Balkanski Ratovi

Balkanski ratovi Balkanski ratovi su važni va ni za srpsku istoriju jer je njima dovršeno oslobađanje nekih srpskih teritorija koje su bile u sastavu Osmanskog carstva. Nakon 1908. kada je proglašena aneksija BiH od strane Austro-Ugarske, Srbija je izgubila sve šanse da svoje namere u vezi sa tim područjem sprovede u delo. Uspesi u Staroj Srbiji pokazali su da uloženi trud srpske vojske nije bio uzaludan. Od aneksione krize kralj Petar I i srpski političari nastojali su da obnove ideju kneza Mihaila o stvaranju Balkanskog saveza koji bi konačno isterao Tursku sa Balkana. Ipak, pitanje oko podele Makedonije između Srbije, Grčke i Bugarske onemogućavalo je formiranje ozbiljnijeg saveza.. Nakon što se sporazumela sa Grčkom, Srbija je pokušala da nađe zajednički jezik i sa Bugarskom. Predsednici srpske i bugarske vlade Milovan Milovanović i

Ivan Gešov tajno su se sastali u vozu na putu od Beograda do Lapova. Dogovoren je da se treba sklopiti odbrambeno-ofanzivni ugovor, ali se nije zalazilo u pitanje oko podele Makedonije. Ugovor o prijateljstvu i savezu potpisan je 13. marta 1912. a tajnim dodatkom ugovora Makedonija je podeljena na tri dela pri čemu je bila sporna samo podela srednjeg dela. Prvi balkanski rat počeo je početkom oktobra 1912. a povod je bio odnos Turske prema nemuslimanskom Tur stanovništvu u njenoj zemlji. Naime, izbili su nemiri u Turskoj u kojim su žrtve bili hrišćani. Saveznici su zahtevali da se u Turskoj što pre sprovedu reforme, ali su dobili negativan odgovor. Tada je Turskoj objavljen rat koji je započela Crna Gora. U tom ratu srpska vojska odnela je dve veoma značajne pobede kod Kumanova i Bitolja čime je praktično sama oslobodila Makedoniju. Posle oslobođenja tih prostora, spska i crnogorska vojska su se spojile i

krenule ka moru. Oslobođeni su najvažniji gradovi poput Skadra i Drača, ali odlukom velikih sila i na insistiranje Austro-Ugarske, oni su pripali tek osnovanoj Albaniji. Takođe, srpska vojska je učestvovala i u oslobađanju Jedrena. Uspesi saveznica iz temelja su poljuljali poredak kojii je sastavljen na Berlinskom kongresu. Posle Prvog balkanskog rata, Turska je izgubila skoro sve što je imala na Balkanu. Austro-Ugarska joj je uzela BiH, a članice Balkanskog saveza Makedoniju i Staru Srbiju. Zbog straha od novog sukoba svetskih razmera, velike sile sazvale su konferenciju koja je počela sa radom 1912. godine a 1913. završila nakon što je Turska potpisala mir. Tada je okončan Prvi balkanski rat. Posle Prvog balkanskog rata sve članice Balkanskog saveza povećale su površinu svoje teritorije. Srbija je dobila Kosovo i deo Metohije, Crna gora deo Metohije i Peć, Grčka Solun a Bugarska Jedrene.

Drugi balkanski rat počeo je 29/30 juna 1913. a završio se 10. avgusta iste godine. Razlog početka novog rata je podela Makedonije koja nije bila prihvatljiva Bugarskoj. Bugarska je zahtevala prostor između Krive Palanke i Ohrida onako kako je ugovorom bilo određeno, dok Srbija nije bila zadovoljna brojem vojnika koje je Bugarska poslala na ratište i pravdala se jer je sama oslobodila skoro celu Makedoniju. Bugarska je imala i spor sa Grčkom oko prevlasti u Solunu. Bugarska, koju je Autro-Ugarska nagovarala na takve poteze, napala je srpske vojnike na Bregalnici u noći između 29. i 30. juna, a sledeće noći i grčke vojnike kod Soluna. Tada nije samo zaratila sa Srbijom i Grčkom već i sa Crnom Gorom, Rumunijom i Turskom koja se priključila da bi povratila Jedrene. Posle dugotrajne borbe, srpska vojska je porazila Bugarsku kod Bregalnice, a Turska je uspela da povrati Jedrene. Mir je sklopljen u

Bukureštu 10. avgusta 1913. na štetu Bugarske.