Cas 2

Poslediplomski studii MBA-Menaxment Ekonomski fakultet - Skopje

OSVRT KON FINANSISKITE IZVE[TAI

Prof. d-r Sa{o Arsov

Finansiski izve{tai:

   

Bilans na sostojbata Bilans na uspehot Izve{taj za gotovinskite tekovi Izve{taj za promenite na kapitalot

Odgovorete so eden zbor: [to gledate na ovie sliki?

A, {to e ova?

… prodol`enie

BILANS NA SOSTOJBA Bilansot na sostojba pretstavuva sistemati~en prikaz na sostojbata na sredstvata i izvorite na opredelen den. Toj e slika na pretprijatieto vo daden moment.

Sredstva? Toa se razli~ni materijalni i nematerijalni dobra so koi pretprijatieto ja izvr{uva svojata dejnost: zgradi, ma{ini, vozila, pari, materijali i sl. Izvori? Tie ni poka`uvaat na koi na~ini se pribrani pari~nite sredstva so koi e izvr{eno vlo`uvaweto vo ostanatite vidovi sredstva: sopstveni sredstva, akcionerski kapital, krediti i sl.

BILANS NA SOSTOJBA

Pravilo na ramnote`a: Sredstva = Obvrski + Sopstven kapital

BILANS NA SOSTOJBA – dvostrani~na forma AKTIVA (SREDSTVA)

PASIVA (IZVORI)

A.Postojani sredstva I. Nematerijalni sredstva 1.Osnova~ki izdatoci 2.Izdatoci za istra`uvawe i razvoj 3.Patenti, licenci, koncesii, gudvil II. Materijalni sredstva 1.Zemji{ta, {umi i grad. objekti 2.Postrojki i oprema 3.Alat, pogonski i kancel. inventar 4.Avansi za materijalni sredstva 5.Materijalni sredstva vo podgotovka III. Finansiski vlo`. – dolgoro~ni •Vlo`uvawa vo povrzani subjekti •Vlo`uvawa vo hartii od vrednost •Dadeni krediti, depoziti, kaucii •Otkupeni sopstveni akcii B. Tekovni (obrtni) sredstva I. Zalihi (surovini, m-li, got. p-di) II. Kratkoro~ni pobaruvawa III. Kratkoro~ni fin. vlo`uvawa IV.Pari~ni sredstva i hartii od vr.

A. Kapital i rezervi 1. Akcionerski kapital (nom. vrednost) 2. Premii na emitirani akcii 3. Revalorizaciona rezerva 4. Rezervi - Zakonski - Statutarni rezervi 5. Akumulirana dobivka 6. Prenesena zaguba (-) 7. Dobivka za finansiskata godina 8. Zaguba za finansiskata godina (-)

V. VKUPNA AKTIVA

B. Dolgoro~ni izvori 1. Dolgoro~ni krediti V. Kratkoro~ni izvori 1. 2. 3.

Obvrski kon dobavuva~ite Obvrski za plati Kratkoro~ni finansiski obvrski

G. VKUPNA PASIVA

BILANS NA SOSTOJBA KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA SOSTOJBA:  

bilansot na sostojba e stati~ki pregled bilansot na sostojba e kumulativen pregled

NEKOI NEDOSTATOCI NA BILANSOT NA SOSTOJBA:    

poziciite se iska`uvaat spored nabavnata (istoriska) vrednost saldata na nekoi smetki se baziraat vrz procenki ne se opfateni elementi koi ne mo`at da se vrednuvaat promenite vo vrednosta na parite ja iskrivuvat slikata

BILANS NA USPEHOT Bilansot na uspehot pretstavuva izve{taj za finansiskite rezultati od raboteweto na pretprijatieto {to se ostvareni vo opredelen vremenski period, obi~no, edna godina. Ramnote`a kaj bilansot na uspeh: Prihodi = Rashodi + Dobivka ili Prihodi + Zaguba = Rashodi

BILANS NA USPEHOT - sovremena forma, spored MSSPrihodi od proda`ba (neto) Tro{oci na prodadenite proizvodi Bruto mar`a

85 000 (46 000) 39 000

Rashodi za distribucijata

(2 300)

Rashodi za proda`ba i marketing

(7 000)

Rashodi za istra`uvawe i razvoj

(3 200)

Op{ti rashodi i rashodi na upravata

(14 200)

Vkupno operativni rashodi

(26 700)

Operativna dobivka

12 300

Prihodi od kamata

520

Prihodi od investicii

980

Rashodi za kamati Kursni razliki (pozitivni/negativni)

(3 600) (220)

Vonredni prihodi

200

Vonredni rashodi

(980)

Neoperativni prihodi/rashodi Dobivka pred odano~uvawe Danok na dobivka Neto dobivka

(3 100) 9 200 (3 780) 5 420

Zo{to utvrduvame nekolku vidovi finansiski rezultat?

IZRABOTKA NA FINANSISKITE IZVE[TAI

 Vreme

na izrabotka  Unificiranost  Potpisnici  Zadol`itelno objavuvawe  Me|unarodni smetkovodstveni standardi (MSS)  Me|unarodni standardi za smetkovodstveno izvestuvawe

IZVE[TAJ ZA GOTOVINSKITE TEKOVI Dali dobivkata od 1.000.000 denari zna~i deka imame 1.000.000 denari na smetkata na pretprijatieto?

Ne. Vo bilansot na uspeh primenuvame t.n. princip na vremensko razgrani~uvawe na prihodite i rashodite (accrual concept of accounting) [to zna~i toa?

IZVE[TAJ ZA GOTOVINSKITE TEKOVI Izve{tajot za gotovinski tekovi ima za cel da gi utvrdi nastanatite promeni vo gotovinskata sostojba na firmata. Vkupnite gotovinski tekovi se sostojat od:   

Gotovinski tekovi od operativni aktivnosti Gotovinski tekovi od investiciski aktivnosti Gotovinski tekovi od finansiski aktivnosti

MODIFICIRANI FINANSISKI REZULTATI



Neto-operativna dobivka po odano~uvawe (NODPO)



Sloboden gotovinski tek (SGT)

Neto-operativna dobivka po odano~uvawe (NODPO) 

NODPO ni go poka`uva iznosot na dobivkata koj kompanijata bi go ostvarila dokolku nema dolgovi i finansiski vlo`uvawa (nema prilivi i odlivi od kamati)

NODPO = Operativna dobivka h (1 – Danok na dobivka (%))

Neto-operativna dobivka po odano~uvawe (NODPO) 

Sporedba na rezultatite na kompanijata {to zela kredit vo odnos na prethodniot period Pred zadol`uvaweto

Prihodi

Po zadol`uvaweto

100.000

100.000

Rashodi

60.000

60.000

Operativna dobivka

40.000

40.000

-

5.000

40.000

35.000

Danok (10%)

4.000

3.500

Neto-dobivka

36.000

31.500

NODPO

36.000

36.000

Kamati Dobivka pred odano~uvawe

Sloboden gotovinski tek (SGT) 

SGT ni go poka`uva gotovinskiot tek {to i ostanuva na kompanijata otkako taa }e gi podmiri potrebite za investirawe

SGT = OGT – Bruto-investicii vo operativni sredstva SGT = OGT – (Neto-investicii vo operativni sredstva + Amortizacija) Operativen GT = NODPO + Amortizacija

SGT = NODPO + Amortizacija – (Neto-investicii vo operativni sredstva + Amortizacija) SGT = NODPO – Neto-investicii vo operativni sredstva

Sloboden gotovinski tek (SGT) Neto-dobivka + Kamati (1- Stapka na danok na dobivka) + Amortizacija - Bruto-investicii vo operativni sredstva Sloboden gotovinski tek