Bon Mua

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

1

2

BỐN MÙA FOUR SEASONS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

3

4

TRẦN NHUẬN MINH

văn học việt nam hiện đại

(Literature and Arts Prize of the state of Vietnam in 2007)

Trần Nhuận Minh

Bốn mùa Thơ Tuyển 1960 - 2007 (Tái bản lần thứ ba Tuyển thơ 1960-2003, bổ sung tập thơ xuất bản năm 2007)

FOUR SEASONS Poems 1960 - 2007 VIETNAMESE – ENGLISH ( BILINGUAL EDITION ) ENGLISH TRANSLATION by

VŨ ANH TUẤN

Nhà xuất bản văn học

LITERATURE PUBLISHING HOUSE

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

5

6

* THE POET AND THE FLOWERS OF GRASS * Nhà thơ và hoa cỏ

* THE DESOLATE AND WASTE SONATA

* Bản xônat hoang dã

* 45 PIECES OF MUSIC FOR MONOCHORD

* 45 Khúc Đàn bầu của kẻ vô danh * GửI LạI dọc đường (Phụ lục thơ)

BY An unnameable author * LEAVING BEHIND ALONG THE WAY (Addendum)

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

7

Trái đất quay trong HI VỌNG khôn cùng... TRẦN NHUẬN MINH

8

The earth continues to turn in endless HOPE... TRẦN NHUẬN MINH

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

9

10

Nhà thơ và hoa cỏ

THE POET AND THE FLOWERS OF GRASS

(1986 - 2001) Thơ

( 1986-2001 )

Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (đợt II) năm 2007 Giải A Giải thưởng Văn học Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Hội Nhà văn Việt Nam 1998 (cú bổ sung) Tái bản lần thứ 16

POEMS Literature and arts prize of the state of Vietnam (2nd phase) in 2007

Class A Prize – Literature prize of the Vietnamese General Confederation of Labour and of the Vietnamese writers’ association in 1998 (with supplement)

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

11

Câu thơ như gan ruột Phơi ra giữa trời mây Mỗi người một số phận Ngang qua thế kỉ này... TRẦN NHUẬN MINH

12

The poem is like guts Exposed amidst heavens and clouds Each man has his own destiny Going across this century... TRẦN NHUẬN MINH

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

13

14

Giữa bốn bề gian lao

Chiều Yên Tử Evening at Yên Tử Tài tri vô tự thị chân kinh

One learns that the Wordless constitutes the authentic scriptures

(Mới hay không chữ chính là chân kinh)

Nguyễn Du

NGUYỄN DU

Chợt ngân một tiếng chuông Sắc cỏ bỗng hoe vàng Như có ai lững thững Trong bóng chiều lang thang

Suddenly resounds a modulated sound of bell The tint of grass turns unexpectedly yellowish Seeming like there exists someone walking leisurely And wandering in the evening shade

Tiếng chuông như hồn người Cô đơn và thăm thẳm Như nẻo đời quạnh vắng Chẳng bao giờ gặp nhau

The bell sound is like a man’s soul That’s lonely and very far away Similar to various life directions That never stumble upon one another

Tôi nằm trên vệ cỏ Đối mặt với trời cao Một nỗi niềm trinh bạch

I lie on the curb of grass Facing the high sky A virginal feeling

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Amidst a multitude of hardships

Tiếng chuông đến tìm tôi Tỏa từng vòng tím tái Bông lau như mất hồn Trắng mờ chiều hoang dại Cuộc đời đến đâu ư? Con người là gì vậy? Họa phúc có hay không? Kiếp sau ai đã thấy? Mỗi người một câu hỏi Đi mang mang trong đời Nổi chìm bao ghềnh thác Tôi chưa tìm thấy tôi... Tiếng chuông lừng lững tắt Rừng già chìm âm u Những mảnh hồn thao thức Bơ vơ trong sương mù... Thượng Yên 4-1983

15

16

The bell sound came looking for me Scattering livid purple wreaths The reed seems like losing its soul While dimly white was the wild evening To where would life lead? What’s the meaning of man? Do happiness and suffering exist? Had anyone seen his future existence? Each man has his own question Accompanying him throughout his life Up hill and down dale I haven’t yet found myself... The bell sound obviously died down The high forest fell into darkness Restless fragments of the soul Wandered forlornly in the fog... Thượng Yên April 1983

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Chơi thuyền trên vịnh Hạ Long Những quả núi đá xanh của trời nhúng xuống lưng chừng nước Màu nước mộng mơ xanh dâng lên đến tận trời Giữa khoảng ngập ngừng của vũ trụ Ta cưỡi con thuyền đi dong chơi

17

18

TO GO BOATING IN THE HẠ LONG BAY The sky blue stone mountains half-dipped into water The dreamy blue coloured water rises up to the sky Amidst the universe’s faltering spaces I go boating and frisking around

Ta chả cần biết trời là đâu, đất là đâu Hôm nay là thế nào và ta là ai nữa San hô bập bùng, đảo hoang như đuốc lửa Tay ta chạm màu mây xà cừ bay lang thang

I don’t need to know how high is heaven and how far is the land How is today and who am I Coral shoals flicker, the deserted island is like a torch My hand touches the nacreous coloured clouds that fly wandering1y

Những thú rừng khổng lồ sổng từ thuở hồng hoang Lũ lượt đến bên ta rỡn đùa phô sắc lạ Cây cổ sống mấy ngàn năm trên đá Chỉ cao bằng đầu gối của ta thôi

The huge wild beasts that lived since chaotic time In crowds came nearby me, skylarking and showing their strange looks Ancient trees that lived thousands of years on stone Are only as high as my knees

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cứ tự nhiên mà vượt hết mọi thời Dửng dưng với đói rét đau thương vương triều đổ nát Dửng dưng với cõi người quẩn quanh nhợt nhạt Dửng dưng với trăng sao giả dối tầm thường Trước thuyền ta, đá nổi như mây huyền ảo trong sương Chợt biến hóa mỗi lần ta chớp mắt Trinh nữ tắm giữa trời xanh mây bạc Hồn nhiên như chưa hề thấy bóng người Ta giơ cả hai nắm tay hoan hô Ông Giời Đùa một tí mà thành muôn vẻ đẹp Cánh cửa đá luôn dịu dàng mở khép Ta dong chơi thôi mà, có tư tưởng gì đâu... 1985

19

20

Naturally overcoming all times Indifferent to sufferings, hungry and cold, as well as kingdoms in ruins Indifferent to this colourless and nonsensical world Indifferent to the paltry red deceitful moon and stars Before my boat, stony rocks emerge like clouds, so unreal in the mist And are suddenly metamorphosed each time when I blink The maiden is bathing amidst the blue sky and silvery clouds So unaffected as if she had never seen the silhouette of a male before I raise both fists cheering for the old Creator By a mere joke has created so many splendours The stony gates constantly and softly open and close I’m only frisking around, not conceiving any slightest idea... l985

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

21

22

LOVE POEM ON A DAY WITHOUT YOU Were we to know that we would not meet each other again I wouldn’t have accused you of so many sins You stood still, burying your face into darkness Poor You, who couldn’t say anything at all

Thơ tình ngày không em Nếu biết rằng sẽ chẳng gặp lại nhau Anh đã chẳng buộc em bao tội lỗi Em đứng lặng. Mặt úp vào bóng tối Khổ thân em có nói được gì đâu

Were we to know that we would not meet each other again I would not date you on that night So that the past would only be much affection While the future would at least be sugary

Nếu biết rằng sẽ chẳng gặp lại nhau Anh đã chẳng hẹn em đêm ấy nữa Để quá khứ chỉ còn là thương nhớ Và tương lai ít ra cũng ngọt ngào Nếu biết rằng sẽ chẳng gặp lại nhau Anh đã chẳng trách em yêu người khác Điều đơn giản bây giờ anh mới biết Thì em xa Em đã quá xa rồi... 1970

Were we to know that we would not meet each other again I would not reprove you for loving someone else That simple thing I’ve just realized While you’re far You’re too faraway already... 1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

23

24

COLOUR OF YORE You splashed on me the fall’s blue colour You’re like the moon on the other side of the sky Eyes and lips of yore, we shouldn’t be sad The wind has shaken the forest causing the birds to fly away

Màu xưa Em hắt lên anh màu thu biếc người Em như vầng trăng sang bên kia trời Mắt môi nào xưa thôi buồn mà chi Gió đã lay rừng muôn chim bay đi Long lanh tìm ai cho gai lòng nhau Đã qua sương thu rơi vàng hoa cau Đã qua nồng hè mưa lan tan mau Đã qua hanh đông lá đầy vườn sau Còn chăng hương xuân trong đôi hoa tay Chạm vào môi em hoang vu khô gầy Xoa lên má em xanh mờ hồn xưa Vuốt trên mi em mặn nhòe hơi mưa... 22-4-1969

For whom sparkling eyes are looking, causing our hearts to feel shocked Has gone by the autumnal dew that fell over yellow areca palm-tree flowers Has gone by the hot summer with fast melting rain drops Has gone by the dry weather with so many leaves filling our rear garden Does the spring perfume still exist in the couple of finger streaks Touching your dry and thin wild lips Chafing your cheeks with the dim old soul And fondling your blurred with salty rain steam eyelids... 22-4-1969

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

25

26

AUNT HỮU Mợ Hữu Cậu xây xong nhà ba tầng Người cứ dần dần héo quắt Thế rồi một sớm tinh mơ Cậu cứ lặng im mà mất Cô bác từ quê ra viếng Thấy mợ dịu dàng mảnh mai Mà nhà thì to đẹp thế Biết rồi sẽ về tay ai? Em chồng mắt lườm miệng nguýt Vô tâm mợ có thấy đâu Thương cậu, mợ không biết khóc Thỉnh thoảng lại hờ một câu...

Uncle finished building the three-story-house He turned emaciating little by little Then an early morning He silently passed away From the countryside the whole connection came to visit Finding aunt so gentle and gracile While the house is so big and so nice Later on who knows to whom will it belong to? Her husband’s little sisters with scowling eyes showing ill-will towards her Free from care, she didn’t see anything Regretting her husband, aunt didn’t know how to weep At times, she only had a “hờ” hiccough...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

27

28

She has suffered eversince her childhood Never hoping for white storey and blue floor Uncle dies, aunt becomes a stranger Homeless in her own house

Mợ khổ từ hồi tấm bé Mong chi lầu trắng gác xanh Cậu chết mợ thành người lạ Bơ vơ trong chính nhà mình Chẳng thiếu kẻ đe người ướm Nhà xinh mợ lại càng xinh Như con thuyền nan không bến Lênh đênh trong chính phòng mình Khách khứa dập dìu lá gió Đêm đêm chớp bể mưa nguồn Mắt mợ dần dần hoang vắng Họ hàng mợ cứ quên luôn... Mợ đáng thương hay đáng trách Trời ơi! Tách bạch mà chi Dòng sông muôn đời vẫn thế Đục trong thì cũng trôi đi... 1990

So many people were cowing and sounding The house being beautiful while she herself is beautifuller Seeming like a wharfless lath-boat Running adrift in her own room From everywhere thronged in flirting guests and friends Every night was like uncontrollable sea lightning and mountainous rain Her eyes turned desolate little by little She often forgot her kindred... Is she pitiable or reproachable O God! lucid explanation isn’t necessary A river will remain the same eternally, Whether cloudy or clear, it will continue to flow... 1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

29

30

DREAMING

Chiêm bao Hiện lên hờn dỗi... rồi đi Giận chi cách mặt, trách chi khuất lời. Nào tôi đâu có đứng ngồi Với em... chỗ vắng, lúc trời che mưa Nào tôi đâu có bao giờ Bỏ em đột ngột bơ vơ giữa đường Một thời bồng bột nhớ thương Hợp tan cũng một lẽ thường ấy thôi Nước mây tình tuổi đôi mươi Mà trôi nổi đến cuối đời... lạ chưa? Mỗi lần qua đoạn đường xưa Chỉ mong một thoáng bất ngờ thấy em Nỗi gì khắc khoải không yên Đập như giọt đắng trong tim thế này Xa nhau mấy chục năm nay Gần nhau dù một phần ngày cũng không

Appearing and looking sulky... then left Why getting angry without meeting and why reproaching without saying anything I’m not standing and sitting With you... in a deserted place while it rains Well! Have I ever Abandoned you forlorn on the way A time of ebullient love and regret Uniting and separating is a quite ordinary matter A floating and cloudy teen-age’s love That drifted till the last days of one’s life... isn’t it so strange? Each time I cross the old road of yore I do hope to suddenly get a glimpse of you What a restless sentiment Beating in my heart like a drop of bitterness We’ve been separated during these last few tens years And aren’t able to be together even for just a mere part of the day

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi có vợ. Em có chồng Cả hai cùng sắp nên ông nên bà Một xa thì đã là xa Giày vò nhau nữa để mà làm chi Rừng thưa, lá đã bay đi Lòng như khoảng trống mỗi khi trở trời Nói chi thì cũng thế thôi Cầu xưa đã lỡ nhịp rồi, biết sao ốm đau nào biết thế nào Người dưng thì cứ việc vào mà thăm Mơ hồ núi cách sông ngăn Muốn làm cũng chẳng được làm người dưng... Thương không phải. Nhớ không đừng Rung cây lại ngại động rừng, đó em Đành thôi. Bằng sự im lìm Đi trong giấc mộng mà tìm đến nhau... Xóm Giếng 22-4-1988

31

32

I’ve my wife and you’ve your husband We both are about to become grandparents A separation has been a separation Why should we continue to persecute each other In the thinly planted wood, the leaves had flown away My heart is like an empty spot each time the weather changes It would still be the same whatever one can say Our love has been an irreconciliable one, what’s to be done How can we know about being sick and about illnesses Unrelated people can go ahead to visit Mountains and rivers vaguely separate us Even wishing to be unrelated, we still cannot do so... Although it isn’t love, we still cannot stop thinking of each other Wanting to pull at a liana, but I’m afraid the whole jungle would stir Well, be it so Through a doziness Let’s travel in a dream to join each other... Giếng (water well) hamlet 22-4-l988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

33

34

Xóm giềng, chú đánh sau

Thím Hai Vui

AUNT HAI VUI

Những năm chú ra trận Thím buồn vui một mình Thím bảo những năm ấy Là những năm hòa bình

In the years uncle went to war Happy or sad aunt remained all alone You said those years Were peaceful ones

Có tin đồn chú mất Thím thầm cắn chặt môi Nuôi hai con ăn học Cấy cày đến quắt người

Rumour has it that uncle was dead Aunt resignedly put up with the pain Bringing up her two children and providing them with food and schooling Working so hard that she was shrinking

Bỗng đột nhiên chú về Tung huân chương đầy chiếu Thím cười mà như mếu Nước mắt chả buồn lau Thế rồi... Biết vì đâu Yên lành không chịu được Vợ con, chú đánh trước

Then suddenly uncle returned Scattering a carpetful of medals She laughed on the wrong side of her mouth Not caring about wiping away her tears After that... no one knows why He couldn’t accept secureness And started beating his wife and children first

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Then came the turn of his neighbours

Chớ dại mà can chú Chú nhất cả huyện rồi Giặc nào chú cũng thắng Có thua, thua ông trời! Chỉ thương thím Hai Vui Mặt mũi luôn thâm tím Đến bây giờ chiến tranh Mới đến thật với thím Chú đòi phải li dị Mỗi con về một nơi Thím hát như kẻ dại Miệng mếu lại thành cười Nghe đâu thím lên tỉnh Rửa bát cho người ta Thấy ai quen cũng lánh Những mặt phấn quần hoa...

35

36

Bồ Hòn 10-1988

Don’t be stupid to dissuade him from doing so As he has become the district’s number one man Who could win through whatever kind of enemy And would lose only when facing God! One feels pity for aunt Hai Vui With her constant purplish-blue face It’s only now that the war Has truly come to her He asked for a divorce Each child belongs to one side She sang like an insane Her twisted mouth turned into a laugh Rumour has it that she went to town Earning her life as a dipper And avoiding all acquaintances People with made-up faces and flowered trousers...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

37

38

Bồ Hũn 10-1988

Mr. Hủi (Leper)

Ông Hủi Đồn rằng Ông Hủi ngày xưa Qua đây, trong một đêm mưa... Lìa đời Mối xông thành áo liệm người Mang mang nước trắng. Bời bời cỏ xanh Thế rồi năm tháng trôi nhanh Mộ ông ai xếp mà thành đống cao Chiến tranh xẻ đống làm hào Hòa bình san đống lấp vào hố sâu Thế rồi chẳng hiểu từ đâu Mộ ông lại mọc bên cầu mới xây Hỡi ông nằm dưới đất này Buồn đau muôn kiếp đọa đày một thân Nỗi gì lay động lòng dân Vượt bao thế cuộc xoay vần... Chẳng tan Hỏi ai Một nấm gạch hoang Vài bông hoa dại nở vàng đơn côi

It’s rumoured that Mr. Hủi in days of yore Came to this place on a rainy night... And died Moth-eaten clothes shrouded his corpse That was sunk into whitish water and immense green grass Then months and years have fastly gone by Who built his tomb that grew into a high heap The war cut into the heap of earth to build trenches In peace time the heap of earth was levelled to fill up holes Then no one knows why and from where His tomb grew up again beside the newly-built bridge O You who lies under this ground Suffering in thousands of existences and putting yourself to torture What matter has shaken people’s heart Throughout so many courses of events... But still prevailing To whom should one ask A mound of wasteful bricks On which bloomed a few solitary yellow wild flowers

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

39

40

Điền Trì 8-1988

Ước chi nghe được một lời Nỗi yêu nào đã theo người đến đây Còn chăng dưới đống gạch này Tiếng kêu hẫng cả đất dầy trời cao Một đời đói khổ lao đao Mịt mù nào biết lối nào mà ra... Chẳng hay người ở đâu xa Cháu con biết có còn là những ai Cái đêm thăm thẳm rộng dài Khi người lăn xuống bụi gai bên đường Không tên tuổi. Chẳng quê hương Một mình quặn một niềm thương một mình... Bốn bề cây cỏ lặng thinh Trời xanh một sắc oan tình... đó sao? Lòng dân dù ở thời nào Vẫn như mây nước thấm vào cỏ hoa... Câu thơ viết buổi thăm nhà Đọc trong tâm tưởng gọi là viếng Ông...

Were I to be able to hear a few words What sort of love has followed you up to here Does it still exist under this heap of bricks The complaint that resounds throughout the thick earth and the high heaven A life of misery and unsteadiness So confusing and knowing no way out... No one knows where you come from Whether you still have any offspring In that far-off long night When you fell down to the thorny bush on the roadside Without a name and without a homeland All alone and convulsing with your own pain On all four sides, grass and trees remain silent The blue sky bears a colour of grievance... isn’t so? People’s heart in whatever time Will always be like cloud and water seeping into grass and flowers... This verse, written upon visiting your place Was read in my mind as condolences offered to You...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

41

42

Điền Trỡ 8-1988

Thăm bạn

VISITING A FRIEND

Chủ nhà thường đi vắng Cánh cửa khép sơ sài Vợ con chẳng cần biết Khách đến là những ai

The house owner is often absent The door is neglectfully closed Wife and children don’t need to know Who are the guests that come

Em không biết nhà em Đã buôn bán những gì Một mình một bị cói Chỉ thấy đi là đi

I don’t know what kind of good My husband is dealing in Alone with his rush bag He just leaves and leaves

Vợ bạn bảo ta thế Rồi khuất trong bóng chiều Ta về đường dốc nắng Nghe lòng buồn hiu hiu

His wife told me so Then hidden in the evening shadow I went home on the sunlit sloping road Feeling my heart lightly sad

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

43

44

He had been a district’s secretary He had been a branch’s director In his old days, he’s enjoying a green old age “Tom chát”(1) being up to every trick...

Từng làm bí thư huyện Từng làm giám đốc ngành Về già chơi trống bỏi Tom chát đủ tam khoanh...

I simply cannot understand you “Breaking loose” to such a degree Exchanging your life for something out of hand reach

Ta không sao hiểu bạn “Bung ra” đến độ này Đem đời mình đánh đổi Lấy cái ngoài tầm tay

Is it to make up for The days you’ve had to lie in deep trenches Your ancient noble ambition Were you to still have it, then where is it now?

Chả lẽ thế mới bõ Những thuở nằm hầm sâu Chí lớn xưa của bạn Có còn thì ở đâu?

While having an unceasing anxious mind I suddenly craved for a cup of tea At the sky’s bottom the afternoon sun Burned horribly behind me...

Lòng băn khoăn không dứt Bỗng thèm một chén trà Cuối trời tia nắng quái Cháy kinh hoàng sau ta...

Điền Trì 8-1988

Điền Trì 8-1988 (1)

house.

Playing the drum at the songstress’ business

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

45

46

SEEING A FRIEND OFF AT THE MOVIES Tiễn bạn ở rạp chiếu bóng Bạn về hưu là lẽ đương nhiên Sao lòng cứ bâng lâng như lỡ hẹn Cái phải đến, thế là đã đến Bao việc phi thường rồi cũng hóa thường thôi Đừng nói buồn. Cũng đừng nói vui Cứ im lặng là tự nhiên hiểu hết Nhắp lai rai... Để tỏ rằng chúng mình không li biệt Vì biết li rượu uống xong, bạn thành khách qua đường... Lợi danh ư? Bạn vốn coi thường Khi đi chiếc ba lô Bây giờ về vẫn thế Trong ánh mắt vẫn hồn nhiên tươi trẻ Như ngày xưa... Dù tóc đã hoa râm Giữ mình trong liêm chính kiệm cần Bạn vẫn nói đó là điều kiêu hãnh

Quite natural is your retirement Why I still feel dazed like missing an appointment The thing that must come has come So many extraordinary things have become ordinary ones Don’t say you’re sad, also don’t say you’re happy Let’s keep silent and everything will be known Let’s sip haphazardly... To show that we’re not parted from each other Knowing that once the cup of wine is drunk, you’ll become a passer-by... Interests and honours? Well, you used to underrate You set out in the past with a backpack It’s the same now that you’re returning Your glimpse still looks natural and young Like in days of yore... Although your hair has turned grey Keeping yourself honest and sparing

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Which you used to say that’s your great pride

47

Một tay bạn chiếu lên bao ảo ảnh Còn sự thật của đời vẫn khuất ở đằng sau Bây giờ về bạn sẽ ở đâu? Nghề nghiệp không Sức vóc thì ẻo lả Hàng mất giá cũng đua nhau lên giá Đồng lương hưu như một nỗi vu vơ...

48

You yourself gave light to so many illusions While the reality of life is still hidden behind Where will you go now? Having no profession While your health and stature are frail Even lost in value goods compete to rise in price The pension seems like something quite vague

Biết bao giờ mới đến ngày xưa(1) Cờ rợp đất Tháng lương mười thúng thóc Vợ chẳng phải đói cơm Con không lo thất học Ta về hưu chỉ vui với bạn bè

When will come a time like the old days(1) With flags shading the earth with a ten-basket-of-paddy salary Your wife didn’t want for rice Your children were not afraid of being illiterate When retired one can simply enjoy one’s friends company

Đây là quê. Hay làng cũ là quê Về hưu mới là vào cuộc sống! Khi dốc cạn cùng nhau li rượu bỏng Cả một thời theo bạn, đã ra đi...

Here is the homeland. Or our old village is the homeland That only when retired, can one walk into life! Upon emptying together the cup of hot wine With you, a whole epoch has gone away... Commemorating 30 years of Vietnamese Movies

Kỉ niệm 30 năm chiếu bóng Việt Nam 3-1983 (1)

Khoảng năm 1960.

(1)

Circa 1960.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

49

50

Nỗi vui ngày hôm nay

A SPRINGTIME POEM WRITTEN BESIDE THE “BàI THơ” (POEM) MOUNTAIN

Thơ xuân viết bên núi Bài Thơ Câu thơ như mảnh hồn người Chắt chiu sương nắng một thời cho nhau

T.N.M.

Nhà ở dốc Bồ Hòn Có ngại gì tiền hết Ngày dưng và tháng tết Bữa cơm thường như nhau Bạn trước cùng bạn sau Đều ngồi chung một chiếu Chỉ cần lưng chén rượu Đủ vui suốt một ngày Bạn say mình cũng say Thơ bỗng bừng ý lạ Giọt mưa xuân, xanh quá Bay ngang trời Hạ Long Mặc giá rét mùa đông Còn thoảng trong mây nước Ngày mai chẳng có được

The verse is like the soul of a man At a time when we saved everything for each other

T.N.M We lived at the Bồ Hòn slope And were not afraid of being moneyless In ordinary days and at the “Tết” (Lunar New Year) month Our meal is ordinary as usual One after the other our friends came Sitting on a same carpet Only a half-filled cup of wine was needed To make us happy throughout the day You’re drunk and so was I The poem was suddenly blazing with new and strange ideas So bluish was the springtime raindrop That flew across the Hạ Long sky Not caring for the winter cold That lightly remained in waters and clouds

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Tomorrow wouldn’t have The joy of today

Đọc câu thơ thật say Nghe hồn mình thật tỉnh Biết bao là ấm lạnh Trong một chén rượu vơi... Đồng lương vẫn thấp thôi Giá chợ cao chóng mặt Vợ mình không cáu gắt ấy là điều rất hay Bạn thơ cứ qua đây Vào giờ nào cũng tốt Có thơ vui năm trước Giờ đọc lại thêm buồn Không viết được hay hơn Uống rượu gì cũng nhạt... Bạn thường thăm đột ngột Câu thơ chờ giữa trang... Bồ Hòn 1-1982

51

52

Excitingly reciting the verse One realized that one’s soul was quite awaken There were so many coldness and warmth In a half-filled cup of wine... Always low was the salary While the market price was deadly high My wife didn’t lose her temper And that was something quite interesting Our fellow poets were quite free to come As at any moment they would be welcome We’ve had happy poems in the last year Now we feel sad when reading them As we cannot write better poems We feel that whatever wine we drink is weak... You often drop by unexpectedly Amid the page the verse is awaiting...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

53

54

Bồ Hũn 1-1982

FRIENDS FROM THE DAY WE WORE RED FOULARD

Bạn chơi từ thuở quàng khăn đỏ Nửa đêm gõ cửa tìm nhau Đèn che nửa bóng, mái đầu chụm đôi Bác rằng Cơm đã ăn rồi Có chai rượu thuốc ta ngồi uống chung Bạn chơi từ thuở khăn hồng Đứa nhờ có vợ có chồng mà lên Đứa đi đánh giặc liên miên Về quê vẫn chú lính quèn, vậy thôi Đứa thì đêm lạy van người Ngày ngày vênh váo coi trời bằng vung Đứa làm đạo diễn văn công Nỗi đau đời giấu vào trong tiếng cười Đứa đi buôn ngược bán xuôi Vào Nam ra Bắc ăn chơi một mình

Knocking at the door at midnight looking for each other Under the half-shaded light, two heads gathered together You said we’ve eaten Let’s drink together our bottle of medicinal brandy We’ve known each other since the day we wore red foulard Some have succeeded thanks to both husband and wife’s efforts Some went to war interruptedly And came back as simple privates Some at night-time besought other people While in day-time they look cocky, making fun of everything Some are directors for folk-dancers and singers Hiding their sufferings behind laughter Some go upstream and downstream to trade Going to the South and coming back to the North having their fling

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

55

56

Some are branch directors With lovers accompanying them wherever they go Some wear bunched up dress and slacking pants Carrying rice in the morning and inflating tyres in the evening Đứa thì làm giám đốc ngành Đi đâu cũng có nhân tình đi theo Đứa thì áo túm quần đeo Tinh mơ vác gạo xế chiều bơm xe Đứa liều vượt biển trốn đi Nổi chìm nào biết tin gì thực hư Đứa thì làm trưởng trại tù Gặp nhau, tay bắt lạnh như đồng tiền... Cùng thầy, cùng đội, cùng niên Lớn lên ai biết làm nên thế nào Tại trời hay tại ta sao Nhảy ra thì thịnh. Bước vào lại suy

Some took the risk of crossing the sea to escape Floating or sinking, no one knows any true or false news Some are heads of prisoners’ camps Upon meeting one another, their handshakes are as cold as marble Being of the same age, of the same company and having the same masters Upon growing up, no one knows what have become of them Is it because of High Heaven or because of ourselves Upon jumping out one turns prosperous, while upon coming back one turns declining...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Sự đời bác đến thế thì Đã làm ông giáo còn đi buôn nhà Sớm mai bác phải ra tòa Khôn ngoan biết lấy chi mà đãi nhau Kể gì hơn thiệt nông sâu Lòng lành mà chắc sự đâu đã lành... Bâng khuâng nỗi bác nỗi mình Ngoài hiên trăng khuyết nửa vành xa xôi Ước chi về tuổi chín mười Vẫy khăn quàng đỏ giữa trời thẳm xanh... Bồ Hòn 1987

57

58

Your life has come to such a point that After being a teacher you became a house dealer Who, tomorrow morning will appear before the court Between wisemen, how should we treat one another Not reckoning the pros and cons, the deep and shallow Our hearts are good but we cannot be assured whether things are good or no good... Gloomily thinking of you and of myself Out of the verandah and far away was the crescent moon Longing for a return to our teen age To wave the red foulard amidst the deep blue sky... Bồ Hũn 1987

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

59

60

DESERTED HILL

Đồi hoang Nơi Vua xưa ngự lãm Phá đi xây chuồng bò Ngày khởi công rực rỡ Tùng cheng tiếng reo hò

The place in days of yore the King gave his royal audiences Was now razed to build a cow-house Splendid was the day one starts working Gong and drum sounds mingled with cheers

Rồi bò gầy, bò chết Chẳng ai hiểu vì sao Ông chủ bò mê sảng Hét lên trong chiêm bao

Then the cows turn thin and died No none knows why The cows’ owner turned delirious Shouting aloud in his dream

Người ta lùa bò đi Dãy chuồng thành hoang phế Tôi đứng lặng một mình Tự nhiên rơi giọt lệ...

People drove the cows away The row of cow-houses turn fallow I stood solitarily in a blank silence Suddenly my eyes were brimming with tears... Thu 1987

Fall 1987

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

61

62

Lặng lẽ đi qua...

ON THE ROADSIDE Bên đường Anh thợ lò mang tín phiếu ra chợ(1) Tôi có ba mươi ngàn, ai trả bao nhiêu? Gạo nhà nước, bốn tháng liền nợ sổ Lũ trẻ trưa nay lại phải treo niêu... Anh còn có suất cơm công nghiệp Cố làm thêm than cho lũ trẻ no lòng Tiền năng suất lại ghi thêm vào phiếu Tôi có ba mươi ngàn, ai mua không? Tấm áo bạc xanh. Con dấu đỏ Gương mặt công nhân chất phác thật thà Như con chim thấy cây cong cũng sợ Họ sợ dối lừa

(1)

Ngành than thí điểm thực hiện phương pháp trả lương bằng tín phiếu, sau sáu tháng thì bãi bỏ.

The charcoal kiln worker brought the government bond to the market(1) I have thirty thousand, how much who of you want to pay? State rice, for four consecutive months I owed the debt-ledger The children will be deprived of their midday meal... He still has his industrial rice ration Striving to do extra work so as to provide the children with enough food His labor efficiency money is added to the bond I have thirty thousand, who wants to buy? The washed out blue jacket. The red seal The rustic and honest workers’ countenances (1)

The pilot charcoal branch realized the method of payment by bonds that was abolished after six months.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Are like birds being afraid of bows They were afraid of deceit and silently went by...

Anh nhìn họ. Và một cơn ớn lạnh Chạy qua tim. Anh bỗng rùng mình Hãy trả tôi dưới mười ngàn cũng được Họ mỉm cười, càng bước thêm nhanh Chẳng còn biết phải làm gì thêm nữa Anh giơ cao những tín phiếu dấu son Chợ vắng dần... Chỉ còn mình anh đứng Như biểu tượng một thời của cả nước non... Vĩnh Khê 1988

63

64

He looked at them and a shivering fit Ran through his heart. He suddenly shuddered Just give me under ten thousand and it would be all right They smiled and walked away even faster Not knowing what else to do He lifted up the red-sealed government bonds The market became more and more deserted Being the last one, he stood Like the symbol of a past glorious time of the whole nation... Vĩnh Khê 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

65

66

with sister hồng tâm (ROSY HEART) Với chị Hồng Tâm Thôi đừng thở than nữa chị Chẳng nên ngẫm nghĩ buồn rầu Cuộc đời toàn người tốt cả Không ai xấu với ai đâu Anh chẳng hiểu sao bị bắt Rồi tự nhiên lại được tha Thôi thế là anh có phúc Được trả lương hưu, trả nhà Anh lại được mời đi họp Con cháu xa gần đoàn viên Huy hiệu bốn mươi tuổi Đảng Dấu ấn một đời trung kiên

Well, just stop moaning out sister Don’t think too much and be too sad Life consists of all good men No one can be a bad lot with any other one For what reason he was arrested Then was suddenly liberated Well, he’s fortunate enough Being paid a pension and given back the house To meetings he was again invited Near and far offsprings are reunited His Party’s forty years of age medal The stamp of a faithfull and staunch life

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

67

68

Đáng lẽ phải vui chứ chị Mừng anh qua chút tai ương Người ta giữa bao sóng gió Đôi khi nhầm lẫn là thường

You should have been happy To rejoice at his getting out of danger Amidst so many ups and downs of life It’s quite normal that people can be mistaken

Em tiện còn chai rượu ngoại Phiền chị cầm về tặng anh Thỉnh thoảng nhâm nhi một chén Mừng nhau mọi sự tốt lành...

Meanwhile I’ve a bottle of foreign wine Please bring it home for him as a gift from me From time to time he can drink a cup Rejoicing at being again safe and sound...

Bồ Hòn 1991

Bồ Hũn 1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

69

70

THE END OF THE MOVIES SHOW Buổi chiếu bóng đã tan Màn đã cuộn đi. Điện đã tắt Hàng rào xé vé cũng nhổ rồi Lôi thôi trên bãi toàn gạch đá Nơi những người xem đã đứng ngồi Thăm thẳm trời cao Sao lác đác Bãi mờ sương khói sáng mung lung Những hòn gạch đá như thao thức Ngẫm nghĩ điều chi giữa vô cùng...

The cinema screen has been rolled up. Electricity has been cut off The tickets’ controlling barrier has also been pulled up The tangled ground was filled with stones and bricks Place where recently the viewers had been standing and sitting Very very high in the sky Were scattered stars Under the dim smoke and dew the ground was vaguely bright Bricks and stones seemed like spending a restless night Thinking over something amidst the infinity...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Một chỗ đứng ngồi trong một buổi Bao người xô đẩy để giành nhau Bây giờ bãi vắng đìu hiu gió Người ngủ quên rồi chòm xóm đâu? Gạch đá ngẩn ngơ như muốn hỏi Cớ sao mình lại ở nơi này? Thăm thẳm trời cao Sao lác đác Xác vé tơi bời trong gió bay... Điền Trì 2-1983

71

72

A place to stand or sit in a period of time Which so many people had been jostling and scrambling for Now the ground was so gloomy with so little wind People slept like a log and where are the hamlet and subhamlet viewers? Stupefied stones and bricks seemed like asking Why are we staying at this place? Very very high in the sky Were scattered stars Shreds of ticket residues flew in the wind... Điền Trỡ 2-1993

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

73

74

WHITE FLOWER Hoa trắng Giâu gia hoa nở bao giờ Sớm nay bỗng thấy bất ngờ hương bay Bấy giờ mới ngước lên cây Từng chùm hoa nhỏ thơ ngây dịu dàng Mới đầu hoa lấm tấm vàng Đến khi trắng muốt là tàn mất hoa Có gì muốn nói với ta Nhưng chưa nói được thì hoa lìa cành Bước đi chậm nhẹ chứ anh Vùng than đen, trắng những nhành hoa rơi... Bồ Hòn 2-1970

When did the flowers of the baccaurea tree bloom Early this morning I suddenly feel its perfume flying in the air Then I raised my eyes looking at the tree And found bunches of little flowers so innocent and gentle At first their colour was a spray-like yellow Upon turning snow-white they were also crumbling It seems like they want to tell me something They weren’t able to tell me anything yet when they were parted from branches You ought to walk lightly and slowly Amid the black charcoal were white fallen flowers... Bồ Hũn 2-1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nhà thơ áp tải Tặng nhà thơ Thanh Tùng

Bạn từ Hải Phòng sang Tỏa đầy sân mùi biển Nói đủ mọi thứ chuyện Tay vung hai phía trời Bạn làm nghề áp tải Đường bộ và đường sông Thỉnh thoảng lại gặp cướp Còn trộm thì... Mênh mông Đất nước có một thời Kẻ gian nhiều như nấm Không ngờ một nhà thơ Lại sống bằng... nắm đấm

75

76

THE CONVOY-POET To poet Thanh Tựng

You came from Hải Phòng Filling the courtyard with sea fragrance Talking about all things in life Swinging your hands in both sides of the sky You’re a convoy On roads and rails and on sea route From time to time you met with robbers As for the thieves... It’s uncountable Our homeland has had a time In which malefactors were as many as mushrooms No one can expect that a poet Had earned his living with ... his fist

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

77

78

Đã từng cho một “chưởng” Những thằng đến “mổ” hàng Cũng từng bị nó đánh Thuốc xoa vài ba thang

He had knocked a “blow” To those that came to “peck at” the goods And was also beaten by them So hard that for a few months he had to rub himself with medicine

Đã từng uống chè vặt Đói đến vàng mắt ra Cũng từng ngày hai bữa “Thả phanh” nhai thịt gà

He had been drinking tea in a petty way And was so hungry that his eyes turned yellow There was also a time he had two meals a day In which he chewed chicken “at his own sweet will”

Tải hàng không được mất Đêm đêm thức cùng sao Thơ trong đầu nổi loạn Mà chẳng nên bài nào

Convoying the goods, he couldn’t allow them to be lost Night after night he remained awake with stars The poems in his mind rebelled While none of them was written

Bạn “choảng” liền một mạch Bọn sống chỉ vì tiền Đứa viết gì cũng giả Lại được đài, báo khen

He consecutively “caned” Those who live for money Those whose writings are all false ones Were praised by television broadcasts and newspapers

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Khi buồn đừng uống rượu Lúc vui chớ lắm lời Bạn rằng Tao chấp tất Miễn hàng đưa tới nơi - Hãy áp tải sự thật Đến những bến cuối cùng! Chai rượu ngang dốc ngược Đứng cùng trời uống chung... Bồ Hòn, thu 1986

79

80

Don’t drink when you’re sad Don’t be too talkative when you’re happy You said: “I defy everybody and everything” Provide that my goods arrive safely at destination - Strive to convoy the truth To ultimate destinations! The upside down bottle of traditional wine Standing with Heaven drinking together... Bồ Hũn Autumn 1986

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

81

82

LIBERALITY

Thoáng Rõ ràng là chẳng giống ngày xưa Giống mai chăng Cũng không biết nữa Đàn bà khoác bị cói, đeo kính cơn mặc quần soóc ra phố Uống rượu chửi tục như đàn ông Khách đến nhà, trẻ toàn nói trống không Khó lòng sai đun nước hay giữ chó Chúng đến trường, tay dây mực xanh đỏ Bôi lên lưng áo các thầy cô

It’s clear that it’s no longer like in days past Like the future maybe One also doesn’t know Women wearing sedge bags, american glasses, and shorts to go downtown Drinking alcohol and cursing like men To the guests the children always speak without any polite form of addressing It’s real hard to order them to boil water or keep the dog They come to school with hands smeared with red and blue ink Which they apply on jackets and tunics of teachers and woman schoolteachers

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

83

84

Sách cấm xưa lòe loẹt cổng Đền Thờ Ngõ tối bật tiếng coóc xê tanh tách Gã trốn tù, tội đánh người và khoét ngạch Vào quán ghểnh chân làm choác bia hơi

The Temple gate turns showy because of formerly prohibited books In dark alleys one hears the tick tick of corsets’ buttons being opened The escaped prisoner, convicted of beating people and digging holes Settled himself in the restaurant craning his foot to drink steam beer

Thoáng mà anh ừ nhỉ, khác xưa rồi Buồn hay vui. Cũng không biết nữa Bà bán nước chè xanh không chỉ bán nước chè Có bán cả phụ tùng tên lửa

Well, it’s quite liberal isn’t it O yes, it’s actually different from the old days Sad or happy. One also doesn’t know The green tea seller doesn’t sell only green tea She also sells rocket spare parts...

1987

1987

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

85

86

Nhớ một đảng viên trong RECALLING A PARTY MEMBER IN THE LAND REFORM

Cải cách ruộng đất

Những nông dân vừa được anh giải phóng Đã lôi anh đến cạnh thùng vôi Họ bắn anh. Nhưng không bắn trúng Tay họ chỉ quen cầm cuốc thôi Nhát cuốc đầu tiên. Mặt nhòe máu tươi Phút hiểm nguy vẫn tin vào Cách Mạng Anh kêu lên. Tiếng kêu đứt quãng - CáC ĐồNG CHí... ƠI! Điền Trì 3-2-1980

The farmers you’ve just liberated Have dragged you beside the lime barrel They shot you, but they missed you Their hands being only familiar with the hoe The first blow of hoe. Fresh blood smeared your face In the most dangerous minute, you still have confidence in the Revolution You shouted aloud. An interrupted shouting OH! COMRADES... Điền Trỡ 3-2-1980

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Dì Nga Lấy chồng theo ý mẹ Dạy con vâng lời cha Có tiếng là hiếu thảo Dì lại xinh nhất nhà

87

88

AUNT NGA Obeying your mother’s intention, you’ve married You taught your children to obey their father Reputed to be devoted to your parents You’re also the prettiest lady in the family

Chuỗi bạc trong ngực áo Vòng vàng ngoài cổ tay Bỗng nhiên dì trút lại Rồi đi... Bặt đêm ngày

A silver string inside your collar A gold necklace out on your wrist You suddenly left them behind Then went away... sending back no news for days and nights

Chồng dì làm cảnh sát Phóng xe tìm khắp nơi Cứ như dì mọc cánh Đã bay đâu lên trời...

Uncle who is a policeman Drove very fast looking for you everywhere Just like you’ve grown wings And flown high to heaven...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Dì theo một anh chàng Chuyên nghề câu cá vược Bên nhau trong khoang thuyền Giữa bốn bề mây nước

89

90

You went away with a guy Specialized in fishing sea-wolves Side by side inside the sampan hold Amidst clouds and waters on all four sides

Chả biết dì sung sướng Hay là dì khổ đau Nửa đời... ừ, sao nhỉ Họ không tìm thấy nhau... 1988

No one knows whether you’re hanpy Or you’re suffering A half live... oh yes, why They couldn’t find each other... 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

91

92

FLYING FALL Thu bay Sau tiếng dế kêu màu thu bỗng qua nhà Bóng hòe nhuốm nửa phần buồn năm ngoái Giọt trăng cũ tan trong hồn hoa cúc dại Tóc trắng mờ từng ngấn bước thu đi Nghe mơ hồ xao xác những chia li... Mang mang quá nỗi dỗi hờn mây nước Yên lặng quá khiến không cầm lòng được Yêu đi! Yêu đi! Chiều đã nổi heo may Chẳng có kiếp sau đâu, bạn tình ơi, xin hãy Đổi ngàn đời lấy phút mịt mù say...

Following the cricket’s song, the fall colour suddenly passed by the home The shadow of the sophora tinted one half of the last year’s sadness The old moondrop dissolved in the soul of the wild chrysanthemum White hair turned dim line by line along with the steps of the Fall that was leaving One heard vaguely the fluttering of the parting moments... So confused was the clouds and waters’ sulkiness So silent that one cannot hold back one’s feelings Let’s love! Let’s love! the evening coldish north-westernly wind has risen There will be no future existence, o my love, please Exchange one thousand existences for a dim and distant dead drunk minute

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đầu ta rung lên như cái chuông nhỏ bé Trước vẻ đẹp vang vang đầy trọng thể Ôi thu em lộng lẫy đến kiêu sa Ta khao khát muốn vỡ vào xanh thẳm Thành vàng bay muôn dặm mỗi hiên nhà... 7-1991

93

94

My head rang like a small bell Before the so resounding and solemn beauty O Fall, you’re so valiantly resplendent I’m craving for being broken into the deep blue To turn into gold and fly thousands of miles over each one of the verandas... 7-1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cháu đi đào than thổ phỉ (*) Tháng trước còn qua nhà chú Hôm nay cháu đã chết rồi Mừng ơi! Cháu đi đào than thổ phỉ Lấy tiền nuôi mẹ nuôi em Sập lò, cột đè gẫy nát Xác buộc túm trong vải bạt Than đổ ứ đầy lên trên Xe chạy trốn người, qua đêm...

(*)

Than thổ phỉ hoành hành dữ dội từ năm 1988, năm 1993 là đỉnh điểm, Thủ tướng Chính phủ phải về tận nơi dẹp.

95

96

YOU WENT DIGGING THE ROBBED CHARCOAL (1) Last month you still came to my house Today, you’re already dead O Mừng! You went digging robbed charcoal Getting cash to feed your mother and little brother The coal stove collapsed, you were crushed by columns Your corpse was tied into a small canvas bundle Buried under charcoal Avoiding people the car ran throughout the night...

(1)

Robbed charcoal stalked violently since 1988, and reached the highest point in 1993, the Prime minister must come to the spot to suppress it..

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cháu nằm bẹp dưới thùng xe Nước than ngâm cháu đen sì Rửa đến bao giờ cho sạch Mừng ơi! Đã qua cái thời đói rách Làm sao còn khổ thế này Đêm khuya, mưa tầm tã trút Xe về bánh lầy, bánh sụt Đường dài, gió lùa hun hút...

97

98

You lay flat under the car bucket Coal water soaked your body blackening it Until when can it be washed and clean O Mừng! The poverty-stricken time has gone by How come you still have to suffer like this Deep in the night the rain poured The car went back with muddy and tumbling wheels On the long way, the wind blew real hard...

Mẹ cháu sẽ nhận được gì Tiền ư? Gạo ư? Vải ư? Em cháu sẽ nhận được gì Cặp ư? Sách ư? Bút ư? Cháu nằm túm trong vải bạt Mặt mũi than đè giập nát Xe than đổi một mạng người Chú biết kêu cùng ai được Mừng ơi!... 1993

What will your mother receive Cash? Rice? or Cloth? What will your little brother receive A schoolbag? Some books? Some pens? You lay inside the canvas bundle Your face crushed by coal A cart of coal exchanged for a life To whom can I complain O Mừng!...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

99

100

1993

NIGHT FEAST

Tiệc đêm Anh làm Chủ tịch khóa này Bước ra trong tiếng vỗ tay vang rền Ngà ngà chén rượu sang đêm Nỗi vui nghiêng ngửa áo hoen giọt mờ... Có gì như thể ngây thơ Khi anh vẽ những ước mơ xa vời Ai ai mặt cũng ngời ngời Hết lòng kính phục, hết lời cậy trông Đây là khúc một con sông Rối sau khúc đục khúc trong thế nào Sự đời biết tính làm sao Nắm tay lâu được là bao... sẽ rời Mong sao lúc thất thế rồi Trong đây còn có một người đón anh... Thành Nam 1-1986

You’re the Chairman for this term You walked out amidst a resounding round of applause One feels tipsy after drinking late in the night The joy was fluctuating and sweat smeared your shirt... There was something quite innocent When you devised your impractical dreams The faces of everybody were dazzling bright Showing their utmost respect, talking about their utmost confidence This is a river section Later on no one knows which one is turbid and which one is clear Matters in this life simply cannot be figured out For how long can we clench our fists... and when will we stop clenching Hoping that once you’ve fallen from honour There will still be someone from this audience that will still welcome you...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

101

102

Thành Nam (Southern city) 1-1986

The Móng Cái(1) Districts capital

Móng Cái Sừng sững bức tường cao Hoa bìm leo ngơ ngác Thị xã thành gò hoang Bời bời lau trắng toát Đâu rồi những sàn nhảy Nhạc bập bùng thâu đêm Dưới bóng cây đen sẫm Vàng hung đốm lửa thuyền

The high wall bulkily stands on the way On which the bindweed flowers dazedly climbed The district’s capital became a deserted hill Profusedly grown are the all white reeds Where are the dancing floors of yester year With music sounds crecendo and diminuendo throughout the night Under the pitch-black tree shadows Ruddy-yellow were the fire snots from boats

1

Scenes of the Móng Cái frontier district’s capital 5 years after the frontier war (Feb.17.1979)

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Dòng sông trôi không tiếng Đánh đắm cả trời sao Cái đao đình rờn rợn Đổ nghiêng bên chiến hào Tôi làm sao hiểu được Những điều gì xảy ra Niềm bâng khuâng kim cổ Nhuốm hồn tôi ngà ngà... Người lính đi vác củi Khuất trong rừng lau cao Sự đời mang mang quá Biết vui buồn ra sao... Hải Ninh đêm 17-2-1984

103

104

The soundless river flew Sinking the whole starry sky The shivery pagoda curved edge Was leaning and about to collapse beside the combat trench How could I understand What has really happened The old and new dazedness Tinted my tipsy soul... The soldier was carrying firewood Skulked behind the high reeds forest So full of events is life One simply cannot know how to be happy or sad... Hải Ninh on the night of February 17, 1984

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

105

106

DALAT

Đà Lạt Ta lắng nghe man mác tuổi sương chiều Ngan ngát tím nỗi bâng khuâng muôn thuở Tiếng chuông cũ lên rêu sườn tháp cổ Mây chập chờn thức ngủ trắng hàng thông. Em tìm ai, áo tía đến nao lòng Môi ta chạm màu nắng mòn nhạt thếch Mối tình hoang xanh rờn hương cổ tích Mơ hồ giăng trong sắc đắng hoa mua

I listened closely to the vague early old age Fairly sad with the all times dazedness The old bell sound turned mossy on the old tower side The flickering clouds, half awaken, half sleeping, have whitened the row of pine—trees Who are you looking for, your purple dress made me feel perplexed Our lips touched the extremely insipid colour of fading sun The wild love is verdant with old tale perfume This vaguely spinned in the bitterness of the rose myrtle

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Giọt mưa buồn gõ xám mái nhà Vua Yếm Hoàng Hậu vắt hờ vào xa thẳm Khói hồ biếc Xuân Hương nồng nàn mà tĩnh lặng Dính hồn ta hơn nhựa đất ba dan. Tay ta xòe ngang ngọn Langbian Xinh đẹp hỡi, sao em im tiếng thế Ta đi Trên đỉnh rừng quạnh quẽ Hồn ta bay như những sợi tơ trời... Chiều 5-5-1992

107

108

The sad raindrop knocked at the King’s grayish roof The Queen’s brassiốre was inattentively thrown into remoteness The smoke of the bluish Xuân Hương lake was ardent but silent That stuck my soul more than basalt resin I spread my hand along the Langbian peak O beauty, why are you so silent I went On top of the deserted forest My soul flying like heaven silk threads... Evening of 5-5-l992

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cô Bổng Em đã mấy lần bỏ phiếu Bầu cô đi đại hội trên Về hưu cô được dân cử Thắp nhang và quét sân đền Đầu xuân xin cô một quẻ Ngẫm xem hậu vận thế nào Cô vẫn khoan thai đĩnh đạc Bổng trầm giọng thấp tiếng cao Tóc trắng da mồi đường bệ Cô mang chiếc cặp như xưa Trước đựng những gì không rõ Giờ em thấy thẻ với bùa

109

110

Ms. Bổng I have several times Voted for you to attend the higher general assembly Once retired, people elected you To burn joss-sticks and sweep up the temple courtyard In early spring I’m asking you for a prophecy To think over and see how my future will be You’re always staidly and steady High and deep your voice is now ascending now descending White hair and speckled skin so portly You still carried your bag as in days past I didn’t know what did it hold before Now I only see tablets and amulets

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Em ngước nhìn cô kính trọng Còn cô chả nhớ em đâu Lấy cái vu vơ làm mủng(1) Chở sao qua cuộc bạc đầu... Chợt thấy muôn trùng cây cỏ Bảng lảng nhuốm màu chiêm bao Sự thế buồn vui lẫn lộn Nào ai hiểu được vì sao.... 1990

111

112

I raised my eyes looking respectfully at you As for you, I don’t think you remember me Adopting idleness as a small bamboo boat Seeing how to be carried through old age... I suddenly see myriads of grass and trees Dimly tinted with dream colour In the affairs of this world happiness and sadness are mingled Who is the one that could understand why... 1990

(1)

Thuyền nan nhỏ.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

113

114

BÁ KIM (VILLAGER KIM) Bá Kim Nhà bá khuất sau vườn mía rộng Bá ngồi hiên bỏm bẻm nhai trầu Niêu đất nấu cơm, chõng tre giải ổ Bá chả cần gì hơn thế đâu

His house was hidden behind a large sugar-cane garden He sat on the verandah chewing leisurely a quid of betel An earthen pot for cooking rice, and a bamboo bed Were all what he needed

Con cả mất khi chiếm hầm Đờ Cát Con thứ hi sinh lúc giành lại Sài Gòn Bằng Tổ Quốc ghi công không dán lên vách nứa Bàn thờ cũng không có ảnh hai con

His eldest son died upon occupying the De Castries underground shelter His second child sacrificed himself when regaining Saigon The “Country’s recognition” diploma isn’t pasted on the female bamboo wall The altar also doesn’t show the photos of his two children

Nỗi sâu thẳm chỉ một mình bá biết Khi đêm đêm bá hãm ngọn đèn xanh Bá ngồi đếm từng đồng tiền liệt sĩ Lặng lẽ cho riêng vào một hũ sành

He’s the only one to know about the mournfulness When night after night under the blue light of a small lamp He sat counting each one of the war-dead’s coins Then silently put them inside a glazed terra-cotta pot

Bá chẳng yêu cầu điều này điều nọ Trước móc cua bây giờ cũng móc cua Mu bàn tay chéo chằng vết xước Cái giỏ treo bên liếp tre thưa

He doesn’t ask for such or such thing He caught crabs in the past and now he’s still catching them The back of his hand is criss-crossed with scratches The creel was hung beside the lattice screen

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

115

116

On each Lunar New Year Day the committee used to offer A packet of the Điện Biên cigarettes and a Chinese tea pack He burned the joss-sticks and left the gifts untouched He simply didn’t know how to use such things

Mỗi lần tết, ủy ban thường đến tặng Bao thuốc Điện Biên với gói chè Tàu Bá thắp hương rồi để nguyên như thế Bá chả biết dùng những thứ này đâu

He has a bent back and short hair like a girl He sold crabs in all lanes and alleys of the Đình market district Upon having small change, he bought popcorn For little schoolboys to freely enjoy it...

Lưng bá còng tóc ngắn như con gái Bá bán cua khắp ngõ Huyện chợ Đình Còn tiền lẻ, bá mua bỏng bẹ Tha hồ cho các cháu học sinh...

Then one early morning, while the lamp was still lit Beside a jar... He passed away! So gentle and untroubled was his face Not being preoccupied with worldly sufferings

Rồi một sớm ngọn đèn vẫn sáng Cái hũ nằm bên... Bá đã đi rồi! Gương mặt bá dịu hiền thanh thản quá Không hề vương những buồn khổ cõi đời Hồn thơm thảo đã lẫn vào trời đất Bá như còn đâu đó... lại như không Tôi chắp tay trước màu xanh muôn thuở Vẫn từng xanh trên làng xóm ruộng đồng...

His fragrant and generous soul has dissolved into heaven and the earth He seems like still existing somewhere... while inexistent I clasped hands before the eternally green colour That has always been green over hamlets and ricefields...

1988 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

117

118

white cloud at hoành mô(*)

Hoành Mô mây trắng Khó lòng mà tưởng tượng Máu đã đổ ở đây Chén rượu giầm mật đắng Uống với màu mây bay Trúc liền một lối xóm Vậy mà hai quốc gia Cạnh cửa hầm lấp dở Sở trắng toàn thân hoa

It’s difficult to imagine That blood had been shed here The cup of wine steeped in bitter nectar Drunk with the flying cloud colour Bamboo-like phyllostachys grow in succession in a same neighbourhood But it’s actually two nations Beside the half-filled up shelter gate The white oil camellia was in full bloom

(*)

Spot februapy, 1979

where

the

frontier

war

took

place

in

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

119

120

Cuốc nương và bóc quế Khói xanh chiều yên vui Một ước mơ bình dị Thấm vào ta ngàn đời

Hoeing up the field and peeling the cinnamon bark In the peaceful evening’s blue smoke A quite simple dream Sinks in me everlastingly

Cái tới còn chưa tới Nỗi quên đã quên đâu Tủi mừng cùng chén rượu Bẽ bàng ôm hôn nhau

The coming hasn’t come yet The forgetfulness hasn’t been forgotten Feeling both ashamed and happy with the cup of wine Feeling abashed we hugged and kissed each other

Khi tàng tàng chạm chén Rừng lau gió ào ào Nấm mồ người lính trẻ Hiện ra bên chiến hào

Upon being rather worn-out and clinking glasses A stormy wind was roaring in the reeds forest The tomb of the young soldier Appeared beside the trenches

Biết nói gì với anh Ngửa mặt đầy mây trắng Mật đắng thì cứ đắng Quế thơm thì cứ thơm...

What to say to you My turned upward face was full of white cloud Bitter nectar could go ahead to be bitter Fragrant cinnamon bark could just go on being fragrant...

Bình Liêu 2-1989

Bỡnh Liờu 2-1989

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

121

122

BRAIN-WAVE Ngẫu hứng I BÂNG KHUÂNG Bây giờ em có chồng rồi Sao em vẫn mặc áo hồi anh may? II MùA ĐI

I SPLEENY Now that you’re already married Why do you still wear the dress I’ve made for you? II GONE AWAY SEASON

Cây đung đưa, để ngọn gió có hồn Chim vẫy cánh cho mùa đi thăm thẳm

Trees swaying, giving the wind a soul Birds waving their wings to let the season go far far away

III ĐÊM KHUYA

III LATE IN THE NIGHT

Con chó cậy có chủ sủa ầm ĩ trong làng Còn vầng trăng thì im lặng sáng

The dog relying vaingloriously on his master barked noisily in the village As for the moon, it silently shone

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

123

124

IV TURNING BACK IV NGOáI LạI Khi trời đất bỗng nhiên yên ắng lạ Neo nhà đi! Bão lớn sắp đến rồi! V THOáNG HIệN Thế sự ngàn năm còn tập lẫy Nhân tình một phút đã buông xơ VI ĐấT NHạT Chẳng biết gió nói gì với mình Cây vẫn cứ lắc đầu và gật

When heaven and earth suddenly turned strangely silent Bind the house! A great storm is about to come! V FLEETINGLY APPEARING Things mundane, though one thousand years of age, are still like a baby who learns to turn over on his back While human sentiment takes only one minute to give way VI VAPID SOIL Well I don’t know what the wind has told me But the tree continues to shake its top and nods

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

VII BIểN CHIềU

125

126

VII EVENING SEA

Hải âu lại lượn vào đất núi Thuyền nằm trên bãi nhớ trời xa VIII ĐÔI BạN

Albatrosses continue to soar into the mountainous land The boats lying on the beach miss the high and far sky VIII TWO FRIENDS

Cái áC vỗ vai cái THIệN Cả hai cùng cười đi về tương lai... Bồ Hòn 1986

EVIL slaps GOOD on the shoulder Both of them laugh and walk towards the future... Bồ Hũn 1986

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tiễn một người vợ lính Tim ngừng đập chín ngày, mặt vẫn hồng tươi Chị có còn chăng hay đã đi rồi? Chinh phụ nàng ơi! Đường âm, quanh co và u tối Hãy vịn cành dương mà về với cõi Người! Anh ấy không về, anh ấy đâu có lỗi Hình ảnh chị hiện lên cuối cùng trong quằn quại chớp bom Thời gian đắp cho anh tấm chăn màu hoa cỏ Anh ngủ giữa trời sao đâu đó cạnh đường mòn Chinh phụ nàng ơi! Trần gian lắm tủi hờn và oan nghiệt Thì đi đi, họ mạc đã đủ rồi!

127

128

SEEING A SOLDIER’S WIFE OFF Her heart has stopped beating since nine days, but her face remains freshly rose Are you still alive or you have passed away? O warrior’s wife! Obscure and tortuous are the underworld roads Just lean on the yang branch to come back to man’s world! He doesn’t come back and it isn’t his fault Your image had appeared for the last time in writhing and under bombs’ flashes Time has covered him with a grass flower colour blanket He’s sleeping somewhere under the starry sky beside a track O warrior’s wife! The world is filled with self-pity, sulking and retribution Well you can go ahead to leave, all the relatives are present!

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

129

130

You never believed that he was dead Although none of his brothers in arms has come back Frail and desperate was the expectation Half of the long night was restless with some dreams Chị chẳng bao giờ tin là anh đã chết Dù đồng đội anh cũng chẳng thấy ai về Nỗi chờ đợi mong manh và tuyệt vọng Nửa đêm dài khắc khoải mấy cơn mê Bỗng có ai giống anh hiện ra trong khung cửa quầy hàng Chị bàng hoàng reo lên, rơi hút vào vực tối Người khách đến mua một bao diêm rồi lại đi ngay, người khách đâu có lỗi Chinh phụ nàng ơi! Hãy vịn cành dương mà về với cõi Đời Tim ngừng đập chín ngày, mặt vẫn hồng tươi Chị như đã gặp anh trong khói sương thăm thẳm Giọt lệ đọng mơ hồ dưới hàng mi chưa khép hẳn Niềm vui đắng cay đâu chỉ của một người

Suddenly someone that looked like him appeared in the shop’s window frame You stunningly shouted for joy, then fell lost in the dark abyss The client bought a box of matches and left immediately, he didn’t have any fault O warrior’s wife! Just lean on the yang branch to come back to this world! Her heart has stopped beating since nine days, but her face remains freshly rose She seems like meeting him in very far and very deep smoke and dew The drop of tear vaguely stagnated under eyelashes that had not been completely closed Bitter joy doesn’t belong to only one person

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

131

132

The coffin was painted with dusk’s pale violet colour Why it was dripping wet with wax over nine high storeys Up to your face’s level, the war was ended Following countless fortitude and self-pride...

Quan tài sơn sắc hoàng hôn tím biếc Sao đầm đìa chảy nến chín tầng cao Ngang mặt chị, cuộc chiến tranh đã khép Sau bao nhiêu anh dũng tự hào... Lừa dối chị mà đi, anh ấy đâu có lỗi Cỏ hết mình xanh không che hết nỗi đau người Chinh phụ nàng ơi! Cành dương úa, lú đường quay trở lại Thì đi đi! Đừng để anh mong Hỡi quỉ thần! Trong cõi đen như đêm đừng để nàng một lần nữa mất chồng... Sài Gòn 7-5-1992

Deceiving you to go, he didn’t have any fault However green the grass can be, it cannot cover all human sufferings O warrior’s wife! The fading yang branch forgets the way back Then just go ahead to leave! Don’t let him wait with eagerness O deities! In the night-like dark world Don’t let her lose her husband once again... Saigon 7-5-1992

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bạn cũ Bác từng đánh bộc phá Mở đường Điện Biên xưa Mười năm mới gặp lại Tóc râu đã bạc phơ Thân qua trăm tầm đạn Không hề có vết thương Tưởng như bác nói dối Tớ ư? Lính chiến trường! Giá chẳng làm Kẻ Sĩ Chắc giờ đã chon von Một tay mang két bạc Một tay cầm dấu son

133

134

OLD FRIEND You have mounted explosive charge attacks Opening the Điện Biên roads in days past We’ve met after ten years Beards and hairs have turned snowy Through hundreds of bullet ranges Your body doesn’t have any injury One thinks you had lied Oh me? I’m a battlefield soldier! Had you not played the role of a scholar Then you must be at present in a very high position and solitary One hand carrying the money safe The other hand holding the seal

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

135

136

Tấm áo choàng lấm đất Bốn phương trời tha hương Chắc gì mà kiếm được Chút bụi vàng Văn Chương

The earth smeared overcoat Wandering in strange land throughout all four corners of the world It’s not sure that you can acquire A little bit of golden Literary dust

Hỏi vợ Vợ bỏ tớ Hỏi con Nó vượt biên Hỏi nhà Nhà tớ bán Hỏi thơ Đếch ai in...

Asking about wife my wife left me Asking about child he fled across the border Asking about house my house was sold Asking about poems no one publishes them...

Bây giờ bác muốn gì? Tớ muốn làm liệt sĩ Đất nước không chiến trường Hi sinh đâu phải dễ

What do you want now? I want to be a war-dead Our nation doesn’t have battlefields anymore It’s not so easy to sacrifice one’s life

Tớ đi chả cần tiễn Bóng xe đã khuất xa Chợt thấy mình luống cuống Trong ngổn ngang cõi già...

I go without needing to be seen off The car silhouette has been far away, sheltered from view One suddenly feels that one is so agitated In myriads of old-age worlds...

Cửa Lục 8-1992

Cửa Lục 8-1992

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

137

138

ALVEREZ Anvơret Quân dân Hồng Gai bắn rơi Anvơret(1) Điều ấy không ngờ lại làm hắn vinh quang

The soldiers and people of Hồng Gai shot down Alvarez(1) This fact unexpectedly causes him to be bathing in reflected glory

Hắn là tên bị bắt đầu tiên được thả sau cùng Vợ hắn đã lấy chồng Nòi giống Mêhicô và quê hương hắn Tất cả đều đăng trên mọi tờ báo lớn

He was the first one to be made prisoner and the last one to be freed His wife had remarried His Mexican race and his country’s name Mexico Everything were published on great dailies

Cái nổi tiếng vô cùng nặng nề Làm mái đầu hắn phải cúi xuống Và thế là ngẫu nhiên Hắn bước vào cõi bất tử

An extremely exacting fame That bent his head And so he hapharzardly reached immortality As for those who had shot him down and captured him

(1)

(1)

Trong trận đầu thắng không quân Mỹ 5-8-1964.

8-1964.

In the first victory over the US Air Force on 5-

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Còn những người đã bắn rơi và bắt sống hắn Họ không cần vinh quang Họ lẫn trong muôn việc đời thường Bỗng hôm nay Nhìn ảnh hắn đăng lại trên báo Họ mỉm cười và bảo - Cái thằng đến là trẻ lâu! 5-8-1984

139

140

They don’t need any glory They meddled in ordinary life daily matters Suddenly today Upon seeing his photo published again on a newspaper They smiled and said: “This guy remains young for a real long time!” 5-8-1984

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

141

142

BLUE EVENING

Chiều xanh Có một chiều xanh thẳm ở trong nhau Gian gác nhỏ mưa lan mờ bến bãi áo em ngắn hết một thời con gái Nỗi yêu anh còn biết giấu vào đâu Có một chiều xa vắng ở bên nhau Gió non thổi bậc thêm già nắng quái Tóc em rối trăng lên chưa kịp chải Đôi giọt buồn mơ mộng đọng trong mây

There was a very deep blue evening in ourselves At the small storey under the rain that spread dimmering beach and wharf Your tunic was short throughout your girlhood So where could I hide my love for you There was a lost evening when we were side by side A light wind blew over the verandah under the afternoon sun Your hair was ruffled and you couldn’t comb it before the moon appeared A few drops of sadness dreamingly stagnated in the clouds

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Có một chiều giếng đá lá khô bay Con đường dốc em đi không trở lại Mây trinh nữ che nghiêng trời xóm Bãi Chim le le gọi bạn cuối đầm sâu Có một chiều yên ấm ở xa nhau Anh chợt thấy vầng trăng rằm cũng khuyết Tà áo mỏng bồng bềnh cơn gió rét Thổi nao lòng từ tuổi chớm hoa bay... 11-12-1968

143

144

There was one evening where dry leaves flew over the stone well You left on the slopy road and never returned Inclined virginal clouds covered the hamlet Bói’s sky The tree-ducks called one another at the end of the deer pond There was a quiet and warm evening when we were far from each other I suddenly felt that even the full-moon was waning The thin flap was drifting and bobbing in the chilly wind That blew perplexedly since the young age of our budding love... 11-12-1968

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

145

146

Cháu Thuỷ

LITTLE thủy

Người tốt mà mắc bệnh Thường khó qua hiểm nghèo Cháu vào viện một chiều Thế rồi không ra nữa

A good girl that was sick Was often not out of danger She entered the hospital one evening Then she never came back

Chú đứng nhìn cháu thở Tưởng rách cả ruột gan Cháu một mình chịu đựng Những giày vò nhân gian...

I stood looking at you who were breathing And felt it was a heart-rending sight You suffered all along The torments of this world...

Biết làm sao bây giờ Chú hoàn toàn bối rối Mới hai mươi tuổi đầu Cháu làm chi nên tội?

What can be done now I’m entirely confused You’re merely twenty years old What fault did you do?

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

147

148

Hay cười và ít nói Bán sách rất tận tình Ai cũng khen cháu gái Vừa ngoan lại vừa xinh

Not very talkative while laughing teasingly Whole-heartedly selling books Everybody praised you As both gentle and beautiful

Biết cháu đi khó về Lòng chú lo không ngớt Xưa nay những người tốt Thường gặp điều không may...

Knowing that it would be difficult for you to return after leaving I was unceasingly worried So far good people Often meet with misfortunes...

Chú ngóng tin ngày ngày Sách ngẩn ngơ trên giá Phố đường đông vui quá Có ai thương cháu không?

Day after day I waited for news Books were dazed on shelves The street was so crowded and bustling Did anybody have pity of you?

Gặp cháu phút cuối cùng Lặng nhìn trời, thảng thốt - Sao ngắn đến thế này Cuộc đời một người tốt? 1986

Meeting you at the last minute Silently looking at the sky, I felt flurried - How come it’s so short The life of a good girl? 1986

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

149

150

THE HÀ GIANG TOWN Hà Giang Cuồn cuộn mà im lặng Mặt đỏ lừ trong ánh sao trôi Sông Lô đi qua đêm như một kẻ giết người Lặng lẽ bông lau rừng thả hồn vào mây trắng...

Rolling up but silent Very red surface under the light of drifting stars The Lụ river crossed the night like an assassin Silently the wild reed let loose its soul into the white clouds

Cây đại ngàn nhuốm màu thu lớp lớp Đỉnh Tây Côn Lĩnh ngút cao Núi như đàn ngựa đang gào thét Giữa trời Lao

Tinted with autumn colour were myriads of high forest trees The peak of the Tây Côn Lĩnh was sky-high Mountains were like a group of horses roaring ragingly Amidst the air And darting

Cỏ non Đồng Văn hương thơm gió bay...

The Đồng Văn green grass’ perfume flew in the wind...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ta hỏi Lô giang: Chảy mãi mà làm gì? Ta hỏi Tây Côn Lĩnh sơn: Cao thế có buồn không? Chợt thấy bông lau rừng Ta lặng nhìn Bất lực A ha! Trời xanh, nước xanh, núi xanh, ta xanh! Ta đi một mình cuối mùa hoa rơi Chán hết mọi sự đời Hắt rượu lên mây trắng... Đặng Yên 8-1994

151

152

I asked the Lô river: What’s its aim when flowing forever? I asked the Tây Côn Lĩnh mountain: Does it feel sad when it’s so high? I suddenly saw a wild reed I silently looked at it Helplessly Well! The sky is blue, water is blue, the mountain is blue, I am blue! I walked alone at the end of the flowers’ falling season Fed up with all things in life Throwing the wine up toward the white clouds... Đặng Yên 8-l994

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

153

154

FAR INTO THE NIGHT Canh khuya Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân (Cùng một lứa bên trời lận đận)

Sharing a same fate we both have hard luck in life PAI-KIU-I

BạCH CƯ Dị

Cha mẹ chối từ, bạn bè xa lánh Không biết ngày mai sẽ sống thế nào Mắt đàn ông nhìn em đều biến dạng Lúc đầu em còn chưa hiểu vì sao Em có tội tình gì nếu em xinh đẹp Nếu em không chiều theo ý của người ta Mọi ngả đường đều xô vào ngõ cụt Từ ông thần có thể hóa con ma

Denied by parents and shunned by friends You didn’t know how will you live the coming day Men’s eyes looking at you were deformed At first you didn’t know why What’s wrong with you if you happened to be beautiful If you refused to adopt people’s will All roads led to a blind alley From a deity one can turn into a ghost

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

155

156

Which street corner doesn’t have a Ngưng Bích mansion1 Which man’s face doesn’t have a Sở Khanh appearance2 Đất đã hẹp mà trời càng thêm hẹp Trốn vào đâu sông núi vẫn vô tình Góc phố nào không có lầu Ngưng Bích Mặt người nào không có dáng Sở Khanh

No longer daring to send gifts to your mother So deep was your fearful loneliness Upon seeing a fire lit in someone’s kitchen Or upon fleetingly hearing children laughing somewhere

Chẳng còn dám gửi quà về biếu mẹ Nỗi cô đơn thăm thẳm đến rợn người Khi chợt thấy bếp nhà ai đỏ lửa Lúc thoảng nghe đâu đó trẻ con cười

I should at least hold your hand So that you can receive the money without being ashamed The Hạ Long’s moon never has a landing The Hồng Gai’s wine can be drunk everlastingly without being dead drunk...

Anh hãy ít ra là cầm lấy tay em Để em nhận tiền mà không hổ thẹn Trăng Hạ Long chẳng bao giờ có bến Rượu Hồng Gai uống mãi cũng không say...

6-1991

6-1991

The land is narrrow while heaven is narrower Wherever you can hide mountains and rivers remain indifferent

1

Place where Thúy Kiều had lived in the “Tale of Kiều” by Nguyễn Du, namely a brothel house. 2 A charater in the “Tale of Kiều” by Nguyễn Du a seducer of young women.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

157

158

old mr. vọng Ông Vọng Ông chẳng biết mình bao tuổi Người như thỏi sắt cháy thui Ông đến các làng đánh giậm Quanh năm chỉ mặc quần đùi Ông thường bán tôm cá rẻ Cho ai còn khổ hơn mình Có tiền ông mua cút rượu Nhắm với hành tươi chuối xanh

He never knows how old he is He looks as black as a burned iron stick He went to villages to catch shrimps Wearing only a pair of breeches all the year round He often sold cheaply fish and shrimps To people more miserable than himself Upon getting some money, he bought a phial of wine And ate fresh onions and green bananas over sips of alcohol

Có đêm ông vừa thiếp ngủ Cá tôm chạy trốn phương nào Ông bỗng thấy mình rực sáng Vục lên cả một trời sao

Certain night when he just lay dead to the world from exhaustion In what direction fish and shrimps were hiding He suddenly felt he was shining bright Bringing about a whole starry night

Ông cứ lơ mơ tin tưởng Đời ông sẽ có cái gì Chân đất đầu trần quần cộc Kìa, ông lại vác giậm đi...

He always vaguely believes His life will have something Barefooted, bareheaded and wearing breeches There, he’s again carrying away his bamboo shrimp pot...

Điền Trì 1988

Điền Trỡ 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

159

160

NEW YEAR’ S EVE

Giao thừa Khi mọi căn nhà đang vang Lời chúc Tết Pháo hoa nở bừng từ các ban công Những em bé lang thang làm nghề bới rác Bị xua ra khỏi nơi trú cuối cùng Biết tìm đâu tấm lòng huyền thoại Mở cửa từ bi đón các em vào Mặt mũi nhọ nhem, áo quần mùi xó xỉnh Cũng là người mà đến nỗi này sao? Có một chỗ có thể không bị đuổi ấy là bức tường nhô ra ở trụ sở Hội Nhà văn Nỗi thao thức bay trong hồn kẻ sĩ May ra còn che chắn các em chăng

When in every house the Tết Greetings were resounding Fireworks were beaming from all balconies The wandering children picking up rubbish Were driven away from their last abodes Where could one find the legendary heart Opening the merciful door to welcome them With their smeared faces, their clothes that smell the dark corners As human beings, how could they be in such a wretched situation? There is a place they might not be driven out That’s the jutted wall at the seat of the Writers’ Association The restlessness flying in the intellectuals’ mind May, by chance, provide them with a refuge

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nhưng đừng nói là anh bảo nhé Họ sẽ mắng anh không biết giữ môi trường Nhuận Minh tôi buồn đi lững thững một mình trong giá rét Nghe đất trời ngân nga những hi vọng và tình thương... 1-1990

161

162

But don’t say that I’ve told you They will blame me for not caring about preserving the environment I, Nhuận Minh, strolled sadly alone amidst the frost Listening to heaven and earth’s modulation when declaiming about hope and love... 1-1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tinh chất

163

164

ESSENCE Tặng nhà văn Võ Huy Tâm

To writer Vừ Huy Tõm

Bản thảo mấy thếp dày Anh cho vào bao tải Đeo lên lưng chậm rãi Nhà văn về Thủ đô

A few thick packs of manuscripts He put inside a jute bag Carrying it on his back and leisurely The writer came back to the Capital

Vỉa than trong lòng đất Tiểu thuyết trong bao này Nào ai mà biết được Cái nào quí hơn đây?

The coal seams are inside the ground The novel is inside this bag Who ever knows Which one is the most precious?

Trông mình như hành khất Trộm cướp nó sẽ tha Nhà văn híp mắt lại Hồn nhiên cười hà hà...

Looking like a beggar Bandits and robbers would spare me Screwing up his eyes The writer laughs and crows hee-haw, hee-haw...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

165

166

Bỏ phố vào phát núi Dựng lều Thạch Anh Trang Có đêm ba con rắn Nằm cuộn xung quanh màn

Leaving the streets to go to clear the mountain area Setting up the Thạch Anh Trang (Quartz firm) One night three snakes Lay rolled up around the net

Không vào rừng thì đói Nhà văn lại cười xòa Mà văn chương còn phải Vươn lên những tầm xa

I would starve if I don’t go to the forest The writer again laughed off While literature still have To reach far off stature

Một con khô cá trích Nướng chín nhai từ từ Thế là ngồi viết được Mờ sáng đến non trưa

A dry sardinella Grilled to a turn and chewed slowly Then he could sit and write From early in the morning to almost noontime

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ngăn suối lấy nước uống Vần đá trồng khoai lang Có câu văn chợt đến Giữa chiều thu rực vàng Tấm lưng hơi còng còng Đeo văn về Hà Nội Trong văn có biển rừng Bao kiếp người chìm nổi Cả một vùng tụ lại Dưới đáy chiếc bao này Nhìn anh cười hiền hậu Tôi bỗng nhòe mắt cay... Bồ Hòn 3-1988

167

168

Damming up the spring to get drinking water Rolling stones to plant sweet-potatoes Certain literary sentence suddenly came Amidsta dazzling golden autumnal evening A little bent back Carried literature to Hà Nội In his literary work figure forests and seas And so many evenful existences A whole region was gathered At this jute bag’s bottom Looking at him laughing gently My eyes turned stung and blurred... Bồ Hũn 3-1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

169

170

MY FRIEND’S DOG Con chó của bạn tôi Nó chỉ cắn chứ không bao giờ sủa Cắn bất ngờ rồi đột ngột lặng im Nằm trong tối như một người mộng mị Mặt đượm buồn và mắt lim dim Trừ ông chủ quen từ ngày nhập trại Vợ con ông, nó cũng đề phòng Tôi cho miếng khô bò thơm phức Nó đớp tay, thế có bực không?

He always bites but never barks He suddenly bit then kept silent Lying in darkness like a dreamy person With a sorrowful face and half-closed eyes Except for the boss which he knew since the day he came to live in the farm He took precautions even against the boss’ wife and children I gave him a delicious-smelling piece of dry beef He bit my hand, what a testiness?

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

171

172

Tôi bảo Đem quách ra phố bán Ông ngần ngừ, ánh mắt bỗng xa xôi Hình như nó đã cứu ông thoát chết Khi ông lặn vào sào huyệt bọn giết người

I told his boss: Why don’t you take him downtown and sell him He hesitated, the gleam of his eyes turned distant It seems that his dog had saved him from death When he dived into the killers’ den

Không động lòng, bạn tình ve vãn Chẳng vẫy đuôi, chủ vuốt sống lưng Nó bình thản chồm lên kẻ địch Vẻ âm thầm, cô độc, dửng dưng...

Not moved by his lover’s flirting Not waving his tail when his boss stroked his spine He calmly pounced on his enemy With a silent, lonely, and indifferent look...

Vậy mà vẫn bị ai đánh bả Lê tấm thân tê dại về nhà Nó cố kìm cơn đau xé ruột Ngước chào ông, hai giọt lệ sa...

But he was all the same poisoned by food And dragged his paralysed body home He strived his best to restrain his heart-rending pain Looking up to say good-bye to his boss, with tears in his eyes...

5-1991

5-1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

173

174

Phúc

Phúc

Té ra là thằng Phúc Trời ơi! Bạn tôi xưa Từng ngồi xe ba bánh Dáng phong lưu có thừa

So it was Phúc My God! That’s my old friend Who had ridden on a tricycle Being actually comfortably off

Thế nào mà đột ngột Nhà Phúc bị niêm phong Đốt tiền trong toa lét Ba ngày còn chưa xong

How come suddenly Phúc’s house was sealed Were he to burn his bank-notes in the toilet room Three days aren’t enough to finish

Mắt hoàn toàn vô cảm Gặp tôi, Phúc ngửa tay Tóc bù xù tổ quạ Mặt hoang như trời đày

With quite insensitive eyes Seeing me. Phúc begged He had crow’s nest like ruffled hair And a desolate God-damned face

Tôi rùng mình ghê rợn Khi Phúc bẫng lẫng cười Trò đùa của Tạo Hóa Đến thế này thì thôi...

I shuddered in fear While Phúc vaguely laughed The Creator’s trick Just cannot be worst... 1993

1993

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Phút lâm chung của cụ Hãn Nhờ ông viết giùm bài báo Xin lỗi hàng ngàn trẻ con Một đời tôi chuyên đánh chúng Có đứa đến hộc máu mồm Không tiền mà muốn xem phim Chúng có trăm mưu ngàn kế Vẫn không che nổi mắt tôi Chiến sĩ thi đua là thế! Trèo tường chui qua cửa sổ Quấn mình trong tấm màn nhung Nằm bẹp dưới gầm ghế lớn Tôi cũng moi ra tận cùng

175

176

VENERABLE OLD MAN HÃN BREATHING HIS LAST Please write an article on my behalf Asking for forgiveness from thousands of children As I’ve spent my whole life beating them Some of them had vomitted blood Moneyless but they wanted to watch the film They had thousands of deceptive tricks But they still couldn’t throw dust in my eyes That’s what a model combatant was! Climbing over the wall and stealing into the window Rolling themselves inside the velvet curtain Lying flat under big seats I still discovered all of them

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

177

178

The country couldn’t become richer Even though I stinted myself in money and saved every penny Wanting to be good I’ve become bad Is there anyone in this life who is like me?

Đất nước chả giàu lên được Dù tôi chắt bóp từng đồng Muốn thiện lại thành ra ác Có ai giống với tôi không? - Thưa cụ khó mà viết báo Tôi làm thơ có được chăng? úp mặt vào tường, từ đó Cụ im chẳng nói chẳng rằng Cụ đã giã từ cuộc sống Vong linh muốn được thanh nhàn Thương ôi! - Hỡi các bạn trẻ Tha cho lỗi lầm thế gian... 1991

- Dear Sir, it would be difficult for me to write an article So can I write a poem? Burying his face in the wall, from that time on He remained silent and didn’t utter the least word He has left this life A dead man, he wants his soul to rest in peace Alas! - O young people Just forgive these worldly errors... 1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

179

180

THE FOUR SEASONS

Bốn mùa Bây giờ thì chán cả mùa xuân Những cơn mưa dầm dề sốt ruột Mây chẳng ra mây âm âm màu lông chuột Mùa hè ơi! Xin hãy đến mau Chả thích mùa hè nắng trắng tóc râu Nóng đến nỗi sợ cả người tình cũ Mưa đột ngột tàn bạo như thác đổ Mùa thu ơi! Em hãy đến nhanh nào...

Now I’m fed up with Spring itself I’m in a fret for having to suffer from soakingly wet rains Clouds don’t look like clouds with their mouse’s hair colour O Summer! Please come fastly I don’t like Summer with the sun that whitens hair and beard It’s so hot that I am even afraid of my old lover Unexpectedly it pours fiendishly like rapids O Fall! Just come along quickly...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ôi mùa thu mới bực làm sao Lòng thao thức nỗi buồn hoang vắng Cây tàn úa rồi chết trong im lặng Mùa đông ơi! Hãy đến cùng ta Bụi mù trời. Rét cào cấu thịt da Quạ rít lưỡi. Còn gì mà thú nữa Muốn dài rộng mở ra muôn cánh cửa Đuổi đông đi. Rối rít đón xuân vào... Cứ thế, bốn mùa mong ước nối theo nhau Ghét tất cả. Rồi lại yêu tất cả Cứ thế Mang lo toan vất vả Trái đất quay trong HI VọNG khôn cùng... Sài Gòn 4-1979

181

182

O Fall what a fretfulness My restless heart was filled with a desolated sadness Trees withered away and died in silence O Winter! Just come to join me Pitch dark was the dusty sky. Coldness raked our skin Crows wail. Nothing delightful remains One wishes to widely open all doors and gates Chasing Winter away, then bustlingly welcome Spring... And so, the four longed for seasons continued to come one after the other Hating all of them, then 1oving all of them And so Carrying worries and meeting with difficulties The earth continues to turn in endless HOPE... Sàigũn 4-1979

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

183

184

THE POEM I DIDN’T INTEND TO WRITE Bài thơ không định viết Không phải con tôi. Không phải cháu tôi Tôi cũng chẳng bao giờ quen biết nó Hãy trông. Nó hoàn toàn còn là một thằng nhỏ Đạp nó thế đủ rồi. Tát nó thế đủ rồi

He’s not my son. He’s not my grandson I have also never known him Look at him. He’s still completely a little boy You’ve trodden on him enough. You’ve slapped him enough

Nó có tội chi? Bác ơi, chị ơi Ăn trộm ư? Một bánh mì kẹp thịt Đây tôi trả tiền cho. Thế này nhiều hay ít Thả nó ra, đánh đập quá đủ rồi

What crime did he commit? Dear uncle, dear sister A theft? A sandwich Well here let me pay for it. Is it too much or too little Let him go. You’ve beaten him enough

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mặt nó sưng vêu tím như vỏ ốc nhồi Răng nó lung lay, mép ứa dòng máu đỏ Có thể nó không còn mẹ còn bố Nó đi xin vỏ bao xi măng ở các nhà xây Giành một miếng ăn mà bị xử đến mức này Với trẻ con, sao các người ác thế Không ai vô can khi một em bé Đến ngày hôm nay vẫn còn đói bánh mì... 1-6-1994

185

186

His face swelled considerably and was purple like the snail shell His teeth got loose, a line of red blood oozed from his mouth’s corner Maybe he doesn’t have his mother or father He’s begging for ciment bags at houses being built Scrambling for a piece of food and be treated to such a level How can you be so wicked with a child No one is cleared of all charges when a child Up to today still runs short of bread... 1-6-1994

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

187

188

ONE HUNDRED YEARS IN... I MAN’S WORLD

Trăm năm trong cõi...

Living with one’s face turned upside down to the ground Dying with one’s face looking upwards to heaven Rich, poor, glorious or humiliated Are all within a same circle...

I NGƯờI TA Sống úp mặt xuống đất Chết ngửa mặt lên trời Giàu nghèo hay vinh nhục Cũng trong vòng ấy thôi...

Cam Ranh 4-1979

Cam Ranh 4-1979

II GETTING IT OFF ONE’S CHEST

II TÂM SỰ

I have pity of you because even your smile was fading Throughout the year, although not ill, you always walked bentbacked(1) While I lie leisurely inside the window Admiring the invisibility reigning over forms and emptiness...

Thương bác nụ cười mà cũng héo Quanh năm không bệnh vẫn đi còng(1) Còn em nằm khểnh trong song cửa Ngắm cái vô hình giữa sắc không... Điền Trì 8-1992

Điền Trỡ 8-1992 (1)

Từ ý thơ của Nguyễn Du.

(1)

from Nguyễn Du’s poetical inspiration.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

189

190

III MEDITATION III suy ngẫm

Looking forward and seeing no shore Looking back I met with the wharf Much to my surprise when stepping backwards I was actually advancing forward...

Nhìn trước chẳng thấy bờ Ngó sau thì gặp bến Lạ thay lúc mình lùi Chính là khi đang tiến...

1989 1989

IV I SUDDENLY SEE

IV Chợt thấy Những người không ai thay được Đã nằm đầy ở các nghĩa trang Tôi lặng im và run rẩy kinh sợ Khi mặt đường kêu lên: Rơi một chiếc lá vàng! 1987

People no one can replace Have been lying all over the graveyards I kept silent and trembled with fear When the road surface shouted aloud: There’s another falling leave! 1987

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

191

192

V UTTERLY DESOLATE V Vắng lặng

Old trees are often cut off Chicken can easily be stewed... How old am I? Do I have any bosom friend...?

Cây già thường phải chặt Gà non dễ bị hầm... Ta bao nhiêu tuổi nhỉ? Có ai là tri âm...?

1987 VI THE END OF THE SPRING TIME

1987

VI Cuối xuân

Thinly scattered lilac flowers fell whitening the

Lác đác hoa xoan rụng trắng hè Trong nhà vơi chuyện rượu đầy be Có ông tóc bạc buông rơi kính Nghe thuốc cường dương mắt sáng loe... 1986

verandah Inside the house the chat diminished while the wine flask was full There was a silvery-haired old man who dropped his glasses Hearing about Viagra, his eyes brightened... 1986

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

193

194

VII FREEDOM

VII Tự do

Cry when wanting to cry Laugh when wishing to laugh Because of that simple matter Blood now Still sheds...

Muốn khóc thì cứ khóc Thích cười thì được cười Vì điều đơn giản ấy Máu bây giờ Vẫn rơi...

3-2-1986 3-2-1986

VIII AT THE GRAVE OF A COMMUNIST Remembering brother Kim Ngọc

VIII Trên mộ một người cộng sản Tưởng nhớ anh Kim Ngọc

Sống ở cùng dân. Chết chôn cùng dân Hoạn nạn vì miếng cơm manh áo của dân Trên mộ anh, gió lúc nào cũng mát Xanh biếc bốn mùa đều là cỏ Mùa Xuân... 7-1988

Living with people, when alive. Buried with people when dead Endangered because of people’s pieces of food and cloth On your grave, the wind is always fresh Bright blue in all four seasons are all Springtime grasses... 7-1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

195

196

IX BESIDE THE LINE OF SAYINGS IX BÊN DòNG TụC NGữ Bông hoa nào có nói gì Gần cây thì có lạ chi bóng cành Đàn bà ưa đứa tinh ranh Thánh nhân thích đãi những anh khù khờ Kẻ khôn sẽ dại bất ngờ Trước chê trời thấp bây giờ đi khom Gỗ vuông đẽo chẳng nên tròn Mèo già trông thấy chuột con thì chào... Vũng Tàu 5-1992

The flower didn’t say anything Near the tree one isn’t unfamiliar with the shadow of branches Women like artful guys The saints like to treat simple people A wiseman will suddenly turn silly Formerly he belittled the sky as too low, now he walks bent-backed The square piece of wood couldn’t be carved to turn round The old cat, upon meeting the mouse, saluted it... Vũng Tàu 5-1992

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

197

198

BRIGHT PURPLE The golden fruit offered to you doesn’t ripen Then let it be green until old age

Tím biếc Trái vàng cho em chẳng chín Thì thôi xanh đến bạc đầu E.N.

Sắc chiều bay trên thành phố úa vàng Mây chợt thức giữa cơn mơ ngơ ngác Khói biển lan xanh mờ con sóng bạc Một nửa mùa thu nghiêng bóng xuống khoang thuyền Cây cỏ vô tình nhuốm nỗi dở dang em Gió thổi suốt đêm trăng mười bảy tuổi Em ở đâu đây? Trời dịu dàng bối rối Thả vào hồn ta giọt sương cũ đầm đìa

E.N.

The evening shade flew over the sallow city Clouds suddenly awoke amidst the dazedly dream The spreading blue sea smoke dimmed the silvery wave One half of the Fall had its shade inclined over the boat hold Feelingless trees and grass tinted your broken off love The wind blew throughout the seventeen years old moonlight night Where could you be found? The worried soft sky Cast into my soul the dripping wet old drop of dew

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

199

200

The air transparent

Bầu không trong tinh khiết đến nhường kia Mái phố sẫm nỗi buồn mùa đông rớt Chân ta vấp bóng chiều ẩm ướt Em nhớ ta chăng? Gió động sắc bàng già Năm tháng đi qua. Vui buồn cũng đi qua Ta cúi nhặt dấu chân thời mây nước Bồng bềnh hỡi! Làm sao mà tới được Một màu QUÊN lãng đãng cuối trời XƯA... 16-8-1993

and pure to such a point The street roofs were darkened by the sadness of falling winter My foot tripped over the dripping wet evening shade Did you ever miss me? The wind shook the old malabar almond tree Months and years had gone by. Happiness and sadness also had gone by I bent down picking up the footprints of our loving time So bobbing and drifting alas! How could I reach A FORGETFUL shade that appeared vaguely at the end of the sky of YORE... 16-8-1993

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Gửi bác Vương liên Nghe đâu bác bây giờ Đóng tiền vào bao tải Thuê những hai hầu gái Giặt quần và đấm lưng Thôi thế em cũng mừng Quả là sông có khúc Cứ như bác ngày xưa Em biết là rất cực Trước cần lí lịch tốt Giờ cần có lắm tiền Phải chăng bác nói đúng Em ngù ngờ không tin Em vẫn vầy vậy thôi Bụng khi no khi đói Tiền lúc có lúc không Vợ chợt mừng chợt dỗi

201

202

TO MR. VƯƠNG LIÊN I heard vaguely that you’re now Cramming money into jute bags And hiring two maid-servants To wash your pants and to pat your back Well I’m also happy for you It’s true that a flow will have an ebb As you were in the past Very wretched I knew In days past one needed a good life-story Now one needs to have much money Was it true that you were right I doltishly didn’t believe you I’m always same same At times fed up, at other times hungry At times rich, at other times moneyless My wife suddenly felt happy and suddenly felt sulky

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Sự đời bao rắc rối Phải trái tính sao đây Lòng mình thì nhàu nát Kinh sách thì thơ ngây...

203

204

So complicated are matters in life How can one dea1 with the right and the wrong One’s mind is all wrinkled up Prayer-books are so childish and innocent

Em chưa ở trong Nam Chắc còn chưa được thoáng Cái thằng bé thuở nào Bác dạy làm Cách Mạng

I haven’t lived in the South Thus I might not be liberal The child in days past You’ve taught to be a revolutionist

Bác đi, em vẫn nhớ Gặp ai hỏi thăm luôn Thỉnh thoảng qua làng bác Tự nhiên cứ chạnh buồn

You’ve left, I always remember you Whoever I met, I asked about you At times I went past your village Without reason, I always felt sad

Chẳng biết có khi nào Bác chợt thương người cũ Chị ấy vẫn lam lũ Vẫn một mình nuôi con... 1989

I don’t know whether there might be a time When you suddenly felt pity of your old love She still works hard and unrewardingly And still brings up her children all alone... 1989

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

205

206

old mr. tú

Tú lão Lão bảo Lão vừa xin ra Đảng Kệ xác sự đời những biến thiên Hằng ngày uống rượu và cười khẩy Lão chỉ quan tâm mỗi chuyện tiền Lão bảo Thời bao cấp khổ sao Kẻ đến dò la, người thắc mắc Sợ nhà bên nghi động tiếng dao Thịt gà phải cắt bằng kéo sắc

He said He just got out of the Party Never caring about life’s matters and upheavals Drinking wine and sniggering day after day He only pays attention to pecuniary matters How miserable was the budget subsidies period, He said Some came to inquire stealthily, other worried about Being afraid the next house’s people might suspect hearing the sound of knives Chicken must be cut with sharp scissors

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

207

208

He said he married a youngster to be his concubine It’s his character not to like dangling matters He actually hired two rows of motorcycles That paraded while firing fireworks...

Lão bảo Cưới nhí về làm thiếp Tính lão chẳng ưa việc lòng thòng Thuê hẳn hai hàng xe bình bịch Vừa đi vừa bắn pháo bông...

With his cold hand as sticky as fish slime He grabbed my hand and palavered While taking me to the floor, he laughed like Americans His face emitted a smell of the night dew

Bàn tay lạnh dính như nhớt cá Lão túm tay tôi, nói huyên thiên Đưa tôi lên gác cười như Mĩ Mặt lão tỏa ra mùi sương đêm Khuya về lòng bỗng đầy phiền muộn Tôi đứng trước thềm rửa ngón tay Ngày mai chắc có cơn mưa lớn Gió đã ẩm rồi trong bóng cây... 8-1989

Late in the night my heart was filled with gloominess I stood in front of the verandah, washing my fingers There might be a big rain tomorrow In the shadow of the trees, the wind was all wet... 8-1989

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

209

210

Bạn hưu

RETIRED FRIEND

Đập gậy vào cánh cổng Bạn ơi ta đến nhà Có chó thì xích lại Có rượu thì bày ra

Striking the stick at the gate My friend I’m coming to see you If you have dogs, please chain them up And if you have wine, please display it

Ngoài hiên kê cái chõng Ngất ngưởng ngồi cũng hay Bóng già đi lõng thõng Hao tiền mua nước cay

Out on the verandah was a narrow bamboo bed It would be interesting to sit totteringly on it Old guys’ silhouettes walked clumsily Wasting money to buy alcohol

Ngày xuân lên phía trước Tuổi xuân lùi phía sau Tháng hè loang dưới chén Mùa đông ngưng trên đầu

Spring days advance forward Youth steps backwards Summer months spread under the cup Winter stopped over our heads

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

211

212

Only a little warmth of the autumnal evening remains In the eyes of the good contriver Who throughout her life Saved the piece of food and the thin garment for her husband and children

Còn chút ấm chiều thu Trong mắt người tần tảo Miếng cơm và manh áo Suốt đời nhường chồng con

Tears quickly come to retired people’s eyes They are easily affected by happiness and sadness Remembering one’s past and having pity of one’s friend As towards the end of one’s life, one becomes empty handed

Tuổi hưu mau hạt lệ Buồn vui dễ chạnh lòng Nhớ mình và thương bạn Cuối đời thành tay không... Ngổn ngang lưng chén rượu Sương nắng bạc đời người Niềm tin yêu thuở ấy Đâu đã thành xa xôi?... 1987

In an anxious state of mind with half of a cup of wine Dew and sun turn man’s life silvery The so loved confidence in days of yore Has not yet become far off, isn’t it?... 1987

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

213

214

AT THE SEA-FISHERMAN’ S HOME

ở nhà người đánh cá biển Có vẻ gì ngút ngát xa xăm Gian nhà nhỏ chênh vênh bên núi Cánh cửa khép hiu hiu già trước tuổi Đêm đêm chị mở ngóng sao trời Có vẻ gì tỉnh thức khôn nguôi Trong dáng ngủ Lão chài nóng tính Lại có gì như là trầm tĩnh Trong giọng nói cười trẻ con Không phải sớm nào cũng đứng cân tôm Chẳng phải chiều nào cũng ngồi vá lưới Có điều gì, chị còn chưa kịp nói Khi anh bồng bềnh đi về phía bão đang tan...

There was something quite far away The small house tottering beside the mountain The half-closed door puffing lightly and turning old prematurely Night after night she opened it awaiting for stars on the sky There was something endlessly awaken In his sleep, the hot-tempered fisherman Seemed to have some sort of quietness In his childish voice and laughing It was not every morning that he stood to weigh shrimps He also wasn’t sitting to mend the net every evening There was something she wasn’t able to speak out When he bobbingly walked towards the direction the storm was thawing...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

215

216

There was something that seemed like careful planning and anxious suspense Very very far and vague in the fisherman’s house But there was always nothing special and strange While it also seemed like there was something strange and different...

Có vẻ gì phấp phỏng lo toan Trong vời vợi gian nhà người đánh cá Như vẫn chẳng có gì khác lạ Và lại như lạ khác một cái gì... Có thể nỗi niễm một người đi Giăng mắc đó đây trong bao người ở lại Có gì không tròn đầy vững chãi Như thiếu và như lại thừa ra Con tàu trườn khuất sau đỉnh sóng xa Sóng lừng đánh chìm. Sóng búa đánh nổi Anh chợt thấy sân nhà, bên vàng lưới Mái tóc chị bay ngang trong tiếng trẻ con cười... Bến Đoan 1976

Maybe the innermost feelings of a man who left Stretched here and there in many remaining persons There was something that was firmly not square Something that seemed like missing but was actually in excess The boat crawled and was hidden behind the crest of the far away waves The swells sank. The hammering waves made it float He suddenly saw his house courtyard, beside the yellow nets Her hair flew transversally in the sound of children laughing... Bến Đoan 1976

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

217

218

Họp CHI Bộ

CELL MEETING

Cùng họp một Chi bộ Cách ngồi đã hai bề Bên là các Ông chủ Bên những Người làm thuê

In a meeting of the cell People sat on two sides On one side were the employers On the other side were the employees

Dù cùng quên sự thật Đuổi việc và cúp lương Càng cố hòa làm một Càng tăng thêm dối lường

Although they all forgot the truth About firing and cutting off the employees’ salary The more they tried to amalgamate The more deceptions increased

Người nghe mà chẳng nói Người nói chẳng cần nghe Dẫu hoàn toàn nhất trí Vẫn cứ thành hai phe

Some listened without saying Some spoke without needing to hear Although they were completely unanimous They still formed two parties

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

219

220

The employer and the employee Can never be on an equal footing The common sense in life is so simple But people were wrong until old age

Ông chủ và kẻ mướn Có bao giờ ngang nhau Lẽ đời đơn giản thế Mà nhầm đến bạc đầu Lí do nào để giận Nỗi niềm gì để thương Một mai Nước có giặc Biết ai ra chiến trường...

What’s the reason for being sulky What innermost feelings that make one love Some day when the COUNTRY has to deal with enemies Who will go to the battlefield

Như con thuyền ngần ngại Giữa đôi bờ ngang ngang Lòng mơ hồ rờn rợn Trước sóng cồn tràng giang...

Like a boat that hesitated Between the two shores of a same spot One’s mind was vague and shivering Upon facing the great river’s surging waves...

1-1993

1-1993

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

221

222

THE NORTH-WEST

Tây Bắc Tiếng chim rơi ngược bóng núi sông Đà Đá gào vang. Không gian rung trắng thác Đường dốc uốn vắt qua dải mây bạc Hồn trượng phu nhuốm đỏ lá cây rừng Mường Nưa chiều xưa, nắng hoang mặt người Tây Trang sớm nay, gió lên bời bời Hoa lau, ngàn lau bay hoa lau Ba phần trời nghiêng ngửa sắc Lai Châu

The sound of bird chirping fell upside down the mountain shadow on Đà river Stones screamed aloud. The space shook with the white falls The sloping way bent, hanging over the silvery clouds The noble-minded man’s soul tinted the forest trees’ leaves red Mường Nưa in the evening of yore, the sun spread over man’s face Early this morning at Tây Trang, the winds blew profusely Reed flowers, in the reeds forest, reed flowers flew Three portions of the sky vacillated with the Lai Châu shade

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

223

Mây cuồn cuộn sinh ra từ khe núi bên mình Bất chợt đổ qua vai dòng thác sữa Sáng thinh không, chiếc lá như giọt lửa Rạch chéo vách đá dựng ngàn thước cao

Thiên nhiên múa điệu rắn rồng cuồng dại Thi với Cao Xanh, núi vút tầng lên mãi Cúi mặt mây lượn. Ngẩng đầu tuyết rơi Thêm một bước chân, ta đã ở trời rồi Trời mà chi! Ô hô! Trời lạnh lắm Đỉnh nhọn mà chi! Ô hô! Những vây hãm trùng trùng Thơ vứt ngang trời, sông núi điếc Ta thả nỗi buồn vào muôn dặm không trung... Fansipăng, chiều 27-2-1994

224

the mountain cliff beside Suddenly fell over a few milky falls In the morningtime firmament, the leaf was like a fire drop Slashed obliquely the one thousand meters high mountain cliff Nature danced the insanely foolish serpent-dragon dance Competing with the High Heaven, mountains eternally rose up Bowing their heads the clouds glided. Raising its head the snow fell One more step and one is at the horizon What’s the good of Heaven! Alas! It’s quite cold What’s the good of the summit! Alas! So many beleaguering dense sieges Poems thrown across the sky, rivers and mountains remained deaf Let’s drop sadness in the thousands miles of space... Fansipang, in the evening of Feb. 27, 1994

Rolling clouds originated from

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

225

226

STEALTHILY LISTENING TO TWO LADIES’ CONVERSATION

Nghe trộm hai bà trò chuyện Dạo này em buồn lắm chị Tự nhiên người cứ phì ra Giò chả trông mà phát khiếp Chán chường cà sáy(1), ba ba... Ước gì mà gầy được nhỉ Chiều nào cũng tập cầu lông Đôi khi em bảo chú xế Lái xe ra thở khí đồng Lúc họp trung ương, họp tỉnh Hỏi thầy tìm thuốc chán rồi Chả làm sao mà gầy được Em như... xấu quá, chị ơi

(1)

Vịt lai ngan, một đặc sản.

I’m very sad these days, sister Without reason I’ve put on much flesh Meat paste and grilled chopped meat are real horrors for me (1) I’m fed up with “cà sáy” and trionychid turtle... I wish I could be thin I would play badminton every evening At times I told the driver To drive the car to the countryside to breathe the field air In central and provincial committees’ meetings I asked the doctors and was fed up with looking for medicines I simply couldn’t turn thin I seem like... too ugly dear sister

(1)

Cross-bred duck, a speciality.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Chỉ sợ nhà em bồ bịch Nào ai biết được thế nào Chị ơi, đừng tin các lão à thôi... Em thử xem sao... Nghe trộm hai bà trò chuyện Buồn thay, mình lại vui vui Chợt nhớ bao người cấy hái Quanh năm lưng bán cho trời Vậy mà đói ăn, thiếu mặc Muốn gầy ư? Có khó gì! Chợt thấy thơ mình có lỗi Lạc loài trăng gió chi chi... Điền Trì 3-1992

227

228

I’m so afraid my husband might have girlfriends No one can know what might happen Dear sister, don’t believe them Well... I’ll try to see what will happen... Stealthily listening to the two of them talking What a sadness, anyway I’m feeling a little happy I suddenly think of thousands of women harvesters Who throughout the year were selling their backs to the sky Although working so hard, they stil1 lacked food and clothes Wishing to be thin? Nothing is simpler! I suddenly felt my poems have committed mistakes Alone in a strange land, flirtatious and I don’t know what else... Điền Trì 3-l992

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

229

230

DON QUIXOTE

Đông Kisốt Nàng Đunxinê của anh ơi, em có trở về giặt áo bên giếng cũ Anh đã gẫy hết giáo khiên, con ngựa Rôtxinăng cũng đã chết rồi Thế gian vẫn còn nhởn nhơ lũ Cối Xay Gió Vẫn còn ngổn ngang bao oan khổ kiếp Người Những đứa trẻ mang đầy bi kịch, dưới ánh trăng nhảy múa tưng bừng Chúng cười chế giễu anh, bởi anh săn tìm khát vọng ngàn đời cho chúng Thờ phụng em suốt tuổi đắm say, dọc thời mơ mộng Anh đâu dám nghĩ rằng em chỉ là một cô gái dở hơi...

O my Dulcinea, will you come back to wash your clothes near the old well All my shields and spears were broken, Rosinante is dead Scores of Windmills are still carefree throughout the world There are still myriads of injustices and human miseries Endowed with dramas children were dancing frenziedly under the moonlight They laughed at me and ridiculed me, because I’m chasing after their thousand year old aspirations I’ve worshipped you throughout my passionate young age and along my dreamy days I dared not think that you were only a dotty girl...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

231

Anh còn lại gì cho mình chăng? Mấy trận đòn oan, vài thuyết giáo cũ mèm Chút kiêu ngạo hão huyền nơi Quán Trọ Nhân Nghĩa và Tự Do, ước nguyện của hồn anh đã hiện thành Hoa Cỏ Nở chẳng vô tâm trong mọi tiết trời, bên các nẻo đường đi... Vĩnh biệt em, chẳng oán giận, chẳng xót thương, chẳng ân hận, chẳng đau buồn Anh đã làm xong phần việc đời mình với trái tim tình nguyện Đèn nến sáng choang các vòm cây, làng mở hội rồi, bao đôi lứa xe duyên mà anh không đến Anh lang thang cùng ngọn gió giang hồ phiêu bạt cuối trời YÊU

232

Do I have anything left for myself? A few unjust thrashings, and several outdated preachings An illusive proudness at the Inn Benevolence, righteousness and freedom, the wishes of my soul have been transformed into Flowers of Grass That don’t bloom heedlessly in all climates beside all sorts of ways... Saying farewell for ever to you, I’m not resenting, not pitying, not feeling sad I have done my part in life with a volunteering heart Lamps and candles were lighting the trees’ vaults, the village was merrymaking, many pairs of lovers had married but I didn’t come I strolled about with the wandering wind drifting towards the end of the Love sky

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

233

Đất đã tự quên dấu tích oai hùng để tiếng chim như chuỗi bạc long lanh bay rập rờn sông núi Nhưng nàng Đunxinê của anh ơi, nếu còn một ai bị đói khổ và đọa đày, ở bất cứ nơi nào lên tiếng gọi Anh sẽ lại trở về trên lưng ngựa Rôtxinăng Giương thẳng ngọn giáo dài, lừng lững đi trong tái nhợt những đêm trăng... Matxcơva 25-4-1990

234

The earth itself has forgotten its glorious past, allowing the bird chirping to fly glitteringly like a silver string all over mountains and rivers But, o my Dulcinea, but if there still exists someone who is hungry and miserable from anywhere and who called for help I shall come back against riding Rosinante Holding high the long - handled spear, dauntlessly walking in the paleness of moonlit nights... Moscow April 25, 1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đến làng Kônxtantinôvô Quê hương thi hào Nga Xergây Exênin Chiều lơ lửng dát vàng trên đỉnh tháp Sông dửng dưng trôi khuất dưới bóng cây Mảnh vườn nhuốm một nỗi buồn xưa cũ Em xòe ô đi trong mưa bay Con gà sắt đứng canh ngôi nhà gỗ Mái còn thơm mùi nhựa thông tươi Đàn sếu bay qua hồ nước lặng Thả nỗi buồn vu vơ ngang ngọn mấy cây sồi

235

236

VISITING THE KONSTANTINOVO VILLAGE, HOMELAND OF RUSSIAN POET SERGUEI ESSENINE The evening was hanging on the inlaid with gold tower peak The river indifferently flew hidden under the trees’ shade The garden was tinted with an ancient sadness You opened the umbrella and walked in the flying rain The iron cock stood guarding the wooden house Its roof still had the pleasant sweet smelling of fresh pine resin The flock of cranes flew across the silent water lake Casting a vague sadness over the tops of some oaktrees

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Năm tháng cuộn trên sừng bò khắc khoải Người yêu xưa, thiên hạ cũng quên rồi Đôi mắt màu mưa, ngực trần mịn trắng Có nhớ chăng? Chỉ còn một tôi thôi.. Tôi ném mũ xuống bụi gai, vồn vã Kính chào anh! Anh phiêu lãng nơi đâu? Môi dập máu những câu thơ trong trẻo Đến bây giờ, còn day dứt lòng nhau... Tiếng chuông lịm vào giải rừng tối sẫm Tỉnh thức cuối đồng, đốm lửa xa Tôi như ánh trăng mờ, run rẩy Bay mơ hồ trong thăm thẳm hồn Nga... Riadan 6.1990

237

238

Years and months rolled up on restless oxen horns The old lover, people have forgotten The rain-colour eyes, the soft and white breast Do people remember? There remains only me... I threw my hat at the thorny bush and showing great warmth Greetings! Where are you wandering about? The lips were bloodily struck with very pure poems Which up to now still harass our minds... The bell sound was lost into the dark dense forest Awaken at the near end of the field, a far away dot of light I was like the trembling fading moon Flying vaguely in the immensity of the Russian soul... Riadan 6.1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

239

240

đêm trắng

WHITE NIGHT

Hàng cây lơ mơ thức ngủ Trong tấm áo choàng cô dâu Đến nỗi những ngôi nhà cổ Đêm nào cũng phải lòng nhau...

The dreamy rows of trees were so much half-asleep half-awake In the bride’s gown To such a point that the ancient houses Were each night in love with one another...

Lêningrat 12 - 5 - 1990 Leningrad May 12, 1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

241

242

Tình cờ gặp người quen trên tàu tốc hành Xêvaxtôpôn - Matxcơva Thế nào lại gặp ở đây Nhác trông em có vẻ gầy hơn xưa Phải chăng khi nắng lúc mưa Tiết trời nước bạn không ưa chi mình Em cười nhợt hết màu xinh Thấy em bối rối, thực tình cũng thương Nỗi gì chẳng quản gió sương Việc gì thân gái dặm trường thế em? Ngày đi Mat, đêm về Len* Mặt em thì dại mặt tiền lại khôn ích chi vui đổi lấy buồn Buôn chi cũng phải biết buôn, mới lời

* Tiếng gọi tắt Matxcova và Lêningrat.

MEETING BY CHANCE A FRIEND ON THE SEVASTOPOL-MOSCOW EXPRESS How come we met again here At first sight, you looked a bit thinner than before Is it because sometimes it rains, sometimes it’s sunny The climate of our friendly country doesn’t like us Your pale laugh was deprived of all prettiness Seeing your worriness, I really felt pity of you For what reason you didn’t mind life’s hardships Why a girl like you must travel so far? In daytime you went to Moscow, at night-time you came back to Leningrad Your face is foolish but money’s face is wise Is it useful to exchange happiness for sadness Whatever one is trading, one must know how to do it to get profits

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Quanh co trò chuyện đôi hồi Thì ra em đã là người lưu vong Chôn con, bỏ việc, không chồng Dây đời ai cởi những vòng ấy ra Một mai anh trở về nhà Anh thưa với bố mẹ già làm sao Thương con như ngấn dầu hao Đèn khuya biết tắt lúc nào mà hay... Anh nhìn loang loáng hàng cây Đồng xa, xanh mảnh trăng gầy treo nghiêng Bâng quơ một tiếng chim đêm Mà lưu bao nỗi niềm riêng ngang trời... Matxcơva 5-1990

243

244

Speaking in tortuous words and chatting for a moment It came out that you have become an exile Burying your child, quitting your job, and having no husband The life’s ties, who will undo them for you Someday when I’ll return home What could I tell your old parents Loving their children like the trace of consumed oil Who could know when the night lamp will die out I looked in a flash the rows of trees Far away in the field, the crescent moon was hung obliquely A night-bird’s chirping vaguely resounded And left so many innermost feelings amidst the sky... Moscow 5-1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

245

246

BESIDE THE URAL THINKING OF SAPAEP(1) Bên sông Uran nhớ Sapaep(*) Máu Ông từng đỏ khúc sông này Hồn có còn chăng trong gió cây Rờn rợn chân trời con nước bạc Trắng xác bờ hoa thổn thức bay Trận mạc đã chìm trong ráng tím Giọt máu hồng xưa trôi đến đâu Chiều muộn rừng phong chưa tắt nắng Từng đôi trai gái đứng ôm nhau Ai hay ấm lạnh bao gương mặt Còn có ai còn nhớ tới Ông Cô gái nựng hôn con chó Nhật Mắt dửng dừng dưng ngó khói sông... Ucraina 9-5-1990

Your blood had once reddened this river portion Does your soul still live in the winds that shook the trees Shivering at the horizon was the silvery river Whitening the shore the flowers sobbed and flew Wars and battles had sunk in the purple coloured cloud To where the ancient red blood drop had flown Late in the evening the sunlight had not died off in the platan-trees forest Couples of young men and young girls stood hugging one another No one knows whether among so many warm and cold faces Is there any of them that still remembers You The young girl kissed and soothed the Japanese puppy Her completely indifferent eyes looked at the river smoke... Ucraina May 9, 1990

(*)

Anh hùng Liên Xô.

(1)

A Sovietic hero.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

247

248

IN FRONT OF THE TOMB OF GREAT WRITER LEO NIKOLAYEVICH TOLSTOI

Trước mộ Đại văn Hào Lép Tônxtôi Đỉnh của muôn ngọn núi Tự thu mình Trong vuông cỏ Dãi dầu Đầu suối cạn Những tác phẩm thiên tài Vượt ra ngoài Các giới hạn Đấng Tạo Hóa nằm đây Nhỏ bé cô đơn Bên gốc một cây sồi Tôi lặng lẽ cúi đầu và khẽ gọi: - NƯớC NGA ƠI! Pôliana 18-5-1990

The peaks of thousands of mountains Shrank themselves In the square of grass Weather-beaten On top of the dried mountain stream Genius masterworks Surpassing All limits The Creator lies here Small and lonely Beside the base of an oak-tree I silently bowed my head and called softly: O DEAR RUSSIA! Poliana May l8, 1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

249

250

ON THE SEREMECHEVO INTERNATIONAL AIRPORT trên sân bay quốc tế Seremechevô Dẫu sao cũng đất nước người Thôi em đừng đứng giữa trời mà kêu Mấy ai thương đến kẻ nghèo Tấm thân đày đọa đến điều... chưa xong Hàng em bị cướp nhiều không áo nhàu nếp gấp, mặt phồng vết đau Tưởng rằng hết kiếp ngựa trâu Nào ngờ lại thấy ngang đầu... dùi cui Đỏ xanh cũng một chân trời Đến đâu cũng một cuộc đời làm thuê Thôi đừng khóc nữa mà chi Đã qua cửa khám thì về cho xong Người thân đợi mấy năm ròng Mất hàng những vẫn được lòng mẹ cha...

Anyway it’s a stranger’s land Well, you better not stand amidst the sky to cry Real few feel pity of poor people So ill-treated ... but it isn’t through yet How much merchandise did you get robbed Your dress got wrinkled folds, your face swelled with wounds Thinking that a miserable life has come to an end Against all expectations one sees over one’s head... a cudgel Red or blue belongs to a same horizon Wherever one goes it’s a wage-earner’s life Well it’s useless to continue weeping Having crossed the searching gate, you better go home Your folks have waited for you for several years on end Although you’ve lost your goods you still have your parents’ kindness...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cửa ngoài anh đã bước ra Thấy em còn đứng như là trời chôn Đường bay thăm thẳm nỗi buồn Phận em ai biết sẽ còn ra sao... 11-6-1990

251

252

I’ve walked out of the external gate And saw you standing stiffly The air route was filled with deep sadness Who knows what’s reserved for your fate in the future... 11-6-1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

253

254

I WENT TO THE SOVIET UNION AND MET YOU

Chú sang Liên xô có gặp cháu

He laughed, his face turned more and more gentle Did you meet him in the Soviet Union? Was he in good health? When will he finish his doctorate?

Bác cười, gương mặt càng hiền hậu Chú sang Liên Xô có gặp cháu? Chẳng hay cháu nó có khỏe không? Nó thi Tiến Sĩ bao giờ xong?

I have bought the bed and the wardrobe That’s enough for him when he comes back and gets married A merrily animated glare resembling a rustling fire Burning in the old wrinkled eyes that laughed...

Tôi đã sắm được giường và tủ Nó về cưới vợ thế là đủ Một ánh tưng bừng như lửa reo Cháy trong mắt già cười nhăn nheo... Để tắt ánh lửa kia là có tội Tôi bỗng nghẹn ngào và bối rối Giá không gặp cháu có hơn không Biết chuyện làm chi, chỉ đau lòng

It would be a crime to let that glare die off I was suddenly choked and worried It would be much better, were I not to meet you Why should I know about the story, as it was quite painful

Chao ôi! Tôi làm sao nói được Cháu đã lưu vong làm tướng cướp Đoạt của, đánh người chẳng ghê tay Cháu là nỗi kinh hoàng trên các sân bay...

Alas! What could I say You’ve turned yourself into an exiled robber Plundering property and beating people without fear You’re a holy terror on all the airports...

1990

1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

255

256

IN THE GOLDEN FLOWERS GRASSFIELD Trong đồng cỏ hoa vàng Cỏ hoa vàng đến cuối trời Không dưng mà hóa ra người lẳng lơ Tìm ai trong cõi chờ xưa Gió trăng trăm tuổi già nua một thì

Grass and golden flowers spread until the sky’s extremity Without reason one turns into a lascivious person For whom I’m looking for in the waiting world of yore The moon and wind turn one hundred years old, it’s now the time of advanced age

Thực ra tôi chả tìm chi Yêu em cứ rẽ lối đi lên trời Yêu hoa cứ đến với người Nào tôi có biết rằng tôi biết gì

Actually I’m not looking for anything Loving You I cleaved my way to go up to Heaven Loving flowers I’m coming to the loved one I really don’t know what I actually know

Hoa vàng nở hết mình đi Nghe đâu tuyết trắng bay về rồi đây Trời ơi! Vàng đến thế này Mà sao đen bạc vẫn đầy thế gian...

Be in full bloom o golden flowers It seems white snow has flown back already O My God! How come it’s so wonderfully golden While the world is still filled with wickedness and ungratefulness

Giaparôgie 5-1990 Giaparogie 5-1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

257

258

RECOMMENDATION TO ONE’S CHILD

Dặn con Chẳng ai muốn làm hành khất Tội trời đày ở nhân gian Con không được cười giễu họ Dù họ hôi hám úa tàn

No one wants to be a beggar A kind of God’s persecution in this world You mustn’t laugh at them Although they’re il1-smelling and crumbling

Nhà mình sát đường, họ đến Có cho thì có là bao Con không bao giờ được hỏi Quê hương họ ở nơi nào

Our house is close to the road so they came Were we to give something, it was not much You should never ask them Where is their homeland

Con chó nhà mình rất hư Cứ thấy ăn mày là cắn Con phải răn dạy nó đi Nếu không thì con đem bán

Our dog is very naughty As soon as he sees a beggar he bites You should admonish him If not go ahead to sell him

Mình tạm gọi là no ấm Ai biết cơ trời vần xoay Lòng tốt gửi vào thiên hạ Biết đâu nuôi bố sau này...

We can be called well fed and warmly clad Who knows how the celestial artfulness revolves Kind-heartedness entrusted to people Might later on permit you to feed me...

Cửa Lục Thủy 13-11-1991

Lục Thủy Gate 13-11-1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

259

260

TO MY NEPHEW

Gửi cháu Viết sau khi cháu là chủ tịch huyện, nhà bị cướp đêm, cháu bị thương nặng

Cháu ơi, Nhà quan là phải xa đường Cái cổng phải kín, cái tường phải cao Trong nhà ăn ở làm sao Đừng cho dân biết dân vào dân ra Tình giai cấp, nghĩa cao xa Nói trong hội nghị chỉ là nói thôi Cũng may sự đã thế rồi Vết thương phải vá mặt người... chẳng sao Mất dù quá nửa hầu bao Còn tay, tiền của lại vào như không

Written after my nephew, a district committee chairman, got his house robbed at night and he himself was badly injured

Hey my nephew, A mandarin’s house must be far away from the road The door must be closed, the wall must be high What peop1e do inside the house Don’t let other people know, don’t let them come in and get out The love of classes with its noble signification When talked about in a conference, is on1y for talking sake Fortunately the gist of the matter had been so The wound must be mended while the face is... intact Although you’ve lost more then one half of your fortune You still have your hands, and money will come around as usual

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cháu ơi, Làm quan là phải đề phòng Phòng trên, phòng dưới, phòng trong, phòng ngoài (1) Bây giờ đâu cũng Mô bai Tin ai mà chả tin ai mới là... Giật mình khối chuyện quanh ta Nghĩ vào thì được, nói ra thì đừng Chớ mong bè bạn thuỷ chung Tung hoa phía trước, phản thùng phía sau Quan trường là chốn bể dâu Càng yêu CáCH MạNG, càng đau cõi lòng Lại còn dây dợ lòng vòng Ngậm ngùi thương cháu, mà dòng lệ rơi...

261

262

Hey my nephew, Being a high official, one has to be on one’s guard Upper room, lower room, inner room, outer room At the present time Mobile(1) is everywhere The problem is who to trust and who not to be trusted... One startles when seeing that a lot of things around Could be thought about, but just couldn’t be spoken out Don’t expect your friends to be faithful They might throw flowers in front but behind they might betray The official circle has its vicissitudes The more you love the REVOLUTION, the more you’ll feel painful There still are near and distant family ties Having pity of my nephew and grieving for him, my eyes shed tears... 2-7-1998

2-7- 1998

(1)

Điện thoại di động.

(1)

Cell phone.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Giải thích

263

264

EXPLANATION

Sông bay Núi bay Ngàn xưa bay Nàng Tiên Dung Khỏa thân Đi trong mây Vòm ngực trắng ối chao Mát và mềm Như lửa Một giải trần gian Thánh thót Những! Giọt! Sữa! Vịnh Hạ Long! Bồ Hòn, 1990

River flew Mountains flew Time immemorial flew Lady Tiờn Dung Nude Walked in the clouds Her white breast O God Fresh and soft Like fire A spread of world Clear-ringing The! Drops! (of) Mi1k! THE HẠ LONG BAY! Bồ Hũn, 1990

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

265

266

AIMLESSLY STANDING... Vẩn vơ ra đứng... Vẩn vơ ra đứng trước nhà Người qua mà chẳng thấy qua một người Buồn xưa - Vàng vạt nắng rơi Nhớ xưa - Gió biếc chân trời mong manh Chiều nghiêng một sắc vô tình Tự nhiên, mình chả biết mình là ai... 1996

Aimlessly standing in front of one’s house So many people went by but one doesn’t see anyone going by Sadness of yore - The yellow falling sunlight Thinking of days past - The wind blew in the blue vague horizon The fading evening bore an indifferent shade Without reason, one doesn’t know who one is... 1996

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Những bức tranh sông nước Dường như biển đến tìm anh Trong gian gác khuất sau vách đá Những bến bãi tự mình khoe sắc lạ Đôi cánh buồm hoang dã cứ bay lên Vầng trăng gầy, ngẫm nghĩ khuyết đêm đêm Nước xẻ múi. Bão chồm xoay nanh vuốt Ngọn sóng trùng khơi. Tiếng kêu thảng thốt... Lặn chìm trong làn lụa mỏng như sương

267

268

THE WATERS AND RIVERS PAINTINGS It seems like the sea came looking for him In the floor hidden behind the stone cliff Beaches and wharfs showed their own strange colours A couple of wild sails flew up all the same The crescent thin moon meditated night after night Waters were cut into sections. Storms pranced showing clutches The high seas crests of waves. The nervous sound... Sank in the thin layer of silk that looks like the dew

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nhành phong lan khô. Mà đâu đó sắc hương Còn xao động giữa ảo huyền nét vẽ Bao số phận nổi chìm. Bao nỗi niềm dâu bể Bao cuộc đời ngực chứa cơn giông... Thuyền cá về lộng lẫy cả triền sông Anh đứng ngợp giữa bốn bề khói bếp Biển Đông bỗng thấy mình cạn hẹp Khi khoang thuyền chợt dội một tiếng - OA! Trong phòng anh, bức tranh đã sinh ra...

269

270

and colour Are still fluttering amidst the illusive painting strokes So many eventful fates. So many feelings and vicissitudes So many lives with so many breasts full of storms... The fishing-boats were back, the river-bank turned resplendent He stood, feeling dizzy amidst the kitchen smoke on all four sides The Eastern Sea suddenly felt itself narrow and dry When from the hold suddenly resounded a word - OA!(1) In his room, the painting has come to life...

Bồ Hòn 1976

The dry branch of orchid. Somewhere the perfume

Bồ Hũn 1976

(1)

Untranslatable onomatopoeia.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đứng trên Thành Nhà Hồ ở thanh Hoá nhớ câu thơ “Phúc chu thuỷ tín dân do thuỷ” của ức Trai Nguyễn Trãi Khi vương triều không còn hợp lòng dân Thì thành đá cũng chỉ là bùn nhão Ngai vàng đổ trong mùa không mưa bão Mặt xâm lăng lố nhố khắp kinh thành Dân là ai? Tôi bỗng rùng mình Nền cung điện, phân bò rơi rải rác Núi Cầm Hồ(1) cỏ may bay xao xác Mệnh trời ư? Nào biết có hay không...

271

272

STANDING ON THE Hồ CITADEL AT THANH HóA AND REMEMBERING ứC TRAI NGUYễN TRãI’S VERSE “ONLY WHEN THE BOAT CAPSIZED, CAN ONE KNOW THAT PEOPLE ARE LIKE WATER” When the dynasty no longer agrees with people’s will Then a stone citadel turns merely into pasty mud The throne collapsed in a stormless season Invaders’ faces teeming throughout the capital Who is the people? I suddenly shivered On the palace floor, oxen’s faeces fell scatteringly At the Cầm Hồ mountain(1) raphia-grass flew flutteringly Is that fate decided by heaven? No one knows whether it exists or not...

(1)

(1)

Nơi cha con Hồ Quý Ly bị bắt. Sử gia phong kiến cho đó là "Mệnh trời".

Place where Hồ Quý Ly and his son were arrested. Feudal historians believe that’s “fate decided by heaven”.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Từng thúng ngón tay đổ ào ào xuống sông(1) Nhà Hồ mất(2), làm sao mà cưỡng được Lật thuyền mới biết dân như nước Bóng ức Trai đi, động gió bốn phương trời...

273

274

Baskets of fingers were thrown into the river(1) The Hồ dynasty ended, how could it resist? (2) Only when the boat capsized, can one know people are like water ức Trai shade walked away, strong winds flew in all four directions of the world...

Vĩnh Lộc 29.10.1998 Vĩnh Lộc 29-10-1998

(1 1

2

Xây thành đá, ngón tay của dân bị đá kẹp đứt, đổ từng thúng xuống sông. Nhà Hồ mất năm 1407.

When the stone citadel was built, fingers of workers that were cut off or crushed were thrown basket after basket into the river. (2 The Hồ dynasty ended in 1407.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

275

276

THE POEM NOT SENT TO ANYBODY Bài thơ không gửi cho ai Ngoài làn mây trắng bay ở ngang trời và trái tim xanh đập trong lồng ngực, anh chẳng có gì đâu... Em quay đi là phải quá rồi, tiếc nuối làm chi thời dang dở Chỉ mấy bông hoa dại là còn biết thương nỗi buồn mới của ngày xưa Cứ tìm đến góc vườn hoang mà hồn nhiên nở... Sài Gòn 1.7.1999

Besides the wisp of white cloud flying amidst the sky and the blue heart beating in my chest I don’t have anything else... Your turning away is quite right, why should we regret a time of inconclusiveness Only a few wild flowers know to feel pity for the new sadness of days past When coming to a corner of the deserted garden to artlessly bloom... Saigon 1.7.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

277

278

THE POINT To writers Nguyễn Thanh and Lõm Quang Thắng

Đất mũi Tặng nhà văn Nguyễn Thanh và Lâm Quang Thắng

Hạt mưa li ti, lao vào rát mặt Gió ù tai, phải nói bằng tay Sông Cửa Lớn, xuồng chồm như ngựa trận Đồn biên phòng, đỏ một sắc cờ bay Tôi nâng giọt phù sa vạn dặm Phiêu bạt ngàn năm trong kinh rạch mỡ màu Để một thoáng, đất trời mộng ảo Sinh thành cho Tổ Quốc Mũi Cà Mau

The thrown tiny raindrops caused my face to feel a burning sensation The wind blew so strong that my ears buzzed, and I had to talk with my hands On the Big Gate river, boats pranced like battle horses The frontier outpost had a red flag flying I lifted the one thousand leagues silt drop That drifted for a thousand years in the fertile arroyos Then in a fleeting moment of the illusive earth and heaven Had, for the Fatherland, given birth to THE POINT CÀ MAU

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

279

Bao căn lều buộc ngang rừng ẩm ướt Những chiếc ghe vượt mưa bão bời bời Cây đước sống, choãi toàn thân giữ đất Chết nhô lên phơi xương trắng như người Sóng biển đỏ ngầu, ngổn ngang, hoang dại Cuồn cuộn táp vào tôi, khi tôi đứng dầm chân như cây đước cuối cùng Chợt thấy người xưa giành lại giang sơn trên yên ngựa Cuối trời, dựng kiếm, nhớ Thăng Long... Mũi Cà Mau 13h30 ngày 1.11.1999

280

So many huts bound across the wet forest Junks profusely sailing through storms and rains The lively mangrove spread its trunk safeguarding the land When dead they showed their white bones like human bones The wild reddish sea waves disorderly lying about Billowed towards me when I stood dipping my feet like the last mangrove I suddenly saw the heroes of yore disputing and regaining the homeland on horseback. At the extremity of the sky, set their swords upright, and thought of Thăng Long... Point of Cà Mau l3:30 PM on November 1,1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

281

282

THANKING THE GRASS

Cảm ơn cỏ Ngọn cỏ nhỏ nhoi, hoa nở vàng lấm tấm Đã đến chót Mũi Cà Mau không biết bao giờ Muôn dặm biển Đông, sóng búa chồm quằn quại Đập điên khùng vào rễ cỏ mỏng như tơ... Rễ bật, thân trôi, nhánh tướp và hoa rụng Hoa dạt quanh mùn lá, nảy mầm xanh Mầm nhỏ xíu vật vờ, huơ chân tìm điểm tựa Sống hết đời vẫn không hết mong manh Cây đước chết rồi cây mắm chết Ôm phù sa từng giọt thắm hồng cầu Cỏ chợt mọc và chìm dưới nước mặn Thoi thóp ngoi trong sóng giật nát nhàu

The little grass with its tiny yellow flower blooming spottily Had come to the point of Cà Mau, no one knows since when On the thousand leagues of the Eastern Sea, the waves surrounded, twisted and pranced Beating madly at the thin like silk grass root... The roots were uprooted, the body flowed, the sprigs tattered and the flowers fell From flowers drifting around decayed leaves sprouted green buds The tiny bud lived precariously and waving its foot looking for a point to lean on Living throughout its life without ceasing to be frail After the mangrove died, the brine tree also died Hugging the silt, drop by drop filled with red corpuscles The grass suddenly grew and sank under salted water Stirringly emerged from wrinkled strong waves

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Có cỏ có nghĩa là có đất Đất ngọt dần giữa biển mặn mênh mông Và ngọn cỏ âm thầm mang số phận Những người từng mở cõi, giữ non sông... Ngọn cỏ bị lãng quên, bơ vơ cuối chân trời Bền bỉ sống để mở ra sự sống Đất đang sinh, lấn từng vòng biển rộng Cũng bắt đầu từ ngọn cỏ này thôi. Ngọn cỏ long đong, dầu dãi, nhỏ nhoi Điềm tĩnh đối đầu với muối và bão Để sau cỏ, bát ngát một bán đảo Như lưỡi cày khổng lồ xuyên qua đại dương... Đến mỏm đất cuối cùng của mọi quê hương Tôi thành kính cúi thấp đầu trước Cỏ Cỏ vẫn bao dung và dịu dàng và bé nhỏ Và vô danh trong muôn cõi vu vơ... Mũi Cà Mau 1.1.1999

283

284

Having the grass means having the ground The ground turned sweeter and sweeter amidst the immense salted sea And the grass silently bore the destiny Of people who had enlarged the frontier and safeguarded the homeland... The forgotten grass was lonely at the horizon It lived an enduring life to bring about life The ground is being born, encroaching areas of immense sea All had originated from this very leaf of grass The unfortunate, weather-beaten and tiny leaf of grass Calmly confronted the salt and storms Behind the grass was an immense peninsula Looking like a huge ploughshare going through the ocean... Coming to the peak of the last land of all countries I respectfully bowed down to the GRASS The grass continued to be magnanimous, gentle, and tiny And anonymous among thousands of vague worlds... Point of Cà Mau 1-1-1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Lời một người bạn có vợ được chọn đi làm

285

286

WORDS OF A FRIEND HAVING A WIFE BEING CHOSEN TO BE AN OSHIN IN TAIWAN

Ôsin ở Đài Loan Ưu tiên gia đình liệt sĩ Mình mới được làm Ôsin Ngành than hiện đang giãn thợ* Biết đâu có việc mà tìm Thôi vui mà đi, mình nhé Dùng dằng người khác sẽ thay Lương tám trăm đô, mỗi tháng Ơn giời còn một cơ may...

Thanks to the revolutionary martyr family’s priority You were chosen to be an Oshin(1) The coal branch is laying off workers(2) We just don’t know where to find a job Well, be happy to go, my dearest Were you to hesitate, someone else will take your place With an eight-hundred-US-dollar salary per month Thank God, we still have a chance...

1

2

*Năm 1999, Tổng Công ti Than Việt Nam chủ trương các mỏ nghỉ luân phiên và giãn thợ (sau bãi bỏ).

Name of a character in a Japanese film entitled OSHIN, that has become a Vietnamese word, designating a maid servant. In 1999, the Vietnamese Coal General Company had had the policy of allowing the mines to rest in rotation, as well as the policy of laying off workers (later on these policies were abolished).

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

287

288

I’ll let down my girlfriend, and give up drinking I’ll be well contriving to feed mother and teach our children Remember to come back in a few years, my dear You look like being still single...

Anh sẽ bỏ bồ, chừa rượu Tảo tần nuôi mẹ, dạy con Vài năm nhớ về, mình nhé Trông mình như vẫn còn son... Bạn nói rồi cười ngơ ngác Bâng khuâng gương mặt hao gầy Giọt lệ của người đứng tuổi Biết rơi vào cõi nào đây... 1999

He talked then laughed dazedly Dazed with grief his face turned thin The tears of a middle-aged man To where must they be dropped... 1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bạn thơ mời rượu bên Sông Tiền

289

290

A POET-FRIEND INVITED ME TO DRINK ON THE SHORE OF TIềN RIVER

Rắn nướng ngon động trời Rượu đế say sụt đất Gặp nhau có dễ đâu Sông Tiền trôi ngang mặt

Grilled snake is heavenly tasty Rice brandy makes you so drunk that you feel the earth is collapsing It wasn’t easy to meet each other The Tiền river is flowing in front of us

Ngàn li dù uống cạn Một nỗi niềm khôn vơi Thế trận cài răng lược Can qua nửa đời người

Though we might drink up one thousand cups An innermost feeling still cannot be lessened The dovetail tactical position A half man’s life of fire and sword

Ta thì bảo theo địch Địch lại rằng theo ta Thời nào cũng lận đận Cũng không yên cửa nhà

We say that’s because of the enemy The enemy say that’s because of us Life was hard at all time We never had a peaceful life

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

291

292

Hai em trai chết trận Chiến tranh ở hai đầu ảnh thờ mờ sương khói Vẫn không nhìn mặt nhau

Two little brothers died on the battlefields The war was on both extremities Cultic photos are blurred by smoke Both sides still don’t want to look at each other

Câu thơ như gan ruột Phơi ra giữa trời mây Mỗi người một số phận Ngang qua thế kỉ này...

The poem is like guts Exposed amidst heaven and cloud Each one has his own fate Going across this century...

Đất nước liền một giải Sao vàng bay bốn mùa Thế là sướng cái bụng Kể chi ngày khổ xưa...

The country is a unified land The yellow star flies throughout the four seasons That makes our mind feel happy Not minding the sufferings of days past...

Miệt vườn không rớt nắng Lá ẩm tiếng ong bay Điệu đờn ca lãng tử Rượu uống hoài chẳng say...

The garden area with no sunlight Leaves turn wet in the sound of bees’ flight The prodigal tune of music Wine which one drinks continually without being drunk...

Sóc Trăng - Mỹ Tho, 30-10-1999

Sóc Trăng - Mỹ Tho, 30.l0.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

293

294

HÀ TIÊN Hà Tiên Tôi từ Sa Vĩ vào đây(*) Gió ngưng Cửa Việt, mưa bay Tháp Chàm Cảnh đất Bắc, sắc trời Nam Tạo nên vị rượu, hương làn môi em Ngắm hòn Phụ Tử trăng lên Mây ngang Thạch Động, sao trên Đông Hồ Mũi Nai rụng trái mù u Nghe trong thăm thẳm mùa thu đang về Tôi ngồi dưới bóng chàm che Núi sông như chiếc quạt xòe trong tay Em vào vũ hội đêm nay Hát sao cho thỏa những ngày cách xa... Mũi Nai 3-11-1999

I come from Sa Vĩ (1) The wind stopped at Cửa Việt, the rain flew on Tháp Chàm The scenery of the Northern land, the shade of the Southern sky Create the taste of wine, and the perfume of your lips Admiring the Phụ Tử rock under the rising moon Clouds flew over the Thạch Động, stars shone over the Đông Hồ At the point of Nai the Mự u fruit dropped Deep in my heart Fall is coming back I sat under the shade of the indigo plant The homeland is like an open fan in my hand You’ll join the gala evening You should sing in such a manner as to satisfy and compensate the days we’re separated... The point of Nai 3.11.1999

(*)

Sa Vĩ là điểm đầu tiên, Mũi Nai là điểm cuối cùng của đường lượn chữ S bờ biển Việt Nam.

(1)

Sa Vĩ is the first point, and Mũi Nai is the last point in the Sshaped seashore of Vietnam.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

295

296

YOU CAME Em đến

You came unexpectedly and it was extremely cold The malabar almond tree with its fallen leaves stood shivering under the rain Well, overthere, beside the gate a white rose Again bloomed with the pervasive perfume of a flower in the past...

Em đến bất ngờ trời rét dữ Cây bàng rụng lá đứng run mưa Ơ kìa, bên cửa bông hồng trắng Lại nở thơm lừng một đóa xưa... 1991

1991

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

297

298

IN THE HOUSE Trong nhà Non sông dù đã thay Mặt người thì vẫn cũ Đi hết một vòng đời Lại gặp mình thuở nhỏ Chim ưng ăn thịt vịt(*) Người xưa đã thế à? Nhìn cõi lòng con cháu Biết cội nguồn ông cha Danh dự là tài sản Cha giữ, dành cho con Con chỉ lớn, chỉ khôn Khi sống vì người khác Bảo con, con chẳng hiểu Dạy cháu, cháu chẳng nghe Đành mình nói với mình Chán rồi, không nói nữa...

Although the homeland has changed Man’s face remains the same Going through a life circle One again met one in one’s infancy The hawk eats duck (1) Were old people also like that? Looking at the offsprings’ heart One knows the source of ancestors Honour is the property I keep for you my child You’ll only grow up and become wise When living for other people’s welfare Telling you, you don’t understand Teaching my nephew, he doesn’t want to listen and obey I had to talk to myself I’m so fed up and I don’t want to talk anymore... Điền Trỡ 1998

Điền Trì 1998 (1)

(*)

Lời Trần Khánh Dư, danh tướng thời Trần.

Words by Trần Khánh Dư, famous general under the Trần dynasty.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

299

300

CAO BằNG To poet Y Phương

Cao Bằng

In the scattering mist The mountain looks like a woman in love And the Bằng river is like a 1ove letter That was stealthily opened

Tặng nhà thơ Y Phương

Trong sương mù lãng đãng Núi như người đàn bà đang yêu Và sông Bằng như mảnh thư tình Bị bóc trộm

Stones are arranged to make a wall for the terraced field The trees’ vault at the end of winter was spotted with fire ashes The silhouette of Thâm Tâm crossing the Mã Phục(1) pass Far far away on the late night road resounds the horse step Tống Biệt (2) Hành

Đá xếp tường bờ ruộng bậc thang Vòm cây cuối đông lốm đốm tàn lửa Bóng Thâm Tâm đi ngang đèo Mã Phục1 Xa thẳm đường khuya vó ngựa Tống Biệt Hành2 Ta đi trảy nước non Cao Bằng Như chàng lính thú xưa Uống một chén rượu Rừng trúc mọc đầy trăng...

I go on a pilgrimage at Cao Bằng Like the feudal border guard in days past Drinking a cup of wine In the bamboo-like phyllostachys forest the moon rises... Cao Bằng 6-12-1998

1 2

Nơi Thâm Tâm mất 1950. Bài thơ nổi tiếng của Thâm Tâm.

Cao Bằng 6.12.1998

(1)

The place on which writer Thâm Tâm passed away in

(2)

Farewell song, a famous poem by Thâm Tâm.

1950.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

301

302

IN THE MIST OF CAO BẰNG

trong sương mù Cao Bằng Sông Hiến mất tích Đỉnh Cao Bắc trôi ngật ngưỡng ở ngang vai Bát phở vịt đang ăn, tay quờ không thấy đũa Mặt trời trắng và lành như một đồng xu nhỏ Ta chả thèm tiêu

The Hiến river was missing The Cao Bắc peak flowed totteringly at shoulders’ level The bowl of duck chinese soup I was eating, my hand groped for but didn’t find the chopsticks The sun was white and gentle as a small cent I didn’t condescend to spend

Đưa gương soi chẳng nhìn thấy mặt mình Thành Nhà Mạc đâu đây, bồng bềnh thời binh lửa Lau bạc đèo Giàng khét mùi mồ hôi ngựa Sương khói hỡi! Những linh hồn đau khổ Khát khao chi, bay đến rát ruột người Tự Do ư? Thì cứ lên trời

Mirroring myself I didn’t find my face Somewhere around here was the citadel of the Mạc dynasty that drifted and bobbed in wartime The Giàng pass with its burning smell of horses’ sweat was made silvery by reeds O mist and smoke! The suffering souls Are craving for what when they flew in agony Is it Freedom? Well just fly to heaven

Ơ hơ... Một biển mây mờ, màu hữu hạn Bỗng lấp đầy không trung Trong khoảng khắc Ta lặng im đối thoại với Vô Cùng...

Well... A sea of blurred clouds, with limited colours Suddenly filled up the sky In an instant I kept silent to converse with the Endlessness...

Cao Bằng 7-12-1998

Cao Bằng 7.12.1998

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Chào cụ Fansipăng(*) Triệu năm trong mây trắng Bỗng bất ngờ hiện ra Chao ôi! Cụ trẻ quá áo chàm xanh nõn nà Tưởng như Cụ có thể Khoác tay một bà Tây Phiên chợ tình, dạo bước Trong chờn vờn sương bay Mời Cụ bắp ngô nướng Đâu đây tiếng khèn Mèo Nghe buồn từ đáy chén Mấy ngàn đời cô liêu...

(*)

Ngọn núi cao nhất Việt Nam ở Sapa.

303

304

SALUTING OLD MR. FANSIPANG(1) A million years in the white clouds You suddenly appeared Oh dear! You looks so young Your velvety blue indigo dress It seemed like you could Arm in arm with a french lady To go for a walk at the Love market Cruising amidst the flying mist You are invited to taste the grilled corn Somewhere one hears the sound of the Meo’s pan-pipe Feeling sad from the cup bottom In thousands of solitary lives...

(1)

The highest mountain in Vietnam, at Sapa.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cụ lặng im như núi Núi lặng im như trời Sapa chiều lá muộn Phố đã vàng thu rơi... Sapa 29-7-1997

305

306

You’re silent as the mountains Mountains are silent like Heaven Sapa in an evening of late leaves Streets turned golden with the coming of the Fall... Sapa 29.7.1997

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Với em, dù nắng đã bạc đầu Khi nằm co chân lên, đầu gối chạm đỉnh trời hình chữ nhật(*) Yêu em vẫn là lần thứ nhất Anh hôn em mới đẹp làm sao, miệng như cái giỏ Ngọn lưỡi là con cá nhảy ở bên trong Anh ôm em mới tốt làm sao, kín từ chót móng chân tới tận đỉnh đầu Ngón tay mở những ngôi sao long lanh... Vẫn còn thừa thãi ánh trăng vàng Cho em tắm Sáng tròn đêm ba mươi... 1995

307

308

WITH YOU ALTHOUGH THE SUNLIGHT HAS TURNED SILVERY Upon lying with feet curled up, one’s knees touch the rectangular heaven peak(1) I’m still loving you like at the first time I kissed you and you’re so beautiful with a mouth that looked like a basket Your tongue was a fish that danced inside I hugged you in so good a manner, tight from the top of the toe nail to the top of your head The finger opened the twinkling stars... There were still plenty of golden moonlight For you to bathe Shining throughout the night of the thirtieth... 1995

(*)

Tấm ván thiên.

(1)

The coffin-lid.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

309

310

Thị trường

THE MARKET

Em mờ tối như màu thu muộn Và dịu buồn như chiếc lá rơi Cứ mỗi chiều, lòng lại ngơ ngác hỏi Ta là ta, hay ta đã ai rồi?....

You’re blurred and dark as the shade of late Fall And gentle and sad as a falling leaf Every evening, deep in my heart I dazedly ask I’m myself or I’ve become someone else?...

1999

1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

311

312

MAKING A DETAILED LIST OF THE PRIVATE PROPERTY Kê khai tài sản Cơn mưa vô tình bay qua cổng nhà tôi Bất ngờ trút xuống một sân bạc Những thỏi bạc nhảy nhót lấp loá sáng Biết đếm thế nào đây? ánh trăng ùa vào phòng viết của tôi Dát vàng bản thảo và khung cửa sổ Một chất vàng mười không pha tạp Biết cân thế nào đây?

The rain that involuntarily flew across the gate of my house Suddenly poured down a courtyard of silver sticks Sticks of silver that danced in a twinkling light How could they be counted? The moonlight rushed into my study Laminating with gold my manuscript and the window frame An unsullied 10 - carat gold How could it be weighed?

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

313

Câu thơ tôi ném lên mái nhà Như cá thu phơi nắng Kho hải sản của tôi giấu trong biển Đông Công khai thế nào đây? Tôi bỗng thấy mình nghèo rớt Trước con chim bồ câu mất chồng Nó tự vặt trụi lông, ngơ ngác héo hon Đến lúc chết cũng chả thèm kêu lên một tiếng... Hạ Long 4 - 2000

314

I threw my verse on the roof of my house Just like sundried mackerels My sea-products storehouse was hidden in the Eastern Sea How could it be made public? I suddenly find myself as poor as Job Before the hen-pigeon that lost her husband She plucked herself her feathers until denuded, turned dazed and wasted away Until death she didn’t deign to utter a sound... Hạ Long 4-2000

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

315

316

Con mèo

THE CAT

Con mèo nằm thản nhiên trong mảnh thảm nhung góc nhà Nó bị xích như xích chó Thức ăn được phục vụ tại chỗ

The cat lay calmly on the velvet carpet in the house corner She was chained up like a dog Food was served on the spot

Thấy chuột, tôi thả con mèo ra Mèo nhìn chuột dửng dưng, lạnh lùng Rồi lại nằm khoèo trên mảnh thảm nhung, gối đầu lên cái xích....

Seeing the rats, I freed the cat The cat looked at the rat indifferently and coldly Then lay slighty bowed on the velvet carpet, Resting her head on the chain...

Cửa Lục 2- 1999

Cửa Lục 2-1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

317

318

THE POET AND THE THIEF Nhà thơ và kẻ trộm Nhà thơ ngủ thường mở toang các cửa Buộc lỏng bốn dải màn vào bốn chùm sao Ông không biết đêm đêm những tên đầu trộm Qua cửa nhà ông đều lặng đứng cúi chào... Bồ Hòn 6- 1989

The poet often sleeps with doors wide opened Binding loosely the four mosquito-net bands on four clusters of stars He doesn’t know that every night, the thieves That go across his house, always stand in silence to bow down and salute... Bồ Hũn 6-1989

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

319

320

YOU SHOULD COME AT THAT MINUTE Vào phút ấy thì em nên đến nhé

We have been far away from each other throughout our life At that minute will you be near enough Just stay outside and talk and laugh softly Like a stranger... I’ll still recognize you

Ta đã xa nhau suốt cả cuộc đời rồi Vào phút ấy thì em nên gần nhé Đứng ở vòng ngoài, nói cười khe khẽ Như một người dưng... Anh vẫn nhận ra em

We didn't have each other everyday and every night At that minute you ought to be present However busy you might be, you should keep silence And follow me... only for a road section

Ta đã không nhau, tất cả mọi ngày đêm Vào phút ấy thì em nên có nhé Dù bận thế nào, em cũng nên lặng lẽ Đi theo anh... chỉ một đoạn đường thôi

We had forgotten each other in all happiness and sadness At that minute you ought to remember It seems the radio has carried the news It seems someone has said so It seems nobody has said anything...

Ta đã quên nhau, trong tất cả mọi buồn vui Vào phút ấy thì em nên nhớ nhé Hình như đài đưa tin Hình như ai nói thế Hình như là chả ai nói gì đâu... 8-2001

8-2001

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

321

322

beside the fish lake at the base of the long tượng(1) tower

Bên hồ cá dưới chân tháp Long Tượng(*) Chỉ có hai đồng một gói mồi nhưng nhiều người không mua Họ vung tay như tung mồi cho cá ăn Một đảo cá bỗng hình thành và sục sôi chuyển động Có con giẫy mãi mà không xuống được nước Có con ngoi mãi mà không nhô được miệng Cá ơi, chẳng có gì đâu! Ta bảo thế nhưng cá không còn tâm trí nào để nghe Chúng chỉ mải đè bẹp nhau để ngoi lên Trong những cố gắng tuyệt vọng và vô ích Nước hồ đâu còn trong sạch Cho những con cá bơi thong dong ở ngoài xa...

A packet of bait costs only two piastres but many people do not buy They waved their arms seeming like throwing the bait for the fish A fish island sudden1y took shape and seethingly moved Some wriggled endlessly but couldn’t come down into the water Some strived to emerge from the water but couldn’t raise their mouths O fish, there is nothing at all! I told them so but the fish had no mind to listen They were crushing one another to emerge from the water Through desperate and useless efforts The lake water was no longer clean For the fish that swam leisurely afar...

Ta tựa lưng vào cây muỗm già Lặng lẽ nhìn trời Thanh Tú Sơn Trời đã vào thu, xanh đến khôn cùng Bâng quơ thả xuống một chiếc lá...

I leaned my back on the old sour mango tree Admiring in silence the sky of Thanh Tú Sơn park Fall was coming and it was extremely blue Vaguely dropping down a leaf...

Nam Ninh 12.9.1999 (*)

Một cảnh trong công viên Thanh Tú Sơn thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc.

Nam Ninh 12.9.1999 (1)

A scenery in the Thanh Tú Sơn park in the town of Nam Ninh, Quảng Tây province, China.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

323

324

WHITE CLOUD Mây trắng Nếu không có câu thơ Bạch vân thiên tải không du du (*) Thì mây trắng trên trời Trung Hoa, không trắng đến nỗi thế Tôi đi hàng ngàn cây số đến xứ sở Người Để chỉ nhìn làn mây trắng này thôi Làn mây trắng một lần, bay qua lầu Hoàng Hạc, bay qua hồn Thôi Hiệu Vĩnh viễn trẻ và buồn, sống trên trời xanh Khát vọng Tự Do và nỗi cô đơn thăm thẳm Thấm vào tôi từ tuổi trong lành

If we don’t have the verse For a thousand years white cloud drifted solitarily(1) Then the white cloud on the sky of China wouldn’t be so white I travelled thousands of kilometres to His country Only to look at that trail of white cloud The trail of white cloud that once drifted across the Hoàng Hạc Palace, and drifted through Thôi Hiệu’s soul Is eternally young and sad and lives on the blue sky The deep aspiration for Freedom and a very very deep loneliness Have seeped into me since my innocent age

(1)

(*)

Mây trắng ngàn năm bay chơi vơi (dịch), một câu thơ trong bài Hoàng Hạc Lâu (Lầu Hoàng Hạc) của Thôi Hiệu (701-754).

For a thousand years white cloud drifted solitarily (translation) of a verse in the poem Hoàng Hạc Lâu (Golden Crane Palace) by Thôi Hiệu (701-754).

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

325

Hạc Vàng có bay về cũng chả còn chỗ đậu Nhà nhọn mọc như măng, trên bãi cỏ non xưa Nơi Thôi Hiệu đề thơ, chỉ còn là chỗ thu tiền của khách du lịch Mây có trắng hết mình thì người đời cũng vẫn thờ ơ... Sau một ngàn hai trăm năm, Thôi Hiệu làm sao hình dung được Có một nhà thơ từ tận cùng phương Nam, đến ngắm làn mây bay qua thơ Ông mà thương cảm bàng hoàng Và thức suốt đêm trong thu lạnh Nghe tiếng tàu ầm ầm lao qua sóng Trường Giang... Bắc Kinh 18.9.1999

326

Were the Golden Crane to fly back, it wi1l have no place to alight Sharp-pointed houses grew like bamboo shoots on the green grass land of yore The place Thôi Hiệu inscribed his poem is at the present time only a place to collect tourists’ money Were the cloud to be extremely white, people would still be quite indifferent... After one thousand and two hundred years, how can Thôi Hiệu figure out There is a poet who came from the very end of the South, to admire the trail of cloud that drifted through His poem, and to be stunned, while feeling a sympathetic pain And remained awake throughout the cold Fall night Listening to the sounds of boats and ships that noisily threw themselves across the Trường Giang’s waves.. Beijin 18.9.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

327

328

LÃO XÁ

Lão Xá Ông vốn là người mềm yếu, sẵn sàng đổ tội chết cho bất cứ ai, miễn là cứu được mình Nhưng rồi Ông có cứu được Ông đâu Ông tự trẫm xuống đáy hồ Thái Bình(1) trong nỗi khiếp đảm Lũ trẻ con từng lấy thắt lưng da có móc sắt quất vào mặt Ông Giờ lôi xác Ông lên phơi nắng Văn chương lỗi lạc một thời Bể dâu đến thế thì thôi còn gì!... Chúng đốt Tường Lạc Đà của Ông Nhưng nó mãi mãi vẫn là một trong những kiệt tác Nhân dân Trung Hoa nhờ những kiệt tác ấy mà bất tử

(1)

Kinh.

Hồ ở đường Tân Nhai, ngoại ô phía bắc thủ đô Bắc

He used to be a feeble-minded man, ready to shift a dead sin on someone else, provided he can save himself But then He wasn’t able to save Himself He drowned himself at the bottom of Lake Thái Bình(1) in his dead fear Children had once used a leather belt with iron hook to whip his face Now they dragged his corpse up to dry it in the sun Such a pre-eminent literary man of a time Didn’t have anything left, after suffering from so many vicissitudes They burned His Dromedary Wall But it will remain forever one of the greatest masterpieces Thanks to such masterpieces the people of China become immortal

(1)

Lake on outskirts of Beijin.

Tõn

Nhai

street,

in

the

northern

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Tôi cũng vì những áng văn ấy mà đến đây Bao người cũng đến như tôi, bằng đường bộ, đường thủy, đường bay

329

330

It’s because of those masterpieces that I come here Like me, so many other people also come, by roads and rails, by waterways, by air Fortunately there were many days on which The handful of thin bones had rested peacefully under the thick ground

May sao còn có những ngày Nắm xương mỏng dưới đất dày bình yên Ông đón tôi nơi chiếu nghỉ cầu thang Bên phải là Quán Trà, bên trái là Sân Khấu(1) Trong kính trắng, mắt Ông cười hiền hậu Như đất nước Ông chưa từng đứng bên bờ hủy diệt Như Ông chưa từng có cái chết Nào ai hiểu được lòng Ông Cái giây phút chót khuất trong cõi đời

He greeted me on the rest-carpet at the staircase On the right side was a Tea Inn and on the left side was The Stage(1) Inside the glass, His eyes laughed gently As if His country has never been on the brink of destruction As if He has never had a death Who of us can understand His feeling At his last minute in this life (1)

(1)

Tượng bán thân nhà văn Lão Xá (18991966) tác giả tiểu thuyết Tường Lạc Đà và vở kịch nói Cống Long Tu. Ông được tặng giải Nôben văn chương 1968. Biết ông đã tự tử trong Cách mạng Văn hoá ngày 26-8-1966, giải đã trao cho nhà văn Châu á kế tiếp ông là Kawabata, Nhật Bản.

The bust of writer Lão Xá (1899-l960), author of the novel Dromedary Wall and the play The Long Tu Culvert. He was awarded the Nobel Prize for Literature in 1968. Upon learning that he had committed suicide in the Cultural Revolution on August 28, 1965, the prize was then awarded to the next Asian writer after himself, i.e. to Japanese writer Kawabata.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ngoài kia, Quảng trường Thiên An Môn, đèn màu chiếu lên lưng trời Dưới Cống Long Tu bao nhiêu nước trôi Đường tàu điện ngầm, người đi chen nhau, một thời qua mau Trên gương mặt ai dần phai nỗi đau Nghĩ gì hôm nay, nói gì mai sau... Nhạc bay từ Đại Tửu Lâu Tôi đi, mái tóc ẩm màu trăng khuya... Bắc Kinh 18.9.1999

331

332

Out there, on the Thiên An Môn (Heavenly Gate) square, colour lights projected up to the sky Under the Long Tu Culvert so much water flow People hustled in the Metro, a time has quickly gone by On someone’s face the sufferings were fading What to think today, what to say later on... The music flew from the Great Restaurant I go, my hair wetted with the shade of the late moon... Beijin 18.9.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

333

334

NGUYỄN DU

Nguyễn Du Đến đâu con cũng gặp Người Xin dâng chén rượu giữa trời Trung Hoa Hạc Vàng một bóng Lầu xa Hồ Nam úa ráng chiều tà hanh heo Tiệc to thường ở nơi nghèo Đồng ngô khô xác, mái lều gió lay Người xưa đi sứ qua đây1 Bùn lưng bụng ngựa, sông đầy thuyền trôi Cỏ cây, thành lũy khác rồi Hoàng Hà đã cạn, thơ Người vẫn sâu

Wherever I go I’ve met You Allow me to offer You a cup of wine amidst the Chinese sky The Golden Crane and the silhouette of a far away palace The fading colour on the sky-line of Hồ Nam, in the dry evening Great feasts were often organized in poor people’s areas The field of maize was dead dry, the wind shook the tent top In days past You were sent on an embassy and had come (1) here Mud rose up to one half of the horse’s belly, the river was crowded with drifting boats Trees and grass, and the citadel were different now The Hoàng Hà was dried, but your poem remained profound.

(1)

1

Năm 1813-1814 Nguyễn Du đi sứ Trung Quốc.

In the years 1813-1814 Nguyễn Du was sent on an embassy to China.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Thời nào thì cũng như nhau Nỗi buồn li biệt, nỗi đau dối lừa Tiền Đường sầm sập đêm mưa Nước âm u chảy như chưa vớt Kiều12 Nghiệp Thành còn tiếng quạ kêu Lâm Tri bến cũ, cầu treo rực đèn Sắc tài chi để trời ghen Người đâu phải nước đánh phèn cho trong Cõi đời đâu cũng long đong Văn chương bạc phận, má hồng vô duyên Bời bời những cuộc đỏ đen Chính trường sấp mặt, đồng tiền xoay ngang21...

1

Thuý Kiều (trong Truyện Kiều) trẫm mình ở sông Tiền Đường. 2 Những biến động trong xã hội Trung Quốc thời Nguyễn Du, được phản ánh qua hai kiệt tác của ông: Truyện Kiều và Bắc hành tạp lục.

335

336

All times are similar The sadness of being separated, the pain of being deceived On the Tiền Đường river, the night rain came pouring down (2) Water flowed gloomily as if Kiều hadn’t been saved

Nghiệp Thành still has croak of crows At the old Lâm Tri wharf, the suspended bridge’s lamps were shining bright Why having beauty and talent to make Heaven jealous You weren’t water that could be purified with alum Life everywhere is plagued by mishaps Literary men got an ill fate, rosy cheeks were charmless Profuse in life are the gamblings The political arena is shifty, money turns illicit (1)... (2)

Thúy Kiều (in The Tale of Kiều) drowned herself on the Tiền Đường river. (1) The changes in the chinese society in Nguyễn Du’s time were reflected through his two masterpieces The

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đặt chân lên đỉnh Thiên Đàn2 Bốn bề mây trắng thu vàng lá rơi Bâng khuâng con lại thấy Người Vái Người, con đứng ngang trời Trung Hoa... Cố Cung 21.9.1999

337

338

Setting foot on the peak of the Thiên Đàn(1) On four sides were white clouds, and leaves were falling in the golden Fall Spleeny I again saw You Bowing down to You, I am standing amidst the sky of China... Cố Cung (Imperial Palace) 2l.9.1999

2

tale of Kiều and Journey to the North. Nơi các hoàng đế Trung Hoa tế trời.

1

Esplanade where worshipped Heaven.

the

chinese

emperors

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

339

340

VIEWING A TỐNG DYNASTY PAINTING SHOWING THE TRẦN ĐÀO BATTLE

Xem tranh tống vẽ chiến trận trần đào Vầng trăng dịu dàng dát vàng biển máu Bãi cát đỏ ngổn ngang sáu vạn xác đầm đìa(1) Hỡi vầng trăng Em soi sáng phía nào Trong cuộc huyết chiến kìa?

The soft moon inlaid the sea of blood with gold The red sandy beach on which lay in discorder sixty thousand bloodied corpses(1) Oh dear moon On what side did you shine In that bloodied battle?

Bắc Kinh 20.9.1999

Beijin 20.9.1999

(1)

(1)

Bãi trận Trần Đào ở phía đông thành Hàm Dương, lính nhà Đường bị giết 4 vạn người, quân nổi loạn An Lộc Sơn bị giết non 2 vạn người.

The Trần Đào battlefield is in the East of the Hàm Dương citadel. 40 thousand Đường soldiers were killed, as for the rebels commanded by An Lộc Sơn, they lost 20 thousand lives.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

341

342

THE SONG OF VẠN LÍ TRƯỜNG THÀNH (THE GREAT WALL OF CHINA) Vạn lí Trường Thành ca Phải đến Trường Thành mới là hảo hán a1 Hàng chục triệu người tàn Hàng trăm ngàn người chết Xác xây vào Thành còn lộ ra xương trắng Nấm mộ âm u dài hơn vạn dặm Chắn ngang mặt địa cầu Tưởng còn thấy từng dãy người, xếp hàng lên đến tận trời a Chuyển đá vào mây trắng Tiếng roi thét ngang đầu Tiếng ngựa hí cháy những triền dốc đứng Tiếng đá và người, ào xuống vực

1

Từ ý một câu thơ của Mao Trạch Đông.

O! One has to come to the Trường Thành to be a courageous man(1) Tens of million of crippled persons Hundreds of thousand of dead men The corpses built into the Great Wall still show white bones The gloomy grave is longer than ten thousand leagues Obstructing the face of the globe O! One believes one still sees row after row of men lining up till heaven Transporting stones into the white clouds The sound of whips shrieking across the head The horse neighs burned the vertical cliffs The sound of stones and men falling down into the abyss

(1)

Taken from an idea in a verse by Mao-Tse-Tung.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Xương máu muôn dân thành đá vữa a Vua chúa cất lên kì quan Tội ác tột cùng đẩy công trình lên tột đỉnh Bóng Tần Thủy Hoàng lừng lững trong sương lạnh Cờ xí bay ngút ngát... Hùng vĩ, ngang tàng và bí hiểm a Từng chặng nối nhau lên cao mãi Vọng gác ngàn năm khuất trong mây mù Chim trời đập cánh rồi rơi xuống Gió cũng bị chặn lại rồi thổi ngược chiều Thiên hạ đệ nhất hùng quan1 quả là xứng danh a Sức lực của thánh thần, trí tuệ của ma quỉ Tranh cao với trời, tranh dài với đất Rốt cuộc bảo vệ ai? Muôn dân đau khổ và oán hận...

343

344

Kings and Lords built a wonder Top-notch crime pushed the monument to the summit The silhouette of Qin Shihuang was so distinct in the cold dew Flags flew as far as the eyes can see... O! Imposing, unruly and mysterious Stage after stage consecutively going up The thousand years old watch-tower was hidden behind the mist Birds beat their wings then fell down The wind was also stopped then it blew inversely O! The most powerful and majestic gate of the world(1) really deserves that name The strength of deities and saints, the intelligence of ghosts and devils Competing the height with Heaven, and competing the length with the earth In the end who does it defend? The whole people suffered and resented...

O! Blood and bones of thousands of people turned into stones and mortar (1)

1

Dòng chữ đề ở lầu cổng Vạn Lí Trường Thành.

The line of words shown on the storey at the gate of the Great Wall.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

345

Ta là Công dân nước Việt Nam, đến đây, không biết sau những ai, không biết trước những ai a Ngửa mặt lên trời mà than rằng: Bức trường thành bền vững nhất của mọi quốc gia chính là lòng DÂN Nếu Tần Thủy Hoàng nghe trước được lời của TA Thì triều đại ông, không đến nỗi hơn một đời đã mất... Vạn Lí Trường Thành 9h 19.9.1999

346

O! I’m a Vietnamese citizen and I come here, I don’t know after how many people, I don’t know before how many people Raising my face towards heaven I lamented: The most solid Great Wall of all nations is the PEOPLE’S WILL Were Qin Shihuang to listen to what I said beforehand Then his dynasty would not be lost after only more than one reign... Great Wall of China 9:00AM 19.9.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Năm khúc hát bên bờ Trường Giang 1 Lá phong buồn ven sông Khẽ rơi một giọt vàng Bồng bềnh đốm lửa chài ngàn tuổi Trôi trong mây lang thang Chợt nghe vang vọng Tiếng chuông chùa Hàn San Chạm vào hồn ta, gió thu nay hay gió thu xưa Ta hát khúc Một, ô hô, tình dây dưa...

347

348

FIVE PARTS OF A SONG ON THE BANK OF THE TRƯỜNG GIANG RIVER 1 The sad maple leaves on the riverside A golden drop lightly dropped The one thousand years old fishing fire dot drifted and bobbed Drifting in the wandering clouds Suddenly I hear resounding far and wide The sound of the Hàn San pagoda’s bell Touching my soul was the autumnal wind of now or of the old days I sing part One, oh, dragged out love...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

349

350

2

2

Xích Bích ở đâu? Đã im tiếng sóng Lửa trận tàn rồi Tào Tháo, Chu Du thành bụi cả Chỉ nỗi đau muôn dân là còn đến nay thôi Trường Giang cuồn cuộn trôi, đưa máu và nước mắt ra biển Đừng hỏi vì sao biển mặn đến bây giờ Ta hát khúc Hai, ô hô, trời sắp mưa...

Where was Xích Bích? The sound of waves had died out The battle fire was dying Tào Tháo, Chu Du all have turned into dust Only the whole people’s sufferings still exist up to now The Trường Giang waves billowed, carrying blood and tears towards the sea Don’t ask why the sea is salty up to now I sing part Two, oh, it’s about to rain...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

351

352

3

3

Ta ngưỡng mộ cúi chào những đền thờ thấp thoáng đỏ trong vòm xanh cổ thụ Lưu Bang, Hạng Vũ, Dực Đức, Quan Công... Tên các anh hùng dài như núi Những mảnh thành vỡ cô đơn, cao vời vợi Những tấm biển chỉ chiến trường xưa, giết mấy chục vạn người Có lắm anh hùng, đất nước bình yên là một điều vĩ đại Không cần có lắm anh hùng, đất nước vẫn bình yên còn vĩ đại hơn nhiều(1) Ta hát khúc Ba, ô hô, lời phiêu diêu...

I admiringly bowed down to temples that appeared and disappeared alternatively, red amidst the green vault of centenary trees Lưu Bang, Hạng Vũ, Dực Đức, Quan Công... Heroes’ names are long as mountains The pieces of the crushed citadels were solitary and so high The sign-boards showing ancient battlefields, that killed tens of thousand of men Having many heroes and a peaceful country is something real great Not needing too many heroes while the country is always peaceful Is something even much much greater (1) I sing part Three, oh, words that float in the dreamland...

(1)

Những anh hùng đại diện cho các thế lực phong kiến khác nhau, nhằm tranh đoạt ngôi bá chủ và lấn chiếm đất đai, đã đẩy nhân dân Trung Quốc thời xưa vào các cuộc nội chiến đẫm máu hàng trăm năm không dứt.

(1)

Heroes representing various feudal forces, while aiming at conquering hegemony and invading the lands, have pushed the Chinese people in days past into bloodied wars that lasted hundreds of years without end.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

353

354

4

4 Mặc ai yêu ta, mặc ai ghét ta Vắt câu thơ Đường ngang vai, đi khắp nước Trung Hoa ối chao hồ rộng! ối chao núi cao! Xin đừng bao giờ nổi lên binh đao Những người yêu nhau, mặt mũi sáng trưng Những người ghét nhau, mặt mũi tím bầm Làm xấu mặt mình đâu phải điều hay Ta hát khúc Bốn, ô hô, niềm vui say...

Not caring about who loves me, not caring about who hates me Carrying the Tang verse on my shoulders, I travelled all around China Alas large lakes! Alas high mountains! Please never be at war Those who love one another have dazzingly bright countenances Those who hate one another have black and blue faces It’s not a good thing to degrade one’s face I sing part Four, oh, a drunk and happy feeling...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

355

356

5 5 Đường cao tốc, mở Đường thủy, mở Đường bay, mở... Trung Hoa xòe hàng ra khắp năm châu Người như sông Tiền như nước Biệt thự như rừng Tàu vũ trụ lên Trăng Du khách bốn phương ríu rít trăm giọng nói... Trường Giang hỡi! Ta mong mọi quốc gia bước lên những đỉnh cao mới Bằng những bậc thang không có máu người Ta hát khúc Năm, ô hô, đời xanh tươi... Thượng Hải - Nam Kinh 17.9.1999

Expressway, opened Waterways, opened Airway, opened... China spreads all over the five continents People are like rivers Money is like water Villas are like forests Spaceship flew to the Moon Tourists from all four corners of the worlds chattering hundreds of accents... O Trường Giang! I do hope all nations to step on new summits By staircase steps without peop1e’s blood I sing part Five, oh, life is fresh and green... Thượng Hải – Nam Kinh 17.9.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

357

358

TO A FAR AWAY PERSON Tặng người xa Cái ngày Trung Quốc vàng son Mẹ em chưa lớn, em còn chưa sinh Ôi chao, váy áo mong manh Em đi qua Tử Cấm Thành như không Một mai em sẽ lấy chồng Bao nhiêu má phấn môi hồng cũng rơi... Bây giờ Trung Quốc xanh tươi Đèn lồng treo đỏ dưới trời Trung Thu Gặp em là sự chẳng ngờ Anh về biết đến bao giờ mới sang... Bắc Kinh 24.9.1999

In the golden days of China Your mother wasn’t grown up, you weren’t born Alas, wearing thin dress and skirt You went by the Imperial Palace as if nothing had happened Some day you’ll get married Any number of powdered cheeks and rosy lips will fall... Now China is fresh and green Hung lanterns reddened the Mid-Autumn sky Meeting with you is an unexpected matter I’m going home and I don’t know when I will come again... Beijin 24.9.1999

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

359

360

BURNING STONE Đá cháy LửA

FIRE 1

Tôi sinh ra trong mưa bão Kinh Thầy Tháng Tám nước dâng.Trũng gương mặt đói Mẹ tôi hai mươi bốn tuổi Đôi mắt lặng thầm buồn mênh mông Bà đỡ đặt tôi vào giữa nong Mong tôi lắm thóc nhiều tiền Không phải ăn mày, ở đợ Bà quấn cho tôi vạt áo cũ Ngai ngái mồ hôi Tôi khóc chào đời Tiếng nghẹn trong cổ Bà đỡ khẽ kêu “Thằng này rồi sẽ khổ!” Bà đâu biết có ngày Trái tim tôi sẽ tự hát lên Khi gặp hòn than và người thợ mỏ

I was born in the rains and storms of Kinh Thầy In august the water rose high. Hungry people’s faces turned sulken My mother was twenty-four years old Immense was the sadness in her silent eyes The midwife put me at the centre of a broad flat bamboo basket Hoping I’ll have later on much paddy and cash And don’t have to beg or work as a servant She winded me inside the flap of an old dress Having the immature smell of sweat I cried when brought into the world The sound choked in my neck The midwife shouted softly “This guy will have a miserable life!” You really didn’t know that one day My heart will sing itself Upon meeting the charcoal and the miner

Tuổi thơ Tôi ở nhà Ngoại

In my childhood I lived at my maternal grand-mother’s house

1

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Cậu tôi bế vẹo xương sườn à ơi con cò con vạc... Tôi lê la vày đất, nghịch cát Chơi một mình, ngủ một mình Mẹ tôi vào phường cấy thuê Với câu hát buồn tứ xứ Gặp cha là lại cãi nhau Tôi không hiểu vì đâu Đứng khóc một mình không ai dỗ Bà tôi khẽ kêu “Rõ khổ!” Lá rụng rào rào Ngoài sân lang thang ngọn gió Tôi cũng lang thang Mười bốn tuổi Cuốc hố trồng rừng Bến Tắm Nhận ra mồ hôi mình rất mặn Đãi sỏi mùa mưa Uống nước sông Cầu thấy đắng Miếng cơm nhạt miệng quê người Tiếng vu vơ cây nước chim trời Mang mang suốt những ngày xưa... Tôi đâu biết bây giờ Tâm hồn tôi tràn đầy âm thanh Tiếng mìn nổ tầng than và tiếng sóng biển

361

362

Carrying me my uncle twisted his rib Aah! Ooh! the stork, the quawk... I idled my time away here and there, playing with the sand I played alone, slept alone My mother went to the district transplanting for hire With a sad song from all four corners of the world Whenever she met my father, they quarrelled I didn’t know for what reason I stood and cried all alone, nobody comforted me My grandmother uttered softly “What a misery!” Leaves fell with a cascading noise On the courtyard a wind was wandering I was also wandering Fourteen years old I hoed up holes and planted trees at Bến Tắm And recognized that my sweat was very salty Sifting out pebbles in the rainy season Drinking the Cầu river’s water and feeling that it was bitter The tasteless meal on a stranger’s land The vague sound of trees, waters and sky-birds Misty and illusive throughout the ancient days... I never realize that now My soul is filled with sounds The sound of mines blowing the coal layers and the sound of waves...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Tôi đi học Những câu thơ sương khói một thời Đồng cỏ xanh non Run rẩy vài ba hoa lê trắng Bến Tầm Dương canh khuya Vàng lá ngô đồng rụng Biên thùy trăng khuyết, gió veo veo... Tôi đi bên người yêu Ngơ ngẩn suốt đêm. Đồng lúa trỗ Mái tóc em đẫm ánh sao và gió Tiếng sếu rơi vào vạt áo khuya Em đâu biết có ngày Những tảng đá đen và một người con gái mỏ Đã chiếm tôi hơn cả mối tình đầu...

363

364

The smoky and misty verses of a time past The field of green grass Has in it a few white pear flowers that trembled uncontrollably The Tầm Dương wharf far into the night The golden platanifolia leaves fell The frontier moon was waning, the winds blew like a shot... I walked beside my love Dazedly through the night. In the field, paddy was growing Your hair was soaked with starlight and wind The cry of the crane dropped into the late in the night dress’ flap You never know that one day The black stones and a miner’s daughter Have conquered me even better than my first love...

2 2 Bây giờ tôi đã đứng trước THAN Đứng trước chính mình Bài học của than Tỏa sáng Không tỏa sáng thì không tồn tại Tôi cho rằng trời cũng chẳng thể nào thành trời được Nếu đêm đêm không tự đốt cháy mình bằng những ngôi sao I attended school

I’m now standing before the COAL I’m standing before myself The lesson of the coal Sends out light ONE SIMPLY CANNOT EXIST WHEN NOT SENDING LIGHT I do think that Heaven cannot become Heaven himself Were He not to burn Himself every night with the stars

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi rất thích nhạc Rốc Thứ nhạc buộc người nghe phải bốc lửa Diễn viên phải đốt cháy mình bằng âm thanh Không cháy lên thì không tồn tại Tôi yêu nghệ sĩ pianô Không ấn ngón tay búp măng xuống phím đàn Mà là trút xuống những nắm đấm 3 Tôi, Tảng đất sét bên bờ sông Kinh Thầy Mùi mồ hôi nửa dầu, nửa muối Nặng năm mươi bốn cân, cao một mét năm nhăm Thích đọc sách Tàu, ghét thịt chó Từng đánh cá biển Như một dân chài Đêm ngủ thõng chân xuống khoang thuyền Biết ngấn nước lên lấy mo sam tát vội

365

366

I particularly like Rock music The kind of music that obliges the listeners to flare up The performer must burn himself with sounds WHEN NOT FLARING UP HE WOULD NOT EXIST I like the artist-pianist Who doesn’t press his bamboo-shoot tapered fingers on the piano keys Instead he pours down on the keys his blows 3 I, The slab of clay on the shore of the Kinh Thầy river The smell of sweat half oil, half salt Weighing fifty-four kilos and measuring one metre fifty-five centimetres high Liking to read Chinese books and hating dog’s meat Have caught fish with a net like a fisherman At night have slept with legs dangling down the boat hold Knowing the rising level of water and using a portulaca spathe to scoop hastily

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Từng say sóng quắt tai, chân trắng nhợt Cũng từng ngồi xổm trên sạp thuyền lim Ăn cá luộc Trong cơn động biển Sóng cao su tung hứng trơn nhầy... (Sau thanh minh, mực nấu ra nhiều nước Trời ít mưa, me cũng không chua) Từng lên thìu, đánh cột, cuốc lò Giầm mình trong than như cái rễ cây Hoàn toàn tự do trong đất tối Tấm áo thợ xanh dày Ướt đẫm mồ hôi và than bụi Rất hợp với tôi Tiếng núi vặn cột lò răng rắc Tiếng than tháo ào ào trên máng trượt Tiếng gió lùa qua họng sáo Nghe quen Chắc có lẫn những tiếng này Trong lời yêu, tôi nói với em... 4 Tôi bây giờ như tảng đá đen Nguyên khối xù xì

367

368

Have had shrivelled up ears sea-sickness, with white and pale feet Have squatted on the sitting floor of the ironwood boat Eating boiled fish In a stormy sea Rubber waves juggled with a slippery and shiny dance... (Following the grave-visiting festival, cooked cuttle-fish had much water It rained very little and tamarind was also not sour) Have set up the support, hammered the post, hoed the brazier Soaking myself in the coal like a tree root Entirely free in the dark ground The thick blue miner’s dress Soaked with sweat and coal dust Fits me quite well The sound of the mountain twisting the brazier’s mast with many cracks The noise of coal running roaringly on the slip trough The sound of the wind blowing through the flute gullet Seemed familiar These sounds might be mingled In the words of love I had told you... 4 I’m now like a black stone slab A whole mass rough and warty

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Thiên nhiên chịu không đẽo gọt được nữa Và một ngọn lửa Trầm tĩnh tuổi bốn mươi Lặng lẽ cháy lên trong cơ thể tôi Còn sau cùng, nếu tôi có tắt Tôi sẽ tắt như một con ve Khi tâm hồn không còn âm thanh nào Còn sau cùng, nếu tôi có tắt Tôi sẽ tắt như một đám cháy Bới tro lên vẫn có đốm lửa hồng... Nhưng tôi không tắt đâu Không bao giờ tắt Như vỉa than Tôi nhô lên một mình Xấu xí và đơn độc Trong khi chín mươi chín phảy chín phần trăm tôi Liền khối dưới đất sâu Chân xoạc rộng dài Từ đáy sông Lục Đầu đến đáy vịnh Bắc Bộ Và lặng im Như một tiếng vang...

369

370

Nature has resigned not to whittle or polish anymore And a fire Calm at forty years of age Silently blazed in my body And finally, were I to die out I’ll die out like a cicada When my soul doesn’t have any sound left And finally, were I to die out I’ll die out like a fire Scratching up the ashes one still finds a dot of burning fire But I’m not going to die out Never die out Like a coal seam I jut out all alone Ugly and solitary While ninety nine, comma, and nine percent of myself Contiguous to a mass deep under the earth With legs spread long and large From the bottom of the Lục Đầu river to the bottom of the Gulf of Tonkin Keeping silence Like an echo...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

371

372

5 5 Nỗi buồn của đất óng vàng Bay lên thành ánh trăng...

The sadness of the golden earth Flew up and transforming itself into the moonlight...

Trăng vỡ ra xanh rợn chín tầng trời áo em chớp bàng hoàng đêm động biển...

The moon broke turning the nine layers of heaven bluish Your dress, a stunned lightning on a stormy night...

Khi em từ bỏ bản thân mình Em ngọt ngào bí ẩn đến thiêng liêng Em trong mát như một dòng suối lạ Anh vục uống. Và như cây xanh lá Biết đất dưới chân không phản lại mình

When you renounced your own self You were sweet and mysterious to a sacred level You were cool as a strange stream I dipped into the water to drink. And like green trees I knew that the ground under my feet didn’t betray me

Anh yêu em ngây dại thật thà Nắm bàn tay em không buông ra nữa Yêu cơn nổ bùng hoang dã của em Sự nhũn nhặn làm anh không chịu nổi Anh chạm vào em Đá chạm vào đá... Từ em, những đốm lửa ra đời Mang sức cháy của anh trong cốt tủy Chúng sẽ là sao trên trời chăng

I love you so innocent and honest Holding your hand I didn’t want to let it go Loving so your wild break out Crumbling softness was something I couldn’t stand I touched you Stone touched stone... From you fire dots came to life Bringing my pith and marrow burning strength Were they to be stars on the sky

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

373

374

Hay là đốm lân tinh trong bãi rác Làm sao mà biết được Nhưng anh biết là chúng phải Cháy Cháy để tồn tại Cháy để anh nhận ra phần máu thịt của riêng mình Các con Nỗi phiền muộn dịu dàng của cha Đốm lửa non bỏng rát của cha...

Or phosphorous dots in the garbage ground How could one know But I know that they must Burn Burn to survive Burn so that I can recognize my own blood and flesh Dear children My so soft gloominess The so hot light fire of mine...

6

6

Đôi chân bầm ứ Tôi ngật ngưỡng và trụi trần đi Trong câu thơ tê dại của mình Những câu thơ vật vã mặn như máu...

With my bluish black and sullen feet I totteringly and barely walked In my numbed verse The writhing verses as salty as blood...

Tôi đã nói mình như tảng đá đen Vậy mà lòng tôi có khi mềm yếu lắm Trong ánh mắt mẹ tôi và trong câu dân ca Thẳm thẳm cất lên dù ở nơi nào Những câu hát làm tôi nhớ quê hương Sông Kinh Thầy mùa xuân nước xanh Sông Kinh Thầy mùa thu nước đỏ

I’ve told that I’m like a black slab of stone While at times my heart was quite feeble In my mother’s glare and in the folk-song Resounding very far wherever I might be All such songs made me remember my homeland The Kinh Thầy river’s water was blue in Spring The Kinh Thầy river’s water was red in Autumn

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

375

376

The frail white sail in an evening the wind turned My mother travelled on a crowded ferry... Cánh buồm trắng mong manh chiều trở gió Mẹ tôi đi chuyến đò đầy... Câu thơ như con đường nhỏ Dẫn tôi về Với hàng cau thưa bị vòm sao mê hoặc Một vòm sao chi chít sáng Nửa đêm rắc bạc xuống chân trời Tôi lại đứng trước ngôi nhà cũ Lá tre rụng đầy mái rạ Ang nước gốc cau thơm ngọt Cây khế xòe ngang vị lá chua Và tôi chỉ thầm gọi “Mẹ ơi!” Thế là Người thức giấc Mẹ tôi tóc đã bạc trắng Bạc hơn bất cứ màu mây nào Mỗi lần bước lên thềm nhà Hai tay Người phải chống vào đầu gối Mẹ ơi! Mẹ đã sinh ra con như sinh một Tảng Đá Một Tảng Đá có thể làm móng nhà Có thể làm thành cầu Mẹ đã sinh ra con như sinh một Ngọn Lửa

The verse is like a small path Taking me back With the sparse row of areca-nut trees mislead by the vault of stars A vault of stars serriedly bright At midnight pouring down silver to the horizon I again stood in front of my old house Bamboo leaves fell all over the rice stubble roof The vase of water at the base of the sweet and odorous areca-nut trees The carambola tree spread horizontally its sour taste leaves And I only called softly “O Mother!” Then She awoke My mother had completely silvery white hair More silvery than any colour of clouds Each time she walked on the house floor Her two hands must lean on her knees... O Mother! You have given birth to me like to a Stone Slab A Stone Slab that can be used to build the house foundation Or to build a bridge wall You have given birth to me like a Fire

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

377

Một Ngọn Lửa làm sôi cơm trong bếp người lao động Tỏa sáng ngọn đèn chai soi cho em bé đi trong đêm Khỏi bị vấp ngã, khỏi bị rắn cắn Nhưng trước hết Mẹ đã sinh ra con là Người Với tai mắt Người, lòng dạ Người Vui buồn Người, tốt xấu Người Có thể làm Công Nhân, cũng có thể làm Thi Sĩ Con sung sướng vì trên cõi đời này còn có Mẹ Mẹ cũng chẳng bao giờ phải tủi hổ vì con... 7 Tiếp nhận mọi rủi may đều giản dị nhẹ nhàng Tôi như cành cây, bom chém mà không đứt Chỗ nhựa ứa lại xòe vòm lá biếc Che mát đường cho trẻ con chơi Chút bơ vơ có từ lúc thiếu thời Đôi khi nổi bồng bềnh trong chén rượu Không có Than, suốt đời tôi sẽ thiếu Một cái gì có thể tạo thành tôi A Fire that boils the rice in the kitchen of a worker’s family

378

That illuminates the bottle lamp for the child walking in the night So that he would not stumble and would not be bitten by a snake But, above all You’ve given birth to me to be a Man With Man’s eyes and ears, with Man’s mind With Man’s sadness or happiness, with Man’s goodness or evilness I can be a Worker, as well as I can be a Poet I’m happy because on this life I still have you O Mother You will also never be ashamed because of me... 7 Accepting all good lucks and bad lucks in a simple and gentle way I’m like a tree branch, though cut off by a bomb I remain unbroken At the place the resin shed spread a vault of green leaves Giving a shade for children to play under it I had a little loneliness ever since my young days At times drifting and bobbing in the cup of wine Without the Coal, throughout my life I’ll lack Something that can form myself

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Xe dốc ben đổ đá ở lưng trời Là vẻ đẹp chân thành và bất tử Khẩu súng thức dưới hầm sâu, nhắc nhở Những giá trị thiêng liêng có từ các chiến hào Tôi hằng tin không một thói xấu nào Còn tồn tại khi đã đi qua Lửa Không phải niềm vui mà chính là nỗi khổ Đã dạy tôi thành Người Những câu thơ-Ngọn Lửa tâm hồn tôi Day dứt cháy suốt cuộc đời giông gió Tim tôi run lên và mắt tôi bỡ ngỡ Trước một chiều huyền ảo Hạ Long xanh Ai gọi tôi? Những năm chiến tranh Bóng tường vênh âm âm đêm phòng thủ Tôi có một phần đời trong mọi gian nhà đổ Mọi cuộc chia li người mất người còn

379

380

The Benne truck unloading stones in the mid-air Is an authentic and immortal beauty The awaken gun in the deep underground shelter recalls The sacred values originating from combat trenches I constantly believe that none of the bad habits Can still exist after going across the Fire It was not joy but it was actually misery That taught me to become a Man The verses, the Fire of my soul Harassingly burned throughout a stormy life My heart trembled and my eyes were out of my element Before an illusive evening at the blue Hạ Long Who called me? In the wartime years The silhouette of the warped wall in the darkness of a defensive night I share a part of my life in all collapsed houses In all separations in which some were dead and some were still alive...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mái nhà tôi chụm giữa dốc Bồ Hòn Bao đắng ngọt một đời, tôi đã trải Đi trắng tóc chưa qua miền thơ dại Yên làm sao? Thăm thẳm gió thu ơi! Thủy triều lên lừng lững bạc chân trời Biển ập vào cơn gió nồm mặn chát Hoàng hôn Hạ Long, đỏ sao mà gay gắt Má em hồng tới tận canh khuya Sau thoáng giận hờn, em hấp tấp ra đi Rồi chẳng bao giờ trở về gian gác cũ Xác pháo rụng lối mòn vào xóm thợ Tôi loanh quanh dở khóc, dở cười...

381

382

The roof of my house huddled amid the Bồ Hòn slope I have seen all bitterness and sweetness of a lifetime Walking until my hair turned white, I still haven’t gone through the tender age How can I be tranquil? O far away autumnal wind! The tide rose visibly making the horizon silvery From the sea a shockingly salty south-easterly wind rushed in The Hạ Long twilight, how blazing hot was the red colour Your cheeks remained rosy until late in the night Following a flash of sulkiness, you hurriedly departed And never come back to the old floor Shreds of firecrackers fell on the path leading to the workers’ quarters I went around half crying, half laughing...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Vinh nhục vui buồn lặn vào cuộc đời tôi Như vết than lặn vào da thịt Có thể sau này khi tôi chết Những nỗi niềm thành khối vẫn không tan... Sao cháy đầy trời- Những linh hồn lang thang Lú đường về, không tìm ra xứ sở Tôi sẽ đầu thai làm Ngọn Lửa Cháy điên khùng trong đất tối âm u... Bồ Hòn, thu 1985

383

384

Glory, humiliation, happiness and sadness dipped into my life Like a trace of coal dipping into the flesh May be later on when I die The innermost feelings that have turned into blocks were still undissolved... Stars burned all over heaven - the wandering souls Forgot the way back, not finding their homelands I shall reincarnate as a Fire Burning madly in a gloomy dark ground... Bồ Hũn, Autumn 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

385

386

THANKING THE PEOPLE Tạ ơn dân Chí nhỏ mưu việc lớn Tài thấp ở ngôi cao Thời trước ắt mang vạ Thời này thì chả sao Cuộc đời nhân hậu thế Thôi mà buồn làm chi Trăng tròn rồi sẽ khuyết Quan sang cũng có thì...

Small ambition taking care of great matters Poor talent occupying a high position In days past such people would suffer from great misfortunes But at the present time they are unhurt Life is so compassionate and upright Well, why should one be sad The full moon will turn waning A mandarin might be wealthy and elegant for a certain length of time...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Dân ban bao bổng lộc Vậy mà nghèo đói a Những người không tên tuổi Làm rạng danh sơn hà Đời này làm quan dễ Bởi rộng lòng dân thương Những người như chiếc lá Gió thổi dạt bên đường Chén rượu tạ ơn DÂN Uống một mình thấy đắng Đất thì cao muôn thẳm Trời thì sâu vạn trùng... Viết trong đêm 30 Tết Mậu Dần

The people are giving so many fringe benefits

387

388

How can one be poor and hungry So many people with no reputation Are glorifying the nation At present one can easily be a mandarin As people are generous and magnanimous People are like leaves Which the wind blew to the road side The cup of wine to thank the PEOPLE I found it bitter when drinking it all alone The earth is very very high Heaven is immensely deep... Written on the night of the 30th of the 12th lunar month i.e. the Mậu Dần Lunar New Year’s Eve.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

389

390

FROM TIME IMMEMORIAL Nghìn xưa Kiễng chân chẳng với tới trời Vật nhau với thú thì Người sẽ thua Nửa đời tìm nắng trong mưa Nửa đời đi tới cái chưa có gì Mỗi ngày một cuộc chia ly Yêu em lúc trẻ, gặp khi đã già Nghìn xưa hoa vẫn là hoa Chớ mong trời sập để mà bắt chim... 1-2000

Standing on tiptoe one can’t reach heaven Wresling with animals Men would lose Haft a life looking for the sun in the rain Haft a life advancing towards things that haven’t been formed Each day has its separation Loving you when young and meeting you again when already old From time immemorial flowers are always flowers Don’t expect heaven to collapse to catch birds... 1 - 2000

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

391

392

Đêm ấy rừng thu...

THAT NIGHT IN THE AUTUMNAL FOREST...

Đêm ấy rừng thu, nhiều trăng quá, nhiều trăng quá Vàng rót tràn trời Anh muốn nắm tay em mà không dám nắm tay em Mỗi chiếc lá là một con mắt nhìn Đứng ở chỗ nào cũng thấy trống trải...

That night in the autumnal forest, there was so many moons, so many moons Go1d was poured all over heaven I wanted to hold your hand but dared not hold your hand Each leaf was a looking eye Whatever the place I was staying, I found it too open...

Đêm ấy rừng thu, nhiều gió quá, nhiều gió quá Cây lá rì rào Cây lá nói với nhau là chúng yêu nhau Anh cũng muốn nói với em điều ấy nhưng anh im lặng Chân tay chẳng biết để làm gì... Đêm ấy rừng thu thơm lạ lùng, thơm lạ lùng Tà áo em đầy gió Vòm ngực em đầy gió Đôi môi em đầy trăng Đôi mắt em đầy trăng.... 8-1998

That night in the autumnal forest, there was so much wind, so much wind Trees and leaves rustled Trees and leaves told one another that we loved each other I also wanted to tell you so, but I kept silence And didn’t know what to do with my hands and feet... That night the autumnal forest was strangely odorous, strangely odorous The flap of your dress was filled with winds Your vault-like breast was filled with winds Your lips were full of moon Your eyes were full of moon... 8-1998

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

393

394

NARRATIVE

Tự thuật

I had stood in all regions Went and lived everywhere But I’ll only lie and die on the Hạ Long ground...

Tôi đứng ở mọi miền Đi ở khắp nơi Chỗ tôi nằm là đất Hạ Long thôi... Mảnh đất nuôi tôi từ năm mười tám tuổi Giọt mồ hôi có vị mặn thợ thuyền Ngang dọc trong hồn một trời gió muối Lúc nào cũng yên mà chẳng lúc nào yên Tôi bâng khuâng trước cánh chim lặng lẽ Cô đơn bay không biết tới phương nào Tôi đã khóc dưới vầng trăng sáng Đến bây giờ vẫn không hiểu vì sao...

The land that brought me up since I was 18 years old The drop of sweat has the worker’s salty taste Fearless of nobody, in my soul was a sky of wind and salt That was constantly peaceful but also didn’t have the least peaceful moment I was dazed before the silent bird’s wings That flew solitarily not knowing where they would fly to I’ve cried under the bright moonlight Up to now I still don’t know why...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

395

396

Tôi đã yêu và làm việc hết mình Bởi tôi biết cuộc đời bất trắc và ngắn ngủi Tôi luôn cảm thấy mình có tội Trước mẹ già ngửa chiếc bát xin ăn

I’ve loved and worked with all my heart As I know life is short and filled with mishaps I constantly felt I was a sinner Before an old mother turning upward the bowl to beg...

Viết được một câu thơ trung thực với Nhân Dân Tôi đã đi qua bốn mươi năm bão táp Cả xã hội diệt trừ cái ác Cái ác vẫn ngang nhiên cười nói giữa đời

Being able to write a verse that is truthful and straightforward to the People I’ve gone through forty stormy years The whole society was exterminating evil Evil still inconsiderately laughs and talks amid life

Tôi đứng ở mọi miền Và đi ở khắp nơi... 8-2000

I’ve stood in all regions Went and lived everywhere... 8 - 2000

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

397

398

OLD MR. CHIếN SAW HIS NIECE OFF TO WORK AS A MAID-SERVANT ABROAD

Cụ chiến tiễn cháu gái đi giúp việc gia đình ở nước ngoài

You’ve gone through a class Learning to mop the floor, to sew buttonhole stitches To wait upon the young grandpa at meal time Giving the toothpick you had to kneel down...

Cháu đã qua lớp học Tập lau nhà, thùa khuy Tập hầu cơm ông trẻ Đưa tăm cháu phải quỳ

Learning to eat table leavings in the kitchen Learning to cry without letting anybody know... The lesson of the days our country was ruled by foreign agressors It’s not expected that it’s used today

Tập ăn thừa dưới bếp Tập khóc chẳng ai hay... Bài học thời mất nước Ai ngờ dùng hôm nay

Thirty years of victory over the enemies Raising high his head in bullets and bombs Hungry and poor with his trembling hand holding a stick He stood on the side of the path...

Ba mươi năm thắng giặc Ngẩng đầu trong đạn bom Đói nghèo run tay gậy Cụ đứng bên đường mòn... 6-1998

6. 1988

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

399

400

Soi gương

LOOKING AT ONE’S IMAGE IN A MIRROR

Sáng tạo một lần xong sông núi Trời không để lại dấu vân tay Soi mặt xuống Vịnh Hạ Long, ta nhìn thấy ta mà ta không tự biết Ta có hay không trên cõi đời này?

Once He has created rivers and mountains Heaven doesn’t left behind His fingerprint Looking at my face down in the Hạ Long Bay, I saw myself but I didn’t recognize myself Am I existing or not existing in this world?

1998

1998

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

401

402

THE BIRD Con chim Đập lồng chim Thả chim ra Chim bay quanh quẩn hiên nhà chim quen Nhẹ nhàng, chim khẽ đậu lên Nhành cây trong chậu, ngỡ miền rừng xa... Rồi chim tìm lại góc nhà Chui vào lồng bẹp để mà hót chơi... Con chim quên cả bầu trời Chỉ còn tiếng hót tặng người nuôi chim... Xuân 2000

Breaking the birdcage Freeing the bird The bird flew around the verandah of the familiar house Softly, the bird perched On the tree branch in the basin, thinking he was in a far away forest... Then the bird tried to find again the house corner Gliding headlong into the crushed birdcage to sing... The bird even forgot the firmament And had only his chirp which he offered to his keeper... Spring 2000

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

403

404

THE CLOTH-BAG BLOWN AWAY BY THE WIND Tay nải gió đưa Móng Cái vào xuân sương bay lá bay Ai đi muôn xưa, ai về đêm nay

Móng Cái at the start of springtime, the dew flew, the leaves flew Who went away from time immemorial, who come back tonight

Em tìm ta ư? Trăng non đang lên Đỉnh vú nghênh ngang nước mây vùng biên

Are you looking for me? The new moon is rising The stalactite peak was staggering amid waters and clouds of the frontier region

Ta như tể tướng nhắp trà Cung Đình Em như hoàng phi thơm hương Bắc Kinh

I’m like the King’s first minister drinking royal tea You’re like a princess fragrant with Beijin perfume

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

405

406

The dreamy Luõn river seemed like flowing on a painting A drop of springtime rain, both shores were green

Sông Luân mộng mơ như trôi trong tranh Một giọt mưa xuân, đôi bờ cùng xanh Tiền quay rối rít, ngựa xe ồn ào Tiếng đàn lượn thấp, đèn đường dâng cao

Money whirled bustly, vehicles and horses were so noisy The sound of music glided lowly, the street lamps raised high

ứ hự tình ơi, tay nải gió đưa Rót trời vào chén, đón người muôn xưa...

Say hum my love, the cloth-bag blown away by the wind Pouring Heaven in the cup, and receiving the one from time immemorial... 2000

2000

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

407

408

Vô Thức

UNCONSCIOUNESS

Ta sống giữa bao người thân thuộc Bé gọi Mẹ ơi! Lớn gọi Em ơi! Vậy thì sao mỗi khi hoạn nạn Ta chỉ tự nhiên thảng thốt gọi Trời!

I lived among so many relatives When a child I called O Mother! When grown up I called My Dear! But why each time I got an accident I only naturally and immedialy called Heaven!

Trời có mắt, có tai?

Heaven has eyes, has ears? Who can see? What relation does Heaven have with us? We also don’t know Why call Heaven? We simply don’t know Will Heaven come to help us? We’re not young and innocent...

Ai thấy nhỉ? Trời quan hệ gì với ta? Ta cũng chẳng hay Gọi trời để làm chi? Ta nào có biết Trời đến giúp ta chăng? Ta đâu có thơ ngây...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Ta bàng hoàng trước Cái Không Thể Biết Đang nhào nặn ta trong cõi Vô Cùng Chả nhẽ mỗi chấm người mong manh trên trái đất Lại là biểu hiện mơ hồ huyền bí của không trung Thuở bé ta nằm dưới rừng sao dát bạc Mơ con thuyền trăng vắt vẻo chở ta đi Vượt hiểm nguy có khi nhờ Mộng ảo Cái Biết nhất đời ta là ta chả biết gì... Ta tự tạo ra Trời và Đạo Trời, để giữ gìn ta giữa đời thường cám dỗ Rồi lại tự lừa đảo ta, trong cả cõi linh hồn Xoè hết ngàn cánh tay(1) chẳng chạm vào bát ngát Ta rùng mình rơi trong muôn thẳm Cô Đơn...

409

410

air As a child I lay under a forest of silvery stars Dreaming of a moonboat unbalancingly carrying me away At times overcoming dangers thanks to Illusion The thing I know best in my life is that I know nothing... I create myself Heaven and the Religion of Heaven to preserve myself against ordinary life enticements Then I deceive myself also in my own soul Spreading all my one thousand arms(1) without touching the immensity Shivering I fell into a limitless Loneliness...

Viết sau tai nạn giao thông trên đường 5 (Hải Dương) chết lâm sàng từ 22 giờ ngày 5-8 đến 2 giờ ngày 6-8-2001

Written following the traffic accident on road No. 5 (Hải Dương) in which I was clinically dead since 22:00PM on August 5, to 02:00AM on August 6, 2001

I’m dazed before the Unknown That’s kneading us in the Infinity Is it true that each frail human dot on this earth Represents the vague and mysterious symbol of the

(1)

Phật có một ngàn tay.

(1)

Buddha has one thousand arms.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

411

412

BIDDING FAREWELL Lời từ biệt Về thôi em, vàng thu đã rụng rồi Buồn và sáng những mảnh hồn xao xác Tập thơ khép, nửa mái đầu xổ bạc Em chả cần đâu giữa láo nháo chợ trời

Let’s go home O Dear, Fall’s golden leaves have fallen Sad and bright are the fluttering souls Closing the book of poems, half of my hair turned silvery You wouldn’t need it amidst the bustling flea market

Những câu thơ dằn vặt một đời người Chẳng cần biết có ai còn nhớ nữa Cuộc sống này với bao nhiêu dang dở Anh có thể đi mà chả kịp chào...

Verses that tormented a man’s life We don’t need to know whether anyone still remembers This life with so many inconclusive matters I might go without having the time to say goodbye...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

413

414

Looking for me? At any place, anywhere When seeing suddenly a shivering flower of grass that bloomed When meeting fleetingly the silhouette of a miserable Extending his hand... as deep as this world Tìm anh ư? ở bất cứ nơi nào Khi chợt thấy run run bông cỏ nở Lúc thoáng gặp một bóng người đau khổ Tay chìa ra... sâu như cõi thế gian Về thôi em... Bốn phía đã thu vàng Mây đã trắng đến từ ngàn năm cũ Gió đã xanh thổi lên từ Hoa Cỏ Nở bời bời những khát vọng muôn sau...

Let’s go home O Dear... It’s already golden Fall on all four corners Clouds are white and have come from time immemorial The wind has turned green and was blown from the Flowers of Grass(1) Blooming profusely the deep aspirations of boundless future... Thăng Long, Fall l993

Thăng Long, thu 1993

(1)

By Flowers of Grass, the poet means the human condition and the ups and downs of life. Translator's note.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

415

Bản xônát hoang dã

416

THE DESOLATE AND WASTE SONATA

(2003) thơ Giải thưởng Nhà Nước về Văn học Nghệ thuật đợt II năm 2007 Tặng thưởng Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam năm 2004 Tái bản lần thứ 7

(2003) POEMS Literature and Arts Prize of the state of Vietnam ( Phase II ) in 2007 Literature Prize of the Writers’ Association of Vietnam in 2004

Hãy gõ cửa rồi cửa sẽ mở Hãy tìm rồi người sẽ gặp... KINH THáNH

Knock at the door and the door will be open Search and you’ll meet...

BIBLE

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

417

418

FLARED UP SUBCONSCIOUS In Lieu of a Foreword

Bừng thức Thay Lời Tựa Mặt mũi triệu ngôi sao mờ trong hơi rượu trời Máu ta chảy qua địa tầng đen thẳm Lá non toả màu em biêng biếc sáng Da thịt cười bốn phía trắng long lanh Hạt mưa mơ hồ nhuốm làn mây mong manh Làm ngào ngạt bao nỗi niềm dưới đất Hư ảo hỡi! Giữa vô cùng Còn, Mất TA là ai? Thăm thẳm có TA không...

The faces of millions of stars turned dim in the steam of heaven’s wine My blood ran through the pitch-black stratum Green leaves spread your lightly blue colour Skin and flesh laughed glitteringly white on all four corners The vague drop of rain tinted the frail layer of cloud Causing so many earthly innermost feelings to become pervasively fragrant O illusion! Between the limitless notions of Existence Non-existence WHO am I? Do I exist in the infinity...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

419

420

with traces of kissing lips...

Giao thừa đi như cô gái chưa chồng Đẹp nức nở những muộn mằn đắng chát Ta ở đâu giữa mùa xưa xanh ngát Má trăng mờ run rẩy dấu môi hôn... Là tình nhân ba trăm sắc thu buồn Mọi yêu ghét ta chả cần nhớ nữa Vĩnh biệt nhé, ráng chiều côi cút gió Ta một mình với một Đấng Mê Tơi Với linh cảm xa xăm vừa bừng thức Giọt rượu hồng ta vảy khắp nhân gian Bỗng chợt thấy ngang dòng xanh sông Cửa Lục Bóng chàng Trương Chi chèo thuyền gỗ bạch đàn...

The lunar New Year’s Eve went by like an unmarried girl So outstandingly beautiful in spite of the bitterness of being on the shelf Where was I amidst the ancient azure season The dim moon’s cheek trembled uncontrollably

Being the lover of three hundred sad Fall colours All love and hate, I don’t need to remember Farewell o farewell the windless evening skyline colour I am alone with a Madly Busy Genius(1) With the far-away presentiment that suddenly just awoke I sprinkled the pinkish drop of wine throughout this world I suddenly saw across the blue stream of the Cửa Lục river The silhouette of Trương Chi rowing a boat made of white sandalwood...

(1)

By the terms "The Madly the Poet hints at "A strenght that adminis and man hastily and Translator's note.

Busy Genius" supernatural ters nature harshly". -

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

421

422

•

•

Tôi lấp đầy tôi Vào khoảng trống Khoảng trống vẫn trống

I filled up myself Into the voidness The voidness continues to be void

Tôi lấp đầy khoảng trống Vào tôi Bỗng tròn hai con mắt

I filled up the voidness Into myself I was suddenly round-eyes

Trong bóng tối Huy hoàng Tôi đi tìm Mùa Thu...

In the darkness Splendiferous I went looking for Fall...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

423

424

•

•

Tiếng hạc kêu ngang trời Thảng thốt Màu thu rối bời hoa tóc tiên Lẳng lặng Em. Lẳng lặng Em Đấng Mê Tơi đang nói Trong im lặng khôn cùng Trong sắc chiều bâng khuâng tận đáy

The flamingo’s cry resounded across the sky Flurriedly The fall colour was in a stir and a jumble with ophipogon flowers Silent Dearest, silent Dearest The Madly Busy Genius was speaking In the endless silence In the evening shade dazed till the bottom

Trút bỏ tư duy nhuốm bụi Trần gian Tinh khiết như thuở mẹ sinh ra Ta dang hai cánh tay Xao xác gió... Tiếng gầm của Hư Vô Lửa đốt trong xương sống...

Shedding the thinking tinted with dust Of the world As pure as when mother gave birth to me I spread my two arms Fluttering with winds... The roaring of Nihility Fire burning in my spine...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

425

426

• • Ta lên sân thượng ngắm trăng Bên này Tiếng thở hào hoa của cây rừng Mờ mịt khói Bên kia Biển đêm đau khổ Âm u đến tận chân trời... ánh trăng lấp đầy rừng biển Xoá đi Cái hào hoa bên này và nỗi âm u đau khổ bên kia Không thấy cây, không thấy sóng Thế gian lộng lẫy vàng... Ta cởi trói các giác quan Phút chốc trăng ngập đầy tim phổi

I went to the terrace to admire the moon On this side The chivalrous and liberal breathing of forest trees Dark with smoke On the other side The suffering night sea Dreary till the horizon... The moonlight filled up forests and seas Crossing out The chivalrous and liberal nature of this side and the dreary nature and suffering of the other side One saw no trees, no waves The world was magnificently golden... I untied my senses In a jiffy the moonlight filled up my heart and lung

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

427

428

Không phải ta thở mà trăng thở Không phải ta nghe mà trăng nghe Không phải ta nghĩ mà trăng nghĩ...

It was not me who breathed, but it was the moon that breathed It was not me who listened but it was the moon that listened It was not me who thought, but it was the moon that thought...

Vợ ta lên sân thượng tìm ta Xéo vào chân ta mà nàng không biết Tay ta ôm nàng mà nàng không hay Tiếng nàng ngơ ngác Ô hay, anh ở đâu rồi Ôi, đêm nay nhiều trăng quá...

My wife came to the terrace to look for me She stepped on my foot and she didn’t know I took her in my arms but she didn’t know Her voice seemed stupefied Well where are you O, there’s so much moonlight tonight...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

429

430

•

•

Cái giả dối hào hoa của ánh Trăng Đâu có bị cái thuần phác của Mặt Đất xua đuổi Này trông ánh Trăng lồng vào Cây Vườn Cây Vườn - Trăng Ngả bóng xuống sân nhà Mới rạng rỡ làm sao Chúng quấn quít nhau từ bao đời Không thể nào tách ra được

The chivalrous and liberal falseness of the moonlight Wasn’t chased away by the simple-mindedness of the Earth

Này trông Cái Màn Đêm phản trắc đầy cạm bẫy Đâu có bị cái ánh Ngày Chính trực anh minh Ruồng bỏ

Look here The betraying Night Screen full of traps Was not abandoned by the straightforward and clear-sighted daylight

Look here The moonlight intermingled with the Garden’s trees Garden’s Trees - Moonlight Shed light on the courtyard That was so radiant They snuggled up together And couldn’t be separated

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Chúng hoà hợp nhau Mới tuyệt mỹ làm sao ấy là lúc mặt trời sắp lên Và ráng chiều sắp tắt Không gian đằm thắm Huyền ảo, mang mang Là lúc cùng sinh ra Thiên Thần và Qủy Sứ Lúc Nhà Thơ và Kẻ Trộm Cùng hào hứng bước ra khỏi nhà Lúc Thiên Nhiên tấu lên Bản Xônát Hoang Dã Của ếch nhái, chim muông Cỏ cây và gió sương...

431

432

They were in concord How archangelic it was That was at the time the sun was about to rise And the skyline coloured cloud was about to die out The space was fervid Illusory, vague That was the time both the Angel and the Devil were born That was also the time where both the Poet and the Thief elatedly walked out of the house The time where Nature performed THE DESOLATE AND WASTE SONATA(1) Of amphibians and birds Grass, trees, wind and dew...

(1)

Through the terms "Desolate and waste" the poet hints at the pure and chaotic beginning of nature and man. - Translator's note.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

433

434

•

•

Tôi nói chuyện với lũ Ve Sầu Về Mùa Xuân Vườn nhà tôi Rỉ rả tiếng côn trùng Ngào ngạt hoa tươi, ong lũ lượt đi về Ve Sầu đập cánh Bác nói thế nào Một đời em Bay qua mọi vui buồn thời tiết Biết vị ngọt nụ hôn tất cả các vùng miền Thu âm thanh tất cả các màu sắc Trong tiếng đàn em kéo Rền rĩ suốt mùa hè Mùa Xuân ư Mùa Xuân là cái Không Hề Có

I talked to the cicadas About Springtime My garden Was full of the sporadic sounds of insects And the pervasive fragrance of fresh flowers on which the bees flew back and forth in flocks Cicadas beat their wings What would You say Throughout my life I’ve flown through all sadness and happiness of the weather And know the sweet flavours of kisses in all places and regions I’ve recorded the sounds of all colours In the music I played Incessantly lamenting throughout the summertime How about Springtime Springtime is Something That Never Exists

Nói rồi, chúng bay vù vào các vòm cây Và tiếng đàn của chúng ngân lên Trong nắng thuỷ tinh chói gắt...

Once they finished saying so, they flew into the vaults of trees And their music resounded In the dazzling chrystallized hot sun...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

435

436

• • Những câu thơ mỏng tựa cánh chuồn Ngàn năm bay ngược bão Mang sấm sét của những vùng chưa qua Mang ánh trăng của những thời chưa tới Cái mong manh thắng được cả sắt thép Bền vững đến muôn đời Cánh chuồn thơ lấy ở đâu ra Từ hồn nhiên khí trời chăng Vâng ấy là từ đêm Cụ Nguyễn Trãi ôm chăn ngồi trước mũi thuyền Gió buốt thổi sau lưng Sông Kinh Thầy cuồn cuộn đỏ chảy về Đông Cửa bể Bạch Đằng nước triều dâng tới sáng Cụ đâu biết sớm mai Cùng với mặt trời lên Câu thơ phải rơi đầu...

The verses as thin as butterflies’ wings For thousands of years flew against the storm Bearing lightnings of areas they haven’t gone across Bearing the moonlight of times that haven’t come yet The frailness can win out even iron and steel And can be unshakeable for ever The poetical butterfly’s wings, where can one get them Is it from the artlessness of the air Yes That was from the night Nguyễn Trãi hold a blanket in a tight embrace and sat at the bow of the boat A bitting cold wind flew behind his back The Kinh Thầy river’s red rolling waves flowed towards the East On the Bạch Đằng estuary the tide rose until the morning He didn't know that early in the following morning Along with the rising sun The verse will be decapitated...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Vâng ấy là từ chiều Sùi sụt mưa tháng bảy Lạnh toát xương khô Dưới chân núi Hồng Cụ Nguyễn Du không chịu uống thuốc Sờ xem ta chết đến đâu rồi ừ. Được Cụ nói thế và đi Lẫn trong Thập Loại Chúng Sinh...

437

438

Yes It was from the evening The continual and lasting seventh lunar month rain Was icy cold even for dry bones At the base of the Hồng mountain Nguyễn Du refused to take medicine Touch to see to what spot I am dead Yes. Alright He said so and passed away Along with the Ten Species of Creatures...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

439

440

•

•

Ngọn gió không biết mình ở thời nào Giọt mưa không biết mình ở đâu Bản thân tôi không biết mình là ai Khi tôi đứng một mình

The wind doesn’t know to what time it belongs The raindrop doesn’t know where it is Myself I don’t know who I am When I stood alone

Ai xui tôi gặp em Trước đó một hơi thở Em cũng không biết mình là ai Và cuộc đời tôi là như thế nào...

Who incited me to meet you Only a breath before that moment You also didn’t know who you are And how was my life...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

441

442

•

•

Sau mỗi bước đi Tôi lại tự xoá dấu chân mình Những cay đắng dập vùi Yêu ghét và đau khổ Dằn vặt một đời người Phảng phất in trên gương mặt tôi Trong cả nụ cười tôi Tôi cũng tự xoá đi

Following each step I myself crossed out my footprint The bitterness and roughness Love, hate, and suffering Tormented a lifetime Were fleetingly printed on my face Even in my smile I also crossed it out myself

Bao khát vọng từng giày vò tôi Những đêm mất ngủ Nay chẳng còn có ý nghĩa... Cơ thể tôi nhẹ bẫng Như một sợi tơ trời Đến mức có thể tự bay lên Và mất tích trong thinh không Như nó không hề có...

So many deep aspirations that have tormented me In sleepless nights Now they no longer have any significance... My body turns feather light Like a heavenly silk thread To such a point that it can fly up itself And disappear in the firmament As if it had never existed...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

443

444

• • Răng đá và miệng cây Cùng lúc hú lên những tiếng ghê rợn Quạ rít lưỡi trong chiều âm u Cái lạnh như lưỡi cưa Xẻ chéo tầng đá xám Những bông tuyết bay lơ lửng Như lông thiên nga Bầu trời chuếnh choáng hơi rượu Trong cơn hào sảng tưng bừng Ném ra thế gian Kho báu cuối cùng

Stone’s teeth and trees’ mouths At the same time howled horrible sounds Crows wailed in the gloomy evening Coldness is like a saw Sawing diagonally the stratum of gray stone Cotton-like snow flew hoveringly Like swan’s feathers The firmament was tipsy with the heady bouquet of alcohol The firmament, in its merrily animated fit of high-mindedness Threw to the wor1d The last treasure

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

445

446

Núi sông đầy bạc rắc ánh phản quang của tuyết Làm thinh không rạng rỡ uy nghi Cây rừng Sapa trắng tóc Hai tay tôi chảy tràn thác bạc của trời

Mountains and rivers were full of sprinkled silver coins The reflected light of snow Caused the firmament to be radiant and majestic The Sapa forest trees had silvery white hair Through my two hands flowed the silvery stream of heaven

Tôi ngước lên cảm tạ Đấng Mê Tơi Nhưng chẳng thấy Người đâu...

I raised my head to thank The Madly Busy Genius But I didn’t see Him at all...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

447

448

•

•

Ta vào chỗ không thành có Ta vào chỗ có thành không Này này Nhìn kỹ cá hoá chim Lại nhìn kỹ hơn, chim hoá cá Sáu mươi năm bò toài trên mặt đất Vẫn không hiểu lẽ đời

I entered the non-existent place that became existent I entered the existent place that turned non-existent Look here, look here Look carefully at the fish transformed into a bird Then look more carefully at the bird mutating into a fish Sixty years crawling headlong on the earth surface I still don’t understand the reason of life

Này này Đám mây bay bên trời kia là mây mùa xuân hay mây mùa thu Bông hoa nở cuối vườn kia là hoa của niềm vui hay của nỗi buồn Buồn và vui làm sao phân biệt được Vây và cánh làm sao phân biệt được Có và không làm sao phân biệt được

Look here, look here The mass of cloud flying on the other side of the sky was the Springtime cloud or Fall cloud The flower blooming at the other end of the garden was the flower of happiness or of sadness How can one distinguish sadness from happiness How can one distinguish fin and wing How can one distinguish existent and non-existent

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

449

450

•

•

Tôi trót dại đã khoe Trước Đấng Mê Tơi Cây đàn Thơ mà tôi lấy trộm Của những đêm trăng buồn Ngón tay hoang sơ của gió Đã gẩy lên Tiếng nghẹn ngào của những ngôi sao xanh Biêng biếc chết trên đầu ngọn cỏ Tiếng run rẩy của giống nòi hoang dại Âm thầm reo trong ngực các thai nhi...

I’ve been foolish enough to show off Before The Madly Busy Genius The poetical stringed instrument I had stolen From the sad moonlit nights The wild finger of the wind Had played The choked sounds of blue stars That died bluish green on top of the grass The quivering sound of the wild race Silently shouted from joy in the chest of foetuses...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đấng Mê Tơi bảo tôi Về cây đàn Không Thơ của Người Muốn nhìn ư Phải nhắm mắt lại Muốn nghe ư Phải bịt tai lại Những bí ẩn xanh rờn Dạt dào tuôn chảy tự trời cao Trong veo không sắc màu Không có trăng cũng không có gió Lẫn lộn đêm và ngày Người mang hồn cỏ cây Cỏ cây nghĩ như người Cơ thể tôi vang động Những âm thanh không có âm thanh Và tôi bỗng trôi lang thang Những xứ sở xa xăm mịt mờ ở chính chỗ tôi đang lặng đứng...

451

452

The Madly Busy Genius told me About your Non-Poetic stringed instrument If wanting to look at it One has to close one’s eyes If wanting to listen to it One has to stop one’s ears The lushly green enigmas Overflowingly spurted down from high heaven Chrystal clear and colourless There was neither moon nor wind Mixing up night and day Man wears the soul of grass and trees Grass and trees think like a man My body resounded With sounds that were soundless And I suddenly flowed wanderingly To far away and gloomy countries Right at the place I was standing silently...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Có cơn gió Chết ở lưng chừng trời Chẳng bao giờ tới được cánh rừng xưa

453

454

• There was a gust of wind That died in the mid air And could never reach the old forest of yore

Có ánh trăng Tìm về khung cửa cũ Chỉ gặp màu hoa dại dửng dưng

There was the moonlight That tried to come back to the old window frame But could meet only the indifferent colour of wild flowers

Mây trắng đi lấy chồng Màu thu thêm một đời Cô đơn

White clouds went to get married The colour of Fall got another life So lonely

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

455

456

•

•

Đức Vua rất khổ Vì bị cầm tù trên ngai vàng Và ngày nào cũng ghê sợ rượu thịt Kẻ Hành Khất rất khổ Vì được tự do đói rét Đêm đông lấy sương muối làm chăn Ngày hè lấy nắng làm cơm nước Họ có cớ để cùng thương nhau Nhưng chẳng bao giờ họ thương nhau Là bởi vì sao...

The King was quite miserable Because he was a prisoner on his throne And everyday he was afraid of wine and meat The beggar was so miserable Because he was free to enjoy hungriness and coldness On winter nights he used salted dew as a blanket On summer days he used the sun as rice and water They had reasons to pity each other But they had never pitied each other For what reason...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

457

458

Con Sâu nhỏ bé Nấp kín mình trong kẽ lá Vẫn không tránh được mỏ Con Chim Và Con Chim Đập cánh vút lên trời cao Vẫn bị Mũi Tên dưới bóng cây Truy đuổi Chúng có cớ để cùng ghét nhau Nhưng chẳng bao giờ chúng ghét nhau Là bởi vì sao...

The tiny Worm Hid himself tight in the crack of the leaf Still could not avoid the Bird’s beak And the Bird Beat his wings to fly high in the sky But was always pursued by the Arrow under the tree shade They had reasons to hate each other But they had never hated each other For what reason...

Những Bức Tường Truyền nhau câu hỏi ấy Đời nọ sang đời kia Nhưng chẳng bao giờ có câu trả lời Đến nỗi những cái tai của chúng Đã mọc đầy rêu xanh...

The Walls Communicated to one another that question From generation to generation But they never had any answer To such an extent that on their ears Grew plenty of green moss...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

459

460

• • Tôi trở về Gặp một Tôi Thứ Hai chờ tôi ở trước cửa nhà tôi Gương mặt hớn hở và nụ cười chế giễu Cả cách gật đầu và nhai ria Giống hệt tôi đến mức Chính tôi cũng không phân biệt nổi Tôi là một tôi nào Bởi thế tôi không sao trả lời được Khi Tôi Thứ Hai nắm tay tôi Chào bạn. Anh đến thăm tôi ư Nhà anh ở đâu Tên anh là gì nhỉ

I came back And met with a Second Myself waiting for me in front of my house The glowing with happiness face bore a mocking smile Even the ways of nodding and chewing the moustache Were exactly the ones of mine To such a point that I myself also could not distinguish Which myself is myself That was why I wasn’t able to answer When the Second Myself held my hand Heigh ho. You come to see me Where do you live What is your name

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Tôi gõ vào vách đá, núi Bài Thơ Anh ơi, mở cửa ra Cánh cửa đá đã mở Và bên trong Tôi thấy một thiếu nữ dịu dàng E lệ cười xao xuyến Tôi gõ vào sóng nước vịnh Hạ Long Em ơi, mở cửa ra Cánh cửa nước đã mở Và tôi thấy chàng Trương Chi đang chèo thuyền Với tiếng hát đắm say làm ai cũng bâng khuâng

461

462

• I knocked at the Bài Thơ mountain cliff Dear brother, open the door The stone gate was opened And inside I saw a gentle young lady who Shyly and flurriedly smiled I knocked at the waves at the Hạ Long Bay Dearest, open the door The watergate was opened And I saw Trương Chi rowing a boat With his passionate singing voice that caused everybody to be dazed

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

463

464

Tôi gõ vào áng mây Bay ngang qua Cổng Trời Yên Tử Bác ơi, mở cửa ra Cánh cửa mây đã mở Và tôi thấy bầu trời xanh Vỡ tung toé những ngôi sao vàng như mắt quỉ

I knocked at the mass of clouds Flying across the Yên Tử Heaven Gate Dear Uncle, open the door The cloud gate was opened And I saw the blue firmament On which thousands of broken stars splashed about as yellow as the devil’s eyes

Tôi gõ vào ngực tôi Tôi ơi, mở cửa ra Cánh cửa tôi đã mở Và tôi thấy chả có gì...

I knocked at my chest O myself, open the door Myself’s gate was opened And I didn’t see anything...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

465

466

•

•

Em đi như ráng chiều Đu đưa trên ngọn cây phù dung Đầu em là đõ ong rừng Ai đã bỏ quên Mật ứa ở đôi môi Hương bay ngàn dặm xa Vòm ngực em là hũ rượu thơm Quỷ Sứ rót đầy Chưa uống đã trông thạch sùng hoá cáo Bụng em là quả đồi xanh tươi Bên này vàng ánh trăng Bên kia đen bóng đêm Nơi sinh ra những câu chuyện hãi hùng... Cặp đùi em như hai lưỡi kéo Khép lại dịu dàng Có thể cắt đứt đời nhiều hảo hán...

You went like the skyline coloured cloud Swinging on the top of the hibiscus mutabilis flower tree Your head was a bow-net of forest bees Which someone had forgotten Nectar oozed from your lips The scent flew thousands of miles away Your chest was a fragrant wine pot The Devil poured a full cup And as he was about to drink it up, he saw a lizard being transformed into a fox Your belly was a fresh and green hill On this side was the golden moonlight On the other side was the darkness of the night shadow Place from which originated frightful troubles... Your pair of thighs was like a pair of scissors When closed softly Can cut off the lives of so many chivalrous and magnanimous heroes...

Ô kìa Em vừa chui qua Một tảng đá

Well You just crept through A stone slab

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

467

468

•

•

Đôi chân cò rất dài Có muốn cũng không sao ngắn được Con ếch không có cổ Có muốn cũng không thể quay đầu Con cua suốt đời bò ngang Có muốn cũng không thể bò dọc Con kiến có sống đến một ngàn năm Có muốn cũng không thể to hơn Cái nghiệt ngã của Đấng Mê Tơi In lên khắp thế gian Như một định mệnh Bất chấp mọi ý muốn Và cứ thế tồn tại Như một quy luật vĩnh cửu Và cứ thế bất biến Như một điều tốt lành...

The pair of stork’s legs are very long Even wished for, it cannot be shorter The frog has no neck Even wished for, it cannot turn round The crab creeps horizontally throughout its life Even wished for, it cannot creep vertically The ant can live till one thousand years Even wished for, it cannot be greater The extreme severity of The Madly Busy Genius Is engraved everywhere on the world As a predestination Regardless of all wishes And it continues to exist As a permanent law And it remains constantly immutable Like an auspiciousness...

Đấng Mê Tơi hỏi tôi Chả nhẽ ngươi cũng muốn gì ư Nhưng Đấng đâu có nghe tôi trả lời Ngay cả khi Đấng nhập vào hồn tôi Đấng cũng tít tắp xa...

The Madly Busy Genius asked me It’s unbelievable that you also want something But He didn’t listen to my answer Even when He usurped my soul He was also extremely far away...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

•

469

470

•

Ta trở về dòng sông quê hương Đứng lặng im như một tín đồ Con sông mê sảng chảy dưới vòm sao Không còn biết đêm ngày Không còn nhận ra Người bạn chèo thuyền câu cá xưa

I came back to the homeland river And stood silently like a believer The in delirium river flowed under the vault of stars Not distinguishing the night from the day Not recognizing The old friend who in days past rowed the boat and fished

Nước sông trôi ra biển bằng xác Nước sông bay về rừng bằng hồn Ngược chiều nhau Và cách xa nhau Dòng sông vẫn chỉ là một...

River water flows to the sea by the body River water flies back to the forest by the soul Inversely And separated from each other While the river is always the same one...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

471

472

Ngẩng lên nhìn nước xanh Cúi xuống ngắm mây trắng Ta nhủ thầm trong dạ Sông ơi, bạn xưa của người đây...

I raised my head looking at the blue water I bowed my head admiring the white cloud I talked below my breath to myself O river, I’m your very old friend in days past...

Sông không nghe được lời ta Nước không nhận ra ta Mây không biết có ta Ta không thuộc về quá khứ Cũng chẳng thuộc về tương lai Trên quê hương Không buồn cũng không vui Ta là vị khách của chính mình...

The river couldn’t hear my words The water didn’t recognize me The cloud didn’t know I was there I don’t belong to the past I also don’t belong to the future On my homeland Not sad but also not happy I am my own guest...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

473

474

•

•

Tiếng chó sủa ngoài ngàn dặm Đám mây bay quẩn trong nhà Ta hỏi Đấng Mê Tơi: Như thế là thế nào Người đáp: Như thế là như thế

The dog’s barking was thousands of miles away The mass of clouds flew around in the house I asked The Madly Busy Genius: What does a matter like that mean He answered: Like that is like that

Mùa thu đi qua ngọn cây Để lại lưng trời những mảnh vàng xao động đến nao lòng Mùa hạ đi qua đời người Để lại vầng hào quang trên tóc Ta hỏi Đấng Mê Tơi: Như thế là thế nào Người đáp: Như thế là như thế Từng đàn chim lũ lượt bay về phương Nam Chúng bội bạc với quê hương phương Bắc chăng Con cá kình biển Đông tung hoành trong sóng dữ Bụng chạm cát là chết Chúng yếu hèn chăng Đấng Mê Tơi hỏi ta: Như thế là thế nào Ta đáp: Như thế không phải là như thế

The Fall went by the tree top Left in the mid-air fragments of gold so flurried to the point of feeling perplexed Summer went across Man’s life Leaving behind a halo on the hair I asked The Madly Busy Genius: What does a matter like that mean He answered: Like that is like that Birds flew in flocks towards the South Were they ungrateful to the Northern homeland The Eastern sea whale that roves freely in the fierce waves Would die whenever its belly touches the sand Were they feeble and cowardly The Madly Busy Genius asked me: What does a matter like that mean I answered: Like that isn’t like that

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Một chiều kia, tôi ngước lên vòm trời Thấy đám mây già âu yếm đám mây non Để lại tái sinh trong cõi Vô Cùng Tôi hiểu vì sao giọt mưa rơi xuống tán cây Những chiếc lá đưa mắt nhìn nhau bẽ bàng Rồi thì thào những điều tinh quái... Tất cả đều đang sinh nở và chuyển dịch Đá đang biến mình thành đất Đất đang biến mình thành cây Cây đang biến mình thành khí trời...

475

476

• One evening, I raised my head and look up to the firmament And saw an old mass of clouds fondling a young mass of clouds To regenerate in the Infiniteness I understood why the rain drops fell down to the trees’ sunshade The leaves awkward1y looked at one another Then spoke in a whisper about wicked things... Everything were being born and moving Stone was mutating itself into earth Earth is transforming itself into trees Trees are transforming themselves into air...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Rất có thể, tôi là vang vọng mơ hồ của những ký thác xa xăm Mà cha ông xưa thường bỏ lửng giữa những trang sách Tôi ấp iu những ý tưởng mong manh sương khói Chính tôi cũng không rõ hình hài Biết đâu vào một đêm mộng mị Tôi cũng được tái sinh Có thể là trong những con đom đóm Vụt bay ra từ tối sẫm ao bèo...

477

478

It might very well be that I’m the vague echo of far away commitments Which our forefathers in ancient days often left half-done between pages of books I hugged closely the thoughts vague misty I myself didn’t see clearly the shape Who knows on a certain dreamy night I will also be regenerated It might very well be among the fire-flies Flying out as swift as an arrow from the darkness of the water-fern pond...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

479

480

•

•

Hỡi Đấng Mê Tơi Tôi xin đến gặp Người Để nộp thuế Người hãy cân đo bằng bất cứ giá trị nào

O The Madly Busy Genius I came asking to meet You To pay tax Please measure and weigh by whatever value

Này đây, dòng máu tôi trong suốt chảy ngoằn ngoèo từ ghềnh đá suối Côn Sơn hoang lạnh bời bời (1) Khách khứa hai ngàn núi xanh Này đây, quả tim tôi treo ở ngoài lồng ngực Số phận chúng sinh làm nó tự binh bong Tiếng vời vợi những chiều thu tha phương Ngàn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng(2)

Well, please see here, my chrystal clear bloodstream flowed meandering from the cliff of the Côn Sơn stream profusedly deserted and cold The guests were two thousand green mountains(1) Well here, my heart is hung outside my chest The fate of living beings caused it to be self resounding bing bong (Onomat) Very very far sounds in a fall evening on a strange land Thousands of reeds were silver tinted, golden maize leaves (2) fell

(1)

(1)

(2)

Câu thơ của Nguyễn Trãi. Câu thơ của Nguyễn Du.

(2)

A verse by Nguyễn Trói. A verse by Nguyễn Du.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

481

482

Tôi quẩy trĩu đôi bầu hoang tưởng Bên này hình sắc và bên kia không hình sắc Chúng chẳng cân nhau, khấp khểnh đi bước thấp bước cao vừa trọn một vòng đời Cùng nỗi buồn vu vơ niềm vui chống chếnh Giọt nước mắt gạt thầm trong đêm và nụ cười nhợt nhạt cuối ngày Tôi xin nộp hết cho Người, cả gốc lẫn lãi

I carried two back-bending gourds of delirium This side has shape and colour and the other side has no shape and colour They weren’t equal, And walked unevenly Labouring along throughout a life circle Along with a vague sadness is a tottering happiness The drop of tear silently wiped out in nighttime and the pale smile at the day’s end I asked to hand in everything to You, both principal and interest

Hỡi Đấng Mê Tơi Bây giờ tôi sạch nợ trần ai Vâng, thưa Người tôi sạch nợ trần ai Những sung sướng không còn làm tôi sung sướng Những đau khổ cũng không còn làm tôi đau khổ...

O Madly Busy Genius Now I’m clear of all worldly debts Yes, dear Sir I’m clear of worldly debts The happiness No longer makes me happy The sufferings No longer make me suffer...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

•

483

484

•

Biển nhận nước hàng triệu con sông Trên khắp thế gian Mà vẫn không đầy Thu nước hàng triệu cơn mưa Từ thuở mở trời Mà vẫn không ngọt Con dơi treo mình trên vách đá Ngừng thở nửa năm Mà vẫn không chết Con ong bay bốn phương xa Vẫn tìm về tổ cũ gốc cây...

The sea collects water from millions of rivers Throughout the world But it’s still not full The sea receives millions and millions of rains From the time heaven came into existence But it’s still not sweet The bat hangs on to the cliff And stops breathing for half a year But it doesn’t die at all The bee flies to all far away four directions But it still returns to its old nest and old tree base...

Tôi không hiểu được Những điều hiển nhiên ấy Nên chẳng bao giờ Tôi hiểu được chính tôi...

I cannot understand All such obvious matters That’s why I never Understand myself...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Đời tôi ngoi ngóp trong biển mặn Dù ân huệ của Đấng Mê Tơi là rất ngọt ngào Chỉ một giọt nước mắt của em Cũng làm đầy lên trong tôi Bao nỗi xót xa ân hận Bây giờ tôi Tự treo ngược mình Lên câu thơ đây Chân tôi giần giật suy nghĩ Tóc tôi chạm cỏ xanh nhàu nát như cỏ xanh Và tôi thấy quê hương tôi Là ở trên trời...

485

486

My life strenously crept up in the salty sea Although the favours of The Madly Busy Genius were quite suave Only one drop of tear from you would fill up my mind With so much repentance and regret Now I Hung myself upside down Onto this verse My foot quivering1y thought My hair touched the green grass and was wrinkled up like green grass And I saw that my homeland Is in the sky...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Tôi không biết mình sinh Dưới một ngôi sao nào Nhưng tôi biết ngôi sao ấy Vận hành du dương trong cơ thể tôi Với sóng nhạc lặng thầm Và khi tôi nghĩ những điều tốt lành Ngôi sao ấy sáng hơn một chút Trong vòm đêm chi chít các ngôi sao

487

488

• I didn’t know I was born Under what star But I knew that that star Operated harmoniously inside my body With silent musical waves And when I thought of good things That star became a little brighter In the night vault densely dotted with stars

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi không biết mình đi Vào một ngày nào Nhưng tôi biết ngày ấy Ngôi sao kia rực sáng Rơi khôn cùng trong đêm đen thăm thẳm Và sóng nhạc lặng thầm Lần cuối phát ra Làm tất cả trẻ sơ sinh đều lặng lẽ nhoẻn cười Và góc vườn khuya Nơi lần đầu tôi đứng hôn em Vang vang nở một nụ tầm xuân biêng biếc tím Nhỏ và run như cúc áo Em rơi...

489

490

I didn’t know I would pass away On what day But I knew that on that day That star brightly shone And fell endlessly in the far away darkness of the night And the silent musical waves For the last time was emitted Causing all newly-born babies to silently smile slightly And in the corner of the late in the night garden Place where for the first time I stood and kissed you Echoingly bloomed an eglantine bluish green purple Tiny and trembling like the button on Your dress that fell...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Gian phòng bên có cô bé đang yêu Trong đêm khuya chỉ có một mình Cô nghĩ gì mà má cô thẹn đỏ ánh đỏ hắt lên tường phía tây Làm bức tường quét sơn đen Cũng phải ửng hồng Đến nỗi lũ gà trong xóm Tưởng trời đã rạng Gáy vang ò ó o... Gian phòng bên có cô bé đang yêu Tiếng ríu ran như chim chào mào Vào buổi sớm mùa hè Cô không hề ngạc nhiên Khi thấy cánh cửa sổ phòng mình Cái cánh cửa gỗ lim từ thời cụ nội Mối mọt đã đục ruỗng Bỗng nẩy bật lên chùm lá biếc xanh Và nở xôn xao Một Bông hồng vàng...

491

492

• The next room has a little girl who was in love Late in the night she was all alone What did she think that made her feel ashamed and reddened her cheeks The red glare was thrown on the western wall Causing the black-painted wall To turn rosy To such a point that the chickens in the hamlet Thought that the day has begun to break So they resoundingly crowed ũ ú o (Onomat)... The next room has a little girl who was in love Her voice sounded chatteringly like the one of the hoopoe In an early morning in summer She was not the least surprised When seeing on a leaf of the window in her room That window leaf made of ironwood since the time of her great-grandfather That was hollowed out by wood-moths Suddenly bounced up a cluster of bluish-green leaves Uproariously bloomed A Yellow-rose...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

493

494

•

•

Ông lão tình cờ nhặt được cây bút lạ Ai rơi bên lề đường Ông lão đem về nhà Nhẹ nhàng đặt lên giá sách Cây bút rõ ràng sạch và đẹp

The old man fortuitously picked up a strange pen Someone had let fall on the roadside The old man took the pen home Softly put it on the bookshelf The pen was clearly clean and beautiful

Nhưng lạ thay

But much to one’s surprise Night after night He was the only one to hear vaguely And faintly a stammering sound ú ớ (Onomat)

Đêm đêm Chỉ mình ông mơ hồ nghe thấy Phảng phất có tiếng kêu úớ

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ông soi bút dưới ánh lửa Cây bút lạ vẫn sạch và đẹp Nhưng nó thoáng rùng mình Và hai bàn tay ông Lập tức hoen máu đỏ...

495

496

He examined the pen under the fire The pen was always clean and beautiful But it dimly shivered And his two hands Were immediately smeared with red blood...

Ông im lặng Chôn bút dưới bóng hoa trong vườn Sáng sau tại đó Đùn lên một nấm mộ cỏ xanh rì

He remained silent And buried the pen under the flowers’ shadow in the garden The following morning at that same place A grave pushed up covered by lushly green grass...

Bằng những linh cảm mịt mờ Ông đã nhận ra Cây bút này là của đứa con ông Đứa con ông yêu nhất...

Through faint presentiments He had recognized This pen belongs to his son The son he loved best...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Sương mù lảng vảng bay Không còn đống gò làm nơi trú ngụ Cây cỏ dỗi hờn Đám ếch nhái từ lâu Đã tắt những tiếng ca huyền diệu Từng làm mê đắm các chân trời Tôi đâu hiểu vì sao Sáng hè thay áo xanh Chiều đông thay áo đỏ Nhưng cây bàng Vẫn chỉ là một Tôi đâu hiểu vì sao...

497

498

• The mist loiteringly flew Having no more heaps and hills to dwell Grass and trees were sulky The throng of amphibians have, since a long time, Turned off their marvellous singing That once had bewitched the various horizons I couldn’t understand why... In the summer morning the leaves wore their blue dress In the winter evening they changed their dress’ colour from blue to red While the malabar almond tree Was always the same one I couldn’t understand why...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mùa mưa cá ăn kiến Mùa cạn kiến ăn cá Nhưng quy luật sinh tồn Vẫn chỉ là một Tôi đâu hiểu vì sao... Những bông hoa lộng lẫy nhất trần gian Đều tự tử âm thầm trong đêm vắng Cứ có nước là cá tự sinh ra Ao hồ rộn vang tiếng quẫy đạp sinh đẻ Buồn và vui, mặt đất vẫn vô tình Tôi đâu hiểu vì sao...

499

500

In the rainy season, the fish ate the ants In the dry season the ants ate the fish But the law of existence Was always the same one I cou1dn’t understand why... The flowers that were the most resplendent in the world Had silently committed suicide in a quiet night As soon as there’s water, the fish will give birth to themselves From ponds and lakes came the violent waggling sounds of fish giving birth to one another Sad and happy, the earth remained indifferent I couldn’t understand why...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

501

502

•

•

Bóng đêm từ từ rơi xuống đỉnh rừng Để vầng trăng lặng lẽ hiện lên Tinh khiết thơ ngây Trong mát dịu dàng Vầng trăng chỉ thật là trăng Khi điềm đạm cúi xuống Những túp lều hoang sơ như của thổ dân Bên con suối Chảy quên lãng dưới bóng rừng

The night shadow slowly fell down to the forest top Allowing the moon to silently appear Pure and innocent Chrystal clear, cool and soft The moon was only the actual moon When it composedly stooped over The waste and desolate huts of the aboriginals Beside the mountain stream That flowed forgetingly under the forest shadow

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

ánh trăng như thác nước Cơ thể tôi Một vực tối âm u Phút chốc rót đầy trăng sáng ánh trăng vắng lặng Mà thổi thành gió hiu hiu trong hồn cây cỏ Mà ngân vang trong mọi tế bào tôi Như một tiếng đàn xa Bao vẻ đẹp vô ảnh vô hình ẩn tàng trong muôn cõi Bỗng bừng lên như lụa trải Vàng khắp đất trời xưa...

503

504

The moonlight was like a waterfall My body A gloomy and dark abyss In a jiffy was full of moonlight The silent moonlight Turned into a wind that blew gently in the souls of grass and trees While echoing in all my cells Like the sound of a far away stringed instrument So many indistinguishable and invisible beauties hidden in all domains Suddenly woke up like spread silk Spreading gold all over the ancient heaven and earth..

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Trời tắt gió Ngọn khói lên thẳng đứng Rồi mất hút ở trên cao Không gian trong veo Sự ngự trị tuyệt đối của Cái Lặng Im Mà rơi vàng hoa mướp ở các ngõ hẻm Rụng đỏ lá dãy bàng vừa độ lớn Cây ngàn tuổi Lặng lẽ hắt ra hơi thở cuối cùng Cành chới với trên không Như sừng hươu thời cổ đại... Tôi nhận ra Quyền Lực của Đấng Mê Tơi Ghê gớm đến nhường nào...

505

506

• On the sky, the wind stopped blowing Smoke rose vertically Then disappeared high above The space turned chrystal clear An absolute reign of Silence While golden loofah flowers fell in all narrow alleys And the red flowers of the row of grown-up malabar almond trees also fell The one thousand years old tree Silently threw out its last breath Its branches floundered about in the air Like stag’s horns in ancient times I recognized the Power of The Madly Busy Genius And knew how frightful it was...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Những ngôi sao đổi gác ở ngang trời Hơi nước mung lung sương khói Mơ hồ bay trong các ngòi rãnh Ao chuôm ngưng đọng Sự ngự trị tuyệt đối của Cái Lặng Im Mà hạt nứt vỏ nẩy mầm Rắn bò ra khỏi hang sâu Rộn rã thai nhi quay xuống dưới... Cả thế gian chuyển động Tôi nhận ra Mệnh Lệnh của Đấng Mê Tơi Ghê gớm đến nhường nào...

507

508

Stars changed their guards in mid air Water steam filled with smoke and dew Vaguely flew in arroyos and ditches Ponds and pools were at a standstill An absolute reign of Silence While the seed’s husk cracked, and buds shot Snakes crept out from their deep caverns Pressingly the embryo turned downward... The whole world moved I recognized the Order of The Madly Busy Genius And knew how frightful it was...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

509

510

•

•

Những bí truyền của Đấng Mê Tơi Lặng lẽ theo giọt mưa xuống đất Tôi nghe tiếng gào của đá Vào lúc nửa đêm Tiếng rì rào của gốc cây khô Vào cuối buổi đông tàn Tiếng đanh ròn toé lửa Những cú nhảy giao hoan của lũ côn trùng Vào lúc mặt trời lên Rung động tầng đất nâu Làm hạt nảy mầm...

The handed down secrets of The Madly Busy Genius Silently dropped down to the world along with the drop of rain I heard the scream of the stone At midnight The rustling sound of dry tree roots At the end of a waning winter day The sound of driven nails with flown sparks The merry making jumps of the insects At the time the sun rises Causing the brown earth stratum to shake And causing the seeds to sprout...

Tôi xoè hai bàn tay Đường chỉ chạy xanh lè như ánh chớp Tôi hỏi: Hỡi Đấng Mê Tơi Người muốn nói gì Người vắt dải râu trắng ba ngàn thước Sang một bên trời Và phấp phới đi Như một cô gái non trong ngày cưới...

I opened my two hands The lines ran bluish like lightning I asked: O Madly Busy Genius What did you want to say He hung his three thousand metres long white beard On one side of the sky And floatingly walked Like a young girl on her wedding day...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

511

512

• • Tôi nghe âm âm trong tôi Tiếng những bước chân lạ lùng Của chính tôi đi về phía không tôi Miền dân gian mây trắng bay Có ai gặp tôi không, tôi hỏi Không có câu trả lời Tôi lưu lạc tôi giữa cõi ồn ào Những ảo ảnh phù du Những vội vàng yêu ghét Cây cỏ đã vang mà sấm chửa ra đời Tôi đứng chờ tôi Miền dân gian mây trắng bay...

I heard smouldering in myself The sounds of strange steps Of myself walking towards the non-myself direction A popular region on which white clouds flew Did someone meet me, I asked There was no answer I wandered myself amidst the rustling world The ephemeral illusions The hasty love and hate Trees and grass had echoed while thunder wasn’t born yet I stood waiting for myself at A popular region on which white clouds flew...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

513

514

• • Khi đôi bờ xa nối được với nhau Bằng một cây cầu Thì hồn vía con sông Hoàn toàn đổi khác Tiếng hờn giận bên này Sự lạnh lùng bên kia Đều lẫn sang nhau Con sông mất giới tính Chảy miên man về phía cuối chân trời... Đất lập tức sắp xếp lại ý nghĩ Các vòm cây điều chỉnh lại hướng nhìn Dòng nước chảy cũng không còn như xưa Vội vã hơn và vô cảm hơn Lũ trẻ qua sông đi trên nền sắt cứng Chạy nhảy tung tăng Khoác tay nhau cười nói ồn ào Chỉ có người già Đôi khi thấy lòng vắng lặng Thoảng nghe tiếng gọi đò khuya heo hút...

When two far away shores could be connected together By a bridge Then the soul of the river Would be completely changed The sulky sound on this side The chilly manner on the other side Were mingled together The river lost its sex Flew ceaselessly towards the horizon... The earth immediatly re-arranged its thoughts The vaults of trees re-adjusted their viewing directions The flowing waves were no longer like in the past They flowed more hastily and more insensitively The children that crossed the river walked on hard iron They frolicsomely ran and jumped With arms linked, they spoke and laughed noisily There were only the old people Who at times felt the quietness and coldness of their hearts And fleetingly heard the far away and late in the night sound of boat calling...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

515

516

•

•

Tôi đi chênh chếch 23 độ nghiêng Các giác quan mở đóng khôn lường Trái đất cũng đi như thế Từ thuở ra đời Mà cây lá rì rào xanh tươi Sâu véo von trong lòng đất

I walked slantingly 23 tilted degrees The senses closed and opened unknowingly The earth also walked like that Since the time it came to life While fresh and green trees and leaves rustled So sweet sounding inside the earth

Câu thơ cũng đi chênh chếch 23 độ nghiêng Mà có bốn mùa Bên này câu thơ tuyết rơi Bên kia câu thơ nắng gắt Ô chữ nào cũng có gió heo may

The verse also walked slantingly 23 tilted degrees While there were four seasons On this side was the snow falling verse On the other side was the intolerably sunny verse All crossword puzzles have had the breeze...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Em thế nào mà một đêm kia Bỗng ngả vào tôi Tôi đoán Cũng với 23 độ nghiêng Bởi sau đó Tôi hoàn toàn không biết gì Và chúng ta cùng quay Với tốc độ trái đất...

517

518

I didn’t know why one night You suddenly leaned against me I guessed Also with 23 tilted degrees Because after that I completely ignored everything When we both revolved together With the speed of the earth...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

519

520

• • Tôi Thứ Nhất đã chết Nằm duỗi thẳng trong quan tài Tôi Thứ Hai vẫn sống Là thể xác Mà không phải là thể xác Là linh hồn Mà chẳng phải linh hồn... Tôi Thứ Hai ngạc nhiên Không hiểu vì sao Chính Nó đã chết rồi Mà gương mặt vẫn âm thầm đau khổ Vẫn chưa tan Những dãi dầu trần thế Nó lắng nghe tiếng kèn trống ì ào Tiếng khóc than cuộc đời chính Nó Dửng dưng như khóc than ai Vừa thảm thiết và vừa không thảm thiết

The First Myself was dead Lying stiff dead inside the coffin The Second Myself was still alive And was the body That wasn’t the body The soul That wasn’t the soul... The Second Myself was surprised And didn’t understand why As He himself was dead While his face still seemed to silently suffer The worldly hardships Had not been dissolved He listened closely to the noisy sounds of clarinet and drum The cries and laments about His own life Completely indifferent like crying for some unknown person Heart-rending while at the same time not heart-rending

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nó không thấy thương cảm Cái chết của chính mình Nó đến với từng người thân Dịu dàng chìa bàn tay an ủi Vì thế mà họ có được Sự Điềm Tĩnh Ngay cả khi thể phách đã chơi vơi Họ trò chuyện về sinh con, đẻ cháu Và xây cất những ngôi nhà... Họ cảm thấy nghe được lời của Nó Trong tiếng hờ ai oán xót thương: - Xin cứ bình tâm Cõi trần gian Chẳng có gì tươi đẹp hơn Cái Chết Hãy tính xem Nếu tất cả mọi người Từ thượng cổ Đều sống cùng chúng ta Thì thế giới này Khủng khiếp đến nhường nào...

521

522

He didn’t feel pity For his own death He came to each one of his kindred And softly extended his hand to comfort That was why they had the Calmness Even when body and soul were lonely They talked about giving birth to children and grandchildren And about building houses... They felt they could hear His words Through the mournful and pitiful sound “hờ” (Onomat): - Please be cool-headed In this world There is nothing more beautiful than Death Just think over If everybody From ancient times Are living along with us Then how frightful This world would be...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

523

524

• • Ngôi nhà cũ chật mùi quần áo cũ Tôi đi đây

The old house filled with the scent of old clothes I went now

Bụi tre ngà từ thời Thánh Gióng Rụng lá vào trang sách Sông Hồng triệu tuổi chảy bên trời Tiếng thở dài của núi Tản Viên Làm ướt đẫm sương chiều

The ivory bamboo grove since Thánh Gióng (Saint Gióng) time Dropped its leaves on the book page The one million years old Hồng river flew beside the sky The sigh of the Tản Viên mountain Caused the evening dew to turn soaked

Đường dưới chân tôi hay dưới chân người khác Ngôi sao mọc ở phương nào...

The path under my feet or under someone else’s feet In what direction the star rose...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

• Cuộc độc bộ hành hương Càng đi càng xa Tôi mỏi mệt tựa lưng vào bóng chiều Cây rừng bao quanh tôi Tôi thành một cây Chân tôi mọc rễ Tai tôi trổ lá Mắt tôi ở trong lõi gỗ Tôi nhìn thấy mây bay dưới lòng đất Suối chảy trên trời Giọt mưa cháy lên thành lửa Hòn sỏi thành chim thánh thót hót

525

526

• The solitary pilgrimage on foot The farther I went I tiredly leaned my back on the evening shade The forest trees surrounded me I turned into a tree Roots grew on my feet My ears shot out leaves My eyes were inside the heart-wood I saw clouds flying in the entrails of the earth And streams flowing on the sky The rain drop burned into a fire The pebble turned into a bird chirping sweetly in a larghetto movement

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Phổi tôi ở ngoài cây Cùng thở với lá rừng Với núi xanh mơ màng sương bay Tôi nghe tiếng đàn trời Âm âm u u Ru tôi vào đêm Tôi thành một phím đàn mà tôi không biết Tôi không nhận ra mình ở đâu Trong ngơ ngác rừng đời...

527

528

My lungs were outside the tree Breathing together with forest leaves With the blue mountain on which the dew vaguely flew I heard the sound of the heavenly stringed instrument Âm âm u u (Onomat) Lulling me into the night I became a fret But I didn’t know I didn’t recognize where I was Being bewildered in the life forest...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

•

529

530

•

Tia chớp hình rễ cây Vừa loé cuối trời xa Có liên quan gì với con ngựa vằn Thồ nặng leo dốc Cánh buồm nâu khuất sau rặng núi xanh Có theo tiếng gọi hao mòn của vầng trăng chiều Thế gian bàng bạc âu lo Ràng buộc nợ nần từ những kiếp nào

The tree root like lightning Just flashed at the end of the far away sky Did it have any relation to the zebra Carrying heavily and climbing the slope The brown sail hidden behind the range of blue mountains Did it answer the wearing out call of the evening moon The world teemingly worried about Ties and debts contracted ever since what past life

Tôi đâu có chọn được giờ sinh Chọn được quê hương Tất cả đã an bài Từ khi tôi còn lơ lửng như hạt bụi Tôi hoang dại giữa cõi đời mê hoặc

I couldn’t choose the minute I was born Or choose the homeland Everything has been disposed Since the time I was hovering like a grain of dust I was wild amidst the beguiling life

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Hồn nhiên như người già Từng trải như trẻ con Nhưng tôi tin những ý tưởng của mình Đều vọng tới Đấng Mê Tơi Trong ánh phản quang huyền ảo của tâm thức Tôi biết tôi cùng một quy luật sinh tồn Với con ngựa vằn và cánh buồm nâu Có thể với cả tia chớp hình rễ cây... Cái thực kết thúc từ đâu Cái ảo bắt đầu ở chỗ nào Sự tiến hoá của linh hồn Chẻ tướp xác thân tôi từng nhát một Tôi sẽ đầu thai làm ánh trăng chiều Để cùng bay với cánh buồm nâu...

531

532

Innocent like old people And experienced like children But I do believe that all my thoughts Will resound and be heard by The Madly Busy Genius In the illusory reflected light of the mental perception I knew that I was sharing a same law of existence With the zebra and the brown sail May be also with the root-shaped lightning... From where reality ended From where illusion began The evolution of the soul Tatteringly splitted my body blow after blow I will reincarnate as the evening moonlight To fly together with the brown sail...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

533

534

GOING ACROSS THIS WORLD Đi ngang thế gian Thay Lời Bạt

Trong ngày có bóng đêm Trong đêm có ánh ngày Khí trời hồn nhiên vận hành qua sắc cỏ Sau mọi kiếm tìm, tôi tuyên bố Tôi chẳng phải là tôi. Tôi cũng chả là gì... Mây bây giờ, ngàn năm trước đã bay đi Mọi giành giật rồi thành hư ảo hết Chém sáng giữa vòm khuya Ngôi sao đã chết Có trái đất xanh tươi này chỉ là ngẫu nhiên thôi...

In place of the afterword There is the night shadow in a day There is the daytime glare in a night The innocent air operated through the grass colour Following all researches, I declared I am not myself. I am also nothing at all... The cloud at this moment, one thousand years ago had flown away All contests will become illusory Flashing an ultimate time amidst the late in the night vault The star was dead The existence of this green and fresh earth was only a ortuitousness...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Như ngẫu nhiên mà có cuộc đời tôi Thơ tôi cũng ngẫu nhiên mà long lanh như vẩy rắn Kim Tự Tháp đứng im vẫn bay vạn dặm Kẻ giỏi hạ cây đâu cần đến sức rìu... Tất cả đổi thay nhanh dù vẫn sớm vẫn chiều Tôi không đổi thay Càng mới thì càng cũ Đi ngang thế gian, mặt đầy hầm hố Tôi cắp nách một kho vàng toàn là ánh trăng suông...

535

536

Like at haphazard there was my life It was also a fortuitousness that my poem sparkled like a snake scale The pyramid that stands still always flies thousands of miles The clever woodcutter doesn’t need the strength of the axe... Everything change swiftly although there still exist early morning and evening I’m not changing The more something is new, the more it turns older Going across this world, with its surface full of holes I carried under my arm a treasure consisting only of bright and quiet moonlight...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

537

538

45 KHÚC ĐÀN BẦU CỦA KẺ VÔ DANH (2007) Thơ Tái bản lần thứ nhất

45 PIECES OF MUSIC FOR MONOCHORD BY AN UNNAMEABLE AUTHOR ( 2007 ) POEMS

Hỏi thì Ta phải nói ra Ba ngàn thế giới TA là VÔ DANH... Nguyễn Đình Chiểu

When asked I must clarify WITHIN THE THREE THOUSAND WORLDS I’M AN UNNAMEABLE AUTHOR...

Nguyễn Đình Chiểu

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

539

540

PRELIMINARY ANNOTATION OF THE AUTHOR Chú thích trước của tác giả Trong tác phẩm này, Đấng Âm U là sáng tạo riêng của tác giả, bắt nguồn từ Vô Minh của Đạo Phật. Theo Đạo Phật, Vô Minh sinh ra thế giới, khởi thuỷ mười hai mối nhân duyên của kiếp Người. Một số ý thơ trong tác phẩm cũng được gợi mở từ Kinh Phật và Kinh Thánh.

In this work, THE GLOOMY GENIUS is a product of the creativity of the author, inspired by The “Avidyõ” (Ignorance) of Buddhism. According to Buddhism, the Avidyõ gives birth to the world and is the origin of the Twelve links or Nidanas in the chain of Karmic Causation of Man’s existence. A certain number of poetic inspirations are called forth by the Buddhist Prayer-Book and the Holy Bible.

T. N. M .

T.N.M.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

541

542

1 1 Ta tìm thấy hồn Ta Trong tiếng đàn bầu Một dây ngân lên Những vui buồn xứ sở Bao ý nghĩ hao gầy của vầng trăng khuya Mọi cung bậc Thiên đường và Địa ngục...

I find my own soul In the sound of the monochord The monochord vibrated The happiness and sadness of the country So many waste and vague thoughts of the late in the night moon All pitches of Paradise and Hell...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ta tìm thấy Quê hương Ta Trong tiếng đàn bầu Nhà lá ba gian Kẽo kẹt tiếng võng Ao hồ mờ mịt khói sương Cây đa làng bị vầng trăng bỏ bùa mê Bơ vơ đứng một trăm năm chưa hết ngớ ngẩn... Ta tìm thấy Em Trong tiếng đàn bầu Em ở Xứ Người mà như đâu đây Thăm thẳm bờ tre, lá tre rụng đầy Tóc Em rối bời, tràn hai bàn tay Váy Em ngắn rồi, gió thổi tung bay...

I find my own Homeland

543

544

In the sound of the monochord A three-compartment thatched house The sound of the hammock swinging and creaking Ponds and lakes turned dim with smoke and dew The village banyan tree was charmed by the moon Stood lonely for a hundred years and was still stunned... I found You In the sound of the monochord You were in a strange Land but you seem to be somewhere around here Very very far hedges of bamboo trees full of falling bamboo leaves Your dishevelled hair overflowing your two hands Your skirt was so short, the blowing wind tossed it high...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

2 Mỗi ngày Ta đều tự tạc lại mình Theo vóc hình của Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng... Chao ôi ! Ta đã gặp Vua Hùng Đội nón lá, khoác áo tơi Đi cày ruộng Phong Châu tầm tã mưa... Nhưng Ta nào có hay Mỗi đêm Ta đều tìm lại chính mình Trong cõi hồng hoang của những hoài niệm... TA Lang thang như bọt biển Mong manh như khói sương Hoang dại như cây cỏ...

545

546

2 Each day I always re-carved myself Imitating the shape of The Gloomy Genius(1) Reigning over nine strata of white clouds... Alas! I’ve met with King Hùng Wearing a palm-leaf conical hat and a raincoat Ploughing fields It was pouring in Phong Châu... But I didn’t know That each night I always looked for myself again In the chaos of reminiscences... I Wandering like sponges Vague like smoke and dew Wild like trees and grass...

1)

Originating from the Buddhistic Avidyâ (Ignorance) THE GLOOMY GENIUS represents the occult strength that administers nature and man at its convenience. Translator's note.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Lầm lụi cả đời đi trong Cõi Thực Mặt chạm vào Hư Vô Dựng trắng tóc trên đầu... Nhưng Ta đâu có thấy Ta Vô hạn và Ta Hữu hạn Trong vang vang một sợi tơ trời Bay khắp không trung Trong tiếng gà trưa xao xác gáy Bản làng xa hiu hắt... Ta đã khóc Trong rừng hoang lập loè đom đóm bay Oan hồn người chết trận Nghìn xưa vẫn còn đây Chao ôi ! Nước mắt Ta đẫm ngực... Nhưng Ta nào có biết...

547

548

Throughout my life I resignedly walked in the Realistic Domain My face touching the Nihility On my head, my white hair stood on end... But I didn’t see at all That I was Limitless and I was Limited In the far and wide resounding, a heavenly silk thread Flew all over the air In the fluttering afternoon cook-crow Mountain hamlets and villages were so far away and deserted... I had wept In the deserted forest in which glow-worms flickeringly flew The ghosts of people that died in battles Since time immemorial are still here Alas! My chest was soaked with tears... But I didn’t know...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

3

549

550

3

Bởi Ta chẳng hiểu Ta Ta phải tạo ra Người Hỡi Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng

Because I don’t understand Myself I have to create You O Gloomy Genius Reigning over nine strata of white clouds

Đấng không hiện hữu Mà luôn luôn hiện hữu Ta như quả chuông đồng Chày đâm cả hai bên Tiếng bên này Nghe vang ở bên kia...

You didn’t exist While at the same time You constantly exist I am like a brass bell Which the bell-sticks strike on both sides The sound on this side Echoed on the other side...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Không ai hỏi Ta Về Ngày Ta ra đời Chẳng ai thoả thuận với Ta Về Quê Hương Ta sinh ra

551

552

No one asked Me About the day I came to life No one agreed with Me About the Homeland On which I was born

Ta không có Quyền Và chẳng có Tự do Tiếng Ta gào Và chân Ta quẫy đạp trong bụng Mẹ...

I have no Right And no Liberty The sound I screamed And my feet that waggled and threaded in my Mother’s belly...

Hỡi Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng !...

O Gloomy Genius Reigning over nine strata of white clouds!...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

4 Khi ở tốc độ cao Ta quên bản thân mình Và khi thoát khỏi chính mình Ta chẳng có gì để sợ... Trong đêm tối Mỗi sợi tóc Ta treo một vầng trăng Đầu Ta đầy trăng... Có ở trong Ta Cái đã có Cái sẽ có Và cái không bao giờ có Ta tự tràn đầy Và Như vầng trăng Ta tự khuyết...

553

554

4 When at a high speed I forgot my own self And when escaping from myself I had nothing to fear... In the dark night On each one of my hair I hung a moon My head was full of moons... There was in Myself The thing that has existed The thing that will exist And the thing that will never exist I overflowed myself And Like the moon I’ll turn myself into a crescent...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

555

556

5 5 Trí Ta không nói ra được Tâm Ta không phô ra được Danh Ta không gọi ra được... Như nắm xương của triệu triệu Chiến binh Phiêu dạt ngày đêm trong lòng đất Không gọi tên ra được... TA VÔ DANH TRONG BA NGàN THế GIớI VÔ DANH...

My Mind I cannot speak out My Heart I cannot show off My Name I cannot call out... Like the handful of bones of millions and millions of combatants Drifting days and nights in the entrails of the earth No one can call their names... I AM AN UNNAMEABLE AUTHOR IN THREE THOUSAND ANONYMOUS WORLDS(1)

(1

Through the terms "Unnameable Author" the poet hints at a person that represents the people's thoughts, whose name remains Unnameable. - Translator's note.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

6

557

558

6

Ai tìm ra Cá Nhân Cuộc Cách Mạng đã bắt đầu Hay còn sắp sửa Cơn bão lớn nổi lên từ nghiên mực Chữ kinh hoàng hơn chớp lửa những gươm đao...

Who found the Individual The Revolution has begun Or is about to begin The great storm that rose up from the ink-slab Words are more frightening than the flashing light of swords and cutlasses...

Lời đáp bao giờ cũng có trong câu hỏi Lặng im như sấm sét

The answer always prevails in the question As silent as thunder and lightning

Hoan hô Cá Nhân Lần thứ hai Ta thoát khỏi bầy đàn Lần thứ hai Ta đứng lên bằng đôi chân Lần thứ hai Ta tự tồn tại...

Hip hip hooray the Individual For the second time I escaped from the gang and flock For the second time I stood up with my pair of feet For the second time I existed all by myself...

Từ trong sâu thẳm Cái Tôi Bay lên tất cả Cái Tôi sáng tạo ra Thế giới Và chuyển rung trong mọi tế bào Ta...

From far and deep in the Ego Flew up everything The Ego created the World And vibrated in all Our cells...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

559

560

7

7 Làng đã chặt hết tre Ao hồ san lấp hết Nhà tầng bên nhau Dẫy ăng ten như những cánh chuồn bay Bát cơm đầy hơn khi ruộng chia bé lại Nụ cười tươi trên gương mặt thợ cày... Nhộn nhạo nói cười ở quầy hàng tạp hoá Ngõ mở rộng lượn vòng Để quay đỗ xe hơi Trai làng phóng a còng như điên Đầu cạo trọc Cháy hết mình Trong đen đỏ cuộc chơi...

The village has cut off all the bamboo trees All ponds and lakes were filled up and levelled Multi-storey houses stood side by side The row of antennae looked like wings of flying butterflies The bowl of rice turned fuller when the distributed rice-fields became smaller The smile on the face of the ploughman became brighter... At the consumer goods shop, people talked and laughed in a stir Alleys were widened with turn round places For cars to turn off and park The village young men drove very fast on “a còng” (@) motorbikes like madmen With clean-shaven heads They burned and gave themselves up To the life struggling games of chance...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

561

562

8

8

Bạn vui chăng Sẽ có ngày Hoa nở chỉ vì hoa Không phải nở vì mùa Và đi đường thấy sợi dây Không nghĩ là con rắn độc

Can you be happy There will be a day Flowers bloom only because of themselves Not because of the season And, when on the way one sees a string One doesn’t think it’s a venomous snake

Bạn nghe chăng Sẽ có ngày Ta đo được chiều cao của ước mơ Ta đếm được trọng lượng của cảm xúc Ta cân được qui mô của tư tưởng

Do you hear There will be a day One can measure the height of dreams One can count the weight of emotion One can weigh the scale of thought

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bạn tin chăng Sẽ có ngày Tự động hoá những qui trình vô thức Trong cõi Nhân gian Kẻ phản trắc lập tức bị lưu đày ở chỗ chính y đang hằng sống Tên ngậm máu phun người Mặt hắn tự nhiên đầy máu tanh hôi Của chính hắn Lũ lén rải đinh và đào hố giữa đường Sẽ phải cụt tay Khi chúng hò dô Nâng chén rượu ngang đầu... Và người trồng Cây Phúc Thì Quả Phúc đầy vườn Nếu vô tình xéo vào lưng con rắn độc Thì con rắn độc biến thành sợi dây...

563

564

Can you believe There will be a day One can automate the unconscious processes In this World Betrayers will immediately be exiled Right at the place he has been living The calumniator Suddenly got his face smeared with stinking blood Of himself Those that furtively scattered clouds and dug holes amidst the street Will get their arms cut off When they shouted cheers And lifted their wine cups on the level of their heads... And those who planted the Blessing Tree Their gardens will be full of Blessing Fruits Were one to unintentionally thread on the back of a venomous snake The venomous snake will turn into a string...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

565

566

9 9 Ta giáng sinh vào tâm hồn của Cây Cho màu thu hiu hiu buồn trong lá Ta giáng sinh vào trí tuệ của Đất Để đêm xuân râm ran tiếng côn trùng Ta giáng sinh vào tình yêu của Em Vì thế Suốt đời Em khao khát Những gió trăng muôn thuở chẳng bến bờ Và vĩnh viễn Nợ nần khói sương...

I was born in the soul of the Tree For the Fall colour to be gently sad in its leaves I was born into the brains of the Earth So that the spring night could be filled with the sounds of insects I was born into Your love That’s why Throughout your life You constantly longed for The eternal and shoreless amorous tales And perpetually Indebted to smoke and dew...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

567

568

Biết bao đêm Đi bên Em tĩnh lặng Hoa trời rơi như mưa...

So many nights Walking beside You

Xin tặng Em Nỗi cay đắng của Nụ Cười Tết thành cánh hoa hồng cài lên mái tóc Và giải khăn mềm vắt vai Là một mảnh ánh trăng vàng Bay trong cánh rừng thưa...

I’m offering You The bitterness of the Smile Plaited into a rose and pinned on the hair And the soft veil thrown on the shoulders Is a piece of the golden moon Flying in a sparse forest...

silently Heavenly flowers fell like rain...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

569

570

10

10

Những câu hát lang thang Đã ngủ dưới sao trời TA Bốn ngàn năm vẫn thức Biển thức trong sóng Gió thức trong cây Ta thức trong chữ...

The wandering sentences in a song Had slept under a starry sky I For four thousand years have been awake The sea was awake in the waves The wind was awake in the tree I’m awake in letters...

Bạn thấy chăng Hàng triệu triệu Người Lần lượt lao vào lửa đạn Cho Tổ Quốc Sáng bừng tên tuổi Rồi để lại những nấm mồ vô danh Trắng đến tận chân trời...

Have you seen Millions and millions of Men In turn threw themselves into the war So that their Country’s name Could flare up Then they left behind anonymous graves So white until the horizon...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

571

572

11

11

Lội qua những kiếp nào Thân Ta mới sinh ra ? Hồn Ta bay về đâu Sau khi Ta đã chết ? Thiện và ác Cái nào là bất diệt ? Một đời Sông Chỉ có chảy thôi ư ?...

Through how many existences had my Body forded To be born? To where My Soul will fly After I died? Good and Evil Which one is imperishable? Is it true that a river’s life Is for flowing only?...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

(1)

Khởi thuỷ là Sự thấy Cái Ta thấy đầu tiên là ánh Sáng ánh Sáng Nuôi dưỡng Ta Và cũng dối lừa Ta Suốt cả một đời người Khi yêu tin Ta thường không cảnh giác Chính lúc Ta sáng nhất Là lúc Ta bị bóng đêm phản bội Vẫn còn đây Cổ Loa thành Vạn thuở Trắng trời lông ngỗng bay...(2)

(2)

574

12

12

(1)

573

Kinh Thánh: Khởi thuỷ là Lời. Từ truyền thuyết Mị Châu - Trọng Thuỷ.

At the commencement it was THE SEEING(1) The thing I first saw was Light Light Brought Me up And also deceived Me Throughout a lifetime When loving and believing I often lacked vigilance It was at the time I was brightest That I was betrayed by the night shadow There still exists here The Cổ Loa citadel From time immemorial Goose feathers flew whitening the sky...(2)

(1) (2)

Bible: The commencement was the Word. From the legend of Mị Chõu - Trọng Thủy

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

575

576

13 13 Những thiên tài của quá khứ Chìm nổi trong sai lầm Hỡi Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng Người đã quyết rồi Ta vẫn đổi thay Ta thay đổi bản thân Ta Và thay đổi chính Người Rồi Người cũng tự mình thay đổi Tư duy và tốc độ Nhìn thấu cõi Nhân gian Định đoạt lại Thiên đường và Địa ngục Tổ chức lại những cơn mưa mùa thu Sắp xếp lại sắc trời Với cánh chim bay là nốt nhạc Tạo dựng mới những tầm cao khát vọng Sinh nở mới những mùa trăng yêu đương Chưa từng có bao giờ...

The geniuses of the past Floating and sinking in mistakes O Gloomy Genius Reigning over nine strata of white clouds You’ve decided but I always changed I changed my own Self And I changed Yourself Then You will also change Yourself Thinking and speed Can see and reach through this World Re-determining Paradise and Hell Re-organizing the autumnal rains Re-arranging the sky shades With the wings of the flying bird as a musical note Creating anew the high ranges of deep aspirations Giving birth anew to new moon seasons of love That have never existed before...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

577

578

14 14 Nói chẳng ai nghe mà chỉ gây thù oán Những bức tường câm lặng Tiếng mõ chùa bước nhanh trong không trung... Trỏ chẳng ai nhìn mà chỉ bực mình thêm Mắt lá rụng đầy đường Ai bấm đèn pin đi giữa trưa... Làm chẳng ai hay Không làm cũng chẳng ai hay Tập thể là lá chắn Quay phía nào cũng thấy gương mặt cũ... Chỉ cần đoàn kết. Chẳng cần tài năng Cây cỏ thu mình trong hàng rào danh dự Bông Hoa không thể nở ở ngoài tường...

Speaking but not listened to by anybody while provoking only enmity and hatred The dumb and silent walls The sound of the wooden bell from the pagoda walked fast in the air... Pointing out but not looked at by anybody, while feeling more tetchy Eye-like leaves fell all over the road Who flashed a torch while wa1king right in the afternoon... Working and nobody knows about Not working and there was also nobody that knows about The community is a shield Turning towards whatever direction one sees the old faces... One needs only unity. One doesn’t need talent Trees and grass cover within the honour hedge The flower cannot bloom outside the wall...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

579

580

15 15 Con người lớn lên Từ các cuộc tranh giành Và cái ác thấm dần vào trong máu... Những hận thù hôn nhân, điền thổ Vẫn ngấm ngầm sau bao luỹ tre xanh Có cơn mưa Chết cháy cả lúa đồng Lời ngon ngọt mà thân người đổ gẫy... Có người đẩy cái Tôi đến tận cùng thì thành bậc Chân tài Có kẻ đẩy cái Tôi đến tận cùng thì thành tên đại ác Những đám mây thong thả của Ngày Xưa Đều bay qua và lặng lẽ mỉm cười...

Man grows up From contentions And little by little evil soaked in one’s blood... The enmity and hatred about marriage, lands and fields Were always latent behind so many green bamboo belts There was a rainfall That burned both paddy and field Honeyed words causing people to be broken-hearted... There was someone that pushed his Ego to the very end and became a real Talented Man Some other also pushed his Ego to the very end but he became an utterly ruthless man The free masses of clouds of Days Past Flew by and silently smiled...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

581

582

16 16 Những hảo hán Không chết vì gươm giáo Mà chết vì rơi xuống vũng xoáy Núm đồng tiền Trên má kiếp hồng nhan Đã có gã trai nào Tìm thấy người đàn bà mình mơ ước Hạnh phúc là nhân nhượng Phụ nữ muôn đời là bi kịch của đàn ông...

Brave men Do not die because of swords and long-handled spears But they died because they fell into the abyss The dimples On the rosy cheeks of beautiful ladies Was there any young man Who had found the woman he dreamed of Happiness means concession Women eternally constitute a tragedy for men... In each smile of a beautiful woman Appeared and disappeared Forests of white goose feathers... (1)

Trong mỗi nụ cười của người đàn bà đẹp Đều ẩn hiện Những rừng lông ngỗng trắng... (1

This verse hints at a betrayal (According to the story of Trọng Thủy and Mị Châu in Vietnamese history).

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

583

584

17 17 ý muốn của Nhà Vua Không sinh ra được các hiền tài Việc đầu tiên của Nhà Vua có Đức Là đưa Dân ra ngoài vòng gươm đao... Ta từng nghe Tên tuổi một vị Tướng Làm bằng xác chết hàng ngàn người(1) Những mưu toan tranh đoạt cường quyền Còn vang vọng đâu đây Bản hùng ca của máu Xương trắng Dân phơi ở ngoài bãi Lụa đỏ Vua ban ở trong Triều...

(1)

Thơ Hán (Trung Hoa): Nhất tướng công thành vạn

cốt khô. Nguyễn Du: Rãi thây trăm họ làm công một người.

The desire of the King Cannot give birth to talented and righteous men The first thing a Virtuous King must do Is to bring his People out of the war circle... I had heard that The famous name of a General Was built with the corpses of thousands of men(1) The attempts to contest the power Were still echoing somewhere around here An epic song of blood White bones were put out to dry by People on the bank In the Court red silk was granted by the King...

(1) Under the Han dynasty poem (China): For a general’s success thousands and thousands of carcasses lie drying on the battlefield. Nguyễn Du: Spreading the corpses of hundreds of people to bring about one man’s success.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bạn thấy chăng Ngai Vàng đúc bằng thây trăm họ Cho một người ngồi... Vương phủ lầu hồng chan chan Bạc dát toà ngang dẫy dọc Đêm đêm Quân Vương mở tiệc Om thòm trống trận... Ma cụt đầu xếp hàng dài trước sân Tua tủa những cánh tay chìa ra Ngửa bát chờ đến lượt... Ta thắp nén hương Đời Lạy tạ Xin Sông Núi sinh thành Những Nhà Vua có Đức Để mọi gia đình đời đời Sum họp Và Sa trường Mọc đầy Bông lúa vàng... Don’t you see

585

586

The throne was cast with People’s corpses For one man to sit on... The Prince’s residence was teeming with gilded mansions and ornate places Transversal buildings and vertical rows of houses were all inlaid with silver Night after night The King gave banquets Battle drums resounded deafeningly Headless ghosts lined up before the courtyard Bristling with hands that held out Laying their bowls with tops upward waiting for their turns... I burned a bunch of Life incence-sticks Bowing my thanks Asking the Sacred Land to give birth and a settled position To virtuous Kings So that all families will be reunited generation after generation While on the battlefields Plenty of Golden Heads of rice will shoot...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

587

588

18

18

Sống ở ngoài tuổi tác Chết ở ngoài thời gian Ta đã nhìn thấy Cái không bao giờ sinh ra Tâm hồn Ta hoà với hư không Mà thành vô tận

Living out of age Dying out of space I had seen The thing that was never born My soul mingles with voidness To turn into the infinity

Bạn thấy chăng Dòng sông chỉ trung thành với ngọn nguồn Khi đưa nước được ra tận biển

Don’t you see The river is only faithful to its source When being able to carry water out to the sea

Ta ở ngoài Ta Ta tồn tại Tình yêu ở ngoài hôn nhân Tình yêu mới vững bền...

I am outside of Myself I exist Exogamy Is the most lasting love...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

589

590

19 19 Buông trên vai Em Mà đêm mượt như nhung Lọc qua áo Em mà hương trời thơm vậy Những ngôi sao yêu nhau Ríu rít ở trên cành Ta đứng chờ Em bạc cả sắc thu xanh...

Falling on Your shoulders The night was really velvety Filtering through Your dress the heavenly scent was so fragrant Stars that love one another Were chattering on branches I stood waiting for you causing the bluish Fall shade to fade...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

591

592

20

20

Hỡi Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng Người đã đúng ngay cả khi không đúng Ta không sao đối thoại được cùng Người

O Gloomy Genius Reigning over nine strata of white clouds You were right even when you weren’t right I simply cannot held a dialogue with You

Người chẳng bao giờ ngần ngại Cấp rượu thịt Cho những cái bụng quá no Ban rét mướt Cho những tấm lưng trần

You have never hesitated To grant wine and meat To overfed bellies And grant biting cold To barebacks

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

593

594

Người im lặng mà bốn mùa tự đến Hoa nở rối rít Bão quét vội vàng Chim thi nhau đẻ trứng trên cành Rồi rơi xuống gốc cây như đá sỏi

You remain silent, while the four seasons come all by themselves Flowers bloomed flurriedly Storms swept hastily Birds competed to lay eggs on branches That fell at the trees’ feet like pebbles

Chao ôi ! Đêm qua Ta đã gặp Người Mà chẳng nhận ra Một nửa gương mặt Người Bừng lên ánh sáng của Thần linh Một nửa gương mặt Người Phủ đầy bóng tối của Ma quỉ...

Alas! Last night I had met You But I didn’t recognize You One half of Your face Flared up with the light of God The other half of Your face Was covered by the Devil’s darkness...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

595

596

21

21 Khuất Nguyên(1) Chê cuộc đời quá đục Chọn chỗ nước trong để trẫm mình Tiếc thay! Con cá Lớn nuốt Ông Trong bụng cá Thức ăn đang thối rữa...

Khuất Nguyên(1) Blamed life for being too turbid And had chosen a spot with transparent water to drown himself What a pity! A Big fish swallowed Him In the belly of the fish The food was decomposing...

(1) (1)

Người Trung Hoa, nổi tiếng về sự trong sạch.

K’iu Yuan, a Chinese poet, wellknown for his unsulliedness.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

597

598

22

22

Tay trái bao giờ cũng yếu hơn tay phải Vì tay trái gần tim Bạn thấy chăng Khó nhất là Bước một bước đầu tiên Dù tới đích Đường xa hàng vạn dặm...

The left hand is always weaker than the right hand Because the left hand is close to the heart Don’t you see The most difficult thing is To step the first step Although to reach the aim The road is thousands of miles far away...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

599

600

23 23 Núi đứng im mà chuyển động không ngừng Cỏ theo nắng mà xanh Gió theo mùa mà tới Quen thuộc như đám mây mà lúc nào cũng mới Cõi Tự Nhiên cao rộng đến vô cùng Chấp nhận mọi Tự do Đồng hành mọi Biến ảo Sống và chết đều tưng bừng, sáng tạo... Cát sỏi và khí trời Trong tuyệt đối im lìm Vẫn rào rào lên tiếng Nghe được hay không Chỉ có thế mà thôi Ta đến nhà Em Lặng ngắm kèo, ngắm cột Em biết là Ta đã mê đắm Em rồi...

The mountain stands immobile but it incessantly moves Grass follows the sun to be green The wind follows the season to blow So familiar like a mass of clouds which is constantly new Nature is boundlessly wide and high Accepting all Freedoms Going together with all transience Life and death are vivid and creative... Sand, pebble and air In their absolute silence Always rustlingly raised their voices Whether one can hear or not That was only that I came to Your house Silently looking at the rafters and poles You knew that I’ve lost my head over You, over You...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

601

602

24

24

Cả đời không bình yên - Phút gặp người tình cũ... Chao ôi ! Tình yêu như ngọn gió Bay qua Đầu mũi kim...

Throughout an unpeaceful life - The minute I met my old lover... Alas! Love is like a gust of wind Flying across The needle-point...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

603

604

25 25 Buổi sáng đi Xóm cũ vẫn là Làng Lúc chiều về Làng đã xoay thành Phố Nhà đã tắt tiếng ru con muôn thuở Tục ngữ ca dao Chết trong sách giáo khoa... Lũ trẻ ngủ chập chờn Trong nhạc Rốc phát qua Loa...

The morning I went away The old hamlet was still the Village In the evening when I came back The Village has turned into Street The House no longer has the eternal lullaby Proverbs and folk-songs Died in textbooks... Children slumbered In the sounds of Rock and Roll emitted through the Loudspeaker...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

605

606

26 26 San đất Xẻ nhà Máu còn không nỡ tiếc Đếm hết tóc trên đầu Không hết nghĩa Tử Sinh Mắt này ngủ Thì mắt kia phải thức Lúc gian nguy Mình canh chính thân mình...

Levelling the ground Dividing the house Even blood one doesn’t have the heart to regret Counting all the hairs on the head One cannot go through the sense of Life and Death This eye slept The other one must be awake In danger One guards one’s own self...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

27 Hỡi Đấng Âm U Ngự trên chín tầng mây trắng Người lặng lẽ và rộn ràng ban phát Những số phận rủi may cho cả thế gian... Người hể hả đưa lên Thiên đường Những tên xảo trá Và vội vàng đày xuống Địa ngục Những vị anh hùng Ta không hiểu bản thân Ta Ta phải tạo ra Người Rồi chính Người Ta càng không hiểu nổi... Thà bất công còn hơn là hỗn loạn Người nói thế và mỉm cười Nụ cười vô tư lự Của Thiên thần Và của Trẻ Sơ sinh...

607

608

27 O Gloomy Genius Reigning over nine strata of white clouds You silently and rustlingly granted Lucky and unlucky fates to this whole world... You gladly took to the Paradise The swindlers And hastily sent down to Hell The heroes I cannot understand my own Self That’s why I have to create You Then You yourself I all the more cannot understand... Better be unjust than getting disturbances You said so and smiled A carefree smile Of angels And of the Newborns...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

609

610

28 28 Tay phải không quen tay trái Khi cùng làm một việc Bông sen nở trên hồ Chẳng cần tấm gương soi Bữa ăn ngon nhất thế gian Thường dọn cho Ma quỉ Tiền bạc và Đức tin Đến bây giờ lại là con một Mẹ... Luôn lo xa Hoạ vẫn cứ đến gần Kẻ hiểm ác thường có khuôn mặt đẹp Ngọn lưỡi ngọt như dao thì sợ hơn dao Trí khôn bây giờ Nằm trong các hầu bao...

The right hand doesn’t know the left hand When performing together a task The lotus blooming on the lake Doesn’t need a mirror The best meal in the world Is often served to Ghosts and Devils Money and Faith Hitherto are children of a same Mother... Being constantly provident Misfortunes are approaching all the same A vicious guy often has a good-looking face A knife like sharp tongue is more frightful than the knife itself Today’s intelligence Lies inside purses...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

611

612

29

29

Không tài năng nào yên ổn ở Quê hương Trẻ con bây giờ Cũng chẳng còn nói thật Cái trông thấy cũng có khi không thật Bao Công(1) về thăm lại làng mình Chó vẫn cắn râm ran...

No talented man can find peace in the Homeland Children nowadays Also no longer tell the truth At times the thing that can be seen is also unreal Bao Công(1) came back to visit his native village Dogs barked rumblingly...

Những con lợn Nuôi bằng thai nhi nạo Khi bị chọc tiết Khóc như người...

The pigs Fed with curetted embryos When being stuck Cried like men...

(1)

Người Trung Hoa, nổi tiếng về sự chính trực.

(1)

A Chinese judge, well-known for his integrity.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

613

614

30 30 Còn sót lại một tiếng ve Trong khóm cây cảnh Trên ban công nhà tầng Để trưa hè biết mình đang tồn tại Trong nhà tầng mát như chiều thu... Còn sót lại một ngọn cây cao Bên lề đường Để nhớ nơi đây Xưa là cánh rừng hoang Em mặc quần bò Đi xe Pho Nghe nhạc Rốc Nói tiếng Anh và mi mắt đẫm son Hàn Tim em đập ở Thị trường Chứng khoán... Bạt ngàn mái tôn Nắng loá chang chang

There remains a cicada chirp In the bush of ornamental trees On the balcony of the multi-storey house So that the summer afternoon could know that it exists Inside the multi-storey house which is as cool as an autumnal evening... There remains a high tree top On the pavement To remember that this place Was a deserted forest in the past You wear a Jean Ride a Ford car Listen to Rock music Speaking English, and your eyelashes are soaked with Korean lipstick Your heart beats at the Stock Market... Thick and interminable are the sheet-iron roofs The blazing sun dazzled

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tổ tiên đã chết ở đây Những gò đống cỏ xanh Nay đã ủi đi rồi San sát vũ trường Sân gôn Quán nhậu Còn sót lại một cánh cò trắng mong manh Thấp thoáng bay Trong ráng đỏ hoàng hôn Không tìm ra chỗ đậu...

615

616

Our forefathers had died here Hills and mounds of green grass That are now bulldozed Numerous and close-set are the dancing-floors Golf yard Boozing inns There remains a vague white stork wing that Glimmeringly flew In the red coloured cloud of twilight and found no place to perch...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

617

618

31 31 Nếu Ta rót đầy tràn ánh Sáng vào ánh Sáng Thì Bóng Tối xuất hiện Bầu trời tím sẫm Như choàng chiếc khăn thâm Vầng trăng nhập nhoạng bay Đỏ lừ như miếng tiết Những ngôi sao tắt đèn đêm Rơi ào ào trong không trung như sung rụng Trên biển khơi đen đặc Những đảo đá bước nhoáng nhoàng... Chao ôi ! ánh Sáng thực đáng sợ Khi Ta lạm dụng Người Ánh Sáng Tự Nhiên Không đầy không vơi Đủ để Ta nhận ra Gương mặt Em yêu và Sự thật...

If I pour overflowingly Light into Light Then Darkness will appear The firmament turned purplish-blue Like wearing a black scarf The moon duskily flew Very red like an animal’s blood curd The stars that cut off their night light Fell roaringly in the air like falling figs On the inky black open sea The stone islands flashingly walked... Alas! O Light you’re really fearful When I abuse You The Natural Light Becomes neither full nor emptied Just enough for Me to recognize The face of My Beloved One and the Truth...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

619

620

32 32 Con chim Mắt bé bằng hạt tấm Thu ngàn dặm núi sông trong một cuộc bay Còn Ta Đôi mắt to hơn người Đến bản thân Ta Ta cũng không nhìn thấy...

The bird Its eyes are small like two grains of broken rice Collected a thousand miles of rivers and mountains in a flight As for Me My eyes are greater than other people’s eyes Even my own Self I also don’t see it...

Ta học chim để sản xuất máy bay Học cá để chế tạo tầu ngầm Nhưng Ta không biết học ai Để làm lại bản thân mình...

I learn from the bird to produce aircraft From the fish to build submarine But I don’t know from whom I can learn To reconstruct my own self...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Vua Trần Nhân Tông ba mươi lăm tuổi Đã coi Ngai Vàng như cái dép rách(1) Trút áo Hoàng bào Vào rừng hoang Ngẫm nghĩ sự đời Ăn sung luộc... ối Giời ơi ! Ta chả dại học Vua Khi bên Ta Lúc nào cũng có Hoa Hậu và Rượu Thịt... Ta nghe gió rét thổi Qua từng đốt xương rỗng sống lưng Và nghe bóng tối Đấng Âm U Phủ cuối đời Ta từng nấc một...

(1)

Từ ý của Ngô Thì Nhậm.

621

622

King Trần Nhân Tông at thirty-five Had considered the throne as a shabby sandal(1) Getting rid of his royal robe He went into a deserted forest To thing about things of life And to eat boiled figs... My God! I’m not silly enough to imitate the King When beside Me There are, at any time, so many Queens of Beauty, Wine and Meat... I heard the cold wind blow Through each one of the empty joints of my backbone And heard the darkness of the Gloomy genius Cover the closing years of my life stage by stage...

(1)

From Ngô Thì Nhậm’s idea.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

623

624

33

33

Con người là những giọt nước mắt Của Đấng Âm U rơi xuống trần gian Giọt nước mắt bên phải là đàn ông Giọt nước mắt bên trái là đàn bà Chúng lẫn trong nhau Mà hoá ra bát ngát...

Men are drops of tears Of The Gloomy Genius that fell down on this world The drop of tear on the right side is a man The drop of tear on the left side is a woman They mingled together And they became immense...

Cõi đời là bể khổ(1) Thơ ca là nỗi đau lên tiếng...(2)

(1) (2)

Lời Phật. Mượn ý của một nhà thơ Pháp.

Life is a sea of sufferings(1) Poems are sorrows that raised their voice...(2)

(1) (2)

Buddha’s words. Inspired from a French poet.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Núi Hi Mã Lạp cao nhất ư ? Hãy hỏi Đám Mây Sợi mạng nhện dễ đứt nhất ư ? Hãy hỏi Con Ruồi... Thế gian vẫn ngổn ngang Như khi trời đất mới tạo thành Núi nghĩ mà xanh cây Sông buồn mà bạc sóng... Và người cày ruộng Vẫn chẳng cần Những Vạc Đỉnh uy phong Của các triều Vua...

625

626

Are the Himalaya mountains the highest mountains? Ask the Mass of Clouds Is the cobweb the thing that can be broken most easily? Ask the Fly... The world is always higgledy-piggledy Like at the time heaven and earth were just created The mountain thinks and the trees turn green The river is sad and the waves turn silvery... And the ploughman Still doesn’t need The majestic Cauldrons and Urns Of various Dynasties...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

627

628

34

34

Ta đã từng trông thấy Những kinh thành huy hoàng, lộng lẫy Xinh đẹp Tươi vui Như cô dâu trong ngày cưới Bỗng nhiên bị sụp đổ

I once had seen Magnificent and resplendent metropolises Beautiful Merry Like a bride on her wedding day Suddenly crumbled

Các Thiên thần Nướng chả những vị vua Uống máu những anh hùng Ăn thịt ngựa và những người cưỡi ngựa(1) Quẳng xương xuống biển khơi Mà đảo núi hình thành Chao ôi ! Cõi Thiên thần Cũng tưng bừng sự ác Huống chi cõi Nhân gian...

The Angels Broiled the Kings Drank the blood of heroes Ate horsemeat and the horsemen(1) Throwing their bones to the open sea And then islands and mountains took shape Alas! The Angels’ world Is also bustling with cruelties Let alone this World...

(1)

Mượn ý từ Kinh Thánh.

(1)

Inspired from the Bible.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Ta đã từng mơ ước Miếng ăn của kẻ nghèo Không còn ai cướp giật Lúa hạnh phúc chín vàng Gọi tay người cùng gặt Con đường đến với Tự do Là chính Tự do... Chao ôi! Biết đến bao giờ Những kẻ tài năng và đau khổ Biến thành những ngôi sao Đi mở các tầng trời ấy là ngày Cái Thiện lên ngôi Bạo lực và cường quyền Tất cả Thành vô nghĩa...

629

630

I once yearned for The food of the poor Will no longer be robbed by anybody The happy and ripe yellow paddy Called for man’s hands to reap together The road leading to Freedom Is Freedom itself... Alas! Until when The talented and wretched people Will turn into stars To go and open the heavenly strata That was the day Good was crowned Violence and might All Become meaningless...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

631

632

35 35 Nơi này có người bị đẩy lên dàn lửa Chỗ kia có người bị xô xuống vực sâu ở đâu cũng có người bị lăng nhục... Vị Anh hùng ơi ! Thế gian chẳng bình yên Dù mỗi sớm tiếng chim trời vẫn hót...

On this place someone was sent to the stake On that place someone was pushed into an abyss Everywhere there are people that were humiliated... O dear Hero! The world isn’t peaceful Even though each morning the heavenly birds still chirped...

Sức mạnh của kẻ hèn ý chí của bóng đêm Vẫn mai phục dưới những chùm quả chín...

The strength of cowards The will of the night shadow Always ambush under bunches of ripe fruits...

Kẻ ác đôi khi làm việc thiện Đánh thuốc độc cả tiếng cười Đóng dấu thật vào những hồ sơ giả Và bước lên trong ánh hào quang...

A cruel guy sometimes does charitable works Poisoning even laughters Appending a real seal to fake files And walked into a radiant beam of light...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Có con mắt xanh Cũng chẳng dễ nhận ra kẻ ác Lau sạch máu giết người Mà khăn vẫn trắng... Kêu gọi từ tâm Chúng quay mặt, làm ngơ Vị Anh hùng ơi ! Đi đêm Nhớ mang theo Thanh Kiếm Còn Ta Ta mang theo Câu Thơ...

633

634

Even with a blue eye It wasn’t easy to recognize the cruel guy Washing clean the blood from a killing The towel was still white... Calling for mercifulness They turned their faces away pretending not to see O Hero! When walking at night Remember to bring along your Sword As for Me I bring along my Verse...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

635

636

36 36 Cái cây suốt mùa hè Đứng trong nắng lửa Mà chẳng cần đội mũ... Ta không bằng cái cây Con cá suốt mùa đông Bơi trong nước buốt Mà chẳng cần mặc áo... Ta không bằng con cá

Throughout summer the tree Stood under a scorching sun Without needing to wear a hat... I’m not equal to the tree Throughout winter the fish Swam in biting cold water Without needing to wear a dress... I’m not equal to the fish

Nhưng Ta biết Bắt con cá rán ròn nhắm rượu Chặt cái cây xẻ gỗ đóng thành giường Nằm vắt tay ngang bụng em yêu...

But I know How to catch the fish, grill it lushly and use it as a titbit over sips of alcohol Cut the tree, saw wood and make a bed And lay, putting my hand over my beloved’s belly...

Ta là ai ? Giật mình khi chợt thức...

Who am I? Starting when suddenly awaken...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

637

638

37 37 Cứ đến chân núi sẽ có đường đi

Just go to the foot of the mountain, there will be a pathway

Nhưng làm sao mà đến được chân núi Và lúc đó vẫn thấy cần đi tiếp...

But how could one reach the foot of the mountain And once there, one still feels that one needs to go further...

Chân núi ở đâu Suốt đời Ta không biết

Where is the foot of the mountain I didn’t know throughout my life

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

639

640

38

38

Lần nào ném hạt táo qua cửa sổ Hạt táo cũng vướng chấn song Hắt trả chỗ Ta ngồi...

Each time I throw a jujube stone through the window The jujube stone always caught the window bar And was thrown back to the place I sat...

Ta bực quá chặt đứt luôn cây táo Too fretted I cut off the jujube-tree Lần nào trồng lúa cũng gặt về bông lau Xay giã thế nào cũng không có hạt gạo... Ta giận quá bẻ gẫy luôn cái liềm Đấng Âm U mỉm cười : - Người thật thông minh Kiếp sau sẽ lên Trời Ngự trên chín tầng mây trắng !...

Each time I planted rice I always reaped and brought back reeds Trying my best to pound and unhusk I still couldn’t have any grain of rice... Too angry I broke also the sickle The Gloomy Genius smiled: - You’re quite intelligent In your next existence you’ll come up to Heaven To reign over nine strata of white clouds!...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

641

642

39

39 Đất thở bằng gió Nói bằng sấm Còn Trời thì im lặng Ta không biết thở bằng gì, nói bằng gì Khi Đất yêu Ta Đã ôm Ta nồng nàn... Suối chảy từ khe sâu có khi còn đục Chỉ tiếng đàn bầu là bao giờ cũng trong Ai Đó ơi ! Hãy gảy Ta nghe lần cuối cùng Khúc đàn ngàn xưa của bờ tre, mái rạ Đao đình làng Cong nghiêng vành trăng khuyết...

The Earth breathes by the wind Speaks by thunder Heaven keeps silent I don’t know by what I can breathe, by what I can speak When the Earth loves Me And has passionately hugged Me... The Spring flowing from a deep cleft might still be turbid Only the sound of the monochord is always chrystal clear O Someone! Please play for Me for the last time The millenary piece of music of the bamboo hedge and the thatched roofs The curved corner of the roof of our village communal house was inclinedly bent like a crescent moon...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

643

644

Ta nhận ra Em Run run đứng chờ Ta Tà áo mỏng bay trong sương khuya Thấp thoáng núi đồi thiêng liêng huyền ảo Da thịt thơm lừng trái chín...

I recognized You Standing quiveringly awaiting for Me The thin flap of your dress flying in the late of the night dew Vaguely visible were the sacred and illusive mountains and hills Skin and flesh fragrant like ripe fruits...

Em yêu ơi ! Cái hiện hữu hãy tin là Cái Đẹp Chớ bận tâm quá khứ với tương lai Ta sẽ lặn xuống đất sâu Khi tiếng đàn bầu dứt Tìm Ta ư? Hãy hỏi sắc hoa Mai...

O my Beloved one! The existing thing we must believe in is Beauty Don’t worry about the past and the future I shall dive deep into the earth When the monochord sound dies away Looking for me? Ask the colour of the apricot flower...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

645

646

40 40 Suốt đời Ta đi tìm kiếm Cái ở bên Ta mà Ta chẳng thấy Cái ở trong Ta mà Ta không hay... Người đàn bà đẹp nhất trần gian Hoá ra là người vợ mình... Và kẻ thù lớn nhất của Ta Chính là bản thân Ta... Đất tự coi mình là kẻ khôn ngoan Đã lặng lẽ dâng những trái cam vàng... Có thể gọi tên khác nhau Nhưng đường đến với trái tim Bao giờ cũng chỉ có một Ta hiểu vì sao Những tiếng rỉ tai trong buồng kín Lại vang to trên mọi mái nhà cao...

Throughout a lifetime I was looking for The thing that was beside me but I didn’t see The thing that was inside Me but I didn’t know... The most beautiful woman in the world Turned out to be my wife... And My greatest enemy Is my own Self... The Earth considered itself as wise And has silently offered yellow oranges... Its name can be called in various ways But the way leading to the heart Is always a unique way I understand why The whispers in someone’s ear in a close room Are echoing loudly over the high roofs of houses...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

41

647

648

41

Cuộc đời là gì ư ? Ta đâu có hiểu Nhưng Ta biết Tốt hay xấu đều do mình hành xử Đẩy kẻ tiểu nhân đến chỗ cùng đường Cũng nguy hiểm như đùa cùng chó ngộ... Trong áng Công danh Khó nhất là đường ăn, lẽ ở...

Well what is life? I don’t understand But I know Good or evil depends on our own behaviour Pushing a mean person into an impasse Is as dangerous as kidding a rabid dog.... In the question of making one’s way in life The most difficult things are the manners of speaking and dealing with people...

Nghệ thuật là gì ư ? Ta đâu có hiểu Nhưng Ta biết Lưỡi Kiếm ra trận của Người Anh hùng Đã tôi trong Lời ru con của Mẹ Và Trái đất quay trong từ trường Của những Câu Thơ Mà còn đến bây giờ...

Well, what is art? I don’t understand But I know The Sword to go to war of the Hero Had been hardened in his Mother’s lullabies And The Earth revolves in the magnetic field Of the Verses That’s why it still exists up to now...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

649

650

42

42

ánh mắt gian manh Chữ nghĩa thì giả dối Sự hấp dẫn của tội lỗi Say người như men rượu...

The perfidious eye glare Words and their meanings are deceitful The attractiveness of sins Inebriated people like alcohol ferment...

Cần một tiếng chuông đánh vào lúc nửa đêm !

One needs a sound of bell Striken at midnight!

Những thân cây rễ mọc ngược thành rừng Quả vàng thơm mà chứa đầy nọc độc Lối rắn bò trong hang bí hiểm biết nhường nào...

The tree trunks with roots grown upside down turning into a forest Fragrant ripe yellow fruits that are full of poison To what an extent the way snakes crawled in their holes was unfathomable...

Cần một tiếng chuông đánh vào lúc nửa đêm ! Khi đi đã vấp ngã Lúc về lại lạc đường Và kiêu ngạo. Nghĩa là đang tự sát... Cần một tiếng chuông đánh vào lúc nửa đêm !

One needs a sound of bell Striken at midnight! When going away one has stumbled When going back one goes astray And being too proud means one is committing suicide... One needs a sound of bell Striken at midnight!

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

651

652

43 43 Kẻ khôn ngoan thường giấu điều mình biết ý nghĩ ở đằng đông Miệng nói ở đằng tây Chân trong ngõ quê Tay đã ra ngoài phố Giấu mưu toan dưới những cốc rượu đầy... Ta già rồi Chẳng biết giấu vào đâu Nỗi ngu dại Học từ thời Tốt Đẹp Nén hương tắt khi mình chưa trọn kiếp Cầm chân hương Đi đến cuối cuộc đời...

The wise man often conceals what he knows The thought is in the east His mouth talks in the west His feet are in a countryside alley His hands have gone downtown Hiding attempts under full cups of wine... I am already old I don’t know where to conceal My foolishness Learned at the time everything were Fully Satisfactory The bunch of incence sticks dies out when I haven’t completely gone through my existence Holding the joss-stick base To go to the end of this life...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

653

654

44 44 Đêm nay Ta soạn khúc đàn bầu Không biết để cho ai Cũng chẳng biết có ai một lần gảy lên Những giai điệu tâm hồn Ta vang vọng Bạn ơi Một tấc lòng son và hai bàn tay trắng Ta sống ở cõi đời này Rồi ra khỏi Thế gian... Ta mang theo Tiếng thì thào nức nở Của sự sống sinh thành và nổ vỡ Trong một phần triệu giây đồng hồ Tiếng vang rền của núi sông trường cửu Trong tiếng chuông chùa Thiên Mụ Trong giọt sương mai Trên cánh hoa sen mỗi sớm ở Tây Hồ

Tonight I prepare the piece of music for the monochord Not knowing for whom I prepared it And also don’t know whether someday someone will play it once My soul’s melodies are echoing O friend A constant heart and two empty hands I live in this life Then I’ll leave this World... I bring along with me The sobbing whispers Of life, birth and bursting In a millionth of a second The far and wide resounding sound of our lasting land Within the sound of bells at Thiên Mụ pagoda Within the morning dew On the petal of the lotus flower each early morning at Tây Hồ (Western lake)

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tiếng đập vụng dại Của trái tim Em Trong lồng ngực Ta đây Run rẩy cả vầng trăng khuya Bay qua luỹ tre làng Tiếng của máu Ta Thôi thúc Như nhịp cồng chiêng Trong Lễ hội đâm trâu... Bạn ơi ! Ta yêu Nhân Dân Yêu Cuộc Đời này Và chính Bạn Ngay cả sau khi Ta đã chết Ngay cả sau khi Nắm xương Ta đã hoá đất bùn Ngay cả sau khi Bùn đất chỗ Ta nằm Đã không còn nữa...

655

656

The maladroit beating Of Your heart Inside My Own chest Causes the late in the night moon to shiver And flying across the village bamboo belt The sound of My blood Urges Like the gong beat time In the Buffalo Stabbing Festival... O friends! I love the People I love this Life and I love Yourself Even after I die Even after My bones have turned into mud Even after The earth and mud at the place I lie No longer exist...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Và Chính lúc đó Bạn có nghe đâu đây Tiếng Ta thầm gọi Bạn Không chỉ một lần Nhưng Bạn chẳng nhận ra Ngỡ tiếng gió mơ hồ Thoảng trong vòm cây lá Bạn đi qua...

657

658

And At that very moment Do you hear around here My voice whisperingly calling you. Not only once But You don’t recognize And thought it was a vague gust of wind Whiffing in the vault of trees and leaves You had gone by...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

659

660

45

45

Nửa đêm Trên trời và các tầng cao hơn trời Dưới đất và các lớp sâu hơn đất Im lặng lắng nghe Tiếng chuyển dịch của Thế gian Răng rắc trong xương người Tí tách trong lõi cây Bập bõm trong đáy nước...

Midnight On the sky and on strata higher than the sky Under the earth and on strata deeper than the earth Silently listening to The moving sound of the World Cracking in man’s bones And a dripping sound in trees’ core Defectively at the bed of water...

Ai biết Thế gian đi về đâu Gió lạnh thổi suốt cả ngày Hạ chí...

Who knows where the World is heading to A cold wind blew throughout the Summer solstice day...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Nửa đêm Tiếng đàn bầu vọng vang Không biết ở cõi nào Bơ vơ như mặt cha ông Lãng đãng như ánh trăng Tiếng nước ở trong mây Tiếng đá ở trong cây Tiếng Thần linh ở trong ma Tiếng ma ở trong người... Giai điệu mới mà âm thanh đã lạ Sông chảy khác xưa Núi đứng cũng khác xưa Cả cách yêu Em cũng không còn như cũ... Ta cũng khác xưa Ngay ngày xưa cũng đã khác ngày xưa Bạn thấy chăng Trong mưa Cầu Vồng mọc Huy hoàng Lao qua cả khoảng thời gian đã mất... Midnight The sound of the monochord was resounding and echoing No one knows from where Lonely like forefathers’ countenances

661

662

Profligate like the moonlight The sound of water in the cloud The sound of stones in the trees The sound of deities in the ghosts The sound of ghosts in men... A new melody which the sound has turned strange The river flows not like before The mountain stands differently from in the past Even the way of loving You is no longer as before... I am also different from in the past Even the days past are also different from the days past Don’t you see In the rain The Rainbow grows Magnificent Darting through the whole length of time that has been lost...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

663

664

Phụ lục

Gửi lại dọc đường (1960 - 1985) tHƠ Chọn từ tập thơ ÂM ĐIỆU MỘT VÙNG ĐẤT Giải thưởng Văn học Tổng Công đoàn và Hội Nhà văn Việt Nam năm 1981 (có bổ sung) Tái bản lần thứ ba

Addendum

LEAVING BEHIND ALONG THE WAY ( 1960 - 1985 ) POEMS Extracted from the collection of poems entitled MELODY FROM AN AREA OF LAND, that was awarded the Literature Prize of the Vietnamese Confederation of Labour, and of the Writers’ Association of Vietnam in 1981 (with a supplement)

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

665

666

author's words Lời tác giả Tập thơ Gửi lại dọc đường (2005) được hình thành từ 4 tập thơ của tôi ở thời bao cấp (1960-1985): Đấy là tình yêu (1971) Âm điệu một vùng đất (1980) Thành phố bên này sông (1982) và Những vòm cây bên đường... gồm 166 bài thơ và 2 trường ca, mà tôi đã dứt khoát tự loại bỏ hoàn toàn, khi đất nước Việt Nam bước vào Công cuộc Đổi mới năm 1986. Tập thơ thứ tư đã được duyệt in, nhưng sách không ra được. Một số bài thơ viết trước năm 1986, được in lại trong tập Nhà thơ và hoa cỏ (1993) và bổ sung dần thêm, đến lần tái bản thứ 11 năm 2004, cũng là những bài thơ, đương thời không in được. Nay tôi chọn lại, chỉ có 28 bài, chủ yếu ở trong 3 tập thơ đã in (trong đó nhiều bài từ tập Âm điệu một vùng đất) mà bạn đọc cùng thời ít nhiều còn nhớ, lưu lại trong phần Phụ lục thơ ở cuối tập, để bạn đọc tham khảo và có cơ sở hình dung một chặng đường thơ dài đến 25 năm, 1/4 thế kỷ của tôi. Tôi rất biết ơn Công cuộc Đổi mới (từ 1986), bởi dưới ánh sáng của nó, tôi đã được sinh ra lần thứ hai. T.N.M.

The collection of poems LEAVING BEHIND ALONG THE WAY (2005) took shape and was taken from my 4 collections of poems, written at the time the system of budget subsidies was still prevalent (1960-1985), and they were namely That was love (1971), Melody of an area of land (1980), The town on this side of the river (1982), and The vaults of treé on the roadside... that consist of 166 poems and 2 long poems which I myself had positively and completely rejected when Vietnam first stepped into its Innovation undertaking in 1986. The 4th of the above-mentioned. A number of poems written before 1986 had been reprinted in the poet and the flowers of grass (1993) and were gradually added until the time that collection of poems had been reprinted for the 11th time in 2004; all such poems were also the ones that could not be printed at that time. I now chose again and retained only 28 poems in the 3 collections that had been printed (many of which are selected in the Melody of an area of land), which the readers at that time might still remember, to put them at the end of this book as poems that could be referred to by the readers, and that could give them bases to figure out a poetical stage of mine that had lasted 25 years i.e. 1/4 of a century. I am very grateful to the Innovation undertaking (from 1986), as it was under its light that I was born for a second time. T.N.M.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

667

668

THE BENT FLAIL

Chiếc đòn gánh cong Bà tôi có chiếc đòn gánh cong Nửa đời gánh mướn kiếp long đong Đường lầy, gánh nặng, vai cháy bỏng Mỗi bước chân đi, nước mắt ròng... Chân rạc như hai cái cẳng cà Một lần bà gánh nặng đường xa Trượt chân ngã xuống không dậy nữa Chiếc gánh đè lên chiếc ngực già... Mẹ tôi lại gánh chiếc đòn cong Lại đi gánh mướn lại long đong Cuộc đời vít trĩu đôi đầu gánh Lưng mẹ già nua còng lại còng

My grandmother had a bent flail Half of her life she worked as a hireling carrying water and standing her bad lot The muddy road, the heavy weight, the burning shoulders Each step she walked, tears trickled down her cheeks... Her feet were worn thin like two old egg-plants One time she carried a heavy weight on a far off road She slipped, fell down and never got up The flail pressed down on her old breast... My mother again carried that bent flail She was also a hireling carrying water and living an unlucky life Life strongly bent down the two extremities of the flail Her old back turned more and more bent

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

669

670

Each time the twilight died off on the bamboo top I went to the end of the street waiting for her Darkness heavily covered mother’s shoulders She was still carrying sand on the dike Mỗi buổi hoàng hôn tắt ngọn tre Tôi ra đầu ngõ ngóng mẹ về Bóng tối nặng trùm lên vai mẹ Mẹ còn gánh cát chạy trên đê Mười mấy năm rồi, tôi vẫn nhớ Có lần mẹ gánh gãy xương lưng Mẹ dúi cho tôi vài củ lạc Nhìn tôi mà nước mắt rưng rưng... Hôm nay tôi chặt chiếc đòn cong Để đóng chiếc xe chạy giữa đồng Mẹ cười, lệ bỗng lăn trên má Hợp tác đời vui mái ngói hồng... Điền Trì 1960

More than ten years have gone by but I still remember One time while carrying she got her back bone broken She slipped into my hand a few peanuts Looking at me with tears welling in her eyes... Today I chopped the bent flail Using it as a part to make a vehicle which I ride amid the field Mother laughed while tears suddenly rolled on her cheek Life was happy in the co-operative under the red tiled roof... Điền Trì 1960

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

671

672

DEDICATED TO RẠCH GIÁ

Gửi Rạch Giá Ta chưa về ăn xoài riêng Chợ Mới Vị xoài riêng ngọt lưỡi, mát thịt da Chưa đặt chân lên bờ cỏ xanh Kinh Xáng Nghe xôn xao rễ lúa thở trăng ngà Ngỡ quen lắm con kênh hồng Bát Xắc Toả khói trắng mơ màng, hàng đước xanh cao Ta tưởng đã đi trên đất đồn Cái Đước Đất tơi dưới chân, sau trận đánh năm nào...

I haven't yet gone back to enjoy the Chợ Mới 's mango With its sweet and skin cooling taste I haven't set foot on the green grass shore of the Kinh Xáng Listening to the roots of paddy that excitedly breathed the ivory moon I believed I was very familliar with the rosy Bassac canal Spreading dreamy white smoke over the green and high row of mangroves I thought I had walked on the ground of the Cái Đước station The ground was loose under my feet, following a certain battle in days past...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

673

674

The beloved villages and hamlets turning black and blue with traces of bullets Shredding the land, one by one chamfers of green cassava emerged I longed to come back to listen to the early morning cock-crow Taking a rest at a halt in the operation, and eating half of a grilled cassava Những làng xóm thân yêu tím bầm vết đạn Xé đất trồi lên từng vạt sắn non tươi Ta ao ước trở về nghe tiếng gà gáy sáng Nghỉ chặng hành quân ăn nửa củ sắn lùi Ta tưởng được nhìn từng đoàn xe bọc thép Gẫy gục tan tành bên bờ lúa Kinh Xuôi Mảnh máy bay rơi trắng đường Cò Tuất Tân Hiệp, Giồng Riềng, xác giặc ngổn ngang phơi...

I thought I could see each one of the convoys of armoured cars Destroyed and crushed to pieces on the edges of ricefields at Kinh Xuụi Pieces of shot aircraft that fell down whitening the Cũ Tuất road At Tõn Hiệp, Giồng Riềng enemies’ cadavers were seen lying about in disorder and in the way...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

675

676

the valiant soldiers Destroying the An Biên institute or attacking the Châu Thành post This country would not tolerate the american invaders Series of posts were crushed to pieces under your feet Đêm nay anh đánh đâu - những người dũng sĩ Diệt viện An Biên hay phá bốt Châu Thành Đất nước này quyết không dung giặc Mỹ Hàng loạt đồn nát vụn dưới chân anh Từ ngoài này, tôi vẫn nghe tiếng nổ Trời Gò Quao, ánh lửa sáng đêm đêm Đồng Kiên Tân, đạn bom ken dày đặc Lúa vẫn vượt lên, lá uốn lưỡi liềm Có hạnh phúc nào bằng về cùng đồng đội Đêm chờ thù, nghe gió nổi bờ tre... 21-2-1965

Out from this place, I still hear the explosions Under the Gũ Quao sky, the fire glared every night On the Kiờn Tõn fields, bullets and bombs densely caulked The paddy still overcomed, its leaves curled like sickles No happiness can equal the one of coming back along with one’s companions-in-arm Awaiting for the enemies in the night, while listening to the wind that rose in the bamboo edge... 21-2-1965

Where are you fighting tonight - you’re

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

677

678

THE VILLAGE GATE

Cổng làng Đấy là nơi lần đầu ta nhận ra Đất Nước Ngổn ngang mây hong nắng chân trời xa Bát ngát câu hò, nẻo đường xoè nan quạt Gan bàn chân mát lạnh bóng tre ngà Nơi niềm vui theo năm tháng sinh sôi Mùi nếp thoảng bay. Nhịp chày khua gấp Tiếng súng dội về bao đêm trở giấc Trâu cọ cổng tre lấp lánh lưỡi cày

That’s the place on which for the first time I recognize my country Lying about in disorder and in the way were clouds drying themselves under the sun at a far away horizon Immense were the songs while the ways spread like a paper fan bamboo slats The sole of the foot was cold under the shade of the ivory bamboo With years and months the joy multiplied itself A whiff of sticky rice flew. The time of the pestle accelerated The booming of guns reverberated in sleepless nights Buffaloes rub their horns against the bamboo gate, the ploughshares glittered

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nơi nuôi lớn bao đời yêu thương và căm giận Chi chít dấu chân những trai làng ra trận Dấu chân con in lên dấu chân cha Mắt mẹ đã mờ vẫn sáng những trời xa... Ta đã đi qua những cổng làng thơm hương lúa mới Những cổng làng bâng khuâng mùa cưới Những cổng làng sâu như lòng mẹ thương con Nòng pháo nghiêng nghiêng, viên đạn cũng bồn chồn Dù xuyên rừng sâu, hay vượt sông xa Vẫn thấy cổng làng đau đáu nhìn ta... Giếng Mía, 10-1965

679

680

Place that brought up so many lives of love and hate Dense were the footprints of village youths that went to the battlefield The son’s footprint stepped over the one of the father Though already blurred, mothers’ eyes were still bright with far away skies... I have gone through village gates so fragrant with the perfume of green paddy Village gates spleenful in wedding seasons Village gates as deep as mother’s love In the tilted field-gun barrels, bullets are also restless Crossing deep forests or passing beyond far away rivers I still saw the village gate looking anxiously at me... Giếng Mớa 10-1965

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

681

682

THE PLACE WE LIVE ON The place we live on has invisible roads Leading to the mother’s feelings Leading to the father’s heart...

Nơi ở chúng tôi Nơi ở chúng tôi có những con đường vô hình Dẫn đến tấm lòng người mẹ Dẫn đến trái tim người cha... Bạn qua đường có thể chẳng nhận ra Nơi ở chúng tôi chìm trong lòng đất Chiếc giường nhỏ, xoay chiều nào cũng chật Nước trên đồi rỉ xuống suốt mùa mưa Bữa cơm thường chỉ có rau dưa Cốc thí nghiệm nhiều khi dùng uống nước... Bom giặc Mỹ không ngày nào không nổ Mảnh bom chém đứt chân bàn

As passers-by, you might not recognize The place we live on that is deep in the earth’s entrails The small bed, turned in whatever direction, meets with narrowness Water on the hill oozes down throughout the rainy season Our meal ordinarily consists of simple dishes Experimentation cups were often used for drinking water American invaders’ bombs exploded on almost everyday Fragments of bombs cut off tables’ legs

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Quanh nhà, hào chi chít dọc ngang Ngày chủ nhật lại là ngày được việc Chiếc đài tắt, đấm xuống bàn, mới nói Hôm sớm xúm quanh, nghe chiến thắng gần xa... Cha anh các em gửi lại chúng tôi Bao nhiêu lo toan, thương yêu và hy vọng Không ở đâu như ở đây Một chút buồn vui cũng thành lớn lao Cũng thành vang động Trong lòng người làm mẹ, làm cha...

683

684

Around the house, communication trenches densely criss-crossed Sunday is a fairly favorable day Once the radio is cut off, one strikes the table with one’s fist before speaking In the morning and in the evening, people assembled listening to near and far victories... Your parents and brothers have left behind for us So many careful arrangements, so many love and hope Nowhere is like here A little bit of sadness or happiness turns big Turns far-resounding In the hearts of fathers and mothers....

Bạn qua đường có thể chẳng nhận ra... 1965

As a passer-by, you might not recognize it... 1965

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

685

686

A QUITE PEACEFUL PLACE

Nơi rất bình yên Còi báo động không giục ai lẩn trốn Chỉ giục đạn lên nòng Tiếng động cơ điêzen vẫn ròn rã trên đồng Cần trục Việt Nam vẫn trao than cho bạn bè cập bến Đinh ốc nhỏ vẫn xoáy vào nhịp cầu, lửa xém... Hơi bom tấn quật ta như bão giật Tim ta không đập nhanh Mặt ta không biến sắc Đường đạn ta bắn trúng mục tiêu Trời tan khói đen lại lơ lửng cánh diều Bên sắc xanh lôi không Sáo vọng lời tình tự

The alert siren didn’t urge anybody to flee It only urged to load and cock the gun The crystalline sound of the Diesel motor still resounded on the field Vietnamese cranes still delivered the coal to friends’ ships that wharfed Small screws are still fastened to the bridge span, somewhat burned... The vapour of ton-bombs struck us like a storm Our hearts didn’t beat faster Our faces didn’t change colours Our bullet’s trajectory reached the objective Once black smoke was dissolved, on the sky a kite again hovered Beside the blue colour of the airmine A flute echoed the courting sound

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tre bật gốc lại bám vào đất cũ Trổ cành xanh gọi cu cườm đến gụ Tiếng chim chen tiếng học bài Mẹ nựng con bên cửa sổ nhà ai Ríu rít bầy gà xuống ổ Quanh nòng đạn cao, lúa hai mùa chín đỏ Hố bom khét nồng, đám cưới đã đi qua... Xuân Sơn 22- 2- 1966

687

688

The uprooted bamboo trees again stuck fast to the old ground Shot forth green branches calling the tambourine pigeons to come to coo The birds’s chirping mingled with the sound of students conning over lessons A mother soothed her child on someone’s window Chickens chatteringly came down to their nests Around the high barrel, were the two seasons’ reddish ripen paddy Craters had a strong burning smell, and a wedding-party had gone through it... Xuân Sơn Feb. 22, 1966

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tiếng kẻng vỏ bom của ông tôi Ông tôi già ở nhà đánh kẻng Chiếc kẻng vỏ bom năm ngàn bảng Anh Bọn trai làng treo trong lùm tre xanh Dù ai ở gần, ai đi xa Không ai quên trận bom Mỹ dội Vẫn ấm lòng nghe tiếng kẻng quê hương... Tiếng kẻng lượn từng vòng chấp chới bay Pha loãng các vì sao và nhuộm đỏ chân mây Trâu giậm chân trong chuồng đòi được kéo cày Lòng đỏ trứng đang thành hình cựa mình trong vỏ Phôi nhũ sinh sôi uốn cong gié lúa Viên đạn nhảy lên ngồi trên kim hoả...

THE SOUND OF THE BOMB-SHELL MAKESHIFT GONG OF MY GRANPA

689

690

My old grandpa stayed home to beat the makeshift gong The makeshift gong made of the five thousand pounds bomb-shell The village young men hung on the green bamboo grove Whether people live near, whether they go far away No one forgets the American bombings And still feels warm upon hearing the sound of the makeshift gong of the homeland... The sound of the makeshift gong flew with a rolling motion and hovered Diluted the stars and reddened the horizon Buffalo stamped their feet in the stable, asking to pull the plough Yolks of eggs that were taking shape stirred in the shells Embrios multiplied themselves bending the rice ears The bullet jumped up to sit on the firing pin...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Và cánh diều chao lưng trời Tiếng kẻng vàng đồi Bay như đàn ong đi lấy mật Náo nức như tiếng đời sầm uất Lượn lúa chiêm trăng, con chép đớp trăng rơi Tở mở trong hố bom, bèo dâu xanh nụ cười Lửa chín hồng trong bếp Sao nở trắng trên mái nhà như ngô nếp Buổi họp giữa sân kho, thêm mới các chỉ tiêu Chiến trường xa thêm thư người yêu... Không ai quên trận bom Mỹ dội Vẫn ấm lòng nghe tiếng kẻng quê hương... Xuân Sơn 8- 1967

691

692

And the kite swinged admist the sky The sound of the makeshift gong seemed to make the hill golden And flew like a swarm of bees looking for nectar Eagerly bustling like crowded and hurried ordinary life Circling the moonlit fifth-month rice, the carp snapped the falling moon Zealous in the crater, the azolla turned green with a smile The cooking fire turned rosy in the kitchen Stars bloomed whitening the house roof like glutinous maize The meeting at the centre of the warehouse courtyard had new additional norms On the far away battlefield, more letters from lovers were sent... No one forgot the American bombings While one still feels warm upon hearing the sound of the makeshift gong in the homeland... Xuân Sơn 8-1967

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Làng ven mỏ

693

694

VILLAGE ON THE EDGE OF THE MINE

Cái làng nhỏ của tôi Cách mỏ hai cây số Con tàu chạy ngang đồng Lúa lấn vào chân mỏ

My small village Is at a distance of two kilometres from the mine The train runs across the field The paddy encroaches on the foot of the mine

Một phần ba trai làng Đội mũ lò, vác cuốc Sáng sáng đạp xe đi Chiều chiều đạp xe về Than đọng đuôi con mắt...

One third of the village young men Wore the kiln-hat and carried the hoe Every morning they pedalled to the mine Every evening they pedalled back from the mine Coal stagnated on their eyes’ tails...

Một phần ba gái làng Có chồng chuyên làm thợ Sáng sáng ngước lên mỏ Đôi mắt thăm thẳm đen Cày ruộng bật than lên Lòng bồi hồi xúc động Chiều chiều lau nòng súng Bụi than loang bàn tay...

One third of the village young girls Had husbands that were workers Every morning they turned up their eyes to the mine Very very deep black eyes Ploughing the field for the coal to rebound With a fretfully moved heart Every evening they washed the gun barrel Coal dust spread on their hands...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Những buổi tối ở đây Nhà sáng xanh đèn mỏ Người chồng lo cho vợ Chọn giống, bón đón đòng Người vợ lo cho chồng Bữa ngon ngày mở vỉa Niềm vui và gian khổ Chia đều cho hai nơi... ở đây nhìn lên trời Tầng than đầy điện sáng ở đây nhìn xuống cảng Dây neo căng tre làng Trông phất phơ sắc khói Biết tàu nào no than.

695

696

The evenings in here Houses were brightly lighted with the blue miner’s light The husband took care of his wife Choosing the rice seed, and pre-earing dressing The wife took care of her husband Providing a good meal on the day the coal seam was opened Happiness and misfortunes Were equally divided for both sides... Here when looking up to the sky Layers of coal were brightly lighted Here when looking down to the port Anchor ropes tautened the village bamboo trees Looking at the fluttering colour of smoke One knows which boat is filled with coal.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Trong veo trong không gian Tiếng em cười lưu luyến Tiếng than trôi ra bến Náo động cả làng khuya Đường đến lớp em đi Gót chân vương than bụi... Dọc ngang mương máng nổi Dẫn nước mỏ về đồng Rửa mặn và khoanh vùng Lúa đã vào năm tấn Ruộng gần rồi bãi xa... Gái làng làm theo ca Khơi mương và gặt lúa Nếp sống của người thợ Lan dần trong chúng tôi... Xóm Giếng 11-12-1968

697

698

Chrystal clear in the space The sound of your reluctant to part laughing The sound of coal flowing to the wharf Causing a great stir in the late in the night village On the road leading to the class on which you walked Coal dust scattered on your heels... Far and wide on the field the floating gutters Led the mine water to the ricefields Washing away the salt and delineating areas Five tons of paddy had been brought in On the close ricefields and on the far away ground The village girls worked by shifts Dredging the ditches and reaping rice The worker’s way of life Spread little by little among us... Xóm Giếng 11-12-1968

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

699

700

AT THAT PLACE...

ở nơi ấy... ở nơi ấy có con đường mới đắp Trâu đi hằn những bậc thang Tháng hai nở tím hoa xoan Tháng ba lá tre rụng đỏ Tháng tư lúa chiêm vào sữa Đất trời ngan ngát hương quê Chim le le từng đôi bay về Đẻ trứng vào gốc lúa... ở nơi ấy có ngôi nhà nhỏ Con sông quanh năm sóng vỗ Cánh buồm nâu che một khoảng trời Cam Thanh Hà rủ quả xuống sân vôi Tiếng gầu va âm vang đáy giếng Bậc thềm cao lắng sâu kỷ niệm Bồi hồi hương tóc em...

At that place there was a newly built road Buffalos passed by causing ladder step weals In february everything turned violet with the blooming margose flowers In march bamboo leaves fell making everything red In april summer paddy turned milky Land and heaven are filled with the countryside scent Tree-ducks flew back in pairs Laying eggs at the foot of the paddy... At that place there was a small house A river with waves lapping throughout the year A brown sail that hid a plot of sky The Thanh Hà orange tree that hung down its fruits on the lime courtyard The bumping sound of the bucket resounded at the bottom of the well The high threshold with deeply engraved memories Fretty with the scent of your hair...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Trên mái nhà chi chít sao lên Trong lòng anh, nỗi yêu chi chít Anh nghe tan thành máu thịt Tiếng gà lảnh lói đêm sương Tiếng kẻng ngân nga mái trường Tiếng giục trâu cày trưa nắng... ở nơi ấy có cánh đồng năm tấn Lúa tám xoan chín giữa tháng mười Từ rất xa, anh đã thấy em rồi Mái tóc màu đêm, bước chân vội vã Em hiện ra, thoáng cười trong vòm lá Hàm răng em trắng như hạt ngô non... Xóm Giếng 22-4-1969

701

702

On the house’s roof, stars serriedly rose While my mind is overladen with love I heard dissolved into blood and flesh The loud and metallic sound of the cock in the misty night The sound of the makeshift gong trilling at the school The sound urging the buffalo to plough in the sunny afternoon... At that place there was a five tons ricefield Flavoured paddy ripened at the middle of october From very very far, I’ve already seen you The night-colour hair, the quick steps You appeared, fleetingly smiled under the vault of leaves Your teeth as white as green maize grains... Giếng (Water well) hamlet 22-4-1969

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

703

704

HEN’S EGG FLOWER Hoa trứng gà Sợi tơ trời trong suốt Vương vào hai má em Ngẩng lên, trời đầy sao Không biết sợi tơ ấy Đã vương từ phía nào... Một mùi hoa trứng gà Lừng thơm trong hương đêm Anh nắm bàn tay em Bàn tay chai sạn cả Cứ nghĩ mà thương em Những tháng năm vất vả Những tháng năm gian khổ Làm lụng và yêu nhau Công trường đầy mưa bão Giặc trút bom ngang đầu... Máng sàng em làm việc Giặc Mỹ bắn rốc két Đoạn đường em thường đi Giặc Mỹ rải bom bi

The transparent heavenly silk thread Spilled on your two cheeks Looking up, the sky was full of stars I didn’t know that that silk thread Had been spilled from what direction... A scent of hen’s egg flower Made the night scent pervasive I held your hand A hand so callous and gritty So pity for you I felt The strenuous months and years The arduous months and years Working and loving each other The construction site was subject to so much rain and storm While foreign agressors poured bombs on our heads... You worked with troughs and sieves The american aggressors fired rockets The portion of road you often go by The american agressors spread steel-pellet bombs

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mái trường em vẫn tới Bom sạt tường, xô ngói Chỗ đôi ta tự tình Cũng thay dạng đổi hình Sau mỗi lần bom nổ Hố bom cày nham nhở Làm lạ cả lối quen Nhưng anh vẫn gặp em Chưa lần nào lỡ dở Trời vẫn xanh cái thuở Ban đầu ta biết yêu... Anh chẳng nói chi nhiều Nắm tay em thêm chặt Hoa trứng gà trắng muốt Thơm lừng trên đất than Sợi tơ trời bay ngang Mơ hồ bên gò má Ngẩng lên, trời trong quá Sao gần và sao xa... Hà Nội 20-8-1969

705

706

The school you usually attended Parts of the wall were taken by bombs and tiles were pushed aside The place we used to say sweet nothings to each other Has also been transformed Following each bomb explosion Craters causes the land to be rough and variegatedly ploughed Making the familiar road unfamiliar But I still met you Having never failed to do so The sky was always blue at the time We first knew how to be in love... I don’t want to say much Holding your hand tighter and tighter Snow-white was the hen’s egg flower So fragrant on the land of coal The heaven’s silk thread flew by Vaguely on your cheek Looking up, the sky was so transparent With so many near and far away stars...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

707

708

Hà Nội 20-8-1969

UNCLE HỒ’S TESTAMENTAL WORDS To Yến

Lời di chúc của bác hồ Tặng Yến

Bức sốt hầm tàu, giá buốt Balê Lọc qua tâm hồn Bác Thành sắc trời Ba Đình hôm nay xanh biếc Trong mắt đau thương của em

So hot was the ship’s hold, so cold was Paris Filtering through Uncle Hồ’s soul Have turned into the today’s Ba Đình azure sky In your sorrowful eyes

Giữa Hà Nội chiều thu, em ngước nhìn lên Bóng dừa mát mái nhà lãnh tụ Bức mành xanh buông trên sàn gỗ Bông hoa hồng lung linh mặt ao

In the middle of Hà Nội, on an autumnal evening, you looked up The shade of the coconut-tree cooled down the leader’s house roof The green bamboo screen let down on the wooden floor The rose sparkled the surface of the pond

Anh hiểu sao em đứng lặng nghẹn ngào Trước giường nhỏ kê trong nhà nhỏ 79 tuổi xuân, Bác giành cho ta đó Cho bao lứa đôi, cho dài rộng phố phường

I understood why you stood silent and choked Before the small bed in the small house 79 years old, Uncle Hồ has reserved for us For so many couples, for long and wide streets

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tiểu sử Người, không ghi có Huân chương Cả đất nước, Người trao ta làm chủ Rồi ra đi Với chiếc áo ka ki đã cũ Đôi dép cao su Và mái tóc thương yêu thêm bạc tự trong tù... Em ơi, đừng quên Đấy cũng là Lời Di chúc của Bác Hồ Mà Người không viết trong Di chúc. Ba Đình 9h ngày 9-9-1969

709

710

His biography doesn’t mention any medal The whole nation. HE gave to us the responsibillty of being the lords of the land Then HE left Wearing his old khaki shirt His rubber pair of sandals And His beloved hair that had turned more silvery since the days he had spent in prison... O Dearest, don’t forget These are also the testimental words of Uncle Hồ Which HE had not written in His testament. Ba Đình 9:00AM on 9-9-1969

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

711

712

THE MINE AREA Vùng mỏ Đã bảo đất này không dễ mà yêu Sực nức mùi xăng, ngổn ngang đất đá Nhà dựng tạm, mái tôn nắng loá Điệu dân ca là tiếng máy rung đường Đã bảo đất này không dễ mà thương Chất người thợ, chất người trung thực Anh chẳng nói nhiều, dù anh yêu em Ghét mọi thứ màu mè

People said this land cannot be loved easily Widespread is the smell of gazoline, while earth and stones lie about in disorder and in the way Temporary built houses with sheet-iron roofs dazzled by the sun The folk-song is the sound of road vibrating machines People said this land cannot be loved easily The worker’s nature, the nature of a truthful and straightforward man I didn’t say much, although I loved you Disliking all showy matters

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

713

714

People said this land cannot be loved easily The speeds and echoes of industrial machinery The sound of mine explosions, of trucks running fast on steel-paved roads The walls highlifted by cranes...

Đã bảo đất này không dễ mà mê Những tốc độ và âm vang công nghiệp Tiếng mìn nổ, xe lao trên đường thép Những bức tường cần cẩu nâng cao... Vậy mà anh chẳng hiểu vì sao Anh chẳng thể xa đất này cho được Như con tàu chẳng thể xa sóng nước Như cánh chim chẳng thể thiếu mây trời... 1969

But I really don’t understand why I just cannot live far away from this land Like a boat that cannot stay far away from waters and waves Like a bird that cannot be short of sky and clouds... 1969

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

715

716

PRESENTATION Trình bày Bạn ơi, tôi có hai lá phổi Một là làng Điền Trì, mùa thu nước nổi Một nữa là phố mỏ Hồng Gai quanh năm rừng rực nắng trời Giữa hai lá phổi lành Đây, trái tim tôi Tim tôi đập theo từng nhịp thở Khi thì héo như hoa Lúc lại tươi như cỏ Máu đi về trong âm điệu các bài ca Trong vui buồn, tôi chưa biết nói ra Vừa êm dịu lại vừa cháy bỏng Biết làm sao? Hai lá phổi tôi Bên thì mưa Còn bên thì lại nắng Dẫu quê hương vẫn thắm một sắc trời

O friend, I have two lungs One is the Điền Trì village, with rising water in autumn Another one is The Hồng Gai Mine street, that’s sunny throughout the year Amid those two benign lungs Here’s my heart My heart beats following each breathing time At times as fading as flowers At times as fresh as grass Blood runs back and forth through the tunes of songs In happiness and in sadness, I haven’t known yet to speak out Soft while at the same time burning What’s to be done? My two lungs One is raining While the other one is sunny Although my country always has a gorgeous sky colour

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bao hương vị ùa vào lồng ngực Biết làm sao? Tôi đâu dám đơn sai Hương cỏ ướt sông Kinh. Hơi mưa đồng đất ải Vị gió nồm cháy khét đá Đèo Nai

717

718

So many flavours rushed into my chest What’s to be done? I dare not lie The grass flavour wetted the Kinh river. The rain steam aerated the soil loose The south-easterly wind’s taste burned the stones on the Nai mountain pass

Tim tôi nối hai miền quê đó Tiếng giục trâu cày Tiếng xe lên mỏ Tiếng vu vơ cây nước, chim trời Đều chạm vào nơi sâu thẳm hồn tôi...

My heart connects these two countryside areas The sound urging buffalos to plough The sound of trucks going to the mine The idle sound of trees, waters and skybirds Touch the deepest spot in my soul...

Tôi áp tải những nỗi niềm cuộc sống Ngay trong ngực mình, nào phải đâu xa Xin dâng bạn Hai lá buồm đỏ thắm Đã bay lên từ nắng gió quê nhà....

I convey the innermost feelings of ordinary life Not far away at all, but right in my chest I’m offering you Two vermilion sails That have flown up from our homeland’s wind and sun... 1970

1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

719

720

THE WEDDING NIGHT OF THE STREET-END WAVER WHO MARRIED THE GAYAL TRUCK DRIVER Đêm cưới cô vẫy đầu đường lấy anh chàng lái xe bò tót Rất nhiều hoa trong hội trường vận tải Đèn hai trăm oát sáng choang Những anh lái bò, những anh lái gấu Đứng ngồi ngổn ngang Có anh ngạc nhiên thấy cô vẫy đầu đường Đêm nay bỗng sao xinh đẹp thế Vóc dáng cô hình như nhỏ bé Một chút thôi, so với lúc thường Với lúc cô đứng vẫy đầu đường Cho các anh chàng dốc ben đổ đá Bóng cô nàng in lên nền trời lá mạ Tinh khiết như một câu ca dao...

There were plenty of flowers in the transportation meeting hall 200-watt-bulbs were very bright Gayal drivers, Bear drivers Standing and sitting about in disorder and in the way Some were surprised when seeing the street-end waver Who tonight, was so pretty and beautiful Her stature seemed to be smaller Only a little smaller comparing to ordinary days With the time she stood on the street-end waving For drivers to empty their Benne trucks Her silhouette was printed on the grass-green sky As pure as a popular song...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Anh lái bò cất giọng nam cao Giọng hát khoẻ, vút thẳng từ lồng ngực Tay quen lái những cung đường gấp khúc Lời ca quen những âm điệu ngang tàng Có bỏ chúng anh chăng, ơi hỡi cô nàng(1) Có bỏ đầu đường chăng, cái đầu đường ấy Cái đầu đường cao, hoàng hôn như lửa cháy Vắng em, màu mây sẽ thành cô đơn...

721

722

The Gayal truck driver raised his high male voice A strong singing voice, swishing directly from his chest A driver who used to drive on broken road The familiar words he sang have extraordinary proud tunes Will you leave us, o our beautiful belle (1) Will you leave the street-end, that street-end That high street-end with twilights like burning fire Without you, the colours of clouds will be lonely...

(1) (1)

Vẫy đầu đường ở mỏ lộ thiên là nghề tuy đơn giản, nhưng sương nắng rất vất vả, nhiều cô lấy chồng là phải chuyển, cô khác lại lên thay.

Street-end waving at open air mines is a job quite simple, however, the female worker has to endure dew and sun real hard, some when married had to change their jobs and others came up to replace them.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

723

724

Appearing and disappearing alternatively behind the white colour of the gladiolus The bridegroom’s face was as red as if he were drunk The guy had a very mannered whistle sound Particularly when she was standing before...

Thấp thoáng sau sắc trắng lay ơn Mặt chàng rể đỏ như uống rượu Anh chàng có tiếng còi rất điệu Nhất là khi phía trước có em... Anh đón cô về trong ánh đèn đêm Nhạc nhẹ, rèm buông, ô cửa mát Người dự cưới lại lái xe lên tầng Ô, anh lái gấu nào đã hát Bài ca về mùa thu và những ngôi sao... Cọc Sáu thu 1970

He brought her home in the street lamps’ light Light music, curtains let down, and a cool window The wedding guests again drove the truck to the layers. O, what bear truck driver had sung The song about the Fall and the stars... Cọc Sỏu Autumn 1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

725

726

DOING HYDRAULIC WORKS AT GIÁP KHẨU To D.

I

làm thuỷ lợi ở Giáp khẩu Tặng D.

I Làm thủy lợi là việc làm gian khổ Khi thì nắng cứ như lửa đổ Da mặt đỏ au rồi lại sạm đen Khi mưa dầm, gió bấc liên miên Chân tay cứ nổi gai tê cứng Nhão nhoè bùn hoa ngang bụng Mùi sú vẹt ngâm, không thể nói là thơm Vục hòn đất lên bùn lấm đuôi mày Có khi ngang chừng, hòn đất vỡ...

Hydraulic work is an arduous work At times it was as sunny as fire being poured down One’s face skin turned bright and cheerful red then became brownish black At times it rained and the north-easter wind blew without interruption Feet and hands got gooseflesh and turned rigid and numb The pasty mud was at one’s belly level The smell of soaked mangrove cannot be called fragrant Dipping one’s hand to pick up the piece of earth, mud stained one’s eyebrow At times at mid-way the piece of earth broke...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Làm thủy lợi là việc làm gian khổ Nhưng chúng tôi biết ngày mai Nơi này chẳng còn sú vẹt Và dòng mương cuốn hết mặn chua Cuốn cả khổ đau lắng đọng tự ngày xưa... Những vạt rau vượt lên xanh mát Xu hào tròn căng, cải xoè lá quạt Cá ăn sương ngầu đục mặt mương trong Những con cá mình hoa, những con cá đuôi hồng...

727

728

Hydraulic work is an arduous work But we do know that tomorrow This place will no longer have mangrove And the ditch will carry away all saltiness and sourness Carrying also all sufferings deposited since the days past... The patches of vegetables will forge ahead green and cool Taut and plump kohlrabi and cabbage that spread its fan-like leaves Fish eating the dew caused the transparent surface of the ditch to be very muddy Fish with flower-like bodies, with rosy tails...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

729

730

II II Làm thủy lợi là việc làm vất vả Hòn đất nặng chẳng khác gì hòn đá Không đùa đâu, hòn đất nặng vác vai Chạy xuống, chạy lên, quãng ngắn, quãng dài Đất chẳng thiếu vỏ hà và gốc sú Sâu bốn thép mai chưa gặp lần đất củ Ngổn ngang sỏi, cát, rễ cây Nước váng cua, vọt những tia dài...

Hydraulic work is an arduous work The clod of earth was as heavy as a stone No kidding, one carries the heavy clod of earth on one’s shoulder Running down, running up, in a short, in a long distance The clod of earth didn’t lack the husks of shipworms and mangrove roots As deep as four steel large-blade spades, one still doesn’t meet with the layer of bulb-like earth Lying about in disorder and in the way were pebbles, sand and tree roots Crab-scum water spurting out in long jets...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Làm thuỷ lợi là việc làm vất vả Nhưng chúng tôi biết ngày mai Nơi này chẳng còn chua mặn Đất sẽ lên dần vị ngọt Và một phần Hạ Long sẽ hoá thành đồng Màu đẹp nhất vẫn là màu lúa chín Có đảo xa sắc chiều buông tím Có cánh buồm hồng mặt trời lên Có trăng vàng anh đứng bên em Trên bờ vịnh nồng nàn vị muối... Giáp Khẩu 7.11.1970

731

732

Hydraulic work is an arduous work But we do know about tomorrow This place will no longer be salty and sour Little by little the land will have more sweet flavour And a portion of Hạ Long will be transformed into bronze The beautifullest colour remains the one of ripen paddy There is a far away island with purple evening colour There is a sail that’s rosy when the sun rises There is the golden moon when I stand beside you On the shore of the gulf, filled with a passionate flavour of salt... Giáp Khẩu 7-11-1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Khúc hát riêng

733

734

THE PARTICULAR SONG OF EARTHDIGGERS

của những người đào đất Chúng tôi quần nhau với đất Và tìm ra một khúc hát riêng

T.N.M

Càng về trưa càng rét dữ Cơn gió buốt thấm qua làn áo mỏng Giọt mưa chảy dọc sống lưng Đầu gối ngập bùn Ngực bê bết đất Chúng tôi vẫn làm quần quật Chưa ai nghĩ là đã mấy giờ rồi... Tai không chờ nghe tiếng kẻng công trường Mắt không dõi áng mây, đoán mặt trời đã lên đến đỉnh Những hòn đất kềnh càng sáu cạnh Những hòn đất vuông hòm sớ Cả những hòn đất vỡ Tới tấp lao qua tay chúng tôi

We tried to get the better of the earth by wearing it out And found out our own particular song

T.N.M. The later in the afternoon the colder the weather was The biting cold gut of wind sank through the thin dress The rain drops flowed lengthwise on our spines Our knees were profusely covered with mud The earth smeared all over our chests We always worked with continuous exertions No one thought about what time it was... Our ears didn’t await to hear the makeshift gong of the construction site Our eyes didn’t follow closely the cluster of clouds, guessing that the sun had reached its peak The bulky hexagonal clods of earth Square clods of earth looking like bonzes’ ordination certificates trunk Including the broken clods of earth

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mười đầu ngón tay xây xát vết hà Ngực nhói đau gốc sú Càng về trưa, càng rét dữ Chúng tôi đứng nghiêng, nhìn về phía trước Hòn đất lướt nhanh về phía sau Không biết ai đã nói lần đầu Rồi tất cả chúng tôi cùng nói Tiếng chuyền từ đầu dây đến cuối Từ một dây đến rất nhiều dây: - Đất này, đất này... Thế là thành một khúc hát riêng Chúng tôi sáng tạo ra cùng với con mương Mạnh hơn mưa giông Mạnh hơn gió bấc Mạnh hơn cả tay tê, bụng đói - Đất này, đất này...

735

736

Were fastly and thickly thrown through our hands Our ten fingerheads scraped off by shipworms Our chests felt a stinging pain caused by mangrove roots The later in the afternoon, the colder the weather was We stood inclined, looking towards the front side We didn’t know who had spoken first Then all of us shouted together The sound was carried from the top of the line to the rear From one line to quite a lot of lines: - Here’s the earth, here’s the earth... Then a particular song was composed We created it along with the ditch Stronger than stormy rain Stronger than numb hands and hungry bellies - Here’s the earth, here’s the earth...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Khúc hát của chúng tôi vẫn cất nhịp nhàng Bằng rất nhiều cung bậc Tiếng cao, tiếng đục Tiếng rè, tiếng trong Gió đệm một bè trầm mênh mông Mưa gõ nhịp đều đều trên mũ lá Chúng tôi thấy sáng ra điều này rất lạ Như chưa hề thấy bao giờ Tiếng trống đồng ngàn xưa Tiếng mẹ đắng cay giấc ngủ Tiếng máu và mồ hôi bao năm Dạy chúng tôi yêu thương, dựng xây và gìn giữ - Đất này, đất này!... Giáp Khẩu 9.11.1970

737

738

Our song continues to be sung harmoniously Through many pitches High sound, dull sound Cracked sound, clear sound The wind constituted an immense accompanying bass part The rain beat time monotonously on the hats made of leaves We felt illuminated by a quite strange matter Which we had never seen before The sound of the bronze drums of thousands of years past The mother’s sound and her bitter sleep The sounds of blood and sweat that for years Have taught us to love, to build and to safeguard - THIS LAND, THIS LAND!... Giỏp Khẩu 9-11-1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

739

740

DEAR MOTHER

Thưa mẹ Đây là cô bạn con - thưa mẹ Quê cũng gần thôi, thị xã Quảng Yên Người thị xã nhưng không quen buôn bán Bố và anh, đều là thợ đóng thuyền Chúng con gặp nhau ở vùng mỏ Bạn con thợ hàn, con thợ gõ Cùng một công trường, nghĩa là rất gần nhau Cách khoảng năm lần, từ đây ra đến gốc cau Chúng con yêu nhau, mẹ có ưng không Bạn con đấy, rất là hiền, mẹ ạ Biết têm trầu và biết khâu vá Biết nấu canh cua đồng với rau mồng tơi

This is my girlfriend - dear mother Her native place is close - it’s the Quảng Yên district’s capital A district’s capital inhabitant but she’s not used to trading Both her father and brother are shipbuilders We met each other at the mine region She’s a welder and I’m a hammerer From a same construction site, i.e. very close to each other At a distance of about five times from here to the foot of the areca-nut tree We love each other, do you agree She’s my friend, she’s very gentle, dear mother She knows how to make quids of betel and to saw And to prepare ricefield crab soup with malabar nightshade

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Chúng con cùng đi làm, cùng chăm sóc mẹ Đấy - bạn con chào mẹ - mẹ ơi Bạn con mặc áo sơ mi trắng muốt Cổ quàng khăn màu xanh da trời Mắt mẹ tuy mờ, nhưng con tin là mẹ nhìn thấy (Ngồi gần nữa em!) - Thưa, nàng dâu mẹ đấy Cô thợ hàn đảm đang sẽ làm mẹ vui lòng Mẹ ơi, mẹ ơi, mẹ có ưng không? Cọc Sáu 1970

741

742

We’ll go to work together and will take care of you Well, my girlfriend is saluting you, dear mother She wore a snow-white shirt And put on a sky-blue coloured scarf In spite of your dim sight, I believe you still can see her (Sit nearer to me dear!) - Dear mother, she is your daughter-in-law The thrifty and good contriving welder will make you feel greatly pleased Dear mother, dear mother, will you agree? Cọc Sỏu 1970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

743

744

THE FEMALE WELDER ON THE FRAME OF THE MULTI-STOREYED HOUSE

Cô thợ hàn trên khung nhà cao tầng

You stood on the frame of the multi-storeyed house Like a green leaf, sprouting from an iron and steel tree

Em đứng trên khung nhà cao tầng Như chiếc lá xanh, nảy trên cây sắt thép

From your hand, fire rays flew out You became the centre of thousands of shooting stars Connecting heaven and earth Connecting dream and reality Connecting today and tomorrow

Từ tay em, những tia lửa bay ra Em thành trung tâm muôn ngàn sao sa Nối liền trời và đất Nối liền ước mơ và sự thật Nối liền hôm nay và ngày mai Chắc em không ngờ đêm đêm dưới bóng cây Có một chàng trai, chính là tôi đây Đứng lặng im tôi ngắm Em hiện ra trong muôn ngàn sao bay... 1970

You probably don’t suspect that every night under the shade of the tree There was a young man, who is myself Standing in silence, I admired You who appeared amidst thousands of flying stars... l970

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

745

746

THE LIGHT IN THE DESTRUCTION AREA Ánh sáng vùng huỷ diệt I Sau những loạt bom tung vỡ Núi Bài Thơ cũng chẳng còn hình dáng cũ Gió biển đầu phố này thổi suốt cuối phố kia Mặt đất tối đen Như thuở loài người chưa tìm ra lửa Hố bom khoét tim đường nham nhở Sóng biển xô vào ì oạp Đất đá dồn cao ngang thắt lưng...

I Following series of bomb explosions that broke everything to pieces The Bài Thơ mountain also no longer has its old form The sea wind blew from this street’s end to the other street’s end The earth surface was pitch-black Like at the time fire had not been discovered by mankind yet Craters made the roads’ centres rough and variegated Seawaves rushed in and lapped Earth and stones heaped up till the belt level...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

747

748

II II Phải làm sao cho máy gạt thông thường Dẫn đoàn xe qua đây khẩn cấp Thị xã bỗng bật lên Bừng bừng hàng ngàn ngọn đuốc Lôi ra khỏi bóng tối Những bức tường vỡ toác, cháy thui Những khung sắt cong queo in lên nền trời Những thân cây xà cừ, bom chẻ tướp như đuôi ngựa Cả cung đường đốt lên thành lửa Căng trên bờ vịnh giải Ngân Hà Những ngôi sao gần, những ngôi sao xa Bập bùng cháy dưới màu mây đỏ ối Vịnh Hạ Long - vạc đồng nung chảy Nhấp nhô ngàn đảo đá trong sương Đám cháy vòng cung tám cây số đường Như lưỡi liềm khổng lồ, tôi giữa trời và đất...

One should use ordinary striking machines To urgently lead the convoy to this place The district’s capital suddenly turned bright Flaring brightly with thousands of torches Taking out of darkness The throughly broken and singed walls Twisted iron frames were imprinted on the firmament The mother-of-pearl tree trunks splitted by bombs and tattered as horses’ tails A whole portion of road burned into a great fire Stretched over the gulf’s shore was the Milky Way With close stars and far away stars Flickeringly burned under the reddish colour of clouds The Hạ Long Bay – a broiling bronze cauldron With thousands of rolling stone islands in the mist The circular fire covering eight kilometres of roads Was like a huge sickle, tempered between heaven and earth...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

749

750

III

III Đường liền lại những vết răng máy gạt Đoàn xe đi, tiếng xích dội vang Trong ánh lửa hào hùng như thuở hồng hoang... Những chiến sĩ lái xe nhìn qua ô cửa Thấy mình đi trong đùm bọc chở che của lửa Bốc cao trên hai hàng nứa tẩm dầu Lửa bạt ngàn đồi tranh, bãi lau Lửa rừng rực mái nhà cao thấp ánh mắt anh đỏ ngầu, hàm răng nghiến chặt Và xe lao như viên đạn thoát nòng!

The roads rebecame contiguous with traces of the striking machine’s teeth The convoy travelled, the sound of the chains resounded In the magnanimous glittering fire like in the chaotic days... The driving fighters looked through the squared window And saw that they were travelling under the protection of the fire That rose high on two rows of female bamboo trees soaked with oil The fire was thick and interminable on the alang grass hill and the reeds plain Flaring up brightly over high and low houseroofs The driving fighter had bloodshot eyes, and was grinding his teeth And the truck darted ahead like a bullet escaping from the gun barrel!

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Máy bay thù vẫn lượn cao trên không Những đường lượn kinh hoàng ngơ ngác Trước ánh lửa Cháy vòng cung tám cây số đường Như lưỡi liềm khổng lồ, tôi giữa trời và đất... Hồng Gai 7-1972

751

752

Enemies’ fighter planes continued to circle high on the sky The dazed and panicked circlings Before the glaring fire Burning circularly over eight kilometres of roads Like a huge sickle, tempered between heaven and earth... Hồng Gai 7-1972

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

753

754

A STORY THAT HAPPENED IN THE EMERGENCY CAVE Chuyện trong hang cấp cứu Người đàn bà ấy ập vào hang cùng với hơi bom Lát sau chị đau bụng đẻ Chiếc bàn mổ bỗng thành bàn sinh nở Chúng tôi nén đau, không ai nỡ rên Phải để chị sinh con trong những phút bình yên Phải để chị sinh con trong những phút bình yên Chấn động bom, chị có sao không? Ai lường được những gian nan, trắc trở Tôi nghe rõ người nằm bên, đang thở Dù vết thương nhức buốt cũng không rên Phải để chị sinh con trong những phút bình yên Phải để chị sinh con trong những phút bình yên Nghĩ suy của chúng tôi, đều dồn vào đấy Đứa trẻ ra đời trong trận bom Đứa trẻ kỳ diệu ấy Sẽ ra sao? Hồi hộp đến lạ thường...

That women rushed down into the cave along with the bomb gas A moment later she got her labour pains The operating-table suddenly became the delivery table We repressed our pains and no one had the heart to groan We must let her deliver in peaceful minutes We must let her deliver in peaceful minutes Will she be alright in the stir produced by bombs? Who can guess the mishaps and hitches I heard clearly my neighbour breathing Though his wound got a lasting sting, he didn’t groan We must let her deliver in peaceful minutes We must let her deliver in peaceful minutes All our thinking was concentrated in that matter The child was born in the bombing That marvellous child What will become of him? It was strangely suspenseful...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Sự chờ đợi như sợi dây căng thẳng Chợt rung lên. Tiếng trẻ khóc oe oe Tiếng trẻ khóc xuyên qua lòng chúng tôi Mạnh và vui như tia chớp mùa hè Bàng hoàng quá chúng tôi bật dậy Người mẹ ấy mỉm cười mệt mỏi Tay tìm xem con gái hay trai...

755

756

That waiting was like a tense string Suddenly the “oe oe” (Onomat) wailing of the baby vibrated The cry of the new-born child Went through our hearts Strong and happy as a summer lightning Over-stunned, we sat up like a spring That mother tiredly smiled Her hand probing to see whether her child is a girl or a boy...

Dù chẳng ai biết người mẹ là ai Cũng chăm nom như người nhà rối rít Tôi lay người nằm bên. Anh ta đã chết Răng cắn nát vành môi, không một tiếng rên

Although we didn’t know who that mother was We bustlingly took care of her like she were a relative I shook the man beside me, he was already dead His teeth biting to pieces his lips, without the least groaning

Phải để cháu ra đời, Trong những phút bình yên...

We must let the child come to life In the most peaceful minutes... Hồng Gai 7-1972

Hồng Gai 7-1972

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

757

758

YOU COME BACK TO THE MINE AREA

Em về vùng mỏ Rồi em sẽ quen với gió ở đây Gió hun hút từ lưng trời xuống Rồi lớp lớp toả đi các hướng Cửa quay phía nào, nhà cũng mát như nhau Rồi em sẽ quen với đất ở đây Hòn đất bẻ ra, đốt lên là cháy Khi giọt mồ hôi em thấm vào đất ấy Đất sẽ thành quê hương Rồi em sẽ quen với nắng ở đây Nắng như lửa loà loà ngang mặt Em vào ca khi mưa dầm gió bấc Nắng sẽ là khao khát ở trong em

Sooner or later you’ll get used to the wind over here The wind endlessly blew down from heaven Then gust after gust spreaded everywhere in all directions In whatever direction the doors are turned, the houses are all similarly cool Sooner or later you’ll get used to the land over here When broken and set on fire the clod of earth will blaze When your drop of sweet sank in that land The land will become your homeland Sooner or later you’ll get used to the sun over here The sun is like a blurry fire before your eyes You begin your shift in the lasting rain and the North-easterly wind The sun will be your innermost craving

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

759

760

Sooner or later you’ll get used to the deafening sound of the hammer The sound of trucks running on the layers like a storm You’ll sleep well amidst the four thundering corners In the absence of such sounds, you’ll feel lonely... Rồi em sẽ quen với tiếng búa chói chang Tiếng xe chạy trên tầng như bão Em ngủ ngon giữa bốn bề vang động Vắng những âm thanh này, em sẽ thấy bơ vơ... Và rồi em sẽ quen với anh Tay gạt núi, mở chân trời mơ mộng Anh yêu em lặng thầm và cháy bỏng Đến tận cùng năm tháng cuộc đời anh...

And then sooner or later you’ll get used to me To my hands that push aside the mountain and open a dreamy horizon I love you with a silent and burning love Till the very end of the last year and month of my life... 1973

1973

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Biết nói với anh thế nào về vùng than

761

762

I DON’T KNOW WHAT I SHOULD TELL YOU ABOUT THE COAL REGION

Tặng nhạc sĩ Lương Vĩnh To musician Lương Vĩnh

Hình như làn sóng Hạ Long xanh Vỗ mênh mông trong cơ thể tôi Làm thịt tôi thơm và máu tôi mặn Hình như hòn than nặng Đập giữa lồng ngực tôi như một trái tim Hình như lửa âm thầm chứa trong vàng đen Đốt cháy ruột gan tôi đến nỗi Tôi ngồi đứng không yên... Và cơn gió dưới hầm lò thổi lên Qua xương sườn tôi như qua cành giâu gia trụi lá Mở cửa tâm hồn tôi, thấy bao điều mới lạ Chính là người thợ với chiếc búa khao than Bổ vào lòng đất âm vang... 1973

It seems the blue waves of the Hạ Long Bay Lapped boundlessly in my body Causing my flesh to turn fragrant and my blood salty It seems the heavy lump of coal Beat amidst my chest like a heart It seems the fire silently contained in the black gold Burned my entrails to such a point that I could not sit or stand in peace... And the gust of wind blowing up from the pit Went through my ribs like through a leafless branch of baccaurea Opening my soul and allowing me to see so many new things Was the miner with the hammer that dealt the first blow to the coal seam Striking into the echoing and resounding earth bed... 1973

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

763

764

MOTHER

Mẹ Con đâu dám nghĩ rằng mẹ đã dối lừa con Khi mẹ kể con nghe bao nhiêu chuyện Con cứ thế lớn lên và cứ tưởng Cuộc đời xưa làm gì có khổ đau Đã có dây trầu thì hẳn có thân cau Cây khế sinh quả vàng, cứu người nghèo đói Chuột thổi kèn rước mèo đi dự hội Con cóc xù xì thành cô gái xinh tươi Con đã tin những điều ấy bao năm trời Sống cứ ngơ ngơ, ngác ngác Nếu cuộc đời không dạy con bằng sự thực nghiêm khắc Thì chắc con không thành con hôm nay...

I dared not think that you’ve deceived me When you told me about so many stories I continued to grow up and to believe Life in the past didn’t have any suffering If there were a betel cord, there were also an areca-nut tree trunk The carambola tree gives its yellow fruits, saving poor and hungry people The mouse blows a trumpet inviting the cat to attend the festival The rough and warty toad became an attractive pretty girl I’ve believed in such thing throughout so many years I’ve lived naively and dazedly Were life not to teach me with serious realities I wouldn’t have become myself today...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mẹ ơi, con đã có nhiều ngày Đi dọc nỗi buồn đau xưa của mẹ Con dần hiểu vì sao mẹ cực khổ thế Mà chuyện kể, lời ru, chỉ có ngọt ngào Con đã đi nhiều miền quê xa Càng đi, càng thương mẹ nhiều lắm Con dần hiểu Nếu mẹ chỉ dạy con những sự thực cay đắng Thì chắc con cũng không thành con hôm nay... Mỗi lần con nhớ lại tuổi thơ ngây Lại muốn nói một điều gì với mẹ Nhưng rồi tự trách mình nông cạn thế Chỉ nhìn mẹ cười thôi Đã biết mẹ hiểu hơn

765

766

Dear mother, I’ve had several days In which I’ve gone alongside your old sufferings in days past I little by little have understood why you’ve had such a hard and miserable life While the stories you’ve told me and your lullabies were all so sweet, so suave I have travelled across a lot of far away countryside The more I travelled the more I pitied you I little by little realized Were you to teach me only bitter realities Then I wouldn’t have become myself today... Each time I remember my tender age I again wish to tell you something Then I blamed myself for being so superficial Upon looking at you and your smile I realized that you’ve truly understood

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Mẹ vẫn như xưa, đẹp một vẻ buồn Thăm thẳm một nỗi gì xa vắng Mỗi lần về, tóc mẹ thêm bạc trắng Ngay tóc con, giờ cũng chớm hoa râm Con ghé về thăm nhà Bỗng đứng sững ở góc sân Nghe mẹ lại đang ngọt ngào ru cháu nhỏ Chỉ có vậy thôi Mà sao con nghẹn thở Cứ tự nhiên ứa nước mắt ra... Quảng Bá 4 - 1973

767

768

You’re always like in days past, beautiful with a somewhat sad look A very deep and far remoteness Each time I came back, your hair turned more silvery My own hair now begins to turn pepper-and-salt I dropped by for a visit I suddenly stood dumbfounded at a corner of the yard Listening to you sweetly lulling the grandchild That was all that happened But I choked and couldn’t breathe While from my eyes tears naturally oozed out... Quảng Bá 4-1974

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

769

770

ON THE HIGH SEAM 380

Trên tầng cao 380 Lái bò tót, benla, bánh xe cao hơn đầu người Trên tầng cao ba trăm tám mươi Ước mơ xưa, tôi cũng không dám nghĩ Có ngày mình đi trên làn mây trôi Mây bây giờ luồn qua bánh xe tôi Khi tôi dốc ben, đổ đá xuống dầu đường ồ, nếu ai từ phố thợ nhìn lên Sẽ thấy ngang trời, chúng tôi đựng đứng những bao diêm Sẽ thấy ngang trời, đất đá phi như ngựa Bụi mù mịt - chiến trường trong chuyện cổ Từng nhóm trẻ con đứng dưới phố vỗ tay Cho đến khi, xe chúng tôi lẫn vào trong mây...

Driving the Gayal, the Benla trucks with wheels higher than man’s head On the high seam three hundred eighty In the old dream, I dared not think I might one day walk on the trail of clouds The clouds now crawl through the wheels of my truck When I empty the Benne truck pouring stones down to the street’s end O, were one to look up from the workers’ street One will see on the sky that we were erecting a lot of matchboxes One will see on the sky, earth and stones galloping like horses Dust made everything very gloomy - like a battlefield in a legend Groups of children stood down on the road and clapped their hands Until our trucks disappeared in the clouds...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Để lại không gian tiếng đất văng, đá xối Như bão mưa Hơn cả bão mưa Giữa trời heo may hay nắng gắt Chúng tôi gọi đấy là cơn mưa khô

771

772

Leaving in space the sounds of cast earth and poured down stones Like rains and storms Even more than rains and storms Amist the coldish north-easterly wind or under a scorching sun We called it a shower of dry rain

Cơn mưa này mở rộng niềm vui Than hiện trên tầng những vỉa dày nục nạc Nhìn vỉa than mừng rơi nước mắt Tổ quốc mình giàu đến thế này ư?

This shower was expanding our happiness Coal appeared on the layer with thick and puffy seams Looking at the coal seams we were so happy that we shed tears Is our country so rich to such an extent?

Tổ quốc mình bát ngát cánh đồng xưa Đang nuôi lớn những vùng công nghiệp Làm thật nhiều than, đấy là điều tâm huyết Đang gọi trong tim tôi hôm nay Bạn mình ơi, nếu bạn về đây Sẽ cùng nghe tiếng mưa vang động ấy Ngẩng lên tầng, tan mây, bạn sẽ thấy Ngang trời, chúng tôi dựng đứng những bao diêm... 1973

Our country with its immense old fields Was developing industrial zones Producing the greatest amount of coa1, that’s the heartfelt problem That, in my heart, is calling me today O my friend, were you to come back here Together we’ll listen to that resounding sound of rain Looking up at the layers, when clouds dissolve, you’ll see On the sky, we were erecting so many matchboxes... 1973

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

4.000.000(1) Em ơi có thể là ngày mai con số này sẽ thành nhỏ bé sẽ thành vô nghĩa... nhưng hôm nay con số này dội vào ngực anh như sóng biển dội vào bờk biển như gió rừng dội vào vách đá như cơn mưa rào dội vào cây lá như mọi vui buồn của em dội vào đời anh...

(1)

4.000.000 tấn than sạch là sản lượng pháp lệnh của công nhân mỏ Hồng Gai năm 1975.

773

774

4.000.000(1) Dearest maybe tomorrow this number will become small will become insignificant... But today this number rebounded in my chest like sea-waves spirting back upon the seashore like the forest wind blowing forth on the cliff like the shower pouring forth on the trees and leaves like all your happiness and sadness bouncing into my life... (1)

4.000.000 tons of coals was the state law production of miners at the Hồng Gai mine in 1975.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

775

776

Em ơi Con số này giản dị như thuở em thơ ngây xoè bàn tay đếm ngón tay như thuở em đến trường cộng que hai với hai như thuở ban đầu chúng mình bàng hoàng nhìn nhau dưới ánh trăng liềm mờ ảo...

Dearest this number as simple as the time you were young and innocent opening your hand and counting your fingers as the time you went to school adding two sticks to two sticks as at the beginning when we stunningly looked at each other under the dim and illusive moonlight...

Em ơi con số này táo bạo như mũi khoan xoay cầu xuyên qua tầng tầng đá ong như xe ben 50 tấn lượn vòng từ đáy moong lầy lên mặt tầng cao vận tốc bánh xe 200 vòng phút Em ơi con số này rất thực như sắc hồng trong máu vị mặn mồ hôi

Dearest this number is reckless as the twist-drill drilling the bridge crossing layers and layers of laterite as the circling 50-tons Benne truck from the bottom of the muddy coal exploiting lake to the surface of the high stratum the wheel’s speed of 200 revolutions per minute Dearest this number is quite real like the pinkish colour in blood the salty flavour of sweat

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

như ánh sáng tâm hồn em mắt trong em cười... Hôm nay anh đi suốt vùng than trong tiếng ồn ào con số trong mọi buồn vui đời thợ yêu thương khôn nói lên lời. Anh sống giữa mọi người mong sao mỗi câu thơ anh viết như tảng kíp lê không hoa lá, cầu kỳ không yếu hèn, dối trá dâng đất nước Đất nước bao hy sinh cho ngày giải phóng miền Nam bao lo toan cho nền công nghiệp Trí tuệ, mồ hôi không bút nào tả xiết... Hòn than đưa lên từ dưới moong sâu ba phần nước trời, một phần nước đất

777

778

like your soul’s light your transparent eyes laughed... Today I went throughout the coal area in the noisy sound of numbers in all happiness and sadness of workers’ life Deep attachment and love couldn’t be voiced. I live among everybody hoping that each verse I write is like a coal slab not variegated and sophisticated not false, feeble and cowardly and is offered to the homeland The homeland that has had so many sacrifices to liberate the South and so many careful plans for our industry Intelligence and sweat which no writing can describe... The lump of coal brought up from the deep lake three parts of skywater and one part of earthwater

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

bơm phà không nhanh, máy ngập Trên tầng cao đèn pha chiếu qua sa mù đặc khoan chày đập, giã 80 lần phút Các chị sửa đường hai bàn tay vá từng hòn đá nhỏ dưới trời tầm tã mưa... Các anh thợ lò lưỡi búa xả vách than toé lửa hơi nóng như nung trong mũ nhựa... Em ơi có vượt qua những ngày gian khổ mới hiểu vì sao vì sao con số khô khan trần trụi con số lại vỗ vào đời anh như sóng vỗ lại dội vào ngực anh như trận gió rừng... 1974

779

780

Were the ferry-pump not quick enough, the machine would be submerged On the high stratum the searchlight radiated through the thick fog the drill-pestle banged, pounded 80 times per minute The road repairwomen with two hands adjusting the least tiny stone under a pouring rain... Brazier workers their hammers striking the coa1 wall producing sparks the heat was as hot as baking in their plastic hats... Dearest by dint of overcoming arduous days one could understand why why the number so dry so bare had clapped into my life like waves lapping had shot up into my chest like a blast of forest wind... 1974

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

781

782

LISTENING TO FISHERMEN’S SONGS ON THE SEA ISLAND QUAN LẠN

Nghe hát dân chài trên biển đảo Quan lạn Biết trà ngon khi hương bay ngang mặt Biết em xinh khi em ngân giọng hát Ai bày cho em cái áo trắng cổ sen Để em xinh rồi, em lại cứ xinh thêm Từ ngày xưa, ai đã yêu ai thế Trong câu hát, nhớ như giằng như xé Ai chèo thuyền tìm ai uống nước mặn cầm hơi Anh nghe rồi, thương không thể nào nguôi...

Knowing that the tea is delicious when its scent flew across my face Knowing that you’re pretty when you trilled your singing voice Who designed for you the white dress with the lotus-like neck That made you, who’re already pretty, even prettier From days of yore, who were the lovers that had loved each other so much In the song, who were people that missed each other like snatching and tearing Who were people that rowed a boat, looking for each other, while drinking salty water to keep body and soul together I’ve listened about that, and boundless was my pity...

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

783

784

Sing again dearest, amidst the four corners filled with the sound of waves The sail headed for the high seas, the oar got into the inshore area Tonight you didn’t cast your net at all I sat listening to you like a hooked fish

Hát nữa em, giữa bốn bề tiếng sóng Cánh buồm ra khơi, mái chèo vào lộng Đêm nay em có buông lưới chi đâu Anh ngồi nghe như con cá mắc câu Em ơi em, ai đã yêu ai thế Thăm thẳm như trời, cồn cào như bể Được gió rồi, ta cùng đến đâu xa Xuôi về Nam Triệu, ngược lên Vạn Hoa... 1974

Dearest o dearest, who were the lovers that loved each other like that Very very high like heaven, gnawing like the sea Getting the wind, let’s go together to a far away place Going down to Nam Triệu, going up to Vạn Hoa... 1974

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

785

Một trăm bước cuối cùng

786

THE LAST ONE HUNDRED STEPS

Lời tác giả

AUTHOR’S WORDS

Tôi đi thực tế sáng tác ngay trong và sau cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới mà bây giờ cả hai bên đều coi đó là một tổn thất đáng tiếc cho mối quan hệ vô cùng ruột thịt của hai quốc gia. Và cả hai bên đều đã có những nỗ lực rất tốt đẹp cho tương lai. Một chiều, rất tình cờ, tôi được đọc trên báo Nhân Dân về một nữ công nhân lâm trường đã đưa giặc vào bãi mìn. Tôi rất xúc động viết luôn bài thơ dài này. Tác phẩm đã đăng báo và sau đó được in ở tập thơ Thành phố bên này sông (1982). Tôi rất tiếc là ngày ấy, tôi đã không ghi tên cô công nhân lâm trường dũng cảm hiếm có kia vào bài thơ. Bây giờ, tôi không có điều kiện lục tìm lại trong đống báo chí tư liệu cũ mà tôi còn xếp cao ở trong phòng làm việc của mình. Tôi rất biết ơn báo Nhân Dân đã cho tôi tư liệu và nguồn xúc cảm để tôi hoàn thành tác phẩm này. Sau hơn một phần tư thế kỷ, bây giờ đọc lại, tôi vẫn bàng hoàng xúc động về một cử chỉ anh hùng của thế hệ tôi, nên tôi lưu lại đây như một kỷ niệm về một quãng đời làm thơ của mình, ở một thời điểm có một không hai của lịch sử đất nước trong thế kỉ XX.

T.N.M.

I’ve carried out real life practice to create, right during and after the war for the preservation of the frontier, which at the present time, both sides are considering as a regrettable loss for the very consanguineous relation between the two nations. And both sides now have had fully satisfactory efforts for the future. One evening, I by chance read on the People’s newspaper the article on a logging-camp female worker who had led the enemies into a minefield. Being very moved, I immediately wrote this long poem. I do regret that on that day I hadn’t written the name of that so brave and rare logging-camp female worker on this poem. T.N.M.

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi muốn gì ư? Tôi muốn sống Tôi muốn làm mẹ Cái giản dị tột cùng sao giờ khao khát thế Nhưng tôi không có cách nào 99 bước Thực ra thì tôi có cách đấy Nếu tôi muốn cứu con tôi Đứa con đang bắt đầu thành người Nằm co trong bụng tôi như một con tôm Búng vào sườn tôi như một con tôm 97 bước Tôi sinh ra ở một làng quê Có lũy tre xanh như bao làng quê khác Tôi lớn lên đi học Dở dang chưa qua được lớp 10

787

788

What do I want? I want to live I want to be a mother This extremely simple matter, why do I long for it so much now But I don’t have any means 99 STEPS Actually I do have a means If I want to save my child The child who is in the process of becoming a human being Who is lying in my belly like a shrimp And flicked the side of my chest like a shrimp 97 STEPS I was born at a rustic village With its green bamboo belt like at any other rustic village I grew up and attended school Unfinished was my schooling as I haven’t gone beyond the th 10 grade

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

789

790

Một thế hệ đã vào đời như vậy đấy Có thể nói cái gì cũng dở dang Chỉ tuổi thanh xuân là nguyên vẹn Hiến dâng cho Tổ Quốc Tôi đã góp một bàn tay nhỏ Mở con đường lớn Hồ Chí Minh Ngang dọc Trường Sơn những năm Gian khổ và hùng tráng Tôi về lâm trường Giữa lúc người Hoa chảy đi như một dòng lũ xối Không sức nào cản được 91 bước

A whole generation had come to life like that One can say that everything was inconclusive Only the prime of life was complete Completely offered to the Fatherland I had contributed a small hand To open the great Hồ Chí Minh Trail In my own sweet way at the Trường Sơn range In the arduous but grandiose years I joined a logging-camp Right at the time there were flowing streams of chinese people that left Which nothing could stop 91 STEPS

Tôi đếm từng bước chân Không, tôi chỉ đoán chừng như vậy Cái khoảng cách cuối cùng này Xuyên qua đời tôi như một cây xương rồng gai Cơ thể tôi cảm biết sâu sắc Tất cả sự chà xát của nó Cái khoảng cách cuối cùng này Xuyên qua đời tôi như một tia chớp giật

I counted each one of the steps No, I simply guessed only This last distance Went across my life like a prickle cactus My body deeply felt All its time and again rubbing This last distance Went across my life like a quick lightning

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Tôi nhận ra mình hoàn toàn trong sạch Tinh khôi như vừa sinh ra... Tôi đã chọn cho mình một cách sống Thì tôi cũng chọn cho mình một cách chết Chọn cách chết nghĩa là chọn cách sống Và tôi ngẩng cao đầu Thanh thản đi... 86 bước Tôi đã tập, đã tập, đã tập Không phải tập đi, mà tập nhìn Để hiểu được những biến đổi rất nhanh Của thời đại Để tôi không chóng mặt Khi nhìn vào ngôi sao đỏ lấp lánh Hiện lên trên mũ kẻ thù Đã nhiều năm đứng sát sau lưng chúng ta Ngôi sao đỏ tôi hằng tin yêu Suốt những tháng năm tôi thơ ấu Tuổi thơ ấu của tôi đã bị phản bội Niềm tin yêu của tôi đã bị phản bội Không nỗi đau nào giống nỗi đau nào 78 bước I realized I was completely clean

791

792

Brand new as I was just born... I’ve chosen for myself a way of living Then I also have chosen for myself a way of dying Choosing the way of dying means choosing the way of living And I raised high my head Serenely I walked away... 86 STEPS I’ve exercised, exercised, exercised myself Not in walking but in looking To be able to understand the real quick changes Of the time So that I didn’t feel dizzy Upon looking at the glittering red star That appeared on the enemy’s hat That had been standing right behind us during many years The red star I had been loving and trusting Throughout the months and years of my childhood My childhood had been betrayed My love and confidence had been betrayed There was no sorrow that resembles another sorrow 78 STEPS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Nhưng nỗi đau này của tôi Cả dân tộc tôi đang phải chịu đựng Không, dân tộc tôi không phải chỉ có chịu đựng Dù chúng tôi đã tự kìm chế Và nhận về mình một phần hy sinh Chúng tôi đã khép lại một cuộc chiến tranh Không muốn lại mở ra Cuộc chiến tranh khác nữa Chúng tôi muốn đất mọc lên cây lúa Mặt sông mọc lên cây buồm Còn tôi ư? Tôi muốn sinh con Được bế bồng như bao người mẹ Được bình thường như bao người mẹ Được dịu ngọt và độ lượng như bao người mẹ Chính vì thế, chúng tôi đã tự kìm chế Dù... 69 bước

793

794

But this sorrow of mine My whole nation is also suffering from it No, my nation wasn’t only standing hardships Although we’ve controlled ourselves And have accepted a part of the sacrifices We have closed down a war Not wishing to start again Another war We wanted the paddy to rise from the earth The sail to rise from the river’s surface As for me? I want to give birth to a child To be able to hold him in my arms like other mothers To be normal as all other mothers To be able to be gentle and generous like so many mothers That’s the reason why, we had controlled ourselves Although... 69 STEPS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi đếm từng bước chân Không, tôi chỉ đoán chừng như vậy Và như thế, khoảng cách giữa tôi với cái chết Cứ gần lại đến khủng khiếp Đây là cuộc chiến tranh một mất, một còn Một mình tôi, tôi cũng phải là một dân tộc Một mình tôi, tôi cũng phải chịu trách nhiệm trước lịch sử Một mình tôi, tôi cũng phải chiến thắng Tôi muốn kêu to lên một tiếng Tổ Quốc! Nhưng kêu lên để mà làm gì Giữa cánh rừng đổ ngổn ngang Vì đạn đại bác địch Giữa những xác chết Xác đồng đội tôi và rất nhiều xác giặc Có thể nói là chùm lợp lên nhau Dấu vết của một trận đánh giáp lá cà Một trận đánh mà ngoài con dao găm Cái dây lưng hay hòn đá Ngoài nắm tay hay những cái răng Tất cả vũ khí khác đều vô ích

795

796

I counted each one of the steps No, I simply guessed only And so, the distance between myself and death Becomes closer and closer to a frightful point This is a life-and-death war I alone, I must also be a nation I alone, I must also be responsible before history I alone, I must also be victorious I wanted to shout aloud a word Fatherland! But what the use of shouting so Amidst a forest in which trees fell about in disorder and in the way Shot down by enemies’ cannon shells Amidst dead bodies Bodies of my comrades and a great deal of enemies’ bodies One can say the bodies lay the ones over the others Traces of a hand-to-hand combat A combat in which apart from the dagger The belt or the stone Apart from the fists and the teeth All other weapons are useless

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Tôi đã đánh một trận như thế Với thứ vũ khí cuối cùng trong tay Báng một khẩu súng trường đã gẫy Tôi cầm đập bừa vào mặt giặc Chúng đông vô kể Nhưng sức lực thì có hạn thôi Chúng hoảng sợ chạy xa tôi Tôi bị bắt không phải vì chúng mạnh Mà vì con tôi đã lên tiếng Nó đạp vào sườn tôi một cái Mạnh đến nỗi làm tôi chao đi Tôi rủn cả ruột gan Tối sẩm cả mặt mày... Hỡi những ai, những ai, những ai Sẽ đọc niềm tâm sự này của tôi Hãy hiểu cho tôi cái lúc đó nhé Cái lúc tôi rủn cả ruột gan Tối sẩm cả mặt mày Cái lúc tôi gần như buông tay Cái lúc ấy - một khoảng khắc thôi Nhưng bây giờ đã là tất cả Tôi tự trách mình tại sao lại như vậy Nhưng tôi không thể giải thích được

797

798

I had fought a combat like that With a kind of last weapon in my hand The butt of a broken rifle I held it and striked rashly at the enemies’ faces They were quite numerous But their strength was limited Being panic-stricken, they fled away from me I was arrested not because they were strong But it was because my baby had shown his presence He trod on the side of my chest So strongly that I staggered I was faint with fear I felt so dizzy... O those who, those who, those who Will read my present confidence Please understand my situation at that time At the time I was faint with fear At the time I felt so dizzy At that time when I almost let things run their course That time – only a fleeting moment Has become everything right now I blamed myself for letting matters be like that But I couldn’t get any explanation

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Có lẽ chỉ còn 52 - 51 bước chân - Nhưng tôi không thể giải thích được Thực tình là lúc ấy, một khoảng khắc thôi Tôi không nghĩ được cái gì khác Ngoài một niềm mong manh Như cánh bướm này - Con tôi Con tôi đấy! Cái giọt máu nhỏ nhoi Cái bóng dáng cuối cùng của tôi Sự ký thác của tôi trên mặt đất Nó đang đòi sự sống Tôi là người duy nhất ở trên đời này Được biết nó và được chịu trách nhiệm về nó Thoáng nghĩ ấy làm tôi bàng hoàng Và thế là, rất nhanh Tôi bị bắt Và bây giờ, chúng bắt tôi dẫn chúng Chúng ngu đến nỗi, tưởng rằng Vì một đứa con, dù đó có thể là tất cả Đối với tôi Tôi có thể làm theo ý chúng Chúng thúc tôi đi 37 bước

799

800

MAYBE THERE REMAIN ONLY 52-51 STEPS - But I still could not explain Actually at that moment - only a fleeting moment I couldn’t think of anything else Besides a frail matter Like this butterfly - My child He’s my child! The tiny drop of blood My last shape and silhouette My commitment on this earth He is crying for life I am the only person on this world That knows about him and is responsible for him That fleeting thought made me feel stunned And so, real quick I was arrested And now, they compelled me to lead the way They were so stupid to think that Because of a child, although that matter might be everything For me So I might act as they liked They urged me to go 37 STEPS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Còn bây giờ, tôi thúc chúng đi Bởi tôi biết, tôi phải đi đường nào Để tìm về với Tổ Quốc Nhưng thoạt đầu, tôi chưa nghĩ được như vậy Và tôi dẫn chúng đi loanh quanh 31 bước Ngày đã mở đầu như thế nào Không phải với mặt trời lên và tiếng chim hót Ngày đã mở đầu Bằng hàng loạt đại bác Vào lức hơn 12 giờ đêm Vào lúc bạn tôi đang ngủ say Còn tôi thì thức gác Tôi chưa bao giờ Nghe thấy tiếng đại bác Dính liền nhau thành một mảng Rền ở trên trời Rền ở dưới đất Tôi cũng chưa bao giờ trông thấy Kẻ thù đội mũ, mặc áo như ta Chạy sau lá cờ ta Bắn vào ta bằng khẩu súng ta cầm... 24 bước

801

802

As for now, I urged them to go As I know on what way I should go To come back to my Fatherland But at first, I couldn’t think so immediately And I made them go around 31 STEPS How that day had started Not with the sun rising and the birds’ chirpings That day had started With salvoes of cannon shells being shot At a little more than 12:00PM At the time my comrades were sleeping soundly As for me, I stayed awake to guard I had never Heard the cannon sounds That formed salvoes In successive peals on the sky In successive peals on the ground I had also never seen The enemies wearing hats and dresses like us Running behind our flag And shooting at us with the same guns as the ones we have in our hands... 24 STEPS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Tôi nghe vang tiếng những bước chân Cuối cùng Của tôi Trong rừng cây Tôi thấy chợt hiện lên Dáng mẹ hao gầy Còng lưng xách nước Cái cầu ao Gióng tre ngà thân thuộc Mẹ ơi! Sẽ có nhiều người nuôi dưỡng mẹ thay con Nhưng con của mẹ thì không ai thay được Cho dù thế, con cũng không muốn mình Có số phận khác với các bạn con Những người suốt tuổi thanh xuân Đã đứng cùng con bên vách chiến hào Đất bóng nhẫy lên vì những vết xẻng Tay hứng giọt nước trong Chảy từ một rễ cây 14 bước

803

804

I heard the resounding sound of steps The last ones Of mine In the trees’ forest I suddenly saw appearing My mother’s thin silhouette Bending her back to carry water The small wooden pier over the pond The familiar green-striped yellow bamboo internode O Mother! There will be many other people that take care of you in my place But your daughter, no one can replace her Even so, I still don’t want for myself A fate different from the ones of my comrades People who throughout their youth Had stood beside me Beside the wall of the combat trench The earth became brilliant because of the traces of shovels My hand collected a pure drop of water Running out from a root of a tree 14 STEPS

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Bằng con đường này Tôi lại gặp người yêu Anh đứng chờ tôi Một mình trong bóng tối... Anh yêu ơi, tôi nói Hãy tha thứ cho em Những gì em vụng dại... 12 bước Có lẽ chỉ còn 10 bước 9 bước nữa thôi Tôi đã đặt chân lên con đường mòn nhỏ Chạy qua bãi cỏ hoang Sau bãi cỏ hoang là dãy đồi nhấp nhô răng cưa Các cỡ súng của ta Đã phục sẵn ở đó

805

806

By this road I met again my loved one He waited for me Alone in the darkness... My love, I said Please forgive me All my maladroitness... 12 STEPS MAYBE THERE REMAIN ONLY 10 STEPS OR 9 STEPS I have set foot on the small trail Running through the plain of wild grass Behind the plain of wild grass was the row of rolling and serrated hills Our guns and cannons of all sizes Had ambushed there

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Hai bên đường, nấp trong cỏ Là những quả mìn và những mũi chông sắt Chính tôi đã cùng đồng đội Gài mìn và cắm chông... Ơi bãi cỏ thân yêu, bãi cỏ hiền lành Đã cất giấu bài ca Hãi hùng và dang dở của tôi Sẽ cất lên bài ca Bi tráng và chiến thắng của tôi... Quân giặc đã lọt vào trận địa rồi Đây là việc cuối chót Tôi có thể làm được Vì sự sống còn của Tổ Quốc Con ơi! Đứa con đang thành người và quá bé bỏng của mẹ Sự ký thác của mẹ Cái bóng dáng cuối cùng của mẹ

807

808

On two roadsides, hidden behind the grass Were mines and iron spikes I myself and my companions Had laid the mines and planted the spikes... O beloved plain of grass, gentle plain of grass That had hidden the song The frightful and inconclusive song of mine And that will sing the song Woeful, majestic, and victorious of mine... The enemies have fallen into the battlefield This is the last work I could do For the subsistence of my Fatherland O my child! My child who is on the way to become a human being and who is so little and tender My entrustment My last silhouette

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Hãy yên, hãy yên nào Đừng có thức tỉnh vào lúc này Đừng có đạp bụng mẹ vào lúc này (Nếu vậy, mẹ sẽ không có đủ can đảm) Đừng có... đừng có... Chỉ cần một phút nín thở Mẹ sẽ chạy ào vào bãi cỏ Và thế là những kẻ giết con Sẽ tan xác trong những tiếng nổ dây chuyền Của mìn và những loạt đạn trên đồi xả xuống Nào, hãy yên, hãy yên Mẹ ru con một lời cuối cùng

809

810

Well be quiet, be quiet my child Don’t awake at this moment Don’t tread on my belly at this time (Were it to be so, I would lack courage) Don’t... don’t... It requires only one minute in which I hold my breath I’ll rush into the grassfield Then the ones that will kill you Will be smashed into smithereens in the chain explosions Of mines and all sorts of bullets shot down from the hill Well, be quiet, be quiet I’m lulling you with my last word

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Một lời ru không có âm tiếng à ơi...ả à ơi... Hãy ngủ ngoan, con Cái ngủ mày ngủ cho ngoan... Cho... Cho lòng mẹ thêm thanh thản Cho người mẹ thêm nhẹ nhõm Để mẹ chỉ cần giang hai cánh tay ra Thế là mẹ con ta Sẽ bay lên như cánh chim Sẽ bay lên... bay lên... bay lên... như cánh chim... Như-cánh-chim... Viết ở Biên giới 4.1979

811

812

A soundless lulling word À ơi... ả à ơi... (Onomat.) Sleep well, my child O sleep, try thy best to sleep well... For... For my mind to be more serene For my mind to feel lighter So that all I need is to spread out my two arms And both you and I Will fly up like a bird’s wings Will fly up... fly up... fly up... like a bird’s wings Like a bird’s wings... Written at the frontier 4-1979

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

813

814

WITH A FRIEND Với bạn Mùa xuân như chén rượu đầy Bạn ơi, cạn nỗi riêng này, với ta Anh em ruột thịt trong nhà Không chung chén rượu cũng là người dưng Lòng vui thì uống rượu mừng Lòng buồn thì uống để cùng thương nhau Buồn vui trắng nửa mái đầu Đời người đắng ngọt, nông sâu đã từng... Bạn ơi, nâng chén rượu mừng Bao năm bom đạn, biển rừng có nhau Sóng cao chẳng nản tay chèo Gian nan cũng chẳng đặt điều kêu ca Gần xa, bạn đến thăm nhà Mặn chua đĩa mắm, quả cà, cũng ngon

Spring is like a cup full of wine Dear friend, please drink up these innermost feelings with me Brothers by birth in a family When not sharing a cup of wine, would become strangers When happy we drink the merry wine When sad, we drink to feel pity for each other Sadness and happiness have turned half of our hair silvery Man’s life has to undergo bitterness, sweetness, as well as deep and shallow matters... Dear friend, let’s drink this cup of merry wine We had been together throughout so many years of bullets and bombs, on the sea as well as in the forest High waves don’t damp our courage when rowing In dangers we all didn’t try to complain Close or far away, you come to visit me Salty or sour, the dish of brined fish, the egg-fruit were all delicious

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

815

816

Compsing a poem at the Bồ Hòn slope Wise verse, naive verse, inconclusive verse... I regret for being set upon a poetical feeling How could I hope to save money and have a leisured mind?

Làm thơ ở dốc Bồ Hòn Câu khôn, câu dại, câu còn dở dang... Niềm thơ đã chót đa mang Còn mong của rỗi, tâm nhàn, được sao? Bạn ơi, nâng chén rượu đào Đắm say, bông bụt nghiêng vào mái hiên Một trời Một bạn Một em Một thơ Với một nỗi niềm khôn nguôi...

O friend, let drink up this cup of peach wine Passionate, the bald cypress flower leaned on the verandah A heaven A friend A dearest A poem With an endless innermost feeling...

Câu thơ như mảnh hồn người Chắt chiu sương nắng một thời cho nhau...

The verse is like a fragment of man’s soul Saving every amount of dew and sun for one another...

Bồ Hòn 1980

Bồ Hũn 1980

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

817

818

YOU COME

Bạn đến Bạn đến nắm tay mừng hết cỡ Cười nói tùm lum, hớn hở Chuyện giá - lương - tiền lẫn chuyện thơ Mới biết bọn mình toàn ngu ngơ Mua sắm đã đành nhờ nuôi lợn Văn chương nào có mấy ai hay Trưa hè, thị xã thường mất điện Ngực phanh trần, đứng dưới cây Buôn bán chịu thôi, nghèo vậy Ngày cơm rau mắm vẫn ngon đều Lương vừa lĩnh nóng đưa vợ hết Viết được đồng nào đồng ấy tiêu

You came, we shook hands and were happy beyond limit Laughing and speaking pell-mell while glowing with pleasure Mingling price-salary-cash stories with stories of poems And knowing that we both were naively silly Assuming that thanks to our breeding pigs, we can go shopping But literature, there are not many people knowing about it In summer afternoons, the district’s capital often had no electricity Bare-chested, I stood under the tree With regard to trading, I declare myself beaten and I agree to remain poor My everyday’s meals, with vegetable and brined fish, are all the same delicious The hot salary I just received I gave all of it to my wife Each piastre I got from my writing was immediately spent

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

Sách thơ bên phải, vợ bên trái Đêm nằm bật dậy, thoáng câu hay Đôi khi cáu gắt vô duyên cớ Lắm lúc bâng khuâng đến mấy ngày... Bạn đến Có thơ mời bạn đọc Nỗi niềm thao thức với sao khuya Câu thơ như ở thời trong trẻo Chưa từng khóc mướn vỗ tay thuê... Bồ Hòn cuối 1985

819

820

Books and poems on my right, my wife on my left Some night I sat up like a spring when a fleeting good idea appeared At times, I was peevish without cause At times I was dazed with longing for a few consecutive days... You came I had poems for you to read Innermost feelings caused me to spend a restless night with late at night stars The verse seems like belonging to the very chaste time Where we have never been a professional mourner and had never been hired by anybody to clap our hands... Bồ Hũn, Towards the end of 1985

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

821

822

(Reprinted for the 7th time in 2008) POET

TRần Nhuận minh Name, surname and pen name: Trần Nhuận Minh Born on August 20, Giỏp Thõn ( Year of the Monkey ) 1944 at Điền Trì, Quốc Tuấn, Nam Sách, Hải Dương ( North Vietnam )

Trần Nhuận Minh, poetry and the tender age, 2003 Leaving behind along the road, 2005 (Reprinted for the 3rd time in 2008) Trần Nhuận Minh, Selected works - Poems (1960-2003), 2005 (Reprinted for the 3nd time in 2008) 45 pieces of music for monochord by an unnameable author, 2007 (Reprinted in 2008 )

Bachelor of Literature ( Hanoi University ) Commissioner of the Poetry Committee, Writers’ Association of Vietnam (Term of office 2005—2010 )

Four seasons, Selected poems by Trần Nhuận Minh, 1960-2007 (Vietnamese-English bilingual publication ), 2008

PRINCIPAL WORKS:

PROSE

POETRY

Before the stormy season, 1980 (Reprinted for the 4th time in 2002)

That was love , 1971 Melody of an area of land, 1980

The island at the horizon, 2000 (Reprinted for the 3rd time in 2002)

The town on this side of the river, 1982

Selected stories for children, 2002

The convoy-poet, 1989 Flowers of grass, 1992

LITERARY PRIZ

The Poet and the Flowers of Grass, 1993 (Reprinted for the 16th time in 2008)

* Literature and Arts Prize of the State of Vietnam (2nd phase) in 2007

The ten thousand miles drop of alluvium, 2000 The desolate and waste sonata, 2003

* 17 other Literature and Arts prizes among which are the ones of the General Confederation of Labour, the Writers’ Association of Vietnam, the National Committee Uniting All Literature and Arts

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 823 Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Associations of Vietnam, and the Central Committee in charge of Youth and Children of Vietnam...

824

(Tạp chí Giáo dục và Đại học chuyên nghiệp, 2000) - Soul of the homeland through artist Nguyễn Thị Tâm's Silk paintings - January 2005, National University Publishing House

TRANSLATOR

Vũ anh tuấn Born on March 24, 1937 in Hải Phũng (North Vietnam ) Former student of the Friars of the Christian Schools Former Professor of English Former Commercial Representative for the Japanese Co. Ishi-Kawajima-Harima Heavy Industries From 1975 up to the present time: Translator, translating from Vietnamese and French into English.

- Exposé sommaire sur la zone des vestiges historiques à Côn Đảo Hồ Chớ Minh City’s Literature and Arts Publishing House - 2005 - Time and the sea - English version of the collection of Poems in Vietnamese entitled “Thời gian và Biển cả” by Việt Nguyễn - Yên Tử, The cradle of clouds - English version of the collection of Poems in Vietnamese by Hoàng Quang Thuận - Writers, Association Publishing House Hanoi 2005 - Poetic clouds of Yên Tử - English version of the collection of Poems in Vietnamese by Hoàng Quang Thuận - Education Publishing House Hanoi 2006 - Four seasons - English version of the collection of poems entitled "Bốn mùa" by Trần Nhuận Minh - Literature Publishing House Hanoi 2008 UNPUBLISHED WORKS: French into English

WORKS PUBLISHED: VIETNAM CIVILIZATION AND CULTURE - English version of the work entitled “Connaissance du Vietnam” by Pierre Huard and Maurice Durand. - 1992 - Vietnamese lunar new year festival & a history of springtime magazine in cochin China - Special Issue of the University and vocational education magazine

- Activities of annamese (Vietnamese) children's community in tonkin (Activitộs de la sociộtộ enfantine annamite du Tonkin par Ngụ Quý Sơn), (by Ngô Quý Sơn - Indochinese Institute for the Study of Man - 1943) - Fine arts in Huế ( L’Art à Huế ), ( by the Rev. Father Leopold Cadiốre from the Association of Friends of the Old Huế ) - Annamese cults ( Les Cultes annamites ) by G. Dumoutier

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 825 Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh - Painter Nguyễn Gia Trí words on creation (Vietnamese into English) compiled by artist painter Nguyễn Xuõn Việt

10. Tiễn bạn ở rạp chiếu bóng - Seeing a friend off at the movies

46-47

11. Thơ xuân viết bên núi Bài Thơ - A springtime poem written beside the Bài Thơ mountain

50-51

12. Bạn chơi từ thuở quàng khăn đỏ 54-55 - Friends from the day we wore red foulard

MụC LụC - CONTENTS PART I: Nhà thơ và hoa cỏ ( 1986 - 2001) THE POET AND THE FLOWERS OF GRASS (1986-2001) 1. Chiều Yên Tử - Evening at Yên Tử

14-15

2. Chơi thuyền trên Vịnh Hạ Long

18-19

- To go boating in the Hạ Long bay 3. Thơ tình ngày không em 23

826

22-

- Love poem on a day without you 4. Màu xưa - Colour of yore

24-25

5. Mợ Hữu - Aunt Hữu

26-27

6. Chiêm bao - Dreaming

30-31

7. Thím Hai Vui - Aunt Hai Vui

13. Đồi hoang - Deserted hill

60-61

14. Bên đường - On the roadside

62-63

15. Với chị Hồng Tâm - With sister Hồng Tõm

66-67

16. Buổi chiếu bóng đã tan - The end of the movies show

70-71

17. Hoa trắng - White flower

74-75

18. Nhà thơ áp tải - The convoy-poet

76-77

19. Thoáng - Liberality

82-83

20. Nhớ một đảng viên trong Cải cách ruộng đất

86-87

- Recalling a party member in the land reform 21. Dì Nga - Aunt Nga

88-89

22. Thu bay - Flying Fall

92-93

34-35

23. Cháu đi đào than thổ phỉ - You went digging the robbed charcoal

96-97

8. Ông Hủi - Mr. Hủi

38-39

24. Tiệc đêm - Night feast

100-101

9. Thăm bạn - Visiting a friend

42-43

25. Móng Cái - Múng Cỏi district’s capital

102-103

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 827 Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 26. Đà Lạt - Đà Lạt 106-107

828

27. Cô Bổng - Ms Bổng

110-111

46. Trăm năm trong cõi... - One hundred years in…

728-729

28. Bá Kim - Bỏ Kim

114-115

47. Tím biếc - Bright purple

202-203

29. Hoành Mô mây trắng - White cloud at Hoành Mụ 119

118-

48. Gửi bác Vương Liên - To Mr. Vương Liờn

206-207

49. Tú lão - Old Mr. Tỳ

210-211

30. Ngẫu hứng - Brain-wave

122-123

50. Bạn hưu - Retired friend

214-215

31. Tiễn một người vợ lính - Seeing a soldier’s wife off 129

128-

51. ở nhà người đánh cá biển - At the sea-fisherman’s home

218-219

32. Bạn cũ - Old friend

134-135

52. Họp chi bộ - Streets’ dwellers meeting

222-223

33. Anvơret - Alverez

138-139

53. Tây Bắc - The North-West

226-227

34. Chiều xanh - Blue evening

142-143

230-231

35. Cháu Thuỷ - Little Thủy

146-147

54. Nghe trộm hai bà trò chuyện - Stealthily listening to two ladies’ conversation

36. Hà Giang - Hà Giang town

150-151

55. Đông Kisôt - Don Quixote

234-235

37. Canh khuya - Far into the night

154-155

56. Đến làng Kônxtantinôvô, quê hương thi hào Nga

240-241

38. Ông Vọng - Old Mr. Vọng

158-159

39. Giao thừa - New Year’s eve

160-161

40.Tinh chất - Essence

164-165

41. Con chó của bạn tôi - My friend’s dog

170-171

42. Phúc - Phỳc

174-175

43. Phút lâm chung của cụ Hãn - Venerable old man Hãn breathing his last

176-177

44. Bốn mùa - The four seasons

180-181

45. Bài thơ không định viết

184-185

- The poem I didn’t intend to write

Xergây Exênhin - Visiting the Konstantinovo village, homeland of Russian poet Serguei Essenine 57. Đêm trắng - White night

244-245

58. Tình cờ gặp người quen trên tàu tốc hành Xêvaxtôpôn - Matxcơva

246-247

- Meeting by chance a friend on the Sevastopol-Moscow express 59. Bên sông Uran, nhớ Sapaép - Beside the Ural thinking of Sapaep

250-251

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 829 Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 60. Trước mộ Đại văn hào Lep Tônxtôi 252-253 - In front of the tomb of great writer Leo Nicolayevich Tolstoi 61. Trên sân bay quốc tế Seremechevô - On the Seremechevo International airport

254-255

62. Chú sang Liên Xô có gặp cháu - I went to the Soviet Union and met you

258-259

63. Trong đồng cỏ hoa vàng - In the golden flowers grassfield

260-261

64. Dặn con - Recommendation to one’s child

262-263

65. Gửi cháu - To my nephew 264-265 66. Giải thích - Explanation

268-269

67. Vẩn vơ ra đứng... - Aimlessly standing...

270-271

68. Những bức tranh sông nước 273 paintings

272- The waters and rivers

69. Đứng trên thành nhà Hồ ở Thanh Hoá, nhớ câu thơ 276277 Phúc chu thuỷ tín dân do thuỷ của ức Trai Nguyễn Trãi - Standing on the Hồ citadel at Thanh Húa and remembering ức Trai NguyễnTrói’s verse “Only when the boat capsized, can one know that people are like water” 70. Bài thơ không gửi cho ai

280-281

830

- The poem not sent to anybody 71. Đất Mũi - The Point

282-283

72. Cảm ơn Cỏ - Thanking the Grass

286-287

73. Lời một người bạn có vợ được chọn đi làm ôsin ở Đài Loan

290-291

- Words of a friend having a wife being chosen to be an Oshin in Taiwan 74. Bạn thơ mời rượu bên sông Tiền - A poet-friend invited me to drink on the shore of Tiền river

294-295

75. Hà Tiên - Hà Tiờn

298-299

76. Em đến - You came

300-301

77. Trong nhà - In the house

302-303

78. Cao Bằng - Cao Bằng

304-305

79. Trong sương mù Cao Bằng - In the mist of Cao Bằng 307

306-

80. Chào cụ Fansipăng - Saluting old Mr. Fansipang

308-309

81. Với em, dù nắng đã bạc đầu - With you although the sunlight has turned silvery

312-313

82. Thị trường - The market

314-315

83. Kê khai tài sản - Making a detailed list of the private property

316-317

84. Con mèo - The cat

320-321

85. Nhà thơ và kẻ trộm - The poet and the thief

322-323

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 831 Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh 86. Vào phút ấy thì em nên đến nhé 324-325 - You should come at that minute 87. Bên hồ cá dưới chân tháp Long Tượng - Beside the fish lake at the base of the Long Tượng tower

326-327

88. Mây trắng - White cloud

328-329

89. Lão Xá - Lóo Xỏ

332-333

90. Nguyễn Du - Nguyễn Du

338-339

91. Xem tranh Tống vẽ chiến trận Trần Đào - Viewing the Tống dynasty painting showing the Trần Đào battle

344-345

92. Vạn Lí Trường Thành ca - The song of Vạn Lí Trường Thành

346-347

93. Năm khúc hát bên bờ Trường Giang - Five parts of a song on the bank of the Trường Giang river

352-353

94. Tặng người xa - To a far away person

362-363

95. Đá cháy ( trích Trường ca ) - Burning stone

364-365

832

100. Cụ Chiến tiễn cháu gái đi giúp việc gia đình ở nước ngoài - Old Mr. Chiến saw his niece off to work as a maid-servant abroad

402-403

101. Soi gương - Looking at one’s image in a mirror

404-405

102. Con chim - The bird

406-407

103. Tay nải gió đưa - The cloth-bag blown away by the wind

408-409

104. Vô thức - Unconsciousness

412-413

105. Lời từ biệt - Bidding farewell

416-417

PART II: Bản xônat hoang dã ( 2003 ) THE DESOLATE AND WASTE SONATA (2003) Bừng thức (Thay Lời Tựa ) 424-425 - Suddenly waking up (Replacing the Foreword )

96. Tạ ơn Dân - Thanking the People 390-391

36 liên khúc -36 connecting pieces

97. Nghìn xưa - From time immemorial

394-395

•

98. Đêm ấy rừng thu...

396-397

Đi ngang thế gian (Thay Lời Bạt)

- That night in the autumnal forest 99. Tự thuật - Narrative

398-399

- Going across this world (In place of the afterword)

428-429

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh PART III: 45 khúc Đàn bầu của kẻ vô danh (2007)

833

45 PIECES OF MUSIC FOR MONOCHORD BY an unnameable author ( 2007 ) 45 khúc - 45 pieces

450-451

834

11. Vùng mỏ - The mine area

720-721

12. Trình bày - Presentation

724-725

13. Đêm cưới cô vẫy đầu đường lấy anh chàng lái xe bò tót

728-729

- The wedding night of the street-end waver who married the gayal truck driver

PART IV: Phụ lục thơ: GửI lại dọc đường ( 1960 - 1985 ) Addendum: LEAVING BEHIND ALONG THE ROAD (1960 -1985)

14. Làm thuỷ lợi ở Giáp Khẩu - Doing hydraulic work at Giỏp Khẩu

734-735

15. Khúc hát riêng của những người đào đất - The particular song of earth-diggers

742-743

16. Thưa Mẹ - Dear mother

748-749

17. Cô thợ hàn trên khung nhà cao tầng - The female welder on the frame of the multi-storeyed house

752-753

18. ánh sáng vùng huỷ diệt

754-755

1. Chiếc đòn gánh cong - The bent flail

676-677

2. Gửi Rạch Giá - Dedicated to Rạch Giỏ

680-681

3. Cổng làng - The village gate

686-687

4. Nơi ở chúng tôi - The place we live on

690-691

5. Nơi rất bình yên - A quite peaceful place

694-695

6. Tiếng kẻng vỏ bom của ông tôi - The sound of the Bomb-shell makeshift going of my grandpa

698-699

7. Làng ven mỏ - Village on the edge of the mine

702-703

- A story that happened in the emergency cave

8. ở nơi ấy - At that place…

708-709

766-

9. Hoa trứng gà - Hen’s egg flower

712-713

20. Em về vùng mỏ - You come back to the mine area 767

10. Lời Di chúc của Bác Hồ

716-717

21. Biết nói với anh thế nào về vùng than - I don’t know what I should tell you

770-771

- Uncle Hồ’s testamental words

- The light in the destruction area 19. Chuyện trong hang cấp cứu

762-763

Four seasons - Poems 1960-2007 - Trần Nhuận Minh Bốn Mùa Thơ 1960-2007 - Trần Nhuận Minh

835

836 E-mail: [email protected]

about the coal region

Chừu traỏch nhiùồm xuờởt baón: Nguyùợn Vựn Cỷõ

22. Mẹ - Mother

772-773

baõy: Bủch Thuyó

23. Trên tầng cao 380 - On the high seam 380

778-779

Veọ bũa: Haói Nam

24. 4.000.000 - 4.000.000

782-783

ón in: Àửng Tờy

25. Nghe hát dân chài trên biển đảo Quan Lạn

790-791

- Listening to fishermen’s songs on the sea Quan Lạn 26. 100 bước cuối cùng - The last 100 steps

794-795

27. Với bạn - With a friend

822-823

28. Bạn đến - You come

826-827

* Tiểu sử văn học của nhà thơ Trần Nhuận 830-832 Minh và dịch giả Vũ Anh Tuấn Literary biographies of poet Trần Nhuận Minh and translator Vũ Anh Tuấn

BốN MùA FOUR SEASONS Trần nhuận minh NHAÕ XUờởT BAÓN VựN HOồC 18 Nguyùợn Trỷỳõng Tửồ - Ba Àũnh - Haõ Nửồi Àiùồn thoaồi: 8 294684 - 8 294685 Fax: (04) 8 294781

In 1.000 bản, khổ 14,5 x 20,5 tại........................ GSách phát hành tại Nhà sách Đông Tây 62 - Nguyễn Chí Thanh - Hà Nội Tel & Fax: ( 04 ) 7 733 041 Email: [email protected] Website: WWW.nhasachdongtay.com.vn