Bai Giang Tam Ly Hoc Dai Cuong

Néi dung bµi gi¶ng Bµi 1: Mét sè vÊn ®Ò t©m lý vµ t©m lý häc Bµi 2: C¬ së TN vµ XH cña hiÖn t­îng t©m lý ng­êi Bµi 3: Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc Bµi 4: Qu¸ tr×nh nhËn thøc c¶m gi¸c Bµi 5: Qu¸ tr×nh nhËn thøc tri gi¸c Bµi 6: Qu¸ tr×nh nhËn thøc t­ duy Bµi 7: Qu¸ tr×nh nhËn thøc t­ëng t­îng Bµi 8: TrÝ nhí vµ ng«n ng÷ Bµi 9: Nh©n c¸ch

Bµi 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ t©m lý vµ t©m lý häc 1.1. C¸c quan ®iÓm vÒ HTTL ng­êi 1.2. Mét sè vÊn ®Ò vÒ t©m lý häc 1.3. Vµi nÐt vÒ lÞch sö ph¸t triÓn t©m lý häc 1.4. Chøc n¨ng HTTL ng­êi 1.5. Ph©n lo¹i HTTL ng­êi 1.6. Mét sè bµi tËp thùc hµnh

.

1.1. C¸c quan ®iÓm vÒ HTTL ng­ êi * Mét sè c¸ch hiÓu vÒ HTTL ng­ êi * Quan niÖm duy t©m * Quan niÖm duy vËt tÇm th­ êng * Quan ®iÓm DVBC chøng vÒ

.

* Mét sè c¸ch hiÓu vÒ HTTL ng­êi - Trong tõ ®iÓn tiÕng ViÖt (1988) ®Þnh nghÜa mét c¸ch tæng qu¸t: T©m lý lµ ý nghÜ, t×nh c¶m…lµm thµnh ®êi sèng néi t©m, thÕ giíi bªn trong cña con ng­ êi - Theo nghÜa ®êi th­êng ch÷ “t©m” th­ êng ®­îc dïng víi c¸c côm tõ nh­ “t©m t­, t©m t×nh, t©m giao, t©m can, t©m ®Þa, nh©n t©m, thiÖn t©m, ¸c t©m… vv” th­êng cã nghÜa nh­ ch÷ “lßng” thiªn vÒ t×nh c¶m. Ch÷ “Hån” th­êng ®Ó diÔn ®¹t t­ t­ëng, tinh thÇn, ý thøc,

.

* Quan niÖm duy t©m T©m lý con ng­êi do th­îng ®Õ, trêi sinh ra vµ nhËp vµo thÓ x¸c con ng­êi. T©m lý ng­êi kh«ng phô thuéc thÕ giíi kh¸ch quan - t©m lý ng­êi lµ sù thÇn bÝ

Giai thÝch hiÖn t­îng ®èt vÝa cña nh÷ng ng­êi b¸n hµng ? Hån, vÝa, khÝ lµ g×? ( body, mind, energy ) - Sinh viªn n¨m cuèi ®Òu cã t©m lý muèn cã viÖc lµm sau khi tèt nghiÖp - B¹n cña t«i cã t©m lý cø s¾p thi lµ chuÈn bÞ ” phao” - C« gi¸o d¹y t©m lý mµ ch¼ng t©m lý g× c¶ , cø qui chÕ mµ lo¹i sinh viªn kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn dù thi. - Anh b¹n t«i rÊt t©m lý víi b¹n g¸i, anh ta biÕt tÆng nh÷ng mãn quµ mµ c« ta thÝch vµ vµo nh÷ng ngµy rÊt hîp lý ®Ó tÆng quµ. - B¹n t«i cã t©m lý rÊt phong phó, hiÓu biÕt nhiÒu vµ quyÕt t©m cao T©m lý häc lµ g× ? Psyche ( linh hån, tinh thÇn), logos( häc thuyÕt, khoa häc ) Psychologie

.

* Quan ®iÓm duy vËt tÇm th­êng T©m lý, t©m hån ®Òu ®­îc cÊu t¹o tõ vËt chÊt, do vËt chÊt trùc tiÕp tham gia nh­ gan tiÕt ra mËt → §ång nhÊt c¸i vËt lý, sinh lý, t©m, lý, phñ nhËn vai trß cña chñ thÓ, b¶n chÊt x· héi lÞch sö t©m lý ng­êi

* Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng - T©m lý ng­êi lµ chøc n¨ng cña n·o - T©m lý ng­êi lµ sù ph¶n øng cña hiÖn thùc kh¸ch quan vµo n·o - T©m lý ng­êi mang tÝnh chñ thÓ - T©m lý ng­êi mang b¶n chÊt x·

- T©m lý ng­êi lµ chøc n¨ng cña n·o c¸c hiÖn t­îng t©m lý ng­êi cã c¬ së sinh lý lµ hÖ thèng chøc n¨ng thÇn kinh c¬ ®éng cña toµn bé n·o, t©m lý lµ chøc n¨ng cña n·o.

- T©m lý ng­êi lµ sù ph¶n ¸nh HTKQvµo n·o §iÒu kiÖn ®Ó cã ph¶n ¸nh t©m lý HTKQ

N·o ng­êi khoÎ m¹nh

⇒S¶n phÈm ph¶n ¸nh lµ h×nh ¶nh t©m lý mang tÝnh sinh ®éng, phong phó vµ s¸ng t¹o.

- T©m lý ng­êi mang tÝnh chñ thÓ

1 HTTL

T¸c ®é ng

C¸c chñ thÓ kh¸c nhau Cïng 1 chñ thÓ ë c¸c thêi ®iÓm, hoµn c¶nh, tr¹ng th¸i kh¸c nhau...

- Nguyªn nh©n?

H×nh ¶nh, DÉn ph¸n ®Õ ¸nh n t©m lý kh¸c nhau

- T©m lý ng­êi mang b¶n chÊt x· héi lÞch sö * Nguån gèc: thÕ giíi kh¸ch quan, trong ®ã nguån gèc x· héi (c¸c quan hÖ x· héi) lµ c¸i quyÕt ®Þnh. * S¶n phÈm: do ho¹t ®éng vµ giao tiÕp cña con ng­êi trong mèi quan hÖ x· héi vµ tiÕn hµnh ho¹t ®éng víi víi c¸c s¶n phÈm lao ®éng. * C¬ chÕ h×nh thµnh t©m lý: - c¬ chÕ lÜnh héi.

KÕt luËn s­ ph¹m: 1. Khi nghiªn cøu, h×nh thµnh vµ c¶i t¹o TL ng­êi ph¶i nghiªn cøu hoµn c¶nh trong ®ã con ng­êi sèng vµ H§ 2. Trong d¹y häc, gi¸o dôc, quan hÖ øng xö ph¶i chó ý ®Õn nguyªn t¾c s¸t ®èi t­îng 3. TÝch cùc tæ chøc ho¹t ®éng vµ c¸c quan hÖ giao tiÕp hµi hoµ, tuy tõng løa tuæi ®Ó nghiªn cøu, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn t©m lý con ng­êi. 4.Chó ý gi¸o dôc thÓ chÊt, PT n·o bé vµ c¸c gi¸c quan.

5. Nh×n nhËn häc sinh theo quan ®iÓm ph¸t triÓn, t«n träng ®Æc ®iÓm løa

* Mét sè vÊn ®Ò vÒ t©m lý häc Kh¸i niÖm vÒ t©m lý häc: T©m lý häc lµ mét khoa häc chuyªn nghiªn cøu c¸c HTTL t©m lý ng­êi §èi t­îng cña t©m lý häc: C¸c hiÖn t­ îng t©m lý víi t­ c¸ch lµ mét hiÖn t­îng tinh thÇn do hiÖn thùc kh¸ch quan t¸c ®éng vµo n·o ng­êi sinh ra, hîp thµnh c¸c ho¹t ®éng t©m lý. V× thÕ t©m lý häc nghiªn cøu sù h×nh thµnh, vËn hµnh, c¸c quy luËt, ho¹t ®éng vµ sù

NhiÖ m vô cña TLH

NC b¶n chÊt cña ho¹t ®éng TL, c¸c quy luËt ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn, c¬ chÕ diÔn biÕn vµ thÓ hiÖn TL, c¸c quy luËt gi÷a c¸c HTTL víi nhau Xem xÐt nh÷ng yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan nµo ®· t¹o ra t©m lý ng­êi

VÞ trÝ cña TLH

KHTN

T/H

TLH

KHXH

.

ý ngh Üa cña TLH

Kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm DVBC vµ DVLS, ®Êu tranh chèng l¹i c¸c quan ®iÓm ph¶n khoa häc vÒ t©m lý con ng­êi. øng dông trong c¸c lÜnh vùc khoa häc kh¸c nh­ c«ng nghiÖp, tin häc, ngo¹i giao…..

Trùc tiÕp phôc vô cho khoa häc gi¸o dôc

1.3. Vµi nÐt vÒ lÞch sö t©m lý häc Nh÷ng t­ t­ëng t©m lý häc thêi cæ ®¹i C¸c t­ t­ëng vÒ t©m lý häc ®· cã tõ rÊt xa x­a nh­ : Kh¸i niÖm vÒ “hån”, “ph¸ch”, trong kinh phËt gi¸o, thiªn chóa gi¸o. Khæng Tö vµ c¸c häc trß nãi vÒ “nh©n, lÔ, nghÜa, chÝ, tÝn”; X«crat – nhµ triÕt häc Hy L¹p víi mét c©u nãi næi tiÕng “h·y tù biÕt m×nh”,…

Mét sè tr­êng ph¸i t©m lý häc hiÖn ®¹i ThuyÕt hµnh vi: John B.Watson x©y dùng thuyÕt Hµnh vi. Hµnh vi = tæng sè c¸c cö ®éng bªn ngoµi n¶y sinh ë c¬ thÓ nh»m ®¸p øng l¹i mét kÝch thÝch nµo ®ã. Hµnh vi theo c«ng thøc: S - R . Häc tËp còng theo c«ng thøc nµy T©m lý häc cÊu tróc: Vecthaim¬, C«l¬, C«pca ®i s©u nghiªn cøu c¸c quy luËt vÒ tÝnh æng ®Þnh vµ tÝnh trän vÑn cña tri gi¸c, quy luËt “bõng s¸ng” cña t­ duy. Trªn c¬ së thùc nghiÖm hä kh¼ng ®Þnh c¸c

Ph©n t©m häc: S.Freud x©y dùng nªn: con ng­êi chia thµnh 3 khèi: C¸i Êy, C¸i t«i vµ C¸i siªu t«i. Ba ho¹t ®éng nµy ho¹t ®éng qua l¹i víi nhau t¹o nªn ®êi sèng t©m lý con ng­ êi.. Trong ®ã c¸i Êy (c¸c b¶n n¨ng) quyÕt ®Þnh toµn bé ®êi sèng t©m lý con ng­êi. T©m lý häc nh©n v¨n: Carl Rogers vµ Abraham Maslow quan niÖm b¶n chÊt con ng­ êi lµ tèt ®Ñp, cã lßng vÞ tha, cã tiÒm n¨ng k× diÖu. Rogers cho r»ng con ng­êi cÇn ph¶i ®èi xö víi nhau mét c¸ch tÕ nhÞ, cëi më, biÕt l¾ng nghe vµ chê ®îi, c¶m th«ng víi nhau Cßn Maslow ®­a ra 5 nhu cÇu c¬ b¶n, cÇn ph¶i tho¶ m·n lÇn l­ît c¸c nhu cÇu tõ thÊp ®Õn

T©m lý häc nhËn thøc: Jean Piaget vµ Brunner lÊy chÝnh ho¹t ®éng nhËn thøc lµm ®èi t­îng nghiªn cøu. Nghiªn cøu t©m lý, nhËn thøc cña con ng­êi trong mèi quan hÖ víi c¬ thÓ, víi m«i tr­êng vµ n·o bé

T©m lý häc ho¹t ®éng: T©m lý häc ho¹t ®éng do c¸c nhµ t©m lý häc X« viÕt s¸ng lËp nh­ L.X Vygotsky; X.L.Rubinstªin; A.N.Lª«nchev; A.R.Luria…Dßng ph¸i t©m lý häc nµy lÊy triÕt häc M¸c – Lªnin lµm c¬ së lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p luËn, x©y dùng nÒn t©m lý häc lÞch sö ng­êi. Coi t©m lý lµ

1.4. Chøc n¨ng cña hiÖn t­îng t©m lý ng­êi Chøc n¨ng cña HTTL ng­êi Chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch

Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh hµnh vi

1.5. Ph©n lo¹i c¸c hiÖn t­îng t©m lý C¨n cø vµo thêi gian tån t¹i ta cã: HTTL Qu¸ tr×nh t©m lý NhË C¶ n m thøc xóc

Tr¹ng th¸i t©m lý H§ ý chÝ

Thuéc tÝnh t©m lý

Xu h­ TÝn KhÝ N¨n íng chÊt g h c¸ch lùc

1.6. Mét sè bµi tËp thùc hµnh Bµi 1: Nh÷ng c©u nµo d­íi ®©y nãi lªn quan ®iÓm duy t©m, duy vËt tÇm th­ êng vµ duy vËt biÖn chøng? a) HiÖn t­îng t©m lý cã s½n trong gen di truyÒn. b)Mçi sù thÓ hiÖn x¸c ®Þnh bªn ngoµi ®Òu t­¬ng øng chÆt chÏ víi mét hiÖn t­ îng t©m lý. c)Nh÷ng hiÖn t­îng t©m lý kh¸c nhau cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn ra bªn ngoµi mét c¸ch gièng nhau. d)HiÖn t­îng a, t©m cã thÓ diÔnth­êng: ra mµc * * Duy t©m: d lý * Duy vËt tÇm BiÖn chøng: b biÓu hiÖn bªn trong hoÆc kh«ng cã mét

Bµi 2: Ph©n biÖt nh÷ng hiÖn t­îng d­íi ®©y lµ qu¸ tr×nh, tr¹ng th¸i vµ thuéc tÝnh t©m lý? a) Håi hép khi nghe thÊy ®äc kÕt qu¶ thi lªn líp b) Nghe vµ nghÜ vÒ nh÷ng ®iÒu thÇy gi¶ng c) Ch¨m chó ghi chÐp bµi ®Çy ®ñ Qu¸ tr×nh: d)*Ch¨m chØ,e trung thùc, kh«ng quay * Tr¹ng th¸i: a, c cãp * Thuéc tÝnh:d e) Gi¶i bµi tËp

Bµi 2: ng­êi

C¬ së TN vµ XH vÒ HTTL

2.1. C¬ së tù nhiªn 2.1.1. Di truyÒn vµ t©m lý 2.1.2. N·o vµ c¸c ®Þnh khu chøc n¨ng TLtrong n·o 2.1.3. Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vµ t©m lý 2.1.4. Quy chÕ ho¹t ®éng thÇn kinh cÊp cao 2.2. C¬ së x· héi 2.2.1. NÒn v¨n ho¸ x· héi vµ t©m lý

2.1.1. Di truyÒn vµ t©m lý §Þnh nghÜa: Di truyÒn lµ sù t¸i t¹o thÕ hÖ tr­íc ë thÕ hÖ míi nh÷ng ®Æc ®iÓm sinh vËt vµ sù t¸i t¹o nµy th«ng qua c¬ chÕ m· ho¸ c¸c tÝn hiÖu vµ gi¶i m· c¸c tÝn hiÖu ®­îc göi vµo trong c¸c Kh«ng quyÕt ®inh, Vai Gen. chØ ¶nh h­ëng ®Õn trß sù PTTL

Giíi h¹n vµ ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¸t triÓn

ChÝnh yÕu tè sinh lý còng bÞ thay ®æi trong ®êi

2.1.2. N·o vµ c¸c ®Þnh khu chøc n¨ng t©m lý trong n·o

* C¸c vïng ho¹t ®éng phèi hîp ®Ó t¹o ra mét HTTL * C¸c vïng theo nguyªn t¾c ph©n c«ng nhÞp

2.1.3. Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vµ t©m lý Ph¶n x¹ ®­îc thÓkÝch hiÖnthÝch, trongbiÕn cung ph¶n Kh©u 1: NhËn thµnh h­ x¹ ng 4phÊn theo ®­êng h­íng t©m dÉn gåm kh©u: truyÒn vµo n·o. Kh©u 2: Vá n·o tiÕp nhËn kÝch thÝch vµ xö lý, ra lÖnh … t¹o ra ho¹t ®éng t©m lý.

Kh©u 3: KÕt thóc dÉn truyÒn thÇn kinh tõ trung ­¬ng theo ®­êng ly t©m g©y lªn ph¶n øng cña c¬ thÓ. Kh©u 4: Liªn hÖ ng­îc t¹o h×nh ¶nh t©m lý trªn n·o

S¬ ®å cung ph¶n x¹

.

§Æc ®iÓ m cña ph¶ n x¹ cã ®iÒ u kiÖ n

Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn lµ ph¶n x¹ tù t¹o C¬ së gi¶i phÉu sinh lý cña ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn lµ vá n·o vµ ho¹t ®éng b×nh th­êng cña vá n·o. Lµ qu¸ tr×nh thµnh lËp ®­êng liªn hÖ thÇn kinh t¹m thêi Thµnh lËp víi kÝch thÝch bÊt k×, ®Æc biÖt lµ tiÕng nãi. B¸o hiÖu gi¸n tiÕp kÝch thÝch kh«ng ®iÒu kiÖn sÏ kÝch thÝch vµo c¬ thÓ. XuÊt hiÖn kh«ng th­êng xuyªn, mµ cã lóc t¹m thêi, ng­ng trÖ hoÆc bÞ k×m h·m kh«ng ho¹t ®éng. HiÖn t­îng ®ã ®­îc gäi lµ øc chÕ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn.

.

!.3. Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vµ t©m lý C¸c vïng n·o D©y thÇn kinh li t©m tiÕp nhËn (§iÒu chØnh) kÝch thÝch, xö Xung thÇn kinh ®iÒu khiÓn) lý, ra lÖnh Liªn hÖ ng­îc ®Ó l¹i trong n·o h×nh ¶nh

C¬ tuyÕn (Ph¶n øng c¬)

KÝch thÝch

Gi¸c quan tiÕp nhËn kÝch thÝch qua d©y thÇn kinh (xung TK) truyÒn ®Õn

D©y thÇn kinh h­íng t©m (C¸c xung thÇn kinh)

H3. S¬ ®å cung ph¶n x¹ theo P.K.An«khin

2.1.4. C¬ chÕ ho¹t ®éng thÇn kinh cÊp cao Quy luËt ho¹t ®éng theo hÖ Quy luËt ho¹t ®én g thÇ n kinh cÊp cao

C¶m øng qua l¹i

thèng Quy luËt lan táa vµ tËp trung Quy luËt phô thuéc vµo c­êng ®é kÝch thÝch

Quy luËt c¶m øng qua l¹i C¶m øng qua l¹i

C¶m øng qua l¹i d­ ¬ng

C¶m øng qua l¹i

2.2.1. NÒn v¨n ho¸ x· héi vµ t©m lý C¸c quan hÖ x· héi t¹o nªn TL b¶n chÊt con ng­êi ng­êi cã C¬ chÕ chñ yÕu cña sù ph¸t b¶n triÓn t©m lý ng­êi lµ c¬ chÕ chÊt lÜnh héi nÒn v¨n hãa x· héi XH vµ Nguån gèc cña t©m lý ng­êi mang chÝnh lµ ®êi sèng x· héi loµi tÝnh ng­êi lÞch

2.2.2. Ho¹t ®éng vµ t©m lý * §Þnh nghÜa: Ho¹t ®éng lµ mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a con ng­êi vµ thÕ giíi (kh¸ch thÓ) ®Ó t¹o ra s¶n phÈm c¶ vÒ phÝa thÕ giíi, c¶ vÒ phÝa con ng­êi. TÝnh ®èi t­îng cña ho¹t Nh÷n ®éng TÝnh môc ®Ých cña ho¹t g ®éng ®Æc TÝnh gi¸n tiÕp cña ho¹t ®iÓm ®éng cña TÝnh chñ thÓ cña ho¹t ho¹t ®éng TÝnh x· héi cña ho¹t ®éng ®éng

* CÊu tróc cña ho¹t ®éng

.

CÊu tróc chung cña ho¹t ®éng theo A.N.Lªonchev Ho¹t ®éng

§éng c¬

Hµnh ®éng

Môc ®Ých

Thao t¸c

Ph­¬ng tiÖn

S¶n phÈm VÒ mÆt chñ quan cña chñ thÓ

VÒ mÆt ®èi t­ îng cña ho¹t ®éng

* Ho¹t ®éng ®èi víi sù ph¸t triÓn t©m lý, ý thøc Ho¹t ®éng quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh vµ Sù ph¸t triÓn ý thøc cña mçi c¸ nh©n. ph¸ t triÓ n t© m lý c¸

Qu¸ tr×nh chñ thÓ ho¸

Qu¸ tr×nh kh¸ch thÓ ho¸

2.3. Giao tiÕp vµ t©m lý * §Þnh nghÜa giao tiÕp * C¸c lo¹i giao tiÕp * H×nh thøc giao tiÕp * Vai trß cña giao tiÕp víi sù h×nh thµ nh, PTTL * Giao tiÕp vµ ho¹t ®éng víi sù h× nh thµnh vµ PTTL ng­êi

* §Þnh nghÜa: Giao tiÕp lµ sù t¸c

®éng qua l¹i gi÷a con ng­êi víi con ng­êi trong ®ã diÔn ra sù tiÕp xóc t©m lý ®­îc biÓu hiÖn ë sù trao ®æi th«ng tin, ë sù rung c¶m lÉn nhau, hiÓu biÕt nhau vµ ¶nh h­ëng ®Õn nhau

* C¸c lo¹i giao tiÕp Theo ph­ ¬ng tiÖn giao tiÕp

C¸c lo¹i gia o tiÕ p

Theo kho¶ng c¸ch giao tiÕp Theo quy c¸ch giao tiÕp

Giao tiÕp vËt chÊt Giao tiÕp ng«n ng÷ Giao tiÕp phi ng«n ng÷ Giao tiÕp trùc tiÕp Giao tiÕp gi¸n tiÕp Giao tiÕp chÝnh thøc Giao tiÕp kh«ng chÝnh thøc

* C¸c h×nh thøc giao tiÕp

H×n h thø c gia o tiÕp

Gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n Gi÷a c¸ nh©n víi nhãm Gi÷a c¸c nhãm Gi÷a c¸c céng ®ång….

* Vai trß cña giao tiÕp víi sù PTTL + §èi víi c¸ nh©n: gióp ra nhËp c¸c quan hÖ x· héi, lÜnh héi nÒn v¨n hãa x· héi, chuÈn mùc x· héi, nhËn thøc b¶n th©n m×nh, ®èi chiÕu m×nh víi ng­êi kh¸c, víi chuÈn mùc x· héi, tù ®¸nh gi¸ b¶n th©n m×nh nh­ mét nh©n c¸ch ®Ó h×nh thµnh mét th¸i ®é gi¸ trÞc¶m xóc nhÊt ®Þnh ®èi víi b¶n th©n. + §èi víi x· héi: Giao tiÕp lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh h×nh thµnh nªn x· héi loµi ng­êi víi t­ c¸ch lµ mét céng ®ång ng­êi, tøc lµ nhê cã giao tiÕp mµ liªn kÕt ®­îc

* Giao tiÕp vµ ho¹t ®éng ®èi víi sù PTTL X· héi (c¸c quan hÖ x· héi) Giao tiÕp

Con ng­êi (Chñ thÓ - H§GT T©m lý ý thøc Nh©n c¸ch)

§èi t­îng giao tiÕp §èi t­îng ho¹t ®éng Ho¹t ®éng

Bµi 3: Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc 3.1. Kh¸i niÖm vÒ ý thøc 3.2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc 3.3. C¸c cÊp ®é cña ý thøc 3.4. Chó ý-§iÒu kiÖn cña ho¹t ®éng cã ý thøc

3.1. Kh¸i niÖm vÒ ý thøc * §Þnh nghÜa * C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña ý thøc * CÊu tróc cña ý thøc

* §Þnh nghÜa ý thøc lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh t©m lý cao nhÊt chØ cã ë ng­êi, lµ sù ph¶n ¸nh b»ng ng«n ng÷ nh÷ng g× con ng­êi ®· tiÕp thu ®­îc trong qu¸ tr×nh quan hÖ qua l¹i víi thÕ giíi kh¸ch quan.

* C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña ý thøc ThÓ hiÖn n¨ng lùc nhËn thøc C¸c thué c tÝnh c¬ b¶n cña ý thøc

cao nhÊt cña con ng­êi ThÓ hiÖn th¸i ®é cña con ng­ êi víi TG ThÓ hiÖn sù ®iÒu chØnh hµnh vi cña con ng­êi Tù ý thøc: ®¸nh gi¸ b¶n th©n phï hîp víi HTKQ

* CÊu tróc cña ý thøc

CÊu tróc cña ý thøc

MÆt nhËn thøc: HiÓu hiÕt HTKQ, h×nh dung tr­íc kÕt qu¶, x©y dùng kÕ

MÆt th¸i ®é:Th¸i ®é lùa chän, c¶m xóc, ®¸nh gi¸ cña chñ thÓ ®èi víi TG

MÆt n¨ng ®éng: gióp con ng­êi tÝch cùc ho¹t ®éng, ®iÒu khiÓn, ®iÒu

3.2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc * XÐt vÒ ph­¬ng diÖn loµi * XÐt vÒ ph­¬ng diÖn c¸ thÓ

* XÐt vÒ ph­¬ng diÖn loµi Vai X©y dùng m« h×nh, c¸ch lµm tr­ trß íc khi H§ cña S¸ng t¹o vµ sö dông c«ng cô vµo lao ®éng lao §èi chiÕu, hoµn thiÖn, ®¸nh gi¸ ®é s¶n phÈm ng Vai Cã ý thøc vÒ m« h×nh ho¹t ®éng trß Sö dông c«ng cô, ®èi chiÕu, cña ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ng« Ho¹t ®éng x· héi, hîp t¸c, hiÓu n biÕt…..vv ng÷

* XÐt vÒ ph­¬ng diÖn c¸ thÓ

H×nh thµnh TL trªn ph­ ¬ng diÖn -c¸ thÓ

H×nh thµnh trong ho¹t ®éng vµ thÓ hiÖn trong s¶n phÈm ho¹t ®éng cña c¸ nh©n H×nh thµnh trong quan hÖ giao tiÕp cña c¸ nh©n víi ng­êi kh¸c H×nh thµnh b»ng con ®­êng lÜnh héi nÒn v¨n ho¸ x· héi H×nh thµnh b»ng con ®­êng tù nhËn thøc, tù ®¸nh gi¸, tù ph©n tÝch hµnh vi cña m×nh

3.3. C¸c cÊp ®é cña ý thøc * CÊp ®é ch­a ý thøc * CÊp ®é ý thøc vµ tù ý thøc * CÊp ®é ý thøc nhãm vµ ý thøc tËp thÓ

* CÊp ®é ch­a ý thøc §Þnh nghÜa: lµ HTTL ë tÇng bËc ch­a ý thøc. V« thøc ®iÒu khiÓn nh÷ng hµnh vi mang tÝnh b¶n n¨ng, kh«ng chñ ®Þnh vµ tÝnh kh«ng nhËn thøc ®­îc con ng­êigi¸ ®­îc Kh«ng nhËncña thøc, ®¸nh §Æc ®iÓ m

BiÓ u hiÖ

c¸c HTTL, hµnh vi, ng«n ng÷, suy nghÜ, t×nh c¶m…. Hµnh ®éng kh«ng cã dù kiÕn, kh«ng chñ ®Þnh, ®ét ngét, g¾n, ë QK, HT vµ t­¬ng lai kh«ng theo mét trËt tù nµo ë tÇng b¶n n¨ng, d­íi ng­ìng ý thøc, hiÖn t­îng t©m thÕ, hµnh ®éng lÆp l¹i nhiÒu lÇn chuyÓn thµnh d­íi ng­ìng ý thøc

* CÊp ®é ý thøc vµ tù ý thøc CÊp ®é ý thø c

CÊp ®é tù ý thø c

Con ng­êi nhËn thøc, tá th¸i ®é cã chñ t©m vµ dù kiÕn tr­íc hµnh vi cña m×nh, lµm cho hµnh vi cã ý thøc C¸ nh©n tù nhËn thøc vÒ b¶n th©n m×nh tõ h×nh d¸ng, t©m hån, kiÕn thøc, vÞ trÝ x· héi... Cã th¸i ®é ®èi víi b¶n th©n, tù nhËn xÐt,®¸nh gi¸ Tù ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh hµnh vi theo môc ®Ých tù gi¸c Cã kh¶ n¨ng tù gi¸o dôc, tù hoµn thiÖn m×nh

* CÊp ®é ý thøc nhãm vµ ý thøc tËp thÓ Trong mèi quan hÖ giao tiÕp vµ ho¹t ®éng, ý thøc cña c¸ nh©n dÇn ®Õn cÊp ®é ý thøc x· héi, ý thøc nhãm, ý thøc x· héi

3.4. Chó ý - ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cã ý thøc * Kh¸i niÖm * C¸c lo¹i chó ý * C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña chó ý

* Kh¸i niÖm Chó ý lµ sù tËp trung cña ý thøc vµo mét hay mét sè c¸c sù vËt hiÖn t­îng ®Ó ®Þnh h­íng ho¹t ®éng, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn thÇn kinh – t©m lý cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng tiÕn hµnh cã hiÖu qu¶

* C¸c lo¹i chó ý

C¸c lo¹i chó ý

Chó ý kh«ng chñ ®Þnh Chó ý cã chñ ®Þnh Chó ý sau chñ ®Þnh

* C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña chó ý Søc tËp trung cña chó ý C¸c thué c tÝnh c¬ b¶n cña chó ý

Sù bÒn v÷ng cña chó ý Khèi l­îng cña chó ý Sù ph©n phèi chó ý Sù dao ®éng cña chó ý Sù di chuyÓn cña chó ý

Bµi 4: Qu¸ tr×nh nhËn thøc c¶m gi¸c 4.1. §Þnh nghÜa c¶m gi¸c 4.2. C¸c lo¹i c¶m gi¸c 4.3. C¸c quy luËt cña c¶m gi¸c 4.4. Vai trß cña c¶m gi¸c

4.1. §Þnh nghÜa c¶m gi¸c C¶m gi¸c lµ mét qu¸ tr×nh t©m lý ph¶n ¸nh tõng thuéc tÝnh riªng lÎ cña sù vËt, hiÖn t­îng khi chóng ®ang trùc tiÕp t¸c ®éng vµo gi¸c cña chóng Métquan qu¸ tr×nh t©m lýta §Æc ®iÓ m cña c¶m gi¸c

Ph¶n ¸nh: Nh÷ng thuéc tÝnh riªng lÎ bÒ ngoµi. Ph¶n ¸nh: trùc tiÕp. S¶n phÈm: c¸c c¶m gi¸c riªng lÎ Mang b¶n chÊt XH lÞch sö

4.2. C¸c lo¹i c¶m gi¸c C¸c lo¹i gi¸c C¶m gi¸c thô c¶m ngoµi: C¶m gi¸c thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c, khøu gi¸c, vÞ gi¸c, m¹c gi¸c

c¶m

C¶m gi¸c thô c¶m trong: C¶m gi¸c c¬ thÓ ph¸n ¸nh t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan néi

C¶m gi¸c thô c¶m b¶n thÓ: C¶m gi¸c vËn ®éng, th¨ng b»ng, rung

4.3. C¸c quy luËt cña c¶m gi¸c * Quy luËt ng­ìng c¶m gi¸c * Quy luËt thÝch øng cña c¶m gi¸c * Quy luËt t­¬ng ph¶n cña c¶m gi ¸c * Quy luËt t¸c ®éng qua l¹i gi ÷a c¸c c¶m gi¸c

* Ng­ìng c¶m gi¸c Ng­ìng c¶m gi¸c lµ c¸i giíi h¹n mµ ë ®ã c­êng ®é kÝch thÝch (tèi thiÓu hoÆc tèi ®a) vÉn cßn ®ñ ®Ó g©y ra c¶m gi¸c cho con ng­êi. PhÝa PhÝa d­ Tèt nhÊt

íi 16 Hz

1000 Hz

trªn 20.000 Hz

TÝnh nh¹y c¶m (E) = 1/p. (p ng­ìng d­íi) Ng­ìng sai biÖt (k) = ∆ p/p. (∆ p-

* Quy luËt thÝch øng cña c¶m gi¸c ThÝch øng lµ kh¶ n¨ng thay ®æi ®é nh¹y c¶m cña c¶m gi¸c cho phï hîp víi c­ êng ®é vËt kÝch thÝch. C¸c lo¹i thÝch øng C¶m gi¸c mÊt hoµn toµn khi kÝch thÝch kÐo dµi vµ c­êng ®é kh«ng

T¨ng tÝnh nh¹y c¶m cña c¶m gi¸c khi kÝch thÝch

Gi¶m tÝnh nh¹y c¶m cña c¶m gi¸c khi kÝch thÝch m¹nh.

* Sù t­¬ng ph¶n cña c¶m gi¸c Lµ sù thay ®æi c­êng ®é hay chÊt l­îng cña c¶m gi¸c d­íi ¶nh h­ëng cña hai nhãm kÝch thÝch cã ®Æc ®iÓm t­¬ng ph¶n t¸c ®éng ®ång thêi hoÆc nèi tiÕp vµo mét c¬ quan c¶m gi¸c T­¬ng ph¶n ®ång thêi

T­ ¬ng ph¶n

T­¬ng ph¶n nèi tiÕp

* Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c c¶m gi¸c TÝnh nh¹y c¶m cña mét c¶m gi¸c chÞu ¶nh h­ëng cña mét c¶m gi¸c kh¸c T¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c c¶m gi¸c

ChuyÓ n c¶m gi¸c

C¶m øng cña c¶m gi¸c HiÖn t­îng ¸t c¶m gi¸c

HiÖn t­îng t¨ng c¶m gi¸c

4.4. Vai trß cña c¶m gi¸c H×nh thøc ®Þnh h­íng ®Çu tiªn cho ho¹t ®éng

Vai trß cña c¶ m gi¸ c

Cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho nhËn thøc lý tÝnh

Con ®­êng nhËn thøc HTKQ Lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o, b¶o vÖ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña hÖ thèng thÇn kinh vµ n·o bé

Bµi 5: Qu¸ tr×nh nhËn thøc tri gi¸c 5.1. §Þnh nghÜa tri gi¸c 5.2. So s¸nh gi÷a c¶m gi¸c vµ tri gi¸c 5.3. C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña tri gi¸c 5.4. C¸c lo¹i tri gi¸c

5.1. §Þnh nghÜa tri gi¸c Tri gi¸c lµ mét qu¸ tr×nh nhËn thøc, ph¶n ¸nh mét c¸ch trän vÑn d­íi h×nh thøc h×nh t­îng nh÷ng sù vËt hiÖn t­îng cña hiÖn thùc kh¸ch quan khi chóng trùc tiÕp t¸c Tri ®éng vµo gi¸c quan cña chóng gi¸c lµ mét qu¸ tr×nh nhËn ta. thøc §Æc Tri gi¸c ph¶n ¸nh trän vÑn c¸c ®iÓ thuéc tÝnh bÒ ngoµi cña SCHT m cña tri gi¸c

Ph¸n ¸nh trùc tiÕp Tri gi¸c kh«ng ph¶i lµ tæng sè c¸c c¶m gi¸c

5.2. So s¸nh c¶m gi¸c vµ tri gi¸c Lµ hiÖn t­îng t©m lý Gièn g nhau

Lµ qu¸ tr×nh t©m lý Ph¶n ¸nh trùc tiÕp XuÊt ph¸t vµ chÞu sù ®¸nh gi¸ kiÓm nghiÖm cña thùc tiÔn

Lµ 2 møc ®é cao thÊp kh¸c nhau

Kh¸c nha u

Qua n hÖ

C¶m gi¸c ph¶n ¸nh riªng lÎ tõng thuéc tÝnh bÒ ngoµi Tri gi¸c ph¸n ¸nh trong mét cÊu tróc chän vÑn cña sù vËt hiÖn t­ îng VÒ c¬ së sinh lý: C¸c gi¸c quan ch­a cã sù kÕt hîp víi nhau cßn tri gi¸c cã phèi hîp theo mét hÖ thèng nhÊt ®Þnh C¶m gi¸c lµ c¬ së cho tri gi¸c Tri gi¸c quy ®Þnh chiÒu h­íng lùa chän c¸c c¶m gi¸c thµnh phÇn, møc ®é vµ tÝnh chÊt cña

5.3. C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña tri gi¸c * TÝnh ®èi t­îng cña tri gi¸c * TÝnh cÊu tróc cña tri gi¸c * TÝnh æn ®Þnh cña tri gi¸c * TÝnh cã ý nghÜa cña tri gi¸c * TÝnh chän läc cña tri gi¸c

* TÝnh ®èi t­îng cña tri gi¸c Cã ®èi t­îng Tri H×nh ¶nh chøa ®ùng HTKQ gi¸c vµ ®Æc ®iÓm t©m lý chñ lµ thÓ H×nh t­îng lµ h×nh ¶nh cña mét chÝnh ®èi t­îng ®­îc ®èi t­ hµn îng h Tri ho¸ C¸ H×nh gi¸ ®én i ¶nh c¸i c g c Ph¶n ¸nh c©y c©y © thùc Ph¶n ¸nh t©m lý con ng­êi y

* TÝnh cÊu tróc cña tri gi¸c C¸c thuéc tÝnh riªng lÎ, c¸c bé phËn cña sù vËt hiÖn t­îng mµ con ng­êi ph¶n ¸nh kÕt hîp víi nhau thµnh mét thÓ thèng nhÊt, ®­îc x¾p xÕp theo mét quan hÖ nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra mét h×nh ¶nh trän vÑn vÒ ®èi t­îng tri gi¸c.

* TÝnh æn ®Þnh cña tri gi¸c Lµ kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh sù vËt hiÖn t­ îng kh«ng thay ®æi khi c¸c ®iÒu kiÖn tri gi¸c bÞ thay ®æi.

* TÝnh cã ý nghÜa cña tri gi¸c

* TÝnh chän läc cña tri gi¸c

5.4. C¸c lo¹i tri gi¸c C¸c lo¹i tri gi¸c TG c¸c thuéc tÝnh kh«ng gian cña ®èi t­ îng

TG c¸c thuéc tÝnh thêi gian cña ®èi t­

TG sù chuyÓ n ®éng cña ®èi t­ îng

5.5. Quan s¸t * §Þnh nghÜa: lµ lo¹i tri gi¸c tÝch cùc, cã chñ ®Þnh, diÔn ra t­¬ng ®èi ®éc lËp vµ l©u dµi, nh»m ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, râ rÖt c¸c sù vËt hiÖn t­îng. Lµ mét qu¸ tr×nh tri gi¸c cã §Æc chñ ®Þnh ®iÓ m ThÓ hiÖn tÝnh tÝch cùc cña cña chñ thÓ quan G¾n víi t­ duy s¸t

* N¨ng lùc quan s¸t: Lµ kh¶ n¨ng tri gi¸c mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c nh÷ng ®iÓm quan träng, chñ yÕu vµ ®Æc s¾cX¸c cña®Þnh sù vËt, hiÖn t­îng. môc ®Ých, ý nghÜa, Yªu yªu cÇu cÇu ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn, tri thøc, ®èi kÕ ho¹ch víi Quan s¸t cã hÖ thèng, kÕ ho¹ch, viÖ sö dông ng«n ng÷ c qua Thu thËp, tÝch luü tµi liÖu n s¸t

Bµi 6: Qu¸ tr×nh nhËn thøc t­ duy 6.1. Kh¸i niÖm t­ duy 6.2. §Æc ®iÓm cña t­ duy 6.3. C¸c giai ®o¹n t­ duy 6.4. C¸c thao t¸c t­ duy 6.5. C¸c h×nh thøc t­ duy 6.6. C¸c phÈm chÊt t­ duy

6.1. Kh¸i niÖm t­ duy

§Þn h ngh Üa

Lµ mét qu¸ tr×nh t©m lý nhËn thøc Ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh b¶n chÊt Ph¶n ¸nh nh÷ng mèi liªn hÖ vµ quan hÖ cã tÝnh quy luËt

Vai trß cña t­ duy?

6.2. C¸c ®Æc ®iÓm cña t­ duy * T­ duy xuÊt hiÖn trong hoµn c¶ nh cã vÊn ®Ò * T­ duy g¾n chÆt víi ng«n ng÷ * T­ duy ph¸n ¸nh kh¸i qu¸t * T­ duy ph¸n ¸nh gi¸n tiÕp * T­ duy kh«ng t¸ch rêi nhËn thøc c¶m tÝnh * T­ duy liªn hÖ h÷u c¬ víi ho¹t ®

* T­ duy chØ xuÊt hiÖn trong hoµn c¶nh cã vÊn ®Ò Hoµn c¶nh cã vÊn ®Ò lµ hoµn c¶nh trong ®ã chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè míi mµ con ng­êi ta míi, ch­ahoÆc biÕt c¸i hoÆc biÕt mµ Cã c¸i biÕt nh÷ng Mét con ng­êi ch­a gi¶i quyÕt ®­îc. quyªn t×nh huèn g cã vÊn ®Ò

NhËn thøc, cã nhu cÇu gi¶i quyÕt Phï hîp kh¶ n¨ng nhËn thøc cña HS

Vai trß cña hoµn c¶nh cã vÊn ®Ò

* T­ duy g¾n víi ng«n ng÷ Ph­¬ng tiÖn cña qu¸ tr×nh t­ duy (ng«n ng÷ thÇm)

T­ Duy

Ng«n ng÷

Lµm cho ng«n ng÷ cña con ng­êi phong phó vµ s©u s¾c h¬n

KÕt luËn s­ ph¹m?

* T­ duy ph¸n ¸nh kh¸i qu¸t T­ duy ph¸ n ¸nh kh¸i qu¸ t do

Ph¸n ¸nh b»ng KN, QL, Dïng NN Tr­íc khi t­ duy diÔn ra qu¸ tr×nh trõu t­îng ho¸

ý nghÜa s­ ph¹m?

* T­ duy ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp Ph¸n ¸nh gi¸n tiÕp lµ g×? T­ duy ph¶ n ¸nh gi¸n tiÕp

Sù vËt t¸c ®éng gi¸n tiÕp SVHT kh«ng chØ diÔn ra ë hiÖn t¹i mµ cßn trong qu¸ khø vµ t­¬ng lai T­ duy ph¶n ¸nh c¸i b¶n chÊt, c¸i kh¸i qu¸t, ph¶n ¸nh c¸i quy luËt vµ dïng ng«n ng÷ lµm ph­¬ng tiÖn.

* T­ duy kh«ng t¸ch rêi qu¸ tr×nh nhËn thøc c¶m tÝnh Tham gia, cung cÊp cung cÊp nguyªn liÖu cho t­ duy NhËn T­ thøc duy c¶m lµm cho nhËn thøc c¶mtÝnh tÝnh phong phó h¬n vµ mang mét chÊt l­îng míi. ý nghÜa gi¸o dôc?

* T­ duy liªn hÖ h÷u c¬ víi ho¹t ®éng thùc tiÔn ChØ ®¹o, ®Þnh h­íng cho ho¹t ®éng thùc tiÔn cã hiÖu qu¶ Ho¹t T­ ®éng duy thùc tiÔn KiÓm nghiÖm tÝnh x¸c thùc, ®é chÝnh x¸c cña vÊn ®Ò t­ duy ý nghÜa gi¸o dôc?

* C¸c giai ®o¹n cña t­ duy

T­ duy lµ mét qu¸ tr×nh gåm c¸c b­íc sau NhËn thøc vÊn ®Ò XuÊt hiÖn c¸c liªn t­ ëng

ChÝnh x¸c ho¸

Sµng läc liªn t­ëng vµ h×nh thµnh gi¶ thuyÕt KiÓm tra gi¶ thuyÕt Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò

Phñ ®Þnh Hµnh ®éng t­ duy míi

6.4. C¸c thao t¸c t­ duy Thao t¸c ph©n tÝchtæng hîp C¸c tha o t¸c t­ du y

So s¸nh Trõu t­îng ho¸ vµ cô thÓ ho¸ Kh¸i qu¸t ho¸

6.5. C¸c h×nh thøc t­ duy

H×n h thø c t­ duy

Ph¸n ®o¸n Suy lý

6.6. C¸c phÈm chÊt t­ duy

C¸c phÈ m chÊt t­ duy

PhÈm chÊt t­ duy kh¸i qu¸t s©u s¾c PhÈm chÊt t­ duy linh ho¹t

PhÈm chÊt t­ duy ®éc lËp

6.7. C¸c lo¹i t­ duy

C¸c lo¹i t­ du y

T­ duy trùc quan hµnh ®éng T­ duy trùc quan h×nh t­îng T­ duy trõu t­îng

Bµi 7: Qu¸ tr×nh nhËn thøc T­ëng t­îng 7.1. Kh¸i niÖm t­ëng t­îng 7.2. So s¸nh t­ duy vµ t­ëng t­îng 7.3. Vai trß cña t­ëng t­îng 7.4. C¸c lo¹i t­ëng t­ëng t­îng 7.5. C¸c c¸ch s¸ng t¹o cña t­ëng t­ îng

.

7.1. Kh¸i niÖm t­ëng t­îng Lµ mét qu¸ tr×nh t©m lý ph¶n ¸nh nh÷ng c¸i ch­a tõng cã trong kinh nghiÖm cña c¸ nh©n b»ng c¸ch x©y dùng nh÷ng h×nh ¶nh míi trªn c¬ së nh÷ng biÓu t­îng ®· cã

.

Lµ mét qu¸ tr×nh t©m lý C¸c ®Æc ®iÓ m cña t­ ëng t­îng

H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong lao ®éng

Ph¶n ¸nh c¸i míi d­íi d¹ng h×nh ¶nh tõ nh÷ng biÓu t­îng ®· cã C¬ chÕ sinh lý: sù ph©n gi¶i hÖ thèng liªn hÖ thÇn kinh t¹m thêi kÕt hîp thµnh hÖ thèng míi trªn vâ n·o

7.2. So s¸nh gi÷a t­ duy vµ t­ëng t­îng * Gièng nhau * Kh¸c nhau * Mèi quan hÖ gi÷a t­ duy vµ t­ ëng t­îng

.

§Òu lµ nh÷ng hiÖn t­îng t©m lý

Gièn g nhau

Lµ qu¸ tr×nh t©m lý nhËn thøc thuéc møc ®é nhËn thøc lý tÝnh §Òu xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn vµ do thùc tiÔn kiÓm nghiÖm.

.

Kh¸c nhau gi÷a t­ duy vµ t­ëng t­ îng T­ duy ëng t­îng

Hoµn c¶nh cã V§: BÊt ®Þnh S¶n phÈm míi: ¶nh, m« h×nh Ph­¬ng thøc p¸: ghÐp, kÕt hîp S¶n phÈm: h×nh, HA míi

T­

Râ rµng

Kh¸i niÖm, t­ t­ëng C¸c thao t¸c

H×nh Ch¾t

KN, Ph¸n ®o¸n, Suy lý M«

.

-

T­ duy t¹o ý ®å cho t­ëng t­îng

- §¶m b¶o tÝnh logic, hÖ thèng, hîp lý cho c¸c h×nh ¶nh - KiÓm tra bít tÝnh bay bæng, phi thùc tÕ

T­ du y

T­ ëng t­îng

HA t­ëng t­îng chøa ®ùng vµ béc lé t­ t­ëng do TD t¹o ra V¹ch h­íng cho TD, lÊp chç trèng t¹m thêi, g¾n liÒn víi c¶m xóc

7.3. Vai trß cña t­ëng t­îng CÇn cho mäi ho¹t ®éng, h×nh dung tr­íc kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng Vai trß

T¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh t­¬i s¸ng ®Ó con ng­êi v­¬n ®Õn Cã ¶nh h­ëng lín ®Õn kÕt qu¶ häc tËp vµ viÖc lÜnh héi tri thøc

7.4. C¸c lo¹i t­ëng t­îng C¸c lo¹i t­ëng t­ îng Gãc ®é nhËn thøc T­ëng T­ëng t­îng t­îng t¸i t¹o s¸ng t¹o

¦íc m¬Dùa lý t­ trªn ý ëng nghÜa T­ëng T­ëng t­îng t­îng tiªu tÝch cùc cùc

7.5. C¸c c¸ch s¸ng t¹o cña t­ëng t­îng Thay ®æi kÝch th­íc, sè l­îng, thµnh C¸c c¸c h s¸n g t¹o

phÇn sù vËt NhÊn m¹nh c¸c chi tiÕt, thµnh phÇn, thuéc tÝnh SV L¾p ghÐp c¸c bé phËn mét c¸ch s¸ng t¹o Liªn hîp c¸c bé phËn cña c¸c sù vËt §iÓn h×nh ho¸ Suy diÔn

Bµi 8: TrÝ nhí vµ ng«n ng÷ 8.1. Kh¸i niÖm trÝ nhí 8.2. C¸c qu¸ tr×nh trÝ nhí 8.3. C¸c lo¹i trÝ nhí 8.4. Quªn vµ c¸ch chèng quªn 8.5. C¸c quy luËt ph¸t triÓn trÝ nhí 8.6. Sù kh¸c biÖt c¸ nh©n vÒ trÝ nhí 8.7. Kh¸i niÖm ng«n ng÷ 8.8. Chøc n¨ng ng«n ng÷ 8.9. Sù kh¸c biÖt c¸ nh©n vÒ ng«n ng÷

8.1. Kh¸i niÖm vÒ trÝ nhí Lµ mét qu¸ tr×nh t©m lý §Þn h ngh Üa §Æc ®iÓ mBi Óu t­îng

Ph¸n ¸nh sù vËt ë thêi qu¸ khø BiÓu t­îng (lÇn 1) H×nh ¶nh gi¸n tiÕp Kh«ng ph¸n ¸nh nguyªn si, cã c¶i biÕn Võa kh¸i qu¸t, võa trùc quan Theo con ®­êng ghi nhí, g×n gi÷ vµ t¸i hiÖn

8.2. C¸c qu¸ tr×nh trÝ nhí Qu¸ tr×nh ghi nhí

Ghi nhí m¸y mãc Ghi nhí ý nghÜa

Qu¸ tr×nh g×n gi÷

G×n gi÷ tiªu cùc G×n gi÷ tÝch cùc NhËn l¹i

Qu¸ tr×nh t¸i hiÖn

Nhí l¹i

8.3. C¸c lo¹i trÝ nhí C¸c lo¹i trÝ nhí Dùa vµo môc ®Ých: Nhí kh«ng chñ ®Þnh vµ nhí cã

Dùa vµo gi¸c quan chiÕm ­u thÕ: H×nh ¶nh, vËn ®éng, c¶m xóc, tõ ng÷

Dùa vµo sù g×n gi÷ vµ cñng cè tµi liÖu: Ng¾n h¹n, dµi h¹n vµ thao t¸c

8.4. Quªn vµ c¸ch chèng quªn * §Þnh nghÜa: Quªn lµ kh«ng nhËn l¹i hay nhí l¹i nh÷ng sù vËt hiÖn t­îng khi cÇn thiÕt. Quªn cã nhiÒu møc ®é: T¹m thêi, côc bé, hoµn toµn * Lµm thÕ nµo ®Ó nhí l©u h¬n?

8.5. C¸c quy luËt ph¸t triÓn cña trÝ nhí C¸c quy luËt ph¸t triÓn trÝ nhí

Quy luËt liªn t­ëng

Quy luËt c¶i biªn trong trÝ nhí Quy luËt quªn vµ chèng quªn

8.6. Sù kh¸c biÖt c¸ nh©n vÒ trÝ nhí Tèc ®é ghi nhí vµ thêi gian

Sù kh¸c biÖt c¸ nh© n vÒ trÝ nhí

g×n gi÷ Møc ®é tham gia cña c¸c c¬ quan ph©n tÝch khi ghi nhí VÒ ®Æc ®iÓm tµi liÖu ghi nhí VÒ løa tuæi, giíi tÝnh

8.7. Kh¸i niÖm ng«n ng÷ Ng÷ ng«n quy ®Þnh ng«n ng÷, nÕu kh«ng cã ng÷ ng«n th× kh«ng cã ng«n ng÷

Ng÷ ng«n

Ng« n ng÷

Ng«n ng÷ lµ n¬i biÓu ®¹t, duy tr× vµ tån t¹i cña mét ng÷ ng«n nhÊt ®Þnh

8.8. Chøc n¨ng cña ng«n ng÷

Chø c n¨n g ng« n ng÷

Chøc n¨ng th«ng b¸o, trao ®æi, lÜnh héi vµ g×n gi÷ kinh nghiÖm x· héi lÞch sö Chøc n¨ng thÓ hiÖn nh©n c¸ch vµ t¸c ®éng lªn nh©n c¸ch ng­ êi kh¸c Chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch

8.9. Sù kh¸c biÖt c¸ nh©n vÒ ng«n ng÷ Ng«n ng÷ vµ v¨n ho¸ Sù Vèn tõ, tõ lo¹i, ph¸t ©m, cÊu kh¸c tróc c©u, giäng, .. biÖt c¸ Phong c¸ch biÓu ®¹t nh© n vÒ N¨ng lùc ng«n ng÷ h×nh thµnh ng« trong cuéc sèng n ng÷ C¸ch luyÖn tËp ng«n ng÷

8.10. C¸c lo¹i ng«n ng÷ C¸c lo¹i ng«n ng÷

Ng«n ng÷ bªn ngoµi Ng«n ng÷ bªn trong

* 5 Giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷

* 5 Giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷

Giai ®o¹n 1: Ho¹t ®éng víi ®å vËt Giai ®o¹n 2: Ho¹t ®éng víi m« h×nh Giai ®o¹n 3: Ho¹t ®éng víi lêi nãi to Giai ®o¹n 4: Ho¹t ®éng víi lêi nãi thÇm

Bµi 9: Nh©n c¸ch 9.1. Kh¸i niÖm nh©n c¸ch 9.2. C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nh©n c¸ch 9.3. CÊu tróc t©m lý cña nh©n c¸ch

9.1. Kh¸i niÖm nh©n c¸ch ChØ bao hµm nh÷ng ®Æc ®iÓm nãi lªn bé mÆt t©m lý, cèt c¸ch lµm ng­ êi, gi¸ trÞ x· héi cña mçi c¸ nh©n

Nh ©n c¸c h

Lµ mét cÊu t¹o t©m lý míi, tæng hîp c¸c ®Æc ®iÓm t©m lý ®Æc tr­ng víi mét c¬ cÊu x¸c ®Þnh

Quy ®Þnh b¶n s¾c riªng cña c¸ nh©n thèng nhÊt trän vÑn víi c¸i chung BiÓu hiÖn ë 3 cÊp ®é: C¸ nh©n, liªn c¸ nh©n vµ biÓu hiÖn b»ng ho¹t ®éng vµ s¶n phÈm

9.2. C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nh©n c¸ch * TÝnh thèng nhÊt cña nh©n c¸ ch * TÝnh æn ®Þnh cña nh©n c¸ch * TÝnh tÝch cùc cña nh©n c¸ch * TÝnh giao l­u cña nh©n c¸ch

* TÝnh thèng nhÊt cña nh©n c¸ch TÝnh thèng nhÊt cña nh©n c¸ch ®­ îc thÓ hiÖn ra ë chç cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng, c¸i c¸ nh©n vµ c¸i x· héi, néi dung vµ h×nh thøc, c¸i sinh vËt vµ c¸i x· héi Th¶o luËn? Cho vÝ dô

* TÝnh æn ®Þnh cña nh©n c¸ch CÊu tróc nh©n c¸ch xÐt trong tæng thÓ lµ t­¬ng ®èi trän vÑn vµ æn ®Þnh – Ýt nhÊt lµ trong mét qu·ng ®êi nµo ®ã cña con ng­êi

* TÝnh tÝch cùc cña nh©n c¸ch Con ng­êi - nh©n c¸ch kh«ng chØ lµ kh¸ch thÓ mµ cßn lµ chñ thÓ cña c¸c quan hÖ x· héi thÓ hiÖn ë chç tÝch cùc tiÕp thu cã chän läc tÊt c¶ nh÷ng t¸c ®éng bªn ngoµi, s¸ng t¹o x©y dùng nh©n c¸ch cña m×nh

* TÝnh giao l­u cña nh©n c¸ch Nh©n c¸ch chØ cã thÓ ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, tån t¹i vµ thÓ hiÖn trong ho¹t ®éng vµ c¸c mèi quan hÖ giao tiÕp víi nh©n c¸ch kh¸c. ý nghÜa gi¸o dôc: gi¸o dôc b»ng tËp thÓ vµ trong tËp thÓ

9.3. CÊu tróc t©m lý cña nh©n c¸ch Xu h­íng

CÊu tróc nh© n c¸ch

TÝnh c¸ch N¨ng lùc KhÝ chÊt

* Xu h­íng: Xu h­íng lµ mét thuéc tÝnh t©m lý, t¹o ®éng c¬, ®Þnh h­íng, ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng, cã 3 mÆt ho¹t ®éng t©m lý: NhËn thøc

Hµnh ®éng

T×nh c¶m

.

CÊu tróc cña xu h­ íng

Nhu cÇu: ®èi t­îng, do ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng thøc tho¶ m·n quy ®Þnh, mang tÝnh x· héi cao, ®a d¹ng- vËt chÊt – tinh thÇn, mang tÝnh chu k×. Høng thó: Th¸i ®é con ng­êi víi ®èi t­îng, mang ý nghÜa x· héi vµ kho¸i c¶m c¸ nh©n Lý t­ëng: Mét h×nh ¶nh ®Ñp l«i cuèn th«i thóc con ng­êi ho¹t ®éng ThÕ giíi quan vµ niÒm tin HÖ thèng ®éng c¬

* TÝnh c¸ch: Lµ thuéc tÝnh TL, bao gåm hÖ thèng th¸i ®é víi hiÖn thùc thÓ hiÖn trong hÖ thèng hµnh vi, cö chØ, c¸ch nãi n¨ng

§Æc ®iÓ m tÝnh c¸ch

Mang tÝnh æn ®Þnh, bÒn v÷ng, thèng nhÊt Võa thÓ hiÖn c¸i chung võa thÓ hiÖn c¸i riªng biÖt ®éc ®¸o cña mçi c¸ nh©n TÝnh c¸ch c¸ nh©n chÞu sù quy ­íc cña x· héi

.

HÖ thèng th¸i ®é - Th¸i ®é víi tËp thÓ, x· héi - Th¸i ®é ®èi víi lao ®éng

CÊu tróc cña tÝn h c¸c h

- Th¸i ®é ®èi víi mäi ng­êi - Th¸i ®é ®èi víi b¶n th©n HÖ thèng hµnh vi Ng«n ng÷ nãi, viÕt, cö chØ ®iÖu bé, phong c¸ch thÓ hiÖn...

* N¨ng lùc: Lµ tæ hîp c¸c thuéc tÝnh ®éc ®¸o cña c¸ nh©n, phï hîp víi yªu cÇu cña mét ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh, ®¶m b¶o ®¹tlùc hiÖu qu¶ C¸c cho ho¹t ®éng ®ãN¨ng mø c ®é n¨n g lùc Ph ©n lo¹i n¨n g

Tµi n¨ng Thiªn tµi N¨ng lùc chung N¨ng lùc riªng

* KhÝ chÊt: Lµ thuéc tÝnh TL, biÓu hiÖn c­êng ®é, tèc ®é, nhÞp ®é cña ho¹t ®éng t©m lý thÓ hiÖn s¾c th¸i hµnh vi, cö chØ, c¸ch nãiKiÓu n¨ng cña c¸ nh©n thÇn kinh M¹nh

C©n b»ng Linh ho¹t H¨ng h¸i

C©n b»ng K0 linh ho¹t B×nh th¶n

YÕu K0 C©n b»ng

Nãng n¶y

¦u t­

Bµi 10. T×nh c¶m vµ ý chÝ 10.1. Kh¸i niÖm t×nh c¶m 10.2. C¸c møc ®é cña t×nh c¶m 10.3. C¸c quy luËt t×nh c¶m 10.4. Kh¸i niÖm ý chÝ vµ hµnh ®éng ý chÝ 10.5. KÜ x¶o vµ thãi quen

10.1. Kh¸i niÖm t×nh c¶m * §Þnh nghÜa t×nh c¶m * Ph¸n ¸nh nhËn thøc vµ ph¶n ¸nh t×nh c¶m * T×nh c¶m vµ xóc c¶m

T×nh c¶m Lµ th¸i ®é c¶m xóc æn ®Þnh cña con ng­êi víi nh÷ng SVHT cña hiÖn thùc kh¸ch quan, ph¶n ¸nh ý nghÜa cña chóng trong mèi liªn hÖ víi nhu cÇu vµ ®éng c¬ cña hä

* Ph¸n ¸nh nhËn thøc vµ ph¸n ¸nh t×nh c¶m Ph¸n ¸nh NT Ph¶n ¸nh TC §Æc ®iÓm §èi t­îng

ChÝnh SVHT Víi nhu cÇu, ®éng c¬ chø kh«ng ph¶i chÝnh b¶n th©n SVHT

Ph¹m vi

Mäi SVHT

SVHT tho¶ m·n 1 nhu cÇu nµo ®ã cña con ng­êi Ph­¬ng thøc HA, biÓu t­îng Rung ®éng, tr¶i nghiÖm kh¸i niÖm TÝnh chñ §Ëm nÐt §Ëm nÐt nhiÒu h¬n

* Xóc c¶m vµ t×nh c¶m Xóc c¶m T×nh c¶m Cã ë ng­êi vµ vËt ng­êi

ChØ ë con

T¹m thêi, ®a d¹ng vµ æn ®Þnh

X¸c ®Þnh

ë tr¹ng th¸i hiÖn thùc tiÒm tµng

ë tr¹ng th¸i

XuÊt hiÖn tr­íc sau

XuÊt hiÖn

10.2. C¸c møc ®é cña t×nh c¶m

C¸c mø c ®é TC

Møc1: MÇu s¾c xóc c¶m cña c¶m gi¸c Xóc ®éng Møc2 : Xóc T©m tr¹ng c¶m Møc3 : T×nh c¶m

T×nh c¶m ®¹o ®øc T×nh c¶m trÝ tuÖ T×nh c¶m thÈm mÜ T×nh c¶m ho¹t ®éng

10.3. C¸c quy luËt cña t×nh c¶m Quy luËt l©y lan cña t×nh C¸c qu y luË t TC

c¶m Quy luËt thÝch øng cña t×nh c¶m Quy luËt t­¬ng ph¶n cña t×nh c¶m Quy luËt Quy luËt di chuyÓn TC Quy luËt pha trén t×nh c¶m Quy luËt vÒ sù h×nh thµnh t×nh c¶m

10.4. Kh¸i niÖm ý chÝ vµ hµnh ®éng ý chÝ * Kh¸i niÖm ý chÝ * Kh¸i niÖm hµnh ®éng ý chÝ

* Kh¸i niÖm ý chÝ ý chÝ lµ mÆt n¨ng ®éng cña ý thøc, biÓu hiÖn ë n¨ng lùc thùc hiÖn nh÷ng hµnh ®éng cã môc ®Ých, ®ßi hái ph¶i cã sù nç lùc khã kh¨n TÝnh môc ®Ých (tù gi¸c) Mét sè phÈ m chÊt cña ý chÝ

TÝnh ®éc lËp TÝnh quyÕt ®o¸n TÝnh kiªn tr× TÝnh tù chñ

* Kh¸i niÖm hµnh ®éng ý chÝ Hµnh ®éng ý chÝ lµ hµnh ®éng cã ý thøc, cã chñ t©m, ®ßi hái nç lùc kh¾c phôc khã kh¨n ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých ®ÒXuÊt ra hiÖn khi gÆp khã §Æc ®iÓ m hµn h ®én gý

kh¨n Do c¬ chÕ ®éng c¬ ho¸ hµnh ®éng

ý thøc râ, chøa ®ùng néi dung ®¹o ®øc

ý thøc ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n

10.5. KÜ x¶o vµ thãi quen KÜ x¶o lµ hµnh ®éng tù ®éng ho¸ ®­îc h×nh thµnh mét c¸ch cã ý thøc , nghÜa lµ hµnh ®éng tù ®éng ho¸ nhê luyÖn tËp Thãi quen lµ lo¹i tù ®éng ho¸ æn ®Þnh, trë thµnh nhu cÇu cña con ng­êi KÜ x¶o quen Mang tÝnh kÜ thuËt sèng G¾n t×nh huèng cô thÓ, s©u vµo nÕp cã thÓ bÞ mai mét

Thãi Nhu cÇu, nÕp BÒn v÷ng, ¨n sèng

.

Quy luËt vÒ sù tiÕn bé kh«ng ®ång ®Òu cña c¸c kÜ x¶o

Quy luËt h×n h thµn h kÜ x¶o

Quy luËt ®Ønh cña ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp Quy luËt vÒ sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a kÜ x¶o ®· cã vµ kÜ x¶o míi Quy luËt dËp t¾t kÜ x¶o