licensing thomson ... bản quyền và lợi nhuận. tác giả:nguyễn tuyết mai
lợi nhuận luôn là mục tiêu hàng đầu trong kinh doanh của bất cứ doanh nghiệp nào, nhưng để thu được lợi nhuận cao lại không dễ chút nào. nó đòi hỏi các doanh nghiệp cần có những sách lược phát triển đúng đắn và lâu dài. tuy nhiên, có những doanh nghiệp đã “nôn nóng” muốn có lợi nhuận tức thời nên đã tiến hành nhiều kế hoạch “không hợp pháp”. cũng vì mục tiêu trên mà licensing thomson rca, một công ty công nghệ lớn của mỹ đã thu tiền bản quyền sáng chế của hãng từ các nhà sản xuất địa phương cao hơn so với tiền bản quyền thu ở các khu vực khác ví dụ như pháp, trung quốc, hàn quốc. các cách thức kinh doanh không lành mạnh đã được licensing thomson rca sử dụng như tạo ra sự đối xử phân biệt trong việc thu tiền bản quyền, thu tiền bản quyền không phù hợp, thu tiền bản quyền có hiệu lực hồi tố, và đe doạ bằng cách dẫn chiếu tới Điều 337 của luật hải quan mỹ (các biện pháp được sử dụng nhằm ngăn cản việc khai hải quan của hàng nhập khẩu). theo đánh giá của nhiều chuyên gia về bản quyền thì doanh nghiệp nắm giữ quyền sở hữu trí tuệ (ipr) sẽ có nhiều quyền riêng biệt của mình theo quy định của pháp luật. một doanh nghiệp nắm giữ công nghệ cũng có thể chuyển quyền sở hữu trí tuệ của mình cho một doanh nghiệp khác sử dụng và thu tiền bản quyền từ doanh nghiệp này. Đây là cách tốt nhất mà một doanh nghiệp nắm giữ quyền sở hữu trí tuệ khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ của mình khi họ không thể sử dụng quyền này cho riêng mình. trong các hoạt động chuyển quyền sở hữu trí tuệ quốc tế, một doanh nghiệp nắm giữ quyền sở hữu trí tuệ có vị trí thuận lợi tương đối trong các thoả thuận và việc chuyển quyền sở hữu trí tuệ có liên quan đến các yêu cầu pháp lý khác nhau về kinh tế của các bên tham gia. doanh nghiệp chuyển quyền sở hữu trí tuệ (có nghĩa là doanh nghiệp nắm giữ quyền sở hữu trí tuệ) thường luôn yêu cầu doanh nghiệp được chuyển quyền sở hữu trí tuệ chấp nhận một số hạn chế nhất định trong các hoạt động kinh doanh của mình hoặc chấp nhận các điều khoản bất lợi khác là một phần của thoả thuận, nhằm đạt được nhiều lợi ích hơn và tằng cường khả năng cạnh tranh và vị trí của chính mình. mặt khác, doanh nghiệp nhận chuyển quyền sở hữu trí tuệ ở một vị trí kém thuận lợi hơn,
doanh nghiệp mà ngoài việc tìm cách sử dụng công nghệ thì thường hoặc là có nhu cầu khẩn thiết có được kiến thức và bí quyết sản xuất đặc biệt hoặc thiếu kiến thức cơ bản về nội dung chủ yếu của các điều khoản cụ thể trong thoả thuận chuyển quyền sở hữu, và vì thế thường không có khả năng tranh luận về các điều khoản hay gây tranh cãi trước khi ký hợp đồng. vì vậy nguyên tắc tự do ký hợp đồng thường không tạo điều kiện thuận lợi cho chức năng tự quy định của thị trường này. bên cạnh việc tạo ra nhiều loại hình sở hữu trí tuệ để bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp nắm giữ những quyền này, mỗi nền kinh tế quốc gia cũng cần đặt ra một số những hạn chế trong nội dung của các thoả thuận chuyển quyền sở hữu trí tuệ, điều mà rất phù hợp theo luật cạnh tranh nhằm bảo vệ lợi ích công cộng trong nước. sau đây là liệt kê những điều khoản mà thường bị nhiều nền kinh tế cho rằng phải được điều chỉnh bởi luật cạnh tranh: cấm không thừa nhận giá trị của quyền sở hữu trí tuệ; làm cho điều khoản của hợp đồng có hiệu lực lâu hơn thời hạn hiệu lực của bằng sáng chế; áp đặt các hạn chế đối với cạnh tranh tự do; yêu cầu trả tiền cho các sản phẩm không được bảo hộ; áp dụng các hạn chế trong số lượng tối đa; áp dụng các hạn chế về giá; áp dụng các hạn chế về đối tác kinh doanh; đặt ra nghĩa vụ phản hồi, ràng buộc, cấm buôn bán giữa các khu vực, áp đặt hạn chế về bán hàng; chuyển quyền chéo và chuyển quyền kết hợp, chuyển quyền sở hữu trí tuệ cả gói bắt buộc. chuyển giao công nghệ rất quan trọng đối với các doanh nghiệp của những đang phát triển, đặc biệt khi nền kinh tế quốc gia này là một bên nhập khẩu công nghệ có trình độ phát triển thấp hơn với nền kinh tế đã công nghiệp hóa xuất khẩu công nghệ. bằng cách tham gia vào các thỏa thuận chuyển giao, các ngành công nghiệp trong nước có thể mua được công nghệ tiên tiến, và từ đó việc chuyển giao công nghệ đã trở thành một cách thức quan trọng để ngành công nghiệp trong nước cải tiến mức độ công nghệ của mình. vì các bên liên quan thường ở vị trí không ngang bằng khi thiết lập các quan hệ chuyên giao công nghệ, nên bên có vị trí thuận lợi tương đối đôi khi lợi dụng và có những yêu cầu có lợi cho mình mà có thể được ghi trong thỏa thuận và bắt buộc đối với bên khác này. trái lại, bên nhận chuyển giao công nghệ có vị trí kém thuận lợi hơn nên điều cần thiết đối với các doanh nghiệp này là cố gắng ngăn cản các hành vi xâm phạm quyền bản quyền của đối tác để tránh việc bị kiện. Đôi khi do thiếu các kiến thức pháp luật đầy đủ, nên các doanh nghiệp nhận chuyển giao công nghệ có thể không có khả năng đàm phán. chuyển giao công nghệ được ký hợp đồng như vậy thường có những yếu tố bất bình đẳng. vụ việc licensing thomson rca mới đây liên quan đến các vấn đề tranh chấp chuyển giao và nhập khẩu công nghệ. tuy nhiên, về vụ việc licensing thomson rca một số điểm của tranh chấp vẫn cần sự thảo luận và bằng chứng thêm. một số phần của đơn khiếu nại không thể được chấp nhận do thiếu các bằng chứng cần thiết để xác định hành vi vi phạm. dựa trên việc tính đến lợi ích công cộng, có ý kiến đề xuất rằng những tranh chấp về vấn đề này nên được giải quyết qua xử lý hành chính.