Druk nr 1858 Warszawa, 30 marca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak GR/IX/070/1-1/2009/MMK
Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Wielce Szanowny Panie Marsza!ku, Zgodnie z tre"ci# art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. z 2000 r. Nr 6, poz. 69, pó$n. zm.), przedk!adam
- Informacj! Rzecznika Praw Dziecka za rok 2008 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka.
Z wyrazami szacunku (-) Marek Michalak
!"#$%&'()'*$*+,!'-'."$/(!
RZECZNIKA PRAW DZIECKA ZA ROK 2008
ORAZ UWAGI O STANIE PRZESTRZEGANIA PRAW DZIECKA
Warszawa 2009
!"#$%&'()*#+
I. RZECZNIK PRAW DZIECKA ............................................................................................. 3 II. OCHRONA PRAW DZIECKA ........................................................................................... 6 ,-%./012%32%45670%7%268/295%:3/2170% ................................................................. 6 ,-,%1;$&<"#(=#a generalne Rzecznika Praw Dziecka ........................................................... 6 1.2 Sprawy indywidualne ................................................................................................... 14 2. PRAWO DO WYCHOWANIA W RODZINIE ............................................................ 19 >-,%1;$&<"#(=#?%@(=('?A=(%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%......................................................... 20 2.2 Sprawy indywidualne ................................................................................................... 26 3. PRAWO DO GODZIWYCH WARUNKÓW SOCJALNYCH ..................................... 36 E-,%1;$&<"#(=#?%@(=('?A=( Rzecznika Praw Dziecka ......................................................... 37 3.2 Sprawy indywidualne ................................................................................................... 41 4. PRAWO DO NAUKI ..................................................................................................... 46 F-,%1;$&<"#(=#?%@(=('?A=(%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%......................................................... 47 4.2 Sprawy indywidualne ................................................................................................... 56 G-%./012%32%268/295%./:H3%./:HI26JK%2L/M67HN!O1HIK%15:5!L7HIK% 3HI2/0P7:06QJK%:097H3R097HI%2/0:%7995I%:S5I%O/0LO21097HI% ...... 64 G-,%1;$&<"#(=#?%@(=('?A=(%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C? ............................................................. 64 5.2 Sprawy indywidualne ........................................................................................................ 71 T-%./010%3:7H67%97H.HS92!./019568%................................................................... 79 T-,%1;$&<"#(=#?%@(=('?A=(%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?% ............................................................. 79 6.2 Sprawy indywidualne ........................................................................................................ 80 777-%1!.US./060%:%03I797!O/06QJ%.MRP76:9J% .................................................... 82 ,-%MVB#?W%D%"'?*?*X%$&?W;*X%B($"YWZD%"'Y[A(\YD;*X% ........................................................... 83 >-%MVB#?W%D%"'Y@'?\?*X%'($Y'&YD;*X%...................................................................................... 84 E-%MVB#?W%D%$(\#=?'#?*X%#%$"Y&C?=#?*X% .................................................................................... 84 7]-%1!.US./060%I7^3:590/23210% ....................................................................... 87 ,-%LY=_('(=*`(%\#aVB;=?'YVYD(%............................................................................................. 87 >-%I#aVB;=?'YVYD(%$"Y&C?=#?%/B(*B=#CZw Praw Dziecka .................................................... 89 V. UPOWSZECHNIANIE PRAW DZIECKA ....................................................................... 90 ,-%3B#?W?A=Y)b%[#(c<*?% ............................................................................................................. 90 2. Wydarzenia .......................................................................................................................... 92
1
UWAGI O STANIE PRZESTRZEGANIA PRAW DZIECKA …….……………….………96 :0SJ6:97L7 :?W<*B=#C%='%,%– 1;C?B%D;$&<"#(d%@(=('?A=;*X%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D%>eef%'YCg% .... 106 Z?W<*B=#C%='%>%– !"'?D;K%"YV`a&(%"'B(B%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D%A?&?*X%>eeG%– 2008 .... 119 :?W<*B=#C%='%E%– Kategorie spraw, B@WY$BY=(%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D%'YCg%>eef .... 119 :?W<*B=#C%='%F%– 1;C?B%D;V?'B(dK%Y[`a&;*X%XY=Y'YD;\%"?&'Y=?&(\%/B(*B=#C? ................ 120 :?W<*znik nr 5 – Wybrane konferencje i seminaria ............................................................... 123 :?W<*B=#C%nr 6 – Wybrane spotkania w ramach promocji praw dziecka ............................... 126
2
!"#$%&'(%&'%&)*+,*-./&0#*+12$34.3&5+6784.&.&5+-3$84.9&,8#8,*-.+9&-.+&0:;-.+6& -.<& 18& 1-.3& ='& 73#,39& .->8#73,6?& 8& 2486+6& 1*.3@3A-8B,.& .& C43D.& 8& 2$3-.+& przestrzegania praw dziecka” (Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw 3B#(*C?K%3B-%M-%9'%T%B%>eee%'-K%"YB-%ThK%B%"Zi=-%B\-j
I. RZECZNIK PRAW DZIECKA Prace nad utworzeniem instytucji Rzecznika Praw DB#(*C?% #=#*`YD?=(% [;W;% "'B(B% Y'@?=#B?*`(% "YB?'B
% g$&% F% LY=$&;&g*`#% $&?=YD#K% #c% „Ust?D?% YC'()A?% CY\"(&(=*`(% #% $"Y$Z[% "YDYW;D?=#?% Rzecznika Praw Dziecka”. M$&?D?% Y% /B(*B=#Cg% .'?D% 3B#(*C?% BY$&?W?% "'B(B% !(`\% /.% "'B;`a&?% T% $&;*B=#?% >eee% roku 1. :@YV=#(% B% `(`% B?"#$?\#K% /B(*B=#C% $&Y#% =?% $&'?c;% "'?D% VB#(*C?K% YC'()AY=;*X% w Konstytucji RP, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z "Y$B?=YD?=#(\%YV"YD#(VB#?A=Y)*#K%"'?D%# Y[YD#
1
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz. U. 9'%T%B%>eee%'-K%"YB-%ThK%B%"Zi=-%B\-
3
1%'YBg\#(=#g%M$&?D;%VB#(*C#(\%`($&%C?cV?%#$&Y&?%AgVBC?%YV "Y*Ba*#?%VY%Y$#<@=#a*#?% "(W=YA(&=#Y)*# l?'&-% >K% g$&-% ,j-% /B(*B=#C% VB#?W?% =?% 'B(*B% Y*Xrony praw dziecka, a w $B*B(@ZA=Y)*#+ ,j%"'?D?%VY%c;*#?%#%Y*X'Y=;%BV'YD#?K 2) prawa do wychowania w rodzinie, 3) prawa do godziwych warunków socjalnych, 4) prawa do nauki. 1$B;$&C#(%"YV(`\YD?=(%"'B(B%/B(*B=#C?%VB#?W?=#?%\?`<%=?%*(Ag%B?"(D=#(=#(%"(W=(@Y% i h?'\Y=#`=(@Y% 'YBDY`g% VB#(*C?% Y'?B% "YD#==;% [;b% "'YD?VBY=(% B% "Y$B?=YD?=#(\% `(@Y% @YV=Y)*#% #% "YV\#Y&YDY)*#-% 3B#(*#% \g$B<% [;b% *X'Y=#Y=(% "'B(V% D$B(AC#\#% "'B(`?D?\#% "'B(\Y*;K% YC'g*#(d$&D?K% D;B;$CgK% ?% &?Cc(% "'B(V% V(\Y'?A#B?*`
=?V?W?%
/B(*B=#CYD#%
g"'?D=#(=#?%
Y%
*X?'?C&('B(%
Y$&'B(@?D*B;\K%
$;@=?A#B?*;`=;\% Y'?B% #=#*`?&;D=;\-% .'B;B=?W?% \g% CY\"(&(=*`(% "'B(V$&?D#?=#?% DW?)*#D;\% Y'@?=Y\%DW?VB;%"g[A#*B=(`K organizacjom i #=$&;&g*`Y\%Y*(=%#%D=#Y$CZDK%B\#('B?`<*;*X%VY% $Cg&(*B=(`% Y*X'Y=;% "'?D% #% VY['?% VB#(*C?% Y'?B% g$"'?D=#(=#?% &';[g% B?W?&D#?=#?% $"'?D% D% &;\% B?C'($#(-% /B(*B=#C% \Yc(% 'ZD=#(c% D;$&a"YD?b% VY% DW?)*#D;*X% Y'@?=ZD% B% D=#Y$C?\#% o "YV`a*#(%#=#*`?&;D;%g$&?DYV?D*B(`%[G% "?iVB#('=#C?% >eef% 'YCg% =YD(A#B?*`?% M$&?D;% Y% /B(*B=#Cg% .'?D% 3B#(*C?% DB\Y*=#W?%`(@Y%CY\"(&(=*`(K%D;"Y$?c?`<*%@Y%\-#=-%D%g"'?D=#(=#?%VY+ -
D$B*Ba*#?%"Y$&a"YD?=#?%D%$"'?D?*X%*;D#A=;*X%#%?V\#=#$&'?*;`=;*X%Y'?B%['ania w =#*X%gVB#?Wg%=?%"'?D?*XK%"'B;$Wg@g`<*;*X%"'YCg'?&Y'YD#m
-
D;$&<"#(=#?%
VY%
DW?)*#D;*X%
Y'@?=ZD%
Y%
D$B*Ba*#(%
"Y$&a"YD?=#?%
"'B;@Y&YD?D*B(@Y% Y'?B% VY% D;$&<"#(=#?% B% D=#Y$C#(\% Y% gC?'?=#(% D% $"'?D?*X% Y% wykroczenia; -
B?$C?'c(=#?%V(*;B`#%?V\#=#$&'?*;`=(`4
1(VWg@% B=YD(A#BYD?=(`% M$&?D;% Y'@?=;K% #=$&;&g*`(% #% Y'@?=#B?*`(K% VY% C&Z';*X% BD'Z*#% $#a% /B(*B=#C%D%'?\?*X%"'YD?VBY=;*X%"'B(B%$#([#(%$"'?DK%$<%BY[YD#
praD% VB#(*C?% Y'?B% Y"'?*YD;D?=#(% "'Y"YB;*`#% 'YBD#
$;$&(\YD;*X-% 1% Y"?'*#g% Y% "'?*(% &(@Y% B($"YWg% /B(*B=#C% C#('g`(% D;$&<"#(=#?% @(=('?A=(% VY% Y'@?=ZD% DW?VB;% "?d$&DYD(`K% $;@=?A#Bg`<*% =#("'?D#VWYDY)*#% D% "'B($&'B(@?=#g%"'?D%VB#(*C?K%$CW?V?`<*%CY=C'(&=(%D=#Y$C#%Ag[%Y*(=;K%B\#('B?`<*(% VY%B?"(D=#(=#?%$Cg&(*B=(`%Y*X'Y=;%"'?D%#%VY['?%VB#(*C?%Y'?B%D=Y$B<*%Y%"YV`a*#(% #=#*`?&;D;%g$&?DYV?D*B(`%[eee%'YCg%"(W=#A#%CYA(`=Y+%I?'(C%.#(*XYD#?C (28 czerwca 2000 – ,>%"?iVB#('=#C?%>eeejK%.?D(W%Q?'Y$%(16 lutego 2001 – 7 kwietnia 2006) oraz HD?% !YD#d$C? (7 kwietnia 2006 – 25 lipca 2008)-% 1% YC'($#(K% C&Z'(\g% "Y)D#a*Y=?% jest =#=#(`$B?% 7=_Y'\?*`?K%=?$&<"#W?%B\#?=?%=?%$&?=YD#$Cg% /B(*B=#C?%– 23 lipca 2008 roku Sejm /.%D;['?W%=?%=#(%I?'C?%I#*X?A?C?-%>F%A#"*?%D;[Z'%&(=%BY$&?W%B?&D#('VBY=;%"'B(B%!(=?&%/.K%?% >G%A#"*?%\#?WY%\#(`$*(%g'Y*B;$&(%)Ag[YD?=#(%=YD(@Y%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*ka.
2
M$&?D?% B% V=#?% >F% "?iVB#('=#C?% >eef% '-% Y% B\#?=#(% g$&?D;% Y% /B(*B=#Cg% .'?D% 3B#(*C?% Y'?B% g$&?D;% Y% D;=?@'YVB(=#g%Y$Z[%B?`\g`<*;*X%C#('YD=#*B(%$&?=YD#$C?%"?d$&DYD(K%3B-%M-%9'%>,F%B%>eef%'YCgK%"YB-%,EFG-
5
II. OCHRONA PRAW DZIECKA 01*2%'3$*+$*45(!'*!*$(6%$"5*,+%$3!' Zgodnie z art. 24 Konwencji o prawach d*.+,/39& 03E2$48& *8F84.G*3-+& 6+2$& 18& *30+4-.+-.3& /3<1+7C& 1*.+,/C& -364H<2*+D8& 08*.87C& 8,I#8-H& *1#84.3& .& C18D81-.+E& 4& zakresie leczenia chorób oraz rehabilitacji zdrowotnej. 1%>eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%>>T%$"'?DK%BD#
,,e%B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
116 podczas rozmów telefonicznych.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+ -
ochrony prawa do cycia dzieci poczatych;
-
objacia powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym;
-
zakresu refundowanych )wiadczed%zdrowotnych i kosztów leczenia;
-
Y'@?=#B?*`#%"A?*ZD(C%$Wgcby zdrowia;
-
"'?D%\?WYA(&=#*X%"?*`(=&ZDm%
-
[Wadów lekarskich i dochodzenia roszczedK%zwi
010*3789:;<=>*@=>=A?B>=*%C=DC><E?*2A?F*+C<=DE?*F*C?EA=8<=*;A?F?*GH*I7D*<*HDJAH>7* CGAHF*GH97DC7K7L !
;A?F*GC<=D<*MN<=A9elnie chorych – F789:;<=><=*C*0O*897DC>*POOQ*AHER 1% D;$&<"#(=#gK% $C#('YD?=;\% VY% .'(B($?% 9?'YVYD(@Y% og=Vg$Bg% :V'YD#?K% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% gD?@a% =?% B[;&% =#$C#% "YB#Y\% _#=?=$YD?=#?% Y"#(C#% "?A#?&;D=(`% =?V% VB#(b\#-% 3Y\YD?% Y"#(C?% "?A#?&;D=?K% "YV*B?$% C&Z'(`% VB#(*CY% \Yc(% "'B([;D?b%D%VY\g%#%`(V=Y*B()=#(%[;b%Y&Y*BY=(%_?*XYD<%Y"#(C<%"'?*YD=#CZD%XY$"#*`g\K% `($&%Y"&;\?A=?%VA?%CY\_Y'&g%VB#(*C?K%&?d$B?%YV%"Y[;&g%VB#(*C?%D%$B"#&?Ag 3.
3
ZBA- 500- 14/08 TR
6
!
C?;=F><=>* GC<=D8;HA9R* 8?NHDJHGHF=@H – F789:;ienie z 21 stycznia 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% 7=_'?$&'gC&g';% D% $"'?D#(% =#('($"(C&YD?=#?% "'B(B% D#(Ag% 'YVB#*ZD% Y[YD#
!
;AC7FAUD=>*H;<=E<*N=G7DC>=V*F*8CEHK?DJ*– F789:;<=><=*C*0P*N?AD?*POOQ*AHER !&Y"#(d% D;"Y$?c(=#?% $BCZW% D gabinety profilaktyki i pomocy przedlekarskiej (w )D#(&A(%'?"Y'&g%p9#('ZD=Y)*#%D%VY$&a"#(%g*B=#ZD%VY%"rofilaktycznej opieki zdrowotnej w Polsce” B?%'YC%$BCYA=;%>eeTq>eekjK%BDW?$B*B?%=?%&('(=?*X%D#(`$C#*XK%=?A(c;%YC'()A#b%`?CY% =#(D;$&?'*B?`<*;% #% D;\?@?`<*;% B\#?=-% n?[#=(&ZD% =#(% \?% D% "'?D#(% >qE% $BCZW% "YV$&?DYD;*XK%"YWYD#(%@#\=?B`ZD%#%,qE%A#*(ZDK%&(*X=#CZD%#%$BCZW%$"(*`?A=;*X-%:?A(*?=;% $&?=V?'V% B?&'gV=#(=#?% "#(Aa@=#?'(C% BY$&?W% "'B(C'Y*BY=;% $B*B(@ZA=#(% D% $BCYW?*X% specjalnych na wsi – =?% C?cV<% B% =#*X% "'B;"?V?% VY% >ke% g*B=#ZD% "'B;% B?A(*?=;\% \?C$#\g\% ,Ge-% 1% BD#
4
ZBA/I/500/7-1/2008/MW/KSz TRD2c-0732/4/08 6 ZBIA/500/26-1/ESn/2008 5
7
!
;HK:DC=>*89?>G?AGUF*<*;AHD=GRA*N=G7DC>7DJ*F*C?EA=8<=*N=G7D7>7*;?B97F>=V*GB?* GHAH8K7DJ*<*GB?*GC<=D<*– F789:;<=><=*C*WO*Ewietnia 2008 roku 1% D;$&<"#(=#gK% $C#('YD?=;\% VY% I#=#$&'?% :V'YD#?K% /B(*B=#C% D;'?B#W% $"'B(*#D% DY[(*%"YW<*B(=#?%$&?=V?'VZD%#%"'Y*(Vg'%\(V;*B=;*X%D%B?C'($#(%\(V;*;=;%"?A#?&;D=(`% VA?% VY'Y$W;*X% #% VA?% VB#(*#-% /B(*B=#C% BD'Z*#W% gD?@a% =?% _?C&K% c(% VB#(*#K% C&Z'(% D;\?@?`<% Y"#(C#% "?A#?&;D=(`K% *XY'g`<% =?% #==(% $*XY'B(=#?% =#c% Y$Y[;% VY'Y$W(% #% VA?&(@Y% $"(*;_#C?% &(`% Y"#(C#%"YD#==?%BY$&?b%gDB@AaV=#Y=?%"'B;%Y"'?*YD?=#g%$&?=V?'VZD 8. 1% YV"YD#(VB#% I#=#$&('% :V'YD#?% "Y#=_Y'\YD?WK% c(% =#(% D#VB#% "'B($BCZVK% [;% YVVB#(A=#(%BY$&?W;%g'(@gAYwane standardy pediatrycznej opieki paliatywnej9.
!
B<EF=@H* C* HGGC<E<* $A9H;=G<<* <* YA?RN?9HBH@<<* +C<=D<=*C*0[*N?V?*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BY$&?W% "Y#=_Y'\YD?=;% Y% "A?=YD?=(`% restrukturyzacji Ortopedyczno-Rehabilitacyjnego Szpitala Klinicznego im. Wiktora Degi w Poznaniu, "'B(B% *Y% \Yc(% gA(*% B\=#(`$B(=#g% A#*B[?% \#(`$*% VA?% VB#(*#% B(% $*XY'B(=#?\#% Y'&Y"(V;*B=;\#-% 1;'?c?`<*% Y[?Da% Y% #*X% AY$K% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% :V'YD#?% Y% D;`?)=#(nie sytuacji 10. I#=#$&('$&DY% :V'YD#?% D% YV"YD#(VB#% "'B(V$&?D#WY% B?$?V;% "'B(C$B&?W*?=#?% "g[A#*B=(@Y%B?CW?Vg%Y"#(C#%BV'YDY&=(`%Y'?B%B?"(D=#WYK%#c%D%D;=#Cg%'($&'gC&g';B?*`#%DD-% $B"#&?A?%=#(%BY$&?=#(%Y@'?=#*BY=?%VY$&a"=Y)b%)D#?V*B(d%VA?%VB#(*#11.
!
wysokich kosztóF*B=DC=>*GC<=D<*;AC=FB=EB=*DJHA7DJ*<*EF=89<<*A=\R>G?DV<*C=*MAHGEUF* publicznych – F789:;<=><=*C*]*8<=A;>*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% B?`<W% $#a% $"'?D<% D;$YC#*X% CY$B&ZD% A(*B(=#?% *XY'Z[% "'B(DA(CW;*X% g% VB#(*#% #% #*X% '(_g=V?*`#% B(% )'YVCZD% "g[A#*B=;*X-% 1% D;$&<"#(=#g% VY% I#=#$&'?%:V'YD#?%D%$"'?D#(%@'g";%*XWY"*ZDK%*XY'g`<*;*X%=?%"Y$&?b%X(\Y_#A##%"YD#CW?=(`% #=X#[#&Y'(\K% /B(*B=#C% BD'Z*#W% gD?@aK% #c% =#(% BY$&?A#% Y=#% Y[`a*#% "'Y@'?\(\% "'Y_#A?C&;*B=;\% p:?"Y[#(@?=#(% C'D?D#(=#Y\% g% VB#(*#% B% X(\Y_#A#<% 0% #% Rr-% /B(*B=#C%
7
DZSE-MB-611-70/08 GR IX/500/12/2008/ES 9 MZ-ZP-Z-073-10614-3/BW/08 10 ZBIA/500/28-2/2008/EK 11 MZ-0Z0-051-14193-4/EW/08 8
8
wyr?B#W% "'B(CY=?=#(K% c(% C?cV(% VB#(*CY% \?% "'?DY% $CY'B;$&?=#?% B% "'Y@'?\gK% ?% VB#(*#Y\% =?`*#ac(`%*XY';\%=#(%\Yc=?%YV[#('?b%?=#%&(@Y%"'?D?K%?=#%=?VB#(#%=?%D;A(*B(=#(12. 1% YV"YD#(VB#% .YV$(C'(&?'B% !&?=g% D% I#=#$&('$&D#(% :V'YD#?% "Y#=_Y'\YD?WK% c(% D% A#"*g% >eef% '-% BY$&?W D% '($Y'*#(% "YDYW?=;% :($"ZW% V$-% 6XY'Z[% /B?VC#*X-% :($"ZW% &(=% "YD#=#(=% 'YB"?&'B;b% "YV% C<&(\% B?A#*B(=#?% VY% @'g";% *XY'Z[% 'B?VC#*X% X(\Y_#A#a% 0% #% R% "YD#CW?=<% #=X#[#&Y'(\ 13. Sprawa jest monitorowana przez Biuro Rzecznika Praw Dziecka. !
finansowania leczenia dzieci, chorych na choroby onkologiczne – F789:;<=><=* C* PP* sierpnia 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% :V'YD#?% D% $"'?D#(% =(@?&;D=;*X% CY=$(CD(=*`#K% D;=#C?`<*;*X% B% D"'YD?VB(=#?% :?'Bq>eefq3!2:% .'(B($?% Narodowego Funduszu Zdrowia B% ,,% *B('D*?% >eef% '-% pD% $"'?D#(% YC'()A(=#?% D?'g=CZD% B?D#('?=#?% #% '(?A#B?*`#% g\ZD% D% 'YVB?`g+% A(*B(=#(% $B"#&?A=(r-% Q(@Y% =?$&a"$&D(\% [;WY[;% CY=&'?C&YD?=#(% )D#?V*B(d% A(*B(=#?% VB#(*#% =?% &;\% $?\;\% "YB#Y\#(K% *Y% VY'Y$W;*X-% /B(*B=#C% "YVC'()A#WK% c(% [;WY[;% &Y% VB#?W?=ie niezgodne z interesem i potrzebami dzieci. Ponad 80% dzieci chorych na nowotwory zostaje wyleczonych, a realny koszt tego D;A(*B(=#?%`($&%B=?*B=#(%D;c$B;%=#c%g%Y$Z[%VY'Y$W;*X-%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%"YVC'()A#W% &(cK% c(% B?"'Y"Y=YD?=(% D% D;\#(=#Y=;\% :?'B
12
ZBIA/45/19-1/2008/EK MZ-PZ-PZ-400-4805-48/JK/08 14 ZBIA/500/47/2008/Esn 13
9
_#=?=$YD?=#?%)D#?V*B(d%BV'YDY&=;*XK%'(?A#BYD?=;*X%D%B?C'($#(%Y=CYAY@##%#%X(\?&YAY@##% VB#(*#a*(` 15. !
R9ARG>=@H*GH89Z;R*GH*B=E?AC?*;=G<=*C*PP*FAC=M>*POOQ*AHER 2[YD#
!
V?EHMD<*MF7DJ*GB?*GC<=D<*– F789:;<=><=*C*PP*FAC=M>*POOQ*AHER 1% D;$&<"#(=#g% VY% I#=#$&'?% :V'YD#?% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% "'B(V$&?D#W% D;\?@?`<*(% 'YBD#
15
MZ-UZ-ZR-073-13071-1/BR/08 ZBIA/500/52-1/2008/EK 17 MZ-ZP-D-073-12311-1/WS/08 16
10
opieki medycznej w miejscu nauczania. Jako problemy, które w jego opinii powinny BY$&?b% g`a&(% D% VWg@Y_?AYD;*X% "A?=?*XK% B\#('B?`<*;*X% VY% $&DY'B(=#?% (_(C&;D=(@Y% $;$&(\g%Y"#(C#%"(V#?&';*B=(`K%/B(*B=#C%D;\#(=#W+ -
"Y&'B([a% BD#aC$B(=#?% A#*B[;% A(C?'B;K% "YV(`\g`<*;*X% $"(*`?A#B?*`a% B% "(V#?&'##K% =(Y=?&YAY@##%#%"$;*X#?&'##%VB#(*#a*(`m
-
"Y&'B([a%VYCY=?=#?%?=?A#B;%$&?=g%A#*B[YD(@Y%WZc(C%"(V#?&';*B=;*X%D%?$"(C*#(%#*X% VY$&a"=Y)*#%VA?%D$B;$&C#*X%VB#(*#K%=#(B?A(c=#(%YV%\#(`$*?%B?\#($BC?=#?m
-
"Y&'B([a% D"'YD?VB(=#?% 'YBD#
-
"Y&'B([a%
VYCY=?=#?%
Y*(=;%
$Cg&(*B=Y)*#%
#%
?V(CD?&=Y)*#%
'YBD#
"'Y_#A?C&;*B=;*X% D% "(V#?&'##K% D% &;\% ?C&g?A=#(% Y[YD#
GC<=D<*><8EHAH8K7DJ*– F789:;<=><=*C*P^*FAC=M>*POO8 roku 3B#(*#% =#$CY'Y$W(% $&?=YD#<% @'g"a% "?*`(=&ZDK% g% C&Z';*X% "'Y[A(\;% \(V;*B=(% "YW<*BY=(% $<% B% "'Y[A(\?\#% (\Y*`Y=?A=;\#% #% "'Y[A(\?\#% _g=C*`Y=YD?=#?% $"YW(*B=(@Y-% 9#$C#% DB'Y$&%g&'gV=#?%'(?A#BYD?=#(%C?'#(';%B?DYVYD(`%#%c;*#(%Y$Y[#$&(-%O;\%D?c=#(`$B?% jest odpow#(V=#Y% D*B()=#(% "Y$&?D#Y=?% V#?@=YB?% =#$CY'Y$WY)*#-% Q(V=;\% B% =?`[?'VB#(`% #$&Y&=;*X% VA?% V#?@=YB;% =#$CY'Y$WY)*#% "Y\#?'ZD% `($&% \#('B(=#(% DB'Y$&g% VB#(*#-% /B(*B=#C% .'?D%3B#(*C?%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%:V'YD#?K%BD'?*?`<*%gD?@a%=?%_?C&K%c(%"Y\#?';%&(%=#(% $<% VYCY=;D?=(% '(@gA?'=#(-% .Y=?V&Y% /B(*B=#C% BD'Z*#W% $#a% B% "'Y)[<% Y% g\#($B*B(=#(% =?%
18 19
ZBIA/500/53-1/2008/EK MZ-ZP-D-073-12312-1/WS/08
11
A#)*#(%A(CZD%'(_g=VYD?=;*X%"'("?'?&g%7no-1. .'("?'?&%&(=%"YBD?A?%=?%$Cg&(*B=<%&('?"#a%g% VB#(*#%=#$CY'Y$W;*XK%g%C&Z';*X%#==(%_Y'\;%A(*B(=#?%YC?B?W;%$#a%=#($Cg&(*B=(20. Minister Zdrowia w gVB#(AY=(`% /B(*B=#CYD#% YV"YD#(VB#% B?"(D=#WK% c(% D$B;$&C#(% VB#(*#% D% .YA$*(K% D% &;\% VB#(*#% =#$CY'Y$W(K% CY'B;$&?`<% B(% )D#?V*B(d% BV'YDY&=;*X% ?V(CD?&=#(% VY% #$&=#(`<*(@Y% "'Y[A(\g% BV'YDY&=(@Y-% 9#(% "YVB#(A#W% Y"#=##% /B(*B=#C?% Y% "Y&'B([#(% "Y"'?D;% VY$&a"=Y)*#% VY% (=VYC';=YAY@?-% .Y#=_Y'\YD?W% &?Cc(K% c(% :($"ZW% V$-% 6XY'Z[%/B?VC#*X%[?V?%Y"#=#a%=?%&(\?&%A(*B(=#?%"'("?'?&(\%'(CY\[#=YD?=;\%7no-1 21. !
S=C;<=DC=T89F?*CGAHFH9>=@H*GC<=D<*– F789:;<=><=*C*_*;?`GC<=A><E?*POO_*AHER :%#=_Y'\?*`#K%`?C#(%VY*#('?W;%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D;=#C?WYK%c(%D%$BCYA(%D% Rg*BCg% \Y@WY% VY`)b% VY% B[;&=#(`% Y"#($B?WY)*#% $Wgc[% $?=#&?'=;*XK% *Y% @'YB#WY% B?C?c(=#(\% VB#(*#% @'giA#*<-% 1% BD#
!
GC<=D<*><8EHAH8K7Dh – F789:;<=><=*C*a*B<89H;?G?*POOQ*AHER
20
ZBIA/500/54-1/2008/EK MZ-ZP-D-073-12374-2/WS/08 22 ZBIA/500/55-1/2008/EK 21
12
Rzecznik Praw Dziecka w skierowanym do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie :V'YD#?%D;$&<"#(=#g%"YD'Z*#W%VY%B?@?V=#(=#?%Y"#(C#%\(V;*B=(`K%`?C<%Y&?*B?=(%$<%VB#(*#% =#$CY'Y$W(-% /B(*B=#C% =#(% B@YVB#W% $#a% B% Y"#=#
B=DC=>*GC<=D<*C?E?IH>7DJ*F<=*C*P]*B<89H;?Ga 2008 roku Ee% "?iVB#('=#C?% >eef% 'YCg% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% $"Y&C?W% $#a% B% 3yrektorem Krajowego Centrum AIDS, pracownikami Centrum oraz pediatramiK% B?`\g`<*;\i $#a% A(*B(=#(\%VB#(*#K%B?C?cY=;*X%D#'g$(\%87]-%1%(_(C*#(%&(@Y%$"Y&C?=#? /B(*B=#C%D;$&<"#W% do Ministra ZV'YD#?%Y%Y[`a*#(%D$B;$&C#*X%CY[#(&%D%*#kFej-%/B(*B=#C%B?"'Y"Y=YD?WK% [;%A(C?'B%@#=(CYAY@%\#?W%Y[YD#eeh%'YCg%LY\#$`?%:V'YD#?%!(=?&g%/.%D;$&<"#W?%VY%I#=#$&('$&D?%:V'YD#?% z analogicznym wnioskiem 27. Cytowani w mediach przedstawiciele Ministerstwa
23
GIS-EP-BI-400-496-IK-MK-08 ZBIA /500/54-3/2008/EK 25 ZBIA/500/61-1/2008/EK 26 MZ-ZP-D-073-13183-2/WS/09 27 .Y'-+%l@V;q%DC'q%`['qjK%p!(=?*C?%CY\#$`?+%D$B;$&C#(%CY[#(&;%D%*#
13
"Y&D#('VB?`
ochrony prawa do cycia dzieci poczatych 3Y%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D"W;D?W;%$"'?D;%B%B?C'($g%Y*X'Y=;%"'?D?%VY%cycia,
@VB#(% 'YA<% /B(*B=#C?% [;WY% "'B(V(% D$B;$&C#\% gVB#(A(=#(% D;*B('"g`<*;*X% #=_Y'\?*`#% =?% temat regulacji prawa polskiego i miaVB;=?'YVYD(@YK%YV=Y$B<*;*X%$#a%VY%&;*X%CD($#-% 1)'ZV% B@W?$B?=;*X% $"'?DK% `?C% *Y'Y*B=#(K% VY\#=YD?W;% &'gV=Y)*#% B% gB=?=#(\% dziecka po jego )\#('*#K%@V;%=#(%BY$&?WY%Y=Y%gB=?=(%D%*B?$#(%*#
objacia powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym, zakresu refundowanych )wiadczeT*zdrowotnych i kosztów leczenia 3Y%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%C#('YD?=Y%$"'?D;K%VY&;*B<*(%g&'gV=#(dK%`?C#e kobiety
*#ac?'=(% =?"Y&;C?W;% D% B?C'($#(% VY$&a"g% VY% [(B"W?&=;*X% )D#?V*B(d% \(V;*B=;*X30, '(?A#B?*`#% g'AY"g% \?*#('B;d$C#(@Y 31K% *B;% gB;$C?=#?% #==;*X% )D#?V*B(dK% VY% C&Z';*X% \?`<% prawo 32-% !"'?D;% &(% D;\?@?W;% YV% /B(*B=#C?% gVB#(A(=#?% \?&CY\% $B*B(@ZWYD;*X% D;`?)=#(d%=?%&(\?&%"'B;$Wg@g`<*;*X% #\%"'?D%VY% CY'B;$&?=#?%B(%)D#?V*B(d% \(V;*B=;*XK% [
28
.Y'-+%0-%IY=CY$K%.6K%pRaV<%[?V?=#?%=?%87]%VA?%*#ac?'=;*X%.YA(CrK%p3B#(==#Cr%B%,,%\?'*? ZII/400/10/2008/AW 30 ZII/401/9/2008/AW 31 ZII/400/6/2008/AS 32 ZII/400/3/2008/AW 33 ZII/401/4/2008/RR 29
14
Q?C%*Y%'YCgK%D#(A(%$"'?D%VY&;*B;WY%'ZD=#(c%'(_g=Vacji wydatków, poniesionych w zwi
ZII/400/4/2008/AS ZII/401/1/2008/AS 36 ZII/401/2/2008/KB 35
15
gB;$C?=#?%D$"?'*#?%_#=?=$YD(@Y%=?%*(A(%BV'YDY&=(%D%Y)'YVC?*X%"Y\Y*;%$"YW(*B=(`%Y'?B% Y'@?=#B?*`?*X% #% _g=V?*`?*XK% C&Z';*X% $&?&g&YD;\% *(A(\% `($&% )D#?V*B(=#(% &(@Y% 'YVB?`g% pomocy. -
HA@?>EDVH>HF?>*;B?DUF=E*8KRIS7*CGAHF 9?`D#a*(`%$"'?D%B%B?C'($g%_g=C*`Y=YD?=#?%"A?*ZD(C%$Wgc[;%BV'YD#?K%B@W?$B?=;*X%
do /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?K% VY&;*B;WY% &'gV=Y)*#% D% gB;$C?=#g% )D#?V*B(d% \(V;*B=;*X% l="-% VWg@#% YC'($% Y*B(C#D?=#?% =?% "'B;`a*#(% VY% $B"#&?A?% [
37
ZII/401/6/2008/KB ZII/ /403/15/2008/KB 39 ZII/403/28/2008/KB 40 ZII/403/4/2008/AS; ZII/403/26/2008/KB; ZII/403/11/2008/KB 38
16
3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% C#('YD?=(% [;W;% 'ZD=#(c% "'Y)[;% Y% #=&('D(=*`a% D% "'B;"?VC?*X%g\#($B*B(=#?%\?WYA(&=#*X%D%YVVB#?W?*X%"$;*X#?&';*B=;*X-%/B(*B=#C%BD'?*?W% $#a% DZD*B?$% VY% V;'(C&Y'ZD% "A?*ZD(C% $Wgc[;% BV'YD#?% Y'?B% VY% $
przestrze@?>*;A?F*N?KHB=9>9UF 3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% D"W;D?W;% $C?'@#K% BD#
$B"#&?A(% Y[YD#% =#(% \Y@<% Y[*#
41
ZII/403/9/2008/AS; ZII/403/22/2008/AS ZII/403/16/2008/AW 43 ZII/403/8/2008/KB; ZII/403/2/2008/KB 42
17
"$;*X#*B=;*X% \?W;*X% "?*`(=&ZDj 44. /B(*B=#C% BD'?*?W% $#a% DZD*B?$% VY% V;'(C&Y'ZD% "A?*ZD(C%$Wgc[;%BV'YD#?%Y%D;`?)=#(=#?%#%B?"(D=#(=#(%VB#(*#Y\%&'Y$CA#D(`%Y"#(C#3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% D"W;D?W;% 'ZD=#(c% $C?'@#% =?% D?'g=C#K% "?=g`<*(% =?% YVVB#?W?*X% "(V#?&';*B=;*X-% /YVB#*(% #=_Y'\YD?A#K% c(% VB#(*#% "'B([;D?`<% D% B?&WY*BY=;*X% $?A?*XK%c(%D%YVVB#?W?*X%$<%B[;&%\?W(%)D#(&A#*(%Y'?B%c(%['?C%`($&%D%=#*X%\#(`$*K%D%C&Z';*X% "?*`(=&% \Z@W[;% $DY[YV=#(% "Y'YB\?D#?b% B% Y$Y[?\#% YVD#(VB?`<*;\# 45-% 1% "YD;c$B;*X% $"'?D?*XK% /B(*B=#C% BD'?*?W% $#a% VY% V;'(C&Y'ZD% "A?*ZD(C% Y% D;`?)=#(nie zarzutów i "YV`a*#(%VB#?W?d%D%C#('g=Cg%"Y"'?D;%$;&g?*`#-% L#('YD?=(% VY% /B(*B=#C?% $C?'@#% VY&;*B;W;% B?=#(V[?dK% `?C#*X% "('$Y=(A% \(V;*B=;% VY"g$B*B?W% $#a% DY[(*% =?`\WYV$B;*X% "?*`(=&ZDK% "'B;"?VCZD% B?=#(*X?=#?% #% YV\YD;% )D#?V*B(=#?%V?=(`%"'Y*(Vg';%\(V;*B=(`K%`?C%'ZD=#(c%=#(DW?)*#D(`K% D$C?Bg`<*(`%=?%['?C% "Y$B?=YD?=#?%@YV=Y)*#%"?*`(=&?K%"Y$&?D;%DY[(*%VB#(*#K%#*X%'YVB#*ZD%*B;% Y"#(Cg=ZD46. /YVB#*(%c?A#A#%$#a%&?Cc(%/B(*B=#CYD#%=?%g&'gV=#?=#(%#\%VY$&a"g%VY%"(W=(`%D#(VB;%=?%&(\?&% stanu zdrowia ich dziecka oraz na udziel?=#(% #\% *Ba$&YC'Yb% =#(CY\"A(&=(`% #=_Y'\?*`#% Y% "'B([#(@g% A(*B(=#?-% 1% $"'?D?*X% &;*X% /B(*B=#C% gVB#(A?W% 'YVB#*Y\% #% Y"#(Cg=Y\% Y[$B('=;*X%#=_Y'\?*`#%Y%\YcA#DY)*#?*X%VY*XYVB(=#?%"'?D%VB#(*#%`?CY%"?*`(=&ZD%Y'?B%#*X% samych, jako opiekunów, na drodze administracyjnej lub s<dowej. -
SKZdów lekarskich i dochodzenia roszczeTc* zwi:zanych z udzielaniem MwiadczeT zdrowotnych .YVY[=#(% `?C% D% g[#(@W;*X% A?&?*XK% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% D"W;D?W;% $C?'@#K%
VY&;*B<*(% B?C?cedK% `?C#\% gA(@?`<% \?A#% "?*`(=*#% D% *B?$#(% XY$"#&?A#B?*`#47. Rodzice i Y"#(Cg=YD#(% VB#(*#% B@W?$B?A#% 'ZD=#(c% D#(A(% =#("'?D#VWYDY)*#% #% B?$&'B(c(d% D% B?C'($#(% "Y$&?D#Y=(`% "'B(B% A(C?'B;% V#?@=YB;% \(V;*B=(`K% $Cg&Cg`<*(`% =#($&Y$YD=;\% VA?% V?=(@Y% $*XY'B(=#?% $"Y$Y[(\% A(*B(=#?-% /B(*B=#C?% #=_Y'\YD?=Y% &?Cc(% Y% B=?*B<*(`% "'B(DA(CWY)*i "'Y*(Vg'% V#?@=Y$&;*B=;*XK% "'YD?VB<*(`% D% (_(C*#(% VY% "Y@Y'$B(=#?% $&?=g% BV'YD#?% VB#(*#K% "Y@Wa[#(=#?%$&Y"=#?%D;$&a"g`<*;*X%g%=#*X%V;$_g=C*`#%#%B?[g'B(d48.
44
ZII/403/8/2008/KB ZII/403/14/2008/KB 46 ZII/402/13/2008/AW 47 ZII/402/12/2008/AW 48 ZII/402/14/2008/TOK 45
18
1#(A(% B@W?$B?=;*X% VY% /B(*B=#C?% $"'?D% VY&;*B;WY% g$BCYVB(d% YCYWY"Y'YVYD;*XK% $Cg&Cg`<*;*X% &'D?W;\% g$B*B('[Ciem na zdrowiu zarówno matki jak i dziecka, w =#(C&Z';*X%B?)%"'B;"?VC?*X%– [aV<*;*X%=?D(&%B?@'Yc(=#(\%VA?%#*X%c;*#? 49. W odpowiedzi na pro)by rodziców i opiekunów, dotycz<*(% D$"?'*#?% VB#?W?d% w zwi
2. PRAWO DO WYCHOWANIA W RODZINIE Prawo dziecka d8& 4H,I843-.3& 4& #81*.-.+& 081/#+BA8-8& 4& 3#$H/C@3,I& J9& K& .& 'L& Konwencji o prawach d*.+,/3%& 5$3-84.G& 8-+& 7%.-%9& <+& #81*.,87& 0#*H2@CDC6+& 0#348& 18& 4H,I84H43-.3&1*.+,/3&*D81-.+&*+&24H7.&0#*+/8-3-.37.%&M*.+,/8&-.+&78<+&*82$3N&811*.+A8-+& od swoich rodziców wbrew ich woli chyba, <+&4&$#82,+&8&18F#8&1*.+,/3&*1+,H1C6+&8&$H7&2G1& -3&0812$34.+&8F84.G*C6G,H,I&0#*+0.2:4&0#343%&M*.+,/8&811*.+A8-+&81Q*.,:4&73&0#348& 18& /8-$3/$:4& *& -.7.%& OF86+& #81*.,+& 08-82*G& 420:A-G& .& D@:4-G& 81084.+1*.3A-8BN& *3& wychowanie i rozwój dziecka. P3E2$48& *8F84.G*3-+& 6+2$& 18& C1*.+A+-.3& .7& 0878,H& 4& [email protected]&$+D8&8F84.G*/C%& 1%>eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%>h,,%$"'?DK%BD#
12>h%B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
1496 podczas rozmów telefonicznych;
-
86 podczas osobistych wizyt w biurze Rzecznika.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+ -
49
procedury adopcyjnej;
ZII/402/5/2008/TOK; ZII/402/6/2008/TOK
19
-
YV'a[=Y)*#%D;VB#?WZD%'YVB#==;*X%$
-
kontroli dB#?W?d%.YD#?&YD;*X%6(=&'ZD%.Y\Y*;%/YVB#=#(m
-
Y'B(C?=#?%"'B(B%$
-
prawa do opieki rodziców dziecka hospitalizowanego;
-
B?"(D=#(=#?%\#(`$*%B?&'B;\?=#?%VB#(*#K%C&Z'(%g*#(CW;%B%"A?*ZD(C% resocjalizacyjnych;
-
\?Woletnich cudzoziemców, pozostawionych w Polsce bez opieki;
-
uprowadzenia dziecka poza granice Polski przez jednego z rodziców;
-
g[#(@?=#?%$#a%Y%"?$B"Y'&;%VA?%VB#(*#%g'YVBY=;*X%B?%@'?=#*<.
P10*3789:;<=>*@=>=A?B>=*%C=DC><E?*2A?F*+C<=DE?*F*C?EA=8<=*;A?F?*GH*wychowania w AHGC<><=*GH97DC7K7L !
><=;AC=89AC=@?>* ;AC=C* 8:G7* AHGC<>>=* ;AHD=GRA7* ?GH;D7V>=V* – F789:;<=><=* C* 0]* stycznia 2008 roku Rzecznik Praw Dziecka, w oparciu o doniesienia medialne o tzw. podziemiu ?VY"*;`=;\K%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%!"'?D#(VA#DY)*#%Y%#=_Y'\?*`a%=?%&(\?&%"'B($&'B(@?=#?% "'B(B%$
50
ZBI/I/500/6-1/2008/NG
20
'YVB#==;*X%Y'?B%c(%BY$&?=#(%Y=%g`a&;%D%"A?=?*X%B?V?d%=?VBY'*B;*X%$
C?;HF<=GC<* B<EF>7DJ* <* ><=B=9>* 7DJ*– F789:;<=><=*C*WO*897DC>*POOQ*AHER 1%D;$&<"#(=#g%VY%I#=#$&'?%!"'?D#(VA#DY)*#%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%B?gD?c;WK%c(% g&'B;\?=#(% YV'a[=Y)*#% $
!
kontroli wykonywania przez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie 7DJ* F* E<=AR>ER* B<EF8979RDVH>?B>7DJ* \HAN* H;<=E<* <* 9FHAC=>* AHGC<>>7DJ* \HAN* H;<=E<* C?89Z;DC=V* – F789:;<=><=*C*W0*897DC>*POOQ*AHER .#('D$B(d$&DY%_Y'\%'YVB#==;*X%=?V%#=$&;&g*`Y=?A=;\#%D#==Y%[;b%=?*B(A=<%B?$?Veef 53. 1% $D(`% YV"YD#(VB#% 1#*("'(B($% 97L% "'B(V$&?D#W% D;=#C#% CY=&'YA#% .6./K% "'B("'YD?VBY=(`% =?% "'B(WY\#(% >ee>% #% >eeE% '-% :@YV=#(% B% =#\#K% "Y=?V% "YWYD?% B% &;*X% "A?*ZD(C% =#(% '(?A#BYD?W? *Ba)*#% B?V?d% g$&?DYD;*X-% .YV$&?DYD<% "'B;*B;=<% [;W;% B?=#cY=(% CDY&;% VY&?*`#% B% [gVc(&g% "?d$&D?% Y'?B% =#(D;$&?'*B?`<*(% )'YVC#% "YD#?&ZD-% 1#*("'(B($%B?"YD#(VB#?WK%c(%D%>eef%'YCg%97L% "'B("'YD?VB#%CYA(`=<%CY=&'YAa%'(?A#B?*`#% =#(C&Z';*X% B?V?d% D% B?C'($#(% "Y\Y*;% $"YW(*B=(`-% 7=_Y'\?*`a% Y% `(`% D;=#C?*X% 7B[?% \?% "'B(V$&?D#b%D%7%CD?'&?A(%>eeh%'YCg 54.
51
DSP-VI-0761-7/08 ZBIA/500/9-1/08/NG 53 ZBIA/500/11-1/2008/KS 54 KPZ-030-7-08 52
21
!
zapewnienia dzieciom hospitalizowanym prawa do opieki sprawowanej przez rodziców lub opiekunów – F789:;<=><=*C*0P*BR9=@H*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D%3B#(*C?%BD'Z*#W%$#a%VY% I#=#$&'? Zdrowia oraz do Ministra Pracy i .YA#&;C#% !"YW(*B=(`% Y% 'YBD#e-ee% ?% h-ee% '?=Y% Y'?B% "Y[#('?=#?% Y"W?&% B?% \YcA#DY)b% "'B([;D?=#?%B%VB#(*C#(\-%1%D;$&<"#(=#g%/B(*B=#C%D$C?B?W%CY'B;)*#K%`?C#(%D;=#C?`<%VA?% *XY'(@Y% VB#(*C?% B% &'D?W(@Y% CY=&?C&g% B% 'YVB#*?\#-% :D'Z*#W% gD?@a% =?% "Y&'B([a% &?Ciego g'(@gAYD?=#?K% [;% $B"#&?A(% =#(% [;W;% Y[*#
!
resocjalizacji nieletnich, przebywaj:D7DJ* F* C?EK?G?DJ* <* 8DJAH><8E?DJ* GB?* ><=B=9><=*C* 16 czerwca 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% !"'?D#(VA#DY)*#% Y% #=_Y'\?*`(% =?% temat przebiegu procesu resocj?A#B?*`#% =#(A(&=#*XK% "'B([;D?`<*;*X% D% B?CW?V?*X% #% schroniskach dla nieletnich oraz pomocy, udzielanej wychowankom, zwalnianym z tych "A?*ZD(C-% :% $;@=?WZDK% VY*#('?`<*;*X% VY% R#g'?% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% D;=#C?, c(% gVB#(A?=?% #\% "Y\Y*% `($&% B=#CY\?-% 2"g$B*B?`<*;% B?CW?V;% D;*XYD?=CYD#(% Y&'B;\g`<% =#(D;$&?'*B?`<*<%pomoc, a po opuszczeniu "A?*ZDC#%D'?*?`<%BD;CA(%VY%$DY`ego dawnego – zwykle dysfunkcyjnego – )'YVYD#$C? 56. 1% =?V($W?=(`% YV"YD#(VB#% I#=#$&('$&DY% "Y#=_Y'\YD?WYK% c(% \Y=#&Y'YD?=#(% $?\YVB#(A=Y)*#% c;*#YD(`% =#(A(&=#*X% "Y% #*X% BDYA=#(=#g% B% B?CW?Vg% "Y"'?D*B(@Y% Ag[% $*X'Y=#$C?% VA?% =#(A(&=#*X% =#(% `($&% \YcA#D(-% 2V"YD#(VB#<% =?% =?'?$&?`<*(% "'Y[A(\;%
55 56
ZBIA/500/14-1/08/KBO ZBIA/500/39-1/2008/KC
22
V(\Y'?A#B?*`#% VB#(*#% #% \WYVB#(c;% `($&% "'Y`(C&% =YD(`% g$&?D;% p.'?DY% =#(A(&=#*XrK% =?V% C&Z';\%&'D?`<%Y[(*=#(%"'?*(%A(@#$A?*;`=( 57. !
GC<=D7DJ*F*HGGC*C*[*<*a*8<=A;>* 2008 roku Rzecznik Praw Dziecka – =?D#
!
S?G?T* ?>E<=9HF7DJ* F* C?EA=8<=* HAC=E?>* ;AC=C* 8:G7* H* EH>9?E9?DJ* AHGC<=*C*0P*FAC=M>*POOQ*AHER /B(*B=#C%D;$&<"#W%VY%I#=#$&('$&D?%!"'?D#(VA#DY)*#%B%"'Y)[<%Y%'YB($W?=#(%VY%$
57
DWOiP.III.073-31/08 ZBIA/500/43-1/08/IK/AW 59 MZ-ZP-D-073-11790-1/JC/08 58
23
VY% &(@Y% "'?DY-% .YB=?=#(% $C?A#% Y'?B% 'B(*B;D#$&(@Y% Y['?Bg% "'Y[A(\g% [aVB#(% "Y\Y*=(% D% przygotowaniu propozycji zmian legislacyjnych w badanym zakresie 60. I#=#$&('$&DY%!"'?D#(VA#DY)*#%D;'?B#WY%@Y&YDY)b%D$"ZW"'?*;%D%'(?A#B?*`#%[?V?=#?%#% "'B(C?B?WY%?=C#(&;%VY%$eeh%'YCg 61. !
zapewnienia miejsc zatrzymania dla nieletnich, którzy uciekli z placówek resocjalizacyjnych – F789:;<=><=*C*0]*;?`GC<=A><E?*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% D;$&<"#W% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% Y% B?"(D=#(=#(% miejsc dla zatrzymanych wychowanków placówek resocjalizacyjnych. W obecnym stanie prawnym Policja nie \?%\YcA#DY)*#%g\#($B*B(=#?%=#(A(&=#(@Y%D%"YA#*;`=(`%#B[#(%VB#(*C?-% .A?*ZDC#% Y"#(Cgd*BY-D;*XYD?D*B(% l#=&('D(=*;`=(j% YV\?D#?`<% "'B;`a*#?% =#(A(&=#*XK% D;\?@?`<*;*X%'($Y*`?A#B?*`#%B%gD?@#%=?%&YK%c(%g\#($B*B?%$#a%&?\%VB#(*#K%C&Z'(%D;\?@?`<% jedynie VY'?i=(`% Y"#(C#-% .'B("#$;% =#(% D$C?Bg`<% \#(`$*% VA?% =#(A(&=#*XK% @VB#(% \Y@A#[;% Y=#% "'B([;D?b%VY%*B?$g%"YD'Y&g%VY%"A?*ZDC#%'($Y*`?A#B?*;`=(` 62. I#=#$&('% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% B?"(D=#WK% c(% "'Y[A(\% &(=% $&?=YD#% "'B(V\#Y&% monitoringu i analiz, prowadzonych w jego resorcie. Celem roBD#
!
9ARG>HMD<* HS7F?9=B<* ;HB8E<=*C*P^*;?`GC<=A><E?*POOQ*AHER 1%Y[(*=;\%$&?=#(%"'?D=;\%VY%D=#Y$Cg%"?$B"Y'&YD(@Y%=?A(c;%VYW<*B;b%"YA$C#%?C&% g'YVB(=#?% VB#(*C?-% Q(V;=#(% D% $B*B(@ZA=;*X% "'B;"?VC?*X% CY=$gA% YV$&a"g`(% YV% &(@Y% wymogu i honoruje zagraniczny akt uroVB(=#?-% 9?WYc(=#(% =?% 'YVB#*ZD% Y[YD#
60
ZBIA/071/3-1/2008/KC DWOiP III 073-41/08 62 ZBIA/500/56-1/2008/KC 63 DZSE-EM-073-210/08 64 ZBIA/500/57-1/2008/KC 61
24
prawnych. „Szczególnie uzasadnionym przypadkiem” – D% C&Z';\% CY=$gA% \Yc(% "'B;`
A=?B9?E9UF* ;HN<=* 8;A?FRV=* S=C;HMA=G><=V* H;<=E<* – F789:;<=><=* C* 2 grudnia 2008 roku /B(*B=#C%BD'Z*#W%$#a%VY%I#=#$&'?%!"'?D#(VA#DY)*#%B%D=#Y$C#(\%Y%"YV`a*#(%VB#?W?dK% B\#('B?`<*;*X%VY%BD#aC$B(=#?%$Cg&(*B=Y)*#%'(?A#B?*`#%$
Y"'?*YD?=#(%D;&;*B=;*X%VA?%Cg'?&Y'ZD%$
-
zapewnienie pomocy psychologa lub pedagoga podczas kontaktów;
-
YC'()A(=#(% $"Y$Y[ZD% "Y$&a"YD?=#?% D% $;&g?*`#% g&'gV=#?=#?% CY=&?C&ZD% "'zez jednego z rodziców lub gdy dziecko odmawia spotkania z jednym z rodziców pod D"W;D(\%=?\YD;%B(%$&'Y=;%'YVB#*?K%g%C&Z'(@Y%"'B([;D?m
-
stworzenie ogólnopolskiej sieci placówek, na terenie których w uzasadnionych "'B;"?VC?*X% VY*XYVB#WY[;% VY% CY=&?C&ZD% 'YVB#*?% B% \?WYA(&=#\% D% Y[(*=Y)*#% psychologa;
-
D"'YD?VB(=#(%C?';%@'B;D=;%VA?%'YVB#*ZDK%g"Y'*B;D#(%g&'gV=#?`<*;*X%CY=&?C&;66. I#=#$&('% !"'?D#(VA#DY)*#% YV"YD#(VB#?WK% c(% D% BD#
/YVB#==(@Y% #% 2"#(Cgd*B(@YK% C&Z'?% D*XYVB#% D% c;*#(% D% V=#g% ,E% *B('D*? 2009 roku, a D"'YD?VB?% D#(A(% =YD;*X% 'YBD#
BMP-0716-11624(1)/08/JD ZII/500/2/2008/RR 67 DL-P-II-4133-6/08 66
25
2.2 Sprawy indywidualne :@W?$B?=(% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% $"'?D;% #=V;D#Vg?A=(K% BD#
FK?GC7*AHGC?G*GC<=DE<=N Q(V=<%B%=?`A#*B=#(`$B;*X%C?&(@Y'##%$"'?DK%B@W?$B?=;*X%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?K%
$&?=YD#<% $"'?D;% VY&;*B<*(% DW?VB;% 'YVB#*#(A$C#(`% #% Y"#(C#% =?V% VB#(*C#(\. W BV(*;VYD?=(`%D#aC$BY)*#%$"'?D;%&(%D=Y$#A#%'YVB#*(K%=?$&a"=#(%– VB#?VCYD#(K%'YVB(d$&DYK% Y$Y[;%&'B(*#(%Y'?B%Y'@?=#B?*`(%"YB?'Beef% 'YCgK% @V;% D($BW?% D% c;*#e znowelizowana Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka. !"'?D;K%BD#
"'?C&;Ca% 'YB"?&';D?=#?% =?% "Y*B<&Cg% "Y$&a"YD?=#?% 'ozwodowego
(w
trybie
zabezpieczenia) D=#Y$CZD% \?WcY=CZD% Y% g'(@gAYD?=#(% $;&g?*`#% VB#(*C?- 1;V?`(% $#aK% c(% "'?C&;C?% &?% `($&% B@YV=?% B% VY['(\% VB#(*#K% =?A(c;% `(V=?Cc(% B?gD?c;bK% c(% Y'B(C?`<*% o udzieleniu zabezpieczenia, $%LYV(C$g%"Y$&a"YD?=#?%*;D#A=(@YQ(V=<% B% &?C#*X% $"'?D% [;W% "'B;"?V(C% "?=#% 4-K% C&Z'a do Rzecznika Praw Dziecka BD'Z*#W?% $#a% D% *B('D*g >eef% 'YCg-% !eef%'YCg%$
68
ZII/410/281/2008/RR
27
"'B(B% $% LYV(C$g% 'YVB#==(@Y%#%Y"#(Cgd*B(@Y3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% C#('YD?=(% [;W;% 'ZD=#(c% #=_Y'\?*`(% Y% =?Vgc;D?=#g% Ag[%B?=#(V[;D?=#g%$DY#*X%Y[YD#,,% LYV(C$g%C?'=(@Y-%.'Y*(Vg'a%YV[#Y'g%VB#(*C?%"'B(D#Vg`<%"'B("#$;% ?'&;CgWZD%5981-59813 LYV(C$g% "Y$&a"YD?=#?% *;D#A=(@Y-% 2C'()A?`<% Y=(K% #c% $
zawiadomienie krótko "'B(V% YV[#Y'(\% VB#(*C?% Ag[% $&Y$g`<*% "'Y*(Vg'aK% "'B(D#VB#?=<% VA?% VY'a*B(d%"#$\%$
EH>9?E9UF*C*GC<=DE<=N*<*A=?B9?E97 LY=&?C&;%'YVB#*ZD%B%VB#(b\#%$<%YV'a[=;\%YV%DW?VB;%'YVB#*#(A$C#(`%B?@?V=#(=#(\-%
Zgodnie z Y'B(*B=#*&D(\% !
69
ZII/410/545/2008/RR !eeF%'-K%$;@=?&g'?+%7]%6L%T,GqeE 71 ZII/410/242/2008/RR 70
29
VY&;*B<*;*X%DW?VB;%'YVB#*#(A$C#(`K%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%B?A(*?%D%"#('D$B(`%CYA(`=Y)*# "'Z[a% =?D#
72
!f%$#('"=#?%>eef%'YCgm%$;@=-%777%6:.%kGqef-
30
`?CY% =#(BD;CA(% =?@?==(-% 3
AHGC<>*C?89Z;DC7DJ 1)'ZV% $"'?D% B% B?C'($g% B?$&a"*B;*XK% 'YVB#==;*X% _Y'\% Y"#(C#% =?V% VB#(*C#(\K%
VY\#=g`<%"'Y[A(\;K%BD#
"#(*B;% =?V% VB#(*C#(\% "'B(B% 'YVB#*ZD% B?$&a"*B;*X-% !B('(@% =#("Y'YBg\#(d% D#
32
7=&('D(=*`(K% "YV(`\YD?=(% D% YV=#($#(=#g% VY% 'YVB#=% B?$&a"*B;*X% #% 'YVB#==;*X% VY\ZD%VB#(*C?K%VY&;*B<%'ZD=#(c%CD($#%Y'@?=#B?*;`=;*X%– #*X%&DY'B(=#?K%"YDYW;D?=#?% nowy*X% #% 'YBD#
N?KHB=9>7DJ*F*2HB8D=*S=C*H;<=E< 3Y%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%VY*#('?W;%#=_Y'\?*`(%Y%"'B;"?VC?*X%"Y'Bg*?=#?%VB#(*#%
"'B(B% 'YVB#*ZDK% "Y$#?V?`<*;*X% Y[*(% Y[;D?&(A$&DY-% .Y'Bg*Y=(% VB#(*#% &'?_#?W;K% =?% "YV$&?D#(% &;\*B?$YD(@Y% Y'B(*B(=#?% $
.Y'-%M$&?Da%B%V=#?%,>%\?'*?%>eeF%'-%Y%"Y\Y*;%$"YW(*B=(`K%3B-%M-%9'%TF%B%,G%CD#(&=#?%>eeF%'-K%"YB-%GhEK%B% "Zi=%B\-K%?'&-%kF-,%"C&%F-
33
.'?D%3B#(*C?%"YV`<W%V(*;B`a%Y%CY=#(*B=Y)*#%#=&('D(=*`#-%M$&?AY=YK%c(%g$&?=YD#Y=?%"'B(B% $
uprowadzenia dziecka poza granice Polski przez jednego z rodziców 1;\#?'% \#aVB;=?'YVYD;% \?% 'ZD=#(c% B`?D#$CY% D;DYc(=#?% VB#(*#% B% "?d$&D?%
$&?W(@Y% "Y[;&g% "'B(B% `(V=Y% B% 'YVB#*ZDK% bez zgody drugiego. W wypadkach takich g"'YD?VB(d% VY*XYVB#% VY% =?@W(`% B\#?=;% D?'g=CZD% c;*#?% VB#(*C?-% 6(A(\% LY=D(=*`#% X?$C#(`K%VY&;*B<*(`%*;D#A=;*X%?$"(C&ZD%g"'YD?VB(=#?%VB#(*C?%B?%@'?=#*a%l3B-%M-%9'%,ef% z 1995 roku, poz. 528), jest ochrona dziecka przed negatywnymi skutkami uprowadzenia Ag[%B?&'B;\?=#?%VB#(*C?%"'B(B%Y$Y[aK%C&Z'(`%=#(%"'B;$Wg@g`(%D;W<*B=(%"'?DY%V(*;VYD?=#?% o miejscu jego "Y[;&g-% 3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% VY*#('?% *Y'?B% D#a*(`% $;@=?WZD% YV% \?&(CK% C&Z';\% $
74
ZII/470/3/2008/RR
34
C&Z'(@Y% BY$&?WY% D;D#(B#Y=(-% 0=?A#Bg`<*% ?C&?% $"'?D;% #% )A(VB<*% &YC% "Y$&a"YD?=#?% $
obywateli polskich, zamieszk?K7DJ*C?*@A?>
Y%"Y\Y*%D%BD#,G%B%>ee>%'-K%"YB-%,f>Ej%Y'?B%Y%g*B($&=#*B(=#(%D%'YB"'?D?*X%$
75
ZII/470/24/2008/AJ
35
Y[$('D?&Y'?-% Qgc% D*B()=#(`% /B(*B=#C% D;'?B#W% $&?=YD#$CYK% #c% =?WYcY=(% "'B(B% #=$&;&g*`(% niemie*C#(% B?C?B;% gc;D?=#?% `aB;C?% "YA$C#(@Y% $<% D;$Y*(% V;$C';\#=g`<*(% #% $&?=YD#<% =?'g$B(=#(%g"'?D=#(d%"YA$C#*X%Y[;D?&(A#K%D;=#C?`<*;*X%B%"Y$#?V?=(`%"'B(B%=#*X%DW?VB;% rodzicielskiej. Ponadto stosownie do postanoD#(d% ?'&-% h% g$&-% E% LY=D(=*`#% Y% "'?D?*X% dziecka (Dz. U. Nr 120 z 1991 roku, poz. 526) dziecko, odizolowane od jednego z 'YVB#*ZDK% \?% "'?DY% VY% g&'B;\;D?=#?% CY=&?C&ZD% B% Y[Y`@#(\% 'YVB#*ZD-% 9?A(c;% D#a*% "'B;`
3. PRAWO DO GODZIWYCH WARUNKÓW SOCJALNYCH Q3<1+& 1*.+,/8& 73& 0#348& 18& 08*.87C& .*H,*-+7C9&02H,I.,*-+7C9&1C,I84+7C9&78#3A-+7C9&208@+,*-+7C%&R@:4-G&81084.+1*.3A-8BN& 08-82*G&4&$+6&7.+#*+&6+D8Q*.,+%&5$3nowi o tym art. 27 Konwencji o prawach dziecka. 1%>eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%kee%$"'?DK%BD#
EGF%B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
338 podczas rozmów telefonicznych;
-
8 podczas osobistych wizyt w biurze Rzecznika.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+% -
D;"W?&%B?$#WCZD%\?*#('B;d$C#*Xm
-
"'B($W?=(CK%g"'?D=#?`<*;*X%VY%=?[;*#?%)D#?V*B(d%"#(Aa@=?*;`=;*Xm 36
-
[(B"#(*B(d$&D?%VB#(*#%D%*B?$#(%D;"Y*B;=Cg%A(&=#(@Ym
-
ulg na przejazdy kolejowe dla dz#(*#% 'YVB#*ZDK% *B?$YDY% "'B([;D?`<*;*X% B?% @'?=#*<m
-
C';&('#g\%VY*XYVYD(@YK%g"'?D=#?`<*(@Y%VY%)D#?V*B(d%'YVB#==;*Xm
-
problemów mieszkaniowych.
W101* 3789:;<=>* @=>=A?B>=* %C=DC><E?* 2A?F* +C<=DE?* F* C?EA=8<=* ;A?F?* GH* @HGCEUF*8HDV?B>7DJ*GH97DC7K7L !
niet=AN<>HF7DJ*F7;K?9*C?8*C*W*<*a*897DC>*POOQ* roku 3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% B@W?$B?W;% $#a% \?&C#K% C&Z'(% Y&'B;\;D?W;% B?$#WC#% \?*#('B;d$C#(% B% Y"Zi=#(=#(\K% "'B(C'?*B?`<*;\% =?D(&% VD?% \#($#<*(-% 1% D#(Ag% "'B;"?VC?*X% :M!% "'B('Bg*?W% =?% 'YVB#*ZD% $DY`(% Y[YD#
!
RK?9F<=T*;HG?9EHF7DJ*GB?*AHGC<>*F*AHER*POOQ*– F789:;<=><=*C*a*897DC>*POOQ*AHER 1% >eek% '-% !(`\% g*XD?A#W% B\#?=;% D% g$&?D#(% Y% "YV?&Cg% VY*XYVYD;\% YV% Y$Z[% _#B;*B=;*XK% D"'YD?VB?`<*% gA@a% B% &;&gWg% D;*XYD;D?=#?% VB#(*C?-% 1% D;$&<"#(=#g% VY% I#=#$&'?% o#=?=$ZD% /B(*B=#C% B?gD?c;WK% c(% B% gA@#% "'Y'YVB#==(`% \Y@<% CY'B;$&?b% &;ACY% "YV?&=#*;%"YV?&Cg%VY*XYVYD(@Y%YV%Y$Z[%_#B;*B=;*XK%gB;$Cg`<*;%VY*XYV;%Y"YV?&CYD?=(% na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkYD(`K% D;*XYDg`<*;% DW?$=(% Ag[% "'B;$"Y$Y[#Y=(% VB#(*#-% :% gA@#% =#(% $CY'B;$&?`<% =?&Y\#?$&% 'YA=#*;% #% "'B(V$#a[#Y'*;K% C&Z'B;%
76
ZBA/I/500/1-1/2008/KSz ZBA/500/1-2/2008/KSz 78 DUS-07-25-KT/08 77
37
'YBA#*B?`<% $#a% B% _#$Cg$(\% ';*B?W&(\K% D% V'YVB(% &BD-% C?'&;% "YV?&CYD(`K% Y'?B% Y$Y[;K% C&Z'(% "W?*<%"YV?&(C%A#=#YD;79. Minister Finansów w odpowieVB#% "YVC'()A#W% #$&=#(=#(% $B('(@g% #=$&'g\(=&ZD% $;$&(\g% "YV?&CYD(@YK% C&Z'(% D"W;D?`<% =?% B\=#(`$B(=#(% Y[*#
N<>*><=AUF>HMD<*8;HK=DC>7DJ*– F789:;<=><=*C*_*N?AD?*POOQ*AHER /B(*B=#C%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%.'?*;%#%.YA#&;C#%!"YW(*B=(`%D%BD#eek%.YA$C?%"YV`aW?%$B('(@%VB#?W?dK%C&Z'(%\?`<%=?%*(Ag%Y@'?=#*B(=#(% $C?A#% g[Z$&D?% D)'ZV% VB#(*#-% 1% Y$&?&=#\% YC'($#(K% D% BD#
!
CN>7*;AC=;<8UFc*HEA=MB?V:D7DJ*;AC=8K?>E<*GH*>?S7D*MF*;<=BZ@>?D7V>=@H* – F789:;<=><=*C*0a*EF<=9>*POOQ*AHER :@YV=#(% B% "'B("#$?\#K% )D#?V*B(=#?% "#(Aa@=?*;`=(% =#(% "'B;$Wg@g`< osobie, która BY$&?W?%g\#($B*BY=?%D%$"(*`?A=;\%Y)'YVCg%$BCYA=Y-wychowawczym i korzysta w nim z *?WYVY[YD(`% Y"#(C#% ?A[Y% D% BD#
79
ZBIA/I/13-1/2008/KSz DD3/033/1/IMD/08/MB 7-591 81 ZBIA/500/24-1/2008/KS/NG 80
38
&?Cc(% D% "'B;"?VC?*XK% @V;% D% Y)'YVCg% $BCYA=Y-wychowawczym dziecko realizuje Y[YD#
GC<=D?N<*><=B=@?B><=*C?VNRV:*BHE?B=*N<=8CE?B>=*– F789:;<=><=*C* 21 kwietnia 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% .'(B;V(=&?% 1?W['B;*X?% D% BD#
!
B=9><=@H*F7;HDC7>ER*GC<=D<*<*NKHGC<=I7*– F789:;<=><=*C*]*DC=AFD?*POOQ*AHER /B(*B=#C% BD'Z*#W% $#a% VY% nWZD=(@Y% 7=$"(C&Yra Sanitarnego zaniepokojony $;@=?W?\#K% #c% D% YC'($#(% A(&=#(@Y% D;"Y*B;=Cg% VB#(*#% #% \WYVB#(c% "'B([;D?`<% D% =#(DW?)*#D;*X%D?'g=C?*XK%$&?=YD#<*;*X%B?@'Yc(=#(%VA?%#*X%BV'YD#?87. 1% YV"YD#(VB#% nWZD=;% 7=$"(C&Y'% !?=#&?'=;% "YV?WK% c(% DW?)=#(% D% BD#>% \?`?%>eef%'-%D%$"'?D#(%D;\?@?d%X#@#(=#*B=Y-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami” 88.
!
S=C;<=DC=T89F?*GC<=D<*F*9A?ED<=*B=9><=@H*F7;HDC7>ER*– F789:;<=><=*C*[*DC=AFD?*POO8 roku
82
DSR-III-078-4-1/5/08/PS ZBIA/500/29-1/2008/KSz 84 DSR-I-073-10-1-TW/08 85 GR/500/1-1/2008/ES 86 KP 0717/90/2008 87 ZBIA/500/37-1/2008/EK 88 GIS-R4-WS-077-29/BO/08, GIS- 8v-HK-4321-26/ASz/08, GIS-ZP-445-116-1/WO/08 83
39
/B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% Y'?B% I#=#$&'?% !"'?D% 1(D=a&'B=;*X% #% 0V\#=#$&'?*`#% B% "'Y)[<% Y% VYWYc(=#(% D$B(AC#*X% $&?'?dK% ?[;% g*B=#YD#(% \Y@A#% $"aVB#b% D?C?*`(% D% $"Y$Z[K% @D?'?=&g`<*;% #\% DW?)*#D#(% BY'@?=#BYD?=;% #% [(B"#(*Bny wypoczynek89. 1%YV"YD#(VB#%I#=#$&('%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%"Y#=_Y'\YD?WK%#c%'($Y'&%VYCW?V?%D$B(AC#*X% $&?'?dK% ?[;% D;"Y*B;=(C% VB#(*#% #% \WYVB#(c;% D% YC'($#(% D?C?*;`=;\% [;W% [(B"#(*B=;K% YV"YD#(V=#Y%BY'@?=#BYD?=;%#%\Y=#&Y'YD?=;-%I#=#$&('%"YVC'()A#W%&(cK%c(%"'B;VB#(A?`<*%VY&?*`(% VA?% `(V=Y$&(CK% Y'@?=#Bg`<*;*X% D?C?*;`=;% A(&=#% D;"Y*B;=(C% VA?% VB#(*#% #% \WYVB#(c;K% $g'YDY% Y*(=#?%D"W;D?`<*(%D=#Y$C#90. !
prawa dzieci polskich, czasowo ;AC=S7F?V:D7DJ*C?*@A?><=*C*P_*DC=AFD?*POOQ*AHER 1% BD#eek%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d% w celu zmiany stanu rzeczy91-% 7=_Y'\?*`a% Y&'B;\?W% VY% D#?VY\Y)*#% &?Cc(% I#=#$&('% O'?=$"Y'&g-%:%gVB#(AY=(`%"'B(B%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%YV"YD#(VB#%D;=#C?WYK%c(%&Y% DW?)=#(% &(=% '($Y'&% "YD#=#(=% B?`
!
;A=F=>D7V>=V* EH>9AHB<* ;B?DUF=E* F7;HDC7>ER* GC<=D<* <* NKHGC<=I7* – F789:;<=><=* C* 0P* sierpnia 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% LY\(=V?=&?% nWZD=(@Y% .YA#*`#% Y% D;V?=#(% funkcjonariuszom Policji polecenia przeprowadzenia prewencyjnej kontroli placówek D;"Y*B;=Cg% VB#(*#% #% \WYVB#(c;K% B(% $B*B(@ZA=;\% gDB@AaV=#(=#(\% $&?=g% &'B(iDY)*#% B?&'gV=#Y=;*X% &?\% D;*XYD?D*ZD-% 1;$&<"#(=#(% $"YDYVYD?=(% [;WY% =?"W;D?`<*;\#% VY%
89
ZBIA/500/36/2008/ESn, ZBIA/500/36-2/2008/ESn DKOS-MZ-045/05/2008 91 ZBIA/500/41-1/2008/ESn 92 DKOS-ZF-5008-8/07 93 ZBIA/500/41-1/2008/ESn 94 MB4t-024-23/08 90
40
/B(*B=#C?% #=_Y'\?*`?\#% YV% Cg'?&Y'ZD% Y)D#?&;% Y% Vgc(`% A#*B[#(% "'B;"?VCZD% $"Yc;D?=#?% alkoholu przez wychowawców i kierowników kolonii 95. W odpowiedzi Komendant GWZD=;% .YA#*`#% "'B(V$&?D#W% VB#?W?=#?% .YA#*`#% D% YC'($#(% D?C?*;`=;\% #% "Y#=_Y'\YD?WK% #c% do wszystkich komendantów wojewódzkich Policji $C#('YD?=(% BY$&?WY% "#$\YK% "YA(*?`<*(% "YA#*`?=&Y\% BD'?*?=#(% $B*B(@ZA=(`% gD?@#% =?% "'Y[A(\%&'B(iDY)*#%D;*XYD?D*ZD%#%Y"#(Cg=ZD%CYlonijnych 96. !
EA79=A<=*C*]*B<89H;?G?*POOQ*AHER /B(*B=#C% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% .'?*;% #% .YA#&;C#% !"YW(*B=(`% B% "'Y"YB;*`<% "YV=#($#(=#?%C';&('#g\%VY*XYVYD(@YK%YV%C&Z'(@Y%B?A(c;%VY$&a"%VY%)D#?V*B(d%'YVB#==;*X-% .YVC'()A#W% "'B;% &;\K% c(% g&'B;\;D?=#(% "'Y@g% VY*XYVYD(@Y% =?% "YB#Y\#(% =#(B\#(=#Y=;\% od lat – GeF% BW% =?% Y$Y[a% D% 'YVB#=#(% – YB=?*B?% V'?$&;*B=(% B\=#(`$B?=#(% $#a C'a@g% g"'?D=#Y=;*X%#%Y[=#c(=#(%$&?=V?'Vg%)D#?V*BY=(`%"Y\Y*;97. Minister Pra*;% #% .YA#&;C#% !"YW(*B=(`% "Y#=_Y'\YD?WK% c(% &'D?`<% "'?*(% =?V% "'B;$BWY'Y*B=<% D(';_#C?*`<% CDY&% "'Y@ZD% VY*XYVYD;*X% Y'?B% CDY&% "Y$B*B(@ZA=;*X% )D#?V*B(d-% 9YD(% C';&('#g\% VY*XYVYD(% g"'?D=#?`<*(% VY% B?$#WCg% 'YVB#==(@YK% [aVB#(% Y[YD#eeh%'YCg 98.
3.2 Sprawy indywidualne :@W?$B?=(% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% $"'?D;% #=V;D#Vg?A=(K% BD#
problemów mieszkaniowych 9?`A#*B=#(`$B<%@'g"a%$"'?DK%B@W?$B?=;*X%/B(*B=#CYD#%D%BD#
dziecio\% "'?D(\% VY% @YVB#D;*X% D?'g=CZD% $Y*`?A=;*XK% $&?=YD#W;% "'Y[A(\;% AYC?AYD(-% 9?`*Ba)*#(`% "'Y$BY=Y% /B(*B=#C?% Y% "Y\Y*% #% #=&('D(=*`a% D% gB;$C?=#g% \#($BC?=#?% CY\g=?A=(@Y% Ag[% `(@Y% B?\#?=#(-% 1% D#aC$BY)*#% BD'?*?A#% $#a% Y% &Y% 'YVB#*(% \?W;*X% VB#(*#K% =#("Y$#?V?`<*; DW?$=(@Y \#($BC?=#?-% 1% D#(Ag% "'B;"?VC?*X% *B;==#C#(\K% "YDYVg`<*;\% "YV`a*#(%VB#?W?d%D%$"'?D#(%gB;$C?=#?%AYC?Ag%CY\g=?A=(@YK%[;W%"'Y[A(\%D;$&a"g`<*(@Y%D% 'YVB#=?*X% gB?A(c=#(=#?% ?ACYXYAYD(@Y% #% *Xab% gDYA=#(=#?% VB#(*#% YV% &?C% V(\Y'?A#Bg`<*(@Y% 95
ZBIA/500/45-1/2008/KC ENP-444/384/08 97 ZBIA/500/58-1/2008/KC 96
41
D"W;Dg-% 6Ba$&Y% "YV=Y$BY=Y% 'ZD=#(c% "'Y[A(\% =#$C#(@Y% $&?=V?'Vg% #% BW(@Y% $&?=g% &(*X=#*B=(@Y% VY&;*X*B?$% B?`\YD?=;*X% \#($BC?d-% 1% D#(Ag% "'B;"?VC?*X% Y% "Y\Y*% g[#(@?`<% $#a% 'YVB#=;% B% VB#(b\#% *?WCYD#*#(% =#(BVYA=;\#% VY% $?\YVB#(A=(`% (@B;$&(=*`#% Ag[% =#("(W=Y$"'?D=;\#K% D;\?@?`<*;\#% $&?W(`% Y"#(C#% Y$Z[ VY'Y$W;*X-% !&DY'B(=#(% #\% DW?)*#D;*X%D?'g=CZD%AYC?AYD;*X%\?%D#a*%B=?*B(=#(%VA?%'(X?[#A#&?*`#%VB#(*#-% /B(*B=#C% 'YB"YB=?D?W% B@W?$B?=(% \g% $"'?D;K% B@YV=#(% B% B?C'($(\% $DY#*X% \YcA#DY)*#% #% CY\"(&(=*`#% g$&?DYD;*X-% :D'?*?W% $#a% VY% Y'@?=ZD% DW?VB% @\#==;*X% Y% D;`?)=#(=#?%YCYA#*B=Y)*#%'YB"?&';D?=;*X%"'B;"?VCZDK%Y%#*X%"YD&Z'=(%'YB"?&'B(=#(%Y'?B% gVB#(A(=#(% "Y\Y*;% B?#=&('($YD?=;\-% .'Y[A(\% AYC?AYD;% D;$&a"g`(% =?% D#(A(% D#aC$B<% $C?Aa%=?%&('(=?*X%@\#=%&;"YDY%\#(`$C#*XK%@VB#(%B=?*B=;%YV$(&(C%AgV=Y)*#%B?\#($BCg`(%D% komunalnych budynkach wielorodzinnych. Wieloletnie zaniedbania gmin w realizacji g$&?DYD(@Y%B?V?=#?K%`?C#\%`($&%'YBDZ`%[gVYD=#*&D?%\#($BC?=#YD(@Y%Y'?B%['?C%)'YVCZD% =?% YV&DY'B(=#(% BV(C?"#&?A#BYD?=(`% $g[$&?=*`#% \#($BC?=#YD(`% $"'?D#?`-A(&=#(@Y% $;=?% B\?'W(`% #% `(`% G-letniej, =#("(W=Y$"'?D=(`% D=g*BC#-% 3B#(*#% BY$&?W;% &;\*B?$YDY% B?\(AVYD?=(% g% =#(`K% D% #==(`% \#(`$*YDY)*#-% 1% \#($BC?=#g% Y% "YD-% FhKG% \2K% =?A(c<*;\% VY% B@W?$B?`<*(`% $"'?DaK% B?\#($BC?WY% f% Y$Z[-% O;\*B?$(\% ?V\#=#$&'?&Y'% [gV;=CgK% D% C&Z';\% VB#(*#% \#($BC?W;% uprzednio, *X*#?W% "YB[?D#b% `(% AYC?Ag% "Y% B\?'W(`% &D#('VB<*K% c(% VB#(*#% D% &;\*B?$YD;\% \#(`$*g% "Y[;&gK% \?`<% YV"YD#(V=#(% D?'g=C#% \#($BC?=#YD(-% .Y% #=&('D(=*`#% /B(*B=#C?%
98
DSR-I-0700-1-20-MD-08
42
DW?VB(%$?\Y'B
MF=V 6Ba$&(%$<%$C?'@#%=?%_g=C*`Y=YD?=#(%2)'YVCZD%.Y\Y*;%!"YW(*B=(`K%?%BDW?$B*B?%=?%
D;V?D?=(%"'B(B%=#(%V(*;B`(%Y%YV\YD#(%"Y\Y*;-%:?#=&('($YD?=#%*Ba$&Y%=#(%D#(VB#(A#K%c(% kryterium dochodowe, od którego zalec;% "'B;B=?=#(% "Y\Y*;K% `($&% )*#)A(% g'(@gAYD?=(% "'B("#$?\#-%6B?$?\#%YC?B;D?WY%$#aK%c(%#*X%$&?=% _#=?=$YD;% `($&%#==;K%=#c%&Y%V(CA?'YD?A#-% Q(V=?C%=?V?A%VA?%D#(Ag%Y$Z[%)'YVC#K%Y&'B;\;D?=(%B%"Y\Y*;%$"YW(*B=(`K%$&?=YD#<%`(V;=(% i'ZVWY%g&'B;\?=#?%'YVB#=;-%2[$('Dg`(%$#a%['?C%Y*B(C#D?=;*X%$Cg&CZD%"'?*;%$Y*`?A=(`%– C&Y)K%C&Y%BY$&?`(%[(=(_#*`(=&(\%)'YVCZDK%D;"W?*?=;*X%"'B(B%2)'YVC#%.Y\Y*;%!"YW(*B=(`K% B?BD;*B?`% `gc% =#\% "YBY$&?`(-% 1;V?`(% $#aK% c(% VY% &(`% "?$;D=Y)*#% "'B;BD;*B?`Y=(% $<% `gc% Y[#(%$&'Y=;-%2)'YVC#%.Y\Y*;%!"YW(*B=(` *Ba$&Y%#=_Y'\g`<%/B(*B=#C?K%c(%#*X%"YVY"#(*B=#% =#(%"'B;`\g`<%$CW?V?=;*X%#\%"'Y"YB;*`#%"'?*;-% -
rent rodzinnych :% "'Y)[<% Y% "Y\Y*% VY% /B(*B=#C?% BD'?*?W;% $#a% Y$Y[;K% C&Z';\% :?CW?V% M[(B"#(*B(d%
!"YW(*B=;*X%YV\?D#?W%"'B;B=?=#?%'(=&%'YVB#==;*X%=?%VB#(*#%"Y%#*X%B\?'W;*X%'YVB#*?*X-% 6Ba$&;\% "YDYV(\% YV\YD;% [;WY% =#($"(W=#?=#(% – zdaniem ZUS – kryteriów, g"'?D=#?`<*;*X% VY% Y&'B;\;D?=#?% )D#?V*B(=#?-% 9?`*Ba)*#(`% "YV?D?=;\% "YDYV(\% [;W% ['?C% YV"YD#(V=#Y% VWg@#(@Y% YC'($g% B?&'gV=#(=#?% B\?'W(`% Y$Y[;% [(B"Y)'(V=#Y% "'B(V% `(`% )\#('*#<- /B(*B=#C% $&D#('VB?W% *Ba$&YK% c(% D;=#C?WY% &Y% B% [(B'Y[Y*#?% $&'gC&g'?A=(@Y% D% \#(`$*g% B?\#($BC?=#?-% 1% $"'?D?*X% &;*X% VY'?VB?=Y% B?#=&('($YD?=;\% D;$&a"YD?=#(% =?% V'Y@a% $
99
ZII/422/137/2008/GR
43
VY'?VB#W%`(`K%[;%$CY'B;$&?W?%B%"'?D?%VY%B?$C?'c(=#?%V(*;B`#-%1%(_(C*#(K%$
alimentów i zaliczek alimentacyjnych 3Y%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%C#('YD?=(%[;W;%$"'?D;%VY&;*B<*(+%
-
&'gV=Y)*#%B%(@B(Cg*`<%)D#?V*B(d%?A#\(=&?*;`=;*X%YV%VWgc=#CZDK%"'B([;D?`<*;*X% D%C'?`g%#%B?%@'?=#*<m
-
B?$&'B(c(d%*Y%VY%g$&?AY=(@Y%"'B(B%D;\#?'%$"'?D#(VA#DY)*#%D;$YCY)*#%Y[YD#
-
B?$?V%"'B;B=?D?=#?%)D#?V*B(d%B%_g=Vg$Bg%?A#\(=&?*;`nego;
-
D;'YCg% O';[g=?Wg% LY=$&;&g*;`=(@Y% B% V=#?% >E% *B('D*?% >eef% 'YCg 101, w którym O';[g=?W%gB=?W%?'&-%>%"C&%G%A#&-%?%Y'?B%?'&-%>h%g$&-%,%g$&?D;%B%V=#?%>>%CD#(&=#?%>eeG% '-%Y%"Y$&a"YD?=#g%DY[(*%VWgc=#CZD%?A#\(=&?*;`=;*X%Y'?B%B?A#*B*(%?A#\(=&?*;`=(`% (Dz. U. Nr 8TK% "YB-% kE>K% B% "Zi=-% B\-jK% D% B?C'($#(K% D% `?C#\% "Y\#`?`<% "'?DY% VY% B?A#*BC#% ?A#\(=&?*;`=(`% Y$Z[K% D;*XYD;D?=;*X% "'B(B% Y$Y[;% D% BD#% "C&% G% A#&-% ?j% #% Y@'?=#*B?`<% "'?DY% VY% B?A#*BC#% ?A#\(=&?*;`=(`% Y$Z[% D;*XYD;D?=;*X% "'B(B% Y$Y[;% D% BD#h%g$&-%,j%– B?%=#(B@YV=(%B%LY=$&;&g*`<%/.m%
-
D<&"A#DY)*#K% BD#
c;*#YD(`%l_#=?=$YD(`%Y'?B%\#($BC?=#YD(`jK%=#('?VB<*( $Y[#(%B%`(`%$Cg&C?\#-%3Y\#=YD?W;% D% &(`% @'g"#(% $?\Y&=(% \?&C#m% CY[#(&;K% C&Z';*X% \acYD#(% "'B([;D?`<% D% B?CW?V?*X% karnych 102; kobiety rozwiedzione 103. W tego typu sprawach Rzecznik wielokrotnie wysta"YD?W% VY% Y)'YVCZD% "Y\Y*;% $"YW(*B=(`% Y% =?V($W?=#(% #=_Y'\?*`#% =?% &(\?&% $;&g?*`#% danej rodziny oraz o objacie jej stosown<% pomoc<. Samych zainteresowanych zawsze
100
ZII/420/144/2008/GR O';[g=?W%LY=$&;&g*;`=;K%Y'B(*B(=#(%B%>E%*B('D*?%>eef%'YCgm%sygn. akt P 18/06 (Dz. U. z dnia 7 lipca 2008 r., Nr 119, poz. 770) 102 ZII/412/60/2008/UZ 103 ZII/412/16/2009/UZ 101
44
C#('YD?=Y% 'ZD=#(c% VY% #=$&;&ucji oraz organizacji, udzielajeek%'YCg%Y%"Y\Y*;%Y$Y[Y\%g"'?D=#Y=;\%VY%?A#\(=&ów (Dz. M-% 9'% ,h>K% "YB-% ,EkfK% B% "Zi=-% B\-j-% 2$Y[;K% C&Z'(% D% YC'($#(% Y[YD#% "C&% G% A#&-% ?K% Ag[% C&Z';\% D% V'YVB(% V(*;B`#% Y@'?=#*BY=Y% "'?DY% VY% zaliczki tylko na okres wskazany w art. 29 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z art. 145a §1 g$&?D;%B%V=#?%,F%*B('D*?%,hTe%'-%LYV(C$%"Y$&a"YD?=#?%?V\#=#$&'?*;`=(@Y%l3B-%M-%B%>e00 '-%9'%hfK%"YB-%,ek,K%B%"Zi=-%B\-jK%[;W;%"'B(B%/B(*B=#C?%#=_Y'\YD?=(K%#c%D%*#<@g%\#($#<*?% 104
ZII/412/80/2008/UZ, ZII/412/56/2008/UZ, ZII/412/78/2008/UZ ZII/412/78/2008/UZ 106 ZII/4127/2009/UZ 105
45
YV%V=#?%Y@WY$B(=#?%D;'YCg%O';[g=?Wg%LY=$&;&g*;`=(@YK%&`-%VY%k%$#('"=#?%>eef%'YCgK%\?`<% "'?DY%D;$&<"#b%Y%DB=YD#(=#(%"Y$&a"YD?=#?%VY%Y'@?=gK%'(?A#Bg`<*(@Y%B?A#*BCaZ@W?$B?=Y% 'ZD=#(c% VY% /B(*B=#C?% "'B;"?VC#% g*X;A?=#?% $#a% YV% Y[YD#
4. PRAWO DO NAUKI Konwencja o prawach dziecka (art. 28 i 29) *30+4-.3& /3<1+7C& 1*.+,/C& 0#348& 18& -3C/.%& S3C/3& 084.--3& FHN& C/.+#C-/843-3& 0#*+1+& 42*H2$/.7& -3& #8*4.63-.+& 828F848B,.9& $3A+-$:4& 8#3*& *18A-8B,.& C7H2@84H,I& .& >.*H,*-H,I& 1*.+,/39& #8*4.63-.+& 2*3,C-/C& 1A3& 0#34& ,*@84.+/3& 8#3*& 2*3,C-/C& 1A3& #81*.,:4%& P84.--3&0#*HD8$84H43N& 18& 81084.+1-.+D8& eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%,E>k%$"'?DK%BD#
656 B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
653 podczas rozmów telefonicznych;
-
18 podczas osobistych wizyt w biurze Rzecznika.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+
107 108
-
edukacji dzieci z rodzin polskich emigrantów;
-
nauczania integracyjnego;
-
edukacji przedszkolnej;
-
=?g*B?=#?%`aB;C?%A#&(D$C#(@Y%D%"YA$C#*X%$BCYW?*Xm
ZII/412/67/2008/UZ, ZII/412/48/2008/UZ ZII/412/56/2008/UZ, ZII/412/16/2009/UZ
46
-
B?"(D=#(=#?% VB#(*#Y\% *XY';\% D?'g=CZD% VY% gVB#?Wg% D% (VgC?*`#% D% "A?*ZDC?*X% stacjonarnych;
-
egzaminów gimnazjalnych;
-
dyskryminacji dzieci romskich;
-
segregacji uczniów;
-
konkursów przedmiotowych;
-
organizacji i finansowania placówek o)wiatowych;
-
V'Y@#%g*B=#ZD%VY%$BCZW;
-
funkcjonowania systemu nauczania i wychowania;
-
problemów uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.
]10* 3789:;<=>* @=>=A?B>=* %C=DC><E?* 2A?F* +C<=DE?* F* C?EA=8<=* ;A?F?* GH* >?RE<* GH97DC7K7L !
edukacji dzieci z rodzin polskich emigrantów – F789:;<=><=*C*0O*897DC>*POOQ*AHER 2C-% few% "YA$C#*X% VB#(*#K% "'B([;D?`<*;*X% B% 'YVB#*?\#% D% C'?`?*X% M=##% Hg'Y"(`$C#(`K% g*Ba$B*B?% VY% $BCZW% "YA$C#*XK% '(?A#Bg`<*;*X% gBg"(W=#?`<*;% "A?=% =?g*B?=#?-% 1% "Y'ZD=?=#g% B% ramowym planem nauczania, który obejmuje wszystkie przedmioty, jest on znacznie Y@'?=#*BY=;% #% Y[(`\g`(% `(V;=#(% `aB;C% "YA$C#K% X#$&Y'#a% .YA$C#K% @(Y@'?_#a% .YA$C#K% D#(VBa% Y% $"YW(*B(d$&D#(-%1%BD#
!
>?SHAR*9AC7B?9EUF*GH*;AC=G8CEHB<*;RSB7DJ*HA?C*;AC=><=8<=>*8C=MD<=*C*_*BR9=@H*POOQ*AHER 1%BD#
109
ZBIA/I/500/2-1/07/ESn
47
Edukac`#% 9?'YVYD(`K% R#g'?% HVgC?*`#% M'BaVg% \-% $&-% 1?'$B?D;K% Y'@?=#B?*`#% "YB?'B
nauczania integracyjnego – F789:pienie z 12 lutego 2008 roku /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%BD'Z*#W%$#a%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%B%"'Y)[<%Y%"YV`a*#(% VB#?W?dK% B\#('B?`<*;*X% VY% B?"(D=#(=#?% VB#(*#Y\% =#("(W=Y$"'?D=;\% D?'g=CZDK% g\YcA#D#?`<*;*X% #\% Y$#<@=#a*#(% =#(B?A(c=Y)*#% Y'?B% gW?&D#?`<*;*X% ?C&;wne uczestnictwo w c;*#g% $"YW(*B(d$&D?-% /(?A#B?*`#% &(@Y% *(Ag% "YD#==;% – zdaniem Rzecznika – $Wgc;b+% D"'YD?VB(=#(%B\#?=%D%"'Y@'?\#(%$&gV#ZDK%"'B;@Y&YDg`<*;*X%C?V'a%"(V?@Y@#*B=<%VY%"'?*;%D% B?DYVB#(m% D$"#('?=#(% "'B(\#?=% )D#?VY\Y)*#% $"YW(*B=(`% D% B?C'($#(% gB=?=#a prawa osób =#("(W=Y$"'?D=;*X% VY% "(W=(`% #=&(@'?*`#% B(% $"YW(*B(d$&D(\m% D$"?'*#(% D% "YB;$C?=#g% )'YVCZD% finansowych m.in. na likwidowanie barier architektonicznych113. 1%YV"YD#(VB#%I#=#$&('%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%"Y#=_Y'\YD?WK%#c%'($Y'&%"Y"#('?%DW?)*#D#(% realizowan(% C$B&?W*(=#(% #=&(@'?*;`=(-% .YVC'()A#W% &(cK% c(% B?% `?CY)b% C$B&?W*(=#?% #=&(@'?*;`=(@Y% YV"YD#(VB#?A=#% $<% D$B;$*;% – $"YW(*B=Y)*#% AYC?A=(K% 'YVB#*(% VB#(*#% "(W=Y$"'?D=;*X% #% =#("(W=Y$"'?D=;*XK% =?g*B;*#(A(K% \(V#?K% Y'@?=#B?*`(% "YB?'B
!
;AC=>H8C=>*HGGC7DJ*GH*8CEUK*;HG89?FHF7DJ*– F789:;<=><=*C*0]*BR9=@H* 2008 roku Z powodu braku stosoD=(`%A#*B[;%\#(`$*%D%"'B(V$BCYA?*X%VA?%VB#(*#%=?`\WYV$B;*XK% D#(A(% $?\Y'B
110
DWM-2-MN-060-25/08 ZBIA/500/13-1/08 112 UD-iV-WOW-E-071-5/08/946 113 ZBIA/500/16-1/2008/ESn 114 DKOW-1/MT-532-9/08 111
48
$B()*#YA(&=#*X% VY% $BCZW% "YV$&?DYD;*X-% 1#(Ag% 'YVB#*ZD% &;*X% VB#(*#% gD?c?K% c(% "'B(=#($#(=#(% &?C#(% =#(% [aVB#(% CY'B;$&=( VA?% VB#(*#% B(% DB@AaVg% \-% #=-% =?% D?'g=C#% D% $BCYW?*X% "YV$&?DYD;*XK% =#(VY$&Y$YD?=(% VY% "Y&'B([% $B()*#YA?&CZD-% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% B% "'Y)[<% Y% "YV`a*#(% VB#?W?dK% "YBD?A?`<*;*X% =?% DW?)*#D(% "YV(`\YD?=#(% V(*;B`#% "'B(B% `(V=Y$&C#% $?\Y'B
>?RDC?>*VZC7E?*B<9=F8E<=@H*F*;HB8E<=*C*0Q*N?AD?*POOQ*AHER /#\?=&x% y?A?z({#|#}&xK% A#&(D$C#% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?K% D;'?B#W?% "YV*B?$% $"Y&C?=#?% B% "YA$C#\% /B(*B=#C#(\% B?=#("YCY`(=#(% _?C&(\K% #c% D% $BCYW?*X% "YA$C#*X% B% `aB;C#(\%A#&(D$C#\%B?`a*#?K%=#(B?A(c=#(%YV%"YB#Y\gK%YV[;D?`<%$#a%D%CA?$?*X%W<*BY=;*XK% *Y% iA(% D"W;D?% =?% `?CY)b% =?g*B?=#?-% /B(*B=#C% .'?D 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% B% "'Y)[<% Y% 'YB"YB=?=#(% "'Y[A(\g% Y'?B% "YV`a*#(% VB#?W?dK% B\#('B?`<*;*X%VY%A#CD#V?*`#%CA?$%W<*BY=;*X 117. 1%YV"YD#(VB#%I#=#$&('%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%"Y#=_Y'\YD?WK%c(%'($Y'&%?=?A#Bg`(%"'Y[A(\;% Y)D#?&;% A#&(D$C#(`% D '?\?*X% \Y=#&Y'YD?=#?% B?A(*(d% KK!&'?&(@##% 'YBDY`g% Y)D#?&;% \=#(`$BY)*#% litewskiej w Polsce”118.
!
rekrutacji do przedszkoli publicznych – F789:;<=><=*C*0^*N?AD?*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% B% "'Y)[<% Y% "YV`a*#(%VB#?W?dK%B\#('B?`<*;*X%VY%B?"(D=#(=#?%VB#(*#Y\%D%D#(Cg%E-5 lat równych szans (VgC?*;`=;*X-%/B(*B=#C%"Y#=_Y'\YD?WK%c(%D#(Ag%'YVB#*ZD%BD'?*?%$#a%VY%=#(@Y%D%$"'?D#(% rekrutacji do przedszkoli publicznych. Zgodnie z art. ,F%g$&-%,-%g$&?D;%B%V=#?%k%D'B()=#?% 1991r. o $;$&(\#(% Y)D#?&;K% D;*XYD?=#(% "'B(V$BCYA=(% Y[(`\g`(% VB#(*#% D% D#(Cg% E-6 lat. 2[A#*B?=#(% "'B(B% Y'@?=;% "'YD?VB<*(% "'B(V$BCYA?% D#(Cg% VB#(*C?% YV[;D?% $#a% D% \;)A% zasady art.112 kodeksu cywilnego – gCYd*B(=#(%&'B(*#(@Y%'YCg%c;*#?%B%V=#(\%,%D'B()=#?%
115
ZBIA/500/17-1/2008/ESn DZSE-ER-045-3/08 117 ZBIA/500/27-1/2008/ESn 116
49
jest warunkiem "'B;`a*#?% VB#(*C?% VY% "'B(V$BCYA?-% 1% "'?C&;*(% VB#(*#Y\% g'YVBY=;\% D% \#($#<*?*X% D'B($#(d-@'gVB#(d% Y@'?=#*BY=Y% $B?=$(% =?% g*Ba$B*B?=#(% VY% "'B(V$BCYA?% B% VB#(b\#%B(%$DY`(@Y%'Y*B=#C?119. I#=#$&('%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%"'B;*X;A#W%$#a%VY%?'@g\(=&ZDK%"'B(V$&?D#Y=;*X%"'B(B /B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?-%.Y=?V&Y%$&D#('VB#WK%c(%gB=?=#(%D?'g=Cg%gCYd*B(=#?%E%A?&%"'B(V% V=#(\% ,%D'B()=#?%B?%[(BDB@AaV=;%"YDYVg`(%#$&Y&=<%=#($"Z`=Y)b%D%'YB"Y*B;=?=#g%"'B(B% VB#(*#% CYA(`=;*X% (&?"ZD% (VgC?*;`=;*X-% :% gD?@#% =?% BWYcY=Y)b% "'Y[A(\g% Y'?B% D% *(Ag% rozstrB;@=#a*#?%D<&"A#DY)*#%*Y%VY%&'()*#%?'&-%,F%g$&-%,%g$&?D;%Y%$;$&(\#(%Y)D#?&;K%"YV`a&(% BY$&?W;%"'?*(%=?V%YV"YD#(V=#<%=YD(A#B?*`<%&(@Y%"'B("#$g120. !
;AC7VNHF?>*GH*;AC=G8CEHB<*GC<=D?*DREAC7DZ*– F789:;<=><=*C*P[*N?AD?*POOQ* roku 1%BD#
118
DKOW-1/GP-512/12/08 ZBIA/500/28-1/2008/ESn 120 DZSE-ER-045-4/08 121 ZBIA/500/23-1/2008/EK 122 DZSE-ER-045-6-08 119
50
przewlekle chorym edukacji przedszkolne`-%I#=#$&('%:V'YD#?%"Y#=_Y'\YD?WK%c(%D;$&<"#%D% &(`%$"'?D#(%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%B%$g@($<%VYCY=?=#?%B\#?=%D%"'B("#$?*X123. 1% \?'*g% >eeh% 'YCg% 'B
egzaminów gimnazjalnych – F789:;<=><=*C*P^*EF<=9>*POOQ*AHER 2C-%,w% g*B=#ZDK%BV?`<*;*X%D% 'YCg%$BCYA=;\%>eekq>eef% (@B?\#=% @#\=?B`?A=;% l*Ba)b% Xg\?=#$&;*B=<jK%=#(%\Y@WY%gVB#(A#b%YV"YD#(VB#%=?%Y$&?&=#(%";&?=#(%?'Cg$B?%(@B?\#=?*;`=(@Y%B% powodu nieznajY\Y)*#%g&DY'ZD%A#&('?*C#*X-%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%BD'Z*#W%$#a%D%BD#K% BY$&?=<% Y[`a*#% #=V;D#Vg?A=<% Y"#(C<% Lg'?&Y'ZD% 2)D#?&;126.
!
egzaminów gimnazjalnych – F789:;<=><=*C*a*N?V?*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% "Y=YD=#(% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% Y% wsC?B?=#(% CY=C'(&=;*X% 'YBD#
123
MZ-Zp-D-10559-1/JC/08 Por.: http://www.premier.gov.pl/s.php?id=3141 125 ZBIA/500/30-1/2008/ESn 126 DKOW-ES-5033-1/08 127 ZBIA/500/30-3/2008/ESn 124
51
!
SKZGUF*(Xe*;HGDC?8*=@C?N<>R*@?CV?B>=@H*– F789:;<=><=*C*PO*DC=AFD?*POOQ*AHER 1% BD#
!
dyskryminacji dzieci romskich – wyst:;<=><=*C*]*8<=A;>*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% B% "'Y)[<% Y% 'YB"YB=?=#(% "'Y[A(\g% V;$C';\#=?*`#% VB#(*#% 'Y\$C#*X% D% $BCYW?*X% Y'?B% Y% "YV`a*#(% VB#?W?d% D% *(Ag% A#CD#V?*`#% &(@Y% B`?D#$C?-% 3Y% /B(*B=#C?% VY*#('?WY% D#(A(% $;@=?WZDK% )D#?V*B<*;*X% Y% #$&=#(=#g% D% "YA$C#(`% $BCYA(% B`?D#$C?% V;$C';\#=?*`#% &(`% @'g";% VB#(*#-% 6(*X;% $(@'(@?*`#% \#?WY% \-#=-%Y'@?=#BYD?=#(%VA?%=#*X%$"(*`?A=#(%D;VB#(AY=;*X%CA?$-%/B(*B=#C%"YVC'()A#W%'ZD=#(c%['?C% D$"ZW"'?*;% B% B?&'gV=#Y=;\#% D% $BCYW?*X% ?$;$&(=&?\i romskimi oraz niezgodne z przepisami D;V?&CYD?=#(%"#(=#aVB;K%"'B(B=?*BY=;*X%=?%"Y\Y*%VA?%&;*X%g*B=#ZD131. I#=#$&('% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% "Y#=_Y'\YD?WK% #c% &DY'B(=#(% D;VB#(AY=;*X% CA?$% VA?% g*B=#ZD% 'Y\$C#*X%"'?C&;CYD?=(%[;WY% D%=#(C&Z';*X%'(`Y=?*X%.YA$C#%YV%C#ACgnastu lat w celu $"'Y$&?=#?% "'B(B% $BCYWa% #*X% $B*B(@ZA=;\% "Y&'B([Y\% (VgC?*;`=;\-% ODY'BY=(% @'g";% \#?W;% *X?'?C&('%D;'ZD=?D*B;K%"'B;@Y&YDg`<*;%VB#(*#%'Y\$C#(%VY%V?A$B(`%(VgC?*`#-%I#=#$&('%"'B;B=?WK% c(%'YBD#
128
DKOW-ES-5033-2/08 ZBIA/500/40-1/2008/ESn 130 DKOW-ES-5033-4/08 131 ZBIA/500/42-1/2008/ESn 132 DKOW-ES-5033-4/08 129
52
!
rocznego przygotowania przedszkolnego – F789:;<=><=*C*0P*8<=A;>*POOQ*AHER 1%BD#eef%'YCu.
!
8=@A=@?DV<* ;HB8EGCE<=* C* W* FAC=M>* POOQ* roku 3Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% VY&?'W;% #=_Y'\?*`(% Y% B?\#?'B(% D"'YD?VB(=#?% D% 7'A?=V##% "'B("#$ZDK% B(BD?A?`<*;*X% =?% $&Y$YD?=#(% "'?C&;C% $(@'(@?*;`=;*X% D% $&Y$g=Cg% VY% uczniów emigrantów, w tym polskich dzieci. /B(*B=#C% YV[;W% D% &(`% $"'?D#(% 'YB\YDa% B% .'(B;V(=&(\% 7'A?=V##K% $C#('YD?W% &?Cc(% D;$&<"#(=#(% VY% #'A?=VBC#(@Y% /B(*B=#C?% .'?D% Dziecka. 2V"YD#(VB#% gVB#(A#W% I#=#$&('% V$-% 7=&(@'?*`#K% C&Z';% B?"'B(*B;WK% `?CY[;% 'B
!
segregacji ucznióF*F*;HB8E<=*C*00*FAC=M>*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?K% B?=#("YCY`Y=;% #=_Y'\?*`?\#% \(V#ZDK% D$C?Bg`<*;\#% =?% #$&=#(=#(%D%"YA$C#*X%$BCYW?*X%B`?D#$C?%$(@'(@?*`#K%BD'Z*#W%$#a%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`% B%"'Y)[<%Y%"YV`a*#(%VB#?W?dK g=#(\YcA#D#?`<*;*X%V;'(C&Y'Y\%$BCZW%$&Y$YD?=#(%&?C#*X%"'?C&;C-% 6XYVB#WY%BDW?$B*B?%Y%"YVB#?W%=?%CA?$;%g*B=#ZD%BVYA=;*X%#%$W?[$B;*XK%"Y*XYVB<*;*X%B%'YVB#=%Y% D;$YC#\% #% =#$C#\% $&?&g$#(% (CY=Y\#*B=;\K% B% Y[DYVg% $BCYW;% #% $"YB?% =#(@YK% $"'?D#?`<*;*X% CWY"Y&;%D;*XYD?D*B(%#%D;'Zc=#?`<*;*X%$#a%DBY'YD;\%B?*XYD?=#(\135.
133
ZBIA/071/19-4/2008/MP DZSE-TS-523-251/08 135 ZBIA/500/35-1/2008/ESn 134
53
I#=#$&('% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`% "'B;B=?WK% c(% D;$&a"g`<*?% #=*;V(=&?A=#(% D% $BCYW?*X% $(@'(@?*`?% g*B=#ZD% `($&% =#(VY"g$B*B?A=?-% :?"(D=#W% &(cK% c(% [aVB#(% =?% &Y% BD'?*?W% "'B;% C?cV(`% YC?B`#% gD?@a% Cg'?&Y'ZDK% D#B;&?&Y'ZD% Y'?B% $?\;*X% V;'(C&Y'ZD% $BCZW-% .'Y[A(\?&;C?% [aVB#(% "Y'g$B?=?% VYV?&CYDY% D% &'?C*#(% '(?A#B?*`#% B?V?dK% D;=#C?`<*;*X% B% 'B
C?8?G*F7;=K>>*MF7DJ*– F789:;<=><=*C*0Q*@ARG>*POOQ roku ,>%@'gV=#?%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%$"Y&C?W%$#a%B%@'g"<%g*B=#ZD%B%C?&YD#*C#(@Y%B($"YWg% )'(V=#*X% $BCZW% &(*X=#*B=;*X% – vA<$C#*X% O(*X=#*B=;*X% :?CW?VZD% 9?gCYD;*X-% IWYVB#(c% BD'Z*#W?%$#a%B%"'Y)[<%Y%"Y"?'*#(%$&?'?d%Y%B\#?=a%"'B;`a&(`%'(@gA?*`#%"'?D=(`K%YC'()A?`<*(`%B?$?V;% D;"(W=#?=#?%)D#?V(*&D%$BCYA=;*X%&?CK%[;%g\#($B*B?=?%[;W?%=?%=#*X%=#(%&;ACY%=?BD?%$BCYW;K%?A(% &(c%B($"YWg%$BCZW-%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?K%"Y"#('?`<*%#=#*`?&;Da%\WYVB#(c;K%BD'Z*#W%$#a%D%&(`% sprawie do Ministra Edukacji Narodowej137. Minister Edukac`#% 9?'YVYD(`% "Y#=_Y'\YD?WK% #c% CD($?% &?% BY$&?=#(% 'YBD?cY=?% "'B;% B\#?=#(% 'YB"Y'B
!
konkursów przedmiotowych dla gimnazjalistów – F789:;<=><=*C*0^*@ARG>*POOQ*AHER 1%BD#
136
DZSE-0401/15/CZ/2008 ZBIA/500/69-1/2008/ESn 138 DKZU-JP-045-20/2008 137
54
liczby laureatów i finalistów. Taki stan powoduje nierówne traktowanie uczniów na terenie C'?`g-%1%BD#
F?AR>EUF* ;K?9>HMD<* C?* ;HS79* Gziecka w przedszkolu – F789:;<=><=* C* PP* @ARG>* POOQ* roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% gD?@a% =?% "YD$B(*X=#(% $&Y$YD?=<% "'?C&;Ca% Y@'?=#*B?=#?% D% g*XD?W?*X% '?V% @\#=% '(@gA?*`#% D% $"'?D#(% YV"W?&=Y)*#% `(V;=#(% VY% g$&?=YD#(=#?% Y"W?&;% $&?W(`%– [(B% D$C?B?=#?K% `?C#(% )wiadczenia oferuje przedszkole i bez g$&?A(=#?% Y"W?&;% B?% C?cV(% B% =#*X-% /B(*B=#C% "YVC'()A#WK% c(% "Y$&?=YD#(=#?% '?V% @\#=% ';@Y';$&;*B=#(%D?'g=Cg`<%\YcA#DY)b%BD'Y&g%*Ba)*#%Y"W?&;%B?%YC'($%=#(Y[(*=Y)*#%VB#(*C?% D%"'B(V$BCYAg-%.YDYW?W%$#a%"'B;%&;\%=?%D;'YC#%1Y`(DZVBC#(@Y%!
!
sytuacji dzieci z rodzin migrantów w regionach o charakterze rolniczym – F789:;<=><= z 31 grudnia 2008 roku 3Y$&'B(@?`<*% "Y&'B([a% B#=&(@'YD?=#?% VB#?W?d% =?% 'B(*B% 'YVB#=% #% VB#(*#K% VY)D#?V*BY=;*X%=(@?&;D=;\#%$Cg&C?\#%(\#@'?*`#%'YVB#*ZDK%D%@'gV=#g%>eef%'-%/B(*B=#C%
139
ZBIA/500/68-1/2008/ESn DKOW-1/KW-5027-49/08 141 ZBIA/500/62-1/2008/ESn 142 BMP-0748-13241/08/AK 140
55
.'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`143, Ministra Pracy i Polityki !"YW(*B=(` 144 oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi145 B% ?"(A(\% Y% "YV`a*#(% #=&('#=$&;&g*`Y=?A=;*X% VB#?W?dK% B?[(B"#(*B?`<*;*X% AY$;% 'YVB#=% – ?% BDW?$B*B?% VB#(*#% – (\#@'?=&ZD-%1%gB?$?V=#(=#g%"YVC'()A#W%D?@a%D$"ZA=;*X%#=#*`?&;D%"YV(`\YD?=;*X%"'B(B% !(`\K% /B
HA@?>?>8HF?>*8CEUK*<*;B?DUF=Ec*GC
dotycB;WY% A#CD#V?*`#% $BCZW-% .'Y)[;% Y% #=&('D(=*`a% /B(*B=#C?% C#('YD?A#% D% &(`% \#('B(% @WZD=#(% 'YVB#*(% g*B=#ZD% Ag[% "'B(V$&?D#*#(A(% Y'@?=#B?*`#% "YB?'B-% B@YV=Y)b% VB#?W?dK "YV(`\YD?=;*X% "'B(B% Y'@?=% "'YD?VB<*;K% B% "'B("#$?\#% ?'&-% Gh% g$&?D;% Y% $;$&(\#(% Y)D#?&;K% D% &;\% Y% CY=#(*B=Y)*#% &('\#=YD(@Y% "YD#?VY\#(=#?% Y% "A?=YD?=;*X% B\#?=?*X% 'YVB#*ZD% g*B=#ZD% Y'?B% Lg'?&Y'?% 2)D#?&;-% E-% D?'g=C#K% D% `?C#*X% g*B=#YD#(%[aV<%$#a%g*B;b%"Y%A#CD#V?*`# $BCYW;-
143
ZBIA/470/3-1/2008/IK ZBIA/470/3-2/2008/IK 145 ZBIA/470/3-3/2008/IK 144
56
9#(C&Z'(% V(*;B`(% Y'@?=ZD% "'YD?VB<*;*X% $BCYW;% [;W;% B?$?V=(% lB=#$B*BY=;% Y[#(C&m% D;\?@?`<*;% CY$B&YD=;*X% '(\Y=&ZD% #% \YV('=#B?*`#% "'B;% \?W(`% A#*B[#(% g*B=#ZD% #% ['?Cg% "('$"(C&;D;% B\#?=;% $;&g?*`#% V(\Y@'?_#*B=(`% D% A?&?*X% =?$&a"=;*X, etc.), w niektórych prz;"?VC?*X% `(V=?C% D#a*(`% ?'@g\(=&ZD% "'B(\?D#?WY% B?% "YBY$&?D#(=#(\% $BCYW;% D% VY&;*X*B?$YD;*X% D?'g=C?*X% l\=#(`$B?% A#*B([=Y)b% g*B=#ZD% D% YVVB#?W?*X% #% BD#eef% '-% g*X;A#W% g*XD?W;% /?V;% I#(`$C#(`% D% IY'<@gK% VY&;*B<*(% A#CD#V?*`#% Y[g% $BCZWK% VY"?&'g`<*% $#a% istotnego naruszenia prawa (or@?=% "'YD?VB<*;% =#(% D;D#
ZII/430/162/2008/TKA ZII/430/181/2008/TKA
57
D% \#(`$*YDY)*#% LYD?A?K% DY`-% Ag[(A$C#(% l$"'?D?% "YV`a&?% B% DW?$=(`% #=#*`?&;D;% =?% "YV$&?D#(%VY=#($#(d%\(V#?A=;*Xj 148K%*B;%g&DY'B(=#?%VYV?&CYD(@Y%YVVB#?Wg%D%n#\=?B`g\% Nr 20 w Katowica*X%l$"'?D?%"YV`a&?%=?%"'Y)[a%'YVB#*ZDj149. .YB;&;D=#(K% =?% $Cg&(C% #=&('D(=*`#% "YV`a&(`% "'B(B% /B(*B=#C?K% B?CYd*B;W?% $#a% 'ZD=#(c% $"'?D?% B?\#?'g% A#CD#V?*`#% #=&('=?&g% :($"YWg% !BCZW% 9'% ,e% D% OY'g=#g-% .'Y)[a% Y% "Y\Y*% $C#('YD?WY% f>% D;*XYD?=CZD% #=&('=?&g 150. Podobnie, zrezygnowano w efekcie VB#?W?d% /B(*B=#C?% B% A#CD#V?*`#% O(*X=#Cg\% RgVYDAanego w Tomaszowie Mazowieckim ($"'?Da%B@WY$#W%!?\Y'B
148
ZII/430/171/2008/TKA ZII ZII/430/196/2008/TKA 150 ZII/430/196/2008/TKA 151 ZII/430/74/2008/TKA 152 ZII/430/158/2008/TKA, ZII/430/172/2008/TKA, ZII/430/169/2008/TKA 149
58
#=&('D(=*`#%[;WY%VY"'YD?VB(=#(%VY%B?D?'*#?%"'B(B%"Y$B*B(@ZA=(%@\#=;%"Y'YBg\#(=#?%D% sprawie dofinansowania pobytu dziecka w przypadku braku przedszkola na ich terenie. 7==;%"'Y[A(\K%B@W?$B?=;%"'B(B%'YVB#*ZD%VB#(*#%D%D#(Cg%"'B(V$BCYA=;\K%&Y%[gVB<*(% kontrowe'$`(% g*XD?W;% '?V% @\#=% D% $"'?D#(% g$&?A?=#?% Y"W?&;% $&?W(`% B?% "Y[;&% VB#(*C?% D% "'B(V$BCYAg-% /B(*B=#C% $C#('YD?W% D% BD#
GAH@<*RDC>
"Y`?D#?`<% $#a% D% C#('YD?=(`% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% CY'($"Y=V(=*`#% C?cV(@Y% 'YCg-% Wiakszo)b% spraw dotyczy )rodowisk wiejskich. Niektórzy rodzice kwestionowali Y[YD#
/YVB#*(%$C?'c;A#%$#a%=#(%&;ACY%=?%B=?*B=<%*Ba$&Y%YVA(@WY)b%YV%VY\g%VY%"'B;$&?=CZD% ?g&Y[g$YD;*XK% ?A(% &(c% ['?C% [(B"#(*B(d$&D?% D% #*X% YCYA#*?*X-% 1;$&<"#(=#?% /B(*B=#C?% C#('YD?=(% VY% DW?VB% $?\Y'B
funkcjonowania systemu nauczania i wychowania W roku 2008 rodzice uczniów 'Zc=;*X% &;"ZD% $BCZW% =?`*Ba)*#(`% "'Y$#A#% /B(*B=#C?%
.'?D% 3B#(*C?% Y% #=&('D(=*`a% D% BD#
60
[(B% D;\?@?=(`% B@YV;% 'YVB#*ZD% l$"'?D?% =?V?A% `($&% D;`?)=#?=?% "'B(B% /B(*B=#C?% .'?D% Dziecka) 153. :V?'B;W;% $#a% 'ZD=#(c% "'B;"?VC#% "'Z)[% Y% #=&('D(=*`a% /B(*znika w sprawach, w C&Z';*X% &'gV=Y% [;WY% B=?A(ib% "Y&D#('VB(=#(% =?'g$B(=#?% VY['?% g*B=#?-% 1% `(V=;\% B% =#*X% g*B(d% =#(% B'(?A#BYD?W% B?V?dK% g$&?AY=;*X% "'B(B% =?g*B;*#(A?% D% BD#
ZII/430/223/2008/TKA ZII/430/13/2008/TKA 155 ZII/433/2/2008/TKA, ZII/410/127/2008/TKA 154
61
$&D#('VB(=#(K%#c%D%D#(Ag%D;"?VC?*X%'YVB#*(%#%g*B=#YD#(%=#(%$<%)D#?VY\#%B?"#$ZD%$&?&g&g% V?=(`% $BCYW;-% /YVB#*(% =#(% \?`<% D"W;Dg% =?% B?D?'&(% D% $&?&g*#(% '(@gA?*`(K% VY&;*B<*(% Y'@?=#B?*`#% B?`ab% V;V?C&;*B=;*XK% Y"#(C#K% D;*XYD?=#?% Y'?B% VB#?W?d% "'Y_#A?C&;*B=YD;*XYD?D*B;*X% \#\Y% #$&=#(`<*(@Y% YV% 'YCg% >ee>% BY[YD#
uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi 1%'YCg%>eef%=?`D#aC$B?%A#*B[?%$"'?D%VY&;*B;W?%A(C*(D?c(=#?%"'B(B%$BCYW;%Y"#=##%
poradni
psychologiczno-"(V?@Y@#*B=;*X%
Y%
"Y&'B([#(%
VY$&Y$YD?=#?%
D;\?@?d%
edukacyjnycX%VY%"Y&'B([%#%\YcA#DY)*#%g*B=#ZD%B(%$"(*;_#*B=;\#%&'gV=Y)*#?\#%D%=?g*(-% Rodzice skarc;li sia% na: brak opracowywania przez nauczycieli indywidualnych "'Y@'?\ZD% VA?% g*B=#ZD% Y% Y[=#cY=;*X% \YcA#DY)ciach edukacyjnych, niedostosowanie kryteriów oceniania do specyficznych potrzeb uczniów; nieudzielanie pomocy uczniom ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi, A(C*(D?c(=#(%Ag[%=#(B=?`Y\Y)b%B?A(*(d%"Y'?V=#% psychologiczno-"(V?@Y@#*B=(`%"'B(B%=#(C&Z';*X%=?g*B;*#(A#-%1(%D$B;$&C#*X%B@WY$BY=;*X% sprawach Rzecznik nawi
kuratoriami
o)D#?&;-% 1% D#aC$BY)*#% "'B;"?VCZD%
"YV(`\YD?=(% #=&('D(=*`(% "'B;=Y$#W;% "YB;&;D=(% (_(C&;-% 1% `(V=;\% "'B;"?VCgK% \#\Y% D;`?)=#(=#?% $"'?D;% #% BY'@?=#BYD?=#?% VA?% g*B(==#*;% YV"YD#edniej pomocy po
156 157
ZII/430/224/2008/TKA ZII/430/112/2008/TKA, ZII/430/152/2008/TKA, ZII/440/183/2008/TKA, ZII/440/357/2008/TKA
62
VY$&?'*B(=#g%"'B(B%'YVB#*ZD%?C&g?A=(`%Y"#=##K%'YVB#*(%BV(*;VYD?A#%$#a%$C#('YD?b%$"'?Da% do prokuratury158. .'Y[A(\(\K% C&Z'(@Y% $C?A?% DB'?$&?% C?cV(@Y% 'YCg% `($&% ['?C% g\#(`a&=Y)*#% gVB#(A(=#?% "'Y_($`Y=?A=(`% "Y\Y*;% g*B=#Y\% B% =?V"Y[gVA#DY)*#<% "$;*XY'g*XYD<% "'B(B% =?g*B;*#(A#% $BCZW% Y@ZA=YVY$&a"=;*X-% 3B#(*#K% g% C&Z';*X% $&D#('VBY=Y% B?[g'B(=#?% &;"g% 0383% Ag[% B($"ZW% 0$"('@('?% $<% D% D#(Ag% $BCYW?*X% "Y$&'B(@?=(% `?CY% BV(\Y'?A#BYD?=(-% :V?'B;W;% $#a% "'B;"?VC#%C#('YD?=#?%"'B(B%$BCYW;%D=#Y$CZD%VY%$eef%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%BD'Z*#A#%$#a%'ZD=#(c%'YVB#*(%B%"'Y)[<%Y% #=&('D(=*`a%D%$"'?D#(%['?Cg%$&?=V?'VZD%D;\?@?dK%[aV<*;*X%"YV$&?D<%"'B("'YD?VB?=#?% sprawdzianu i egzaminów w odniesieniu do uczniów, u których stwierdzono zaburzenia i YV*X;A(=#?%'YBDY`YD(%Ag[%$"(*;_#*B=(%&'gV=Y)*#%D%g*B(=#g%$#a-%!"'?D?%[;W?%D;`?)=#?=?% w porozumieniu z dyrektorem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie 159. 9?% $Cg&(C% #=&('D(=*`#% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% g\YcA#D#Y=Y% VY$&a"% VY% (VgC?*`#% "'B(V$BCYA=(`%C#ACY'@g%VB#(*#Y\K%*XY';\%=?%*gC'B;*a 160.
158
ZII/431/31/2008/TKA ZII/430/67/2008/TKA 160 ZII/45/15/2008/KB, ZII/45/12/2008/KB 159
63
[1* 2%'3$* +$* $(6%$"5* 2%,e+* 2%,e&$(fc* $X%g(!ehiY3e&c* 35,5iX!e&c* +e&$%'.!,'()fc* ,'"!e+j'"!e& $%',* !""5&* ,-5&* TRAKTOWANIEM Zgodnie z z30.2+7&3#$H/C@C&'K&Q8-4+-,6.&8&0#343,I&1*.+,/39&/3<1+&1*.+,/8&73&0#348& 18& 8,I#8-H& 0#*+1& 42*+A/.7.& >8#737.& 0#*+78,H& >.*H,*-+6& FG1;& 02H,I.,*-+69& /#*H41H9& *3-.+1F3-.3& FG1;& *@+D8& $#3/$843-.3& ACF& 4H*H2/C9& 4& $H7& 0#*+1& 4Hkorzystywaniem w celach seksualnych. 1%>eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%,T>h%$"'?DK%BD#
Tkk%B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
907 podczas rozmów telefonicznych;
-
45 podczas osobistych wizyt w biurze Rzecznika.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+ -
$;$&(\YD;*X%'YBD#
-
kar cielesnych;
-
ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym;
-
c(['?*&D?%VB#(*#m
-
katowania dzieci przez opiekunów;
-
"'B(\Y*;% DY[(*% VB#(*#% D% Y)'YVC?*X% $BCYA=Y-D;*XYD?D*B;*XK% D% &;\% 'ZD=#(c% umieszczania ich w szpitalach psychiatrycznych;
-
Y*X'Y=;%\?WYA(&=#(@Y%D#VB?m
-
=?'g$B(=#?%"'?D%=#(A(&=#*X%D%"Y$&a"YD?=#g%$
[10*3789:;<=>*@=>=A?B>=*%C=DC><E?*2A?F*+C<=DE?*F*C?EA=8<=*;A?F?*GH*HDJAH>7*;AC=G* CK7N*9A?E9HF?><=N*GH97DC7K7L !
oznaczania kategorii wiekowych filmów i programów telewizyjnych – F789:;<=><=*C* 15 stycznia 2008 roku Do Biura Rzecznika PraD% 3B#(*C?% D"W;D?% D#(A(% $C?'@K% VY&;*B<*;*X% YB=?*B(d% C?&(@Y'##% D#(CYD;*X% _#A\ZD% #% "'Y@'?\ZD% &(A(D#B;`=;*X-% 1% $B*B(@ZA=Y)*#% B?$&'B(c(=#?% [gVB#W;% YB=?*B(=#?% VY&;*B<*(% (\#&YD?=;*X% "'B(B% O].% $('##% C';\#=?A=;*X-% /B(*B=#C% 64
.'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% D#a*% VY% .'B(DYV=#*B<*(@Y% L'?`YD(`% /?V;% /?V#Y_Y=##% #% O(A(D#B`#% B% "'Y)[<% Y% $"'?DVB(=#(K% *B;% $('#?A(% (\#&YD?=(% "'B(B% O(A(D#B`a% .YA$C%A?&-%1%D;=#Cg%"'B("'YD?VBY=;*X%*B;==Y)*#%=?V?D*?% $('#?Ag%p3(&('\#=?&Y'r%BY$&?W%D(BD?=;%VY%B?=#(*X?=#?%VB#?W?d%$"'B(*B=;*X%B%"'?D(\162. !
wprowadzenia zakazu stosowania kar cielesnych – F789:;<=><=*C*0P*BR9=@H*POOQ*AHER /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%"'B(V$&?D#W%I#=#$&'YD#%!"'?D#(VA#DY)*#%$DY`(%$&?=YD#$CY% w sprawie stosowania kar cielesnych wobec dzieci. Polskie ustawodawstwo zakazuje $&Y$YD?=#?%C?'%*#(A($=;*X%B?'ZD=Y%DY[(*%VY'Y$W;*XK%`?C%#%VB#(*#. Zakaz stosowania kar _#B;*B=;*X%D;=#C?%B%?'&-%Fe%LY=$&;&g*`#%/.%#%$&?=YD#%=Y'\a%CY=$&;&g*;`=<-%2V=Y$#%$#a%Y=% 'ZD=#(c%– zdaniem Rzecznika Praw Dziecka – do bicia dzieci przez rodziców, opiekunów *B;% D;*XYD?D*ZD-% /ZD=#(c% "'B("#$;% LY=$&;&g*`#% /.% =?C?Bg`< DW?VBY\% "g[A#*B=;\% poszanowanie i Y*X'Y=a% @YV=Y)*#% *BWYD#(C?K% C&Z'?% `($&% i'ZVW(\% `(@Y% DYA=Y)*#% # praw. /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%"YVC'()A#WK%c(%&Y%D%LYV(C$#(%'YVB#==;\%#%Y"#(Cgd*B;\%=?A(c;%D% spo$Z[%`?$=;%#%"'(*;B;`=;%YC'()A#bK%c(%DW?VB?%'YVB#*#(A$C?%=#(%\Yc(%[;b%D;CY=;D?=?%B% =?'g$B(=#(\% @YV=Y)*#% VB#(*C?-% :?gD?c;W% 'ZD=#(cK% c(% [?'VBY% D?c=?% `($&% D% &(`% \#('B(% (VgC?*`?%$"YW(*B(d$&D?%Y'?B%"'Y\YD?=#(%VY[';*X%DBY'*ZD%'YVB#*#(A$C#*X163. Minister Sprawiedl#DY)*#% "YVB#(A#W% "Y@A
161
ZBIA/500/3-1/08/BK WSW-051-88/2008/11 163 ZBA/500/15-1/08/MD 162
65
$&?=V?'VZD% CY=$&;&g*;`=;*XK% YC'()AY=;*X% D% Y'B(*B(=#?*X% O';[g=?Wg% LY=$&;&g*;`=(@Y% Y'?B%D;\Y@ZDK%D;=#C?`<*;*X%B%*BWY=CY$&D?%.YA$C#%D%M=##%Hg'Y"(`$C#(`164. !
8ER9=DC>HMD<*GC7DJ*F*C?EA=8<=*;HNHD7*AHGC<><=*– F789:;<=><=* C 26 maja 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% .'?*;% #% .YA#&;C#% !"YW(*B=(`K% D$C?Bg`<*% =?% =#(D;VYA=Y)b% $;$&(\g% "Y\Y*;% $"YW(*B=(`% #% 'YB"'Y$B(=#(% CY\"(&(=*`#% "Y\#aVB;%'Zc=(%#=$&;&g*`(K%*Y%"YDYVg`(%'YB\;*#(%YV"YD#(VB#?A=Y)*#165. W odpowiedzi Mi=#$&('% "Y#=_Y'\YD?WK% c(% D% '($Y'*#(% &'D?`<% "'?*(% =?V% A(@#$A?*;`=;\#%'YBD#
!
8789=NHF7DJ*AHCF<:C?T*F*8;A?F<=*CF?BDC?>*;AC=NHD7*FHS=D dzieci – F789:;<=><=* z 28 maja 2008 roku /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% D% D;$&<"#(=#g% VY% .'(B($?% /?V;% I#=#$&'ZD% D;'?B#W% B?=#("YCY`(=#(% $('#<% "'B;"?VCZD% C?&YD?=#?% \?W;*X% VB#(*#-% /B(*B=#C% "Y#=_Y'\YD?W% 'ZD=#(c% Y% =?`D?c=#(`$B;*X% $DY#*X% #=#*`?&;D?*X% =?% 'B(*B% "'B(*#DVB#?W?=#?% "'B(\Y*;% wobec dzieci, realizowanych w latach 2004-2008 167.
!
;H89Z;HF?>*FHS=D*H8US*8E?C?>7DJ*C*C?SRAC=>DV<*8=E8R?B>7DJc*E9UA=* GH;RMD=@H* ;AC=DHMD<* 8=E8R?B>=V* – F789:;<=><=*C*00*8<=A;>*POOQ*AHER /B(*B=#C% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% :V'YD#?% Y% "'B(V$&?D#(=#(% #=_Y'\?*`#% Y% (_(C&?*X% "'?*;%:($"YWgK%Y"'?*YDg`<*(@Y%$;$&(\YD(%'YBD#eee%– 2007 168. Od"YD#(VB#% =?% D;$&<"#(=#(% gVB#(A#W% I#=#$&('% !"'?D#(VA#DY)*#K% C&Z';% "'B(V$&?D#W% $&?=% "'?*% $DY`(@Y% '($Y'&gK% BD#
164
DL-P-I-4000-14/08 ZBIA/500/39-1/2008/KC 166 DPSIIA-073-2344-4/MB/08 167 ZBIA/500/34-1/08/MD 168 ZBIA/071/33-1/08/MD 165
66
$(C$g?A=;\-% .YVC'()A#W% &(cK% c(% I#=#$&('$&DY% "'?*g`(% =?V% g`(V=YA#*(=#(\% "'Y*(Vg';% "Y$&a"YD?=#?%D%$"'?Dach nieletnich 169. !
prawno-karnej ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym – F789:;<=><=*C* 12 sierpnia 2008 roku /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?K%B?=#("YCY`Y=;%*Ba$&;\#%VY=#($#(=#?\#%Y%D;CY'B;$&;D?=#g% $(C$g?A=;\% Y$Z[% \?WYA(&=#*XK% BD'Z*#W% $#a% VY% I#=#$&'?% !"'?D#(VA#DY)*#% Y% gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%=?%&(\?&%"'YD?VBY=;*X%"'B(B%=#(@Y%D%&;\%B?C'($#(%"'?*-%/B(*B=#C%VY$&'B(@W% CY=#(*B=Y)b% VY$&Y$YD?=#?% "YA$C#(@Y% "'?D?% C?'=(@Y% VY% $&?=V?'VZD% \#aVB;=?'YVYD;*XK% D;'?cY=;*X% D% LY=D(=*`#% /?V;% Hg'Y";% Y% Y*X'Y=#(% VB#(*#% "'B(V% $(C$g?A=ym wykorzystywaniem, podpi$?=(`% "'B(B% .YA$Ca w 2007 roku oraz w Protokole fakultatywnym do Konwencji o prawach dB#(*C?% D% $"'?D#(% X?=VAg% VB#(b\#, VB#(*#a*(`% "'Y$&;&g*`#%#%VB#(*#a*(`%"Y'=Y@'?_## 170. 2V"YD#?V?`<*% =?% D;$&<"#(=#(K% I#=#$&('% !"'?D#(VA#DY)*#% BD'Z*#W gD?@a% =?% "'B;@Y&YD?=;% "'Y`(C&% =YD(A#B?*`#% LYV(C$g% C?'=(@Y% #% #==;*X% g$&?DK% "'B(D#Vg`<*;% #\"A(\(=&?*`a% VY% "YA$C#(@Y% g$&?DYV?D$&D?% =#(C&Z';*X% =?'BaVB#% "'?D=;*X% M=##% Hg'Y"(`$C#(`-% 1$C?B?W% &(c% =?% "'Y"Y=YD?=<% "(=?A#B?*`a% B?*XYD?=#?K% "YA(@?`<*(@Y% =?% produkowaniuK%'YB"YD$B(*X=#?=#gK%"'(B(=&YD?=#gK%"'B(*XYD;D?=#g%Ag[%"Y$#?V?=#g%&'()*#% "Y'=Y@'?_#*B=;*XK% "'B(V$&?D#?`<*;*X% D;&DY'BY=(% Ag[% "'B(&DY'BY=(% D#B('g=C#% \?WYA(&=#*X%g*B($&=#*B<*;*X%D%*B;==Y)*#?*X%$(C$g?A=;*X-%I#=#$&('%"Y#=_Y'\YD?W%&(cK%c(% w resorcie opracowany zY$&?W% "'Y`(C&% CY\"A(C$YD;*X% B\#?=% CYV;_#C?*`#% C?'=;*XK% C&Z';% "'B(D#Vg`(%\-#=-%D"'YD?VB(=#(%=YD;*X%&;"ZD%"'B($&a"$&DK%"(=?A#Bg`<*;%g&'D?A?=#(%Y'?B% $"'YD?VB?=#(K% "'B(*XYD;D?=#(K% "Y$#?V?=#(% &'()*#% "Y'=Y@'?_#*B=;*X% B% gVB#?W(\% Y$Y[;K% [(B% `(`% B@YV;K% ?% &?Cc(% 'YB"owszechnianie obrazu nagiej osoby bez jej zgody. .Y#=_Y'\YD?W% 'ZD=#(c% Y% "YV`a&;*X% D% '($Y'*#(% "'?*?*XK% B\#('B?`<*;*X% VY% B?Y$&'B(=#?% YV"YD#(VB#?A=Y)*#% $"'?D*ZD% "'B($&a"$&D% Y% "YVWYcg% $(C$g?A=;\K% "Y"(W=#?=;*X% DY[(*% Y$Z[% \?WYA(&=#*X% "Y=#c(`% ,G% 'YCg% c;*#?% Y'?B% DY[(*% =?`[A#c$B;*XK% `?C% 'ZD=#(c% VY% BD#aC$B(=#?% $Cg&(*B=Y)*#% VB#?W?dK% "YV(`\YD?=;*X% DY[(*% $"'?D*ZD% &(@Y% &;"g% "'B($&a"$&D% "Y"'B(B% "YVV?=#(% #*X% &('?"##K% B?[(B"#(*B?`<*(`% "'B(V% "'B($&a"*B;\#% zachowaniami seksualnymi 171.
169
DL-P-1-0761-4/08 ZBIA/500/44-1/08/MD 171 DL-P-1-0761-5/08 170
67
!
kontroli w zakresie sezonowej pracy dzieci – F789:;<=><=*C*0Q*8<=A;>*POOQ*AHER nWZD=?% 7=$"(C*`?% .'?*;% "'B("'YD?VB#W?% CY=&'YAa% $(BY=YD(`% "'?*;% VB#(*#K% D% D;=#Cg% C&Z'(`% g`?D=#Y=YK% c(% \?WYA(&=#% B?&'gV=#?=#% $<% [(B% "YV$&?D;% "'?D=(`K% [(B% D;=?@'YVB(=#?% #% D% D?'g=C?*XK% =#($"(W=#?`<*;*X% "YV$&?DYD;*X% =Y'\% [(B"#(*B(d$&D?-% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% BD'Z*#W% $#a% Y% VYV?&CYD(% #=_Y'\?*`(% =?% &(=% &(\?&% VY% nWZD=(@Y% Inspektora Pracy172. 1% YV"YD#(VB#% nWZD=;% 7=$"(C&Y'% .'?*;% "Y#=_Y'\YD?WK% #c% &('\#=% B?CYd*B(=#?% CY=&'YA#% BY$&?W% D;B=?*BY=;% =?% E,% @'gV=#?% >eef% '-% 1;=#C#% VB#?W?d% #=$pektorów pracy BY$&?=<% =#(BDWY*B=#(% "'B(C?B?=(% "Y% B(['?=#g% #=_Y'\?*`#% B% 2C'a@YD;*X% 7=$"(C&Y'?&ZD% Pracy173.
!
F7EHAC7897F?>*GC<=D<*GH*I=SA?D9F?*– F789:;<=><=*C*PQ*8<=A;>*POOQ*AHER 1Y[(*% =?"W;D?`<*;*X% $;@=?WZD% Y% D;CY'B;$&;D?=#g% VB#(*#% – D% $B*B(@ZA=Y)*#% pocXYVB<*;*X% B% /g\g=##% – VY% c(['?*&D?K% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% D;$&<"#W% VY% I#=#$&'?% !"'?D#(VA#DY)*#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%g$&?DYV?D*B;*XK%C&Z'(%B?"(D=#<%$Cg&(*B=<%Y*X'Y=a% VB#(*#% "'B(V% &;\% "'Y*(V('(\-% .YVC'()A#W% "'B;% &;\K% c(% D;CY'B;$&;D?=#(% VB#(*#% VY% c(['?*&D?% $&?=YD#% $B*B(@ZA=<% _Y'\a% "'B(\Y*;K% V(@'?Vg`<*<% Y$Y[YDY)b% VB#(*C?K% =#(CY'B;$&=#(% D"W;D?`<*<% =?% `(@Y% 'YBDZ`% #% \YcA#DY)*#% g*B($&=#*B(=#?% D% c;*#g% $"YW(*B=;\-%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%$&D#('VB#WK%c(%Y[(*=(%g'(@gAYD?=#?% CYV(C$YD(%=#(% gDB@AaV=#?`<%B\#?=%$"YW(*B=Y-gospod?'*B;*XK%`?C#(%\#?W;%\#(`$*(%D%Y$&?&=#*X%A?&?*X174. I#=#$&('% !"'?D#(VA#DY)*#% YV"YD#(VB#?WK% #c% *XYb% Y[YD#
172
ZBA/500/46-1/08/MD GPP-110-079-22/08 174 ZBIA/500/48-1/08/MM 173
68
!
EAC7FGC=>* F7DJHF?>EUF* 8;=DV?B>7DJ* HMAHGEUF* 8CEHB>H-wychowawczych w domach dziecka – F789:;<=><=*C*P*;?`GC<=A><E?*POOQ*AHER /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%.'?*;%#%.YA#&;C#%!"YW(*B=(`%Y%"YV`a*#(% "#A=;*X%VB#?W?dK%\?`<*;*X%=?%*(Ag%&DY'B(=#(%'Zc=;*X%_Y'\%'YVB#==(`%Y"#(C#%B?$&a"*B(`%VA?% VB#(*#%=#("(W=Y$"'?D=;*XK%"YB[?D#Y=;*X%*Ba)*#YDY%Ag[%*?WCYD#*#(%Y"#(C#%'YVB#*#(A$C#(`-% 2[(*=#(% $&Y$YD?=(% C$B&?W*(=#(% #*X% D% $"(*`?A=;*X% Y)'YVC?*X% $BCYA=Y-wychowawczych i jednoczesne umieszczanie na weekend w domach dziecka nie gwarantuje dzieciom "Y*Bg*#?% [(B"#(*B(d$&D?% #% $&?[#A=Y)*#% (\Y*`Y=?A=(`-% 9?`[?'VB#(`% =#("YCY#% _?C&% BW(@Y% &'?C&YD?=#?%#*X%"'B(B%"(W=Y$"'?D=;*X%D;*XYD?=CZD%VY\ZD%VB#(*C?%Y'?B%['?C%D#aB#%B% C#\CYAD#(C%D%"A?*ZD*(K%C&Z'?%\#?W?%B?$&a"YD?b%#\%VY\%'YVB#==;176. 1%YV"YD#(VB#%'($Y'&%"Y#=_Y'\YD?WK%c(%&'D?`<%"'?*(%=?V%=YD;\#%'YBD#
!
HDJAH>7*N?KHB=9><=@H*F<=*C*P^*;?`GC<=A><E?*PO08 roku /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%LgA&g';%#%3B#(VB#*&D?%9?'YVYD(@Y%D% $"'?D#(% CY=#(*B=Y)*#% g'(@gAYD?=#?% B?$?V% (\#&YD?=#?% _#A\ZD% C#=YD;*X- Zdaniem /B(*B=#C?% CY=#(*B=(% `($&% D"'YD?VB(=#(% Y[YD#
175
DL-P-I-0761-6/08 ZII/500/1-55/2008/TKA 177 DSR-IV-078-14-I-MK/08 178 ZBIA/500/59-1/08/AK 176
69
!
;AHV=E9R*>HF=B<=*– F789:;<=><=*C* 3 grudnia 2008 roku /B(*B=#C% D;$&<"#W% VY% .'(B($?% /?V;% I#=#$&'ZD% D% BD#
!
umieszczania dzieci z domów dziecka w szpitalach psychiatrycznych w sytuacjach, @G7*SA?E*V=89*9?E<=V*EH><=DC>HMD<*– F789:;<=><=*C*]*@ARG>*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% D;$&<"#W% VY% I#=#$&'?% .'?*;% #% .YA#&;C#% !"YW(*B=(`% D% $"'?D#(% =?Vgc;D?=#?% )'YVC?% A(*B=#*B(@Y% D% "Y$&?*#% XY$"#&?A#B?*`#% D% $B"#&?Ag% "$;*X#?&';*B=;\%DY[(*%D;*XYD?=CZD%VY\ZD%VB#(*C?-%/B(*B=#C%B?gD?c;WK%c(%"A?*ZDC#% Y"#(Cgd*BY-D;*XYD?D*B(% =#(% '?VB<% $Y[#(% B% VB#(b\#K% "'B(`?D#?`<*;\#% &'gV=Y)*#% D;*XYD?D*B(% #% 'YBD#eefK% `?C% #% >eeh% `($&% [?V?=#(% B?$?V=Y)*#% &?C#*X% "'B;padków. Zebrane #=_Y'\?*`(%BY$&?=<%"'B(C?B?=(%/B(*B=#CYD#%.'?D%3B#(*C?181.
!
EAC7FGC=>* F7DJHF?>EUF* 8;=DV?B>7DJ* HMAHGEUF* 8CEHB>H-wychowawczych w domach dziecka – F789:;<=><=*C*0P*@ARG>*POOQ*AHER /B(*B=#C% "Y=YD=#(% D;$&<"#W% VY% I#=#$&'?% .'?*;% #% .YA#&;C#% !"YW(cznej, "'B(V$&?D#?`<*%#=_Y'\?*`(%Y%DY`(DZVB&D?*XK%B%C&Z';*X%VY*#('?`<%$;@=?W;%Y%C'B;DVB(=#g%
179
DPS-II-073-6887-1-MB/09 ZBIA/500/60-1/2008/KC 181 DSR-IV-0712-3-1-TU/08 180
70
=#("(W=Y$"'?D=;*X% D;*XYD?=CZD% "A?*ZD(C% Y"#(Cgd*BY-wychowawczych. Rzecznik "Y#=_Y'\YD?W% Y% "A?=YD?=(`% D% >eeh% '-% CY=&'YA#% $&?=g% "'B($&'B(@?=#?% "'?D% VB#(*C?% D% placówkacX%Y"#(Cgd*BY-wychowawczych 182. !
oceny systemu ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy – F789:;<=><=*C* 29 grudnia 2008 roku Przeprowadzona
przez
Rzecznika
Praw
Dziecka
zbiorcza
analiza
VY&;*X*B?$YD;*X% 'YBD#
;AC=NHD7*F*MAHGHF<8ER*GHNHF7N Problem ten byW% `(V=;\% B% *Ba$&$B;*X% "'B(`?DZD% =?'g$B(=#?% "'?D% VB#(*C?K% `?C#(%
B@W?$B?=Y% /B(*B=#CYD#% D% >eef% 'YCg-% !C?A?% "'Y[A(\?&;C#% Y[(`\YD?W?% B=a*?=#(% "$;*X#*B=(% #% _#B;*B=(% =?V% \?WYA(&=#\#K% D;CY'B;$&;D?=#(% $(C$g?A=(% \?WYA(&=#*XK% B\g$B?=#(% VY% YC'()AY=;*X% B?*XYD?dK% g&'gV=#?=#(% #% D"W;D?=#(% =?% '(A?*`(% B% V'g@#\% 'YVB#*(\-% .'B;"?VC#% "'B(\Y*;% D% )'YVYD#$Cg% VY\YD;\% B?BD;*B?`% B@W?$B?=(% [;W;% Rzecznikowi przez jednego B% 'YVB#*ZD% \?WYA(&=#(@YK% C&Z';% 'ZD=#(c% *BgW% $#a% "YC'B;DVBY=;%VB#?W?=#(\%$"'?D*;-%7=_Y'\?*`(%&?C#(%'B?VB#(`%D"W;D?W;%Yd osób trzecich Ag[%#=$&;&g*`#-%:?*XYD?=#?%&(@Y%&;"g%'B?VCY%D;*XYVB<%"YB?%Y['a[%p*B&('(*X%)*#?=r%VY\gK% ?% Y$Y[Y\% "Y$&'Y==;\% &'gV=Y% `($&% VY$&'B(*% #*X% "'B(`?D;-% 6Y'?B% *Ba)*#(`% /B(*B=#C% "YV(`\g`(% #=&('D(=*`(% D% &;*X% $"'?D?*X% B% g'BaVgK% =?% "YV$&?D#(% VY=#($#(d% \(Viów o aktach przemocy. /B(*B=#C% [?V?W% D$B;$&C#(% $"'?D;K% C&Z'(% VY% =#(@Y% &'?_#?W;K% =?&Y\#?$&% =#(% D(% D$B;$&C#*X%$&D#('VB#W%=?'g$B(=#(%VY['?%VB#(*C?%– *B?$?\#%B?'Bg&;%[;W;%`(V;=#(%(A(\(=&(\% 182
ZII/500/2-55/2008/TKA ZBIA/500/67-1/2008/KC/AK 184 BM-III-72-1-AB/09, DPS-IIA-700-6-2-MB/09 183
71
"'B(VWgc?`<*(@Y% $#a% #% "?&YAY@#*B=(@Y% CY=_A#C&g% "Y\#aVB;% 'YVB#*?\#% VB#ecka. W celu D(';_#C?*`#%"'?DVB#DY)*#%B@W?$B?=;*X%#=_Y'\?*`#K%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%BD'?*?W%$#a%VY% DW?)*#D;*X%`(V=Y$&(C%.YA#*`#K%"'YCg'?&g'%#%$
przemocy w szkole W roku 2008, podobnie jak w latach poprzednich, do Rzecznika Praw Dziecka
C#('YD?=Y% [?'VBY% D#(A(% B@WY$B(d% #% "'Z)[% Y% #=&('D(=*`a% D% BD#
185
ZII/440/225/2008/IGK
72
B`?D#$C?% ?@'($`#% #% "'B(\Y*;% 'ZD#()=#*B(`% D% $BCYW?*X% Y'?B% ?@'($`#% =?g*B;*#(A#% DY[(*% uczniów. Q(V(=% B% g*B=#ZDK% "'Y$B<*% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% Y% #=&('D(=*`a% =?"#$?WK% #c% YV% C#ACg% A?&% `($&% Y_#?'<% "'B(\Y*;% $&Y$YD?=(`%przez nauczyciela wychowania fizycznego, co =#(% $"Y&;C?% $#a% B% c?V=<% '(?C*`<% B(% $&'Y=;% V;'(C&Y'?% $BCYW;% =?D(&% D% $;&g?*`?*XK% C&Z'(% D;\?@?W;% #=&('D(=*`#% .YA#*`#-% .'Y)[?% Y% B[?V?=#(% $"'?D;% D% &';[#(% "#A=;\% BY$&?W?% $C#('YD?=?% VY% Pg[g$C#(@Y% Lg'?&Y'?% 2)D#?&;-% 1;`?)=#(=#?% =#(% "Y&D#('VB#W;% VY=#($#(d% ucznia o stosowaniu przemocy przez nauczyciela wychowania fizycznego. W konfliktach 'ZD#()=#*B;*X% g*B($&=#*B;WK% 'B(*B;D#)*#(% [aV<*% Y_#?'<% "'B(\Y*;-% .Y% #=&('D(=*`#% /B(*B=#C?K%g*B=#YD#%B?"(D=#Y=Y%=#(B[aV=<%"Y\Y*%#%Y*X'Y=a-%nWa[$B?%?=?A#B?%&(`%$"'?D;% VY$&?'*B;W?% CYA(`=;*X% #=_Y'\?*`#-% 6XWY"#(*% `($&% D;*XYD;D?=;% &;ACY% "'B(B% Y`*?K% \?&C?% [YD#(\%YV%C#ACg%A?&%"'?*g`(%B?%@'?=#*<-%2`*#(*%=#(%'?VB#%$Y[#(%B%D;*XYD?=#(\%VB#(*C?%#% *Ba$&Y%$DY#\#%B?*XYD?=#?\#K%C'
186
ZII/440/289/2008/TKA
73
Y"'?*YD?=(%BY$&?W;%$B*B(@ZWYD(%VB#?W?=#?K%\?`<*(%$Wgc;b%'YBD#
ZII/440/357/2008/TKA ZII/440/264/2008/TKA 189 ZII/440/345/2008/TKA 190 ZII/440/124/2008/TKA 191 ZII/440/355/2008/TKA 188
74
gB@YV=#Y=(% B(% D$B;$&C#\#% "'B(V$&?D#*#(A?\#% $BCYA=(`% $"YW(*B=Y)*#% l=?g*B;*#(A?\#K% uczniami, rodzicami). Opracowanie i realizacja szkolnego programu profilaktyki pro[A(\ZD%VB#(*#%#%\WYVB#(c;%Y[YD#ee>% 'YCgK%B@YV=#(%B%D?'g=C?\#K%YC'()AY=;\#%D%'YB"Y'Bee>% '-K% B\#(=#?`<*;\% 'YB"Y'Bee>% '-% 9'% ,eK% "YB-% hTj-% .Y=?V&Y% D;V?`(% $#aK% #c% CD?A#_#CYD?=#(% =?g*B;*#(A#% VY% B?DYVgK% [?V?=#(% #*X% "'(V;$"YB;*`#% "'B(V% 'YB"Y*Ba*#(\% "'?*;K% \Y@WY[;% $&?=YD#b% 'YBD#
>?AR8C?>*;A?F*F7DJHF?>EUF*;B?DUF=E*H;<=ERTDCH-wychowawczych 3Y% /B(*B=#C?% BD'?*?A#% $#a% .Y$WYD#(% =?% !ejm RP 192, wychowawcy, byli
wychowawcy, pracownicy PCPR 193, anonimowi nadawcy 194 $;@=?A#Bg`<*% "'B;"?VC#% $&Y$YD?=#?% DY[(*% D;*XYD?=CZD% "A?*ZD(C% Y"#(Cgd*BY-wychowawczych przemocy _#B;*B=(`% #% "$;*X#*B=(`-% 9?% D=#Y$(C% /B(*B=#C?K% Y'@?=;% $"'?Dg`<*(% =?VBZ'% =?V% &;\#% "A?*ZDC?\#%"'B("'YD?VB?W;%CY=&'YA(-%L#(V;%#=_Y'\?*`(%&(%$#a%"Y&D#('VB?W;K%=?C?B;D?=Y% g$g=#a*#(% $&D#('VBY=;*X% =#("'?D#VWYDY)*#K% B?Y$&'B?=Y% &(c% =?VBZ'% =?V% VB#?W?A=Y)*#<% "A?*ZD(C-% 1% `(V=(`% B(% $"'?DK% "Y% B?#=&('($YD?=#g% $#a% =#<% /B(*B=#C?K% "Y$&a"YD?=#(% D% $"'?D#(%"'B(C'Y*B(=#?%g"'?D=#(d%"'B(B%V;'(C&Y'?%D$B*BaW?%.'YCg'?&g'?%/(`Y=YD? 195. !;@=?A#BYD?=Y% &?Cc(% =?'g$B?=#(% "'?D?% VY% Y*X'Y=;% D#aB#% 'YVB#==;*X% "Y"'B(B% g&'gV=#?=#(%D#VB(d%#%'YB\ZD%&(A(_Y=#*B=;*X-%LD($Y=YD?=Y%B?$?V=Y)b%"Y[;&g%VB#(*C?% D% V?=(`% "A?*ZD*(-% !"Y'?V;*B=#(% BD'?*?=Y% $#a% VY% /B(*B=#C?% Y pomoc w umieszczeniu D;*XYD?=C?% D% #==(`% "A?*ZD*(% Ag[% g\YcA#D#(=#(% "YD'Y&g% VY% VY\g196. Rzecznik D;$&a"YD?W%VY%V;'(C&Y'ZD%"A?*ZD(C%Y%#=_Y'\?*`(%Y'?B%VY%$&?'Y$&ZDK%Cg'?&Y'ZD%Y)D#?&;%#% $
ZII/414/54/2008/KM ZII/414/51/2008/KM 194 ZII/414/45/2008/KM, ZII/414/27/2008/KM 195 ZII/414/51/2008/KM 196 ZII/414/31/2008, ZII/440/31/2008/KM 193
75
zachowania i emocji oraz nieodpowiedni poziom pracy wychowawczej. Wychowankowie *Ba$&Y% \?`<%'YB[gVYD?=(%"Y*Bg*#(%C'B;DV;K%"YW<*BY=(%B%"Y$&?D<%'Y$B*B(=#YD<m%*Ba$&;% `($&% ['?C% $?\YCY=&'YA#-% :V?'B?% $#aK% c(% D#=<% B?% &(% "Y$&?D;% 'YVB#*(% Y[?'*B?`<% wychowawców lub innych wychowankóD-%/B(*B=#C%D;`?)=#?W%B?$?V=Y)b%B?$&Y$YD?=(@Y% )'YVC?% D;*XYD?D*B(@Y% Y'?B% B?*Xa*?W% B?#=&('($YD?=;*X% VY% "YV(`\YD?=#?% V?A$B;*X% VB#?W?d%D;*XYD?D*B;*X.Y`?D#?`<*(% $#a% D% 'YCg% >eef% VY=#($#(=#?% \(V#?A=(% #% C#('YD?=(% VY% /B(*B=#C?% $"'?D;K%$&?W;%$#a%"YDYV(\%D;$&<"#(=#?%VY%I#=#$&'?%.'?*;%#%.YA#&;C#%!"YW(*B=(`%D%V=#g%>% "?iVB#('=#C?% #% >>% @'gV=#?% >eef% 'YCgK% D% C&Z';\% D$C?B?W% =?% "Y&'B([a% B?#=&('($YD?=#?% $;&g?*`<% D;*XYD?=CZD% "A?*ZD(C – D% $B*B(@ZA=Y)*#% &;*XK% C&Z'B;% D% *#<@g% &;@YV=#?% "'B([;D?`<%D%$"(*`?A=;*X%Y)'YVC?*X%$BCYA=Y-wychowawczych, a na dni wolne od nauki "'B;`(cVc?`<% VY% VY\g% VB#(*C? 198-% 9?% $Cg&(C% &;*X% VY=#($#(d% /B(*B=#C% "YV`<W% 'ZD=#(c% V(*;B`a% Y% "'B("'YD?VB(=#g% D% 'YCg% >eeh% CY=&'YA#% $&?=g% "'B($&'B(@?=#?% "'?D% VB#(*C?% D% "A?*ZDC?*X%Y"#(Cgd*BY-wychowawczych. -
szkodliwych przekazów medialnych 3Y% /B(*B=#C?% =?"W;D?W;% #=_Y'\?*`(% Y% B?\#($B*B?=#g% D% =#(C&Z';*X% "Y'&?A?*X%
#=&('=(&YD;*X% &'()*#K% \Y@<*;*X% D"W;D?b% V(\Y'?A#Bg`<*Y% =?% YVD#(VB?`<*(% &(% $&'Y=;% VB#(*#-% 3Y&;*B;W;% Y=(% \-#=-% D;CY'B;$&;D?=#?% BV`ab% VB#(*#% D% "'Y_#A?*X% Y% "YV&(C$&?*X% eroty*B=;*XK%B?\#($B*B?=#?%"'Y_#A#%"(VY_#A$C#*XK%B?\#($B*B?=#?%_#A\ZD%B%gVB#?W(\%VB#(*#-% O'()*#%&?C#(%$<%[AYCYD?=(%"'B(B%?V\#=#$&'?&Y'ZD%$&'Y=%"Y%B@WY$B(=#g%=?Vgc;*#?-%!"'?D;% &(%Y%&;A(%&'gV=Y%[?V?bK%c(%"Y%B?[AYCYD?=#g%"'B(B%?V\#=#$&'?&Y'ZDK%B=#C?`<%_#C*;`=(%CY=ta '?B(\% B% B?D?'&;\#% &?\% &'()*#?\#-% 1% CY=&?C&?*X% B(% B@W?$B?`<*;\#K% "'?*YD=#*;% R#g'?% /B(*B=#C?%"YVC'()A?A#%B?D$B(%YV"YD#(VB#?A=Y)b%'YVB#*ZD%B?%&YK%D%`?C#%$"Y$Z[%#*X%VB#(*#% CY'B;$&?`<%B%7=&('=(&g-% 7=&('D(=*`(%/B(*B=#C?%VY&;*B;W;%'ZD=#(c%'(CA?\K% g\#($B*B?=;*X na billboardach, czy prezentowanych na ekranach (np. w warszawskim metrze), które w B@YV=(`% Y"#=##% D#(Ag% Y$Z[% =#(% "YD#==;% [;b% $C#('YD?=(% VY% VB#(*#-% :?#=&('($YD?=(% "'Y[A(\(\% Y$Y[;% [;W;% #=_Y'\YD?=(% Y% "'Y*(Vg'B(% D(';_#C?*`#% '(CA?\;% lBWYc(=#(% indywidualnej skargi do Rady Reklamy). Polskie prawodawstwo nie reguluje niestety tej CD($#%D%$"Y$Z[%$B*B(@ZWYD;%– tak jak w przypadku reklamy telewizyjnej lub radiowej. 1% YV=#($#(=#g% VY% C#=(\?&Y@'?_##K% #=&('D(=*`(% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% VY&;*B;W;% sytuacji, w których p'B(V%"'Y`(C*`<%_#A\ZD%VA?%VB#(*#%(\#&YD?=Y%'(CA?\;%Y'?B%BD#?$&g=;% 197 198
ZII/414/49/2008, ZII/414/27/2008 ZII/500/1-2/2008/TKA
76
_#A\ZDK% B?D#('?`<*(% &'()*#% ?@'($;D=(% Ag[% V(\Y'?A#Bg`<*(-% /B(*B=#C% BD'?*?W% $#a% VY% V;'(C&Y'ZD% C#=% Y% D;`?)=#(=#?% #% YV"YD#(V=#% VY[Z'% (\#&YD?=;*X% \?&('#?WZD-% 1% D;$&<"#(=#g% @(=('?A=;\% VY% I#=#$&'?% Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzecznik BD'Z*#W%gD?@a%=?%"Y&'B([a%g'(@gAYD?=#?%&(`%CD($#-%/B(*B=#C%BD'Z*#W%$#a%VY%IL#39%Y% "YV`a*#(%#=#*`?&;D;%g$&?DYV?D*B(`K%B\#('B?`<*(`%VY%gBg"(W=#(=#?%AgC#%"'?D=(`%D%B?C'($#(% "'B;"Y'B
;AC=89AC=@?>*;A?F*><=B=9>eef%'YCg%
"'Y[A(\;K% BD#
199
ZII/460/83/2008/TOK
77
DW?)*#D;%B%"g=C&g%D#VB(=#?%VY['?%VB#(*C?-%1%BD#
"'B(?=?A#BYD?=#g%
$"Y$Y[g%
D;CY=;D?=#?%
&;*X%
*B;==Y)*#%
"'B(B%
_g=C*`Y=?'#g$B;-%1%'YCg%>eeh%?=?A#B#(%"YVV?=(%BY$&?=<%D%R#g'B(%/B(*B=#C?%Y"'?*YD?=#?% LY\(=V;%nWZD=(`%.YA#*`#K%B%C&Z';*X%CY'B;$&?`<%"YA#*`?=*#%B%B($"YWZD%V$-%=#(A(&=#*h. /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%B?D$B(%#=_Y'\YD?W%'YVB#*ZDK%#c%\Y@<%#%"YD#==#%B@W?$B?b% D=#Y$C#%VY%Y'@?=ZD%"'YD?VB<*;*X%*B;==Y)*#K%?[;%"'B($Wg*X?=#(%\#?WY%\#(`$*(%=?%&('(=#(% p.'B;`?B=(@Y% "YCY`gr% Ag[% p9#([#($C#(@Y% "YCY`gr-% :=?`Vg`<% $#a% Y=(% =?% &('(=#(% `(V=Y$&(C% Pol#*`#% #% $<% "'B;$&Y$YD?=(% VY% "'YD?VB(=#?% *B;==Y)*#% B% gVB#?W(\% VB#(*#-% 1% `(V=(`% B% "'YD?VBY=;*X% $"'?DK% VY&;*B<*(`% =#("'?D#VWYDY)*#K% $"YDYVYD?=;*X% =#($"'?D=Y)*#<% $"'Ba&g% D% &BD-% 9#([#($C#\% "YCY`gK% B?A(*Y=Y% D;'(\Y=&YD?=#(% #% VY"'YD?VB(=#(% "YCY`g% "'B($Wg*X?d%VY%YV"owiednich standardów 200. /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% "'Y$BY=Y% 'ZD=#(c% Y% D$"?'*#(% "'Z)[K% [;% VB#(*#% =#(% [;W;% "'B($Wg*X#D?=(%D%Y[(*=Y)*#%$"'?D*ZD-%1%D#aC$BY)*#%"'B;"?VCZD%$eef% '-% $"'?D;% #=V;D#Vg?A=(`% `($&% D;$&<"#(=#(% @(=('?A=(%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%D%$"'?D#(%=#("'?D#VWYDY)*#K%VY&;*B<*;*X%$&Y$YD?=#?% "'B(B% .YA#*`a% "'Y*(Vg';% B[#('?=#?% i przetwarzania danych osobowych tzw. Niebieskiej C?'&;-% .'Y[A(\% VY&;*B;W% ['?Cg% D;\?@?=(@Y% g\Y*YD?=#?% VY% "'YD?VB(=#?% &(@Y% &;"g% *B;==Y)*#% D% ?C*#(% "'?D=;\% '?=@#% g$&?D;-% !"'?D?% `($&% "'YD?VBY=?% D$"ZA=#(% B% Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych.
200
ZII/460/72/2008/TOK
78
6. 2%'3'*+,!e(!*"!e2e-"$i2%'3"5(6 Zgod-.+& *& 3#$H/C@+7& (=& Q8-4+-,6.& 8& 0#343,I& 1*.+,/39& /3<1+7C& 1*.+,/C& 02H,I.,*-.+& ACF& >.*H,*-.+& -.+0+@-820#34-+7C& 03E2$48& 084.--8& *30+4-.N& eef%'YCg%B@WY$BY=Y%VY%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%Y@ZW(\%>>T%$"'?DK%BD#
hf%B@WY$BY=Y%=?%"#)\#(m
-
128 podczas rozmów telefonicznych;
-
1 w trakcie wizyty w Biurze Rzecznika.
/B(*B=#C%BD'?*?W%$#a%VY%#==;*X%Y'@?=ZD%#%#=$&;&g*`#%Y%"YV`a*#(%VB#?W?d%Ag[%gVB#(A(=#(% #=_Y'\?*`#%D%$"'?D?*XK%VY&;*B<*;*X+ -
Programu Wczesnej Interwencji;
-
Y'B(C?=#?%Y%$&Y"=#g%=#("(W=Y$"'?D=Y)ci;
-
szkolnictwa
specjalnego
i
integracyjnego
oraz
transportu
dzieci
=#("(W=Y$"'?D=;*Xm -
#=_Y'\?*`#% Y% "'?D?*XK% "'B;$Wg@g`<*;*X% VB#(*#Y\% =#("(W=Y$"'?D=;\% Y'?B% #*X% opiekunom;
-
udzielenia pomocy finansowej i materialnej rodzinom, wychowuj
_10* 3789:;<=>* @=>=A?B>=* %C=DC><E?* 2raw Dziecka w zakresie praw dzieci ><=;=K>H8;A?F>7DJ*GH97DC7K7L !
przerwania prac nad Programem Wczesnej Interwencji – F789:;<=><=* C* ]* DC=AFD?* 2008 roku /B(*B=#C%D;$&<"#W%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%B%BD#
latach
2005->eek%
.#AY&?cYD;\%
.'Y@'?\(\%
/B
KK1*B($=?K%
D#(AY$"(*`?A#$&;*B=?K%CY\"A(C$YD?K%$CYY'V;=YD?=?%#%*#<@W?%"Y\Y*%VB#(*Cg%B?@'YcY=(\g%
79
=#("(W=Y$"'?D=Y)*#<%Ag[%=#("(W=Y$"'?D=(\g%Y'?B%`(@Y%'YVB#=#(r-%/B(*B=#C%"YVC'()A#WK%c(% .'Y@'?\%$"'?DVB#W%$#a%`?CY%CY\"A(C$YD?%\YcA#DY)b%VB#?W?d%D;$YCY$"(*`?A#$&;*B=;*X202. 1%YV"YD#(VB#%I#=#$&('%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%D$C?B?WK%#c%"g[A#*B=(%#%=#("g[A#*B=(% "A?*ZDC#% Y)D#?&YD(% \Y@<% &DY'B;b% B($"YW;% D*B($=(@Y% D$"Y\?@?=#?% 'ozwoju w celu "Y[gVB?=#?% "$;*XY'g*XYD(@Y% #% $"YW(*B=(@Y% 'YBDY`g% VB#(*C?% YV% *XD#A#% D;C';*#?% =#("(W=Y$"'?D=Y)*#%VY%'YB"Y*Ba*#?%=?gC#%D%$BCYA(203. !
Programu Wczesnej Interwencji – F789:;<=><=*C*^*DC=AFD?*POOQ*AHER /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% $C#('YD?W% D;$&<"#(=#(% VY% .rezesa Rady Ministrów, "'Y$B<*% Y% #=_Y'\?*`(% =?% &(\?&% $&?=g% "'?*% =?V% L'?`YD;\% .'Y@'?\(\% 1*B($=(`% Interwencji 204.
6.2 Sprawy indywidualne :@W?$B?=(% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% $"'?D;% #=V;D#Vg?A=(K% BD#
oAC=E?>*H*89H;><=;=K>H8;A?F>HMD<* 1% 'YCg% >eef% VY% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% &'?_#?W;% $"'?D;% [gVB<*;*X% D<&"A#DY)*#%
Y'B(*B(d% Y% $&Y"=#g% =#("(W=Y$"'?D=Y)*#-% LD($Y=YD?=Y% V(*;B`(% "YD#?&YD;*X% #% DY`(DZVBC#*X%CY\#$`#%Y'B(C?`<*;*X%Y%$&Y"=#g%=#("(W=Y$"'?D=Y)*#%Y'?z orzeczenia, które =#(% gB=?D?W;% CY=#(*B=Y)*#% $"'?DYD?=#?% $&?W(`% Y"#(C#% *B;% gVB#(A?=#?% $&?W(`% "Y\Y*;% VB#(*Cg-% /B(*B=#C% D;`?)=#?W% 'YVB#*Y\% #% Y"#(Cg=Y\% B?C'($% "'B;$Wg@g`<*;*X% #\% )'YVCZD% YVDYW?D*B;*XK%#=_Y'\g`<*%`(V=Y*B()=#(%Y%&'()*#%/YB"Y'B
ZBIA/500/35-1/2008/EK DZSE-2-TS-045-21/08 204 ZBIA/500/38-1/2008/EK 203
80
Y"#(Cgd*B;*X-% 2)'YV(C% D;V?W% V(*;B`a% =(@?&;D=
VY%
"'B;B=?=#?%
$"(*`?A#$&;*B=;*X%
g$Wg@%
Y"#(Cgd*B;*X%
&'B;A(&=#(\gK%
=#("(W=Y$"'?D=(\g%0=&Y$#YD# 207. -
szkolnictwa
specjalnego
i
integracyjnego
oraz
transportu
dzieci
><=;=K>H8;A?F>7DJ 3Y%/B(*B=#C?%B@W?$B?=Y%D%>eef%roku informacje o &'gV=Y)*#ach z dowozem dzieci =#("(W=Y$"'?D=;*X% VY% "A?*ZD(C% (VgC?*;`=;*X% #% Y)'YVCZD% $BCYA=Y-wychowawczych. /YVB#*(%#%Y"#(Cg=YD#(%VB#(*#%$C?'c;A#%$#aK%c(%=#(%\Y@<%gB;$C?b%YV%$?\Y'B
205
Dz. U. z 2002 r., Nr 17, poz. 162 ZII/45/38/2008/AW 207 ZII/45/32/2008/AS 208 ZII/45/8/2008/JN, ZII/45/33/2008/JN 206
81
=#("(W=Y$"'?D=;*X%#%"'B(Dlekle chorych do przedszkoli, o ile nie jest to niewskazane ze DB@AaVg%=?%BV'YD#(%VB#(*C?2"#(Cg=YD#(%VB#(*#%=#("(W=Y$"'?D=;*X%$C?'c;A#%$#a%'ZD=#(cK%c(%#AY)b%godzin zajab% korekcyjno-kompensacyjnych i rewalidacyjnych jest niewystarczaj
;A?F*GC<=D<*><=;=K>H8;A?F>7DJ*<*UFc*?*9?EIe pomocy finansowej i materialnej dla rodzin, wychowuj:D7DJ*GC<=D<*><=;=K>H8;A?F>= /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% #=_Y'\YD?W% Y"#(Cg=ZD% VB#(*#% =#("(W=Y$"'?D=;*X% Y%
Y[YD#
!!!1*3i2k-2%'('*,*'+&!"!iY%'()f*2gj.!(,"f PYB?% D;$&<"#(=#?\#% @(=('?A=;\#K% Rzecznik Praw Dziecka podejmuje &(c% 'Zc=Y'YV=(% VB#?W?=#?K%'(?A#BYD?=(%D$"ZA=#(%B%Y'@?=?\#%?V\#=#$&'?*`#%"?d$&DYD(`%#%$?\Y'B
82
1. gGCeef%'YCg%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%#%"'?*YD=#*;%`(@Y%R#g'?%['?A#%gVB#?W%D%"'?*?*X% =?$&a"g`<*;*X%$&?W;*X%B($"YWZD%"'Y@'?\YD;*X+ !
,=8;HKR*2AH@A?NHF=@H*G81*%HCFHVR*%HGC<>>7DJ*/AHGHF<8E*,?89Z;DC7DJ,
"YDYW?=(@Y% "'B; R#g'B(% .YA#&;C#% !"YW(*B=(`% M'BaVg% \-% $&-% 1?'$B?D;-% 6(A(\% VB#?W?A=Y)*#%B($"YWg%[;WY%\-%#=-%D;"'?*YD?=#(%$&'?&(@##%D$"#('?=#?%'YVB#==;*X%_Y'\% Y"#(C#% B?$&a"*B(`% D% 1?'$B?D#(-% H_(C&(\% `(@Y% "'?*% `($&% \-% #=-% "YDYW?=#(% 2)'YVC?% 1$"?'*#?%/YVB#==(`%2"#(C#%:?$&a"*B(` p.Y'&r%B%$#(VB#[<%D%1?'$B?D#(m !
XH?B?* %C=DC* %HGC<>>=V* $;<=E<* ,?89Z;DC=V1 Celem Koalicji jest
g"YD$B(*X=#?=#(%D#(VB;%=?%&(\?&%_g=C*`Y=YD?=#?%'YVB#=%B?$&a"*B;*X%#%'YVB#==;*X% VY\ZD% VB#(*C?-% LY?A#*`?% \?% *X?'?C&('% Y&D?'&;% #% $Wgc;% CYY'V;=YD?=#g% VB#?W?dK% zw#
,=8;HKR* GH* 8;A?F* 2AC=D* +78EA7N<>?DV<* "<=B=9>
Elektron7DJ*/AHGE?DJ*&?8HF=@H*2AC=E?CRK%"YDYW?=(@Y%"'B(B%.(W=Y\Y*=#C?% /B
!>9=AG78D7;B<>?A>=@H*
C=8;HKRc*
C?VNRV:D=@H*
8
;AHSB=N=N*
„eurosieroctwa”, kierowanego przez .(W=Y\Y*=#Ca /B
83
!
lAR;7* %HSHDC=V* ,=8;HKR* G81* ,F?BDC?>* <* ,?;HS<=@?>* 6?>GBHwi
.RG`N*6?>GBHF<*.RG`NeeE%'-%2[(*=#(%'(?A#BYD?=?%`($&%`(@Y%*BD?'&?%(V;*`?-%.'Y@'?\%&(=%\?% =?% *(Ag% VB#?W?=#?% "'(D(=*;`=(K% #=_Y'\?*;`=(% #% [?V?=#?% B`?D#$C?% X?=VAg% AgVi\#-% .Y=?V&Y% D% jego ramacX% #=#*`YD?=(% $<% "'?*(% A(@#$A?*;`=(% Y'?B% Y'@?=#BYD?=(% $BCYA(=#?% #% Cg'$;K% "YV=Y$B<*(%CD?A#_#C?*`(%Y$Z[K%"'?*g`<*;*X%B%Y_#?'?\#%X?=VAg%AgVi\#K%D%&;\%– B%VB#(b\#W1*gGC?Aeef% 'YCg% B% gVB#?W(\% "'B(V$&?D#*#(A#+% I#=#$&('$&D?% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`K% R#g'?% HVgC?*`#% M'BaVg% I#?$&?% !&. 1?'$B?D;K%Y'@?=#B?*`#%"YB?'B
D;VWgc(=#?% YC'($g% ?V?"&?*;`=(@Y% D% YV=#($#(=#g% VY% "'B(=Y$B(=#?% YVVB#?WZD% "'B(V$BCYA=;*X%VB#(*#%$B()*#YA(&=#*X%VY%$BCZW%"YV$&?DYD;*Xm
-
VYCY=?=#?%CY=&'YA#%D?'g=CZD%D%$BCYW?*XK%"'B(D#VB#?=;*X%VY%"'B;`a*#?%$B()*#YA?&CZDK% przez "YDYW?=(%D%&;\%*(Ag%CY\#$`(%B%gVB#?W(\%'YVB#*ZDm
-
g&'B;\?=#?% "'B(B% $BCYW;% Y_('&;% B?`ab% VYV?&CYD;*XK% B?@D?'?=&YD?=(`% Y[(*=#(% D% przedszkolach publicznych;
84
-
=#("YV(`\YD?=#?% D#
"YV$&?DYD;*XK%C&Z'(%=#(%$"(W=#W;%$&?=V?'VZDK%YC'()AY=;*X%"'B(B%R#g'Y%HVgC?*`#K%=#(% BY'@?=#BYD?=Y%YVVB#?WZD%"'B(V$BCYA=;*X-%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%D;$&Y$YD?W%&?Cc(% D%(_(C*#(%$"Y&C?=#?%D;$&<"#(=#(%@(=('?A=(%VY%I#=#$&'?%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%D%$"'?D#(% rekrutacji do przedszkoli publicznych. • i;H9E?><89A?DV<* AC:GHF=V* <* 8?NHAC:GHF=V* 8CDC=SB?* wojeFUGCE<=@Hc*;HMF7N*A=?B?RE<, zorganizowanym 25 lutego 2008 roku. W jego efekcie Y'?B% =?% "YV$&?D#(% D*B()=#(`% "Y$#?V?=;*X% #=_Y'\?*`#K%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%"YV`<W%VB#?W?=#?%D%$"'?D?*X+ -
Y"#(C#%\(V;*B=(`%D%$BCYW?*X%– D;$&<"#(=#(%VY Ministra Edukacji Narodowej;
-
tzw. eurosieroctwa (badania, konferencja). 1% V?A$B;\% *#<@g% \Y=#&Y'YD?=#g% "YVA(@?% CD($?% Y'@?=#B?*`#% pomocy
psychologiczno-"(V?@Y@#*B=(`K% A#CD#V?*`#% $BCZWK% B?"(D=#(=#?% "'B(B% @\#=;% &'?=$"Y'&g% =?% podstawie art. 17 ustawy o syste\#(%Y)D#?&;• i;H9E?><89A?DV<* AC:GHF=V* <* 8?NHAC:GHF=V* 8CDC=SB?* FHV=FUGCE<=@Hc* ;HMF7N* ;A?FR* GC<=DE?* GH* F7;HDC7>ER 16 czerwca 2008 roku. .'B(V$&?D#*#(A(% Lg'?&Y'ZD% 2)D#?&;% "'B(C?B?A#% #=_Y'\?*`(% =&-% Y'@?=#B?*`#% D;"Y*B;=Cg% l#AY)b% \#(`$*% "'B;@Y&YD?=;*X% VA?% VB#(*#% #% \WYVB#(c;% D% YV=#($#(=#g% VY% '(?A=;*X% "Y&'B([m% A#*B[?% $BCZW% D% DY`(DZVB&D#(K% D% C&Z';*X% B?"A?=YD?=Y% ?C*`a% A(&=#<m% Y_('&?% D;"Y*B;=Cg% A(&=#(@Y%VA?%VB#(*#%=#("(W=Y$"'?D=;*Xm%$"Y$Y[;%#=_Y'\YD?=#?%Y%\YcA#DY)*#%D;"Y*B;=Cg% sponsorowanego dla dzieci z rodzin biedniejszych i zasady kwalifikowania na te formy D;"Y*B;=Cgj-% 2\ZD#Y=Y% "'Y[A(\;K% "Y`?D#?`<*(% $#a% D% BD#
85
• i=N<>?A
mj=CGHN>=*
GC<=D
'8;=E97*
8;HK=DC>H-ekonomiczne,
pedagogiczne i psychologiczne”K% BY'@?=#BYD?=;\% >e% D'B()=#?% >eef% 'YCg% "'B(B% 1;VB#?W% 9?gC% .(V?@Y@#*B=;*X% 3YA=Y)A<$C#(`% !BCYW;% 1;c$B(`% D(% 1'Y*W?D#g-% 1% *B?$#(% V;$Cg$`#% "'B(V$&?D#*#(A% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% "'B(V$&?D#W% =?`D?c=#(`$B(% D=#Y$C#%B%"'B("'YD?VBY=;*X%[?V?dK%VY&;*B<*;*X%B`?D#$C?%(g'Y$#('Y*&D?• i=8V<* >?* 9=N?9* m,?8?G?* ;HNHD>7N* C=* 8CDC=@Ulnym RFC@BZG><=><=N* 8789=NR* C?S=C;<=DC=> 8;HK=DC>=@Hn, BY'@?=#BYD?=(`% >E% D'B()=#?% >eef%'YCg%"'B(B%LY\#$`a%/YVB#=;%#%.YA#&;C#%!"YW(*B=(`%!(=?&g%/.• Spotkaniu na temat „Migracje poakcesyjne z perspektywy ucznia”, zorganizowanym 7 "?iVB#('=#C?% >eef% 'YCg% "'B(B% .(W=Y\Y*=#C?% /B=V*;B?>HF?>=NR*HS>=@H*GC<=D<, zo'@?=#BYD?=(`% ,G% "?iVB#('=#C?% >eef% 'YCg-% 1B#aA#% D% =#(`% gVB#?W+% I#=#$&('% HVgC?*`#% 9?'YVYD(`K% "'B(V$&?D#*#(A(% 'YVB#*ZDK% $?\Y'B<=*8ERtkomr%BY'@?=#BYD?=;\%"'B(B%LY\#$`a%HVgC?*`#K%9?gC#% #% IWYVB#(c;%!(`\g%/.• Konferencji „Prawno-AHGC<>>=*EH>8=EF=>DV=*N<@A?DV<*C?AHSEHF=V*;H*F=VMDF% "?iVB#('=#C?% >eef% 'YCg% "'B(B% 3B#(C?=?% 1;VB#?Wg%.'?D?%#%0V\#=#$&'?*`#%M=#D('$;&(&g%2"YA$C#(@Y%Y'?B%LYWY%9?gCYD(%!&gV(=&ZD%
86
Prawa pRY=?%_#V($r-%.'B(V$&?D#*#(A%/B(*B=#C?%D;@WY$#W%'(_('?&%"&-%pI#@'?*`(%B?@'?=#*B=(%#% ich konsekwencje dla rodzin i dzieci”. • Konferencji Polsko-Niemieckiej „Dziecko a Europa”, zorganizowanej 15 listopada 2008 'YCg% "'B(B+% I?@V?A(=a% I?'#a% LY*X?=K% .Y$W?% =?% !(`\% /.% D(% D$"ZW"'?*;% B% \-#=-% :?*XYV=#Y"Y\Y'$C#\% Lg'?&Y'(\% 2)D#?&;% Y'?B% 9#(\#(*CY-Polskie Stowarzyszenie Mecklenburg-vorpommern i Polsko-Niemieckie Stowarzyszenie "POMERANIAK". Rzecznik PraD% 3B#(*C?% D;@WY$#W% '(_('?&% "&-% p!Cg&C#% (\#@'?*`#% 'YVB#*ZD% VA?% 'YBDY`g% psychologicznego i emocjonalnego dziecka”. • Spotkaniu pod >?CF:* „Bicie – MAHG=E* F7DJHF?FDC7* DC7* K?N?><=* ;A?F* DCKHF<=E?n, zorganizowanym ,G%@'gV=#?%>eef%'YCg%"'B(B%g*B=#ZD%:($"YWg%!BCZW%2@ZA=YC$B&?W*<*;*X% D%vD#V=#*;- MVB#?W%D%V([?*#(%B%/B(*B=#C#(\%.'?D%3B#(*C?%DB#aA#%m.in. przedstawiciele Powiatowej Komendy Policji oraz Poradni Psychologiczno-.(V?@Y@#*B=(`%D%vD#V=#*;-%
Ib1*3i2k-2%'('*&!o+,5"'%$+$3' /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% [#('B(% gVB#?W D% "'?*?*X% \#aVB;=?'YVYD;*X% @'(\#ZDK% B?`\g`<*;*X%$#a%Y*X'Y=<%"'?D%VB#(*#%Y'?B%D%CY=_('(=*`?*XK%"Y)D#a*Y=;*X%&(`%"'Y[A(\?&;*(-% 1%'YCg%>eef%[;W;%&Y m.in.: 01*XH>\=A=>DV=*N?AHGHF=L !
XH>\=A=>DV?* ;91* m,N<=AC?V:D* GH* ?E97F>=@H* RGC
Rzecznik
Praw
Dziecka
=?A(c;% VY% $&YD?'B;$BY=;*X% *BWY=CZD%
6X#AV29Hg'Y"(% lh% *BWY=CZD% "YV$&?DYD;*X% Y'?B% ,G% *BWY=CZD% $&YD?'B;$BY=;*X% $"Y)'ZV% "?d$&D% (g'Y"(`$C#*Xj-% 6X#AV29Hg'Y"(% VB#?W?% D% "YD#
87
Konferencja,
w
której
uczest=#*B;W% "'B(V$&?D#*#(A% /B(*B=#C?K VY&;*B;W?%
?C&;D=(@Y%gVB#?W%VB#(*#%D%c;*#g%$"YW(*B=;\%l'YVB#=?K%$BCYW?K%CgA&g'?j%=?%'Zc=;*X% "YB#Y\?*X%"Y"'B(B%D;'?c?=#(%"'B(B%VB#(*#%$DY#*X%"Y&'B([K%Y[?DK%B?#=&('($YD?d%#% "Y\;$WZDK% "A?=YD?=#(% D$"ZA=;*X% *(AZD% #% "'Y`(C&ZD% #% Y['Y=a% $DY#*X% "'?D-% .Y'g$B?=Y% \-#=-% B?@?V=#(=#?+% D#B`#% ?C&;D=(@Y% gVB#?Wg% VB#(*C?% D(% D$"ZW*B($=(`% Hg'Y"#(m% &DY'B(=#?% D#Y$(C% VB#(*#a*;*Xm% &DY'B(=#?% Y&Y*B(=#?% "'B;`?B=(@Y% dzieciom; udB#?Wg%VB#(*C?%D%c;*#g%'YVB#==;\K%$BCYA=;\K%AYC?A=;\K%D%CgA&g'B(-%1% CY=_('(=*`#%DB#aA#%gVB#?W%\-#=-%"'B(V$&?D#*#(A(%LY\#&(tu Praw Dziecka ONZ oraz UNICEF. !
XH>\=A=>DV?* ;91* m%HB?* N8979RDVH>?B>=V* F8;UK;A?D7* >?* AC=DC* C?@AHIH>7DJ* GC<=D<* <* NKHGC<=I7nc* zorganizowana przez litewskiego Rzecznika Praw Dziecka w dniach 19-21.05.2008 roku w Wilnie. M*B($&=#*;% CY=_('(=*`#% D;\#(=#A#% $#a% $"Y$&'B(c(=#?\#% =?% &(\?&% _Y'\% "'?*;% B% B?@'YcY=;\#% VB#(b\#% #% \WYVB#(c<% D% 'Zc=;*X% C'?`?*X% lR(A@##K% H$&Y=##K% o'?=*`#K% n'(*`#K%SY&D#(K Niemczech, Polsce, Rosji i Ukrainie).
!
,@AHN?GC=><=* (CKH>EUF* (J
!
Konferencja Rady Europy, zorganizowana w dniach 13-17.06.2008 roku w Zagrzebiu. !"Y&C?=#(%"Y)D#a*Y=(%[;WY%B?C?BYD#%$&Y$YD?=#?%C?'%*#(A($=;*X%DY[(*% VB#(*#-%1%CY=_('(=*`#%g*B($&=#*B;A#%"'B(V$&?D#*#(A(%'B
!
Wizytacja iCEHK7* 2HB8E<ej przy Polskiej Misji Katolickiej w Monachium w dniach 19.09-21.09.2008 roku. Rzecznik Praw Dziecka "'B("'YD?VB#W%`<%w trakcie swej wizyty w Monachium, na zaproszenie Konsulatu Generalnego RP oraz
88
Polsko-Niemieckiego Towarzystwa „Polonia". Rzecznik spotkaW% $#a% B% g*B=#?\#% !BCYW;K%#*X%'YVB#*?\#%#%=?g*B;*#(A?\#-% Rzecznik Praw Dziecka =?% \#(`$*g% B?"YB=?W% $#a% &(c% z aktualnym stanem spraw, VY&;*B<*;*X% VB#(*#% "YA$C#*X% D% R?D?'##K% "'YD?VBY=;*X% "'B(B% R#g'Y% /B(*B=#C?-% Podczas rozmów z przedstawicielami Polonii i polskimi dyplomatami poruszano \-#=-%"'Y[A(\;K%D;=#C?`<*(%B%"'?C&;C#%=#(\#(*C#*X%M'BaVZD%V$-%3B#(*#%IWYVB#(c;% (Jugendamty) D%CY=&(C)*#(%CY=&?C&ZD%VB#(*#%B%'YVB#*?\#W trakcie spotkania w Ministerstwie Pracy, Spraw Socjalnych, Rodziny i Kobiet z przedstawicieA?\#% 'B
.'B(V$&?D#*#(A% /B(*B=#C?% DB#<W% gVB#?W% D% $(\#=?'#g\K% BY'@?=#BYD?=;\% "'B(B% BAFM (Bundes-Arbeitsgemeinschaft für Familien-Mediation) w dniach 1011.10.2008 roku w Berlini(-% .Y)D#a*Y=(% [;WY% Y=Y% _g=C*`Y=YD?=#g% "YA$CY=#(\#(*C#(@Y%B($"YWg%\(V#?&Y'ZDK%B?`\g`<*;*X%$#a%CY=_A#C&?\# o prawo do opieki =?V% VB#(b\#% "YV*B?$% &Y*B<*;*X% $#a% D% $
P1*&?AHGHF=*8;H9E?>*%C=DC><EUF*2A?F*+C<=DE?L !
&?AHGHF7* ,V?CG* %C=DC><EUF* 2A?F* +C<=DE?, zorganizowany w dniach 27-29.06.2008 roku w Brukseli. :`?BV% Y['?VYD?W% D% $#(VB#[#(% .?'A?\(=&g% oA?\?=VBC#(@Y-% 1B#aA#% D% =#\% gVB#?W% /B(*B=#*;% .'?D Dziecka z Polski, Belgii, n'(*`#K% 8#$B"?=##K% 0g$&'##% #% 7'A?=V##% ?% &?Cc(% "'B(V$&?D#*#(A(% #==;*X% #=$&;&g*`#K% B?`\g`<*;*X% $#a% Y*X'Y=<% "'?D% VB#(*#-% .YV*B?$% $"Y&C?=#?% "YV$g\YD?=Y% "'?*a% ENOC w zakresie ochrony praw dziecka.
!
Europejski
Zjazd
Rzeczników
Praw
Dziecka,
zorganizowany
przez
Stowarzyszenie ENOC w dniach 3-G-eh->eef%'YCg%D%3g[A#=#(-%1%D;$&<"#(=#g%=?% $($`#% "A(=?'=(`% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% "'B(V$&?D#W%#V(a% DB\Y*=#(=#?% g"'?D=#(d% polskiego Rzecznika-% M*B($&=#*;% CY=_('(=*`#% D;'?c?A#% gB=?=#(% VA?% "'Y`(C&gK% opr?*YD;D?=(@Y%
D%
"YA$C#\%
.?'A?\(=*#(K%
?C*(=&g`<*%
CY=#(*B=Y)b%
upowszechnienia polskiego modelu instytucjonalnych gwarancji ochrony praw VB#(*C?%D%"YBY$&?W;*X%"?d$&D?*X%*BWY=CYD$C#*X. .'B([;D?`<*% D% 3g[A#=#(K% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% "YV`<W% 'ZD=#(c% VB#?W?=#?K% zmie'B?`<*(%VY%D;`?)=#(=#?%$;&g?*`#%VB#(*#%"YA$C#*X%D%7'A?=V##-%2V[;W%'YB\YD;%B% Y[(*=;\% =?% B`(iVB#(% H926% .'(B;V(=&(\% 7'A?=V##% Mary McAleese oraz z 89
irlandzkim Rzecznikiem Praw Dziecka Emily Logan-% /B(*B=#C% B?"'Y"Y=YD?W% "'B("'YD?VB(=#(%
=#(B?A(c=;*X%
[?V?dK%
VY&;*B<*;*X%
'(?A#B?*`#%
"Y&'B([%
(VgC?*;`=;*X% "YA$C#*X% VB#(*#% D% 7'A?=V##K% BDW?$B*B?% D% CY=&(C)*#(% "Y`?D#?`<*;*X% $#a%=#("YCY`<*;*X%$;@=?WZD%Y%"'?C&;C?*X%V;$C';\#=?*;`=;*X-
V. UPOWSZECHNIANIE PRAW DZIECKA 1%$DY`(`%VB#?W?A=Y)*#%g$&?DYD(`%/B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%"YV(`\g`(%VB#?W?=#?K%\?`<*(% =?%*(Ag%"YVD;c$B(=#(%"YB#Y\g%$"YW(*B=(`%)D#?VY\Y)*#%"'?D%"'B;$Wg@g`<*;ch dzieciom oraz B=?`Y\Y)*#%#*X "'?D%D)'ZV%$?\;*X%VB#(*#01*+CHMd*S<=I:D? 1% $&'gC&g'B(% R#g'?% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% VB#?W?=#?% &(% '(?A#BYD?=(% $<% "'B(V(% wszystkim przez: !
1;VB#?W%LY\g=#C?*`#%!"YW(*B=(`m
!
3B#(*#a*;%O(A(_Y=%:?g_?=#?%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?m
!
Centrum Informacji o Prawach Dziecka.
37GC<E?DV<*i;HK=DC>=V .YV$&?DYD;\% B?V?=#(\% 1;VB#?Wg% `($&% [#(c<*?% Y[$Wg@?% n?[#=(&g% /B(*B=#C?% Y'?B% "YBY$&?W;*X% $&?&g&YD;*X% CY\Z'(C% R#g'?% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?-% 1;VB#?W% "'B;@Y&YDg`(% \-#=-% *YVB#(==;% "'B(@A%#=&('D(=*`(-% 1;VB#?W%Y'@?=#Bg`(%$&?W<%D$"ZW"'?*a%/B(*B=#C?%B%\(V#?\#-%O;ACY%D%V'g@#(`%"YWYD#(% 2008 roku w jej efekcie uC?B?WY%$#a%D%"'?$#(%C'?`YD(`%=#(\?A%>ee%"g[A#C?*`#%"Y)D#a*Y=;*X% VB#?W?A=Y)*#%/B(*B=#C?K%D%&;\%YC-%>e%D;D#?VZD%B%=#\%l\-#=-%D%@?B(&?*X+%„Dziennik PolskaEuropa-vD#?&rK% pn?B(&?% .'?D=?rK „Gazeta Wyborcza”, pnWY$% 9?g*B;*#(A$C#rK% p9?$B% Dziennik”, „Polska The Times”, „Rzeczpospolita”). 1;VB#?W%B?`\g`(%$#a%"'YD?VB(=#(\%#%'(V?@YD?=#(\%$('D#$g%#=&('=(&YD(@Y%/B(*B=#C?% Praw Dziecka (www.brpd.gov.plj% Y'?B% $('D#$g% VA?% \WYVB#(c;% – www.strefamlodych.pl. Na
90
$&'Y=?*X% B?\#($B*B?=(% $<% #=_Y'\?*`(% Y% [#(c<*(`% VB#?W?A=Y)*#% /B(*B=#C?K% `(@Y% D;$&<"#(=#?% @(=('?A=(K% \?&('#?W;% g"YD$B(*X=#?`<*(% D#(VBa% Y% "'?D?*X% VB#(*C?-% :?% "Y)'(V=#*&D(\% 7=&('=(&g%"'YD?VBY=(%$<%&?Cc(%"Y'?V;%"$;*XYAY@#*B=(%VA?%VB#(*#%#%\WYVB#(c;-%2VD#(VB?`<*;% $&'Y=a% \Yc(% =?% =#(`% B=?A(ib% 'ZD=#(c% (A(C&'Y=#*B=(% D('$`(% "g[A#C?*`#K% "Y)D#a*Y=;*X% problematyce przestrzegania pr?D%VB#(*C?%Y'?B%VB#?W?A=Y)*#%/B(*B=#C?. 1;VB#?W% LY\g=#C?*`#% !"YW(*B=(`% ?=?A#Bg`(% =?"W;D?`<*(% VY% R#g'?% "'Y)[;% Y% Y[`a*#(% przez Rzecznika honorowym patronatem inicjatyw kierowanych do i na rzecz dzieci. :@W?$B?`<% `(% BDW?$B*B?% Y'@?=#B?*`(% "YB?'Beef%'YCg%/B(*B=#C%"?&'Y=YD?W FT%"'B(V$#aDB#a*#Y\1;VB#?W% D$"ZW"'?*g`(% 'ZD=#(c B% n?[#=(&(\% /B(*B=#C?% "'B;% Y'@?=#B?*`#% $"Y&C?d% /B(*B=#C?% B% VB#(b\#-% k% $#('"=#?% >eef% '-% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% "'B;`<W% D% $DY#\% R#g'B(% "#('D$B<% @'g"a% VB#(*#K% C&Z'(% "'B;`(*X?W;% B% O?'=Y['B(@?K% B?#=&('($YD?=(% VB#?W?A=Y)*#<% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?-% 1% *#<@g% =?$&a"=;*X% T% \#($#a*;% R#g'Y% /B(*B=#C?% .'?D% 3B#(*C?% YVD#(VB#WY%YCYWY%Gee%g*B=#ZD%$BCZW%"YV$&?DYD;*XK%@#\=?B`?A=;*X%#%"Y=?V@#\=?B`?A=;*X%B% *?W(`% .YA$C#K% \-#=-% B+% 1#&CYD?K% !YCYWYD?% .YVA?$C#(@YK% I'<@YD?K% !B;\[?'Cg% lD?'\#d$CYmazurskie) czy Warszawy. W czasie wizyt mWYVB#(c% BD#(VB?W?% "Y\#($B*B(=#?% R#g'?K% ['?W?% gVB#?W%D%D?'$B&?&?*X%Y%"'?D?*X%VB#(*C?%#%$"Y&C?=#?*X%B%Rzecznikiem. 1% $"Y&C?=#?*X% B% /B(*B=#C#(\% .'?D% 3B#(*C?K% Y'@?=#BYD?=;*X% "YB?% $#(VB#[<% jego R#g'?K% DB#aWY% gVB#?W% D% >eef% 'YCg% ponad 5000 przedszkolaków, ucznióD% $BCZW% "YV$&?DYD;*XK% @#\=?B`?A=;*X% #% "Y=?V@#\=?B`?A=;*X% B% *?W(`% .YA$C#-% !"Y&C?=#?% B% VB#(b\#% #% \WYVB#(c<% YV[;W;% $#a% m.in. D% R#W@Y'?`gK% n';_#*?*XK% Q?DY'B;=#(% vA<$C#(`K% Q(A(=#(`% nZ'B(K% L#(A*?*XK% LY$B?A#=#(K% L'?CYD#(K% L'Y&Y$B;=#(K% P#"#(% CYWY% R#'*B;K% Pg[A#=#(K SYVB#K% I#aVB;[Y'YD#(K% IY=?*X#g\K% 9#VB#*;K% 2&DY*CgK% .Y[#('YD#(K% !('Y*CgK% !#('?CY)*?*X% l.YVC?'"?*C#(jK% !&'B(A*?*X% 2"YA$C#*XK% !B;\[?'CgK% vD#V=#*;K% O*B(D#(K% 1?'$B?D#(K% 1'Y*W?D#g-% .YV*B?$% $"Y&C?d% VB#(*#% BD;*B?`YDY% Y&'B;\g`<% \?&('#?W;% #=_Y'\?*;`=(% Y% "'?D?*X% dz#(*C?-% !<% Y=(% Y"'?*YD;D?=(K% B?\?D#?=(% #% V;$&';[gYD?=(% "'B(B% 1;VB#?W% LY\g=#C?*`#% !"YW(*B=(`-% 1% >eef% 'YCg% [;W;% D)'ZV% =#*X+% "A?=$B?% )*#(==?% pLYVeks Praw Dziecka”, Konwencja o prawach dB#(*C?% D% D('$`#% C$#eef%'YCg%BY$&?W;% "'B(C?B?=(%'ZD=#(c%VY%"Y=?V%Fee%#=$&;&g*`#%#%"A?*ZD(CK%"'?*g`<*;*X%B%VB#(b\#%#%VB#?W?`<*;*X =?%#*X%'B(*B%l\-#=-%DY`(DZVBC#(%Lg'?&Y'#?%2)D#?&;%D'?B%B%V(A(@?&g'?\#K%.YD#?&YD(%6(=&'?%
91
.Y\Y*;%
/YVB#=#(K%
1;VB#?W;%
.YA#&;C#%
!"YW(*B=(`%
M'BaVZD%
1Y`(DZVBC#*X%
#%
I?'$B?WCYD$C#*XjLYA(`=<%=YD<%_Y'\<%CY\g=#C?*`#%B%VB#(b\#K%\WYVB#(c<%Y'?B%VY'Y$W;\#K%VB#?W?`<*;\# =?% #*X% 'B(*BK% $<% A#$&;% /B(*B=#C?-% 1% >eef% 'YCg% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% D;$&Y$YD?W% `(% D% BD#
'YB"Y*Ba*#(\%'YCg%$BCYA=(@Y%>eefq>eeh%l,%D'B()=#?%>eef%'-jm%
!
3=#(\%HVgC?*`#%9?'YVYD(`%l,F%"?iVB#('=#C?%>eef%'-jm%
!
Dniem Pracownika Socjalnego (14 listopada 2008 r.);
!
I#aVB;=?'YVYD;\%3=#(\%1YAY=&?'#g$B?%lG%@'gV=#?%>eef%'-j-%
P#$&;%[;W;%g"YD$B(*X=#Y=(%"Y"'B(B%\(V#?K%$('D#$%#=&('=(&YD;%/B(*B=#C?K%?%="-%A#$&%VY% uczniów od*B;&?=;%[;W%D%$BCYW?*X%"YV*B?$%g'Y*B;$&Y)*#%#=?g@g'?*`#%'YCg%$BCYA=(@Y-% Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka .YB?% VB#?W?`<*;\% D% @YVB#=?*X% "'?*;% =g\('(\% &(A(_Y=g% :($"YWg% 7=_Y'\?*;`=Y7=&('D(=*;`=(@YK%YV%>e%A#$&Y"?V?%#$&=#(`(%3B#(*#a*;%Telefon Zaufania. Uruchomiony podczas vD#a&?% LY=D(=*`#% Y% "'?D?*X% VB#(*C?K% "'B(B=?*BY=;% `($&% VA?% VB#(*#% #% \WYVB#(cy, "Y&'B([g`<*;*X% "Y'?V;K% D$"?'*#?% Ag[% BD;*B?`=(`% 'YB\YD;% D% &'gV=;*X% *XD#A?*X-% 2[$Wg@<% A#=##%B?`\g`<%$#a%$"(*`?A#)*#%B%R#g'?%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%– psycholodzy, pedagodzy oraz "'?D=#*;-% .YW<*B(=#?% B% =g\('(\% e-fee% ,>% ,>% ,>% $<% [(B"W?&=(% B% C?cV(@Y% &(A(_Y=g% $&?*`Y=?'=(@Y% Y'?B% B% &(A(_Y=ZD% CY\Z'CYD;*X% $#(*#% 2'?=@(-% 7$&=#(`(% 'ZD=#(c% \YcA#DY)b% [(B"W?&=(@Y% "YW<*B(=#?% B?% "Y)'(V=#*&D(\% $&'Y=;% #=&('=(&YD(`% R#g'?% /B(*B=#C?-% O(A(_Y=% :?g_?=#?%/B(*B=#C?%.'?D%3B#(*C?%`($&%*B;==;%YV%"Y=#(VB#?WCg%VY "#<&Cg%D%@YVB#=?*X%f-,G%– 20.15. O;ACY%D%@'gV=#g%>eef%'YCg%3B#(*#a*;%O(A(_Y=%:?g_?=#?%YV=Y&YD?W%,TFf%"YW<*B(d-%9?% Y[?% VB#?W?`<*(% &(A(_Y=;% D% *#<@g% ,>% \#($#a*;% g[#(@W(@Y% 'YCg% "'B(C?B?=Y% k>hT% B@WY$B(dK% =?% "YV$&?D#(% C&Z';*X% /B(*B=#C% BV(*;VYD?W% $#a% #=&('D(=#YD?b% D% CY=C'(&=;*X% "'B;"?dkach naruszenia praw dziecka. Centrum Informacji o Prawach Dziecka .YV% CY=#(*% A#$&Y"?V?% >eef% 'YCg% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% "YDYW?W% VY% c;*#?% 6(=&'g\% Informacji o Prawach Dziecka, C&Z'(%$Wgc;%VY%@'Y\?VB(=#?%#%gVY$&a"=#?=#?%D#(VB;%=?%&(\?&% sytuacji dzieci w Polsce. 1%"#('D$B;\%\#($#<*g%VB#?W?A=Y)*#%6(=&'g\%'YB"Y*BaWY+
92
-
D$&a"=<% Y'@?=#B?*`a% [#[A#Y&(C#% lB?Cg"% C$#
-
katalogYD?=#(%#%?=?A#Ba%?'*X#Dg\%"'?$YD(@Ym
-
D$"ZW"'?*a%B%Y$Y[?\#K%"'B;@Y&YDg`<*;\#%"'?*(%V;"AY\YD(%#%'YB"'?D;%VYC&Y'$C#(% na temat ochrony praw dzieci,
-
planowanie projektów edukacyjno-#=_Y'\?*;`=;*X% VY&;*B<*;*X% "'?D% VB#(*C?% =?% rok 2009.
2. Wydarzenia OgólnopolsE?* E?N;?>* 8;HK=DC>?* %C=DC><E?* 2A?F* +C<=DE?* mj=C;<=DC>=* @H8;HG?A89FH1*%?GH8>=*GC<=Deef% 'YCg% YV[;W?% $#a% g'Y*B;$&?% #=?g@g'?*`?% Y@ZA=Y"YA$C#(`% C?\"?=##% $"YW(*B=(`%pR(B"#(*B=(%@Y$"YV?'$&DY-%/?VY$=(%VB#(*#d$&DYrK%"Y)D#a*Y=(`%"'B(*#DVB#?W?=iu B?@'Yc(=#Y\K%=?%C&Z'(%=?'?cY=(%$<%VB#(*#K%"Y\?@?`<*(%D%"'?*;%D%'YVB#==;*X%@Y$"YV?'$&D?*X% 'YA=;*X-%1%CY=_('(=*`#%g*B($&=#*B;A#%"'B(V$&?D#*#(A(%#=$&;&g*`#%#%Y'@?=#B?*`#K%[#Y'<*;*X%gVB#?W% w kampanii: I#=#$&('$&D?% :V'YD#?K% .?d$&DYD(`% 7=$"(C*`#% .'?*;K% I#=#$&erstwa Edukacji 9?'YVYD(`K% 7=$&;&g&g% I(V;*;=;% 1$#% Y'?B% LY\(=V;% nWZD=(`% .YA#*`#-% .?'&=('?\#% C?\"?=##% [;A#% &?Cc(% "'B(V$&?D#*#(A(% Y'@?=#B?*`#% &'B(*#(@Y% $(C&Y'?K% C&Z'(% g&DY'B;W;% oY'g\% 2'@?=#B?*`#% .YB?'B
przedstawienie najbardziej niebezpiecznych dla dzieci prac w gospodarstwach rolnych;
!
rozpowszechnienie s&?&;$&;C% D;"?VCZDK% `?C#\% gA(@?`<% VB#(*#% "YV*B?$% "'?*% w gospodarstwie;
!
D$C?B?=#(%
=(@?&;D=;*X%
CY=$(CD(=*`#%
?=@?cYD?=#?%
VB#(*#%
VY%
"'?*%
niebezpiecznych lub szkodliwych; !
gD'?cA#D#(=#(%'YVB#*ZD%#%AYC?A=;*X%DW?VB%=?%"'Y[A(\m
!
propagowanie modelu bezpiecznego udzi?Wg%VB#(*#%D%"'?*?*X%@Y$"YV?'*B;*X-
1% C?\"?=##% "'(B(=&YD?=;% [;W% $"Y&% &(A(D#B;`=;K% =?D#
93
internetowa. Wystosowano apel do rolników z wykazem prac #% *B;==Y)*#% $B*B(@ZA=#(% =#([(B"#(*B=;*XK% C&Z';*X% =#(% =?A(c;% "YD#('B?b% VB#(*#Y\% VY% ,G-% 'YCg% c;*#?-% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% Y@WY$#W% &(c% Y@ZA=Y"YA$C#% CY=Cg'$% "A?$&;*B=;% "YV% =?BD<% pIY`?% "Y\Y*% D% @Y$"YV?'$&D#(r-%6(A(\%CY=Cg'$g%[;WY%g)D#?VY\#(=#(%B?@'Yc(dK%=?%`?C#( =?'?cY=(%$<%VB#(*#K% "Y\?@?`<*(% D% "'?*;% D% 'YVB#==;*X% @Y$"YV?'$&D?*X% 'YA=;*XK% gD'?cA#D#(=#(% DY[(*% &(@Y% "'Y[A(\g%'YVB#*ZDK%Y"#(Cg=ZDK%VB#(*#K%$BCZW%#%$?\Y'Beef%'YCg%"'B;[;W?%VY%1?'$B?D;% "'B($BWY%$(&C?%@#\=?B`?A#$&ZD%B%'Zc=;*X%\#?$&%.YA$C#+%0==Y"YA?K%R#?W(@Y$&YCgK%/?VB#(`YD#*K% Nowego Dworu Mazowieckiego, Siedlec, Grabowa, Bojszowa i Warszawy. Z okazji I#aVB;=?'YVYD(@Y% 3=#?% 3B#(*C?% "Y'&?A% $&'(_?\AYV;*X-"A% "'B;@Y&YD?W% @'a% \#(`$C<% „Ambasadorowie Praw DB#(*C?rK% Y"?'&<% =?% LY=D(=*`#% Y% "'?D?*X% VB#(*C?-% 1% @'B(% DB#aWY% gVB#?W% >e% *B&('YY$Y[YD;*X% "?&'YA#% D'?B% B% "(W=YA(&=#\#% Y"#(Cg=?\#-% Na "'B;$BW;*X% 0\[?$?VY'ZD% *B(C?W;% 'YB\?#&(% B?V?=#?K% BD#eef%'YCg%– z inicjatywy Rzecznika Praw Dziecka – YV[;W?%$#a%V([?&?% =?% &(\?&% "A?=YD?=(@Y% Y[=#c(=#?% D#(Cg% Y[YD#
3B#(*#%
#\-%
Q?=?%
0\Y$?%
LY\(d$C#(@YK%
.'B(DYV=#*B<*?%
.YA$C#(@Y%
Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, Szef Gabinetu Politycznego Ministra Edukacji 9?'YVYD(`K% vD#a&YC'B;$C#% Lg'?&Y'% 2)D#?&;K% .'(B;V(=&% I#?$&?% LY$B?A#=?K% /(C&Y'% 1;c$B(`% !BCYW;% .(V?@Y@#*B=(`% D% SYVB#K% 3;'(C&Y'% 7=$&;&g&g% 1$"Y\?@?=#?% /YBDY`g% 6BWYD#(C?% #% HVgC?*`#%Y'?B%'("'(B(=&?=*#%1?'$B?D$C#(@Y%2)D#?&YD(@Y%.Y'YBg\#(=#?%/YVB#*ZD%#%oY'g\% Rodziców, Instytutu Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej Akademii Pedagogicznej w L'?CYD#(% #% .'?*YD=#% HD?Ag?*`#% 7=$&;&g*`#% HVgC?*;`=;*X% 1;VB#?Wg% .(V?@Y@#*B=ego M=#D('$;&(&g% 1?'$B?D$C#(@Y-% 9?% ";&?=#?% #% D<&"A#DY)*#% g*B($&=#CZD% p2C'<@W(@Y% !&YWg~% YV"YD#?V?W Minister Edukacji Narodowej. 94
/FF=>DV<*H*;A?F?DJ*Gziecka Z YC?B`#% Y[*XYVBY=(`% >e% A#$&Y"?V?% VB#(D#a&=?$&(`% 'Ycznicy uchwalenia Konwencji o prawach dz#(*C?K% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% B?"'Y$#W% VY% R#g'?% "Y=?V% Eee% VB#(*#% D 'Zc=;\% wieku – YV% "'B(V$BCYA?CZD% "Y% @#\=?B`?A#$&ZD-% nY)*#(% /B(*B=#C?% DB#aA#% gVB#?W% D% D?'$B&?&?*X%=?%&(\?&%"'?D%VB#(*C?K%\Y@A#%Y$Y[#)*#(%z nim "Y'YB\?D#?bK%?%&?Cc(%g*B($&=#*B;A#% D%'Zc=Y'YV=;*X%B?`a*#?*XK%"'B;@Y&YD?=;*X%"'B(B%?=#\?&Y'ZD-% .YV*B?$% vD#a&?% LY=D(=*`#% YV[;W?% $#a% &(c% #=?g@g'?*`?% VB#?W?A=Y)*#% 3B#(*#a*(@Y% Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Tego dnia Rzecznik Praw Dziecka wraz z Dyrektorem Przedstawicielstwa Rady Europy w Polsce 'YB"Y*B<W% C?\"?=#a% pRgVYD?=#(% Hg'Y";% VA?% VB#(*#% #% B% VB#(b\#rK B?#=#*`YD?=<% "'B(B% /?Va% Hg'Y";-% /B(*B=#C% B?"'(B(=&YD?W% $"Y&%&(A(D#B;`=;K%(\#&YD?=;%"'B(B%O(A(D#B`a%.YA$C<%!-0-
95
UWAGI O STANIE PRZESTRZEGANIA PRAW DZIECKA
2%'3$*+$*4YCIA I ZDROWIA !P3E2$43-5$#8-H& C*-36G& 0#348& 1*.+,/3& 18& 63/& -364H<2*+D8& 08*.87C& *1#84.3& .& C18D81-.+E&4&*3/#+2.+&A+,*+-.3&,I8#:F&8#3*+I3F.A.$3,6.&*1#848$-+6T& (art. 24 Konwencji o prawach dziecka) /B(*B=#C%.'?D%3B#(*C?%$&D#('VB?K%ce dzieci w Polsce nadal =#(%$<%D%D;$&?'*B?`<*;\% $&Y"=#g% Y&Y*BY=(% Y"#(C<% BV'YDY&=
><=F789?ADC?V:D7* GH89Z;* GH lekarzy pediatrów
i innych lekarzy
specjalistów z z?EA=8R*DJHAUS*GC<=D.-3-2843-H,I& *+& B#81/:4& 0CFA.,*-H,I – w celu poprawienia VY$&a"g%chorych dzieci do lekarzy specjalistów. •
><8E<*89?>G?AG*C?S=C;<=DC=>*H;<=E<*N=G7DC>=V*F*8CEHK?DJ OCYWY%>qE%$BCZW%"YV$&?DYD;*XK%,q>%@#\=?B`ZD%#%,qE%A#*(ZDK%&(*X=#CZD%#%$BCZW%
specjalnych pozbawiona jest gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Rzeczywista liczba uczniów, "YVA(@?`<*;*X% Y"#(*(% "#(Aa@=#?'C#K% $B*B(@ZA=#(% D% $BCYW?*X%$"(*`?A=;*X%=?%D$#, jest stanowczo zbyt wysoka. N?A(c;% "YV`
96
•
C?;=F><=><=*>HFHAHGEHN*HDJAH>7*;AC=G*C?E?I=><=N*F
ginekolog "YD#=#(=% \#(b% Y[YD#
rel="nofollow"><=RC?8?G>=* >?EK?G?><=* H;K?9* C?* ;HS79* H;<=ER>UF* ;AC7* GC<=DER* F*
trakcie jego hospitalizacji !B"#&?A(% =?CW?V?`<% =?% Y"#(Cg=ZD% Y[YD#% =#(% \Y@<% Y[*#
><=GH89?9=DC>?* F8;UK;A?D?* ;=A8H>=BR* HMF9HF=@H* <* N=G7DC>=@H* F*
C?EA=8<=*H;<=E<*>?G*GC<=dN<*<*NKHGC<=I: 1$"ZW"'?*;% D;\?@?% D#(A(% B?@?V=#(d% D% B?C'($#(+% Y"#(C#% =?V% VB#(b\#% "'B(DA(CA(%*XY';\#K%=#("(W=Y$"'?D=;\#K%B?"Y[#(@?=#?%D?VY\%"Y$&?D;%#%@#\=?$&;C#% CY'(C*;`=(`K% BV'YD(@Y% YVc;D#?=#?K% CY'B;$&=(@Y% VA?% VB#(*C?% "Y`\YD?=#?% "Y`a*#?% &?`(\=#*;% B?DYVYD(`K% "'B(C?B;D?=#?% #=_Y'\?*`#% Y% =#("YCY`<*;*X% Y[`?D?*X-% Niedostateczne uregulowania, brak jasnych procedur i standardów sprzyja unikaniu $&?D#?=#?%"'Y[A(\ZD%`?CY%B?V?d%VY%"YV`a*#?%#%'YBD#
97
1% Y[YD#
zapewnienia rodzinom dysfunkcyjnym prawa do wsparcia i pomocy .Y\Y*% )D#?V*BY=?% 'YVB#=Y\, "'B(c;D?`<*;\% 'Zc=(@Y% 'YVB?`g% &'gV=Y)*#K%
=#(D;VYA=;\% D;*XYD?D*BY% #% V;$_g=C*;`=;\% `($&% BV(*;VYD?=#(% =#(D;$&?'*B?`<*?% #% D% "'B(D?c?`<*(`% \#('B(% VY&;*B;% &;ACY% ?$"(C&g% \?&('#?A=(@Y-% O;\*B?$(\% 'YVB#=;% &?C#(%D;\?@?`<%$&?W(@YK%"'Y_($`Y=?A=(@YK%Y_('YD?=(@Y%=?%$B*B([Ag%AYC?A=;\%D$"?'*#?% o charakterze psychologicznym, pedagogicznym i praktycznym. Zaplanowane na rok 2009 – Y@WY$BY=; RYC#(\% /YVB#*#(A$&D?% :?$&a"*B(@Y% – "'?*(% =?V% "'Y`(C&?\#+% =YD(A#B?*`#% g$&?D;% Y% "'B(*#DVB#?W?=#g% "'B(\Y*;% D% 'YVB#=#(% oraz ustawy o wsparciu rodzin i systemie piecz;% B?$&a"*B(`% =?V% VB#(*C#(\% "YD#nny B\#('B?b%VY%"Y"'?D;%$;&g?*`# w tym zakresie. •
zagwarantowania dzieciom prawa do wychowania w rodzinie 1(VWg@ GWZD=(@Y% U'BaVg% Statystycznego w 2007 roku w 37349 rodzinach
B?$&a"*B;*X%"'B([;D?WY% G>k>h%VB#(*#%VY%A?&%,f%lYVpowiednio w: 2000 r. — 39877 i 50122, 2005 r. — 36510 i 49667, 2006 r. – 36955 i 51342). Ponad 85 proc. wszystkich 'YVB#=% B?$&a"*B;*X% $&?=YD#<% 'YVB#=;% $"YC'(wnione z dzieckiem. Reforma opieki B?$&a"*B(`%=?V%VB#(*C#(\%B?CW?V?%$&Y"=#YD<%A#CD#V?*`a%#=$&;&g*`Ynalnych form opieki i rozwój rodzic#(A$&D?% B?$&a"*B(@Y-% .?d$&DY% =#(% V?`(% jednak B?*Xa&;% VY% &DY'B(=#?% _Y'\%'YVB#==;*X-%R'?C%`($&%C?=V;V?&ZD%=?%'YVB#*ZD%B?$&a"*B;*X-%9?`D#aC$B<%[?'#('<% dla rodzin, 'YBD?c?`<*;*X% B?WYc(=#(% 'YVB#=;% B?$&a"*B(`, $<% CD($(% _#=?=$owe, potencjalne problemy wychowawcze oraz brak gwarancji pomocy i wsparcia ze strony #=$&;&g*`#%"?d$&DYD;*X. •
egzekucji prawa do kontaktu z obojgiem rodziców .Y$&a"YD?=#(% D;CY=?D*B(% D% $"'?D#(% (@B(Cg*`#% Y'B(*B(d% $
g"'?D=#?`<*;*X%VY%CY=&?C&ZD%B%VB#(b\#%`($&%=#($Cg&(*B=(-%/YVB#*(%$"'?Dg`<*;%"#(*Ba% =?V% VB#(*C#(\% *Ba$&Y% =?Vgc;D?`<% $DY`(`% "YB;*`#+% B?C?Bg`<% \g% CY=&?C&ZD% B% V'g@#\% 'YVB#*(\K%\?=#"gAg`<%VB#(*C#(\%#%=?CW?=#?`<%`(%VY%YC'()AY=(@Y%"Y$&a"YD?=#?-% R(B"YV$&?D=(% g&'gV=#?=#(% Ag[% g=#(\YcA#D#?=#(% VB#(cku kontaktu z drugim rodzicem, jest naruszeniem dobra dziecka. Zachowania takie powinny [;b%
98
eliminowane. .'?DY% VB#(*C?% VY% [(B"Y)'(V=#*X% CY=&?C&ZD% B% Y[Y`@#(\% 'YVB#*ZD% gwarantuje w art. 10 Konwencja o prawach dziecka. •
eliminacji negatywnych skutków migracji rodzin .YBY$&?D#?=#(% VB#(*#% [(B% Y"#(C#% "'B(B% 'YVB#*ZDK% D;`(cVc?`<*;*X% B?% @'?=#*aK%
`($&% Vgc;\% "'Y[A(\(\% $"YW(*B=;\-% 9?A(c;% BD'Z*#b% gD?@a% =?% D#(AY?$"(C&YDY)b% =(@?&;D=;*X% $Cg&CZD% 'YBW
usprawnienia procedury adopcyjnej .'Y*(Vg'?% ?VY"*;`=?% "YD#==?% [;b% $B;[C?K% "'B(`'B;$&?% #% "YV"Y'B
celowi przysposobienia, jakim jest dobro dziecka. 9?`*Ba$&$B< "'B($BCYV
upowszechnienia C>?VHNHMD<*;AC=;<8UF*;A?F?*N?AHGHF=@H, w tym
konwencji haskiej, GH97DC:D=V* D7F7DJ* ?8;=E9UF* R;AHF?GC=>* GC<=DE?* C?* @A?>
\#(`$*?%B?\#($BC?=#?-%7*X%=#(VY$&?&(*B=?%B=?`Y\Y)b%"'YD?VB#%VY%B[;&%D#(Ag%C'B;DV, D;'B
prawo do specjalnej ochrH>7* <* ;HNHD7* C=* 89AH>7* ;?T89F?* dla dzieci
;HCS?F7DJ*DC?8HFH*BRS*>?*89?K=*MAHGHF<8E?*AHGC<>>=@H P'B([;D?`<*% C#AC?% *B;% C#AC?=?)*#(% A?&% D% "A?*ZD*(% Y"#(Cgd*B(`K% VB#(*#% =?`*Ba)*#(`%=#(%\?`<%wspar*#?%B(%$&'Y=;%'YVB#=;K%=#(D#(A(%B%=#*X%\Yc( A#*B;b%=?%"Y\Y*% 'YVB#=% B?"'B;`?i=#Y=;*XK% a `(V=Y$&C#% &'?_#?`<% VY% 'YVB#=% B?$&a"*B;*X% *B;% &(c% ?VY"*;`=;*X-% 1#aC$BY)b% g$?\YVB#(A=#?=;*X% BV?=?% `($&% =?% "Y\Y*% #% D$"?'*#(% "'?*YD=#CZD% $;$&(\g% Y"#(C#% $"YW(*B=(`K% D% &;\% $B*B(@ZA=#(% D;*XYD?D*ZD% VY\ZD% dziecka. Brak jest efektywnego systemu usamodzielniania dzieci, "'B([;D?`<*;*X% w placówkach. 9#(B[aV=?%`($&%&(c%"Y\Y*%#%D$"?'*#(%g$?\YVB#(A=#Y=;\%`gc%"YVY"#(*B=;\% – &Y%B?V?=#(%"YD#==Y%[;b%'(?A#BYD?=(%"'B(B%DW?)*#D<%`(V=Y$&Ca%"Y\Y*;%$"YW(*B=(`K% C&Z'(`%$CYY'V;=YD?=(%VB#?W?=#?%"YD#==;%$"'B;`?b%'(X?[#A#&?*`#%$"YW(*B=(`K%"YDYVg`<*% \#=#\?A#B?*`a%D;CAg*B(=#?%$"YW(*B=(@Y%[;W;*X%D;*XYD?=CZD%VY\ZD%VB#(*C?-% Optym?A=;\%'YBD#
)D#?V*BY=?%
D;*XYD?=CY\,
Y"g$B*B?`<*;\%
"A?*ZDC#%
Y"#(Cgd*BY-
wychowawcze, `($&%=#(D;$&?'*B?`<*?-%%
100
•
zapewnienie miejsc zatrzymania dla nieletnich, którzy uciekli z placówek
resocjalizacyjnych 1% Y[(*=;\% $&?=#(% "'?D=;\% .YA#*`?% =#(% \?% \YcA#DY)*#% g\#($B*B(=#?% =#(A(&=#(@Y% D% "YA#*;`=(`% #B[#(% VB#(*C?-% .A?*ZDC#% Y"#(Cgd*BY-wychowawcze l#=&('D(=*;`=(j%YV\?D#?`<%"'B;`a*#?%=#(A(&=#*XK%D;\?@?`<*;*X%'($Y*`?A#B?*`#%B%gD?@#% =?% &YK% c(% g\#($B*B?% $#a% &?\% VB#(*#K% C&Z'(% D;\?@?`<% VY'?i=(`% Y"#(C#-% .'B("#$;% =#(% D$C?Bg`<% \#(`$*% "Y[;&g% =#(A(&=#*X% VY% *B?$g% #*X% "YD'Y&g% VY% "A?*ZDC#% resocjalizacyjnej. •
H@A?><=* C?8?G7* ;HF8C=DJ>HMD<* F* RB@?DJ* ;HG?9EHF7DJ* GB?* AHGC<>* F*
roku 2008 1%>eek%'-%!(`\%g*XD?A#W%Bmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób _#B;*B=;*XK%D"'YD?VB?`<*%gA@a%B%&;&gWg%D;*XYD;D?=#?%VB#(*C?-%:%gA@#%"'Y'YVB#==(`% \Y@<% CY'B;$&?b% &;ACY% "YV?&=#*;% "YV?&Cg% VY*XYVYD(@Y% YV% Y$Z[% _#B;*B=;*XK% gB;$Cg`<*;% VY*XYV;% Y"YV?&CYD?=(% =?% Y@ZA=;*X% B?$?V?*X% "'B;% Bastosowaniu skali "YV?&CYD(`K% D;*XYDg`<*;% DW?$=(% Ag[% "'B;$"Y$Y[#Y=(% VB#(*#-% :% gA@#% =#(% \Y@<% =?&Y\#?$&% CY'B;$&?b% 'YA=#*;% #% "'B(V$#a[#Y'*;K% C&Z'B;% 'YBA#*B?`<% $#a% B% _#$Cg$(\% ';*B?W&(\K w drodze tzw. karty podatkowej Y'?B%Y$Y[;K%C&Z'(%"W?*<%"YV?&(C%A#=#YD;-% TaC#(% 'YBD#
><=AUF>HMD<*8C?>8*=GRE?D7jnych na etapie przedszkolnym Zgodnie
z
danymi
GUS
w
roku
szkoA=;\% >eekq>eef% D$C?i=#C%
upowszechniania edukacji przedszkolnej dzieci w wieku 3-G% A?&% D;=#Z$W% YC-% Fkw-% 1;$&a"g`<% "Y=?V&Y% B=?*B=(% B'Zc=#*YD?=#?% D% VY$&a"#(% VY% (VgC?*`#% "'B(V$BCYA=(`% "Y\#aVB;% \#?$&(\% ?% &('(=?\#% D#(`$C#\#-% 7$&=#(`(% 'ZD=#(c% "'Y[A(\% D% VY$&a"#(% Vo
101
\#(`$C#*X%"'B(V$BCYA#%"g[A#*B=;*XK%$"YDYVYD?=;%['?C#(\%YV"YD#(V=#(`%#AY)*#%\#(`$*% w stosunku do liczby dzieci, Y*B(Cg`<*;*X%=?%"'B;`a*#(.'B;`a&(%D%LY=D(=*`#%Y%"'?D?*X%VB#(*C?%'YBD#j%Y'?B%"YVC'()A?% 'YAa%B?[?D;%D%c;*#g%VB#(*C?%l?'&-%E,jog=C*`Y=g`<*(% przedszkola i organizacja w nich edukacji gDB@AaV=#?`<% #% real#Bg`<% "'B("#$;% LY=D(=*`#% Y% "'?D?*X% Vziecka. Q(V=?Cc(% B(% DB@AaVg% =?% =#$C#% "YB#Y\% g"YD$B(*X=#(=#?% &(`% (VgC?*`#K% "Y$&?=YD#(=#?% LY=D(=*`#% =#(% \Y@<% [;b% D;"(W=#?=(%D%"(W=;\%B?C'($#(•
ograniczenia GH89Z;>HMD<*GH*przedszkoli publicznych dla 3-latków Wiele organów, "'YD?VB<*;*X%"'B(V$BCYA?, B?%"YV$&?Da%VY%"'B;`a*#?%VB#(*C?%
uznaje wiek dziecka, obliczany na podstawie Kodeksu cywilnego. Stosownie do art. 112 kc D?'g=C#(\% "'B;`a*#? VB#(*C?% VY% "'B(V$BCYA?% `($&% gCYd*B(=#(% &'B(*#(@Y% 'YCg% c;*#?%B V=#(\%,%D'B()=#?-%1%"'?C&;*(, VB#(*#Y\%g'YVBY=;\%D%\#($#<*?*X%D'B($#(d@'gVB#(d% Y@'?=#*B?% &Y% $B?=$(% =?% g*Ba$B*B?=#(% VY% "'B(V$BCYA?% B% VB#(b\#% B(% $DY`(@Y% 'Y*B=#C?-% /B(*B=#C% .'?D% 3B#(*C?% gB=?`(K% c(% &?C#(% VB#?W?=#(% =?'g$B?% B?$?Va% "YD$B(*X=Y)*#%#%=#(%B?"(D=#?%dzieciom w wieku 3-5 lat równych szans edukacyjnych. •
praktyk segregacyjnych F*;HB8E
\(V#?A=;*XK% D$C?Bg`<% =?% #$&=#(=#(% D% "YA$C#*X% $BCYW?*X% B`?D#$C?% $(@'(@?*`#-% 6XYVB#% BDW?$B*B?%Y%"YVB#?W%=?%CA?$;%g*B=#ZD%BVYA=;*X%#%$W?[$B;*XK%"Y*XYVB<*;*X%B%'YVB#=%Y% D;$YC#\% #% =#$C#\% $&?&g$#(% (CY=Y\#*B=;\K% B% Y[DYVg% $BCYW;% #% $"YB? niego, $"'?D#?`<*;*X%CWY"Y&;%D;*XYD?D*B(%#%D;'Zc=#?`<*;*X%$#a%DBY'YD;\%B?*XYD?=#(\-%
102
1;$&a"g`<*?% D% $BCYW?*XK% nawet incydentalnie, segregacja uczniów jest niedopuszczalna. •
naruszania C?8?G7* V?F>HMD<* ;AC7* R89?B?>EUF* ;K?9>HMD<* C?* ;HS79*
dziecka w przedszkolu Organy, "'YD?VB<*(% "'B(V$BCYA?, D% g*XD?W?*X% D% $"'?D#(% YV"W?&=Y)*#% B?% "'B(V$BCYA(% Y@'?=#*B?`<% $#a% `(V;=#(% VY% g$&?=YD#(=#?% Y"W?&;% $&?W(`% – bez wskazania, `?C?%`($&%YV"W?&=Y)b%B?%"Y$B*B(@ZA=(%)D#?V*B(=#?, oferowane przez przedszkole. Taka praktyka narusza zasady umowy cywilno-"'?D=(`% #% g=#(\YcA#D#?% BD'Y&% *Ba)*#% Y"W?&% B?% =#(D;CY'B;$&?=(% )D#?V*B(=#?% lg$Wg@#j% B?% YC'($% =#(Y[(*=Y)*#% VB#(*C?% D% przedszkolu. 2%'3$*
+$*
$(6%$"5*
2%,e+*
2%,e&$(fc*
$X%g(!ehiY3e&c*
35,5iX!e&c* +e&$%'.!,'()fc* ,'"!e+j'"!e&* $%',* !""5&* ,-5&* TRAKTOWANIEM !P3E2$43-5$#8-H&F?1G&081+67843@H&42*+A/.+&4@3B,.4+&/#8/.&U%%%V&1A3&8,I#8-H&1*.+,/3& przed ws*+A/.7.&>8#737.&0#*+78,H&>.*H,*-+6&FG1;&02H,I.,*-+69&/#*H41H&ACF&*3-.+1F3-.3&FG1;& *@+D8&$#3/$843-.3&ACF&4H*H2/C9&4&$H7&4H/8#*H2$H43-.3&4&,+A3,I&2+/2C3A-H,I&U%%%VT% (art. 19 Konwencji o prawach dziecka). Rzecznik Praw Dziecka stwierdza, c(%VY*XYVB#%VY%W?\?=#?%&(@Y%"'?D?%B(%DB@AaVg%=?+% •
SA?E* 8;UV>=@H* 8789=NR* ;AC=D* ;AC=NHD7c* EHHAG7>?DV<* <*
F8;UK;A?D7* F8C789E8979RDV<* <* HA@?>
•
SA?E* ;AC=;<8UFc* E9UA=* 89?>HF:* HDJAH>Z* GC<=D<* ;AC=G*
wykorzystywaniem seksualn7N*C*RI7D<=N*>HF7DJ*9=DJ>HBH@<< 2[(*=(% "'B("#$;% =#(% gW?&D#?`< DW?)*#D;\% Y'@?=Y\% lBDW?$B*B?% .YA#*`#jK% )*#@?=#?% *B;=ZDK% C&Z'(% $&?=YD#<% $&?V#g\% "'B;@Y&YD?=#?K% B% gc;*#(\% =YD;*X% &(*X=YAY@##K% VY% "Y"(W=#(=#?% "'B($&a"$&D% Y% *X?'?C&('B(% $(C$g?A=;\% l="-% gDYVB(=#(K% $B?=&?cK%D"'YD?VB(=#(%D%[W
brak w ustawodawstwie jednoznacznego zakazu stosowania kar cielesnych
wobec dzieci Polskie ustawodawstwo co do zasady zakazuje stosowania kar cielesnych. 9Y'\?% &?% D;=#C?% B% ?'&-% Fe% LY=$&;&g*`#% /.-% M$&?D?% B?$?V=#*B?% =?C?Bg`(% DW?VBY\% "g[A#*B=;\% "Y$B?=YD?=#(% #% Y*X'Y=a% @YV=Y)*#% *BWYD#(C?K% C&Z'?% `($&% i'ZVW(\% `(@Y% DYA=Y)*#% #% "'?D-% 1% LYV(C$#(% 'YVB#==;\% #% Y"#(Cgd*B;\% =?A(c;% D% $"Y$Z[% `?$=;% #% "'(*;B;`=;% YC'()A#bK% c(% "'B(\Y*% DY[(*% VB#(*#% `?CY% \(&YV?% D;*XYD?D*B?% `($&% B?C?B?=?K% ?% DW?VB?% 'YVB#*#(A$C?% =#(% \Yc(% [;b% D;CY=;D?=?% B% =?'g$B(=#(\% @YV=Y)*#% VB#(*C?-% R?'VBY% D?c=?% `($&% D% &(`% \#('B(% (VgC?*`?% $"YW(*B(d$&D?% Y'?B% "'Y\YD?=#(% dobrych wzorców rodzicielskich. PRAWA D,!e(!*"!e2e-"$i2%'3"5(6 !P3E2$43-5$#8-H& C*-36G9& <+& 1*.+,/8& 02H,I.,*-.+& ACF& >.*H,*-.+& -.+0+@-820#34-+& 084.--8& 7.+N& *30+4-.8-G& 0+@-.?& -8#73A-+D8&
•
N?K?*<=;=K>H8;A?F>7DJ 9#(D#(A(% VB#(*#% =#("(W=Y$"'?D=;*X% B=?`Vg`(% =YD(% 'YVB#=;-% LY=#(*B=(% `($&%
DV'Yc(=#(%
"'Y@'?\ZD,
"YDYVg`<*;*X%
BD#aC$B(=#(%
B?#=&('($YD?=#?%
VB#(b\#%
=#("(W=Y$"'?D=;\#K% Y*B(Cg`<*;\#% =?% ?VY"*`aK% Y'?B% gW?&D#(=#?% _#=?nsowe dla rodziców ?VY"&g`<*;ch. •
8ER9=DC>7*GH89Z;*GC<=D<*><=;=K>H8;A?F>7DJ*GH*;B?DUF=E*HMF9HF7DJ* Rodzice dzieci pY=#c(`% $BZ$&(@Y% 'YCg% c;*#?K% =#(Y[`a&;*X% Y[YD#
przygotowania przedszkolnego ?=#% Y[YD#eeF%'-% Nr 256, poz-% >Gk>% B% "Zi=-% B\-jK% =?% VB#(*#% D% D#(Cg% "Y=#c(`% T% 'YCg% c;*#?, CY'B;$&?`<*(% B% 'Zc=;*X%_Y'\%D$"Y\?@?=#?%'YBDY`g%#%D$"?'*#?-% •
upowszechnienie GH89Z;R* GH* GUSA* ERB9RA7* GB?* GC<=D<* ><=F
><=8K78C:D7DJ .Y$&gA?&% &(=% BD#
105
Z!"#$%&'(' !"#$%&'()*nr 1 – +,)"&*-,./$0(12*generalnych Rzecznika Praw Dziecka w 2008 roku Lp.
1.
2.
Data 3 stycznia 2008 r.
7 stycznia 2008 r.
Adresat ;81&1.*!")#"4<* =>1&0(1%&12* ?05#1%&',%@* Minister Pracy i Polityki ?05#1%&'1C*
Dotyczy
3405- (146
7819:*5405- (14&(
'(1/18A('5-,%@*-,0#"/*
brak
&".(#)B-*A"%(18&,2.)(%@
odpowiedzi
'(1/18A('5-,%@*-,0#"/*
7 lutego
brak jest podstaw do zmiany
&".(#)B-*A"%(18&,2.)(%@
2008 r.
przepisów informacja na temat wiele
3.
7 stycznia
Minister
<#"/-(12*054"/)5-,%@*4D"* 12 lutego
2008 r.
Finansów
rodzin w roku 2008
2008 r.
instrumentów, -0#,-"C$%,%@* '"*&A'(1C.&1'(1*5>%($E12* podatkowych osób -,%@5-
4.
10
Minister
stycznia
Edukacji
2008 r.
Narodowej
proponowanych zmian, edukacji dzieci z rodzin
31 stycznia
81.58/*&F#5.(#*'5-1*&"0(sy do
polskich emigrantów
2008 r.
projektu ustawy o zmianie <./"-,*5*.,./1A(1*59-("/,* oraz o zmianie niektórych innych ustaw
10 5.
stycznia 2008 r.
Prezes Narodowego
08"-*4&(1%(*9A(18/1D'(1*
brak
Funduszu
chorych
odpowiedzi
Zdrowia prezesi .$4B-*"01D"%,C',%@* &5>5-($E$ wizytatorów do
14 6.
stycznia 2008 r.
Minister ?08"-(14D(-59%(
nieprzestrzegania przez .$4,*854&(''1*085%14<8,* adopcyjnej
12 lutego 2008 r.
przedstawienia tego problemu podczas narad .G4&(B-*58&1)"C$%,%@*-* sprawach rodzinnych w .$4"%@*81C5'5-,%@
106
15 7.
stycznia 2008 r.
21 8.
stycznia 2008 r.
;8&1-54'(%&$%,* Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
oznaczania kategorii wiekowych filmów i programów telewizyjnych
brak odpowiedzi
zapewnienia dzieciom Minister
>1&0(1%&12./-"*054%&".*
11 lutego
)5'/,'<5-"'1*>G4$*
Infrastruktury
transportu
2008 r.
4&("#"'("*14<)"%,C'1
samochodowego zapowiedzi likwidacji
30 9.
stycznia 2008 r.
Minister ?08"-(14D(-59%(*
-,4&("#B-*854&('',%@*(* '(1D1/'(%@*58"&*-#$%&1'("* (%@*45*-,4&("#B-*
brak odpowiedzi
cywilnych kontrola NIK-<*5>CG#"*KL*
10.
kontroli wykonywania
jednostek organizacyjnych
przez Powiatowe Centra
05A5%,*.05#1%&'1CJ*-*/,A*
Pomocy Rodzinie ich
ML*;N;OP*HIQ*08&1085-"4&(#*
5>5-($&)B-*<./"-5-,%@*
)5'/85DG*81"D(&"%C(*
-*&")81.(1*4&("#"2J*
31
Prezes
stycznia
H"C-,E.&1C*I&>,* podejmowanych w
2008 r.
Kontroli
kierunku likwidacji
11 lutego 2008 r.
-,>8"',%@*&"4"2* w zakresie pomocy .05#1%&'1C*08&1&*
instytucjonalnych form
"4A('(./8"%CG*05-("/B-J*
opieki i tworzenia
kolejne wyniki kontroli z II
rodzinnych form opieki
05#5-,*RLLS*8T*&5./"'$*
&"./G0%&1C
przedstawione w I kwartale 2009 r. 29 lutego
naboru trzylatków do 11.
6 lutego
Prezydent m.st. przedszkoli publicznych oraz
2008 r.
Warszawy
2008 r. – pismo
08&1'(1.(1'("*.&19%(5D"/)B-*
Burmistrza
45*.&)B#*054./"-5-,%@
Dzielnicy
w dzielnicy Mokotów nie -,./G0D1A*>8")<* miejsc w przedszkolach
Mokotów 12.
13.
12 lutego
Minister
2008 r.
?08"-(14D(-59%(* stosowania kar cielesnych
12 lutego 2008 r.
wprowadzenia zakazu
Minister Edukacji Narodowej
nauczania integracyjnego
14 marca 2008 r.
/8-"C$*08"%1*D1F(.D"%,C'1
7 marca
omówienie sytuacji dzieci
2008 r.
'(101#'5.08"-',%@*-*.&)5D1
107
zapewnienia dzieciom 14.
12 lutego
Minister
2008 r.
Zdrowia
hospitalizowanym prawa do opieki sprawowanej przez rodziców lub
brak odpowiedzi
opiekunów przedstawienie informacji
zapewnienia dzieciom 15.
12 lutego 2008 r.
Minister Pracy
hospitalizowanym prawa
i Polityki
do opieki sprawowanej
?05#1%&'1C*
przez rodziców lub
45/,%&$%,%@*05A5%,* 17 marca
U('"'.5-1CJ*&-($&"'1C*&*
2008 r.
pobytem rodziców u chorego 4&(1%)"*08&1>,-"C$%1F5*
opiekunów
16.
14 lutego 2008 r.
Minister
08&1'5.&1'("*544&("#B-*
Edukacji
08&14.&)5D',%@*45*.&)B#*
Narodowej
podstawowych
w szpitalu &"4"'("*45/,%&$%1* 5 marca
administrowania i
2008 r.
U('"'.5-"'("*.&)B#V0D"%B-1)* 81"D(&5-"'1*.$ przez gminy omówienie sytuacji socjalno>,/5-1C*854&('*&*4&(1:A(P* 81.58/*0541CA(1*4&("#"'("*
17.
6 marca 2008 r.
Minister Pracy i Polityki ?05#1%&'1C*
minimalizowania
10 kwietnia
'(18B-'59%(*.05#1%&',%@
2008 r.
w celu 054-,E.&1'("* 9-("4%&12*854&('',%@*58"&* dostosowania kwot kryteriów dochodowych do &A(1'("C$%,%@*.(G*)5.&/B-* utrzymania rodzin
18.
19.
12 marca
Minister
przywrócenia opieki
brak
2008 r.
Zdrowia
A14,%&'1C*-*.&)5#"%@
odpowiedzi
12 marca 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
przywrócenie opieki przywrócenia opieki
10 kwietnia
A14,%&'1C*-*.&)5#"%@*'(1*
medy%&'1C*-*.&)5#"%@
2008 r.
'"D1E,*45*)5A01/1'%C(* Ministra Edukacji Narodowej resort analizuje problemy w
20.
18 marca 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
'"<%&"'("*CG&,)"*D(/1-.)(1F5* -*05D.)(%@*.&)5#"%@
ramach monitorowania maj 2008 r.
&"D1%12*W?/8"/1F((*85&-5C<* 59-("/,*A'(1C.&59%(* litewskiej w Polsce”
108
&5./"#,*054CG/1*08"%1*'"4* 21.
19 marca 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
rekrutacji do przedszkoli
8 kwietnia
publicznych
2008 r.
'5-1D(&"%C$*08&10isu, dot. granic wiekowych dzieci, 5>CG/,%@*-,%@5-"'(1A* przedszkolnym przepisy prawne nie
22.
25 marca 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
przyjmowania do przedszkoli 16 kwietnia 4&(1%(J*%@58,%@*'"*%<)8&,%G
2008 r.
-,)D<%&"C$*A5ED(-59%(* <%&G.&%&"'("*45*przedszkola dzieci przewlekle chorych (*'(101#'5.08"-',%@* wymaga to zmiany
23.
25 marca
Minister
przyjmowania do przedszkoli 9 maja
2008 r.
Zdrowia
4&(1%(J*%@58,%@*'"*%<)8&,%G
2008 r.
przepisów prawa o .,./1A(1*59-("/,P*81.58/* -,./$0(*45*XYH-u z suge./($* dokonania zmian
24.
25.
propozycji zmiany
przeprowadzane zmiany .05-54,*
17
Minister Pracy
08&10(.B-J*5)819D"C$%,%@*
kwietnia
i Polityki
08&1.#"')(*45*'">,%("*
2008 r.
?05#1%&'1C*
9-("4%&1'("*
9-("4%&1'("*0(1DGF'"%,C'1F5*
0(1DGF'"%,C'1F5
'"*'(101#'5.08"-'1*4&(1%(
21
Prezydent
dzieci, które wraz z
kwietnia
Miasta
rodzinami nielegalnie
2008 r.
+"#>8&,%@"*
&"CA
maj 2008 r.
rodziców, uprawnionych do
.,/<"%C"*4&(1%(*>G4&(1* 12 maja
monitorowana, a w razie
2008 r.
konieczn59%(*&5./"'$* 054CG/1*./5.5-'1*4&("#"'("* uczniowie, którzy nie udzielili odpowiedzi na pytanie 32.
26.
29
Minister
kwietnia
Edukacji
2008 r.
Narodowej
egzaminów gimnazjalnych
19 maja 2008 r.
w arkuszu egzaminacyjnym &5./"'$*-*085%1.(1* rekrutacyjnym objG%(* ('4,-(4<"D'$*50(1)$* kuratorów
05#$%&1'("*./"'4"84B-*(* 30 27.
kwietnia 2008 r.
Minister Zdrowia
procedur medycznych w zakresie medycyny 0"D("/,-'1C*4D"*4585.#,%@*(* dla dzieci
pierwsze spotkanie, 13 maja
059-(G%5'1*projektowi
2008 r.
zmiany odp. rozpo8&$4&1'("* 54>,#5*.(G*12 maja 2008 r.
109
informacja o sposobie przeprowadzania egzaminu F(A'"&C"D'1F5*-*%&G9%(* humanistycznej; 28.
7 maja 2008 r.
Minister Edukacji
egzaminów gimnazjalnych
Narodowej
21 maja 2008 r.
uczniowie, którzy nie udzielili odpowiedzi na pytanie 32. w arkuszu egzaminacyjnym &5./"'$*-*085%1.(1* 81)8"%,C',A*5>CG%(* ('4,-(4<"D'$*50(1)$* kuratorów
likwidacji jednego z 29.
15 maja
Minister
2008 r.
Zdrowia
544&("#B-*QD('()(*38/5014((* (*78"
13 czerwca
08&1).&/"#%1'("*0< rel="nofollow">D(%&',%@*
2008 r.
&")#"4B- opieki zdrowotnej
Wiktora Degi planowane zmiany
30.
26 maja 2008 r.
Minister Pracy
.)1%&'59%(*4&("#"2*.#<E>*
i Polityki
.05#1%&',%@*-*&")81.(1*
?05#1%&'1C*
pomocy rodzinie
legislacyjne w zakresie 7 lipca
08&1%(-4&("#"'("*08&1A5%,*
2008 r.
w rodzinie oraz inne 4&("#"'(", A"C$%1*'"*%1D<* zmniejszenie skali zjawiska
31.
28 maja
Prezes Rady
2008 r.
Ministrów
.,./1A5-,%@*85&-($&"2*-* sprawie zwalczania przemocy wobec dzieci
brak odpowiedzi WI'./8<)%C"*[#B-'1F5* Inspektora Sanitarnego z
32.
4 czerwca 2008 r.
[#B-',* Inspektor Sanitarny
letniego wypoczynku dzieci 9 lipca (*A#54&(1E,
2008 r.
dnia 22 maja 2008 r. w .08"-(1*-,A"F"2* higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami”
110
publiczne i niepubliczne 0D"%B-)(*59-("/5-1*A5F$* /-58&,:*&1.05#,*-%&1.'1F5*
33.
4 czerwca 2008 r.
Minister
przerwania prac nad
Edukacji
Programem Wczesnej
Narodowej
Interwencji
wspomagania rozwoju w 17 czerwca
celu pobudzania
2008 r.
psychoruchowego (*.05#1%&'1F5*rozwoju dziecka od chwili wykrycia '(101#'5.08"-'59%(*45* 85&05%&G%("*'"<)(*-*.&)5D1 starania resortu w zakresie
34.
5 czerwca 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
>1&0(1%&12./-"*4&(1%(*-*
27 czerwca
trakcie letniego wypoczynku
2008 r.
zapewnienia dzieciom bezpiecznego, odpowiednio zorganizowanego wypoczynek
Wiceprezes 35.
5 czerwca 2008 r.
Rady Ministrów, Minister Spraw +1-'G/8&',%@*
>1&0(1%&12./-"*4&(1%(*-*
brak
trakcie letniego wypoczynku
odpowiedzi
i Administracji
36.
9 czerwca
Prezes Rady
Programu Wczesnej
brak
2008 r.
Ministrów
Interwencji
odpowiedzi
procesu resocjalizacji 16 37.
czerwca 2008 r.
'(1D1/'(%@J*08&1>,-"C$%,%@* Minister
-*&")#"4"%@*(*.%@85'(.)"%@* 7 lipca
?08"-(14D(-59%(* dla nieletnich oraz pomocy
2008 r.
udzielanej wychowankom,
/8-"C$*08"%1*D1F(.D"%,C'1* nad projektem ustawy Prawo nieletnich
zwalnianym z placówek Minister Edukacji Narodowej 38.
20
Minister
czerwca
Edukacji
2008 r.
Narodowej
>#G4B-*NQY*054%&".*
19 grudnia
egzaminu gimnazjalnego
2008 r.
&D1%(# w trybie pilnym 458"6'$*)5'/85DG*-* Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
111
prawa dzieci obywateli 39.
26
Minister
polskich, czasowo
czerwca
Infrastruktury
08&1>,-"C$%,%@*&"* F8"'(%$J*45*
2008 r.
('(%C"/,-"*05-(''"*&5./":* 21 lipca
054CG/"*08&1&*A('(stra,
2008 r.
-#"9%(-1F5*45*.08"-* 59-("/,
08&1C"&4B-*)5D1C$
MEN oraz MSWiA 0541CA$* 4&("#"'("*.#<E$%1* 40.
4 sierpnia 2008 r.
Minister Edukacji Narodowej
dyskryminacji dzieci
22 sierpnia
romskich
2008 r.
wyrównywaniu szans edukacyjnych uczniów 85A.)(%@*(*&"05>(1F"C$%1* wszelkim formom ich dyskryminacji )"E41*4&(1%)5J*<*)/B81F5*4"*
wysokich kosztów leczenia 41.
4 sierpnia
Minister
dzieci przewlekle chorych i
\\*-8&19'("*
2008 r.
Zdrowia
kwestii refundacji ze
2008 r.
9854)B-*0<>D(%&',%@
.(G*08&1085-"4&(:* (AA<'5/5D18"'%CG*&5./"'(1* niezw#5%&'(1*-#$%&5'1*45* tego programu przedstawienie danych nt. noworodków, pozostawionych w szpitalach;
42.
5 sierpnia
Minister
2008 r.
Zdrowia
dzieci, pozostawianych w 544&("#"%@ noworodkowych
-,./$0(1'(1*45*4,81)/58"* 12 sierpnia
Wojewódzkiego Szpitala
2008 r.
Specjalistycznego -*]1F'(%,*5*-,C"9'(1'(1* .,/<"%C(*4-BC)(*%@#50%B-* umieszczonych na Oddziale Intensywnej Terapii Noworodków przedstawienie informacji 45/,%&$%,%@*058&<%"'("*
Wiceprezes Rady Ministrów, 43.
7 sierpnia
Minister Spraw
2008 r.
+1-'G/8&',%@* i Administracji
dzieci, pozostawianych w 544&("#"%@ noworodkowych
dzieci przez matki po ^*-8&19'("*
urodzeniu
2008 r.
-*!")#"4"%@*30(1)(* Zdrowotnej Ministerstwa ?08"-*+1-'G/8&',%@* i Administracji;
112
5405-(146*Inspektoratu +5C.)5-1C*?#<E>,*!485-("*szpitale w zakresie procedur 44.
7 sierpnia
Minister Obrony
2008 r.
Narodowej
dzieci, pozostawianych w 544&("#"%@ noworodkowych
28 sierpnia 2008 r.
"450%,C',%@*-.0B#08"%
12 45.
sierpnia 2008 r.
opracowane projekty,
prawno-karnej ochrony Minister
dzieci przed
?08"-(14D(-59%(* wykorzystywaniem
\_*-8&19'("* (A0D1A1'/
polski1F5*058&$4)< prawnego niektóre
seksualnym
instrumenty prawne UE potrzeba stworzenia i realizacji kompleksowego
systemowych 85&-($&"2J*
085F8"A<*05./G05-"'("*&1*
45/,%&$%,%@*05./G05-"'("* 11 46.
sierpnia 2008 r.
.08"-%"A(*08&1./G0./-*
wobec osób skazanych z Minister
zaburzeniami preferencji
\\*-8&19'("*
Zdrowia
seksualnych, które
2008 r.
450<9%(#,*.(G*08&1./G0./-"*
o charakterze seksualnym, 5>1CA5)* 08&14.(G-&(G:*08"-'5)"8',%@J*/")E1*4&("#"'("*5*
skierowanego przeciwko
charakterze terapeutycznym
-5D'59ci seksualnej
i leczniczo-rehabilitacyjnym; /8-"C$*08"%1*D1F(.D"%,C'1
47.
12
Minister
sierpnia
Edukacji
2008 r.
Narodowej
rocznego przygotowania
27 sierpnia
przedszkolnego
2008 r.
48.
sierpnia 2008 r.
Komendant
przeprowadzenia
10 listopada
[#ówny Policji
prewencyjnej kontroli
2008 r.
4&(1%(*(*A#54&(1E,
resortowych
Policji w okresie
Policji polecenia
placówek wypoczynku
D1F(.D"%C(*85&058&$4&12*
08&14./"-(1'(1*4&("#"'("
wydania funkcjonariuszom 12
przedstawienie trybu
wakacyjnym; zalecenie zwracania przez funkcjonariuszy szczególnej <-"F(*'"*085>D1A*/8&16-59%(* wychowawców i opiekunów
113
49.
18
[#B-',*
sierpnia
Inspektor Pracy
2008 r.
kontroli w zakresie
R_*-8&19'("*
sezonowej pracy dzieci
2008 r.
/18A('*&")52%&1'("*)5'/85D(* &5./"#*-,&'"%&5',*'"*^\* grudnia 2008 r. 9854)(*U('"'.5-1,
22 50.
sierpnia 2008 r.
Minister Zdrowia
finansowania leczenia dzieci, chorych na choroby onkologiczne
08&1&'"%&5'1*'"*5')5D5F(G*(* \_*-8&19'("* @1A"/5D5F(G*4&(1%(G%$*54* 2009 r.
48
28 51.
sierpnia 2008 r.
Minister
wykorzystywania dzieci do
?08"-(14D(-59%(* E1>8"%/-"
RK*-8&19'("* 2008 r.
kodeks karny w zakresie &"01-'(1'("*'"D1E,/1C* ochrony prawno-karnej 08&14*08&1./G0%&59%($, 05D1F"C$%$*'"*@"'4D<*D<46A( 5405-(146*(8D"'4&)(1F5* Ministra ds. Integracji Pana Conora Lenihan – segregacja nie ma miejsca;
52.
^*-8&19'("* 2008 r.
Irlandzki Rzecznik Praw Dziecka
.&)5#,J*-*)/B8,%@*-(1De segregacji polskich dzieci
5 stycznia
dzieci nie mówi po
-*.&)5#"%@*(8D"'4&)(%@
2009 r.
"'F(1D.)<J*&41%,45-"#,*.(G* na utworzenie klas, gdzie 08&1&*C")(9*%&".*4&(1%(* <%&1./'(%&$*-*548G>',%@J* ('/1'.,-',%@*&"CG%("%@* angielskiego 81.58/*A5'(/58
53.
11
Minister
-8&19'("*
Edukacji
2008 r.
Narodowej
praktyki segregacji uczniów w polskich szko#"%@*
17 0"64&(18'()"* 2008 r.
05D1F"C$%1*'"*<.<-"'(<* >"8(18*-*45./G0(1*45* 14<)"%C(*58"&*8BE'(%* -,'()"C$%,%@*&*AT('T* poziomu &"A5E'59%(*
12 54.
-8&19'("* 2008 r.
resort deklaruje pomoc w
>"4"2*"')(1/5-,%@*-* Minister
zakresie orzekania przez
?08"-(14D(-59%(* .$4,*5*)5'/")/"%@* 854&(%B-*&*4&(1:A(
^L*-8&19'("* F85A"4&1'(<*A"/18("#B-*-* 2008 r.
tym zakresie; w lutym 2009 r. ankiety -,.#"'5*45*.$4B-
114
22 55.
-8&19'("* 2008 r. 22
56.
-8&19'("* 2008 r.
Minister
8<4'(5'1F5*45./G0<*45*
5 listopada
Zdrowia
lekarza pediatry
2008 r.
Minister
C")59%(*9-("4%&12*
14 listopada
Zdrowia
zdrowotnych dla dzieci
2008 r.
.&%&1FB#5-"*"'"D(&" zF#".&"',%@*05./
29 57.
-8&19'("* 2008 r.
Minister Zdrowia
4&(1%(*'(.)585.#,%@
22 0"64&(18'()"* 2008 r.
A('(./18*05-5#"#*-*D(0%<* RLLS*8T*!1.0B#*45*?08"-* Chorób Rzadkich, zajA
krzywdzenia 2 58.
Minister Pracy
wychowanków specjalnych
0"64&(18'( i Polityki
59854)B-*.&)5D'5-
ka 2008 r. ?05#1%&'1C*
wychowawczych w
planowane przez resort 13 listopada 2008 r.
domach dziecka
85&-($&"'(", A"C$%1*'"*%1D<* &-(G).&1'(1*4,'"A()(* 05-./"-"'("*8BE',%@*U58A* 854&(''1C*0(1%&,*&"./G0%&1C /8-"C$*08"%1*'"4*'"08"-$* systemu ochrony zdrowia w
6 59.
[#B-',*
0"64&(18'( Inspektor ka 2008 r. Sanitarny
;5D.%1P*[#B-',*I'.01)/58* >1&0(1%&12./-"*
7 listopada
?"'(/"8',*-,./5.5-"#*0(.A5*
zdrowotnego dzieci
2008 r.
08&,05A('"C$%1*5*-#"9%(-1C* formie 08"-'1C*4&("#"2*w 05./G05-"'(<* przeciwepidemicznym
115
trwaC$*08"%1*'"4** '5-1D(&"%C$ 85&058&$4&1'("* -*.08"-(1*.&%&1FB#5-,%@* 14 60.
Minister
0"64&(18'( Edukacji ka 2008 r. Narodowej
zasad kierowania,
zapewnienia miejsc zatrzymania dla nieletnich,
6 listopada
którzy uciekli z placówek
2008 r.
resocjalizacyjnych
przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich -*A#54&(1E5-,A*598odku wychowawczym oraz A#54&(1E5-,A*59854)<* socjoterapii
Wiceprezes 29 61.
0"64&(18'( ka 2008 r.
29 62.
Rady Ministrów, Minister Spraw +1-'G/8&',%@* i Administracji
/8<4'59%(*5>,-"/1D(* 05D.)(%@J*08&1>,-"C$%,%@* poza granicami kraju, w uzyskaniu paszportu dla
26 listopada
konsula paszportu dziecku,
2008 r.
urodzonemu poza granicami Polski
dzieci tam urodzonych
Minister Kultury
0"64&(18'( i Dziedzictwa
A5ED(-59%(*-,4ania przez
5%@85',*A"#5D1/'(1F5*-(4&"
ka 2008 r. Narodowego
brak odpowiedzi -*81.58%(1*/8-"C$*08"%1*nad
63.
4
Minister Pracy
listopada
i Polityki
2008 r.
?05#1%&'1C*
weryfik"%C$*)-5/*)8,/18(B-*
podniesienia kryterium dochodowego, od którego
27 listopada
&"D1E,*45./G0*45*
2008 r.
9-("4%&12*854&('',%@
dochodowych, <08"-'("C$%,%@*45* 9-("4%&12*854zinnych oraz kwot poszczególnych 9-("4%&12 przedstawienie obecnego stanu opieki zdrowotnej nad
7 64.
listopada 2008 r.
4&(1:A(*'(.)585.#,A(P*
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
4&(1%(*'(.)585.#,%@
9 grudnia
strategia &-(G).&1'("*
2008 r.
45./G0'59%(*D1)B-*4D"* pacjentów, ze szczególnym <-&FDG4'(1'(1A*%@58,%@*'"* %@585>,*8&"4)(1*(*08&1-D1)#1
116
opieka zdrowotnej nad )5>(1/"A(*%(GE"8',A(; propozycje Rzecznika Praw 24 65.
listopada 2008 r.
Minister
D1%&1'("*4&(1%(*&")"E5',%@* 19 stycznia
Zdrowia
wirusem HIV
2009 r.
Z&(1%)"*&5./"'$* przedstawione ekspertom !1.05#<*45*.08"-* opracowania projektu standardu opieki 5)5#5058545-1C
problemów w realizacji 58&1%&12*.$45-,%@J* 66.
2 grudnia
Minister
2008 r.
?08"-(14D(-59%(*
45/,%&$%,%@*)5'/")/B-* 05A(G4&,*4&(1%)(1A*" rodzicem, który nie
6 stycznia 2009 r.
/8-"C$*08"%1*D1F(.D"%,C'1
.08"-1&059814'(1C* opieki 5405-(146*X('(./8"*;8"%,* i ;5D(/,)(*?05#1%&'1C` resort 054C$#*('(%C"/,-G*45)5'"'("* 67.
3 grudnia
Prezes Rady
2008 r.
Ministrów
projektu nowelizacji <./"-,*5*08&1%(-4&("#"'(<* przemocy w rodzinie
7 stycznia 2009 r.
zmian legislacyjnych -085-"4&"C$%*'5-1* A1%@"'(&A,*(*'"8&G4&("*-* celu bardziej skutecznej walki z krzywdzeniem dzieci w Polsce
przypadków umieszczania
68.
4 grudnia 2008 r.
Minister Pracy i Polityki ?05#1%&'1C*
gromadzone i analizowane
dzieci z domów dziecka w szpitalach
15 stycznia
.$*('U58A"%C1*5*)"E4,A*
psychiatrycznych w
2009 r.
takim przypadku
sytuacjach, gdy nie ma /")(1C*)5'(1%&'59%( 81.58/*08&1.#"#*45*+,4&("#B-*
krzywdzenia 69.
12
Minister Pracy
wychowanków specjalnych
grudnia
i Polityki
59854)B-*.&)5D'5-
2008 r.
?05#1%&'ej
wychowawczych w domach dziecka
;5D(/,)(*?05#1%&'1C*=8&G4B-* 29 stycznia
Wojewódzkich zalecenie
2009 r.
.&%&1FBD'(1*<-"E'1F5* 08&,C8&1'("*.(G*.,/<"%C(*
117
)-1./("*&5./"'(1*85&-"E5'"*
70.
18
Minister
grudnia
Edukacji
2008 r.
Narodowej
08&,*&A("'(1*85&058&$4&1'("* &"."4*-,01#'("'("*
29 grudnia
w sprawie zasad wydawania
9-("41%/-*.&)5D',%@
2008 r.
58"&*-&58B-*9-("41%/-J* 4,0D5AB-*0"2./-5-,%@*(* innych druków szkolnych resort dokona wnikliwej analizy regulaminów wojewódzkich konkursów 08&14A(5/5-,%@*054*)$/1A*
71.
19
Minister
grudnia
Edukacji
2008 r.
Narodowej
konkursów przedmiotowych
31 grudnia
dla gimnazjalistów
2008 r.
(%@*&F54'59%(*&* 85&058&$4&1'(1A*XYH(?*&* dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad
Wiceprezes 72.
22
Rady Ministrów,
grudnia
Minister Spraw
2008 r.
+1-'G/8&',%@*
przedstawienie sytuacji -"8<')B-*0#"/'59%(*&"*05>,/* 27 stycznia dziecka w przedszkolu
2009 r.
w województwie 45D'59D$.)(A*45/T*50#"/*&"* przedszkole
i Administracji
5405-(146*X('(./8"*;8"%,* (*;5D(/,)(*?05#1%&'1C: 29 73.
grudnia 2008 r.
Prezes Rady Ministrów
oceny systemu ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy
6 lutego 2009 r.
ochrona dzieci przed krzywdzeniem jest i w >G4&(1*&"4"'(1A* 08(58,/1/5-,A*O&$4<* Rzeczypospolitej Polskiej
74.
75.
76.
31
Minister
sytuacji dzieci z rodzin
grudnia
Rolnictwa
migrantów w regionach o
2008 r.
i Rozwoju Wsi
charakterze rolniczym
31
Minister Pracy
sytuacji dzieci z rodzin
grudnia
i Polityki
migrantów w regionach o
2008 r.
?05#1%&'1C*
charakterze rolniczym
31
Minister
sytuacji dzieci z rodzin
grudnia
Edukacji
migrantów w regionach o
2008 r.
Narodowej
charakterze rolniczym
brak odpowiedzi
brak odpowiedzi
brak odpowiedzi
118
!"#$%&'()*nr 2 – ?08"-,*054CG/1*08&1&*O&1%&'()"*;8"-*Z&(1%)"*-*D"/"%@*RLLK*– 2008
!"#$%&'"()*+,-'"#.-.'/.-0.123$'4#$%' 5.2-03$'%'6$,$07'899:‐2008 14000
12142
12000
10578
10000
8004
7981
2006
2007
8000 6000 4000 2000 0 2005
2008
!"#$%&'()*Nr 3 – Q"/1F58(1*.08"-J*&F#5.&5',%@ do Rzecznika Praw Dziecka w roku 2008
Rodzaj sprawy
Sprawy Sprawy %)"*szone %)"*8%*&/ &!+,'-.'/+012+ telefonicznie ,*3456/+%+ 7"!8&/4 inicjatywy ;8"-5*45*E,%("*(*5%@85',*&485-(" 110 116 Prawo do wychowania w rodzinie 1229 1496 Prawo do godziwych warunków 354 338 socjalnych Prawo do nauki 656 653 Prawo do ochrony przed 677 907 08&1A5%$ Inne, w tym realizacja praw 98 3786 4&(1%(*'(101#'5.08"-',%@ Razem
3124
7296
Sprawy %)"*8%*&/ podczas wizyt
Razem
0 86 8
226 2811 700
18 45
1327 1629
1
3885
158
10 578
119
!"#$%&'()*nr 4 – +,)"&*-,4"8&12J*5>CGtych honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Lp.
Data patronatu
Miejsce wydarzenia
Wydarzenie
Organizator
1
22.01.2008
akcja ogólnopolska
Ia*Z&(12*N&,./1F5*;5-(1/8&"
Fundacja Ekologiczna ARKA, Bielsko-b("#"
2
05.02.2008
+85%#"-
VIII Spotkanie Pacjentów Kliniki Transplantacji Szpiku Onkologii i Hematologii
Fundacja „Na Ratunek Z&(1%(5A*&*N@585>$* H5-5/-585-$c*
3
13.02.2008
Tczew
aI*X(G4&,'"8545-,*;8&1FD$4*71"/8B-* +.0"'("#,%@
Stowarzyszenie Na Rzecz Szkolnictwa Specjalnego w Tczewie
4
31.03.2008
Warszawa
d('"#,*ee*X(G4&,'"8545-1C*;"8"U("4,* Z&(1%(*(*X#54&(1E,
5
02.04.2008
+85%#"-Katowice-Lublin
6
14.05.2008
[4"2.)
)5'U181'%C"*059-(G%5'"*-%&1.'1C* interwencji i wspomaganiu rozwoju A"#1F5*4&(1%)"
Europejski Instytut „Socrates Scola”
7
24.06.2008
akcja ogólnopolska
II edycja programu edukacyjnego „Jem kolorowo!”
Multi Communications Sp. z o.o.
8
24.06.2008
akcja ogólnopolska
III edycja programu edukacyjnego „Smak zdrowia”
Multi Communications Sp. z o.o.
9
19.08.2008
+85%#"-Katowice-Lublin
cykl ogólnopolskich konferencji na /1A"/*4("F'5&,*
Europejski Instytut „Socrates Scola”
10
20.08.2008
+85%#"-
VIII Spotkanie Pacjentów Kliniki Transplantacji Szpiku Onkologii i Hematologii
Fundacja „Na Ratunek Z&(1%(5A*&*N@585 rel="nofollow">$* Nowotwor5-$c*
11
21.08.2008
Warszawa
Jubileuszowa Gala Fundacji Dzieciom W!4$E,:*&*05A5%$c*
Fundacja Dzieciom W!4$E,:*&*05A5%$c
12
21.08.2008
;5&'"2
V Zjazd Rodzin Osób z Rzadkimi !1.05#"A(*[email protected],A(*
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”
13
22.08.2008
Jaworzyna fD$.)"
akcja charytatywna „Gramy dla =8&$4*X(1C.)(*-* Q"%08"cP*&>(B8)"*0<>D(%&'"*05#$%&5'"*&* g"-58&,'(1*fD$.)(1C koncertem - '"*81@">(D(/"%CG*^-letniego 4&(1%)"*&*%@585>$*h]h?*i-"4"*.18%"j
14
25.08.2008
Monachium
XIII Polsko-Niemiecki Festiwal Kultury Stowarzyszenie „Polonia” Z&(1%(G%1C*(*X#54&(1E5-1C*– „Razem we e.V. wspólnej Europie” w Monachium
Stowarzyszenie Parafiada (AT*f-T*gB&1U"* Kalasancjusza cykl konferencji „Specjalne potrzeby Europejski Instytut 14<)"%,C'1*4&(1%(*(*A#54&(1E,T*;85F8"A* „Socrates Scola” wsparcia psychologicznopedagogicznego”
120
15
08.09.2008
Warszawa
!D5/*)58%&")5-.)(1C*A#54&(1E,*054* @".#1A*W+"8.&"-"*C1./*A5C"*(*C"* jestem jej” w Warszawie; zlot i seminarium naukowe dot. sytuacji -.0B#%&1.'1F5*4&(1%)"*
16
09.09.2008
Kielce
Projekt „Rok Przedszkolaka w Q<8"/58(
17
18.09.2008
Opole
konferencja pt. „Prawnorodzinne +,4&("#*;8"-"*(* konsekwencje migracji zarobkowych Administracji 05*-1C9%(<*;5D.)(*45*='((*Y<8501C.)(1Cc* Uniwersytetu Opolskiego
18
18.09.2008
+85%#"-
e*X(G4&ynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa pt. „Kiedy mózg pracuje inaczej... – postrzeganie, ruch, emocje, komunikacja”
Ogólnopolska Fundacja na Rzecz Dzieci H(101#'5.08"-',%@* W;85A,)*?#52%"c
19
22.09.2008
Warszawa
III Ogólnopolski Konkurs dla nauczyciel(*'"*.%1'"8(<.&1*&"CG:*&* 4&(1:A(*-*-(1)<*08&14.&)5D',AJ* 45/,%&$%,%@*085A5%C(*08"-*4&(1%)"*– „Mam prawo...”.
Przedszkole nr 124
20
26.09.2008
Warszawa
V edycja ogólnopolskiego konkursu dla Fundacja „Maraton .&)B#*054./"-5-,%@*(*F(A'"&CB-* Warszawski” „Mistrz Kibicowania – Bieg Historii”
21
01.10.2008
Warszawa
)"A0"'("*O"4,*Y<850,J*45/,%&$%"* zakazu stosowania kar cielesnych wobec dzieci
Biuro Informacji Rady Europy
22
03.10.2008
ogólnopolska
ogólnopolski program „Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci wiejskich”
Fundacja Rozwoju Dzieci (AT*Q5A12.)(1F5
23
06.10.2008
Konin
IV Ogólnopolski Turniej Rodzinny Kulturalno-Rekreacyjny Towarzystwa ;8&,C"%(B#*Z&(1%(*054*@".#1A*WO5)* dialogu kulturowego”
75-"8&,./-5*;8&,C"%(B#* Dzieci – 344&("#*;5-("/5-,*-* Koninie
24
07.10.2008
Strzelce Opolskie Jubileusz 50-lecia „Nieprzetartego Szlaku”
305D.)"*N@58$F(1-*!h;
25
07.10.2008
lB46
<85%&,./1*054.
4,81)%C"*(*?"A58&$4* =%&'(5-.)(*?&)5#,* Podstawowej Nr 44
26
10.10.2008
Kraków
Rajd Górski „Tatry 2008” - rajd pieszy dla wychowanków placówek 50(1)<2%&5-wychowawczych z Krakowa i okolic
27
10.10.2008
ogólnopolska
ogólnopolski program „Obywatel Dziecko”
Krakowskie Stowarzyszenie na Rzecz X#54&(1E,*mH5-"*Z85F"m* (*!1.0B#*;D"%B-1)* 30(1)<2%&5Wychowawczych Nr 1 Fundacja Rozwoju Dzieci (AT*Q5A12.)(1F5
Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka
121
28
10.10.2008
!$ rel="nofollow">)5-(%1
)5')<8.*&*5)"&C(*=85%&,./59%(* +.&,./)(%@*f-(G/,%@*0/T*W;D1C"4"* f-(G/,%@*– Wielkie Imieniny”
Z(1%1&C"*f-(4'icka i ?&)5#"*;54./"-5-"*&*-* Zwróconej
29
10.10.2008
Warszawa
?&)5#"*;54./"-5-"*H8* MR*&*344&("#"A(* Integracyjnymi
30
20.10.2008
Warszawa
I Dzielnicowy Konkurs Wiedzy o ;8"-"%@*Z&(1%)"*WH(1%@*.(G*-81.&%(1* )"E4,*45-(1nTc dla uczniów klas IV-VI z Targówka F581&0(1%&12./-<*<%&'(B-* w szkole
31
22.10.2008
lB46
Fundacja Happy Kids
32
22.10.2008
Kraków
33
22.10.2008
b("#,./5)
Konferencja „Stop zmarnowanym szansom – )"E41*4&(1%)5*A"*08"-5*45* E,%("*-*85dzinie" d('"#*Ie*3FBD'505D.)(1F5*d1./(-"D<* Z&(1%(*(*X#54&(1E,*W7G%&5-1*0(5.1')(* Jana Wojdaka” I*f-("/5-,*Z&(12*3.B>* H(101#'5.08"-',%@
34
22.10.2008
;5&'"2
Projekt „Masz prawo do swych praw”: widowisko i wersja filmowa
35
23.10.2008
Warszawa
?"A58&$45-,*Q5')<8.*H"./5D"/)B-* W39A(<*+.0"'("#,%@c
F<'4"%C"*Wf-("/*'"*7")c
36
18.11.2008
Warszawa
eaI*14,%C"*0#,/,*W;5%&/B-)"*45*f-T* X()5#"C"c*– dochód jest przeznaczony na rodzinne domy dziecka
Dream Music, Warszawa
37
19.11.2008
Warszawa
(A081&"*A()5#"C)5-"*WX()5#"C<J*'(1* zapomnij o nas”
Fundacji Dzeciom W!4$E,:*&*05A5%$c
38
24.11.2008
Szczecinek
W7">58*f-(G/1F5*X()5#"C"c*– impreza 4D"*4&(1%(*'"C<>5E.&,%@*(*5.(185%5',%@
PCPR w Szczecinku
39
28.11.2008
+85%#"-
XVIII charytatywny „Raut w Arsenale”
40
28.11.2008
Pacanów
41
28.11.2008
Warszawa
42
28.11.2008
Kraków
43
28.11.2008
Kraków
44
02.12.2008
Warszawa
akcja charytatywna WX()5#"C*C1./*4D"* wszystkich”
Salon „Lustra Leona”
45
18.12.2008
Gdynia
46
18.12.2008
Warszawa
akcja wakacyjna dla podopiecznych Stowarzyszenia Marfan Polska V edycja konkursu „Czysty Las”
Stowarzyszenie Marfan Polska 75-"8&,./-5*;8&,C"%(B#* Lasu
Warszawskie Forum Rodziców
Janusz Wojdak i Agencja Kwart Music Polska Stowarzyszenie Pomocy Z&(1%(5A*(*X#54&(1E,* Specjalnej Troski „Jeden f-("/c ?&)5#"*;54./"-5-"*H8* S^*lYgYOo
KIWANIS Klub Wratislavia III Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny Europejskie Centrum W+.&,./)(1*Z&(1%(*f-("/"c*– Pacanów b"C)(*(AT*Q5&(5#)"* 2009 X"/5#)"* II*3FBD'505D.)(*;85F8"A*4D"*X#54&(1E,* Polska Unia Onkologii „Mam haka na raka” projekt edukacyjny „Akademia Stowarzyszenie WIOSNA ;8&,.;%(c 4. Ogólnopolskie Forum Wychowania Centrum Edukacyjne Przedszkolnego b]IpYg*;O!YZ?!Q3]q
122
!"#$%&'()*'8*K - Wybrane konferencje i seminaria L.p.
Data i miejsce
Organizator
Wydarzenie
NASK
Z&(12*b1&0(1%&'1F5*I'/18'1/<*
X('(./18*?08"-(14D(-59%(
4.
12 lutego 2008 r. Warszawa 22 lutego 2008 r. Bytów 4 marca 2008 r. Warszawa 7 marca 2008 r. Warszawa
5.
10 marca 2008 r. Lublin
X(G4&,'"8545-"*Q5'U181'%C"*Z'("*3U("8* ;8&1./G0./-* )5'U181'%C"*WZ59-("4%&1'("*085C1)/<* p.t. Otwarte Serca – Centra Doradcze” debata „Edukacja bez barier – Wychowanie przedszkolne warunkiem wyrównania szans edukacyjnych” )5'U181'%C"*W3%@85'"*08"-*%-(1)"c
1. 2. 3.
6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
17.
13 marca 2008 r. Warszawa 29 marca 2008 r. Skierniewice 31 marca 2008 r. Warszawa 10 kwietnia 2008 r. Warszawa 11 kwietnia 2008 r. Warszawa 28 maja 2008 r. Warszawa 29 maja 2008 r. Warszawa 2 czerwca 2008 r. Warszawa 17 czerwca 2008 r. Kraków 24 czerwca 2008 r. Warszawa ^*-8&19'("* 2008 r. Warszawa \L*-8&19'("* 2008 r. Kielce
\R*-8&19'("* 18. 2008 r. Warszawa 20 w8&19'("* 19. 2008 r. +85%#"23 -8&19'("* 2008 r. 20. Warszawa
Zakon Polskich Kawalerów MaD/"2.)(%@* !"8&$4*[#B-',*!-($&)<* Nauczycielstwa Polskiego Q5#5*?/<41'/B-*;8"-"* Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Polskie Towarzystwo Pediatryczne Katolickie Stowarzyszenie CIVITAS CHRISTIANA Rzecznik Praw Dziecka Fundacja Dzieci Niczyje
konferencja Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego )5'U181'%C"*WZ"8*E,%("c ('"
Fundacja im. Stefana Batorego
)5'U181'%C"*Wb$46*%&G9%($*(%@*.<)%1.
d<'4"%C"*f+Iq7*Hq*7qQ
konferen%C"*Wea*["D"*?"A58&$45-1F5* Konkursu Nastolatków – 39A(<*+.0"'("#,%@c )5'U181'%C"*W3%@85'"*<&<01#'("C$%"*– nowe szanse, nowe wyzwania” konferencja „Uwaga! Nasze dzieci -*'(1 rel="nofollow">1&0(1%&12./-(1sc ["D"*?<)%1.B-*q)"41A((*;8&,.;%(*– I Gala '"*9-(1%(1**085-"4&5'"*08&1&*4&(1%(*
=8&$4*4.T*N<4&5&(1A%BRzecznik Praw Obywatelskich Stowarzyszenie WIOSNA Federacja Inicjatyw 39-("/5-,%@
konferencja „Alternatywne formy edukacji przedszkolnej”
Q5A1'4"*[#B-'"*;5D(%C(
)5'U181'%C"*08".5-"*)"A0"'((*.05#1%&'1C* WQ5%@"AT*H(1*>(CGc
Q<8"/58(
inauguracja „Rok przedszkolaka -*f-(G/5)8&,.)(A*– b"9'(5-"*Q8"('"* Edukacji”
)5'U181'%C"*059-(G%5'"*)5'/,'<"%C(*4&(1#"* g"'<.&"*Q58%&")"*-*\^LT*85%&'(%G*C1F5* urodzin +,4&("#*H"<)* .1A('"8(D(%&',A*&1*.&%&1FBD',A* <-&FDG4'(1'(1A*.,./1A<*&">1&0(1%&1'("* .05#1%&'1F5c
123
^L*-8&19'("* 2008 r. 21. Warszawa \*0"64&(18'()"* 22. 2008 r. Warszawa M*0"64&(18'()"* 23. 2008 r. Jelenia Góra 2-5 0"64&(18'()"* 24. 2008 r. Warszawa 6 0"64&(18'()"* 25. 2008 r. Kielce \\*0"64&(18'()"* 26. 2008 r. Warszawa \M*0"64&(18'()"* 27. 2008 r. ]G4&(', \K*0"64&(18'()"* 28. 2008 r. Warszawa \_*0"64&(18'()"* 29. 2008 r. Warszawa \t*0"64&(18'()"* 2008 r. 30. Warszawa RL*0"64&(18'()"* 2008 r. 31. Warszawa RR*0"64&(18'()"* 32. 2008 r. Warszawa R^*0"64&(18'()"* 33. 2008 r. Opole R^*0"64&(18'()"* 34. 2008 r. lB46 27-28 0"64&(18'()"* 35. 2008 r. Warszawa 6 listopada 36. 2008 r. Warszawa 7 listopada 37. 2008 r. Strzelce Opolskie 38. 14 listopada
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej oraz Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia Sejm RP
konferencja „Ja)59:*E,%("* w chorobie – Akademia Edukacji i Rozwoju Pacjenta” )5'U181'%C"*W;8&1%(-4&("#"'(1*08&1A5%,* w rodzinie”
Z5D'59D$.)(*398541)* Doskonalenia Nauczycieli
konferencja „Do)$4*&A(18&"*05D.)"*.&)5#"rc
Stowarzyszenie Chorych na X<)505D(."%@"8,45&G* i Choroby Rzadkie +5C1-54"*f-(G/5)8&,.)(
X(G4&,'"8545-"*Q5'U181'%C"*N@58B>* Rzadkich )5'U181'%C"*W;5/8&1>
Klub Poselski Lewica
konferencja „O potrzebie wprowadzenia powszechnej edukacji seksualnej”
?/5-"8&,.&1'(1*!"./G0%&1F5* Rodzicielstwa, PARPA, ROPS, X3;?*]G4&(', Rzecznik Praw Dziecka
konferencja naukowa w ramach obchodów aIII*f-("/5-1F5*Z'("*dq? 3)8$F#,*?/B#*-*.08"-(1*81U58A,*59-("/,* (*5>'(E1'("*-(1)<*5>5-($&)<*.&)5D'1F5
Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych
)5'U181'%C"*WbD(E1C*854&(',TTT*>,*C1C*.)1%&'(1* pomóc. Miejsce mediacji w systemie wsparcia rodziny w kryzysie” Rzecznik Praw Obywatelskich aIII*Q5'-1'%C"*O<%@<*;8&1%(-*b1&8"4'59%(* ?05#1%&'1C*– „Strategia walki z ubóstwem w Polsce. Diagnoza i zadania na lata 2009-2010. Kogo w Polsce interesuje ubóstwo?” Stowarzyszenie TRIO Rodzice U58(1F"'("*@"'4D<*D<46A( i Administracji +,4&("#*;8"-" konferencja „Prawno-rodzinne konsekwencje i Administracji Uniwersytetu A(F8"%C(*&"85>)5-,%@*05*-1C9%(<*;5D.)(*45* Opolskiego Unii Europejskiej” Fundacja Pomocy Dzieciom konferencja „Stop zmarnowanym szansom – „Happy Kids” )"E41*4&(1%)5*A"*08"-5*45*E,%("*-*854&('(1c X('(./18./-5*?08"-(14D(-59%(J* V Ogólnopolska konferencja „Pomoc dzieciom b(<85*;5D(/,)(*?05#1%&'1C* – 5U("85A*08&1./G0./-c =8&G4<*AT./T*+"8.&"-,J* Fundacja Dzieci Niczyje Fundacja Dzieci Niczyje inauguracja Telefonu Zaufania dla Dzieci (*X#54&(1E,*\\_*\\\ Q5A1'4"*N@58$F-(*305D.)(1C* )5'U181'%C"*&-($&"'"*&*5>%@54"A(*KL-lecia !-($&)<*h"8%18./-"* „Nieprzetartego Szlaku” Polskiego Polskie Towarzystwo konferencja „Aktualna opieka nad dzieckiem
124
2008 r. Warszawa 15 listopada 39. 2008 r. Szczecin 18 listopada 2008 r. 40. Warszawa 18 listopada 41. 2008 r. b("#,./5) 19 listopada 42. 2008 r. Warszawa 19 listopada 43. 2008 r. Warszawa 20-21 listopada 2008 r. Warszawa 44.
Pediatryczne
;5.1#*'"*?1CA*O;*X"F4"D1'"* X(G4&,'"8545-"*Q5'U181'%C"*WZ&(1%)5* Kochan a Europa” Sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Sportu oraz Pedagogium – +,E.&"*?&)5#"* Pedagogiki Resocjalizacyjnej ;54D".)(*Q<8"/58*39-("/,J* 398541)*Z5.)5'"D1'("* H"<%&,%(1D(*-*l5AE, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Q5A12.)(1F5 X"#E5')"*;81&,41'/"*O;* X"8("*Q"%&,2.)" Ministerstwo Spraw +1-'G/8&',%@* i Administracji
20 listopada 45. 2008 r. Warszawa 25 listopada 46. 2008 r. Krotoszyn 27 listopada 47. 2008 r. Warszawa 27 listopada 48. 2008 r. Warszawa 29 listopada 49. 2008 r. Warszawa 4 grudnia 2008 r. 50. 39-(G%(A
X(1.(G%&'()*WZ,81)/58* ?&)5#,cJ*+5D/18.*QD<-18* Polska Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krotoszynie
5 grudnia 2008 r. Warszawa
Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu, Mazowiecka O1F(5'"D'"*?(1:*?&0(/"D(* ;85A
51.
52.
10 grudnia 2008 r. Warszawa
z perspektywy rodziców”
Konfederacja Pracodawców Polskich
)5'U181'%C"*W!"F85E1'("*-,%@5-"-%&1*eeI* wieku” konferencj"*W;8"-"*%-(1)"* w realizacji podstawy programowej” seminarium „Obywatel dziecko” konferencja „Czy dobre prawo wystarczy? Bariery w rozwoju rodzinnych form opieki &"./G0%&1Cc A(G4&,'"8545-1*.1A('"8((1/*58"&*5%@85',*F8<0*8,&,)"* na lata 2007-2013” X sesja Krajowej Konferencji Dyrektorów ?&)B# )5'U181'%C"*WO54&('"J*)/B8"*%@85'(J*4"C1*.(#Gc )5'U181'%C"*WZ("D5F*.05#1%&',* a dialog obywatelski”
Fundacja Rozwoju Dzieci seminarium „Wyrównywanie szans (AT*g"'"*qA5."*Q5A12.)(1F5 edukacyjnych dzieci wiejskich” Fundacja Mederi, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” Rzecznik Praw Obywatelskich
V konferencja naukowa „Interdyscyplinarne 08&1%(-4&("#"'(1*08&1A5%,*-5>1%*4&(1%(c X(G4&,'"8545-"*?1.C"*&*5)"&C(*_LT*85%&'(%,* uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw N-(1)"*08&1&*!F85A"4&1'(1*3FBD'1*3H! konferencja „Wolontariat dla Zdrowia”
konferencja „Przemoc w rodzinie – agresja w szkole”
125
10 grudnia 2008 r. 53. Warszawa
Rzecznik Praw Dziecka
10 grudnia 54. 2008 r. Warszawa 12 grudnia 55. 2008 r. b("#,./5) 12-13 grudnia 56. 2008 r. +85%#"16 grudnia 57. 2008 r. Wro%#"17 grudnia 58. 2008 r. Warszawa 17 grudnia 2008 r. Kielce
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Europejskie Stowarzyszenie Studentów Praw ELSA
59.
Okr$F#,*?/B#*&-($&"',*&*/1A"/,)$*%@58B>* 8&"4)(%@*&*<4&("#1A*4&(1%(J*854&(%B-* i przedstawicieli stowarzyszenia chorób rzadkich .1A('"8((#"AJ*%&,D(* o konsekwencjach przemocy wobec dzieci” )5'U181'%C"*WZ&(1%)5*A"*/1E*08"-5c
=8&$4*X("./"*+85%#"-
seminarium „Program Falochron”
Z5D'59D$.)(*398541)*;5D(/,)(* ?05#1%&'1CJ*?/5-"8&,.&1'(1* 4D"*Z&(1%(*(*X#54&(1E,*?!qH?q Fundacja Centrum Pedagogiki ?18%"*(*!-($&1)*](/18"/B-** Polskich =8&$4*X"8.&"#)5-.)(* Województwa f-(G/5)8&,.)(1F5J*+,E.&1* Seminarium Duchowne -*Q(1D%"%@J*+,4&("#* Pedagogiczny i Artystyczny Uniwersytetu HumanistycznoPrzyrodniczego w Kielcach, Q<8"/58(
wojewódzka konferencja „Jak pomóc dziecku krzywdzonemu?” konferencja „Z&(1%)5*(*A(#59:*A<.&$*&"(./'(1:* '"*05D(/,%&'1C*A"0(1*9-("/"c )5'U181'%C"*W7,D1*-5D'59%(J*(D1*A5ED(-1J*/,D1* 5F8"'(%&12J*(D1*)5'(1%&'1TTT*;8"-"*%-(1)"* "*81"D("*-.0B#%&1.'1C*14<)"%C(c
!"#$%&'()*nr 6 - Wybrane spotkania w ramach promocji praw dziecka L.p.
Data i miejsce
1. 25.01.2008 Warszawa 2. 11.02.2008 Warszawa
Organizator
Wydarzenie
Dom Dziecka Zgromadzenia ?(B./8*d8"'%(.&)"'1)J*?&)5#"* Podstawowa Nr 138 &*344&("#"A(*I'/1F8"%,C',A(* Rzecznik Praw Dziecka
spotkanie z wychowankami i uczniami placówki
3. 25.02.2008 Warszawa
Rzecznik Praw Dziecka
4. 06.03.2008 Warszawa
Rzecznik Praw Dziecka
5. 30.03.2008 Nidzica
Starosta Nidzicki i Dyrektor Caritas Archidiecezji +"8A(2.)(1C d<'4"%C"*qbN*eeI*N"#"* Polska Czyta Dzieciom
6. 31.03.2008 Warszawa
spotkanie z przedstawicielami Rady Naukowej przy Rzeczniku Praw Dziecka, 45/,%&$%1*08"-*4&(1%(* '(101#'5.08"-',%@ spotkanie z przedstawicielami <8&G4B-*-5C1-B4&)(%@T*45/,%&$%1* praw dziecka do nauki spotkanie z przedstawicielami Rady 38F"'(&"%C(*;5&"8&$45-,%@*08&,* O&1%&'()<*;8"-*Z&(1%)"J*45/,%&$%1* 08"-*4&(1%(*'(101#'5.08"-',%@ uroczyste otwarcie Rodzinnego Domu Dziecka w Nidzicy aI*d('"#*Q"A0"'((*N"#"*;5D.)"*N&,/"* Dzieciom
126
7. 07.04.2008 Warszawa 8. 09.04.2008 Warszawa 9. 21.04.2008 Warszawa 10. 29.04.2008 b(#F58"C 11. 08.05.2008 Warszawa 12. 27.05.2008 Warszawa
Polska Unia Onkologii
warsztaty „Mam Haka na Raka”
Grupa Wydawnicza Polskapresse i Media Regionalne, Fundacja Grupy TP Dom Poprawczy dla Z&(1-%&$/*-*d"D1'(%, ](%1
debata „?&)5#"* rel="nofollow">1&*;8&1A5%,c*RLLS
spotkanie z wychowankami Domu Poprawczego .05/)"'(1*&*A#54&(1E$*58"z nauczycielami ='(-18.,/1/*(AT*Q"84,'"#"* U('"#*)5')<8.<*W;"/8(5/,&A* ?/1U"'"*+,.&,2.)(1F5 z pokolenia na pokolenie” Dyrektor, Rada Pedagogiczna .05/)"'(1*&*A#54&(1E$*58"&*<4&("#* i Uczniowie Gimnazjum Nr -*5>%@54"%@*9-(G/"*;"/85'"*?&)5#,* 141 im. mjr. Henryka Z5>8&"2.)(1F5*JJh<>ala” 13. 02.06.2008 Tczew Stowarzyszenie Na Rzecz aI*X(G4&,'"8545-,*;8&1FD$4*71"/8B-* Szkolnictwa Specjalnego +.0"'("#,%@* 14. 03.06.2008 Lublin Parlament Dzieci .1.C"*;"8D"A1'/<*Z&(1%(*(*X#54&(1E,* (*X#54&(1E,*+5C1-B4&/-"* w Lublinie Lubelskiego 15. 20.06.2008 ;81&,41'/*X("./"*l54&(* &")52%&1'("*85)<*.&)5D'1F5*-*?&)5D1* lB46 Podstawowej 83 im. J. Lelewela w l54&(* 16. 30.07.2008 Fundacja „AKOGO?” &")52%&1'(1*0(18-.&1F5*1/"0<* Warszawa budowy kli'()(*b=Z!IQ*-*X(G4&,D1.(< 17. 05.08.2008 Dom Dziecka wizyta u dzieci i wychowawców Pobierowo 18. 06.08.2008 Wójt Rewala, StarostaGryficki interwencja Rzecznika Praw Dziecka Gryfice w sprawie likwidacji schroniska A#54&(1E5-1F5*58"&*-(&,/"%C"*)5D5'((* letniej 19. 07.08.2008 Dom Dziecka Tarnobrzeg .05/)"'(1*&*F8<0$*4&(1%(*&*Z5A<* Warszawa Dziecka w Tarnobrzegu – omówienia problemów dzieci i wychowawców 20. 13.08.2008 Mazowieckie Kuratorium wizytacja Integracyjnego Centrum Serock 39-("/, Opieki, Wychowania, Terapii w Serocku 21. 29.08.2008 Klinika Transplantacji Szpiku, wizyta w Klinice Transplantacji +85%#"Onkologii Szpiku, Onkologii i Hematologii (*h1A"/5D5F((*Z&(1%(G%1C* Z&(1%(G%1CJ*.05/)"'(1*&* przedstawicielami NFZ 22. 01.09.2008 f-(G/5)8&,.)(*Q<8"/58* Wojewódzka inauguracja roku Kielce 39-("/, szkolnego 2008/2009 23. 11.09.2008 Prof. A. Chybicka 05.(14&1'(1*!"8&$4<*[#B-'1F5* Warszawa Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego 24. 13.09.2008 b<8A(./8&*g"-58&,',*fD$.)(1C otwarcie boiska sportowego w g"-58&,'"*fD$.)" ramach programu „Moje boisko – Orlik 2012” 25. 15.09.2008 Dyrektor Zamku inauguracja programu edukacyjnego Warszawa Królewskiego prof. dr hab. „Bernardo Bellotto – ambasador Andrzej Rottermund oraz kultury” Fundacja Hanny Reiter „The i warszawskiego festiwalu Ambassadors of Culture” W?)8&,E5-"'(1*)"/"*059-(G%5'"*05D(/,%1*
127
Warszawa
Y<850"*f-("/c
27. 23-24.09.2008 Lipa, ?(18")59%1
?&)5#"*;54./"-5-"* w Lipie, ?&)5#"*;54./"-5-"* -*?(18")59%"%h
28. 26.09.2008 Warszawa 29. 22-25.09.2008 Waplewo
Fundacja Maraton Warszawski Towarzystwo „Nasz Dom”
30. 30.09.2008 Warszawa 31. 02.10.2008 Warszawa
Rektor i Senat Akademii Pedagogiki Specjalnej Stowarzyszenie KARAN
32. 10.10.2008 Warszawa 33. 10.10.2008 Warszawa 34. 10.10.2008 Siedlce 35. 14.10.2008 Warszawa 36. 14.10.2008 Warszawa 37. 15.10.2008 Warszawa 38. 17.10.2008 Warszawa 39. 18.10.2008 X(G4&,>58B40. 20.10.2008 Warszawa 41. 03.11.2008 Warszawa 42. 04.11.2008 Warszawa 43. 05.11.2008 Warszawa 44. 06.11.2008 Warszawa 45. 08.11.2008 Przasnysz
.05#1%&'1C* i przemocy wobec dzieci ceremonia otwarcia cyklu zawodów .058/5-,%@*W78&,A"C*U58AGcJ* pasowanie na uczniów grupy pierwszoklasistów, otwarcie sali gimnastycznej przy Szkole ;54./"-5-1C*(AT*g"'"*;"-#"*II* -*?(18")59%"%@ Maraton Warszawski – Bieg Historii spotkanie przedstawicieli organizacji 05&"8&$45-,%@*(*."A58&$4B-* &""'F"E5-"',%@*-*81"D(&"%CG*(41(* prorodzinnego systemu pieczy &"./G0%&1C inauguracja roku akademickiego
F"D"*054.(18"A*E,%(1*>1&* narkotyków” +,4&("#*;8"-"*I*q4A('(./8"%C(* inauguracja roku akademickiego Uniwersyte/<**Q"84,'"#"* +,.&,2.)(1F5 X('(./18./-5*?08"-(14D(-59%( obchody Dnia Edukacji Narodowej
X(85.#"-*[81D<)*58"&* Z,81)/58*X(1C.)(1F5*39854)"* Kultury w Siedlcach Ministerstwo Edukacji Narodowej Kancelaria Prezesa Rady Ministrów W[#5.*H"<%&,%(1D.)(c
22. spotkanie artystyczno – charytatywne „Grelowisko 2008”
ogólnopolskie obchody Dnia Edukacji Narodowej. -8G%&"'(1*54&'"%&12*0"2./-5-,%@* &".#<E5',A*'"<%&,%(1D5A uroczysta Gala Konkursu „Nauczyciel Roku 2008” Rzecznik Praw Dziecka -(&,/"*<%&'(B-*)D".,*Ia"*&1*?&)5#,* Podstawowej Nr 146 w Warszawie Wójt Gminy Jaktorów 85-D1%(1*?&)5#,*;54.tawowej i 5-lecie [(A'"&C585-(1 d<'4"%C"*Z&(1%(5A*W!4$E,:*&* gala jubileuszowa Fundacji ;5A5%$c Rzecznik Praw Dziecka -(&,/"*KL*<%&'(B-*&1*?&)5#,* Podstawowej w Witkowie Przedszkole nr 196 spotkanie z przedszkolakami i wychowawcami X"8.&"#1)*?1CA<* otwarcie wystawy z okazji 90-lecia Rzeczypospolitej Polskiej 54&,.)"'("*'(1054D1F#59%(*W]5.,*'".&1* -*'".&,%@*8G)"%@*.05%&,-"C$c Przedstawicielstwo Komisji posiedzenie jury konkursu Europejskiej w Polsce 0D"./,%&'1F5*4D"*4&(1%(*WZ&(1%(*A"C$* prawo do ochrony” Dyrektor, Rada nadanie imienia i sztandaru oraz 90Pedagogiczna, Uczniowie D1%(1*.&)5#, ;<>D(%&'1C*?&)5#,* Podstawowej Nr 1 &*344&("#"A(*I'/1F8"%,C',A(*
128
46. 10.11.2008 Kraków
Agencja Kwart Music Polska, Nowohuckie Centrum Kultury
47. 11.11.2008 Kraków
X"8.&"#1)*+5C1-B4&/-"* X"#505D.)(1F5J*Prezes !"8&$4<*d<'4"%C(*;85*;<>D(%5* Bono 75-"8&,./-5*;8&,C"%(B#* Dzieci, Krajowy Komitet Wychowania Resocjalizacyjnego Redaktor Naczelna „Wychowania w przedszkolu” Rzecznik Praw Dziecka
48. 16.11.2008 Koszalin 49. 17.11.2008 Warszawa 50. 20.11.2008 Warszawa
51. 20.11.2008 Warszawa 52. 25.11.2008 Krotoszyn 53. 28.11.2008 Warszawa 54. 29.11.2008 Warszawa 55. 30.11.2008 Warszawa 56. 30.11.2008 Warszawa
O14")%C"*A(1.(G%&'()"* WZ,81)/58*?&)5#,c*(*;81&1.* Wolters Kluwer Polska ?/"85./"*Q85/5.&,2.)(* ?&)5#"*;54./"-5-"*H8*R\L !"8&$4*;5D.)(1F5* Towarzystwa Pediatrycznego Studio Koncertowe Polskiego Radia ogólnopolska akcja charytatywna
57. 02.12.2008 Otwock
Rzecznik Praw Dziecka
58. 03.12.2008 Warszawa 59. 04.12.2008 b("#,./5)
?/5-"8&,.&1'(1*;8&,C"%(B#* Integracji !"8&$4*?/5-"8&,.&1'("* Pomocy Dzieciom (*X#54&(1E,*?01%C"D'1C*785.)(* gYZYH*f+Iq7 Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Gniazdo” Fundacja „Zacny uczynek”
60. 05.12.2008 Warszawa 61. 05.12.2008 Warszawa 62. 06.12.2008 Szymbark 63. 08.12.2008 +85%#"64. 08.12.2008 +85%#"-
IX edycja Ogólnopolskiego Festiwalu Z&(1%(*(*X#54&(1E,*W7G%&5-1*0(5.1')(* Jana Wojdaka” F"D"*U('"#5-"*e*14,%C(*Q5')<8.<*;O3* PUBLICO BONO II*f854)5-505A58.)(*Z&(1%(G%,* Sejmik Ogniskowy TPD spotkanie z okazji 60-lecia czasopisma „Wychowanie w Przedszkolu” Z&(12*3/-"8/,*&*5)"&C(*\kT*8ocznicy podpisania Konwencji o prawach dziecka, konferencja prasowa z okazji <8<%@5A(1'("*>1&0#"/'1F5* Z&(1%(G%1F5*71D1U5'<*!"5-59:*;5D.)(1C*Y4<)"%C( spotkanie Szanse i alternatywy dla dzieci (*A#54&(1E,c spotkaniu na temat praw dziecka gala z okazji 100-lecia Polskiej Pediatrii Poranek Muzyczny Programu I Polskiego Radia 4,E<8*-*0<')%(1*&>(B8)(*4"8B-*4D"* najbiedniejszych w ramach akcji W;5ABE*4&(1%(5A 08&1/8-":*&(AGc .05/)"'("*&1*./"85./$*5/-5%)(AJ* dyrektorem Powiatowego Centrum ;5A5%,*O54&('(1*58"&*&"-545-$* 854&('$*&"./G0%&$ Wielka Gala Integracji X(G4&,'"8545-,*Z&(12*3.B>* H(101#'5.08"-',%@ .05/)"'(1*&*4&(1:A(* nadanie odznaczenia „Zacny uczynek”
Starosta Powiatu Kartuskiego a*3FBD'505D.)(*&C"&4*X()5#"CB?&)5#"*;54./"-5-"*H8*MM ;"8D"A1'/*X#54&(1E,* +85%#"-("
Spotkanie „Prawa dziecka – .05C8&1'(1*<%&'("*.&)5#,* podstawowej” .1.C"*;"8D"A1'/<*X#54&(1E,*WO5D"* A#54&(1E,*-*4&(.(1C.&,A* .05#1%&12./-(1c
129
spotkanie i dyskusja nad 08505'5-"',A(*85&-($&"'("A(*w .,./1A(1*0(1%&,*&"./G0%&1C*58"&** metodami szkolenia kandydatów na 854&(%B-*&"./G0%&,%@* i adopcyjnych debata „Moje prawa, Twoje prawa”
65. 09-10.12.2008 Kraków
Stowarzyszenie Rodzin Adopcyjnych (*!"./G0%&,%@* „Pro-Familia”
66. 09.12.008 Warszawa
h1D.(2.)"*d<'4"%C"*;8"-* N-(1)"J*[(A'"&C
67. 12.12.2008 Warszawa 68. 13.12.2008 +85%#"69. 14.12.2008 lB46 70. 15.12.2008 f-(4'(%" 71. 18.12.2008 Warszawa
72. 22.12.2008 Warszawa 73. 24.12.2008 p"8B-
398541)*O54&('*!"./G0%&,%@
10-D1%("*39854)"
!1.0B#*?&)B#* 3FBD'5).&/"#%$%,%@ X(G4&,'"8545-"*58F"'(&"%C"* ds. migracji, Ministerstwo Pracy (*;5D(/,)(*?05#1%&'1CJ* Ministerstwo Spraw +1-'G/8&',%@ i Administracji Fundacja Warszawskie Hospicjum dla Dzieci Specjalistyczna Placówka Wsparcia Dziennego dla Z&(1%(*(*X#54&(1E,
41 rel="nofollow">"/"*059-(G%5'"*08&1./8&1F"'(<* praw dziecka X(G4&,'"8545-,*Z&(12*X(F8"'/"
.05/)"'(1*50#"/)5-1 <85%&,./59:*-(F(D(C'"
130