Bulletin 243

  • Uploaded by: ITZKHAK
  • 0
  • 0
  • July 2020
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View Bulletin 243 as PDF for free.

More details

  • Words: 3,429
  • Pages: 4
C”QA

www.shavei.org

Founder Chairman : Michael Freund Weekly News Bulletin for Bnei Menashe in Mizo PARASHA : VAYISHLAKH

Hqrs. : 58 King George St. Heichal, Jerusalem, Israel December, 2009/ Kislev 5770- Vol. 4 - No. 243

KHANUKAH DAN LEH HRAI

THU AWMTE

— Rav Gurion Sela

Chhunzawmna....

KHANUKAH DAN LEH HRAI — Rav Gurion Sela (P-1&3)

6. Chanukah lai chuan nipangngai a kan ei ai a tui Chaw kan ei tur ani a,Pathian fakna hla te sak a,Chanukah hun lai a thil thleng te sawi a,Pathian thu te sawi thin tur ani. LUSUN MAWHPHURHNA 7. Chanukah lai chuan nipangngai a kan ei ai a tui Chaw kan — Tzvi Khaute (P-1-2) ei tur ani a,Pathian fakna hla te sak a,Chanukah hun lai a thil thleng te sawi a,Pathian thu te sawi thin tur ani. KHUANU RUAT NATNA SNN — (p -3) 8. Chanukah Bati chhit hi kan ngaihlu in kan ngai pawimawh em em tur ani a,mi tupawh fimkhur tak a a dan hlen mi te chu Pathian in Fanau Torah thiam pe in malasawm ang tih ani. PARASHA VAYISLAKH 9. Mirethei mi tanpuina a nung ve mai mai pawh in leh a nei lo tak tak SNN — (p -1 & 2) a nih pawn in a silhfen hial pawh hralh in Chanukah Bati chhit tur chu alei tur ani. 10. Beit Kneset Gabai ten an mahni Community theuh ah te pawh mirethei te an LAWMTHU SAWINALEH NGENNA — (p -3) awm leh awmloh an vai ru anga,mi rethei an awm a nih chuan chung mirethei te chu Bati chhit tur chu an tumsak tur ani. LOCAL NEWS — (p -4) 11. Bati engzat nge Chanukah ah chuan chhit tur ? Chhungkua tin in Bati pakhat zantin chhit hi a tawk mai a, nimahsela Mitzva Tha leh zual a hlen te chuan Pakhat chu duh tawk mai lo in zantin an belh thin ani.Entirnan:Zan khat ah Bati pakhat, zanhnihna ah Bati pahnih,Zan thumna ah Bati pathum chutiang zel in zan riat chhung. (contd/- p- 2)

LUSUN MAWHPHURHNA — Tzvi Khaute 1. Mi tupawhin a laina pasarih (7) chungah lu a sun tur a ni. Chungte chu : A nu leh pa, a farnu, a unaupa, a fanu/fapa (sâwn emaw pawh nise), nupui/pasal (halakha dungzuia a neih chu). 2. Thih ni leh ruang thlak/vui ni a in ana, hetiang huna lusun tura thupek hi Torah dan a ni. Inneih hnua hlimna hun ni sarih chhung hman a nih ang bawkin ni sarih chhung lusunna hi Moshia duanchhuah a ni. Mitthi chu a ni vêka phum nilo mahsela, nisarih chhung sunna hi kalpui tho tur a ni. Hei mi chungchangah hian lusun tur chuan ni sawmthum hnua thihna a thlen thu hre chauh mahsela lusunna hun hi a hmang tho tur a ni. 3. Kan sakhaw mithiamte kaihhruaina a\ang chuan in hrang chang tawh, farnute fa leh nu chhungte fa pawh sun tura tih a ni a, pa chhungte lam thihna sun tura thupek chu Torah dan a ni thung. 4. Thihna leh ruanghtlak/vui ni a inan chuan lusun chuan tefillin a zem tur a ni lova, zan a thleng pawh nise zem tur a ni chuang lo. (contd/- p- 2)

PARASHA : VAYISHLAKH Gen. 32 : 4 — 36 : 43 HAFTARAH : Obadia 1 : 1 — 21

Kan parasha ah chuan Leaii fanu, Dinah-i tarlanin a awm a, ‘Leaii fanu Dina-i, Jakoba a hrinsak chu’ tiin kan hmu a. Parasha liam ta a, ‘..a (Jakoba) nupui pahnih leh a bawihnute pahnih leh a fa 11 chu a hruai a, Jabbok luiah chuan a kai ta a...’ (Gen 32:22-23), tiin kan hmu a. Khawnge a fanu (Dinah-i) hi a awm tak ? tiin Rashi chuan zawhna a siam a-Jakoba’n a unaupa lakah a fanu hi a thukru a, Esauva hian Dinaii hi hmuin nupuiiah nei ta ang sela, kawng dik a zawh phah mial mai thei a, Jakoba thiltih avang hian Dinaii hi Shekem-a kutah a vanduaina a tawh phah ta a ni, tiin a sawizauna a siam bawk a ni. Tin, Jakoba hian a fanu neihchhun thiltihtheihna hi hria sela zawng a unaupa pawh hian kawng dik a zawh phah hial awm a sin. Midrash chuan chunglam rorelna dungzuiin, Rebeki fapa pahnih leh Labana’n fanu pahnihte chu a upa zawk ve ve leh naupang zawk ve ve innei tura tih a ni a; mahse \ap chunga Leaii \awng\aina chuan chunglam rorelna hi tihdanglam alo ni ta hial a ni. Chuvangin, fapa naupang zawk - Jakoba chu an pahnihin a kawp ta a ni. Leaii hian Esauva hi pasalah lo nei ta ang sela... (contd/- p- 2)

For Aizawl information : Dial - Shavei Israel Center : (0389) 2313844 Zarkawt : 2349090 Zuangtui : 2351351

Shavei Israel

Page - 2

PARASHA.....chhunzawmna

LUSUN MAWHPHURHNA.....chhunzawmna

a pasal chu kawng dika hruai turin theihtawp a chhuah ngei a rinawm a, amah maiin ti theilo mahsela, a fanu Dinaii tâl hi Esauva chhandamna kawng sialtu a nih ngei a rinawm bawk a ni. Heng avang hian Rashi chuan Dinah-i hi ‘Nu siar nu siar’ tiin a tarlan phah nghe nghe a ni. Zion fanu mawina chu midang tâna êng nih theihna chu apa Jakoba’n a a thup avangin, ‘Leaii fanu Dinah-i, Jakoba a hrinsak..’ tih \awngkauchheh pawh hi a in hmeh awm e. Heng thute hian chhuan tina hmeichhiate tân zirtur a hnutchhiah a. Siamtu chuan mipa leh hmeichhia nihphung leh mawhphurhna hrang neiin A siam a, mipa chu tharum hmanga hnehtu (conqueror) niin a hmaa dodalna awm thinte chu tharum hmangin a hmachhawn \hin a. He nihna hmang hian a nunram indona pawh a hmachhawn a ngai a, amaha thiltihtheihna inthup phawrh chhuakin a hmaa thilthalo chu a beih a ngai \hin. Hmeichhe nihna erawhchu a letling thawk a, mipa anga dodaltu hmachhawn tur chi a ni ve lova, an nun a nemin chhûnglam thianghlimna a thuam a ni thung a, he khawvela thianghlimna awmte engkawltu leh chhûngkaw nun vawnghima chawmtu a ni. Hringnun lamtluang zawh fuhlo leh nun beidawngte tâna kawhhmuhna \ha chhawpchhuak tu pawimawh tak an ni. Thil \halo inmung ût ût hmachhawn tur hian \hatna te, nun nemna te, nghilneihna leh mawina te hmanga hmachhawn a ngaih châng a awm \hin, indona leh inepna nasa berah pawh ‘hmeichhe’ awka nem diai hian thila tithei hle a, kapathir chang ber pawh meialh hmangin duh ang ang a chherchhuah theih ang bawkin, Bnei Menashe pawh hian hmeichhe fing leh fel a mamawh hle a ni.

5. Ruangthlak zawh tukah lusun chuan tefillin zem turin ni chhuah hnu ni thei se duhthusam a ni. Hei hi a theih thlawt loh chuan ni chhuah hma pawhin tefillin chu zem theih tho a ni.

MAIPAWL |HATNA Maipawl hersawm sawr tuiah hian calorie a tlem avangin thau lutuk leh sugar tih hniam nan a \angkai hle. Maipawl tui hian ek khal a veng a, chaw pai\awih a ti awlsam. Tlâng hrileng lakah mi a veng thei. Maipawl tui hi regular taka ei chuan Ashma natna khirh tah pawh a ti dam thei. Ha leh hahni hrisel lo tan maipawl tuia regular taka kam \huah hian a \ha hle. Maipawl tui hi pumpuia pawikhawih thei thur pawlhdal nan a \ha hle a ni. Tin, Mai pawl put hian beng a var duh hle bawk......

6. Ruang thlak ni leh a tuka tefillin zem chungchangah hian halakhic thuneitute chuan thumum an nei thei chiah lova, engpawhnisela, tefillin malsawmna sawi kher ngai lovin, a mimalin a zem mai tur a ni. 7. Tarlan tak ang hian thihni leh ruang thlak ni a lusun hi Torah dan a ni a, ram pawna kût nihnih hmanna erawh hi chu Rabbinic thupek a ni thung. Chuvangin, thihna lo thlengin ruang chu kût nihnihna a phum lo ngai ta ang sela, kût lawmna chuan lusunna chu a khûm tur a ni. Rosh Hashanah ni hnihna pawh chutiang tho tur chu a ni. Kût ni hnihna hi ni hmasa pawhseina a nih avangin Israel-ah pawh hetiang hian hman tho a ni. Kût lawmna hi lusun chungchanga rabbinic kaihhruaina hian a hmakhalh emaw a khûm ngai lo a ni. Nimahsela, tam tak kaldanah chuan kût ni khatna leh ni hnihnaah, thihna leh vuina hi a ni la la a thleng nimahsela lusunna erawh chu kalpui tur a nilo. KHANUKAH DAN LEH HRAI.....chhunzawmna 12. Sefardim ho dan a kal chuan Chhungkua pa ber in Bati chu chhi in an chhungkua tan chuan a Mitzva chu a hlen sak thin a,Azkenazi dan a kal te chuan Pa ber chhit chu duhtawk a ring mai lo in,Fanau te,kum tling tawh te chuan an mahni pual theuh in an chhi ve thin ani.Nu ber pawh Chanukah Batichhit Mitzva ah hian a tel ve in Chhitlai in a lo awm ve tur ani. 13. Khawihmun ah nge Chanuka Bati chu hun anih ang?Chanukia chu Kawngkhar Mezuzah awmlohna lam ah chhit tur ani a,ti chuan kan In kawngkhar chu Mitzva hual in a lo awm dawn ani. 14. Tin,Chanukia chu Sum thum ai a hniam ah dah loh tur ani a,tin a san zawng chu Sum sawm (centimeter 80) ani tur ani a.Tawng sawmhnih (Tawngkhat chu centimeter 48 ani)chung lam ah chhit anih chuan Mitzva hlen lo ang ania,Bati chu tihhlum a a hmun dik ah chhit that leh tur ani a, Bracha erawh chu sawi nawn a ngai tawh loh tur ani. 15. In chhawng sang tak ah kan cheng anih chuan Kawtthler lam hawi zawng a Tuk verh ah chhit tur ani. 16. Chanukah lai a thilmak thleng puanzar nan Beit Knesetah pawh Chanukia chhit \hin ani a,Bracha sawiin Minchah leh Arvith inkar ah chuan chhit tur ani. 17. Beit Kneset a Chanukia chhi chuan Mitzva ala hlen lo a, chuvang in mahni in ah a chhi leh tho tur ani. Amaherawh chu Sheasa Nisim leh Shehekheiyianu erawh chu a sawi thei tawh lo ang.Nimahsela a nupui fanau te a chhit kep dawn anih erawh chuan In ah pawh chung Malsawmnate pawh chu a sawi nawn leh thei ang. 18. Erev Shabath ah Beit Kneset ah chuan Chanukia chhit chu a hun ah chhit tur ani a,nimahsela mi an lo kal tlai a,minyian a la awm lo anih pawh in Chhit theih ani Shabath bawhchhiat anih loh nan,a hnu ah an ni chuan chu Bati chu an lo hmuh ve dawn tho a vangin... chhunzawm tur

Shavei Israel

Page - 3

KHUANU RUAT NATNA Mihringin kan huphurh êm êm, mahse P-thian zara mitinin kan tawh tur, malsawmna a kan ngaih bawk si a ni. Chu chu “Tar Hun’ hi a ni. Lu a kelsam \o hnap thlenga dam hi P-thian malsawmnaah kan ngai a, ram changkangah chuan upa lamte chu tar dahkhawmna hmunah an awm mai \hin a. Mizoram angah chuan tar te hi chhungkaw uap lumtu an ni a, mahni in leh lova, tu leh fate bula hun hman hi an duh leh thlahlel ber niin a lang \hin. He khawvel hun lo hmang rei tawhte hi natna hrang hrangin a bawm \hin a, natna anga chhiar theih meuh pawh an nilo. Kum upatna in a kentel ve hrim hrim a nih avangin Natna mawlsawm te pawh kan ti thei awm e. Upa lam natna kan tih mai te hi Pthian zara dam taka kan awm chuan kan la tawh ve tho tur an nih avangin hriat ve atan a \ha hle. * Kal (Kidney) a zun siamtu (nephrons) alo tlem chuan, zun insiam chhung alo rei lo thei lova. Damdawi kan ei \hinte hian an hnathawh tur an thawhzawh tawh chuan a chambangte chu zunah paihchhuah \hin an ni a, chuvangin, thlitfim harsa chi dawmdawi lakah fimkhur a \ha hle. * Chaw kawng (GIT) : Chaw kawng chet vel dan a chak lo, a muang bawk a, hei hian êk ati harsa a, a tâng duh hle a. Calcium vitamins \henkhat chu chaw kawng a\angin duh ang zanin a lut thei lova, hei hian ruh rawp ( Osteoporosis ) te, thisen tlakchhamna ( anaemia ) te an nei duh a, ruh a rawp chuan ruh tliak a awm hma a, thin (liver) lamin hna alo thawk \ha thei meuh tawh silova, damdawi tam tak alo chiahzawp ( metabolise ) thei tawh lova, damdawi chak lo lakah pawh nghawng thalo a nei thuai \hin. * Hriatna thazam (CNS) : Thluak alo sâwng tawh a (Atrophy) hriatna inhlan chhawn zung zungna alo tlem a, haihawtna a siam a, Mizov’n ‘tar ât’ kan tih angin âtna hialte pawh a thleng \hin a ni. Inngaihtuah nguina alo awm a, chu chuang naupang anga ‘pangchanna’ alo siam a, naupang lawm turah pawh kep zel an phut \hin. Thlalak nikhua telh ve lohte hian an vui êm êm tawh mai a ni. * Thawkna (respiratory) : Chuap nem thlip thlep \hinte kha alo khawng zo ta a, thawk zawngin âwm alo fân \ha hlei thei tawh lova, hei hian thawk a ti harsa a, tlema an hah deuhte phei chuan thawk an harsat \hin. * Lung leh thisen ( Cardiovascular ): Taksa hriatna inhlan chhawnna a chauh tawh avangin, hei hian lung a\anga thisen chhuak a ti tlem a, thawh thut luhai a neih tir a. Lung ti phu tu (SA Node) in hna a thawk \ha meuh tawh lova, lungphu chawl thut an nei hma \hin, tin, upat chuan BP a sâng tlângpui. * Beng leh mit : Mit thahrui alo chak lo a, mit naute alo khawng zo a, thil hnai hmuh an harsat (presbyopia) a, mit naute fim tak kha alo nu zo tawh \hin a, mitdel hian a thlen \hin. Ri hriatna pawh alo rawih zo tawh a, kum 65 chinah ri hriatna alo chau a, beng alo ngawng hial \hin a ni. * Taksa khawl dang chauhna ( Endocrine ) : Thisen a thlum vengtu (insulin) alo chau zo tawh a, thisenah thlum alo tam phah a ( diabetes ), tin, ruh chakna siamtu Vitamin D sawngbawltu alo chau a, ruh tlaik a awm hma êm êm a ni. Kan tarlan takte hi natna a ni hran lova, thil nihphung pangngai a ni a, mahse tar hnua insawiselna nei lemlo an awm nual bawk. Engpawhnisela, lu \uak var vu thlenga nungdama awmte hi P-thian malsawmna dawng an ni phawt mai!!

Page - 3

CHHIATTAWH CHUNGA LAWMTHU SAWINA Kan chhungkaw chhiat tawhna chungchangah, damdawi in lamah te, thlanmual lamah te, in lama min \awiawm a, min \awng\ai sakna zawng zawng te, sum leh pai tha leh zung senga, kawng engkima in \hatna dawnga, Israel leh India a\anga min khawngaihna zawng zawng hi kan tan chuan rulhsen rual a ni lova. Pa Hashemin a let tam takin rul mawlh che u rawh se. Shavei hruaitute zarah he News Bulletin kaltlang hian lawmthu ka rawn sawi a ni.

In khawngaihna dawngtu, Esther Gin leh a chhungte Ramat Mamre, Kiryat Arba, Israel.

VANDUAINA CHUNGA LAWMTHU SAWINA Vanduaina ka tawh chungchanga, damdawi in a min rawn kan tute leh ka \hatchhuah theihna tura min \awng\ai saktute zawng zawng hnenah he News Bulletin kaltlang hian lawmthu ka rawn sawi a ni.

In \hatna dawngtu, Rivka Lhungdim Ramat Mamre, Kiryat Arba, Israel.

NGENNA Hmanni deuh a motor chetsualna avanga vanduaina thlengah khan damdawi in a zai ngai pahnih an awm a, chuta tân chuan thisen lei a ngai a, emergency in Hospial a mi hman mai a ngai a, hemi rulh lehna atana thisen pe thei/duh kan awm chuan he phone number-ah hian zawhfiah theih a ni : 054-7502-875. Tin, hunawl nikhua (khofesh) a damdawi ina damlo kan duhte chu engtik lai pawhin kan pui thei reng che u a ni. PARASHIOT BERESHIT (GENESIS) Bereshit VaYeira VaYeitzei Mikeitz

Noakh Khayei Sarah VaYishlak VaYigash

Lekh Lekha Toldot VaYeishev VaYekhi

KISLEV

TEVET

SHEVAT

Page - 4

Shavei Israel LOCAL NEWS Mizoram Shavei Israel Hebrew Centre-a inkhawmna a kaltluang zel a, ni pangngai inkhawmnaah Centre hnaia awmte \anlak a ngai zual niin thudawn a ni. Tunlai hian naupang sikul kum tawp exam zawh a ni tawh a, a \hen result a chhuak tawh a, a \henin result anla nghak mêk. Hlawhtlinna dawng vekin duhsakna kan hlan a, community hruaitute hnen a\angin exam result beisei ila, karleh lamah chuan kumtluan thawhrah hlawhtling taka dawngtute tarlan theih kan in beisei a ni. Dt. 29/11/2009 khan Aizawl community chuan property dahna tur siamin hnatlang an kova, awmni khamin fisrt class mistiri ho an han che tak tak chu perek chhut kawih a vang hle an ti. Hemi rual hian Shavei Israel Hebrew Centre class room siam\hat nghal a ni a, naupang shabbath school pindan pawh mumal taka siam a ni nghe nghe. Hnatlanga kal zawng zawngte hnenah Zoram Shavei Israel incharge in lawmthu a sawi mawlh mawlh a ni. Dt. 01/12/2009 khan Aizawl community huaihawtin Joint meeting neih a ni a, kalkhawm an \hahnem hle ni a thudawn a ni. He meetingnaah hian Khanukah hman dan tur rel a ni a, ran talh meuh a kut lawmna ruai buatsaih nise tiin lungrual taka thutlukna siam a ni. Hemi atan hian community chhungtin te’n mahni ngam tawk te te thawhkhawm nise tih a ni a, a bak chu mi\hahnem ngaite tlawmngaihna ngen ni mai se tih a ni bawk. Hemi kawngah hian Pu Jeremiah Hnamte inphalna a sang hle a, kut beng thawm a \ha hle. Ran hrisel tak zawng tur hian heng mite hi ruat an ni : i) Ariel Parte ii) Jona Zote iii) Meir Phaltual iv) Avidan Israel v) Ariel Hualngo. Ran kai turin \halaite ruat an ni bawk a, a talhna hmun chu Zuangtui nise tih a ni. Tin, ran talh thiam (Muslim unaute) rawih nise tih a ni bawk. Fatu turin heng mite tlawmngai tura ruat an ni :

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Ariel Parte Ya’akov Hauhnar Nekhemiah Ralte Abnon Kingbol Shamuel Khiangte Shimkha Hualngo Mesak Hmar Benyamin Chhakchhuak Yonathan Zote Rafael Ralte Shamuel Hmar Oren Hualngo

13. 14. 15. 16. 17.

Esther Fanai Elsa Fanai Sera Vuite Ruth Fanai Esther Kingbol

Ei/in tur hi Pu Jeremiah Hnamte kaihhruaina hnuaiah a thianghlim thei ang bera buatsaih tum a ni a, hlimna kût a nih angin community mipuite i \ang sauh sauh ang u.

Kristian kût pui (Christmas) alo hnai leh ta a, community mipuite rual awh lohna tura community hruaitute remruatna hi a fakawm hle a, mipuite pawhin hei hi hrerengin rilru i hawng \heuh ang u.

ZORAM SHAVEI ISRAEL HRIATTIRNA Kar hmasa lama kan tarlan tawh ang khan article inziah siakna chu kalpui nghal a ni. Mahni awmna \heuh a\anga ziah mai tur a ni a, Khanukah kût chhunga thehlut hman vek tura hriattir leh ngen kan ni e. Thupui tarlan zinga mi hi duh ber thlan tur a ni : 1. Taksa leh thlarau thianghlimna 2. Jewish dan leh hrai hlutna leh pawimawhna 3. Jewish nundan mawi leh dik 4. Jewish mi chhuanawm leh entawntlakte chanchin 5. Community \hatna leh pumkhatna atana mimal tin mawhphurhna

DAWN TI SEI # Thinurna in a luhkhung tawh pindan chu finna in a chhuasan nghal \hin. # Huaisenna hi remhriatna tello chuan thâng hmaa ramsa tla ang chauh a ni. # I tana hlauhawm ber chu nangma chochhuah a ni fo \hin. # Fuihpawrha awmte’n pawi an khawih \hin a, fuihpawrhtu pawh an him tluantling ngailo. # Hmasawnna hian mi â a ti khawlo a, mifing eraw a siam zahawm \hin. # Ngawih chuh hi buaina satliah tihrehna damdawi \ha ber a ni. # Chawlh hahdam nawm zia hre tur chuan thawh a ngai \hin. @ YMA hruaitu pakhat pawh hi a han inti thu em em khawp a, mika-a thil puan te hi nuam a ti khawp a. Chawlhni te hian, YMA member zawng zawng inkhawm vek tur” te a ti vel... @ Pa ber hi a han fimkhur khawp a, a lenchhuah dawn apiangin a fate hnenah “In lo inawkhlum palh a nih pawhin, a chhan leh vang ziakin chiang takin in hnutchhiah hram dawn nia” te a ti vel... @ An mikhual pa chuan, ‘Hmin zeih zawiha bawng ruhkawl chhum hi chu a tui ngawt mai” a ti a. A thlenin pa chuan, ‘Bawng ruhkawl hmin zeih zawiha chhum ka la hre ve tlat lo” alo ti hmuks... @ An fapa hming sak tur an hrelo ve khawp a, ‘Siama U’ an ti ringawt.

Shavei Israel Founder Chairman :

Michael Freund

Weekly News Bulletin in Mizo/Kuki

Hrqs. : 58 King George St. Heichal, Jerusalem, Israel Website : www.shavei.org Mizoram : Mercy Villa, Upper Republic, Aizawl, Mizoram. Manipur : B. Vengnom, Tuibuang, C.C. Pur, Manipur. Contact mails : Israel : [email protected] / [email protected] Mizoram : [email protected] Manipur : [email protected] Published by

: Shavei Israel Org., Jerusalem, Israel.

Related Documents

Bulletin 243
July 2020 1
243
June 2020 12
243
May 2020 12
243
October 2019 17
243
November 2019 9
243
June 2020 9

More Documents from ""

July 2020 0
Bulletin 243
July 2020 1