02. Het onstaan van het Schrift Het hiëroglifisch schrift – het heilige schrift – is één van de beroemdste kenmerken vd faraonische beschaving. De eerste dateren(tot nu toe) van voor de eerste dynastie. Toen in 1900 in Hierakonpolis het palet van Narmer werd gevonden, werd duidelijk dat het hiëroglifisch schrift véél ouder was dan aanvankelijk werd aangenomen. Het schrift werd dus al gebruikt van bij het bewind vd eerste farao. De Egyptologen beschouwen het schrift als een middel waardoor de farao ’s hun macht konden uitdragen en versterken. Dit idee werd in 1987 door Duitse archeologen op spectaculaire wijze ontkracht door het vinden van een oude koninklijke begraafplaats bij Abydos, dit graf bevatte honderden stukje been met hiëroglifische tekens, zogenaamde etiketten. Het schrift had dus een praktisch nut, nl herkomst, hoeveelheid en eigendom van goederen vast te leggen. Ook dit blijken geen losse tekens te zijn, maar een volkomen ontwikkeld schrift. Hiërogliefen zouden vroeger misschien meestal op papier geschreven worden, & daardoor zou er van de predynastieke tijd niets meer over zijn. Dit is natuurlijk gissen, na zoveel jaren is er veel onder het stof gegaan, zelfs de sfinx lag ten tijde van het Nieuwe Rijk al tot aan zijn hoofd in het zand.
De Rosetta-Steen. In 1798 werd deze gevonden door een soldaat van Napoleon ’s leger, dat toen doorgestoten was naar Egypte. Champolion kon ad hand vd drie verschillende talen, die op de steen voorkomen(demotisch, hiëroglifisch & Grieks), de hiërogliefen lezen.
Schrijfmateriaal Steen en potscherven Soms beitelen de Egyptische schrijvers de schrifttekens uit in steen. Bijvoorbeeld op de muren van tempels en graven. Dat gebeurt meestal in hiërogliefen. Korte mededelingen, afspraken of rekeningen worden met een penseel op potscherven gekrabbeld. Zo’n scherf noem je een ostrakon. Wanneer Egyptische schrijvers op papyrus of ostrakon schrijven, gebruiken ze vaak het eenvoudiger hiëratisch in plaats van het hiërogliefenschrift. Dan zijn ze eerder klaar.
Papyrus Papyrus is een kostbaar materiaal om op te schrijven. Het wordt gemaakt van de stengels van de papyrusplant. Het binnenste van een stengel wordt in dunne repen gesneden en dwars over elkaar gelegd. Nadat deze repen zijn platgeslagen en gedroogd, ontstaan mooie vellen die je kunt oprollen tot een papyrusrol. Ons woord ‘papier’ is afgeleid van papyrus. Oker Oker is ijzererts dat in de grond zit. De Egyptenaren gebruiken de stof om rode inkt te maken. Ostraka
De Egyptenaren schrijven dikwijls korte briefjes, afspraken of rekeningen op eenvoudige potscherven. Dit soort scherven heten ostraka (enkelvoud ostrakon).