คําสั่ง Linux เบื้องตน ธวัชชัย สุขสาย คําสําคัญ Linux, ระบบปฏิบัติการ, OS ลีนุกซเปนระบบปฏิบัติการสายพันธุย ูนกิ ซ การใชงานสวนมากจะเปนแบบ Command Line ซึ่งเหมาะสําหรับผูบริหารระบบโดยตรง เพียงแคพิมพคาํ สั่งลงไป ก็สั่งรันงานไดเลย คําสัง่ เหลานี้จะมีความเปนมาตรฐาน นําไปใชกบั ลีนุกซคายอืน่ ได ปจจุบันการใชงานลีนกุ ซ งายมากขึน้ เนื่องดวยทางผูผลิตไมวาจะเปน Distributor ใดๆ ก็ พยายามทําใหเปน GUI หรือ Graphic User Interface แตถาคุณตองการพัฒนาการใชงานให กาวหนาอีกระดับ หรือเปนผูด ูแลระบบ แลว คุณจะตองเรียนรูคําสั่งที่เปนรูปแบบ Command Line เพื่อไมใหเสียเวลามาเริ่มกันเลยดีกวาครับ
รูปที่ 1 PuTTY เปนโปรแกรมที่ใชสําหรับติดตอไปยัง Host
ตัวอยาง ที่ชอง Host Name (or IP address) พิมพ ชื่อโฮสต หรือ หมายเลข IP address จากนั้นคลิกทีป่ ุม Open
รูปที่ 2 ใส login และ password
รูปที่ 3 ls เปนคําสัง่ ที่ใชสําหรับดูรายชื่อไฟลตางๆ ใน Directory รูปแบบคําสัง่ ls –[option] name option ตางๆ มีดังนี้ -a แสดงไฟลทั้งหมด -l แสดงรายละเอียดทั้งหมด -c แสดงรายละเอียดไฟลตามลําดับเวลาที่สรางหรือแกไข -t แสดงชื่อไฟลเรียงตามลําดับเวลาที่แกไขลาสุด -u แสดงชื่อไฟลตามเวลาทีเ่ ขาใชงาน
รูปที่ 4 chown เปนคําสั่งสําหรับเปลี่ยนแปลงเจาของไฟล หรือ Directory รูปแบบ chown
file name/directory name chgrp ใชสําหรับการเปลี่ยนแปลงกลุมของไฟล หรือ Directory รูปแบบ chgrp file name/directory name chmod เปนคําสั่งในการเปลี่ยนแปลงสิทธิ์การใชงานไฟลของเจาของไฟล กลุมผูใช เดียวกับเจาของไฟล ผูใชอื่นๆ รูปแบบ chmod file name/directory name ในสวนของ permission สามารถแสดงไดโดยใชคําสั่ง ls ดังรายละเอียดดังนี้ 1 -
2 r
3 w
4 x
5 r
6 w
7 -
8 r
9 w
จากตารางชองที่ 1 เปนสวนที่แสดงชนิดของไฟล ถาเปนตัวอักษร d จะหมายถึง directory ชองที่ 2-4 เปนสิทธิ์การใชงานของเจาของไฟล ชองที่ 5-7 เปนสิทธการใชงานไฟลของกลุม เดียวกับเจาของไฟล
10 -
ชองที่ 8-10 เปนสิทธิ์การใชงานไฟลของผูใ ชอื่นๆ โดยที่ r = Read สามารถอานไฟลได W = Write สามารถเขียนไฟลได X = Execute สามารถ run ไฟลได สําหรับคาที่ใชกําหนด permission นั้น จะใชตัวเลขแทนเพื่อความสะดวกซึง่ r=4 , w=2 , x=1 เชน ถาตองการให อาน เขียน run ไฟล ได นําตัวเลขมาบวกกันดังนี้ 4+2+1 = 7 เปนตน
รูปที่ 5 cp คําสั่งสําหรับคัดลอกไฟลหรือ Directory รูปแบบ cp [option] source destination mv คําสั่งที่ใชในการยายไฟล หรือ Directory รูปแบบ mv source destination mkdir คําสั่งสําหรับสราง Directory รูปแบบ mkdir Directory name rm คําสั่งสําหรับลบไฟล หรือ Directory รูปแบบ rm [option] file name/directory name Option -r สําหรับลบ directory ที่มีไฟลอยู
-f ลบไฟลโดยไมมีการถามยืนยัน -i ถามยืนยันการลบไฟล สรุป คําสั่งตางๆใน Linux นั้นจะคลายกับคําสั่งใน dos ซึ่งใชแบบ Command Line แมวา ปจจุบันจะมีการใชแบบ GUI (Graphic User Interface) แตงานบางอยาง เชน การเขียน script ก็ ยังใชคําสัง่ เหลานัน้ อยู พบกันใหมในตอนหนา สวัสดีครับ
สํานักบริหารและรับรองหองปฏิบัติการ โทร 0-2201-7194 e-mail [email protected] 1 มิถุนายน 2549