9 Emosi

EMOSI • Apa itu emosi? • Sbg perasaan; suatu aspek ptg emosi. • Suatu yg multi dimensi – wujud dlm btk subjektif, biologikal, bertujuan dan fenomena sosial. • Subjektif: melibatkan perasaan • Biologikal: respons bertenaga yg sediakan bdn man utk menyesuaikan dgn apa yg dtg. • Agen tujuan: wujudkan tujuan apa yg boleh atau x boleh dilakukan • Fenomena sosial: sampaikan mak ttg kualiti & intensiti emosi kita pd org lain melalui signal2 suara, rupa & postur.

Bangkitan

Perasaan Pengalaman subjektif Kesedaran fenomena kognisi

Aktivasi fisiologi Persediaan bdn utk Bertindak, reaksi motor

EMOSI

Tujuan Keadaan bermotivasi Ke arah matlamat Aspek kefungsian

Kejadian kehidupan Yang signifikan

Ekspresi sosial Komunikasi sosial Ekspresi muka Ekspresi suara

Empat komponen emosi • Komponen perasaan: pengalaman subjektif yg punya makna & keptgan peribadi. Mempunyai dasar dlm proses mental & kognisi. • Komponen bangkitan: termasuk pengaktifan biologikal & fisiologikal; aktiviti sis autonomik & hormon dlm persediaan ind utk berhdpan/ berdaya tindak semasa beremosi dgn situasi. Bangkitan & fisiologikal wujud serentak termasuk otot. • Komponen tujuan: berikan emosi arah pd pencapaian satu matlamat utk ambil tindakan yg bersesuaian dgn situasi emosi yg dihdpi. • Komponen ekspresi sosial: aspek komunikasi emosi yg dilahirkan secara non verbal

• Def emosi: satu fenomena yg singkat merangkumi perasaan, bangkitan, tujuan dan ekspresi yg membantu ind menyesuaikan diri dgn peluang & cabaran ptg yg dihdpi dlm kehidupan. • Emosi- konstruk psikologikal yg menyatukan & koordinasi ke empat2 aspek dlm pola yg selaras. Masing2 lengkapkan ant satu sama lain.

Perasaan -aversif -negatif -distress

Bangkitan -degupan jantung rendah -tahap tenaga ren

Kesedihan

Tujuan -ingin bertindak utk Atasi atau elak Kegagalan,perpisahan

Terpisah drp org disygi Atau gagal dlm tugas ptg

Ekspresi sosial -menangis, mengeletar -kening naik

Hubungan emosi dgn motivasi • Berhbg dgn 2 cara: • 1. sbg motif yg arah & gerakan t/l ke arah matlamat. Merupakan sis motivasi primer (dikaitkan dgn homeostasis, bila deprived cth, < udara), namun menurut Tomkins < udara sbbkan reaksi emosi yg kuat iaitu takut yg sediakan motivasi utk bert/l bukannya homeostasis. • 2. sbg sis ‘readout’- yg menrgkan status motivasi ind & adaptasinya. Emosi +ve gambarkan keadaan kepuasan & keterlibatan ind serta keberjayaan adaptasi & sebaliknya. Gambaran status kepuasan atau frustrasi motif ind.

Apa yg sbbkan emosi? • Ada byk pdgan spt kognitif, sosial, budaya, biologikal. Namun yg tumpuan pd dua iaitu sama ada biologi atau kognisi. • Pdgan menerima kedua2nya sbg penybb emosi, tpi yg mana satu primer. • Ind x boleh respon dgn perasaan seblm dia ‘appraise’ dulu situasi (dr segi makna & keptgan peribadi) • Bg ahli teori biologi emosi boleh wujud & timbul tanpa kewujudan kognitif dulu.

Perasaan Proses kognitif

Tujuan

Situasi kejadian Yang signifikan

Bangkitan Proses bologi

Ekspresi sosial

Perspektif biologi • Diwakili oleh tokoh Izard (1991); Ekman (1992) & Panksepp (1994) • Izard – bayi respon secara emosi wp kognitif mrk belum mtg sepenuhnya. Bila semakin besar & mtg kejadian emosi libatkan pemprosesan kognitif. Namun byk kejadian kehidupan bersifat automatik, x disedari yg lahirkan emosi. • Ekman – emosi berlaku pantas, sekejap & boleh berlaku secara automatik/sukarela. Ind bert/b emosi tanpa sedarinya • Pamksepp – libatkan circuit neural yg meregulasi aktiviti otak (kejadian biokimia & neuhormonal)

Perspektif Kognitif • Diwakili oleh Lazarus (1984), Scherer (1997), Weiner (1986). Aktiviti kognitif syarat ptg seblm emosi. • Lazarus – tanpa fahami kerelevanan ind dlm sesuatu kejadian serta impaknya x perlu respon secara emosi. Libatkan appraisal kejadian yg pengaruhi kesejahteraan. • Scherer – kenalpasti appraisal kognitif yg cetuskan pengalaman beremosi spt baik/buruk; berjaya atau tidak dsb. • Weiner – libatkan pemprosesan maklumat. selepas sesuatu outcome, sama ada kejayaan/kegagalan (atribusi)

Pandangan dua sistem • Gbgan kedua2 yg cetuskan & regulate emosi. • Sis pertama wujud > awal libatkan fisiologi, sepontan & semulajadi yg bert/b secara sendiri terhdp rangsangan emosi spt sis limbik dlm otak. Berakar umbi drp evolusi spesis. • Sis kognitif wujud kemudian bila man semakin berkbg kognitif & sosialnya melalui pembelajaran & pengalaman unik ind. • Kedua2 ini saling melengkapi & bekerjasama utk aktivate & regulate emosi.

• Plutchik (1985) – lihat emosi sbg satu proses, rangkaian kejadian yg menjurus kpd satu sis maklumbalas yg kompleks. • Terdpt elemen2 spt kognisi, bangkitan, perasaan, persediaan utk tindakan, paparan ekspresi & aktiviti overt didlmnya. • Ia bermula dgn suatu kejadian di akhiri dgn emosi. Ditgh2 adalah rantaian kejadian & utk pengaruhi emosi ind boleh mencelah di mana2 bahagian dlm lingkaran maklum balas ini • Setiap aspek emosi adalah sbb & kesan

bangkitan

Rangsangan Kejadian Yg signifikan

Persediaan utk tindakan

perasaan kognisi

t/l overt

Paparan ekpresi

emosi

• Berapa bykkah emosi man? • Pendekatan biologi tumpukan kpd emosi primer. • Emosi primer – sekitar 2 – 10 emosi berdasarkan kajian empirikal yg dilakukan. • Emosi primer ini adalah universal bg semua kehidupan yg terhasil drp biologi & evolusi & bilnya kecil shj.

• Pendekatan kognitif – tumpukan pd pengalaman emosi yg terhasil drp pengalaman sosial & budaya ind. • Nyatakan bah emosi berbg & berbeza boleh lahir drp reaksi biologi yg sama. Ini krn situasi boleh diinterpretasikan secara berbeza yg lahirkan emosi berbeza & emosi adalah campuran appraisal kognitif, bhs, penge peribadi & latarbelakang sejarah serta jangkaan budaya. • Situasi sediakan konteks utk interpretasi ind. • Kedua2 pendekatan setuju terdpt beberapa jenis emosi asas (family of emotion)

Emosi Asas • Ciri2nya: semulajadi, timbul drp situasi yg serupa bg semua man, dilahirkan secara unik & jelas (sama bg semua) & hasilkan pola respons fisiologikal yg boleh dijangkakan. • Ada 6: • 1. takut – reaksi emosi yg terhasil drp interpretasi ind bah situasi yg dihdpi itu suatu yg merbahaya & ancam kesejahteraannya. Boleh sama ada psikologkal atau fizikal. Ind persepsikan dia x berupaya cope dgn ancaman itu. Takut motivasikan pertahanan. Fungsi emosi sbg tanda amaran bg ancaman yg dimanifestasikan dlm bangkitan sis saraf autonomous. • Tanda2 fisiologi sediakan ind utk lari atau menarik diri juga sediakan ind utk pelajari suatu coping yg baru.

• 2. Marah - emosi yg ada dimana2, & sering wujud. • Ia lahir drp penahanan yg mana apabila segala perancgn, mat atau kesejahteraan ind terganggu oleh faktor luaran. • Juga lahir krn pengkhianatan, ditolak, kritik, < pertimbangan org lain & gangguan. • Suatu emosi yg amat sgt yg mana ind yg marah menjadi > bertenaga & kuat, juga tingkatkan kwlan ind., > sensitif. Akan usaha utk betulkan kesilapan yg berlaku dgn cara sama ada verbal atau non verbal. Cara lain dgn menggelak • Marah bantu selesaikan dgn cara yg positif yg buatkan org lain jadi > peka pd ind & fahaminya dgn > baik. • Marah juga boleh meruntuhkan segala hlgan dlm persekitaran, sbbkan keganasan, kemusnahan

• 3.Benci – libatkan menjauhi/membuang. Dipengaruhi oleh budaya & perkbgan ind. cth.; bayi benci benda pahit /masam • Pembelajaran sosial pengaruhi apa yg ind benci • Fungsi benci ialah penolakan terutama terhdp perkara ygx diingini. Ini bolehkan ind belajar utk cope & bert/l sesuai utk menggelak sesuatu yg dibenci. • 4. Sedih – emosi aversif paling negatif. Lahir drp pengalaman terpisah (spt kematian yg disygi, pindah jauh drp keluarga dsb) atau kegagalan (gagal periksa, dpt kerja) • Sedih motivasikan ind utk cuba kekalkan keadaan serupa seblm sedih wujud. Juga tingkatkan kejelekitan dlm kump. (perapatan dlm kump)

• 5. Ancaman & berbahaya – berkisar dikeliling emosi takut, sedih, marah & benci. bila kejadian mengancam & bahaya diramalkan berlaku ind alami emosi takut & benci. Bila berlaku rasa sedih. Takut yg terhasil motivasi ind utk elakkannya, marah wujudkan counterdefense, benci wujudkan penggelakkan & sedih jadikan ind x aktif & menarik diri. • 6. keriangan – dikaitkan dgn kejadian yg hasilkan outcome yg diingini samada kejayaan peribadi & perkaitan interpersonal. Berlwnan dgn sedih. Fungsinya dorong ind utk interaksi sosial (senyuman) seterusnya kekalkan & kukuhkan interaksi (bond) juga utk fungsi menenangkan (soothing). Buatkan ind rasa tenang wp dlm keadaan yg distress.

• 7. Minat – emosi paling byk/lazim wujud dlm fungsi harian ind. Grkan ind bert/l. minat sentiasa berubah2 x pernah pdm. Melibatkan perkara yg menarik perhatian, cabaran, keingintahuan dsb. Minat wujudkan keinginan utk meneroka, siasat, manipulasi objek disekitar. Jadikan ind kreatif, ingin belajar & ia ttukan byk mana ind akan tumpukan & usaha. • Keterlibatan motif & kepuasan menyatukan emosi minat & keriangan. Bila kejadian yg berfaedah berkaitan keinginan & kesejahteraan ind dijangkakan akan tarik minat ind & jika ianya memuaskan akan dtgkan keriangan pd ind.

Peranan emosi • Ada 2: • 1. dayatindak – ia bantu organisma hdpi tugas2 kehidupan asas. Bolehkannya sesuaikan kpd persekitaran sosial & fizikal. Cope utk keselamatan, drp kemusnahan, penyatuan semula, afiliasi, penolakan, penerokaan & orientasi. • 2. fungsi sosial – melalui komunikasikan perasaan ind pd org lain, pengaruhi bgmana ind lain berinteraksi dgnnya, permudahkan & galakkan interaksi sosial & wujudkan, kekalkan & tamatkan hbgan.