nIm ky bIj kI igir kw Ak~- 5% ko 10 iltr pwnI my< imlwkr sUX~ kI AØtöwvOXlyt ikrxo< sy bcny ky ilXy Swm ky smX iCVkwv kry< ] qIn idn iCVkwv ky bwd hI Xh pRBwvkrI hogw ] iksI BI bVy kIt s
svo~Ám 10

AwvÜXk swmgRI : • nIm kI pÁIXW 5 iklo • ppIqy kI pÁIXW 2 iklo • sIqwPl kI pÁIXW 2 iklo • k&hyr kI pÁIXW 2 iklo • }e~ kI pÁIXW 2 iklo • ing~u&fI kI pÁIXW 2 iklo • Er
kr<j kI pÁIXW gulbyl kI pÁIXW GwxyrI kI pÁIXW qwjw gobr qwjw go mUZ pwnI 200 iltr kw föm

2 iklo 2 iklo 2 iklo 2 iklo 5 iltr 200 iltr 1

bnwny kI iviD : 200 iltr ky föm my< pwnI fwlkr apro#q ds pRkwr kI pÁIXW asmy< fwl dy< ] esky bwd esmy< 2 iklo qwjw gobr v 5 iltr qwjw gomUZ imlwE< ]

Ab es im#cr ko 21 sy 30 idn qk idn my< km sy km 3 bwr ihlw fulwkr imlwE< ] es im#cr ko km sy km 30 idn KmIr aTny dy< ] 30 idn bwd Xh Ak~ apog ky ilXy qYXwr ho jwqw hY ] Ab es Ak~ ko Cwn ly< ] 2.5 iltr Ak~ 200 iltr pwnI my< imlwkr iksI BI Psl pr Ek EkV my< iCVkw jw skqw hY [

Xh pRBwvSwlI hY : cUsny vwly sBI kIt jYsy EiPf, iQRp, jYisf, sPyd m#KI, cItI AOr kIVo< jYsy symIlUpr, hylIkovrpw, ip
icpkny vwly pIly PNdy : Ek 2 iltr kw KwlI tIn kw fÑbw ly< ] askI bwhrI qrP hwevy pIlw rFqI hY< v eØlI, kIVy mkoVo< ko Kojkr Awhwr bnwqI hY<< ]

aprI sqh ky ilXy qrl Kwd bnwny kI iviD s<jIvk Ek 500 iltr ky bNd föm my< 100-200 iklo gwX kw gobr, 100 iltr gomUZ AOr 500 gRwm guV 300 iltr pwnI my< imlwE< ] ds idn qk esmy< KmIr aTny dy< ] esmy< 20 gunw pwnI imlwkr esy pqlw bnwkr esko AwDy EkV jmIn pr Xw qo imttI pr iCVky< AQvw is
jIvwm÷q gwX kw gobr -10 iklo gomUZ -10 iltr guV -250 gRwm cny, qUAr, mU>g kw Awtw -1 iklo

pwnI

200 iltr

Ek pIpy my< 100 iltr pwnI lykr asmy< 10 iklo gwX kwgobr +10 iltr gomUZ imlwE< ] Ab Ek lkVI kI shwXqw sy esy AÇCy sy imlwE< ] Ab esmy< 250 gRwm guV v 1 iklo Awtw imlwE< ] Ab iPr sy lkVI kI shwXqw sy esy AÇCy sy imlwE< ] es im‰x ko 5 sy 7 idn qk KmIr aTny ky ilXy rKy< ] pRiqidn inXm sy es Gol ko km sy km 3 bwr ihlwE< ]

Am÷qpwnI 10 iklo gwX kw gobr, 10 iltr gomUZ AOr 1 sy 2 iklo guV ko AÇCy sy imlwE< ijssy askI lye~ bn jwE ] Ab esmy 200 iltr pwnI fwlkr asy qyj giq sy imlwE< AOr 7-10 idn qk KmIr aTny dy< ] es Gol ko rojwnw 2 bwr ihlwE< ] Ab is
1. s
swmgRI : qwjw gobr nIm KlI rOk PwsPyt EjtobY#tr PwsPors Golny bY#tyirXw(PSB) lkVI kI rwK

500 iklo 25 iklo 40 sy 50 iklo 1 iklo vwly 1iklo 20 sy 25 iklo

7. 8. 9

gyqI PwvVw qgwVI CwXw kw eNqjwm

2 2

2. iviD : 1. PwvVy sy gobr ko AÇCy sy imlw ly< ] 2. es im‰x my< nIm KlI, rOk PwsPyt, EjtobY#tr, PSB v lkVI kI rwK imlw ly< ] 3. Ab PwvVy sy en sbko AÇCy sy imlw ly< ] 4. im‰x ko qr rKny ky ilXy pXw~Îq mwZw my< pwnI imlwE< ] 5. Ab es aNnq gobr im‰x kw 3 PIt cOVw, 10 PIt lMbw v 3 sy 4 PIt a>cw Ek Fyr bnwE< ] 6. Ab es JopVInumw Fyr ko Gws-pUs pÁIXo< sy Fk dy< ] 3. swvDwinXW 1. es kMpoát Kwd ko bnwny ky ilXy EysI jgh honI cwihXy jhW pwnI AwswnI v pXw~Îq mwZw my< aplÑD ho ] 2. sBI swmRgI AÇCy sy imlnw cwihXy ] 3. im‰x ky bwd swmgRI qr rhy eskw ÍXwn rKy< ] 4. Xwd rKy< kI kMpoát ko qYXwr hony my< qIn mhIny lgqy hY< [ Aq: kMpoát kw pRXog pUrI qrh sy qYwr hony ky bwd hI kry< ]

eNdOr iviD

1. AwvÜXk swmgRI 1. gwX kw gobr 2. imttI 3. pwnI 4. jYvváqu (™i† kcrw, Psl kw AvSy†) 5. pqnI 6. CwXw kw pRbND

2. iviD 1. Ek mItr cOVw, Ek mItr ghrw AOr krIb 1.5 sy 2 mItr cOVw Ek gFFw bnwE< ] 2. gFFy ko pwnI sy sIcI prq bnwE< v asy BwrI cIj sy dbwE< ] 7. Ab es jYivk cIjo< ky Fyr ko pqly gwX ky gobr kI kIc sy Fk dy< ] 8. Ab esky apr imttI kI Ek pqlI prq ibCw dy< ] 9. es qrh qb qk prq ky apr prq ibCwqy rhy< jb qk swrw im‰x jmIn sy 1 mItr apr nhI< Aw jwqw ] 10.Ab es Fyr ko pwnI, imttI AOr gobr ky im‰x sy Îlwátr krky sIl kr dy< ] 3. swvDwinXW 1. swrI prqo< ko swvDwnI sy lgwXw jwnw cwihXy ] 2. jYivk cIjo< ky Fyr ko gIlw (nm) rKny ky ilXy pRËXyk prq pr pwnI iCVky< ] essy bY#itirXw (jIvwxuAo<) ko jYivk váqu kw Awhwr krny my< AwswnI hoqI hY ] 3. swrI prqy< ibCwny ky bwd Xh Fyr jmIn sy 1 mItr a>cw rhy es bwq kw ÍXwn rKy< ] 4. Fyr ko pwnI, imttI AOr gobr ky im‰x sy Îlwátr krny ko suiniÜcq kry< ] 5. kMpoát ko qYXwr hony my< qIn mhIny lgqy hY< [ Aq: qIn mhIny sy phly kMpoát pRXog krny kI koiSS n kry< ]

NADEP kMpoiá
1300 3 borI AwDI töwlI

7. 8.

pwnI CwXw kw pRbND

2. iviD 1. e~cI prq bnwE< ] 7. Ab es jYivk cIjo< ky Fyr ko gwX ky gobr ky im‰x kI pqlI prq sy Fk dy< ] 8. esky apr imttI kI Ek pqlI prq ibCw dy< ] 9. es qrh qb qk prq ky apr prq ibCwqy rhy< jb qk swrw im‰x jmIn sy 1 PIt apr nhI< Aw jwqw ] 10.Ab es Fyr ko pwnI, imttI AOr gobr ky im‰x sy Îlwátr krky sIl kr dy< ] 3. swvDwinXW 1. swrI prqo< ko swvDwnI sy lgwXw jwnw cwihXy ] 2. jYivk cIjo< ky Fyr ko gIlw (nm) rKny ky ilXy pRËXyk prq pr pwnI iCVky< ] essy bY#itirXw (jIvwxuAo<) ko jYivk váqu kw Awhwr krny my< AwswnI hoqI hY ] 3. swrI prqy< ibCwny ky bwd Xh Fyr jmIn sy 1 PIt a>cw rhy es bwq kw ÍXwn rKy< ] 4. Fyr ko pwnI, imttI AOr gobr ky im‰x sy Îlwátr krny ko suiniÜcq kry< ] 5. kMpoát ko qYXwr hony my< qIn sy swFy qIn mhIny lgqy hY< [ Aq: qIn mhIny sy phly kMpoát pRXog krny kI koiSS n kry< ]

bwXofwXnYimk iviD 1. AwvÜXk swmgRI qyjs/ S9 AxujIv dRÛX kpws ky f
1 iklo jo 15f X 5f X 3.5f ky Fyr ky ilXy pXw~Îq ho< ]

Psl ky bcy huE AvSy† qwjI hrI pÁIXW qwjw gwX kw gobr pwnI

..........................do………………………. ..........................do………………………. ..........................do………………………. 1500 iltr

iviD 15 PIt lMbI v 5 PIt cOVI koe CwXwdwr kTor jgh cunwv kry< ] askw AwDwr pUrb v piÜcm kI Aor muK krky honw cwihXy ] 1 iklo S9 AxujIv dRÛX 200 iltr pwnI my< pUrI qrh Gol ly< ] sqh ko swP krky asky apr pwnI kw iCVkwv kry< v asky bwd 1.5 PIt a>cwe~ qk kpws ky fcI prq esky apr ibCwE< v pun: es pr S9 AxujIv dRÛX kw iCVkwv kry< ] 8. AiNqm prq my< qwjI pÁIXW fwlkr anky apr gwX ky qwjy gobr kI prq cFwE< v S9 AxujIv dRÛX kw pun: iCVkwv kry< ] 9. Ab es Fyr ko gobr sy Fkkr imttI AOr gobr ky im‰x sy Îlwátr kr dy< ] 10. pUrI qrh sy sVI bwXofwXnYimk kMpoát Kwd 60 idno< my< qYXwr ho jwqI hY ] 1. 2. 3. 4.

5. s<jIvk/Am÷qpwnI/jIvwm÷q AwvÜXk swmgRI gwX kw gobr gomUZ guV bysn pwnI

10 iklo 10 iltr 250 gRwm 0.5 iklo 200 iltr

Ek 200 iltr @mqw vwly pIpy my< 10 iltr pwnI ly< v asmy< 10 iklo gwX kw gobr v 10 iltr gomUZ imlwE< Ab esy lkVI sy AÇCy sy ihlwfulw kr imlwE< ]

250 gRwm guV v 0.5 iklo Awtw imlwkr Ab es im‰x ko iPr sy lkVI sy AÇCy sy imlwE< ] es im‰x ko 5 sy 7 idn KmIr aTny ky ilXy rK dy< v pRiqidn es im‰x ko inXm sy 3 bwr ihlwkr imlwE< ] 7 idn bwd esy pqlw krky 200 iltr bnw ly< ] Xid pIpw aplÑD nw ho qo iksI gFFy my< polIQIn SIt kI prq lgwkr BI Xh kwm ikXw jw skqw hY ]