Ch7

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

CHÖÔNG VII: CHIEÁN LÖÔÏC SAÛN XUAÁT CUÛA COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA I.Vaán ñeà nghieân cöùu, phaùt trieån, vaø caûi tieán kyõ thuaät Chieán löôïc saûn xuaát khoâng chæ baét ñaàu vôùi vieäc tieán haønh caùc hoïat ñoäng saûn xuaát. Trong nhöõng naêm tröôùc ñaây, nhieàu coâng ty ña quoác gia ñaët naëng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát maø khoâng nhaän thöùc ñöôïc raèng chieán löôïc saûn xuaát phaûi baét ñaàu vôùi vieäc nghieân cöùu vaø ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng. Thaät vaäy neáu chuùng ta nhìn vaøo nhöõng saûn phaåm ñöôïc baùn chaïy nhaát treân thò tröôøng hieän nay ñeàu laø nhöõng saûn phaåm chöa heà xuaát hieän tröôùc ñaây 10 naêm veà tröôùc, tieâu bieåu cho caùc loaïi saûn phaåm naày chính laø caùc loaïi maùy tính xaùch tay, caùc loaïi ñieän thoaïi di ñoäng, caùc thieát bò veä tinh, ñóa compact….Maët khaùc, nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc ñaõ vaø ñang ñöôïc caûi tieán lieân tuïc ví duï nhö: caùc loaïi thuoác choáng suy nhöôïc, xe hôi, maùy fax, caùc thieát bò xöû lyù chaát thaûi nguy hieåm, caùc dòch vuï cung öùng thöïc phaåm gia ñình, caùc thieát bò chuaån ñoaùn y khoa, maùy ñieàu hoøa nhòp tim, maùy vi tính caù nhaân, maùy photocopy, ñieän thoaïi, vaø tivi. Nhieàu coâng ty ña quoác gia ñaõ nhaän thaáy raèng neáu hoï khoâng phaùt trieån vaø ñöa caùc saûn phaåm hay dòch vuï môùi ra thò tröôøng thì hoï phaûi tieán haønh caûi tieán caùc saûn phaåm hieän coù. I.1/ Phaùt trieån caùc saûn phaåm hay dòch vuï môùi Haøng naêm caùc soá lieäu thoáng keâ ñaõ cho thaáy, nhieáu coâng ty ñaõ hoaëc ñang tieán haønh ñöa caùc saûn phaåm môùi ra thò tröôøng hoaëc laø lieân tuïc caûi tieán caùc saûn phaåm cuõ. Ví duï sau ñaây ñaõ cho thaáy hoaït ñoäng caûi tieán vaø ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng cuûa caùc coâng ty ña quoác gia cuûa Hoa Kyø. Bieåu 1: Caùc saûn phaåm môùi hoaëc caûi tieán cuûa caùc coâng ty cuûa Hoa Kyø Saûn phaåm / Dòch vuï Caùc coâng vieân vaên hoùa Caùc loaïi thuoác choáng cholesterol Van tim nhaân taïo Caùc loaïi xe uûi ñaát Dòch vuï cho thueâ xe Veä tinh vieãn thoâng

Nhaø saûn xuaát Walt Disney Merck St.Jude Medical Caterpillar Avis, Hertz General Electric, Hughes Aircraft

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

CT scanner Thöùc aên nhanh Thieát bò vaø dòch vuï ñòa vaät lyù Heä thoáng kieåm soaùt trong coâng nghieäp Caùc loaïi xe keùo Maùy bay vaän taûi Dòch vuï tö vaán veà quaûn trò Heä thioáng maïng Computer Dao caïo Nöôùc giaûi khaùt Ñaøn Piano

Nguyeãn Huøng Phong

General Electric Burger King, McDonald, PizzaHut Halliburton, Western Geophysical Honeywell J.I.Case, Deere Boeing Boston Consulting Group Intel, Thinking Machines Gillette Coca-Cola, Pepsi Co Steinway & Sons

Beân caïnh caùc coâng ty cuûa Hoa Kyø, nhieàu coâng ty cuûa caùc nöôùc khaùc cuõng ñaët naëng hoaït ñoäng caûi tieán vaø ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng. Caùc coâng ty naày bao goàm: Toyota, Sony, vaø Matsushita cuûa Nhaät baûn; Samsung, Daewo, vaø LG cuûa Haøn quoác; BP, Imperial Chemical Industries, vaø BAT cuûa Anh; Volkswagen, Siemens, vaø Bayer cuûa Ñöùc, Elf Aquitaine, Renaul, vaø peugeot cuûa Phaùp; Volvo, Electrolux, vaø L.M. Ericsson cuûa Thuïy Ñieån; vaø Nsestle, Ciba-Geygy, Sandoz cuûa Thuïy só. Phaàn lôùn caùc coâng ty naày phaùt trieån saûn phaåm môùi döïa vaøo naêng löïc cuûa rieâng mình, nhöng coù moät soá phaûi döïa vaøo ñôn vò khaùc trong vieäc ñöa ra caùc saûn phaûi môùi hay caûi tieán. Moät ví duï toát nhaát cho tröôøng hôïp naày ñoù laø tình huoáng cuûa moät coâng ty khoâng noåi tieáng laém cuûa Nhaät Baûn: Coâng ty Kyocera. Coâng ty naày chæ saûn xuaát moät vaøi loaïi saûn phaåm döôùi teân tuoåi cuûa mình coøn phaàn lôùn caùc saûn phaåm cuûa noù laø saûn xuaát cho caùc coâng ty khaùc ví duï nhö noù saûn xuaát moät soá loïai maùy tính xaùch tay cho nhieàu coâng ty khaùc, saûn xuaát radio Shack döôùi nhaûn hieäu cuûa Tandy. Coâng ty naày cuõng saûn xuaát ñaàu video cho Hitachi. Moät tình uoáng töông töï cho Nintendo: raát nhieàu video troø chôi cuûa Nintendo ñöôïc thieát keá bôûi caùc nhaø saûn xuaát khaùc vaø Nintendo ñaõ söû duïng noù vaø chæ traû tieàn baûn quyeàn cho caùc nhaø saûn xuaát naày. Thöïc traïng naày laø moät ñieàu khaù phoå bieán trong kyû nguyeân hieän nay, thaät vaäy, ngaøy nay coù raát nhieàu coâng ty nhoû theo ñònh höôùng nghieân cöùu vaø phaùt trieån khoâng ngöôøng ñaõ xuaát hieän khaép Nhaät baûn, Chaâu Aâu, vaø Hoa Kyø vaø nhöõng coâng ty naày ñaõ cung öùng cho caùc coâng ty lôùn nhieàu loaïi saûn phaåm môùi ñeå tung ra thò tröôøng. Trong moät soá tröôøng hôïp khaùc, nhieàu coâng ty ñaõ thieát laäp nhöõng lieân minh ñeå taïo vaø ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

trong khi vaãn tieáp tuïc saûn xuaát nhöõng saûn phaåm môùi khaùc cuûa rieâng mình. Ví duï: AT & T vaø Zenith hieän ñang hôïp taùc veà lónh vöïc kyû thuaät soá ñeå phaùt trieån loïai tivi môùi coù ñoä phaân giaûi cao; IBM vaø Siemens ñaõ thaønh laäp nhoùm nghieân cöùu nhaèm cho ra ñôøi moät theá heä boä nhôù ñieän töû môùi; Fujitsu vaø Siemen hôïp taùc vôùi nhau ñeå phaùt trieån heä thoáng maùy chuû trong lónh vöïc maùy tính. I.2/ Ñaåy nhanh toác ñoä ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng Moät trong nhöõng thaùch thöùc chuû yeáu cuûa caùc coâng ty ña quoác gia hieän nay chính laø vieäc laøm sao ñöa caùc saûn phaåm môùi ra thò tröôøng vôùi moät toác ñoä thaät nhanh. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieàu coâng ty ñaõ nhaän thaáy raèng vieäc phaùt trieån vaø ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng thaät nhanh seõ giuùp noù coù cô hoäi taïo theâm nhieàu lôïi nhuaän thaät lôùn. Coâng trình nghieân cöùu cuûa Joseph T.Vesey (1991) ñaõ chæ ra söï maát maùt lôïi nhuaän neáu chaäm ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng nhö sau: Bieåu 2: Phí toån cuûa vieäc chaäm ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng 1/ Neáu saûn phaåm ñöa ra thò tröôøng treå (thaùng) 6 5 4 3 2 1 Thì toång lôïi nhuaän coù nguy cô giaõm (%) -33% -25% -18% -12% -7% -3% 2/ Neáu ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng sôùm, thì lôïi nhuaän haøng naêm taêng 11.9% 9.3% 7.3% 5.7% 4.3% 3.1% Vôùi doanh thu khoaûng 25 tyû USD, thì toång lôïi nhuaän seõ taêng 400.000 $ 350.000 $ 300.000 $ 250.000 $ 200.000 $ 150.000 $ Vôùi doanh thu khoaûng 100 tyû USD, thì toång lôïi nhuaän haøng naêm taêng 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 $ 600.000 $ $ $ $ $ Nhöõng soá lieäu trong bieåu treân ñaõ chæ ra raèng neáu coâng ty ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng tröôùc ñoái thuû caïnh tranh khoaûng 1 thaùng thì noù coù theå gia taêng toång lôïi nhuaän haøng naêm laø 150.000 USD ñoái vôùi loaïi saûn phaåm coù theå cho moät doanh soá baùn ra laø 25 tyû USD, vaø gia taêng 600.000 USD ñoái vôùi loaïi saûn phaåm coù doanh soá phaùt sinh laø 100 tyû USD. Ñeå ñöa nhanh saûn phaåm ra thò tröôøng, caùc coâng ty khaùc nhau cuõng coù nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau. Ví duï, Sun

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Microsystem ñaõ giaûm bôùt quy moâ nhoùm phaùt trieån saûn phaåm môùi, maø tröôùc ñaây taäp trung ñieàu haønh vieäc phaùt trieån saûn phaåm taïi toång coâng ty, ñeå ñöa veà caùc boä phaän phaùt trieån saûn phaåm taïi caùc ñôn vò saûn xuaát. Caû hai nhoùm naày (taïi coâng ty vaø ñôn vò saûn xuaát) giôø ñaây phoái hôïp hoaït ñoäng vôùi nhau trong vieäc thieát keá vaø saûn xuaát saûn phaåm môùi. BMW ñaõ phoái hôïp caùc hoïat ñoäng thieát keá kyû thuaät, phaùt trieån saûn phaåm, vaø hoaïch ñònh saûn xuaát nhaèm ñöa loaïi oâ toâ môùi ra ñôøi vôùi moät thôøi gian nhanh nhaát. Ñieåm taäp trung coù tính chaát chieán löôïc trong hoaït ñoäng saûn xuaát ñoù laø vieäc gia taêng toác ñoä ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc khai thaùc caùc nhaân toá taêng toác thôøi gian hoaøn thaønh saûn phaåm môùi. Baèng caùch naày, caùc coâng ty ña quoác gia coù theå giaûm bôùt caùc khaâu yeáu vaø caùc loåi laàm trong hoaït ñoäng thieát keá vaø saûn xuaát saûn phaåm. Caùc nhaân toá taêng toác naày seõ khaùc bieät giöûa caùc coâng ty nhöng vieäc khai thaùc chuùng seõ cho pheùp caùc coâng ty naày höôùng tôùi moät muïc tieâu chung. Ví duï, boä phaän Ballistic System Division cuûa coâng ty Boeing ñaõ hình thaønh moät nhoùm phaùt trieån saûn phaåm ña chöùc naêng ñeå ñaåy maïnh caùc noå löïc phaùt trieån saûn phaåm moät caùch nhanh choùng. Keát quaû cuûa söï ñoåi môùi naày ñoù laø vieäc phaân tích thieát keá giôø ñaây ñaõ giaûm töø 2 tuaàn xuoáng coøn 38 phuùt vaø hoï cuõng giaûm soá laàn thay ñoåi thieát keá kyû thuaät cho moåi baûn veõ töø 20 laàn xuoáng coøn 1 laàn. Neáu nhö trong nhieàu naêm tröôùc ñaây, caùc MNC ñaët phaàn lôùn caùc quan taâm cuûa hoï vaøo khía caïnh coâng ngheä saûn xuaát trong hoaït ñoäng quaûn lyù saûn xuaát vaø ñieàu haønh thì giôø ñaây, qua caùc nghieân cöùu hoï ñaõ nhaän ra raèng caùch thöùc toát nhaát ñeå giaûm saûn phaåm hoûng vaø ñaåy nhanh toác ñoä ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng chính laø vieäc phaûi ñaët moái quan taâm lôùn nhaát vaøo hoaït ñoäng thieát keá saûn phaåm vaø hoaït ñoäng hoaïch ñònh trong ñieàu haønh saûn xuaát. Vieäc naày ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät phöông thöùc ñöôïc goïi laø “thieát keá kyû thuaät ñoàng thôøi” (concurrent engineering). Theo phöông thöùc naày, caùc caù nhaân phuï traùch thieát keá saûn phaåm, kyû thuaät, vaø thöïc hieän coâng ngheä saûn xuaát ñöôïc boá trí laøm vieäc chung vôùi nhau trong vieäc phaùt trieån vaø cheá taïo saûn phaåm. Phöông thöùc naày coù hai lôïi ñieåm cô baûn. Thöù nhaát, neáu saûn phaåm ñöôïc thieát keá moät caùch caån thaän, nhö vaäy seõ coù ít söï thay ñoåi vaø ñieàu chænh sau ñoù vaø nhö vaäy coù theå ñaåy nhanh toác ñoä ñöa s3n phaåm ra thò tröôøng. Thöù hai, nhöõng phí toån cho vieäc söûa ñoåi vaø ñieàu chænh saûn phaåm seõ caøng lôùn khi saûn phaåm caøng gaàn vôùi giai ñoaïn hoaøn thaønh. Baèng kinh

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

nghieäm ngöôøi ta thaáy raèng chi phí ñieàu chænh vaø söûa ñoåi saûn phaåm ôû giai ñoaïn saép hoaøn thaønh haàu nhö gaàn gaáp ñoâi so vôùi chi phí naày trong giai ñoaïn ñaàu. II. Hoaït ñoäng phaùt sinh saûn phaåm vaø dòch vuï Nhieàu ngöôøi coù quan nieäm raèng khi noùi veà quy trình saûn xuaát töùc laø chuùng ta chæ ñeà caäp ñeán quy trình cheá taïo ra caùc saûn phaåm vaät chaát. Nhöng thuaät ngöõ naày cuõng ñöôïc söû duïng cho quy trình taïo ra caùc dòch vuï vaø trong thöïc teá giöûa hai quy trình naày ñaõ ñöôïc caùc coâng ty söû duïng trong moái quan heä raát chaët cheõ, ñan xen laãn nhau. Ví duï: General Motor saûn xuaát xe hôi nhöng cuõng thöïc hieän caùc dòch vuï baûo quaûn vaø söûa chöûa xe hôi. Boeing ñoàng thôøi vöøa saûn xuaát maùy bay vöøa cung caáp caùc dòch vuï coù lieân quan ñeán saûn phaåm cuûa noù. Hilton Corporation vöøa xaây döïng khaùch saïn vöøa cung caáp caùc dòch vuï tieän nghi cuûa khaùch saïn. Ñoâi khi haøng hoùa vaø dòch vuï ñöôïc taïo ra vaø ñöôïc cung öùng tröïc tieáp bôûi MNC, nhöng trong caùc tröôøng hôïp khaùc thì thì coâng ty ña quoác gia seõ coù nhöõng thoûa thuaän vôùi caùc coâng ty beân ngoaøi hoå trôï noù trong quaù trình naày. Ví duï moät soá loaïi maùy tính xaùch tay cuûa Hewlett-Packard vaø Apple ñöôïc saûn xuaát bôûi caùc coâng ty khaùc nhöng hai coâng ty naày seõ daùn nhaûn hieäu saûn phaåm mang teân mình vaø chòu traùch nhieäm ñöa caùc saûn phaåm naày ra thò tröôøng. Moät soá coâng ty cung caáp dòch vuï cuõng tieán haønh moät chieán löôïc töông töï; moät soá haûng maùy bay seõ hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø cung caáp thöïc phaåm cho caùc chuyeán bay cuûa noù, vaø moät soá khaùc thì giao vieäc baûo trì cho caùc coâng ty khaùc. Raát nhieàu motel ñaõ kyù hôïp ñoàng vôùi nhöõng coâng ty chuyeân cung caáp thöùc aên trong lónh vöïc naày ví duï nhö McDonald hay Burger King. Do ñoù trong thöïc tieån hoaït ñoäng saûn xuaát hieän nay, nhieàu chieán löôïc saûn xuaát hoån hôïp luoân toàn taïi. Sau ñaây chuùng ta seõ khaûo saùt moät soá noäi dung quan troïng cuûa lónh vöïc naày. II.1/ Taïo nguoàn cung öùng toaøn caàu Trong moät soá tröôøng hôïp, MNC seõ tieán haønh saûn xuaát caùc haøng hoùa, dòch vuï, hay chi tieát maø noù caàn thieát. Tuy nhieân, thoâng thöôøng caùc coâng ty naày thöôøng söû duïng chieán löôïc taïo nguoàn cung öùng toaøn caàu baèng caùch hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø cung öùng coù hieäu quaû nhaát cung caáp caùc saûn phaåm caàn thieát nhaát cho noù. Vieäc tieán haønh chieán löôïc taïo nguoàn cung öùng toaøn caàu xuaát phaùt töø moät soá lyù do quan troïng sau ñaây.

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

•

Lyù do ñaàu tieân ñoù laø vaán ñeà chi phí. Neáu General Motor muoán saûn xuaát ra saûn phaåm vôùi moät giaù caû coù theå caïnh tranh ñöôïc treân thò tröôøng EC, noù coù theå thöïc hieän vieäc saûn xuaát vaø vaän chuyeån xe hôi töø cô sôû taïi Detroit ñeán Chaâu Aâu vôùi moät giaù caû baèng hoaëc thaáp hôn caùc ñoái thuû caïnh tranh cuûa noù taïi EC. Tuy nhieân ñieàu naày khoù coù theå khaû thi, do ñoù GM phaûi söû duïng nhöõng nhaø cung öùng caùc boä phaän, cuïm linh kieän taïi haûi ngoaïi vaø xaây döïng moät nhaø maùy laép raùp taïi EC.

•

Lyù do thöù hai xuaát phaùt töø muïc ñích taïo moät ñoä tin caäy cao cuûa heä thoáng cung öùng. Neáu MNC khoâng coù ñöôïc töø hai hay ba cô sôû cung öùng toaøn caàu thì noù phaûi ñoái maët vôùi moät nguy cô lôùn moät khi nhaø cung öùng duy nhaát cuûa noù khoâng thöïc hieän ñöôïc hôïp ñoàng hay thöïc hieä khoâng ñuùng thôøi haïn.

•

Lyù do thöù ba khi thöïc hieän chieán löôïc naày ñoù laø ñoâi khi moät coâng ty ña quoác gia khoâng theå naøo khai thaùc ñöôïc caùc nguoàn vaät lieäu hay boä phaän, chi tieát saûn phaåm caàn thieát töø nöôùc cuûa mình ; ví duï caùc coâng ty Hoa Kyø khi cheá taïo saûn phaåm caàn söû duïng caùc moâ tô coù coâng suaát nhoû phaûi tìm kieám nhaø cung öùng töø Chaâu AÙ, ñaëc bieät laø Nhaät baûn, bôûi vì nôi ñaây coù lôïi theá trong vieäc taïo ra loaïi saûn phaåm ñoù.

•

Lyù do thöù tö laø vaán ñeà chaát löôïng: chæ coù moät soá khu vöïc treân theá giôùi coù theå cung caáp moät loaïi saûn phaåm naøo ñoù coù chaát löôïng cao nhaát. Ví duï Nhaät Baûn thì noåi tieáng vôùi caùc saûn phaåm nhö robot (roâ boâ) söû duïng trong coâng nghieäp, maùy moùc ñoùng goùi cuûa Ñöùc thì toát nhaát, ñoà goám söù cuûa YÙ noåi tieáng laø coù chaát löôïng cao.

•

Lyù do thöù naêm ñoù laø vieäc muoán xaâm nhaäp vaø coù choå ñöùng treân thò tröôøng haûi ngoaïi.Thaät vaäy moät choå ñöùng treân thò tröôøng haûi ngoaïi ñaày trieån voïng chæ coù theå giaønh ñöôïc thoâng qua vieäc taïo nguoàn cung öùng taïi quoác gia naày. Ví duï vieäc Toyota taïo nguoàn cung öùng taïi khu vöïc voøng cung Thaùi Bình döông khoâng chæ vì muïc ñích haï thaáp phí toån maø coøn vì muïc ñích xaâm nhaäp vaøo moät khu vöïc thò tröôøng bò giôùi haïn bôûi caùc raøo caûn veà haïn ngaïch nhaäp khaåu.

Moät chieán löôïc taïo nguoàn toaøn caàu chæ coù theå thaønh coâng phuï thuoäc vaøo moät soá nhaân toá sau: (i) Söï thoáng nhaát veà

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

quan ñieåm cuûa caùc quaûn trò gia caáp cao trong vieäc tìm kieám nhöõng nhaø cung öùng toát nhaát baát keå khoaûng caùch ñòa lyù; (ii) Phaûi xem xeùt caû hai maët: phí toån vaø chaát löôïng cuûa nguoàn cung öùng; (iii) Phaûi xem xeùt söï trung thöïc vaø uy tín cung öùng cuûa nhaø cung öùng ñeå thieát laäp moái quan heä laâu daøi; (iv) Phaûi söû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng toát nhaát ñeå thieát laâp keânh thoâng tin toát nhaát, nhanh nhaát, ñaûm baûo chính xaùc nhaát giöûa coâng ty vaø nhaø cung öùng; (v) phaûi löôøng tröôùc nhöõng ruûi ro khi söû duïng chieán löôïc cung öùng toaøn caàu: ruûi ro veà tyû giaù hoái ñoaùi, ruûi ro chính trò.. Moät ñieàu quan troïng caàn chuù yù ñoù laø khoâng phaûi vieäc taïo nguoàn cung öùng toøan caàu coù nghóa laø coâng ty ña quoác gia seõ giao vieäc saûn xuaát cho caùc nhaø thaàu beân ngoaøi. Moät soá MNC coá gaéng sôû höõu nguoàn cung öùng cuûa noù thoâng qua hình thöùc mua coå phaàn cuûa caùc ñôn vò cung öùng. Tuy nhieân, vieäc thieát laäp moái quan heä naày khoâng phaûi laø vónh vieãn , neáu caùc nhaø cung öùng naày khoâng ñaûm baûo caùc yeâu caàu veà chi phí taïo rasaûn phaåm, hoaëc chaát löôïng so vôùi caùc nhaø cung öùng khaùc, coâng ty vaån coù theå töø boû moái quan heä naày. Ñieàu naày seõ taïo neân moät aùp löïc khieán caùc nhaø cung öùng naày phaûi luoân phaùt trieån vaø duy trì heä thoáng caùc phöông tieän saûn xuaát ôû tình traïng hoaøn haûo nhaát. Hôn theá nöûa, do moái quan heä laøm vieäc gaén boù vôùi caùc coâng ty ña quoác gia, caùc nhaø cung öùng naày seõ xaùc ñònh nhöõng khaùch haøng cuûa mình caàn nhöõng gì moät caùch chính xaùc, ñeå coù theå phuïc vuï caùc ñôn haøng moät caùch toát nhaát. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, moät soá coâng ty ña quoác gia lôùn ñaõ thöïc hieän vieäc mua coå phaàn cuûa caùc nhaø cung öùng, ñieàu naày ñaëc bieät phoå bieán taïi caùc coâng ty Nhaät Baûn. Caùc coâng ty naày thöôøng coù moät maïng löôùi caùc nhaø cung öùng roäng khaép, nhöõng ngöôøi thöïc hieän caùc chi tieát saûn phaåm, hôïp ñoàng phuï, hay cung caáp caùc thieát bò saûn xuaát kinh doanh. Ví duï trong tröôøng hôïp cuûa NEC, moät coâng ty ñieän töû lôùn cuûa Nhaät Baûn ñaõ sôû höõu vaø mua coå phaàn cuûa raát nhieàu caùc coâng ty khaùc (xem bieåu döôùi ñaây). Caùc döõ kieän naày cho chuùng ta nhaän thaáy raèng NEC ñaõ coù sôû höõu taïi caùc ñôn vò cung caáp phaàn lôùn caùc nhu caàu veà linh kieän, chi tieát cho noù. Trong lónh vöïc xöû lyù thoâng tin: Sôû höõu 60% coå phaàn cuûa lieân doanh NEC – Toshiba information system NEC Data Machine (57%) NEC lingual Processing system (60%)

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Trong lónh vöïc haøng ñieän töû tieâu duøng: Sôû höõu 100% voán coâng ty Shin Nihon Denki Trong lónh vöïc thieát bò ñieän: Meidensha Electric Manufacturing (54%) Nippon Electric industry (34.6%) Trong lónh vöïc Vieån thoâng: Nippon Avionics (50.1%) Nitsuko (34%) Japan Aviation Electrics industry Ltd (50.2%) Meisei Electric (9.9%) Nico Electrics (100%)Anritsu Electric (25.2%) Toyo Communication Equipment (43%) NEC Yonezawa (100%) Trong lónh vöïc saûn xuaát caùc linh kieän, chi tieát: Ando Electric (51.2%) Nec Anelva (81%) Kaijo Electric (29%) Nec Sanei Instrument (95.6%) Tohoku Metal industries (44%) Tama Electric Industries (41%) Nippon Electric Glass (44%) Shinko Shoji (3.2%) Ryosan Co. (3.2%) Tohoku Kako (39%) Trong caùc lónh vöïc khaùc: NEC systems integration and construction (58.6%) NEC Lease (75%) Trong hoïat ñoäng taïo nguoàn toaøn caàu, caùc ñôn vò cung öùng khoâng chæ thöïc hieän ñôn haøng cho rieâng moät coâng ty naøo maø noù coù theå ñoàng thôøi saûn xuaát theo hôïp ñoàng cho caùc ñôn vò khaùc. Ñieàu naày giuùp cho noù coù theå duy trì vaø phaùt huy lôïi theá caïnh tranh thoâng qua söùc eùp phaûi lieân tuïc caûi tieán khoâng ngöøng, vaø cuõng phaûi duy trì moät chi phí saûn xuaát ôû moät möùc coù hieäu quaû. Neáu nhöõng nhaø cung öùng naày hoaït ñoäng trong nhöõng lónh vöïc töông töï nhau hoaëc boå sung cho nhau nhö tröôøng hôïp cuûa NEC thì hoï coù theå hoïc taäp laån nhau trong hoaït ñoäng caûi tieán kyû thuaät, coâng ngheä. Nhö vaäy cuøng vôùi söï gaàn guûi laån nhau cuõng nhö töø caùc moái lieân heä trong kinh doanh, caùc nhaø cung caáp coù theå vöôn leân ñeå trôû thaønh nhöõng nhaø cung caáp haøng ñaàu trong moät soá saûn phaåm hay dòch vuï naøo ñoù. Lôïi theá naày cuõng ñöôïc chuyeån giao cho ngöôøi tieâu duøng bôûi vì giôø ñaây, hoï coù theå söû duïng ñöôïc caùc saûn phaåm vôùi chaát löôïng cao, hoaëc vôùi moät giaù phí thaáp.

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Tröôøng hôïp cuûa ngaønh coâng nghieäp giaøy da cuûa YÙ laø moät minh hoïa toát nhaát cho nhöõng ñieàu chuùng ta vöøa ñeà caäp ôû treân. Trong ngaønh naày, caùc nhaø saûn xuaát coù moät moái quan heä thöôøng xuyeân vôùi caùc nhaø cung öùng, thieát keá, vaø caùc nhaø saûn xuaát caùc maët haøng duøng da khaùc. Nhôø vaøo ñoù ngaønh giaøy da cuûa YÙ trôû neân noåi tieáng xeùt treân caùc phöông dieän nhö: coâng ngheä, kyû thuaät saûn xuaát, ñaùp öùng söï thay ñoåi veà thò hieáu, vaø caû veà nguoàn cung öùng. Nhöõng lôïi theá cuûa vieäc thöïc hieän chieán löôïc taïo nguoàn toaøn caàu cuûa coù theå söû duïng ñeå giaûi thích vieäc raát nhieàu nhaø cung öùng Hoa Kyø hieän nay ñang ñi vaøo thò tröôøng theá giôùi. Baèng caùch thieát laäp nhöõng cô sôû gaàn vôùi caùc nhaø caïnh tranh haøng ñaàu treân theá giôùi, caùc nhaø cung öùng naày coù theå ñieàu chænh caùc khuynh höôùng phaùt trieån cuûa mình, thay ñoåi nhöõng kyû thuaät vaø coâng ngheä thích öùng ñeå duy trì tình traïng hoaøn haûo cuûa caùc phöông tieän saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Thaät vaäy, khi caùc nhaø saûn xuaát môû roäng hoaït ñoäng cuûa noù sang moät quoác gia khaùc, thì thoâng thöôøng noù luoân tìm kieám nhöõng nhaø cung öùng quen thuoäc cuûa noù treân thò tröôøng queâ höông tröôùc ñaây, do ñoù caùc nhaø cung öùng phaûi nghó ñeán vieäc môû roäng thò tröôøng ra nöôùc ngoaøi, neáu khoâng thì caùc nhaø cung öùng ñòa phöông seõ phaùt trieån ñöôïc cô hoäi kinh doanh cuûa mình, giaønh laày thò phaàn tröôùc ñaây cuûa nhöõng nhaø cung öùng Hoa Kyø. Khi moät coâng ty muoán tieán haønh hoaït doäng taïo nguoàn toaøn caàu, noù phaûi xem xeùt ñeán nhieàu khía caïnh. Tröôùc heát, noù phaûi tìm kieám nguoàn cung öùng töø beân trong, hay töø noäi boä cuûa noù. Tuy nhieân neáu qua khaûo saùt, noù nhaän thaáy raèng caùc nhaø cung öùng beân ngoaøi coù theå cung caáp cho noù vôùi moät chi phí thaáp hay moät chaát löôïng cao thì noù seõ chuyeån sang hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø cung öùng beân ngoaøi naày. Thaät vaäy, nhieàu luùc caùc coâng ty ña quoác gia khoâng muoán coá gaéng töï saûn xuaát moät chi tieát hay saûn phaåm ñaëc bieät naøo ñoù bôûi vì noù khoâng coù kinh nghieäm ñeå laøm ñieàu ñoù moät caùch coù hieäu quaû, do ñoù noù seõ tieán haønh goïi thaàu töø nhöõng nhaø saûn xuaát beân ngoaøi, coâng ty seõ chaáp nhaän boû ra theâm moät soá phí toån ñeå khen thöôûng cho nhöõng nhaø thaàu naøo cung caáp saûn phaåm toát nhaát theo nhöõng ñieàu khoaûn ñaõ ñònh tröôùc (giaù caû, chaát löôïng, giao haøng ñuùng thôøi gian…). Qua quaù trình hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø thaàu naày, MNC seõ xaùc ñònh ñöôïc ñaâu laø nhaø thaàu toát nhaát, vaø noù seõ choïn nhaø thaàu naày nhö laø nhaø cung öùng laâu daøi cho noù.

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

II.2/ Hoaït ñoäng saûn xuaát haøng hoùa Trong hoaït ñoäng saûn xuaát haøng hoùa, caùc MNC phaûi chuù troïng ñeán caùc khía caïnh quan troïng nhö: vaán ñeà chi phí, chaát löôïng, vaø hieäu quaû cuûa heä thoáng saûn xuaát. II.2.1/ Vaán ñeà phí toån: Kieåm soaùt vaø haï thaáp phí toån ñöôïc xem laø moät lôïi theá caïnh tranh, vaø ñeå laøm ñöôïc ñieàu naày, caùc coâng ty ña quoác gia coù nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau. •

Caùch thöùc phoå bieán ñaàu tieân ñoù laø vieäc gia taêng hieäu quaû cuûa quy trình coâng ngheä. Vieäc naày coù theå ñaït ñöôïc thoâng qua vieäc trang bò nhöõng thieát bò, coâng ngheä môùi. Maëc duø vieäc mua saém nhöõng thieát bò naày ñoøi hoûi moät chi phí cao nhöng ñoù laø moät caùch toát nhaát ñeå gia taêng naêng suaát, laøm giaûm chi phí, vaø nhö vaäy seõ taïo ñöôïc lôïi theá caïnh tranh. Ñaây chính laø phöông thöùc tieáp caän cuûa Usinor-Sacilor, moät coâng ty saûn xuaát theùp thuoäc sôû höõu cuûa nhaø nöôùc Phaùp, hieän ñang ñoùng moät vai troø chi phoái lôùn treân thò tröôøng theùp theá giôùi. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, coâng ty naày ñaõ mua nhieàu cô sôû saûn xuaát taïi Ñöùc vaø Hoa Kyø, ñoàng thôøi noù coøn ñaàu tö treân 16 tyû USD cho vieäc xaây döïng nhöõng loø luyeän kim vaø nhöõng nhaø maùy caùn theùp ñieàu khieån töï ñoäng baèng computer. Vôùi söï ñaàu tö maïnh vaøo coâng ngheä, coâng ty ñaõ coù moät cô sôû vaät chaát lôùn ñöùng haøng thöù nhì treân theá giôùi vaø noù ñang trieån khai nhöõng lôïi theá naày. Taïi Hoa Kyø chi nhaùnh cuûa coâng ty ñaõ coù moät lôïi theá caïnh tranh maïnh meõ trong vieäc giaønh laáy moät thò phaàn ñaùng keå treân thò tröôøng theùp duøng cho coâng nghieäp oâ toâ. Taïi Chaâu Aâu, Usinor-Sacilor ñaõ daån ñaàu trong vieäc thieát laäp moät moái lieân heä vôùi Peugeot vaø Renault vaø noù ñaõ giaønh laáy hôïp ñoàng cung caáp loaïi theùp taám choáng aên moøn cho nhaø maùy cuûa Nissan taïi Anh.

•

Caùch tieáp caän thöù hai ñeå giaûm phí toån ñoù laø vieäc khai thaùc vaø söû duïng nguoàn nhaân coâng reõ tieàn. Ñaây laø caùch thöùc maø caùc coâng ty Hoa Kyø ñaõ thöïc hieän baèng caùch ñaàu tö vaøo caùc khu coâng nghieäp taäp trung taïi bieân giôùi cuûa Hoa Kyø vaø Mehico, hình thöùc naày ñöôïc goïi laø Maquiladora. Taïi caùc khu coâng nghieäp naày, giaù nhaân coâng thì thaáp hôn so vôùi giaù nhaân coâng ôû caùc vuøng khaùc khoaûng 20%. Hôn theá nöûa, caùc khu vöïc naày coøn laø khu vöïc töï do maäu dòch, do ñoù chính phuû Hoa Kyø chæ ñaùnh thueá nhaäp khaåu vaøo phaàn giaù trò gia taêng ñöôïc taïo ra taïi Mehico, do ñoù chi phí löông nhaân coâng thaáp taïi Mehico coøn goùp phaàn laøm thaáp ñi phaàn thueá nhaäp khaåu.

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

•

Caùch tieáp caän thöù ba laø vieäc ñeà xuaát moät phöông phaùp môùi ñeå caét giaûm chi phí. Ví duï, taïi Hoa Kyø ngöôøi ta thöôøng xaùc ñònh giaù baùn sau khi saûn phaåm môùi ñaõ ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån. Neáu giaù caû ñoù ñöôïc ñaùnh giaù laø quaù cao thì saûn phaåm ñoù seõ ñöa trôû veà boä phaän thieát keá ñeå nghieân cöùu ñieàu chænh trôû laïi hoaëc laø coâng ty seõ giaûm giaù baùn, chaáp nhaän möùc lôïi nhuaän thaáp. Ngöôïc laïi, caùc coâng ty Nhaät Baûn coù moät caùch tieáp caän hoaøn toøan khaùc. Caùc coâng ty Nhaät Baûn seõ xaùc ñònh chi phí muïc tieâu tröôùc khi thieát keá saûn phaåm, thieát keá kyû thuaät vaø ñaët giaù nhaäp löôïng ñaàu vaøo. Do ñoù nhieäm vuï cuûa caùc boä phaän ñoù laø phaûi tieán haønh coâng vieäc sao cho ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu veà giaù caû ñònh tröôùc. Hai phöông phaùp naày ñöôïc theå hieän qua quy trình sau: USA

JAPAN

1.Nghieân cöùu thò tröôøng

1.Nghieân cöùu thò tröôøng

2. Xaùc ñònh ñaëc tröng

2. Xaùc ñònh ñaëc tröng

3. Thieát keá saûn phaåm

3. Giaù baùn vaø lôïi 4. Chi phí muïc tieâu 4.Thieát keá kyû thuaät 5.Thieát keá : saûn phaåm, kyû thuaät, vaø ñònh giaù nhaäp löôïng ñaàu vaøo

4.Thieát keá kyû thuaät 5.Ñònh giaù ñaàu vaøo

•

Nguyeãn Huøng Phong

6. Xaùc ñònh chi phí, neáu quaù cao seû quay trôû laïi khaâu thieát keá

6. Xaùc ñònh phí toån muïc tieâu cho moïi boä phaän

8. soaùt ñònh kyø 7. Kieåm Saûn xuaát ñeå giaûm chi phí saûn xuaát

8. soaùt lieân tuïc 7. Kieåm Saûn xuaát ñeå giaûm chi phí saûn xuaát

Caùch tieáp caän thöù tö ñoù laø vieäc xem xeùt phí toån treân cô sôû caû moät danh muïc haøng hoùa chöù khoâng chæ ñôn thuaàn döïa treân phí toån cho töøng loaïi saûn phaåm. Chi nhaùnh CocaCola ôû Nhaät baûn ñaõ thöïc hieän caùch tieáp caän naày. Thay vì ñaùnh giaù chi phí phaùt sinh khi phaùt trieån moät loaïi thöùc uoáng môùi, chi nhaùnh naày seõ xem xeùt chi phí vaø doanh thu cho toaøn boä caùc loaïi nöôùc giaûi khaùt. Haøng naêm, chi nhaùnh naày giôùi thieäu vaø ñöa ra thò tröôøng treân 1.000 loaïi nöôùc giaûi khaùt coù ga, nöôùc traùi caây, caø pheâ laïnh; trong soá ñoù coù 90 % saûn phaåm khoâng ñaït yeâu caàu veà doanh

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

soá, lôïi nhuaän nhöng ñieàu naày khoâng ngaên caûn chi nhaùnh giôùi thieäu bình quaân 1 loaïi saûn phaåm môùi moãi thaùng. Tuy chieán löôïc naày khoâng ñaït keát quaû toát veà lôïi nhuaän nhöng theo quan ñieåm caïnh tranh thì noù buoäc loøng phaûi theo ñuoåi do caùc ñoái thuû caïnh tranh vôùi noù lieân tuïc ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng. II.2.2/ Vaán ñeà kieåm soaùt chaát löôïng Trong khoaûng hai thaäp kyû gaàn ñaây, chaát löôïng saûn phaåm laø moät nhaân toá quan troïng quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa caùc doanh nghieäp. Nhaân toá naày quan troïng ñeán noåi nhieàu nhaø quaûn trò phaûi coá gaéng laøm ra saûn phaåm ngaøy caøng gaàn hôn möùc hoaøn haûo. Vôùi quan ñieåm naày, caùc coâng ty saûn xuaát xe hôi cuûa Nhaät baûn ñaõ thöïc hieän caùc chöông trình caûi tieán chaát löôïng khoâng ngöøng (phöông phaùp Kaizen) vaø nhôø vaøo ñoù caùc coâng ty naày ñaõ giaønh ñöôïc moät thò phaàn ñaùng keå trong thò tröôøng xe hôi. Moät trong nhöõng nhaø saûn xuaát xe hôi noåi baäc trong vieäc thöïc hieän phöông phaùp naày chính laø Toyota. Coâng ty naày ñaõ khoâng ngöøng tìm caùch giaûm thaáp phí toån vaø caûi tieán keát quaû thöïc hieän coâng vieäc. Caùc giaûi phaùp ñeå ñaït muïc tieâu naày chính laø vieäc taêng cöôøng hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø phaùt trieån, thöïc hieän vieäc thieát keá saûn phaåm, kyû thuaät, vaø coâng ngheä moät caùch tæ mó nhaèm ñaûm baûo söï thích öùng giöûa caùc boä phaän cuõng nhö taêng ñoä beàn cuûa chuùng. Qua kinh nghieäm thaønh coâng cuûa Toyota, caùc nhaø saûn xuaát xe hôi cuûa Hoa Kyø , ñaëc bieät laø Ford, cuõng ñaõ thaønh coâng trong vieäc caûi tieán chaát löôïng saûn phaåm vaø taïo ñöôïc moät söï taêng tröôûng veà thò phaàn cho mình. Caùc nhaø saûn xuaát xe hôi Chaâu Aâu giôø ñaây cuõng phaûi taêng cöôøng chuù troïng ñeán khaâu chaát löôïng nhieàu hôn nöûa vì hoï ñaõ nhaän thöùc raèng Nhaät Baûn ñaõ vaø ñang laø moät ñoái thuû raát maïnh treân thò tröôøng cuûa hoï. Moät soá caùc coâng ty ít noåi tieáng hôn cuõng ñaõ taïo ñöôïc nhöõng thaønh coâng nhôø chuù yù ñeán vieäc caûi tieán chaát löôïng khoâng ngöøng nhö: Stanley Works, WD-40, vaø A.T.Cross. Coâng ty Stanley Works ñaõ saûn xuaát caùc loaïi thöôùc daây ño löôøng taïi Chaâu AÙ vaø sau khi ñöôïc kieåm nghieäm ñoä chính xaùc baèng caùc thieát bò laser, saûn phaåm naày ñaõ ñöôïc baùn taïi caùc tieåu bang New Britain, Connecticut, vaø sau ñoù ñöôïc baùn roäng raõi taïi nhieàu nôi treân theá giôùi. Stanley Works cuõng phaùt trieån haøng loaït caùc saûn phaåm coù chaát löôïng cao töø nhöõng loaïi cöa hai löôûi cho thò tröôøng Chaâu AÙ cho ñeán caùc loaïi buùa khoâng coù moùc cong ñeå nhoå ñinh taïi thò tröôøng cuûa moät soá nöôùc Chaâu Aâu (voán coù thoùi quen duøng kìm ñeå nhoå ñinh).

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Coâng ty WD-40, taïi San Diego chæ saûn xuaát duy nhaát moät loaïi saûn phaåm: WD-40 laø moät chaát boâi trôn cho heä thoáng ñöôøng oáng daån nöôùc, noù choáng ñöôïc söï ræ seùt cuûa ñöôøng oáng, loaïi naày coøn ñöôïc söû duïng ñeå taåy röûa caùc veát baån treân thaûm loùt saøn. Ngoaøi ra coâng ty naày coøn cung caáp haøng loaïi caùc dòch vuï khaùc coù lieân quan ñeán nhaø ôû. Caùc thôï cô khí xe hôi cuõng söû duïng loaïi hoùa chaát naày ñeå huùt aåm trong boä cheá hoøa khí, laøm loûng caùc van ñoùng chaët do ræ seùt. Ngaøy nay caùc loaïi bình xòt maøu xanh vaø vaøng chöùa chaát WD-40 ñaõ ñöôïc baùn roäng raûi ôû baát kyø moät cöûa hieäu naøo taïi Hoa Kyø vaø nhieàu nôi treân theá giôùi, vaø noù ñaõ taïo ra moät nhoùm khaùch haøng trung thaønh raát lôùn. Coâng ty A.T. Cross, ra ñôøi vaø hoaït ñoäng taïi Rhode Island treân 150 naêm, laø moät nhaø saûn xuaát caùc loaïi vieát maùy vaø vieát chì. Caùc saûn phaåm naày ñeàu ñöôïc laép raùp baèng tay vaø moãi coâng nhaân ñeàu laø moät ngöôøi kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm. Hoï kieåm tra söùc chòu ñöïng cuûa nhöûng raûnh kim loaïi coù kích thöôùc voâ cuøng nhoû (1/10.000 inch – moãi inch khoaûng 2.54 cm), hoï coù theå phaùt hieän nhöõng veát xöôùc voâ cuøng nhoû, hoaëc söï ngheõn möïc raát nhoû taïi ñaàu bi cuûa caây vieát. Chaát löôïng vieát cuûa A.T.Cross thì raát toát ñeán noåi baát keå saûn phaåm ñaõ heát thôøi gian baûo haønh thì chæ coù moät tyû leä nhoû hôn 2% vieát bò hoûng phaûi ñöa trôû laïi cöûa haøng ñeå nhôø nhaø saûn xuaát söûa chöûa. Ngaøy nay loaïi vieát naày laø moät trong nhöõng loaïi saûn phaåm coù nguoàn goác Hoa Kyø ñöôïc söû duïng laø quaø taëng taïi Nhaät Baûn. II.2.3/ Vaán ñeà hoaøn thieän heä thoáng saûn xuaát Heä thoáng saûn xuaát bao goàm toaøn boä caùc hoaït ñoäng ñöôïc thieát keá nhaèm saùng taïo ra giaù trò gia taêng. Heä thoáng saûn xuaát ñoái vôùi caùc ñôn vò saûn xuaát ra saûn phaåm hay dòch vuï bao goàm caùc hoaït ñoäng: löïa choïn nôi phaân boá ñôn vò saûn xuaát, boá trí maët baèng, vaø quaûn lyù vaät tö. •

Löïa choïn nôi phaân boá ñôn vò saûn xuaát: Löïa choïn nôi phaân boá ñôn vò saûn xuaát laø moät vieäc raát quan troïng vì noù coù taùc ñoäng raát maïnh ñeán chi phí saûn xuaát vaø phaân phoái saûn phaåm. Nhieàu coâng ty ña quoác gia ñaõ nhaän thaáy raèng chính saùch mieån giaûm thueá hay caùc ñònh cheá taøi chính öu ñaûi khaùc laø nhöõng coâng cuï maø caùc quoác gia thöôøng duøng ñeå thu huùt voán ñaàu tö cuûa cac coâng ty ña quoác gia. Tuy nhieân beân caïnh nhöõng nhaân toá ñoù, caùc coâng ty ña quoác gia coøn xem xeùt caùc nhaân toá khaùc nhö söï saún coù

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

vaø chi phí cuûa vieäc söû duïng caùc yeáu toá nhö lao ñoäng, nguyeân vaät lieäu, nöôùc, naêng löôïng, vaø heä thoáng vaän taûi, phöông tieän thoâng tin lieân laïc. Tuy nhieân, nhieàu coâng ty khaùc thöôøng boá trí ñôn vò saûn xuaát cuûa mình gaàn vôùi ngöôøi tieâu duøng (ví duï nhö tröôøng hôïp cuûa Ford, moät coâng ty ñaõ xaâu döïng moät maïng löôùi saûn xuaát taïi Chaâu AÂu). Vieäc löïa choïn nôi phaân boá laø moät vaán ñeà raát quan troïng vôùi caùc ñôn vò cung öùng dòch vuï vì hoï luoân caàn coù moái quan heä tröïc dieän vôùi khaùch haøng cuûa mình. Caùc lónh vöïc nhö haøng khoâng, khaùch saïn, keá toùan, luaät phaùp, tö vaán quaûn trò.. laø nhöõng lónh vöïc dòch vuï maø vieäc phaân boá ñòa lyù phaûi gaàn vôùi khaùch haøng cuûa mình. •

Boá trí maët baèng: Laø moät hoïat ñoäng quan troïng vì noù taùc ñoäng ñeán vaán ñeà hieäu quaû trong saûn xuaát. Trong moät soá ngaønh nhö saûn xuaát oâ toâ, ngöôøi ta thöôøng boá trí saûn xuaát theo hình thöùc daây chuyeàn; theo caùch naày, ngöôøi coâng nhaân thì coá ñònh taïi nôi laøm vieäc cuûa hoï coøn ñoái töôïng cheá bieán thì dòch chuyeån treân daây chuyeàn. Qua quùa trình ñoù, hoï tieán haønh laép raùp caùc chi tieát caàn thieát nhö radio, heä thoáng laøm laïnh, heä thoáng trang trí beân trong, . . . Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôïp, ngöôøi ta khoâng aùp duïng heä thoáng daây chuyeàn ví duï nhö tröôøng hôïp cuûa Volvo, ngöôøi lao ñoäng ñöôïc phaân chia thaønh nhöõng nhoùm nhoû, vaø moåi nhoùm seõ thöïc hieän vieäc laép raùp toøan boä moät chieác xe hôi. Trong moät soá ngaønh coâng nghieäp khaùc, ngöôøi ta thöôøng boá trí daây chuyeàn hay maët baèng theo hình chöû U, vì hoï cho raèng ñaây laø caùch boá trí coù hieäu quaû nhaát. Theo caùch naày moåi ngöôøi coù theå phuïc vuï hay trong coi taïi nhieàu nôi laøm vieäc, vieäc vaän chuyeån nguyeân lieäu seõ nhanh hôn, vaø saûn phaåm hoûng coù theå ñöôïc phaùt hieän ngay vaø chuyeån veà nôi gaây ra loåi ñeå söûa chöûa kòp thôøi.

•

Hoïat ñoäng quaûn lyù vaät tö: Bao goàm taát caû caùc hoïat ñoäng nhaèm traû lôûi caùc caâu hoûi nhö:khi naøo thì mua vaät tö? Mua ôû ñaâu? Mua bao nhieâu?. Vieäc giaûi quyeát thoûa ñaùng caù caâu hoûi naày seõ gíup cho ñôn vò naâng cao ñöôïc hieäu quaû cuûa hoïat ñoäng saûn xuaát cuûa ñôn vò. Caùc caâu hoûi naày ñöôïc giaûi quyeát moät phaàn trong vieäc quaûn lyù toàn kho, moät boä phaän khaùc ñöôïc giaûi quyeát khi thöïc hieän coâng vieäc boá trí maët baèng vaø tieán haønh vaän haønh quy trình coâng ngheä saûn xuaát.

II.2.4/ Quaûn trò toàn kho

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, hoïat ñoäng quaûn trò toàn kho ñöôïc caùc quaûn trò gia chuù yù raát nhieàu bôûi vì chieân löôïc toàn kho maø thích hôïp thì noù ñaõ ñaûm baûm cho coâng ty coù moät lôïi theá veà phöông dieän giaù phí. Moät trong nhöõng khaùi nieäm phoå bieán trong hoïat ñoäng quaûn trò toàn kho hieän nay ñoù laø khaùi nieäm “toàn kho ñuùng thôøi ñieåm” (JIT). Theo caùch hieåu troïn veïn nhaát cuûa töø naày ñoù laø caùc loaïi vaät tö, chi tieát chæ ñöôïc chuyeån ñeán nôi laøm vieäc, phaân xöôûng, hay nhaø maùy chæ khi naøo nôi naày caàn, do ñoù khoâng caàn phaûi ñaët vaán ñeà döï tröû vaät tö. Khaùi nieäm JIT ñaõ ñöôïc nhieàu coâng ty ña quoác gia söû duïng roäng raûi treân theá giôùi. Tuy nhieân, möùc ñoä aùp duïng noù thì khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo loaïi saûn phaåm vaø chieán löôïc saûn xuaát maø coâng ty ñang theo ñuoåi. Ví duï ba coâng ty xe hôi haøng ñaàu cuûa Hoa Kyø thöïc hieän chieán löôïc JIT chæ nhaèm toái thieåu hoùa löôïng toàn kho. Trong khi ñoù taïi Nhaät Baûn, coâng ty Toyota vaän duïng chieán löôïc naày moät caùch troïn veïn gioáng nhö caùch thöùc cung öùng vaø döï tröû veù trong ngaønh haøng khoâng: Nguoàn cung öùng seõ ñaùp öùng tröïc tieáp nhu caàu. Caùc nhaø phaân phoái xe hôi seõ ñaët haøng tröïc tieáp töø nhaø maùy, vaø ngöôøi tieâu duøng seõ nhaän xe hôi trong phaïm vi töø 7 ñeán 10 ngaøy. Vieäc aùp duïng chieán löôïc JIT cuõng gaëp nhieàu trôû ngaïi. Moät trôû ngaïi chính ñoù laø chieân löôïc naày phuï thuoäc raát lôùn vaøo chaát löôïng vaø ñoä tin caäy cuûa nhaø cung öùng. Taïi Nhaät Baûn, caùc coâng ty ña quoác gia thöôøng coù voán coå phaàn ôû caùc coâng ty cung öùng caùc boä phaän chi tieát, do ñoù caùc coâng ty naày luoân coá gaéng baèng moïi caùch ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa coâng ty ña quoác gia ñoù. Tuy nhieân, taïi Chaâu Aâu; hoï chæ ñoùng vai troø laø moät ngöôøi cung caáp theo hôïp ñoàng, moái quan heä khoâng ñöôïc chaët cheû vaø maät thieát, vì vaäy tình traïng treå heïn hay chaát löôïng keùm coù theå xaåy ra. Ñoù chính laø lyù do khieán Toyota beân caïnh vieäc ñaët haøng caùc chi tieát töø nhöõng nhaø cung öùng Hoa Kyø thì hoï vaãn duy trì caùc nhaø cung öùng Nhaät Baûn coù quan heä coå phaàn vôùi noù. Moät trôû ngaïi thöù hai ñoù laø vieäc khaùi nieäm JIT naày tuy ñöôïc aùp duïng deå daøng cho caùc quy trình laép raùp nhöng laïi khoù aùp duïng cho vieäc saûn xuaát hoaøn toaøn moät saûn phaåm. Nhieàu coâng ty vaãn tieáp tuïc saûn xuaát xong saûn phaåm sau ñoù ñöa haøng ñeán cho nhaø phaân phoái ñeå hoï baùn chöù khoâng thöïc hieän theo caùch tieáp caän cuûa Toyota laø vieäc xuaát phaùt töø nhu caàu ñôn haøng ñeå saûn xuaát. Moät khoù khaên nöûa trong vieäc aùp duïng chieán löôïc naày ñoù laø JIT leä thuoäc raát nhieàu vaøo ñoäi nguõ coâng nhaân vaø

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

nhaø cung caáp. Neáu hoïat ñoäng cuûa nhaân coâng chaäm treå thì nguyeân lieäu, chi tieát vaãn phaûi naèm chôø taïi nôi laøm vieäc; hoaëc neáu nhaø cung caáp chaäm treå thì coâng nhaân laïi phaûi chôø vieäc. II.2.5/ Phaùt trieån moät heä thoáng höôùng veà dòch vuï Trong vieäc cung caáp caùc saûn phaåm cho khaùch haøng, ngöôøi ta nhaän thaáy raèng nhieàu loïai saûn phaåm chæ coù theå baùn chaïy neáu nhaø saûn xuaát phaûi cung caáp moät dòch vuï keøm theo. Thaät vaäy, nhieàu ngöôøi seõ khoâng bao giôø mua xe hôi hoaëc thieát bò ñieän gia duïng trong gia ñình neáu nhö khoâng coù caùc dòch vuï baûo haønh vaø söûa chöûa caùc saûn phaåm naày ñi keøm theo. Vieäc cung öùng caùc dòch vuï caøng quan troïng hôn nöûa khi khaùch haøng muoán löïa choïn ngaân haøng, ñaïi lyù baûo hieåm, luaät sö, hoaëc baùc só. Trong lónh naày, caùc coâng ty ña quoác gia phaûi giaûi quyeát cho ñöôïc caùc vaán ñeà sau: (i) Phaûi xaùc ñònh chieán löôïc cuûa mình seõ höôùng veà dòch vuï, saûn phaåm, hay keát hôïp caû hai; (ii) Xaùc ñònh möùc ñoä caàn thieát cuûa caùc loïai dòch vuï maø mình seõ cung caáp. (1) Xaùc ñònh möùc ñoä caân baèng giöûa saûn phaåm vaø dòch vuï: Moät soá loïai saûn phaåm coù tính ñònh höôùng veà dòch vuï raát maïnh, ñieàu ñoù coù nghóa laø neáu khoâng coù dòch vuï thì chuùng ta khoâng theå naøo baùn ñöôïc noù; trong khi ñoù moät soá loïai saûn phaåm coù tính ñònh höôùng veà dòch vuï ít hôn. Bieåu minh hoïa döôùi ñaây cho chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc caùc loaïi saûn phaåm naày. Maëc duø caùch saép xeáp trong baûn phaân loaïi naày chæ coù tính chaát cho chuùng ta tham khaûo moät caùch töông ñoái, nhöng noù cuõng cho pheùp chuùng ta coù moät keát luaän chaéc chaén raèng moät soá coâng ty ña quoác gia caàn phaûi taäp trung maïnh vaøo ñònh höôùng theo saûn phaåm trong khi moät soá khaùc thì seõ ñaït ñöôïc nhieàu lôïi ích khi ñònh höôùng vaøo dòch vuï . Trong khi ñoù ôû moät soá ngaønh thì nhaø saûn xuaát phaûi giaûi quyeát haøi hoøa hay caân baèng caû hai, vaø moät ví duï toát nhaát cuûa tröôøng hôïp naày laø trong ngaønh saûn xuaát maùy bay. Thaät vaäy, LOT laø coâng ty haøng khoâng quoác gia cuûa Ba lan (Poland), coâng ty naày ñang sôû höõu khoûang 30 maùy bay phaûn löïc vaøo naêm 1991, caùc maùy bay naày bao goàm hai loaïi: Tupolev vaø Ilyushin (TU vaø IL), laø nhöõng loaïi caàn thieát phaûi cung caáp moät dòch vuï thöôøng xuyeân do chaát löôïng cuûa saûn phaåm khoâng cao vaø thöôøng coù nhöõng truïc traëc xaåy ra töø heä thoáng ñieän cho ñeán heä thoáng thuûy löïc. Hôn theá nöûa möùc tieâu thuï nhieân lieäu cuûa caùc loaïi m1y bay naày tì khoâng coù tính hieäu quaû neáu so saùnh vôùi caùc maùy bay do Boeing saûn xuaát. Do ñoù ñeå cho LOT coù theå tieán haønh caùc hoaït ñoäng cuûa mình, noù caàn phaûi

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

coù moät söï ñaàu tö raát lôùn, vaø noù phaûi thoûa thuaän vôùi caùc nhaø saûn xuaát maùy bay naày trong vieäc cung caáp caùc dòch vuï caàn thieát. Ñònh höôùng veà saûn phaåm 1. Saûn phaåm trong noâng nghieäp 2. Xaây döïng nhaø cöûa 3. Saûn xuaát oâ toâ

Caân baèng caû hai

Ñònh höôùng veà dòch vuï 1. Saûn xuaát maùy 1. Caùc cô quan bay quaûng caùo 2. Thöùc aên nhanh 2. Saân khaáu 3. Maïng Tivi

3. Giaûng daïy

Trong moät soá lónh vöïc khaùc, moät soá saûn phaåm ñöôïc taïo ra laïi ñoøi hoûi ít dòch vuï hôn möùc noù caàn thieát. Moät ví duï toát nhaát laø caùc loïai maùy photocopy. Caùc nhaø saûn xuaát loaïi maùy naày ñaõ caûi tieán chaát löôïng saûn phaåm cuûa mình ñeán moät möùc ñoä ngaøy caøng hoaøn haûo hôn cho neân ngaøy nay quyeát ñònh mua haøng cuûa khaùch haøng haàu nhö chæ döïa vaøo giaù caû. Ñieàu naày ñaõ daån ñeán dòch vuï khoâng coøn laø moät yeáu toá qua troïng nöûa bôûi chaát löôïng saûn phaåm cuûa caùc nhaø saûn xuaát gaàn nhö laø ngang nhau. Söï nhaän thöùc vaán ñeà saûn phaåm cuûa mình baùn ra phaûi döïa treân yeáu toá naøo: saûn phaåm hay dòch vuï, hoaëc phaûi keát hôïp caû hai laø moät vaán ñeà quan troïng quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa moät coâng ty ña quoác gia bôûi vì moät nhaän ñònh sai laàm seõ daån ñeán moät söï thaát baïi trong vieäc giöõ vöõng uy tín saûn phaåm hay teân tuoåi cuûa coâng ty. (2) Cung caáp ñuùng möùc ñoä veà dòch vuï: Moãi khi coâng ty quyeát ñònh moät möùc ñoä caân ñoái thích hôïp giöõa ñònh höôùng theo dòch vuï vaø saûn phaåm, noù caàn phaûi ñaùnh giaù xem loaïi dòch vuï thieát yeáu naøo caàn phaûi duy trì, vaø möùc ñoä cuûa caùc dòch vuï ñoù phaûi nhö theá naøo. Ñieàu naày raát quan troïng vì nhieàu coâng ty qua kinh nghieäm thöïc teá cuûa mình ñaõ nhaän ra raèng chieán löôïc maø mình söû duïng raát coù hieäu quaû trong nöôùc nhöng laïi khoâng coù taùc duïng toát taïi thò tröôøng nöôùc ngoaøi.Moät ví duï toát nhaát coù lieân quan ñeán vaán ñeà naày chính laø caùch tieáp caän cuûa ngöôøi Nhaät trong vieäc cung caáp caùc dòch vuï baùn leõ. Khoái löôïng caùc dòc vuï cung caáp taïi Nhaät baûn ñaõ laøm cho nhieàu ngöôøi phöông Taây phaûi kinh ngaïc. Ví duï caùc coâng ty baùn leõ xe hôi chòu traùch nhieäm veà vieäc ñöa caùc xe bò hoûng hoùc cuûa khaùch haøng ñeán nôi söûa chöûa vaø sau ñoù hoaøn traû cho ngöôøi chuû, hoï cuõng tieán haønh vieäc baùn xe qua ñieän thoaïi. Taïi caùc cöûa haøng, caùc nhaø quan saùt phöông Taây cuõng thöôøng xuyeân nhaän thaáy raèng keå caû caùc quaûn

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

trò gia cao caáp vaø nhaân vieân thöôøng tieáp xuùc vaø cuùi ñaàu chaøo ngöôøi khaùch haøng ñaàu tieân vaøo cöûa hieäu. Caùc ngaân haøng Nhaät Baûn cuõng thöôøng giuùp khaùch haøng trong vieäc mua vaø baùn nhaø, tìm nhaø phaân phoái cho caùc nhaø buoân, tö vaán cho khaùch haøng trong caùc nghóa vuï veà thueá. Trong khi nhöõng dòch vuï naày ñaõ laøm cho ngöôøi Nhaät Baûn raát haøi loøng taïi thò tröôøng cuûa mình thì nhöõng nghieân cöùu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ chæ ra raèng chuùng coù raát ít giaù trò taïi caùc thò tröôøng khaùc. Ví duï, caùc ngaân haøng cuûa Nhaät Baûn taïi thò tröôøng Hoa Kyø ñaõ khaùm phaù ra raèng khaùch haøng Hoa Kyø chæ caàn moät löôïng giôùi haïn caùc dòch vuï coù chaát löôïng, hoï thích so saùnh giöõa soá löôïng dòch vuï vaø tính hieäu qua. Hay noùi caùch khaùc hoï so saùnh giöõa soá löôïng dòch vuï maø hoï nhaän vôùi caùi giaù maø hoï phaûi traû. Töø nghieân cöùu naày, caùc ngaân haøng Nhaät Baûn chæ cung caáp cuøng loïai dòch vuï vaø ôû moät möùc ñoä nhö caùc ngaân haøng Hoa Kyø cung caáp cho ngöôøi tieâu duøng Myõ. III. Toå chöùc hoïat doäng haäu caàn quoác teá Toå chöùc hoaït ñoäng haäu caàn quoác teá bao goàm vieäc thieát keá vaø quaûn trò heä thoáng kieåm soaùt vaät lieäu vaø saûn phaåm keå caû beân trong vaø beân ngoaøi coâng ty. Phaïm vi cuûa quaù trình quaûn trò hoaït ñoäng haäu caàn quoác teá bao goàm vieäc quaûn trò caùc doøng vaät lieäu, doøng dòch chuyeån cuûa chi tieát, saûn phaåm dôû dang, baùn thaønh phaåm, doøng dòch chuyeån cuûa thaønh phaåm töø nhaø maùy cho ñeán ngöôøi baùn buoân, baùn leõ, hoaëc ñeán tay ngöôøi tieâu duøng. Lónh vöïc haäu caàn quoác teá voâ cuøng qua troïng vì phí toån trong hoïat ñoäng naày thì chieám moät tyû troïng ñaùng keå trong toång phí toån taïo ra saûn phaåm. III.1/ Hoaït ñoäng vaän chuyeån Trong lónh vöïc vaän chuyeån quoác teá, chuùng ta taäp trung vaøo nghieân cöùu hai phöông thöùc vaän chuyeån chuû yeáu : ñöôøng haøng khoâng, vaø ñöôøng bieån. Caùc phöông tieän vaän chuyeån khaùc nhö ñöôøng saét, ñöôøng oáng, oâ toâ maëc duø raát quan troïng trong moät soá khu vöïc nhö tröôøng hôïp cuûa EC nhöng noù khoâng phaûi laø moät phöông tieän phoå bieán ñeå di chuyeån haøng hoùa töø nhaø maùy ñeán nôi tieâu thuï cuoái cuøng. Hôn theá nöûa, vieäc söû duïng caùc phöông tieän naày leä thuoäc vaøo heä thoáng cô sôû vaät chaát cuûa quoác gia nhö laø söï roäng khaép cuûa noù vaø chaát löôïng vaø moät söï thaät hieån nhieân laø taïi nhieàu quoác gia ñang phaùt trieån söï yeáu keùm veà caû hai maët naày laø phoå bieán.

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

III.1.1/ Vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån: Caùc coâng ty quoác teá coù theå löïa choïn caùc phöông tieân vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán vieäc löïa choïn naày maø chuùng ta seõ xeùt sau. Coù ba phöông tieän vaän chuyeån phoå bieán nhaát laø : Taøu bieån vaän chuyeån coâng ten nô (container) thoâng thöôøng, taøu vaän chuyeån haøng hoùa (cargo vessel), vaø taøu vaän chuyeån haøng hoùa daïng RORO (roll-on-roll-off). Taøu vaän chuyeån container ñöôïc söû duïng ñeå vaän chuyeån caùc container ñaõ coù caùc quy caùch tieâu chuaån hoùa quoác teá ñeå deå daøng trong vieäc boác dôõ leân, xuoáng. Vôùi phöông thöùc naày, chuùng ta khoâng caàn ñoùng goùi laïi haøng hoùa beân trong. Taøu vaän chuyeån haøng hoùa ñöôïc söû duïng trong vieäc vaän chuyeån caùc loaïi haøng coù kích thöôùc vöôït möùc tieâu chuaån quy ñònh cuûa caùc container, hoaëc caùc haøng hoùa khoâng thuoäc loaïi thoâng thöôøng. Rieâng loïai taøu RORO laø loaïi taøu bieån duøng vaän chuyeån nhöõng loaïi coù chöùa haøng hoùa, caùc xe taûi naày chaïy leân nhöõng thang daån leân taøu taïi nôi xuaát phaùt vaø sau ñoù seõ rôøi khoûi taøu taïi ñieåm ñeán cuûa haønh trình. Moät loaïi phöông tieän vaän taûi töông töï nhö RORO ñoù laø loaïi taøu LASH (lighter aboard ship). Theo caùch vaän chuyeån naày thì caùc xaø lan seõ ñöôïc ñöa leân taøu vaø seõ haï thuûy taïi ñieåm ñeán. Moät khoù khaên chuû yeáu trong vieäc trieån khai phöông thöùc vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån ñoù laø tình traïng moät soá quoác gia thieáu heä thoáng caûng bieån, hoaëc caùc dòch vuï cuûa heä thoáng caûng bieån quaù yeáu keùm gaây trì treä trong vieäc xeáp dôõ haøng hoùa taïi nôi ñeán vaø nôi ñi, vaø ñieàu naày roõ raøng seõ laøm giôùi haïn naêng löïc xuaát, nhaäp khaåu cuûa quoác gia naày. III.1.2/ Vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng: phaàn lôùn caùc quoác gia ñeàu coù caùc caûng haøng khoâng ñuû lôùn ñeå thöïc hieän phöông thöùc vaän chuyeån naày. Tuy nhieân trôû ngaïi cô baûn cho vieäc söû duïng phöông tieän naày chính laø vaán ñeà giaù phí cuûa noù thì khaù cao. Vì theá maëc duø lónh vöïc vaän chuyeån naày ñaõ phaùt trieån moät caùch ñaùng keå trong suoát 3 thaäp kyû vöøa qua nhöng khoái löôïng vaän chuyeån baèng phöông tieän naày chæ chieám chöa ñaày 1% toång khoái löôïng vaän chuyeån quoác teá. Phöông tieän vaän taûi naày chæ ñöôïc söû duïng phoå bieán giöûa caùc nöôùc ñaõ coâng nghieäp hoùa vaø chæ duøng vaän chuyeån nhöõng loaïi haøng hoùa coù giaù trò cao. III.1.3/ Caùc tieâu chuaån ñeå löïa choïn phöông tieän

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

Thôøi gian: Thôøi gian töø nôi khôûi haønh cho ñeán ñieåm ñeán bieán ñoäng moät caùch ñaùng keå tuøy thuoäc vaøo phöông tieän vaän chuyeån (baèng ñöôøng haøng khoâng hay ñöôøng bieån). Vì vaäy vieäc löïa choïn phöông tieän vaän chuyeån naøo seõ ñöôïc quyeát ñònh bôûi caùc nhaân toá sau ñaây: Tính chaát deå hö hoõng cuûa saûn phaåm; möùc ñoä caàn thieát cuûa vieäc boå sung nguoàn döï tröû laø khaån caáp hay bình thöôøng. Tính coù theå döï ñoaùn ñöôïc: Maëc duø hai phöông tieän vaän taûi neâu treân veà cô baûn ñeàu coù ñoä tin caäy, nhöng chuùng cuõng chòu söï taùc ñoäng thaát thöôøng cuûa thieân nhieân. Thaät vaäy, thôøi tieát xaáu seõ laøm trì hoaõn caùc chuyeán bay, heä thoáng cô sôû vaät chaát cuûa caùc caûng keùm laøm chaäm quaù trình boác dôõ…Do thôøi gian vaän chuyeån cuûa hai loaïi phöông tieän treân cheân leäch vôùi nhau quaù lôùn cho neân söï löïa choïn phöông tieän naøo laø moät vieäc töông ñoái ñôn giaûn. Neáu saûn phaåm caàn phaân phoái cho ngöôøi tieâu duøng moät caùch nhanh nhaát, chuùng ta caàn söû duïng phöông tieän vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng,coøn trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi ta coù theå söû duïng ñöôøng bieån. Chi phí: laø moät yeáu toá chuû yeáu maø ngöôøi ta caàn xem xeùt trong vieäc löïa choïn phöông tieän vaän chuyeån. Neáu yeáu toá thôøi gian laø quan troïng vaø haøng hoùa coù giaù trò lôùn thì vieäc vaän chuyeån baøng ñöôøng haøng khoâng caàn ñöôïc söû duïng. Ngöôïc laïi neáu haøng hoùa thì coàng keành, vaø chi phí vaän chuyeån baèng maùy bay tseõ chieám moät tyû trong lôùn trong giaù trò haøng hoùa thì toát nhaát ta neân söû duïng phöông tieän vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån. III.2/ Vaán ñeà ñoùng goùi: Vaán ñeà ñoùng goùi haøng hoùa coù moät vai troø quan troïng nhaèm ñaûm baûo yeâu caàu vaän chuyeån an toaøn cho ñeán khi haøng hoùa ñeán nôi tieáp nhaän cuoái cuøng. Khi haøng hoùa ñöôïc vaän chuyeån vôùi moät khoaûng caùch daøi vaø coù söï khaùc bieät raát lôùn veà khi haäu giöûa nôi gôùi ñi vaø nôi nhaän thì container phaûi coù taùc duïng ngaên chaën söï hö hoûng hay roø ræ. Haøng hoùa laø caùc loaïi hoùa chaát caàn phaûi ñöôïc nieâm phong caån thaän nhaèm chòu ñöïng ñöôïc söï taùc ñoäng trong quaù trình vaän chuyeån vaø caàn phaûi traùnh tình traïng ngaõ ñoå. Caùc loaïi maùy moùc thieát bò chaúng haïn nhö computercaàn phaûi ñoùng goùi vaø cheøn kín beân trong caùc container. Vieäc ñoùng goùi cuõng coù moät taàm quan troïng vì noù taùc ñoäng ñeán chi phí. Neáu caùc ñôn vò haøng hoùa ñöôïc ñoùng goùi trong

Quaûn trò kinh doanh quoác teá

Nguyeãn Huøng Phong

nhöõng container coù hình daùng goùc caïnh thay vì hình vuoâng thì löôïng haøng hoùa ñoùng goùi seõ ít hôn. Troïng löôïng haøng hoùa ñoùng goùi cuõng laø moät yeáu toá taùc ñoäng ñeán chi phí neáu chuû haøng löïa choïn phöông thöùc vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng. Hôn theá nöûa vieäc ñoùng goùi cuõng ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc laøm giaûm ñi phí toån boác dôõ haøng hoùa taïi nôi ñi vaø ñeán cuõng nhö trong vieäc choáng laïi tình traïng troäm caép. III.3/ Toàn tröû haøng hoùa: Trong moät soá tröôøng hôïp haøng hoùa treân ñöôøng vaän chuyeån quoác teá thöôøng phaûi ñöôïc toàn tröû tröôùc khi vaän chuyeån ñeán nôi ñeán cuoái cuøng. Taïi moät soá quoác gia caùc kho haøng toàn tröû thuoäc khu vöïc coâng thì luoân saún coù nhöng taïi moät soá quoác gia khaùc, ví duï nhö Nhaät Baûn, thì tình traïng thieáu huït kho haøng raát phoå bieán. Hôn theá nöûa, kích thöôùc kho haøng taïi caùc quoác gia thì khaùc nhau hay tình traïng töï ñoäng hoùa taïi caùc kho cuõng khoâng gioáng nhau. Do ñoù trong moät soá tröôøng hôïp, caùc coâng ty ña quoác gia phaûi quyeát ñònh ñaàu tö kho haøng hoaëc chæ vaän chuyeån haøng hoùa khi caàn thieát nhaèm giaûm thieåu chi phí ñaàu tö cho kho haøng. Taïi moät soá quoác gia, ngöôøi ta coøn toå chöùc ra nhöõng khu maäu dòch cuûa nöôùc ngoaøi, ñaây laø moät vuøng laõnh thoå maø taïi ñoù haøng hoùa ñöôïc xöû lyù, cheá bieán, vaø sau ñoù taùi xuaát sang moät quoác gia khaùc maø nhaø saûn xuaát khoâng heà phaûi ñoùng thueá nhaäp khaåu (töông töï nhö khu vöïc maäu dòch töï do). Nhöõng khu vöïc naày thöôøng ñöôïc hình thaønh taïi caùc caûng chuû yeáu (keå caû caûng haøng khoâng). Vieäc söû duïng caùc khu vöïc naày seõ giuùp cho coâng ty ña quoác gia coù moät soá thuaän lôïi nhösau: (i) Döï tröû haøng hoùa taïm thôøi ñeå chia moät löôïng haøng lôùn thaønh caùc loâ haøng côû nhoû xuaát sang caùc ñòa ñieåm tieáp nhaän khaùc; (ii) Keát hôïp nhieàu loâ haøng nhoû thaønh moät loâ haøng lôùn ñeå vaän chuyeån ñeán moät ñòa ñieåm coù yeâu caàu; (iii) Xöû lyù cheá bieán haøng hoùa ñeå laøm taêng theâm giaù trò gia taêng cho loâ haøng töø ñoù xuaát sang caùc thò tröôøng khaùc ; (iv) Laøm cho haøng hoùa ñöôïc ghi roõ saûn xuaát taïi moät ñòa phöông naøo ñoù ñeå ñöôïc höôûng quy cheá nhö loaïi haøng saûn xuaát taïi choå khi baùn taïi thò tröôøng cuûa nhöõng nöôùc coù khu vöïc maäu dòch töï do hoaëc khu vöïc maäu dòch cuûa nöôùc ngoaøi.