Class X Sanskrit-02.pdf

Èú _âZýd aûkKü MYòZõ KùeûZò û aûkòKû MúZõ MûdZòö céMü aélZùk ùgùZ û céMú Rkõ _òaZòö gòlKü _ZâòKûõ _VZò û gòlòKû \ìe\gð^õ _gýZòö ù^Zû R^û^þ bûhùZ û ù^Zâú Kû~ðýûkdõ MzZòö C_~êðýq C\ûjeYMêWÿòKùe ùeLûuòZ _\MêWòKê flý Keö ‘aûkK’ _\e Èúfòwùe ‘aûkòKû’ eì_ ùjûAQòö ùijò_eò céMe céMú, gòlKe gòlòKû I ù^Zûe ù^Zâú Èúfòweì_ @ùUö Gjò_eòbûaùe _êõfòwaûPK _\e Èúfòweì_ùe _eòaˆÿð^_ûAñ _êõfòwaûPK _\eê Cˆÿe Uû_þ (@û), Oú_þ Oúhþ (B), @û^ú_þ (@û^ú) I DOþ (D) _âZýd _âùdûM Keû~ûGö ~[û - céM + Oú_þ = céMú, aûkK + Uû_þ = aûkòKû AZýû\òö ^òcÜfòLôZ ‘Uû_þ’ _âZýdû« C\ûjeYMêWÿòKê flý Ke@R = @Rûö aé¡ = aé¡ûö gêK = gêKûö ùKûKòk = ùKûKòkûö aûk = aûkûö PZêe = PZêeûö @gß = @gßûö iêZ = iêZûö _â[c = _â[cûö cìhòK = cìhòKûö _ìað = _ìaðûö \ßòZúd = \ßòZúdûö gòa = gòaûö P_k = P_kûö ZéZúd = ZéZúdûö QûZâ = QûZâûö aiô = aiôûö Kég = Kégûö gòhý = gòhýûö PUK = PUKûö aúe = aúeûö icû^ = icû^ûö @_e = @_eûö _û_ = _û_û ö AZýû\òö Gjò_eò @^ý ùKùZK C\ûjeYKê flý Ke ùRý = ùRýÂûö Meò = MeòÂûö ùgâ = ùgâÂûö K^ò = K^òÂûö aeò = aeòÂûö ù_â = ù_âÂûö fNò = fNòÂûö ù^\ò = ù^\òÂûö _Uò = _UòÂûö AZýû\ò MêeêZe = MêeêZeûö \úNðZe = \úNðZeûö _âòdZe = _âòdZeûö fNêZe = fNêZeûö _UêZe = _UêZeûö \ìeZe = \ìeZeûö lò_âZe = lò_âZeûö cé\êZe = cé\êZeûö iekZe = iekZeûö AZýû\ò MêeêZc = MêeêZcûö aé¡Zc = aé¡Zcûö \úNðZc = \úNðZcûö fNêZc = fNêZcûö lê\âZc = lê\âZcûö iekZc = iekZcûö _âòdZc = _âòdZcûö aéjˆÿc = aéjˆÿcûö ~êaZc = ~êaZcûö AZýû\ò

cù^eL - Ze, Zc I A _âZýdû« Z¡òZ_\e Èúfòweì_ _ûAñ Uû_þ (@û) _âZýd fûMò[ûGö flý Ke MZ = MZûö _VòZ = _VòZûö RûZ = RûZûö \éÁ = \éÁûö fòLôZ = fòLôZûö \ˆÿ = \ˆÿûö ^úZ = ^úZûö gîZ = gîZûö jZ = jZûö AZýû\ò û ùiacû^ = ùiacû^ûö aˆÿðcû^ = aˆÿðcû^ûö fbcû^ = fbcû^ûö aò\ýcû^ = aò\ýcû^ûö gdû^ = gdû^ûö BlcûY = BlcûYûö AZýû\ò û \âÁaý = \âÁaýûö _VòZaý = _VòZaýûö ù^Zaý = ù^Zaýûö ùgâûZaý = ùgâûZaýûö \ûZaý = \ûZaýûö j«aý = j«aýûö AZýû\ò û _V^úd = _V^údûö _û^úd = _û^údûö MâjYúd = MâjYúdûö \û^úd = \û^údûö gâaYúd = gâaYúdûö iàeYúd = iàeYúdû AZýû\ò û cù^eL - Ké\«e ‘q’ ‘gû^Pþ’ ‘Zaý’ I ‘@^úd’ _âZýdû« _\ùe ‘Uû_þ’ _âZýd fûMò Èúfòw eì_ ùjûA[ûGö flý KeiêùKâûWÿ = iêùKâûWÿûö iùKg = iùKgûö cjûffûU = cjûffûUûö iê^L = iê^Lûö @ùKg = @ùKgûö gì_ðYL = gì_ðYLûö iêcêL = iêcêLûö i^ûiòK = i^ûiòKûö ùMøecêL = ùMøecêLûö iêbM = iêbMûö ·eêgòL = ·eêgòLûö KûkcêL = KûkcêLû AZýû\òö cù^eL - (i) ùKâûWû\ò g± I ajêÊeû« _\eê ‘Uû_þ’ fûMò Èúfòw_\ MVòZ jêGö (ii) @waûPK _\_ìaðùe ij (i), ^Tþ (@) @û\ò fûMò[ôùf ‘Uû_þ’ _âZýd fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö flý Ke KûeK = KûeòKûö @¤û_K = @¤û_òKûö _ûPK = _ûPòKûö _ûVK = _ûVòKûö iû]K = iû]ôKûö ^ûdK = ^ûdòKûö gòlK = gòlòKûö ùfLK = ùfLôKûö MûdK = MûdòKûö cûcK = cûcòKûö aûkK = aûkòKûö ~ûPK = ~ûPòKûö \gðK = \gòðKûö MâûjK = MâûjòKûö ùiaK = ùiaòKû AZýû\òö [2]

cù^eL - ‘Uû_þ’ _âZýd ùjùf _âZýdiÚ ‘K’Kûee _ìaðaˆÿðú ‘@’ Kûe iÚû^ùe ‘A’Kûe jêGö cûZâ, ^ˆÿðK g±e Èúfòwùe ‘^ˆÿðKú’ jêGö flý Ke - iìZK = iìZKû, iìZòKûö _êˆÿâK = _êˆÿâKû, _êˆÿâòKûö aé¦ûeK = aé¦ûeKû, aé¦ûeòKûö cù^eL - C_eò fòLôZ ùKùZK ‘Uû_þ’ _âZýdû« _\e aòKÌ eì_ [ôùf c¤ @[ð icû^ eêùjö flý KeZûeK = ZûeKû (^lZâ), ZûeòKû (elûKûeòYú)ö a‰ðK = a‰ðKû (Cˆÿeúd), a‰òðKû (ùÉûZâKûeòYú) (ewZìkòKû)ö aˆÿðK = aˆÿðKû (cûBaZK), aˆÿòðKû (akòZû)ö cù^eL - ‘Uû_þ’ _âZýdû« _\e \êAUò bò^Üeì_ bò^Ü@[ð c¤ _âKûg Keò[ûGö Gjò_eò ùKùZK ‘Oú_þ’ I ‘Oúhþ’ _âZýdû« _\Kê flý Ke- Gjûe ùghùe ‘B’ Kûe ù~ûM Keû~ûAQò ö ^\ = ^\úö KûK = KûKúö ^U = ^Uúö ùMøe = ùMøeúö aýûNâ = aýûNâúö Kêcûe = Kêcûeúö céM = céMúö ù\a = ù\aúö ZeêY = ZeêYúö iòõj = iòõjúö ùNûUK = ùNûUKúö iê¦e = iê¦eúö jd = jdúö Bgße = Bgßeúö L^K = L^Kúö ^é, ^e = ^ûeúö Mad = Madúö eRK = eRKúö _òZûcj = _òZûcjúö Zû\ég = Zû\égúö B\ég = B\égúö cûZûcj = cûZûcjúö ~û\ég = ~û\égúö Kú\ég = Kú\égúö ]ûcòðK = ]ûcòðKúö cû^êh = cû^êhúö cû^a = cû^aúö Kò«ê, c^êhý = c^êhúö, ciôý = ciôúö cù^eL - c^êhý I ciôýg±eê Èúfòwùe ‘~’ ùfû_ _ûGö flý Ke - aê¡òcZþ = aê¡òcZúö akaZþ = akaZúö gâúcZþ = gâúcZúö ùaMaZþ = ùaMaZúö ]úcZþ = ]úcZúö eì_aZþ = eì_aZúö MêYaZþ = MêYaZúö flàúaZþ = flàúaZúö ]^aZþ = ]^aZúö @ûdêhàZþ = @ûdêhàZúö ‘cZê_þ’ _âZýdû« _\ùe ‘Oú_þ’ fMûA Èúfòweì_ MVòZ jêGö [3]

]^ò^þ = ]^ò^úö ùZRÊò^þ = ùZRÊò^úö ~gÊò^þ = ~gÊò^úö cªò^þ = cªòYúö c^Êò^þ = c^Êò^úö aûMàò^þ = aûMàò^úö mû^ò^þ = mû^ò^úö Z_Êò^þ = Z_Êò^úö cû^ò^þ = cû^ò^úö ùiâûZÊò^þ = ùiâûZÊò^úö @juûeò^þ = @juûeòYúö _dÊò^þ = _dÊò^úö cù^eL - Z¡òZ ‘A^þ’ ‘cò^þ’ I ‘aò^þ’ _âZýdû« _\eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö MZaZþ = MZaZúö \ˆÿaZþ = \ˆÿaZúö _VòZaZþ = _VòZaZú \éÁaZþ = \éÁaZúö jZaZþ = jZaZúö RòZaZþ = RòZaZúö ^úZaZþ = ^úZaZúö mûZaZþ = mûZaZúö _úZaZþ = _úZaZúö cù^eL - Ké\« ‘qaZê’ _âZýdû« _\eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòw eì_ MVòZ jêGö cjúdiþ = cjúdiúö Rýûdiþ = Rýûdiúö K^údiþ = K^údiú Meúdiþ = Meúdiúö ahðúdiþ = ahðúdiúö ù_âdiþ = ù_âdiú fNúdiþ = fNúdiúö _Uúdiþ = _Uúdiúö ùgâdiþ = ùgâdiúö cù^eL- “Bdiê^þ” _âZýdû« _\eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ _âZýd fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö flý KeMzZ = Mz«úö iZþ = iZúö _VZþ = _V«úö baZþ = ba«úö _gýZþ = _gý«úö aòbýZþ = aòbýZúö _òaZþ = _òa«úö KêaðZþ = KêaðZúö ZòÂZþ = Zò«úö gûiZþ = gûiZúö Ké\« ‘gZé’ _âZýdû« _\_ùe ‘Oú_þ’ _âZýd fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö _âûPþ = _âûPú, _âûoúö C\Pþ = C\úPú, C\oúö _âZýPþ = _âZúPú, _âZýoúö @aûPþ = @_ûPú, @aûoúö \òMþaûPK g±eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêG ö \ûZé = \ûZâúö aò]ûZé = aò]ûZâúö gòldòZé = gòldòZâúö ù^Zé = ù^Zâúö iaòZé = iaòZâúö \âÁé = \âÁâúö Kˆÿéð = Kˆÿðâúö ùgâûZé = ùgâûZâúö jˆÿéð = jˆÿâðúö bˆÿéð = bˆÿâðúö R^dòZé = R^dòZâúö ^¯é = ^¯âúö [4]

“EKûeû«” _\ùghùe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö @MÜò = @MÜûdúö aéhûK_ò = aéhûK_ûdúö Kêiú\ = Kêiú\ûdú (iê]ùLûe aýqòe Èú) / Kêiú\û (iê]ùLûe Èú) cù^eL - ùKùZK _\ùghùe ‘Oú_þ’ _âZýdfûMò Èúfòweì_ MVòZ ùjaû icdùe _\û« ‘A’ a‰ðe aé¡ò ùjûA ‘H’ ùjaû_ùe Zûjû iÚû^ùe “@ûdþ” ùjûA[ûGö flýKe -

_Zò = _^ôú, _Zòü (cûfòKûYú) ö

eûÁâ_Zò = eûÁâ_Zòüö

ibû_Zò = ibû_Zòü ö

ùi^û_Zò = ùi^û_Zòüö

cù^eL - ~me `kbûMòZß aêSûAùf ‘_Zò’ g±e Èúfòwùe ‘_^ôú’ jêGö @^ýZâ jêG ^ûjóö cê^ò = cê^ú, cê^òüö

iûe[ô = iûe[ú, iûe[ôüö

iLô = iLú, iLôüö

@Zò[ô = @Zò[ú, @Zò[ôüö

K_ò = K_ú, K_òüö

@jò = @jú, @jòüö

cù^eL - ‘A’Kûeû« _\eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòwùe \úNð ùjûA~ûGö flýKe lZâòd ùa÷gý gì\â -

lZâòdûö (lZâòdRûZúdû Èú)

{ lZòâdúö (lZâòdiý Èú)

ùa÷gýûö (ùa÷gýRûZúdû Èú)

{ ùa÷gýúö (ùa÷gýiý Èú)

{ ùMû_ {

gì\âûö (gì\âRûZúdû Èú) gì\âúö (gì\âiý Èú) ùMû_ûö (ùMû_RûZúdû Èú) ùMû_úö (ùMû_iý Èú)

cù^eL - c^êhýe RûZò aêSûAùf Cbd Uû_þ (@û) I Oú_þ (B) _âZýd jêG, cûZâ @[ð a\kò~ûGö ‘aâûjàY’ g±e Èúfòwùe ‘aâûjàYú’ jêG, cûZâ ‘aâjà^þ’ g±e ‘aâjàûYú’ jêGö ù\L -

cé\ê = cé\êü, cé\ßúö

Mêeê = Mêeêü, Mêaðúö

_Uê = _Uêü, _Ußúö

fNê = fNêü, fNßúö

Z^ê = Z^êü, Z^ßúö

iû]ê = iû]êü, iû]ßúö

cù^eL - CKûeû« _\_ùe aòKÌùe ‘Oú_þ’ _âZýd fûMò Èúfòweì_ MVòZ jêGö [5]

jêGö

flý Ke A¦â = A¦âûYúö ba = baû^úö gað = gaðûYúö aeêY = aeêYû^úö eê\â = eê\âûYúö céWÿ = céWÿû^úö cù^eL - A¦âû\ò ùKùZK ù\aaûPK _\eê Cˆÿe @û^ú_þ (@û^ú) _âZýd fûMò Èúfòweì_ MVòZ ùijò_eò-

~a = ~aû^úö (\êÁü ~aü) ~a^ = ~a^úö (~a^iý Èú) ~a^û^úö (~a^û^ûõ fò_òü) jòc = jòcû^úö (cjZþ jòccþ) @eYý = @eYýû^úö (cjZþ @eYýcþ) ùKùZK ‘@û^ú_þ’ _âZýdû« _\ Èúfòwe ùjûA[ôùf c¤ @[ð_eòaˆÿð^ ùjûA[ûGö C_û¤ûd = C_û¤ûdûö (Êdõ gòldòZâú) C_û¤ûdú / C_û¤ûdû^úö (C_û¤ûdiý Èú) @û·~ðý = @û·~ðýûö (Êdcþ @¤û_òKû) @û·~ðýû^úö (@û·~ðýiý Èú) _ûYòMéjúZ = _ûYòMéjúZûö (elòZû Èú) _ûYòMéjúZúö (aòaûjòZû Èú) iì~ðý = iì~ðýûö (iì~ðýiý ù\aú Èú) iìeúö (iì~ðýiý cû^aú Èú) iÚk = iÚkûö (KéZòâcû bìcòü) iÚkúö (@KéZòâcû bìcòü) ^òcÜfòLôZ _\MêWÿòKe Èúfòw eì_ bò^Ü _âKûe ùjûA[ûGö flý Ke gßgêe = gßgïüö _òZû = cûZûö _êZâ = _êZâúö gß^þ = gê^úö cNaZþ = cùNû^ú / cNaZúö ~êaZþ = ~êaZú

{ {

{ { { {

[6]

~êa^þ = ~êaZòü/~ì^úö baZê(baZþ) = baZú cûZêk = cûZêkú / cûZêkû^ú / cûZêkû eûR^þ = eûmúö icâûRþ = icâûRúö cjûeûR = cjûeûRúö _ZòaZþ = _Zòa^ôú (i]aû ^ûeú) _ZòcZú (_âbê~êqû béZýû / ]eYú) c^ê = c^ûdú / c^ûaú / c^êüö iõLýûaûPK I iað^ûcg± MêWÿòKe c¤ Èúfòweì_ jêGGK (GKü) = GKûö A\cþ (@dcþ) = Adcþö Kòcþ (Kü) = Kûö \ßò (ù\ßû÷) = ù\ßö Z\þ (iü) = iûö iað = iaðûö Zâò (Zâdü) = Zòiâüö GZ\þ (Ghü) = Ghûö aògß = aògßûö PZêe (PßZûeü ) = PZiâüö ~\þ (~ü) = ~ûö ic = icû ö AZýû\òö cù^eL - (i) ùKùZK \ßòMê icûi^ò¿^Ü _âûZò_\òKeê Oú_þ (B) _âZýd ùjûA[ûGö ~[û - ZâòùfûKú, @Áû¤ûdú, i¯gZú AZýû\òö (ii) ‘@«aðZþ’ _\eê Cˆÿe ‘Oú_þ’ _âZýd fûMò ‘@«að^ôú’ (MbðaZú ^ûeú) ùjûA[ûGö (iii) _Zò_\ fûMò[ôaû icÉ_\ ajêaâújòicûiùe ‘Oú_þ’ fûMò Èúfòw ùjûA[ûGö ~[û i_^ôú (icû^ü _Zòü ~iýûü) GK_^ôú (GKü _Zòü ~iýûü) I aúe_^ôú (aúeü _Zòü ~iýûü) AZýû\òö Èúfòwùe ‘Oú_þ’ I ‘Oúhþ’ _âZýd aýûKeYgûÈ @^êiûùe bò^Ü bò^Ü g±ùe ù~ûM Keû~ûG cûZâ ùKûckcZò QûZâu _ûAñ ZûjûKê ùKak ‘Oú_þ’ (B) @ûKûeùe Gjò _êÉKùe i^ÜòùagòZ Keû~ûAQò ö

{

[7]

@býûi 1ö Èú_âZýdû«eì_ûYò fòLZ @R, aýûNâ, gß^þ, gßgêe, _òZé, cûZûcj, Z\þ, ùch, ù·÷e, ùiaK, ^ˆÿðK, _û_, MZ, Kˆÿðaý, MêeêZe, ù_âÂ, Rýûdiþ, _VòZaZþö 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ KéZòâcû bìcòü, A¦âiý Rûdû, gòaiý _^ôú, ùMû_RûZúdû Èú, ùfLKiý Èú_âZýùd eì_cþ, PUKiý Èú, aò\êhü Èúfòùw eì_cþ, ZûedZò ~û, KùeûZò ~û, _½òcû \òKþö 3ö ɸùck^õ KêeêZ ‘K’ ɸü ‘L’ ɸü eûmü _^ôú ~a^û^ú elòZû Èú _V«ú i]aû ^ûeú aˆÿðcû^û _VZò ~û @û·~ðýû aˆÿðùZ ~û eûmú Kê¸Kûeiý Èú _âûPú _ìaðû \òKþ _ûYòMéjúZû cjZþ @eYýcþ ù\aú ~a^û^ûõ fò_òü cùNû^ú ù\aiý Èú _Zòa^ôú cùNû^ü Èú Kê¸Kûeú Êdõ aýûLýûZâú @eYýû^ú 4ö @[ðùb\õ _âKûgdZ C_û¤ûdû - C_û¤ûdû^ú, aˆÿðKû - aˆÿòðKû, aâjàûYú - aâûjàYú, gì\âú - gì\âû, _ûYòMéjúZû - _ûYòMéjúZú, _ZòcZú - _Zòa^ôú, iì~ðýû - iìeú, iÚkû - iÚkúö 5ö a§^úc¤ûZþ C_~êq_ù\^ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ùgûbù«ö (ZûeKûü / ZûeòKûü) (K) @ûKûùg (L) QûZâû^þ _ûVdZòö (C_û¤ûdû / C_û¤ûdû^ú) (M) iúZû eûciý @ûiúZþö (_ûYòMéjúZû / _ûYòMéjúZú) _Zòùiaûõ KêeêùZö (_ZòcZú / _Zòa^ôú) (N) [8]

(O) ù\âø_\ú @ûiúZþö (_o_^ôú / _o_Zòü) _VòZêõ gùKÜûcòö (~a^úõ / ~a^û^úcþ) (P) @jõ (Q) ù\aúMWÿiý _â]û^_ûUü baZòö (iÚkû / iÚkú) (R) Kê«ú AZò ^ûcÜû _eòPòZûö (iìeú / iì~ðýû) @ûiúZþö (@û·~ðýû / @û·~ðýû^ú) (S) aògßaûeû (T) bqûü _ìRd«òö (aâjàûYúcþ / aâûjàYúcþ) 6ö a§^úc¤ûZþ gê¡cþ Cˆÿeõ ^òeì_dZ(K) @ùMÜü Rûdû ----ö (@MÜú, @MÜòü, @MÜûdú) (L) @KéZòâcû bìcòü ----ö (iÚkcþ, iÚkû, iÚkú) (M) gßgêeiý _^ôú ---ö (gßgâïü, gûgêü, gßgêeú) (N) ùiaùZ ~û ----ö (ùia«ú, ùiaZú, ùiacû^û) (O) gòlKiý Èúfòùw eì_cþ ----ö (gòlKú, gòlòKû, gòldòZâú) (P) ù·÷eiý Èú_âZýùd eì_cþ ----ö (ù·÷eû, ù·÷eú, ù·÷eûYú) (Q) aeêYiý Èú -----ö (aeêYú, aeêYû, aeêYû^ú) (R) cûZêü cûZû ----ö (cûZûcjú, cûZéKû, cûZâú) (S) baZò ~û ----ö (baZú, baû^ú, ba«ú) (T) aúeü _Zòü ~iýûü -----ö (aúeû, aúe_^ôú, aúe_Zòü) 7ö ùeLûuòZ_\û^ûõ bâciõùgû]^õ KêeêZ (K) \òM´eúõ ^cûcòö (L) ba«ò! bòlûõ ù\jòö (M) aûkú ùLkZò _âû«ùeö (N) @ùKgú aûkû ^éZýZòö (O) _ûaðZú gòaû^ú AZò CPýùZö (P) Äù§ a‰òðKû ùgûbùZö (Q) cc R^^ú ibûù^Zâú @ûiúZþö (R) Qûdûù\aú iìeú baZòö (S) _âZúPýûõ iì~ðýü Cù\Zòö (T) aò\ßû^ú MúZûõ _VZòö l

[9]

icûi _eÆe ^òKUaˆÿðú i´§ [ôaû _\cû^ue iõjZò aû còk^Kê ‘icûi’ Kêjû~ûGö ‘iciýùZ @ù^K_\cþ AZò icûiü’ö GKû]ôK _\cû^u còk^icdùe bûa aû @[ðKê @ûgâd Keò icûi ^òeì_Y Keû~ûA[ûGö icûi _\aò]ô @ùUö flý Ke cûZêkûkdü

=

cûZêkiý @ûkdüö

C_Kìkcþ

=

Kìkiý icú_cþö

cûZû_òZùeø

=

cûZû P _òZû Pö

aúYû_ûYòü

=

aúYû _ûùYø ~iýûü iûö

C_~êýð q ‘cûZêkûkdü’ _âbZé ò _\MêWKòÿ e @[ð ‘cûZêkiý @ûkdü’ AZýû\ò _\iõjZò\ûß eû ÆÁ Keû~ûAQòö ùZYê “cûZêkiý @ûkdü” _âbéZK ò ê aýûiaûKý / aòMâj / iciýcû^ _\ ùaûfò Kêjû~ûGö ùijò_eò ‘cûZêkûkdü’ _âbéZò icÉ @[ðKê GK_\ùe _âKûg Keê[ôaûeê ùicû^uê ‘icÉ_\’ Kêjû~ûGö aýûiaûKýùe [ôaû \êAUò_\ ~[û:- cûZêk Gaõ @ûkd cògò~ûA ‘cûZêkûkd’ MVòZ ùjaû_ùe Gjûe @ûKûõlòZ 1cû aòbqò GKaP^ùe ‘cûZêkûkdü’ eì_ iéÁò ùjûAQòö icÉ_\e @^ýaòbqòùe eì_û«eY_ûAñ aòMâj/aýûiaûKý _ùe Z\þg±e ùijò aòbqò I aP^e eì_ fMû~ûA[ûGö flý Ke cûZêkûkdcþ

=

cûZêkiý @ûkdü, Zcþö

cûZêkûkùd^

=

cûZêkiý @ûkdü, ùZ^ AZýû\òö

cù^eL - (1) icÉ_\e aòMâjaûKý ^ò‰ðd icdùe _â[ùc icÉ_\e cìk_\Uò ^ò‰ðd Keò Zû’e aòMâjaûKý iéÁò Keû~ûGö Zû’_ùe icÉ_\e ù~Cñ aòbqò I aP^ [ûG, Z\þg±e ùijò aòbqò I aP^e eì_ fMû~ûG, ‘cûZêkûkdü’ _\ùe [ôaû \êAUò_\c¤eê cûZêk _\UòKê _ìað_\ I @ûkd _\UòKê _e_\ aû Cˆÿe_\ Kêjû~ûGö aòMâjaûKýùe [ôaû _ìað_\ I _e_\e aòbqò I aP^e ù~Cñ PòjÜ fûMò[ûG, Zûjû icûiaò]ôicdùe ùfû__ûA[ûGö _ìað_\ I _e_\e còk^ icdùe @ûagýKZû@^ê~ûdú i§ò Keû~ûG ‘^òZýû icûùi’ö ùghùe @ûagýK aòbqò I aP^e PòjÜ icÉ_\ùe fMû~ûA[ûGö _ìaða‰òðZ C\ûjeYMêWÿòKê flý Ke ‘cûZêkûkdü’ _\ùe Cˆÿe _\ aû ‘@ûkd’ _\e _âû]û^ý, ‘C_Kìkcþ’ _\ùe _ìað_\ aû C_ (@aýd) _\e _âû]û^ý, ‘cûZû_òZùeø’ _\ùe Cbd_\ aû cûZû I _òZû _\\êAUòe _âû]û^ý Gaõ ‘aúYû_ûYòü’ _\ùe ùKøYiò _\e _âû]û^ý ^ [ûA ‘ieÊZú’ _\û[ðe _âû]û^ý @^êbìZ jêGö Gjò _âû]û^ý \éÁòeê icûiKê 4Uò aòbûMùe aòbq Keû~ûAQòò [10]

_âû]û^ý _ìað_\ Cˆÿe _\

icûie ^ûc @aýdúbûa ZZþ_êeêh Kcð]ûed ZZþ_êeêh @«bêðq \ßòMê Cbd _\ \ß¦ß @^ý_\ ajêaâújò icûi Q _âKûe - (i) @aýdúbûa, (ii) ZZþ_êeêh, (iii) Kcð]ûed, (iv) \ߦß, (v) \ßòMê I (vi) ajêaâújòö ^òcÜiÚ icûiaò]ôKê flý Ke ùgûb^û aê¡òü = Kcð]ûedö iêa¡ ê üò -ùgûb^û aê¡òü ~iý iü = ajêaâújò ùgûb^û aê¡òü ~iýûü iû = ajêaâújò GVûùe ‘iêaê¡òü’ _\Uò bò^Übò^Ü @[ð _âKûg KeêQòö ~[û :(i) aûkKiý iêaê¡òü _âgõi^údûö (Kcð]ûed) (ii) iêaê¡òü _êZâü _âgõiòZü baZòö (ajêaâújò - _êõfòw) (iii) iêaê¡òü K^ýû _âgõiòZû baZòö (ajêaâújò - Èúfòw) @[ðKê @ûgâd Keò ‘iêaê¡òü’ _\e bò^Übò^Ü aòMâjaûKý I icûi ùjC@Qòö ùZYê, icûiKê ‘@[ðûgâdú’ Kêjû~ûGö Gjò icûiMêWòKe C_aòbûMiaê ejòQò ùiMêWòK iõ_éq icûi @ûùfûP^û icdùe C_iÚû_^ Keû~òaö GZ\þaýZúZ @fêKþ, ^òZý I iê_þiê_û AZýû\ò icûi aòhdùe @ûùfûP^û Keû~òaö

{

@aýdúbûa @aýd _ìa_ð \ùe [ûA ù~Cñ icûi jêG, ZûjûKê ‘@aýdúbûa’ icûi Kêjû~ûGö ‘_ìùað$aýùd$aýdúbûaü’ KéZþ, Z¡òZ, ^ò_ûZ I C_iMð @«MðZ @aýdMêWòK _ìað_\ùe aýajéZ ùjûA[ôùf icÉ_\ @aýdúbûa icûie ùjûA[ûGö iû]ûeYZü icÉ_\MêWÿòK @aýd jê@«òö flý Ke(i) @jõ ~[ûgqò ]^õ \ûiýûcòö (ii) gòlKü _âZògòhýõ _âgÜõ _ézZòö _â[caûKýùe ‘~[ûgqò’ _\Uò gqò@^êiûùe (gqòcþ @^ZòKâcý) Gaõ \ßòZúdaûKýùe ‘_âZògòhýcþ’ _\Uò QûZâKê Gaõ QûZâKê (gòhýõ gòhýcþ) Gjò @[ðKê aêSûCQòö _â[caûKýùe ‘@^ZòKâcý’ @[ðùe ‘~[û’ Gaõ [11]

\ßòZúd aûKýùe gòhý_\e \ßòeêqò@[ðùe ‘_âZò’ @aýde _âùdûM Keû~ûAQòö _\\êAUò @aýd (Kæúafòw _â[cûaòbqò GKaP^) ùjûAQ«òö cù^eL - _ìað_\ùe _â~êq @aýdUò aòMâjaûKýùe Zû’e @[ðKê ÆÁ Keò[ûGö Gjò_eò ùKùZK C\ûjeYKê flý Ke_òZû ~[ûKûkcþ @ûMcòhýZòö (Kûkcþ @^ZòKâcý) iü \eòù\âbýü ~ù[zõ ~zZòö (Azûcþ @^ZòKâcý) @jõ ~[ûaò]ô Bgßeõ ^cûcòö (aò]ôcþ @^ZòKâcý) ^ûjóö

cûZâ, ‘~[û jeòü, Z[û jeü” AZýû\ò ùlZâùe G_eò bûa _âKûgòZ ùjC ^ [ôaûeê icûi ùjûA_ûeòa _ìað_\ùe aýajéZ ‘C_’ @aýd_\ ‘iûcú_ý’ @[ðKê aêSûA[ûGö ~[û-: iü C_Kìkcþ MzZòö (Kìkiý icú_cþ) ~û^cþ C_^Meõ _âû¯cþö (^Meiý icú_cþ) ^\ú C_c¦òeõ _âajZòö (c¦òeiý icú_cþ)

cûZâ, C_eûRý_ûkü, C_Kêkû]ô_Zòü, C_û¤lü AZýû\ò _\ùe ‘C_’ _\e iûcú_ý @[ð ^ [ûA @]É^ aýqòaòùghuê aêSûA[ûG, ùZYê @aýdúbûaicûi jêG ^ûjóö _ìað_\ùe aýajéZ ‘@^ê’ @aýd_\ _Q aû _½ûZþ @[ðKê aêSûA[ûGö ~[û :@^êgòlKõ QûZâûü Mz«òö (gòlKiý _½ûZþ) @^êaélõ ù·÷eü @Éòö (aéliý _½ûZþ) @^êMéjõ aûUòKû aò\ýùZö (Méjiý _½ûZþ) cûZâ, ‘@^êeì_cþ’ _\e aòMâjaûKý ‘eì_iý ù~ûMýcþ’ jêG Gaõ ‘@^êKìkcþ’ _\e ‘@^êMZõ Kìkcþ’ ùjûA[ûGö _ìað_\ùe aýajéZ ‘iê’ C_iMð icé¡ò aû _âûPê~ðý @[ðKê _âKûg Keò[ûGö ~[û:_âûKþ @dõù\gü ‘iêbûeZcþ’ @ûiúZþö (bûeZû^ûõ icé¡òü) iêKkòwõ aˆÿðùZ iàö (Kkòwû^ûõ icé¡òü) iêc\âõ Maðõ R^dZòö (c\âûYûõ _âûPê~ðýcþ) @Zâ iê`kõ ^ûÉòö (`kû^ûõ _âûPê~ðýcþ) cûZâ, Kcð]ûed Gaõ ajêaâújò icûiùe aýajéZ ‘iê’_\ ùgûb^ aû iê¦e @[ðKê aêSûAaûijòZ aòùghYeì_ MâjY Keò[ûGö @bûa aû aéý¡ò @[ðùe ‘\êü’ Gaõ ‘^òü’ C_iMðe _âùdûM Keû~ûA[ûGö ~[û:[12]

ù\ùg \êbòðlõ \égýùZö (bòlûdûü @bûaü) iÚûù^$iàò^þ ^òcðlòKcþ @^êbìdùZö (clòKûYûcþ @bûaü) cûZâ, Kcð]ûed I ajêaâújò icûiùe ‘\êü’ \êÁ I ‘^òü’ ‘@aò\ýcû^’ @[ðKê aêSûC[ôaûeê aòùghYeìù_ aýajéZ ùjûA[û’«òö _ìað_\ùe ‘@]ô’ C_iMð _âùdûM Keû~ûA[ôùf Zûjû _e_\ùe i¯cú aòbqò @[ðKê aêSûA[ûGö ~[û:- aqû @¤ûcôcþ @bûhZö (@ûcô^ò AZò) KéhKûü @]ôMâûcõ ^òai«òö (Mâûùc AZò) @]ôjeò bqòõ Kêeêö (jùeø AZò) _ìað_\ùe _â~êq ‘@û’ C_iMð _~ðý« (~ûaZþ) @[ðKê aêSûA[ûGö ~[û:Mû§òcjûbûMü @ûceYõ iZýcþ @_ûkdZþö (ceYõ ~ûaZþ) ù\ûhú @ûRúa^õ KûeûMûeõ ^úZüö (Rúa^õ ~ûaZþ) eNêü @ûicê\âõ eûRýõ ggûiö (icê\âõ ~ûaZþ) ùijò_eò flý Ke _òZû cûcþ @û_û\cÉKcþ @_gýZþö (_û\cÉKõ aýû_ý) bûeZahðcþ @ûKêcûeújòcûPkõ aˆÿðùZö (KêcûeújòcûPùkø ~ûaZþ) ö @ûjòcûkdõ Mwû \égýùZö (jòcûkdûZþ @ûebý) _ìað_\ùe aýajéZ ‘i’ iû\égý @[ðKê aêSûA[ûGö ~[û:- iòõjü iPòZâõ _âZòbûZòö (PòZâiý iû\égýcþ) bqü Bgßùe ijeò @^êbaZòö (jùeü iû\égýcþ) _ìað_\ùe aýajéZ ‘_âZò’ aú°û aû _\e aûe´ûe @ûaéˆÿòKê aêSûA[ûGö ~[û:bòlêü _âZòMéjõ bòlùZö (Méjõ Méjcþ / MéùjMéùj) ùcNü _âZò\ògõ aýûù_ÜûZòö (\ògõ\ògcþ / \ògò\ògò) _âZò\ò^õ aò\ýûkdcþ @ûMzö (\ò^õ \ò^cþ / \òù^ \òù^) iü _âZýjcþ @ûMzZòö (@j^ò @j^ò) [13]

‘@lò’ g± icûiaò]ôicdùe ‘@l’ ùe _eòYZ ùjûA[ûGö flý Ke _â]û^gòlKü cûõ _âZýlcþ @_gýZþö (@lò _âZò) \êRð^ü _ùeûlõ ^ò¦Zòö (@lþùYûü _ecþ) Za iclõ Kü @MzZþ ? (@lþùYûü icú_cþ / iccþ) cc @^ßlõ ù·÷eü @ûMzZþö (@lþùYûü _½ûZþ) ^\úaûPK _\e icûjûe ùjùf Zûjû \ßòMêicûi ^ ùjûA @aýdúbûaicûie ùjûA[û’«òö ~[û CˆÿebûeùZ _o^\cþ @Éòö (_oû^ûõ ^\ú^ûõ icûjûeü) _âdûùM ZòâMwõ aòeûRùZö (ZòiéYûõ Mwû^ûõ icûjûeü) cù^ eL - @aýdúbûaicûiùe icÉ _\MêWÿòK @aýd ùjûA[ôùf c¤ ùKùZK ùlZâùe ZéZúdû I i¯cú aòbqòe c¤ _âùdûM ù\Lû~ûA[ûGö ~[û_ùeûùl Kû~ðýj«ûeõ _âZýùl _âòdaû\ò^cþö AZýû\ò aWÿiû^ Kâc @[ðe @aýdúbûa jêG - ~[û- ùRýÂiý @û^ê_ìùaðýY - @^êùRýÂcþ

@býûi 1ö iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ (K) gòa\ˆÿ gqò@^êiûùe \û^ \ò@«òö (L) céM_Qùe iõòj ù\øWê[ôfûö (M) Mûñ ^òKUùe jûU aùiö (N) iaêNe _eòÃûe eLö (O) bûeZe icé¡ò _âgõi^údö (P) ù\gKê ù\g i´§ aXò·fòQòö (Q) ùcû @ûLô@ûMùe _òfûUò _WÿòMfûö (R) iaê \òMùe giýùlZâiaê ùgûbû_ûCQòö (S) Ké_Y ]^aòhdùe Pò«ûKùeö (T) @û_Ycûù^ ù_ûLeú_ûLù\A ~òùaö 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ KY×iý icú_cþ, @lþùYûü icú_cþ, aéliý _½ûZþ, gòhýiý iû\égýcþ, Méùj AZò, aò\ýûkdõ ~ûaZþ, @j^ò @j^ò, ]^û^ûõ icé¡òü, R^iý @bûaü, bòlûdûü icé¡òü, clòKûYûcþ @bûaü, CKôkiý icé¡òüö 3ö aòMâjaûKýû^ò fòLZ_âZò\ò^cþ, \êbòðlcþ, iêbòlcþ, @^êùRýÂcþ, _ùeûlcþ, @^êeì_cþ, @]ôjeò, C_Mâûccþþ, ZòâMwcþ, ~[ûaê¡ò, ~ù[Ácþ, ijeò, @ûicê\âcþ, _o^\cþö [14]

4ö ɸùck^õ KêeêZKɸü Lɸü @^êeì_cþ jùeü iû\égýcþ @]ôjeò Mwûdûü icú_cþ C_Mwcþ ceYõ ~ûaZþ @ûceYcþ jùeø AZò @^ßlcþ eì_iý ù~ûMýcþ iêbûeZcþ bûeZiý icé¡òü ijeò @lþùYûü _½ûZþ 5ö aûKýû^ò ePdZiclcþ, _o^\cþ, @ûùg÷gacþ, @ûRúa^cþ, iêgiýcþ, ~[ûcZò, iêbûeZcþ, @ûjòcûkdcþ, ~[ûaò]ô, @^ê_êZâcþö l

[15]

ZZþ_êeêh icûi _ìað_\ùe \ßòZúdûVûeê i¯cú_~ðý« aòbqòe _\ [ûA icÉ_\ùe _e_\e _âû]û^ý ejòùf ZZþ_eê hê icûi jêGö _ìa_ð \ùe ù~Cñ aòbqò [ûG, icûie ^ûc ùijò ZZþ_eê hê jêGö icÉ_\e cìk_â[cûaòbqò eì_ Keû~ûA aòMâj Keû~ûG, _ùe fòw, aòbqò I aP^ @^ê~ûdú Z\þg±e eì_ ù~ûWÿû~ûGö

\ßòZúdû ZZþ_êeêh gâòZ, MZ, @ZýÉ, _âû¯, @û_^Ü I @ZúZ _âbéZò _\ _e_\ùe [ûA _ìað_\e \ßòZúdû ùjùf \ßòZúdû ZZþ_êeêhicûi ùjûA[ûGö flý KeMêjûgâòZü iòõjü MRðZòö (Mêjûõ gâòZü) aòkûgâòZü cìhKü ajòü _gýZòö (aòkcþ @ûgâòZü) jÉMZõ ]^õ ù\jòö (jÉõ MZcþ) MéjûMZõ a§êõ _ézö (Méjcþ @ûMZü, Zcþ) geYû_^Üü iað\û elYúdüö (geYcþ @û_^Üü) \êüLûZúZü R^ü iêLõ fbùZö (\êüLcþ @ZúZü) Mˆÿð_ZòZü KêKÑëeü aêKÑZòö (Mˆÿðõ _ZòZü) Gjò_eò ù\gûMZü = ù\gcþ @ûMZü, ]^_âû¯ü = ]^õ _âû¯ü AZýû\ò ùjûA[ûGö flýKe - MâûcMcú QûZâü ^ @ûMZüö (Mâûcõ Mcú) Mâûc~ûdú eûRùiaKü @ûMzZòö (Mâûcõ ~ûdú) _gaü É^ý_ûdò^ü ba«ò (É^ýõ _ûdò^ü) GVûùe ‘Mcú’ ‘Mc^ KeêQò ~òG’ @[ðKê aêSûCQòö Gjò_eò baòhýZ @[ðùe _â~êq ‘A^þ’ _âZýdû« _\ù~ûMùe c¤ \ßòZúdû ZZþ_êeêh ùjûA[ûGö flýKe - Rk_ò_ûiêü céMü iùeûaeõ ]ûaZòö (Rkõ _ò_ûiêü) @^Üaêbêlêü \eò\âü _âZò\ßûeõ bâcZòö (@^Üõ aêbêlêü) gûÈRòmûiêü gòhýü Mêeêõ _ézZòö (gûÈûYò Ròmûiêü)ö ‘i^«’ aòùghY (_û-i^þ+C) _ò_ûiê (bêRþ-i^þ+C) aêbêlê @û\ò _\ ù~ûMùe \ßòZúdû ZZþ_êeêh jêGö Gjò_eò c¦òeõ \ò\élêü = c¦òe\ò\élêü, ]^õ fò¯êü = ]^fò¯êü @û\ò ùjûA[ûGö ùijò_eò aýû¯ò aêSûC[ôaû KûkaûPK I cûMðaûPK _\ijòZ icûiKê c¤ \ßòZúdû ZZþ_êeêh Kêjû~ûGö [16]

flý KeùZ^ ahðùbûMýü Kûeûaûiü @^êbìZüö (ahðõ ùbûMýü) _âZýjõ \ò^_ûVýõ Kêeêö (\ò^õ _ûVýcþ) cûiaýû¯ü aéÁò_ûZü _âgcòZüö (cûiõ aýû¯ü) ùKâûg_âcòZü cûMðü @ZòKâcYúdüö (ùKâûgõ _âcòZü)ö C_~êðýq C\ûjeYMêWÿòKùe @Zý« iõù~ûM ejò@Qòö Gjò_eò cêjìˆÿðiêLcþ = cêjìˆÿðõ iêLcþ, lY^ò\âû = lYõ^ò\âû @û\ò ùjûA[ûGö

ZéZúdû ZZþ_êeêh _ìað_\ùe ZéZúdû aòbqò [ûA _e_\ùe _ìað, i\ég, ic, D^, Kkj, cògâ, ~êq @û\ò _\ [ôùf, icûiKê ZéZúdû ZZþ_êeêh Kêjû~ûGö flý Ke eûcü gýûcûZþ cûi_ìaðüö (cûùi^ _ìaðü) @û·~ðýü _òZéZêfýü _ìRýüö (_òZâû Zêfýü) eûRi\égü cjûcôû cûùMð MzZòö (eûmû i\égü) cûZéicû cûZébìcòü a¦^údûö (cûZâû icû) ]^jú^ü bòlêü bòlùZö (]ù^^ jú^ü) GùKû^õ ]^õ _âû¯cþö (GùK^ D^cþ) Zùdûü cù¤ aûKÑkjü @baZþö (aû· Kkjü) aûkû\_ò ~êqò~êqõ aPü MâjYúdcþö (~êqýû ~êqcþ) MêWÿcògâûü fûRûü blYúdûüö (MêùWÿ^ cògâûü) Gjò_eò ]ûù^ý^ @[ðü = ]û^ýû[ðü, @û·ùeY gæÐü = @û·egæÐü, ~êqýû ^ò_êYü = ~êqò^ò_êYü @û\ò ùjûA[ûGö ‘q’ _âZýdû« _\ijòZ ZéZúdû aòbqý« _\e icûi ùjùf ZéZúdû ZZþ_êeêhicûi jêGö flý Keiü c\þ\ˆÿõ _êÉKcþ @^dZþö (cdû \ˆÿcþ) Rkiòqü R^ü KµùZö (Rùk^ iòqü) geûjZü céMü @câòdZ (gùeY @ûjZü) ^Lzò^Üõ `kõ bìùcø @_ZZþö (^ùL÷ü Qò^Ücþ) [17]

PZê[ðú ZZþ_êeêh Z\[ð (^òcòˆÿûù[ð), _ìRû, akò, jòZ, iêL @û\ò _\ ijòZ PZê[ðú aòbqý« _\e icûiKê PZê[ðú ZZþ_êeêh icûi Kêjû~ûGö _âKéZòaòKéZò ù~ûM ejò[ôùf PZê[ðú ZZþ_êeêh jêG, @^ýZâ jêG ^ûjóö flý Ke(K) cûZû jûeiêa‰ðõ \gðdZòö (jûeûd iêa‰ðcþ) (L) gûkûdûcþ @gßNûiü ^ûÉòö (@gßiý Nûiü) _â[caûKýùe jûe (aòKéZò) I iêa‰ð (_âKéZò) c¤ùe _âKéZòaòKéZòbûa ejò[ôaûeê PZê[ðú ZZþ_êeêh ùjûAQò, cûZâ \ßòZúdaûKýùe @gß I Nûi c¤ùe ùi_eò bûa ^ [ôaûeê i´§ @[ðùe hÂú ZZþ_êeêh icûi ùjûAQòö Gjò_eòaâûjàùY^ ~ì_\ûeê _ìRòZcþö (~ì_ûd \ûeê) _âbûùZ bìZakòü KeYúdü (bìùZbýü akòü) eûRû _âRûjòZõ Kê~ðýûZþö (_âRûbýü jòZcþ) ùMûiêLõ eûRýiý C^ÜZòõ KùeûZòö (ùMûbýü iêLcþ) K^ýûelòZõ ]^õ ^ \ûiýûcòö (K^ýûùd÷ elòZcþ)

_ocú ZZþ_êeêh _ocú aòbqý« _\ijòZ bd, @ù_Z, cêq, _ZòZ, ÅkòZ I @ù_ûX @û\ò _\e icûiKê _ocú ZZþ_êeêh Kêjû~ûGö flý KeeûR_ù[hê ù·÷ebdõ \égýùZö (ù·÷eûZþ bdcþ) a§^búZü aòjMü Cùy÷ü KìRZòö (a§^ûZþ búZü) gZîZâûiûZþ eûRû a^cþ @MzZþö (gZîbýü Zâûiü, ZiàûZþ) aûkü ùeûMcêqü @baZþö (ùeûMûZþ cêqü) @ûKûg_ZòZõ Rkõ PKâaûKü _òaZòö (@ûKûgûZþ _ZòZcþ) C_~êðýq C\ûjeYMêWÿòK_eò ZewûZþ @_ZâÉü = Zewû_ZâÉü, KÌ^ûdûü @ù_ûXÿü = KÌ^ûù_ûXÿü, \êüLûZþ @ù_Zü = \êüLûù_Zü _aðZûZþ ÅkòZcþ = _aðZÅkòZcþ @û\ò ùjûA[ûGö [18]

hÂú ZZþ_êeêh hÂúaòbqý« _\ iêa«_\ijòZ Kò´û Ké\«ijòZ icûi ùjùf ZûjûKê hÂúZZþ_êeêh icûi Kêjû~ûGö iêa« _âûZò_\òK ijòZ i´§Kê ù^A hÂúZZþ_êeêhe ùKùZK C\ûjeYKê flý KeeûR_êeêhü cûùMð MzZòö (eûmü _êeêhü) ^\úRkõ iêgúZkõ baZòö (^\ýûü Rkcþ) @jõ cûZêkûkdûZþ @ûMzûcòö (cûZêkiý @ûkdü, ZiàûZþ) ù\a_ìRKü c¦òùe ^ \égýùZö (ù\aû^ûõ _ìRKü) Gjò_eò aéliý cìkcþ = aélcìkcþ, cc Méjcþ = c\þMéjcþ, Za _êÉKcþ = ZßZþ_êÉKcþ, @iàûKõ Mâûcü = @ià\þ Mâûcü, ~êaùdûü / ~êhàûKõ cûZû = ~êhà\þcûZû @û\ò _\MêWòK ^ò¿^Ü ùjûA@Qòö ùijò_eò Ké\«_\ù~ûMùe hÂúZZþ_êeêhicûie C\ûjeYKê flý Keeûciý a^Mc^cþ @bòù_âZcþ @ûiúZþö (a^iý Mc^cþ) Rk\û^õ cjû_êYýcþö (Rkiý \û^cþ) _êeÄûeaòZeYõ baòhýZòö (_êeÄûeûYûõ aòZeYcþ) Bgßeü RMZþiâÁû baZòö (RMZü iâÁû) AZýû\òö Gjò_eò ]^iý \û^cþ = ]^\û^cþ, _êÉKiý _V^cþ = _êÉK_V^cþ, I @^Üiý \ûZû = @^Ü\ûZû AZýû\ò _\MêWÿòK ùjûA[ûGö ùKùZK ùlZâùe _ìað I _e _\e iÚû^aò^òcd c¤ jêGö ~[û:_ìaðûùjà ùiaKü @ûMzZòö (@jÜü _ìaðcþ, Ziàò^þ) @_eûùjà ibû @baZþö (@jÜü @_ecþ, Ziàò^þ) _ìaðeûZâü \êüL\ûdKü @ûiúZþö (eûùZâü _ìaðcþ) _ìaðKûdü eûRû iù«ûhcþ @fbZö (Kûdiý _ìaðcþ) AZýû\òö ^ò¡ðûeY @[ðùe hÂú ZZþ_êeêh ^ ùjûA i¯cú ZZþ_êeêh jêGö ~[û^ùeûˆÿcü aòKâcûKðü ùaZûkcþ @bûhZö (^ùehê Cˆÿcü) Kûkò\ûiü KaòùgâÂü @ûiúZþö (Kaòhê ùgâÂü) cê^òùgâÂü ^ûe\ü ^ûeûdYcþ @_gýZþö (cê^òhê ùgâÂü) _egêeûcü \ßùò Rûˆÿcü @ûiúZþö (\ßùò Rhê Cˆÿcü) AZýû\ò eûR^þ g± eûRùe _eòYZ jêGö ~[ûKù_ûZeûRü PòZâMâúaü aê¡òcû^þ @ûiúZþö (Kù_ûZû^ûõ eûRû) iòõjü _gêeûRü baZòö (_gì^ûõ eûRû) [19]

KkòweûRü Lûeùakü cjûaúeü @ûiúZþö (Kkòwû^ûõ eûRû) KêeêeûRü _òZûcjcþ @a\Zþö (KêeìYûõ eûRû) AZýû\òö eûR^þ, ùfûK, eûRý, ]cð I ù\a aýZúZ @^ý_\cû^u ijòZ ibû g±e icûi ùjùf ‘ibcþ’ @ûù\g jêGö elüibõ _âPkZòö (eliûõ ibû) _gêibõ aù^ @baZþö (_gì^ûõibû) AZýû\òö Kò«,ê ^ûeúibcþ @a\Zþö (^ûeúYûõ ibû) (^ûeú icìj)ö ]cðibû @ûgâdYúdû ö (]cðiý ibû) (]cðgûkû) ö ùi^û, iêeû, Qûdû, gûkû I ^ògû g± hÂúZZþ_êeêh icûiùe aòKÌùe @Kûeû« Kæúafòw jêGö flý KeKkòwùi^û / Kkòwùi^õ aòRdùZ ià ö (Kkòwû^ûõ ùi^û) cM]ùi^û / cM]ùi^õ _eûRdZö (cM]û^ûõ ùi^û) aélzûdõ / aélzûdû gúZkZûõ \\ûZòö (aéliý Qûdû) Méùj ùMûgûkõ / ùMûgûkû @Éòö (Maûõ gûkû) AZýû\ò ö Kò«ê, ZeìYûõ Qûdû = Zeêzûdcþ jêG, Zeêzûdû jêG ^ûjóö ajêaéle Qûdû aêSûAùf ^òZýùe @ûù\g jêGö Zé¯ý[ðK _\ù~ûùM hÂú ZZþ_êeêh jêG ^ûjó, ZéZúdûZZþ_êeêh jêGö ~[ûRkZé¯ü Zéhûˆÿðü MzZòö (Rùk^ Zé¯ü) (Rkiý Zé¯ü ^êùjñ) ]^Zé¯ü Ké_Yü ^¦Zòö (]ù^^ Zé¯ü) (]^iý Zé¯ü ^êùjñ) aˆÿðcû^Kûk @[ðùe _â~êq ‘q’ _âZýdû« _\ijòZ hÂú ZZþ_êeêhü jêG ^ûjóö ~[ûiZûõ cZõ MâjYúdcþö (i^àZõ ùja ^ûjó) eûmûõ _ìRòZü gâúKé¾ü @bûhZö (eûR_ìRòZü ùja ^ûjó) _ìeYaûPK _\ijòZ hÂúZZþ_êeêh icûi c¤ jêG ^ûjóö ~[ûMùYgü QûZâûYûõ _â[cü baZòö (QûZâ_â[cü ùja^ûjó) fZû QûZâûYûõ ZéZúdû @ûiúZþö (QûZâûZéZúdû ùja ^ûjó) jõiú, céMú, KêKÑëUú @û\ò Èúfòwû«_\e @Š, gûaK, \êMÛ I _\ AZýû\ò _\ijòZ hÂúZZþ_êeêh icûi ùjùf _êõfòweì_ ùjûA[ûGö ~[ûKêKÑëUûŠõ jòZKeõ K[ýùZö (KêKÑëUýûü @Šcþ) QûM\êMÛõ ùeûMõ ^òaûedZòö (QûMýûü \êMÛcþ) céMgûaKü cûZecþ @^ê ]ûaZòö (céMýûü gûaKü) jõi_\õ iê¦eõ \égýùZö (jõiýûü _\cþ) AZýû\òö [20]

cûZâ, i«û^Uò _êZâ aû K^ýû aêSûAùf fòw_eòaˆÿð^ jêG ^ûjóö ~[ûgéMûkú_êZâü ]ûaZòö (géMûfýûü _êZâü) iòõjK^ýû ùgùZö (iòõjiý K^ýû) AZýû\òö

i¯cú ZZþ_êeêh i¯cúaòbqý« _\e \l, ^ò_êY, Kêgk, _Uê, ùgøŠ, @]ú^ AZýû\ò _\ijòZ icûi ùjùf i¯cú ZZþ_êeêh jêGö Kû~ðý\lü cªú eûRû^õ a\Zòö (Kûù~ðý \lü) KâúWÿûKêgkü _êeÄûeõ fbùZö (KâúWûdûõ Kêgkü) eY_Uêü ù~û¡û aúeMZòõ _âû¯üö (eùY _Uêü) \û^ùgøŠü K‰ðü @ceü abìa ö (\ûù^ ùgøŠü) Azû]ú^ü aòhdü _V^údüö (Azûdûcþ @]ú^ü) Gjò_eò aûPò _Uêü = aûKþ_Uêü, iõMúùZ ^ò_êYü = iwúZ^ò_êYü, aýûLýûù^ PZêeü = aýûLýû^PZêeü, gûùÈhê _ŠòZü = gûÈ_ŠòZü @û\ò ùjûA[ûGö flý Ke@MÜòiò¡ü gûKü blYúdü ö (@ùMÜø iò¡ü) @ûZ_gêÃõ `kcþ @û^dö (@ûZù_ gêÃcþ) iÚûfú_Kßõ aý¬^õ ^ûÉòö (iÚûfýûõ _Kßcþ) cù^eL- iò¡, gêà I _Kß @û\ò _\e i¯cú aòbqý« _\ ijòZ i¯cúZZþ_êeêh icûi jêGö flýKeahð_eòùgû¤cþ EYõ Kùeûcòö (aùhð _eòùgû¤cþ) cûiù\dõ iZßeõ MéjûYö (cûùi ù\dcþ) cù^eL- _eòùgû] @[ðùe KéZý_âZýdû« _\e i¯cúaòbqý« _\ijòZ i¯cú ZZþ_êeêh icûi jêGö

_âû\òZZþ_e ê h ê ~[û-

bò^Übò^Ü @[ðùe aýajéZ ‘_â’ _âbéZò ùKùZK ^ò_ûZe iêa« _\ijòZ icûiKê _âû\òZZþ_êeêh Kêjû~ûGö _âû·~ðýü gòhýcþ @a\Zþö (_âMZü @û·~ðýü) bqü c¦òeiý @bòcêLõ MzZòö (@bòMZõ cêLcþ) eiiý @^êKìkõ a‰ðiõù~ûR^õ Kêeêö (@^êMZõ Kìkcþ) Gjò_eò _âKéÁü bûaü = _âbûaü, @]ôMZõ Rýûcþ = @]ôRýcþ C‹òZü ^ò\âûdûü = C^Üò\âü @û\ò jêGö [21]

^Tþ ZZþ_êeêh ^ (^Tþ)e iêa« _\ ijòZ icûiKê ^Tþ ZZþ_êeêh Kêjû~ûGö iû]ûeYZü _e_\e @ûe¸ùe Êea‰ð [ôùf ^ iÚû^ùe @^þ Gaõ aý¬^a‰ð [ôùf ^iÚû^ùe @ jêGö flý Ke@]ê^û _Vù^ @^òzû @Éòö (^ Azû) @^ê\ûeü Kkjõ KùeûZòö (^ C\ûeü) @ù^÷Kýõ _eZªZûõ iìPdZòö (^ HKýcþ) @^]úZcþ @býûiõ Kêeêö (^ @]úZcþ) @jòõiû _ecü ]cðüö (^ jòõiû) K\û_ò @^ýûdü ^ KeYúdüö (^ ^ýûdü) Za @\gð^õ \êüLõ R^dZòö (^ \gð^cþ) Gjò_eò ^ ùcûNü = @ùcûNü, ^ C¾cþ = @^ê¾cþ, ^ iZýcþ = @iZýcþ, ^ EYcþ = @^éYcþ @û\ò jêGö Kò«ê, ^ Mü = ^Mü/@Mü ùjûA[ûGö (Mü = MzZò AZò)ö ^Mü (_aðZü) \égýùZö @Mü Kòõ fbùZ ?

C__\ ZZþ_êeêh C__\ ijòZ Ké\« _\e icûiKê C__\ ZZþ_êeêh Kêjû~ûGö icÉ_\ùe [ôaû Ké\« _\Uò aòMâjaûKýùe Kâòdû eì_ùe _âùdûM Keû~ûA[ûGö flý Kecc ij_ûVú iû]êü baZòö (ij _VZò ~ü) GVûùe icÉ _\ùe [ôaû ‘_ûVú’ _\Uò aòMâj aûKýùe ‘ij _VZò ~ü’ ùjûAQòö Gjûe _êõfòw, Èúfòw, Käúafòw Gaõ aòbò^Ü aP^ùe c¤ _âùdûM ùjûA[ûGö ~[ûZa ij_ûVò^ü KêZâ MZûüö (ij _V«ò ù~) @^êRûdûü ij_ûVò^ú Kïeû baZòö (ij _VZò ~û) AZýû\ò ö Gjò_eò ùKùZK C\ûjeYKê flý Kecò[ýûaû\ú iZýõ ^ a\Zòö (cò[ýû a\Zò ~ü) iZýaû\ú _âgõiûjðü baZòö (iZýõ a\Zò ~ü) ù\ûh\gðú @]ü MzZòö (ù\ûhõ _gýZò ~ü) aò\ßûõiü \ìe\gòð^ü ba«òö (\ìeõ _gý«ò ù~) c]ê_ü Mê¬^õ KùeûZòö (c]ê _òaZò ~ü) MéjiÚü ]ûcòðKü iýûZþö (Méùj ZòÂZò ~ü) [22]

ùi^û^úü ùi÷^ýû^þ ·kdZòö (ùi^ûõ ^dZò ~ü) Kê¸Kûeü Kê¸û^þ @û^dZòö (Kê¸õ KùeûZò ~ü) aPÿÄeü iað[û elYúdüö (aPÿü KùeûZò ~ü) béZýü @ûmûKûeú baZòö (@ûmûõ KùeûZò ~ü) gZîNÜü @iêeû^þ @cûedZþö (gZï^þ j«ò ~ü) _ùdû]ôü \êÉeü baZòö (_dü \]ûZò ~ü) ù^Zû icûRùiaú bùaZþö (icûRõ ùiaùZ ~ü) g~ýûgûdú aé¡ü ^ bûhùZö (g~ýûdûõ ùgùZ ~ü) Rk\ü ^biò \égýùZö (Rkõ \\ûZò ~ü) Mâûcaûiò^ü iekûü ba«òö (Mâûùc ai«ò ù~) RkPeü c›ýü iÚùk ^ RúaZòö (Rùk PeZò ~ü) _[·eú Rkcþ @ù^ßhýZòö (_ù[ PeZò ~ü) ^òeûcòhûgú \úNðõ RúaZòö (^òeûcòhcþ @gÜûZò AZò) _gaü iÚkPÿeûü ba«òö (iÚùk Pÿe«ò ù~) céMûü ZéYùbûRò^ü i«òö (ZéYõ/ZéYû^ò bê¬ùZ ù~) ]cð·eòYú iúZû _Zòcþ @a\Zþö (]cðõ PÿeZò ~û) Gjò_eò Zßedû MzZò ~ü = ZêeMü / Zêewü / Zêewcü, bêùR^ MzZò ~ü = bêRMü / bêRwü / bêRwcü aòjûdiû MzZò ~ü = aòjMü / aòjwü / aòjwcü jêGö

^ò_ûZ^iò¡ ZZþ_êeêh icûi ZZþ_êeêh icûi ùjûA[ôùf c¤ ùKùZK icÉ_\e aòMâj I icÉ_\ c¤ùe iûc¬iý _eòflòZ jêG ^ûjó, ùiMêWÿòKê ‘^ò_ûZ^iò¡ ZZþ_êeêh’ eìù_ MâjY Keû~ûGö flý KeMaûlü iê¦eü \égýùZö (Maûcþ @lò Aa) aéjÆZòü ù\aMêeêü @ûiúZþö (aéjZûõ _Zòü) _êeêhûdêhcþ @iúcõ ^ baZòö (_êeêhiý @ûdêü) a^ÆZòü aûdêõ ùgû]dZòö (a^iý _Zòü) @ûKûùg akûjKü ^\Zòö (aûeúYûõ aûjKü) aògßûcòZâü RûZýû lZòâdüö (aògßiý còZâcþ) [23]

@còZâü @^òÁõ KùeûZòö (^ còZâcþ) gàgû^õ ù_âZbìcòü K[ýùZö (gaû^ûõ gd^cþ) _egZûü R^ûü ibûcþ @ûMZûüö (gZûZþ _ùe) _eijiâûü QûZâûü _V«òö (ijiâûZþ _ùe) eûRMaü bìùcø ùgùZö (eûmü ùMøü) Gjò_eò \«û^ûõ eûRû = eûR\«ü, Kûfýûü \ûiü = Kûkò\ûiü @û\ò ùjûA[ûGö

^òZýicûi ùKùZK icûiùe icÉ_\e aòMâjaûKý ^ [ûG, @^ý ùKùZK iÚkùe iciýcû^ _\ _eòaùˆÿð @^ý_\Kê ù^A aòMâjaûKý ùjûA[ûG - GjûKê ^òZýicûi Kêjû~ûGö flý KeKé¾i_ðü aòaùe aiZòö (GK i_ðe ^ûc) PÿòZâKê…ò^ú cûùMð MzZòö (GK aéˆÿòe ^ûc) aéˆÿòRúaò^ú \«ùfLKü cûcþ @a\Zþö (\«PÿòKòiôK) C_~êýðq _\MêWÿòKe aòMâjaûKý KeûMùf, Zûjû @ù_lòZ @[ðKê aêSûG ^ûjóö ùZYê, ‘Ké¾i_ðü’ AZýû\òe aòMâj ùjC ^ [ôaûeê GMêWÿòKê ‘@aòMâj^òZýicûi’ Kêjû~ûGö flý KeùbûR^û[ðõ Rkcþ @û^dö (ùbûR^ûd A\cþ) gòhýû[ðü Mâ^Úü elòZüö (gòhýûd @dcþ) Zß\[ðû cûkû @_jéZûö (Zêbýcþ Adcþ) cù^eL - ‘A\cþ’ g± icÉ _\ùe ‘@[ð’ùe _eòYZ ùjCQòö @dõ _ûAñ ‘@[ðü’, Adõ _ûAñ ‘@[ðû’ Gaõ A\õ _ûAñ “@[ðõ” aýajéZ ùjûA[ûGö ùijò_eòcêÁòcûZâõ ZŠêkõ ù\jòö (cêÁòüGa) Z^àûZâõ K[dòZßû aqû MZaû^þö (ZZþ Ga) GVûùe ‘cûZâ’ _\Uò ^ò½d @[ðùe _âùdûM Keû~ûAQòö ùijò_eò - Mâûcû«eõ bòlêü MzZòö (@^ýü Mâûcü) @jõ bûhû«eõ Kùeûcòö (@^ýû bûhû) ~êaùdûü K[õ cZû«eõ baZò? (@^ýZþ cZcþ) GVûùe @^ý _\iÚû^ùe icÉ_\ùe @«e _\e _âùdûM ùjûAQòö ùKùZK GjûKê cdìeaýõiKû\òe @«bêðq Keò Kcð]ûedc¤ùe MâjY Keò[û’«òö

[24]

@býûi 1ö ~[ûi¸aõ icÉ_\û^ò aýajéZý iõÄéZbûhûdûcþ @^êaû\õ KêeêZ (K) MéjKê @ûiò[ôaû @Zò[ôuê ùbûR^ \ò@ö (L) ùcû cû@û iwúZùe Kêgk @U«òö (M) Mâûcùe aûiKeê[ôaû ùfûK iek @U«òö (N) MQeê _Wÿò[ôaû `êfMêWÿòKê @ûYö (O) Mêeê ùcû _òZûu i\ég _ìRý @U«òö (Pÿ) @ûKûgeê _ZòZ Rkaò¦ê ^òcðk @U«òö (Q) ge\ßûeû jZ @iêecûù^ \êÁ [ôùfö (R) Mec ^ [ôaû Lû\ý Lû@ ^ûjóö (S) MQe cìkùe h‹Uò ùgûA[ôfûö (T) cêñ cûiKe _ûVý iûeòù\AQòö (U) ·Ke ùNûWÿû_ûAñ Nûi @ûYêQòö (V) iaêRûYò[ôaû ùfûK @Ì Kêj«òö (Wÿ) aò¾ê @^«C_ùe gd^ KeòQ«òö (Xÿ) ù·eWÿeùe ùfûKcûù^ eûZòùe ~ûC^ûjû«òö (Y) ùgâYúùe ùKûkûjk CPÿòZ ^êùjñö 2ö iaòMâjõ icûi^ûcû^ò fòLZjÉMZü, cûZéicû, ~ì_\ûeê, @ûKûg_ZòZcþ, KâúWÿûaòZþ, @jòõiû, Kkòwùi^û, céMgûaKü, aògßûcòZâü, Z^àûZâcþ, Kê¸Kûeü, MéjiÚü, \êüLûù_Zü, ÊMð_ZòZüö 3ö a§^úc¤ûZþ gê¡õ icÉ_\õ ^òeì_dZ(K) gaû^ûõ gd^cþ = ö (gàgû^cþ, gagd^cþ, gaûd^cþ) (L) @^ýû bûhû = ö (@^ýûbûhû, bûhû«ecþ, bûhû^ýû) (M) ZùKðY iwZcþ = ö (ZKðMZcþ, ZûKòðKcþ, ZKðiwZcþ) (N) _êùZâ ùiÜjü = ö (_êZâùiÜjü, ùiæj_êZâü, _êZâúùiæjü) ö (_êZâû[ðcþ, _êZâû[ðû, _êZâû[ðü) (O) _êZâûd @dcþ = (Pÿ) KéZõ j«ò ~ü = ö (KéZmü, KéZmûü, KéZNÜü) ö (aò\ýû[ðú, aò\ýû[ðü, aò\ýû[ðû) (Q) aò\ýûcþ @[ðdùZ AZò = [25]

(R) Kûfýûü \ûiü = ö (Kûkú\ûiü, Kûkò\ûiü, Kûk\ûiü) ö (Zeêzûdcþ, Zeêzûdû, ZeêQûdcþ) (S) ZeìYûõ Qûdû = (T) cªòYûõ ibû = ö (cªúibcþ, cªúibû, cªòibû) 4ö a§^úc¤ûZþ gê¡õ aòMâjaûKýõ ^òeì_dZö (Ziý cûZâû, Ziý cûZâcþ, ZZþGa) (K) Z^àûZâcþ = (L) _êeêhûdêhcþ = ö (_êeêhiý @ûdêhü, _êeêhiý @ûdêhcþ, _êeêhiý @ûdêü) (M) bdûˆÿðü = ö (bùd^ EZü, bdiý EZü, bdcþ EZü) (N) c]ê_ü = ö (c]ê _òaZò ~ü, c]êõ _òaZò ~ü, c]êü _òaZò ~ü) ö (Mêeêõ bqòü, Mêùeø bqòü, Mêeùa bqòü) (O) Mêeêbqòü = (P) @û_\þcêqü = ö (@û_\ü cêqü, @û_\þ cêqü, @û_\õ cêqü) (Q) Zˆÿßmü = ö (Zˆÿßõ Rû^ûZò ~ü, Zùˆÿß @mü, Zùˆÿß mû^cþ) ö (^ còZâü, ^ còZâcþ, ^ @còZâü) (R) @còZâü = (S) eûRùiaKü = ö (eûRiý ùiaKü, eûmü ùiaKü, eûRû Ga ùiaKü) (T) ahðùbûMýü = ö (ahðõ ùbûMýü, ahðiý ùbûMýü, aùhð ùbûMýü) 5ö ɸ\ßdiý ùck^õ KêeêZ K ɸü L ɸü a^ÆZòü @aòMâj^òZýicûi ahð_eòùgû¤cþ \ßòZúdû ZZþ_êeêh MêWÿcògâü ^òZýicûi jûeiêa‰ðcþ ZéZúdûZZþ_êeêh aél_ZòZcþ i¯cúZZþ_êeêh ù\gùiaû C__\ZZþ_êeêh jÉMZcþ ZéZúdû ZZþ_êeêh RkZé¯ü hÂú ZZþ_êeêh KâúWû\lü _ocú ZZþ_êeêh ]^jú^ü PZê[ðú ZZþ_êeêh KéZmü ZéZúdû ZZþ_êeêh PòZâKê…ò^ú i¯cú ZZþ_êeêh _V^û[ðcþ ^ò_ûZ^iò¡ ZZþ_êeêh [26]

Kcð]ûedicûi aòùghý I aòùghY_\e icûiKê Kcð]ûedicûi Kêjû~ûGö \êAUò aòùghý_\ RYKê aêSûC[ôùf aû RYKe \êAUò aòùghY [ôùf aû ùKøYiò aòùghý_\e aòùghY ijòZ icûi ùjùf Kcð]ûedicûi ùjûA[ûGö flý Ke - (K) aòùghý I aòùghýe Kcð]ûed (i)

_ûPK_ìRKü ùMûaò¦ü c¦òùe ùgùZö (ùeûùhA@û I _ìRK KûcKeê[ôaû ùMûaò¦ c¦òeùe ùgûAQòö) (ii) eûRhòðü R^Kü mû^ú @ûiúZþö (eûRû Z[û Ehò R^K mû^ú [ôùfö) _â[caûKýùe ùMûaò¦_\e aòùghYeìù_ aýajéZ ‘_ûPK_ìRKü’ GK icÉ_\ö G[ôùe _ûPK Gaõ _ìRK \êAUò aòùghý_\ ejòQòö ùMûaò¦ _ûP^Kû~ðý Keòaûicdùe _ûPK Gaõ _ìR^Kû~ðýKeòaûicdùe _ìRK @ùUö Cbd aòùghý_\ ùMûaò¦e \êAUò ÊZªeì_Kê \gðûCQ«òö ùijò_eò \ßòZúdaûKýùe ‘eûRhòðü’ _\Uò R^Kuê aêSûCQòö ùi GKû]ûeùe eûRû Gaõ Ehò @U«òö ‘_ûPK_ìRKü’ Gaõ ‘eûRhòðü _\\êAUòùe [ôaû aòùghý_\MêWÿòK RYKê aêSûC[ôaûeê Kcð]ûedicûi @U«òö ùZYê_ûPK_ìRKü = _ûPKü P @ùiø _ìRKü P AZò / _ûPK½ûùi÷û _ìRKù½Zòö eûRhòðü = eûRû ·ùiø Ehòü ùPZòö Gjò_eò cc Mêeê_òZû ùgùZö (Mêeêü ·ùiø _òZû ùPZò) Za _êZâgòhýü KâúWÿZòö (_êZâü ·ùiø gòhýü ùPZò) _VûYòiûc«ü KaòùRýûZòaòð\þ @ûiúZþö (Kaòü ·ùiø ùRýûZòaòðZþ ùPZò) @ldcjû«òü MûdKûbòù^Zû @ûiúZþö (MûdKü ·ùiø @bòù^Zû ùPZò) \êAUò aòùghY_\ RYKê aêSûC[ôùf Kcð]ûedicûi jêGö flý Ke-

(L) aòùghY I aòùghYe Kcð]ûed jéÁ_êÁü @gßü ]ûaZòö (jéÁ_êÁ ùNûWÿûUò ù\øWêQò) Rú‰ðgú‰ðü aé¡ü KµùZö (Rú‰ðgú‰ð aêXûUò [eêQòö) _â[caûKýùe ‘jéÁ_êÁü’ _\ùe jéÁ Gaõ _êÁ \êAUò aòùghY_\ ejòQò Gaõ Zûjû GK @gße jó aòùghYö ùijò_eò \ßòZúdaûKýùe ‘Rú‰ðgú‰ðü’ _\ùe Rú‰ð Gaõ gú‰ð \êAUò aòùghY_\ ejòQò Gaõ Zûjû GK aé¡e aòùghYö ùZYê, ‘jéÁ_êÁü’ Gaõ ‘Rú‰ðgú‰ðü’ _\\êAUò icÉ_\ Gaõ Gjû Kcð]ûedicûi @ùUö ùZYê, jéÁ_êÁü = jéÁü ·ùiø _êÁü ùPZòö Rú‰ðgú‰ðü = Rú‰ðü ·ùiø gú‰ðü ùPZòö Gjò_eò [27]

búcKû«ü iûMeü \gð^údüö (búcü ·ùiø Kû«ü ùPZò) iêiÚiakü eûcü K[õ bòlùZ? (iêiÚü ·ùiø iakü ùPZò) céMü búZZâÉü ]ûaZòö (búZü ·ùiø ZâÉü ùPZò) ]û^ýùlZâõ ^ÁbâÁcþ @baZþö (^Áõ P ZZþ bâÁõ ùPZò) \êAUò aòùghY RYKê aêSûAùf Gaõ aòùghY\êAUò _ìað_eKâcùe NUò[ôaûe aêSûAùf c¤ Kcð]ûedicûi ùjûA[ûGö flý Ke iÜûZû^êfò¯ü R^ü ibûõ MzZòö (_ìaðõ iÜûZü _½ûZþ @^êfò¯ü) _úZ_âZòa¡ü aiôü ù]^êõ _gýZòö (_ìaðõ _úZü _½ûZþ _âZòa¡ü) gîZû^êeqü bqü Mêeêõ _ézZòö (_ìaðõ gîZü _½ûZþ @^êeqü) cûZâ, \êAUò aòùghY_\ \êA _é[Kþ aýqòuê aêSûC[ôùf G_eò Kcð]ûedicûi ùja ^ûjóö

(M) aòùghý I aòùghYe Kcð]ûed ùKøYiò aòùghý_\e Zû’e aòùghY_\ijòZ icûiKê c¤ Kcð]ûedicûi Kêjû~ûGö flý Kege\ò ^úkûKûgü ùgûbùZö (^úkü @ûKûgü) cc ^úkgûUú ^ûÉòö (^úkû gûUú) MéjûZþ ^úkû´ecþ @û^dö (^úkcþ @´ecþ) ^úk_\Uò aòùghY ùjûA[ôaûeê ‘@ûKûgü’e aòùghY icdùe ^úkü, gûUúe aòùghY icdùe ‘^úkû’ Gaõ ‘@´ecþ’e aòùghYicdùe ‘^úkcþ’ ùjûA@Qòö aòùghý_\ @^êiûùe aòùghYe fòw aòbqò I aP^e eì_ùe _eòaˆÿð^ jêG, cûZâ icÉ_\ùe cìk_\\êAUò còkòZ ùjaû_ùe @ûagýK aòbqòaP^ AZýû\ò ùjûA[ûGö Èúfòw_\ \ßòaP^û« I ajêaP^û« _\e cìk _õêfòw eì_ ùjûAQòö Gjò_eò flý Ke \êaðkù]^êü cûùMð MzZòö (\êaðkû ù]^êü) iê¦eaûkòKûü cùoû_eò ^éZý«òö (iê¦~ðýüaûkòKûü) aûkcéùMýø Rkõ _òaZüö (aûùk céùMýø) aúe~êaKûü KiàûZþ ^ aòbýZòö (aúeûü ~êaKûü) CˆÿczûùZâø iõÄéZõ _VZüö (Cˆÿùcø QûùZâø) C\ýû^ûZþ eq_ê¿ûYò @û^dö (eqû^ò _ê¿ûYò) cjZþ g±eê icÉ_\ùe ùKak ‘cjû’ @agòÁ eêùjö flý Kecjû_êeêhü iZýõ bûhùZö (cjû^þ _êeêhü) cjû^\ú cùjû\ù]ø còkZòö (cjZú ^\ú, cjû^þ C\]ôü Ziàò^þ) [28]

@Zò[ôiKôûeü cjû`kõ \\ûZòö (cjZþ `kcþ) cjûcôû^ü iað\û _ìR^údûüö (cjû«ü @ûcôû^ü) cjûù\aýü guecþ @_éz^þö (cjZýü ù\aýü) cjûaúùeø ~ê]ô cò[ü còkòùZøö (cjûù«ø aúùeø) ùijò_eò ùgûb^ aû iê¦e @[ðùe icÉ_\ùe ‘iê’ Gaõ KêiôòZ @[ðùe ‘Kê’e _âùdûM Keû~ûA[ûGö ùKùZK ùlZâùe ‘Kê’ iÚû^ùe Kû, Kòcþ, KZþ @û\òe _âùdûM jêGö flý KeiêaûkKü _âgõiòZü baZòö (ùgûb^ü aûkKü) iêgòùhýø _êeÄéùZø @baZûcþö (ùgûbù^ø gòùhýø) iêcûZeü ùfûKR^^ýü ba«òö (ùgûb^ûü cûZeü) iêaÈcþ @agýõ _eò]û^údcþö (ùgûb^õ aÈcþ) KêcûùMð Mc^cþ @^êPòZcþö (KêiôòZü cûMðü, Ziàò^þ) Kêaê¡òü ^ò¦^údû baZòö (KêiôòZû aê¡òü) Kêiwõ aRðùdZþö (KêiôòZü iwü, Zcþ) K\û_ò KêcòZâûYò Cˆÿcû^ò ^ ba«òö (KêiôòZû^ò còZâûYò) Gjò_eò ùKùZK C\ûjeYKê flý Ke Kû_êeêhûü cò[ýû a\«òö (KêiôòZûü _êeêhûü) Kò^Üeûü c]êeõ Mûd«òö (KêiôòZûü ^eûü) KûRkõ K\û_ò ^ _ûZaýcþ (KêiôòZõ Rkcþ) K\^Üõ ùeûMû^þ R^dZòö (KêiôòZcþ @^Ücþ) K\gßü c¦õ MzZòö (KêiôòZü @gßü) C_~êýðq C\ûjeYMêWòKùe KêiôòZ @[ðùe Kû, Kòcþ I KZþe c¤ _âùdûM ùjûAQòö cûZâ, “BhZþ C¾cþ” @[ðùe ùKû¾õ, Kùaû¾õ I K\ê¾õe _âùdûM jêGö ~[û - Kùaû¾õ \êMÛõ _òaö (BhZþ C¾cþ) Ê aû ^òR _\ijòZ icûi ùjùf Ê aû ^òR _\ aòùghYeìù_ aýajéZ ùjûA[ûGö flý Ke @]ê^û Zßõ ÊMéjõ Mzö (Êõ Méjcþ) ÊR^^ú iað\û _ìR^údûö (Êû R^^ú) aûkKü ÊcòZâõ _ézZòö (Êõ còZâcþ) iû ^òRcZcþ C_iÚû_òZaZúö (^òRõ cZcþ) [29]

jêGö

‘Ê’e _âùdûMùlZâùe 6Âú ZZþ_êeêhicûi c¤ ùjûA[ûGö ~[û:- Êiý Méjcþ, Êiý R^^ú, Êiý còZâcþ AZýû\òö ‘Ê’ g± hÂúaòbqòùe ‘@ûcôû’ @[ðùe _êõfòw

c¤_\ùfû_ú Kcð]ûed aòMâjc¤iÚ _\ icÉ_\ùe ^ ejòùf ZûjûKê c¤_\ùfû_ú Kcð]ûed Kêjû~ûGöiû]ûeYZü _ìað_\ GK icÉ_\ ùjûA[ôùf Zûjûe Cˆÿe_\ ùfû__ûA[ûGö ùZYê, GjûKê Cˆÿe_\ùfû_ú aû gûK_û[ôðaû\ò icûi c¤ Kjò[û«òö flý KegûK_û[ôðaü céMdûõ ^ MzZòö (gûK_âòdü _û[ôðaü) GVûùe ‘gûK_û[ôðaü’ icÉ_\Uò ‘gûK_âòdü _û[ôðaü’ @[ðKê aêSûCQòö “gûK_âòdü” c¤ GK icÉ_\ Gaõ G[ôùe ‘gûK’ _ìað_\ Gaõ ‘_âòd’ Cˆÿe_\ @ùUö cûZâ, “gûK_âòdü” _\ ijòZ “_û[ôðaü” _\e icûi icdùe “_âòdü” _\Uò ùfû__ûC[ôaûeê Gjû Cˆÿe_\ aû c¤iÚ _\e ùfû_ ùjûA@Qòö Gjò_eò flý KeeûRû iòõjûiù^ aòeûRùZö (iòõjPòjÜòZcþ @ûi^cþ, Ziàò^þ) ^ˆÿðKú e^ôcê\òâKûõ \gðdZòö (e^ôLPòZû cê\òâKû, Zûcþ) ù\aýûü KùY× Ê‰ðjûeü ùgûbùZö (ʉð^òcòðZü jûeü) Méjcþ @^ê @ûcâaélü @Éòö (@ûcâ^ûcKü aélü) cjû^\úKìùk KUK^Mecþ @Éòö (KUK^ûcKõ ^Mecþ) Gjò_eò MêWcògâòZcþ @^Ücþ = MêWû^Ücþ, aU^ûcKü aélü = aUaélü AZýû\òö

C_cû^ Kcð]ûed ùKøYiò C_cû ù\aûùaùk C_cû^, C_ùcd Gaõ C_cûaûPK g±e _âùdûM Keû~ûA[ûGö _âûiwòK aÉê C_ùcd, @_âûiwòK aÉê C_cû^ Gaõ Zêk^ûcôK Aa I aZþ _âbéZò C_cûaûPK _\ @U«òö C_ùcd Gaõ C_cû^c¤ùe icû^ MêY aû ]cðKê iû]ûeY ]cð Kêjû~ûGö C_cû^ Gaõ C_ùcdc¤iÚ icû^ MêY aûPK _\e C_cû^_\ ijòZ iõNUòZ icûiKê C_cû^Kcð]ûed icûi Kêjû~ûGö flý KeZêhûe]akü aéhbü ùgùZö (Zêhûeü Aa ]akü) GVûùe aéhbe ]kûew Zêhûe aû ae`bkò C{ßk @ùUö aéhbe aòùghY ]ake ZêhûeijòZ Zêk^û Keû~ûAQòö ]ak iû]ûeY ]cð Gaõ Zêhûe C_cû^ @ùUö Gjò_eò N^gýûcü gâúKé¾ü c[êeûõ MZüö (N^ü Aa gýûcü) i_ðKêUòkû ^\ú bdueú baZòö (i_ðaZþ KêUòkû) [30]

C_còZ Kcð]ûed i\égMêYe _âùdûM ^ ùjûA aýûNâ, iòõj, Ehb, _êwa, Kê¬e I A¦â _âbéZò C_cû^aûPK _\_ùe [ûA C_ùcde icûiKê C_còZ Kcð]ûed Kêjû~ûGö flý Ke cê^ò_êwaü ^ûe\ü ^ûeûdYõ R_Zòö (cê^òü _êwaü Aa) GVûùe ‘_êwa’_\ aéhb @[ðKê ^ aêSûA ùgâÂZûKê aêSûCQòö cê^òu ùgâÂZû _âZò_û\òZ ùjùf c¤ cê^ò I _êwa c¤ùe Zêk^û _âZò_û\òZ ùjûAQòö Gjò_eò flý Ke^ùe¦âü aòKâcû\òZýü iaðMêYiµ^Üü @ûiúZþö (^eü A¦âü Aa) _êeêhiòõjü aúeü iêùe¦âiûdü @ûõùfûgûi^ûZþ RêMê°ùZ ià ö (_êeêhü iòõjü Aa) ^eKê¬eü _ùUfcùjû\dü ^òbðúKü @ûiúZþö (^eü Kê¬eü Aa) cù^ eL - (i) i\égMêYe _âùdûM ùjùf icûi jêG ^ûjóö ~[û - _êeêhü aýûNâü Aa gìeü @ûiúZþö (ii) Èú aûPK_\ ijòZ C_còZ Kcð]ûed icûi jêG ^ûjòñö ~[û - eûmú flàúaûB iòõjicû^û ùZRÊò^ú @ûiúZþö

eì_K Kcð]ûed C_ùcdVûùe C_cû^e @ûùeû_ ùjùf eì_K Kcð]ûed ùjûA[ûGö Gjò icûiùe C_ùcd I C_cû^c¤ùe @ùb\ _âZò_û\òZ jêGö flý Keaò\ýû]^õ cjû]^õ baZòö (aò\ýû Ga ]^cþ) GVûùe aò\ýû I ]^c¤ùe ùb\ @^êbìZ ùjC^ûjóö GVûùe aò\ýû C_ùcd I ]^ C_cû^ @ùUö Gjò_eòiõiûeiûMeü \êÉeü baZòö (iõiûeü Ga iûMeü) gòùgûü aûMcéZõ _òaö (aûKþ Ga @céZcþ) mû^û¬^õ ^ìZ^cûMðõ \gðdZòö (mû^cþ Ga @¬^cþ) C_~ðêýq C\ûjeYMêWÿòKùe iõiûe, aûKþ Gaõ mû^ ijòZ ~[ûKâùc iûMe, @céZ I @¬^e Zêk^û Keû~ûA[ôùf c¤ @ùb\ _âZò_û\òZ ùjC@Qòö

\ßM ò iê cûi iõLýûaûPK aòùghY_\ _ìað_\ùe [ûA icûi ùjùf, ZûjûKê \ßòMêicûi Kêjû~ûGö GKRûZúd aÉêMêWÿòKe icûjûe ùjùf iõLýûaûPK aòùghY _\ijòZ aòùghý_\e icûi jêG, _\Uò iû]ûeYZü, Èúfòw ùjûA[ûGö iÚkaòùghùe _õêfòw aû Kæúafòw c¤ ùjûA[ûGö \ßòMêicûi GKaP^û« jêGö flý Ke[31]

cjûbûeZMâ^Úü gZiûjiâú AZò CPýùZö (gZiý iûjiâûYûõ icûjûeü) ijiâûYûõ icìjü - iûjiâcþ @[ðûZþ iûcìjòK bûùa GKijiâcû^ue icÁò ö cjûbûeZMâ^Úùe gZiûjiâ aû fùl ùgäûK ejò[ôaûeê Zûjû ‘gZiûjiâú’ ^ûcùe _eòPòZö gZijiâ icìj ùgæûKe icûjûe ùjûA[ôùf c¤ Gjû ùMûUòG Mâ^ÚKê iì·C[ôaûeê GKaP^û« ùjûAQò, Gjû Èúfòwö Gjò_eòbûeZahðõ aòõggZû±ýûõ ÊZªcþ @baZþö (gZiý @±û^ûõ icûjûeü, Ziýûcþ) eûcü _oaUýûõ a^aûicþ @KùeûZþö (_oû^ûõ aUû^ûõ icûjûeü, Ziýûcþ) _âZýjõ i¯gZú _VòZaýûö (i¯û^ûõ gZû^ûõ icûjûeü) ZòâùfûKú ]ùcðY PkZòö (ZâdûYûõ ùfûKû^ûõ icûjûeü) \ßòMêicûiû« _\ _êõfòw Gaõ Kæúafòw c¤ ùjûA[ûGö flý KeaòMZü i¯ûjü iêLcdü @ûiúZþö (i¯û^ûcþ @jÜûõ icûjûeü) Zòâbêa^õ eûaYiý @Zýû·ùeY _úWÿòZcþ @ûiúZþ - (ZâdûYûõ bêa^û^ûõ icûjûeü) R^ûü _où\aõ _âYc«òö (_oû^ûõ ù\aû^ûõ icûjûeü) Gjò_eò - PZê‰ðûõ ~êMû^ûõ icûjûeü = PZê~ðêMcþö ZâdûYûõ ù\aû^ûõ icûjûeü = Zòâù\acþö h‰ûõ \gð^û^ûõ icûjûeü = hWþ\gð^cþö _oû^ûõ _âûYû^ûõ icûjûeü = _o_âûYcþö ZâdûYûõ `kû^ûõ icûjûeü = Zòâ`kûö \ßòMêicûiû« Z¡òZ_\ c¤ ù\Lû~ûG, ZûjûKê ‘Z¡òZû[ð \ßòMê’ icûi Kêjû~ûGö ~[ûKûˆÿòðùKdü hûYàûZêeü CPýùZö (h‰ûõ cûZéYé ûcþ @_Zýõ _êcû^þ) KûˆÿòðùKd KéˆÿòKû\ò QRY cûZûu \ßûeû _ûkòZ ùjûA[ôaûeê _êZâ _eò @U«òö (hUþ + cûZé + @_Zýûù[ð @Yþ)ö Gjò_eò ù\ß÷cûZêeü (MùYg) = \ßùdûü cûùZâûü @_Zýõ _êcû^þö AZýû\ò ùjûA[û«òö

[32]

@býûi 1ö ~[ûi¸aõ icÉ_\û^ò aýajéZý iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ(K) ^úkKAñ MêWòK ù_ûLeúùe ùgûbû_ûCQòö (L) NéZcògâòZ @^Ü KûjûKê bf ^ fûùM ? (M) aêXÿûùfûK\êAUò gúZùe [eêQ«òö (N) aò_\ùaùk aòiàd jó KêiôòZ_êeêhe flY @ùUö (O) Jh]ùia^_ùe @ÌMec _ûYò _ò@ö (P) Lûeùak iòõj_eò _êeêh [ôùfö (Q) ^òRaû_ûuê _âZò\ò^ _âYûc Keö (R) eûcP¦â _oaUúùe ejê[ôùfö (S) MZ gZû±úùe @ûùc Êû]ú^ ùjfêö (T) Zò^òbêa^ùe K‰ðu _eò \û^ú ^ûjñû«òö (U) ù^kò@ûgûXÿú_ò§ò ùaûjìUò c¦òe Mfûö (V) ùfûùK aYùe _ZâZò@ûeò ùg~ùe gê@«òö (W) aò\ýûeì_K ]^ @ld @ùUö (Xÿ) aû_ûu fêMû P¦â_eò ]kû @ùUö (Y) iûZRY Ehò @ûKûgùe ùgûbû_ûCQ«òö 2ö a§^úc¤ûZþ gê¡aòMâjaûKýû^ò ^òeì_dZ(K) K\^Ücþ = (KêiôòZcþ @^Ücþ, K\û @^Ücþ, K\ê @^Ücþ) (L) cjû_ŠòZü = (cjû _ŠòZü, cjû^þ _ŠòZü, cjZþ _ŠòZü) (M) _êeêhhðbü = (_êeêhü hbü Aa, _êeêhü Ga Ehbü, _êeêhü Ehbü Aaö (N) ZâòùfûKú = (ZâdûYûõ ùfûKû^ûõ icûjûeü, ZòiéYûõ ùfûKú^ûõ icûjûeü, Zâdü ùfûKûü) (O) i¯ûjü = (i¯û^ûcþ @jû^ûõ icûjûeü, i¯û^ûcþ @jÜûõ icûjûeü, i¯ @jû^ò) (P) gýûcN^ü = (gýûcü Ga N^ü, gýûcü Aa N^ü, gýûcü N^ü) (Q) ^ùe¦âü = (^eûYûcþ A¦âü, ^ùehê A¦âü, ^eü A¦âü Aa) (R) gZû±ú = (gZû^ûcþ @aþ\û^ûõ icûjûeü, gZiý @aþ\û^ûõ icûjûeü, gZû^ò @aþ\û^ò) (S) iê¦ebû~ðýû = (iê¦eú bû~ðýû, iê¦eû bû~ðýû, iê¦eú bû~ðýû ~iý iü) (T) MZûMZü = (MZü P @ûMZü P, _ìaðõ MZü _½ûZþ @ûMZü, MZiý @ûMZü) [33]

3ö a§^úc¤ûZþ gê¡icÉ_\û^ò ^òeì_dZ(K) gZiý iûjiâûYûõ icûjûeü = (gZiûjiâú, gZijiâú, gZijiâcþ) (L) i¯ P ùZ Ehdü = (i¯hòðü, i¯hðdü, i¯ûhðdü) (M) _oû^ûõ _âûYû^ûõ icûjûeü = (_o_âûYú, _o_âûYü, _o_âûYcþ) (N) N^ü Aa gýûcü = (N^gýûcü, gýûcN^ü, N^úbìZgýûcü) (O) gûkàkú^ûcû Zeêü = (gûkàkZeêü, gûkàkúZeêü, gûkàkúZeê) (P) BhZþ C¾cþ = (Bùhû¾cþ, C¾úhcþ, Kùaû¾cþ) (Q) Êû Ròjßû = (ÊûRòjßû, gßûRòjßû, ÊRòjßû) (R) búcü ·ùiø Kû«ü ùPZò = (búcKû«ü, búcùi^ü, búcü) (S) @‰ðaü Aa Mbúeü = (Mbúeû‰ðaü, @‰ðaMbúeü, Mbúeû‰ðcþ) (T) _oû^ûõ aUû^ûõ icûjûeü = (_oaUü, _oaUcþ, _oaUú) 4ö iaòMâjõ icûi^ûcû^ò fòLZKûRkcþ, aûMcéZcþ, ùgûKiûMeü, \¤^Üc,þ P¦^Zeêü, ~ûZûdûZü, ^úùkû_ôkû^ò, cjûaúùeø, _eciLü, cê^ò_êwaüö 5ö ɸZâdiý ùck^õ KêeêZKɸü

Lɸü

Mɸü

cjZú @Ácú

NéZû^Ücþ

eì_KKcð]ûedü

L¬ü KêaÔü

PZêbêða^cþ

C_cû^Kcð]ûedü

_oû^ûõ ù\aû^ûõ icûjûeü

cjûÁcú

Kcð]ûedü

ggûuü Aa ]akü

gûkàkúZeêü

\ßòMêü

ùgûKü Ga iûMeü

Zòâ`kû

Kcð]ûedü

gûkàkú^ûcû Zeêü

ggûu]akü

\ßòMêü

PZê‰ðûõ bêa^û^ûõ icûjûeü

i¯ûjü

\ßòMêü

_êeêhü Ehbü Aa

ùgûKiûMeü

\ßòMêü

ZâdûYûõ `kû^ûõ icûjûeü

_où\acþ

c¤_\ùfû_ú Kcð]ûedü

NéZcògâòZcþ @^Ücþ

_êeêhhðbü

C_còZ Kcð]ûedü

i¯û^ûcþ @jÜûõ icûjûeü

L¬KêaÔü

c¤_\ùfû_ú Kcð]ûedü

[34]

6ö a§^úc¤ûZþ C_~êq_ù\÷ü gì^ýiÚû^û^ò _ìedZ(K) i¯hðdü ----ö (MzZò, MzZü, Mz«ò) (L) ^úkû´ecþ ---ö (akb\âü, ^úkûKûgü, ^úkP¦âü) (M) búcKû«ü ---ö (^òSðeòYú, iûMeü, eì_cþ) (N) ^eiòõjü ---ö (_êeêhüiõòjü, ^eùgâÂü, ^eiý iòõjü) (O) Kû_êeêhü ---ö (KêiôòZü _êeêhü, búeêü, ùKâû]ú) (P) N^gýûcü ---ö (Ké¾ùcNü, gâúKé¾ü, N^ü Aa gýûcü) (Q) aUaélü ---ö (aUü aélü, aU^ûcKü aélü, aélüaUü) l

\ß¦ß icûi GKû]ôK iêa«_\ _eÆe còkòZ ùjùf \ߦßicûi jêGö Gjò icûiùe \êAeê @]ôK _\ c¤ còkòZ ùjûA[û«ò I aýûiaûKýùe _âùZýK_\ _ùe ‘P’ fûùMö Cbd _\e _âû]û^ý Gjò icûiùe ejò[ûGö icÉ_\Uò ùgh _\e fòw@^êiûùe, \êAUò _\ [ôùf \ßòaP^ I @]ôK _\ [ôùf ajêaP^ ùjûA[ûGö _\\êAUòe aP^Kê aò·e Keû~ûA icÉ_\e aP^ iÚòe Keû~ûA[ûGö GjûKê ‘·ù[ð \ߦßü’ Kêjû~ûGö

AZùeZe\ß¦ß (K) eûcùMûaòù¦ø aò\ýûkdõ MzZüö (eûcü P ùMûaò¦ü P) (L) eûcùMûaò¦gýûcûü Mz«òö (eûcü P ùMûaò¦ü P gýûcü P) (M) aûkKaûkòKûü _V«òö (aûkKü P aûkòùK / aûkòKûü P, aûkKûü P aûkòKûü P) (N) jeòfùZ KâúWÿZüö (jeòü P fZû P) C_~ðêýq C\ûjeYMêWòKê flý Keö _â[caûKýùe eûc I ùMûaò¦ \êARY ùjûA[ôaûeê ùMûaò¦_\e \ßòaP^ ùjûAQòö \ßòZúdaûKýùe Zò^òRY [ôaûeê gýûc_\e ajêaP^ ùjûAQòö ZéZúdaûKýùe aûkK I aûkòKûcû^u iõLýû ajêZ ùjûA[ôaûeê icÉ_\e ajêaP^ ùjûAQòö PZê[ðaûKýùe jeò I fZû \êARY [ôaûeê fZû_\e \ßòaP^ ùjûAQòö iaê C\ûjeYùe ùgh_\e fòw_eò fòw ùjûA@Qòö Gjò_eòaéù¡ø Pÿ aé¡û Pÿ = aé¡aé¡ûüö _ê¿õ Pÿ `kõ Pÿ = _ê¿`ùkö _Zâõ P _ê¿õ Pÿ `kõPÿ = _Zâ_ê¿`kû^òö céùMýø Pÿ ù]^ìP = céMúù]^aüö AZýû\òö [35]

(K) _òZû_êùZâø c¦òeõ MzZüö (_òZû Pÿ _êZâüPÿ) (L) cûZû_òZùeø cdò iÜòjýZüö (cûZû Pÿ _òZû Pÿ) (M) RûcûZé_êùZâø Lû\òhýZüö (RûcûZû Pÿ _êZâü Pÿ) flý Ke - _â[caûKýùe _òZé g± iÚû^ùe _òZû I \ßòZúd aûKýùe cûZég± iÚû^ùe cûZû ùjûAQò, cûZâ RûcûZé _\ @aòKkbûaùe icÉ _\ùe ejòQòö \êA_\c¤ùe aò\ýûi´§ aû ùMûZâi´§ [ûA EKûeû« g± aû _êZâ_ùe [ôùf _ìað EKûeû« g±e EiÚû^ùe @û jêG, @^ýZâ jêG ^ûjóö (K) A¦âûaeêùYø ù\aibûdûcþ @ûÉûcþö (A¦âüPÿ aeêYü Pÿ) (L) iì~ðýûP¦âcùiø _ìùRýùZö (iì~ðýü Pÿ P¦âcûü Pÿ) flý Ke- ù\aZûaûPK g±e \ߦßicûiùe _ìað_\e ùghÊe \úNð jêGö cù^eL - Rûdû Pÿ _Zòü Pÿ = \µZú / RµZú / Rûdû_Zú jêGö ùijò_eò @jü Pÿ eûZâòüPÿ = @ùjûeûZâü jêGö iað^ûc _\ijòZ icûi ùjùf iað^ûc _\ @agòÁ eêùj Gaõ iõLýû @^êiûùe Zûjûe aP^ iÚòe Keû~ûGö @ià\þ g±e _\[ôùf @ià\þ g±e icÉ_\, ~êhà\þ g±e _\ [ôùf ~êhà\þ g±e icÉ _\ Gaõ Z\þ g±e _\ [ôùf Z\þg± jòñ icÉ _\ùe @agòÁ ejò[ûGö flý Keeûcü Pÿ iúZû Pÿ @jõ Pÿ Mzûcü aû adõ Mzûcüö aûkKûü Pÿ Zßõ Pÿ MzZ aû ~ìdõ MzZö jeòü Pÿ Zßõ Pÿ @jõ Pÿ _Vûcü aû adõ _Vûcüö QûZâü Pÿ iü Pÿ _gýZü aû ùZû÷ _gýZüö aûkòùK Pÿ iü Pÿ KâúWÿ«ò aû ùZ KâúWÿ«òö R^ûü Pÿ iû Pÿ Mz«ò aû Zûü Mz«òö cù^eL - _ìað_\e ù~ ùKøYiò fòw [ôùf c¤ _e_\iÚ iað^ûc g±e fòw jó icÉ_\ùe ejò[ûGö

icûjûe \ß¦ß \êAeê @]ôK aòùghý_\e icÁòKê aêSûAùf icûjûe \ß¦ß jêGö Gjò icûiùe icÉ_\Uò Kæúafòw @Kûeû« g± bkò eì_MâjY Keò[ûGö flý Keaé¡iý _ûYò_û\õ KµùZö (_ûYú Pÿ _ûù\ø Pÿ ùZhûõ icûjûeü) bâcYûZþ _eõ KePeYõ _âlûkd (Kùeø Pÿ PeùYø Pÿ ùZhûõ icûjûeü) aýûNâiý ^L\«õ MkòZcþö (^Lûü Pÿ \«ûü Pÿ ùZhûõ icûjûeü) C_~êðýq C\ûjeYMêWòKê flý Keö _âûYú@wMêWÿòKe icûjûe ùjùf ‘icûjûe\ߦߒ ùjûA[ûGö [36]

cûRðûecìhòKcþ GKZâ ^ ZòÂZòö (cûRðûeü Pÿ cìhòKü Pÿ Zùdûü icûjûeü) @jò^Kêkõ Kòõ KeòhýZò? (@jòü Pÿ ^Kêkü Pÿ Zùdûü icûjûeü) _eÆe aòùeû] [ôùf ‘icûjûe\ߦߒ ùjûA[ûGö Gjò_eò ùMøü Pÿ aýûNâü Pÿ Zùdûü icûjûeü ùMûaýûNâcþ AZýû\ò ùjûA[ûGö @Zâ cgKclòKõ ^ûÉòö (cgKûü P clòKûü Pÿ ùZhûõ icûjûeü) g~ýûdûõ ~ìKfòlõ \égýùZö (~ìKûü Pÿ fòlûü Pÿ ùZhûõ icûjûeü) cù^eL - lê\â_âûYúcû^ue icûjûe ùjùf ‘icûjûe \ߦߒ jêGö @jõ MwûùgûYõ ^ _gýûcòö (Mwû Pÿ ùgûYüPÿ Zùdûü icûjûeü) aâûjàYü Kûgú_âdûMõ MZaû^þö (Kûgú Pÿ _âdûMü Pÿ Zùdûü icûjûeü) R^ûü c[êeû_ûUkú_êZâõ Mz«òö (c[êeû Pÿ _ûUkú_êZâü Pÿ Zùdûü icûjûeü) cù^ eL - ^\úaûPK, Zú[ðiÚû^ I ù\gcû^ue icûjûe aêSûAùf ‘icûjûe\ߦߒ icûi jêGö

GKùgh \ß¦ß icû^RûZúd ÈúaûPÿK_\ ijòZ _êeêhaûPK _\e icûi ùjùf _êeêhaûPK g± @agòÁ eêùj Gaõ Zûjûe \ßòaP^ jêGö aâûjàùYø c¦òeõ MzZüö (aâûjàYú Pÿ aâûjàYü Pÿ) _òZùeø iað\û _ìR^úùdøö (cûZû Pÿ _òZû Pÿ) gßgêùeø ù\aZêùfýø baZüö (gßgïü Pÿ gßgêeü Pÿ) jõùiø Rùk i«eZüö (jõiú Pÿ jõiü Pÿ) ÈúaûPK I _êeêhaûPK _\ GKRûZúd ^ ùjûA[ôùf _ìað_\e ùfû_ jêG ^ûjòñö ~[ûiûeiújõùiø KâúWÿZüö (iûeiú Pÿ jõiü Pÿ) céMúggùKø bâcZüö (céMú P ggKü Pÿ) GKùgh \ß¦ß Keû ^ ~ûA iû]ûeY \ß¦ß bûùa c¤ Gjò icûi Keû~ûA_ûùe, ù~_eòcûZû Pÿ _òZû Pÿ = _òZùeø aû cûZû_òZùeø / cûZe_òZùeø céMú Pÿ céMü Pÿ = céùMø aû céMúcéùMø AZýû\òö cù^eL @jü Pÿ ^ògû Pÿ = @j^òðgcþ eûZâòü Pÿ \òaû Pÿ = eûZòâ¦òacþ ^qõ Pÿ \òaûPÿ = ^q¦òacþ

[37]

@býûi 1ö ~[ûi¸aõ icÉ_\û^ò aýajéZý iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ(K) Zêùc MQeê _Zâ, _ê¿ I `kMêWÿòKê @ûYö (L) QûZâ I QûZâúcûù^ _XòaûKê Mùfö (M) aû_ûcû’ cûcêñNeKê ~ûAQ«òö (N) aYùe aûN, bûfê I iòõj ejêQ«òö (O) @ûKûgùe iì~ðý I P¦â ùgûbû_ûCQ«òö (P) iû_ I ù^Ck GKûVò ej«ò ^ûjóö (Q) @ûùc \êùjñ Kûgú I _âdûMKê ~ûA_ûeêö (R) gûgì I gßgêe ùaûjìKê ùiÜj Ke«òö (S) _òfûUò \ò^eûZò _ûV _ùXÿö (T) Nùe cgûcûQò aêfêQ«òö (U) cûcêñ I cûAñ @ûc NeKê @ûiòùaö (V) @gßò^ú, ù\a I cêñ GVûùe _Xêö (W) Zêùc\êùjñ I @ûùc\êùjñ _Wÿò@ûùe ùLkòaûö (Xÿ) ùicûù^ I Zêùc GVûùe aiö (Y) _âmû I iúcû @ûc Äêfùe _Xÿ«òö 2ö a§^úc¤ûZþ gê¡õ icÉ_\õ ^òeì_dZö (eûciúùZ, iúZûeûùcø, eûciúZûü) (K) eûcü Pÿ iúZû Pÿ = (L) Qûdû Pÿ @ûZ_ü Pÿ = ö (QûdûZ_õ, QûdûZù_ø, QûdûZ_ûü) (M) Èú Pÿ _êcû^þ Pÿ = ö (Èú_êcû^þ, Èú_êeêhü, Èú_êõùiø) ö (gßgïü, gßgêùeø, gßgêeûü) (N) gßgïü Pÿ gßgêeü Pÿ = (O) @jòü Pÿ ^Kêkü Pÿ = ö (@jú^Kêkcþ, @jò^Kìkõ, @jò^Kêkcþ) (P) aûKþ Pÿ c^ü Pÿ = ö (aûOþc^ùi, aûKþ c^ùi, aûKc^ùiø) (Q) RûcûZû Pÿ _êZâü Pÿ = ö (RûcûZé_êùZâø, RûcûZû_êùZâø, RûcûZeü) (R) @jü Pÿ eûZâòü Pÿ = ö (@jüeûZâòü, @ùjûeûZòâü, @ùjûeûZâü) ö (@MÜòùiûùcø, @MÜúùhûùcø, @MÜúùiûùcø) (S) @MÜòü Pÿ ùiûcü Pÿ = (T) còZâü Pÿ aeêYü Pÿ = ö (còZâaeêùYø, còZâaeêYõ, còZâûaeêùYø) [38]

3ö a§^úc¤ûZþ gê¡õ aòMâjaûKýõ ^òeì_dZ(K) _òZùeø = ö(_òZé Pÿ cûZéP, _òZû Pÿ cûZû Pÿ, _òZeò Pÿ cûZeò Pÿ) (L) KûùKûfìKcþ = ö (KûKü Pÿ CfìKü Pÿ, KûKü Pÿ fìKü Pÿ, KûKü Pÿ CfìKü Pÿ Zùdûü icûjûeü) (M) eûcKéù¾ø = ---ö (eûcü Pÿ Ké¾ü Pÿ, eûcü Pÿ Ké¾ü Pÿ Zùdûü icûjûeü, Ké¾ü Pÿ eûcü Pÿ) (N) @lòbîacþ = ---ö (@lò Pÿ bîaü Pÿ, @lòYú Pÿ bîùaø Pÿ, @lü Pÿ bîùaø Pÿ) (O) ^L\«cþ = ---ö (^Lûü Pÿ \«ûü Pÿ, ^Lûü Pÿ \«ûü Pÿ ùZhûõ icûjûeü, ^Lõ Pÿ \«õ Pÿ) 4ö aòMâjaûKýû^ò ePdZ jeúù¦âû,÷ _Zâ_¿ê `kû^ò, ~ìKfòlcþ, ù\aûiêecþ, a]ìaecþ, iì~ýð ûP¦âcùiø, iµ\þa_ò \cþ, iúZû_ûaðùZýû÷ö 5ö icÉ_\û^ò ^òeì_dZKégü Pÿ iÚìkü Pÿ, cdìeú Pÿ KêKæëUü Pÿ, fZû P aélü Pÿ, \ûeûü Pÿ Mûaü Pÿ, ~cê^û Pÿ Mwû Pÿ, bâûZû Pÿ _òZû Pÿö 6ö ɸùck^õ KêeêZKɸü Lɸü aâûjàYú Pÿ aâûjàYü Pÿ jeòeûùcø \êjòZû Pÿ _êZâü Pÿ jõùiø ciôýü Pÿ aòù\jüPÿ ~êaûcþ Qûdû Pÿ @ûZ_üPÿ adcþ Mwû Pÿ aâjà_êZâüPÿ QûdûZù_ø iü Pÿ Zßõ Pÿ ciôýaòù\jcþ @ûaûõ Pÿ iü Pÿ aâûjàùYø ùZ Pÿ Zßõ Pÿ \êjòZû_êùZâø jeòü Pÿ eûcü Pÿ Mwûaâjà_êZâcþ jõiú Pÿ jõiü Pÿ ~ìdcþ l

[39]

ajêaâújò icûi iciýcû^_\cû^ue _âû]û^ý ^ [ûA @^ýû[ðe _âû]û^ý [ôùf ajêaâújò icûi ùjûA[ûGö ùi[ô_ûAñ Kêjû~ûG - ‘@^ýû[ð_â]û^ü ajêaâújòü’ö icÉ_\ ù~Cñ @^ýû[ðKê aòùghòZ Kùe, Zûjûe fòw I aP^ MâjY Kùeö icû^aòbqý« iciýcû^ _\ [ôùf icû^û]ôKeY ajêaâújò Gaõ icû^ aòbqò ^ [ôùf aý]ôKeY ajêaâújò Kêjû~ûGö flý Ke_úZû´eü aò¾êü aòeûRùZö (_úZcþ @´eõ ~iý iü) GVûùe ‘_úZcþ’ _\Uò ‘@´ecþ’ e aòùghY @ùU Gaõ Cbde Kæúafòw _â[cûaòbqò GKaP^ ùjûA@Qòö ùZYê, ‘_úZû´eü’ _\Uò icû^û]ôKeY ajêaúâ jò @ùUö _úZcþ Gaõ @´ecþ _\\êAUòe @[ð ùMøY ùjûA ‘aò¾’ê @[ðe _âû]û^ý ùjaûeê ajêaúâ jò icûi ùjûAQòö (fòw I aòbqò icû^ [ôùf icû^û]ôKeY jêG) ùijò_eò - aúYû_ûYòü aò\ýûõ \\ûZòö (aûYú _ûùYø ~iýûü iû) GVûùe ‘aúYû’ _\Uò Èúfòw _â[cû aòbqò GKaP^ùe [ôaûùaùk ‘_ûùYø’ _\Uò _õêfòw i¯cú aòbqò GKaP^ùe ejòQòö Cbd_\e fòwaòbqò @fMû ùjûAQò Gaõ Cbd _\e còk^_ùe ‘ieÊZú’ @[ð _âKûgòZ ùjCQò, ùZYê aý]ôKeY ajêaâújò ùjûA@Qòö (fòw I aòbqò @fMû ùjùf aý]ôKeY jêG) icû^û]ôKeY ajêaâújòe ùKùZK C\ûjeYKê flý Ke@ûeìXÿaû^eü aélü KµùZö (@ûeìXÿü aû^eü ~õ iü) KéZKû~ðýü QûZâü ^¦Zòö (KéZõ Kû~ðýõ ù~^ iü) \ˆÿùbûR^ü aâûjàYü MzZòö (\ˆÿõ ùbûR^õ ~ùià÷ iü) _ZòZ_Zâü aélü gêhýZòö (_ZòZû^ò _ZâûYò ~iàûZþ iü) ùgßZaÈû ^ûeú c¦òeõ MzZòö (ùgßZõ aÈõ ~iýûü iû) ajêRkõ ieü a^cù¤ @Éòö (ajê Rkõ ~iàò^þ ZZþ) C_~êðýq C\ûjeYMêWÿòKeê @[ð@^êiûùe ~\þ I Z\þ g±e aòbò^Ü _âùdûM flý Keû~ûA_ûùeGjò_eò iaðõ gêKæõ ~iýûü iû = iaðgêKæû, PòZâû Mâúaû ~iý iü = PòZâMâúaü, \úùNøð Kù‰û÷ð ~iý iü = \úNðK‰ðü, _Kßûü ùKgûü ~iýûü iû = _KßùKgû, ^úùk @lòYú ~iýûü iû = ^úkûlú @û\ò jêGö iõLýûaûPK _\ aòùghYeìù_ aýajéZ ùjùf ajêaâújò ùjûA[ûGö ~[û - eûcü \gû^^cþ @cûedZþ (\g @û^^û^ò ~iý, Zcþ) Zòâ^d^ü Kûcù\acþ @\jZþö (ZâúYò ^d^û^ò ~iý iü) \êMðû \gbêRû _ìRýùZö (\g bêRûü ~iýûü iû) PZêeû^^ü @iêeûd aeõ \ˆÿaû^þö (PZßûeò @û^^û^ò ~iý iü) [40]

Gjò_eò hUþ @û^^û^ò ~iý iü = hWÿû^^ü, GKü \«ü ~iý iü = GK\«ü @û\ò ùjûA[û«òö ]^êü Gaõ Rûdû g± _e_\eìù_ aýajéZ ùjùf ~[ûKâùc ]^ßû I Rû^òùe _eòYZ jê@«òö ~[û_ê¿]^ßû @Zúa iê¦eüö (_ê¿ûYò ]^êü ~iý iü) _ò^ûK]^ßû Zòâ_êecþ aý^ûgdZþö (_ò^ûKõ ]^êü ~iý iü) iúZûRû^òü _òZéiZýõ _ûkòZaû^þö (iúZû Rûdû ~iý iü) flàúRû^òü lúeiûMùe ùgùZö (flàúü Rûdû ~iý iü) Gjò_eò gûwðõ ]^êü ~iý iü = gûwð]^ßû, MûŠúaõ ]^êü ~iý iü = MûŠúa]^ßû, ~êaZòü Rûdû ~iý iü = ~êaRû^òü, _ûaðZú Rûdû ~iý iü = _ûaðZúRû^òü @û\ò ùjûA[û«òö ùijò_eò bû~ðýû_\ bû~ðýùe _eòYZ jêG ~[û eiòKûbû~ðýü ibûõ ~ûZòö (eiòKû bû~ðýû ~iý iü) _ûPòKûbû~ðýü @^Üõ \\ûZòö (_ûPòKû bû~ðýû ~iý iü) Mwûbû~ðýü ùK÷kûicþ @]ôaiZòö (Mwû bû~ðýû ~iý iü) ùgûb^ I KêiôòZ _\ aòùghY eìù_ ejò ajêaâújò icûi ùjùf ùi[ôeê ~[ûKâùc ‘iê’ aû ‘Kê’ @agòÁ eêùjö flý Keiêaê¡òü lê\âaê¡òcþ @a\Zþö (ùgûb^û aê¡òü ~iý iü) iêcêLü _^ôúcþ @bûhZö (ùgûb^õ cêLõ ~iý iü) KêcZòü @^ýû^þ _úWdZòö (KêiôòZû cZòü ~iý iü) Kê_êZâü iað\û Kâ¦Zòö (KêiôòZü _êZâü ~iý iü) cjZþ g±eê ‘cjû’ @agòÁ eêùjö ~[û cjûgdü QûZâû^þ bûhùZö (cjû^þ @ûgdü ~iý iü) cjûaê¡òü _eûcégZòö (cjZú aê¡òü ~iý iü) c¦Kû~ðýûZþ ^òaéˆÿòü cjû`kû baZòö (cjZþ `kõ ~iýûü iû) ùKùZK aý]ôKeY ajêaâújò C\ûjeYKê flý Ke_\à^ûbü aâjàûYcþ @R^dZþö (_\àõ ^ûùbø ~iý iü) PKâ_ûYòü @Rêð^cþ @a\Zþö (PKâõ _ûùYø ~iý iü) gìkjÉû cjòhûiêecþ @cûedZþö (gìkõ jùÉ ~iýûü iû) bûfùfûP^ü cjûù~ûMú baZòö (bûùf ùfûP^õ ~iý iü) _\àKeû @bdõ \\ûZòö (_\àõ Kùe ~iýûü iû) \Š_ûYòü cûùMð MzZòö (\Šü _ûùYø ~iý iü) [41]

^ûjó aû ^òùh] @[ð aêSûAùf ^òùh]û[ðK ajêaâújòicûi jêGö flý Ke ^òù\ðûhü \ŠòZü @baZþö (^òMðZü ù\ûhü ~iý / ~iàûZþ iü) ^òejuûeü _ŠòZü baZòö (^òMðZü @juûeü ~iý / ~iàûZþ iü) ^òcðkõ Rkõ _òùaZþö (^òMðZü ckü ~iàò^þ / ~iàûZþ ZZþ) @^iìdû _ZòaâZû @ûiúZþö (@aò\ýcû^û @iìdû ~iýûü iû) @^[ðKõ aûKýõ cû a\ö (@aò\ýcû^ü @[ðü ~iý / ~iàò^þ ZZþ) cìLðiý R^à ^òÀkõ baZòö (^òü (^ûÉò) `kõ ~iý ZZþ AZýû\òö Gjò_eò ^òMðZü (^ûÉò) ù\ûhü ~iý iü = ^òù\ðûhü / (@aò\ýcû^ü ù\ûhü ~iýiü) @ù\ûhü, ^òü (^ûÉò) @ûKûeü ~iý iü = ^òeûKûeüö @aò\ýcû^û _âZòcû ~iý iü = @_âZòcü @û\ò jêGö ZéZúdû«_\ijòZ ‘ij’ g±e icûi ùjùf ‘ijû[ðajêaâújò’ jêGö ‘ij’ eê ‘i’ @agòÁ eêùjö GjûKê ‘ijûù[ð ajêaâújò’ c¤ Kêjû~ûGö flý Kei_eòaûeü cûZêkü @ûMZüö (_eòaûùeY ij aˆÿðcû^ü) i_êZâü Mêeêü gòhýMéjõ MzZòö (_êùZâY ij aˆÿðcû^ü) i_^ôúKü a§êü cûcþ @_gýZþö (_^ôýû ij aˆÿðcû^ü) Rúa^õ ùc i`kõ RûZcþö (`ùk^ ij aˆÿðcû^cþ) iZßecþ @ûMzö (Zßedû ij aˆÿðcû^cþ) iûkuûeû K^ýû _âù\dûö (@kuûùe÷ü ij aˆÿðcû^û) ùijò_eò @û½ù~ðýY ij aˆÿðcû^cþ = iû½~ðýcþ, aò^ùd^ ij aˆÿðcû^cþ - iaò^dcþ, @a]ûù^^ ij aˆÿðcû^û = iûa]û^û AZýû\ò ùjûA[ûGö GKû]ôK iõLýûaûPK _\e còk^ùe ‘iõLýûaûPK ajêaâújò’ icûi jêGö flý Ke\ßòZâûü R^ûü Méùj Zò«òö (ù\ßø aû Zâdü aû) ZòâPÿZêeûü QûZâûü _âû«ùe KâúWÿ«òö (Zâdü aû PÿZßûeü aû) _ohûü KéhKûü @Zâ i«òö (_o aû hWþ aû) i¯ûÁûü aûkòKûü ^éZý«òö (i¯ aû @ùÁø aû) _eÆe ~ê¡ / Kkj aêSûAùf _âjeYaòhdK ZéZúdû«, MâjYaòhdK i¯cý« _\c¤ùe icûi ùjùf “aýZòjûeajêaâújò” jêGö cìLðùdûü cù¤ ùKgûùKgò _âPkZòö (ùKùghê ùKùghê MéjúZßû ~Zþ ~ê¡õ _âaˆÿðùZ) (_eÆe ùKgKê ]eò) cfäùdûü cù¤ jÉûjÉò @baZþö (jùÉ^ jùÉ^ MéjúZßû ~Zþ ~ê¡õ _âaˆÿðùZ) (_eÆe jûZùe ceûceò / _òUû_òUò ùjûA) [42]

aúeùdûü cù¤ \Šû\Šò \gð^údcþö (_eÆe \Š (fûVò) MêWÿòK \ßûeû _âjûe Keò) (\ùŠ÷ü \ùŠ÷ü Pÿ _âjéZý _âaéˆÿõ ~ê¡cþ) AZýû\ò ö aòMâj aûKý c¤eê _\ ùfû_ _ûC[ôùf Kò´û Zêk^û _âKûgòZ ùjC[ôùf ZûjûKê c¤_\ùfû_ú / C_còZ ajêaâújò Kêjû~ûGö flý Keaéhħü eûR_êZâü eûRcûùMð MzZòö (aéhiý ħü Aa ħü ~iý iü) Kck^d^ü bMaû^þ cwkõ KùeûZêö (Kcùk Aa ^dù^ ~iý iü) aýûNâcêLü búZòõ R^dZòö (aýûNâiý cêLcþ Aa cêLõ ~iý iü) Pÿ¦â_âbû ZeêYú eûRû^cþ @a\Zþö (Pÿ¦âiý _âbû Aa _âbû ~iýûü iû) céM^d^û @bò^dõ KùeûZòö (céMiý ^dù^ Aa ^dù^ ~iýûü iû) Gjò_eò aýûNâiý _ûù\ø Aa _ûù\ø ~iý iü = aýûNâ_ûZþ, MRiý Mc^cþ Aa Mc^õ ~iýûü iû = MRMc^û, Kêù¸ø Aa Kù‰øð ~iý iü = Kê¸K‰ðü, gì_ðü Aa ^Lûü ~iýûü iû = gì_ðYLû, gê^ü _\û^ò Aa _\û^ò ~iý iü = gßû_\ü AZýû\ò jêGö

ajêaâújòicûiùe ùKùZK aòùgh aò]ô cc iêjéZþ @ûMcòhýZòö (ùgûb^õ jé\dõ ~iý iü) \ßú_cþ @Zúa cù^ûeccþö (\ßùdûü \òùgûü @û_ü ~iý ZZþ) (\êA \òMeê RkùaÁòZ bìbûM) bûeZiý \lòYbûùM @«eú_cþ @Éòö (@«MðZûü @û_ü ~iý ZZþ) (icê\â bòZeKê _gò~ûA[ôaû bìbûM ~ûjûe cSòùe cSòùe RkbûM ejòQò ö) i_^ôú Zùi÷ý @iìdZòö (icû^ü _Zòü ~iýûü iû) (iCZêYú) \ßò\^þ c]êeõ jiZòö (ù\ßø \ù«ø ~iý iü) (\êAUò \û« CVò[ôaû gògê) \ßò\«ü iòõjûZþ aòùbZòö (ù\ßø \ù«ø ~iý iü) (jÉú) iêM§ü @û_YòKü ùcû\ùZö (ùgûb^ü M§ü ~iý iü (KéZòâcü)) (KéZâòc iêaûiòZ _\û[ð @Qò ~ûjûe) iêM§õ _ê¿cþ @û^dö (ùgûb^ü M§ü ~iý ZZþ (_âûKéZòKü))

[43]

@býûi 1ö ~[ûi¸aõ icÉ_\û^ò aýajéZý iõÄéZbûhûdûcþ @^êaû\õ KêeêZ(K) cûuWÿ PÿXÿò[ôaû aélKê ù\Lö (L) ]kû fêMû_ò§û ÈúùfûKUò c¦òeKê Mfûö (M) _ZâSWû fZû _a^ùe [eêQòö (N) jûZùe aûWÿò ]eò KéhK ùlZKê Mfûö (fMêWÿjÉü) (O) _\àjûZùe ]eò[ôaû flàú ]^\û^ Ke«òö (Pÿ) \êAUò\û« CVò[ôaû Sò@Uò Kû¦êQòö (Q) Ccû gòaue Rûdû @U«òö (R) ]^ ^ [ôaû ùfûK \êüLùe eùjö (S) cêñ _eòaûe ijòZ Mûñùe [ôfòö (T) iòõje _û\ KêKêee _û\_eò @ùUö 2ö aòMâjaûKýû^ò \gðdZ\ßú_cþ, eì_a\þbû~ðýü, Kêa¡ ê üò , ibû~ðýü, ^òeûbeYû, gZ]^ßû, gßû_\ü, aògûkûlü, KéZKcðû, @ù]ûcêLüö 3ö icÉ_\û^ò fòLZ\ˆÿü C_ù\gü ~ùià÷ iü, f²õ ]^õ ù~^ iü, i^þ @ûgdü ~iý iü, ùaYêü _ûùYø ~iý iü, PÿZßûeü bêRûü ~iý iü, lê\âû aê¡òü ~iý iü, @aò\ýcû^ü MêYü ~iý iü, aòhûù\^ ij aˆÿðcû^cþö 4ö ɸùck^õ KêeZö K ɸü L ɸü ùgûb^ü]cðü ~iý iü _oû^^ü _êùZâY ij aˆÿðcû^û _úZû´eü Zâdü aû PÿZßûeü aû eqûlü _úZcþ @´eõ ~iý iü eì_a\þbû~ðýü eùq @lòYú ~iý iü i_^ôú _o @û^^û^ò ~iý iü ajêaûMàòKû eì_aZú bû~ðýû ~iý iü ZòâPÿZêeûü icû^ü _Zòü ~iýûü iû iÈúKü ajaü aûMàò^ü ~iýûõ iû i_êZâû Èòdû ij aˆÿðcû^ü iê]cðû [44]

5ö a§^úc¤ûZþ gê¡õ icÉ_\õ ^òeì_dZ(K) ecû Rûdû ~iý iü = ---ö (ecûRû^òü, ecûRûdû, aò¾êü) (L) _o aû hWþÿ aû = ----ö (_ohÁòü, _ohûü, _oiûü) (M) icû^ü _Zòü ~iýûü iû = ----ö (i_^ôúKü, ic_Zòü, i_^ôú) (N) ^úkcþ @´eõ ~iý iü = ----ö (^úkû´eõ, ^úkû´eü, ^úkû´eû) (O) ^ûÉò ]^õ ~iý iü = ----ö (^ò]ð^ü, ^ò]ð^cþ, ]^jú^ü) (P) Pÿ¦âü ùgLeü ~iý iü = ----ö (Pÿ¦âùgLeü, gòaü, Pÿ¦âgòLeü) (ùgLeü = gòùeû bìhYcþ) (Q) ZâúYò ù^ZâûYò ~iýûü iû = ----ö (Zòâù^Zâú, Zâdù^Zâú, Zòâù^Zâû) (R) ~êaZòü Rûdû ~iý iü = ---ö(~êaKü, ~êaRû^ú, ~êaRû^òü) (T) _\àõ _ûùYø ~iý iü = ----ö (_\à_ûYòü, _\à_ûYú, _\àû^ò)

@fêKþ icûi @fêKþicûi ùKøYiò ÊZªicûi ^êùjñö ù~Cñ iÚkùe icÉ_\e _ìað_\iÚòZ aòbqò ùfû_ ùjûA ^ [ûG, ZûjûKê @fêKþicûi Kêjû~ûGö Gjò @fêKþ bò^Ü bò^Ü icûiùe ù\Lû~ûGö flý Ke~ê]ôÂòeü ùRýÂ_ûŠaü @ûiúZþö (~ê]ô iÚòeü) GVûùe ~ê¡ @[ðùe ~ê]þ g±e i¯cú aòbqò ùjûAQòö Zûjû icÉ_\ùe @aòKkbûaùe ejòQò, ùZYê _ìað_\e aòbqò ùfû_ ùjûA ^ [ôaûeê @fêKþicûi ùjûAQòö Gjò_eòcûZêüÊiû / cûZêühßiû @\ý @ûMcòhýZòö (cûZêü Êiû) \ûiýûü _êZâü ]^õ ùc @_jéZaû^þö (\ûiýûü _êZâü) (Gjû ^ò¦ûiìPK _âùdûM) aù^Peü aýû]ü céMû^þ j«òö (aù^ PÿeZò ~ü) KùY×Kûkü aò_\ò _ìR^údüö (KùY× Kûkü ~iý iü) @ù«aûiú Zˆÿßûa]ûeKõ _ézZòö (@ù« aiZò AZò) iùeûaùe ieiòRõ ùgûbùZö (ieiò RûdùZ AZò) Gjò_eò _eùià÷ _\cþ = _eùià÷_\cþ, @ûcôù^ _\cþ = @ûcôù^_\cþ, ùÉûKûZþ cêqü = ùÉûKû^àëqü, ù\aû^ûõ _âòdü = ù\aû^ûõ _âòdü, c^iò RûdùZ ~ü = c^iòRü AZýû\ò ùjûA[û’«òö

iõùl_ùe icûiflY _ìùað$aýùd$aýdúbûùaû$cûù\ø ZZþ_êeêhü iáZü ö PÿKûeajêùkû \ߦßü iõLýû_ìùaðû \ßòMêü iáZü ö ~iý ù~^ ajêaâújòü i ·ùiø Kcð]ûedü ö AZò KòoôZþ icûiû^ûõ h‰ûõ flYcúeòZcþöö (iûeÊZcþ) [45]

iû]ûeY @býûi 1ö ~[ûi¸aõ icÉ_\û^ò aýajéZý iõÄéùZ^ @^êaû\õ KêeêZ(K) cûZû I _òZû aRûeKê ~ûCQ«òö (L) Zò^òbêa^ùe eûcu _eò eûRû ^ûjû«òö (M) ùcû jûZ_û\ [Šûùe KµêQòö (N) ùcû \ßûeû \ò@û~ûA[ôaû ]^Kê MâjY Keö (O) KûC_eò Kkû gòKûeú aYùe aêfê[ôfûö (P) fûf `êfMêWÿòK fZûùe ùgûbû_ûCQòö (Q) eûRû iòõjPòjÜòZ @ûi^ùe aiòQ«òö (R) ùcû _ûAñ ajòMêWÿòKê @ûYòaö (S) gòa _ò^ûK]^ê jûZùe ]eòQ«òòö (T) cìLð aò\ýûùe jú^ @ùUö (U) Zêùc cûcêñu NeKê ~ûA[ôf Kò? (V) cêñ Rúa^ [ôaû _~ðý« ù\gùiaû Keòaòö (Wÿ) gqò @^êiûùe \eò\âcû^uê ]^ \ò@ö (Xÿ) aû_ûu @ûLô@ûMùe \êNðUYû NUò[ôfûö (Y) ù\ûhú cûiK_ûAñ ùbûMý \Š _ûAfûö (Z) MQeê SWÿò[ôaû @û´MêWÿòKê @ûYö ([) ùi @ùgûKMQKê _ìRû Ke«òö (\) eûaY fuû^ûcK ^Meúùe ejê[ôfûö (]) ge\ßûeû jZ céMUòKê gòKûeú ù^CQòö (^) Bgßeu @ûKûe ^ûjóö (_) cû@û jûe_ûAñ iê^û ù\CQ«òö 2ö icÉ_\û^ò fòLZ ùbûR^ûd A\cþ, ^ C¾cþ, Kê¸õ KùeûZò AZò, céMýûü gògêü, aéjZûõ _Zòü, KâúWûdûõ ^ò_êYü, _ìaðõ iÜûZü _½ûZþ @^êfò¯ü, ^úkû^ò C_ôkû^ò, ùMûbýü iêLcþ, gZûZþ _ùe, Zêhûeü Aa ]akü, ZâdûYûõ ùfûKû^ûõ icûjûeü, cê^òü _êwaü Aa, aûKþ Ga @céZcþ, ZâdûYûõ `kû^ûõ icûjûeü, gûkàkú^ûcû Zeêü, ù\a_âòdü aâûjàYü, cjZú @Ácúö [46]

3ö aòMâj aûKýû^ò fòLZ gêKæ_ocú, gZû±ú, \¤^Ücþ, ^òcðkcþ, ùiûc_âbû, @ùKâû]ü, i_êZâü, N^gýûcü, iúZûRû^òü, f²~gûü, \ßò\^þ, aògûkûlú, i\ûgdü, MwûùgûYcþ, Èú_êõùiø, ùMûaýûNâcþ, fZûaéùlø, @a§^û, gßgêùeøö 4ö icûi^ûcû^ò fòLZ @ûcôù^_\cþ, KûRkcþ, A¦âiLü, _êwaü, cjûeûRü, PÿZê¿\ú, iÈúKü, ^ùeûˆÿcü, CKôkeûRü, \µZú, Mâûcaûiú, gvcûZâcþ, Mâûcû«ecþ, a^ÆZòü, C^ÜZc^ûü, _ê¿]^ßû, _ê¿aéÁòü, _òZéi\égüö 5ö @[ðMZ _û[ðKýõ \gðdZ ^úkû´eü - ^úkû´ecþö iêM§òü - iêM§ü, C^ÜZc^ûü - C^ÜZc^ü, i_^ôú - i_^ôúKü 6ö ùiû\ûjeYõ flYõ fòLZ (K) eì_K Kcð ]ûedö (L) ijûù[ð ajêaâújòö (M) i¯cú ZZþ_êeêhö (N) C__\ ZZþ_êeêhö (O) icûjûe \ßòMêö (P) AZùeZe \ߦßö (Q) c¤_\ùfû_ú Kcð]ûedö (R) aýZòjûe ajêaâújòö 7ö @[ðõ fòLZ búcKû«ü, Kcðû]ú^ü, MâûcMZü, bdûbðü, @MÜb ò dcþ, KêKUëÑ ûŠcþ, @còZüâ , akûjKü, ~êaRû^òü, ùKgûùKgò, hûYàûZêeü, i¯gZúö

[47]

Z¡òZ_âKeY cìkg± (_âûZò_\òK) ùe bûa, i«û^, CKôhð, @_Khð, icìj I @Qò _âbéZò @[ðùe ùKùZK _âZýd ù~ûMKeû~ûA ^ìZ^ g± Zò@ûeò Keû~ûGö Gjò _âZýd- MêWÿòK _âùdûM \éÁòeê bûhû_ûAñ, aqû_ûAñ Z[û @[ð _âKûg_ûAñ @Zò jòZKûeK ùjûA[ôaûeê ZûjûKê Z¡òZ _âZýd Kêjû~ûGö iû]ûeYZü @Yþ, aò^þ - A^þ, Zkþ, cZê_þ, aZê_þ, `Kþ, ~Tþ, XÿKþ, VKþ _âbéZò Z¡òZ _âZýd ù~Cñ cìk g±ùe iõ~êq ùjûA ^ìZ^ g± MVòZ ùjûA[û«ò, ZûjûKê Z¡òZû« g± Kj«ò - C\ûjeY, eûcü \ûge[ôü (\ge[iý _êZâü) AZò _âiò¡üö c¦òeiý ùiø¦~ðýcþ (iê¦eiýbûaü) cù^ûcêMÛKecþö jòcûkdü _aðùZhê CyZcü (@Zògùd^ Cyü)ö MêYaû^þ (MêYü @iý @Éò AZò) @dõ R^üö Ghû aûkòKû aê¡òcZú (aê¡òü@iýûü @Éò AZò)ö @a\êfKfûcü ùgâÂü (@]ôKü _âgiýü) bûeZúdü (bûeùZ RûZü)ö Hhcü _âakû a^ýû (a^û^ûõ icìjü) @baZþö C_eòfòLôZ aûKýùe ùeLûuòZ _\MêWÿòKê flý Kùf RYû~òa ù~ aòùgh @[ðùe cìk g±ùe aòbò^Ü Z¡òZ_âZýd ù~ûMKeû~ûAQòö \ûge[ôü - (\ge[ + ATþ) ùiø¦~ðýcþ - (iê¦e + ~) CyZcü (Cy + Zc_þ) MêYaû^þ (MêY + aZê_þ) aê¡òcZú (aê¡ò + cZê_þ + Oú_þ) ùgâÂü (_âgiý + AÂ^þ) bûeZúdü (bûeZ + Bd) a^ýû (a^ + ~ + Uû_þ) a^ GVûùe Rk aû _ûYòKê aêSûCQòö

@_Zýû[ðK _âZýd i«û^, ùMûZâ, gòhý, bq I i´§úd _âbéZò @[ðùe cìkg± (_âûZò_\òK)ùe ‘@Yþ’ (@) Yý (d) ATþ (A) @Tþ (@) `Kþ (@ûd^) ~Tþ (d) XÿKþ (Gd) Q (Bd) QYþ (Bd) I N (Ad) _âZýd ù~ûMKeû~ûGö

@Yþ (@) gòaiý @_Zýõ _êcû^þ = gòa + @Yþ = ùg÷aü aògßûcòZâiý @_Zýõ _êcû^þ = aògßûcòZâ + @Yþ = ùa÷gßûcòZâü bMúe[iý @_Zýõ Èú = bMúe[ + @Yþ + Oú_þ = bûMúe[ú

@Tþ (@) beZiý @_Zýõ _êcû^þ = beZ + @Tþ = bûeZü Kgý_iý @_Zýõ_êcû^þ = Kgý_ + @Tþ = Kûgý_ü _êZâiý @_Zýõ _êcû^þ = _êZâ + @Tþ = ù_øZâü _êZâiý @_Zýõ Èú = _êZâ + @Tþ + Oú_þ = ù_øZâú \êjòZêü @_Zýõ _êcû^þ = \êjòZé + @Tþ = ù\øjòZâü \êjòZêü @_Zýõ Èú = \êjòZé + @Tþ + Oú_þ = ù\øjòZâú [48]

MY_ùZü bqü = MY_Zò + @Yþ = MûY_Zü (MY_Zò + ~Kþ = MûY_Zýü c¤ jêGö)

Yý (d) \òùZü @_Zýõ _êcû^þ = \òZò + Yý = ù\÷Zýü @\òùZü @_Zýõ _êcû^þ = @\òZò + Yý = @û\òZýü

ATþ (A) \ge[iý @_Zýõ _êcû^þ = \ge[ + ATþ = \ûge[ôü iêcòZâûdûü @_Zýõ _êcû^þ = iêcòZâû + ATþ = ùiøcòZâòü afàúKûZþ i¸aü = afàúK + ATþ = aûfàúKòü

`Kþ (@ûd^) ^ûeûü @d^õ ~iý = (^e + @Yþ) ^ûe + `Kþ = ^ûeûdYü (^ûe- mû^ aû Rk) a\ùeY i´§òZü = (a\e + @Yþ) aû\e + `Kþ = aû\eûdYü

~Tþ (d) _êfùÉü @_Zýõ _êcû^þ - _êfÉò + ~Tþ = ù_øfÉýü ~maËiý @_Zýõ _êcû^þ - ~maË + ~Tþ = ~ûmaËýü

XKþ (Gd) aò^Zûdûü @_Zýõ _êcû^þ = aò^Zû + XKþ = ùa÷^ùZdü Mwûdûü @_Zýõ _êcû^þ = Mwû + XKþ = Mûùwdü eû]ûdûü @_Zýõ _êcû^þ = eû]û + XKþ = eûù]dü

Q (Bd) Êiêü @_Zýõ _êcû^þ - Êié + Q = Êiâúdü (bYRû)

QYþ (Bd) _òZéhßiêü @_Zýõ _êcû^þ = _òZéhßié + QYþ = ù_÷ZéhßÈúdü (_òCiú _ê@bûA) bâûZêü @_Zýõ _êcû^þ = bâûZé + QYþ = bâûZâúdü (bûAe _ê@ / _êZêeû)

N (Ad) lùZâ (eûùÁâ) iû]êü = lZâ + N = lZâòdü eûùÁâbaü = eûÁâ + N = eûÁâòdü (eûRû, eûRgûkK)

icìjû[ðK _âZýd icìj@[ðùe ‘@Yþ’ (@) aêTþ (@K) Zkþ (Zû) @Tþ (@) d _âbéZò _âZýd MêWÿòK ù~ûMKeû~ûGö bòlûYûõ icìjü = bòlû + @Yþ = ùb÷lcþ [49]

c^êhýûYûõ icìjü - c^êhý + aêTþ = cû^êhýKcþ MâûcûYûõ icìjü = Mâûc + Zkþ + Èú Uû_þ = MâûcZû ù\aû^ûõ icìjü = ù\a + Zkþ + Èú Uû_þ = ù\aZû R^û^ûõ icìjü = R^ + Zkþ + Uû_þ = R^Zû gêKû^ûõ icìjü = gêK + @Tþ = ùgøKcþ ZéYû^ûõ icìjü = ZéY + ~ + Uû_þ = ZéYýû aûZû^ûõ icìjü = aûZ + ~ + Uû_þ = aûZýû a^û^ûõ icìjü = a^ + ~ + Uû_þ = a^ýû

RûZ @[ðK _âZýd c[êeûdûõ RûZü = c[êeû + @Yþ = cû[êeü CKôùk RûZü = CKôk + @Yþ = JKôkü CKôùk RûZü = CKôk + Q = CKôkúdü Mâûùc RûZü = Mâûc + ~ = Mâûcýü Mâûùc RûZü = Mâûc + LTþ = MâûcúYü \lòYiýûõ RûZü = \lòY + ZýKþ = \ûlòYûZýü _âûPò RûZü = _âûPþ + ~Zþ = _âûPýü

@Éò @[ðK _âZýd ‘Zûjû GVûùe @Qò’ aû ‘~ûjûe @Qò’ Gjò @[ðKê aêSûAaû_ûAñ cìkg± (_âûZò_\òK)ùe cZê_þ (cZþ, aZþ) A^ò (A^þ) V^þ (AK) I ‘g’ _âbéZò _âZýd ù~ûMjêGö

cZê_þ (cZþ, aZþ) Mûaü @iý i«ò aû @iàò^þ i«ò = ùMû + cZê_þ = ùMûcZþ (Kæú) ùMûcû^þ (_êõfòw) ùMû + cZê_þ + Oú_þ = ùMûcZú (Èú) cZòü @iý @Éò = cZò + cZê_þ = cZòcû^þ cZòü @iýûü @Éò = cZò + cZê_þ + Oú_þ = cZòcZú ùijò_eògâú + cZê_þ = gâúcZþ (Kæú) gâúcû^þ (_êõ) gâúcZú (Èú) @õgê + cZê_þ = @õgêcZþ (Kæú), @gêcû^þ (_êõ) @õgêcZú (Èú) _òZé + cZê_þ = _òZécû^þ, _òZécZú (Èú) a_êiþ + cZê_þ = a_êhàû^þ, a_êhàZú, (Èú) ùRýûZòiþ + cZê_þ = ùRýûZòhàû^þ, ùRýûZòhàZú (Èú) @ûdêü @iý @Éò = @ûdêhàû^þ [50]

@ûdêü @iýûü @Éò = @ûdêhàZú ]úü @iý @Éò = ]úcû^þ, Èú - ]úcZú j^êü @iý @Éò / j^ì @iý Éü = j^êcû^þ _Zòü @iýûü @Éò = _Zò + cZê_þ (aZþ) + Oú_þ = _Zòa^ôú (i]aû) _Zò + cZê_þ (cZþ) + Oú_þ = _ZòcZú (·KeûYú) ^òcÜfòLôZ ùKùZK iÚû^ùe cZê_þ _âZýde ‘aZþ’ jêGö Kòcþ + cZê_þ = KòõaZþ, (Kæú) Kòõaû^þ (_êõ) KòõaZú (Èú) gcþ + cZê_þ = gõaZþ (Kæú) gõaû^þ (_êõ) gõaZú (Èú) flàú + cZê_þ = flàúaZþ, (Kæú) flàúaû^þ (_êõ) flàúaZú (Èú) MêY + cZê_ = MêYaZþ, (Kæú) MêYaû^þ (_êõ) MêYaZú (Èú) ]^ + cZê_þ = ]^aZþ, (Kæú) ]^aû^þ (_êõ) ]^aZú (Èú) mû^ + cZê_þ = mû^aZþ, (Kæú) mû^aû^þ (_êõ) mû^aZú (Èú) eì_ + cZê_þ = eì_aZþ, (Kæú) eì_aû^þ (_êõ) eì_aZú (Èú) ieiþ + cZê_þ = ieÊZþ, (Kæú) ieÊû^þ (_êõ) ieÊZú (Èú) _diþ + cZê_þ = _dÊZþ, (Kæú) _dÊû^þ (_êõ) _dÊZú (Èú) ~giþ + cZê_þ = ~gÊZþ, (Kæú) ~gÊû^þ (_êõ) ~gÊZú (Èú) aò\ýû + cZê_þ = aò\ýûaZþ, (Kæú) aò\ýûaû^þ (_êõ) aò\ýûaZú (Èú) cù^eLaò\ýû @Éò @iý AZò = aò\ýûaû^þ (Z¡òZ) (Kò«ê aò\ýûõ ùaˆÿò ~ü- aò\þ + gZé = aò\ßZþ (aò\ßiþ) aò\ßû^þ - Gjû Ké\«) ceêZþ + cZê_þ = ceêZßZþ (ceêZßû^þ - (_êõfòw) A¦âü) ZWÿòZþ + cZê_þ = ZWòZßZþ (ZWòZßû^þ - (_êõfòw) ùcNü) A^ò (A^þ) \Šü @iý @Éò = \Š + A^ò = \Šò^þ, (Kæú) - \Šò, _êõfòw - \Šú \Šü @iýûü @Éò = \Š + A^ò + Oú_þ = \Šò^ú QZâü @iý @Éò - QZâ + A^ò = QZâò^þ, QZâú(_êõ) QZâòYú (Èú) ùijò_eò ]^ + A^ò = ]^ò^þ, ]^ú, ]^ò^ú MêY + A^ò = MêYò^þ, MêYú (_êõ) MêYò^ú (Èú) gòLû @iý @Éò AZò = gòLû + A^ò = gòLú (cdìeü) (_êõ) cûkû @iýûü @Éò = cûkû + A^ò + Èú = cûkò^ú (Èú) cûdû @iý @Éò = cûdû + A^ò = cûdú (_êõ) cûdò^ú (Èú) [51]

iõmû + A^ò = iõmò^þ - iõmú (_êõ) iõmò^ú (Èú) iêL + A^ò = iêLô^þ - iêLú (_êõ) iêLô^ú (Èú) \êüL + A^ò = \êüLô^þ - \êüLú (_êõ) \êüLô^ú (Èú) _âYd + A^ò = _âYdò^þ - _âYdú (_êõfòw), _âYdò^ú (Èúfòw) aò^ò (aò^þ) ùc]û + aò^ò = ùc]ûaò^þ , _êõfòw - ùc]ûaú - Èúfòw - ùc]ûaò^ú cûdû + aò^ò = cûdûaò^þ , _êõfòw - cûdûaú - Èúfòw - cûdûaò^ú Z_iþ + aò^ò = Z_Êò^þ , _êõ - Z_Êú, Èú - Z_Êò^ú _diþ + aò^ò = _dÊò^þ, _êõ - _dÊú, Èú - _dÊò^ú (_dÊú - ^\, iûMe, ùcN, Kì_, iùeûae, _dÊò^ú - ^\ú, ù]^ê) c^iþ + aò^ò = c^Êò^þ, c^Êú - _êõ, c^Êò^ú - Èú ~giþ + aò^ò = ~gÊò^þ, ~gÊú - _êõ, ~gÊò^ú - Èú aòùgh aò]ôùe A^ò (A^þ) _âZýd jÉ + A^ò = jÉò^þ (jÈú - jûZú) jÉü @Éò @iý Z[û - Ke + A^ò = Keò^þ (Keú - jûZú) Keü @Éò @iý \« + A^þ = \«ò^þ (\«ú - jûZú) \ù«ø Éü @iý ùKge + A^þ = ùKgeò^þ (ùKgeú - iòõj) ùKgeü @Éò @iý cûZâ - jÉ + cZê_þ = jÉaû^þ (c^êhý) jÉü @Éò @iý / jùÉø Éü @iý AZýû\ò Ke + cZê_þ = Keaû^þ (c^êhý) \« + cZê_þ = \«aû^þ (c^êhý) a‰ðü (]cðû^êÂû^cþ) @iý @Éò AZò - a‰ð + A^ò = a‰ðú (aâjà·eú) a‰ðü (eì_cþ) @iý @Éò = a‰ð + A^ò = a‰ðò^þö a‰ðú (_êõ) a‰òð^ú (Èú) Gaõ a‰ð + cZê_þ = a‰ðaZþ a‰ðaû^þ, a‰ðaZú _êÃe + A^ò = _êÃeò^þ - Èú - _êÃeòYú Gjò_eò, _\àò^ú, _uRò^ú, Kêcê\ò^ú, céYûkò^ú, Zcûkò^ú, ZewòYú, ZUò^ú I _âaûjòYú _âbéZò Z¡òZû« _\ iò¡ jê@«òö ~ûPK (cûMòaû aûfû) @[ðKê aêSûAùf ‘@[ð’ g±eê A^ò _âZýd jêG ~[û@[ð + A^ò = @[ðô^þ (@[ðú - ~ûPKü) @^ý @[ðùe @[ðü (]^õ) @Éò @iý - @[ð + A^ò =@[ðú (_êõ) I @[ð + cZê_þ = @[ðaû^þ (]^ú) ùjûA[ûGö [52]

@Éò @[ðùe - V^þ (AK) _âZýd \Šü @iý @Éò = \Š + V^þ = \ŠòKü gâcü @iý @Éò = gâc + V^þ = gâcòKü ]^cþ @iý @Éò = ]^ + V^þ = ]^òKü cûdû @iý @Éò = cûdû + V^þ = cûdòKü ajê aû aûe´ûe @[ðùe ‘g’ _âZýd ùfûc + g = ùfûcgü ajê + g = ajêgü Kâc + g = Kâcgü @ûPeY I @¤d^ @[ðùe VKþ (AK) _âZýd AZòjûiõ ùaˆÿò = AZòjûi + VKþ = HZòjûiòKü ö ùijò_eòbìùMûk + VKþ = ùbøùMûkòKü MYòZ + VKþ = MûYòZòKü iûjòZý + VKþ = iûjòZòýKü ]cðõ PeZò / ùaˆÿò = ]cð + VKþ = ]ûcòðKü icd@[ðùe VTþ (AK) _âZýd cûùi baü - cûi + VTþ = cûiòKü, aùhðbaü - ahð + VTþ = aûhòðKüö Zêk^û[ðK Ze_þ (Ze) Bdiê^þ (Bdiþ) _âZýd \êjóu c¤ùe Zêk^û @[ðùe Gjò _âZýd aýajûe Keû~ûGö _êõfòwùe - @dcþ @^ùdûü @Zògùd^ Mêeêü Mêeê + Ze_þ = MêeêZeü, Mêeê + Bdiê^þ = Meúdû^þ ùijò_eò fNêZeü, fNúdû^þ Èúfòwùe - Adc^ùdûü @Zò gùd^ Mêaðú / Mêeêü Mêeê + Ze_þ + Uû_þ = MêeêZeû, Mêeê + Bdiê^þ + Èú Oú_þ = Meúdiú ùijò_eò fNêZeû, fNúdiú Kæúafòwùe - A\cþ @^ùdûü @Zògùd^ Mêeê = Mêeê + Ze_þ = MêeêZecþ Mêeê + Bdiê^þ = Meúdüö ùijò_eò - fNêZecþ, fNúdü Zêk^û[ðK Zc_þ (Zc) AÂ^þ (AÂ) _âZýd @ù^K c¤ùe GKe C}hð aû @_Khð aêSûAùf Zc_þ (Zc) I AÂ^þ (AÂ) _âZýd jêGö _êõfòwùe - @dcþ Ghûcþ @Zògùd^ Mêeêü = Mêeê + Zc_þ = MêeêZcü Mêeê + AÂ^þ = MeòÂüö Èúfòwùe - Adcþ @ûiûcþ @Zògùd^ Mêaðú/Mêeêü - Mêeê + Zc_þ + Uû_þ = MêeêZcû, Mêeê + AÂ^þ + Uû_þ = MeòÂû ö Kæúafòwùe - A\cþ Ghê @Zògùd^ Mêeê = MêeêZccþ, MeòÂcþ [53]

ùKùZK _âPkòZ Ze_þ / Bdiê^þ, Zc_þ / AÂ^þ _âZýdû« g± Ze_þ, Bdiê^þ Zc_þ, AÂ^þ _âgiý - _êõ, _âgiýZeü ùgâdû^þ, _âgiýZcü, ùgâÂü aé¡ - _êõ, aé¡Zeü, Rýûdû^þ aé¡Zcü, ahòðÂü / ùRýÂü ~êaû - _êõ, ~êaZeü, ~aúdû^þ / K^údû^þ ~êaZcü, ~aòÂü / K^òÂü _âòd - _êõ, _âòdZeü, ù_âdû^þ _âòdZcü, ù_âÂü @^ýû^ý ùKùZK _âZýde C\ûjeY cûZêübâûZû = cûZé + WêkPþ (Ck) = cûZêkü _òZêü bâûZû = _òZé + aýZþ (aý) _òZéaýü _òZêü _òZû = _òZé + WûcjPþ (@ûcj) = _òZûcjü cûZêü _òZû = cûZé + WûcjPþ (@ûcj) = cûZûcjü RWiý bûaü = RW + Zß = RZZßcþ, RWÿ + Zû = RWZû Kêgkiý bûaü = Kêgk + Zß = KêgkZßcþ, Kêgk + Zû = KêgkZû ^úkiý bûaü = ^úk + Ac^òPþ = ^úkòcû (_êõfòw) cjZü bûaü = cjZþ + Ac^òPþ = cjòcû (_êõfòw) Mêùeûü bûaü = Mêeê + @Yþ = ùMøeacþ céù\ûü bûaü = cé\ê + @Yþ = cûŸðacþ _ŠòZiý bûaü = _ŠòZ + hýTþ = _ûŠòZýcþ ijòZiý bûaü = ijòZ + hýTþ = iûjòZýcþ @kiiý bûaü = @ki + hýTþ = @ûkiýcþ iaðRù^býü jòZcþ = iaðR^ + VKþ = iûaðR^ú^cþ

@býûi 1ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ A\c^ùdûü @Zògùd^ iÚìkcþ, @dùchê @Zògùd^ _âòdü, bMò^ýûü @_Zýõ Èú, _aðZiý @_Zýõ Èú, ajê @Éò @iýö 2ö @[ðùb\õ \gðdZ - ù\÷Zýü - @û\òZýü, a^ýcþ - a^ýû jÉú - jÉaû^þ, gòLú - gòLûaû^þ, @[ðú - @[ðaû^þ 3ö Z¡òZû«_\û^ò aýajéZý iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ 1. ]^[ôaû ùfûK iêLú@ùUö 2. CKôke ùfûùK ]cð _ûk^ Ke«òö 3. _Šêu _ê@cûù^ ~\êaõgúue a§ê[ôùfö 4. MêY[ôaû QûZâ icÉue _âòdö 5. ùcû cûcê Zûu aû_ûu bûAö [54]

Ké\« _âKeY iû]ûeYZü ]ûZê eì_ aû Kâòdû_\Kê ‘ZòO«’ Kj«òö cìk]ûZêùe ùKùZK iõù~ûRK _\ (_âZýd) ù~ûMKeò ^ìZ^ g± iéÁòKeû~ûGö Gjò g± MêWòK aûKýùe aòùghý, aòùghY, @aýd, @icû_òKûKâòdû Gaõ icû_òKû Kâòdûeì_ùe aýajéZ jê@«òö cìk]ûZê (_âKéZò) ijòZ gZé, gû^Pþ, q, qaZê, qßû, fý_þ, Zêcê^þ, NTþ, @kþ, qò^þ, fêýUþ _âbéZò “KéZþ” (_âZýd) ù~ûM Keû~ûA ^ìZ^ g± iéÁò Keû~ûC[ôaûeê GjûKê ‘Ké\«’ Kj«òö @[ðûZþ ‘KéZþ’ ~ûjûe ‘@«’ (ùgh)ùe ejòQò Zûjû Kéj«ö ~[û - Mcþ- cìk]ûZêe ‘ZòO«’ ùe ‘MzZò’ jêGö _\ö

‘Mcþ’ ]ûZêùe ‘fêýUþ’ KéZþ _âZýd ù~ûMKùf ùja ‘Mc^cþ’ ö Mcþ + fêýUþ = ‘Mc^cþ’ Gjû Ké\«

_Vþ]ûZêe fUþfKûe _â[c_êeêh GKaP^ eì_ _VZò, Kò«ê _Vþ + qßû (KéZþ _âZýd) = ‘_VòZßû’ Gjû Ké\« _\ö aòbò^Ü Ké\« _\e _âùdûMe C\ûjeY 1.

aûkKü Mz^þ @_ZZþö

aûkKUò ~ûC~ûC (~ûC[ôfûùaùk) _WÿòMfûö

2.

_êeÄûeõ fbcû^ü QûZâü @û^¦òZü baZòö

_êeÄûe fûbKeê[ôaû QûZâUò @û^¦òZ ùjC@Qòö

3.

búZü céMü ]ûaZòö

Weò~ûA[ôaû jeòYUò ù\øWêQòö

4.

ùMûaò¦ü Méjõ MZüö

ùMûaò¦ NeKê Mfûö

5.

eûùcY eûaYü jZüö

eûcu \ßûeû eûaY jZùjfû / aû eûc eûaYKê cûeò[ôùfö

6.

gògêü Rkõ _úZaû^þö

gògêUò _ûYò _òA[ôfûö

7.

i«ûù^hê cûZêü ùiÜjü @Éòö

i«û^cû^uVûùe cû’e ùiÜj ejòQòö

8.

eûciý Bgßùe bqòü @Éòö

eûce BgßeuVûùe bqò @Qòö

9.

iû]ì^ûõ \gð^õ _êYýcþö

‘iû]êcû^uê ù\Lôaû _êYý’ ö

10. Zßõ PòZâõ \éÁßû Cˆÿeõ fòLö

Zêùc PòZâKê ù\Lô Cˆÿe ùfLö

11. QûZâü _VòZêõ aò\ýûkdõ MzZòö

QûZâUò _Xÿòaû _ûAñ aò\ýûkdKê ~ûCQòö

C_eò fòLôZ aûKýMêWÿòKùe ùeLûuòZ _\MêWÿòKê flýKeö cìk ]ûZêùe ‘KéZþ’ _âZýd ù~ûM Keû~ûAQòö [55]

1.

Mz^þ - (Mcþ + gZé) @[ðûZþ ~ûC~ûC aû ~ûC[ôaû @aiÚûKê aêSûCQòö Gjû @icû_òKû KâòdûaûPK Gaõ aûkKe aòùghY eìù_ aýajéZ ùjûAQòö 2. fbcû^ü - (fbþ + gû^Pþ) @[ðûZþ fûbKeêKeê aû fûb Keê[ôaû @aiÚûKê aêSûCQòö Gjû @icû_òKû KâòdûaûPK Gaõ QûZâe aòùghY eìù_ aýajéZùjûAQòö 3. búZü - (bú+q) @[ðûZþ Weò~ûA[ôaû @aiÚûKê aêSûCQòö Gjû @ZúZKûkùaû]K Gaõ céMe aòùghYö 4. MZü - (Mcþ+q) @[ðûZþ ~ûA[ôfû aû Mfûö Gjû KcðaûPýùe @ZúZKûkùaû]K icû_òKûKâòdûKê aêSûCQòö 5. jZü - (j^þ+q) @[ðûZþ jZ ùjfû / ceòMfû ö Gjû KcðaûPýùe icû_òKûKâòdû bûaùe aýajéZ ùjûAQòö 6. _úZaû^þ - (_û+qaZê) @[ðûZþ _òA[ôfûö Gjû icû_òKûKâòdûKê aêSûCQòö 7. ùiÜjü - (iÜòjþ+NTþ) @[ðûZþ ùiÜj aû @^êeûM ö Gjû aòùghý bûaùe aýajéZ ùjûAQòö 8. bqòü - (bRþ+qò^þ) @[ðûZþ bqò (C_ûi^û aû aûe´ûe bR^ Keòaû) Gjû aòùghý bûaùe aýajéZ ùjûAQòö 9. \gð^cþ - (\égþ+fýêUþ) @[ðûZþ ù\Lôaû Gjû Kâòdû aû bûa aûPK aòùghý eìù_ aýajéZùjûAQòö 10. \éÁßû - (\égþ+qßû) @[ðûZþ ù\Lôiûeò / ù\LôKeò / ù\Lôiûeòfû_ùeö Gjû aûKýùe @icû_òKû Kâòdû bûaùe _ìaðKûkùe aýajéZ ùjûAQòö Gjû @aýd ö GjòaûKýùe \êAUò Kâòdû_\ ejòQò ‘\éÁßû’ @icû_òKû Kâòdû Gaõ _ìaðKûkKê aêSûCQò Gjûe Kcð PòZâcþ, cûZâ Cˆÿeõ fòL, GVûùe ‘fòL’ icû_òKû Kâòdû Gaõ _eKûkKê aêSûCQò ö icû_òKûKâòdûe Kcð ùjCQò Cˆÿecþ’ö \éÁßû-Ké\«, fòL-ZòO«ö Zßcþ- ‘\éÁßû’ I ‘fòL’ Cbd _\e Kˆÿðûö 11. _VòZêcþ - (_Vþ+Zêcê^þ) @[ðûZþ _Xÿòaû _ûAñ / _XÿòaûKê ö Gjû _eKûkùaû]K @icû_òKû Kâòdû Gaõ GVûùe MzZò icû_òKûKâòdû Z[û _ìaðKûkùaû]K ö @[ðûZþ _â[ùc ~ûCQò, _ùe _Xÿòaû^òcòˆÿ Kûcùjaö Cbd _eKûk Gaõ _ìaðKûke Kˆÿðû ‘QûZâü’ö _VòZêõ I MzZò Kâòdû \êAUò RùY Kˆÿðû\ßûeû iû]ôZ ùjCQòö

[56]

@býûi 1.

@]É^aûùKýhê “Ké\« _\û^ò” ^òeì_dZ(K) gògêü ]ûa^þ @_ZZþö (L) eûcü Mâûcõ MZaû^þö (M) ùMû_ûkü _êeúcþ @ûMZüö (N) cdû RM^Üû[ü \éÁüö (O) QûMü PeòZêõ MzZòö (P) eûciý bûhYõ c]êecþö (Q) Ziý ]^õ _âZò ùfûbü ^ûÉòö (R) gâaYõ Kêeêö (S) MêeêR^õ ùiacû^ü R^ü iêLúö (T) aò\ýûõ _VòZßû mû^ú baö

2.

C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ~[û (K) Ké + qßû = KéZßû Z[û - ^ú +

= ^úZßû + qßû = gîZßû

iÚû +

= iÚòZßû +

= mûZßû

~[û - (L) \û + fêýUþ = \û^cþ Z[û - _Vþ +

= _V^cþ + fêýUþ = \gð^cþ

bâcþ +

= bâcYcþ +

= aP^cþ

~[û - (M) \égþ + q = \éÁü Z[û - Kéhþ + q = + q = gòÁü ^gþ +

= ^Áü

[57]

‘gZé’ I ‘gû^Pþ’ KˆÿðéaûPýùe aˆÿðcû^ Kûkùe _eùià÷_\ú ]ûZêùe ‘gZé’ _âZýd Gaõ @ûcôù^_\ú ]ûZêùe ‘gû^Pþ’ _âZýd fûùMö Cq _Zýd ^ò¿^Ü_\ aòùghYö ùZYê aòùghý_\e fòw, aòbqò aP^ @^êiûùe gZé Z[û gû^Pþ _âZýd ~êq Ké\« _\MêWÿòKe eì_ MVòZ jêGö

gZé (@Zþ) ‘gZé’ _âZýdeê ‘@Zþ’ @agòÁ eùjö ]ûZê _ùe ‘gZé’ _âZýd fûMòùf Zû’e ÊZª eì_ (gZé _âZýdû« _\e cìkeì_) iéÁò jêGö ~[û - Mcþ + gZé = MzZþ, _Vþ + gZé = _VZþ , \égþ + gZé = _gýZþ, \û + gZé = \\Zþ, bú + gZé = aòbýZþö cù^eL ]ûZêe fUþ fKûe _â[c _êeêh ajê aP^ùe ùghKê ‘«ò’ aû ‘Zò’ [ûGö Mz«ò, \\Zò AZýû\ò ö Gjò ‘«ò’ aû ‘Zò’ iÚû^ùe ‘Zþ’ KeûMùf gZé _âZýd~êq cìk Ké\« _\Uò Zò@ûeò ùjûA[ûGö Mz«ò eê MzZþ (Mcþ+gZé) aòbýZò eê aòbýZþ (bú+gZé) \\Zòeê \\Zþ (\û + gZé) AZýû\òö ‘«ò’ ùfû__ùe ‘Zþ’ ùjûA[ôaû gZé _âZýdû« _\ aòùghY ùjZê _êõfòwùe MzZþ g± _eò Èúfòwùe Oú_þ _âZýd~êq ùjûA ^\ú g±_eò Gaõ Kæúafòwùe MzZþ g± _eò eì_ jêG ö cûZâ \\Zþ, aòbýZþ, gûiZþ _eò ùKùZK g±e eì_ _êõfòwùe ‘bìbéZþ’ g± _eò Èúfòwùe Oú_þ _âZýd~êq ùjûA ^\ú g± _eò Gaõ Kæúafòwùe \\Zþ g± _eò eì_ jêG ö _âûd ‘Zò’ ùfû_ ùjûA ‘Zþ’ ùjûA[ôaû _\e bìbéZþ _eò eì_ jêG ö cìk]ûZê gZé _âZýd ^ò¿^Ü _êõfòw Èúfòw Kæúafòw cìk Ké\« _\ McþMzZþ Mz^þ Mz«ú MzZþ iÚûZòÂZþ ZòÂ^þ Zò«ú ZòÂZþ \û\\Zþ \\Zþ \\Zú \\Zþ búaòbýZþ aòbýZþ aòbýZú aòbýZþ gûiþgûiZþ gûiZþ gûiZú gûiZþ

gZé _âZýdû« _\e _âùdûMûZàK C\ûjeY (K) aûkKUò ~ûC[ôaûùaùk (aû ~ûC~ûC Kò´û ~ûC[ôaû aûkKUò) _WÿòMfû- aûkKü Mz^þ @_ZZþ ö (L) ~ûC[ôaû aûkKUòKê ù\L - Mz«õ aûkKõ _gý ö (M) ~ûC[ôaû bòKûeòKê UuûUòG \ò@ - MzùZ bòlêKûd GKõ eì_ýKõ ù\jò ö [58]

(N) ~ûC[ôaû aûkKUòe ^ûc K’Y ? MzZü aûkKiý ^ûc Kòcþ ? (O) Sò@Uò ~ûC~ûC / ~ûC[ôaûùaùk _WÿòMfû ö aûkòKû Mz«ú @_ZZþ ö (P) MûWÿòUò ~ûC~ûC _WÿòMfû ö ~û^õ MzZþ @_ZZþ ö (Q) ù\Lê[ôaû / Pûjêñ[ôaû Sò@e Ne ùKCñVò ? _gý«ýûü aûkòKûdûü Méjõ KêZâ ? (R) MQeê _Wÿê[ôaû `kMêWÿòK @ûY ö aélûZþ _Z«ò `kû^ò @û^d ö C_eò fòLôZ C\ûjeYMêWÿòKê flýKùf RYû~ûG- aòùghý @^êiûùe gZé _âZýdû« eì_ ^òeì_òZ ùjûAQò ö ~[û- (K) aûKýùe aòùghý aûkKü _êõfòw _â[cû aòbqò GKaP^ùe [ôaûeê aòùghY eìù_ MzZþ g± c¤ _êõfòw _â[cû aòbqò GKaP^ùe ‘Mz^þ’ ùjûAQò ö (L) aûKýùe aûkKõ _êõfòw 2dû aòbqò GKaP^ùe [ôaûeê Zû’e aòùghY eìù_ MzZþ g±e _êõfòw 2dû aòbqò GKaP^ eì_ ‘Mz«cþ’ ùjûAQò ö (M) aûKýùe ‘bòlêKûd’ _êõfòw 4[ðú aòbqò GKaP^ùe [ôaûeê Zû’e aòùghY MzZþ g±e _êõfòw 4[ðú aòbqò GKaP^ùe ‘MzùZ’ ùjûAQò ö (N) aûKýùe ‘aûkKiý’ _êõfòw hÂú aòbqò GKaP^ùe [ôaûeê Zû’e aòùghY MzZþ g±e _êõfòw 6Âú GKaP^ùe ‘MzZü’ ùjûAQòö (O) aûKýùe ‘aûkòKû’ Èúfòw 1cû aòbqò GKaP^ ùjûA[ôaûeê Zû’e aòùghY MzZþ g±e Èúfòw _â[cû aòbqò GKaP^ ‘Mz«ú’ ùjfû ö (P) aûKýùe ‘~û^õ’ Kæúafòw _â[cû aòbqò GKaP^ ùjûA[ôaûeê Zû’e aòùghY MzZþ g±e Kæúafòw _â[cû aòbqò GKaP^ùe ‘MzZþ’ ùjfû ö (Q) aûKýùe ‘aûkòKûdûü’ Èúfòw 6Âú aòbqò GKaP^ ùjûA[ôaûeê _gýZþ g±e Èúfòw _gý«úe 6Âú aòbqò GKaP^ eì_ ‘_gý«ýûü’ ùjûAQò ö (R) aûKýùe ‘`kû^ò’ Kæúafòw 1cû aòbqò ajêaP^ùe ejò[ôaûeê Zû’e aòùghY _ZZþ g±e Kæúafòw 1cû aòbqò ajêaP^ùe ‘_Z«ò’ ùjûAQò ö GVûùe _Z«ò-ZòO« eì_ ^êùjñ- (_ZZþ, _Z«ú, _Z«ò g±eì_) cù^eL :bßû\òMYúd I \òaû\òMYúd ]ûZê ^ò¿^Ü gZé _âZýdû« g±e Èúfòwùe ‘^þ’e @ûMc jêG- ~[û : baZþba«ú, MzZþ-Mz«ú, \úaýZþ-\úaý«ú, ^gýZþ-^gý«ú ö [59]

Zê\û\ò MYúd I @ûKûeû« @\û\òMYúd ]ûZê ^ò¿^Ü gZé _âZýdû« g±e Èúfòwùe aòKÌùe ‘Zþ’e @ûMc jêG ö ~[û: Zê\Zþ - Zê\Zú, Zê\«ú ö iÜû- iÜûZú, iÜû«ú ö cû- cûZú, cû«ú ö ùKùZK gZé _âZýdû« g±e cìk]ûZê, _êõfòw Gaõ Èúfòwe C\ûjeY cìk]ûZê gZé _âZýdû« g± _êõfòw Èúfòw _Vþ _VZþ _V^þ _V«ú _âzþ _ézZþ _éz^þ _éz«ú \égþ _gýZþ _gý^þ _gý«ú _û _òaZþ _òa^þ _òa«ú iÚû ZòÂZþ ZòÂ^þ Zò«ú Ké KêaðZþ Kêað^þ KêaðZú \û \\Zþ \\Zþ \\Zú @i iZþ i^þ iZú bú aòbýZþ aòbýZþ aòbýZú gî géYßZþ géYß^þ géYßZú ùM÷ MûdZþ Mûd^þ Mûd«ú j^þ NÜZþ NÜ^þ NÜ«ú Kâú KâúYZþ KâúY^þ KâúYZú

@býûi 1ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û:- bì + gZé = baZþ - _êõfòùw ba^þ - Èúfòùw ba«ú Z[û - mû + gZé = ^ú + gZé = jiþ + gZé = elþ + gZé = gûiþ + gZé = gûiZþ gûiZú 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö ~[û:- Mc^õ Kêað^þ aû MzZò ~ü = Mz^þ Mc^õ KêaðZú aû MzZò ~û = Mz«ú Mc^õ KêaðZþ aû MzZò ~Zþ = MzZþ [60]

Z[û - Mû^õ Kêað^þiàeYõ Kêað^þ _VZò ~ü _gýZò ~û géùYûZò ~û _û^õ Kêað^þ KùeûZò ~Zþ _ZZò ~Zþ ]ûaZò ~ü _VZü ù~ø _V«ò ù~ _Z«ò ~û^ò _gý«ò ~ûü

gû^Pþ _âZýd (@û^, cû^, B^) ‘gZé’ _âZýd _eò ‘gû^Pþ’ _âZýd aòùghY eìù_ aýajéZ jêG ö @ûZàù^_\ú ]ûZê _ùe ‘gû^Pþ’ _âZýd fûùM ö \êAUò Kâòdû GKKûkùe icûjòZ ùjùf Zjó c¤eê _ìað Kòâdûùe aòùghY eìù_ gû^Pþ _âZýd aýajûe Keû~ûG ö gû^Pþ _âZýd~êq g±e _êõfòwùe ‘aûkK’ g± _eò, Èúfòwùe Uû_þ _âZýd~êq ùjûA ‘fZû’ g± _eò Gaõ Kæúafòwùe ‘`k’ g± _eò eì_ jêG ö ~[û:- (1) _êeÄûeõ fbcû^ü aûkKü jiZò ö (2) _òZùeø ùiacû^ü _êZâü iêLú baZò (3) MêeêRù^býü f{cû^û aûkòKû ^ a\Zò ö (4) Kµcû^õ _ê¿õ bìùcø @_ZZþ ö (1) aûKýùe fbcû^ü (fbþ + gû^Pþ) 1cû aòbqò _êõfòw GKaP^ ‘aûkKü’e aòùghY ö (2) aûKýùe ùiacû^ü (ùiaþ + gû^Pþ) _êõfòw 1cû aòbqò GKaP^ ‘_êZâü’e aòùghY ö (3) aûKýùe f{cû^û (f{þ + gû^Pþ + Uû_þ) Èúfòw 1cû aòbqò GKaP^ aûkòKûe aòùghY ö (4) aûKýùe Kµcû^õ (Kµþ + gû^Pþ) Kæúafòw 1cû aòbqò GKaP^ ‘_ê¿õ’e aòùghY ö [61]

bßû\òMYúd, Zê\û\òMYúd, Pêeû\òMYúd I \òaû\òMYúd ]ûZê _eiÚòZ gû^Pþ iÚû^ùe ‘cû^’ jêG ö fUþ fKûe _â[c _êeêh GKaP^ùe ù~Cñ eì_ jêG ùi[ôeê ‘ùZ’ _eòaùˆÿð ‘cû^’ fMûAùf gû^Pþ _âZýdû« g± ^ò¿^Ü jêG ö ~[û:- aéZþ - aˆÿðùZ - aˆÿðcû^ (aéZþ + gû^Pþ) aé]þ + gû^Pþ = a¡ðcû^, \ú_þ + gû^Pþ = \ú_ýcû^ ùiaþ + gû^Pþ = ùiacû^ ù~Cñ ]ûZêcû^ue fUþfKûe _â[c _êeêh \ßòaP^ùe ‘@ûùZ’ fûMò[ûG (~[û :- gú-gdûùZ, KéKêaðûùZ, Kâú-KâúYûùZ, @]ô + A = @]údûùZ) ùijò ]ûZêcû^ue gû^Pþ _âZýdùe ‘@û^’ jêG ö gúOþ + gû^Pþ = gdû^, Kâú + gû^Pþ - KâúYû^ Ké + gû^Pþ = KêaðûY, @]ô + A + gû^Pþ - @]údû^ Kò«ê ‘@ûiþ’ ]ûZêùe ‘gû^Pþ’ _âZýd ùjùf- gû^Pþ iÚû^ùe ‘B^’ jêGö ~[û:- @ûiþ + gû^Pþ = @ûiú^ ö

aòbò^Ü _âùdûMe C\ûjeY 1ö @ûiú^õ ~êaKõ _gý ö (aiò[ôaû ~êaKuê ù\L) ö ~êaKõe aòùghY _êõfòw 2dû aòbqò ùjZê @ûiú^õ (@ûiþ + gû^Pþ) _êõfòw 2dû aòbqò GKaP^ ùjûAQò ö 2ö gdû^õ aûkKõ ^ C‹û_d ö (ùgûA[ôaû aûkKKê CVû@ ^ûjó ö) GVûùe aûkKõ _êõfòw 2dû aòbqò GKaP^ Zû’e aòùghY gdû^õ (gúOþ + gû^Pþ) _êõfòw 2dû aòbqò GKaP^ ùjûAQò ö (KcðaûPý I bûaaûPýùe c¤ gû^Pþ _âZýd jêG ö ùZ^ _Výcû^õ ùgæûKcþ @jõ géùYûcò ö ùi _Xÿê[ôaû ùgæûKKê cêñ gêYêQò ö (_Vþ + KcðYò gû^Pþ)

@býûi 1ö @]É^_\û^ûõ _âKéZòõ _âZýdõ P fòLZ ö ùiacû^ü, aò\ýcû^ü, a¡ðcû^ü, Kµcû^ü, gdû^ü, @ûiú^ü, @]údû^ü, KêaðûYû 2ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û:- gêbþ + gû^Pþ = ùgûbcû^ü Z[û- ................ + gû^Pþ = ùa_cû^ü c^þ + ................ = c^ýcû^ü [62]

................ + ................ = aˆÿðcû^ü ................ + gû^Pþ = ~Zcû^ü @ûiþ + ................ + Uû_þ = @ûiú^û \û + ................ = \\û^ü 3ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö \ùˆÿ ~ü, fûbõ Kêað^þ, gd^õ KêaðûYü, fbùZ ~û, ùa_ùZ ~Zþ, Kµù« ù~, fbùZ ~Zþ, KêeêùZ ~ü, \û^õ KêaðûYû

‘qßû’ _âZýd (Zßû) iû]ûeYZü aûKýùe _ìaðKûk ùaû]K (_â[ùc iµ^Ü ùjC[ôaû Kòâdû) @icû_òKû Kòâdû_\ MV^ _ûAñ ‘qßû’ _âZýd aýajûe Keû~ûG ö ùMûUòG aûKýùe icû_òKû Kâòdû (_ùe ùjC[ôaû Kâòdû) Gaõ @icû_òKû Kâòdûe Kˆÿðû icû^ ùjùf ]ûZêùe Gjò ‘qßû’ _âZýd jêG ö ~[û :- eûcü Lû\òZßû aò\ýûkdcþ @MzZþ ö eûc LûAiûeò aò\ýûkdKê Mfû ö GVûùe ‘Lû\òZßû’ @icû_òKû Kâòdû Gaõ _ìaðKûkùaû]K @[ðûZþ _â[ùc LûAaû Kûc iµ^Ü ùjCQò Zû’_ùe aò\ýûkdKê ~òaû Kûc (@MzZþ) icû_òKû Kâòdû _eKûkùe iµ^Ü ùjCQò ö Cbd Kâòdûe Kˆÿðû eûc ö ùZYê _ìaðKûkùe Lû\òZßû (Lû\þ + qßû) aýajéZ ùjûAQò ö icû_òKû Kâòdû Gaõ @icû_òKû Kâòdûe Kˆÿðû _é[Kþ ùjùf ‘qßû’ _âZýd jêG ^ûjó ö ‘qßû’ _âZýdû« _\MêWÿòK @aýd ö iû]ûeYZü ù\Lô, gêYò, _Xÿò, LûA, ~ûA, jiò, RûYò aû ù\Lôaû _ùe gêYòaû _ùe _âbéZò @[ð aêSûC[ôùf Gjò ‘qßû’ _âZýd jêG ö ùKùZK _âùdûMe C\ûjeY 1.

Za aP^õ gîZßû jeòü @Kê_ýZþ ö (gî + qßû) Zêc K[û gêYò jeò eûMò[ôfû ö

2.

ùMû_ûkü Mûü \êMÛ ßû aò_Yúõ ^dZò (\êjþ + qßû) ùMû_ûk MûB \êjó aRûeKê ù^CQò ö

3.

Zßõ PòZâõ \éÁßû Cˆÿeõ fòL ö (\égþ + qßû) Zêùc Qaò ù\Lô Cˆÿe ùfL ö [63]

fý_þ _âZýd (d, ~) cù^eL C_iMð~êq ^ ùjûA[ôaû ]ûZêùe @icû_òKû Kòâdû @[ðùe ‘qßû’ _âZýd jêG ö Kò«ê ùijò @icû_òKû Kòâdû @[ðùe _â, _eû _âbéZò C_iMð, ^ciþ, _êeiþ, Zòeiþ _âbéZò C__\ ~êq ]ûZêùe ‘qßû’ iÚû^ùe ‘fý_þ’ _âZýd @ûù\g jêG ö C_iMðjú^ ]ûZêùe ‘qßû’ _âZýd jêG ö C_iMð~êq ]ûZêùe ‘fý_þ’ _âZýd jêG ö ]ûZê _ìaðùe ‘^Tþ’ ejòùf ‘qßû’ eùj ö C\ûjeY :1ö aò\ýûkdcþ @ûMZý _Vòhýiò ö aò\ýûkdKê @ûiò _Xÿòa ö GVûùe @û C_iMð~êq Mcþ ]ûZêùe ‘fý_þ’ _âZýd ùjûAQò ö @û + Mcþ + fý_þ = @ûMZý 2ö _êÉKcþ @û^úd @ûMz ö ajòKê @ûYò @ûi ö GVûùe @û + ^ú + fý_þ @û^úd ùjûAQò ö qßû Gaõ fý_þ _âùdûM c¤ùe _û[ðKý \û + qßû = \ˆÿßû (\û^Keò) _â + \û + fý_þ = _â\ûd (\û^Keò / _â\û^Keò) Mâjþ + qßû = MéjúZßû (MâjYKeò) icþ + Mâjþ + fý_þ = iõMéjý (MâjYKeò/iõMâjKeò) ^ú + qßû = ^úZßû (ù^A) @û + ^ú + fý_þ = @û^úd (@ûYò) j^þ + qßû = jZßû (jZýûKeò) ^ò + j^þ + fý_þ = ^òjZý (^òjZKeò) mû + qßû = mûZßû (RûYò) aò + mû + fý_þ = aòmûd (RûYò) ^cþ + qßû = ^Zßû (^cÄûe Keò) _â + ^cþ + fý_þ = (_âYcý) (_âYûcKeò) Ké + qßû = KéZßû (Keò) _êeiþ + Ké + fý_þ = _êeÄéZý (_êeÄûe ù\A) ùKùZK ‘qßû’ _âZýdû« _\ bì + qßû = bìZßû (ùjûA) bú + qßû = búZßû (Weò) Kâú + qßû = KâúZßû (KòYò) _û + qßû = _úZßû (_û^ Keò) _û + qßû = _ûZßû (elûKeò) iÚû + qßû = iÚòZßû (ejò) Mâ^Úþ + qßû = Mâ[ôZßû (ejò) [64]

Pò + qßû = PòZßû (ùZûkò) Pd^ Keò \û + qßû = \ˆÿßû (ù\A) aPþ + qßû = Cqßû (Kjò) \égþ + qßû = \éÁßû (ù\Lô) _âzþ + qßû = _éÁßû (_Pûeò) a§þ + qßû = a¡ßû (aû§ò) \jþ + qßû = \MÛ ßû (ù_ûWÿò / \j^ Keò) \êjþ + qßû = \êMÛ ßû (\êjó / ù\ûj^ Keò) fbþ + qßû = f² ßû (fûbKeò) _Pþ + qßû = _qßû (eû§ò) ~Rþ + qßû = BÁßû (~mKeò) bêRþ + qßû = bêqßû (ùbûMKeò) ijþ + qßû = ùiûXßû (ijò) ajþ + qßû = DXßû (aj^Keò) aiþ + qßû = ChòZßû (aûiKeò) ùKùZK fý_þ _âZýdû« g± _â + aògþ + fý_þ = _âaògý (_âùag Keò) C_ + aògþ + fý_þ = C_aògý (aiòKeò) _â + \û + fý_þ = _â\ûd (_â\û^Keò) @û + \û + fý_þ = @û\ûd (@ûYò) _â + aiþ + fý_þ = ù_âûhý (_âaûi Keò / aûiKeò) aiþ - aiZò (aûiKeêQò) _â + aiþ + fý_þ = _âaiý (_ò§ò) aiþ - aùÉ (_ò§êQò) icþ + Pò + fý_þ = ioôZý (iod Keò) icþ + Pò«þ + fý_þ = ioô«ý (Pò«ûKeò) _â + ^cþ + fý_þ = _âYcý / _âYZý (_âYûc Keò) @û + Mcþ + fý_þ = @ûMcý / @ûMZý (@ûiò) ^ò + gcþ + YòPþ + fý_þ = ^ògcý (gêYò) ^ò + gcþ + YòPþ + fý_þ = ^ògûcý (ù\Lô) _â + @û_þ + fý_þ = _âû_ý (_ûA / fûbKeò) @bò + ]û + fý_þ = @bò]ûd (Kjò) [65]

_eò + ]û + fý_þ = _eò]ûd (_ò§ò) aò + jû + fý_þ = aòjûd (ZýûMKeò) aò + ]û + fý_þ = aò]ûd (Keò) aò + ùfûKþ + fý_þ = aòùfûKý (ù\Lô) C_ + A + fý_þ = Cù_Zý (^òKUKê ~ûA) CZþ + iÚû + fý_þ = C‹ûd (CVò)

@býûi 1ö _âKéZòõ _âZýdõ P ^òeì_dZ ö KéÁßû, aòjûd, C‹ûd, _eò]ûd, @ûMcý, f²ßû, búZßû, eê\òZßû 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö _âaûiûZþ _ecþ, _â\û^ûZþ @^«ecþ, \û^õ KéZßû, gâaYûZþ @^«ecþ, @aùfûK^ûZþ _ecþ 3ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û- aò + Ké1é + fý_þ = aòKú~ðý Z[û- aò + Éé1é + fý_þ = + fý_þ = ^ògcý ^ò + gcþ + _â + + fý_þ = ù_âûhý = @¤êhý @]ô + aiþ + CZþ + + fý_þ = C¡éZý ^ò + + fý_þ = ^òjZý + fý_þ = C_iéZý C_ + @]ô + iÚû + fý_þ = + ié + fý_þ = @_iéZý

Zêcê^þ (Zêcþ) ùMûUòG aûKýùe ^òcòˆÿû[ðùaû]K @icû_òKû Kâòdû Gaõ icû_òKûKâòdûe Kˆÿðû icû^ aû GK ùjûA[ôùf ^òcòˆÿû[ðùaû]K (baòhýZ aû _eKûkKê) aêSûC[ôaû ]ûZêùe Zêcê^þ _âZýd jêG ö iû]ûeYZü ^òcù«, _ûAñ @[ðùe Gjûe aýajûe Keû~ûG ö Zêcê^þ _âZýdû« _\MêWÿòK @aýd ö C\ûjeY - (1) @jõ ^éZýõ \âÁêõ Mcòhýûcò ö cêñ ^ûP ù\LôaûKê ~òaò ö ù\LôaûKê _eKûkKê aêSûCQò ö ùZYê \âÁêõ (\égþ + Zêcê^þ) @icû_òKû Kâòdû ö Mcòhýûcò (~òaò) icû_òKû Kâòdû ö Cbd Kâòdûe Kˆÿðû @jcþ ö [66]

(2) Zßõ Lû\òZcê þ @ûMz ö Zêùc LûAaûKê @ûi ö GVûùe Lû\òZcê þ (Lû\þ + Zêc^ê )þ _eKûkKê aêSûCQò ö (3) eûcü _VòZêõ aò\ýûkdõ MzZò ö GVûùe _VòZêcþ (_Vþ + Zêcê^þ) _Xÿòaû _ûAñ _eKûkKê aêSûCQò ö Kˆÿðû _é[Kþ ùjùf Zêcê^þ _âZýd ùja ^ûjó ö ùiVûùe ‘Zêc[ðûy bûa aP^ûZþ’ (Zêcù[ð 4[ðú) ùja ö ~[û : (1) eûc gýûcKê _XÿòaûKê Kjòfû ö eûcü gýûcõ _V^ûd @a\Zþ ö (2) jeò gýûcKê ~òaû _ûAñ ù_âeYû ù\CQò ö jeòü gýûcõ Mc^ûd ù_âedZò ö 1- aûKýùe _Xÿòaû Gaõ Kjòaûe Kˆÿðû _é[Kþ ö _Xÿòaû Kòâdûe - Kˆÿðû gýûc, Kjòaû Kâòdûe Kˆÿðû eûc ö 2- aûKýùe Mc^e Kˆÿðû gýûc Gaõ ù_âeYûù\CQòe Kˆÿðû jeò ö GYê Kˆÿðû icû^ ùjC ^[ôaûeê ‘Zêcê^þ’ _âZýdû« _\ aýajûe Keû~òa ^ûjó ö

@býûi 1ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û :- \égþ + Zêcê^þ = \âÁêcþ ö gî + Zêcê^þ = ùgâûZêcþ Z[û :- Ké + = Kˆÿðêcþ ajþ + = ùaûXêcþ + Zêcê^þ = j«êcþ + Zêcê^þ = M«êcþ fbþ + Zêcê^þ = ^ú + = ù^Zêcþ + Zêcê^þ = \ûZêcþ ùZâ÷ + = ZâûZêcþ 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö _V^õ Kˆÿðêcþ, Mc^iý ^òcòˆÿcþ, fûbiý @ù[ð, iõMâjiý ùjùZûü, gâaYûd AZò 3ö _âKéZòõ _âZýdõ P ^òeì_dZ ö baòZêcþ, aqêcþ, MâjúZêcþ, ^Áêcþ, mûZêcþ

qò^þ (Zò) bûa @[ðùe ]ûZêùe qò^þ (Zò) _âZýd jêG ö qò^þ _âZýdû« _\MêWÿòK Èúfòw ö Gjûe eì_ ‘cZò’ g±e eì_ _eò jêG ö Gjû aòùghý aûPK ö C\ûjeY- \êaðkiý búZòü @Éò ö (bú + qò^þ) KûKiý \éÁòü KêUòkû ö (\égþ + qò^þ) Ziý ]^iý jû^òü @baZþ ö (jû + qò^þ) [67]

ùKùZK qò^þ _âZýdû« _\ ùcæ÷ + qò^þ = cæû^òü, ùMæ÷ + qò^þ = Mæû^òü bâcþ + qò^þ = bâû«òü, lcþ + qò^þ = lû«òü gKþ + qò^þ = gqòü, cêPþ + qò^þ = cêqòü iò]ô + qò^þ = iò¡òü, aê]ô + qò^þ = aê¡òü

fêýUþ (@^) bûa @[ðùe ]ûZêùe fêýUþ (@^) _âZýd jêG ö fêýUþ _âZýdû« _\MêWÿòK aòùghý I Kæúafòw ö Gjûe eì_ `k g±e eì__eò jêG ö C\ûjeY- eûciý Mc^õ iê¦ecþ ö (Mcþ + fêýUþ) iû]ì^ûõ \gð^õ _êYýcþ ö (\égþ + fêýUþ) \òaû gd^õ lZòKecþ ö (gúOþ + fêýUþ) ùKùZK fêýUþ _âZýdû« _\ _Vþ + fêýUþ = _V^cþ, Mâjþ + fêýUþ = MâjYcþ \û + fêýUþ = \û^cþ, ià é + fêýUþ = iàeYcþ _û + fêýUþ = _û^cþ, bêRþ + fêýUþ = ùbûR^cþ

NTþ (@) bûa @[ðùe ]ûZêùe NTþ (@) _âZýd ùjûA aòùghý _\ MVòZ jêG ö NTþ _âZýdû« _\MêWÿòK _êõfòw ö Gjûe eì_ aûkK g±e eì_ _eò ùjûA[ûG ö C\ûjeY1- ùfûbü @^«Kü aýû]ôü ö (fêbþ + NTþ) 2- i«ûù^hê cûZêü ùiÜjü @Éò (iÜòjþ + NTþ) 3- \êüLiý _âZòKûeü Kü ? (_âZò + Ké + NTþ) ùKùZK NTþ _âZýdû« _\ _Vþ + NTþ = _ûVü @a + Zé1é + NTþ = @aZûeü icþ + jé + NTþ = iõjûeü ZýRþ + NTþ = ZýûMü _Pþ + NTþ = _ûKü aò\þ + NTþ = ùa\ü cêjþ + NTþ = ùcûjü j^þ + NTþ = NûZü @û + Peþ + NTþ = @ûPûeü bêRþ + NTþ = ùbûMü [68]

eêRþ + NTþ = ùeûMü b^þR + NTþ = bwü e^Rþ + NTþ = ewü

bRþ + NTþ = bûMü e¬þ + NTþ = eûMü a§þ + NTþ = a§ü

@býûi 1ö _âKéZòõ _âZýdõ P ^òeì_dZ ö ùeûMü, ùiÜjü, \éÁòü, gd^cþ, _û^cþ, cêqòü, KéZòü, a¦^cþ 2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö ^údùZ @^dû AZò, \égýùZ @ù^^ AZò, bìdùZ AZò, Cù_Zý @]úùZ @iàûZþ, \údùZ AZò, gïdùZ AZò, bìhýùZ @ù^^, g~ýùZ @iàò^þ, @ûiýùZ @iàò^þ, iÚúdùZ @iàò^þ 3ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û - ùcæ÷ + qò^þ = cæû^òü \égþ + = \gð^cþ Z[û - jû + qò^þ = Ké + = KéZòü ZýRþ + NTþ = + qò^þ = cêqòü \û + = \û^cþ icþ + + NTþ = iõjûeü + fêýUþ = gâaYcþ

‘q’ I ‘qaZê’ _âZýd q (Z) I qaZê (ZaZþ) Gjò _âZýd \êAUòKê ‘^òÂû’ _âZýd Kj«ò ö iû]ûeYZü @ZúZ Kûk @[ðùe Gjò _âZýd \êAUòKê aýajûe Keû~ûG ö Gjû aòùghY I Kâòdû _\ eìù_ aýajéZ jêG ö Gjû aòùghY ùjûA[ôaûeê aòùghý _\e fòw aP^ I aòbqòKê @^êieY Keò[ûG ö (_Vþ + q = _VòZ, cêPþ + q = cêq, Lô\þ + q = Lô^Ü, _Pþ + q = _Kß, cêjþ + q = cêMÛ / cìXÿ, \égþ + q = \éÁ, jû + q = jú^)

‘qaZê’ - (ZaZþ) KˆÿðéaûPýùe icÉ ]ûZê _ùe ‘qaZê’ _âZýd fûùM ö qaZê _âZýdû« _\ _êõfòwùe gâúcZþ, Èúfòwùe Oú_þ~êq ùjûA ^\ú Gaõ Kæúafòwùe gâúcZþ g± _eò eì_ jêG ö ~[û:- Mcþ + qaZê = MZaZþ, _êõfòw - MZaû^þ Èúfòw - MZaZú Kæúafòw - MZaZþ * qaZê _âZýdû« _\e _âùdûM 1ö cêñ Nùe LûA[ôfò ö @jõ Méùj Lû\òZaû^þ ö (Lû\þ + qaZê) [69]

Lû\òZaû^þ - Gjû icû_òKû Kâòdûùaû]K (aòùghY) ùjZê @jõ- KˆÿðûKê @^êieY Keò _êõfòw 1cû aòbqò GKaP^ ùjûAQò ö 2ö Zêù¸cûù^ MñûKê ~ûA[ôf ö ~ìdõ Mâûcõ MZa«ü ö (Mcþ + qaZê) GVûùe ~ìdõ Kˆÿðû @^êiûùe ‘MZa«ü’ _êõfòw 1cû aòbqò ajêaP^ ùjûAQò ö 3ö iêgúkû Êûcúu ùiaû Keò[ôfû ö iêgúkû _Zòõ ùiaòZaZú ö (ùiaþ + qaZê + Oú_þ) iêgúkû Èúfòw ùjZê Kòâdû_\ qaZê _âZýdû« Èúfòw 1cû aòbqò GKaP^û« ‘ùiaòZaZú’ ùjfû ö 4ö MûWÿòUò bêaù^gßeKê @ûiòfû ö ~û^õ bêaù^gßecþ @ûMZaZþ ö (@û + Mcþ + qaZê) ~û^õ Kæúafòw ùjZê Kòâdû_\ qaZê _âZýdû« Kæúafòw 1cû aòbqò GKaP^ùe ‘@ûMZaZþ’ ùjfû ö 5ö _VòZa«ü QûZâûü _êeÄûeõ _âû¯a«ü ö _Xÿò[ôaû QûZâcûù^ _êeÄûe _ûAùf ö GVûùe _VòZa«ü (_Vþ + qaZê) ‘QûZâûü’e aòùghY I _âû¯a«ü (_â + @û_þ + qaZê) Kòâdû_\ ö QûZâûü _êõfòw 1cû ajêaP^ ùjûA[ôaûeê _VòZa«ü I _âû¯a«ü ùijò_eò _êõfòw 1cû ajêaP^û« ùjfû ö 6ö Kû¦ò[ôaû Sò@UòKê ùLk^û \ò@ ö Kâ¦òZaùZ÷ý aûkòKûùd÷ KâúWÿ^Kõ ù\jò ö GVûùe Kâ¦òZaZú aûkòKûe PZê[ðú aòbqò ùjûAQò ö aûkòKû Èúfòwe aòùghY Kâ¦òZaZú (Kâ¦þ + qaZê + Oú_þ) Ké\«_\ùe aûkòKûùd÷ _ûAñ Kâ¦òZaùZ÷ý 4[ðú GKaP^û« ùjûAQò ö 7ö gêLôfû (gêLô~ûA[ôaû) _ZâMêWÿòK Zùk _Wÿò[ôfû ö gêÃa«ò _ZâûYò bìùcø _ZòZa«ò ö gêÃa«ò (gêhþ + qaZê) Kæúafòw 1cû ajêaP^ _ZâûYòe aòùghY Gaõ _ZòZa«ò (_Zþ + qaZê) Kæúafòw 1cû aòbqò ajêaP^ ùjûA Kâòdû_\ eìù_ aýajéZ ùjûAQò ö

‘q’ - (Z) _âZýd ‘q’ _âZýdû« _\ aòùghY I icû_òKû Kâòdû eìù_ aýajûe Keû~ûG ö _êõfòwùe aûkK, Èúfòwùe fZû Gaõ Kæúafòwùe `k g±e eì_ _eò eì_ jêG ö ~[û :- Mcþ + q = MZ, _êõfòw = MZü, Èúfòw = MZû, Kæúafòw = MZcþ, \égþ + q = \éÁ, _êõ-\éÁü, Èú-\éÁû, Kæú= \éÁcþ AZýû\ò ö [70]

aòbò^Ü aûKýùe _âùdûMe C\ûjeY KˆÿðéaûPýùe- (1) iü Mâûcõ MZü ö (Mcþ + q) ùi MâûcKê Mfû ö (2) gògêü g~ýûdûõ gdòZü ö (gúOþ + q) gògê ùg~ùe ùgûAfû ö (3) ~û^õ bêaù^gßeõ MZcþ ö (Mcþ + q) MûWÿòUò bêaù^gßeKê Mfû ö (4) iúZû @ûgâùc ChòZû ö (aiþ + q + Uû_þ) iúZû @ûgâcùe aûi Keê[ôùf ö GVûùe (1) iü- _êõfòw GKaP^ _ûAñ MZü ö (2) gògêü- _êõfòw GKaP^ _ûAñ gdòZü ö (3) ~û^õ- Kæúafòw GKaP^ _ûAñ MZcþ ö (4) iúZû- Èúfòw GKaP^ _ûAñ ChòZû Èúfòw GKaP^ ùjûAQò ö KcðaûPýùe - (1) cdû Mâûcü MZü ö (Mcþ + q) (2) eûùcY iúZû _éÁû ö (_âz + q + Uû_þ) (3) aûkùK÷ü `kû^ò Lû\òZû^ò ö (Lû\þ + q) GVûùe (1) aûKýùe Mâûcü _ûAñ MZü _êõfòw GKaP^ ö (2) aûKýùe iúZû Èúfòw ùjûA[ôaûeê _éÁû Èúfòw GKaP^ ùjûAQò ö (3) aûKýùe `kû^ò Kæúafòw ajêaP^ ùjûA[ôaûeê Lû\òZû^ò Kæúafòw ajêaP^ ùjûAQò ö bûaaûPýùe (1) cdû jiòZcþ ö (jiþ + q) (2) ùZ^ gdòZcþ ö (gúOþ + q) (3) aûkùK÷ü KâúWÿòZcþ ö (KâúWþ + q) bûaaûPýùe ‘q’ _âZýdû« _\ iað\û 1cû aòbqò Kæúafòw GKaP^ùe aýajéZ jêG ö ê ýü `kû^ò ù\jò ö GVûùe gògb ê ýüe aòùghY eìù_ @ûMùZbýü aòùghY eìù_- (1) @ûMùZbýü gògb (@û + Mcþ + q) _êõfòw 4[ðú aòbqò ajêaP^ ùjûAQò ö (2) aélûZþ _ZòZû^ò `kû^ò c]êeûYò ö GVûùe `kû^òe aòùghY ùjûA[ôaûeê _ZòZû^ò (_Zþ + q) Kæúafòw ajêaP^ ùjûAQò ö (3) ùZ^ KâúZûõ gûUòKûõ _gý ö ùi KòYò[ôaû gûXÿòKê ù\L ö GVûùe gûUòKûõ Èúfòw 2dû GKaP^, Zû’e aòùghY KâúZûõ (Kâú + q + Uû_þ) Èúfòw 2dû GKaP^ùe aýajéZ ùjûAQò ö aˆÿðcû^ Kûkùe c¤ ‘q’ _âZýdû« _\e aýajûe ù\Lû~ûG ö 1ö A\õ iùaðhûõ cZcþ (c^þ + q) (Gjû icÉu cZ) 2ö cªòYü _âRû\êüLõ aê¡cþ ö (aê]þ + q) cªú _âRûu \êüL aêS«ò ö 3ö aò\ßû^þ iùaðhûõ _ìRòZü ö (_ìRþ + q) icùÉ aò\ßû^þuê _ìRû Ke«ò ö 4ö mû^ú iùaðhûcþ @û\éZü ö (@û + \é + q) mû^úuê icùÉ @û\e Ke«ò ö 5ö iü cc aò\òZü ö (aò\þ + q) cêñ Zûuê RûYòQò ö [71]

ùKùZK ‘q’ _âZýdû« _\e C\ûjeY ~û + q = ~ûZ bì + q = bìZ gé1é + q = gú‰ð lê\þ + q = lê‰ Ê_þ + q = iê¯ ajþ + q = DX _â + i\þ + q = _âi^Ü aò + i\þ + q = aòh‰ @\þ + q = @^Ü bò\þ + q = bò^Ü gêhþ + q = gêà _Pþ + q = _Kß cêjþ + q = cêMÛ, cìXÿ jû + q = jú^

Ré + q = Rú‰ð aPþ + q = Cq @bò + ]û + q = @bòjòZ @û + i\þ + q = @ûi^Ü bêRþ + q = bêq fbþ + q = f² \êjþ + q = \êMÛ

@býûi 1ö _âKéZòõ _âZýdõ P ^òeì_dZ ö Cqaû^þ, gîZaZú, K[ôZcþ, _úZü, MúZcþ, Lô^Üü, _Kßcþ, aê¡cþ, cªòZcþ, _VòZû 2ö bâciõùgû]^õ KêeêZ ö cdû fZû \éÁcþ ö iúZû MúZûõ _VòZaû^þ ö aûkùK÷ü gdòZû^ò ö _ZòZü `kõ c]êecþ ö gògaü \êMÛõ _úZcþ ö aûkòKûü ]^õ _âû¯a«ü ö ~ìdõ K\û @ûMZü ö

‘Zaý’ I ‘@^úd’ _âZýd Zaý I @^údeþ (@^úd) _âZýdKê KéZý _âZýd Kj«ò ö baòhýZKûk ùaû]K, CPòZ, aò]ô, i¸ûa^û @[ðùe ]ûZêùe Zaý I @^úd _âZýd ù~ûM Keû~ûG ö Gjû iû]ûeYZü aòùghY I icû_òKûKâòdû eìù_ aýajéZ jêG ö KéZý _âZýdû« _\ KcðaûPýùe aýajéZ ùjùf Kcðe fòw, aòbqò I aP^Kê @^êieY Kùe ö cûZâ bûaaûPýùe aýajéZ ùjùf iað\û Kæúafòw 1cû GK aP^û« jêG ö C\ûjeY- Mcþ + Zaý = M«aý, Mcþ + @^úd = Mc^úd ö Zaý I @^úd _âZýdû« g± _êõfòwùe aûkK g± _eò, Èúfòwùe fZû g± _eò Gaõ Kæúafòwùe `k g± _eò eì_ jêG ö aûKýùe _âùdûM1ö cdû P¦âü \âÁaýü ö (\égþ + Zaý) cêñ P¦âKê ù\Lôôaò ö GVûùe P¦âü _êõfòw _â[cû aòbqò GKaP^ ùZYê \âÁaýü _êõfòw 1cû aòbqò GKaP^ ùjfû ö 2ö ùZ^ MúZû _VòZaýû ö (_Vþ + Zaý + Uû_þ) ùi MúZû _Xÿòa ö GVûùe MúZû Èúfòw 1cû aòbqò GKaP^ ùjZê _VòZaýû, Èúfòw 1cû aòbqò GKaP^ ùjfû ö 3ö aûkùK^ `kû^ò Lû\òZaýû^ò ö (Lû\þ + Zaý) aûkKUò `kMêWÿòK LûAa ö `kû^ò Kæúafòw 1cû aòbqò ajêaP^ ùZYê Lû\òZaýû^ò Kæúafòw 1cû aòbqò ajêaP^ eì_ ùjfû ö [72]

ù~Cñ ]ûZêùe ‘Zaý’ _âZýd jêG ‘@^úd’ _âZýd c¤ ùijò @[ðùe ùijò ]ûZêùe jêG ö ~[û:- cdû Mâûcü M«aýü (Mcþ + Zaý) aû Mc^údü (Mcþ + @^úd) ùZ^ PòfòKû \âÁaýû (\égþ + Zaý + Uû_þ) aû \gð^údû (\égþ + @^úd + Uû_þ) aûkùK÷ü `kû^ò Lû\òZaýû^ò (Lû\þ + Zaý) @[aû Lû\^údû^ò (Lû\þ + @^úd) bqû^ûõ _êeûYõ ùgâûZaýcþ ö (gî+Zaý) @[aû gâaYúdcþ (gî + @^úd) ùKùZK cìk]ûZê Gaõ Zaý I @^úd _âZýdû« g± Mcþ - M«aý, Mc^úd \égþ - \âÁaý, \gð^úd ^ú - ù^Zaý, ^d^úd \û - \ûZaý, \û^úd aê]þ - ùaû¡aý, ùaû]^úd _Pþ - _qaý, _P^úd Ké Kˆÿðaý, KeYúd _û - _ûZaý, _û^úd bûaaûPýùe Zaý I @^úd _âZýdû« _\ Kæúafòw GKaP^ùe aýajéZ jêG ö ~[û- cc gdòZaýcþ/ gd^údcþ ö aûkùK÷ü iÚûZaýcþ / iÚû^údcþ ö ~êlàûbòü jiòZaýcþ / ji^údcþ ö

@býûi 1ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ ö \âÁêõ ù~ûMýû, f²êõ ù~ûMýû^ò, _ûZêcþ CPòZcþ, \ûZêõ aòù]dcþ, aP^iý ù~ûMýcþ 2ö _âKéZòõ _âZýdõ P ^òeì_dZ ö M«aýcþ, \gð^údü, ùKâZaýü, _ìR^údû, aP^údcþ, ùaû]^údü, MâjYúdcþ, iàeYúdcþ 3ö C\ûjeYû^êiûeõ gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û :- ijþ + Zaý = ùiûXaýü, ijþ + @^úd = ij^údü c^þ + @^úd = Z[û - c^þ + Zaý = gî + = ùgâûZaýü Kéhþ + = KhðYúdü + Zaý = ùaû¡aýü lcþ + @^úd = ià + = iàˆÿðaýü fêbþ + = ùfûb^úd + @^úd = Éa^údü iá + Zaý = [73]

YòR« (ù_âeYû[ðK Kòâdû_\) ù_âeY aû _âaˆÿðûAaû @[ðùe ]ûZêeê Cˆÿe ‘YòPþ’ _âZýd fûùM ö ‘YòPþ’ _âZýd fûMò[ôaû ]ûZêKê YòR« (YòPþ + @«) ]ûZê Kêjû~ûG ö _V«õ ù_âedZò = _ûVdZò jêG, Gjû _Xÿòaû ùfûKKê _âaˆÿðûCQò @[ðKê aêSûG ö Gjû _XÿòaûKê _âaˆÿðûCQò @[ðûZþ _VòZêõ ù_âedZò- Gjò @[ðKê c¤ aêSûA[ûG ö flý Ke_Vþ + @(g_þ) + Zò_þ = _VZò / (_XÿêQò) QûZâü _VZò = QûZâ _ùXÿ / _XÿêQò ö _Vþ + YòPþ + @(g_þ) + Zò_þ = _ûVdZò ö (_XÿûCQò) gòlKü QûZâû^þ _ûVdZò = gòlK QûZâcû^uê _XÿûCQ«ò ö Gjò_eò - Mcþ + @(g_þ) + Zò_þ = MzZò ö (~ûCQò) aûkKü MzZò = _òfûUò ~ûCQò ö Mcþ + YòPþ + @(g_þ) + Zò_þ = McdZò ö (_VûCQò) _òZû eûcõ McdZò = aû_û eûcKê ~òaûKê _VûCQ«ò ö GVûùe ‘_VZò’ Gaõ ‘MzZò’ \êAUò iû]ûeY Kòâdû, ‘QûZâü’ Gaõ ‘eûcü’ Kˆÿðûeìù_ GjûKê _eòPûk^û KeêQ«ò ö cûZâ ‘_ûVdZò’ Gaõ ‘McdZò’ \êAUò ù_âeYû[ðK Kòâdû, KûeY ‘gòlKü’ Gaõ ‘_òZû’ ^òùR _V^ aû Mc^ Keê^ûjñû«ò, Kò«ê _V^ aû Mc^ Keòaû _ûAñ ~[ûKâùc QûZâ (QûZâcþ) Gaõ eûc (eûccþ)Kê ù_âeòZ KeêQ«ò ö ‘gòlK’ _ûVdZò Kòâdû_\ I ‘_òZû’ McdZò Kòâdû_\Kê _eòPûkòZ Keê[ôaûeê Cbd ùjZêcû^þ _âùdûRK Kˆÿðû @U«ò Gaõ QûZâ I eûc _\\êAUò _âùdûRý Kˆÿðû @U«ò ö GVûùe _âùdûRýVûùe \ßòZúdû aòbqò ‘QûZâcþ’ Gaõ ‘eûccþ’ ùjûAQò ö @^ý ùKùZK C\ûjeYKê flý Ke^ú + @(g_þ) + Zò_þ = ^dZò ö (ù^CQò) aûkKü Rkõ ^dZò = _òfû _ûYò ù^CQò ö ^ú + YòPþ + @(g_þ) + Zò_þ = ^ûddZò ö (^ò@ûCQò) _òZû aûkùK^ Rkõ ^ûddZò ö aû_û _òfû\ßûeû _ûYò ^ò@ûCQ«ò ö Ké + g_þ + Zò_þ = KùeûZò ö (KeêQò) ʉðKûeü jûeõ KùeûZò = iê^ûeò jûe KeêQò ö Ké + YòPþ + @ (g_þ) + Zò_þ = KûedZò ö (KeûCQò) cûZû ʉðKûùeY jûeõ KûedZò = cû@û iê^ûeò\ßûeû jûe KeûCQ«ò ö GVûùe ‘^dZò’ Gaõ ‘KùeûZò’ _\\êAUò iû]ûeY Kòâdû_\, Z[û ‘^ûddZò’ Gaõ ‘KûedZò’ _\\êAUò ù_âeYû[ðK aû YòR« Kòâdû_\ @U«ò ö ‘_òZû’ Gaõ ‘cûZû’ _âùdûRK Kˆÿðû I ‘ʉðKûe’ Gaõ [74]

‘aûkK’ _âùdûRý Kˆÿðû @U«ò ö GVûùe _âùdûRý KˆÿðûVûùe ‘ʉðKûùeY Gaõ ‘aûkùK^’ ùjûA ZéZúdû aòbqòùe _âùdûM ùjûAQò ö cù^eL :(i) ù_âeYû[ðK Kòâdû_\ MV^_ûAñ ]ûZê_ùe ‘YòPþ’ fûùM Gaõ ùi[ôeê ‘A’ @agòÁ eêùj (Mcò, _ûVò, Kûeò I ^ûdò) AZýû\ò ö ‘YòPþ’ _âZýd fûMòùf ]ûZêe @«ýÊe I C_]ûe aé¡ò (KûedZò) aû MêY (ùeû\dZò) jêG ö (ii) ‘YòR«’ ]ûZê _âûd Cbd_\ú (_ûVdZò / _ûVdùZ) ùjûA[ûG, cûZâ _eùià÷_\úe ajêk aýajûe ù\Lû~ûG ö YòR« ]ûZêe Pêeû\òMYúd ]ûZê_eò eì_ jêG ö ~[û:- _ûVdZò, _ûVùdZþ, _ûVdZê, @_ûVdZþ I _ûVdòhýZò @û\ò ö (iii) _âùdûRý KˆÿðûVûùe @[ð @^êiûùe \ßZò údû Kò´û ZéZúdû aòbqò jêG ö cûZû _êZâcþ @^Üõ ùbûRdZò ö cûZû _êùZâY Rkõ ^ûddZò ö (iv) _âùdûRK Kˆÿðû @^êiûùe YòR« Kòâdûe _âùdûM jêG ö ùKùZK ]ûZêe YòR«ùe fUþfKûe _â[c _êeêh GKaP^ùe _eùià÷_\ú eì_ ^òcÜùe _â\ˆÿ ùjCQò, flý Kecìk]ûZê @YòR« eì_ @[ð YòR« ]ûZê fUþ _â[c _êeêh GKaP^ùe eì_ _Vþ _VZò _XÿêQò _ûVò _ûVdZò Mcþ MzZò ~ûCQò Mcò McdZò \égþ _gýZò ù\LêQò \gòð \gðdZò bì baZò ùjCQò bûaò bûadZò @iþ @Éò @Qò bûaò bûadZò Ké KùeûZò KeêQò Kûeò KûedZò jiþ jiZò jiêQò jûiò jûidZò KâúWÿþ KâúWÿZò ùLkêQò KâúWÿò KâúWÿdZò ùLkþ ùLkZò ùLkêQò ùLkò ùLkdZò bâcþ bâcZò aêfêQò bâûcò bâûcdZò Mâjþ MéjÙûZò MâjY KeêQò Mâûjò MâûjdZò j^þ j«ò cûeêQò NûZò NûZdZò cé còâdùZ ceêQò cûeò cûedZò Z_þ Z_Zò Cˆÿû_ ù\CQò Zû_ò Zû_dZò R_þ R_Zò R_êQò Rû_ò Rû_dZò [75]

_âzþ fòLþ gî cêPþ Pò Lû\þ Pkþ _Pþ aê]þ ^ú bú _û iá fbþ gú R^þ aý[þ eê\þ ^éZþ aò\þ ùjß ùa @\þ Kâ¦þ ^gþ aògþ bò\þ Qò\þ bêRþ

_ézZò fòLZò géùYûZò cêoZò Pòù^ûZò Lû\Zò PkZò _PZò ùaû]Zò ^dZò aòùbZò _òaZò iàeZò fbùZ ùgùZ RûdùZ aý[ùZ ùeû\òZò ^éZýZò ùaˆÿò jßdùZ adZò @ˆÿò Kâ¦Zò ^gýZò aògZò bò^ˆÿò Qò^ˆÿò bêOþùq

_PûeêQò ùfLêQò gêYêQò ùcûP^KeêQò ùZûkêQò LûCQò PûfêQò _ûKKeêQò aêSêQò ù^CQò WeêQò _òCQò iàeY KeêQò fûbKeêQò ùgûAQò R^àùjCQò _úWÿûùjCQò Kû¦êQò ^ûPêQò RûYêQò WûKêQò aêYêQò LûCQò Kû¦êQò ^ÁùjCQò _âùagKeêQò ùb\KeêQò ùQ\^KeêQò LûCQò

_âzò ùfLô gâûaò ùcûPò Pûdò Lû\ò Pûkò _ûPò ùaû]ô ^ûdò bûdò _ûdò iàûeò f¸ò gûdò R^ò aý[ò ùeû\ò ^ˆÿòð ùa\ò jßûdò aûdò @û\ò Kâ¦ò ^ûgò ùagò ùb\ò ùQ\ò ùbûRò [76]

_âzdZò ùfLdZò gâûadZò ùcûPdZò PûddZò Lû\dZò PûkdZò _ûPdZò ùaû]dZò ^ûddZò bûddZò _ûddZò iàûedZò f¸dZò gûddZò R^dZò aý[dZò ùeû\dZò ^ˆÿðdZò ùa\dZò jßûddZò aûddZò @û\dZò Kâ¦dZò ^ûgdZò ùagdZò ùb\dZò ùQ\dZò ùbûRdZò

ajþ ajZò aj^KeêQò aûjò aûjdZò jé jeZò jeYKeêQò jûeò jûedZò Zé ZeZò ZeYKeêQò Zûeò ZûedZò ZýRþ ZýRZò ZýûMKeêQò ZýûRò ZýûRdZò eêjþ ùeûjZò @ûùeûjYKeêQò ùeûjò ùeûjdZò eêjþ ùeûjùZ MRûCQò ùeû_ò ùeû_dZò aï / aPþ aâaúZò/aïùZ/aqò KjêQò aûPò aûPdZò C_~êðq ]ûZêMêWÿòKe ‘YòPþ’ _âZýdiÚ ‘A’e MêY ùjûA ‘@dþ’ùe eì_û«e NUòQò ö @^ý ùKùZK ]ûZêe YòR« eì_ùe iûcû^ý _eòaˆÿð^ (‘_êKþ’e @ûMc) ùjûA[ûG ö flý Kecìk]ûZê @YòR« eì_ @[ð YòR« eì_ fUþ _â[c _êeêh GKaP^ùe eì_ iÚû ZòÂZò ejêQò iÚû_ò iÚû_dZò \û \\ûZò ù\CQò \û_ò \û_dZò ~û ~ûZò ~ûCQò ~û_ò ~û_dZò mû Rû^ûZò RûYêQò mû_ò mû_dZò / m_dZò ]û \]ûZò ]ûeYKeêQò ]û_ò ]û_dZò iÜû iÜûZò Mûù]ûCQò iÜû_ò iÜû_dZò / iÜ_dZò cû cûZò cû^^ò¡ðûeYKeêQò cû_ò cû_dZò Kâú KâúYûZò KòYêQò Kâû_ò Kâû_dZò ùKùZK C_iMð~êq ]ûZêe YòR« eì_Kê flýKeC_iMð~êq ]ûZê @YòR« eì_ @[ð YòR« eì_ fUþ _â[c _êeêh GK aP^ùe eì_ @û-Mcþ @ûMzZò @ûiêQò @ûMcò @ûMcdZò _eò-]û _eò\]ûZò _ò§êQò _eò]û_ò _eò]û_dZò @]ô-A @ù]ýZò _XÿêQò @¤û_ò @¤û_dZò _â-@û_þ _âûù_ÜûZò _ûCQò _âû_ò _âû_dZò icþ-Mâjþ iõMéjÙûZò iõMâjKeêQò iõMâûjò iõMâûjdZò YòR« ]ûZêe @ûZàù^_\ú eì_ ùiaþ ]ûZê_eò ùjûA[ûG ö ~[û:- _ûVdùZ, _ûVùdZ, _ûVdZûcþ, @_ûVdZ, _ûVdòhýùZ AZýû\ò ö ùKùZK ]ûZêe YòR«ùe @[ðMZ _eòaˆÿð^ ijòZ aòKÌeì_ c¤ ùjûA[ûG ö ^òcÜiÚ C\ûjeYMêWÿòKê flý Ke[77]

Pkþ ]ûZê YòR«ùe Cbd Pkò I Pûkò ùjûA[ûG ö _a^ü fZûõ PkdZò - _a^ fZûKê jfûCQò ö cêLýcªú eûRýõ PûkdZò - cêLýcªú eûRý PkûCQ«ò ö @gß_ûkü @gßõ PûkdZò - @gß_ûkK @gßKê PkûCQò ö Gjò_eò- i_ðü R^û^þ búhdùZ ö iû_ ùfûKuê WeûCQò ö cûZû KêoôKdû aûkõ bûddZò - cû’ Pûaò ù\LûA _òfûuê WeûCQ«ò ö (KêoôKû- ‘Pûaò’ Gaõ ‘ùKûPò@û’ iû__eò GK aòhjú^ RkRúa) cù^eL- Kˆÿðû ^òùR bde KûeY ùjùf YòR«ùe ‘búhdùZ’ eì_ jêG, cûZâ Kˆÿðû @^ý\ßûeû bdRûZ KeûAùf ‘bûddZò’ eì_ jêG ö i^Üýûiú Z_ü ùi]dZò - i^Üýûiú Z_ü iû]^ KeêQ«ò ö _ûPKü @^Üõ iû]dZò - ùeûùhdû bûZ eû§êQò ö cù^eL- _eùfûK _ûAñ Kcðiû]^ ùjùf ‘iò]þ’ ]ûZêe YòR«ùe ‘ùi]dZò’ I AjùfûK_ûAñ Kcðiû]^ùe ‘iû]dZò’ eì_ jêG ö flýKeaýû]ü céMû^þ eRdZò - gòKûeú céMcû^uê cûeêQò ö eRKü aÈõ e¬dZò - ù]ûaû fêMû ew KeêQò ö MûdKü R^û^þ e¬dZò - MûdK ùfûKu cù^ûe¬^ KeêQò ö gòKûe Keòaû @[ðùe e^þRþ ]ûZêe YòR«ùe eRdZò I ew Keòaû Z[û cù^ûe¬^ Keòaû @[ðùe e¬dZò eì_ ùjûA[ûG ö H¦âRûfòKü R^û^þ aòiàû_dùZ ö ~û\êKe ùfûKuê aòiàòZ KeêQò ö H¦âRûfòKü _êˆÿkòKdû R^û^þ aòiàûddZò ö ~û\êKe Kù‹A\ßûeû ùfûKuê aòiàòZ KeêQò ö cù^eL- Kˆÿðû ^òùR aòiàde KûeY ùjùf aò-iàò ]ûZêe YòR«ùe ‘aòiàû_dùZ’ eì_ jêG, Kò«ê @^ý \ßûeû aòiàd RûZ KeûAùf ‘aòiàûddZò’ eì_ jêG ö Gjò_eòaûkKü MúZõ ^ògcdZò - aûkK MúZ gêYêQò ö aûkòKû P¦âõ ^ògûcdZò - aûkòKû P¦âKê ù\LêQò ö cù^eL- gêYòaû @[ðùe ^ò-gcþ ]ûZêe YòR«ùe ‘^ògcdZò’ I ù\Lôaû @[ðùe ‘^ògûcdZò’ eì_ jêG ö Gjû YòR« @«MðZ ùjûA[ôùf c¤ Pêeû\òMYúd ]ûZê_eò iû]ûeY Kòâdûeìù_ aýajéZ ùjûA[û«ò ö ùKùZK iû]ûeY _âPkòZ ]ûZêe aòbò^Ü fKûeùe _eùià÷_\ú YòR« eì_ ^òcÜùe \ò@ûMfû ö ]ûZê fUþ fOþ aò]f ô O ò þ ùfûUþ féUþ _Vþ _ûVdZò @_ûVdZþ _ûVùdZþ _ûVdZê _ûVdòhýZò [78]

Mcþ \égþ _û iÚû ^ú bì Ké \û mû gî j^þ Mâjþ _âú _Zþ fbþ gú bêRþ

McdZò \gðdZò _ûddZò iÚû_dZò ^ûddZò bûadZò KûedZò \û_dZò mû_dZò gâûadZò NûZdZò MâûjdZò _âúYdZò _ûZdZò f¸dZò gûddZò ùbûRdZò

@McdZþ @\gðdZþ @_ûddZþ @iÚû_dZþ @^ûddZþ @bûadZþ @KûedZþ @\û_dZþ @mû_dZþ @gâûadZþ @NûZdZþ @MâûjdZþ @_âúYdZþ @_ûZdZþ @f¸dZþ @gûddZþ @ùbûRdZþ

McùdZþ \gðùdZþ _ûdùdZþ iÚû_ùdZþ ^ûdùdZþ bûaùdZþ KûeùdZþ \û_ùdZþ mû_ùdZþ gâûaùdZþ NûZùdZþ MâûjùdZþ _âúYùdZþ _ûZùdZþ f¸ùdZþ gûdùdZþ ùbûRùdZþ

@býûi 1ö iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ ö (K) cû@û Sò@Kê ùg~ùe gê@ûCQ«ò ö (L) aû_û _ê@Kê P¦â ù\LûAùa ö (M) cêñ Zêc\ßûeû `êfMêWÿòK ùZûkûAaò ö (N) ecû iúcûKê ^ò\eê CVûCQò ö (O) cûcêñ @ûcKê M_ gêYûAùf ö (P) ùicûù^ ZêcKê KûjóKò WKûAQ«ò ? (Q) aû_û eûc\ßûeû ajòMêWÿòKê eLûCQ«ò ö (R) Mêeêcû’ ZêcKê iûjòZý _XÿûAaû CPòZ ö (S) ZêcKê KòG fêMû _ò§ûAQò ? [79]

McdZê \gðdZê _ûddZê iÚû_dZê ^ûddZê bûadZê KûedZê \û_dZê mû_dZê gâûadZê NûZdZê MâûjdZê _âúYdZê _ûZdZê f¸dZê gûddZê ùbûRdZê

McdòhýZò \gðdòhýZò _ûddòhýZò iÚû_dòhýZò ^ûddòhýZò bûadòhýZò KûedòhýZò \û_dòhýZò mû_dòhýZò gâûadòhýZò NûZdòhýZò MâûjdòhýZò _âúYdòhýZò _ûZdòhýZò f¸dòhýZò gûddòhýZò ùbûRdòhýZò

(T) @ûB ^ûZêYúKê Mûù]ûAù\ùa ö (U) gòlK QûZâcû^u \ßûeû Cˆÿe KeûCQ«ò ö (V) ^ˆÿðK ùfûKcû^u cù^ûe¬^ KeêQò ö (W) ieKûe R^Zûuê ^òùa\^ KeêQ«ò ö (X) ùMûaò¦ cìfò@û\ßûeû Rò^òh_Zâ aêjûAùf ö (Y) aWÿbCYú iû^bûAKê ^òdciaê aêSûAù\aû CPòZ ö 2ö @ù]ûfòLôZ_\û^ò aýajéZý iõÄéùZ^ aûKýeP^õ KêeêZ ö @¤û_dZò, búhdùZ, eRdZò, \û_dûcò, gâûadiò, @mû_dZþ, Kâ¦ùdZþ, RûMedZò, NûZdZê, @ùeû\dZþ ö 3ö ɸùck^õ KêeêZ ö K - ɸü L - ɸü MéjÙ«õ ù_âed Nâû_d«ò fbcû^õ ù_âedûcò @\gðdZþ eê\«õ ù_âediò Mû_dZê iÜû«õ ù_âeùdZþ Mâûjd _gý«õ ù_â÷edZþ ecdòhýûcò Kêað«õ ù_âedòhý«ò f¸dûcò Mûd«õ ù_âedZê Pûediò Pe«õ ù_âediò ùeû\diò ec«õ ù_âedòhýûcò iÜû_ùdZþ RòNâ«õ ù_âed«ò Kûedòhý«ò 4ö iõùgû]^õ KêeêZ ö (K) eRKü aÈûYò eRdZò ö (L) aúeü LùWÓ^ gZï^þ búhdùZ ö (M) Mêeêü gòhýû^þ aýûKeYcþ @¤ûddZò ö (N) ù^Zû jÉõ PûkdZò ö (O) Zßõ ùK^ LûZòKûcþ @Kâû_d ? (P) gògêü iõLýûü MYd ö (Q) MéjiÚü gâcòùK÷ü KûÂû^ò Qò^ˆÿò ö [80]

5ö

6ö

7ö

8ö

(R) Zßõ cûõ K[õ jidZò ? (S) MûdKü QûZâõ MûddZê ö (T) R^ûü cûùMð \êNðU^ûõ NUdZò ö YòR«eì_ûYò fòLZ ö ~[û: _VZò = _ûVdZò Rûdù«, fbùZ, ùgeùZ, MéjÙûZò, @j^þ, _ZZê, _ézûcü, Rd«ò, Rû^ûiò, _ùVdêü ^òùŸðgû^êiûùeY YòR«eì_ûYò fòLZ ö Ké- aò]ôfòOò Cˆÿc _êeêùh÷KaPù^ ö iÚû- ùfûUò c¤c_êeêh ajêaPù^ ö Kâú- fOò _â[c_êeêh ajê aPù^ ö ùM÷- fUò _â[c_êeêh ajêaPù^ ö Mâjþ- fêUò Cˆÿc _êeêh \ßòaPù^ ö Qò\þ- féUò Cˆÿc_êeêùh÷KaPù^ ö bêRþ- ùfûUò _â[c_êeêh ajêaP^ ö @[ðùb\õ KêeêZ ö eRdZò - e¬dZò ö búhdùZ - bûddZò ö ^ògcdZò - ^ògûcdZò ö iû]dZò - ùi]dZò ö PkdZò - PûkdZò ö a§^úc¤ûZþ gê¡cþ Cˆÿeõ ^òeì_dZ ö \\Zõ ù_âedZò - (\\dZò, \û^dZò, \û_dZò) Mz«õ ù_âed - (Mzd, Mûcd, Mcd) Kêað«õ ù_âediò- (Kùeûhò, Kûediò, Kˆÿðdiò) KâúY«õ ù_â÷edZþ- (@Kâû_dZþ, Kâû_dZò, ùKâZdZò) _V«õ ù_âedûcò- (_Vdûcò, _ûVdûcò, _ûVûdcò) _gý«õ ù_âeùdZþ- (\gðdZò, \gðùdZþ, _ùgdZþ) géYß«õ ù_âedòhýûcò- (gâûadûcò, gâûadcò, gâûadòhýûcò) [81]

i^« Azû[ðK ]ûZê Azû[ðK ]ûZê I Zû’e KcðiÚû^úd ]ûZêe Kˆÿðû RùY ùjûA[ôùf KcðiÚû^úd ]ûZêeê Cˆÿe Azû @[ðùe aòKÌùe i^þ (i) _âZýd jêGö i^þ @«ùe fûMò _\ MVòZ ùjC[ôaûeê _\Kê i^« _\ (i^þ+@«=i^«) Kêjû~ûGö 1. eûcü _VòZêcþ AzZò - eûcü _ò_VòhZòö 2. fZû f²êcþ AzZò - fZû fò_þiùZö _â[caûKýùe ‘_VòZêcþ AzZò’ iÚû^ùe aòKÌùe ‘_ò_VòhZò’ ùjûAQòö G[ôùe ‘_VòZêcþ’ _\ _Vþ ]ûZêeê Gaõ ‘AzZò’ _\ ‘Ahþ’ ]ûZêeê ^ò¿^Ü ùjûAQòö KcðiÚû^úd ‘_VòZêcþ’ Gaõ ‘AzZò’ Cbde Kˆÿðû ‘eûcü’ ùjûA[ôaûeê ‘_Vþ’ ]ûZêeê ‘i^þ’ fûMò ‘_ò_Vòh’ ùjaû_ùe fUþ _â[c_êeêh GKaP^ùe ‘_ò_VòhZò’ ùjûAQòö (_Vþ+i^þ+g_þ+Zò_þ)ö \ßòZúdaûKýùe ‘faþ]êcþ AzZò’ iÚû^ùe aòKÌùe ‘fò°ùZ’ ùjûA@Qòö KcðiÚû^úd ‘faþ]êcþ’ Gaõ ‘AzZò’ _\e Kˆÿðû ‘fZû’ ùjûA[ôaûeê ‘fbþ’ ]ûZêeê ‘i^þ’ _âZýd fûMò ‘fò_þi’ ùjaû_ùe ‘fò_þiùZ’ _\ (fbþ-i^þ+g_þ+ùZ) MVòZ ùjûA@Qòö cù^eL - ‘i^«’ ùjaû_ìaðeê ]ûZê @ûZàù^_\ú aû _eùià÷_\ú ùjûA[ûG, i^«]ûZê c¤ ùijò @ûcôù^ _\ú aû _eùià÷_\ú jêGö ùKak ]ûZêe eì_ùe _eòaˆÿð^ ùjûA[ûGö Cbd_\ú ]ûZêe i^«eì_ Cbd_\ú ùjûA[ûGö ùKùZK ]ûZêe i^«ùe fUþ _â[c_êeêh GKaPÿ^ùe eì_ ^òcÜùe \ò@ûMfû ö flý Ke--]ûZê i^«eì_ fUþ _â[c _êeêh GKaP^ùe eì_ _V _ò_Vòh _ò_VòhZò Mcþ RòMcòh RòMcòhZò Ké PòKúhð PòKúhðZò ^ú ^ò^úh ^ò^úhZò bì aêbìh aêbìhZò \û \òiô \òiôZò Kâú PÿòKâúh PÿòKâúhZò Mâjþ RòNél RòNélZò ]û ]ôiô ]ôiôZò ^cþ ^ò^õi ^ò^õiZò [82]

@\þ ùM÷ @û_þ Nâû \jþ Pÿò eê\þ bú Qò\þ ZýRþ cé aò\þ bò\þ bêRþ @iþ cêPþ _û eêjþ fòLþ ^gþ _âzþ aï,aPþ iÚû j^þ iéRþ iòPþ jû Lû\þ MYþ lò_þ

RòNiô RòMûi B_þi RòNâûi \ò]l PÿòPúh eêeê\òh aòbúh Pÿzò iò ô ZòZýl cêcìhð aòaò\òh aòbiò ô aêbêl aêbìh cêcêl _ò_ûi eêeêl fòùfLôh ^ò^Oþl _ò_ézòh aòal ZòÂûi RòNûõi iòilé iòilò Ròjûi PòLû\òh RòMYdòh Pòlò°

RòNiôZò RòMûiZò B_þiZò RòNâûiZò \ò]lZò PÿòPúhZò eêeê\òhZò aòbúhZò PòzòiôZò ZòZýlZò cêcìhðZò aòaò\òhZò aòbiò Zô ò aêbêlZò aêbìhZò cêcêlZò _ò_ûiZò eêeêlZò fòùfLôhZò ^ò^OþlZò _ò_ézòhZò aòalZò ZòÂûiZò RòNûõiZò iòiélZò iòiòlZò RòjûiZò PòLû\òhZò RòMYdòhZò Pòlò°Zò [83]

Pe Rúaþ Rò R_þ \^þg ^ò¦þ _Pþ bâcþ ~û elþ ai Ê_þ jéhþ

PòPeòl RòRúaòh RòMúh RòR_òh \ò^l ^ò^ò¦òh _ò_l aòbâcòh ~ò~ûi eòelòh aòaiô iêhê_þi Ròjhòðh

PÿòPeòhZò RòRúaòhZò RòMúhZò RòR_òhZò \ò\lZò ^ò^ò¦òhZò _ò_lZò aòbâcòhZò ~ò~ûiZò eòelòhZò aòaiôZò iêhê_þiZò RòjhòðhZò

fò_iþ RòR^òh eòeõi eò_þi aêbiê ô gògdòh @]ôRòMûõi iòùiaòh cêcêl BPòlòh WòWÿdòh ZòZòl ZòZâûi aúbiô cúcûõi ~ê~iê ô

fò°ùZ RòR^òhùZ eòeõiùZ eò_þiùZ aêbiê ùô Z gògdòhùZ @]ôRòMûõiùZ iòùiaòhùZ cêcêlùZ BPòlòhùZ WòWÿdòhùZ ZòZòlùZ ZòZâûiùZ aúbiôùZ cúcûõiùZ ~ê~êiôùZ

@ûcôù^_\ú fbþ R^þ ecþ ebþ aê]þ gú @]ô-A ùiaþ cêPþ Bhþ Wú ZòR ùZ÷â a]þ cû^þ ~ê]þ

[84]

ùKùZK i^« ]ûZêe _âùdûMKê flý KeaûkKü aò\ýûkdõ RòMcòhZòö (M«êcþ AzZò) gògêü ùcû\Kõ \éÁßû aêbêlZòö (ùbûqêcþ AzZò) céMü Rkõ _ò_ûiZòö (_ûZêcþ AzZò) Zû_iü ùa÷KêùY× ZòÂûiZòö (iÚûZêcþ AzZò) aûkòKû MúZõ RòMûiZòö (MûZêcþ AzZò) aýû]ü _gì^þ RòNûõiZòö (j«êcþ AzZò) cûZû @^Üõ _ò_lZòö (_qêcþ AzZò) gòhýü Mêeêõ _ò_ézòhZòö (_âÁêcþ AzZò) Ké_Yü ]^õ fò°ùZö (faþ]êcþ AzZò) @jõ iµâZò gògdòùhö (gdòZêcþ Azûcò) Zßõ _òZùeø iòùhaòhùiö (ùiaòZêcþ Aziò) ùKùZK ]ûZêe i^«ùe _eùià÷_\úiÚû^ùe @ûcôù^_\ú eì_ jêGö flý Ke - mûZêcþ AzZò = RòmûiùZö (RûYòaûKê ·jêñQò) aûkKü Kòõ RòmûiùZ? iàZêðcþ AzZò = iêiàìhðùZö (iàeY KeòaûKê Azû KeêQò) K^ýû cûZeõ iêiàìhðùZö \âÁêcþ AzZò = \ò\élùZö (ù\LôaûKê Azû KeêQò) _eòaâûRKü icê\âõ \ò\élùZö ùgâûZêcþ AzZò = gêgïhùZö (gêYòaûKê Azû KeêQò) aé¡û _êeûYõ gêgïhùZö @^ý ùKùZK ]ûZêe Êû[ðùe ‘i^þ’ _âZýd jêG, Azû[ðùe ^êùjñö flý Ke - KòZþ+i^þ+g_þ+Zò_þ = PòKòiôZò (@ûùeûMý KeêQò) ùa÷\ýü eêMþYõ PòKòiôZòö Mê_þ+i^þ+g_þ+ùZ = RêMê°ùZö (NéYû KeêQò) eûcü gýûcûZþ RêMê_þiùZö ZòRþ+i^þ+g_þ+ùZ = ZòZòlùZö (ijý KeêQò) aûkKü còZâõ ^ ZòZòlùZö a]þ+i^þ+g_þ+ùZ = aúbiôùZö (^ò¦û KeêQò) [85]

Ké_Yü \ûZûeõ aúbiôùZö cû^þ+i^þ+g_þ+ùZ = cúcûõiùZö (^ò¿ˆÿò KeêQò) ibû_Zòü @ûùa\^õ cúcûõiùZö i^« ]ûZê ijòZ @û (Èú) _âZýd fûMò aòùghý_\ MVòZ jêGö ~[û - _û + i^þ + @û = _ò_ûiûö bêRþ + i^þ + @û = aêbêlûö \égþ + i^þ + @û = \ò\élûö mû + i^þ + @û = Ròmûiûö Rò + i^þ + @û = RòMúhûö _Vþ + i^þ + @û = _ò_Vòhûö fbþ + i^þ + @û = fò°û AZýû\òö aûKýùe _âùdûMKê flý Kecc _ò_ûiû a¡ðùZö gòùgûü aêbêlû @Éòö gòhýiý Ròmûiûõ Mêeêü \ìedZòö cc ùKûYûKðc¦òeiý \ò\élû aˆÿðùZö ]^fò°û KêcûMðõ ^dZòö AZýû\òö cù^eL - ‘@û’ _âZýdû« i^«_\ ‘fZû’ g± _eò eì_MâjY Keò[ûGö i^« ]ûZê ijòZ ‘C’ _âZýd fûMò Kˆÿéð_\ MVòZ jêGö ‘C’ _âZýdû« _\e _êõfòwùe ‘iû]ê’ g± _eò eì_ ùjûA[ûGö ùKùZK ‘C’ _âZýdû« _\e C\ûjeY ^òcÜùe _â\ˆÿ ùjûAQò, ù\Lfbþ + i^þ + C = fò_þiêö mû + i^þ + C = Ròmûiêö Rúaþ + i^þ + C = RòRúaòhêö aPþ + i^þ + C = aòalê ö \û + i^þ + C = \ò›êö cé + i^þ + C = cêcìhêð û cêPþ + i^þ + C = cêcêlêö AZýû\òö [86]

aûKýùe _âùdûMKê flý Ke]ûcòðKü Bgßeõ Ròmûiêü baZòö \êaéðˆÿûü ]^õ fò°aü ba«òö Zßõ KòoôZþ aòalêü @iò? i^Üýûiú iõiûeõ cêcêlêü baZòö iùað iêùL^ RòRúaòhaü i«òö _òZû aÈõ PòKâúhêü @ûiúZþö QûZâûü _âû«ùe PòKâúWòhaü i«òö AZýû\òö _Vþ ]ûZêe i^«eì_ aòbò^ÜfKûeùe ^òcÜ _eò ùjûA[ûG, flýKe - _ò_VòhZò, _ò_VòùhZþ, _ò_VòhZê, @_ò_VòhZþ, _ò_VòhiýZòö Gjò_eò @^ý ]ûZêcû^ue i^«eì_ Keû~ûGö fbþ]ûZêe i^«eì_ - fò®þùZ, fò_þùiZ, fò_þiZûcþ, @fò°Z, fò°òhýùZö AZýû\òö

@býûi 1ö iõÄéZbûhdû @^êaû\õ KêeêZ (K) QûZâcûù^ iõÄéZ _XÿòaûKê Azû KeêQ«òö (L) jeò ejiý RûYòaûKê Azû KeêQòö (M) cêñ PòZâ ù\LôaûKê ·jêñQòö (N) cû@û \jò LûAaûKê Azû KeêQ«òö (O) ùKùZK ùfûK Nùe ejòaûKê Azû Ke«òö (P) Sò@cûù^ ^ûPÿòaûKê Azû KeêQ«òö (Q) MûdK\êùjñ gûÈúdiwúZ MûAaûKê Azû Keò[ôùfö (R) _òfûUò NeKê ~òaûKê Azû Keòaö (S) ù^Zûcûù^ \eò\âcû^uê ù\aûKê Azû Keòaû CPòZö (T) Zêù¸cûù^ Mêeêu C_ù\g MâjY KeòaûKê Azû Keö (U) ùfûKcûù^ Mûñùe ejòaûKê Azû Keò_ûe«òö (V) gògê\êAUò ùgûAaûKê Azû KeêQ«òö (W) iû]êcûù^ iõiûe ZýûM KeòaûKê Azû KeêQ«òö (Xÿ) @ûùc ajòMêWÿòKê ù^aûKê Azû KeêQêö (Y) Zêùc PòVòUòG ùfLôaûKê Azû Keò[ôfö [87]

2ö GK_ù\^ @[ðõ _âKûgdZ _qêcþ AzZòö _ûZêcþ Aziòö mûZêcþ Azûcüö aqêcþ AùzZþö \ûZêcþ Azûö ùgâûZêcþ HzZþö \âÁêcþ Azûö MâjúZêcþ Azûö ù^Zêcþ Azêüö 3ö @ù]ûfòLôZ_\û^ò aýajéZý iõÄéùZ^ aûKýû^ò ePdZ eêeê\òhZò, Ròjiòh«ò, cúcûõiùZ, ~ê~êiôùZ, aòal«ò, gêgïhZûcþ, @~ò~ûiZþ, _ò_ézòhZòö 4ö iõùgû]^õ KêeêZ (K) aûkKü _òZeõ \ò\élZòö (L) QûZâü _êeÄûeõ fò°Zòö (M) ecû _ê¿ûYò RòNâûiùZö (N) cûZêkü aòù\gõ ~ò~ûiùZö (O) ~ªú c¦òeõ còiôùZö (P) ZÄeü ]^õ RòjúhðùZö (Q) \ûZûeü \eòù\âbýü ]^õ \òiôZòö (R) aé¡ûü aò\ýûkùd _ò_VòhZüö (S) @jõ aÈõ ZòZýliòö (T) Zßõ Kòõ PòKâúhZòö (U) @MÜòü Méjõ \ò]lùZö 5ö ɸùck^õ KêeêZ-

Kɸü

Lɸü

Kˆÿêðcþ AzZò \ûZêcþ Az«ò ù^Zêcþ AùzZþ RúaòZêcþ AzZê mûZêcþ HzZþ _ûZêcþ Azûcü aqêcþ Azû ùgâûZêcþ Azêü iÚûZêcþ Azû @û_þZêcþ Aziò @ù]ýZêcþ Az«ê

B_þiiò gêghâì üê @]ôRòMûõi«ûcþ PòKúhðZò aòalû \òZþi«ò ^ò^úùhZþ ZòÂûiû _ò_ûiûcü RòRúaòhZê @RòmûiZþ [88]

6ö i^«eì_ûYò fòLZ a\þ - fUþfKûe _â[c_êeêh ajêaPù^ö fòLþ - fOþfKûe c¤c_êeêh \ßòaPù^ö cé - aò]ôfòOþ fKûe Cˆÿc_êeêh - GKaP^ö Wÿú - fUþfKûe _â[c_êeêh - GKaP^ö \^þgþ - ùfûUþ fKûe Cˆÿc_êeêh ajêaPù^ö _âzþ - fOþ fKûe _â[c_êeêh ajêaPù^ö _Vþ - aò]ôfòOþ fKûe _â[c_êeêh \ßòaPù^ö 7ö cìk]ûZêõ ^òeì_dZfò°ù«, aòaiôZò, gêgïhù«, ~ò~ûùiZþ, \ò]ûaòhZò, ^ò^úhZê, aêbêl«ò, ZòZòlùZö l

[89]

~O« ]ûZê _âKeY Kâòdûe _ê^eûaéˆÿò aû aûe´ûe Keòaû @[ðùe ]ûZêùe ~Oþ (~) _âZýd fûùM ö ~O« ùjùf ]ûZêe \ßòZß jêG ö YòPþ I i^þ _âZýd _âùZýK ]ûZêeê ùjûA_ûùe cûZâ ~Oþ _âZýd _âùZýK ]ûZêeê jêG ^ûjóö 1ö aý¬^a‰ð @û\òùe [ôaû GKÊe aògòÁ ]ûZêeê _ê^ü _ê^ü aû @Zògd @[ðùe ~Oþ (~) _âZýd aòKÌùe jêGö Gjò ]ûZê @ûcôù^_\úö ~[û - bì + ~Oþ (~) = ùaûbìd + ùZ = ùaûbìdùZ (_ê^ü _ê^ü @Zògùd^ aû baZò)ö ~Oþ _âZýd ùjùf ]ûZê @býÉ (ù\g-Cùb @býÉcþö 6.1.5) jêG Gaõ ~ûaZúd @býÉ Kû~ðýKê _âû¯ jêGö 2ö \êA ÊeaògòÁ iìP, iìZâ I cìZâ ]ûZêeê Gaõ Êeû\ò @Uþ, @gþ ]ûZêeê c¤ ~Oþ jêGö ~[û- ÊPþ ùiûiìPýùZ, iìZâ - ùiûiìZâýùZ, cìZâ - ùcûcêZâýùZ, @Uþ - @UûUýùZ, @gþ - @gûgýùZö 3ö MZý[ðK ]ûZêeê ùKak ùKøUòfý aû aKâZû @[ðùe aòKÌùe ~Oþ jêGö _ê^ü _ê^ü aû @Zògd @[ðùe jêG ^ûjóö ~[û - KêUòkcþ @UZò = @UûUýùZ, KêUòkõ MzZò = RwcýùZ AZýû\òö 4ö ~Oþ _âZýdû« ]ûZêe _ìaðbûMe MêY jêGö ~[û gêPþ - ùgûgêPýùZ, \ú_þ - ù\\ú_ýùZ, fê_þ ùfûfê_ýùZ, bêRþ - ùaûbêRýùZ, fòLþ - ùffòLýùZ AZýû\òö 5ö ùKùZK ~Oþ« ]ûZêe fUþ _â[c_êeêh GKaP^ùe eì_ \û - ù\\úd - ù\\údùZ iá - iûià~ðý - iûià~ðýùZ j^þ - ùRNÜúd - ùRNÜúdùZ j^þ (MZò) - RN^ý - RN^ýùZ ^éZþ - ^eú^éZý - ^eú^éZýùZ Mâj - ReúMéjý - ReúMéjýùZ _âzþ - _eú_ézý - _eú_ézýùZ gú - gûg~ý - gûg~ýùZ Rßkþ - RûRßfý - RûRßfýùZö ^ú - ù^^úd - ù^^údùZ eê\þ - ùeûeê\ý - ùeûeê\ýùZ Ké - ùPKâúd - ùPKâúdùZ _û - ù__úd - ù__údùZ

@býûi 1ö GK_\ú KêeêZö (bégõ) _ê^ü _ê^aðû _ZZòö _ê^ü _ê^bðaZòö KêUòkcþ @UZòö _ê^ü _ê^ü (@Zògùd^ aû) jeZòö _ê^ü _ê^ü RûdùZö _ê^ü _ê^ü _ézZòö _ê^ü _ê^ü _gýZòö @Zògùd^ ùeû\òZòö 2ö ~O«]ûZêeìù_÷ü gì^ýiÚû^û^ò _ìedZö (fUþ-_â[c _êeêùh÷KaPù^) (K) aûkKûü eûcõ ---- (Mcþ) (L) Ké¾ü MYòZõ ----- (_Vþ) (M) @MÜòü ~mgûkûdûõ ---- (Rßkþ) (N) iúZû Rkõ ----- (_û) (O) gòlKü ÊcZõ ---- (a\þ) l

[90]

^ûc]ûZê _âKeY ^ûc @[ðûZþ aòùghý - aòùghYû\ò aûPK g± ù~Cñ ]ûZêe @õg Zûjû ^ûc]ûZêö C\ûjeYÊeì_g`eú `eþ`eûdùZö (ùQûU cûQ `eþ`eþ jêG) `eþ`e - `eþ`eûdùZö iêa« _âûZò_\òKeê bò^Ü bò^Ü @[ðùe KýPþ, KýOþ I Kßò_þ _âbéZò jêGö Gjò _âKéZò I _âZýd icê\ûde ]ûZêiõmû ùjaû ijòZ ‘iêù_û ]ûZê_âûZò_\òKùdûü’ (@Áû¤ûdú - 2/4/71) iìZâ akùe iê_þ aòbqòe ùfû_ jêGö ~[û - P¦âü + KýOþ = P¦âûdö iêLcþ + KýPþ = iêLúdö ^ûc]ûZêe eì_iò¡ò bßû\ò-MYúd ]ûZêe eì_iò¡ò i\égö 1ö Kcðùaû]K iêa«eê ^òR _ûAñ Azû @[ðùe ‘KýPþ’ _âZýd aòKÌùe jêGö ‘KýPþ’ _âZýd _ùe [ôùf _ìaðaˆÿðú @-Kûe aû @û-Kûee ‘B’ jêGö ‘KýPþ’ _âZýdû« ]ûZê _eùià÷_\ú jêGö (KýPò P - 7/4/ 33) C\ûjeY - _êZâcþ + KýPþ (~) = _êZâúd + Zò_þ (Zò) = _êZâúdZòö ùMûaò¦ü _êZâúdZò (ùMûaò¦ü @ûcô^ü _êZâcþ AzZò)ö ùijò_eò cûkûcþ + KýPþ = cûkúdZòö GVûùe aûKýe Kˆÿðû ùMûaò¦ ^òR_ûAñ _ê@UòG Kûc^û Keòaû @[ð _âKûg _ûCQòö @^ý Kûjûeò _ê@UòG ùjC ùaûfò Azû Kùf KýPþ _âZýd ùja ^ûjóö ~[û - ùMûaò¦ü eûciý _êZâcþ AzZòö cû«_âKéZòK iêa«eê KýPþ jêG ^ûjóö ~[û - KòcòzZòö 2ö KýPþ _âZýd _ùe [ôùf ‘A’ e ‘B’ ‘C’ e ‘D’, ‘E’ e ‘eú’, ‘I’ e ‘@aþ’ Gaõ ‘J’ e ‘@ûaþ’ jêGö ~[û - Kaò - KaúdZò, iû]ê - iû]ìdZò, Kˆÿéð - KˆÿðâúdZò, ùMû - MaýZò, ù^ø - ^ûaýZòö 3ö KýPþ _âZýd _ùe [ôùf ‘^þ’ e ùfû_ jêGö ~[û eûR^þ + KýPþ + Zò_þ = eûR + ~ + Zò = eûRúdZòö 4ö KýPþ _âZýd _ùe [ôùf ‘@’ Kûee - @û/B jêGö ~[û @g^ g±eê aêbêlû @[ðùe - aêbêlêü @g^ûdZòö (i\ýü ùbûqêcþ @g^cþ AzZò) cûZâ KòQòKûk _ùe ùbûRù^zû aêSûAùf - aêˆÿêlêü @g^údZòö ùijò_eò C\K g±eê _û^ Azû @[ðùe - C\^ýZò Zéhûˆÿðüö cûZâ iÜû^ aû @^ý ùKøYiò Azûùe - C\KúdZòö ùijò_eò ]^ g±eê ùfûb @[ðùe - ]^ûdZò (]ù^ iZý_ò ]^cþ AzZò)ö cûZâ \eò\âü ]^údZò GVûùe ùfûb a\kùe ]^ûbûa_ìeùYzû aò\ýcû^ö 5ö KýPþ _âZýd ù~Cð @[ðùe jêG KûcýPþ _âZýd c¤ ùijò @[ðùe jêGö ~[û - aúeü eYKûcýZò (@ûcô^ü eYcþ AzZò)ö iaðü ~gÄûcýZò ö ~ûmòKü i_òðÃûcýZòö

[91]

6ö Kcð aû @]ôKeYùaû]K C_cû^aûPK _\eê @ûPeY aû aýajûe @[ðùe KýPþ _âZýd jêGö ~[û - Mêeêü gòhýõ _êZâúdZò (_êZâcþ Aa @ûPeZò aýajeZò aû)ö GVûùe _êZâ Kcð Gaõ C_cû^ö iû]êü KêUúùe _âûiû\údZòö GVûùe _âûiû\ @]ôKeY I C_cû^ö _êZâü Aa @ûPeZò - _êZâûdùZö (^òùR _ê@ _eò @ûPeY KeêQò) 7ö ^ciþ g±eê _êRû Keòaû I aeòaiþ g±eê ùiaû Keòaû @[ðùe KýPþ _âZýd jêGö ~[û - ù\aû^þ ^ciýZò (_ìRdZò)ö (^cü KùeûZò = ^ciýZò) Mêeì^þ aeòaiýZò (ùiaùZ)ö (aeòaü (ùiaûõ) KùeûZò = aeòaiýZò ö 8ö Kˆÿðû C_cû^ ùjûA[ôùf Zjóeê @ûPeY @[ðùe KýOþ (c) _âZýd jêGö KýOþ _âZýdû« ^ûc]ûZê @ûcôù^_\úö ~[û - KâúWÿ›ê aûkùKhê GKü Ké¾ûdùZ (Ké¾ Aa @ûPeZò), @_ùe ùMû_ûdù«ö (ùMû_û Aa @ûPe«ò)ö GVûùe Ké¾ I ùMû_ Kˆÿðû Gaõ C_cû^ö 9ö @ûPeY @[ðùe iaê _âûZò_\òKeê Kßò_þ _âZýd aòKÌùe jêGö Kßò_þ e iõ_ì‰ð ùfû_ jêG I Kßòa« ]ûZê _eùià÷_\ú jêGö ~[û - @iàò^þ ^ûUùK ]^¬dü Ké¾Zò (Ké¾ Aa @ûPeZò) cû]a½ ^¦Zò (^¦Aa @ûPeZò)ö ùijò_eòcûkû Aa @ûPeZò = cûkûZò Kaòü Aa @ûPeZò = KadZò gâúü Aa @ûPeZò = gâdZò _òZû Aa @ûPeZò = _òZeZò cûZû Aa @ûPeZò = cûZeZò Mêeêü Aa @ûPeZò =MêeaZò 10ö Kcð eìù_ [ôaû aû¿, Chà^þ I ù`^ g±eê C\þac^ @[ðùe aòKÌ,ùe KýOþ _âZýd jêGö ~[û - gògêü aû¿ûdùZ (ùfûZKcþ C\þacZò=Kâ¦Zò)ö ùijò_eò ChàûdùZ _aðZüö ù`^ûdùZ ùNûUKüö 11ö Kcð\ßòZúdû« g± (]ß^ò), ùa÷e, Kkj, iê\ò^, \êŸòð^ g±eê aòKÌùe KýOþ _âZýd jêGö ~[û - g±õ KùeûZò = g±ûdùZ Gjò_eò ùa÷eûdùZ, KkjûdùZ, iê\ò^ûdùZ I \êŸòð^ûdùZö 12ö Kˆÿðû ^òùR iêL \êüLû\ò @^êba Keê[ôùf Kcð\ßòZúdû« iêL \êüL _âbéZò g±eê KýOþ _âZýd jêGö ~[ûeûcü iêLûdùZ \êüLûdùZ aû (iêLõ \êüLõ aû @^êbaZò eûcü AZý[ðü)ö 13ö ùKùZK g±eê bò^Ü bò^Ü @[ðùe YòPþ _âZýd jêGö aâZ + YòPþ = aâZdZò - @gÜûZò/aRðdZò iõaÈ + YòPþ = iõaÈdZò - @ûzû\dZò NU + YòPþ = NUdZò - NUõ KùeûZò / @dõ NUü AZò ùNûhdZòö C_ùgäûK + YòPþ = C_ùgæûKdZò - ùÉøZò ùgäûùK^ \ìe + YòPþ = \adZò - \ìeõ KùeûZò ö @«òK + YòPþ = ù^\dZò - @«òKõ KùeûZòö iZý + YòPþ = iZýû_dZò / iZýû_dùZ - iZýcþ @ûPùÁ (K[dZò) KùeûZò aûö [92]

@býûi 1ö GK_\ú KêeêZ @ûcô^ü ~gü AzZòö _âûiûù\ Aa @ûPeZòö iZýcþ @ûPùÁö ùfûbûZþ ]^cþ AzZòö iÜû^û[ðcþ C\Kcþ AzZòö ùMû_ Aa @ûPeZò ö cògâõ KùeûZòö 2ö @[ðùb\õ _â\gðdZö _êZâúdZò - _êZâûdùZ, @g^ûdiò - @g^údiò, C\^ýûcò - C\Kúdûcò, ]^ûdiò - ]^údiò ö 3ö iõùgû]dZö Ehòü aù^ Z_ûZòö ùNûUKü ù`^dZò ö eûcü @\ý P_kûdZòö _eÈòdõ cû ZâûdùZö 4ö _\û^ò aýajéZý aûKýû^ò ePdZö jeòYûdùZ, _êZâúdZò, ]^KûcýZò, iêLûdùZ ö 5ö C}kbûhdû @^êa\Zö (K) _âûiû\údZò ~ü KêUýûõ _~ðýuúdZò coùKö Ziý iù«ûhgúkiý KêaþRòKû_ý°eûdùZöö (L) ajòÜÉiý RkûdùZ Rk^ò]ôü KêfýûdùZ ZZþlYûù^àeêü ÊÌgòkûdùZ céM_Zòü i\ýü KêewûdùZö aýûùkû cûfýMêYûdùZ aòheiü _údìhahðûdùZ ~iýûùw$LôkùfûKafäbZeõ gúkõ icê^àúkZòöö (M) a]ôedZò K‰ðaòaeõ aûPõ cìKdZò ^d^c§dZòö aòKéZdZò MûZâ~Áòõ iµ\þùeûùMû$dc\þbêùZû eûR^þöö l

[93]

_eùià÷_\ - aò]û^ ]ûZê Zò^ò_âKûe - @ûZàù^_\ú, _eùià÷_\ú I Cbd_\úö Kò«ê aòùgh-aò]û^ @^êiûùe Cbd_\ú ]ûZêeê ùKak @ûcôù^_\ ùjaû aû _eùià÷_\ ùjaû, @ûcôù^_\ú ]ûZêeê _eùià÷_\ ùjaû I _eùià÷_\ú ]ûZêeê @ûcôù^_\ ùjaû ù\Lû~ûGö ~[û- Mcþ - _eùià÷_\ Kò«ê iõMcþ - @ûZàù^_\ Gaõ gûiþ _eùià÷_\ Kò«ê @ûgûiþ - @ûZàù^_\ ö eûcûdYû\ò Mâ^Úcû^uùe @agý aêýZþKâcùe _âùdûM ù\LôaûKê còùkö ~[û- c^êhýûYûõ ijùiâhê K½ò\þ ~ZZò (~ZùZ) iò¡ùdö aòùRhýZò (aòùRhýùZ) eùY K‰ðcòZò ùc ^ûZâ iõgdü, ^ ^ò\âûcþ @fbZþ (@fbZ) ^ògòö Giaê @ûhð ùjZê GVûùe @ûùfûPý ^êùjñö 1ö @^ê I _eû-_ìaðK Kê ]ûZê _eùià÷_\ú jêGö ~[û - gògaü @^ýû^þ @^êKêað«òö @dõ _ecZõ _eûKùeûZò (LŠdZò)ö 2ö aò, _eò, C_ I @û C_iMð_ìaðK ecþ ]ûZêeê _eùià÷_\ jêGö ~[û - Zßõ _û_û\þ aòecö _âû«ùe aûkKûü _eòec«ò (KâúW«ò)ö iû]aü KêUúùe$_ò @ûec«ò (iêLc^êba«ò)ö ~m\ˆÿü ù\a\ˆÿcþ C_ecZò (C_ecdZò)ö GVûùe C_-ecþ ]ûZê YòR« C_-ecþ ]ûZêe @[ð aj^ Keê@Qòö ~m\ˆÿ ù\a\ˆÿKê aòeZ KeûCQòö 3ö YòR« aê]þ, ~ê]þ, ^gþ, R^þ, @¤d^û[ðK @]ô_ìaðK A, _î, \î, iî ]ûZêeê _eùià÷_\ jêGö ~[û - ùaû]dZò (aòKûidZò), ù~û]dZò, ^ûgdZò, R^dZò, @¤û_dZò, _âûadZò (·kdZò / _âû_dZò), \âûadZò (fû_dZò / ]ûadZò), iâûadZò (iý¦dZò / _âaûjdZò)ö 4ö @ûcôù^_\fûMò CŸòÁ KûeY ajòbðìZ ]ûZêMêWòK _eùià÷_\úö @Áû¤ûdúùe @ûcôù^_\ - aò]û^ _âaˆÿðK 66Uò (_â[c @¤ûd - ZéZúd_û\ - iìZâKâc 12-77) ^òdciìZâ _âYúZö GMêWòKùe @«MðZ ùjC^[ôôaû @agòÁ ]ûZêeê KˆÿéðaûPýùe _eùià÷_\ _âZýd jêGö ~[û- ^ò-_ìaðK aògþ]ûZê “ù^aðògü” (@.1/3/17) iìZâ @^êiûùe @ûcôù^_\ú ö cûZâ @û/_â-_ìaKð aòg]þ ûZê _eùià_÷ \ú ùjûA[ûGö _âùdûMùe ^òaògùZ ùjfûùaùk @_e_lùe @ûaògZò aû _âaògZò jêGö

@ûcôù^_\ - aò]û^ 1ö bûaaûPý I KcðaûPýùe ]ûZê @ûcôù^_\ú jêGö ~[û - jeòYû jiýùZö Kê¸KûùeY NUü KâòdùZö 2ö ^ò-_ìaðK aògþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - Ziý _ûù\ K+Kü ^òaògùZö [94]

3ö aò I _eû-_ìaðK Rò ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - iZýõ iaðZâ aòRdùZ ö iü @¤d^ûZþ _eûRdùZ - ùi @¤d^_âZò aòcêLö 4ö @û, @^ê, icþ I _eò-_ìaðK KâúWþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - _âû«ùe aûkKûü @ûKâúWù«, @^êKâúWù«, iõKâúWù« aûö cûZâ QûZâûü gòlKcþ @^êKâúW«ò iÚkùe ijû[ð _âKûgKeê[ôaû @^ê C_iMð ùjûA ^ [ôaûeê GVûùe @ûcôù^_\ ùjûA^ûjóö icþ-_ìaðK KâúWþ ]ûZêe KìR^û[ðK _âùdûM ùjùf Zjóeê @ûcôù^_\ jêG^ûjóö ~[û - iõKâúWZò aòjMüö 5ö icþ, @a, _â I aò-_ìaðK iÚû ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - i«òÂùZ (K[ûùe ejòaû / cû^òaû) \ûeò\âýûZþ _êeêhiý aû§aRù^û aûùKý ^ i«òÂùZö @aZòÂùZ (@UKò~òaû / @ù_lûKeòaû)- _âZòÂùZ (_âiÚû^Keòaû) - jeòü jeò\ßûeõ _âZòÂùZö aòZòÂùZ (_é[Kþ aû ÊZª @aiÚû^)ö 6ö CZþ-_ìaðK iÚû ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêG ù~ùZùaùk Kˆÿðûe ùPÁû _âKûg _ûAaû ijòZ Gjû\ßûeû D¡ßðKcð aû @ûi^eê CVò_Wòaû _eò @[ð _âKûg_ûC^[ôaû ö ~[û - iü ù\giý C^ÜùZ÷ý CˆÿòÂùZö (ùi ù\ge C^ÜZò _ûAñ C\ýc KeêQ«ò) cûZâ (K) Kˆÿðûe ùPÁû ^aêSûAùf ~[û - gZcþ CˆÿòÂZòö (gùjUuû ·¦û CVòa) Gaõ (L) iÚû^ QûWò C_eKê CVòaû aêSûAùf ~[û - @ûi^ûZþ CˆÿòÂZò _âbéZò ùlZâùe @ûcôù^_\ ùjûA^ûjóö 7ö ù\a_ìRû, ùck^, còZâZû @[ðùe @[aû _[ Kˆÿðû ùjûA[ôùf C_-_ìaðK iÚû ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - ù\a_ìRû - ùg÷aü gòacþ C_ZòÂùZ (C_ûi^û Kùe)ö ùck^ - Mwû ~cê^ûcþ C_ZòÂùZö còZâZû - iû]êü iû]êõ ù·÷e½ ù·÷ecþ C_ZòÂùZö iwZòKeY ùjCQò ^òKUaˆÿðú ùjûA còkòZ ùjaû Gaõ còZâúKeY ùjCQò geúe Ægð aò^ûc¤ a§êZß iÚû_^ fûMò ^òKUKê ~òaûö _[ - @dõ _^Úûü KUKcþ C_ZòÂùZ (iõù~ûM Keê@Qò)ö 8ö C_ - _ìaðK @KcðK iÚû ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - iü ùbûR^Kûùk C_ZòÂùZö @^ý[û @[ðûZþ iKcðK ùjùf iÚû ]ûZêeê _eùià÷_\ jêGö ~[û - gòhýü Mêeêcþ C_ZòÂZòö 9ö icþ-_ìaðK @KcðK Mcþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - Za aûKýõ iwzùZ (iwZ @ùU)ö 10.ö @û - _ìaðK ùjß ]ûZêeê Æ¡ðû aû _âZòù~ûMòZûùe RòYòaû Azû @[ðùe @ûcôù^_\ jêGö ~[û - aúeü aúecþ @ûjßdùZö @^ý[û - cûZû _êZâcþ @ûjßdZòö 11ö ùRýûZòcðd aÉêe C\þMc aêSûC[ôaû @û-_ìaðK Kâcþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - iì~ðýü @ûKâcùZö @^ý _\û[ðe D¡ßðMc^ aêSûAùf _eùià÷_\ jêG - ~[û - _ûKgûkûdûü ]ìcü @ûKâûcZò (ùeûùhANeê ]ì@ûñ CVêQò) 12ö aòaû\ @[ðùe (iû]ûeYZü) aò-_ìaðK a\þ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - ùlùZâ aòa\ù« KéhKûüö [95]

13ö C_i¸ûhû aû cù^Aaû Gaõ C_cªY aû ·Uìqò @[ðùe _âûdgü C_-_ìaðK a\þ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - KcðKûeû^þ C_a\ùZö \ûZûecþ C_a\ùZö 14ö bûi^ (aòPlYZû _â\gð^), mû^ I ~^ô @[ðùe a\þ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - gûùÈ a\ùZ (gûÈmû^ùe icê{ßk)ö MYòùZ a\ùZ (MYòZ RûY«ò)ö ùlùZâ a\ùZ (ùlZùe _eògâc KeêQò)ö 15ö icþ + _â - _ìaðK a\þ ]ûZêeê c^êhýcû^u \ßûeû icìùjûyûeY @[ðùe @ûcôù^_\ jêGö ~[û iµâa\ù« aâûjàYûü (aâûjàYcûù^ GKZâ CyûeY KeêQ«ò)ö @^ý[û - ‘géMûkûü iµâa\«ò’ ùlZâùe _eùià÷_\ jêGö 16ö aû\û^êaû\ aû cZûù^÷Ký @[ðùe aò + _â - _ìaðK a\þ ]ûZêeê @ûcôù^_\ aòKÌùe ùjûA[ûGö ~[û- aò_âa\ù« ùa÷\ýûüö aò_âa\«ò ùa÷\ýûü (Wûqecûù^ bò^Ü bò^Ü cZ ù\CQ«ò)ö 17ö C\þ-_ìaðK iKcðK Peþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - iü ^òdccþ CyeùZ (ùi ^òdcKê fõN^ KeêQò)ö cûZâ - aû¿cþ CyeZòö GVûùe @KcðK Peþ ]ûZêö 18ö icþ-_ìaKð Peþ ]ûZê ZéZúdû aòbqý« _\~êq ùjûA[ôùf @ûcôù^_\ú jêGö ~[û - ]^ò^ü ùaýûc~ûù^^ ioeù«ö cûZâ, _lû«ùe céMûü aù^ ioe«ò AZýû\ò jêGö 19ö elY aû _ûk^ bò^Ü @^ý @[ðKê aêSûC[ôaû bêRþ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - iaðKûeü ù\gõ bê^qò (_ûkdZò)ö aûkKü I\^õ bêuþùZö aé¡ü \êüLgZû^ò bêuþùZö _â[c C\ûjeYùe bêRþ ]ûZê _eùià÷_\ú Gaõ @^ý \êAUòùe @ûcôù^_\úö 20ö @û-_ìaðK \û ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - _â\ú_ü ùiÜjcþ (ùZ÷kõ NéZõ aû) @û\ùˆÿö cûZâ cêLaòÉûe aû ZZþ i\ég @[ð aêSûAùf _eùià÷_\ jêGö ~[û - gßû cêLõ aýû\\ûZò (KêKêeUò cêL ùcfû KeêQò)ö ^\ú Kìkõ aýû\\ûZò (^\úa^ýû a§ùe NûA iéÁòKùe)ö 21ö CKôY×û_ìaðK iàeY bò^Ü @[ðùe icþ + mû ]ûZêeê Gaõ _âZò + mû ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - gûÈõ iõRû^úùZ (gûÈKê bfKeò RûùY)ö gZõ _âZòRû^úùZ (ùi gZcê\âû ÊúKûe Kùf)ö _lû«ùe cûZêü iõRû^ûZò (cûZûuê SêeêQò)ö C_iMðaòjú^ mû ]ûZêeê aòKÌùe @ûcôù^_\ jêGö ~[û - Rû^ûZòö Rû^úùZö 22ö Ké ]ûZê Cbd_\úö cûZâ bò^Ü bò^Ü @[ðùe bò^Ü bò^Ü C_iMð ù~ûMùe Gjû @ûcôù^_\ú ùjûA[ûGö ]ûZê @[ð @ûcôù^_\úeì_ C\ûjeYe @[ð (K) CZþ+Ké lZòKeòaû CZþKêeêùZ Mûkò/cò[ýû @bòù~ûM \ßûeû @ûNûZ ù\aû CZþ+@û+Ké lZòKeòaû C\ûKêeêùZ Mûkò/cò[ýû @bòù~ûM \ßûeû @ûNûZ ù\aû (L) C_+Ké ùiaû C_KêeêùZ ùiaû/C_ûi^û KeêQòö (M) _â+Ké @ûaéˆÿò _âKêeêùZ @ûaéˆÿò KeêQòö (N) @]ô+Ké @]ôKûe/lcû @]ôKêeêùZ @]ôKûe/lcû KeêQòö [96]

23ö cò[ýû-_ìaðK YòR« Ké ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - _\õ cò[ýû KûedùZ (_\e CyûeY ZîUò~êq)ö 24ö iKcðK YòR« ]ûZêeê KcðKˆÿðeò _âùdûMùe CZþKY×û_ìaðK iáZò bò^Ü @[ðùe @ûcôù^_\ jêGö ~[û bqûü baõ _gý«ò - bùaû bqû^þ \gðdùZ (ba bqcû^uê \gð^ ù\CQ«ò)ö C_iòo«ò jÉò^õ jÉò_Kûü (cûjê«) - C_ùiPdùZ jÉú Êdùca (jÉú ^òRKê iòq KeûCQò)ö 25ö i^« mû, gî, iá I \égþ ]ûZêeê @ûcôù^_\ jêGö ~[û - ]cðõ RòmûiùZ (]cð RûYòaûKê Azû Kùe)ö cûZâ @^ê-_ìaðK mû ]ûZêeê i^Ü« ùjùf aò @ûcôù^_\ ùja ^ûjóö ~[û-]cðcþ @^êRòmûiZòö Mêeêõ gêgïhùZ (Mêeêu ùiaû fûMò c^ KeêQ«ò)ö ^Áõ iêià éhðùZ (aòfê¯ aÉêe iàeY fûMò Azû Kùe)ö cûõ \ò\élùZ (ùcûùZ ù\LôaûKê Azû KeêQò)ö

@býûi 1ö @ù]ûfòLôZû^ûõ aûKýû^ûõ iõùgû]^õ KêeêZö (K) C_aù^ _lòYü iõKâúWù«ö (L) iü gZï^þ _eûRdùZö (M) Kˆÿðaýcþ @icû_ý ^ aòecÊö (N) iìù~ðýû\dûZþ _âûKþ g~ýûdûü iü CˆÿòÂùZö (O) _V^ûd a§êü a§êcþ @ûjßdùZö (P) ~êhàûKõ ~êqdü ^ iõMz«òö (Q) Kòd«ü bûeZúdûü _û½ûˆÿýû^þ @^êKêaðùZö (R) @^Üõ bê^qò cû^aüö (S) iû]êü iû]ê^û ij iwzZòö (T) aò¾êcê_ZòÂZò ùa÷¾aüö (U) gâúKé¾ü ·YìecûjßdZò ~ê¡û[ðcþö (V) eûRû _âRûbýü ]^cû\\ûZòö 2ö aûKýû^ò ePdòZßû @[ðùb\õ \gðdZö @ûjßdZò - @ûjßdùZ, CyeZò - CyeùZ, CˆÿòÂZò - CˆÿòÂùZ, bê^qò - bêuþùZ, @ûKâûcZò - @ûKâcùZ, aòa\«ò - aòa\ù«, @^êKâúW«ò - @^êKâúWù«, iõMzùZ - iõMzZò ö l

[97]

aûPÿý - _âKeY ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flý Ke: 1. aûkKü aò\ýûkdõ MzZòö 2. aûkùK^ aò\ýûkdü McýùZö 3. gògêü KâúWÿZòö 4. gògê^û KâúWýùZö 1c aûKýùe ‘aûkKUò aò\ýûkdKê ~ûCQò’ Gaõ 2d aûKýùe ‘aûkK\ßûeû aò\ýûkd ~òaû ùjCQò’ - Gjò_eò _âûd icû^ K[û Kêjû~ûAQòö @[ðûZþ 1c aûKýe @[ð ~ûjû 2d aûKýe @[ð Zûjû @ùUö ùijò_eò 3d aûKýùe ‘_òfûUò ùLkêQò’ I 4[ð aûKýùe _òfû\ßûeû ùLk ùjCQòö Gjû c¤ icû^ @[ðKê _âKûg Keê@Qòö ùKak K[^ bwú aû _âKûg eúZòùe _eòaˆÿð^ ùjûAQòö Gjò_eò bò^Ü bò^Ü K[^ bwú aû _âKûg ùg÷kúKê ‘aûPÿý’1 Kêjû~ûGö Kˆÿðû, Kcð I Kâòdû aûKýe cêLý (_â]û^) @w @U«òö aýajûe ùb\ùe ùKCñ aûKýùe Kˆÿðû _â]û^ aû Cq jêG Z ùKCñVò Kcð Cq jêG Gaõ ùKCñVò Kâòdû aû bûaö C_eò fòLôZ 1c I 3d aûKýùe Kˆÿðû _â]û^ aû Cq ùjûA[ôaûeê Zûjû ‘KˆÿéðaûPÿý’ 2d aûKýùe Kcð Cq ùjûA[ôaûeê Zûjû ‘Kcð aûPý’ I 4[ð aûKýùe Kâòdû aû bûa Cq [ôaûeê Zûjû ‘bûaaûPÿý’ @ùUö ùZYê ‘aûPÿý’ iû]ûeYZü Zò^ò _âKûeö ~[û- (K) KˆÿéðaûPÿý, (L) KcðaûPÿý I (M) bûaaûPÿýö

(K) KˆÿðéaûPÿý2 ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flý Ke: 1. ù\a\ˆÿü Mâûcõ MzZòö 2. Zßõ _ûVõ _Viòö 3. @jõ jiûcòö C_~êýðq aûKýZâdùe ù\a\ˆÿ, Zßcþ Gaõ @jcþ Kˆÿéð_\ @U«òö aûKýùe Gjò _\MêWòK _â]û^ aû Cq ùjûA[ôaûeê ùiMêWòK _â[cû aòbqòùe _âùdûM ùjûAQ«òö C_~êðýq aûKýMêWÿòK KˆÿéðaûPÿýùe @Q«òö 1c I 2d aûKýùe Kcð_\ ‘Mâûc’ I ‘_ûV’ @^êq ùjûA[ôaûeê ùiVûùe \ßòZúdû aòbqòe _âùdûM ùjûAQòö icÉ aûKýùe Kâòdû_\ Kˆÿéð_\ @^êiûùe _êeêh I aP^Kê MâjY KeòQòö 1. 2.

iõÄéZ aýûKeYùe ‘aûPÿý’ g±e @[ð ‘_â]û^’ aû ‘Cq’ ùjûA[ûGö “flYõ KˆÿéðaûPÿýiý Kˆÿðeò _â[cû bùaZþö \ßòZúdû«õ bùaZþ Kcð Kˆÿâð]ú^õ Kâòdû_\cþöö” [98]

(L) KcðaûPÿý2 4. ù\a\ùˆÿ^ Mâûcü McýùZö 5. cdû Zßõ K[ýùiö 6. Zßdû @jõ \éùgýö C_~êðýq aûKýMêWÿòKùe Kcð _â]û^ aû Cq ùjûA[ôaûeê GMêWÿòK KcðaûPÿýö G[ôùe Kˆÿðû ù\a\ùˆÿ^, cdû I Zßdû @_â]û^ aû @^êqö ùZYê GMêWÿòK ZéZúdû aòbqòùe I Kcð_\ Mâûcü, Zßcþ Gaõ @jcþ Cq ùjûA _â[cû aòbqòùe ejòQ«òö KcðaûPÿýùe Kcðe _âû]û^ý ejê[ôaû ùjZê Kâòdû_\MêWÿòK KcðKê @^êieY KeòQ«òö KcðaûPýùe Kâòdû_\ MV^ _ûAñ cìk ]ûZêùe ‘~’ _âZýd ù~ûMùjûA, Zûjûe ‘ùiaþ’ ]ûZê _eò @ûcôù^_\úùe eì_ jêGö 4[ð aûKýùe Kcð_\ ‘Mâûcü’ _â[c _êeêh [ôaûeê Kâòdû_\ _â[c_êeêhùe ejò@Qòö ùijò_eò 5c I 6Â aûKýùe Kcð_\ ‘Zßcþ’ I ‘@jcþ’ ùjûA[ôaûeê Kâòdû_\e _âùdûM ~[ûKâùc c¤c_êeêh I Cˆÿc_êeêhùe ùjûA@Qòö

(M) bûaaûPÿý3 ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flýKe: 7. gògê^û Kâ¦ýùZö 8. Zßdû jiýùZö 9. @iàûbòü iÚúdùZö C_~êðýq aûKýMêWÿòKùe Kcð ^ûjóö Kˆÿéð_\e _âû]û^ý ^ [ôaûeê ùiMêWÿòK @^êq Kˆÿðû bûùa ZéZúdû aòbqòùe _âùdûM ùjûAQ«òö ùZYê aûKýMêWÿòKùe Kâòdû aû bûae _âû]û^ý [ôaûeê, GMêWÿòK bûaaûPýö bûaaûPýe Kâòdû_\ KcðaûPý_eò MVòZ ùjûA iað\û _â[c_êeêh GKaP^ùe _âùdûM ùjûA[ûGö KcðaûPý Gaõ bûaaûPýùe Kâòdû - iaê fKûeùe @ûcôù^_\ú (ùiaþ ]ûZê_eò) jêG Gaõ fUþ, aò]ôfòOþ, ùfûUþ I fOþ Gjò ·eò_âKûee fKûeùe ]ûZê _ùe ‘~’ _âZýd ù~ûM jêGö4 iKcðK ]ûZêe KˆÿéðaûPý I KcðaûPýùe Gaõ @KcðK ]ûZêe KˆÿéðaûPý I bûaaûPýùe _âùdûM ù\Lû~ûGö

2ö “_âùdûùM KcðaûPÿýiý ZéZúdû KˆÿéðKûeùKö _â[cû«õ bùaZþ Kcð Kcðû]ú^õ Kâòdû_\cþöö” 3ö “bûaaûùPÿý Kcðûbûaü ZéZúdû KˆÿéðKûeùKö _â[c_êeêhùi÷ýKaP^û«õ Kâòdû_\cþöö” 4ö “bûùa KcðYò aûùPÿý Pÿ i\û iýû\ûcôù^_\cþö fWû\òhê PZêùhßða ~KûeiýûMùcû bùaZþöö” [99]

~[û: iKcðK: KˆÿéðaûPÿý - gòhýü ùa\õ _VZòö KcðaûPÿý - gòùhýY ùa\ü _VýùZö @KcðK: KˆÿéðaûPÿý - @jõ ZòÂûcòö bûaaûPÿý - cdû iÚúdùZö G[ôeê RYûMfû :KˆÿéðaûPÿýùe: KcðaûPÿýùe: bûaaûPÿýùe: 1. Kˆÿðû _â]û^ aû Cq ùjûA 1. Kˆÿðû @_â]û^ aû @^êq 1.Kˆÿðû @_â]û^ aû @^êq _â[cû aòbqòùe eùjö ùjûA ZéZúdû aòbqòùe eùjö ùjûA ZéZúdû aòbqòùe eùjö 2. Kcð @_â]û^ aû @^êq, 2. Kcð _â]û^ aû Cq ö ùZYê ùZYê \ßòZúdû aòbqòùe eùjö Zûjû _â[cû aòbqòùe _âùdûM jêGö

2. Kcð ^ [ûGö ùKak @KcðK ]ûZêe _âùdûM ùjûA[ûGö

3. Kâòdû_\ Kˆÿðûe @]ú^ @[ðûZþ 3. Kâòdû_\ Kcðe @]ú^ @[ðûZþ 4. Kâòdû_\ iað\û @ûcôù^_\ú Kˆÿðû ù~Cñ _êeêh I aPÿ^ùe Kâòdû Kcðe _êeêh I aP^ ùjûA _â[c _êeêh [ûG, Kâòdû ùijò @^êiûùe @^êiûùe ùjûA[ûGö GKaP^ùe _âùdûM jêGö ùjûA[ûGö _eaˆÿðú _~ðýûdùe @ûùc Kcð I bûa aûPýùe ]ûZêeì_ I aûPý _eòaˆÿð^ _âiwùe @ûùfûP^û Keòaûö

@býûi 1ö ^òcÜfòLôZaûùKýhê KˆÿéðaûPýû^ò, KcðaûPýû^ò bûaaûPýû^ò Pÿ _é[Kþ _é[Kþ fòLZö (K) Mêeêü cûYaKõ a\Zòö (L) aûkùK^ _âû«ùe ]ûaýùZö (M) ùlZâ_Zòü géMûkõ _gýZòö (N) aò\ßû^þ iùa÷ðü _ìRýùZö (O) iùað iõÄéZõ _V«òö (P) ùZ÷ü C\ýûù^ bâcýùZö [100]

(Q) BgßùeY iùað \égýù«ö (R) iùað ba«ê iêLô^üö (S) cdìùe÷ü @û^ù¦^ ^éZýùZö (T) cdû Rkõ _údùZö 2ö ^òcÜfòLôZaûùKýhê Kˆÿéð_\õ _eòaˆÿðý gì^ýiÚû^õ _ìedZ ö ~[û (K) @jõ P¦âõ _gýûcòö cdû P¦âü \égýùZö (L) iùað Bgßeõ _ìRd«òö

Bgßeü _ìRýùZö

(M) @jõ Kû~ðýõ Kùeûcòö

Kû~ðýõ KâòdùZö

(N) _êZâü R^Kõ ùiaùZö

R^Kü ùiaýùZö

(O) QûZâûü aò\ýûkùd KâúW«òö (P) gßû _âû«ùe ]ûaZòö

aò\ýûkùd KâúWýùZö _âû«ùe ]ûaýùZö

(Q) gòlKü QûZâû^þ _ézZòö

QûZâûü _ézýù«ö

3ö ^òcÜfòLôZ - aûùKýhê Kcð_\õ _eòaˆÿðý gì^ýiÚû^_ìeYõ KêeêZö ~[û(K) QûZâü aò\ýûkdõ MzZòö QûùZâY aò\ýûkdü McýùZö (L) Mêeaü QûZâû^þ C_\òg«òö Mêeêbòü

C_\ògýù«ö

(M) @ûaûõ Mâûcõ Mzûaüö @ûaûbýûõ

McýùZö

(N) ùZ÷û Kû~ðýõ KêeêZüö Zûbýûõ

KâòdùZö

(O) aûkü _êÉKõ _VZòö aûùk^

_VýùZö \égýùZö

(Pÿ) gògêü P¦âõ _gýZòö gògê^û

4ö ^òcÜfòLôùZhê aûùKýhê Kâòdû_\û^ò fòLôZßû gì^ýiÚû^õ _ìedZö ~[û(K) Bgßeü ùfûKû^þ _gýZòö BgßùeY ùfûKûü \égýù«ö ö

(L) @jõ _ûVû^þ _Vûcòö cdû _ûVûü (M) aûkòKûü ZZâ KâúW«òö aûkòKûbòü ZZâ (N) QûZâûü cûùMð Mz«òö QûùZ÷âü cûùMð

ö

(O) iúZû `kû^ò Lû\Zòö iúZdû `kû^ò (P) iü ùfLõ fòLZòö ùZ^ ùfLü

ö

ö [101]

ö

5ö a§^úc¤ûZþ C_~êq Kâòdû_\û^ò aýajéZý eûciý \ò^P~ðýûõ mûZêõ gì^ýiÚû^_ìeYõ KâòdZûcþö _âûZü aýûdûcü -----ö Z\^«eõ \êMþ]õ ----ö _ûVü ---------ö eûùcY \gaû\ù^ aò\ýûkdü -----ö c¤ûùjÜ i«êkòZûjûeü -------ö PZêaûð\ù^ Méjõ --------ö \ìe\gðù^ ^ûUKõ ^ ------ö (_VýùZ, Lû\ýùZ, \égýùZ, _údùZ, KâòdùZ, McýùZ, _âZýûaˆÿðýùZ)

Kcð I bûaaûPýùe ]ûZêeì_ Kcð aû bûa Cq ùjùf ]ûZê ùKak @ûcôù^_\ú jêGö fUþ, ùfûUþ, aò]ôfòOþ Gaõ fOþfKûeùe ]ûZê I _âZýd c¤ùe ~Kþ (~) @ûMc jêGö cûZâ féUþ fKûeùe ‘~’ @ûMc jêG ^ûjóö ]ûZê_ùe ‘~’ e @ûMc ùjùf ùKùZK ]ûZêeì_ùe ^òcÜfòLôZ ùa÷gòÁý ù\Lû~ûGö ~[û(1) \û, ]û, cû, iÚû, ùM÷ (Mû), jû I _û (_û^û[ð) ]ûZêe @ûKûe iÚû^ùe ‘B’ Kûe jêGö ~[û\û - \údùZö cû - cúdùZö ùM÷ - MúdùZö ]û - ]údùZö iÚû - iÚúdùZö _û - _údùZ AZýû\òö cûZâ Cq ]ûZêcû^u aýZúZ iû]ûeYZü @ûKûeû« ]ûZêcû^ue ‘@û’Kûee _eòaˆÿð^ jêG ^ûjóö ~[û:- _û (elû[ð) - _ûdùZ, ~û- ~ûdùZ I aû - aûdùZ AZýû\òö (2) ]ûZêùghùe [ôaû jâÊÊe \úNð jêGö ~[û - gî - gïdùZ, Rò - RúdùZ, Pò - PúdùZ, Éê - ÉìdùZ AZýû\òö (3) ]ûZê ùghùe [ôaû ‘E’ iÚû^ùe ‘eò’ jêGö ~[û jé - jâòdùZ, Ké - KâòdùZ, cé - câòdùZ, ié - iâòdùZ AZýû\òö cûZâ ^òcÜfòLôZ ]ûZêcû^ue ‘E’ iÚû^ùe ‘@eþ’ jêGö ~[û F - @~ðýùZ, iá - ià~ðýùZ, RûMé - RûM~ðýùZ AZýû\òö (4) ]ûZêùghùe [ôaû ‘F’ iÚû^ùe ‘Beþ’ jêGö ~[û Zé -é Zú~ðýùZ, Ké -é Kú~ðýùZ, Éé é- Éú~ðýùZ AZýû\ò ö cûZâ _é ]ûZê é e ‘E’ iÚû^ùe ‘Deþ’ jêGö ~[û :_é - _ì~ðýùZö (5) ]ûZêe C_]ûiÚZò ‘^þ’Kûee ùfû_ jêGö ~[û:- c^Ú þ - c[ýùZ, a§þ - a¤ùZ, \^þgþ - \gýùZ, b^þR - bRýùZ I bâ^þg - bâgýùZ AZýû\òö [102]

(6) a\þ, aPþ, aiþ, ajþ, a_þ I Ê_þ _âbéZò ]ûZêe @ûKûe ij ‘aþ’ iÚû^ùe ‘C’ jêGö ~[û aPþ - CPýùZ, a\þ - C\ýùZ, aiþ - ChýùZ, a_þ - C_ýùZ, Ê_þ - iê_ýùZ AZýû\òö (7) ~Rþ ]ûZêe @ûKûe ij ‘~þ’ iÚû^ùe A jêGö ~[û - ~Rþ - ARýùZö (8) YòR« ]ûZêe YòPþ (A) ùfû_ jêGö ~[û - iÚû_ò - iÚû_ýùZ, Kûeò - Kû~ðýùZ, bûaò - bûaýùZ, \gòð\gðýùZ AZýû\òö (9) iû]ûeY ^òdce ajòbìðZ ]ûZêMêWòK ~[û - gú - g~ýùZ, Mâjþ - MéjýùZ, _âzþ - _ézýùZ, aý]þ aò¤ùZ, ùjß-jìdùZ, gûiþ - gòhýùZ, L^þ - L^ýùZ aû LûdùZö (10)ùKùZK _âPkòZ ]ûZêe Kcð I bûaaûPýùe fUþ, aò]ôfòOþ, ùfûUþ, fOþ, féUþ fKûeùe _â[c _êeêh GKaP^ùe ^ò¿^Ü Kâòdû_\ ^òcÜùe _â\ˆÿ ùjfûö bì I @iþ : bìdùZ, bìùdZ, bìdZûcþ, @bìdZ, baòhýùZö Mcþ : McýùZ, MùcýZ, McýZûcþ, @McýZ, MõiýùZö jiþ : jiýùZ, jùiýZ, jiýZûcþ, @jiýZ, jiòhýùZö fbþ : fbýùZ, fùbýZ, fbýZûcþ, @fbýZ, f_þiýùZö K[þ : K[ýùZ, Kù[ýZ, K[ýZûcþ, @K[ýZ, K[dòhýùZö _â+^cþ : _âYcýùZ, _âYùcýZ, _âYcýZûcþ, _âûYcýZ, _âYiýùZö \û : \údùZ, \úùdZ, \údZûcþ, @\údZ, \ûiýùZö _û(_ûù^) : _údùZ, _úùdZ, _údZûcþ, @_údZ, _ûiýùZö iÚû : iÚúdùZ, iÚúùdZ, iÚúdZûcþ, @iÚúdZ, iÚûiýùZö _û(_ûkù^) : _ûdùZ, _ûùdZ, _ûdZûcþ, @_ûdZ, _ûiýùZö Ké : KâòdùZ, KâòùdZ, KâòdZûcþ, @KâòdZ, KeòhýùZö ^ú : ^údùZ, ^úùdZ, ^údZûcþ, @^údZ, ù^hýùZö ZýRþ : ZýRýùZ, ZýùRýZ, ZýRýZûcþ, @ZýRýZ, ZýlýùZö _Vþ : _VýùZ, _ùVýZ, _VýZûcþ, @_VýZ, _VòhýùZö cé : câòdùZ, câòùdZ, câòdZûcþ, @câòdZ, ceòhýùZö ùiaþ : ùiaýùZ, ùiùaýZ, ùiaýZûcþ, @ùiaýZ, ùiaòhýùZö _Zþ : _ZýùZ, _ùZýZ, _ZýZûcþ, @_ZýZ, _ZòhýùZö ~ûPþ : ~ûPýùZ, ~ûùPýZ, ~ûPýZûcþ, @~ûPýZ, ~ûPòhýùZö aiþ : ChýùZ, CùhýZ, ChýZûcþ, JhýZ, aiôýùZö Ê_þ : iê_ýùZ, iêù_ýZ, iê_ýZûcþ, @iê_ýZ, Ê_þiýùZö [103]

\^gþ Éê gî ùM÷ iá aï a\þ gú Rò Mâjþ _âzþ gûiþ fòLþ ^cþ \égþ @ûiþ Lû\þ bêRþ ~û ~ê]þ eê\þ mû

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

\gýùZ, \ùgýZ, \gýZûcþ, @\gýZ, \OþlýùZö ÉìdùZ, ÉìùdZ, ÉìdZûcþ, @ÉìdZ, ùÉûhýùZö gìdùZ, gïùdZ, gïdZûcþ, @gìdZ, ùgâûhýùZö MúdùZ, MúùdZ, MúdZûcþ, @MúdZ, MûiýùZö ià~ðýùZ, iàù~ðýZ, ià~ðýZûcþ, @ià~ðýZ, iàeòhýùZö CPýùZ, CùPýZ, CPýZûcþ, JPýZ, alýùZö C\ýùZ, Cù\ýZ, C\ýZûcþ, J\ýZ, a\òhýùZö g~ýùZ, gù~ýZ, g~ýZûcþ, @g~ýZ, gdòhýùZö RúdùZ, RúùdZ, RúdZûcþ, @RúdZ, ùRhýùZö MéjýùZ, MéùjýZ, MéjýZûcþ, @MéjýZ, MâjúhýùZö _ézýùZ, _éùzýZ, _ézýZûcþ, @_ézýZ, _âlýùZö gòhýùZ, gòùhýZ, gòhýZûcþ, @gòhýZ, gûiòhýùZö fòLýùZ, fòùLýZ, fòLýZûcþ, @fòLýZ, ùfLôhýùZö ^cýùZ, ^ùcýZ, ^cýZûcþ, @^cýZ, ^õiýùZö \égýùZ, \éùgýZ, \égýZûcþ, @\égýZ, \âlýùZö @ûiýùZ, @ûùiýZ, @ûiýZûcþ, @ûiýZ, @ûiòhýùZö Lû\ýùZ, Lûù\ýZ, Lû\ýZûcþ, @Lû\ýZ, Lû\òhýùZö bêRýùZ, bêùRýZ, bêRýZûcþ, @bêRýZ, ùbûlýùZö ~ûdùZ, ~ûùdZ, ~ûdZûcþ, @~ûdZ, ~ûiýùZö ~ê¤ùZ, ~êù¤Z, ~ê¤Zûcþ, @~ê¤Z, ù~ûiôýùZö eê\ýùZ, eêù\ýZ, eê\ýZûcþ, @eê\ýZ, ùeû\òhýùZö mûdùZ, mûùdZ, mûdZûcþ, @mûdZ, mûiýùZö

@býûi 1ö a§^úc¤ûZþ ~[û[ð_\õ ^òeì_ý gì^ýiÚû^õ _ìedZö ~[û - aò\ýûjú^ûü ^ ùgûbù« aò\ýûjúù^÷ü ^ gêbýùZö (gîbýùZ / ùgûbýùZ) (i) QûZâü QûZâûaûùi ZòÂZòö ö (iÚûdùZ / iÚúdùZ) QûùZâY QûZâûaûùi [104]

(ii) ù]^aü _âû«ùe bâc«òö ö (bâûcýùZ / bâcýùZ) ù]^êbòü _âû«ùe (iii) gòlKü QûZâõ _ézZòö gòlùKY QûZâü ö (_âzýùZ / _ézýùZ) (iv) gògêü jiZòö gògê^û ö (jiýùZ / jûiýùZ) (v) _òZû _êZâõ _ûZòö ö (_údùZ / _ûdùZ) _òZâû _êZâü (iv) bqü iõiûeõ ZeZòö bùq^ iõiûeü ö (Z~ðýùZ / Zú~ðýùZ) 2ö @Zâ \ßùdûü còZâùdûü aûˆÿðûkû_ü \ˆÿüö _âKûgü _âgÜû^þ KùeûZò, gZû±ú CˆÿeûYò \\ûZòö C\ûjeYc^êiéZý gZû±ýûü CˆÿeûYò KcðaûùPý fòLZö ~[û:_âKûgü- gZû±ò! Zßõ Kòõ _âûZü PZêaðû\ù^ CˆÿòÂiò? gZû±ú - @ûcþ, cdû _âûZü PZêaðû\ù^ CZþ[údùZö _âKûgü - Kòõ Zßõ _âûZeêZþ[ûd bâciò, KâúWiò _Viò Pÿ? gZû±ú - @ûcþ, cdû _âûZeêZþ[ûd _âKûgü - Kòõ Za @MâRü @bò^dõ KùeûZò? gZû±ú - ^jò, cc _âKûgü - Za _òZûcjü aûUòKûõ iòoZò Kòcþ? gZû±ú - @ûcþ, cc _âKûgü - Za @^êRü K[ûõ a\Zò Kòcê? gZû±ú - @ûcþ, cc _âKûgü - @Zâ cgKûü \g«ò Kòcê? gZû±ú - @ûcþ, @Zâ ö

[105]

ö ö ö

Pÿö

aûPÿý _eòaˆÿð^ iKcðK Kˆÿéað ûPÿýKê KcðaûPýùe I @KcðK Kˆÿéað ûPÿýKê bûaaûPÿýùe Gaõ Kcð I bûaaûPÿýKê Kˆÿéað ûPÿýùe _eòaˆÿð^Kê aûPÿý_eòaˆÿð^ aû aûPÿýû«e Kêjû~ûGö aûPý_eòaˆÿð^ Kfûùaùk aòùghY ijòZ Kˆÿðû I Kcðe Gaõ icû_òKû Kâòdûe _eòaˆÿð^ ùjûA[ûGö @icû_òKû Kâòdû, Zûjûe Kcð Gaõ @^ý ùKøYiò KûeK aû aòbqòe _eòaˆÿð^ Keû~ûG ^ûjóö1

(K) ZòO« Kâòdûe aûPÿý_eòaˆÿð^ (iKcðK) KˆÿéðaûPÿý: KcðaûPÿý 1. eûcü a^õ MzZòö eûùcY a^õ McýùZö 2. eûRû aâûjàYûd ]^õ \\ûZòö eûmû aâûjàYûd ]^õ \údùZö 3. aû^eü aélûZþ `kõ Lû\Zòö aû^ùeY aélûZþ `kõ Lû\ýùZö 4. Zßõ cdû ij Mâûcõ Mziòö Zßdû cdû ij Mâûcü McýùZö (@KcðK) KˆÿéðaûPÿý bûaaûPÿý 1. aûkKü gúNâõ ]ûaZòö aûkùK^ gúNâõ ]ûaýùZö 2. aélûZþ _ZâûYò _Z«òö aélûZþ _ùZ÷âü _ZýùZö 3. Zßcþ @Zâ KâúWiòö Zßdû @Zâ KâúWýùZö 4. gßû _âû«ùe bâcZòö gê^û _âû«ùe bâcýùZö cù^eL : ùKùZK ]ûZê ^òZý @KcðK @[ðûZþ ùicû^ue Kcð iû]ûeYZü ^ [ûGö Kò«ê @^ýùKùZK iKcðK ]ûZêKê aûKýùe @KcðK bkò _âùdûM Keû~ûGö ~[û - (^òZý @KcðK) 1. aûkKü Kâ¦Zò 2. gògaü ji«òö @[ðûZþ Kâ¦þ I jiþ ]ûZê ^òZý @KcðK, Gcûù^ Kcð ^ò@«ò ^ûjóö Kò«ê, ùKùZK iKcðK ]ûZê Kcð ^ ù^A aýajéZ ùjùf ZûKê iKcðK ]ûZêe @KcðK _âùdûM Kêjû~ûGö ~[û (1) eûcü Lû\Zòö (2) @jõ fòLûcòö GVûùe Lû\þ I fòLþ ]ûZêe @KcðK bûùa _âùdûM Keû~ûAQò ~\òI ‘@^Ücþ’ I ‘_Zâcþ’ AZýû\ò Kcð_\ GVûùe aýajûe Keû~ûA_ûùeö

1ö “Kˆÿéð-Kcð-Kâòdûù½÷a Kˆÿéð-Kcð-aòùghYcþö aûPýû«eõ KˆÿêðcòzêùeZû^ò _eòaˆÿðùdZþöö” [106]

\ßòKcðK Kâòdûe aûPÿý _eòaˆÿð^ ùKùZK iKcðK ]ûZêe \êAUò Kcð [ûGö ZûKê \ßòKcðK ]ûZê Kêjû~ûGö \ßòKcðK ]ûZêMêWÿòK \êjû\ò1 I ^ýû\ò2 Gjò_eò \êAUò MYùe ejòQ«òö Gjò \êAUò Kcð c¤eê ùMûUòG cêLý Kcð I @^ýUò ùMøY Kcðö cêLý I ùMøY Kcðe ^òeì_Y Kˆÿðûe @búÁ \éÁòeê aò·e Keû~ûGö ~[û - ùMû_ûkü Mûõ \êMÛõ ù\ûMþ]ôö Gjò aûKýùe ‘\êMÛ’ jó Kˆÿðûe B_þiòZö GYê ‘\êMÛ’ cêLý Kcðö iû]ûeYZü aûPýû«eùaùk ^ýû\ò MYúd ·eòùMûUò ]ûZêe cêLýKcð KcðaûPýùe Cq ùjûA _â[cûaòbqòùe _âùdûM ùjûA[ûGö GZ\þ aýZúZ icÉ \êjû\ò \ßòKcðK ]ûZêcû^ue ùMøY aû @_â]û^ Kcð Cq ùjûA _â[cûaòbqòùe _âùdûM jêG Gaõ Kâòdû Z\^êiûeú ùjûA[ûGö3 (K) \êjû\ò KˆÿéðaûPÿý KcðaûPÿý 1. ùMû_ûkü Mûõ \êMþ]õ ù\ûMþ]ô - ùMû_ûùk^ ùMøü \êMþ]õ \êjýùZö 2. Mêeêü gòhýõ _âgÜõ _ézZò - MêeêYû gòhýü _âgÜõ _ézýùZö (L) ^ýû\ò 1. KéhKü QûMõ Mâûcõ ^dZò - KéhùKY QûMü Mâûcõ ^údùZö 2. _âbêü béZýõ Méjõ KhðZò - _âbêYû béZýü Méjõ KéhýùZö

@býûi 1ö ^òcÜfòLôZaûKýû^ò KcðaûùPÿý _eòaˆÿðdZö ~[û KˆÿéðaûùPý iü aýûNâõ _gýZòö (K) GKü Pÿ¦âü Zùcû j«òö (L) @jõ _òZeõ aù¦ö (M) iúZû MúZõ MûdZòö (N) eùcgü Mâûccþ @MzZþö (O) ùi÷^òKûü ù\gõ el«òö (Pÿ) QûZâü _ûVõ _ùVZþö

KcðaûùPý ùZ^ aýûNâü \égýùZö

1ö \êjû\ò - \êjþ, ~ûPþ, _Pþ, \Šþ, eê]þ, _âzþ, Pò, aï, gûiþ, Rò, c^Ú þ I cêhþö 2ö ^ýû\ò - ^ú, jé, Kéhþ I ajþö 3ö “ùMøùY KcðYò \êjýûù\ü _â]ûù^ ^újéKéhþajûcþö aòbqòü _â[cû ùmdû \ßòZúdû iýûˆÿ\^ýZüöö” [107]

2ö ^òcÜfòLôZû^ò aûKýû^ò bûaaûùPÿý _eòaˆÿðdZö KˆÿéðaûPÿýcþ bûaaûPÿýcþ ~[û :- aûkKûü ji«òö aûkùK÷ü jiýùZö (K) aélûZþ `kû^ò _Z«òö (L) gògêü bégõ Kâ¦Zòö (M) ^é_ü gZîõ j«òö (N) @kiü \òaùi ùgùZö (O) fZû gúNâõ a¡ðùZö (P) iòõjü aù^ MRðZòö (Q) QûZâûü QûZâûaûùi Zò«òö

(L) Ké\« Kâòdûe aûPÿý_eòaˆÿð^ ‘ZòO«’ Kâòdûe ù~_eò KˆÿéðaûPÿý, KcðaûPý I bûaaûPÿýùe _âùdûM @Qò, Ké\« Kâòdûe c¤ ùijò_eò bò^Ü bò^Ü aûPÿýùe _âùdûM ù\Lû~ûGö KûeY ^òÂû (q I qaZê) Gaõ KéZý (Zaý, @^úd, ~Zþ, YýZþ I Ký_þ) _âZýd ^ò¿^Ü _\MêWÿòK aûKýùe icû_òKû Kâòdûeìù_ aýajéZ jê@«òö ^òcÜfòLôZ aûKýMêWòKê flý Ke: KˆÿéðaûPÿý KcðaûPÿý (i) iü aò\ýûkdõ MZüö (i) ùZ^ aò\ýûkdü MZüö (ii) @jõ ùa\õ _VòZaû^þö (ii) cdû ùa\ü _VòZüö (iii) cûZû K^ýûcþ CqaZúö (iii) cûZâû K^ýû Cqûö (iv) aû^eü `kû^ò Lû\òZaû^þö (iv) aû^ùeY `kû^ò Lû\òZû^òö (v) gògêü g~ýûcþ @]ôgdòZüö (v) gògê^û g~ýû @]ôgdòZûö 1ö KˆÿéðaûPÿýùe q I qaZê _âZýd ^ò¿^Ü _\Kê KcðaûPÿýùe _eòaˆÿð^ KeòaûKê cìk]ûZêeê Cˆÿe ‘q’ _âZýd Keû~ûAQò Gaõ Gjò _\ Kcðe fòw, aP^ I aòbqòKê MâjY KeòQòö ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flý KeKˆÿéðaûPÿý bûaaûPÿý (i) aûkü jiòZüö (i) aûùk^ jiòZcþö (ii) KûùKø _kûdòùZøö (ii) KûKûbýûõ _kûdòZcþö (iii) gògaü iÚZò a«üö (iii) gògêbüò iÚZò cþö 2ö KˆÿéðaûPýùe @KcðK Kâòdûeê Cˆÿe ‘q’ aû ‘qaZê’ _âZýd bûaaûPýùe ‘q’ _âZýdùe _eòaˆÿòðZ ùjûAQò Gaõ Gjò Kâòdû_\ iaêùaùk Kæúafòw, GKaP^ I _â[cû aòbqý« ùjûA@Qòö [108]

aˆÿðcû^ ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flý KeKcðaûPÿý / bûaaûPÿý KˆÿéðaûPÿý (i) i{ù^÷ü ]cðMâ«ü _V^údüö (i) i{^ûü ]cðMâ^Úõ _ùVdêü/_Vòhý«òö (ii) QûùZâ÷ü Kêiwü _eòjû~ðýüö (iii) QûZâûü Kêiwõ _eòjùedêü / _eòjeòhý«òö (iii) @Zâ @iàûbòü ùiÚdcþ/iÚûZaýcþö (i) @Zâ adõ ZòùÂc / iÚûiýûcü ö (iv) Zßdû jiòZaýcþö (ii) Zßõ jùiü / jiòhýiòö 3ö KéZý (Zaý, @^úd, ~Zþ, YýZþ, Ký_þ) _âZýdû« Kâòdû_\ ùKak Kcð aû bûaaûPýùe aýajéZ ùjûA@Qòö Zû’e KˆÿéðaûPýKê _eòaˆÿð^ Kfûùaùk cìk]ûZêùe aò]ôfòOþ Kò´û féUþ fKûee _âùdûM Keû~ûAQòö

(M) YòR« Kâòdûe aûPÿý_eòaˆÿð^1 ^òcÜfòLôZ aûKýMêWÿòKê flý Keö KˆÿéðaûPÿý

KcðaûPÿý

(i) Mêeêü gòhýõ ùa\õ _ûVdZòö

(i) MêeêYû gòhýü ùa\õ _ûVýùZ / MêeêYû gòhýõ ùa\ü _ûVýùZö

(ii) _òZû _êZâõ ]cðõ ùaû]dZòö

(ii) _òZâû _êZâü ]cðõ ùaû¤ùZ / _òZâû _êZâõ ]cðü ùaû¤ùZö

(iii) cûZû gògêcþ I\^õ ùbûRdZòö

(iii) cûZâû gògêü I\^õ ùbûRýùZ / cûZâû gògêcþ I\^ü ùbûRýùZö

1ö C_~êðýq aûKýMêWÿòKùe YòR« \ßòKcðK g±KcðK, ùaû]û[ð I ùbûR^û[ð ]ûZêe _âùdûM ùjûAQòö G_eòiÚùk ù~ ùKøYiò ùMûUòG KcðKê Cq Keò KcðaûPýùe _eòaˆÿð^ Keû~ûA@Qòö Kò«ê YòR« \ßòKcðK ]ûZêUò ùaû]û[ð, ùbûR^û[ð Kò´û g±KcðK ^ ùjûA[ôùf @[ðûZþ GZ\þ bò^Ü @^ý ]ûZêcû^ue _âùdûM ùjûA[ôùf ùKak _âùdûRý Kcð Cq jêG @[ðûZþ ùijò Kcðe _â[cûaòbqò jêGö ~[û KˆÿéðaûPÿý

KcðaûPÿý

(iv) _òZû _êZâõ Mâûcõ McdZòö

(iv) _òZâû _êZâü Mâûcõ McýùZö

2ö C_~êýðq C\ûjeYùe ‘McdZò’, GK YòR« \ßòKcðK ]ûZê @ùU Gaõ Gjû ùaû]û[ð, ùbûR^û[ð aû g±KcðK ^êùjñö ùZYê GVûùe ùKak _âùdûRý Kcð ‘_êZâ’ Cq ùjûAQòö 1ö “aê¡òblû[ðùdûü g±KcðKûYûõ ^òùRzdûö _âùdûRý - KcðYýù^ýhûõ Yý«û^ûõ fû\ùdû cZûüöö” [109]

^òcÜfòLôZ aûKý\ßdKê flý KeKˆÿéðaûPÿý KcðaûPÿý (v) iü béùZý^ aélõ ùQ\dZòö (v) ùZ^ béùZý^ aélü ùQ\ýùZö (iv) _âbêü _ûPùK^ I\^õ _ûPdZòö (iv) _âbêYû _ûPùK^ I\^ü _ûPýùZö 3ö C_~êýðq aûKý\ßdùe YòR« ]ûZêe _âùdûRýùe ZéZúdûaòbqò ùjûA@Qòö G_eòiÚùk aûPý_eòaˆÿð^ Kfûùaùk _âùdûRK Kˆÿðûùe ZéZúdû I Kcðùe _â[cû aòbqò ùjûA@Qòö

cù^eL : 1ö

bûa_âKûg_ûAñ bûhûe bò^Ü bò^Ü _âKûe K[^ bwúKê ‘aûPÿý’ Kêjû~ûGö Gjû cêLýZü Zò^ò _âKûeö ~[û - KˆÿéðaûPý, KcðaûPý I bûaaûPÿýö

2ö

KˆÿéðaûPÿýùe Kˆÿðû Cq aû _â]û^ö ùZYê KˆÿðûVûùe _â[cûaòbqò jêGö Kcð @^êq aû @_â]û^ ùjûA \ßòZúdû aòbqòùe eùjö Kâòdû_\ Kˆÿðûe _êeêh I aP^ MâjY Kùeö

3ö

KcðaûPÿýùe Kˆÿðû @^êq aû @_â]û^ I Kcð Cq aû _â]û^ ùjûA[ûGö ùZYê, KˆÿðûVûùe ZéZúdû I KcðVûùe _â[cûaòbqò ùjûA[ûGö Kâòdû_\ Kcð@^êiûùe ùjûA[ûGö

4ö

bûaaûPÿýùe Kcð_\ ^ [ûGö Kˆÿðû @^êq ùjûA ZéZúdûaòbqòùe eùj Gaõ Kâòdû_\ iað\û _â[c_êeêh GKaP^ùe ejò[ûGö

5ö

KcðaûPÿýùe Kò´û bûaaûPÿýùe (ZòO«) Kâòdû_\, cìk]ûZêùe (féUþfKûe aýZúZ) ‘~’ ù~ûM Keò @ûcôù^_\ú ]ûZêe eì__eò ^ò¿^Ü ùjûA[ûGö

6ö

KcðaûPÿýùe \êjû\òMYúd \ßòKcðK ]ûZêcû^ue ùMøYKcð Cq ùjfûùaùk, ^ýû\òMYúd ]ûZêcû^ue cêLýKcð Cq ùjûA[ûGö

7ö

KˆÿéðaûPýùe q / qaZê _âZýd^ò¿^Ü Kâòdû_\ KcðaûPÿý I bûaaûPÿýùe ‘q’ _âZýdùe _eòaˆÿòðZ ùjûA[ûGö KcðaûPýùe Kâòdû_\ Kcðe fòw, aP^ I _êeêhKê MâjY Kfûùaùk bûaaûPÿýùe Gjû iað\û KæúafòõM _â[cû aòbqò GKaP^ùe _âùdûM ùjûA[ûGö

8ö

KcðaûPÿý Kò´û bûaaûPÿýùe KéZý_âZýdû« Kâd ò û_\ [ôùf, Zûjû Kˆÿða é ûPÿýùe aò]f ô O ò þ Kò´û féUK þ ûeùe _âùdûM jêGö

9ö

YòR« \ßòKcðK ]ûZêc¤eê mû^û[ð, ùbûR^û[ð I g±KcðK ]ûZêcû^ue ù~ ùKøYiò Kcð Cq ùjûA aûPý _eòaˆÿð^ ùjC[ôaû ùaùk, @^ý ]ûZêcû^ue ùKak _âûùdûRý Kcð Cq jêGö

10ö aûPý_eòaˆÿð^ùe ùKak Kˆÿðû - Kcð, Kˆÿðû, Kcðe aòùghY I icû_òKû Kâòdûùe _eòaˆÿð^ ùjûA[ûGö cûZâ aûKýùe @icû_òKû Kâòdû, Zû’e Kcð Gaõ @^ýùKøYiò KûeK aû aòbqòe _eòaˆÿð^ Keû~ûG ^ûjóö [110]

@býûi 1ö ^òcÜfòLôZaûùKýhê Kâòdû_\õ KcðaûùPÿý _eòaˆÿðý fòLZö KˆÿéðaûPÿý KcðaûPÿý ~[û - gòhýü ùa\õ _VòZaû^þö gòùhýY ùa\ü _VòZüö (i) eûcü Mâûcõ MZü / MZaû^þö (i) eûùcY Mâûcü ö ö (ii) Zßõ jòcûkdõ \éÁaû^þö (ii) Zßdû jòcûkdü (iii) eûRû _ŠòZibûõ KéZaû^þ ö (iii) eûmû _ŠòZibû ö ö (iv) ùZ Kkjõ KéZa«üö (iv) ùZ÷ü Kkjü (v) eûaYü iúZûcþ @_jéZaû^þö (v) eûaùY^ iúZû ö (vi) _òZû K^ýûcþ Cqaû^þö (vi) _òZâû K^ýû ö 2ö ^òcÜfòLôZaûùKýhê Kâòdû_\õ bûaaûùPý _eòaˆÿðý fòLZö KˆÿéðaûPÿý bûaaûPÿý ~[û - adõ MZûüö @iàûbòü MZcþö (i) ùZ ZZâ KâúWòZa«üö (i) ùZ÷ü ZZâ ö ö (ii) iü Kß MZüö (ii) ùZ^ Kß (iii) aûkKûü jiòZa«üö (iii) aûkùK÷ü ö (iv) fZû KêZâ MZû? (iv) fZdû KêZâ ö ö (v) Zßcþ Cqaû^þö (v) Zßdû 3ö ^òcÜfòLôùZhê aûùKýhê Kâòdû_\õ KˆÿéðaûùPý _eòaˆÿðý fòLZö KcðaûPÿý / bûaaûPÿý KˆÿðéaûPÿý ~[û - QûùZ÷âü Kêiwü _eòjˆÿðaýü ö QûZâûü Kêiwõ _eòjùedêü / _eòjeòhý«òö (i) @Zâ @iàûbòü ùiÚdcþö (i) @Zâ adõ / ö (ii) iùað÷ü ùKûYûKðc¦òeõ \âÁaýcþö (ii) iùað ùKûYûKðc¦òeõ / ö (iii) @iàûbòü _eúlû Kˆÿðaýûö (iii) adõ _eúlûõ / ö (iv) eûmû ù\ûhú \Š^údüö (iv) eûRû ù\ûhòYõ / ö / ö (v) \êRð^û^ûõ ù\ûhü _eòjû~ðýüö (v) \êRð^ûü ù\ûhõ (vi) cdû Kˆÿðaýcþö (vi) @jõ / ö / ö (vii) ùeûMòYû gdòZaýcþö (vii) ùeûMú [111]

4ö a§^úc¤ûZþ ~[û[ð_\õ ^òeì_ý gì^ýiÚû^õ _ìedZö ~[û - Zdû ibûdûõ ^ jiòZcþö (i) ùZ^ aýûKeYõ ö (ii) i\û iZýõ ö ~ûPýùZö (iii) aâjà·eòYû (iv) cûZû Cqûö (v) Ehòbòü ÉìdùZö (vi) jòõiû ö ùK^ aû¤ùZö (vii) (viii) Zßdû Ròmûiû ö (ix) iùa÷üð _û^údRkõ ö (^òdZòü, aò¾üê, @]úZcþ, jiòZcþ, ZýûRýû, bòlû, aqaýcþ, ù_dcþ, _êùZâY, Kˆÿðaýû) 5ö aûPÿý_eòaˆÿð^õ KêeêZö (i) iùað ba«ê iêLô^üö (ii) eûcü eûaYõ jZaû^þö (iii) aû^eü aélûZþ `kõ Lû\Zòö (iv) cûZû K^ýûcþ @^Üõ ùbûRdZêö (v) \ûeûü ùc iÚòZûüö (vi) _âbêü béZýõ Méjõ KhðZòö (vii) Qûdû ùK^ ^òaû~ðýùZö (viii) ùiaòZùaýû cjûaélüö (ix) \êRð^ü _eòjˆÿðaýüö (x) jú^ùiaû ^ Kˆÿðaýû ö l

[112]

@^êaû\^òdcûakú 1ö 2ö 3ö 4ö

_â[ùc aûKýKê _Xÿò Kˆÿðû, Kâòdû Gaõ @^ýû^ý aòbqòKê PòjÜòaû \eKûeö _êeêh aP^ @^êiûùe Kâòdû_\ aýajûe Keû~òaö aòùghý _\e fòw aòbqò aP^ @^êiûùe aòùghY _\ aýajûe Keòaö aûKýùe ùKCñ g± aû ]ûZê ù~ûùM ùKCñVûùe ùKCñ aòbqò jêG iÚòe ejòaö (~[û - aò^û, _âZò, @^êù~ûùM 2dû; \û^, ]ûe ù~ûùM 4[ðú) 5ö ~êhà\þ, @ià\þ g±e, 2dû, 4[ðú I 6Âú aòbqòùe aòKÌ eì_ aûKýe @ûe¸ùe Gaõ iù´û]^ _\ _ùe eùj ^ûjóö (~[û- Zßû, aûcþ, aü, ùZ, cû, ù^ø, ^ü, ùc) 6ö _ûZâ, iÚû^, _âcûY, bûR^, bìhY, ^ò\û^, KûeY, @ûÆ\ _âbéZò g± aòùghY eìù_ aýajéZ ùjùf c¤ ùicû^ue fòwùe ùKøYiò _eòaˆÿð^ jêG ^ûjóö Giaê @Rjfäòwö ^_êõiK GKaP^ eìù_ Gcû^ue _âùdûM jêGö 7ö IWò@û bûhûùe _âPkòZ iek iû]êg± (ZZþicg±)Kê iõÄéZ @^êaû\ùe @Mâû]ôKûe ù\aû CPòZö @_âPkòZ, KÁ, \êùaðû¤ g± _âùdûM ~[ûi¸a Kcþ ùjaû \eKûeö

iõÄéZû^êaû\ @býûi 1ö 2ö 3ö 4ö 5ö 6ö 7ö 8ö 9ö 10ö 11ö 12ö

_òfûcûù^ iZ Kêj«ò ö - aûkKûü iZýõ a\«òö ùiVûùe ajêZ `êfMQ @Qò ö - ZZâ ajaü _ê¿aélûü i«òö cê^òcûù^ @ûgâcùe @Q«ò ö - cê^dü @ûgâùc i«òö jeòe iû^ bûA \gc ùgâYúùe _XÿêQò ö - jùeü @^êRü \gcaùMð _VZòö céMMêWÿòK GùYùZùY aêfêQ«ò ö - céMûü AZÉZü bâc«òö jeò½¦â ùaûfò RùY eûRû [ôùf ö - jeò½¦âü AZò GKü eûRû @ûiúZþö @û_Ycû^u Ne ùKCñVò? - baZûõ Méjõ KêZâ? Äêf fûAùaâeúùe _òfûcûù^ _Xÿ«ò ö - aò\ýûkdiý _ûVûMûùe aûkKûü _V«òö Zêùc Kûfò Kê@ûùWÿ ~òa ? - Zßõ gßü KêZâ Mcòhýiò? cêñ Kûfò MûñKê ~ûA[ôfò ö - @jõ jýü Mâûcõ MZaû^þ / MZaZú ö Kûfò Kûc @ûRò Ke ö - gßü Kû~ðýcþ @\ý Kêeêö Sò@Uò KûjûYú _XÿêQò ö - aûkòKû @ûLýû^õ _VZòö [113]

13ö 14ö 15ö 16ö 17ö 18ö 19ö 20ö 21ö 22ö 23ö 24ö 25ö 26ö 27ö 28ö 29ö 30ö 31ö 32ö 33ö 34ö 35ö 36ö 37ö 38ö 39ö 40ö 41ö 42ö

IWÿògûe ùfûKcûù^ bûZ Lû@û«ò ö - CKôkúdûü I\^õ Lû\«òö ù^Zûcûù^ aˆÿðcû^ MûñKê Mûñ aêfòùa ö - ù^Zûeü @]ê^û _âZòMâûcõ bâcòhý«òö c¦òe Pûeò_ùU C\ýû^ @Qò ö - c¦òeõ _eòZü C\ýû^cþ @Éòö Mûñ _ûLùe ^\ú ajêQò ö - Mâûcõ ^òKhû ^\ú ajZòö _òfûUò ùg~ùe ùgûAQò ö - aûkKü g~ýûcþ @]ôùgùZö bqcûù^ iKûùk i§ýûùe c¦òe ~û@û«ò ö - bqûü _âûZü iûdõ P c¦òeõ Mz«òö aêXÿû ùfûKUò Gjò Nùe ejêQò ö - aé¡ü @iàò^þ Méùj ZòÂZòö Meòa ùfûKUò Nùe C_aûiùe @Qò ö - \eò\âü Méùj C_aiZòö cû’ _Qùe _òfûcûù^ ]ûCñ[ôùf ö - cûZecþ @^ê gògaü ]ûa«ò iàö MQe ZkKê Zk `êfMêWÿòG `êUòQò ö - aélcþ @ù]û$]ü _ê¿ûYò aòKi«òö Mûñe iaê@ûùW @gû«ò ù\Lûù\AQò ö - Mâûcõ iaðZü @gû«òü \égýùZö ^òR ù\gùe eûRû _ìRû _ûG ö - Êù\ùg _ìRýùZ eûRûö aò\ßû^þ iaêVò _ìRû _ûG ö - aò\ßû^þ iaðZâ _ìRýùZö ù\ge iaê@ûùWÿ aˆÿðcû^ ahðû ^ûjó ö - ù\gõ iaðZü @]ê^û aéÁòü ^ûÉòö ùcû _Qùe Zêùc @ûi ö - cûcþ @^ê Zßcþ @ûMzö ùeûMúUò aòQYûùe ùgûAQò ö - ùeûMú KùU ùgùZö cêñ i§ýû ùaùk ùiVûKê ~ûA[ôfò ö - @jõ iûdõ Kûùk ZZâ MZaû^þö Mêeê^ò¦KKê ]ôKþ ö - Mêeê^ò¦Kõ ]ôKþö @ûùc G ahð _êeú ~òaê ö - adcþ Hhcü _êeúõ Mcòhýûcüö Zêùc Kûfò Kê@ûùW ~ûA[ôf? - Zßõ jýü KêZâ @Mzü? ùLk _Wÿò@û cSòùe ùicûù^ ùLkê[ôùf ö - KâúWÿûw^cþ @«eû ùZ KâúWÿ«ò iàö _Zâ MêWÿòK MQeê SWêQò ö - _ZâûYò aélûZþ _Z«òö _eòùag jó Rúa^ ö - _eòùaùgû jò Rúa^cþö aél @ûce a§ê ö - aélü @iàûKõ a§êüö Gùa ùcû aû_û \òfäúùe ejêQ«ò ö - @]ê^û cc _òZû \òfäýûõ ZòÂZòö ùNûWÿûUò ùRûeþùe ]ûCñQò ö - @gßü ùaùM^ ]ûaZòö jûZú ]úùe ]úùe Pûùf ö - MRü c¦õ c¦õ MzZò ö ùicûù^ cûùi ùjfû bûMaZ _XÿêQ«ò ö - ùZ cûiõ bûMaZõ _V«òö aêXÿû aû_ûu ijòZ ^ûZòcûù^ MûñKê ~òùa ö - _òZûcùj^ iûKõ ^¯ûeü Mâûcõ Mcòhý«òö @Rûu ij cêñ ùXuû^ûk ~ûA[ôfò ö - cûZûcùj^ iûKcþ @jõ ùXÿuû^ûkcþ @Mzcþö [114]

43ö 44ö 45ö 46ö 47ö 48ö 49ö 50ö 51ö 52ö 53ö 54ö 55ö 56ö 57ö 58ö 59ö 60ö 61ö 62ö 63ö 64ö 65ö 66ö 67ö 68ö 69ö 70ö 71ö 72ö

ùcû aWÿaû_û KUKùe ejêQ«ò ö - cc ùRýÂZûZü KUùK ZòÂZòö ùcû KKû Mûñ Äêfùe gòlK @Q«òö - cc _òZéaýü / LêfäZûZü Mâûcaò\ýûkùd gòlKü @«òö Zêc cûcñê Gùa ùKCñVò @Q«ò? - Za cûZêkü @]ê^û KêZâ @Éò? gòa\ˆÿe iû^ bCYú ^¦^Kû^^ùe aêfêQò ö - gòa\ˆÿiý @^êRû ^¦^Kû^ù^ bâcZòö Zû’e aWÿ bCYú @ûRò GVûKê @ûiò_ûùeö - Ziý @MâRû @\ý @Zâ @ûMùzZþö @ûLêe _âKéZò còVûö - Alêü / AlêKûŠü _âKéZýû c]êeüö a^aûiúcûù^ Êbûaùe iekö - a^aûiò^ü Êbûùa^ iekûü ö ùcû cû’ ù\aZû @ùU ö - cc cûZû ù\aZû baZòö ùi @ûcKê LûAaûKê \òG ö - iû @iàbýõ Lû\ýõ \\ûZòö ùi RûZòùe aâûjàY @ùU ö - iü RûZýû aâûjàYü baZòö ùfûKUòe ^ûc ù\aú_âi^Ü @ùU ö - R^ü ^ûcÜû ù\aú_âi^Üü baZòö cêñ ùMûZâùe be\ßûR ö - @jõ ùMûùZâY be\ßûRüö ùicûù^ ~ZÜùe ùfLôaû CPòZ ö - ùZ ~ùZÜ^ fòùLdêüö _ûo Uuûùe KfcUò KòYòfò ö - _obòü cê\âûbòü Kfcõ KâúZaû^þö Zêùc \gUuûùe LŠòG ajò @ûY ö - Zßõ \gbòü cê\âûbòü _êÉKcþ @û^dö Mâûcaûiúcûù^ Êbûaùe \dûkê ö - Mâûcaûiò^ü Êbûùa^ \dûkaü ö cìLðe _ûV K’Y \eKûe ö - cìLðiý _ûùV^ Kòcþ? ]^ú ùfûKe Uuû K’Y \eKûe? - ]^òKiý ]ù^^ / eì_ýùKY Kòcþ? ùfûKUò gúZùe [eê[ôfû ö - R^ü gúZûZþ KµùZ iàö _òfûUò gúZùe [eêQò ö - aûkKü gúùZ^ KµùZö @ûB cûiKùe bûMaZ _Xÿòùf ö - cûZûcjú cûùi^ bûMaZcþ @_VZþ ö GjòaûùU ùicûù^ ~û@û«ò ö - @ù^^ cûùMðY ùZ Mz«òö cêñ RûZúdZûùe bûeZúd ö - @jõ RûZúdZdû bûeZúdüö ùcû cûcêñ Gùa @ûiò[ôùf ö - cc cûZêkü @]ê^û @ûMzZþö Zêùc ùKCñaûùU ~ûCQ ö - Zßõ ùK^ cûùMðY Mziò? ùijòaûùU @û_Y ~û@û«ê ö - ùZ^ cûùMðY baû^þ MzZêö Meòa ùfûK \êüLùe [ûG ö - \eò\âü \êüùL^ ZòÂZòö cêñ iêLùe @Qò ö - @jõ iêùL^ @iàòö _òfûcûù^ Kâcùe ~û@û«ò ö - aûkKûü KâùcY Mz«òö _òµêWÿòcûù^ ]ûWÿòùe ~û@û«ò ö - _ò_úfòKûü _õqýû / _Oþqýû Mz«òö [115]

73ö cêñ jûZùe LûG ö - @jõ jùÉ^ Lû\ûcòö 74ö aWÿ bûA iûwùe iû^bûA _ûV _ùXÿ ö - @MâùR^ ij @^êRü _ûVõ _VZòö 75ö ahðKùe cûcêñ GVûKê @ûi«ò ö - aùhðY cûZêkü @Zâ @ûMzZòö 76ö Zêùc K’Y RûYòQ ? - Zßõ Kòõ Rû^ûiò? 77ö Nùe PûCk ^ûjó ö - Méùj ZŠêkü ^ûÉòö 78ö aû_û Nùe ^ûjñû«ò ö - _òZû Méùj ^ûÉòö 79ö MùYg gòau _ê@ ö - MùYgü gòaiý _êZâüö 80ö cû’ ùcû C_ùe eûMòQ«ò ö - cûZû cjýõ Kî¤Zòö 81ö ùcû aû_û Êbûaùe iek ö - cc _òZû Êbûùa^ ieküö 82ö _â]û^gòlK ZêcKê _êeÄûe ù\ùa ö - _â]û^gòlKü Zêbýõ _êeÄûeõ \ûiýZòö 83ö bòKûeòKê icùÉ bòK \ò@«ò ö - bòlêKûd iùað bòlûõ \\Zòö 84ö gòlK ùcûùZ _êeÄûe ù\ùa ö - gòlKü cjýõ _êeÄûeõ \ûiýZòö 85ö ùQûU_òfûK[û icÉuê bf fûùM ö - gògêaûKýõ iùaðbýü ùeûPùZö 86ö aû_û ~ûjû Kêj«ò Zûjû Kùe ö - _òZû ~Zþ a\Zò ZZþ Kùeûcòö 87ö Zêùc KûjûVûeê ]ûe KeòQ? - Zßõ Kùià÷ ]ûediò? 88ö cêñ KûjûeòVûeê ]ûe Keê ^ûjó ö - @jõ Kùià÷ ^ ]ûedûcòö 89ö ùi ùcûVûeê ]ûe KeòQò ö - iü cjýõ ]ûedZòö 90ö ùMûaò¦ ùcûùZ Bhðýû Kùe ö - ùMûaò¦ü cjýcþ BhðýZòö 91ö cêñ ZêcKê Bhðû Keê^ûjó ö - @jõ Zêbýõ ^ Bhðýûcòö 92ö ùicû^uê \jò bf fûùM ö - ùZbýü \]ô ùeûPùZö 93ö Ké¾K[û @Zò c]êe ö - Ké¾K[û ^òZeûõ c]êeûö 94ö ai«ùe ùKûAfò eûùa ö - aiù« ùKûKòkü KìRZòö 95ö ZêcKê cêñ _âYûc KeêQò ö - @jõ Zßûõ ^cûcò / ^cÄùeûcò ö 96ö ùcûùZ _AWÿ_ûYò bf fûùM ö - cjýõ ^ûeúùKkRkõ Ê\ùZö 97ö fZûeê `êfMêWÿòKê @ûY ö - fZûdûü _ê¿ûYò @û^dö 98ö fZûùe `êfMêWÿòK ùgûbû _ûCQò ö - fZûdûõ _ê¿ûYò ùgûbù«ö 99ö PûeòRY Sò@ ùiVûùe ùLkê[ôùf ö - PZiâü aûkòKûü ZZâ @ùLk^þö 100ö \ge[ue Zò^ò eûYú [ôùf ö - \ge[iý Zòiâü eûmýü @ûi^þö 101ö Zûue Pûeò _ê@ [ôùf ö - Ziý PZßûeü _êZâûü @ûi^þö 102ö ùi ùcûùZ KûjóKò WeêQò ö - iü cZþ K[õ aòùbZò? [116]

103ö 104ö 105ö 106ö 107ö 108ö 109ö 110ö 111ö 112ö 113ö 114ö 115ö 116ö 117ö 118ö 119ö 120ö 121ö 122ö 123ö 124ö 125ö 126ö 127ö 128ö 129ö 130ö 131ö 132ö

Zêùc ùcûùZ WeêQ Kò ? - Zßõ cZþ aòùbhò Kòcþ? cêñ ZêcKê Weê ^ûjó ö - @jõ ZßZþ ^ aòùbcòö ùicûù^ aûNKê We«ò ö - ùZ aýûNâûZþ aòbýZòö cû@ûKê Ké¾ fêP«ò ö - cûZêü ^òfúdùZ Ké¾üö _òfûUò ZêcKê fêPêQò ö - gògêü ZßZþ ^òfúdùZ ö Zêùc ùcûùZ KûjóKò fêPêQ? - Zßõ cZþ K[õ ^òfúdùi? Mûñ aûjûùe cgûYò @Qò ö - MâûcûZþ ajòü gàgû^cþ @Éòö Äêf aûjûùe _Wÿò@û @Qò ö - aò\ýûkdûZþ ajòü _âû«ecþ @Éò ö ùicûù^ KûjûeòKê Weê^ûjû«ò ö - ùZ KiàûZþ ^ aòbýZòö ùcûùZ ùicûù^ NéYû KeêQ«ò ö - ùZ cZþ RêMê_þiù«ö Zêùc KûjûKê NéYû KeêQ ? - Zßõ KiàûZþ RêMê_þiùi ? _òfûcûù^ ùLkeê ^òaéˆÿ ùjC ^ûjñû«ò ö - aûkûü KâúWÿ^ûZþ ^ aòec«òö _Xÿòaû _ùe ùbûR^ Ke ö - _V^ûZþ _eõ ùbûR^õ Kêeêö cêñ _òfû\ò^ê @ûcòh LûG ^ûjó ö - aûfýû\þ @jõ ^òeûcòhûgúö @ûRòVûeê iZ Kêj ö - @\ý @ûebý iZýõ a\ö Kûfò Vûeê GVûùe _âgòlY ùja ö - gßü @ûebý @Zâ _âgòlYõ baòhýZòö ù\ge Cˆÿe _ùU K’Y @Qò ? - ù\giý CˆÿùeY Kòcþ @Éò? Mûñe \lòY _ùU c¦òe @Qò ö - Mâûciý \lòYûZþ c¦òecþ @Éòö Ne aûjûùe _òfûcûù^ ùLkòùa ö - MéjûZþ ajòü aûkKûü KâúWÿòhý«òö Mûñ _ûLùe Äêf @Qò ö - MâûcûZþ @ûeûZþ aò\ýûkdü @Éòö ùfûKUò aò_\eê cêKêkòfû ö - R^ü aò_\ü cêqüö KòG Äêf ~òa @ûiê ö - Kü aò\ýûkdõ McòhýZò @ûMzZêö ùi Zêùc I cêñ ^ûUK ù\Lôaû ö - iü Zßcþ @jõ P ^ûUKõ \âlýûcüö Zêc aò^û \êüLeê KòG elû Keòa? - Zßûõ aò^û \êüLûZþ Kü elòhýZò? \ò^Kê Zò^ò[e @ûùc LûC ö - \òaiiý Zâòü adõ Lû\ûcüö ahðKê \êA[e aû_û _êeú ~û@û«ò ö - _òZû ahðiý \ßòü _êeúõ MzZòö cûiKê iûZ[e cû^i GVûKê @ûùi ö - cû^iü cûiiý i¯KéZßü @Zâ @ûMzZòö gòlK cûiKê Zò^ò[e MûñKê ~û@û«ò ö - gòlKü cûiiý Zâòü Mâûcõ MzZòö _âbê\ˆÿ cû’Kê cù^ _KûCQò ö - _âbê\ˆÿü cûZêü iàeZòö @û_Ycûù^ \dû Keò ibûiÚkKê @ûi«ê ö - ba«ü Ké_dû ibûiÚkcþ @ûMz«êö [117]

133ö QûZâcûù^ ^câ jê@«ê ö - QûZâûü ^câûü ba«êö 134ö Mûñe Pûeò@ûùWÿ \ú_ RkêQò ö - Mâûcõ iaðZü \ú_ûü Rßk«òö 135ö Zêùc KûjóKò còQ KjêQ ? - Zßõ K[õ cò[ýû a\iò? 136ö ùj bûA! Zêce cwk ùjCö - ùbû bâûZü! Za cwkõ baZêö 137ö ùbûKòfû ùfûKKê LûAaûKê \ò@ ö - lê]ûˆÿðûd Lû\ýõ ù\jòö 138ö MQ Zùk MûBUò ùgûAQò ö - aéliý @]ü ùMøü ùgùZö 139ö _òfûcûù^ \ò^ùe _ûo[e \ê] _ò@«ò ö - aûkKûü \òaiiý _oKéZßü \êMÛõ _òa«òö 140ö cêñ ZêcKê bf bûùa RûùY ö - @jõ Zßûõ icýKþ Rû^ûcòö 141ö eûÉûe \êA_ùU MQMêWÿòG @Qò ö - cûMðcþ CbdZü aélûü i«òö 142ö iì~ðý CAñùf _\à `êùU ö - iìù~ðý C\òùZ _\àõ aòKiZòö 143ö cêñ Pûjêñ Pûjêñ KûC _òVû ù^AMfûö - cc _gýZü/cdò _gýZò KûKü _òÁKcþ @^dZþö 144ö @§Uòe jûZ]eò cêñ @ûYòfò ö - @§õ Kùe ]éZßû @jcþ @û^dcþö 145ö ùcû C_ùe Zêùc KûjóKò aòeq ? - Zßõ K[õ cdò aòeqü? 146ö iû^ bûAKê ùiÜj Keö - @^êùR Zßõ ùiÜjõ Kêeêö 147ö cû’ ùcûùZ bf _ûG ö - cûZû cdò iÜòjýZòö 148ö Zò^ò bêa^ùe Zêùc eûRû ùjaûKê ù~ûMýö - Zâòbêa^iý _âbêZßõ Zßdò ~êRýùZö 149ö _âûYúcû^u c¤ùe c^êhý ùgâ ö - _âûYòhê c^êhýü ùgâÂüö 150ö MêeêR^cû^uê bqò Ke ö - MêeêRù^hê bqòõ Kêeêö 151ö Rdù\aue RM^Üû[u Vûùe bqò [ôfû ö - Rdù\aiý RM^Üûù[ bqòü @ûiúZþö 152ö ^¦òKûe ùcû Vûùe aògßûi ^ [ôfû ö - ^¦òKûdûü cdò aògßûiü ^ûiúZþö 153ö cû’ _òfûcû^uê ùiÜj Kùe ö - cûZû i«ûù^hê iÜòjýZòö 154ö aû_û _ê@Kê aògßûi Ke«ò ö - _òZû _êùZâ aògßiòZòö 155ö Zêùc ùcûùZ aògßûi Keê^ûjñ ö - Zßõ cdò ^ aògßiòhòö 156ö ùicû^ue ùcû C_ùe ùiÜj @Qò ö - ùZhûõ cdò ùiÜjü @Éòö 157ö ùj @PêýZ ùcûùZ elû Ke ö - ùj @PêýZ! cûõelö 158ö ibòGñ _Xÿ«ê ibòGñ aXÿ«ê ö - iùað _V«ê icé¡ûü P i«êö iû]ûeYZü iõÄéZbûhûùe ùfLôaû icdùe aòbò^Ü g± eì_, ]ûZêeì_Kê gê¡bûaùe ùfLôaû @ûagýKö @ù^K icdùe KûeK aòbqò I aòùghYe bâcûcôK _âùdûM ù~ûMêñ aûKý @gê¡ ùjûA[ûGö ùZYê ùKùZK iû]ûeY bâc ùjC[ôaû aûKýMêWòKe @û\gð iõùgû]^ @býûi Keòaû _ûAñ _â\ˆÿ ùjûAQòö [118]

bâciõùgû]^ - @býûi g±eì_MZ 1ö jeòiý Mûõ _gý ö - jùeü Mûõ _gý ö 2ö bì_Zêýü @ûù\gõ _ûkd ö - bì_ùZü @ûù\gõ _ûkdö 3ö eaòü bâûZûiý Méjõ MzZò ö - eaòü bâûZêü Méjõ MzZòö 4ö ùj aò¾êü! el ö - ùj aòù¾û! elö 5ö aé¡iý _âûYü @iÚòeûü ba«ò ö - aé¡iý _âûYûü @iÚòeûü ba«òö 6ö Kêcûeú^ûõ fúkû ö - KêcûeúYûõ fúkûö 7ö @ù´! cûõ el ö - @´! cûõ elö 8ö flàú RM^Üû[õ ùiaùZ ö - flàúü RM^Üû[õ ùiaùZö 9ö cc Êieü KâúW«ò ö - cc Êiûeü KâúW«òö 10ö iê¦eú aûkòùK ö - iê¦ù~ýø aûkòùKö 11ö iekdû ^úZò^û ö - iekdû ^úZýûö 12ö ùj cûZû! @Zâ @ûMz ö - ùj cûZü! @Zâ @ûMzö 13ö aù]ûü bâûZû @ûMzZò ö - a]ßûü bâûZû @ûMzZòö 14ö cjû^ù\ø Zeúü PkZò ö - cjû^\ýûõ Zeúü PkZòö 15ö KûKü Poê^û Lû\Zò ö - KûKü Poßû Lû\Zòö 16ö flàú iûMeiý \êjòZû ö - flàúü iûMeiý \êjòZûö 17ö eûciý _êÉKü iê¦ecþ ö - eûciý _êÉKõ iê¦ecþö 18ö C\ýûù^ ajaü _ê¿ûYò i«ò ö - C\ýûù^ ajì^ò _ê¿ûYò i«òö 19ö búcü \êù~ðýû]^iý Rûù^ø @ZûWdZþ ö - búcü \êù~ðýû]^õ Rû^ê^ò @ZûWdZþ ö 20ö _\à_ùZâ @´êõ _gý ö - _\à_ùZâ @´ê_gýö 21ö KêKÑëeü @iÚòõ PaðZò ö - KêKÑëeü @iÚò PaðZòö 22ö bâceü c]êõ _òaZò ö - bâceü c]ê _òaZòö 23ö eûcü `kû^þ @û^dZò ö - eûcü `kû^ò @û^dZòö [119]

24ö aûeòõ aò^û ciôýûü ^Rúa«ò ö - aûeò aò^û ciôýûü ^ Rúa«òö 25ö icâûUõ _âRûü a\«ò ö - icâûRõ _âRûü a\«òö 26ö _[û aélûü i«ò ö - _[ô aélûü i«òö 27ö aò\ßû^û^ûõ iaðZâ @û\eü baZò ö - aò\êhûõ iaðZâ @û\eü baZòö 28ö @ûcôûdûü C^ÜZòõ Kêeê ö - @ûZà^ü C^ÜZòõ Kêeêö 29ö P¦âcûdûü iì~ðýü aéjˆÿeü ö - P¦âciü iì~ðýü aéjˆÿeüö 30ö ùeûMòiý ùiaûõ Kêeê ö - ùeûMòYü ùiaûõ Kêeêö 31ö aò\ßû^õ eûRû _ìRdZò ö - aò\ßûõiõ eûRû _ìRdZòö 32ö aò\ßiûõ jé\dõ ^òcðkcþ ö - aò\êhûõ jé\dõ ^òcðkcþö 33ö mû^úbýü eûRû ]^õ \\ûZò ö - mû^òbýü eûRû ]^õ \\ûZòö 34ö Mzù«ø QûZâûü ùgæûKõ _V«ò ö - Mz«ü QûZâûü ùgæûKõ _V«òö 35ö bMaû^iý \dû cjû^þ ö - bMaZü \dû cjZúö 36ö ahðûiê ieòZû^ûõ Rkõ @ûaòkõ baZò ö - ahðûiê ieòZûõ Rkcþ @ûaòkõ baZòö 37ö aò_\ûZþ còZâõ el ö - aò_\ü còZâõ elö 38ö gògì^ûõ aûKþ c]êecþ ö - gògì^ûõ aûKþ c]êeûö 39ö aòKâcû\òZýiý _eòhù\ Kûkò\ûiü @ûiúZþ ö - aòKâcû\òZýiý _eòh\ò Kûkò\ûiü @ûiúZþ ö 40ö icòùZhê cjûbûeZ~ê¡õ búhYZccþ ö - icò›ê cjûbûeZ~ê¡õ búhYZccþ ö 41ö ieòZûZþ ù~ûhòZü Rkcþ @û^d«ò ö - ieòZü ù~ûhòZü Rkcþ @û^d«òö 42ö @û_ù\hê \êMðûõ iàe ö - @û_›ê \êMðûõ iàeö 43ö iõ_ù\ Maðõ cû Kêeê ö - iõ_\ò Maðõ cû Kêeêö 44ö ùaýûùc ^lZâûYò ùgûbù« ö - ùaýûcÜò ^lZâûYò ùgûbù«ö 45ö cìLðûYûõ R^àü ^òe[ðKcþ ö - cìLðûYûõ R^à ^òe[ðKcþö 46ö Kcðiý @^êeì_õ `kcþ ö - KcðYü @^êeì_õ `kcþö 47ö aýû]ü ]^ê^û céMû^þ cûedZò ö - aýû]ü ]^êhû céMû^þ cûedZòö 48ö iùað ù_âùcY agúbìZûü ba«ò ö - iùað ù_âcþYû agúbìZûü ba«òö 49ö MêYò^ü cjûcôû^ü P adiõ ^ _gý«ò ö - MêYò^ü cjûcôû^ü P adü ^_gý«òö [120]

50ö ùc bâûZû Mâûcõ MzZò ö - cc bâûZû Mâûcõ MzZòö 51ö KiàûZþ \ògü aûdêü ajZò ? - Kiýûü \ògü aûdêü ajZò ? 52ö @dõ fZû iê¦ecþ ö - Adõ fZû iê¦eúö 53ö ^ü A\õ Méjcþ ö - @iàûKcþ A\õ Méjcþö 54ö GZiýûõ aéùl ùKûKòkü KìRZò ö - GZiàò^þ aéùl ùKûKòkü KìRZòö 55ö ùj iùL ! ùZ Méjõ KêZâ ? - ùj iùL! Za Méjõ KêZâ? 56ö iaðûü aûkKûü aò\ýûkdõ Mz«ò ö - iùað aûkKûü aò\ýûkdõ Mz«òö 57ö ù~ø aûkòùK @ûMùZ, Zûbýûõ gòlKü mû^õ \\ûZò ö - ù~ aûkòùK @ûMùZ, Zûbýûõ gòlKü mû^õ \\ûZòö 58ö @dcþ Acõ aýûKeYõ @_VZþ ö - @dcþ A\õ aýûKeYcþ @_VZþö 59ö GùZ e^ôû^ò cìfýa«ü ö - GZû^ò eZÜû^ò cìfýa«òö 60ö cc ù\ßø ùfLù^ýø ö - cc ù\ß ùfLù^ýøö 61ö _oü aûkKûü ]ûa«ò ö - _o aûkKûü ]ûa«òö 62ö @Áû^ò `kû^ò @û^d ö - @ùÁø / @Á `kû^ò @û^dö 63ö aòõgZdü ù]^aü Pe«ò ö - aòõgZòü ù]^aü Pe«òö 64ö _é[ôaýûõ i¯ûü icê\âûü i«ò ö - _é[ôaýûõ i¯ icê\âûü i«òö 65ö aòõgZdü aûkKûü KâúW«ò ö - aòõgZòü aûkKûü KâúW«òö 66ö gòhýü @û·~ðýûYúõ ^cZò ö - gòhýü @û·~ðýû^úõ ^cZòö 67ö ~û\égû bûa^û Zû\égû iò¡òü ö - ~û\égú bûa^û Zû\égú iò¡òüö 68ö Ghû a]ìü @ùKgú ö - Ghû a]ìü @ùKgûö 69ö KûkcêLú bdõ R^dZò ö - KûkcêLû bdõ R^dZòö

KûeK MZ 70ö \ú^iý _âZò \dû Kˆÿðaýû ö - \ú^õ _âZò \dû Kˆÿðaýûö 71ö cìLðiý ]ôKþö - cìLõð ]ôKþö 72ö MâûcûZþ @bòZü Mûaü @ûMz«ò ö - Mâûccþ @bòZü Mûaü @ûMz«ò ö 73ö eûcü @ù~û¤ûcþ @ûùÉ ö - eûcü @ù~û]ýûcþ @¤ûùÉ ö [121]

74ö _o\giê aùhðhê MúZûõ _Vûcò ö - _o\g ahðûYò MúZûõ _Vûcòö 75ö aò]ûZû! cûõ _âZò \dûõ Kêeê ö - aò]ûZü! cûõ _âZò \dûõ Kêeêö 76ö aûkùK÷ü aò\ýûkdõ McýùZ ö - aûkùK÷ü aò\ýûkdü McýùZö 77ö _lòYü c]êeü KìR«ò ö - _lòYü c]êeõ KìR«òö 78ö bûeZaùhð beùZ^ AZò eûRû @ûiúZþ ö - bûeZaùhð beZü AZò eûRû @ûiúZþ ö 79ö ù\a\ˆÿü Mâûùc @ûaiZò ö - ù\a\ˆÿü Mâûccþ @ûaiZòö 80ö Za cc P @«eû _êÉKcÉò ö - Zßûõ cûõ P @«eû _êÉKcþ @Éòö 81ö Méjiý _eòZü aélûü i«ò - Méjõ _eòZü aélûü i«òö 82ö gòaü ùK÷kûùi @]ôZòÂZò ö - gòaü ùK÷kûicþ @]ôZòÂZòö 83ö @bêqü bòlêü Méjcþ C_aiZò ö - @bêqü bòlêü Méùj C_aiZòö 84ö QûZâûü Mêeùa _âYc«ò ö - QûZâûü Mêeêõ _âYc«òö 85ö _òZû Méjiý ~ûaZþ MzZò ö - _òZû Méjõ ~ûaZþ MzZòö 86ö aéliý @]ý]ô `kû^ò i«ò ö - aélcþ @]ý]ô `kû^ò i«òö 87ö Rkiý @«ùeY ciôýûü ^ Rúa«ò ö - Rkcþ @«ùeY ciôýûü ^ Rúa«òö 88ö _êZâü _òùZâ ^cÄùeûZò ö - _êZâü _òZeõ ^cÄùeûZòö 89ö iòõjü aù^ @]ôaiZò ö - iòõjü a^cþ @]ôaiZòö 90ö _òZû _êZâûd @bòKêâ]ýZò ö - _òZû _êZâcþ @bòKî]ýZòö 91ö ù\giý iaðZü @gû«ò \égýùZ - ù\gõ iaðZü @gû«òü \égýùZ ö 92ö @gßü gúNâü ]ûaZò ö - @gßü gúNâõ ]ûaZòö 93ö Zßõ cc @^ê @ûMz ö - Zßõ cûcþ @^ê @ûMzö 94ö cûMðiý CbdZü aélûü i«ò ö - cûMðcþ bbdZü aélûü i«òö 95ö aò\ýû aò^û Rúa^õ aé[û ö - aò\ýûõ aò^û Rúa^õ aé[û ö 96ö eûcü gýûcûd @bò\îjýZò ö - eûcü gýûccþ @bò\îjýZò ö 97ö iü cûùi^ iûjòZýõ _VZò ö - iü cûiõ iûjòZýõ _VZòö 98ö gâciý EùZ aò\ýû ^ baZò ö - gâccþ EùZ aò\ýû ^ baZòö 99ö ùMûaò¦ü _ûùV @bò^òaògùZ ö - ùMûaò¦ü _ûVcþ @bò^òaògùZö [122]

100ö aògßûcòZâü RûùZø lZâòdü ö - aògßûcòZâü RûZýû lZòâòdüö 101ö aËùkhê Zû_iü ö - akþKùkü÷ Zû_iüö 102ö cc aò\ýûdûõ _âùdûR^cþ ö - cc aò\ýdû _âùdûR^cþö 103ö KûYiý Plêhü Kòcþ? / KûùY^ Plêhû Kòcþ? 104ö eûRû cªòYûõ iû¡ðcþ C_aòÁü ö - eûRû cªòbòü iû¡ðcþ C_aòÁüö 105ö aòkù´ @kcþ ö - aòkù´^ @kcþö 106ö Mêeêbùqü iü iaðû^þ @ZòKâûcZò ö - Mêeêbqýû iü iaðû^þ @ZòKâûcZòö 107ö còZâûYûõ ij Mz ö - còùZ÷âü ij Mzö 108ö cc bMò^ú cZþ aùhð @aeü ö - cc bMò^ú cZþ aùhðY @aeûö 109ö @dõ aûkKü ^ûcÜò gâú]eü ö - @dõ aûkKü ^ûcÜû gâú]eüö 110ö eûcü cZþ cûicþ @aeü ö - eûcü cZþ cûùi^ @aeüö 111ö K¦_ðü @ûKéZò^û iê¦eü ö - K¦_ðü @ûKéZýû iê¦eüö 112ö \êMÛõ _âKéZýûõ c]êecþ ö - \êMÛõ _âKéZýû c]êecþö 113ö ùMûaò¦ü ]ù^ jú^ü ö - ùMûaò¦ü ]ù^^ jú^üö 114ö iû]êü Êbûùa iekü ö - iû]êü Êbûùa^ ieküö 115ö Zßcþ @iàò^þ cûùMð Mz ö - Zßcþ @ù^^ cûùMðY Mzö 116ö KéhKü Mâûùc \êüùL ZòÂZò ö - KéhKü Mâûùc \êüùL^ ZòÂZòö 117ö Zéhûˆÿðü Rùk Zé_ýZò - Zéhûˆÿðü Rùk^ Zé_ýZòö 118ö QûZâûü KâcûZþ @ûMz«ò ö - QûZâûü KâùcY @ûMz«òö 119ö @dõ aûkKü _û\ùdûü L¬ü ö - @dõ aûkKü _ûù\^ L¬üö 120ö céMü ùÊzûdûõ bâcZò ö - céMü ùÊzdû bâcZòö 121ö \ûZû \eò\âû^þ ]^õ \\ûZò ö - \ûZû \eòù\âbýü ]^õ \\ûZòö 122ö Êûcú béZýõ Kî]ýZò ö - Êûcú béZýûd Kî]ýZòö 123ö aûkKû^þ ùcû\Kûü ùeûPù« ö - aûkùKbýü ùcû\Kûü ùeûPù« ö 124ö cûZeõ \êMðûõ ^cü ö - cûùZâ \êMðûùd÷ ^cüö 125ö jûeiý ʉðõ _âù\dcþ ö - jûeûd ʉðõ _âù\dcþö [123]

126ö còZâõ aò^û cûõ ÊùMûð$_ò ^ Ê\ùZ ö - còZâõaò^û ÊùMðû$_ò cjýõ^ Ê\ùZö 127ö Zßõ KiàûZþ KZòcê\âûü ]ûediò ? - Zßõ Kùià÷ KZò cê\âûü ]ûediò? 128ö aûkòKû _êù¿Y ÆéjdZò ö - aûkòKû _ê¿ûd ÆéjdZòö 129ö A¦âiý _ê¿ûYò ahUþ - A¦âûd _ê¿ûYò ahUþö 130ö cûZû _êùZâY P¦âõ \gðdZò ö - cûZû _êZâûd P¦âõ \gðdZòö 131ö cûõ _êÉKõ ù\jò ö - cjýõ _êÉKõ ù\jòö 132ö \êRð^ü i{^ûZþ @iìdZò ö - \êRð^ü i{^ûd @iìdZòö 133ö gâú]eü eûcõ BhðýZò ö - gâú]eü eûcûd BhðýZòö 134ö bqòü mû^iý KÌùZ ö - bqòü mû^ûd KÌùZö 135ö @MÜûd Êûjû ö - @MÜùd Êûjûö 136ö _âRû^ûõ ÊÉò baZê ö - _âRûbýü ÊÉò baZêö 137ö QûZâü gòlKõ ^òùa\dZò ö - QûZâü gòlKûd ^òùa\dZòö 138ö _òZû _êZâõ KâúW^K _âZògéùYûZò ö - _òZû _êZâûd KâúWÿ^Kõ _âZògéùYûZòö 139ö _òZé_êeêhûYûõ Ê]û ö - _òZé_êeêùhbýü Ê]ûö 140ö adõ _V^iý Mzûcü ö - adõ _V^ûd Mzûcüö 141ö @jõ Zßûõ \òaýPlêü \\ûcò ö - @jõ Zêbýõ \òaýPlêü \\ûcòö 142ö i_ðü ^Kêkõ aòùbZò ö - i_ðü ^KêkûZþ aòùbZòö 143ö Mâûciý ajòü aûkKûü KâúW«ò ö - MâûcûZþ ajòü aûkKûü KâúW«òö 144ö Bgßeiý @^ýü Kü ijûdü ? - BgßeûZþ @^ýü Kü ijûdü? 145ö @iý ^Meiý Cˆÿeû ^\ú ajZò ö - @iàûZþ ^MeûZþ Cˆÿeû ^\ú ajZòö 146ö ù·÷eü elòYõ ^òfúdùZ ö - ù·÷eü elòYü ^òfúdùZö 147ö QûZâü _V^iý aòecZò ö - QûZâü _V^ûZþ aòecZòö 148ö @ùgûKü eûciý K^údû^þ ö - @ùgûKü eûcûZþ K^údû^þö 149ö KUKcþ @ûeûZþ cjû^\ú ö - KUKûZþ @ûeûZþ cjû^\úö 150ö aò_\ò ZâûdÊ cûcþ ö - aò_\ü ZâûdÊ cûcþö 151ö a]ìü gßgêeõ f{ùZ ö a]ìü gßgêeûZþ f{ùZ ö [124]

152ö ]cðü ^û^û iêLõ ^ûÉò ö - ]cûðZþ ^û^û iêLõ^ûÉòö 153ö Méjiý @ûeûZþ C_a^cÉò ö - MéjûZþ @ûeûZþ C_a^cÉòö 154ö bMaû^þ cûõ aò_\ûZþ elZò ö - bMaû^þ cûõ aò_\ü elZòö 155ö iû]êü @^ýûdõ RêMê_þiùZ ö - iû]êü @^ýûdûZþ RêMê_þiùZö 156ö iû]êü _û_õ _eûRdùZ ö - iû]êü _û_ûZþ _eûRdùZö 157ö _V^iý _âûKþ/_ìaðcþ Bgßeõ iàe ö - _V^ûZþ _âûKþ/_ìaðcþ Bgßeõ iàe ö 158ö _V^iý _eõ/@^«eõ KâúWÿ ö - _V^ûZþ @^«eõ/_eõ KâúWÿ ö 159ö aûfýiý _âbéZò/@ûebý gâcõ Kêeê ö - aûfýûZþ _âbéZò/@ûebý gâcõ Kêeêö 160ö _ê¿ûYûõ `kû^ò Rûdù« ö - _êù¿býü `kû^ò Rûdù«ö 161ö Kû~ðýcò\õ Za iêKecþ ö - Kû~ðýcò\õ Zßdû iêKecþö 162ö Kû~ðýcò\õ cc \êÃecþ ö - Kû~ðcò\õ cdû \êÃecþö 163ö eûùcY Zêkû ^ûÉò ö - eûciý Zêkû ^ûÉòö 164ö \êMÛõ _û^õ Kêeê ö - \êMÛiý _û^õ Kêeêö 165ö iû]ì^þ \gð^õ _êYýcþ ö - iû]ì^ûõ \gð^õ _êYýcþ ö 166ö cc MéjûZþ \lòùY _ê¿aûUòKû ö - cc Méjiý \lòùY^ _ê¿aûUòKûö 167ö K‰ðûd icü/i\égü aúeü ^ûÉò - K‰ðiý icü/i\égü aúeü ^ûÉòö 168ö @jõ \òaùi \ßòü / Zâòü iÜû^õ Kùeûcò ö - @jõ \òaiiý \ßòü/ Zâòü iÜû^õ Kùeûcòö 169ö MéjûZþ _êeü/_êeZü/_êeÉûZþ c¦òeõ ùgûbùZö - Méjiý _êeü/_êeZü/_êeÉûZþ c¦òeõ ùgûbùZö 170ö bûeZûZþ CˆÿùeY/CˆÿeZü jòcûkdü ö - bûeZiý CˆÿùeY/CˆÿeZü jòcûkdüö 171ö Méjcþ @«òùK C\ýû^cþ ö - Méjiý @«òùK C\ýû^cþö 172ö @jõ \ò^ûZþ iKéZþ @^Üõ Lû\ûcò ö - @jõ\ò^iý iKéZþ @^Üõ Lû\ûcòö 173ö GZZþ cûõ cZcþ ö - GZZþ cc cZcþö 174ö bûeZûZþ \lòùY^ K^ýûKêcûeú ö - bûeZiý \lòùY^ K^ýûKêcûeúö 175ö _êZâõ KéùZ ~^ôõ Kêeê ö - _êZâiý KéùZ ~^ôõ Kêeêö 176ö Ké¾ü ù\÷Zýû^ûõ NûZêKü ö - Ké¾ü ù\÷Zýû^þ NûZêKüö 177ö @MÜòü Kûù Zé_ýZò ö - @MÜòü KûùÂ^ / KûÂiý Zé_ýZòö [125]

178ö iü cûùi PZêü _êeúõ MzZò ö - iü cûiiý PZêü _êeúõ MzZòö 179ö Ké¾ü cûùZâ iàeZò ö - Ké¾ü cûZeõ/cûZêü iàeZòö 180ö ]^ûZþ ùjùZûü aòù\gõ MzZò ö - ]^iý ùjùZûü aòù\gõ MzZòö 181ö eûZòâü MZûdûõ ùZ MéjcûMz^þ ö - eûùZâø MZûdûõ ùZ MéjcûMz^þö 182ö ^\úbýü Mwû _aòZâZcû ö - ^\ú^ûõ / ^\úhê Mwû _aòZâZcûö 183ö R^^ú _êZâûd iÜòjýZò ö - R^^ú _êùZâ iÜòjýZòö 184ö aûkKü ^ò\âòùZ @jõMcòhýûcò ö - aûkùK ^ò\âòùZ @jõ Mcòhýûcòö 185ö K[õ cûõ ^ aògßiòhò ö - K[õ cdò ^ aògßiòhòö 186ö eûRû ~giò ]^õ \\ûZò ö - eûRû ~gùi ]^õ \\ûZò ö 187ö @dõ iûjòùZý^ ^ò_êYü ö - @dõ iûjòùZý ^ò_êYüö 188ö Kaòbýü Kûkò\ûiü ùgâÂü ö - Kaú^ûõ / Kaòhê Kûkò\ûiü ùgâÂüö 189ö P¦âü C\òùZ Kêcê\õ aòKgZò ö - Pù¦â C\òùZ Kêcê\õ aòKgZòö 190ö iì~ðýü C\òùZ _\àõ aòKgZò ö - iìù~ðý C\òùZ _\àõ aòKgZòö 191ö Za Kùcð @]ôKûeü @Éò ö - Za KcðYò @]ôKûeü @Éòö 192ö QûZâûü Mêeùa @^êeqûü ö - QûZâûü Mêùeø @^êeqûüö 193ö gòlKü QûZâûd aòeqü ö - gòlKü QûùZâ aòeqüö 194ö aûkKü @§iý Keõ ]éZßû^dZò ö - aûkKü @§õ Kùe ]éZßû ^dZòö 195ö _òZûdûõ bqòõ Kê~ðýûZþ ö - _òZeò bqòõ Kê~ðýûZþö 196ö _âbê_\õ Za ~êRýùZ ö - _âbê_\õ Zßdò ~êRýùZö 197ö K[cþ GZZþ ZßZþ i¸ûaýùZ ö - K[cþ GZZþ Zßdò i¸ûaýùZö 198ö aýû]ü PcðùY aýûNâõ j«ò ö - aýû]ü PcðYò aýûNâõ j«òö 199ö aýû]ü \«ûbýûõ MRõ j«ò ö - aýû]ü \«ùdûü MRõ j«òö 200ö aýû]ü ùKùgbýü Pceúõ j«ò ö - aýû]ü ùKùghê Pceúõ j«òö 201ö cc gòlKü MYòZiý \lü ö - cc gòlKü MYòùZ \lü ö 202ö aýû]ü cûõùi céMõ j«ò ö - aýû]ü cûõiûd céMõ j«òö 203ö gòlKü @ûMùZ QûZâûü ^úeaûü @ba^þ ö - gòlùK @ûMùZ QûZâûü ^úeaûü @ba^þö 204ö aýûKeYcþ @]úZú R^ü aò\ßû^þ ö - aýûKeùY @]úZú R^ü aò\ßû^þö [126]

]ûZêMZ 205ö @jõ ]^õ f_þiýûcò ö - @jõ ]^õ f_þùiýö 206ö bòlêKü Mâûùc @bòlZþ ö - bòlêKü Mâûùc @bòlZö 207ö ~ìdõ cûZêkMéùj @aˆÿð« ö - ~ìdõ cûZêkMéùj @aˆÿð]ßcþö 208ö adõ MúZõ Mûiý[ ö - adõ MúZõ Mûiýûcüö 209ö iü Za C_ù\gcþ @aòiàeZþ ö - iü Za C_ù\gõ aýiàeZþö 210ö @jõ fMêùW^ i_ðcþ @j^þ ö - @jõ fMêùW^ i_ðcþ @j^cþö 211ö Mêeêü iaðõ gûiZò ö - Mêeêü iaðõ gûÉòö 212ö baû^þ _êZâõ gûiZê ö - baû^þ _êZâõ gûÉêö 213ö ~ìdcþ @]ê^û Mâûcõ ~ûjò ö - ~ìdcþ @]ê^û Mâûcõ ~ûZö 214ö ùZ ^qõ Kû~ðýcþ @KùeûZþ ö - ùZ ^qõ Kû~ðýcþ @Kêað^þö 215ö ùZ cûõ aòbý«ò ö - ùZ cZþ aòbýZòö 216ö baû^þ @Zâ Zò ö - baû^þ @Zâ ZòÂZêö 217ö Zßõ KiàûZþ ^ @aòùbZþ ö - Zßõ KiàûZþ ^ @aòùbü ? 218ö adõ ]^cþ @\\ß ö - adõ ]^cþ @\\àö 219ö aâûjàYü ù\aZûùd÷ _ê¿õ \\Zê ö - aâûjàYü ù\aZûùd÷ _ê¿õ \\ûZêö 220ö ùZ MúZõ géYêdûZþ ö - ùZ MúZõ géYêdêüö 221ö @jõ ]^õ _âû¯êaû^þ ö - @jõ ]^õ _âû¯aû^þö 222ö adõ _ê¿ûYò ù^hý[ ö - adõ _ê¿ûYò ù^hýûcüö 223ö @ûaûõ K[ûõ géYê[ü ö - @ûaûõ K[ûõ géYßüö 224ö iü ~gü _âû_Üëjò ö - iü ~gü _âûù_ÜûZêö 225ö QûZâûü K¦êKcþ @KâúWZþ ö - QûZâûü K¦êùK^ @KâúW^þö 226ö baû^þ Zùià÷ cû Kî]ý ö - baû^þ Zùià÷ cû Kî]ýZêö 227ö Ziý cù^ \êüLcþ @Rûd« ö - Ziý c^iò \îüLcþ @RûdZö 228ö KéhKûü giýùlùZâ Kû~ðýõ KùeûZò ö - KéhKûü KéhòùlùZâ Kû~ðýõ Kêað«òö [127]

229ö ~ìdõ Zõ _êz«ê ö - ~ìdõZõ _éz[ö 230ö Zéhûˆÿðü Rkcþ Aùzdêü ö - Zéhûˆÿðü Rkcþ AùzZþö 231ö aûkòKû Zßûcþ @f{Zþ ö - aûkòKû ZßZþ @f{Zö 232ö @jõ còZâõ _âzòhýûcò ö - @jõ còZâõ _âlýûcòö 233ö céMü aù^ @_âaògZþ ö - céMü aù^ _âûaògZþö 234ö baû^þ @Zâ bld - baû^þ @Zâ bldZêö 235ö @jõ KaòZûõ ePdòhýûcü - @jõ KaòZûõ ePdòhýûcòö 236ö iü _êZâûd _Zâcþ @ù_âedZþ ö - iü _êZâûd _Zâõ ù_â÷edZþö 237ö Ké_Yûü ]^õ ÆéjdZò ö - Ké_Yûü ]^õ Æéjd«òö 238ö cûZû \êjòZecþ Cqaû^þ ö - cûZû \êjòZecþ CqaZúö 239ö còZâõ Zßûcþ Cqaû^þ ö - còZâõ Zßûcþ CqaZþö 240ö @iàûbòü a^õ \éÂcþ ö - @iàûbòü a^õ \éÁcþö 241ö ]^õ fb^þ iü jéhýZò ö - ]^õ fbcû^ü iü jéhýZòö 242ö P¦âõ _gý^þ gògaü ^éZý«ò ö - P¦âõ _gý«ü gògaü ^éZý«òö 243ö ù\aõ _âYò_Zßû @jcþ @ûMzûcò ö - ù\aõ _âYò_Zý @jcþ @ûMzûcòö 244ö ùi÷^òKü ~ê]ý^þ Kæû«ü baZò ö - ùi÷^òKü ~ê]ýcû^ü Kæû«ü baZòö 245ö _o _âgÜû^þ Mêeêü _éÂaZþ ö - _o _âgÜû^þ Mêeêü _éÁaû^þö 246ö Zßõ Mâûùc aÉaýcþ ö - Zßõ Mâûùc aiôýiò/aùiü/ Zßdû Mâûùc aÉaýcþö 247ö Méùj aiòZßû Kòõ Kùeûhò ö - Méùj ChòZßû Kòõ Kùeûhò? 248ö aûkK\ßdõ MzZü ö - aûkK\ßdõ MzZòö 249ö cûõ _eòZýqßû KêZâ Mziò ö - cûõ _eòZýRý KêZâ Mziò? 250ö ùcNõ \égý^þ cdìeü ^éZýZò ö - ùcNõ _gý^þ cdìeü ^éZýZòö 251ö cdû cûùMð fZû \éÁü ö - cdû cûùMð fZû \éÁûö 252ö aò\êhõ _ìRû Kˆÿðaýü ö - aò\êhûõ _ìRû Kˆÿðaýûö 253ö búZûü aûkKûü _kûd«ò ö - búZûü aûkKûü _kûdù«ö 254ö iü _òZêü aò_êkõ iõ_\õ _âû¯aû^þ ö - iü _òZêü aò_êkûõ iõ_\õ _âû¯aû^þö 255ö ~gü fbòZêõ ~ZÊ ö - ~gü f²êõ ~ZÊö [128]

aýûajûeòK iõÄéZ g±ûakú KûkKü - Kkû~ûA PòjÜ KêWþckü - ùaûZûc ùUû_ú - ùUû_ò C¾úhcþ - _MWÿò ZûdKcþ - ZûaòR/ùWCñeò@û _âûaûeKü - ùKûU/Cˆÿeúd _UMéjcþ - Z´ê aòùb\ü - `ûU (Kû^Ú@û\ò) @…û]ûeòKû - aòcþ (QûZ) aéZòü - aûW aéˆÿòü - _eò]ô ZÌü - ùg~/g~ýû aÉê\û^ú - @ûfcûeú _ò¬ü - iêARþ ù^d\ú_ü - fY×^ iòKþ[aˆÿòðKû - cjcaZú icúKeü - @ûAe^þ/AÈú lêe_Zâcþ - ùaäWþ Kì_ú - ùaûZf iìPòKû - ùi_Öò_ò^þ @aKûeòKû - @ûaRð^û KùŠûkü - ùUûùKA (SêWÿò) C¾elKcþ - [ùcðû`äûÄ ic\aðú - LWòKû (_òVû) ·f^ú - ·fêYú ùafæ^ú - ùafYû icbâÁâcþ - ZûC@û / ZûIßû guêkû - _^òKú BfúkaòZâcþ - ùKûeYû @^û^i`kcþ - i_êeú c]êKKðUú - @céZbŠû bfäûZK`kcþ - fuû@û´

ùiacþ - ùiI (@û_fþ) Mé¬^Kcþ - MûRe ^ò¿ûaü - cUe jeòZcþ - a§ûùKûaò Kûeùafc - Kfeû gòMîü -iR^û bòŠòü - ùbŠò ùKûgûZKú - RjÜú QZâûKcþ - QZê AWòfü - AUòf ù\ûgû - ù\ûgû KûM\cþ - KûMR _ZâiìPú - @ûfþ_ò^þ \ûZâcþ/faòZâcþ - \û@û Nûi_ê¬ü - _ûkM\û guêü/@ûYòü - fêjûK+û bâcòü - ù_PK+û KâKPü - KeZ bêgêŠú - a§êK KeYú - KeYú ]ß^òMâûjKcþ - cûAùKâûù`û^þ ]ß^òa¡ðKcþ - cûAKþ`ù^fþ aûZûUü - MêWÿò M¬úKûü - Zûiþ ^òMWü - jûZKWÿò ]Uü - aUKeû Lkú^cþ - ùNûWûfMûcþ \ûaðûNûUü - KûVjYûPùXÿA aˆÿðKü - aZK RZêKû - aû\êWÿú gfûUêü - Koû`k (iûfûUþ) ^ûeòùKkgò´û - ^Wÿò@ûKZû [129]

céZþùZ÷kcþ - Kòùeûiò^þ _âùZ÷kcþ - ù_ùUâûf Keuü - hùXÿA jÉò_Kü - cûjê« @jòZêŠòKü - iû_ê@û ùKkû cêÉK - cê[û KûŠZòqKû - PòùeAZû _ìZòKû - ù_ûAgûM ùKâûÁû - aòQê@ûZò ùfXò - ·UêQò MòkZò - MòkêQò ^òÂúaZò - ùQ__KûCQò KûiùZ - KûgêQò ùløZò - QòuêQò L¬Zò - ùQûùUAPûfêQò @ûf´ùZ - ùWeòùjûA Vò@ûùjûAQò ]eZò - _ò§êQò ^ò¿aùZ - _ûQêWêQò Kê…Zò - KêUêQò _ò^Áò - aûUêQò / ù_hêQò ^ò¿úWÿdZò - Pê_êWêQò _êUúKùeûZò - bûwòKeò eLêQò @û\ùˆÿ - C_eê KûXêQò @ai_ðZò - LiêQò aúRZò - aòoôùjCQò ]àûZò - `êuêQò Ré¸ùZ - jûAcûeêQò eòwZò - @ûùŒûCQò iÚMdZò - @UKûCQò PêUZò - PêcêUêQò ^òùÃûhdZò - ù·_ûQWûCQò \égZò - PòeêQò

gýZò - ù_^þiòfþ KûUêQò ^ûcdZò - ^ê@ûñCQò _âYê\Zò - ùVfêQò _âZêµZò - beêQò CzkZò / C\þMzZò - Czêkò_WêQò @aPòù^ûZò - ùZûkêQò CWØûddZò - CWûCQò DdùZ - jûZùe aêYêQò adùZ - Z«ùe aêYêQò ùZûkdZò - IR^ KeêQò cûZò - cû_êQò Pòù^ûZò - iõMâj KeêQò C^ÜdZò - CVûCQò cògâdZò - cògûCQò _âiûedZò - aòQûCQò KhðZò - jkKeêQò iòoZò - QòoêQò C^àìkdZò - C_ûWÿêQò iúaýZò - iòùfAKeêQò iìZâúKùeûZò - iìZûKûUêQò iõù~ûRdZò - ù~ûWÿêQò CZþ_æaùZ - ùWCñQò KâûcZò - @ZòKâc KeêQò @ûgòhZò - @ûgúaðû\ KeêQ«ò KìŸðZò - Kê\êQò WdùZ - CWÿêQò ùaû]dZò - aêSûCQò iukdZò - ù~ûM KeêQò aýûKkdZò - ù`WÿêQò/aòù~ûM KeêQò MêYdZò - MêYêQò bûRdZò - bûM/jeêQò ZîUZò/ZîUýZò - bûwêQò l

[130]