2176

Druk nr 2176 Warszawa, 29 czerwca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-43-09 Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marsza!ku Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy

- o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.

dotycz"c"

zgodno%ci

Jednocze%nie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Minister Gospodarki. Z powa#aniem (-) Donald Tusk

Projekt USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw 1), 2)

Art. 1. W ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z pó&n. zm.3)) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 3: a) pkt 3a otrzymuje brzmienie: „3a) paliwa gazowe – gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym propan-butan

lub

skroplony gaz ziemny oraz

inne

rodzaje

gazu

palnego,

dostarczane za pomoc" sieci gazowej, a tak#e biogaz rolniczy, niezale#nie od ich przeznaczenia;”, b) pkt 13a otrzymuje brzmienie: „13a) odbiorca ko'cowy – odbiorc$ dokonuj"cego zakupu paliw lub energii na w!asny u#ytek, z wy!"czeniem odbiorcy dokonuj"cego zakupu energii elektrycznej na potrzeby wytwarzania, przesy!ania lub dystrybucji tej energii;”, c) po pkt 16 dodaje si$ pkt 16a – 16d w brzmieniu: „16a) bezpiecze'stwo –

zdolno%(

zapewnienia

dostaw systemu

energii

elektroenergetycznego

bezpiecze'stwa

elektroenergetycznej

elektrycznej

oraz

do

pracy

sieci

równowa#enia

dostaw

energii elektrycznej z zapotrzebowaniem na t$ energi$;

16b) bezpiecze'stwo

pracy

sieci

elektroenergetycznej

– nieprzerwan" prac$ sieci elektroenergetycznej, a tak#e spe!nianie wymaga' w zakresie parametrów jako%ciowych energii elektrycznej i standardów jako%ciowych

obs!ugi

dopuszczalnych

odbiorców,

przerw

w

w dostawach

tym energii

elektrycznej odbiorcom ko'cowym, w mo#liwych do przewidzenia warunkach pracy tej sieci; 16c)

równowa#enie

dostaw

energii

elektrycznej

z zapotrzebowaniem na t$ energi$ – zaspokojenie mo#liwego

do

przewidzenia,

bie#"cego

i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na energi$

elektryczn"

i

moc,

podejmowania

dzia!a'

wprowadzenie

ogranicze'

bez

maj"cych w

jej

konieczno%ci na

celu

dostarczaniu

i poborze; 16d) zagro#enie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej – stan systemu elektroenergetycznego lub jego cz$%ci, uniemo#liwiaj"cy zapewnienie bezpiecze'stwa pracy sieci elektroenergetycznej lub równowa#enie dostaw energii elektrycznej z zapotrzebowaniem na t$ energi$;”, d) po pkt 20 dodaje si$ pkt 20a w brzmieniu: „20a) biogaz rolniczy – paliwo gazowe otrzymywane z surowców rolnictwa,

rolniczych, p!ynnych

produktów lub

sta!ych

ubocznych odchodów

zwierz$cych, produktów ubocznych lub pozosta!o%ci przemys!u rolno-spo#ywczego lub biomasy le%nej w procesie fermentacji metanowej;”, e) dodaje si$ pkt 43 w brzmieniu:

2

„43) jednostka wytwórcza – wyodr$bniony zespó! urz"dze' nale#"cy do przedsi$biorstwa energetycznego, s!u#"cy do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy.”; 2) w art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ przesy!aniem lub dystrybucj"

paliw gazowych lub energii jest obowi"zane

zapewni( wszystkim odbiorcom oraz przedsi$biorstwom zajmuj"cym si$ sprzeda#" paliw gazowych lub energii, na zasadzie równoprawnego traktowania, %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii, na zasadach i w zakresie okre%lonym w ustawie; %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji tych paliw lub energii odbywa si$ na podstawie umowy o %wiadczenie tych us!ug.”; 3) art. 4j otrzymuje brzmienie: „Art. 4j. 1. Odbiorca paliw gazowych lub energii ma prawo zakupu tych paliw lub energii od wybranego przez siebie sprzedawcy. 2. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

przesy!aniem lub dystrybucj" paliw gazowych lub energii, odpowiednio do zakresu dzia!ania, stosuj"c obiektywne i przejrzyste zasady zapewniaj"ce równe traktowanie u#ytkowników systemu, umo#liwia odbiorcy

paliw

gazowych

lub

energii

przy!"czonemu do jego sieci zmian$ sprzedawcy paliw

gazowych

lub

energii,

na

warunkach

i w trybie okre%lonym w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1 lub 3. 3. Odbiorca ko'cowy mo#e wypowiedzie( umow$, na podstawie której przedsi$biorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energi$, bez ponoszenia dodatkowych kosztów, sk!adaj"c do

3

przedsi$biorstwa

energetycznego

pisemne

o%wiadczenie o wypowiedzeniu tej umowy. 4. Umowa, na podstawie której przedsi$biorstwo energetyczne dostarcza paliwa gazowe lub energi$ elektryczn"

odbiorcy

tych

paliw

lub

energii

w gospodarstwie domowym, ulega rozwi"zaniu z ostatnim dniem miesi"ca nast$puj"cego po miesi"cu, w którym o%wiadczenie tego odbiorcy dotar!o

do

przedsi$biorstwa

energetycznego.

Odbiorca ten mo#e wskaza( pó&niejszy termin rozwi"zania umowy. 5. Sprzedawca paliw gazowych dokonuj"cy sprzeda#y tych paliw odbiorcom ko'cowym przy!"czonym do sieci dystrybucyjnej lub przesy!owej lub sprzedawca energii

dokonuj"cy

jej

sprzeda#y

odbiorcom

ko'cowym przy!"czonym do sieci dystrybucyjnej jest obowi"zany: 1) sporz"dza( oferty sprzeda#y paliw gazowych lub energii okre%laj"ce warunki ich sprzeda#y; 2) publikowa( na stronach internetowych oraz udost$pnia( do publicznego wgl"du w swojej siedzibie informacje o ofertach sprzeda#y paliw gazowych lub energii.”; 4) w art. 5b ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Odbiorca ko'cowy mo#e wypowiedzie( umow$, o której mowa w ust. 1, na zasadach i w trybie okre%lonym w art. 4j ust. 3 i 4.”; 5) w art. 7: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Obowi"zek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy przypadku, gdy ubiegaj"cy si$ o zawarcie umowy 4

o przy!"czenie do sieci nie ma tytu!u prawnego do korzystania z nieruchomo%ci, obiektu lub lokalu, do których

paliwa

gazowe

lub

energia

maj"

by(

dostarczane.”, b) po ust. 3 dodaje si$ ust. 3a i 3b w brzmieniu: „3a. Podmiot ubiegaj"cy si$ o przy!"czenie do sieci sk!ada wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia do sieci, zwanych

dalej

„warunkami

przy!"czenia”,

w przedsi$biorstwie energetycznym, do którego sieci ubiega si$ o przy!"czenie. 3b. Wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia powinien zawiera(

w szczególno%ci

ubiegaj"cego

si$

o

oznaczenie przy!"czenie,

podmiotu okre%lenie

nieruchomo%ci, obiektu lub lokalu, o których mowa w ust. 3, oraz informacje niezb$dne do zapewnienia spe!nienia wymaga' okre%lonych w art. 7a.”, c) po ust. 8 dodaje si$ ust. 8a – 8k w brzmieniu: „8a. Podmiot ubiegaj"cy si$ o przy!"czenie &ród!a do sieci elektroenergetycznej

o

napi$ciu

znamionowym

wy#szym ni# 1 kV wnosi zaliczk$ na poczet op!aty za przy!"czenie

do

w wysoko%ci

30

sieci, z!

zwan" za

ka#dy

dalej

„zaliczk"”,

kilowat

mocy

przy!"czeniowej okre%lonej we wniosku o okre%lenie warunków przy!"czenia, z zastrze#eniem ust. 8b. 8b.

Wysoko%( zaliczki nie mo#e by( wy#sza ni# wysoko%( przewidywanej op!aty za przy!"czenie do sieci i nie wy#sza ni# 3 000 000 z!. W przypadku gdy wysoko%( zaliczki przekroczy wysoko%( op!aty za przy!"czenie do sieci, ró#nica mi$dzy wysoko%ci" wniesionej zaliczki a wysoko%ci" tej op!aty podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki. 5

8c. Zaliczk$ wnosi si$ w ci"gu siedmiu dni od dnia z!o#enia wniosku o okre%lenie warunków przy!"czenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. 8d. Do wniosku o okre%lenie warunków przy!"czenia podmiot, o którym mowa w ust. 8a, do!"cza w szczególno%ci wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo, w przypadku braku takiego planu, decyzj$ o warunkach zabudowy i zagospodarowania

terenu

dla

nieruchomo%ci

okre%lonej we wniosku, je#eli jest ona wymagana na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 8e. W

przypadku

przy!"czanych

urz"dze', bezpo%rednio

instalacji do

lub

sieci

sieci elektro-

energetycznej o napi$ciu znamionowych wy#szym ni# 1 kV sporz"dza si$ ekspertyz$ wp!ywu tych urz"dze', instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny, z wyj"tkiem przy!"czanych jednostek wytwórczych o !"cznej mocy zainstalowanej nie wi$kszej ni# 2 MW, lub urz"dze' odbiorcy ko'cowego o !"cznej mocy przy!"czeniowej Przedsi$biorstwo

nie

wi$kszej

energetyczne

ni#

5

MW.

zajmuj"ce

si$

przesy!aniem lub dystrybucj" energii elektrycznej zapewnia sporz"dzenie ekspertyzy. 8f.

Koszty wykonania ekspertyzy, o której mowa w ust. 8e, uwzgl$dnia si$ odpowiednio w nak!adach, o których mowa w ust. 8 pkt 1 i 3.

8g. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

przesy!aniem lub dystrybucj" energii elektrycznej jest obowi"zane wyda( warunki przy!"czenia w terminie: 1) 30 dni od dnia z!o#enia kompletnego wniosku o okre%lenie 6

warunków

przy!"czenia

przez

wnioskodawc$ przy!"czanego do sieci o napi$ciu znamionowym nie wy#szym ni# 1 kV; 2) 150 dni od dnia z!o#enia kompletnego wniosku o okre%lenie

warunków

przy!"czenia

przez

wnioskodawc$ przy!"czanego do sieci o napi$ciu znamionowym wy#szym ni# 1 kV. 8h.

Warunki przy!"czenia s" wa#ne dwa lata od dnia ich wydania.

8i.

W przypadku gdy przedsi$biorstwo energetyczne: 1) odmówi wydania warunków przy!"czenia lub zawarcia

umowy

o

przy!"czenie

do

sieci

elektroenergetycznej z podmiotem ubiegaj"cym si$ o przy!"czenie z powodu braku technicznych lub ekonomicznych

warunków

przy!"czenia,

jest

obowi"zane niezw!ocznie zwróci( pobran" zaliczk$; 2) wyda warunki przy!"czenia po terminie, o którym mowa w ust. 8g, jest obowi"zane do wyp!aty odsetek od wniesionej zaliczki liczonych za ka#dy dzie' zw!oki w wydaniu tych warunków; 3) wyda

warunki

przedmiotem

sporu

przy!"czenia, mi$dzy

które

b$d"

przedsi$biorstwem

energetycznym a podmiotem ubiegaj"cym si$ o ich wydanie i spór zostanie rozstrzygni$ty na korzy%( tego podmiotu, jest obowi"zane zwróci( pobran" zaliczk$ wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki do dnia jej zwrotu, o ile nie nast"pi przy!"czenie. 8j.

Stop$ odsetek, o których mowa w ust. 8i, przyjmuje si$ w wysoko%ci równej rentowno%ci pi$cioletnich obligacji skarbowych

emitowanych

na

najbli#szy

dzie'

poprzedzaj"cy dzie' 30 czerwca roku, w którym z!o#ono wniosek o wydanie warunków przy!"czenia, 7

wed!ug

danych

opublikowanych

przez

ministra

w!a%ciwego do spraw finansów publicznych oraz G!ówny Urz"d Statystyczny. 8k.

Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

przesy!aniem lub dystrybucj" energii elektrycznej jest obowi"zane sporz"dza( informacje dotycz"ce: 1) podmiotów (ich siedziby lub miejsca zamieszkania) ubiegaj"cych

si$

o

elektroenergetycznej

o

przy!"czenie napi$ciu

do

sieci

znamionowym

wy#szym ni# 1 kV, lokalizacji przy!"cze', mocy przy!"czeniowej,

dat

wydania

warunków

przy!"czenia, zawarcia umów o przy!"czenie do sieci i rozpocz$cia dostarczania energii elektrycznej, 2) wielko%ci dost$pnej mocy przy!"czeniowej dla stacji elektroenergetycznych lub ich grup, wchodz"cych w sk!ad sieci o napi$ciu znamionowym wy#szym ni# 110 kV, a tak#e planowanych zmianach tych wielko%ci w okresie nast$pnych 5 lat, od dnia publikacji tych danych – z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych. Informacje te przedsi$biorstwo aktualizuje co najmniej raz w miesi"cu i zamieszcza na swojej stronie internetowej oraz udost$pnia w swojej siedzibie do publicznego wgl"du.”, d) ust. 9 otrzymuje brzmienie: „9. W przypadku gdy przedsi$biorstwo energetyczne odmówi przy!"czenia do sieci z powodu braku warunków ekonomicznych, o których mowa w ust. 1, za przy!"czenie do sieci przedsi$biorstwo to mo#e ustali( op!at$ w wysoko%ci uzgodnionej z podmiotem ubiegaj"cym si$

8

o przy!"czenie do sieci w umowie o przy!"czenie do sieci; przepisu ust. 8 nie stosuje si$.”; 6) w art. 9: a) w ust. 4 dodaje si$ pkt 14 w brzmieniu: „14) zakres i sposób udost$pniania przez operatora systemu przesy!owego

elektroenergetycznego lub systemu

po!"czonego elektroenergetycznego informacji o: a) warunkach %wiadczenia us!ug przesy!ania energii elektrycznej

oraz

pracy

krajowego

systemu

elektroenergetycznego, w tym w szczególno%ci dotycz"cych realizacji obrotu transgranicznego oraz zarz"dzania

sieci"

i

bilansowania

elektrycznej,

planowanych

i

energii

nieplanowanych

wy!"czeniach jednostek wytwórczych przy!"czonych do sieci przesy!owej lub koordynowanej sieci 110 kV, b) ofertach bilansuj"cych sk!adanych przez te jednostki wytwórcze, niezb$dnych do uzyskania dost$pu do sieci przesy!owej oraz korzystania z tej sieci i krajowego systemu elektroenergetycznego.”, b) ust. 6 otrzymuje brzmienie: „6.

Koszty

wynikaj"ce

wykorzystuj"cych

ze energi$

stosowania wiatru

dla

&róde!

odmiennego

bilansowania, o którym mowa w ust. 5, uwzgl$dnia si$ w kosztach stanowi"cych podstaw$ do kalkulacji stawek op!at przesy!owych w taryfie operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego.”; 7) w art. 9a: a) ust. 1 i 2 otrzymuj" brzmienie: „1. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem 9

i sprzedaj"ce

t$

energi$

odbiorcom

ko'cowym,

przy!"czonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowi"zane, w zakresie okre%lonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9: 1) uzyska( i przedstawi( do umorzenia Prezesowi Urz$du

Regulacji

Energetyki

%wiadectwo

pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, albo 2) ui%ci( op!at$ zast$pcz", obliczon" w sposób okre%lony w ust. 2. 2. Op!at$ zast$pcz" oblicza si$ wed!ug wzoru: Oz = Ozj x (Eo – Eu), gdzie poszczególne symbole oznaczaj": Oz – op!at$ zast$pcz" wyra#on" w z!otych, Ozj – jednostkow" op!at$ zast$pcz" wynosz"c" 240 z! za 1 MWh, Eo – ilo%( energii elektrycznej, wyra#on" w MWh, wynikaj"c" z obowi"zku uzyskania i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, w danym roku, Eu – ilo%( energii elektrycznej, wyra#on" w MWh, wynikaj"c" ze %wiadectw pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1, które przedsi$biorstwo energetyczne przedstawi!o do umorzenia w danym roku, o którym mowa w art. 9e ust. 14.”, b) ust. 5 i 6 otrzymuj" brzmienie: „5.

Wp!ywy z op!at zast$pczych, o których mowa w ust. 1 pkt 2 oraz w ust. 8 pkt 2, stanowi" przychody 10

Narodowego

Funduszu

Ochrony

)rodowiska

i Gospodarki Wodnej. Kwoty op!at zast$pczych nale#y ui%ci( na wyodr$bnione rachunki bankowe tego funduszu, do dnia 31 marca ka#dego roku za poprzedni rok kalendarzowy. 6.

Sprzedawca z urz$du jest obowi"zany, w zakresie okre%lonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii przy!"czonych do sieci dystrybucyjnej lub przesy!owej znajduj"cej si$ na terenie obejmuj"cym obszar dzia!ania tego sprzedawcy, oferowanej przez przedsi$biorstwo energetyczne, które uzyska!o koncesj$ na jej wytwarzanie; zakup ten odbywa si$ po %redniej cenie sprzeda#y energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b.”,

c) ust. 8a – 8c otrzymuj" brzmienie: „8a. Op!at$ zast$pcz", o której mowa w ust. 8 pkt 2, oblicza si$ wed!ug wzoru: Ozs = Ozg x Eog + Ozk x Eok + Ozm x Eom, gdzie poszczególne symbole oznaczaj": Ozs – op!at$ zast$pcz", o której mowa w ust. 8 pkt 2, wyra#on" w z!otych, Ozg – jednostkow" op!at$ zast$pcz", nie ni#sz" ni# 15 % i nie wy#sz" ni# 110 % %redniej ceny sprzeda#y

energii

elektrycznej

na

rynku

konkurencyjnym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b, wyra#on" w z!otych za 1 MWh, Eog – ilo%( energii elektrycznej równ" ró#nicy mi$dzy ilo%ci"

energii

z obowi"zku 11

elektrycznej

okre%lonego

w

wynikaj"c" przepisach

wydanych na podstawie ust. 10, dla jednostek kogeneracji wymienionych w art. 9l ust. 1 pkt 1, i ilo%ci" energii elektrycznej wynikaj"c" ze %wiadectw pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1, umorzonych przedsi$biorstwu energetycznemu w terminie, o którym mowa w art. 9m ust. 3, wyra#on" w MWh, Ozk – jednostkow" op!at$ zast$pcz", nie ni#sz" ni# 10 % i nie wy#sz" ni# 40 % %redniej ceny sprzeda#y

energii

elektrycznej

na

rynku

konkurencyjnym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b, wyra#on" w z!otych za 1 MWh, Eok – ilo%( energii elektrycznej równ" ró#nicy mi$dzy ilo%ci" z

energii

obowi"zku

elektrycznej

okre%lonego

w

wynikaj"c" przepisach

wydanych na podstawie ust. 10, dla jednostek kogeneracji wymienionych w art. 9l ust. 1 pkt 2, i ilo%ci" energii elektrycznej wynikaj"c" ze %wiadectw pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 2, umorzonych przedsi$biorstwu energetycznemu w terminie, o którym mowa w art. 9m ust. 3, wyra#on" w MWh, Ozm – jednostkow" op!at$ zast$pcz", nie ni#sz" ni# 30 % i nie wy#sz" ni# 120 % %redniej ceny sprzeda#y

energii

elektrycznej

na

rynku

konkurencyjnym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b, wyra#on" w z!otych za 1 MWh, Eom – ilo%( energii elektrycznej równ" ró#nicy mi$dzy ilo%ci"

energii

z obowi"zku

elektrycznej

okre%lonego

w

wynikaj"c" przepisach

wydanych na podstawie ust. 10, dla jednostek 12

kogeneracji wymienionych w art. 9l ust. 1 pkt 1a, i ilo%ci" energii elektrycznej wynikaj"c" ze

%wiadectw

pochodzenia

z

kogeneracji,

o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a, umorzonych przedsi$biorstwu energetycznemu w terminie, o którym mowa w art. 9m ust. 3, wyra#on" w MWh. 8b.

Prezes Urz$du Regulacji Energetyki ustala jednostkowe op!aty zast$pcze oznaczone symbolami Ozg, Ozk i Ozm, o których mowa w ust. 8a, na podstawie %redniej ceny

sprzeda#y

energii

elektrycznej

na

rynku

konkurencyjnym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit.

b,

z

roku

poprzedzaj"cego

rok

ustalenia

jednostkowych op!at zast$pczych, bior"c pod uwag$: 1) ilo%(

energii

elektrycznej

z

wysokosprawnej

kogeneracji; 2) ró#nic$ mi$dzy kosztami wytwarzania energii elektrycznej

w

wysokosprawnej

kogeneracji

i cenami sprzeda#y energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym; 3) poziom cen energii elektrycznej dla odbiorców ko'cowych; 4) poziom zagospodarowania dost$pnych ilo%ci metanu uwalnianego i ujmowanego przy do!owych robotach górniczych

w

czynnych,

likwidowanych

lub

zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gazu

uzyskiwanego

z

przetwarzania

biomasy

w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25

sierpnia

2006

r.

o

biokomponentach

i biopaliwach ciek!ych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z 2007 r. Nr 36, poz. 217 i Nr 99, poz. 666 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11). 13

8c.

Prezes

Urz$du

Regulacji

Energetyki

og!asza

w Biuletynie Urz$du Regulacji Energetyki jednostkowe op!aty zast$pcze oznaczone symbolami Ozg, Ozk i Ozm, o których mowa w ust. 8a, do dnia 31 maja ka#dego roku, obowi"zuj"ce w roku nast$pnym.”, d) po ust. 8e dodaje si$ ust. 8f w brzmieniu: „8f. Do wype!nienia obowi"zku, o którym mowa w ust. 1 pkt

1,

nie

zalicza

si$

umorzonych

%wiadectw

pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1, wydanych

dla

energii

elektrycznej

w odnawialnym

&ródle

energii

w procesie

przetwarzania

wytworzonej

wykorzystuj"cym

energi$

pozyskiwan"

z biogazu rolniczego, dla którego przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem biogazu rolniczego

wyst"pi!o

lub

wyst"pi

z

wnioskiem,

o którym mowa w art. 9o ust. 3.”, e) w ust. 10 pkt 5 otrzymuje brzmienie: „5) wielko%( i sposób obliczania udzia!ów ilo%ci energii elektrycznej kogeneracji,

wytwarzanej wynikaj"cej

w z

wysokosprawnej

obowi"zku

uzyskania

i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1, lub uiszczenia op!aty zast$pczej, w sprzeda#y energii elektrycznej odbiorcom ko'cowym, oddzielnie dla energii

elektrycznej

wytworzonej

w

jednostkach

kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 – 2;”, f) dodaje si$ ust. 11 w brzmieniu: „11. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki okre%li, w drodze

rozporz"dzenia,

szczegó!owy

zakres

obowi"zku potwierdzania danych, o którym mowa w art. 9o ust. 7, w tym: 14

1) parametry

jako%ciowe

biogazu

rolniczego

wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej gazowej, 2) wymagania

dotycz"ce

pomiarów,

rejestracji

i sposobu obliczania ilo%ci wytwarzanego biogazu rolniczego, 3) miejsce dokonywania pomiarów ilo%ci biogazu rolniczego

na

potrzeby

realizacji

obowi"zku

potwierdzania danych, o którym mowa w art. 9o ust. 7, 4) sposób przeliczania ilo%ci wytworzonego biogazu rolniczego

na

ekwiwalentn"

ilo%(

energii

elektrycznej wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii

na

potrzeby

wype!nienia

obowi"zku,

o którym mowa w art. 9a ust. 1, 5) warunki

przy!"czenia

do

sieci

dystrybucyjnej

gazowej instalacji wytwarzania biogazu rolniczego – bior"c

pod

uwag$

w

szczególno%ci

potrzeb$

zapewnienia bezpiecze'stwa funkcjonowania systemu gazowego oraz dost$pne technologie wytwarzania biogazu rolniczego.”; 8) w art. 9c: a) w ust. 2: –

pkt 9 otrzymuje brzmienie: „9) bilansowanie

systemu

elektroenergetycznego,

okre%lanie i zapewnianie dost$pno%ci odpowiednich rezerw i

zdolno%ci

po!"cze'

wytwórczych,

mi$dzysystemowych

przesy!owych na

potrzeby

równowa#enia bie#"cego zapotrzebowania na energi$ elektryczn" z dostawami tej energii, zarz"dzanie ograniczeniami

systemowymi

rozlicze' wynikaj"cych z: 15

oraz

prowadzenie

a) niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej i pobranej z systemu elektroenergetycznego, b) zarz"dzania ograniczeniami systemowymi;”, –

pkt 12 otrzymuje brzmienie: „12) dostarczanie u#ytkownikom sieci i operatorom innych systemów elektroenergetycznych, z którymi system przesy!owy jest po!"czony, informacji o: a) warunkach

%wiadczenia

us!ug

przesy!ania

energii elektrycznej oraz pracy krajowego systemu elektroenergetycznego, w szczególno%ci dotycz"cych realizacji obrotu transgranicznego oraz zarz"dzania sieci" i bilansowania energii elektrycznej, planowanych i nieplanowanych wy!"czeniach przy!"czonych

jednostek do

sieci

wytwórczych przesy!owej

lub

koordynowanej sieci 110 kV, b) ofert bilansuj"cych sk!adanych przez te jednostki wytwórcze, niezb$dnych do uzyskania dost$pu do sieci przesy!owej oraz korzystania z tej sieci i krajowego systemu elektroenergetycznego;”, –

dodaje si$ pkt 16 – 18 w brzmieniu: „16) opracowywanie prognoz zapotrzebowania na energi$ elektryczn" i moc w systemie elektroenergetycznym; 17) okre%lanie

potrzeb

rozwoju

sieci

przesy!owej

i po!"cze' mi$dzysystemowych, a tak#e w zakresie budowy

nowych

&róde!

wytwarzania

energii

elektrycznej; 18) utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpiecze'stwa pracy sieci przesy!owej elektroenergetycznej.”,

16

b) po ust. 2 dodaje si$ ust. 2a w brzmieniu: „2a. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego jest obowi"zany wspó!pracowa( z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego w utrzymywaniu odpowiedniego poziomu bezpiecze'stwa pracy sieci

przesy!owej

technicznych

elektroenergetycznej

rezerw

zdolno%ci

oraz

dystrybucyjnych

koordynowanej sieci 110 kV.”, c) w ust. 3 w pkt 9a: –

lit. c otrzymuje brzmienie: „c) opracowywanie,

aktualizacj$

i

udost$pnianie

odbiorcom ich standardowych profili zu#ycia oraz uwzgl$dnianie zasad ich stosowania w instrukcji, o której mowa w art. 9g,”, –

lit. e otrzymuje brzmienie: „e) wdra#anie warunków i trybu zmiany sprzedawcy energii

elektrycznej

oraz

ich

uwzgl$dnianie

w instrukcji, o której mowa w art. 9g,”, –

dodaje si$ lit. f w brzmieniu: „f) zamieszczanie na swoich stronach internetowych oraz udost$pnianie do publicznego wgl"du w swoich siedzibach: –

aktualnej listy sprzedawców energii elektrycznej, z którymi

operator

systemu

dystrybucyjnego

elektroenergetycznego zawar! umowy o %wiadczenie us!ug dystrybucji energii elektrycznej, –

informacji

o

sprzedawcy

z

urz$du

energii

elektrycznej dzia!aj"cym na obszarze dzia!ania operatora

systemu

energetycznego,

17

dystrybucyjnego

elektro-

–

wzorców umów zawieranych z u#ytkownikami systemu,

w szczególno%ci

wzorców

umów

zawieranych z odbiorcami ko'cowymi oraz ze sprzedawcami energii elektrycznej;”, d) dodaje si$ pkt 14 w brzmieniu: „14) utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpiecze'stwa pracy sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej oraz wspó!prac$

z

operatorem

elektroenergetycznego

lub

systemu

przesy!owego

systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego w utrzymaniu odpowiedniego poziomu bezpiecze'stwa

pracy koordynowanej sieci

110 kV.”, e) po ust. 3 dodaje si$ ust. 3a w brzmieniu: „3a. Operator

systemu

dystrybucyjnego

elektroenerge-

tycznego, którego sie( dystrybucyjna nie posiada bezpo%rednich po!"cze' z sieci" przesy!ow", realizuje okre%lone w ustawie obowi"zki w zakresie wspó!pracy z operatorem systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego

za

dystrybucyjnego

po%rednictwem

operatora

elektroenergetycznego,

systemu

z

którego

sieci" jest po!"czony, który jednocze%nie posiada bezpo%rednie po!"czenie z sieci" przesy!ow".”, f) po ust. 6 dodaje si$ ust. 6a w brzmieniu: „6a. Operator

systemu

w obszarze swojego odbioru

biogazu

dystrybucyjnego

gazowego,

dzia!ania, jest obowi"zany do rolniczego

o

parametrach

jako%ciowych okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 11, wytworzonego w instalacjach przy!"czonych bezpo%rednio do sieci tego operatora.”,

18

g) po ust. 9 dodaje si$ ust. 9a i 9b w brzmieniu: „9a. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub

systemu

po!"czonego

odpowiednio

do

elektroenergetycznego,

zakresu

dzia!ania,

przekazuje

ministrowi w!a%ciwemu do spraw gospodarki, co 2 lata, w terminie do dnia 31 marca danego roku, informacje w zakresie obj$tym sprawozdaniem, o którym mowa w art. 15b. Sporz"dzaj"c informacje dotycz"ce oceny po!"cze' mi$dzysystemowych z s"siednimi krajami, nale#y

uwzgl$dni(

opinie

operatorów

systemów

przesy!owych elektroenergetycznych tych krajów. 9b.

U#ytkownicy

systemu

elektroenergetycznego,

w szczególno%ci operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, przedsi$biorstwa energetyczne i odbiorcy

ko'cowi

operatorowi tycznego

systemu lub

s"

obowi"zani

przesy!owego

systemu

przekazywa( elektroenerge-

po!"czonego

elektro-

energetycznego, na jego wniosek, dane niezb$dne do sporz"dzenia informacji, o których mowa w ust. 9a, z zachowaniem niejawnych

przepisów lub

o

innych

ochronie informacji

informacji prawnie

chronionych.”; 9) w art. 9d: a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1)

przesy!aniem, dystrybucj" lub magazynowaniem paliw gazowych, lub skraplaniem gazu ziemnego, lub regazyfikacj"

skroplonego

gazu

ziemnego

w instalacjach skroplonego gazu ziemnego albo”, b) po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a i 1b w brzmieniu: „1a. Operatorzy, o których mowa w ust. 1, nie mog" wykonywa(

dzia!alno%ci

gospodarczej

zwi"zanej

z wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi lub 19

energi" elektryczn" ani jej wykonywa( na podstawie umowy na rzecz innych przedsi$biorstw energetycznych. 1b. Operatorzy, o których mowa w ust. 1, mog" %wiadczy( us!ugi

polegaj"ce na przystosowywaniu paliwa

gazowego do standardów jako%ciowych lub warunków technicznych obowi"zuj"cych w systemie przesy!owym lub systemie dystrybucyjnym, a tak#e us!ugi transportu paliw gazowych %rodkami transportu innymi ni# sieci gazowe.”, c) po ust. 4 dodaje si$ ust. 4a i 4b w brzmieniu: „4a. Operatorzy, o których mowa w ust. 1, przedk!adaj" Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki programy, o których mowa w ust. 4, z w!asnej inicjatywy lub na jego #"danie. 4b.

Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, w drodze decyzji, zatwierdza program, o którym mowa w ust. 4, i okre%la termin

jego

wykonania

albo

odmawia

jego

zatwierdzenia, je#eli okre%lone w nim dzia!ania nie zapewniaj"

niedyskryminacyjnego

u#ytkowników

systemu.

traktowania

W decyzji

o

odmowie

zatwierdzenia programu Prezes Urz$du Regulacji Energetyki wyznacza termin przed!o#enia nowego programu. Wniesienie odwo!ania od decyzji nie wstrzymuje obowi"zku przed!o#enia nowego programu do zatwierdzenia.”, d) dodaje si$ ust. 8 w brzmieniu: „8.

Przedsi$biorstwo energetyczne wyznaczone operatorem systemu

elektroenergetycznego

jest

obowi"zane

przekazywa( Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki informacje dotycz"ce zmiany zakresu wykonywanej dzia!alno%ci

gospodarczej 20

oraz

jego

powi"za'

kapita!owych,

w terminie

miesi"ca

od

dnia

wprowadzenia tych zmian.”; 10) w art. 9e: a) po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a w brzmieniu: „1a. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki wydaje %wiadectwa pochodzenia, o których mowa w ust. 1, oraz %wiadectwa pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1, dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym

&ródle

energii

spe!niaj"cej

jednocze%nie

warunki wysokosprawnej kogeneracji.”, b) w ust. 2 dodaje pkt 5 w brzmieniu: „5) kwalifikacj$ odnawialnego &ród!a energii do &ród!a, o którym mowa w art. 9a ust. 8f.”, c) w ust. 4 dodaje si$ pkt 5 w brzmieniu: „5)

dane

o

ilo%ci

energii

elektrycznej

wytworzonej

w wysokosprawnej kogeneracji.”; 11) w art. 9g: a) w ust. 4: –

pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) wspó!pracy

mi$dzy

elektroenergetycznych,

operatorami w

tym

systemów w

zakresie

koordynowanej sieci 110 kV i niezb$dnego uk!adu po!"cze'

sieci

oraz

zakresu,

sposobu

i harmonogramu przekazywania informacji;”, –

dodaje si$ pkt 7 – 9 w brzmieniu: „7) wymaga' w zakresie bezpiecze'stwa pracy sieci elektroenergetycznej i warunków, jakie musz" zosta( spe!nione dla jego utrzymania;

21

8)

wska&ników charakteryzuj"cych jako%( i niezawodno%(

dostaw

energii

elektrycznej

oraz

bezpiecze'stwa pracy sieci elektroenergetycznej; 9)

niezb$dnych

wielko%ci

wytwórczych,

rezerw

przesy!owych

i

zdolno%ci po!"cze'

mi$dzysystemowych.”, b) w ust. 6 dodaje si$ pkt 6 w brzmieniu: „6) sposób przekazywania u#ytkownikom systemu informacji o warunkach %wiadczenia us!ug przesy!ania energii elektrycznej

oraz

pracy

krajowego

systemu

elektroenergetycznego.”, c) po ust. 6 dodaje si$ ust. 6a w brzmieniu: „6a. Warunki

w

zakresie

bilansowania

systemu

elektroenergetycznego, o których mowa w ust. 6 pkt 1, powinny umo#liwia( dokonywanie zmian grafiku handlowego w dniu jego realizacji oraz bilansowanie tego systemu tak#e przez zmniejszenie poboru energii elektrycznej

przez

odbiorców

niespowodowane

wprowadzonymi ograniczeniami, o których mowa w art. 11 ust. 1.”, d) ust. 7 – 9 otrzymuj" brzmienie: „7.

Operator systemu przesy!owego przedk!ada Prezesowi Urz$du w drodze

Regulacji decyzji,

Energetyki instrukcj$

do wraz

zatwierdzenia, z

informacj"

o zg!oszonych przez u#ytkowników systemu uwagach oraz sposobie ich uwzgl$dnienia. Operator zamieszcza te dokumenty na swojej stronie internetowej. 8.

Operator systemu dystrybucyjnego, w terminie 60 dni od dnia og!oszenia zatwierdzonej instrukcji, o której mowa w ust. 7, przedk!ada Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki do zatwierdzenia, w drodze decyzji, 22

instrukcj$ wraz z informacj" o zg!oszonych przez u#ytkowników systemu uwagach oraz sposobie ich uwzgl$dnienia. Operator zamieszcza te dokumenty na swojej stronie internetowej. 9.

Prezes

Urz$du

Regulacji

Energetyki

og!asza

w Biuletynie Urz$du Regulacji Energetyki, na koszt w!a%ciwego

operatora

systemu,

zatwierdzon"

instrukcj$.”, e) dodaje si$ ust. 11 i 12 w brzmieniu: „11. Operator systemu po!"czonego jest obowi"zany do opracowania instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesy!owej oraz instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej. Przepisy ust. 2 – 10 stosuje si$ odpowiednio. 12.

U#ytkownicy systemu, w tym odbiorcy, których urz"dzenia, instalacje lub sieci s" przy!"czone do sieci operatora

systemu

elektroenergetycznego,

gazowego lub

lub

systemu

korzystaj"cy

z

us!ug

%wiadczonych przez tego operatora, s" obowi"zani stosowa( si$ do warunków i wymaga' oraz procedur post$powania w instrukcji

i

wymiany

zatwierdzonej

informacji przez

okre%lonych

Prezesa

Urz$du

Regulacji Energetyki i og!oszonej w Biuletynie Urz$du Regulacji Energetyki. Instrukcja ta stanowi cz$%( umowy o %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej lub umowy kompleksowej.”; 12) art. 9h otrzymuje brzmienie: „Art. 9h. 1. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, na wniosek w!a%ciciela sieci przesy!owej, sieci dystrybucyjnej, instalacji magazynowej lub instalacji skroplonego gazu ziemnego, wyznacza, w drodze decyzji, na 23

czas okre%lony, operatora systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub operatora systemu po!"czonego oraz okre%la obszar, sieci lub instalacje,

na

których

b$dzie

wykonywana

dzia!alno%( gospodarcza, z zastrze#eniem ust. 2. 2. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza si$

jednego

gazowego

operatora albo

systemu

jednego

przesy!owego

operatora

systemu

po!"czonego gazowego i jednego operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego albo jednego operatora systemu

po!"czonego elektroenerge-

tycznego. 3. Operatorem

systemu

przesy!owego,

systemu

dystrybucyjnego, systemu magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego lub operatorem systemu po!"czonego mo#e by(: 1) w!a%ciciel

sieci

dystrybucyjnej, instalacji

przesy!owej,

instalacji

magazynowej

skroplonego

posiadaj"cy

koncesj$

sieci

gazu na

lub

ziemnego, wykonywanie

dzia!alno%ci gospodarczej z wykorzystaniem tej sieci lub instalacji; 2) przedsi$biorstwo koncesj$

na

gospodarczej dystrybucji

energetyczne

posiadaj"ce

wykonywanie

dzia!alno%ci

w paliw

zakresie

przesy!ania

gazowych

lub

lub

energii

elektrycznej, magazynowania paliw gazowych, skraplania

gazu

ziemnego

i

regazyfikacji

skroplonego gazu ziemnego, z którym w!a%ciciel sieci przesy!owej, sieci dystrybucyjnej, instalacji magazynowej lub instalacji skroplonego gazu ziemnego zawar! umow$ powierzaj"c" temu 24

przedsi$biorstwu

pe!nienie

obowi"zków

operatora z wykorzystaniem sieci lub instalacji b$d"cych jego w!asno%ci". 4. Powierzenie systemu

pe!nienia

obowi"zków

dystrybucyjnego

operatora

mo#e

dotyczy(

wykonywania dzia!alno%ci gospodarczej w zakresie dystrybucji: 1) energii elektrycznej, je#eli liczba odbiorców przy!"czonych do sieci elektroenergetycznej przedsi$biorstwa

energetycznego,

o

którym

mowa w ust. 1, jest nie wi$ksza ni# sto tysi$cy, albo 2) gazu

ziemnego,

je#eli

liczba

odbiorców

przy!"czonych do sieci gazowej jest nie wi$ksza ni# sto tysi$cy i sprzeda# paliw gazowych nie przekracza 100 mln m3 w ci"gu roku. 5. Umowa, o której mowa w ust. 3 pkt 2, powinna w szczególno%ci okre%la(: 1) obszar,

na

którym

operator

systemu

przesy!owego lub systemu dystrybucyjnego, lub systemu magazynowania paliw gazowych, lub systemu skraplania gazu ziemnego, lub systemu po!"czonego b$dzie wykonywa! dzia!alno%( gospodarcz"; 2) zasady realizacji obowi"zków, o których mowa w art. 9c, z wyszczególnieniem obowi"zków powierzonych do wykonywania bezpo%rednio operatorowi systemu przesy!owego lub systemu dystrybucyjnego, lub systemu magazynowania paliw gazowych, lub systemu skraplania gazu ziemnego, lub systemu po!"czonego.

25

6. W!a%ciciel, o którym mowa w ust. 1, wyst$puje z wnioskiem

do

Prezesa

Urz$du

Regulacji

Energetyki o wyznaczenie odpowiednio operatora systemu przesy!owego, dystrybucyjnego gazowego albo elektroenergetycznego, systemu magazynowania paliw gazowych lub systemu skraplania gazu ziemnego, w terminie 30 dni od dnia: 1) dor$czenia decyzji Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o udzieleniu temu w!a%cicielowi koncesji

na

wykonywanie

dzia!alno%ci

gospodarczej z wykorzystaniem tych sieci lub instalacji, albo 2) w

którym

o powierzenie

w!a%ciciel

zawar!

wykonywania

umow$

obowi"zków

operatora z przedsi$biorstwem, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, w odniesieniu do sieci lub instalacji b$d"cych jego w!asno%ci". 7. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, wyznaczaj"c operatora zgodnie z ust. 1, bierze pod uwag$ jego efektywno%( ekonomiczn", skuteczno%( zarz"dzania systemami gazowymi lub systemami elektroenergetycznymi, bezpiecze'stwo dostaw paliw gazowych lub energii elektrycznej oraz spe!nianie przez operatora warunków i kryteriów niezale#no%ci, o których mowa w art. 9d ust. 1 i 2, a tak#e okres obowi"zywania jego koncesji. 8. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki odmawia wyznaczenia

operatorem

systemu

gazowego,

systemu elektroenergetycznego, systemu magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego lub operatorem systemu po!"czonego przedsi$biorstwa energetycznego okre%lonego we wniosku, o którym mowa w ust. 1, je#eli 26

przedsi$biorstwo to nie dysponuje odpowiednimi %rodkami ekonomicznymi lub technicznymi lub nie gwarantuje skutecznego zarz"dzania systemem, lub nie spe!nia warunków i kryteriów niezale#no%ci, o których mowa w art. 9d ust. 1 i 2, z zastrze#eniem art. 9d ust. 7, lub gdy nie zosta! spe!niony warunek, o którym mowa w art. 9k. 9. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki z urz$du wyznacza, w drodze decyzji, przedsi$biorstwo energetyczne posiadaj"ce koncesj$ na przesy!anie lub dystrybucj$ paliw gazowych albo energii elektrycznej, magazynowanie paliw gazowych lub skraplanie

gazu

skroplonego

ziemnego

gazu

i

ziemnego,

regazyfikacj$ operatorem

odpowiednio systemu przesy!owego lub systemu dystrybucyjnego, lub systemu magazynowania, lub systemu skraplania gazu ziemnego, w przypadku gdy: 1) w!a%ciciel, o którym mowa w ust. 1, nie z!o#y! wniosku o wyznaczenie operatora systemu gazowego

lub

elektroenergetycznego,

operatora który

systemu wykonywa!by

dzia!alno%( gospodarcz", korzystaj"c z jego sieci lub instalacji; 2) Prezes Urz$du Regulacji Energetyki odmówi! wyznaczenia operatora, który wykonywa!by dzia!alno%( gospodarcz", korzystaj"c z sieci lub instalacji okre%lonej we wniosku, o którym mowa w ust. 1. 10.

Wydaj"c decyzj$, o której mowa w ust. 9, Prezes Urz$du

Regulacji

Energetyki

okre%la

obszar,

instalacje lub sieci, na których operator b$dzie wykonywa! 27

dzia!alno%(

gospodarcz",

warunki

realizacji kryteriów niezale#no%ci, o których mowa w art. 9d ust. 1 – 2, niezb$dne do realizacji zada' operatorów systemów, o których mowa w art. 9c.”; 13) w art. 9i: a) w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) nazw$ i siedzib$ operatora systemu przesy!owego lub operatora systemu dystrybucyjnego oraz obszar, dla którego b$dzie wy!oniony sprzedawca z urz$du;”, b) ust. 10 otrzymuje brzmienie: „10. W przypadku niewy!onienia, w drodze przetargu, sprzedawcy

z

urz$du

Prezes

Urz$du

Regulacji

Energetyki, na okres 12 miesi$cy, wyznacza z urz$du, w drodze decyzji, tego sprzedawc$, bior"c pod uwag$ mo#liwo%( wype!nienia przez niego obowi"zków okre%lonych

w

ustawie,

oraz

okre%la

obszar

wykonywania przez niego dzia!alno%ci gospodarczej.”; 14) art. 9j otrzymuje brzmienie: „Art. 9j. 1. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

wytwarzaniem energii elektrycznej w &ród!ach przy!"czonych do sieci, uwzgl$dniaj"c mo#liwo%ci techniczne, je#eli jest to konieczne do zapewnienia bezpiecze'stwa

dostaw

energii

elektrycznej,

a w szczególno%ci zapewnienia jako%ci dostarczanej energii, ci"g!o%ci i niezawodno%ci jej dostarczania lub unikni$cia zagro#enia bezpiecze'stwa osób lub strat materialnych, jest obowi"zane do: 1) wytwarzania

energii

elektrycznej

lub

pozostawania w gotowo%ci do jej wytwarzania; 2) utrzymywania rezerw mocy wytwórczych lub zapewnienia

innych

us!ug

systemowych,

w wysoko%ci i w sposób okre%lony w umowie 28

zawartej z operatorem systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego; 3) utrzymywania zdolno%ci &róde! do wytwarzania energii

elektrycznej

w

ilo%ci

i

jako%ci

wynikaj"cej z zawartych umów sprzeda#y oraz umów o %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej; 4) wspó!pracy z operatorem systemu elektroenergetycznego,

do

którego

sieci

&ród!o

jest

przy!"czone, w szczególno%ci do przekazywania temu

operatorowi

niezb$dnych

informacji

o stanie urz"dze' wytwórczych i wykonywania jego

polece',

na

zasadach

i

warunkach

okre%lonych w ustawie, przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3, instrukcji, o której mowa w art. 9g ust. 1, i umowie zawartej z operatorem systemu elektroenergetycznego. 2. W celu zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej,

s!u#by

dyspozytorskie

operatora

systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego

wydaj", stosownie do planów dzia!ania, procedur i planów wprowadzania ogranicze', o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 i art. 11 ust. 6, instrukcji, o której mowa w art. 9g ust. 1, oraz postanowie' umów o %wiadczenie us!ug przesy!ania

energii

elektrycznej

zawartych

z u#ytkownikami systemu, w tym z odbiorcami, polecenia dyspozytorskie odpowiednim s!u#bom wytwórcy,

operatora

systemu

dystrybucyjnego

elektroenergetycznego oraz odbiorcom.

29

3. Podczas wyst"pienia zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw

energii

dyspozytorskie

elektrycznej wydawane

polecenia

przez

s!u#by

dyspozytorskie operatora sytemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego s" nadrz$dne wobec polece' dyspozytorskich

wydawanych

przez

s!u#by

dyspozytorskie operatora sytemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. 4. Przedsi$biorstwo energetyczne, o którym mowa w ust.

1,

jest

z operatorem

obowi"zane

systemu

energetycznego

lub

do

przesy!owego systemu

elektroenergetycznego

uzgadniania elektro-

po!"czonego

planowanych

postojów

zwi"zanych z remontem jednostek wytwórczych, o których mowa w art. 9c ust. 2 pkt 6. 5. Przedsi$biorstwo energetyczne, o którym mowa w ust. 1, jest obowi"zane niezw!ocznie zg!osi( operatorowi

systemu

energetycznego

przesy!owego

lub

systemu

elektroenergetycznego

dane

o

elektro-

po!"czonego ograniczeniach

mo#liwo%ci wytwarzania energii elektrycznej lub ubytkach mocy jednostek wytwórczych, o których mowa w art. 9c ust. 2 pkt 6, w stosunku do mo#liwo%ci wytwarzania lub mocy osi"galnej wynikaj"cych z aktualnego stanu technicznego tych jednostek,

wraz

z

podaniem

przyczyn

tych

ogranicze' lub ubytków. 6. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

wytwarzaniem energii elektrycznej w jednostce wytwórczej przy!"czonej do sieci przesy!owej lub koordynowanej sieci 110 kV jest obowi"zane udost$pnia( 30

informacje

niezb$dne

operatorowi

systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub operatorowi systemu po!"czonego elektroenergetycznego do zapewnienia bezpiecze'stwa pracy krajowego systemu elektroenergetycznego oraz wype!nienia obowi"zków, o których mowa w art. 9c ust. 2 pkt 12.”; 15) w art. 9l: a) w ust. 1: –

po pkt 1 dodaje si$ pkt 1a w brzmieniu: „1a)

opalanej metanem uwalnianym i ujmowanym przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciek!ych;”,

–

pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) innej ni# wymienionej w pkt 1 i 1a;”,

b) w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) ilo%(, rodzaj i %redni" warto%( opa!ow" paliw, z których zosta!a wytworzona energia elektryczna i ciep!o w jednostce kogeneracji;”, c) w ust. 4 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) okre%lenie rodzaju i %redniej warto%ci opa!owej paliw, z których zosta!a wytworzona energia elektryczna i ciep!o w jednostce kogeneracji, oraz ilo%ci tych paliw ustalone na podstawie pomiarów dokonanych za pomoc"

oznaczonych

urz"dze'

-rozliczeniowych;”; 16) po art. 9n dodaje si$ art. 9o w brzmieniu: 31

pomiarowo-

„Art. 9o. 1. Potwierdzeniem wytworzenia biogazu rolniczego oraz wprowadzenia go do sieci dystrybucyjnej gazowej jest %wiadectwo pochodzenia biogazu rolniczego, zwane dalej „%wiadectwem pochodzenia biogazu”. 2. )wiadectwo pochodzenia biogazu zawiera: 1) nazw$ i adres przedsi$biorstwa energetycznego zajmuj"cego

si$

wytwarzaniem

biogazu

rolniczego; 2) okre%lenie lokalizacji i znamionowej wydajno%ci instalacji, w której biogaz rolniczy zosta! wytworzony; 3) dane

dotycz"ce

ilo%ci

biogazu

rolniczego

obj$tego %wiadectwem pochodzenia biogazu; 4) dane dotycz"ce ekwiwalentnej ilo%ci energii elektrycznej

wytworzonej

w

odnawialnych

&ród!ach energii, obliczonej w sposób okre%lony w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 11; 5) okre%lenie okresu, w którym biogaz rolniczy zosta! wytworzony. 3. )wiadectwo pochodzenia biogazu wydaje Prezes Urz$du

Regulacji

Energetyki

na

wniosek

przedsi$biorstwa energetycznego zajmuj"cego si$ wytwarzaniem biogazu rolniczego, z!o#ony za po%rednictwem operatora systemu dystrybucyjnego gazowego, na którego obszarze dzia!ania znajduje si$ instalacja wytwarzania biogazu rolniczego okre%lona we wniosku, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Do wydawania %wiadectw pochodzenia biogazu stosuje si$ odpowiednio

32

przepisy Kodeksu post$powania administracyjnego o wydawaniu za%wiadcze'. 4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera: 1) nazw$ i adres przedsi$biorstwa energetycznego zajmuj"cego

si$

wytwarzaniem

biogazu

rolniczego; 2) okre%lenie lokalizacji i znamionowej wydajno%ci instalacji, w której biogaz rolniczy zosta! wytworzony; 3) dane

dotycz"ce

ilo%ci

biogazu

rolniczego

obj$tego %wiadectwem pochodzenia biogazu; 4) dane dotycz"ce ekwiwalentnej ilo%ci energii elektrycznej

wytworzonej

w

odnawialnych

&ród!ach energii, obliczonej w sposób okre%lony w

przepisach

wydanych

na

podstawie

art. 9a ust. 11 i odpowiadaj"cej ilo%ci biogazu rolniczego

wytworzonego

w

okre%lonej

instalacji; 5) okre%lenie okresu, w którym biogaz rolniczy zosta! wytworzony. 5. Okres, o którym mowa w ust. 2 pkt 5 i ust. 4 pkt 5, obejmuje jeden lub wi$cej nast$puj"cych po sobie miesi$cy

kalendarzowych

danego

roku

kalendarzowego. 6. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem biogazu rolniczego

przedk!ada

operatorowi

systemu

dystrybucyjnego gazowego, w terminie 45 dni od dnia zako'czenia okresu wytworzenia danej ilo%ci biogazu rolniczego obj$tej tym wnioskiem.

33

7. Operator

systemu

dystrybucyjnego

gazowego

przekazuje Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki wniosek, o którym mowa w ust. 3, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, wraz z potwierdzeniem danych dotycz"cych ilo%ci wytwarzanego biogazu rolniczego

wprowadzanego

do

sieci

gazowej

dystrybucyjnej, okre%lonych na podstawie wskaza' urz"dze' pomiarowo-rozliczeniowych. Urz"dzenia pomiarowo-rozliczeniowe zapewnia wytwarzaj"cy biogaz rolniczy. 8. Przepisy art. 9e ust. 5a i ust. 6 – 17 stosuje si$ odpowiednio do praw maj"tkowych wynikaj"cych ze %wiadectw pochodzenia biogazu, przeniesienia tych praw oraz rejestru tych %wiadectw.”; 17) w art. 10: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciep!a jest obowi"zane

utrzymywa(

zapewniaj"cej

utrzymanie

zapasy

paliw

ci"g!o%ci

w

dostaw

ilo%ci energii

elektrycznej lub ciep!a do odbiorców, z zastrze#eniem ust. 1a – 1d.”, b) po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a – 1f w brzmieniu: „1a. Przedsi$biorstwo

energetyczne,

o

którym

mowa

w ust. 1, mo#e obni#y( ilo%( zapasów paliw poni#ej wielko%ci okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6, je#eli jest to niezb$dne do zapewnienia ci"g!o%ci dostaw energii elektrycznej lub ciep!a, w przypadku: 1) wytworzenia, na polecenie w!a%ciwego operatora systemu elektroenergetycznego, energii elektrycznej w

ilo%ci wy#szej 34

od

%redniej

ilo%ci

energii

elektrycznej wytworzonej w analogicznym okresie w ostatnich trzech latach lub 2) nieprzewidzianego istotnego zwi$kszenia produkcji energii elektrycznej lub ciep!a, lub 3) wyst"pienia,

z

przedsi$biorstwa

przyczyn

niezale#nych

energetycznego,

od

nieprzewi-

dzianych, istotnych ogranicze' w dostawach paliw zu#ywanych do wytwarzania energii elektrycznej lub ciep!a. 1b.

W

przypadku,

o

którym

mowa

w

ust.

1a,

przedsi$biorstwo energetyczne jest obowi"zane do uzupe!nienia zapasów paliw do wielko%ci okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6, w terminie nie d!u#szym ni# dwa miesi"ce od ostatniego dnia miesi"ca, w którym rozpocz$to ich obni#anie. 1c.

W przypadku

gdy

z

niezale#nych

przyczyn

uzupe!nienie od

zapasów paliw, przedsi$biorstwa

energetycznego, nie jest mo#liwe w terminie, o którym mowa w ust. 1b, Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, na pisemny wniosek przedsi$biorstwa energetycznego, mo#e, w drodze decyzji, wskaza( d!u#szy termin ich uzupe!nienia do wielko%ci okre%lonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 6, bior"c pod uwag$ zapewnienie ci"g!o%ci dostaw energii elektrycznej lub ciep!a do odbiorców. Termin ten nie mo#e by( jednak d!u#szy ni# cztery miesi"ce od ostatniego dnia miesi"ca, w którym rozpocz$to obni#anie zapasów paliw. 1d.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1c, przedsi$biorstwo energetyczne sk!ada nie pó&niej ni# na 30 dni przed up!ywem terminu, o którym mowa w ust. 1b. Wniosek zawiera szczegó!owe uzasadnienie i harmonogram uzupe!nienia zapasów. 35

1e.

Przedsi$biorstwo

energetyczne,

o

którym

mowa

w ust. 1, jest obowi"zane informowa(: 1) operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

operatora

systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego o zu#yciu i stanie zapasów paliw

zu#ywanych

do

wytwarzania

energii

elektrycznej w &ród!ach przy!"czonych do sieci przesy!owej lub koordynowanej sieci 110 kV; informacja ta jest przekazywana wraz z informacj" o stanie urz"dze' wytwórczych; 2) Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o obni#eniu ilo%ci zapasów paliw poni#ej wielko%ci okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6 oraz o sposobie i terminie ich uzupe!nienia wraz z uzasadnieniem. 1f.

Informacj$, o której mowa w ust. 1e pkt 2, przedsi$biorstwo energetyczne przekazuje w formie pisemnej najpó&niej w trzecim dniu od dnia, w którym rozpocz$to obni#anie ilo%ci zapasów paliw poni#ej wielko%ci okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6.”,

c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2.

Przedsi$biorstwo

energetyczne,

o

którym

mowa

w ust. 1, jest obowi"zane umo#liwia( przeprowadzenie kontroli w zakresie: 1) zgodno%ci wielko%ci zapasów paliw z wielko%ciami okre%lonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 6; 2) uzupe!nienia zapasów paliw w terminie, o którym mowa w ust. 1b lub 1c;

36

3) obni#enia

zapasów

paliw

poni#ej

wielko%ci

okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6, w przypadkach, o których mowa w ust. 1a.”; 18) w art. 11: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W przypadku zagro#enia: 1) bezpiecze'stwa

energetycznego

Rzeczypospolitej

Polskiej polegaj"cego na d!ugookresowym braku równowagi na rynku paliwowo-energetycznym, 2) bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, 3) bezpiecze'stwa osób, 4) wyst"pieniem znacznych strat materialnych –

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego cz$%ci mog" by( wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia

w sprzeda#y

paliw

sta!ych

oraz

w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciep!a.”, b) uchyla si$ ust. 6b, c) ust. 9 otrzymuje brzmienie: „9. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki informuje niezw!ocznie

Komisj$

cz!onkowskie

Unii

Europejsk"

Europejskiej

i

pa'stwa

oraz

pa'stwa

cz!onkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym o: 1) wprowadzonych ograniczeniach, o których mowa w ust. 7, w zakresie dostarczania i poboru energii elektrycznej;

37

2) podj$tych dzia!aniach i %rodkach dla usuni$cia stanu zagro#enia

bezpiecze'stwa

dostaw

energii

elektrycznej, o których mowa w art. 11c ust. 2 i 3.”; 19) po art. 11b dodaje si$ art. 11c – 11f w brzmieniu: „Art. 11c. 1. Zagro#enie

bezpiecze'stwa

dostaw

elektrycznej mo#e powsta(

energii

w szczególno%ci

w nast$pstwie: 1) dzia!a' wynikaj"cych z wprowadzenia stanu nadzwyczajnego; 2) katastrofy naturalnej albo bezpo%redniego zagro#enia wyst"pienia awarii technicznej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie kl$ski #ywio!owej (Dz. U. Nr 62, poz. 558, z pó&n. zm.4)); 3) wprowadzenia embarga, blokady, ograniczenia lub

braku

dostaw

paliw

lub

energii

elektrycznej z innego kraju na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej,

w funkcjonowaniu energetycznych

lub

zak!óce'

systemów

po!"czonych

elektro-

z

krajowym

systemem elektroenergetycznym; 4) strajku powszechnego lub innych niepokojów spo!ecznych; 5) obni#enia

dost$pnych

rezerw

zdolno%ci

wytwórczych poni#ej niezb$dnych wielko%ci, o których mowa w art. 9g ust. 4 pkt 9, lub braku mo#liwo%ci ich wykorzystania. 2. W

przypadku

bezpiecze'stwa operator

dostaw

systemu

38

powstania energii

zagro#enia elektrycznej,

przesy!owego

elektro-

energetycznego

lub

systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego: 1) podejmuje we wspó!pracy z u#ytkownikami systemu

elektroenergetycznego,

w

tym

z odbiorcami energii elektrycznej, wszelkie mo#liwe

dzia!ania

dost$pnych

%rodków

przy

wykorzystaniu

maj"cych

na

celu

usuni$cie tego zagro#enia i zapobie#enie jego negatywnym skutkom; 2) mo#e wprowadzi( ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego cz$%ci do czasu wej%cia w #ycie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie d!u#ej ni# na okres 72 godzin. 3. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego

niezw!ocznie

powiadamia

ministra

w!a%ciwego do spraw gospodarki oraz Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyst"pieniu zagro#enia

bezpiecze'stwa

dostaw

energii

elektrycznej, podj$tych dzia!aniach i %rodkach w celu usuni$cia tego zagro#enia i zapobie#enia jego

negatywnym

skutkom

wprowadzenia

konieczno%(

oraz

zg!asza

ogranicze'

na

podstawie art. 11 ust. 7. 4. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

systemu

po!"czonego

elektro-

energetycznego, w terminie 60 dni od dnia zniesienia

ogranicze',

przedk!ada

ministrowi

w!a%ciwemu do spraw gospodarki i Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki raport zawieraj"cy ustalenia 39

dotycz"ce

przyczyn

powsta!ego

zagro#enia

bezpiecze'stwa

elektrycznej,

zasadno%ci

dostaw

energii

podj$tych

dzia!a'

i zastosowanych %rodków w celu jego usuni$cia, staranno%ci

i

dba!o%ci

elektroenergetycznego

operatorów oraz

systemu

u#ytkowników

systemu, w tym odbiorców energii elektrycznej, o zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. 5. Raport, o którym mowa w ust. 4, zawiera tak#e wnioski i propozycje dzia!a' oraz okre%la %rodki maj"ce zapobiec zagro#enia

w przysz!o%ci wyst"pieniu

bezpiecze'stwa

dostaw

energii

elektrycznej. 6. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, w terminie 30 dni od dnia otrzymania raportu, o którym mowa

w

ust.

4,

przedstawia

ministrowi

w!a%ciwemu do spraw gospodarki opini$ do tego raportu, zawieraj"c" w szczególno%ci

ocen$

wyst"pienia

mowa

okoliczno%ci,

o

których

w art. 11e ust. 1. Art. 11d. 1. W sytuacji wyst"pienia zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw

energii

elektrycznej

w

nast$pstwie

zdarze', o których mowa w art. 11c ust. 1, odpowiednie

s!u#by

operatora

systemu

przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego

elektroenergetycznego

podejmuj"

w szczególno%ci nast$puj"ce dzia!ania: 1) wydaj"

odpowiednim

s!u#bom

wytwórcy

polecenia uruchomienia, odstawienia, zmiany obci"#enia lub od!"czenia od sieci jednostki wytwórczej centralnie dysponowanej;

40

2) dokonuj" zakupów interwencyjnych mocy lub energii elektrycznej; 3) wydaj" w!a%ciwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia

uruchomienia,

odstawienia,

zmiany

obci"#enia lub od!"czenia od sieci jednostki wytwórczej

przy!"czonej

do

sieci

dystrybucyjnej na obszarze jego dzia!ania, która nie jest jednostk" wytwórcz" centralnie dysponowan"; 4) wydaj" w!a%ciwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia zmniejszenia ilo%ci pobieranej energii elektrycznej

przez

odbiorców

ko'cowych

przy!"czonych do sieci dystrybucyjnej na obszarze zasilania

jego

dzia!ania

niezb$dnej

lub

przerwania

liczby

odbiorców

ko'cowych przy!"czonych do sieci dystrybucyjnej na tym obszarze; 5) wydaj" odbiorcom ko'cowym, przy!"czonym bezpo%rednio do sieci przesy!owej, polecenia zmniejszenia

ilo%ci

pobieranej

energii

elektrycznej lub od!"czenia od sieci urz"dze' i instalacji nale#"cych do tych odbiorców, zgodnie z planem wprowadzania ogranicze'; 6) dokonuj" zmniejszenia wielko%ci zdolno%ci przesy!owych wymiany mi$dzysystemowej. 2. W okresie wykonywania dzia!a', o których mowa w ust. 1, u#ytkownicy systemu, w tym odbiorcy energii elektrycznej, s" obowi"zani stosowa( si$ do polece' w!a%ciwych s!u#b dyspozytorskich operatora systemu elektroenergetycznego, o 41

ile

wykonanie tych polece' nie stwarza bezpo%redniego zagro#enia #ycia lub zdrowia osób. 3. W

okresie

wyst$powania

bezpiecze'stwa

dostaw

energii

zagro#enia elektrycznej

operatorzy systemu elektroenergetycznego mog" wprowadza(

ograniczenia

w

%wiadczonych

us!ugach przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezb$dnym do usuni$cia tego zagro#enia. 4. Operatorzy

systemu

pokrywaj" koszty

elektroenergetycznego

poniesione przez przedsi$-

biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem

energii

elektrycznej

w

zwi"zku

z dzia!aniami, o których mowa w ust. 1. 5. Koszty poniesione przez operatorów systemu elektroenergetycznego w zwi"zku z dzia!aniami, o których mowa w ust. 1, stanowi" koszty uzasadnione

dzia!alno%ci,

o

których

mowa

w art. 45 ust. 1 pkt 2. Art. 11e. 1. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego,

który

wprowadzi!

ograniczenia,

odpowiada na zasadach okre%lonych w ust. 2 – 4 za szkody powsta!e u u#ytkowników systemu elektroenergetycznego, w tym odbiorców energii elektrycznej przy!"czonych do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obj$tym ograniczeniami, w wyniku zastosowania dzia!a' i %rodków, o których mowa w art. 11c i 11d, chyba #e szkoda powsta!a wskutek dzia!ania si!y wy#szej albo wy!"cznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej,

za

któr"

odpowiedzialno%ci. 42

operator

nie

ponosi

2. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

systemu

po!"czonego

elektro-

energetycznego odpowiada za szkody powsta!e w wyniku wprowadzonych ogranicze' wy!"cznie w granicach szkody rzeczywistej poniesionej przez

u#ytkowników

energetycznego, elektrycznej,

w

w

zniszczeniem lub

systemu

tym

odbiorców

zwi"zku

z

utrat" przez

elektroenergii

uszkodzeniem, nich

rzeczy

ruchomej, lub uszkodzeniem albo zniszczeniem nieruchomo%ci, z zastrze#eniem ust. 3 – 9 oraz art. 11 ust. 8. 3. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

systemu

po!"czonego

elektro-

energetycznego ponosi odpowiedzialno%( z tytu!u szkód, o których mowa w ust. 1, w stosunku do odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym do wysoko%ci 5 000 z! (pi$( tysi$cy z!). 4. Ca!kowita odpowiedzialno%( operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub operatora systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego,

z tytu!u szkód, o których mowa w ust. 1, gdy przerwy lub ograniczenia dotyczy!y nast$puj"cej liczby u#ytkowników systemu, w tym odbiorców energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym: 1) do 25.000 odbiorców – nie mo#e by( wy#sza ni# 25 000 000 z! (dwadzie%cia pi$( milionów z!); 2) od 25.001 do 100.000 odbiorców – nie mo#e by( wy#sza ni# 75 000 000 z! (siedemdziesi"t pi$( milionów z!); 43

3) od 100.001 do 200.000 odbiorców – nie mo#e by( wy#sza ni# 150 000 000 z! (sto pi$(dziesi"t milionów z!); 4) od 200.001 do 1.000.000 odbiorców – nie mo#e by( wy#sza ni# 200 000 000 z! (dwie%cie milionów z!); 5) ponad 1.000.000 odbiorców – nie mo#e by( wy#sza

ni#

250 000 000

z!

(dwie%cie

pi$(dziesi"t milionów z!). 5. Operatorzy systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego,

w

dystrybucyjnego, ograniczeniami,

odniesieniu w

do

systemu

zakresie

sporz"dzaj"

i

obj$tym przekazuj"

niezw!ocznie operatorowi systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub operatorowi systemu po!"czonego

elektroenergetycznego

informacje

o liczbie u#ytkowników systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, w tym odbiorców energii elektrycznej bucyjnej

przy!"czonych obj$tych

do

sieci

dystry-

ograniczeniami,

wraz

z wykazem udokumentowanych szkód poniesionych przez

tych u#ytkowników, w tym

odbiorców, powsta!ych w wyniku zastosowania %rodków, o których mowa w art. 11c i 11d, z uwzgl$dnieniem ust. 3 i 7 – 9. 6. W

przypadku

przekracza

gdy

!"czna

odpowiedni"

warto%(

kwot$

szkód

ca!kowitej

odpowiedzialno%ci, o której mowa w ust. 4, kwot$ odszkodowania

nale#nego

u#ytkownikowi

systemu elektroenergetycznego, w tym odbiorcy energii elektrycznej, o których mowa w ust. 1, obni#a si$ proporcjonalnie w takim samym stosunku, 44

w

jakim

ca!kowita

kwota

odszkodowania,

która

znajduje

zastosowanie

zgodnie z ust. 4, pozostaje do !"cznej warto%ci szkód powsta!ych u tych u#ytkowników, w tym odbiorców. 7. Operator

systemu

energetycznego

lub

przesy!owego systemu

elektro-

po!"czonego

elektroenergetycznego nie ponosi odpowiedzialno%ci z tytu!u szkód, o których mowa w ust. 1, powsta!ych u u#ytkownika systemu elektroenergetycznego, w tym odbiorcy energii elektrycznej, je#eli kwota odszkodowania by!aby ni#sza ni# 100 z!. 8. W zakresie wynikaj"cym z podj$tych dzia!a' i zastosowanych

%rodków,

o

których

mowa

w art. 11c i 11d, w szczególno%ci z przerw i ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej,

bonifikaty

za

niedotrzymanie

standardów jako%ciowych obs!ugi odbiorców lub parametrów jako%ciowych energii elektrycznej, okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 – nie przys!uguj". 9. U#ytkownik

systemu

dystrybucyjnego

elektroenergetycznego, w tym odbiorca energii elektrycznej, zg!asza #"danie naprawienia szkody operatorowi

systemu

dystrybucyjnego

elektroenergetycznego, do sieci którego dany u#ytkownik, w tym odbiorca, jest przy!"czony. 10.

*"danie naprawienia szkód, o których mowa w ust. 1, nale#y zg!osi( w!a%ciwemu operatorowi systemu elektroenergetycznego przed up!ywem 180 dni od dnia zniesienia ogranicze'. Po up!ywie tego terminu roszczenie o naprawienie tych szkód wygasa. 45

11.

Wyp!acone przez operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego kwoty odszkodowania za szkody poniesione przez u#ytkowników tego systemu, w tym odbiorców energii elektrycznej, w wyniku podj$tych dzia!a' i zastosowanych %rodków, o których mowa w art. 11c i 11d, pomniejszone o kwoty, które operator ten uzyska! od u#ytkowników, w tym odbiorców, którzy przyczynili si$ do powstania stanu zagro#enia, nie stanowi" dla tego operatora kosztu uzasadnionego, o którym mowa w art. 45 ust. 1 pkt 2.

Art. 11f.

Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, o których mowa w art. 11, lub dzia!ania i %rodki, o których mowa w art. 11c i 11d oraz w art. 6 rozporz"dzenia (WE) nr 1228/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dost$pu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 176 z 15.07.2003, str. 1, z pó&n. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 12, t. 2, str. 175), powinny: 1) powodowa(

jak

najmniejsze

zak!ócenia

w funkcjonowaniu rynku energii elektrycznej; 2) by( stosowane: a) w zakresie niezb$dnym do przywrócenia prawid!owego

funkcjonowania

systemu

elektroenergetycznego, b) na

podstawie

bie#"cego

kryteriów

bilansowania

przyj$tych systemu

dla

elektro-

energetycznego i zarz"dzania ograniczeniami systemowymi; 46

3) by( podejmowane w uzgodnieniu z w!a%ciwymi operatorami systemów przesy!owych elektroenergetycznych, stosownie do postanowie' umów, w

szczególno%ci

dotycz"cych

wymiany

informacji.”; 20) po art. 12 dodaje si$ art. 12a w brzmieniu: „Art. 12a.

Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki wykonuje uprawnienia Skarbu Pa'stwa, okre%lone w art. 2 pkt 5 lit. a, art. 5a oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie'

przys!uguj"cych

Skarbowi

Pa'stwa

(Dz. U. Nr 106, poz. 493, z pó&n. zm.5)) w stosunku do

operatora

systemu

przesy!owego

elektro-

energetycznego.”; 21) art. 15b otrzymuje brzmienie: „Art. 15b. 1. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki opracowuje, w terminie

do dnia 30 czerwca ka#dego roku,

sprawozdanie z wyników monitorowania bezpiecze'stwa dostaw paliw gazowych. 2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera informacje obejmuj"ce w szczególno%ci: 1) &ród!a

i

kierunki

zaopatrzenia

gospodarki

krajowej w paliwa gazowe oraz mo#liwo%ci dysponowania tymi &ród!ami; 2) stan

infrastruktury

technicznej

sektora

gazowego; 3) dzia!ania

podejmowane

dla

pokrycia

szczytowego zapotrzebowania na paliwa gazowe oraz post$powanie w przypadku niedoborów ich dostaw;

47

4) przewidywane

zapotrzebowanie

na

paliwa

gazowe; 5) planowane lub b$d"ce w budowie zdolno%ci przesy!owe paliw gazowych. 3. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki opracowuje co dwa lata, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku, sprawozdanie z wyników monitorowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. 4. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 3, zawiera informacje

dotycz"ce

bezpiecze'stwa

dostaw

energii elektrycznej obejmuj"ce w szczególno%ci: 1) prognoz$

równowa#enia

dostaw

energii

elektrycznej z zapotrzebowaniem na t$ energi$ w

kolejnych

5

latach

oraz

mo#liwo%ci

równowa#enia dostaw w okresie od 5 lat do co najmniej 15 lat, licz"c od dnia sporz"dzenia sprawozdania; 2) bezpiecze'stwo

pracy sieci elektroenerge-

tycznej; 3) &ród!a

i

kierunki

zaopatrzenia

gospodarki

krajowej w energi$ elektryczn" oraz mo#liwo%ci dysponowania tymi &ród!ami; 4) stan

infrastruktury

technicznej

sektora

elektroenergetycznego; 5) dzia!ania szczytowego

podejmowane

dla

zapotrzebowania

pokrycia na

energi$

elektryczn" oraz post$powanie w przypadku niedoborów jej dostaw; 6) planowane lub b$d"ce w budowie nowe moce wytwórcze energii elektrycznej;

48

7) zamierzenia

inwestycyjne

w

okresie

najbli#szych co najmniej 5 lat, w odniesieniu do zapewnienia zdolno%ci przesy!owych po!"cze' mi$dzysystemowych energetycznych w sposób

oraz

linii

wewn$trznych,

istotny

na

elektro-

wp!ywaj"ce

pokrycie

bie#"cego

i przewidywanego zapotrzebowania kraju na energi$

elektryczn"

oraz

na

zdolno%ci

przesy!owe po!"cze' mi$dzysystemowych. 5. W sprawozdaniu, o którym mowa w ust. 3, w cz$%ci dotycz"cej zamierze' inwestycyjnych, o których mowa w ust. 4 pkt 7, nale#y uwzgl$dni(: 1) zasady

zarz"dzania

ograniczeniami

przesy-

!owymi okre%lone w rozporz"dzeniu (WE) nr 1228/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dost$pu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej; 2) istniej"ce i planowane linie przesy!owe; 3) przewidywane modele (struktur$) wytwarzania, dostaw, wymiany transgranicznej i zu#ycia energii elektrycznej, umo#liwiaj"ce stosowanie mechanizmów zarz"dzania popytem na energi$ elektryczn"; 4) regionalne, krajowe i europejskie cele w zakresie zrównowa#onego rozwoju, w tym projekty stanowi"ce

element

osi

projektów

priorytetowych, okre%lonych w za!"czniku I do decyzji

nr

1364/2006/WE

Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 6 wrze%nia 2006 r. ustanawiaj"cej wytyczne dla transeuropejskich sieci energetycznych oraz uchylaj"cej decyzj$ 49

96/391/WE

i

decyzj$

nr

1229/2003/WE

(Dz. Urz. UE L 262 z 22.09.2006, str. 1). 6. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 3, zawieraj" tak#e wnioski wynikaj"ce z monitorowania bezpiecze'stwa dostaw paliw gazowych lub energii elektrycznej. 7. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki zamieszcza, na swoich stronach internetowych w Biuletynie Informacji Publicznej, sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 3, do dnia 31 lipca danego roku. 8. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 3, minister w!a%ciwy do spraw gospodarki przekazuje Komisji Europejskiej do dnia 31 sierpnia: 1) co roku – dotycz"ce gazu ziemnego; 2) co 2 lata – dotycz"ce energii elektrycznej.”; 22) w art. 15c w ust. 2 dodaje si$ pkt 4 w brzmieniu: „4) przedsi$wzi$ciach zapewniaj"cych konkurencj$ na rynku energii elektrycznej

i s!u#"cych rozwojowi po!"cze'

mi$dzysystemowych oraz o praktykach ograniczaj"cych konkurencj$.”; 23) w art. 16: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2.

Przedsi$biorstwa, o których mowa w ust. 1, sporz"dzaj" plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz!ego i energi$,

zapotrzebowania

na

okresy

nie

na

paliwa

krótsze

ni#

gazowe 3

lata,

z zastrze#eniem ust. 2a.”, b) po ust. 2 dodaje si$ ust. 2a i 2b w brzmieniu: „2a. Operator systemu elektroenergetycznego sporz"dza plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz!ego 50

zapotrzebowania na energi$ elektryczn", na okresy nie krótsze ni# 5 lat, oraz prognozy dotycz"ce stanu bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej na okresy nie krótsze ni# 15 lat. 2b. Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz!ego zapotrzebowania na energi$ elektryczn" opracowany przez operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego rozwoju

opracowany

przesy!owego

powinien przez

uwzgl$dnia( operatora

elektroenergetycznego

lub

plan

systemu systemu

po!"czonego elektroenergetycznego.”, c) po ust. 3 dodaje si$ ust. 3a w brzmieniu: „3a. Plan, o którym mowa w ust. 2a, powinien tak#e okre%la( wielko%(

zdolno%ci

wytwórczych

i

ich

rezerw,

preferowane lokalizacje i struktur$ nowych &róde!, zdolno%ci

przesy!owych

lub

w systemie

elektroenergetycznym

dystrybucyjnych i

stopnia

ich

wykorzystania, a tak#e dzia!ania i przedsi$wzi$cia zapewniaj"ce bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej.”, d) dodaje si$ ust. 7 – 14 w brzmieniu: „7.

Przedsi$biorstwa energetyczne przedk!adaj" Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki corocznie, do dnia 1 marca, sprawozdanie z realizacji planów, o których mowa w ust. 1.

8.

Operator systemu elektroenergetycznego dokonuje co 3 lata oceny realizacji planu, o którym mowa w ust. 2a. Na podstawie dokonanej oceny, operator systemu elektroenergetycznego przedk!ada Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki do uzgodnienia zmiany tego planu.

51

9.

Gminy, przedsi$biorstwa energetyczne lub odbiorcy ko'cowi paliw gazowych lub energii elektrycznej udost$pniaj"

nieodp!atnie

przedsi$biorstwom

energetycznym, o których mowa w ust. 1 lub 2a, informacje, o których mowa w ust. 3 pkt 1 – 3, z zachowaniem

przepisów

o

ochronie

informacji

niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych. 10. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub

systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego,

okre%laj"c w planie, o którym mowa w ust. 2a, poziom po!"cze' mi$dzysystemowych elektroenergetycznych, bierze w szczególno%ci pod uwag$: 1) krajowe, regionalne i europejskie cele w zakresie zrównowa#onego

rozwoju,

w

tym

projekty

stanowi"ce element osi projektów priorytetowych okre%lonych w za!"czniku I do decyzji,

o której

mowa w art. 15b ust. 5 pkt 4; 2) istniej"ce po!"czenia mi$dzysystemowe elektroenergetyczne

i

ich

wykorzystanie

w

sposób

mo#liwie najefektywniejszy; 3) zachowanie w!a%ciwych proporcji mi$dzy kosztami budowy nowych po!"cze' mi$dzysystemowych elektroenergetycznych a korzy%ciami wynikaj"cymi z ich budowy dla odbiorców ko'cowych. 11. Przedsi$biorstwa

energetyczne

zajmuj"ce

si$

wytwarzaniem energii elektrycznej w &ród!ach o !"cznej mocy zainstalowanej nie ni#szej ni# 50 MW sporz"dzaj" prognozy na okres 15 lat obejmuj"ce w szczególno%ci wielko%( produkcji energii elektrycznej, przedsi$wzi$cia w zakresie modernizacji, rozbudowy istniej"cych lub budowy

nowych

&róde!

oraz

dane

techniczno-

-ekonomiczne dotycz"ce typu i wielko%ci tych &róde!, 52

ich lokalizacji oraz rodzaju paliwa wykorzystywanego do wytwarzania energii elektrycznej. 12. Przedsi$biorstwo energetyczne, co 3 lata, aktualizuje prognozy, o których mowa w ust. 11, i informuje o tych prognozach Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki oraz operatorów których

systemów

sieci

jest

elektroenergetycznych,

przy!"czone,

z

do

zachowaniem

przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych. 13. Operator

systemu

dystrybucyjnego

elektroenerge-

tycznego i przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej przy!"czone do sieci przesy!owej

przekazuj"

przesy!owego

elektroenergetycznego

po!"czonego

operatorowi

systemu

lub

elektroenergetycznego

systemu informacje

o strukturze i wielko%ciach zdolno%ci wytwórczych i dystrybucyjnych przyj$tych w planach, o których mowa w ust. 2a, lub prognozach, o których mowa w ust. 11,

stosownie

do

postanowie'

instrukcji

opracowanej przez operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

operatora

systemu

po!"czonego elektroenergetycznego. 14. Przedsi$biorstwo

energetyczne

zajmuj"ce

si$

przesy!aniem lub dystrybucj" energii elektrycznej dokonuje aktualizacji planu, o którym mowa w ust. 1, nie rzadziej ni# co 3 lata, uwzgl$dniaj"c zmiany w miejscowych

planach

zagospodarowania

prze-

strzennego albo, w przypadku braku takiego planu, zgodnie z ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.”; 24) w art. 16a ust. 1 otrzymuje brzmienie: 53

„1.

W przypadku mo#liwo%ci wyst"pienia d!ugookresowego zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, po stwierdzeniu

przez

ministra

w!a%ciwego

do

spraw

gospodarki na podstawie sprawozdania, o którym mowa w art. 15b ust. 3, #e istniej"ce i b$d"ce w trakcie budowy moce wytwórcze energii elektrycznej oraz przedsi$wzi$cia racjonalizuj"ce jej zu#ycie nie zapewniaj" d!ugookresowego bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, Prezes Urz$du Regulacji Energetyki og!asza, organizuje i przeprowadza przetarg na budow$ nowych mocy wytwórczych energii elektrycznej lub realizacj$ przedsi$wzi$( zmniejszaj"cych zapotrzebowanie na t$ energi$.”; 25) po art. 16a dodaje si$ art. 16b w brzmieniu: „Art. 16b. 1. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego

lub

systemu

po!"czonego

elektroenergetycznego realizuje w pierwszej kolejno%ci

dzia!ania

niezb$dne

w

celu

zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej,

ochrony

interesów

odbiorców

i ochrony %rodowiska. 2. Zysk

operatora

systemu

przesy!owego

elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 1 grudnia 1995 r. o wp!atach z zysku przez jednoosobowe spó!ki Skarbu Pa'stwa (Dz. U. Nr 154, poz. 792 oraz z 2006 r. Nr 183, poz. 1353) przeznacza si$

w pierwszej

kolejno%ci na finansowanie realizacji zada' i obowi"zków, o których mowa w art. 9c ust. 2.”; 26) w art. 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Gmina realizuje zadania, o których mowa w ust. 1, zgodnie z: 54

1) miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – z kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2) odpowiednim programem ochrony powietrza przyj$tym na podstawie art. 9l ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska.”; 27) w art. 19 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2.

Projekt za!o#e' sporz"dza si$ dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata.”;

28) w art. 23: a) w ust. 2: –

po pkt 3 dodaje si$ pkt 3a w brzmieniu: „3a) opracowywanie

wytycznych

i

zalece'

zapewniaj"cych jednolit" form$ planów, o których mowa w art. 16 ust. 1;”, –

po pkt 4 dodaje si$ pkt 4a w brzmieniu: „4a) kontrolowanie

wykonywania

obowi"zków,

o których mowa w art. 49a ust. 1;”, –

pkt 6 otrzymuje brzmienie: „6) wyznaczanie operatorów systemu, o których mowa w art. 9h ust. 1, 3 i 9, oraz publikowanie w Biuletynie

Urz$du

Regulacji

Energetyki

i zamieszczanie na swojej stronie internetowej w Biuletynie

Informacji

Publicznej

informacji

o danych adresowych, obszarze dzia!ania i okresie, na który zostali wyznaczeni operatorami systemu;”, –

pkt 8 otrzymuje brzmienie:

55

„8) zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci, o których mowa w art. 9g;”, –

pkt 11 otrzymuje brzmienie: „11) kontrolowanie realizacji przez operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub operatora systemu po!"czonego elektroenergetycznego oraz innych uczestników rynku energii elektrycznej obowi"zków

wynikaj"cych

z

przepisów

rozporz"dzenia (WE) nr 1228/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie

warunków

dost$pu

do

sieci

w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej,

a

tak#e

wykonywanie

innych

obowi"zków organu regulacyjnego wynikaj"cych z tego rozporz"dzenia;”, –

pkt 18 otrzymuje brzmienie: „18) zbieranie i przetwarzanie informacji dotycz"cych przedsi$biorstw energetycznych, w tym obliczanie i og!aszanie w terminie do dnia 31 marca ka#dego roku: a) %rednich cen sprzeda#y energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji obliczonych oddzielnie dla energii elektrycznej wytworzonej

w

jednostkach

kogeneracji,

o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 – 2, b) %redniej ceny sprzeda#y energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym –

w poprzednim roku kalendarzowym;”,

b) po ust. 2 dodaje si$ ust. 2a – 2d w brzmieniu:

56

„2a. Prezes URE w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 19 i 20, w szczególno%ci sporz"dza raport przedstawiaj"cy i oceniaj"cy: 1) warunki podejmowania i wykonywania dzia!alno%ci gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej; 2) realizacj$ planów, o których mowa w art. 16 ust. 2a, z

uwzgl$dnieniem

zamierze'

inwestycyjnych

wynikaj"cych ze sprawozdania, o którym mowa w art. 15b ust. 3. 2b. Raport, o którym mowa w ust. 2a, mo#e zawiera( tak#e propozycje zmian przepisów okre%laj"cych warunki funkcjonowania

systemu

elektroenergetycznego,

o których mowa w art. 9 ust. 3, i szczegó!owych zasad kszta!towania taryf dla energii elektrycznej, okre%lonych w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 3, s!u#"cych

rozwojowi

zdolno%ci

wytwórczych

i przesy!owych energii elektrycznej, zgodnie z przyj$t" polityk"

energetyczn"

pa'stwa,

o

której

mowa

w art. 15a, i wnioskami wynikaj"cymi ze sprawozdania, o którym mowa w art. 15b ust. 3. 2c. Prezes URE przekazuje raport, o którym mowa w ust. 2a, ministrowi w!a%ciwemu do spraw gospodarki, co 2 lata, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku. 2d. Raport, o którym mowa w ust. 2a, podlega publikacji w Biuletynie Urz$du Regulacji Energetyki.”; 29) w art. 32 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) wytwarzania

paliw

wytwarzania

paliw

lub sta!ych

energii, lub

z

wy!"czeniem:

paliw

gazowych

nieb$d"cych biogazem rolniczym, wytwarzania energii elektrycznej

w &ród!ach o !"cznej mocy zainstalowanej

elektrycznej nieprzekraczaj"cej 50 MW niezaliczanych do 57

odnawialnych &róde! energii lub do &róde! wytwarzaj"cych energi$ elektryczn" w kogeneracji, wytwarzania ciep!a w &ród!ach o !"cznej mocy

zainstalowanej cieplnej

nieprzekraczaj"cej 5 MW;”; 30) w art. 43 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Kto

zamierza

wykonywa(

dzia!alno%(

gospodarcz"

polegaj"c" na wytwarzaniu, przetwarzaniu, magazynowaniu, przesy!aniu, dystrybucji oraz obrocie paliwami lub energi", skraplaniu gazu ziemnego i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, podlegaj"c" koncesjonowaniu, mo#e ubiega( si$ o wydanie promesy koncesji.”; 31) po art. 49 dodaje si$ art. 49a w brzmieniu: „Art. 49a. 1. Przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej: 1)

maj"ce prawo do otrzymania %rodków na pokrycie

kosztów

osieroconych

na

podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u

wytwórców

terminowym

w

zwi"zku

rozwi"zaniem

z

przedumów

d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905 oraz z 2008 r. Nr 58, poz. 357) lub 2)

wchodz"ce

w

sk!ad

przedsi$biorstwa

zintegrowanego pionowo –

jest

obowi"zane

sprzedawa(

wytworzon"

energi$ elektryczn" w sposób zapewniaj"cy publiczny, równy dost$p do tej energii, w drodze otwartego przetargu lub na gie!dach towarowych w rozumieniu ustawy z dnia 26 pa&dziernika 2000 r. o gie!dach towarowych, z ust. 2 i 3. 58

zastrze#eniem

2.

Przedsi$biorstwo energetyczne, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest obowi"zane do sprzeda#y, na zasadach

okre%lonych

w

ust.

1,

energii

elektrycznej wytworzonej w danym roku, a nie sprzedanej do dnia 31 grudnia 2009 r. 3.

Przedsi$biorstwo energetyczne, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, niemaj"ce prawa do otrzymywania %rodków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest obowi"zanie

do

sprzeda#y,

na

zasadach

okre%lonych w ust. 1, energii elektrycznej w ilo%ci odpowiadaj"cej nie mniej ni#: 1)

30 % – w 2011 r.,

2)

40 % – w 2012 r.,

3)

50 % – od 2013 r.

– ca!o%ci wytworzonej energii elektrycznej w danym roku. 4.

Obowi"zek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy energii elektrycznej: 1)

dostarczanej

od

przedsi$biorstwa

energetycznego

zajmuj"cego

si$

jej

wytwarzaniem do odbiorcy ko'cowego za pomoc" linii bezpo%redniej; 2)

wytworzonej w odnawialnym &ródle energii;

3)

wytworzonej w kogeneracji;

4)

zu#ywanej

przez

przedsi$biorstwo

energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem na potrzeby w!asne; 5)

niezb$dnej

do

wykonywania

przez

operatorów systemów elektroenergetycznych ich zada' okre%lonych w ustawie. 59

5.

Prezes URE mo#e, na wniosek przedsi$biorstwa energetycznego, zwolni( to przedsi$biorstwo z obowi"zku, o którym mowa w ust. 1, w cz$%ci dotycz"cej produkcji energii elektrycznej: 1)

sprzedawanej na potrzeby wykonywania d!ugoterminowych

zobowi"za'

wynika-

j"cych z umów zawartych z instytucjami finansowymi w celu realizacji inwestycji zwi"zanych

z

wytwarzaniem

energii

elektrycznej lub 2)

wytwarzanej na potrzeby operatora systemu przesy!owego wykorzystywanej na potrzeby prawid!owego funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego

–

je#eli nie spowoduje to istotnego zak!ócenia

warunków

konkurencji

elektrycznej

lub

na

zak!ócenia

rynku

energii

na

rynku

bilansuj"cym. 6.

Przedsi$biorstwa energetyczne, o których mowa w ust. 1, przekazuj" Prezesowi URE informacje o zawartych umowach, na podstawie których sprzedaj" wytworzon" energi$ elektryczn" na zasadach innych ni# okre%lone w ust. 1, w ci"gu 7 dni od dnia ich zawarcia. W informacji nale#y wskaza( strony umowy, ilo%( i cen$ energii elektrycznej oraz okres, na jaki umowa zosta!a zawarta.

7.

Na podstawie danych zgromadzonych w trybie okre%lonym w ust. 4, Prezes URE og!asza w Biuletynie URE %redni" kwartaln" cen$ energii elektrycznej

niepodlegaj"cej

o którym mowa w ust. 1. 60

obowi"zkowi,

8.

Przedsi$biorstwa

energetyczne

sk!adaj"

Prezesowi URE w terminie do dnia 31 marca roku

nast$pnego

sprawozdania

z

realizacji

obowi"zków, o których mowa w ust. 1 i 2. 9.

Przedsi$biorstwo energetyczne, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, organizuje i przeprowadza przetarg

na

sprzeda#

wytworzonej

energii

elektrycznej. 10. Minister w!a%ciwy do spraw gospodarki okre%li, w

drodze

rozporz"dzenia,

sposób

organizowania i przeprowadzania

i

tryb

przetargu,

o którym mowa w ust. 1, w tym: 1)

sposób zamieszczania og!osze' o przetargu i dane, które powinny by( zamieszczone w og!oszeniu,

2)

wymagania, jakie powinien spe!nia( oferent oraz jakim powinna odpowiada( oferta,

3)

warunki,

w

których

dopuszcza

si$

odst"pienie od przetargu – z

uwzgl$dnieniem

konkurencji

na

rynku

realizacji

zada'

energii operatora

elektroenergetycznego równoprawnego

konieczno%ci

ochrony

elektrycznej, systemu

oraz

zapewnienia

traktowania

uczestników

przetargu.”; 32) w art. 56: a) w ust. 1: –

pkt 1a – 1c otrzymuj" brzmienie: „1a) nie przestrzega obowi"zków uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE %wiadectwa pochodzenia, %wiadectwa pochodzenia biogazu lub 61

%wiadectwa pochodzenia z kogeneracji albo nie uiszcza op!at zast$pczych, o których mowa w art. 9a ust. 1 i 8, lub nie przestrzega obowi"zków zakupu energii

elektrycznej,

o

których

mowa

w art. 9a ust. 6, lub nie przestrzega obowi"zków zakupu ciep!a, o których mowa w art. 9a ust. 7, lub przedk!ada Prezesowi URE wnioski o wydanie %wiadectwa pochodzenia, %wiadectwa pochodzenia biogazu lub %wiadectwa pochodzenia z kogeneracji zawieraj"ce dane lub informacje niezgodne ze stanem faktycznym; 1b) nie przedk!ada Prezesowi URE do zatwierdzenia instrukcji, o której mowa w art. 9g ust. 7 i 8, lub przedk!ada

instrukcj$

niespe!niaj"c"

wymaga'

okre%lonych w ustawie; 1c) nie przedstawia informacji, o których mowa w art. 7 ust. 8j, art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. f, ust. 9 – 9b, art. 9d ust. 8, art. 11c ust. 3, art. 11e ust. 5 i art. 16 ust. 12 i 13, lub nie przedstawia sprawozda', o których mowa w art. 9d ust. 5;”, –

pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) nie przestrzega obowi"zku utrzymywania zapasów paliw, o którym mowa w art. 10 ust. 1, lub nie uzupe!nia ich w terminie, o którym mowa w art. 10 ust. 1b lub 1c, obni#a je w innych przypadkach ni# wymienione w art. 10 ust. 1a, lub nie przekazuje informacji, o których mowa w art. 10 ust. 1e;”,

–

po pkt 3 dodaje si$ pkt 3a w brzmieniu: „3a) nie stosuje si$ do ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3;”,

62

–

dodaje si$ pkt 17 – 27 w brzmieniu: „17) nie przestrzega warunków i wymaga' technicznych korzystania

z

systemu

elektroenergetycznego,

procedur post$powania i wymiany informacji, a tak#e nie stosuje si$ do zasad i obowi"zków w zakresie bezpiecze'stwa pracy sieci elektroenergetycznej, planów i procedur stosowanych w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, instrukcji, o której mowa w art. 9g ust. 9, a tak#e polece' operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego

elektroenergetycznego,

o

których

mowa w art. 11d ust. 1 i 2; 18) nie przestrzega obowi"zków, o których mowa w art. 5a ust. 1 – 3; 19) nie wydaje w terminie, o którym mowa w art. 7 ust. 8g, warunków przy!"czenia; 20) z nieuzasadnionych powodów nie wyst$puje do Prezesa URE z wnioskiem, o którym mowa w art. 9h ust. 1 i 6, oraz nie dope!nia warunków okre%lonych w decyzji wydanej na podstawie art. 9h ust. 9; 21) nie przestrzega warunków i kryteriów niezale#no%ci operatora systemu, o którym mowa w art. 9d ust. 1 – 2; 22) nie zapewnia wyznaczonemu dla swojej sieci operatorowi

systemu

spe!nienia

warunków

i kryteriów niezale#no%ci, o których mowa w art. 9d ust. 1 – 2; 23) nie

przedk!ada

do

zatwierdzenia

programu

okre%laj"cego przedsi$wzi$cia, jakie nale#y podj"( w

celu

zapewnienia 63

niedyskryminacyjnego

traktowania u#ytkowników systemu, o którym mowa w art. 9d ust. 4, lub nie przedk!ada nowego programu, o którym mowa w art. 9d ust. 4c; 24) mimo

uprzedniego

wezwania,

nie

wykonuje

w wyznaczonym terminie programu okre%laj"cego przedsi$wzi$cia, jakie nale#y podj"( w celu zapewnienia

niedyskryminacyjnego

traktowania

u#ytkowników systemu, o którym mowa w art. 9d ust. 4, zatwierdzonego przez Prezesa URE lub podejmuje dzia!ania niezgodne z postanowieniami tego programu; 25) nie przestrzega obowi"zków, o których mowa w art. 9j ust.1, 4 lub 5; 26) nie przedk!ada sprawozda', o których mowa w art. 16 ust. 7, lub planów, o których mowa w art. 16 ust. 6 i 8; 27) nie przestrzega obowi"zku, o którym mowa w art. 49a ust. 1.”, b) ust. 2b otrzymuje brzmienie: „2b. Wp!ywy z tytu!u kar

pieni$#nych, o których mowa

w ust. 1 pkt 1a, stanowi" przychody Narodowego Funduszu Ochrony )rodowiska i Gospodarki Wodnej.”, c) po ust. 2b dodaje si$ ust. 2c i 2d w brzmieniu: „2c. Wysoko%( kary pieni$#nej, o której mowa w ust. 1 pkt 19, nie mo#e by( ni#sza ni# 3 000 z! za ka#dy dzie' zw!oki w wydaniu warunków przy!"czenia. 2d. Wysoko%( kary pieni$#nej, o której mowa w ust. 1 pkt 21 i 22, nie mo#e by( ni#sza ni# 1 % i wy#sza ni# 15 % przychodu, o którym mowa w ust. 3.”;

64

33) art. 57 otrzymuje brzmienie: „Art. 57. 1. W razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsi$biorstwo energetyczne mo#e: 1) pobiera( op!at$ za nielegalnie pobierane paliwo lub energi$ w wysoko%ci okre%lonej w taryfie albo 2) dochodzi(

odszkodowania

na

zasadach

ogólnych. 2. Nale#no%ci z tytu!u op!aty, o której mowa w ust. 1 pkt 1, stwierdzone prawomocnym wyrokiem s"du podlegaj" %ci"gni$ciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks post$powania cywilnego

(Dz.

U.

Nr.

43,

poz.

296,

z pó&n. zm.6)).”.

Art. 2. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z pó&n. zm.7)) w art. 401: 1)

ust. 9 i 10 otrzymuj" brzmienie: „9. Przychodami Narodowego Funduszu s" tak#e wp!ywy z op!at zast$pczych, o których mowa w art. 9a ust. 1 pkt 2 i ust. 8 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z pó&n. zm.3)), oraz wp!ywy z kar pieni$#nych wymierzanych na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a tej ustawy. 10. Przychody, o których mowa w ust. 9, przeznacza si$ wy!"cznie na wspieranie rozwoju odnawialnych &róde! energii

oraz

budowy

sieci

elektroenergetycznych

s!u#"cych przy!"czaniu tych &róde! lub na wspieranie wzrostu

efektywno%ci

energetycznej,

w

tym

wysokosprawnej kogeneracji, w rozumieniu ustawy, o której mowa w ust. 9.”; 65

2)

ust. 13b otrzymuje brzmienie: „13b. Przychody, o których mowa w ust. 13a, przeznacza si$ wy!"cznie

na

wspieranie

dzia!alno%ci

zwi"zanej

z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciek!ych lub innych paliw odnawialnych, a tak#e promocj$ ich wykorzystania.”.

Art. 3. W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciek!ych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z 2007 r. Nr 35, poz. 217 i Nr 99, poz. 666 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11) w art. 33 ust. 11 otrzymuje brzmienie: „11. Wp!ywy z tytu!u kar pieni$#nych stanowi" przychody Narodowego Funduszu Ochrony )rodowiska i Gospodarki Wodnej.”.

Art. 4. 1. Je#eli podmiot, o którym mowa w art. 7 ust. 8a ustawy wymienionej w art. 1, przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy z!o#y! kompletny wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia, otrzyma! warunki przy!"czenia, których wa#no%( up!ywa nie wcze%niej ni# z up!ywem 6 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy, ale nie zawar! umowy o przy!"czenie do sieci, wnosi zaliczk$ w terminie 30 dni od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy. 2. Je#eli podmiot, o którym mowa w art. 7 ust. 8a ustawy wymienionej w art. 1, przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy z!o#y! kompletny wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia, ale nie otrzyma! warunków przy!"czenia do sieci, wnosi zaliczk$ oraz dostarcza, w terminie 60 dni od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy, w!a%ciwemu przedsi$biorstwu energetycznemu dokument, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy wymienionej w art. 1. 3. W przypadku: 1) niewniesienia zaliczki w terminie okre%lonym w ust. 1 – warunki przy!"czenia trac" wa#no%(; 2) niewniesienia zaliczki lub niedostarczenia dokumentu, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy wymienionej 66

w art. 1, w terminie, o którym mowa w ust. 2 – wniosek o przy!"czenie pozostawia si$ bez rozpatrzenia. 4. Zakres i warunki wykonania ekspertyzy, o której mowa w art. 7 ust. 8e ustawy wymienionej w art. 1, uzgodnione na podstawie odr$bnych przepisów z w!a%ciwym operatorem systemu elektroenergetycznego przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy zachowuj" wa#no%( przez okres ustalony z tym operatorem, jednak nie d!u#ej ni# przez 5 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy. 5. Ekspertyza, o której mowa w ust. 4, której wykonanie zosta!o zlecone na podstawie umowy zawartej z wykonawc" przez podmiot ubiegaj"cy si$ o przy!"czenie do sieci, staje si$ ekspertyz", o której mowa w art. 7 ust. 8e ustawy wymienionej w art. 1, po jej uzgodnieniu z w!a%ciwym operatorem systemu elektroenergetycznego.

Art. 5. Do dnia wy!onienia sprzedawcy z urz$du, podmiotem obowi"zanym do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii, o którym mowa w art. 9a ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, przy!"czonych do sieci dystrybucyjnej lub przesy!owej, jest podmiot wykonuj"cy zadania sprzedawcy z urz$du.

Art. 6. Obowi"zek, o którym mowa w art. 9a ust. 8 – 8d, stosuje si$ do dnia 31 marca 2013 r., z tym #e w odniesieniu do %wiadectw pochodzenia z kogeneracji wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy wymienionej w art. 1, stosuje si$ od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 marca 2019 r.

Art. 7. Prezes Urz$du Regulacji Energetyki, w terminie 30 dni od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy, og!osi w Biuletynie Urz$du Regulacji Energetyki jednostkow" op!at$ zast$pcz" Ozm, o której mowa w art. 9a ust. 8a ustawy wymienionej w art. 1, obowi"zuj"c" w 2010 r.

67

Art. 8. Pierwsze podanie do publicznej wiadomo%ci informacji, o których mowa w art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. f ustawy wymienionej w art. 1, nast"pi w terminie 30 dni od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy.

Art. 9. 1. W terminie 3 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy, operator systemu przesy!owego lub systemu po!"czonego przed!o#y Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki instrukcj$, o której mowa w art. 9g ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, dostosowan" do wymaga' przepisów zmienionych niniejsz" ustaw". 2. W terminie 12 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy: 1) operatorzy

systemu

elektroenergetycznego

przed!o#"

Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki do uzgodnienia projekty planów rozwoju, o którym mowa w art. 16 ust. 2a, 2) przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej przed!o#" Prezesowi Urz$du Regulacji Energetyki pierwsz" informacj$, o której mowa w art. 16 ust. 12 – ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejsz" ustaw".

Art. 10. 1. W terminie 6 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy, w!a%ciciel, o którym mowa w art. 9h ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz" ustaw": 1) wyst"pi z wnioskiem do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyznaczenie go odpowiednio operatorem systemu

dystrybucyjnego

gazowego

lub

elektro-

energetycznego, systemu magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego albo 2) powierzy

innemu

przedsi$biorstwu

energetycznemu,

w drodze umowy, pe!nienie odpowiednio obowi"zków 68

operatora systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu

magazynowania,

systemu

skraplania

gazu

ziemnego lub systemu po!"czonego i wyst"pi z wnioskiem do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyznaczenie tego przedsi$biorstwa operatorem dla jego sieci lub instalacji. 2. Przepisy ust. 1 stosuje si$ do w!a%ciciela sieci lub instalacji, o którym mowa w art. 9h ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz" ustaw", dla których w dniu wej%cia w #ycie tej ustawy nie wyznaczono operatora systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub systemu po!"czonego albo dla których w!a%ciciel ten nie wyst"pi! przed tym dniem z wnioskiem do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyznaczenie operatora.

Art. 11. Wydane przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy decyzje w sprawie wyznaczenia operatorem systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego lub systemu po!"czonego zachowuj" wa#no%( przez okres, na który zosta!y wydane.

Art. 12. Uchwalenie przez gmin$ pierwszych za!o#e' do planu zaopatrzenia w ciep!o, energi$ elektryczn" i paliwa gazowe, o których mowa w art. 19 ustawy wymienionej w art. 1, lub ich aktualizacja powinna nast"pi( w terminie 2 lat od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy.

Art. 13. Pierwsze opublikowanie raportu, o którym mowa w art. 23 ust. 2d ustawy wymienionej w art. 1, nast"pi w terminie 12 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy.

Art. 14. Obowi"zek, o którym mowa w art. 49a ust. 1, w odniesieniu do przedsi$biorstw, o których mowa w art. 49a ust. 1 pkt 2 ustawy wymienionej w art. 1, stosuje si$ od dnia 1 stycznia 2011 r. 69

Art. 15. Do spraw wszcz$tych i niezako'czonych przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy stosuje si$ przepisy tej ustawy.

Art. 16. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 ustawy zmienianej w art. 1 zachowuj" moc do czasu wej%cia w #ycie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz" ustaw", nie d!u#ej ni# przez okres 24 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy.

Art. 17. Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 30 dni od dnia og!oszenia, z wyj"tkiem: 1) art. 1 pkt 31, który wchodzi w #ycie po up!ywie 3 miesi$cy od dnia og!oszenia; 2) art. 1 pkt 7 w zakresie %wiadectw pochodzenia biogazu rolniczego i art. 1 pkt 16, które wchodz" w #ycie w dniu 1 stycznia 2011 r.

________________________________ 1) 2)

3)

4) 5)

Niniejsz" ustaw" dokonuje si$ zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska oraz ustawy z dnia 8 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciek!ych. Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro#enia dyrektywy 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycz"cej dzia!a' na rzecz zagwarantowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych (Dz. Urz. UE L 33 z 04.02.2006, str. 22) oraz uzupe!nia transpozycj$ dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego energii elektrycznej i uchylaj"cej dyrektyw$ 96/92/WE (Dz. Urz. UE L 176 z 15.07.2003, str. 37, z pó&n. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 12, t. 2, str. 211) i dyrektywy 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego gazu ziemnego i uchylaj"cej dyrektyw$ 98/30/WE (Dz. Urz. UE L 176 z 15.07.2003, str. 57; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 12, t. 2, str. 230). Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790 i Nr 130, poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11 i Nr 69, poz. 586. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2006 r. Nr 50, poz. 360 i Nr 191, poz. 1410, z 2007 r. Nr 89, poz. 590 oraz z 2009 r. Nr 11, poz. 59. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 106, poz. 673, Nr 115, poz. 741 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014, z 2000 r. Nr 48, poz. 550, z 2001 r. Nr 4, poz. 26, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 240, poz. 2055, z 2004 r. Nr 99,

70

6)

7)

poz. 1001, Nr 123, poz. 1291 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 i Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 721. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2059, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 261, poz. 2205 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656 i Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331, Nr 61, poz. 418, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378 i Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr 96, poz. 609 i 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 228, poz. 1507, Nr 231, poz. 1547 i Nr 234, poz. 1571 oraz z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 67, poz. 571 i Nr 69, poz. 592 i 593. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 20, poz. 106 i Nr 79, poz. 666.

06/02rch 71

UZASADNIENIE

I. Uzasadnienie ogólne

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw implementuje dyrektyw$ 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycz"c" dzia!a' na rzecz zagwarantowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych (Dz. Urz. WE L 33 z 4.02.2006, str. 22). Projekt zawiera równie# zmiany s!u#"ce wdro#eniu zmian rozporz"dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1228/2003/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dost$pu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej (Dz. Urz. WE L 176 z 15.07.2003, str. 1, z pó&n. zm.) wprowadzonej decyzj" Komisji z 9 listopada 2006 r. (Dz. Urz. WE L 312 z 11.11.2006). W zwi"zku z implementacj" ww. dyrektyw i do%wiadczeniami z funkcjonowania dotychczasowych rozwi"za' w projekcie uregulowano nast$puj"ce kwestie: 1)

Umo#liwienie

operatorom

systemów

elektroenergetycznych

podejmowania

skutecznych i efektywnych dzia!a' w sytuacji wyst"pienia niedoborów mocy energii elektrycznej w systemie. –

Obowi"zuj"cy tryb wprowadzania ogranicze' przez Rad$ Ministrów w drodze rozporz"dzenia nie przewiduje mo#liwo%ci ich wcze%niejszego wprowadzenia przez operatora w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii.

–

Projekt ustawy wprowadza tryb post$powania i obowi"zki operatorów oraz u#ytkowników systemu w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej.

–

Przyznaje operatorowi systemu przesy!owego elektroenergetycznego prawo do wprowadzania, w przypadku wyst"pienia zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej przed wej%ciem w #ycie rozporz"dzenia Rady Ministrów wprowadzaj"cego te ograniczenia.

–

Wskazuje Prezesa URE jako organ opiniuj"cy zasadno%( wprowadzenia przez operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego ogranicze'.

–

Okre%la zasady odpowiedzialno%ci za szkody powsta!e w wyniku wprowadzenia przez

operatora

systemu

przesy!owego

elektroenergetycznego

ogranicze'

w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. 2) Wprowadzenie podzia!u kompetencji i na!o#enie odpowiedzialno%ci za zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej na wszystkich istotnych u#ytkowników systemu elektroenergetycznego oraz organy administracji publicznej. –

Rozdzielenie dzia!alno%ci operatorskiej od dzia!alno%ci zwi"zanej z dostarczaniem energii

elektrycznej

wymaga

przeniesienia

cz$%ci

odpowiedzialno%ci

za

bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej z operatora systemu przesy!owego na dostawców tej energii i organy administracji publicznej oraz podzia!u odpowiedzialno%ci za bezpiecze'stwo pracy sieci pomi$dzy operatorów systemów przesy!owych i systemów dystrybucyjnych. –

W projekcie ustawy wyra&nie wskazano, #e operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego realizuje w pierwszej kolejno%ci dzia!ania s!u#"ce zapewnieniu bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, a tak#e, #e %rodki wypracowane w ramach prowadzonej dzia!alno%ci gospodarczej jakie osi"ga przeznacza w pierwszej kolejno%ci na ten cel.

–

Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego okre%la w instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesy!owej wymagania i wska&niki w zakresie bezpiecze'stwa pracy sieci oraz zapewnia ich dotrzymanie. Ca!a instrukcja b$dzie podlega!a zatwierdzeniu przez Prezesa URE.

–

Nak!ada si$ na przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej obowi"zki w zakresie wytwarzania i utrzymywania rezerw mocy wytwórczych, sporz"dzania prognoz dotycz"cych m.in. przedsi$wzi$( w zakresie modernizacji, rozbudowy i budowy nowych &róde! energii elektrycznej, wspó!pracy z operatorami systemu, informowania o zu#yciu i stanie zapasów paliw oraz ich zmniejszeniu i odbudowie w okre%lonym terminie.

–

Nadzór w!a%cicielski nad operatorami systemu przesy!owego zostaje przeniesiony na

ministra

w!a%ciwego

do

spraw

gospodarki

odpowiedzialnego za bezpiecze'stwo energetyczne kraju. 2

ustawowo

dotychczas

3) Zagwarantowanie wyznaczenia operatora systemu dla wszystkich sieci i instalacji gazowych i elektroenergetycznych oraz zapewnienie im niezale#no%ci funkcjonowania. –

Zgodnie z prawem ka#dy element systemu elektroenergetycznego lub gazowego powinien posiada( operatora systemu odpowiedzialnego za realizacj$ zada' na!o#onych w ustawie – Prawo energetyczne na operatorów systemu. W praktyce wymóg ten nie jest w pe!ni realizowany, zw!aszcza w odniesieniu do ma!ych sieci dystrybucyjnych i magazynów paliw gazowych. Projektowana ustawa wprowadza w tym zakresie zmiany i pozwoli na uporz"dkowanie tej kwestii.

–

W projekcie ustawy na przedsi$biorstwo energetyczne b$d"ce w!a%cicielem sieci przesy!owej, sieci dystrybucyjnej, instalacji magazynowania paliw gazowych lub instalacji skroplonego gazu ziemnego zosta! na!o#ony obowi"zek z!o#enia wniosku o wyznaczenie go operatorem systemu lub wyst"pienia z wnioskiem do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyznaczenie innego przedsi$biorstwa energetycznego b$d"cego operatorem systemu, operatorem dla tej sieci lub instalacji. W przypadku braku wniosku w!a%ciciela sieci Prezes Urz$du Regulacji Energetyki b$dzie móg! wyznaczy( operatora systemu z urz$du spo%ród innych podmiotów bior"c pod uwag$ ich efektywno%( ekonomiczn", skuteczno%( zarz"dzania systemami gazowymi lub elektroenergetycznymi, bezpiecze'stwo dostaw paliw gazowych lub energii elektrycznej oraz spe!nianie warunków niezale#no%ci.

–

Na terytorium RP wyznaczony b$dzie tylko jeden operator systemu przesy!owego albo systemu po!"czonego elektroenergetycznego lub gazowego.

4) Zobowi"zanie Prezesa URE do przygotowania (co 2 lata) raportu o warunkach wykonywania dzia!alno%ci przez przedsi$biorstwa energetyczne, w tym propozycji zmian

przepisów

okre%laj"cych

warunki

funkcjonowania

systemu

elektro-

energetycznego i zasad kszta!towania taryf dla energii elektrycznej, s!u#"cych rozwojowi zdolno%ci wytwórczych i przesy!owych energii elektrycznej. Ponadto w projekcie wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 5) Usprawnienie procedury zmiany sprzedawcy paliw gazowych lub energii.

3

–

Zapewnienie konkurencyjnych cen energii elektrycznej kszta!towanych na rynku energii wymaga wprowadzenia przejrzystych i jednolitych w kraju procedur zmiany sprzedawcy.

–

W ustawie wprowadzono podstawowe zasady zmiany sprzedawcy energii elektrycznej. Sprzedawca paliw gazowych lub energii zosta! zobowi"zany do sporz"dzania i publikowania ofert sprzeda#y tych paliw.

6) Ograniczenie dzia!a' spekulacyjnych przy rezerwowaniu mocy przy!"czeniowej farm wiatrowych w systemie elektroenergetycznym. –

W zwi"zku z wprowadzonym systemem wsparcia dla odnawialnych &róde! energii zanotowano znaczny wzrost wniosków o wydanie warunków przy!"czenia farm wiatrowych, w tym w du#ym stopniu przez podmioty, które nie dysponuj" mo#liwo%ciami finansowymi do ich realizacji. Podmioty te uzyskane warunki przy!"czenia traktuj" jako towar handlowy. Rezerwowanie okre%lonej wielko%ci mocy w danej lokalizacji dla podmiotu, który nie realizuje inwestycji, powoduje blokowanie zdolno%ci przy!"czeniowych do sieci i ograniczenia w przy!"czaniu innych nowych &róde! energii. Zjawisko to jest niekorzystne z punktu widzenia rozwoju mocy wytwórczych, w tym tak#e rozwoju odnawialnych &róde! energii.

–

Wprowadzony w projekcie ustawy obowi"zek wnoszenia zaliczki na poczet op!aty za przy!"czenie oraz przedstawiania dokumentu stwierdzaj"cego mo#liwo%( budowy &ród!a energii, a tak#e publikowanie przez operatorów systemu informacji o przy!"czanych podmiotach i zdolno%ciach przy!"czeniowych sieci powinien umo#liwi( uwolnienie cz$%ci mocy przy!"czeniowych i ograniczy( na przysz!o%( to niekorzystne zjawisko.

7) W projekcie stworzono podstawy prawne do pod!"czania biogazowni do niskoci%nieniowych istniej"cych lub budowanych z inicjatywy lokalnej gazowych systemów przesy!owych. Umo#liwi to dostarczenie tego no%nika energii dla odbiorców na terenach wiejskich, zw!aszcza w obszarach, gdzie dostawa gazu ziemnego nie jest mo#liwa. Zaproponowana koncepcja wsparcia biogazu opiera si$ o system zbywalnych %wiadectw pochodzenia biogazu rolniczego wytworzonego w biogazowniach. Jednocze%nie z uwagi na pozytywne do%wiadczenie w funkcjonowaniu dotychczasowego systemu wsparcia energii wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii, skorelowano projektowany system %wiadectw biogazu z systemem %wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w OZE (tzw. %wiadectw 4

zielonych). Takie uj$cie systemu promocji biogazu zapewnia wsparcie finansowe ju# na etapie produkcji biogazu rolniczego, niezale#nie od jego dalszego wykorzystania, pod warunkiem spe!nienia przez to paliwo wymogów jako%ciowych stawianych paliwu gazowemu wysokometanowemu. Wymaga tak#e podkre%lenia, #e zaproponowany system wsparcia produkcji biogazu rolniczego z uwagi na nie w pe!ni dotychczas wykorzystany potencja! odnawialnych &róde! energii w Polsce nie spowoduje wzrostu kosztów funkcjonowania ca!ego systemu wsparcia i tym samym wzrostu obci"#e' dla odbiorców ko'cowych. 8) Metan uwalniany z kopal' i gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy, wykorzystywany lokalnie, nie by! dotychczas obj$ty systemem wsparcia. Zaproponowane w projekcie ustawy zmiany pozwol" na obj$cie tych paliw gazowych systemem wsparcia w ramach promocji wysokosprawnej kogeneracji. Spowoduje to zwi$kszenie korzy%ci zarówno dla wytwórcy tych paliw, jak i te# dla %rodowiska. 9) Uwalnianie zapasów paliw. –

Ustawa – Prawo energetyczne zobowi"zuje przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciep!a do utrzymywania zapasów paliw w ilo%ci zapewniaj"cej ci"g!o%( dostaw energii elektrycznej lub ciep!a do odbiorców (art. 10 ust. 1 ustawy). Przepisy ustawy nie przewiduj" sytuacji, w których zapasy te mog" zosta( rozdysponowane. W zwi"zku z powy#szym niezb$dny wydaje si$ zapis okre%laj"cy, kto i w jakich sytuacjach mo#e uruchomi( zapasy paliw, obowi"zki informacyjne przedsi$biorstwa energetycznego w tym zakresie oraz termin uzupe!nienia wykorzystanych zapasów. Konsekwencj" braku wskazanego powy#ej zapisu jest to, #e ka#de przedsi$biorstwo uszczuplaj"ce zapas, niezale#nie od przyczyny, zostaje obligatoryjnie ukarane. Natomiast celem tworzenia takich zapasów jest zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej i ciep!a do odbiorców. Je%li zatem zapasy te zostan" wykorzystane w tym celu i uzupe!nione zgodnie z postanowieniami ustawy, to takie dzia!anie nie powinno spotka( si$ z kar".

–

Okre%lony w projekcie ustawy termin, w którym zapasy paliw powinny zosta( odbudowane, uniemo#liwi przedsi$biorstwom zwlekanie z ich uzupe!nieniem. Ponadto wskazanie, #e w przypadku gdy uzupe!nienie zapasów paliw, z przyczyn niezale#nych od przedsi$biorstwa energetycznego, nie jest mo#liwe w ustawowym

5

terminie, Prezes URE mo#e w drodze decyzji wyd!u#y( termin na ich uzupe!nienie, co pozwoli na uelastycznienie regulacji stosownie do okoliczno%ci. 10) Gminy w niewielkim stopniu opracowa!y dotychczas za!o#enia do planu zaopatrzenia w ciep!o, paliwa gazowe i energi$ elektryczn". W projekcie okre%lono terminy opracowania i aktualizacji przez gminy projektu za!o#e' do planu zaopatrzenia w ciep!o, paliwa gazowe i energi$ elektryczn". Wprowadzono równie# opiniowanie przez gminy planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz!ego zaopatrzenia w paliwa gazowe i energi$ sporz"dzanych przez przedsi$biorstwa energetyczne oraz obowi"zek ich uwzgl$dniania przy realizacji zada' gminy w zakresie zaopatrzenia w ciep!o, paliwa gazowe i energi$ elektryczn". 11) Obecnie wyst$puje zjawisko polegaj"ce na sprzeda#y energii elektrycznej przez wytwórców spó!ce obrotu w ramach jednej grupy rynkowej po cenie znacznie ni#szej od ceny, jak" ustala si$ na zewn"trz danej grupy. Prowadzi to do zani#enia przychodów wytwórcy, które z kolei maj" wp!yw na wysoko%( rekompensat wyp!acanych na pokrycie kosztów osieroconych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u wytwórców w zwi"zku z przedterminowym rozwi"zywaniem umów d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej. Wzgl$dem takich wytwórców, tzn. zintegrowanych pionowo, wprowadza si$ obowi"zek sprzeda#y okre%lonej cz$%ci wytworzonej energii elektrycznej w drodze ograniczonego przetargu lub na gie!dach towarowych.

II. Uzasadnienie szczegó!owe Art. 1 pkt 1 Wprowadzono w art. 3 PE w pkt 16a – 16d nowe definicje wynikaj"ce z art. 2 lit. b – d dyrektywy. Istot" tych definicji jest charakterystyka stanu systemu elektroenergetycznego funkcjonuj"cego w sposób bezpieczny w zakresie dostaw energii w daj"cych si$ przewidzie( warunkach, w tym: –

bezpiecze'stwo

dostaw

energii

elektrycznej

–

oznacza

zdolno%(

systemu

elektroenergetycznego do zapewnienia bezpiecze'stwa pracy (operacyjnego) sieci elektroenergetycznej

oraz

równowa#enia

z zapotrzebowaniem na t$ energi$;

6

dostaw

energii

elektrycznej

–

bezpiecze'stwo pracy (operacyjne) sieci elektroenergetycznej – oznacza nieprzerwan" prac$ sieci elektroenergetycznej, a tak#e spe!nianie wymaga' w zakresie parametrów jako%ciowych energii elektrycznej i standardów jako%ciowych obs!ugi odbiorców, w tym dopuszczalnych przerw w dostawach energii elektrycznej odbiorcom ko'cowym, w daj"cych si$ przewidzie( warunkach pracy tej sieci;

–

równowa#enie dostaw energii elektrycznej z zapotrzebowaniem na t$ energi$ – oznacza zaspakajanie,

daj"cego

si$

przewidzie(,

bie#"cego

i

perspektywicznego

zapotrzebowania odbiorców na energi$ elektryczn" i moc, bez konieczno%ci podejmowania dzia!a' maj"cych na celu wprowadzenie ogranicze' w dostarczaniu i poborze. Wprowadzona w art. 3 pkt 16d PE definicja zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej – oznacza stan systemu elektroenergetycznego lub jego cz$%ci, uniemo#liwiaj"cy zapewnienie bezpiecze'stwa pracy sieci elektroenergetycznej lub równowa#enie dostaw energii elektrycznej z zapotrzebowaniem na t$ energi$. Dodana definicja zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej

i w art. 3 pkt 43 PE definicja „jednostki

wytwórczej” wi"#e si$ z wprowadzonymi regulacjami dotycz"cymi dzia!a' w stanie zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, w tym uprawnie' dla operatora systemu przesy!owego do dysponowania jednostkami wytwórczymi. W zwi"zku z obj$ciem systemem wsparcia biogazu rolniczego niezb$dne sta!o si$ wprowadzenie do s!owniczka definicji biogazu rolniczego poprzez okre%lenie, i# jest to paliwo gazowe otrzymywane z surowców i produktów ubocznych rolnictwa, p!ynnych lub sta!ych odchodów zwierz$cych, produktów ubocznych lub pozosta!o%ci przemys!u rolno-spo#ywczego lub biomasy le%nej w procesie fermentacji metanowej. Wprowadzono nowe brzmienie definicji odbiorcy ko'cowego. Zgodnie z jej dotychczasowym brzmieniem, odbiorca ko'cowy to odbiorca dokonuj"cy zakupu paliw lub energii na w!asny u#ytek (a wi$c równie# wytwórca nabywaj"cy energi$ elektryczn" na potrzeby jej produkcji oraz do podtrzymywania procesów produkcyjnych, operator sieci dystrybucyjnej lub przesy!owej w zakresie energii zu#ywanej na potrzeby dzia!alno%ci operatorskiej czy elektrownie szczytowo-pompowe kupuj"ce energi$ elektryczn" wytworzon" w elektrowniach cieplnych wykorzystywan" do przepompowania wody). Zgodnie natomiast z ustaw" z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u wytwórców w zwi"zku z przedterminowym rozwi"zaniem umów d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905, z pó&n. zm.) wszyscy odbiorcy ko'cowi w rozumieniu 7

art. 3 pkt 13a ustawy – Prawo energetyczne obci"#eni s" obowi"zkiem finansowania kosztów osieroconych powsta!ych w zwi"zku z rozwi"zaniem kontraktów d!ugoterminowych w energetyce.

Nieuzasadnione

jest

obci"#anie

op!at"

przej%ciow"

przedsi$biorstw

energetycznych, które zu#ywaj" energi$ w celu zapewnienia w!a%ciwego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, co z kolei przek!ada si$ na wy#sze ceny energii dla odbiorców ko'cowych. Dodatkowo nale#y wskaza(, #e obecnie przed Prezesem URE toczy si$ post$powanie sporne w sprawie odmowy zawarcia umowy o %wiadczenie us!ug dystrybucji energii elektrycznej. Kwesti" sporn" jest obci"#anie wytwórcy, który zu#ywa energi$ elektryczn" na potrzeby produkcji tej energii, op!at" przej%ciow". Przedsi$biorstwo zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii odmawia uiszczania takiej op!aty, poniewa# odbierana przez to przedsi$biorstwo energia jest wykorzystywana na potrzeby zapewnienia bezpiecze'stwa pracy systemu elektroenergetycznego. Art. 1 pkt 2 Wprowadzona zmiana polegaj"ca na dodaniu po wyrazach „przedsi$biorstwom zajmuj"cym si$ sprzeda#" paliw gazowych” wyrazu „lub energii” jest niezb$dna z uwagi na tre%( art. 4 ust. 2, który dotyczy obowi"zków przedsi$biorstw energetycznych zajmuj"cych si$ przesy!aniem lub dystrybucj" paliw gazowych lub energii i ma na celu doprecyzowanie tego przepisu w zakresie podmiotów, którym te przedsi$biorstwa maj" obowi"zek %wiadczenia us!ug. Art. 1 pkt 3 Dodane w art. 4j przepisy ust. 2 – 4 powinny s!u#y( likwidacji barier dla odbiorców. Ochrona odbiorcy i umo#liwienie mu realizacji uprawnienia wynikaj"cego z art. 4j PE, tj. zakupu energii elektrycznej od wybranego przez siebie sprzedawcy, wymaga przygotowania odpowiedniej, jednolitej w skali ca!ego kraju, krótkotrwa!ej i jak najmniej uci"#liwej dla odbiorcy procedury zmiany sprzedawcy. Obecnie zgodnie z art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. e PE procedura zmiany sprzedawcy dla energii elektrycznej jest opracowywana i wdra#ana przez operatora systemu dystrybucyjnego oraz uwzgl$dniana w cz$%ci instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej dotycz"cej bilansowania systemu dystrybucyjnego i zarz"dzania ograniczeniami systemowymi, która jest zatwierdzana przez Prezesa URE. Jednocze%nie zgodnie z § 13 ust. 5 pkt 2 rozporz"dzenia z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, przedsi$biorstwo energetyczne %wiadcz"ce us!ug$ dystrybucji energii elektrycznej opracowuje i wdra#a procedury zmiany sprzedawcy. Ten ostatni przepis ma zastosowanie do przedsi$biorstw nieb$d"cych 8

operatorami systemów. W przypadku paliw gazowych brak jest w ustawie regulacji dotycz"cych uwzgl$dnienia w instrukcjach opracowywanych przez operatorów systemów gazowych procedury zmiany sprzedawcy. Obecne rozwi"zanie stwarza jednak pewne problemy: 1) Prezes URE mo#e jedynie zatwierdzi( lub odmówi( zatwierdzenia propozycji operatora, nie powinien natomiast wprowadza( w!asnych rozwi"za', a jednocze%nie operatorzy systemów dystrybucyjnych wykazuj" sk!onno%( do wyd!u#ania procedury zmiany sprzedawcy oraz nak!adania na odbiorców dodatkowych, zb$dnych obowi"zków, czyni"c w ten sposób ca!" procedur$ uci"#liw", co zniech$ca odbiorców do zmiany sprzedawcy; 2) Prezes URE zatwierdza jedynie procedur$ zmiany sprzedawcy opracowan" przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, co jest konsekwencj" faktu, #e procedura ta jest zawarta w instrukcji ruchu, natomiast procedura opracowana przez przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj", nieb$d"ce operatorami, nie podlegaj" kontroli. W celu unikni$cia powy#szych problemów wydaje si$ uzasadnione okre%lenie zasad i procedury zmiany sprzedawcy w powszechnie obowi"zuj"cych przepisach prawnych w ustawie i rozporz"dzeniach wykonawczych. W ten sposób procedura zmiany sprzedawcy b$dzie jednolita i b$dzie wi"za!a wszystkie przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych lub energii elektrycznej, sprzedawców i odbiorców tych paliw lub energii. Na przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ przesy!aniem lub dystrybucj" paliw gazowych lub energii zosta! na!o#ony obowi"zek umo#liwienia odbiorcy zmian$ sprzedawcy. Odbiorca ko'cowy, wypowiadaj"c umow$, nie b$dzie ponosi( z tego tytu!u dodatkowych kosztów. Dodatkowo umowa zawarta z odbiorc" paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym mo#e ulec rozwi"zaniu z ostatnim dniem miesi"ca nast$puj"cego po miesi"cu, w którym o%wiadczenie odbiorcy dotar!o do przedsi$biorstwa energetycznego. Zaproponowany w stosunku do odbiorców paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym krótszy termin rozwi"zania umowy podyktowany jest potrzeb" zastosowania szczególnej ochrony w stosunku do tych podmiotów ze wzgl$du na ich s!absz" pozycj$ w relacjach gospodarczych. Art. 1 pkt 4 Zmiana w art. 5b ust. 4 ma charakter dostosowuj"cy do zmiany w art. 4j. 9

Art. 1 pkt 5 Wprowadzono nowe brzmienie art. 7 ust. 3, zgodnie z którym rozszerzono zakres tego przepisu na nieruchomo%ci i lokale. Powy#sza zmiana wynika z faktu, #e przy!"czenie do sieci w praktyce nast$puje nie tylko do obiektu, ale równie# do nieruchomo%ci niezabudowanej oraz do pojedynczego lokalu w budynku. W zwi"zku z faktem „rezerwowania miejsc i mocy przy!"czeniowych w systemie elektroenergetycznym”

przez

podmioty

ubiegaj"ce

si$

o

przy!"czenie

do

sieci

elektroenergetycznej g!ównie dla nowych farm wiatrowych, wprowadzono art. 7 ust. 8a – 8j. W obecnym stanie prawnym operatorzy systemu elektroenergetycznego nie maj" podstawy do odmowy wydania warunków przy!"czenia, je#eli istniej" warunki techniczne i ekonomiczne przy!"czenia do sieci i odbioru, w przypadku spe!nienia przez wnioskodawc$ wymogów formalnych niezb$dnych do wszcz$cia procedury okre%lania warunków przy!"czenia nawet w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie ud&wign"( konsekwencji finansowych w zakresie wnioskowanych warunków przy!"czenia. Poniewa# operatorzy systemów elektroenergetycznych nie mog" przy wydawaniu warunków przy!"czenia zak!ada( braku realizacji zamierzonej inwestycji, a warunki przy!"czenia w %wietle obowi"zuj"cych odr$bnych przepisów s" wa#ne dwa lata od daty ich okre%lenia, w powy#szym okresie operatorzy systemu elektroenergetycznego w ka#dych, kolejnych wydawanych warunkach przy!"czenia musz" uwzgl$dnia( za!o#enia wynikaj"ce z wcze%niej okre%lonych warunków. Skutkiem powy#szego jest z jednej strony ponoszenie przez ka#dego nast$pnego wnioskodawc$ dodatkowych kosztów, wynikaj"cych z wcze%niej wydanych warunków

przy!"czenia,

np.

konieczno%(

uwzgl$dniania

infrastruktury

technicznej

przystosowanej do wy#szych mocy zwarciowych, z drugiej za% posiadanie przewymiarowanej infrastruktury sieciowej w przypadku, gdy w danym obszarze zostanie zrealizowanych np. cz$%( planowanych przy!"czy. Powoduje to ograniczenia w rozwoju i przy!"czaniu nowych podmiotów, zw!aszcza odnawialnych &róde! energii, jednostek kogeneracji i innych mniejszych &róde!, w sytuacji braku zdolno%ci dystrybucyjnych i przesy!owych w sieci elektroenergetycznej. Dlatego niezb$dne jest wprowadzenie mechanizmów prawnych eliminuj"cych wy#ej opisane negatywne zjawiska, którymi s": pobieranie zaliczki na poczet op!aty przy!"czeniowej oraz do!"czanie do wniosku o przy!"czenie wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo w przypadku braku takiego planu – decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla nieruchomosci okre%lonej we 10

wniosku, je#eli jest ona wymagana na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w przypadku podmiotów ubiegaj"cych si$ o przy!"czenie &róde! energii elektrycznej do sieci o napi$ciu znamionowym wy#szym ni# 1 kV. Nale#y zwróci( uwag$, #e mechanizm pobierania „zaliczek” z tytu!u przy!"czenia do sieci elektroenergetycznej

funkcjonuje

ju#

w

taryfach

operatorów

systemów

elektroenergetycznych, jednak#e kwestia ta wymaga uregulowania w PE dla umo#liwienia efektywnego

wykorzystania

dost$pnych

mocy

przesy!owych

w

systemie

elektroenergetycznym. Wedle szacunków Polskiej Izby Gospodarczej Energetyki Odnawialnej z 2007 roku (http://www.pigeo.org.pl/index.php?a=10002&id_a=295) koszt instalacji 1 MW elektrowni wiatrowej wynosi ok. 1,5 mln euro, a w przypadku elektrowni w$glowej ok. 1 mln euro. Przy zastosowaniu kursu z!otówki do euro na poziomie ok. 3,7 powy#sza kalkulacja daje kwot$ odpowiednio ok. 5,5 mln z! za ka#dy MW elektrowni wiatrowej oraz 3, 7 mln z! za ka#dy MW elektrowni w$glowej. Poziom zaliczki kszta!tuje si$ wówczas na poziomie 30 tys. z! za ka#dy MW. Zak!adaj"c, #e przy!"czana b$dzie, jak na polskie warunki, du#a elektrownia wiatrowa – 100 MW, koszt ca!kowity budowy takiej elektrowni wyniesie ok. 550 mln z!, za% zaliczka wymagana na okoliczno%( przy!"czenia takiej inwestycji, ustalona na 30 z! za kW mocy da nam kwot$ 3 mln z!. Jak nietrudno obliczy( zaliczka stanowi( b$dzie ok. 0,8 % kosztów zwi"zanych z realizacj" inwestycji (w przypadku inwestycji w farm$ wiatrow") oraz ok. 0,5 % w przypadku inwestycji w elektrowni$ wiatrow". Zatem z powy#szej kalkulacji wynika wprost, #e wysoko%( zaliczki w odniesieniu do ca!o%ciowych kosztów inwestycji stanowi( b$dzie niewielk" warto%(, co dla wiarygodnego inwestora nie b$dzie stanowi( przeszkody uniemo#liwiaj"cej realizacj$ inwestycji. Nale#y ponadto zwróci( uwag$, #e pobierana zaliczka w powi"zaniu z proponowan" regulacj" wynikaj"c" z dodawanego do art. 7 ustawy – Prawo energetyczne ust. 8b, zabezpiecza dodatkowo inwestora przed wygórowan" wysoko%ci" ewentualnej zaliczki, co ma szczególne znaczenie w przypadku du#ych inwestycji. Dodawany ust. 8b stanowi bowiem, i# wysoko%( wp!aconej zaliczki nie mo#e przekracza( op!aty przy!"czeniowej, a w przypadku zaistnienia takiego zdarzenia, przedsi$biorstwo sieciowe, które ma dokona( przy!"czenia, jest zobowi"zane zwróci( zaistnia!" ró#nic$ wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia jej wp!acenia. Zatem nowa regulacja stanowi de facto zabezpieczenie inwestorów zainteresowanych faktycznie wybudowaniem nowych mocy wytwórczych, (wysoko%( zaliczki stanowi mniej ni# 1 % kosztów inwestycji, jest zaliczana na poczet op!aty przy!"czeniowej, przyspiesza proces wydawania warunków przy!"czenia). 11

Dla zobrazowania jak wa#ne jest wprowadzenie zaliczki, przedstawiono poni#ej dane dotycz"ce planowanych inwestycji w &ród!a wiatrowe (dane PSE-Operator S.A. wg stanu na dzie' 18 listopada 2008 r.): 1) Farmy wiatrowe, dla których uzgodniono/wydano warunki przy!"czenia Zakres mocy P [MW]

P [MW] – sie( 110kV

P [MW] – sie( przesy!owa

P < 50

3.416,8

90,0

50 ! P <100

845,1

0,0

100 ! P <250

580,0

670,0

P " 250

0,0

570,0

Suma P [MW]

4.841,9

1.330,0

Suma mocy dla sieci 110 kV i sieci przesy!owej: 6.171,9 MW. 2) Farmy wiatrowe, dla których uzgodniono zakres ekspertyzy Zakres mocy P [MW]

P [MW] – sie( 110kV

P [MW] – sie( przesy!owa

P < 50

16.318,0

78,4

50 ! P <100

11.656,0

70,0

100 ! P <250

6.231,0

7.269,0

P " 250

0,0

5.952,0

Suma P [MW]

34.205,0

13.369,4

Suma mocy dla sieci 110kV i sieci przesy!owej: 47.574,4 MW. 3) Moc zainstalowana farm wiatrowych na obszarze ca!ego kraju wynosi ok. 350 MW (wg stanu

na

30.06.2008 r.

–

&ród!o

Polskie

Stowarzyszenie

Energetyki

Wiatrowej

http://www.psew.pl/energetyka_wiatrowa.htm). Poniewa# obowi"zuj"ce obecnie przepisy umo#liwiaj" ka#demu zainteresowanemu wyst$powanie, bez ponoszenia #adnych kosztów, o za!o#enia do ekspertyz oraz warunki przy!"czenia, wida( z powy#szych danych ró#nic$ pomi$dzy ilo%ci" planowanych mocy wytwórczych b$d"cych na etapie wykonywanych ekspertyz, a ilo%ci" faktycznie wydanych warunków oraz ilo%ci" pracuj"cych mocy wytwórczych. Z powy#szych danych wynika 12

jednoznacznie, #e ok. 14 % projektów przewidywanych na etapie wykonywania ekspertyz przek!ada si$ na wydane lub uzgodnione warunki przy!"czenia. Z obj$tych wydanymi lub uzgodnionymi warunkami przy!"czenia, w przeliczeniu na moc przy!"czeniow", faktycznie pracuj"cych farm wiatrowych szacuje si$ na moc ok. 50 MW, co stanowi ok. 0,8 % inwestycji zrealizowanych w przeliczeniu na MW mocy obj$tych warunkami przy!"czenia. Zwróci( nale#y uwag$, #e podana powy#ej wielko%( planowanych mocy farm wiatrowych b$d"cych na etapie za!o#e' do ekspertyz wzros!a od 1 czerwca 2008 r. o ok. 10 tys. MW (wg danych PSE-Operator S.A. na dzie' 31 maja 2008 r. suma mocy farm wiatrowych, dla których uzgodniono zakres ekspertyzy dla sieci 110kV i sieci przesy!owej, wynosi! 36.779,0 MW). W art. 7 ust. 8e wprowadza si$ obowi"zek sporz"dzenia ekspertyzy wp!ywu urz"dze', instalacji lub sieci przy!"czanych bezpo%rednio do sieci elektroenergetycznej o napi$ciu znamionowym wy#szym ni# 1 kV na system elektroenergetyczny, bowiem jest to niezb$dna czynno%( przy przy!"czaniu podmiotów do sieci. W obecnie obowi"zuj"cym stanie prawnym obowi"zek sporz"dzenia ekspertyzy wyst$puje w rozporz"dzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegó!owych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Jednak#e ze wzgl$du na wymogi konstytucyjne i zasady techniki prawodawczej obowi"zek ten zosta! przeniesiony do aktu prawnego rangi ustawy. Z obowi"zku tego zosta!y zwolnione przy!"czane jednostki wytwórcze o !"cznej mocy zainstalowanej nie wi$kszej ni# 2 MW oraz urz"dzenia odbiorcy ko'cowego o !"cznej mocy przy!"czeniowej nie wi$kszej ni# 5 MW. Sporz"dzenie ekspertyzy zapewnia przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ przesy!aniem lub dystrybucj" energii elektrycznej. Przedsi$biorstwa energetyczne b$d" mog!y zgodnie z prawem pobiera( zaliczki na poczet op!aty za przy!"czenie w wysoko%ci okre%lonej w ustawie. Podmioty przy!"czaj"ce ma!e &ród!a energii przy!"czane do sieci o napi$ciu 1 kV i ni#szym b$d" zwolnione z tych obowi"zków. Art. 7 ust. 8h stanowi, i# warunki przy!"czenia s" wa#ne przez czas oznaczony wynosz"cy 2 lata od dnia ich wydania. Po up!ywie tego okresu wydane warunki wygasaj". Art. 7 ust. 8i stanowi, i# w przypadku odmowy wydania warunków lub zawarcia umowy o przy!"czenie

z

powodu

braku

technicznych

lub

ekonomicznych

warunków,

przedsi$biorstwo energetyczne jest zobowi"zane niezw!ocznie zwróci( pobran" zaliczk$. Prawo energetyczne w art. 7 ust. 8g okre%la terminy, w których przedsi$biorstwo energetyczne jest zobowi"zane do wydania warunków przy!"czenia. Wydanie warunków po

13

up!ywie terminów, o których mowa w ust. 8g powoduje obowi"zek wyp!aty odsetek od wniesionej zaliczki liczonych za ka#dy dzie' zw!oki w wydaniu warunków. Art. 7 ust. 8i pkt 3 przewiduje obowi"zek zwrotu pobranej zaliczki wraz z odsetkami w przypadku rozstrzygni$cia sporu na niekorzy%( przedsi$biorstwa energetycznego, które wyda!o zaskar#one warunki, o ile nie nast"pi!o przy!"czenie. W art. 7 ust. 8j okre%lono sposób naliczania odsetek wyp!acanych podmiotowi sk!adaj"cemu wniosek o wydanie warunków przy!"czenia w sytuacjach okre%lonych w ust. 8i. Wprowadzono równie# w art. 56 PE mo#liwo%( na!o#enia kary pieni$#nej przez Prezesa URE za niedotrzymanie terminu wydania warunków przy!"czenia do sieci, której minimalna wysoko%( wynika( b$dzie z ustawy. S!u#y( to powinno dotrzymywaniu terminów wydawania warunków przy!"czenia do sieci elektroenergetycznej przez przedsi$biorstwa energetyczne. Wprowadzenie w art. 7 PE wymaga' publikowania przez przedsi$biorstwa energetyczne informacji o podmiotach przy!"czanych do sieci elektroenergetycznej oraz o zdolno%ciach przesy!owych i dost$pnych mocach przy!"czeniowych w sieci elektroenergetycznej o napi$ciu 110 kV i wy#szym s!u#y( powinno przejrzysto%ci dzia!alno%ci w zakresie %wiadczenia us!ug przy!"czeniowych i przesy!owych. Nadanie nowego brzmienia ust. 9 nie spowoduje negatywnych skutków dla podmiotów zainteresowanych przy!"czeniem do sieci, poniewa# na mocy art. 8 ust. 1 tej ustawy przys!uguje im uprawnienie do wyst"pienia z wnioskiem o rozstrzygni$cie przez Prezesa URE sporu dotycz"cego odmowy zawarcia umowy o przy!"czenie do sieci (niezale#nie od przyczyny tego sporu). Dotychczasowe regulacje powodowa!y, #e w jednej sprawie dotycz"cej odmowy przy!"czenia do sieci prowadzone by!y jednocze%nie dwa post$powania administracyjne: jedno – w sprawie rozstrzygni$cia sporu dotycz"cego odmowy przy!"czenia do sieci z art. 8 ust. 1 PE; drugie – w sprawie zg!oszenia zastrze#e' z art. 7 ust. 9 tej ustawy, przy niejasno okre%lonej w ustawie procedurze prowadzenia post$powania w sprawach z art. 7

ust.

9

i

konkurencyjno%ci

ww.

post$powa'

w

przedmiocie

istnienia

publicznoprawnego obowi"zku zawarcia umowy o przy!"czenie do sieci. Zaproponowane nowe brzmienie art. 7 ust. 9 PE pozwoli na pe!niejsze zrealizowanie zasady ekonomiki post$powania wyra#onej w art. 12 Kodeksu post$powania administracyjnego oraz zmniejszy dla przedsi$biorstw energetycznych uci"#liwo%( zwi"zan" z konieczno%ci" przygotowywania w ka#dej sprawie znacznej liczby dokumentów i wyja%nie'. Jednocze%nie dotychczasowe regulacje powodowa!y de facto pogorszenie sytuacji podmiotów zainteresowanych przy!"czeniem do sieci, bowiem przed zako'czeniem post$powania administracyjnego z art. 7 14

ust. 9 PE (trwaj"cego od kilku do kilkunastu miesi$cy) brak by!o podstaw prawnych do zawarcia umowy o przy!"czenie do sieci przy zastosowaniu wy#szej op!aty za przy!"czenie do sieci ni# okre%lona na podstawie obowi"zuj"cej taryfy danego przedsi$biorstwa, mimo #e podmiot zainteresowany przy!"czeniem do sieci akceptowa! konieczno%( wniesienia wy#szej op!aty. Za potrzeb" nowelizacji przemawia tak#e okoliczno%(, #e tylko w jednostkowych sprawach s" zg!aszane przez Prezesa URE zastrze#enia do odmów przy!"czenia do sieci. Powy#sza propozycja nie zwalnia przedsi$biorstw z obowi"zku, okre%lonego w art. 7 ust. 1 PE, tj. powiadamiania m.in. Prezesa URE o ka#dym przypadku odmowy przy!"czenia do sieci, co s!u#y realizacji przez Prezesa URE zadania okre%lonego w art. 23 ust. 2 pkt 20 lit. c tej ustawy. Art. 1 pkt 6 Dodanie w art. 9 ust. 4 pkt 14 wynika z konieczno%ci okre%lenia w rozporz"dzeniu wykonawczym informacji, które operator systemu przesy!owego zobowi"zany jest publikowa( w celu umo#liwienia uczestnikom rynku energii dost$pu do niezb$dnych danych. Z przepisem tym koreluje nowe brzmienie art. 9c ust. 2 pkt 12, nak!adaj"ce na operatora obowi"zek dostarczania u#ytkownikom sieci informacji w szerszym ni# dotychczas zakresie. Zmiana w art. 9 ust. 6 wi"#e si$ ze zmian" w art. 9h ust. 2, zgodnie z któr" na terytorium RP wyznacza si$ jednego operatora systemu przesy!owego gazowego i jednego operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego. Zaproponowane nowe brzmienie ust. 6 wynika równie# z potrzeby dostosowania przepisów ustawy – Prawo energetyczne do mo#liwo%ci technicznych systemu elektroenergetycznego w Polsce, gdzie podmiotem bilansuj"cym jest operator systemu przesy!owego i tylko on mo#e prowadzi( rynek bilansuj"cy. Stawki op!at przesy!owych

wyliczane

s"

na

podstawie

kosztów

bilansowania

systemu

elektroenergetycznego, istnieje zatem potrzeba uwzgl$dnienia takich kosztów w taryfie operatora systemu przesy!owego. Art. 1 pkt 7 Zmiana art. 9a ust. 1 i ust. 2 podyktowana jest potrzeb" skorelowania funkcjonuj"cego systemu wsparcia energii wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii z systemem promocji biogazu rolniczego. Zmiana w art. 9a ust. 5 PE ma charakter porz"dkowy w celu zapewnienia zgodno%ci z ustaw" – Prawo ochrony %rodowiska, gdzie w art. 401 mowa jest o „przychodach”, a nie „dochodach”.

15

Zmian$ w art. 9a ust. 6 PE wprowadzono w zwi"zku z powstaj"cymi w praktyce w"tpliwo%ciami dotycz"cymi kwestii podmiotu zobowi"zanego do zakupu energii wytworzonej w &ródle odnawialnym przy!"czonym bezpo%rednio do sieci przesy!owej. Zmiana ta doprecyzowuje przepis art. 9a ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne poprzez jasne sformu!owanie zakresu obowi"zku sprzedawcy z urz$du dotycz"cego obszaru jego dzia!ania, obejmuj"cego odnawialne &ród!a energii przy!"czone do sieci dystrybucyjnej lub przesy!owej.

Zmiany w zapisach art. 9a ust. 8a – 8c PE, w szczególno%ci wprowadzaj"ce jednostkow" op!at$ zast$pcz" Ozm, maj" na celu wsparcie energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji w &ród!ach spalaj"cych paliwa gazowe w postaci metanu uwalnianego i ujmowanego przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gaz palny uzyskiwany z przetwarzania biomasy. Wyodr$bnienie wsparcia tych paliw gazowych wynika z jednej strony z konieczno%ci unikania niekorzystnych konsekwencji dla %rodowiska wypuszczania tych paliw gazowych do atmosfery lub ich wykorzystywania w sposób mniej efektywny w kot!owniach i ciep!owniach, z drugiej natomiast z odmienno%ci technologii oraz kosztów paliwa w porównaniu z jednostkami opalanymi gazem ziemnym lub w$glem. Rozwój wysokosprawnej kogeneracji w Polsce stymulowany jest w sposób znacz"cy przez bardzo korzystn" sytuacj$ prawn". Stworzenie takiej samej sytuacji &ród!om opartym o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych

kopalniach

w$gla

kamiennego

oraz

o

gaz

palny

uzyskiwany

z przetwarzania biomasy pozwoli na zwi$kszenie bezpiecze'stwa pracowników w kopalniach w$gla kamiennego, jak równie# na potencjalne unikni$cie emisji ok. 340 mln m3 metanu do atmosfery rocznie, a tak#e stymulowa( b$dzie rozwój wykorzystania tych w!a%nie paliw zu#ywanych

bezpo%rednio

w

miejscu

ich

pozyskania

do

wytwarzania

energii

w wysokosprawnej kogeneracji. W polskim górnictwie w$gla kamiennego wyprowadzanych jest rocznie na powierzchni$ oko!o 810 mln m3 metanu, w tym oko!o 560 mln m3 na drodze wentylacyjnej oraz oko!o 250 mln m3 poprzez instalacje odmetanowania kopal'. Metan usuni$ty z wyrobisk górniczych na drodze wentylacyjnej jest w ca!o%ci wypuszczany do atmosfery. Aktualnie sprawa uj$cia i wykorzystania metanu stanowi powa#ny problem, zarówno ze wzgl$du na bezpiecze'stwo pracy w kopalniach w$gla kamiennego, jak i ze wzgl$du na 16

ochron$ %rodowiska. Metan jest gazem cieplarnianym, którego potencja! cieplarniany jest 21 razy wi$kszy ni# dwutlenku w$gla. Przedsi$biorstwa górnicze podejmuj" wysi!ki techniczne i ekonomiczne dla zwi$kszenia wykorzystania uwalnianego i ujmowanego metanu. Realizowane w tym wzgl$dzie inwestycje s" jednak kapita!och!onne, co skutkuje ograniczonym stopniem gospodarczego wykorzystania metanu uj$tego w stacjach odmetanowania kopal' (ok. 60 %) oraz usuni$tego z wyrobisk górniczych na drodze wentylacyjnej – zaledwie 20 % gospodarczego wykorzystania. Uzupe!nione zapisy art. 9a ust. 8a wprowadzaj" zakres jednostkowej op!aty zast$pczej dla &róde! opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gazem palnym uzyskiwanym z przetwarzania biomasy, na poziomie od 30 % do 120 % %redniej ceny sprzeda#y energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b PE. Podana przez Prezesa URE warto%( ww. ceny, stanowi"ca podstaw$ do ustalania jednostkowych op!at zast$pczych na rok 2009, wynios!a 128,8 z!/MWh. Wyznaczona warto%( op!aty zast$pczej Ozm powinna wi$c zawiera( si$ w przedziale od 38,6 z!/MWh do 154,6 z!/MWh. Przyjmuj"c mo#liwo%( uzyskania ze sprzeda#y %wiadectw pochodzenia wp!ywów odpowiadaj"cych poziomowi op!aty zast$pczej i sumuj"c je z przytoczon" %redni" cen" na rynku konkurencyjnym, mo#na okre%li( szacunkowy przychód z tytu!u wytworzenia i sprzedania 1 MWh energii elektrycznej z omawianych &róde! na 167,4 z!/MWh – 283,6 z!/MWh. Prognozowany %redni koszt produkcji 1 MWh energii elektrycznej z metanu pochodz"cego z odmetanowania kopal' (nieuwzgl$dniaj"cy kosztu odmetanowania) wyniesie w 2009 r. 262,4 z!. Wed!ug przedstawionych danych, zaproponowany przedzia! warto%ci jednostkowej op!aty zast$pczej Ozm odpowiada kosztom produkcji w &ród!ach, których dotyczy, zapewniaj"c jednocze%nie Prezesowi URE dostateczny zakres elastyczno%ci w kolejnych latach w przypadku zmian cen energii elektrycznej lub kosztów jej wytwarzania. W odniesieniu do gazu palnego uzyskiwanego z przetwarzania biomasy przygotowywany jest w Ministerstwie Gospodarki Program Innowacyjna Energetyka – Rolnictwo Energetyczne, który zak!ada, i# w ka#dej polskiej gminie do 2020 r. powstanie biogazownia wykorzystuj"ca biomas$ pochodzenia rolniczego. Oznacza to lokalne wykorzystanie biomasy w ramach tzw. generacji rozproszonej, w ma!ych, wysokosprawnych jednostkach kogeneracyjnych, co pozwoli na uzyskanie !"cznej mocy instalacji biogazowych rz$du przynajmniej 2 000 MW.

17

W prze!o#eniu na bezpiecze'stwo energetyczne i cele biznesowe istot" przytoczonego programu jest wykorzystanie przez Polsk$ w 2020 r. pod uprawy energetyczne oko!o 2 mln hektarów ekwiwalentnych (1,4 mln na w!asne potrzeby i 0,6 mln z przeznaczeniem na eksport zielonych certyfikatów do UE). Odpowiada temu roczna produkcja biogazu wynosz"ca w przeliczeniu na czysty biometan oko!o 16 mld m3. Inaczej, jest to energia pierwotna w ilo%ci oko!o 160 TWh, a na rynku energii ko'cowej oko!o 130 TWh. Wprowadzenie zaproponowanego mechanizmu wsparcia energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji w &ród!ach opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych oraz gaz palny uzyskiwany z przetwarzania biomasy, !"cznie z innymi mechanizmami przewidzianymi w ww. programie, ma na celu wzrost udzia!u energii elektrycznej z tych &róde! w bilansie energetycznym kraju, co stanowi istotny element zrównowa#onego rozwoju, prowadz"cy do poprawy bezpiecze'stwa energetycznego i stanu %rodowiska. Wsparcie stanowi rozwi"zanie, które powinno by( korzystne dla inwestorów i da( istotny impuls dla nowych inwestycji. Jednocze%nie na!o#enie na Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki obowi"zku ustalania jednostkowych op!at zast$pczych, bior"c pod uwag$ dodatkowo poziom zagospodarowania dost$pnych ilo%ci metanu uwalnianego i ujmowanego przy do!owych robotach górniczych oraz gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy, pozwoli na mo#liwie najlepsze dostosowanie bie#"cego poziomu przedmiotowego wsparcia zarówno do sytuacji na rynku energii, jak równie# wskazanego do zagospodarowania potencja!u wymienionych paliw gazowych. Wprowadzono w art. 9a ust. 8f i art. 9e ust. 2 pkt 5 rozwi"zania maj"ce na celu wy!"czenia wsparcia udzielanego dla energii elektrycznej wytwarzanej z OZE w stosunku do energii elektrycznej wytwarzanej z wykorzystaniem biogazu rolniczego, dla którego wydano %wiadectwa pochodzenia biogazu. Zmiana w art. 9a ust. 10 pkt 5 uzupe!nia zakres ustanowionej art. 9a ust. 10 delegacji o wielko%( i sposób obliczania udzia!ów ilo%ci energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji, wynikaj"cej z obowi"zku uzyskania i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1, lub uiszczenia op!aty zast$pczej, w sprzeda#y energii elektrycznej odbiorcom ko'cowym, dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 – 2.

18

Art. 1 pkt 8 Zmiany w art. 9c ust. 2 – 3 PE dotycz" uzupe!nienia i doprecyzowania zakresu zada' i obowi"zków operatorów systemów elektroenergetycznych w zakresie: 1)

opracowywania prognoz zapotrzebowania na energi$ elektryczn" w krajowym systemie elektroenergetycznym,

2)

okre%lania potrzeb rozwoju sieci przesy!owych elektroenergetycznych i po!"cze' mi$dzysystemowych, a tak#e w zakresie budowy nowych &róde! energii elektrycznej,

3)

wspó!pracy operatorów w celu skoordynowania rozwoju i utrzymania odpowiedniego poziomu bezpiecze'stwa pracy (operacyjnego) koordynowanej sieci 110 kV,

4)

utrzymywania

odpowiedniego

poziomu

bezpiecze'stwa

operacyjnego

sieci

elektroenergetycznej, w tym rezerw eksploatacyjnych zdolno%ci wytwórczych, przesy!owych i po!"cze' mi$dzysystemowych, 5)

zamieszczanie na swoich stronach internetowych oraz udost$pnianie do publicznego wgl"du

w

swoich

siedzibach

przez

operatorów

systemów

dystrybucyjnych

elektroenergetycznych listy sprzedawców energii elektrycznej, z którymi operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego zawar! umowy o %wiadczenie us!ug dystrybucji energii elektrycznej oraz informacj$ o sprzedawcy z urz$du dla energii elektrycznej, 6)

opracowywania planów rozwoju.

Zmiana w art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. f PE, poprzez wprowadzony obowi"zek publikowania listy sprzedawców przez operatora systemu dystrybucyjnego, z którym zawar! umow$ o %wiadczenie us!ug dystrybucji oraz o sprzedawcy z urz$du, powinna u!atwi( wybór nowego sprzedawcy w przypadku utraty dotychczasowego sprzedawcy lub podj$cia decyzji o jego zmianie. Dodano tak#e przepisy ust. 9a i 9b PE, które s!u#" zbieraniu i przekazywaniu ministrowi w!a%ciwemu do spraw gospodarki informacji niezb$dnych dla sporz"dzenia sprawozdania z monitorowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, o którym mowa w art. 15b ust. 3 PE. Zmiany

te

s!u#"

wdro#eniu

dyrektywy

w

zakresie

doprecyzowania

podzia!u

odpowiedzialno%ci za bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej i bezpiecze'stwo operacyjne sieci przez operatorów systemu (art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1 lit. c, art. 5 dyrektywy). 19

Powinny one pozwoli( tak#e na popraw$ koordynacji wspó!pracy w zakresie okre%lania potrzeb i rozwoju krajowej sieci elektroenergetycznej przesy!owej i koordynowanej sieci 110kV oraz po!"cze' mi$dzysystemowych. Zmiany art. 9c ust. 2 PE precyzuj" bli#ej wymagane zadania operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego dla zapewnienia bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej, wynikaj"ce z art. 4 ust. 1 lit. d dyrektywy. Art. 9c ust 2 i 3 PE okre%la wymagania udost$pniania i wymiany niezb$dnych informacji dla realizacji obowi"zków w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej, co wynika z art. 4 ust. 1 lit. e dyrektywy. Art. 1 pkt 9 Nadanie nowego brzmienia art. 9d ust. 1 pkt 1 ma na celu doprecyzowanie powy#szego przepisu z uwagi na tre%( art. 3 pkt 12a PE. Zmiana w art. 9d PE mówi"cym o tym, #e operatorzy nie mog" wykonywa( dzia!alno%ci gospodarczej zwi"zanej z wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi lub energi" elektryczn", w tym tak#e na podstawie umowy, na rzecz innych przedsi$biorstw energetycznych, ma na celu ostateczne wyeliminowanie istniej"cych w niektórych przedsi$biorstwach

energetycznych

w"tpliwo%ci

interpretacyjnych

oraz

zapewnienie

rzeczywistej niezale#no%ci operatorów systemów, poprzez wyeliminowanie mo#liwo%ci prowadzenia dzia!alno%ci w zakresie obrotu i wytwarzania w formule pe!nomocnictwa. Rzeczywista niezale#no%( jest bowiem niezb$dnym warunkiem realizacji za!o#e' wynikaj"cych z dyrektywy 2003/54/WE dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego energii elektrycznej i uchylaj"cej dyrektyw$ 96/92/WE (Dz. Urz. WE L 176 z 15.07.2003, str. 22, z pó&n. zm.) – vide art. 15 ust. 2 tej dyrektywy, oraz dyrektywy 2003/55/WE dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego gazu ziemnego i uchylaj"cej dyrektyw$ 98/30/WE (Dz. Urz. WE L 176 z 15.07.2003, str. 230) – vide art. 13 ust. 2 tej dyrektywy. Zmiana w ust. 4 oraz dodanie ust. 4a – 4b wynika z faktu, #e obowi"zuj"ce przepisy nie reguluj" precyzyjnie kwestii zwi"zanych z wdra#aniem programów okre%laj"cych przedsi$wzi$cia, jakie nale#y podj"( w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania u#ytkowników systemu. Z dotychczasowej praktyki wynika, #e operatorzy systemów formalnie wype!niaj" obowi"zek opracowania programów zgodno%ci, jednak nie realizuj" okre%lonych przez siebie zada', co wynika z przedstawianych przez operatorów sprawozda'. Istniej"cy dotychczas obowi"zek w zakresie przedk!adania jedynie Prezesowi URE sprawozda' zawieraj"cych opisy podj$tych dzia!a', bez jednoczesnego wyposa#enia 20

regulatora w narz$dzia pozwalaj"ce na wyegzekwowanie realizacji dzia!a' w nim okre%lonych by!o nieskuteczne i nie wp!ywa!o na rozwój konkurencji na rynku energetycznym. Zgodnie z nowymi rozwi"zaniami program ten zatwierdzany b$dzie przez Prezesa URE w formie decyzji administracyjnej. Konsekwencj" przyj$tych rozwi"za' powinno by( zwi$kszenie transparentno%ci rynku i u!atwienie w zakresie zmiany sprzedawcy. Dodanie w art. 9d ust. 8 powoduje wzmocnienie kompetencji Prezesa URE w celu skutecznego nadzoru nad faktyczn" realizacj" restrukturyzacji ukierunkowanej na uzyskanie pe!nej niezale#no%ci operatorów b$d"cych w strukturze przedsi$biorstw zintegrowanych pionowo. Art. 1 pkt 10 Dodanie w art. 9e ust. 1 i ust. 4 pkt 5 podyktowane jest rozbie#no%ciami interpretacyjnymi zwi"zanymi z mo#liwo%ci" !"czenia %wiadectw pochodzenia. Zaproponowane przepisy wprost dopuszczaj" mo#liwo%( !"czenia %wiadectw. Art. 1 pkt 11 Zmiana art. 9g PE dotycz"ca instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesy!owej elektroenergetycznej opracowywanej przez operatorów systemów wynika z do%wiadcze' u#ytkowników

systemu

elektroenergetycznego

oraz

Prezesa

URE

zwi"zanych

z rozstrzyganiem sporów dotycz"cych ustalania tre%ci umów o %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej, które w szczególno%ci dotycz" cz$%ci instrukcji, która nie podlega zatwierdzeniu. Warunki i procedury zawarte w instrukcji wp!ywaj", w ró#nym stopniu, na warunki korzystania z systemu elektroenergetycznego przez jego u#ytkowników. Z tego wzgl$du proponuje

si$

wprowadzenie

obowi"zku

zatwierdzania

ca!ej

instrukcji

sieci

elektroenergetycznej przez Prezesa URE. Art. 4 ust. 1 lit. b dyrektywy wskazuje, #e pa'stwa cz!onkowskie mog" wymaga(, aby operatorzy systemów przesy!owych przedstawiali zasady oraz obowi"zki w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej do zatwierdzenia w!a%ciwym organom. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Elektroenergetycznych okre%la szczegó!owe warunki korzystania z tej sieci, w tym kryteria bezpiecze'stwa funkcjonowania (operacyjnego) sieci elektroenergetycznej.

21

Przepisy art. 4 ust. 1 lit. a dyrektywy stanowi", #e zasady oraz obowi"zki w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej operatorzy systemów przesy!owych konsultuj" z zainteresowanymi uczestnikami rynku energii. Obowi"zuj"cy obecnie system konsultacji (art. 9g ust. 2 PE) i propozycja przedk!adania ca!ej instrukcji do zatwierdzenia Prezesowi URE zapewnia realizacj$ dyrektywy. Przepis art. 9g uzupe!niono o obowi"zek operatora systemu elektroenergetycznego publikacji raportu z procesu konsultacji zmian instrukcji w celu umo#liwienia u#ytkownikom systemu weryfikacj$ zakresu i sposobu uwzgl$dnienia lub powodów nieuwzgl$dnienia zg!oszonych przez nich uwag w projekcie instrukcji przed!o#onej do zatwierdzenia przez Prezesa URE. Ponadto dla zwi$kszenia roli i odpowiedzialno%ci operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych za bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej wprowadzono w art. 9g w ust. 4 PE dodatkowe zakresy instrukcji ruchu i eksploatacji sieci elektroenergetycznej, która powinna okre%la( warunki wspó!pracy operatorów systemów elektroenergetycznych dotycz"ce niezb$dnego uk!adu po!"cze' sieci przesy!owej i sieci dystrybucyjnych, zakresu, sposobu oraz harmonogramu przekazywania informacji. W dodanym w art. 9g ust. 4 pkt 7 – 9 PE, przepisy realizuj" wymagania dyrektywy okre%lania przez operatorów systemów elektroenergetycznych w instrukcji: – wymaga' w zakresie bezpiecze'stwa pracy (operacyjnego) sieci elektroenergetycznej i warunków, jakie musz" zosta( spe!nione dla jego utrzymania; – wska&ników charakteryzuj"cych jako%( i niezawodno%( dostaw energii elektrycznej oraz bezpieczn" prac$ sieci elektroenergetycznej; – niezb$dnych wielko%ci rezerw eksploatacyjnych zdolno%ci wytwórczych, przesy!owych i po!"cze' mi$dzysystemowych. Okre%lenie tych wymaga' i parametrów systemu elektroenergetycznego w instrukcji pozwoli na

zwi$kszenie

roli

i

odpowiedzialno%ci

wszystkich

u#ytkowników

systemu

elektroenergetycznego i regulatora za bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej. Przepisy te realizuj" wymagania wynikaj"ce z art. 4 ust. 1 lit. a i lit. d dyrektywy. Dodany w art. 9g ust. 6a zawiera wytyczne dla kszta!towania rozwi"za' w instrukcji w zakresie bilansowania i zarz"dzania ograniczeniami systemowymi, które powinny umo#liwia( rozwój rynku energii elektrycznej, a tym samym popraw$ bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Wytyczne te wskazuj" na potrzeb$ zapewnienia warunków dla

22

wprowadzenia rynku dnia bie#"cego s!u#"cemu optymalnemu wykorzystaniu systemu elektroenergetycznego i jego rozwojowi. Zmiany w ust. 7 – 9 wdra#aj" art. 5 i 6 dyrektywy nak!adaj"ce na pa'stwa cz!onkowskie obowi"zek podejmowania w!a%ciwych %rodków w celu utrzymania równowagi pomi$dzy zapotrzebowaniem na energi$ a dost$pno%ci" mocy wytwórczych oraz wspierania ustanowienia ram rynku hurtowego, zapewniaj"cych odpowiednie sygna!y cenowe w odniesieniu do lokalizacji wytwarzania i zu#ycia energii elektrycznej i odpowiedniego rozwoju sieci. Takie sygna!y powinny dawa( g!ównie taryfy operatorów systemów elektroenergetycznych oraz zasady bilansowania systemu i zarz"dzania ograniczeniami systemowymi. Instrukcja dla sieci elektroenergetycznej b$dzie w ca!o%ci zatwierdzana przez Prezesa URE i podobnie jak taryfa b$dzie cz$%ci" umowy, która nie b$dzie podlega!a negocjowaniu z u#ytkownikiem systemu. Udzia! u#ytkowników w kszta!towaniu instrukcji jest zapewniony poprzez konsultacje projektu instrukcji i przedstawianie Prezesowi URE do zatwierdzenia instrukcji wraz z wykazem uwag zg!oszonych w trakcie konsultacji. Dlatego te# proponuje si$ w zmianie do art. 9g PE, aby ca!a instrukcja opracowywana dla systemu elektroenergetycznego podlega!a zatwierdzaniu przez Prezesa URE. Wzmocni to równie# rol$ Prezesa URE w kszta!towaniu warunków niezb$dnych dla rozwoju rynku energii. Równie# dla tych samych celów przyj$to dla operatorów systemów gazowych zatwierdzanie ca!ej instrukcji ruchu i eksploatacji sieci gazowej. W dodanym w art. 9g ust. 12 PE zawarto obowi"zek stosowania si$ przez podmioty przy!"czone do sieci do wymaga' zatwierdzonej przez Prezesa URE instrukcji dla danej sieci gazowej lub elektroenergetycznej. Wprowadzenie tego przepisu wskazuje jednoznacznie na charakter zatwierdzonej przez Prezesa URE instrukcji, która wdra#a art. 4 ust. 1 lit. c i d dyrektywy nak!adaj"cy na operatorów systemu elektroenergetycznego oraz u#ytkowników tego systemu obowi"zki stosowania si$ do instrukcji zawieraj"cej minimalne wymagania i zasady w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej. Art. 9c ust. 2 i art. 9g ust. 4 pkt 8 PE wdra#a art. 4 ust. 2 dyrektywy w zakresie wymaga' okre%lania i realizacji przez operatorów systemów elektroenergetycznych wska&ników w zakresie jako%ci dostaw energii elektrycznej i bezpiecznej pracy sieci elektroenergetycznej. Wymaganie dyrektywy zatwierdzania tych celów przez w!a%ciwe organy pa'stw cz!onkowskich b$dzie mia!o miejsce wraz z zatwierdzaniem instrukcji, o której mowa w art. 9g ust. 1 PE. Monitorowanie osi"gania za!o#onych wska&ników b$dzie realizowane 23

przez Prezesa URE na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 20 lit. g, w ramach monitorowania wype!niania przez operatorów systemów ich zada', a tak#e w trakcie zatwierdzania instrukcji dla sieci elektroenergetycznej. Zgodnie z art. 3 pkt 28 ustawy – Prawo energetyczne operator systemu po!"czonego to przedsi$biorstwo energetyczne zarz"dzaj"ce systemami po!"czonymi gazowymi albo systemami

po!"czonymi

elektroenergetycznymi,

w

tym

systemem

przesy!owymi

i dystrybucyjnymi, albo systemami przesy!owymi, dystrybucyjnymi, magazynowania lub skraplania gazu ziemnego. W zwi"zku z powy#szym operator systemu po!"czonego, jako operator zarówno systemu przesy!owego, jak i dystrybucyjnego, ma obowi"zek przygotowania Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesy!owej oraz Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej. Art. 1 pkt 12 Nowa redakcja art. 9h PE polega na wprowadzeniu zapisów, zgodnie z którymi w!a%ciciel sieci przesy!owej, sieci dystrybucyjnej, instalacji magazynowej lub instalacji skroplonego gazu ziemnego zwraca si$ do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki z wnioskiem o wyznaczenie w drodze decyzji operatora systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub operatora systemu po!"czonego. Prezes URE, wyznaczaj"c operatorów systemów, b$dzie bra! tak#e pod uwag$ efektywno%( ekonomiczn", skuteczno%( zarz"dzania systemami gazowymi czy elektroenergetycznymi, bezpiecze'stwo dostaw paliw gazowych lub energii elektrycznej oraz spe!nienie warunków i kryteriów niezale#no%ci operatorów tych systemów, o których mowa w art. 9d ust. 1 i 2 PE. Prezes URE na podstawie art. 9h b$dzie móg! odmówi( wyznaczenia na operatora systemu przesy!owego lub systemu dystrybucyjnego przedsi$biorstwa energetycznego, je#eli on nie dysponuje odpowiednimi %rodkami ekonomicznymi oraz nie gwarantuje, #e w d!u#szym okresie czasu b$dzie w stanie zapewni( funkcjonowanie sieci odpowiednio do wymaga' ustawy. W przypadku gdy w!a%ciciel sieci lub instalacji nie z!o#y wniosku o wyznaczenie operatora lub Prezes URE odmówi wyznaczenia operatora okre%lonego we wniosku sk!adanym przez w!a%ciciela sieci, Prezes URE b$dzie móg! wyznaczy( z urz$du operatora systemu lub okre%li( warunki realizacji kryteriów jego niezale#no%ci niezb$dne do realizowania zada' operatora w odniesieniu do tej sieci lub instalacji. Celem tych regulacji jest zapewnienie realizacji zada' operatorów systemów zgodnie z ustaw", a zw!aszcza zapewnienia 24

wyznaczenia operatorów systemu dla wszystkich sieci i instalacji oraz zapewnienia im niezale#no%ci, co ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju konkurencji i bezpiecze'stwa dostaw paliw gazowych i energii elektrycznej. Ponadto przepis ten wdra#a art. 7 dyrektywy 2003/55/WE dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego gazu ziemnego i uchylaj"cej dyrektyw$ 98/30/WE. Dla krajowego systemu gazowego i elektroenergetycznego na terytorium RP w art. 9h PE proponuje si$ wyznacza( jednego operatora systemu przesy!owego lub operatora systemu po!"czonego odpowiednio gazowego lub elektroenergetycznego. Wprowadzenie wy!"czno%ci na terenie Polski wykonywania dzia!alno%ci operatora systemu przesy!owego lub systemu po!"czonego

zapewni

optymalizacj$

rozwoju

krajowego

systemu

gazowego

i elektroenergetycznego, a w szczególno%ci sieci przesy!owej i koordynowanej sieci elektroenergetycznej 110 kV. S!u#y( to powinno zapewnieniu wysokiego poziomu bezpiecze'stwa dostaw paliw gazowych i energii elektrycznej w Polsce. W Polsce praktycznie

dzia!a

obecnie

jeden

operator

systemu

przesy!owego

gazowego

i elektroenergetycznego. Zgodnie z art. 9k PE operator systemu przesy!owego dzia!a w formie spó!ki akcyjnej, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Pa'stwa, co przemawia za ograniczeniem liczby OSP dla systemu gazowego i elektroenergetycznego w przysz!o%ci. Art. 1 pkt 13 Zmiana w art. 9i ust. 3 pkt 2 ma charakter porz"dkowy i zwi"zana jest z istot" instytucji sprzedawcy z urz$du jako podmiotu prowadz"cego dzia!alno%( jedynie na terytorium kraju. Zmiana w art. 9i ust. 10 polega na okre%leniu kryteriów, jakimi kierowa( si$ ma Prezes URE przy wyznaczaniu z urz$du sprzedawcy z urz$du, w przypadku gdy sprzedawca ten nie zosta! wy!oniony w drodze przetargu. W decyzji o wyznaczeniu Prezes URE okre%li obszar, na którym sprzedawca z urz$du b$dzie wykonywa! dzia!alno%( gospodarcz". Art. 1 pkt 14 Art. 9j ust. 1 nak!ada na wytwórców energii elektrycznej obowi"zki w zakresie wytwarzania lub pozostawania w gotowo%ci do wytwarzania, je#eli jest to konieczne do zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Obowi"zki te rozszerzono o utrzymywanie przez wytwórców rezerw eksploatacyjnych mocy wytwórczych lub zapewnienia innych us!ug systemowych w wysoko%ci i sposób okre%lony w umowie zawartej z OSP. Do us!ug systemowych zapewniaj"cych prawid!owe funkcjonowanie systemu elektroenergetycznego nale#" np. us!ugi regulacji napi$cia i mocy biernej, pracy w przeci"#eniu lub zani#eniu, gotowo%ci do obrony i odbudowy KSE lub samostartu bez zasilania z zewn"trz. Obowi"zki te 25

obejmuj" równie# utrzymywanie zdolno%ci wytwórczych w ilo%ci i jako%ci wynikaj"cych z zawartych umów sprzeda#y i o %wiadczenie us!ug przesy!ania lub dystrybucji, a tak#e wspó!pracy z operatorem systemu elektroenergetycznego. Obowi"zki dla wytwórców utrzymywania zdolno%ci &róde! energii elektrycznej do dostarczania energii elektrycznej maj" na celu zachowanie wymaga' jako%ciowych i bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej oraz realizacji umów sprzeda#y energii elektrycznej. Art. 9j ust. 2 i 3 PE doprecyzowuje zasady i zakres wydawania dyspozycji przez OSP u#ytkownikom systemu. Brak tych regulacji powoduje, #e u#ytkownicy sytemu elektroenergetycznego

kwestionuj"

wykonywanie

dyspozycji

OSP.

Zagra#a

to

bezpiecze'stwu dostaw energii elektrycznej i utrudnia sprawn" likwidacj$ zaistnia!ych zagro#e' w systemie elektroenergetycznym. Za brak przestrzegania dyspozycji OSP zagra#aj"cego bezpiecze'stwu funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Prezes URE mo#e na!o#y( kar$ pieni$#n" na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1 i 17. Przepis art. 9j ust. 2 i 3 PE daje OSP prawn" podstaw$ wydawania dyspozycji wytwórcom, operatorom systemów dystrybucyjnych i odbiorcom energii, dotycz"cych dostaw i poboru energii elektrycznej z sieci przesy!owej oraz koordynowanej sieci 110 kV, zgodnie z przyj$tymi procedurami i kryteriami okre%lonymi w przepisach, instrukcji i umowach, w tym w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. OSP mo#e wydawa( dyspozycje w sposób bezpo%redni jedynie jednostkom wytwórczym podlegaj"cym centralnemu dysponowaniu oraz przez wydanie polecenia OSD odno%nie jednostek wytwórczych podlegaj"cych centralnemu koordynowaniu, wymienionych w art. 9c ust. 2 pkt 6 PE i okre%lonych w przepisach wykonawczych na podstawie art. 9 ust. 3 pkt 8 PE. Odpowiedzialno%( stron za niedotrzymanie warunków umowy, które s" równie# podstaw" do wydawania dyspozycji, o których mowa w art. 9j ust. 2 PE, powinna równie# wynika(, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 PE, z umowy o %wiadczenie us!ugi przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ust. 3 PE okre%laj" ponadto warunki wspó!pracy

i

zasady

przekazywania

informacji

pomi$dzy

operatorami

systemu

elektroenergetycznego i u#ytkownikami systemu w zakresie dysponowania moc" jednostek wytwórczych i post$powania w sytuacjach awaryjnych. Przepisy art. 9j ust. 4 i 5 nak!adaj" obowi"zki na wytwórców energii elektrycznej w jednostkach wytwórczych, o których mowa w art. 9c ust. 2 pkt 6, 26

uzgadniania z

operatorem systemu przesy!owego lub systemu po!"czonego planowanych postojów zwi"zanych z remontem tych jednostek oraz zg!aszania operatorowi i Prezesowi URE niezw!ocznie o ograniczeniach mo#liwo%ci wytwarzania energii elektrycznej lub ubytkach mocy osi"galnej tych jednostek w stosunku do mo#liwo%ci wytwarzania wynikaj"cych z ich aktualnego stanu technicznego. Regulacje te maj" na celu zapewnienie bie#"cej informacji o zdolno%ciach

wytwórczych

w

systemie

elektroenergetycznym

i

umo#liwieniu

wcze%niejszego zapobiegania powstawaniu zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Art. 1 pkt 15 Zmiany w zapisach w art. 9l ust. 1 pkt 1a PE maj" na celu wprowadzenie do funkcjonuj"cego systemu gwarancji pochodzenia energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, %wiadectwa

pochodzenia

z

kogeneracji

dla

energii

elektrycznej

wytworzonej

w wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym

przy

do!owych

robotach

górniczych

w

czynnych,

likwidowanych

i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gazem palnym uzyskiwanym z przetwarzania biomasy. Dodanie odr$bnego %wiadectwa pochodzenia dla energii wytworzonej w przywo!anych &ród!ach wynika z konieczno%ci precyzyjnego skierowania systemu wsparcia opisanego w uzasadnieniu art. 1 pkt 8. Zmiany w art. 9l ust. 2 pkt 3 i w ust. 4 pkt 3 usuwaj", poprzez doprecyzowanie zawarto%ci wniosku i %wiadectwa pochodzenia z kogeneracji, dostrze#one w praktyce rozbie#no%ci interpretacyjne w obowi"zuj"cych przepisach w tym zakresie. Art. 1 pkt 16 Zaproponowane w projekcie rozwi"zania maj" na celu stworzenie niezb$dnych mechanizmów wsparcia dla inwestycji w biogazownie rolnicze. Rozwój biogazowni rolniczych b$dzie jednym z istotnych elementów wype!nienia zobowi"za' wynikaj"cych z pakietu klimatycznoenergetycznego, b$d"cego realizacj" konkluzji Rady Europejskiej z marca 2007 r. Zak!ada on zwi$kszenie udzia!u energii ze &róde! odnawialnych w bilansie energii finalnej Unii Europejskiej do 20 % w 2020 r. (w przypadku Polski udzia! ten ma wynosi( 15 %). Wed!ug przeprowadzonych analiz okre%lony dla Polski cel dotycz"cy udzia!u energii ze &róde! odnawialnych w bilansie energii finalnej jest bardzo ambitny, ale w pe!ni realny do wykonania. Maj"c powy#sze na uwadze, w Ministerstwie Gospodarki tworzony jest obecnie Program Innowacyjna Energetyka – Rolnictwo Energetyczne, który zak!ada wykorzystanie potencja!u energetycznego zawartego w biomasie pochodzenia rolniczego. Przewiduje si$, #e 27

w wyniku realizacji Programu do 2020 r. powstanie w Polsce oko!o 2000 biogazowni, a !"czna moc zainstalowana w biogazowniach wyniesie od 2 000 do 3 000 MWe. Warto zaznaczy(, i# w przygotowywanym obecnie w Ministerstwie Gospodarki dokumencie – „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”, znalaz! si$ zapis mówi"cy o potrzebie wdro#enia programu budowy biogazowni rolniczych, przy za!o#eniu powstania do 2020 r. %rednio jednej biogazowni w ka#dej gminie. Zasadniczym

elementem

Programu

jest

stworzenie

optymalnych

warunków

dla

funkcjonowania biogazowni rolniczych w Polsce oraz umo#liwienie wspó!finansowania tego typu instalacji ze %rodków publicznych. Program bazuje na szerokiej wspó!pracy pozarz"dowych %rodowisk bran#y energetycznej w zakresie odnawialnych &róde! energii oraz centralnej administracji publicznej. Zak!ada si$, #e przyj$cie dokumentu przez Rad$ Ministrów nast"pi w I po!owie 2009 r. Jednocze%nie z uwagi na pozytywne do%wiadczenie w funkcjonowaniu dotychczasowego systemu wsparcia energii wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii, skorelowano projektowany system wsparcia biogazu z systemem %wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w OZE (tzw. zielonych certyfikatów), co w efekcie przy niezmienionym zakresie obowi"zku uzyskania i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia lub uiszczenia op!aty zast$pczej powinno prowadzi( do obni#enia cen tych %wiadectw, a co za tym idzie obni#enia ceny energii elektrycznej. Szans" na rozwój wykorzystania biogazu w Polsce jest bez w"tpienia du#y potencja! energetyczny krajowego rolnictwa. Wed!ug bada' Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa (IBMER), realnie dost$pny potencja! surowcowy produkcji biogazu, zawarty w produktach ubocznych rolnictwa i pozosta!o%ciach przemys!u rolnospo#ywczego, wynosi odpowiednio: 1) z produktów ubocznych produkcji rolnej – oko!o 1540 mln m3, 2) z produktów ubocznych przetwórstwa rolno-spo#ywczego – oko!o 100 mln m3. +"cznie, wed!ug IBMER, z ww. surowców mo#na wytworzy( oko!o 1700 mln m3 biogazu rocznie. W Polsce zu#ywa si$ rocznie oko!o 14.000 mln m3 gazu ziemnego, w tym odbiorcy indywidualni z terenów wiejskich wykorzystuj" oko!o 500 mln m3 tego gazu. Szacowana ilo%( biogazu po oczyszczeniu mog!aby pokry( oko!o 10 % zapotrzebowania kraju na gaz. Wymaga równie# zaznaczenia, i# zwi$kszenie wykorzystania biogazu rolniczego powsta!ego z produktów ubocznych rolnictwa, p!ynnych i sta!ych odchodów zwierz$cych oraz

28

pozosta!o%ci przemys!u rolno-spo#ywczego przyczyni si$ do wzrostu dochodów rolników poprzez wykorzystanie niezagospodarowanych dotychczas odpadów. Wykorzystanie ww. odpadów do produkcji biogazu rolniczego (które w du#ej cz$%ci zamiast zagospodarowania poddaje si$ procesowi sk!adowania na terenie gospodarstwa, cz$sto niezgodnie z wymogami dotycz"cymi ich sk!adowania), chroni %rodowisko naturalne przed zanieczyszczeniem. W procesach powstawania biogazu wykorzystywane s" substraty, które w innych warunkach nie znalaz!yby zastosowania oraz stwarza!yby problemy z ich utylizacj" lub mog!y stanowi( zagro#enie dla %rodowiska podczas sk!adowania (gnojowica czy gnojówka). Wykorzystywanie ich do produkcji biogazu rolniczego rozwi"zuje problem odpadów organicznych, jednocze%nie pozwala na pozyskanie znacznych ilo%ci wysokiej jako%ci przyjaznych dla %rodowiska nawozów organicznych mo#liwych do zastosowania lokalnie w formie pozosta!o%ci pofermentacyjnych substratu pochodzenia rolniczego oraz w formie granulatu, co stwarza mo#liwo%( transportu do odbiorców zlokalizowanych w znacznej odleg!o%ci od miejsca wytworzenia. Ponadto produkcja biogazu rolniczego przyczynia si$ do ograniczenia emisji do atmosfery gazów cieplarnianych takich jak metan, podtlenek azotu oraz dwutlenek w$gla, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia wype!nienia zobowi"za' mi$dzynarodowych w zakresie ochrony atmosfery (Protokó! z Kioto). Rozwój wykorzystania odnawialnych &róde! energii (OZE), w tym biogazowni, mimo #e jest postrzegany g!ównie jako dzia!anie zmniejszaj"ce obci"#enie %rodowiska, wywiera równie# wp!yw na podniesienie bezpiecze'stwa energetycznego. Wymaga przy tym zaznaczenia, #e rozwój energetyki odnawialnej opiera( si$ b$dzie przede wszystkim na generacji rozproszonej, która jednocze%nie przyczynia si$ do zmniejszenia problemów zwi"zanych z przesy!em energii, a tym samym istotnie poprawia bezpiecze'stwo energetyczne. Oparcie znacz"cej cz$%ci dostaw gazu oraz energii elektrycznej na wielu lokalnych wytwórniach biogazu stworzy mo#liwo%( dostawy biogazu o jako%ci gazu ziemnego dla wielu mieszka'ców wsi i miasteczek. Dzia!anie takie umo#liwi dostarczenie energii zawartej w gazie rolniczym odbiorcom na obszarach niezgazyfikowanych lub zgazyfikowanych w niewielkim stopniu (obszary, gdzie wyst$puje brak sieci przesy!owych). Ponadto do%wiadczenia wynikaj"ce z przerw w dostawie gazu ziemnego z krajów trzecich (kryzys gazowy ze stycznia 2009 r.) powinny mie( istotny wp!yw na decyzje umo#liwiaj"ce uniezale#nienie si$ od dostaw gazu w zakresie wynikaj"cym z posiadanego potencja!u.

29

Podj$cie dzia!a' u!atwiaj"cych budow$ biogazowni rolniczych to inicjatywa rozwi"zuj"ca wiele problemów dotycz"cych %rodowiska, energetyki i rolnictwa. Do%wiadczenia innych krajów wskazuj", #e instalacje biogazowe, zasilane przede wszystkim surowcami pochodzenia rolniczego, mog" wpisa( si$ nie tylko w lokaln", ale tak#e unijn" polityk$ energetyczn". Wymaga to stworzenia przyjaznych regulacji prawnych oraz wdro#enia niezb$dnych bod&ców ekonomicznych, a podejmowane dzia!ania musz" uzyska( powszechn" akceptacj$. Osi"gni$cie w Polsce efektów porównywalnych do poziomu krajów b$d"cych liderami w wykorzystaniu odnawialnych &róde! energii wymaga podj$cia dzia!a' legislacyjnych, promocyjnych i edukacyjnych. W zwi"zku z powy#szym w przygotowanym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw wprowadzono przepisy maj"ce na celu stworzenie mo#liwo%ci wprowadzenia biogazu do sieci przedsi$biorstw

zajmuj"cych

si$

przesy!em

lub

dystrybucj"

paliw

gazowych.

W przedmiotowym projekcie ustawy zawarto instrument wsparcia w postaci skorelowania systemu promocji biogazu rolniczego z funkcjonuj"cym systemem %wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w OZE , który z pewno%ci" stanie si$ istotnym bod&cem dla potencjalnych inwestorów do realizacji przedsi$wzi$( w zakresie budowy biogazowni. Art. 1 pkt 17 Ustawa – Prawo energetyczne zobowi"zuje przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciep!a do utrzymywania zapasów paliw w ilo%ci zapewniaj"cej ci"g!o%( dostaw energii elektrycznej lub ciep!a do odbiorców (art. 10 ust. 1 ustawy). Na podstawie art. 10 ust. 6 ustawy Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Spo!ecznej wyda!

rozporz"dzenie

w przedsi$biorstwach

z

dnia

12

lutego

energetycznych

(Dz.

2003 U.

Nr

r.

w 39,

sprawie

zapasów

paliw

zwane

dalej

poz. 338),

„rozporz"dzeniem”. Rozporz"dzenie zgodnie z delegacj" ustawow" okre%la wielko%ci zapasów paliw, sposób ich gromadzenia oraz szczegó!owy tryb przeprowadzania kontroli stanu zapasów, uwzgl$dniaj"c rodzaj dzia!alno%ci gospodarczej, mo#liwo%ci techniczne i organizacyjne w zakresie gromadzenia zapasów. Natomiast przepisy ustawy nie przewiduj" sytuacji, w których mog" te zapasy zosta( rozdysponowane. Z tre%ci rozporz"dzenia wynika, #e zapasy te powinny by( utrzymywane permanentnie, niezale#nie od sytuacji, które mog" si$ wydarzy(. W zwi"zku z powy#szym niezb$dnym wydaje si$ zapis w ustawie, okre%laj"cy, kto i

w

jakich

sytuacjach

mo#e

uruchomi( zapasy paliw, obowi"zki

informacyjne

przedsi$biorstwa energetycznego w tym zakresie oraz jaki jest czas na uzupe!nienie wykorzystanych zapasów. Konsekwencj" braku wskazanego powy#ej zapisu jest to, #e ka#de przedsi$biorstwo

uszczuplaj"ce

zapas,

niezale#nie 30

od

przyczyny,

je#eli

zostanie

skontrolowane powinno by( obligatoryjnie ukarane. Natomiast celem tworzenia takich zapasów jest zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej i ciep!a do odbiorców. Je%li zatem zapasy te zostan" wykorzystane w tym celu, to takie dzia!anie nie powinno spotka( si$ z kar". Obecnie obowi"zuj"ce przepisy czytane literalnie nie pozwalaj" jednak na tak" konstatacj$. Jednocze%nie okre%lenie terminu, w którym zapasy powinny zosta( odbudowane, uniemo#liwi przedsi$biorstwom zwlekanie z ich uzupe!nieniem i wykazywanie, #e s" permanentnie w okresie takich dzia!a'. Ponadto wskazanie, #e w przypadku gdy uzupe!nienie zapasów paliw, z przyczyn niezale#nych od przedsi$biorstwa energetycznego, nie jest mo#liwe w ustawowym terminie, Prezes URE mo#e, w drodze decyzji, wyd!u#y( termin na ich uzupe!nienie, pozwoli na uelastycznienie regulacji stosownie do okoliczno%ci. Art. 1 pkt 18 W art. 11 PE ust. 1 uzupe!niono o pkt 2 odnosz"cy si$ do zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Ponadto uchyla si$ ust. 6b, który wprowadzono ustaw" z dnia 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 158, poz. 1123) wdra#aj"c" art. 8 ust. 1 dyrektywy Rady 2004/67/WE z dnia 26 kwietnia 2004 r. dotycz"cej %rodków zapewniaj"cych bezpiecze'stwo dostaw gazu ziemnego. Przepisy art. 11 ustawy – Prawo energetyczne w zakresie paliw gazowych zosta!y przeniesione do ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach post$powania w sytuacjach zagro#enia bezpiecze'stwa paliwowego pa'stwa i zak!óce' na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343 z 2008 r. Nr 157, poz. 976 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11). Przepisy Unii Europejskiej dotycz"ce energii elektrycznej nie wymagaj" informowania Komisji Europejskiej o przepisach dotycz"cych dzia!a' w wypadkach nadzwyczajnych. W art. 11 PE uzupe!niono ust. 9 o obowi"zek informowania Komisji Europejskiej o podejmowanych dzia!aniach i %rodkach dla usuni$cia stanu zagro#enia bezpiecze'stwa systemu elektroenergetycznego wprowadzonych dodatkowo w art. 11c PE, zgodnie z wymaganiami art. 24 dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycz"cej wspólnych zasad rynku wewn$trznego energii elektrycznej i uchylaj"cej dyrektyw$ 96/92/WE. Art. 1 pkt 19 Przepisy art. 11c – 11f PE wdra#aj" przepisy art. 3 ust. 1 dyrektywy wymagaj"ce zapewnienie wysokiego poziomu bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej poprzez okre%lenie obowi"zków u#ytkowników rynku i organów odpowiedzialnych za bezpiecze'stwo dostaw 31

energii elektrycznej, w tym bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej w warunkach normalnych, jak równie# w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Dyrektywa 2003/54/WE dotycz"ca wspólnych zasad rynku wewn$trznego energii elektrycznej w art. 24 dopuszcza stosowanie %rodków zabezpieczaj"cych w niezb$dnym zakresie oraz nak!ada obowi"zki informowania o tym niezw!ocznie Komisji Europejskiej i pa'stwa cz!onkowskie UE. Obecne przepisy art. 9c, art. 9g, art. 9j i art. 11 PE wprowadzaj" regulacje

w

tym

zakresie,

które

okazuj"

si$,

w

ocenie

operatorów

systemu

elektroenergetycznego i do%wiadcze' regulacyjnych Prezesa URE, niewystarczaj"ce i wymagaj" rozszerzenia. Art. 11 PE dotyczy sytuacji zagro#enia systemu, które mo#na wcze%niej przewidzie( i jest wystarczaj"cy czas na wprowadzenie %rodków nadzwyczajnych, jakimi s" ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzane w drodze rozporz"dzenia Rady Ministrów. Natomiast dodane art. 11c – 11f PE zawieraj" dodatkowe przepisy dotycz"ce post$powania w sytuacjach

zagro#enia

dla

funkcjonowania

systemu

elektroenergetycznego

i bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, które mog" wyst"pi( nagle i wymagaj" natychmiastowych dzia!a' operatorów systemów elektroenergetycznych dla zapobie#enia skutkom tych zagro#e', a tak#e zadania w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci elektroenergetycznej. Art. 11c PE reguluje sytuacj$ zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej spowodowanego zdarzeniami wymienionymi w ust. 1 tego artyku!u, gdy usuni$cie tego zagro#enia i przywrócenie prawid!owego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego wymaga natychmiastowych dzia!a' i wprowadzenia nadzwyczajnych %rodków, a czas niezb$dny na ich wprowadzenie uniemo#liwia zastosowanie ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w trybie i zakresie okre%lonym w art. 11 ust. 7 PE. W takim przypadku operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego mo#e wprowadzi( ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium RP lub jej cz$%ci oraz zastosowa( nadzwyczajne %rodki dla usuni$cia zagro#enia i zapobie#enia jego negatywnym skutkom, w tym wprowadzenia ogranicze' na podstawie planów ogranicze' dla energii elektrycznej ustalonych na podstawie przepisów rozporz"dzenia z art. 11 ust. 6, lecz na czas nie d!u#szy ni# 72 godziny.

32

Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego informuje niezw!ocznie ministra w!a%ciwego do spraw gospodarki i Prezesa URE o wyst"pieniu zagro#enia oraz podj$tych dzia!aniach i %rodkach w celu jego usuni$cia oraz zg!asza konieczno%( wprowadzenia ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w trybie art. 11 ust. 6 i 7 PE. Operator zobowi"zany jest do przed!o#enia raportu zawieraj"cego ustalenia i wnioski odno%nie powsta!ego stanu zagro#enia. Prezes URE przedstawia ministrowi w!a%ciwemu do spraw gospodarki opini$ do raportu, zawieraj"c" w szczególno%ci ocen$ wyst"pienia okoliczno%ci lub niedbalstwa, za które ponosi odpowiedzialno%( operator systemu elektroenergetycznego. Raporty te s" uwzgl$dniane w sprawozdaniach ministra do spraw gospodarki z monitorowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Art. 11d PE okre%la dzia!ania i %rodki, jakie mo#e i powinien zastosowa( OSP i OSD dla usuni$cia stanu zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. W pierwszej kolejno%ci wskazano %rodki, które s!u#" zrównowa#eniu dostaw z poborem energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym. Po wyczerpaniu wszystkich mo#liwych dzia!a' dla pokrycia potrzeb odbiorców na energi$ elektryczn" OSP mo#e wydawa( polecenia odbiorcom ko'cowym dotycz"ce ogranicze' w poborze energii elektrycznej lub przerwa( jej dostawy, zgodnie z planami ogranicze', o których mowa w art. 11 ust. 6a. Art. 11e PE okre%la odpowiedzialno%( odszkodowawcz" OSP oraz sposób okre%lania wysoko%ci odszkodowania w przypadku ograniczenia lub przerwania dostaw energii elektrycznej do odbiorców na skutek zagro#enia w wyniku zdarze' wymienionych w art. 11c PE. Operator systemu przesy!owego elektroenergetycznego ponosi odpowiedzialno%( odszkodowawcz"

za

szkody

poniesione

przez

u#ytkowników

krajowego

systemu

elektroenergetycznego i odbiorców energii elektrycznej w wyniku zastosowania %rodków, o których mowa w art. 11c i 11d PE, w szczególno%ci na skutek ograniczenia lub przerwania dostarczania energii elektrycznej powsta!ych w nast$pstwie okoliczno%ci, za które ponosi odpowiedzialno%( lub w przypadku dopuszczenia si$ niedbalstwa przy dokonywaniu oceny zasadno%ci

wprowadzenia

tych

ogranicze'.

Operatorzy

systemu

przesy!owego

elektroenergetycznego ponosz" odpowiedzialno%( odszkodowawcz" na zasadach okre%lonych w ustawie. Wprowadzenie innych rozwi"za', np. ubezpiecze' wg opinii Operatora (PSE – Operator S.A.) napotyka na du#e trudno%ci w znalezieniu jednostki ubezpieczeniowej, która podejmie si$ ubezpieczenia z uwagi na du#" wysoko%( kwoty ubezpieczenia, jak i mo#liwo%ci jej 33

okre%lenia. Wprowadzenie ubezpiecze' przez OSP na bardzo wysokie kwoty powodowa!oby wzrost cen energii elektrycznej do odbiorców. Rozwi"zania w zakresie ograniczenia odpowiedzialno%ci odszkodowawczej operatorów systemów elektroenergetycznych za dzia!ania w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej s" stosowane w przepisach innych krajów (Niemcy lub Czechy). Proponowane w niniejszej ustawie brzmienie art. 11e wzoruje si$ na rozwi"zaniach dotycz"cych odpowiedzialno%ci odszkodowawczej operatorów stosowanych w prawodawstwie niemieckim, w którym równie# wprowadzono ograniczenia w odpowiedzialno%ci operatora systemu przesy!owego i wprowadzono progi, uzale#niaj"c kwot$ ubezpieczenia od ilo%ci u#ytkowników (2,5 mln euro poni#ej 25.000 u#ytkowników, 10 mln euro w przedziale od 25 001 do 100 000 u#ytkowników, 20 mln euro przy w przedziale od 100 001 do 200 000 u#ytkowników, 30 mln euro w przedziale od 200 001 do miliona u#ytkowników, 40 mln euro przy liczbie u#ytkowników ponad milion). W niemieckim prawie energetycznym mo#na wyró#ni( 3 rodzaje szkody: szkod$ na osobie, szkod$ na rzeczy, jak równie# inn" szkod$ maj"tkow". Ograniczenie odpowiedzialno%ci uregulowane zosta!o w prawie niemieckim dla ka#dego rodzaju szkody w odmienny sposób. Z wyj"tkiem wy#ej wymienionej regulacji, w niemieckim prawie energetycznym nie istnieje poj$cie szkody, które w sposób zasadniczy ró#ni!oby si$ od ogólnego poj$cia szkody w prawie cywilnym. Niemieckie prawo energetyczne zawiera korzystne dla OSP regulacje dotycz"ce z!agodzenia odpowiedzialno%ci cywilnej OSP w odniesieniu do wysoko%ci powsta!ego roszczenia odszkodowawczego (§ 18 rozporz"dzenia). § 18 rozporz"dzenia reguluje tak#e z!agodzenie odpowiedzialno%ci bez wzgl$du na przyczyn$ powstania szkody. Norma ta zawiera równie# (w zale#no%ci od rodzaju powsta!ej szkody) wzruszalne domniemanie prawne winy umy%lnej lub winy nieumy%lnej w postaci ra#"cego niedbalstwa, zawiera ponadto z!agodzenie odpowiedzialno%ci OSP w przypadku zastosowania „%rodków” maj"cych na celu zapobie#enie lub usuni$cie awarii lub zagro#e' bezpiecznej i niezawodnej pracy systemu elektroenergetycznego. Uregulowanie kwestii odpowiedzialno%ci odszkodowawczej OSP za dzia!ania nadzwyczajne podejmowane w sytuacji zagro#enia systemu elektroenergetycznego oraz ograniczenie wysoko%ci !"cznych odszkodowa' jest szczególnie wa#ne dla bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Pozwoli to na unikni$cie sporów s"dowych i dochodzenia odszkodowa' przekraczaj"cych mo#liwo%ci finansowe OSP, a tak#e sprzyja( b$dzie sprawnemu usuwaniu przyczyn

zagro#enia

bezpiecze'stwa

funkcjonowania 34

krajowego

systemu

elektroenergetycznego. Wp!ynie równie# na zmniejszenie kosztów dostarczania energii elektrycznej do odbiorców. Minimalna i maksymalna wysoko%( !"cznych kwot odszkodowania wyp!acanego przez OSP zosta!a okre%lona w ustawie w zale#no%ci od liczby u#ytkowników KSE obj$tych ograniczeniami i odpowiada zakresowi KSE obj$tych ograniczeniami, które podano w wysoko%ci uzgodnionej z PSE – Operator S.A. Przy okre%laniu odpowiedzialno%ci odszkodowawczej wzi$to równie# pod uwag$ mo#liwo%ci finansowania ewentualnych odszkodowa' z punktu widzenia faktycznych przychodów pozyskiwanych przez OSP. Z kwoty przychodów rocznych na poziomie ok. 7 mld z! kwota ok. 5,8 – 6 mld z! to %rodki wydatkowane przez OSP praktycznie w skali 1:1 odpowiednio na: pokrycie kosztów op!aty przej%ciowej nale#nej Zarz"dcy Rozlicze' S.A. (do 31 marca 2008 r. op!aty wyrównawczej), koszty funkcjonowania rynku bilansuj"cego (OSP zachowuje neutralno%ci finansow" w odniesieniu do przychodów i kosztów wydatkowanych w zwi"zku z funkcjonowaniem tego segmentu rynku energii) oraz koszty tzw. us!ugi jako%ciowej wydatkowanej na pokrycie zobowi"za' wzgl$dem wytwórców energii elektrycznej z tytu!u kupowanych rezerw mocy i innych us!ug systemowych niezb$dnych do zapewnienia bezpiecze'stwa pracy KSE (tj. na utrzymywanie ci"g!o%ci dostarczania i odbioru energii elektrycznej w KSE oraz niezawodno%ci jej dostarczania, a tak#e utrzymywanie parametrów jako%ciowych energii elektrycznej). Pozosta!a kwota ok. 1 – 1,2 mld z! to %rodki przeznaczone na pokrycie kosztów w!asnych dzia!alno%ci OSP, tj. amortyzacji, kosztów operacyjnych, w tym podatków od nieruchomo%ci, dzia!a' eksploatacyjnych i remontowych, w tym zawieraj"ca zwrot z zaanga#owanego kapita!u, wraz z kosztami finansowymi. Zatem ustalenie górnego pu!apu odpowiedzialno%ci odszkodowawczej OSP na poziomie 250 mln z! stanowi ustalenie ww. progu na poziomie ok. 25 % przychodów przeznaczonych na pokrycie kosztów w!asnych dzia!alno%ci OSP. Art. 11f PE wdra#a art. 4 ust. 3 i 4 dyrektywy dotycz"ce wymaga' przy wprowadzaniu %rodków nadzwyczajnych (ogranicze' dostaw) w przypadku zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, o których mowa w art. 11 i art. 11c PE. Wymagania te b$d" stanowi!y wytyczne w opracowaniu planów dzia!ania i planów ogranicze' oraz dokonywania oceny wprowadzonych %rodków i podj$tych dzia!a' po usuni$ciu zagro#enia. Art. 1 pkt 20 Dodany art. 12a stanowi, #e minister w!a%ciwy do spraw gospodarki wykonuje uprawnienia Skarbu Pa'stwa, okre%lone w art. 2 pkt 5 lit. a, pkt 6 i 7, art. 5a oraz art. 18 ust. 1 ustawy 35

z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie' przys!uguj"cych Skarbowi Pa'stwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z pó&n. zm.) w stosunku do spó!ki pe!ni"cej funkcje operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego. Stosownie do art. 9k operator systemu przesy!owego dzia!a w formie spó!ki akcyjnej, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Pa'stwa. Zgodnie z ustaw" z dnia 4 wrze%nia 1997 r. o dzia!ach administracji rz"dowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z pó&n. zm.) organem sprawuj"cym nadzór nad mieniem Skarbu Pa'stwa jest minister w!a%ciwy do spraw Skarbu Pa'stwa z wyj"tkiem spraw, które na mocy odr$bnych przepisów przypisane s" innym dzia!om (art. 25 ust. 1). Nadzór tego ministra nad operatorem systemu przesy!owego jest wzmocniony przepisami ustawy z dnia 3 czerwca 2005 r. o szczególnych uprawnieniach Skarbu Pa'stwa i ich wykonywaniu w spó!kach kapita!owych o istotnym znaczeniu dla porz"dku publicznego lub bezpiecze'stwa publicznego (Dz. U. Nr 132, poz. 1108 i Nr 267, poz. 2258), tj. przez przepis art. 8 ust. 1 pkt 2. Zgodnie z rozporz"dzeniem wykonawczym do powy#szej ustawy spó!ka PSE – Operator S.A. jest zaliczana do podmiotów o takim charakterze. Jednocze%nie ustawa o dzia!ach administracji rz"dowej stanowi, #e do w!a%ciwo%ci ministra w!a%ciwego do spraw gospodarki nale#" m.in. sprawy funkcjonowania krajowych systemów energetycznych, z uwzgl$dnieniem zasad racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpiecze'stwa energetycznego kraju (art. 9 ust. 2 pkt 1). Maj"c na uwadze wzgl$dy skutecznej i efektywnej realizacji zada' na!o#onych na ministra w!a%ciwego do spraw gospodarki, wskazane jest skoncentrowanie nadzoru merytorycznego wraz z nadzorem w!a%cicielskim w ramach jednego resortu. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, okre%la w art. 9c obowi"zki operatora systemu przesy!owego, dystrybucyjnego, magazynowania paliw gazowych i skraplania gazu ziemnego oraz operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego. Przekazanie ministrowi do spraw gospodarki nadzoru w!a%cicielskiego w stosunku do operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego pozwoli skuteczniej reagowa( w wypadku braku realizacji na!o#onych na operatora obowi"zków. Ze wzgl$du na strategiczne znaczenie dla gospodarki narodowej oraz brzmienie art. 9k PE spó!ka PSE – Operator nie b$dzie prywatyzowana. Art. 1 pkt 21 Zmiana w art. 15b PE wdra#a wymagania art. 7 ust. 1 – 4 dyrektywy okre%laj"cego zakres sprawozdania z monitorowania bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Dla zapewnienia wi$kszej przejrzysto%ci regulacji, której zakres dla energii elektrycznej zosta! rozszerzony 36

zgodnie z wymaganiami dyrektywy, rozdzielono na odr$bne ust$py zakres sprawozdania dla gazu ziemnego i energii elektrycznej i wprowadzono zmian$ redakcji ca!ego artyku!u. W zakresie sprawozdania dla paliw gazowych dostosowano zakres sprawozdania do wymaganego zakresu przez przepisy dyrektyw UE 2003/55/WE i 2004/69/WE, które maj" wp!yw na bezpiecze'stwo dostaw paliw gazowych. Art. 1 pkt 22 Dodanie w art. 15c PE ust. 2 pkt 4 s!u#y( powinno poprawie funkcjonowania rynku energii elektrycznej i rozwoju konkurencji poprzez monitorowanie i identyfikacj$ przedsi$wzi$( zapewniaj"cych konkurencj$ oraz s!u#"cych rozwojowi po!"cze' transgranicznych, a tak#e wskazanie przedsi$biorstw maj"cych pozycj$ dominuj"c" oraz wyst$puj"cych praktyk ograniczaj"cych konkurencj$. Przepisy te realizuj" dok!adniej wymagania art. 23 ust. 8 dyrektywy 2003/54/WE, które wymagaj" od pa'stw cz!onkowskich informacji w tym zakresie oraz stworzenia skutecznych mechanizmów kontroli i przejrzysto%ci w celu niedopuszczenia do nadu#ywania pozycji dominuj"cej przez przedsi$biorstwa energetyczne ze szkod" dla odbiorców. W sytuacji dokonuj"cej si$ w 2007 r. konsolidacji sektora elektroenergetycznego monitorowanie sytuacji na rynku energii elektrycznej przez powo!ane do tego urz$dy nabiera szczególnego znaczenia. Art. 1 pkt 23 W zmianie art. 16 ust. 2 i 2a PE proponuje si$ wyd!u#enie okresu obejmuj"cego plany rozwoju dla operatorów systemów elektroenergetycznych. Dyrektywa w art. 7 ust. 1 lit. b i d wymaga uj$cia w sprawozdaniu z monitorowania bezpiecze'stwa

dostaw

energii

elektrycznej

prognoz

zrównowa#enia

dostaw

z zapotrzebowaniem na energi$ elektryczn" na okres pi$ciu lat oraz zamierze' inwestycyjnych

na

co

najmniej

pi$(

lat,

operatorów

systemów

przesy!owych

elektroenergetycznych i znane zamiary innych podmiotów, w odniesieniu do zapewnienia zdolno%ci po!"cze' mi$dzysystemowych. Równie# art. 7 ust. 1 lit. c dyrektywy wymaga uj$cia w sprawozdaniu perspektyw zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej w okresie do 15 lat. Wymaga to zapewnienia informacji od u#ytkowników systemu, zw!aszcza operatorów systemów elektroenergetycznych, na ten temat. Dodane w art. 16 przepisy ust. 3a i ust. 7 – 14 PE zawieraj" regulacje nak!adaj"ce na operatorów systemów elektroenergetycznych obowi"zki co do zakresu planów rozwoju, ich aktualizacji i uzgadniania przez Prezesa URE oraz zapewniaj"ce operatorom systemów 37

elektroenergetycznych informacje od u#ytkowników systemu o ich planach zapotrzebowania na energi$. Zmiana art. 16 ust. 11 nak!ada równie# na wytwórców energii elektrycznej w &ród!ach o !"cznej mocy 50 MW i wy#szej, obowi"zki planowania i prognozowania w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Art.1 pkt 24 Zmiana w art. 16a ust. 1 PE ma na celu zmian$ odes!ania w zwi"zku ze zmianami przepisów w art. 15b PE. Art. 1 pkt 25 Dodany art. 16b stanowi, #e podstawowym celem dzia!alno%ci operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego powinno by( zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, ochrona interesów odbiorców i ochrona %rodowiska. Dla realizacji tego celu operator b$dzie móg! podejmowa( dzia!ania niekoniecznie zgodne z celami gospodarczymi spó!ki, jakimi jest maksymalizacja zysku. Nie wszystkie zadania operatora mog" przynosi( zyski, jednak ich realizacja jest niezb$dna dla zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Zyski operatora systemu przesy!owego powinny by( przeznaczane w pierwszej kolejno%ci lub w ca!o%ci na finansowanie jego zada' i obowi"zków okre%lonych w art. 9c ust. 2. Maj"c na uwadze du#e potrzeby inwestycyjne zmiany art. 16b powinny umo#liwi( OSP przeznaczanie wszystkich dost$pnych %rodków finansowych na rozwój sieci przesy!owych dla zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Potrzeba ta wynika z wcze%niej wymienionego sprawozdania Ministra Gospodarki z wyników nadzoru nad bezpiecze'stwem zaopatrzenia w energi$ elektryczn" wskazuj"cego na du#e potrzeby inwestycyjne sieci przesy!owych dla zapewnienia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Proponowany przepis da podstaw$ do dokonania podzia!u zysku w pierwszej kolejno%ci na rozwój sieci przesy!owych. Art. 1 pkt 26 i 27 Gmina odgrywa wa#n" rol$ w polityce energetycznej jako u#ytkownik energii oraz wp!ywa istotnie na infrastruktur$ energetyczn" na terenie gminy i wykorzystanie potencjalnych mo#liwo%ci racjonalizacji gospodarki energetycznej i ochron$ %rodowiska. Prawo energetyczne zobowi"zuje gmin$ do efektywnego zaplanowania zaopatrzenia i wykorzystania energii. Poprzez podj$cie odpowiednich decyzji gmina mo#e motywowa( i wspomaga( przedsi$biorstwa energetyczne i mieszka'ców w oszcz$dzaniu energii i ochronie %rodowiska. 38

Planowanie energetyczne w gminie jest nie tylko obowi"zkiem narzuconym przez Prawo energetyczne, ale daje mo#liwo%( kreowania lokalnej polityki energetycznej przez lokalne w!adze. Sprawny i niezawodny sektor energetyczny jest wa#ny dla rozwoju gospodarczego i przestrzennego gminy. Za!o#enia do planu zaopatrzenia pozwalaj" na zdobycie informacji o stanie zaopatrzenia gminy w energi$ oraz identyfikacj$ zagro#e'. Daje to pewno%( dla decyzji w!adz gminy podejmowanych w interesie jej mieszka'ców i zrównowa#onego rozwoju gminy. Realizacja za!o#e' do planu zaopatrzenia wymaga %cis!ej wspó!pracy przedsi$biorstw energetycznych i odbiorców reprezentowanych w procesie planowania zaopatrzenia przez w!adze gminy. Europejskie gminy realizuj" szereg projektów s!u#"cych racjonalizacji u#ytkowania energii. Programy UE i inne &ród!a finansowania dost$pne dla samorz"dów gminnych, w tym przede wszystkim programy operacyjne, powinny by( g!ównym &ród!em wspierania realizacji planów gminnych zaopatrzenia w paliwa i energi$. Niemniej realizacja zada' w zakresie opracowania za!o#e' do planów zaopatrzenia w energi$ elektryczn", ciep!o i paliwa gazowe w gminach po dziesi$ciu latach obowi"zywania PE wynosi!a na koniec 2006 r. w poszczególnych województwach od 6 do 89 % , co daje %rednio w kraju 28 % na jedno województwo. Tak niski stopie' sporz"dzania za!o#e' do planów zaopatrzenia w paliwa i energi$ wymaga zmiany tych przepisów w kierunku zwi$kszenia roli i znaczenia samorz"dów lokalnych w podziale odpowiedzialno%ci za bezpiecze'stwo dostaw no%ników sieciowych. Zgodnie z Polityk" energetyczn" Polski do 2025 roku, administracja samorz"dowa odpowiedzialna jest za bezpiecze'stwo d!ugoterminowe. Jej rola ma polega( na tworzeniu takich warunków funkcjonowania sektora energii, by stanowi!y one zach$t$ dla inwestorów w zakresie rozwoju dzia!alno%ci gospodarczej w tym sektorze. Bez wspomagania finansowego przez samorz"d tych dzia!a' nie jest w pe!ni osi"galne uzyskanie po#"danego efektu. Na przyk!adzie innych pa'stw samorz"d lokalny w sposób aktywny uczestniczy w wypracowaniu decyzji inwestycyjnych, wspieraj"c finansowo ich realizacj$. Dla uaktywnienia samorz"dów gminnych w zakresie planowania zaopatrzenia w energi$ i paliwa gazowe proponuje si$ okre%lenie obowi"zku opracowania za!o#e' dla ca!ego obszaru gminy i okresu, na jaki opracowywane s" projekty za!o#e' zaopatrzenia w energi$ elektryczn", ciep!o oraz paliwa gazowe, a tak#e w przepisach przej%ciowych terminu opracowania pierwszych projektów za!o#e'. Dla zachowania spójno%ci z planami przedsi$biorstw energetycznych za!o#enia do planów zaopatrzenia gminy w paliwa gazowe, 39

energi$ elektryczn" i ciep!o proponuje si$ opracowywa( na okres pi$tnastu lat, które by!yby co

3

lata

aktualizowane,

podobnie

jak

plany

rozwoju

operatorów

systemu

elektroenergetycznego dla zachowania spójno%ci tych planów i za!o#e' gminy. Art. 1 pkt 28 W art. 23 ust 2 PE dodany pkt 3a ma na celu zapewnienie jednolito%ci formy planów rozwoju przedsi$biorstw sieciowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 PE. Zmiany w art. 23 ust. 2 pkt 6 i 8 wynikaj" ze zmian odpowiednich przepisów art. 9h i 9g PE. Zmiana art. 23 ust. 2 pkt 11 PE wi"#e si$ z wdro#eniem przepisów rozporz"dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1228/2003/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dost$pu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej w zwi"zku ze zmian" za!"cznika do tego rozporz"dzenia oraz powierzeniem tym rozporz"dzeniem organowi regulacyjnemu szeregu zada'. Z uwagi na niewprowadzanie definicji organu regulacyjnego niezb$dne jest wskazanie w ustawie, #e zadania te realizuje Prezes URE. Zmiana w art. 23 ust. 2 pkt 18 wi"#e si$ z dodaniem w art. 9l ust. 1 po pkt 1 pkt 1a. Dodany ust. 2a – 2d w art. 23 PE s!u#y monitorowaniu warunków dla podejmowania inwestycji w infrastruktur$ energetyczn" oraz dzia!a' dla usuwania barier w tym zakresie, a tak#e informowaniu inwestorów o tych warunkach. Art. 3 ust. 1 dyrektywy nak!ada na pa'stwa cz!onkowskie obowi"zki podj$cia %rodków s!u#"cych stabilnemu klimatowi inwestycyjnemu, a tak#e podawania do publicznej wiadomo%ci informacji na ten temat. Przy okre%laniu tych %rodków zgodnie z art. 3 ust. 3 dyrektywy nale#y bra( pod uwag$ znaczenie usuwania barier administracyjnych dla inwestycji w infrastruktur$ i zdolno%ci wytwórcze. Art. 5 ust. 2 dyrektywy stanowi, #e pa'stwa cz!onkowskie mog" podj"( dodatkowe %rodki obejmuj"ce przepisy u!atwiaj"ce tworzenie nowych mocy wytwórczych oraz wej%cia na rynek nowych

wytwórców

energii

elektrycznej.

)rodki

s!u#"ce

równowa#eniu

dostaw

z zapotrzebowaniem energii elektrycznej powinny by( publikowane. Art. 6 dyrektywy wymaga tworzenia regulacji dostarczaj"cych sygna!y inwestycyjne dla rozwoju sieci elektroenergetycznych. Okresowe raporty o warunkach podejmowania inwestycji i dzia!alno%ci w zakresie wytwarzania i przesy!ania energii elektrycznej oraz opracowanie propozycji s!u#"cych ich

40

rozwojowi powinno zapewni( monitorowanie tych warunków i podejmowanie dzia!a' w tym zakresie. Art. 1 pkt 29 Dzia!alno%( polegaj"ca na wytwarzaniu biogazu rolniczego powinna by( reglamentowana, bowiem dla dzia!alno%ci tej zosta! przewidziany w projekcie system wsparcia. Ponadto wprowadzenie reglamentacji na tak" dzia!alno%( pozwoli na !atwe zidentyfikowanie podmiotów trudni"cych si$ ni". Art. 1 pkt 30 Zmiana w art. 43 ust. 1 PE stanowi uzupe!nienie o mo#liwo%( uzyskania promesy koncesji dla podj$cia wykonywania dzia!alno%ci gospodarczej w zakresie skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego. Promesa jest dokumentem umo#liwiaj"cym przysz!emu

przedsi$biorstwu

energetycznemu

uzyskanie

finansowania

planowanej

inwestycji, z!o#enie wniosku o odst$pstwo od zasady TPA, a tak#e uzyskanie w przysz!o%ci koncesji. Dzia!alno%( polegaj"ca na skraplaniu gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego powinna by( traktowana na równych zasadach jak dzia!alno%ci wskazane w przedmiotowym przepisie. Ich brak jest oczywistym przeoczeniem.

Art. 1 pkt 31 Art. 49a przewiduje mo#liwo%( wprowadzenia obowi"zku sprzeda#y pewnej cz$%ci produkcji energii elektrycznej wytworzonej przez wytwórców wchodz"cych w sk!ad przedsi$biorstw zintegrowanych pionowo w drodze otwartego przetargu lub na gie!dzie towarowej. Zaproponowana regulacja ma na celu eliminacj$ zjawiska polegaj"cego na sprzeda#y przez wytwórców energii elektrycznej spó!ce obrotu w ramach jednej grupy po cenie znacznie odbiegaj"cej od ceny, jak" ustala si$ na zewn"trz grupy (rynkowej) i tym samym zani#ania przychodów wytwórcy, które uwzgl$dniane s" w kalkulacji korekt wysoko%ci rekompensat wyp!acanych na pokrycie kosztów osieroconych przewidzianych przez ustaw$ z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u wytwórców w zwi"zku z przedterminowym rozwi"zaniem umów d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej (ustawa KDT). Po wprowadzeniu art. 49a wykluczona zostanie mo#liwo%( ewentualnego nadu#ywania pomocy publicznej udzielanej w ramach ustawy KDT mog"ca powodowa( podwy#szanie stawki op!aty przej%ciowej i zak!ócanie funkcjonowania konkurencyjnego rynku energii elektrycznej w Polsce.

41

W %wietle projektowanych przepisów przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej oraz maj"ce prawo do otrzymywania %rodków na pokrycie kosztów osieroconych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u wytwórców w zwi"zku z przedterminowym rozwi"zaniem umów d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej lub wchodz"ce w sk!ad przedsi$biorstwa zintegrowanego pionowo, jest obowi"zane sprzedawa( wytworzon" w danym roku energi$ elektryczn" w sposób zapewniaj"cy publiczny, równy dost$p do tej energii w drodze otwartego przetargu lub na gie!dach towarowych. Obowi"zek ten b$dzie mia! zastosowanie do energii elektrycznej niesprzedanej do dnia 31 grudnia 2009 r. Przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem energii elektrycznej oraz wchodz"ce w sk!ad przedsi$biorstwa zintegrowanego pionowo, a niemaj"ce prawa do otrzymywania %rodków na pokrycie kosztów osieroconych, jest obowi"zane do sprzeda#y tej energii równie# na tych zasadach, z tym #e w ilo%ci nie mniejszej ni# 30 % w 2011 r., 40 % w 2012 r., 50 % od 2013 r. ca!o%ci wytworzonej energii elektrycznej w danym roku. Wprowadzone udzia!y procentowe 30, 40 i 50 % gwarantuj", #e bardzo du#y wolumen energii

elektrycznej wytwarzanej w kraju sprzedawana b$dzie w trybie gie!dowym lub

przetargowym. Wprowadzenie w projekcie ustawy przetargu na sprzeda# wytworzonej energii elektrycznej zapewni publiczny i równy dost$p do tej energii i jednocze%nie stanowi dla jego potencjalnych uczestników gwarancj$ jawno%ci i rzetelno%ci co do sposobu i trybu zawierania umowy sprzeda#y tej energii. Przetarg jest powszechnie stosowanym sposobem zawierania umów w obrocie gospodarczym. Przewidziany jest on m.in. w ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, w przypadku sprzeda#y sk!adników aktywów trwa!ych spó!ki powsta!ej w wyniku komercjalizacji. Pozosta!a cz$%( wyprodukowanej energii elektrycznej sprzedawana b$dzie w trybie umów dwustronnych. Wprowadzono równie# delegacj$ do wydania przez Ministra Gospodarki rozporz"dzenia, które okre%li tryb i zasady organizowania przetargów na sprzeda# energii elektrycznej jako formy równoprawnej do sprzeda#y gie!dowej.

Art. 1 pkt 32 Art. 4 dyrektywy wymaga zapewnienia stosowania okre%lonego przez operatora systemu przesy!owego elektroenergetycznego lub systemu po!"czonego elektroenergetycznego 42

minimalnego zakresu zasad oraz obowi"zków w zakresie bezpiecze'stwa pracy (operacyjnego) sieci. Sankcje s!u#y( powinny stosowaniu si$ do tych zasad. Zobowi"zania skierowane do pa'stw cz!onkowskich w poszczególnych przepisach dyrektywy 2005/89/WE, w tym w art. 4 ust. 1 lit. a wymagaj", aby pa'stwa cz!onkowskie lub w!a%ciwe organy zapewni!y okre%lenie przez operatorów systemów przesy!owych minimalnego zakresu zasad oraz obowi"zków w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci oraz w art. 7 ust. 3 – zagwarantowa!y, #e operatorzy systemów przesy!owych przekazuj" informacje dotycz"ce ich zamiarów inwestycyjnych lub zamiarów inwestycyjnych znanych im innych stron, w zakresie zapewnienia transgranicznych po!"cze' mi$dzysystemowych lub art. 7 ust. 4 – pa'stwa cz!onkowskie lub w!a%ciwe organy gwarantuj", #e operatorom systemów przesy!owych lub w!a%ciwym organom zapewnione zostan" niezb$dne %rodki dost$pu do odpowiednich informacji, o ile maj" one znaczenie dla realizacji tego zadania. Wymagania te zosta!y uj$te w PE jako zobowi"zania kierowane do poszczególnych podmiotów oraz obj$te sankcj" w zmienianym art. 56 za ich niewykonanie, dla zapewnienia skuteczno%ci ich realizacji. Katalog przewinie', za które Prezes URE mo#e na!o#y( kar$ w art. 56 PE uzupe!niono o przewinienia dotycz"ce braku wniosku o wyznaczenie operatora systemu, niewydawania w terminie

warunków

przy!"czenia

bez

uzasadnionych

powodów,

niezapewniania

niezale#no%ci operatorom systemów wymaganych ustaw". S!u#y( to powinno stosowaniu przepisów, które maj" na celu popraw$ jako%ci obs!ug odbiorców energii elektrycznej i rozwój rynku energii, a tym samym bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej. W art. 56 PE wprowadzono tak#e sankcje za nieprzedk!adanie Prezesowi URE instrukcji ruchu i eksploatacji sieci do zatwierdzenia, niestosowania si$ do ogranicze' w dostarczaniu i poborze energii oraz niestosowania si$ do zasad, warunków i wymaga' technicznych korzystania z systemu elektroenergetycznego, w tym wymaga' w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci. Wprowadzenie minimalnej kary za nieterminowe wydawanie warunków przy!"czenia do sieci elektroenergetycznej przez przedsi$biorstwa energetyczne oraz przeznaczenie %rodków z tych kar na NFO) i GW s!u#y( powinno skróceniu czasu wydawania warunków przy!"czenia do sieci elektroenergetycznej oraz rozwojowi

systemu elektroenergetycznego stosownie do

potrzeb odbiorców i dostawców energii elektrycznej do systemu elektroenergetycznego. Wprowadzenie minimalnej kary pieni$#nej w wysoko%ci 1 % przychodu ukaranego przedsi$biorcy osi"gni$tego w poprzednim roku podatkowym, wymierzonej w przypadku okre%lonym w ust. 1 w pkt 21 i 22 w art. 56 PE dotycz"cym nieprzestrzegania warunków 43

i kryteriów niezale#no%ci operatora systemu, s!u#y( powinno zapewnieniu faktycznej niezale#no%ci dzia!alno%ci operatorskiej, która jest warunkiem koniecznym dla prawid!owego funkcjonowania rynku energii elektrycznej. Wprowadzenie minimalnego wymiaru kary ma pe!ni( funkcj$ prewencyjn" w odniesieniu do podejmowania prób zak!ócenia dzia!alno%ci operatora. Art. 1 pkt 33 Stosownie do postanowienia Trybuna!u Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2007 r., sygn. akt S 3/07, dotycz"cego doprecyzowania przepisów art. 57 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z pó&n. zm.) w zakresie %ci"gania op!at za nielegalne pobieranie paliw lub energii w trybie post$powania egzekucyjnego w administracji nadano nowe brzmienie art. 57 ustawy. W przedmiotowym orzeczeniu Trybuna! Konstytucyjny zasygnalizowa! ustawodawcy potrzeb$ takiego zredagowania odpowiednich przepisów prawa energetycznego, aby wynika!o z nich jednoznacznie, #e przedsi$biorstwo energetyczne mo#e pobiera( „op!aty za nielegalnie pobrane paliwo lub energi$ w wysoko%ci okre%lonej w taryfach”. Ponadto w sytuacji gdy odbiorca odmawia uiszczenia ww. op!at z odpowiednich przepisów prawa energetycznego powinien wynika( bezpo%redni

obowi"zek

s"dowego

rozpoznania

sporu

mi$dzy

przedsi$biorstwem

energetycznym a odbiorc" energii lub paliw. Art. 2 Wprowadza zmiany w art. 401 ust. 9, 10 i 13b w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z pó&n. zm.). Zmiany w ust. 9 i 10 wynikaj" ze zmiany art. 56 ust. 2b PE w zakresie przekazywania wp!ywów z kar pieni$#nych za niewydanie w terminie warunków przy!"czenia na Narodowy Fundusz Ochrony )rodowiska i Gospodarki Wodnej. Niezb$dny jest rozwój &róde! energii dla pokrycia rosn"cego zapotrzebowania na energi$ elektryczn", w szczególno%ci efektywnych &róde! ograniczaj"cych negatywny wp!yw wytwarzania energii elektrycznej na %rodowisko, do których nale#y wysokosprawna kogeneracja i odnawialne &ród!a energii. Proponowana zmiana ma na celu poszerzenie o budow$ sieci elektroenergetycznych s!u#"cych przy!"czeniu wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych &róde! energii katalogu spraw na, które mog" zosta( przeznaczone przychody z op!at zast$pczych, o których mowa w art. 9a ust. 1 pkt 2 i ust. 8 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, oraz wp!ywy z kar pieni$#nych wymierzanych na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a.

44

Zgodnie z art. 13a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska przychodami Narodowego Funduszu s" tak#e wp!ywy z kar pieni$#nych wymierzanych na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciek!ych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199). Art. 13b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony %rodowiska mówi za% o tym, #e przychody te przeznacza si$ wy!"cznie na wspieranie dzia!alno%ci zwi"zanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciek!ych. Ze wzgl$du na znaczn" ilo%( %rodków nagromadzonych w Narodowym Funduszu z tego tytu!u, wystarczaj"cych w zupe!no%ci na wspieranie dzia!alno%ci zwi"zanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciek!ych, wydaje si$ wskazane przeznaczanie tych %rodków równie# na promocj$ ich wykorzystania. Stanowi( to b$dzie realizacj$ „Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014”, który jest wykonaniem art. 37 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciek!ych i jest niezb$dny do wype!nienia przez Polsk$, wynikaj"cego z dyrektywy 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania u#ycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych, 5,57 % udzia!u biokomponentów w rynku paliw transportowych w 2010 r. oraz 10 % udzia!u w 2020 r., zgodnie z ustaleniami posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 8 – 9 marca 2007 r. Art. 3 Zmiana w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i paliwach ciek!ych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z 2007 r. Nr 35, poz. 217 i Nr 99, poz. 666 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11) w art. 33 ust. 11 ma na celu ujednolicenie zapisów do tych zawartych w ustawie – Prawo energetyczne i ustawie – Prawo ochrony %rodowiska. Art. 4, 8, 10, 12 i 13 wprowadzaj" terminy wykonania po raz pierwszy obowi"zków wynikaj"cych z projektu ustawy – Prawo energetyczne 1) wniesienia zaliczki na poczet op!aty za przy!"czenie do sieci, 2) publikowania przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych pierwszej listy sprzedawców energii elektrycznej, 3) wystapienie z wnioskiem o wyznaczenie operatorów systemu, art. 9h PE, 4) uchwalenia lub aktualizacji przez gmin$ za!o#e' do planów zaopatrzenia w ciep!o, energi$ elektryczn" i paliwa gazowe, 5) opublikowania pierwszego raportu o którym mowa w art. 23 ust. 2a. Art. 5 Doprecyzowuje obowi"zek na!o#ony na podmioty odno%nie zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych &ród!ach energii w okresie przej%ciowym. Art. 6 45

Zgodnie z tym przepisem obowi"zek, o którym mowa w art. 9a ust. 8 – 8d stosuje si$ do dnia 31 marca 2013 r. Jednak#e dla %wiadectw pochodzenia z kogeneracji wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy stosuje si$ od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 marca 2019 r. W celu zapewnienia stabilno%ci procesów inwestycyjnych w jednostki kogeneracji opalane metanem konieczne jest ustalenie okresu obowi"zywania wsparcia umo#liwiaj"cego realizacj$ tych inwestycji. Art. 7 Przepisy art. 7 nak!adaj" na Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki obowi"zek og!oszenia w Biuletynie

Urz$du

Regulacji

Energetyki

jednostkowej

op!aty

zast$pczej

Ozm

obowi"zuj"cej w 2010 r., w terminie 30 dni od dnia wej%cia w #ycie ustawy. Zgodnie z zapisami art. 9l ust 8c PE Prezes URE og!asza op!aty zast$pcze, o których mowa w art. 9l ust. 8a PE do dnia 31 maja ka#dego roku, obowi"zuj"ce w roku nast$pnym. W zwi"zku z trudnym do precyzyjnego okre%lenia okresem procedowania przepisów ustawy i mo#liwym jej wej%ciu w #ycie po dniu 31 maja 2009 r., powy#sze zapisy maj" na celu zapewnienia niezak!óconego wej%cia w #ycie systemu wsparcia dla energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a PE od dnia 1 stycznia 2010 r. Art. 9 Wprowadza si$ 3-miesi$czny termin na wyst"pienie w!a%ciciela sieci przesy!owej, sieci dystrybucyjnej, instalacji magazynowania lub instalacji skroplonego gazu ziemnego z wnioskiem do Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki o wyznaczenie odpowiednio operatora systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania systemu skraplania gazu ziemnego lub operatora systemu po!"czonego. Termin ten jest terminem maksymalnym – w!a%ciciel mo#e zwróci( si$ do Prezesa URE z przedmiotowym wnioskiem od momentu wej%cia ustawy w #ycie i podyktowany jest potrzeb" przeprowadzenia pe!nych negocjacji pomi$dzy w!a%cicielem sieci a przedsi$biorstwem energetycznym w sprawie zawarcia umowy o powierzenie temu przedsi$biorstwu pe!nienia obowi"zków operatora na sieciach lub instalacjach.

46

Art. 11 Zgodnie z tym przepisem wydane przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy decyzje w sprawie wyznaczenia operatorem systemu przesy!owego, systemu dystrybucyjnego, systemu magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub systemu po!"czonego zachowuj" wa#no%( przez okres, na który zosta!y wydane. Art. 14 Przepis ten stanowi, i# w stosunku do przedsi$biorstw energetycznych zajmuj"cych si$ wytwarzaniem energii elektrycznej wchodz"cych w sk!ad przedsi$biorstw zintegrowanych pionowo, obowi"zek sprzeda#y wytworzonej energii elektrycznej w sposób zapewniaj"cy publiczny, równy dost$p do tej energii, w drodze publicznego przetargu lub na gie!dach towarowych, stosuje si$ od dnia 1 stycznia 2011 r. Art. 15 Stanowi, #e do spraw wszcz$tych i niezako'czonych przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy stosuje si$ przepisy tej ustawy. W szczególno%ci dotyczy( to b$dzie post$powania przed Prezesem URE w zakresie zatwierdzenia instrukcji ruchu i eksploatacji sieci elektroenergetycznych, obowi"zków zakupu energii elektrycznej z odnawialnych &róde! energii, wyznaczania operatorów systemów, zatwierdzania taryf dla operatorów systemów elektroenergetycznych, które powinny spe!nia( wymagania tej ustawy, jak równie# sporów dotycz"cych umów i stosowania si$ do instrukcji. Art. 16 Stanowi, i# dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 zachowuj" moc do czasu wej%cia w #ycie przepisów wykonawczych w brzmieniu nadanym niniejsz" ustaw", nie d!u#ej jednak ni# 24 miesi"ce od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy. Art. 17 Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 30 dni od dnia og!oszenia. Krótki termin wej%cia w #ycie ustawy wynika z materii wprowadzonych regulacji, która nie wymaga d!u#szego okresu na wprowadzenie zmienionych przepisów z uwzgl$dnieniem przepisów przej%ciowych okre%laj"cych terminy wykonania okre%lonych wymaga' wprowadzonych ustaw" oraz terminu wdro#enia dyrektywy, co powinno nast"pi( do dnia 24 lutego 2008 r.

47

W stosunku do art. 1 pkt 31 przed!u#ono vacatio legis do 3 miesi$cy, za% w stosunku do art. 1 pkt 7 w zakresie %wiadectw pochodzenia biogazu rolniczego i art. 1 pkt 16 vacatio legis wyd!u#ono do 1 stycznia 2011 r.

48

OCENA SKUTKÓW REGULACJI Podstawowym celem projektu ustawy jest wdro#enie dyrektywy, której celem jest okre%lenie ram s!u#"cych dla wprowadzenia %rodków zapewniaj"cych bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej. 1. Podmioty na które oddzia!uje akt normatywny Bezpiecze'stwo dostaw energii elektrycznej s!u#y prawid!owemu funkcjonowaniu pa'stwa, w tym gospodarki i wszystkich odbiorców energii elektrycznej, w warunkach normalnej pracy systemu elektroenergetycznego oraz w sytuacji zagro#enia bezpiecze'stwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Zakres oddzia!ywania przepisów jest zatem bardzo szeroki. W warunkach normalnych przepisy reguluj" zakres odpowiedzialno%ci i zadania wszystkich istotnych uczestników rynku energii elektrycznej oraz organów publicznych za zapewnienie bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, a w stanach zagro#enia bezpiecze'stwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego projekt okre%la zasady post$powania i dzia!ania dla usuni$cia tego zagro#enia i przywrócenia stanu normalnego oraz odpowiedzialno%( za podejmowanie dzia!a'. W szczególno%ci projekt dotyczy operatorów i u#ytkowników systemów elektroenergetycznych, organy samorz"du gminnego, organy administracji publicznej. Projekt wp!ywa tak#e na podmioty wykonuj"ce dzia!alno%( gospodarcz" w zakresie wytwarzania energii wytworzonej w &ród!ach opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz wytwarzaj"ce gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy. 2. Zakres przeprowadzonych konsultacji spo!ecznych Funkcjonowanie przepisów z obszaru przedmiotowego zakresu regulacji oraz wa#niejsze za!o#enia by!y konsultowane z podmiotami sektora elektroenergetycznego, w szczególno%ci operatorami systemu elektroenergetycznego, wytwórcami, sprzedawcami energii elektrycznej i Urz$dem Regulacji Energetyki. Równie# regulacje dotycz"ce samorz"dów by!y konsultowane z organizacjami samorz"dów. Proponowane zmiany uwzgl$dniaj" wnioski p!yn"ce z tych konsultacji. Z uwagi na zbyt du#" liczb$ propozycji, które cz$%ciowo wyklucza!y si$ wzajemnie cze%( uwag nie mog!a zosta( uwzgl$dniona.

49

Opinie i uwagi dotycz"ce obszaru obj$tego projektem regulacji uzyskano od: 1) PSE-Operator S.A., 2) Towarzystwa Gospodarczego Polskie Elektrownie, 3) Polskiego Towarzystwa Przesy!u i Rozdzia!u Energii Elektrycznej, 4) Polskiego Towarzystwa Elektrociep!owni Zawodowych, 5) Towarzystwa Obrotu Energi", 6) Prezesa Urz$du Regulacji Energetyki, 7) Prezydenta Miasta Sto!ecznego Warszawa, 8) Zwi"zku Województw Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt w dniu 14 stycznia 2008 r. zosta! skierowany do konsultacji spo!ecznych z organizacjami gospodarczymi i zwi"zkami zawodowymi dzia!aj"cymi w sektorze paliwowo-energetycznym, a tak#e organizacjami odbiorców paliw i energii oraz Komisj" Wspóln" Rz"du i Samorz"du Terytorialnego (rozdzielnik podmiotów obj$tych konsultacjami w za!"czeniu). Projekt oraz zg!oszenia zainteresowania podmiotów projektem zosta!y zamieszczone na stronach internetowych Ministerstwa Gospodarki w Biuletynie Informacji Publicznej zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). Zainteresowanie pracami nad projektem zg!osili: 1) dr Grzegorz Barzyk, 2) Towarzystwo Obrotu Energi", 3) PSE-Operator S.A., 4) Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej, 5) Polskie Towarzystwo Elektrociep!owni Zawodowych, 6) Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, 7) Polskie Towarzystwo Przesy!u i Rozdzia!u Energii Elektrycznej, 8) Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., 9) Izba Gospodarcza Ciep!ownictwo Polskie, 10) Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, 11) Stowarzyszenie Elektryków Polskich, 12) Operator Gazoci"gów Przesy!owych GAZ-SYSTEM S.A., 13) BOT Kopalnia W$gla Brunatnego Be!chatów S.A., 14) Izba Gospodarcza Gazownictwa, 50

15) Stowarzyszenie Papierników Polskich, 16) 3E Sp. z o.o., 17) Nowa Energia Wyczechowo Sp. z o.o., 18) Nowa Energia Wind Parks Sp. z o.o., 19) 3E Parki Wiatrowe Sp. z o.o., 20) Nowa Energia Sp. z o.o., 21) PGE Electra S.A., 22) Polska Rada Koordynacyjna Odnawialnych ,róde! Energii, 23) Zarz"dca Rozlicze' S.A., 24) Elektrociep!ownia Zielona Góra S.A., 25) Zespó! Elektrociep!owni Wroc!awskich KOGENERACJA S.A., 26) Firma BOGAS Bogdan Gucewicz, 27) Ma!a Elektrownia Wodna Nowy M!yn, W. Kotarska, L. Kotarski S.C., 28) Ma!a Elektrownia Wodna Su!ów Janusz Szabla, 29) P.P.H.U. Lepsza Energia Marcin Olszewski. 3.

Wp!yw aktu normatywnego na sektor finansów publicznych, w tym bud#et pa'stwa i bud#ety jednostek samorz"du terytorialnego

Przepisy ustawowe okre%laj" dodatkowe lub uszczegó!awiaj" istniej"ce przepisy, s!u#"ce realizacji celów dyrektywy, w tym kompetencje i obowi"zki organów pa'stwowych wynikaj"ce z ich zada' i podmiotów ju# funkcjonuj"cych na rynku energii elektrycznej. Dotyczy to w szczególno%ci ministra w!a%ciwego do spraw gospodarki, Prezesa URE, operatora systemu przesy!owego, operatorów systemów dystrybucyjnych, wytwórców i dostawców energii elektrycznej, a tak#e odbiorców. Wymienione podmioty rynkowe w ramach prowadzonej przez siebie dzia!alno%ci powinny zapewni( realizacj$ przez Polsk$ celów dyrektywy na warunkach komercyjnych, bez konieczno%ci anga#owania %rodków bud#etowych i sektora publicznego. Dodatkowe dzia!ania regulacyjne, wynikaj"ce z projektowanych przepisów, powinny by( realizowane w ramach istniej"cych struktur i %rodków organów administracji rz"dowej i samorz"dowej. Jest to tym bardziej uzasadnione, #e wraz z dalszym rozwojem rynku energii elektrycznej b$dzie ograniczane zaanga#owanie regulacyjne w tych obszarach, gdzie rozwijaj" si$ mechanizmy konkurencji. Natomiast zwi$kszenia wymaga ilo%( osób monitoruj"cych i nadzoruj"cych sektor elektroenergetyczny w urz$dzie ministra w!a%ciwego do spraw gospodarki. Dodatkowe obowi"zki w zakresie monitorowania i sprawozdawczo%ci w zakresie bezpiecze'stwa dostaw 51

energii elektrycznej oraz przygotowywanie rozwi"za' systemowych i regulacji prawnych wymaga dodatkowo zwi$kszenia zaanga#owania osobowego w Ministerstwie Gospodarki w komórkach organizacyjnych zajmuj"cych si$ energetyk" oraz w Urz$dzie Regulacji Energetyki. Zmiany przepisów dotycz"cych samorz"du spowoduj" zdyscyplinowanie opracowania za!o#e' do planów gminy w zakresie zaopatrzenia w paliwa gazowe i energi$. Zakres zada' dla samorz"dów nie zwi$kszy si$, a tylko okre%lono okres na jaki za!o#enia powinny zosta( opracowane (15 lat) oraz cz$sto%( ich aktualizacji (co 3 lata). Na!o#enie na Prezesa URE nowych zada', takich jak: 1) zatwierdzanie programów zapewniaj"cych niedyskryminacyjne traktowanie u#ytkowników systemu przez operatorów tych systemów, 2) rozszerzenie kompetencji decyzyjnych w zakresie zatwierdzania instrukcji ruchu i eksploatacji sieci, 3) rozszerzenie kompetencji w zakresie wyznaczania operatorów systemów dystrybucyjnych, 4) wydawanie %wiadectw pochodzenia biogazu, 5) wydawanie decyzji w sprawie wyznaczenia terminu uzupe!nienia zapasów paliw przez wytwórców energii elektrycznej i ciep!a, 6) gromadzenie informacji o obni#eniu ilo%ci zapasów paliw, 7) gromadzenie informacji o wyst"pieniu zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, podj$tych dzia!aniach i %rodkach w celu usuni$cia tego zagro#enia oraz zg!osze' o konieczno%ci wprowadzenia ogranicze', 8) opiniowanie raportów zawieraj"cych ustalenia dotycz"ce przyczyn powsta!ego zagro#enia bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, 9) gromadzenie sprawozda' z realizacji planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz!ego zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energi$, 10) gromadzenie informacji o prognozach wytwórców na okres 15 lat, 11) sporz"dzanie i publikowanie raportów o warunkach podejmowania i wykonywania dzia!alno%ci gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesy!ania lub dystrybucji energii elektrycznej oraz realizacji planów rozwoju i zamierze' inwestycyjnych,

52

12) formu!owanie propozycji zmian przepisów okre%laj"cych warunki funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i szczegó!owych zasad kszta!towania taryf dla energii elektrycznej, 13) badanie rynku energii elektrycznej w segmentach: regulacyjnych us!ug systemowych, bilansuj"cym, mocy wytwórczych, wytwarzania i sprzeda#y, 14) zwalnianie z obowi"zku sprzeda#y wytworzonej energii w sposób zapewniaj"cy publiczny, równy dost$p do tej energii, 15) gromadzenie informacji o zawartych umowach sprzeda#y energii elektrycznej na zasadach innych ni# zapewniaj"ce publiczny, równy dost$p, 16) og!aszanie %redniej kwartalnej ceny energii elektrycznej niepodlegaj"cej obowi"zkowej sprzeda#y, 17) gromadzenie sprawozda' z realizacji obowi"zku sprzeda#y, 18) wydawanie %wiadectw pochodzenia z kogeneracji dla energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostce kogeneracji opalanej metanem uwalnianym i ujmowanym przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy, 19) rozszerzenie katalogu tytu!ów do nak!adania kar – b$dzie wymaga!o zatrudnienia dodatkowych 14 osób, wraz z zapewnieniem im niezb$dnego sprz$tu i pomieszcze' do pracy. Regulacje projektu przewiduj" kary za naruszenia przepisów ustawy wynikaj"cych z dyrektywy, które b$d" stanowi( dochody bud#etowe, jednak nie ma rzetelnych podstaw do szacowania ich wielko%ci. Po%rednio na wydatki i wp!ywy bud#etowe mog" wp!ywa( nast$puj"ce czynniki: 1) wzrost wp!ywów z podatku VAT w zwi"zku z pojawieniem si$ na rynku wi$kszej ilo%ci energii wytworzonej w &ród!ach opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego, gazu uzyskiwanego z przetwarzania biomasy oraz %wiadectw pochodzenia, które powoduj"c wzrost cen energii b$d" generowa!y wy#sze wp!ywy z podatku VAT, 2) wzrost wp!ywów w wyniku inwestycji zwi"zanych z rozwojem mocy wytwórczych energetyki opartej o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych 53

w czynnych, likwidowanych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy, 3) wzrost wp!ywów do bud#etu pa'stwa w postaci podatku dochodowego od prowadzonej dzia!alno%ci spowodowany zwi$kszeniem ilo%ci podmiotów, które b$d" prowadzi!y dzia!alno%( w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego. Lokalne wytwarzanie energii oraz surowców do jej produkcji, g!ównie na obszarach wiejskich, spowoduje zaktywizowanie lokalnych spo!eczno%ci oraz wzrost przychodów ze sprzeda#y produkowanych paliw i energii, 4) potencjalny wzrost wydatków na energi$ elektryczn" w zwi"zku z mo#liwym wzrostem cen energii elektrycznej. 4. Wp!yw aktu normatywnego na rynek pracy Zak!ada si$, #e ta regulacja powinna spowodowa( m.in. rozwój i popraw$ jako%ci funkcjonowania sieci elektroenergetycznych. To z kolei ma stanowi( szans$ na rozwój lokalnej energetyki i bardziej efektywne wykorzystanie lokalnych zasobów energetycznych. W efekcie mo#na spodziewa( si$ wzrostu udzia!u rozproszonego wytwarzania energii elektrycznej, które b$dzie konkurowa!o z wytwarzaniem scentralizowanym (elektrowniami zlokalizowanymi w sieci przesy!owej). Bior"c pod uwag$ dodatkowy wp!yw wynikaj"cy z rozwoju przedsi$biorstw wspó!pracuj"cych z lokalnymi przedsi$biorstwami energetycznymi, mo#na oczekiwa( trwa!ego przyrostu miejsc pracy w skali lokalnej. Z kolei rozwój po!"cze' mi$dzysystemowych w ramach europejskiego rynku energii elektrycznej powinien sprzyja( bardziej efektywnemu wykorzystaniu zasobów energetycznych i elementów systemów elektroenergetycznych w skali ca!ej Unii Europejskiej. Oznacza to m.in. nasilenie konkurencji w obszarze wytwarzania energii elektrycznej (tak#e odnawialnej), co w Polsce powinno przyspieszy( konieczne procesy racjonalizacji zatrudnienia, g!ównie w przedsi$biorstwach wytwórczych. W efekcie mo#e wyst"pi( spadek poziomu zatrudnienia w du#ych firmach wytwarzaj"cych energi$ elektryczn". Jednak#e nale#y liczy( si$ tak#e z pozytywnymi efektami wzmocnienia po!"cze' mi$dzysystemowych

zwi"zanymi

ze

wzrostem

mo#liwo%ci

bardziej

intensywnego

wykorzystania zdolno%ci wytwórczych na rynku europejskim. Lepsze wykorzystanie rezerw mocy wytwórczych w Polsce przez wzrost wymiany energii elektrycznej z zagranic" powinno z!agodzi( skutki wynikaj"ce z racjonalizacji zatrudnienia w firmach wytwórczych.

54

Ponadto oczekiwane po wdro#eniu regulacji rozwój i modernizacja sieci przesy!owych i dystrybucyjnych elektroenergetycznych oraz w wytwarzaniu energii elektrycznej powinny równie# przyczyni( si$ do przyrostu miejsc pracy w firmach zajmuj"cych si$ rozbudow" sieci elektroenergetycznych i &róde! energii. Wzrost wykorzystania &róde! energii opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gazu uzyskiwanego z przetwarzania biomasy mo#e prowadzi( do wzrostu zatrudnienia w innych sektorach. Wej%cie w #ycie proponowanych zmian do ustawy b$dzie przeciwdzia!a( zwi$kszaniu poziomu bezrobocia, g!ównie na obszarach wiejskich. Zapotrzebowanie na surowce energetyczne pochodzenia rolniczego oraz urz"dzenia do wytwarzania biogazu pozwoli na stworzenie dodatkowych miejsc pracy. Ponadto proponowane zmiany do ustawy b$d" mia!y pozytywny wp!yw na sektor us!ug zwi"zanych z wytwarzaniem energii. 5. Wp!yw aktu normatywnego na konkurencyjno%( gospodarki i przedsi$biorczo%(, w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw Celem dyrektywy jest m.in. zapewnienie warunków technicznych integracji europejskiego rynku energii elektrycznej. Ma to zapobiec sytuacji rozwoju krajowych, izolowanych rynków energii, z minimalnym wp!ywem na nie rynków zewn$trznych. Wzrost konkurencji w obszarze elektroenergetyki dzi$ki istnieniu silnych po!"cze' mi$dzysystemowych ma z!agodzi( znaczne zró#nicowanie cenowe w poszczególnych krajach cz!onkowskich Unii Europejskiej. Poprawie konkurencji b$dzie tak#e s!u#y( wzrost mo#liwo%ci wyboru dostawcy przez odbiorców ko'cowych. Lepsze wykorzystanie zasobów energetycznych w skali ca!ej Unii Europejskiej powinno z kolei poprawia( konkurencyjno%( gospodarek krajów cz!onkowskich. W przypadku Polski nie nale#y oczekiwa( powstania istotnych mo#liwo%ci w zakresie redukcji cen energii elektrycznej dla odbiorców ko'cowych, zarówno wielkich jak i ma!ych. Zgodnie z ocenami organów Unii Europejskiej (DG TREN) %rednie ceny energii elektrycznej w Polsce w porównaniu z innymi krajami europejskimi nale#" do grupy cen stosunkowo niskich przy du#ych potrzebach inwestycyjnych. Tym niemniej rozwój po!"cze' mi$dzysystemowych powinien umo#liwia( wymian$ mi$dzysystemow" poprawiaj"c" wykorzystanie maj"tku wytwórczego, a tym samym ograniczanie kosztów wytwarzania i popraw$ konkurencyjno%ci polskich przedsi$biorstw wytwórczych. Ponadto wdro#enie

55

regulacji powinno zapewni( wzrost pewno%ci zasilania i jako%ci dostaw energii elektrycznej dla gospodarki, w ten sposób poprawiaj"c jej konkurencyjno%(. W celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej, regulacje zawarte w projekcie przewiduj" zadania oraz uprawnienia podmiotów funkcjonuj"cych na rynku energii elektrycznej, w tym operatora systemu przesy!owego, operatorów systemów dystrybucyjnych, a tak#e wytwórców, dostawców i odbiorców energii elektrycznej. Dzia!ania takie powinny by( wolne od dyskryminacji, unika( nak!adania nadmiernych obci"#e' na podmioty rynkowe, jak równie# uwzgl$dnia( swój wp!yw na koszty energii elektrycznej dla odbiorców ko'cowych. Jednym z podstawowych obowi"zków, jaki nak!ada si$ na krajowych operatorów systemów przesy!owych, jest ustanowienie minimalnych zasad prowadzenia ruchu sieci i obowi"zków w zakresie bezpiecze'stwa operacyjnego sieci, które by!yby wi"#"ce dla podmiotów korzystaj"cych z systemu przesy!owego. Ponadto operatorzy systemów przesy!owych s" zobowi"zani do utrzymywania w!a%ciwego poziomu bezpiecze'stwa sieci oraz jako%ci dostaw energii elektrycznej. Cele stawiane w tym zakresie operatorom powinny by( obiektywne, przejrzyste i wolne od dyskryminacji. Realizacja tych obowi"zków operatorów powinna by( osi"gni$ta przez odpowiedni" polityk$ regulacyjn" oraz likwidowanie zb$dnych barier administracyjnych w realizacji nowych inwestycji w systemie elektroenergetycznym. )rodowisko regulacyjne powinno w szczególno%ci zapewnia( w!a%ciwe sygna!y inwestycyjne w obszarze rozwoju, modernizacji i utrzymania sieci. W zakresie utrzymania zbilansowania wytwarzania i zapotrzebowania na energi$ elektryczn", operator systemu przesy!owego zosta! zobowi"zany do zapewnienia odpowiedniego poziomu rezerw wytwórczych koniecznych dla potrzeb bilansowania w systemie, przy czym mo#liwa jest realizacja powy#szego zadania przez mechanizmy rynkowe. Pa'stwa cz!onkowskie, bez naruszania innych przepisów obowi"zuj"cych w Unii Europejskiej, mog" równie# wdro#y( przepisy u!atwiaj"ce rozwój zdolno%ci wytwórczych istniej"cym przedsi$biorstwom energetycznym lub wchodzenie nowych przedsi$biorstw wytwórczych na rynek, b"d& te# mog" zastosowa( procedury przetargowe, przewidziane w dyrektywie 2003/54/WE. W obszarze rozwoju po!"cze' mi$dzysystemowych, a tak#e po!"cze' wewn$trznych maj"cych wp!yw na dzia!anie po!"cze' mi$dzysystemowych, operator systemu przesy!owego zosta! zobowi"zany do przedstawiania ministrowi w!a%ciwemu do spraw gospodarki informacji okre%laj"cych zamierzenia inwestycyjne w!asne i innych podmiotów w tym zakresie. 56

Realizacja zobowi"za' operatorów systemów przesy!owych i dystrybucyjnych wynikaj"cych z regulacji zawartych w projekcie mo#e nast"pi( w ramach dotychczas prowadzonej dzia!alno%ci oraz krajowej i mi$dzynarodowej wspó!pracy z innymi podmiotami i operatorami (np. w ramach organizacji UCTE i ETSO). Projekt powinien spowodowa( wzrost nak!adów inwestycyjnych przedsi$biorstw sektora, szczególnie

w

zakresie

rozwoju,

modernizacji

i

utrzymania

sieci

przesy!owych

i dystrybucyjnych oraz w sektorze wytwarzania, co mo#e skutkowa( wzrostem cen energii elektrycznej. Na mo#liwy wzrost cen energii elektrycznej w przysz!o%ci b$dzie mia! wp!yw szereg innych czynników zwi"zanych z wymaganiami ochrony %rodowiska, wsparcia dla odnawialnych &róde! energii, popraw" efektywno%ci wykorzystania paliw i energii. Nie jest wi$c mo#liwe wiarygodnie oszacowa( wp!ywu tylko przepisów tej ustawy na wzrost cen energii elektrycznej. Przyczyni" si$ one do wzrostu bezpiecze'stwa dostaw energii, rozwoju rynku krajowego i europejskiego, co w efekcie powinno doprowadzi( do racjonalizacji cen energii elektrycznej dla odbiorców ko'cowych z uwzgl$dnieniem lokalizacji w systemie elektroenergetycznym.

Dzi$ki

temu

powinna

wzrasta(

konkurencyjno%(

polskich

przedsi$biorstw na rynku europejskim, szczególnie tych o stosunkowo wysokiej elektroch!onno%ci. Ponadto rozwój i modernizacja sieci przesy!owych i dystrybucyjnych powinny sprzyja( rozwojowi lokalnego wytwarzania w &ród!ach odnawialnych (np. wykorzystuj"cych biomas$ i energi$ wiatru) oraz wytwarzaj"cych energi$ elektryczn" w skojarzeniu z produkcj" ciep!a. To po%rednio mo#e wp!ywa( na rozwój lokalnych przedsi$biorstw energetycznych oraz przedsi$biorstw z nimi wspó!pracuj"cych (np. przedsi$biorstw wytwarzaj"cych urz"dzenia energetyczne lub dostarczaj"cych biomas$). Ewentualny wzrost cen energii elektrycznej zakupywanej przez spó!ki obrotu z rynku hurtowego szacowany na ok. 260 z!/MWh przy obecnym poziomie energetycznego wykorzystania metanu (na skutek wi$kszego udzia!u energii pochodz"cej ze &róde! opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego) oraz gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy mo#e by( zrekompensowany przez wzrost efektywno%ci wykorzystania energii elektrycznej przez przedsi$biorców, albowiem energoch!onno%( niektórych wyrobów w Polsce jest wy#sza ni# w krajach UE. Wej%cie w #ycie proponowanych zmian pozwoli na zwi$kszenie poziomu samowystarczalno%ci kraju, a tym samym ograniczenie uzale#nienia od dostaw zewn$trznych gazu 57

oraz energii. W tym zakresie proponowane zmiany b$d" ogranicza!y ryzyko wzrostu cen gazu i energii oferowanych przez zewn$trznych dostawców. Rozwój produkcji biogazu w Polsce przyczyni si$ do zwi$kszenia wykorzystywania krajowych surowców, co b$dzie mia!o pozytywny wp!yw na sektor gospodarki. W efekcie wprowadzenia zaproponowanych zmian do ustawy, produkcja biogazu stworzy mo#liwo%ci pe!niejszego wykorzystania potencja!u produkcyjnego krajowego rolnictwa. Wprowadzony w projekcie system wsparcia biogazu skorelowano z systemem %wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w OZE (tzw. zielonych certyfikatów), co w efekcie przy nie zmienionym zakresie obowi"zku uzyskania i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia lub uiszczenia op!aty zast$pczej powinno prowadzi( do obni#enia cen tych %wiadectw, a co za tym idzie obni#enia ceny energii elektrycznej. W latach 2006, 2007 i 2008 poziom obowi"zku uzyskania i przedstawienia do umorzenia %wiadectw pochodzenia lub uiszczenia op!aty zast$pczej ustalony by! na odpowiednio 3,6 %, 5,1 % oraz 7 % wykonanej ca!kowitej rocznej sprzeda#y energii elektrycznej przez przedsi$biorstwo

odbiorcom

ko'cowym.

W

kolejnych

latach

przewidziany

jest

systematyczny wzrost zakresu obowi"zku do 12,9 % w 2017 r. Z danych statystycznych wynika, #e energia elektryczna wytworzona w OZE stanowi!a w 2006 r. ok. 3,8 %, w 2007 r. ok. 4,7 % a w trzech kwarta!ach 2008 r. ok. 5,3 % sprzeda#y energii elektrycznej odbiorcom ko'cowym. Ni#sza wielko%( produkcji energii elektrycznej z OZE od przyj$tych limitów powoduje ustalanie si$ ceny rynkowej %wiadectw pochodzenia w wysoko%ci zbli#onej do op!aty zast$pczej. W takiej sytuacji ma miejsce maksymalne mo#liwe obci"#enie ceny energii elektrycznej kosztami systemu wsparcia wynikaj"cego z ustalonego poziomu obowi"zku i jednostkowej op!aty zast$pczej. Wprowadzenie do obrotu %wiadectw pochodzenia biogazu zwi$kszy sumaryczny wolumen %wiadectw uczestnicz"cych w systemie wsparcia OZE. W przypadku wzrostu równowa#"cego ró#nic$ wynikaj"c" z produkcji energii elektrycznej, spodziewany jest wzgl$dny spadek rynkowych cen %wiadectw uczestnicz"cych w systemie wsparcia OZE. Doprowadzi to do ograniczenia obci"#enia cen energii elektrycznej systemem wsparcia energii ze &róde! odnawialnych. 6. Wp!yw aktu normatywnego na sytuacj$ i rozwój regionalny Przepisy projektu nie zawieraj" wprost odniesie' do poszczególnych regionów, jednak#e jak ju# wcze%niej wskazano, mog" wyst"pi( efekty lokalnego pozytywnego oddzia!ywania na rozwój

energetyki

odnawialnej

(szczególnie 58

w

obszarach

posiadaj"cych

istotne

konkurencyjne zasoby energii odnawialnej) oraz skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej z ciep!em, jak równie# przedsi$biorstw wspó!pracuj"cych z tego rodzaju przedsi$biorstwami energetycznymi. To z kolei mo#e pozytywnie wp!ywa( na lokalne rynki pracy. Z kolei budowa lub modernizacja po!"cze' mi$dzysystemowych mo#e poprawia( sytuacj$ na rynkach pracy w rejonach nadgranicznych, w zwi"zku z prowadzonymi pracami budowlanymi przez przedsi$biorstwa budowy sieci oraz pó&niejszymi dzia!aniami eksploatacyjnymi elektroenergetycznych przedsi$biorstw sieciowych. Proponowane zmiany do ww. ustawy maj" na celu m.in. rozwój mikroenergetyki, opartej o surowce pochodzenia rolniczego. Lokalnie dost$pna energia, zarówno w postaci energii elektrycznej, jak i biogazu o jako%ci gazu ziemnego, przyczyni si$ do aktywizacji gospodarczej tych regionów. Dodatkowe przychody ze sprzeda#y energii, b$d" pozytywnie oddzia!ywa( na rozwój tych regionów. Oparcie dostaw gazu oraz energii elektrycznej na wielu lokalnych wytwórniach biogazu wp!ynie na popraw$ jako%ci dostarczanej energii elektrycznej lub wr$cz stworzy mo#liwo%( dostawy biogazu, o jako%ci gazu ziemnego, dla wielu mieszka'ców obszarów wiejskich. Dywersyfikacja no%ników energii oraz miejsc ich wytwarzania, w szczególno%ci na terenach, gdzie nie ma zawodowych elektrowni lub elektrociep!owni, stanowi( b$dzie odci"#enie sieci przesy!owych krajowego systemu elektroenergetycznego. Dzia!anie takie umo#liwi dostarczenie

energii

zawartej

w

biogazie

rolniczym

odbiorcom

na

obszarach

niezgazyfikowanych lub zgazyfikowanych w niewielkim stopniu (obszary, gdzie brak sieci przesy!owych lub wyst$puj" niedobory tego no%nika) oraz wp!ynie na stabilizacj$ dostaw energii elektrycznej. Potencja! produkcyjny krajowego rolnictwa docelowo umo#liwia pozyskanie surowców (substratów) niezb$dnych do wytworzenia oko!o 5 – 6 mld m3 biogazu o czysto%ci metanu rocznie. Potencja! ten zak!ada wykorzystanie w pierwszej kolejno%ci produktów ubocznych i pozosta!o%ci rolnictwa, p!ynnych i sta!ych odchodów zwierz$cych oraz produktów ubocznych i pozosta!o%ci przemys!u rolno-spo#ywczego. Równocze%nie z wykorzystaniem tych surowców przewiduje si$ prowadzenie upraw ro%linnych, w tym okre%lanych jako energetyczne, z przeznaczeniem na substrat dla biogazowni. Jest to mo#liwe docelowo na oko!o 700 tys. ha, co pozwoli na pe!ne zabezpieczenie naszych potrzeb #ywno%ciowych oraz pozyskanie surowców niezb$dnych do wytwarzania biopaliw i biogazu. W szacunkach rolniczego potencja!u produkcyjnego uwzgl$dniono zmiany jakie wynikaj" z rozwoju: 59

budownictwa mieszkaniowego, us!ug i produkcji oraz infrastruktury transportowej. Ponadto za!o#ono, #e wzrost popytu w naturalny sposób wywo!a wzrost poda#y (w tym przypadku produkcji i dostaw surowców energetycznych). Wykorzystanie produktów ubocznych rolnictwa, w tym p!ynnych i sta!ych odchodów zwierz$cych oraz pozosta!o%ci przemys!u rolno-spo#ywczego pozwoli na zachowanie podstawowej funkcji rolnictwa, któr" jest produkcja #ywno%ci przy jednoczesnej produkcji biogazu rolniczego. Biogazownie rolnicze mog" odegra( wa#n" rol$ w piel$gnacji krajobrazu przez zagospodarowanie traw i turzyc z parków narodowych (wymóg ich wykaszania raz w roku na u#ytkach zielonych znajduj"cych si$ na obszarze parków narodowych). 7. Skutki ekologiczne Jednym z po%rednich celów ustawy jest równie# uwzgl$dnienie wymaga' ochrony %rodowiska naturalnego, a tym samym przyczynianie si$ do zrównowa#onego rozwoju. Sprzyja( temu ma racjonalizacja zu#ycia energii (np. przez coraz bardziej skuteczne zarz"dzanie popytem), jak równie# wzrost udzia!u w produkcji energii elektrycznej &róde! o ni#szych emisjach, przede wszystkim &róde! odnawialnych i produkuj"cych energi$ elektryczn" w skojarzeniu z ciep!em. Przewiduje si$ przy tym, #e w%ród odnawialnych &róde! energii najszybciej rozwija( si$ b$d" lokalne &ród!a wykorzystuj"ce biomas$ i energi$ wiatru. To dodatkowo b$dzie wp!ywa( na wzrost udzia!u rozproszonego wytwarzania energii elektrycznej lokowanego w sieciach dystrybucyjnych kosztem wytwarzania scentralizowanego, zlokalizowanego w sieciach przesy!owych. W ramach ca!ej Unii Europejskiej oczekuje si$, #e rozwój po!"cze' mi$dzysystemowych b$dzie sprzyja! rozwojowi energetyki wiatrowej zlokalizowanej w strefach przybrze#nych, a tak#e lepszemu wykorzystaniu istniej"cych &róde! wodnych, które stanowi!yby rezerw$ dla &róde! wiatrowych silnie zale#nych od warunków pogodowych. Dzi$ki rozwojowi energetyki wiatrowej, zast$puj"cej energetyk$ ciepln" wykorzystuj"c" kopalne no%niki energii, mo#na osi"gn"( istotne oszcz$dno%ci w zakresie emisji dwutlenku w$gla do atmosfery. Przewidywany rozwój generacji rozproszonej, w tym kogeneracji wysokosprawnej oraz odnawialnych &róde! energii wykorzystuj"cych odpady komunalne istotnie wp!ynie na zmniejszenie zanieczyszczenia %rodowiska przez energetyk$. Jednak#e

rozwój

sieci

przesy!owych

i

dystrybucyjnych,

jak

równie#

po!"cze'

mi$dzysystemowych, który ma by( skutkiem wdro#enia dyrektywy, mo#e nie%( tak#e negatywne skutki dla %rodowiska. Wi"#e si$ to g!ównie z negatywnym oddzia!ywaniem linii i stacji elektroenergetycznych na krajobraz, oddzia!ywaniem pól elektromagnetycznych na 60

%rodowisko. Wp!yw linii elektroenergetycznych na krajobraz mo#na minimalizowa( m.in. przez wykorzystanie wspólnych korytarzy dla inwestycji infrastrukturalnych (np. budowa linii energetycznych w pobli#u autostrad). Ze wzgl$du na nierównomierny rozk!ad zasobów naturalnych wp!ywaj"cych na ekonomik$ wykorzystania &róde! energii opartych o metan uwalniany i ujmowany przy do!owych robotach górniczych w czynnych i zlikwidowanych kopalniach w$gla kamiennego oraz gaz uzyskiwany z przetwarzania biomasy, mo#na si$ spodziewa( stymulacji rozwoju terenów o wi$kszych mo#liwo%ciach wykorzystania przedmiotowych &róde! energii (tj. tereny znajduj"ce si$ w pobli#u kopal' w$gla kamiennego oraz o wi$kszych mo#liwo%ciach pozyskania biomasy). 8. Wskazanie &róde! finansowania Wysoko%( kosztów rozwoju i modernizacji sieci przesy!owych i dystrybucyjnych, po!"cze' mi$dzysystemowych, &róde! wytwórczych i utrzymania rezerw, a tak#e koszty wynikaj"ce ze wzrostu wymaga' w zakresie eksploatacji sieci, wp!ywaj"cych na bezpiecze'stwo pracy systemu elektroenergetycznego i jako%ci dostaw, b$dzie uzale#niona od ustanowionych krajowych standardów niezawodno%ci i jako%ci pracy sieci elektroenergetycznych. Koszty rozwoju sieci elektroenergetycznych w ca!o%ci maj" by( przenoszone na podmioty uczestnicz"ce w rynku energii elektrycznej przez taryfy za u#ytkowanie sieci. Utrzymanie równowagi

mi$dzy

wytwarzaniem i

zapotrzebowaniem b$dzie

realizowane

przez

mechanizmy rynku energii elektrycznej i dzi$ki nim zwi"zane z tym koszty b$d" efektywnie alokowane na poszczególnych u#ytkowników systemu elektroenergetycznego i uczestników rynku energii. Jednym z podstawowych celów dyrektywy i ustawy jest poprawa bezpiecze'stwa pracy systemów elektroenergetycznych i zmniejszanie prawdopodobie'stwa wyst"pienia rozleg!ych awarii systemowych na europejskim rynku energii elektrycznej. Skutki takich awarii s" trudne do precyzyjnej oceny. Przyjmuj"c, #e wdro#enie przepisów b$dzie sprzyja( zmniejszeniu prawdopodobie'stwa wyst"pienia awarii systemowych, w pe!ni uzasadniony jest program rozwoju po!"cze' mi$dzysystemowych oraz poprawy bezpiecze'stwa dostaw energii elektrycznej. Wdro#enie dyrektywy ma tak#e sprzyja( polepszeniu warunków konkurencji na europejskim rynku energii elektrycznej. Dzi$ki temu zapewnianie warunków zbilansowania wytwarzania energii elektrycznej z zapotrzebowaniem ma by( bardziej efektywne ni# w warunkach scentralizowanych monopoli. Wed!ug szacunków, w d!u#szej perspektywie powinno to doprowadzi( do obni#enia mar#y stosowanej przez przedsi$biorstwa energetyczne 61

dla odbiorców ko'cowych. Przewiduje si$, #e tylko realizacja na europejskim rynku energii elektrycznej projektów po!"cze' mi$dzysystemowych o najwy#szym priorytecie powinna zwi$kszy( zdolno%ci przesy!owe o 12 800 MW. Wspomniany wy#ej wzrost cen energii elektrycznej mo#e obci"#y( dodatkowymi kosztami odbiorców ko'cowych tej energii, w tym gospodarstw domowych. 9. Zgodno%( z prawem Unii Europejskiej Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 dyrektywy pa'stwa cz!onkowskie zobowi"zane zosta!y do wprowadzenia w #ycie przepisów ustaw, rozporz"dze' i przepisów administracyjnych, niezb$dnych do stosowania dyrektywy do dnia 24 lutego 2008 r. Do dnia 1 grudnia 2007 r. pa'stwa cz!onkowskie zobowi"zane zosta!y do przekazania Komisji tekstów przyj$tych przepisów (uchwalonej przez Sejm RP ustawy) w dziedzinie obj$tej dyrektyw". 10. Projekt ustawy nie zawiera regulacji podlegaj"cych notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporz"dzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 z pó&n. zm.) Projekt nie zawiera regulacji, które wymagaj" notyfikacji na podstawie art. 15 ust. 7 dyrektywy 2006/123/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycz"cej us!ug na rynku wewn$trznym.

62

Konsultacje spo!eczne Rozdzielnik: 1. Krajowa Izba Gospodarcza, ul. Tr$backa 4, 00-074 Warszawa, 2. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych LEWIATAN, ul. Klonowa 6, 00-591 Warszawa, 3. Business Center Club, Plac *elaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa, 4. Konfederacja Pracodawców Polskich, ul. Brukselska 7, 03-973 Warszawa, 5. Zwi"zek Rzemios!a Polskiego, 00-952 Warszawa, skrytka pocztowa 54, 6. Zwi"zek Pracodawców Prywatnych Energetyki, ul. Czackiego 7/9, 00-043 Warszawa, 7. Federacja Zwi"zków Pracodawców Energetyki Polskiej, ul. Wadowicka 14, 30-415 Kraków, 8. Naczelna Organizacja Techniczna FSN-T, ul. Czackiego 3/5, 00-043 Warszawa, 9. Federacja Konsumentów, ul. Aleja Stanów Zjednoczonych 53, 04-028 Warszawa, 10. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarno%(”, ul. Wa!y Piastowskie 24, 80-855 Gda'sk, 11. Sekretariat Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarno%(”, ul. Floriana 7, 40-286 Katowice, 12. Sekcja Krajowa Energetyki NSZZ „Solidarno%(”, ul. Floriana 7, 40-286 Katowice, 13. Sekcja Krajowa Górnictwa W$gla Kamiennego NSZZ „Solidarno%(”, ul. Floriana 7, 40-286 Katowice, 14. Sekcja Krajowa Elektrowni i Elektrociep!owni NSZZ „Solidarno%(”, ul. M!odych Energetyków 12, 59-916 Bogatynia, 15. Sekcja Krajowa Górnictwa W$gla Brunatnego NSZZ „Solidarno%(”, ul. 600-lecia 9, K.W.B. Konin w Kleczewie, 62-540 Kleczew, 16. Ogólnopolskie Porozumienie Zwi"zków Zawodowych, ul. Kopernika 36/40, 00-368 Warszawa, 17. Sekcja Energetyczna Zwi"zku Zawodowego In#ynierów i Techników Elektrownia Turów, ul. M!odych Energetyków 12, 59-916 Bogatynia 3, 18. Forum Zwi"zków Zawodowych, Pl. Teatralny 4, 85-069 Bydgoszcz, 19. Zrzeszenie Zwi"zków Zawodowych Energetyków, ul. Marsza!kowska 21/25 lok. 76, 00-628 Warszawa, 20. Ogólnokrajowe Zrzeszenie Zwi"zków Zawodowych Pracowników Ruchu Ci"g!ego, ul. Cio!ka 12/313, 01-402 Warszawa, 63

21. Federacja Zwi"zków Zawodowych Górnictwa W$gla Brunatnego, ul. Cio!ka 12/313, 01-402 Warszawa, 22. Zwi"zek Zawodowy Górników w Polsce, Pl. Grunwaldzki 8/10, 40-127 Katowice, 23. Zwi"zek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, ul. )wi$tojerska 5/7, 00-236 Warszawa, 24. Zwi"zek Powiatów Polskich, 33-300 Nowy S"cz, skr. pocztowa 119, 25. Zwi"zek Miast Polskich, ul. Robocza 46a, 61-517 Pozna', 26. Zwi"zek Gmin Wiejskich RP, ul. Kantaka 4, 61-812 Pozna', 27. Unia Metropolii Polskich, Pl. Defilad 1 PKiN p. 1801, 00-950 Warszawa, 28. Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu, ul. Poleczki 21, 02-822 Warszawa, 29. Izba Gospodarcza Ciep!ownictwo Polskie, ul. Elegijna 59, 02-787 Warszawa, 30. Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony )rodowiska, ul. Krucza 6/14, 00-950 Warszawa, 31. Izba Gospodarcza Gazownictwa, ul. Kasprzaka 25, 01-224 Warszawa, 32. Stowarzyszenie Naukowo Techniczne In#ynierów i Techników Przemys!u Naftowego i Gazownictwa „SITPNiG”, ul. Lubicz 25, Kraków, 33. Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej, ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa, 34. Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej VIS VENTI, Al. Wojska Polskiego 154, 71-324 Szczecin, 35. Towarzystwo Rozwoju Ma!ych Elektrowni Wodnych, ul. Królowej Jadwigi 1, 86-300 Grudzi"dz, 36. Towarzystwo Elektrowni Wodnych, ul. Piaskowa 18, 84-240 Reda, 37. Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, ul. Ogrodowa 59A, 00-876 Warszawa, 38. Stowarzyszenie Niezale#nych Wytwórców Energii Skojarzonej, ul. Ogrodowa 59A, 00-876 Warszawa, 39. Polskie Towarzystwo Elektrociep!owni Zawodowych, ul. Krucza 6/14, 00-950 Warszawa, 40. Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, ul. Krucza 6/14, 00-950 Warszawa, 41. Polskie Towarzystwo Przesy!u i Rozdzia!u Energii Elektrycznej, ul. Wo!y'ska 22, 60-637 Pozna', 42. Towarzystwo Obrotu Energi", ul. Czackiego 7/9/11, 00-043 Warszawa, 43. PSE Operator S.A., ul. Mysia 2, 00-496 Warszawa, 44. Polski Komitet Energii Elektrycznej, ul. Czackiego 7/9, 00-043 Warszawa, 45. Towarowa Gie!da Energii S.A., ul. Poleczki 23, 02-822 Warszawa, 64

46. Operator Gazoci"gów Przesy!owych Gaz-System S.A., ul. Bohomolca 21, 01-613 Warszawa, 47. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., ul. Krucza 6/14, 00-537 Warszawa, 48. Operator Logistyczny Paliw P!ynnych Sp. z o.o., ul. Otoli'ska 21, 09-407 P!ock, 49. Polska Organizacja Przemys!u i Handlu Naftowego, ul. Rejtana 17 lok. 36, 02-516 Warszawa, 50. Polskie Towarzystwo Certyfikacji Energii, ul. Wo!y'ska 22, 60-637 Pozna'.

7-06-aa

65

'ffi ffi

URz. {D

KOMITETU INTEGRACJI ETJROPEJSKTEJ SEKRETARZ KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ SEKRETARZ STA}{U Miko ej Dowgiela icz Mfu.MDlt^ {ognP/MN Warszaw dnia.eJczerwca2009r.

Pnn Maciej Berek Sekretan Rady MinistrÓw opinir o zgodno ciz prf,wem Unii Europejskiej projektu ustaw o ilnianie ustawy_ Prawo energetycu,eoraz o x,mianieinnych ustanl,wyra onsnf, podstawieart. 9 pkt 3 w z v i 1 z k u z a r t 2 u s t .1 p k t 2 i u s t . 2 p k t 2 a u s t a wy u d n i a 8 s i e r p n i t 1 9 9 6 r . o K o mi t e c i e Int rrcji Europejskiej@z" t,J.Nr 106,poz. 494,zpo n.zm.)plrz zSekretarzaKomitetu lntegracji Eu ropejskiej Mikolaj a Dowgielewiczs

SzanownyP anieMinistrze,

projekternustawy(pisrnoznak RM-1043.09 z dnia 22 czerrvca W z*i eku z przed ozonyfn 2009r.),pozwalamsobiewyraeicnast puj c opini :

Projekt ustawyjest zgodnyz prawemUnii Europejskiej.

Do wiadoqo oi: Pau Waldemar Pawlak WiceprezesRady MinisrÓw Minister Gospodarki

Projekt ROZPORZ!DZENIE MINISTRA GOSPODARKI1) z dnia ....................................2009 r. w sprawie potwierdzania wytworzenia biogazu rolniczego oraz wprowadzania go do sieci dystrybucyjnej gazowej

Na podstawie art. 9a ust. 11 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z pó&n. zm.2)) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la: 1) parametry jako%ciowe biogazu rolniczego wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej; 2) wymagania dotycz"ce pomiarów, rejestracji i sposobu obliczania ilosci wytwarzanego biogazu rolniczego; 3) miejsce dokonywania pomiarów ilo%ci biogazu rolniczego; 4) sposób przeliczania ilo%ci wytworzonego biogazu rolniczego na ekwiwalentn" ilo%( energii elektrycznej; 5) warunki przy!"czenia do sieci dystrybucyjnej gazowej instalacji wytwarzania biogazu rolniczego.

§ 2.1.

Ustala

si$

nast$puj"ce

parametry

jako%ciowe

biogazu

rolniczego

wprowadzanego do sieci dystrybucyjnych gazowych: 1) zawarto%( siarkowodoru nie przekracza 7,0 mg/m3; 2) zawarto%( siarki merkaptanowej nie przekracza 16 mg/m3 3) zawarto%( siarki ca!kowitej nie przekracza( 40,0 mg/m3; 4) zawarto%( par rt$ci nie powinna przekracza( 30,0 -g/m3; 1)

Minister Gospodarki kieruje dzia!em administracji rz"dowej – gospodarka na podstawie § 1 ust. 2 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 216, poz. 1593). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 78, Nr 158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217 , z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 53, poz. 343 i Nr 130, poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 i Nr 227, poz.1505 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11 i Nr 69, poz. 586.

5) temperatura punktu rosy wody przy ci%nieniu 5,5 MPa wynosi: a) od 1 kwietnia do 30 wrze%nia, nie wi$cej ni# +3,7 oC, b) od 1 pa&dziernika do 31 marca, nie wi$cej ni#: -5 oC; 6) ciep!o spalania powinno wynosi( nie mniej ni#: a) dla biogazu rolniczego wprowadzanego do sieci, któr" transportowany jest gaz ziemny wysokometanowy grupy E o warto%ci liczby Wobbego z zakresu 45,0-53,0 MJ/m3 - 34 MJ/m3, b) dla biogazu rolniczego wprowadzanego do sieci, któr" transportowany jest gaz ziemny zaazotowany podgrupy Lw o warto%ci liczby Wobbego z zakresu 37,5 – 45,0 MJ/m3 - 30 MJ/m3, c) dla biogazu rolniczego wprowadzanego do sieci, któr" transportowany jest gaz ziemny zaazotowany podgrupy Ls o warto%ci liczby Wobbego z zakresu 32,5-37,5 MJ/m3- 26,0 MJ/m3, d) dla biogazu rolniczego wprowadzanego do sieci, któr" transportowany jest gaz ziemny zaazotowany podgrupy Ln o warto%ci liczby Wobbego z zakresu 27,0-32,5 MJ/m3 - 22,0 MJ/m3, e) dla biogazu rolniczego wprowadzanego do sieci, któr" transportowany jest gaz ziemny zaazotowany podgrupy Lm o warto%ci liczby Wobbego z zakresu 23,0-27,0 MJ/m3 - 18,0 MJ/m3; 2. Parametry, o których mowa w ust. 1 s" okre%lone dla nast$puj"cych warunków odniesienia: 1) dla procesu spalania: a) ci%nienie - 101,325 kPa, b) temperatura - 298,15 °K (25°C); 2) dla obj$to%ci: a) ci%nienie - 101,325 kPa, b) temperatura - 273,15 °K (0°C). 3. Przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych wykonuje co najmniej raz na 24 godziny badania poszczególnych parametrów jako%ciowych: 1) zawarto%ci siarkowodoru; 2) zawarto%( siarki merkaptanowej; 3) zawarto%ci siarki ca!kowitej; 4) zawarto%ci par rt$ci; 2

5) ciep!a spalania; 6) liczby Wobbego. 4. Pobranie próbek biogazu rolniczego do badania parametrów jako%ciowych powinno nast$powa( w punktach jego wprowadzania do systemu dystrybucyjnego gazowego.

§ 3. 1. Podmiot prowadz"cy dzia!alno%( gospodarcz" w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego, ubiegaj"c si$ o przy!"czenie do sieci sk!ada wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia w przedsi$biorstwie energetycznym zajmuj"cym si$ dystrybucj" paliw gazowych, do którego sieci ubiega si$ o przy!"czenie. 2. W przypadku, gdy wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie spe!nia wymogów o których mowa w § 4, przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych w terminie 14 dni od daty wp!yni$cia wniosku wzywa wnioskodawc$ do uzupe!nienia wniosku w terminie nie krótszym ni# 21 dni. Je#eli wniosek nie zostanie uzupe!niony w wyznaczonym terminie, przedsi$biorstwo energetyczne pozostawia go bez rozpatrzenia. 3. Wzór wniosku o okre%lenie warunków przy!"czenia ustala oraz udost$pnia w swojej siedzibie i na swojej stronie internetowej przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje si$ odpowiednio w przypadku zwi$kszenia zapotrzebowania na moc przy!"czeniow" lub zmian$ dotychczasowych warunków i parametrów technicznych pracy urz"dze', instalacji i sieci.

§ 4. Wniosek o okre%lenie warunków przy!"czenia dla wnioskodawcy wykonuj"cego dzia!alno%( gospodarcz" w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego powinien zawiera(: 1) firm$ przedsi$biorcy; 2) okre%lenie: a) prognozy zmienno%ci sk!adu biogazu rolniczego, b) parametrów jako%ciowych biogazu rolniczego, o których mowa w § 2, c) terminu rozpocz$cia dostarczania biogazu rolniczego do sieci, d) mocy przy!"czeniowej, e) mocy umownej; 3) informacj$ o:

3

a) przewidywanej ilo%ci biogazu rolniczego dostarczanego do sieci w roku, w którym nast"pi!o przy!"czenie do sieci oraz w latach nast$pnych, b) maksymalnym i minimalnym ci%nieniu w miejscu dostarczania biogazu rolniczego do sieci w roku uruchomienia instalacji oraz w latach nast$pnych; 4) opis wymaga' w okresie rozruchu instalacji przy!"czanej do sieci.

§ 5. Warunki przy!"czenia okre%laj" w szczególno%ci: 1) miejsce przy!"czenia instalacji wytwarzaj"cej biogaz rolniczy oraz jej parametry techniczne; 2) zakres niezb$dnych zmian w sieci zwi"zanych z przy!"czeniem do sieci gazowej; 3) parametry techniczne przy!"cza do sieci gazowej; 4) minimalne i maksymalne ci%nienie dostarczania biogazu rolniczego; 5) wymagania dotycz"ce uk!adu pomiarowego oraz miejsce jego zainstalowania; 6) moc przy!"czeniow"; 7) planowany termin rozpocz$cia wprowadzania biogazu rolniczego do sieci dystrybucyjnej; 8) charakterystyk$ dostarczania biogazu rolniczego, w tym minimalne i maksymalne godzinowe, dobowe oraz roczne ilo%ci jego dostarczania i odbioru; 9) miejsce podzia!u pomi$dzy sieci" lub instalacj" do której tytu! prawny ma przedsi$biorstwo energetyczne oraz sieci" lub instalacj" do której tytu! prawny ma podmiot ubiegaj"cy si$ o przy!"czenie; 10) wymagania dotycz"ce wyposa#enia stacji gazowej i uk!adu pomiarowego oraz rodzaju tego uk!adu, a tak#e telemetrii i warunków technicznych ochrony przeciwkorozyjnej; 11) sposób obliczania planowanej op!aty za przy!"czenie;

§ 6. 1. Przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych wydaje warunki przy!"czenia w terminie 60 dni od dnia z!o#enia kompletnego wniosku. 2. W przypadku gdy wydanie warunków przy!"czenia uzale#nione jest od uzyskania warunków przy!"czenia od innego przedsi$biorstwa energetycznego, terminy, o których mowa w ust. 1, przed!u#a si$ o okres niezb$dny do uzyskania tych warunków od innego przedsi$biorstwa energetycznego.

4

3. Przedsi$biorstwo

energetyczne, o którym mowa w ust.1, informuje niezw!ocznie

wnioskodawc$ o konieczno%ci uzyskania warunków przy!"czenia od innego przedsi$biorstwa energetycznego i terminie ich wydania. 4. Warunki przy!"czenia s" przekazywane wnioskodawcy wraz z projektem umowy o przy!"czenie do sieci. 5. Warunki przy!"czenia s" wa#ne przez 2 lata od dnia ich wydania.

§ 7. 1. W przypadku odmowy wydania warunków przy!"czenia z powodu braku warunków technicznych i ekonomicznych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ dystrybucj" paliw gazowych informuje niezw!ocznie wnioskodawc$ o odmowie ich wydania. 2. Na #"danie wnioskodawcy, o którym mowa w ust.1, przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ przesy!aniem lub dystrybucj" paliw gazowych, przedstawia informacje o dzia!aniach, jakie musz" by( podj$te w zakresie rozbudowy sieci, aby nast"pi!o wydanie warunków przy!"czenia i przy!"czenie do sieci.

§ 8.1. Ilo%( biogazu wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej gazowej jest podstaw" do przeliczania na ekwiwalentne jednostki energii. 2. Przeliczanie, o którym mowa w ust. 1 powinno odbywa( si$ w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminuj"cy.

§ 9. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

5

UZASADNIENIE §1 W przepisie tym zosta! okre%lony zakres przedmiotowy rozporz"dzenia. §2 Przepis okre%la parametry jako%ciowe biogazu rolniczego, który mo#e zosta( wprowadzony do sieci dystrybucyjnych gazowych. Zaznaczy( nale#y, i# przedsi$biorstwa energetyczne zajmuj"ce si$ przesy!aniem i dystrybucj" paliw gazowych s" zobowi"zane do transportowania sieciami gazowymi tylko tych paliw gazowych, które spe!niaj" wymagania jako%ciowe okre%lone w rozporz"dzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo!ecznej z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegó!owych warunków przy!"czenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz.U. Nr 105, poz.1113). W przepisach ww. rozporz"dzenia zdefiniowano podstawowe parametry jako%ciowe gazu ziemnego poprzez okre%lenie: 7) dopuszczalnej zawarto%( siarkowodoru; 8) dopuszczalnej zawarto%( siarki merkaptanowej; 9) dopuszczalnej zawarto%( siarki ca!kowitej; 10) dopuszczalnej zawarto%( par rt$ci; 11) dopuszczalnej temperatura punktu rosy wody; 12) minimalnej warto%ci ciep!a spalania. Ww. parametry jako%ciowe gazu ziemnego o zosta!y okre%lone na podstawie nast$puj"cych norm: Polska Norma PN-C-04750 Paliwa gazowe - Klasyfikacja, oznaczenie i wymagania, Polska Norma PN-C-04751 Gaz ziemny – Ocena jako%ci. Polska Norma PN-C-04752 Gaz ziemny – Jako%( gazu w sieci gazowej. Polska Norma PN-C-04753 Gaz ziemny – jako%( gazu dostarczanego odbiorcom z sieci rozdzielczej. Biogaz rolniczy wprowadzany do sieci gazowej musi posiada( takie same parametry jako%ciowe jak inne rodzaje paliw gazowych transportowanych t" sieci". W przeciwnym razie jako%( paliw gazowych w sieci ulegnie pogorszeniu, co negatywnie wp!ynie na odbiorców. Dostarczanie odbiorcom paliwa gazowego, które nie spe!nia ww. parametrów negatywnie

6

wp!ynie na ich bezpiecze'stwo oraz funkcjonowanie urz"dze' i instalacji przy!"czonych do sieci. Ze wzgl$du na ró#ne w!a%ciwo%ci materia!ów, z których wytwarzany jest biogaz rolniczy niezb$dne jest badanie jego jako%ci raz na 24 godziny. Tylko takie rozwi"zanie zapewni bezpieczne funkcjonowanie systemu gazowego. §3 Przepis precyzuje procedur$ post$powania w przypadku ubiegania si$ o przy!"czenie do sieci instalacji wytwarzaj"cej biogaz rolniczy. Zgodnie z jego postanowieniami wniosek o okre%lenie

„warunków

przy!"czenia”

powinien

zosta(

z!o#ony

odpowiedniemu

przedsi$biorstwu dystrybucyjnemu. W przypadku gdy z!o#ony wniosek nie spe!nia wymaga' okre%lonych w przepisach rozporz"dzenia przedsi$biorstwo energetyczne wzywa wnioskodawc$ do uzupe!nienia wniosku. Je%li wniosek nie zostanie uzupe!niony zgodnie z wezwaniem przedsi$biorstwo ma prawo pozostawi( wniosek bez rozpatrzenia. Tak wi$c w przypadku pó&niejszego skompletowania wymaganych za!"czników i elementów wniosku nale#y z!o#y( go ponownie, rozpoczynaj"c kolejn" procedur$ uzyskiwania warunków przy!"czenia do sieci. Procedura z!o#enia wniosku o okre%lenia warunków przy!"czenia do sieci znajduje zastosowanie tak#e w przypadku zwi$kszenia zapotrzebowania na moc przy!"czeniow" oraz w razie zmiany warunków i parametrów technicznych pracy urz"dze', instalacji i sieci ju# przy!"czonego podmiotu.

§4 Przepis wskazuje jakie elementy powinien zawiera( wniosek. Wyszczególnione w rozporz"dzeniu wymagania s" katalogiem zamkni$tym, przedsi$biorstwo nie powinno #"da( innych

danych

lub

dokumentów.

Celem

przedmiotowego

przepisu

jest

ochrona

wnioskodawców przed podawaniem zbyt wielu informacji, które nie s" niezb$dne do rozpatrzenia wniosku. Celem rozporz"dzenia jest tak#e ochrona wnioskodawców przed konieczno%ci" dostarczania zbyt wielu dokumentów, co mog!oby generowa( dla nich nieuzasadnione koszty.

7

§5 Przepis okre%la minimaln" zawarto%( dokumentu okre%laj"cego warunki przy!"czenia do sieci. Warunki przy!"czenia do sieci okre%laj": miejsce pod!"czenia instalacji wytwarzaj"cych biogaz rolniczy, zakres niezb$dnych zmian w sieci zwi"zanych z przy!"czeniem, parametry techniczne przy!"cza, wymagania dotycz"ce uk!adu pomiarowego i miejsca jego zainstalowania, które powinno zapewnia( przedsi$biorstwu energetycznemu swobodny dost$p do uk!adu pomiarowego. Ponadto w warunkach nale#y okre%li( charakterystyk$ dostarczania biogazu rolniczego, w tym minimalne i maksymalne godzinowe, dobowe oraz roczne ilo%ci poboru i odbioru biogazu. Przedsi$biorstwo energetyczne w warunkach przy!"czenia wskazuje tak#e miejsce rozgraniczenia w!asno%ci pomi$dzy sieci" przedsi$biorstwa energetycznego a instalacj" podmiotu przy!"czanego. Zapis taki jest wprowadzony, by strony precyzyjnie okre%la!y odcinki gazoci"gu b$d"ce w!asno%ci" przedsi$biorstwa energetycznego oraz przy!"czanego odbiorcy. Warunki przy!"czenia ponadto zawieraj" wymagania dotycz"ce wyposa#ania stacji gazowej

i

uk!adu

rozliczeniowego,

pomiarowo-rozliczeniowego

jak

równie#

telemetrii

i

oraz

rodzaju

warunków

uk!adu

pomiarowo-

technicznych

ochrony

przeciwkorozyjnej. Warunki przy!"czenia okre%laj" równie# sposób okre%lania op!aty za przy!"czenie. Sposób kalkulacji op!aty za przy!"czenie do sieci uregulowany zosta! w Rozporz"dzeniu Ministra Gospodarki z dnia 6 lutego 2008 r. w sprawie szczegó!owych zasad kszta!towania i kalkulacji taryf oraz rozlicze' w obrocie paliwami gazowymi (Dz. U. Nr 28, poz. 165). W warunkach przy!"czenia nale#y wskaza( zasady kalkulacji op!at zgodnie z ww. rozporz"dzeniem. §6 Przepis ustanawia maksymalne okresy na wydanie warunków przy!"czeniowych dla instalacji wytwarzaj"cych biogaz rolniczy -60 dni. Terminy liczone s" od dnia z!o#enia kompletnych wniosków. Termin ulega automatycznie wyd!u#eniu w sytuacji, w której do wydania

warunków

przy!"czenia

potrzebne

s"

dodatkowo

odr$bne

warunki

przy!"czeniowe od podmiotu trzeciego. Przedsi$biorstwo energetyczne zwraca si$ w takiej sytuacji o wydanie warunków przy!"czenia do innego przedsi$biorstwa energetycznego. Przedsi$biorstwo energetyczne, do którego inne przedsi$biorstwo energetyczne zwróci!o si$ o

8

wydanie warunków przy!"czenia obowi"zane jest dotrzymywa( terminów okre%lonych w przedmiotowym przepisie. Do wydawanych warunków przy!"czenia do!"cza si$ projekt umowy o przy!"czenie.

§7 W razie odmowy wydania warunków przy!"czenia do sieci instalacji wytwarzaj"cej biogaz rolniczy podmiot, w terminach analogicznych jak dla wydania warunków przy!"czenia, powinien poda( przyczyny odmowy. W przypadku odmowy z przyczyn technicznych, na #"danie zainteresowanego, przedsi$biorstwo wydaje opini$ zawieraj"c" skrócone informacje o dzia!aniach, jakie musi ono podj"( w zakresie rozbudowy sieci. §8 Ilo%( biogazu wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej gazowej jest podstaw" do przeliczania na ekwiwalentne jednostki energii §9 Rozporz"dzenie wejdzie w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia

8-06-aa

9

Projekt ROZPORZ.DZENIE MINISTRA GOSPODARKI1) z dnia ………… 2009 r. w sprawie okre%lenia sposobu i trybu organizowania i przeprowadzania przetargu na sprzeda# energii elektrycznej

Na podstawie art. 49a ust. 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z pó&n. zm.2)) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la sposób i tryb organizowania i przeprowadzania przetargu na sprzeda#

energii

elektrycznej,

zwanego

dalej

„przetargiem”,

przez

przedsi$biorstwo

energetyczne, o którym mowa w art. 49a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, zwane dalej „przedsi$biorstwem energetycznym”. § 2. Przetarg organizuje i przeprowadza przedsi$biorstwo energetyczne albo na jego zlecenie podmiot gospodarczy, zwany dalej „prowadz"cym przetarg". § 3. Przedsi$biorstwo energetyczne zapewnia, aby czynno%ci zwi"zane z przygotowaniem i przeprowadzeniem przetargu wykonywa!y osoby zapewniaj"ce bezstronno%( i obiektywizm. § 4. 1. Osoby przygotowuj"ce i przeprowadzaj"ce przetarg podlegaj" wy!"czeniu, je#eli: 1) ubiegaj" si$ o kupno energii elektrycznej b$d"cej przedmiotem przetargu; 2) pozostaj" w zwi"zku ma!#e'skim, w stosunku pokrewie'stwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewie'stwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub s" zwi"zane z tytu!u przysposobienia, opieki lub kurateli z oferentem, jego zast$pc" prawnym lub cz!onkami organów zarz"dzaj"cych lub organów nadzorczych oferenta;

3) przed up!ywem 2 lat od dnia wszcz$cia przetargu pozostawa!y w stosunku pracy lub zlecenia z oferentem lub by!y cz!onkami organów zarz"dzaj"cych lub organów nadzorczych oferenta; 4) pozostaj" z oferentem w takim stosunku prawnym lub faktycznym, #e mo#e to budzi( uzasadnione w"tpliwo%ci co do bezstronno%ci tych osób; 5) zosta!y prawomocnie skazane za przest$pstwo pope!nione w zwi"zku z przetargiem, przest$pstwo przekupstwa, przest$pstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przest$pstwo pope!nione w celu osi"gni$cia korzy%ci maj"tkowych. 2. Osoby

przygotowuj"ce

i

przeprowadzaj"ce

przetarg

sk!adaj",

pod

rygorem

odpowiedzialno%ci karnej za fa!szywe zeznania, pisemne o%wiadczenie o braku lub istnieniu okoliczno%ci, o których mowa w ust. 1. 3. Czynno%ci podj$te w przetargu przez osob$ podlegaj"c" wy!"czeniu po powzi$ciu przez ni" wiadomo%ci o okoliczno%ciach, o których mowa w ust. 1, powtarza si$, z wyj"tkiem otwarcia ofert oraz innych czynno%ci faktycznych niewp!ywaj"cych na wynik przetargu. § 5. 1. Og!oszenie o przetargu zamieszcza si$ w dzienniku o zasi$gu lokalnym, z zastrze#eniem ust. 2, oraz na widocznym miejscu w lokalu przedsi$biorstwa energetycznego lub na jego stronie internetowej, a tak#e w innych miejscach przyj$tych zwyczajowo do umieszczania og!osze'. W przypadku gdy przeprowadzenie przetargu zlecono podmiotowi gospodarczemu – tak#e w miejscu wykonywania dzia!alno%ci przez ten podmiot. 2. Je#eli cena wywo!awcza sprzedawanej energii elektrycznej przewy#sza równowarto%( w z!otych kwoty 10 000 euro, og!oszenie o przetargu zamieszcza si$ w dzienniku o zasi$gu ogólnopolskim oraz na stronie internetowej przedsi$biorstwa energetycznego. § 6. 1. W og!oszeniu o przetargu okre%la si$: 1) firm$, siedzib$ i adres przedsi$biorstwa energetycznego lub prowadz"cego przetarg; 2) termin i miejsce przeprowadzenia przetargu; 3) ilo%( sprzedawanej energii elektrycznej; 4) wysoko%( ceny wywo!awczej, wadium oraz post"pienia; 5) termin i sposób wnoszenia wadium; 6) miejsce, termin i tryb sk!adania ofert oraz okres, w którym oferta jest wi"#"ca; 7) pouczenie o tre%ci § 8 ust. 1 oraz § 9 i 20; 8) w przypadku przetargu pisemnego - pouczenie o tre%ci § 22 ust. 2.

2

2. Przetarg mo#e si$ odby( nie wcze%niej ni# po up!ywie 30 dni od dnia zamieszczenia og!oszenia o przetargu. § 7. W przetargu jako oferenci mog" bra( udzia! osoby fizyczne i osoby prawne, je#eli wp!ac" prowadz"cemu przetarg wadium w wysoko%ci, terminie i sposobie okre%lonych w obwieszczeniu o przetargu. § 8. 1. Warunkiem przyst"pienia do przetargu jest wniesienie wadium w wysoko%ci 10 % ceny wywo!awczej sprzedawanej energii elektrycznej. 2. Wadium wnosi si$ w gotówce. 3. Przedsi$biorstwo energetyczne mo#e dopu%ci( wnoszenie wadium w papierach warto%ciowych, okre%laj"c ich kategorie. 4. Prowadz"cy przetarg, niezw!ocznie przed wywo!aniem licytacji albo niezw!ocznie po otwarciu ofert sprawdza czy oferenci wnie%li wadium w nale#ytej wysoko%ci. § 9. 1. Wadium przepada na rzecz przedsi$biorstwa energetycznego, je#eli #aden z uczestników przetargu nie zaoferuje ceny wywo!awczej. 2. Wadium z!o#one przez oferentów, których oferty nie zostan" przyj$te, zostanie zwrócone bezpo%rednio po dokonaniu wyboru oferty. 3. Wadium z!o#one przez nabywc$ zostanie zarachowane na poczet ceny. Je#eli wadium by!o z!o#one przez nabywc$ w innej formie ni# w gotówce, ulega ono zwrotowi po zap!aceniu ceny nabycia. 4. Wadium przepada na rzecz przedsi$biorstwa energetycznego, je#eli oferent, którego oferta zostanie przyj$ta, uchyli si$ od zawarcia umowy. § 10. 1. Oferta powinna zawiera(: 1) imi$, nazwisko i adres lub nazw$ (firm$) i siedzib$ oferenta; 2) oferowan" cen$; 3) o%wiadczenie oferenta, #e zapozna! si$ z przedmiotem przetargu. 2. Ofert$ wraz z wymaganymi dokumentami sk!ada si$ w zaklejonej kopercie w miejscu i terminie okre%lonym w og!oszeniu o przetargu. § 11. Sprzeda# energii elektrycznej nie mo#e nast"pi( za cen$ ni#sz" od ceny wywo!awczej.

3

§ 12. Z!o#enie jednej wa#nej oferty wystarcza do odbycia przetargu. § 13. 1. Przetarg przeprowadza si$ w formach: 1) przetargu ustnego; 2) przetargu pisemnego. 2. Je#eli warto%( sprzedawanej energii elektrycznej przekracza równowarto%( w z!otych kwoty 10 000 euro, przetarg przeprowadza si$ w formie przetargu ustnego. § 14. 1. Przetarg ustny odbywa si$ w drodze publicznej licytacji. 2. Licytacj$ prowadzi osoba fizyczna wyznaczona przez prowadz"cego przetarg, zwana dalej "licytatorem". § 15. Wywo!uj"c licytacj$, podaje si$ do wiadomo%ci przedmiot przetargu oraz jego cen$ wywo!awcz". § 16. Post"pienie nie mo#e wynosi( mniej ni# jeden procent ceny wywo!awczej. § 17. Po ustaniu post"pie' licytator, uprzedzaj"c obecnych, po trzecim og!oszeniu, zamyka przetarg i udziela przybicia oferentowi, który zaoferowa! najwy#sz" cen$. § 18. Z chwil" przybicia dochodzi do zawarcia umowy sprzeda#y energii elektrycznej . § 19. Nabywca energii elektrycznej dokonuje zap!aty ceny nabycia tej energii w terminie wyznaczonym przez prowadz"cego przetarg, nie d!u#szym ni# 14 dni od dnia zamkni$cia przetargu. § 20. Nabywca, który w terminach okre%lonym zgodnie z § 19 nie ui%ci ceny nabycia, traci prawa wynikaj"ce z przybicia oraz z!o#one wadium. § 21. 1. Licytator sporz"dza protokó! z przebiegu licytacji, który powinien zawiera(: 1) oznaczenie czasu i miejsca licytacji; 2) imi$ i nazwisko licytatora; 3) przedmiot przetargu i wysoko%( ceny wywo!awczej; 4) list$ uczestników licytacji, z wyszczególnieniem wysoko%ci i rodzaju wniesionego wadium; 5) imi$, nazwisko i miejsce zamieszkania albo firm$ i siedzib$ nabywcy.

4

6) cen$ zaoferowan" przez nabywc$; 7) oznaczenie sumy, jak" nabywca ui%ci! na poczet ceny; 8) wnioski i o%wiadczenia osób uczestnicz"cych w licytacji; 9) wzmiank$ o odczytaniu protoko!u w obecno%ci uczestników licytacji; 10) podpis licytatora oraz podpis nabywcy albo wzmiank$ o przyczynie braku jego podpisu. 2. Je#eli nabywca nie ui%ci ceny nabycia w wyznaczonym terminie, nale#y niezw!ocznie uczyni( o tym wzmiank$ na protokole licytacji. Tak" sam" wzmiank$ nale#y uczyni( o wp!aceniu w wyznaczonym terminie ceny nabycia. 3. Dat$ sporz"dzenia protoko!u uwa#a si$ za dzie' zako'czenia przetargu. § 22. 1. Prowadz"cy przetarg pisemny dokonuje otwarcia ofert i stwierdza brak ich naruszenia oraz ustala, które z nich uznaje si$, zgodnie z obowi"zuj"cymi przepisami, za wa#ne oraz czy oferenci ui%cili wymagane wadium, a nast$pnie wybiera oferenta, który zaoferowa! cen$ najwy#sz". 2. W razie ustalenia, #e kilku oferentów zaoferowa!o t$ sam" cen$, prowadz"cy przetarg informuje oferentów o terminie i miejscu kontynuacji przetargu w formie licytacji. 3. W przypadku obecno%ci wszystkich oferentów prowadz"cy przetarg kontynuuje przetarg w formie licytacji. § 23. Nabywca energii elektrycznej dokonuje zap!aty ceny nabycia tej energii w terminie wyznaczonym przez prowadz"cego przetarg pisemny, nie d!u#szym ni# 14 dni od dnia zamkni$cia przetargu. § 24. 1. Do przetargu pisemnego stosuje si$ odpowiednio przepisy § 20. 2. Z przebiegu przetargu pisemnego sporz"dza si$ protokó!; przepis § 21 stosuje si$ odpowiednio do sporz"dzania protoko!u. §

25.

Przedsi$biorstwo

energetyczne

mo#e

przeprowadzenia przetargu, w przypadku gdy: 1) ustawa tak stanowi;

5

sprzeda(

energi$

elektryczn"

bez

2) Prezes Urz$du Regulacji Energetyki wyda! decyzj$ zwalniaj"c" to przedsi$biorstwo z obowi"zku sprzeda#y tej energii w drodze przetargu, o której mowa w art. 49a ust. 5 ustawy – Prawo energetyczne; 3) uchwa!a walnego zgromadzenia lub statut tego przedsi$biorstwa przewiduje wykonanie obowi"zku, o którym mowa w art. 49a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne przez sprzeda# wytworzonej energii elektrycznej na gie!dzie towarowej. § 26. Prowadz"cy przetarg stwierdza uniewa#nienie przetargu w przypadku: 1) przeprowadzenia przetargu z naruszeniem przepisów; 2) okre%lenia warunków przetargu w sposób uniemo#liwiaj"cy publiczny i równy dost$p do energii elektrycznej sprzedawanej w tym przetargu. § 27. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie z dniem og!oszenia.

MINISTER GOSPODARKI

1)

Minister Gospodarki kieruje dzia!em administracji rz"dowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 216, poz. 1593). 2)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790 i Nr 130, poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11 i Nr 69, poz. 586.

6

Uzasadnienie Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw nak!ada na przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem tej energii oraz maj"ce prawo do otrzymania %rodków na pokrycie kosztów osieroconych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych u wytwórców w zwi"zku z przedterminowym rozwi"zaniem umów d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905 oraz z 2008 r. Nr 58. poz. 357) lub wchodz"ce w sk!ad przedsi$biorstwa zintegrowanego pionowo obowi"zek sprzeda#y wytworzonej energii elektrycznej w sposób zapewniaj"cy publiczny, równy dost$p do tej energii, w drodze otwartego przetargu lub na gie!dach towarowych. Je#eli to przedsi$biorstwo energetyczne nie ma prawa do otrzymywania ww. %rodków to wówczas jest obowi"zane do sprzeda#y, na tych zasadach, energii elektrycznej w ilo%ci nie mniejszej ni#: 30% w 2011 r., 40% w 2012 r. i 50% w 2013 r. Funkcjonowanie gie!d towarowych i obrót towarami gie!dowymi zosta! uregulowany w ustawie z dnia 26 pa&dziernika 2000 r. o gie!dach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019). Ze wzgl$du na to, #e przetarg stanowi form$ równoznaczn" z gie!d" towarow" oraz skal$ zjawiska tj. ilo%( zawieranych transakcji i ich wielko%( wskazane jest okre%lenie, w drodze rozporz"dzenia, sposobu i trybu organizowania i przeprowadzania przetargu. Na podstawie delegacji zawartej w art. 49a ust. 10 Minister Gospodarki przygotowa! projekt ww. rozporz"dzenia. Wydaj"c rozporz"dzenie Minister Gospodarki kierowa! si$ konieczno%ci" ochrony konkurencji na rynku energii elektrycznej, realizacji zada' operatora systemu elektroenergetycznego oraz zapewnienia równoprawnego traktowania uczestników przetargu. Zgodnie z § 2 przetarg organizuje i przeprowadza przedsi$biorstwo energetyczne zajmuj"ce si$ wytwarzaniem tej energii oraz maj"ce prawo do otrzymania %rodków na pokrycie kosztów osieroconych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powsta!ych

u

wytwórców

w

zwi"zku

z

przedterminowym

rozwi"zaniem

umów

d!ugoterminowych sprzeda#y mocy i energii elektrycznej lub wchodz"ce w sk!ad przedsi$biorstwa zintegrowanego pionowo. Przedsi$biorstwo energetyczne ma zapewni(, aby czynno%ci zwi"zane z przygotowaniem i przeprowadzeniem przetargu wykonywa!y osoby zapewniaj"ce bezstronno%( i obiektywizm. Dlatego w § 4 wskazano osoby, które nie mog" dokonywa( czynno%ci zwi"zanych z przygotowywaniem i przeprowadzaniem przetargu. Ponadto

7

na!o#ono na osoby maj"ce przygotowa( i przeprowadzi( przetarg obowi"zek z!o#enia, pod rygorem odpowiedzialno%ci karnej za fa!szywe zeznania, pisemnego o%wiadczenia o braku lub istnieniu okoliczno%ci wy!"czaj"cych ich prawo do dokonania tych czynno%ci. Zgodnie z ust. 3 tego artyku!u czynno%ci podj$te w przetargu przez osob$ podlegaj"c" wy!"czeniu po powzi$ciu przez ni" wiadomo%ci o okoliczno%ciach wy!"czaj"cych prawo do przygotowania i przeprowadzenia przetargu powtarza si$. Zapisy te maj" na celu zapewnienie rzetelno%ci przy przeprowadzaniu przetargu. Og!oszenie o przetargu powinno by( zamieszczone w dzienniku o zasi$gu lokalnym, chyba #e cena wywo!awcza sprzedawanej energii elektrycznej przewy#sza równowarto%( kwoty okre%lonej w tym rozporz"dzeniu. Wówczas to og!oszenie o przetargu zamieszcza si$ w dzienniku o zasi$gu ogólnopolskim oraz na stronie internetowej przedsi$biorstwa energetycznego. Og!oszenie to powinno by( równie# zamieszczone na widocznym miejscu w lokalu przedsi$biorstwa energetycznego lub na jego stronie internetowej, a tak#e w innych miejscach przyj$tych zwyczajowo do umieszczania og!osze'. W przypadku gdy przeprowadzenie przetargu zlecono podmiotowi gospodarczemu – tak#e w miejscu wykonywania dzia!alno%ci przez ten podmiot. Zapisy te gwarantuj" mo#liwo%( dowiedzenia si$ o zorganizowaniu przetargu na sprzeda# energii elektrycznej przez wszystkie zainteresowane tym osoby. W § 6 okre%lono katalog niezb$dnych informacji, które powinno zawiera( og!oszenie o przetargu oraz termin, w którym ma odby( si$ przetarg, liczony od dnia zamieszczenia og!oszenia o przetargu. Osoby fizyczne i osoby prawne bior"ce udzia! w przetargu zosta!y zobowi"zane do wniesienia wadium w wysoko%ci 10 % ceny wywo!awczej sprzedawanej energii elektrycznej. Wadium jest niezb$dnym warunkiem przyst"pienia do przetargu i jego wniesienie jest sprawdzane przez prowadz"cego przetarg. Stanowi ono typow" w przetargu instytucj$ zabezpieczaj"c" interesy przedsi$biorstwa energetycznego sprzedaj"cego energi$ elektryczn". Wadium przepada na rzecz przedsi$biorstwa energetycznego, je#eli #aden z uczestników przetargu nie zaoferuje ceny wywo!awczej a tak#e je#eli oferent, którego oferta zostanie przyj$ta, uchyli si$ od zawarcia umowy. Wadium z!o#one przez oferentów, których oferty nie zostan" przyj$te, zostanie zwrócone bezpo%rednio po dokonaniu wyboru oferty za% z!o#one przez nabywc$ zostanie

8

zarachowane na poczet ceny. Je#eli wadium by!o z!o#one przez nabywc$ w innej formie ni# w gotówce, ulega ono zwrotowi po zap!aceniu ceny nabycia. W rozporz"dzeniu okre%lono równie# zawarto%( oferty oraz sposób jej wnoszenia. Zgodnie z § 12 z!o#enie jednej wa#nej oferty wystarcza do odbycia przetargu. Przetarg mo#e odby( si$ w dwóch formach: w formie pisemnej i formie ustnej. Ten drugi odbywa si$ w drodze licytacji publicznej przeprowadzanej przez osob$ fizyczn" wyznaczon" przez prowadz"cego przetarg. W projekcie rozporz"dzenia okre%lono w sposób szczegó!owy procedur$ zawierania umowy na sprzeda# energii elektrycznej w drodze licytacji jak równie# przetargu pisemnego. Zarówno przetarg pisemny jak i te# ustny wygrywa ten oferent, który zaproponowa! najwy#sz" cen$. W razie ustalenia, #e kilku oferentów w przetargu pisemnym zaoferowa!o t$ sam" cen$, prowadz"cy przetarg informuje oferentów o terminie i miejscu kontynuacji przetargu w formie licytacji. W przypadku obecno%ci wszystkich oferentów prowadz"cy przetarg kontynuuje przetarg w formie licytacji. Z przeprowadzonej licytacji licytator sporz"dza protokó!. Zarówno w przetargu pisemnym jak i te# ustnym nabywca energii elektrycznej dokonuje zap!aty ceny nabycia tej energii w terminie wyznaczonym przez prowadz"cego przetarg pisemny, jednak nie d!u#szym ni# okre%lony w rozporz"dzeniu. Zgodnie z § 11 sprzeda# energii elektrycznej nie mo#e nast"pi( za cen$ ni#sz" od ceny wywo!awczej. W § 25 wskazane zosta!y przypadki, w których przedsi$biorstwo energetyczne mo#e sprzeda( energi$ elektryczn" bez przeprowadzenia przetargu. Uniewa#nienie przetargu przez prowadz"cego przetarg mo#e nast"pi( w przypadku przeprowadzenia przetargu z naruszeniem przepisów oraz okre%lenia warunków przetargu w sposób uniemo#liwiaj"cy publiczny i równy dost$p do energii elektrycznej sprzedawanej w tym przetargu. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie z dniem og!oszenia, z uwagi na konieczno%( zapewnienia przedsi$biorstwom

energetycznym

mo#liwo%ci

wykonywania

przez

nie

obowi"zków

wynikaj"cych z art. 49a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, w zakresie sprzeda#y energii elektrycznej w drodze przetargu, równocze%nie z wej%ciem w #ycie ww. przepisu ustawy. 21-06-dg

9