1845

Druk nr 1845 Warszawa, 31 marca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-42-09

Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy

- o zmianie ustawy o Policji. W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.

dotycz"c"

zgodno%ci

Ponadto uprzejmie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Prezes Rady Ministrów.

(-) Donald Tusk

Projekt

USTAWA z dnia o zmianie ustawy o Policji

Art. 1. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z pó&n. zm. 1)) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) art. 90 otrzymuje brzmienie: „Art. 90. Na lokale mieszkalne dla policjantów przeznacza si$ lokale b$d"ce w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów.”; 2) w art. 95: a) w ust. 2 wst$p do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Decyzj$ o opró#nieniu lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 90, wydaje si$, je#eli policjant:”, b) w ust. 3: – pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) je#eli policjantowi lub jego ma!#onkowi przys!uguje tytu! prawny do innego lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 90; w takim przypadku osobom tym przys!uguje prawo wyboru jednego z zajmowanych lokali;”, – pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) w przypadku zajmowania lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 90, przez policjanta lub cz!onków jego rodziny albo inne osoby – bez tytu!u prawnego.”, c) po ust. 3 dodaje si$ ust. 3a w brzmieniu:

„3a. Decyzj$ o opró#nieniu lokalu wydaje si$ równie#, je#eli w!a%ciciel lokalu wypowiedzia! stosunek prawny dotycz"cy lokalu.”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

1)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 57, poz. 390, Nr 120, poz. 818, Nr 140, poz. 981 i Nr 165, poz. 1170, z 2008 r. Nr 86, poz. 521, Nr 171, poz. 1065 i Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120.

03/14-kt

2

UZASADNIENIE

Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowi"zku dostosowania systemu prawnego do wyroku Trybuna!u Konstytucyjnego z dnia 18 wrze%nia 2008 r., sygn. akt K 7/07 (Dz. U. 171, poz. 1065). Trybuna! Konstytucyjny orzek! o niezgodno%ci art. 90 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z pó&n. zm.) w zakresie, w jakim odnosi si$ do dalszego bezterminowego dysponowania przez ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz podleg!e mu organy u#ytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi w domach stanowi"cych w!asno%' prywatn" z art. 64 w zwi"zku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zakwestionowany przepis reguluje trzy kwestie. Po pierwsze, precyzuje, jakie lokale wchodz" w sk!ad tzw. zasobu mieszkaniowego resortu spraw wewn$trznych. W%ród nich s" lokale mieszkalne w domach stanowi"cych w!asno%' prywatn". Po drugie, okre%la prawa przys!uguj"ce w!a%cicielom opró#nionych lokali, w tym prawo do zamieszkania w domu lub lokalu oraz prawo do oddania go w najem b"d& bezp!atne u#ywanie. Po trzecie, dopuszcza mo#liwo%' przydzia!u opró#nionego lokalu mieszkalnego, którego w!a%ciciel we wskazanym terminie nie odda w najem lub bezp!atne u#ywanie. Trybuna! uzna!, #e kwestionowany art. 90 ustawy o Policji pozbawia w!a%cicieli budynków i lokali mieszkalnych, b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów, zarówno prawa do korzystania, jak i dysponowania (rozporz"dzania) przedmiotem w!asno%ci. Przepisy przedmiotowej ustawy umo#liwiaj" bowiem ww. w!a%cicielom zamieszkanie w swoich lokalach b"d& oddanie ich w najem lub bezp!atne u#ywanie tylko wówczas, gdy lokale te zostan" opró#nione na mocy decyzji w!a%ciwego organu pa(stwowego. Jednocze%nie ustawa nie przewiduje #adnych %rodków prawnych, przy zastosowaniu których mo#liwym by!oby doprowadzenie do wydania takiej decyzji. Brak jest równie# mechanizmu prawnego pozwalaj"cego na skuteczne rozwi"zanie stosunku prawnego !"cz"cego w!a%ciciela z lokatorem. Bezterminowe pozbawianie w!a%cicieli tego typu lokali prawa do korzystania i rozporz"dzania przedmiotem w!asno%ci koliduje z konstytucyjnie zagwarantowan" zasad" proporcjonalno%ci, gdy# stanowi nadmiern" ingerencj$ pa(stwa w prawa i wolno%ci jednostki.

Obowi"zek zapewnienia lokali mieszkalnych funkcjonariuszom Policji spoczywa na pa(stwie i jego organach. W ocenie Trybuna!u powo!any przepis narusza równie# konstytucyjn" zasad$ równo%ci. W!a%ciciele lokali mieszkalnych b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz jego organów znajduj" si$ w podobnej sytuacji, jak w!a%ciciele innych lokali mieszkalnych, które niegdy% podlega!y szczególnemu trybowi najmu. Wspóln" cech" obu tych kategorii podmiotów jest fakt, #e w przesz!o%ci zostali oni pozbawieni istotnych uprawnie( sk!adaj"cych si$ na tre%' prawa w!asno%ci. Nale#y przy tym zauwa#y', i# zaskar#ony przepis reguluje prawa w!a%cicieli lokali b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz podleg!ych mu organów w sposób mniej korzystny w stosunku do przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z pó&n. zm.), która odnosi si$ do innych w!a%cicieli. W zwi"zku z powy#szym Trybuna! nakaza! wyeliminowanie z obrotu prawnego niekonstytucyjnej normy dotycz"cej bezterminowego dysponowania przez ministra oraz podleg!e mu organy u#ytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi w domach stanowi"cych w!asno%' prywatn". Maj"c na uwadze powy#sze, proponuje si$ nadanie nowego brzmienia art. 90 ustawy o Policji przez zmian$ redakcji ust. 1 oraz usuni$cie ust$pów 2 – 5. Propozycja zmiany ust. 1 art. 90 nie ingeruje w tre%' przepisu od strony merytorycznej i ma charakter dostosowuj"cy do obowi"zuj"cego systemu prawnego. Natomiast w przypadku regulacji prawnych, zawartych w ust$pach 2 – 5, nale#y zauwa#y', i# okre%laj" one status w!a%cicieli mieszka( przeznaczonych dla policjantów mniej korzystnie w stosunku do w!a%cicieli, obj$tych zakresem ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Regulacje te uzale#niaj" bowiem mo#liwo%' realizacji prawa do zamieszkania w lokalu, jak równie# prawa do oddania go w najem lub bezp!atne u#ywanie, od opró#nienia lokalu, przy czym w!a%ciciel nie ma prawnych %rodków skutkuj"cych wydaniem decyzji o opró#nieniu. W wyniku uchylenia ust$pów 2 – 5 w art. 90 ustawy o Policji, do lokali prywatnych, b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz podleg!ych mu organów b$d" mie' zastosowanie przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów,

2

mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 3 ust. 2 tej ustawy, przepisy w niej zawarte stosuje si$ do lokali b$d"cych: ! w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów, ! w dyspozycji jednostek organizacyjnych S!u#by Wi$ziennej oraz ! pozostaj"cych i przekazanych do dyspozycji Szefa Agencji Bezpiecze(stwa Wewn$trznego lub Szefa Agencji Wywiadu, je#eli przepisy odr$bne dotycz"ce tych lokali nie stanowi" inaczej. Wprawdzie wej%cie w #ycie powo!anego wyroku Trybuna!u Konstytucyjnego spowodowa!o stosowanie ogólnych przepisów zawartych w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, jednak#e maj"c na uwadze konieczno%' zapewnienia przejrzysto%ci prawa, zasadnym jest dokonanie eliminacji przepisów, powoduj"cych ryzyko powstania w"tpliwo%ci interpretacyjnych. Zauwa#y' bowiem nale#y, i# Trybuna! odnosz"c si$ w wyroku do niekonstytucyjno%ci art. 90 ustawy o Policji, orzek! w zakresie, w jakim przepis ten odnosi si$ do dalszego bezterminowego dysponowania przez ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz podleg!e mu organy, u#ytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi w domach stanowi"cych w!asno%' prywatn". W konsekwencji przyj$cia zaproponowanych zmian w!a%ciciele lokali prywatnych, b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów, nab$d" prawo do rozporz"dzania tymi lokalami na zasadach ogólnych. W szczególno%ci przedmiotowa zmiana w sposób niebudz"cy w"tpliwo%ci przyzna tym w!a%cicielom prawo do dysponowania swoimi lokalami, a tym samym umo#liwi im odzyskanie w!adztwa nad lokalami. Zauwa#y' nale#y, i# przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego uzale#niaj" skorzystanie z uprawnie( w!a%cicielskich jedynie od skutecznego wypowiedzenia umowy najmu w wypadkach w niej okre%lonych i w terminach w niej wskazanych. W art. 95 w obowi"zuj"cym brzmieniu okre%lone zosta!y przes!anki, w których w!a%ciwy organ zobowi"zany jest do wydania decyzji o opró#nieniu lokalu. Katalog ten ma charakter zamkni$ty. W celu umo#liwienia organowi wydania ww. decyzji, w przypadku gdy lokal b$d"cy w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych oraz podleg!ych mu organów stanowi w!asno%' osoby prywatnej, a osoba ta wypowie stosownie do przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu 3

cywilnego, stosunek prawny, proponuje si$ dodanie do art. 95 przes!anki, o której mowa w ust$pie 3a. Pozosta!e regulacje zawarte w projekcie maj" charakter dostosowuj"cy tre%' zmienianej ustawy do nowego brzmienia art. 90.

Projekt ustawy nie jest obj$ty prawem Unii Europejskiej. Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotycz"cych sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt ustawy zosta! zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rz"dowego Centrum Legislacji. Nie zg!oszono uwag w trybie ww. ustawy.

4

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

I. Cel projektowanej ustawy Projekt

ustawy

stanowi

realizacj$

wyroku

Trybuna!u

Konstytucyjnego

z dnia 18 wrze%nia 2008 r., sygn. akt K 7/07. Zaproponowana zmiana art. 90 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z pó&n. zm.) umo#liwi, zgodnie z zaleceniami Trybuna!u Konstytucyjnego, w!a%cicielom lokali prywatnych b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów, prawo do rozporz"dzania nimi.

II. Podmioty, na które oddzia!uje projektowana ustawa Zmiana ustawy b$dzie mia!a wp!yw na w!a%cicieli lokali prywatnych b$d"cych w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów. Ponadto projekt w sposób po%redni mo#e mie' wp!yw na zasób mieszkaniowy ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych.

III. Konsultacje spo!eczne Projekt ustawy zosta! przes!any w ramach konsultacji spo!ecznych do: Niezale#nego Samorz"dnego Zwi"zku Zawodowego Policjantów, Zarz"du Zasobów Mieszkaniowych MSWiA, Zak!adu Emerytalno-Rentowego MSWiA. )aden z ww. podmiotów nie zg!osi! uwag do niniejszego projektu. Projekt ustawy przekazano równie# do Komisji Wspólnej Rz"du i Samorz"du Terytorialnego. Komisja Wspólna Rz"du i Samorz"du Terytorialnego pozytywnie zaopiniowa!a niniejszy projekt. Przedmiotowy projekt zamieszczono w Biuletynie Informacji Publicznej Rz"dowego Centrum Legislacji.

5

IV. Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud#et pa(stwa i bud#ety jednostek samorz"du terytorialnego Zgodnie

z

informacjami

uzyskanymi

od

Ministra

Spraw

Wewn$trznych

i Administracji, szacowana liczba mieszka( b$d"cych w jego dyspozycji lub podleg!ych mu organów wynosi 500. Nale#y przy tym zauwa#y', i# osoby, które nie b$d" mog!y dalej zamieszkiwa' w ww. lokalach, b$d" uprawnione do policyjnych %wiadcze( mieszkaniowych oraz w zale#no%ci od stanu faktycznego danej sprawy, wnosi' o przydzia! innego lokalu, wyp!acenie pomocy finansowej lub przyznanie równowa#nika za brak lokalu. Bior"c pod uwag$ powy#sze oraz przy za!o#eniu, i# liczba przedmiotowych mieszka( wynosi 500, to kwota wyp!acanego %wiadczenia z tytu!u równowa#nika za brak lokalu rocznie wynios!aby w przybli#eniu 1 944 000 z! (stawka dzienna równowa#nika 10,80 z! x 30 dni x 12 miesi$cy x 500). Jednak#e zauwa#y' nale#y, i# niniejszy projekt wprowadza jedynie mo#liwo%' wypowiedzenia stosunku najmu przez w!a%ciciela lokalu b$d"cego w dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów. Zatem zaproponowana regulacja stanowi' b$dzie podstaw$ do wypowiedzenia stosunku najmu, jednak uzale#nionego od woli w!a%ciciela lokalu. Reasumuj"c, skutkiem zaproponowanej regulacji mo#e by' sukcesywne wy!"czanie ww. lokali spod dyspozycji ministra w!a%ciwego do spraw wewn$trznych lub podleg!ych mu organów, a tym samym zwi$kszenie grupy policjantów uprawnionych do równowa#nika za brak lokalu. Skutki finansowe wej%cia w #ycie niniejszego projektu ustawy zostan" sfinansowane z bud#etu pa(stwa z cz$%ci 42 – „Sprawy wewn$trzne”.

V. Wp!yw regulacji na rynek pracy Wej%cie w #ycie projektu nie wp!ynie na rynek pracy.

6

VI. Wp!yw regulacji na konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw Wej%cie w #ycie projektu ustawy nie wp!ynie na konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%'.

VII. Wp!yw regulacji na sytuacj$ i rozwój regionalny Wej%cie w #ycie projektu ustawy nie wp!ynie na rozwój regionalny.

03/15-kt

7

.a!:.:r.:

t.R/.,\D K()i\!l1.[.f t l\TE(;RĄ(].llt]til{oPE.IS K IEJ SllI(]i]:.|Ąltl

t ( ( ] \ r L t L l N ! t : r i R . \ ( . u t _ r . l r . ( l t LIr s K 5 i rK R l |, \ R l S I , \ N L r :|IikoIuj !) o* g ia[ł t,łit:-

\ l , '\ l Df 5 9 r , lr) P \ " r

\\, .\' ., /t }l.tcicj l]Ćrtk stl(lĆ terzR!ld\ Nlinistrólv

()pini.t o Zgodnoś ci7 prllrrem [,nii l.)rrropcjskiejpro'iekfu '.Jlltll,.}' o intiunie ustttltyo 'Prllirji,rrvrlt rlnanap{)(|st'triicar|.')pkt]$frlią Zkufnrl'2ust']pt(t2iust'2pl(t2.l ustltsr / dttill 3 \i.rpni:l l9()6 f' o Komite(.ić Integr:lcji Iur'opejskiej (D/. { ' NI ]|}6.Po7, ]9.{. l P(iź rt' Zm.) [|rfcZ sckl-et.ll'/r KonlitetU Intcgl ł cji Eu|0PĆ jskiĆ i l\tikollrj,l Dol giclcr ir'zu

\j I'r.)r,rt1'-','rf\1il.r,r'':l zt r r . ] zl ' Ll l l : r ; / i d] ( ] l . l l \ l l l ] l ' ]j . l (1. nl }- r l Sl ]1L] l l l Rl \1 l {]. ł ] ]]. )] p|) ' ' ! al l l r nsobL. i l t , r r i ct r l j l l ! l i t i l a i l L r l r t r r t ! ' \\

P I o i ( L t o 1 v ł n rl c g u h c j l

5/!bb/.t?

fl]0s.tlt

i c l e s l o b j c i x z x l i r e s c ml l r r r v l lU n i i I , u . o p e i s k i e i .