1627

Druk nr 1627 Warszawa, 21 stycznia 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-178-08 Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy

-o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym wraz z projektami aktów wykonawczych. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.

dotycz"c"

zgodno%ci

Jednocze%nie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Minister Finansów.

(-) Donald Tusk

Projekt

USTAWA z dnia

o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym1)

Rozdzia! 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa okre%la zasady: 1) uzyskiwania tytu!u i wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta; 2) organizacji samorz"du zawodowego bieg!ych rewidentów; 3) odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej bieg!ych rewidentów; 4) dzia!ania firm audytorskich, w tym firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego; 5) sprawowania nadzoru publicznego nad bieg!ymi rewidentami i firmami audytorskimi oraz samorz"dem zawodowym bieg!ych rewidentów; 6) utworzenia i dzia!ania komitetów audytu w jednostkach zainteresowania publicznego; 7) wspó!pracy organu nadzoru publicznego z innymi organami nadzoru publicznego z pa&stw Unii Europejskiej i pa&stw trzecich. Art. 2. Ilekro' w ustawie jest mowa o: 1) bieg!ym rewidencie grupy – oznacza bieg!ego rewidenta przeprowadzaj"cego w imieniu firmy audytorskiej badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego; 2) czynno%ciach rewizji finansowej – rozumie si$ przez to badanie, przegl"dy sprawozda& finansowych lub inne us!ugi po%wiadczaj"ce, o których mowa w odr$bnych przepisach lub standardach rewizji finansowej;

3) jednostce powi"zanej – rozumie si$ przez to jednostk$ powi"zan" w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 43 ustawy z dnia 29 wrze%nia 1994 r. o rachunkowo%ci (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z pó(n. zm.2)); 4) jednostkach zainteresowania publicznego – rozumie si$ przez to: a) maj"cych siedzib$ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej emitentów papierów warto%ciowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym pa&stwa

Unii

Europejskiej,

z

wy!"czeniem

jednostek

samorz"du

terytorialnego, b) banki krajowe, oddzia!y instytucji kredytowych i oddzia!y banków zagranicznych – w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z pó(n. zm.3)), c) spó!dzielcze kasy oszcz$dno%ciowo-kredytowe – w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spó!dzielczych kasach oszcz$dno%ciowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2, z pó(n. zm.4)), d) zak!ady ubezpiecze& i g!ówne oddzia!y zak!adów ubezpiecze& oraz zak!ady reasekuracji – w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o dzia!alno%ci ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z pó(n. zm.5)), e) instytucje pieni"dza elektronicznego – w rozumieniu ustawy z dnia 12 wrze%nia 2002 r. o elektronicznych instrumentach p!atniczych (Dz. U. Nr 169, poz. 1385, z pó(n. zm.6)), f) otwarte fundusze emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne – w rozumieniu

ustawy

z

dnia

28

sierpnia

1997

r.

o

organizacji

i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, z pó(n. zm.7)), g) fundusze inwestycyjne otwarte, specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte oraz fundusze inwestycyjne zamkni$te, których publiczne certyfikaty inwestycyjne nie zosta!y dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym – w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z pó(n. zm.8)), h) podmioty prowadz"ce dzia!alno%' maklersk" z wy!"czeniem podmiotów prowadz"cych

dzia!alno%'

wy!"cznie

w

zakresie

przyjmowania

i przekazywania zlece& nabycia lub zbycia instrumentów finansowych lub w zakresie doradztwa inwestycyjnego – w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca

2

2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z pó(n. zm.9)); 5) kluczowym bieg!ym rewidencie – rozumie si$ przez to bieg!ego rewidenta odpowiedzialnego za wykonywanie czynno%ci rewizji finansowej w imieniu firmy audytorskiej, podpisuj"cego opini$ lub raport, o których mowa w art. 65 ustawy z dnia 29 wrze%nia 1994 r. o rachunkowo%ci; 6) op!atach z tytu!u nadzoru – rozumie si$ przez to op!aty na cz$%ciowe finansowanie funkcjonowania systemu nadzoru publicznego, w tym w szczególno%ci kosztów przygotowania regulacji prawnych, prowadzenia ewidencji bieg!ych rewidentów i firm audytorskich, przeprowadzania kontroli, prowadzenia post$powania dyscyplinarnego oraz kosztów obs!ugi administracyjnej; 7) pa&stwie trzecim – rozumie si$ przez to pa&stwo inne ni# wymienione w pkt 8; 8) pa&stwie Unii Europejskiej – rozumie si$ przez to pa&stwo cz!onkowskie Unii Europejskiej, pa&stwo cz!onkowskie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; 9) sieci – rozumie si$ przez to struktur$ maj"c" na celu wspó!prac$, do której nale#y bieg!y rewident lub firma audytorska oraz której wyra(nym celem jest wspólny podzia! zysków i strat lub która posiada wspólnego w!a%ciciela, kontrol$ b"d( zarz"d, wspóln" polityk$ i procedury kontroli jako%ci, wspóln" strategi$ gospodarcz", korzysta ze wspólnej nazwy lub znacz"cej cz$%ci zasobów zawodowych; 10) standardach rewizji finansowej – rozumie si$ przez to Mi$dzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, og!oszone w formie rozporz"dze& Komisji Europejskiej. Rozdzia! 2 Biegli rewidenci Art. 3. 1. Zawód bieg!ego rewidenta polega na wykonywaniu czynno%ci rewizji finansowej. 2. Bieg!y rewident mo#e wykonywa' zawód jako: 1) osoba fizyczna prowadz"ca dzia!alno%' we w!asnym imieniu i na w!asny rachunek; 2) wspólnik firmy audytorskiej, o której mowa w art. 47 pkt 2 i 3; 3) osoba pozostaj"ca w stosunku pracy z firm" audytorsk", o której mowa w art. 47; 4) osoba niepozostaj"ca w stosunku pracy i nieprowadz"ca dzia!alno%ci we w!asnym imieniu i na w!asny rachunek, pod warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej z firm" audytorsk", o której mowa w art. 47. 3

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 2 – 4, bieg!y rewident wykonuje zawód w imieniu firmy audytorskiej. 4. Bieg!y rewident wpisany do rejestru bieg!ych rewidentów mo#e wykonywa' zawód po uprzednim zawiadomieniu, w formie pisemnej, Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów o podj$ciu i formie wykonywania zawodu, a w szczególno%ci o adresie i nazwie firmy audytorskiej, w imieniu której b$dzie wykonywa! zawód. 5. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów okre%li, w formie uchwa!y, wzór zawiadomienia, o którym mowa w ust. 4. 6. Biegli rewidenci pracuj"cy w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego lub naukowego mog" wykonywa' zawód w formie okre%lonej w ust. 2 pkt 4. Art. 4. 1. Bieg!y rewident jest obowi"zany w szczególno%ci: 1) post$powa' zgodnie ze z!o#onym %lubowaniem; 2) stale podnosi' kwalifikacje zawodowe, w tym przez odbywanie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego; 3) przestrzega' standardów rewizji finansowej, zasad niezale#no%ci oraz etyki zawodowej; 4) regularnie op!aca' sk!adk$ cz!onkowsk"; 5) przestrzega' uchwa! organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów w zakresie, w jakim dotycz" one bieg!ych rewidentów. 2. Obligatoryjne doskonalenie zawodowe, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, polega na odbyciu odpowiedniego szkolenia z zakresu rachunkowo%ci i rewizji finansowej, przeprowadzanego przez uprawnione jednostki. Uprawnienie do przeprowadzania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego przyznaje Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów. 3. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów okre%li, w formie uchwa!y, zatwierdzanej przez Komisj$ Nadzoru Audytowego: 1) zakres tematyczny oraz minimaln" liczb$ godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla bieg!ych rewidentów; 2) zasady uzyskiwania uprawnie& do przeprowadzania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego. Art. 5. 1. Bieg!ym rewidentem jest osoba wpisana do rejestru bieg!ych rewidentów. 2. Do rejestru bieg!ych rewidentów, zwanego dalej „rejestrem”, mo#e by' wpisana osoba fizyczna spe!niaj"ca nast$puj"ce warunki: 4

1) korzysta w pe!ni z praw publicznych oraz ma pe!n" zdolno%' do czynno%ci prawnych; 2) ma nieposzlakowan" opini$ i swoim dotychczasowym post$powaniem daje r$kojmi$ prawid!owego wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta; 3) nie by!a skazana prawomocnym wyrokiem s"du za umy%lnie pope!nione przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe; 4) uko&czy!a studia wy#sze w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagraniczne studia wy#sze uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorz$dne i w!ada j$zykiem polskim w mowie i w pi%mie; 5) odby!a roczn" praktyk$ w zakresie rachunkowo%ci w pa&stwie Unii Europejskiej oraz co najmniej dwuletni" aplikacj$ pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, maj"c" na celu praktyczne przygotowanie do samodzielnego wykonywania zawodu, przy czym spe!nienie tych warunków zosta!o stwierdzone przez Komisj$ Egzaminacyjn", zwan" dalej „Komisj"”; 6) z!o#y!a z wynikiem pozytywnym egzaminy dla kandydatów na bieg!ego rewidenta przed Komisj"; 7) z!o#y!a %lubowanie przed prezesem Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów lub innym upowa#nionym cz!onkiem Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów. 3. Do rejestru mo#e by' wpisana równie# osoba fizyczna, która posiada uprawnienia do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, uzyskane w innym pa&stwie Unii Europejskiej, po z!o#eniu z wynikiem pozytywnym, przed Komisj", egzaminu w j$zyku polskim z prawa gospodarczego, w zakresie niezb$dnym do wykonywania czynno%ci rewizyjnych, obowi"zuj"cego w Rzeczypospolitej Polskiej. 4. Do rejestru mo#e by' wpisana równie# osoba fizyczna, która posiada uprawnienia do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, uzyskane w pa&stwie trzecim, je#eli spe!nia wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych zgodne z warunkami okre%lonymi w ustawie lub równowa#ne oraz z!o#y z wynikiem pozytywnym, przed Komisj", egzamin w j$zyku polskim z prawa gospodarczego, w zakresie niezb$dnym do wykonywania czynno%ci rewizyjnych, obowi"zuj"cego w Rzeczypospolitej Polskiej. 5. Tytu! „bieg!y rewident” podlega ochronie prawnej. 6. Rota %lubowania sk!adanego przez bieg!ego rewidenta ma nast$puj"ce brzmienie: „Przyrzekam, #e jako bieg!y rewident b$d$ wykonywa' powierzone mi zadania w poczuciu odpowiedzialno%ci, z ca!" rzetelno%ci" i bezstronno%ci", zgodnie z przepisami prawa i obowi"zuj"cymi standardami rewizji finansowej, kieruj"c si$ w swoim post$powaniu etyk" zawodow" i niezawis!o%ci". Poznane w czasie 5

wykonywania czynno%ci rewizji finansowej fakty i okoliczno%ci zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.”. Art. 6. 1. Komisja sk!ada si$ z 20 cz!onków powo!ywanych i odwo!ywanych przez ministra w!a%ciwego do spraw finansów publicznych, zwanego dalej „Ministrem Finansów”. W sk!ad Komisji wchodzi: 1) 11 przedstawicieli Ministra Finansów, w tym 5 osób nieb$d"cych pracownikami Ministerstwa Finansów, wybranych spo%ród przedstawicieli %rodowisk naukowych lub akademickich; 2) 7 przedstawicieli rekomendowanych przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów, spo%ród bieg!ych rewidentów wpisanych do rejestru; 3) 2 przedstawicieli rekomendowanych przez Komisj$ Nadzoru Finansowego. 2. Cz!onkowie Komisji powo!ywani s" spo%ród osób, które: 1) posiadaj" obywatelstwo polskie; 2) korzystaj" z pe!ni praw publicznych; 3) uko&czy!y studia wy#sze w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagraniczne studia wy#sze uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorz$dne; 4) maj" nieposzlakowan" opini$; 5) posiadaj" autorytet, wiedz$ oraz do%wiadczenie, które daj" r$kojmi$ prawid!owego przebiegu egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów; 6) nie by!y skazane prawomocnym wyrokiem s"du za umy%lnie pope!nione przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe. 3. Rekomendacj$, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nale#y przedstawi' nie pó(niej ni# 60 dni przed up!ywem kadencji Komisji. 4. Kadencja Komisji trwa 4 lata. 5. W przypadku %mierci albo odwo!ania cz!onka Komisji Minister Finansów powo!uje w jego miejsce nowego cz!onka Komisji. Kadencja osoby powo!anej w miejsce odwo!anego cz!onka ko&czy si$ wraz z up!ywem kadencji Komisji. Nieprzedstawienie rekomendacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, w terminie 30 dni od dnia %mierci albo odwo!ania cz!onka Komisji, nie stanowi przeszkody do dzia!ania Komisji. 6. Odwo!anie cz!onka Komisji przed up!ywem kadencji mo#e nast"pi': 1) na jego wniosek; 2) z urz$du, w przypadku:

6

a) skazania prawomocnym wyrokiem s"du za umy%lnie pope!nione przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe, b) ra#"cego naruszenia regulaminu dzia!ania Komisji, c) niez!o#enia o%wiadczenia, o którym mowa w ust. 7, lub naruszenia jego tre%ci, d) utraty warunków uprawniaj"cych do powo!ania w sk!ad Komisji. 7. Cz!onkowie Komisji oraz osoby, o których mowa w art. 8 ust. 3, sk!adaj" o%wiadczenia, #e nie b$d" w jakikolwiek sposób udost$pnia' lub wykorzystywa' informacji dotycz"cych testów egzaminacyjnych oraz zada& sytuacyjnych, w szczególno%ci przez prowadzenie szkole& maj"cych na celu przygotowanie do egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów lub publikacj$ materia!ów szkoleniowych. Art. 7. Do zada& Komisji nale#y: 1) przeprowadzanie egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów, w tym egzaminu dyplomowego; 2) stwierdzanie, na wniosek kandydata na bieg!ego rewidenta, odbycia praktyki i aplikacji; 3) ustalanie pyta& testowych, zada& sytuacyjnych oraz przygotowywanie zestawów egzaminacyjnych na poszczególne egzaminy, w tym egzamin dyplomowy, dla kandydatów na bieg!ych rewidentów; 4) rozpatrywanie odwo!a& od wyników egzaminów; 5) przeprowadzanie egzaminów, o których mowa w art. 5 ust. 3 i 4; 6) ocena równowa#no%ci, o której mowa w art. 5 ust. 3. Art. 8. 1. Minister Finansów wyznacza Przewodnicz"cego Komisji spo%ród jej cz!onków. Przewodnicz"cy Komisji kieruje jej pracami, wyznacza sk!ady egzaminacyjne na poszczególne egzaminy spo%ród cz!onków Komisji oraz ustala przewodnicz"cych tych sk!adów. 2. Komisja wydaje uchwa!y w sprawach nale#"cych do jej zada&. 3. Komisja mo#e zleci', na podstawie umowy cywilnoprawnej, sprawdzanie prac egzaminacyjnych egzaminatorom powo!anym przez Komisj$ spo%ród osób posiadaj"cych niezb$dn" wiedz$ z zakresu danej dziedziny. 4. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów zapewnia obs!ug$ Komisji i egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów oraz pokrywa koszty wynagrodze& cz!onków Komisji i egzaminatorów. 7

5. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów uchwala w porozumieniu z Komisj" regulamin, na podstawie którego dzia!a Komisja. Uchwa!a wymaga zatwierdzenia przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. 6. Komisja sk!ada Komisji Nadzoru Audytowego sprawozdanie z dzia!alno%ci za ka#dy rok kalendarzowy, w terminie do dnia 31 marca roku nast$pnego. 7. Cz!onkom Komisji przys!uguje wynagrodzenie: 1) za udzia! w posiedzeniu Komisji lub sk!adu egzaminacyjnego – w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 15 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 2) za udzia! w egzaminie – w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 3) za przygotowanie testów egzaminacyjnych oraz zada& sytuacyjnych, a tak#e opracowanie wzorca prawid!owych odpowiedzi – w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 4) za rozpatrzenie odwo!ania – w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 2 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 5) za

rozpatrzenie

wniosku

o

stwierdzenie

odbycia

aplikacji

–

w

wysoko%ci

nieprzekraczaj"cej 2 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 6) za

rozpatrzenie

wniosku

o

stwierdzenie

odbycia

praktyki

–

w

wysoko%ci

nieprzekraczaj"cej 2 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 7) za sprawdzanie prac – w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy. 8. Egzaminatorom, o których mowa w ust. 3, za sprawdzanie prac przys!uguje wynagrodzenie w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy. 8

Art. 9. 1. Zakres egzaminów obejmuje nast$puj"ce dziedziny: 1) teori$ i zasady rachunkowo%ci; 2) zasady

sporz"dzania

sprawozda&

finansowych,

w

tym

skonsolidowanych

sprawozda& finansowych; 3) mi$dzynarodowe standardy sprawozdawczo%ci finansowej; 4) analiz$ finansow"; 5) rachunek kosztów i rachunkowo%' zarz"dcz"; 6) zarz"dzanie ryzykiem i kontrol$ wewn$trzn"; 7) rewizj$ finansow"; 8) standardy rewizji finansowej; 9) etyk$ zawodow" i niezale#no%' bieg!ego rewidenta; 10) wymagania prawne dotycz"ce badania sprawozda& finansowych oraz bieg!ych rewidentów i firm audytorskich. 2. Egzaminy obejmuj" równie#, w zakresie niezb$dnym dla rewizji finansowej, nast$puj"ce dziedziny: 1) prawo spó!ek i !ad korporacyjny; 2) prawo o post$powaniu upad!o%ciowym i naprawczym; 3) prawo podatkowe; 4) prawo cywilne; 5) prawo pracy i ubezpiecze& spo!ecznych; 6) prawo bankowe; 7) prawo ubezpieczeniowe; 8) technologie informacyjne i systemy komputerowe; 9) mikroekonomi$ i makroekonomi$; 10) matematyk$ i statystyk$; 11) podstawowe zasady zarz"dzania finansowego w jednostkach gospodarczych. 3. Kandydat na bieg!ego rewidenta przyst$puje do ustnego egzaminu dyplomowego przeprowadzanego przez Komisj$ po: 1) odbyciu rocznej praktyki w zakresie rachunkowo%ci, stwierdzonej przez Komisj$; 2) zdaniu z wynikiem pozytywnym 10 tematycznych egzaminów pisemnych sk!adaj"cych si$ z pyta& testowych i zada& sytuacyjnych; 3) odbyciu co najmniej dwuletniej aplikacji, pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, stwierdzonej przez Komisj$.

9

4. Kandydat na bieg!ego rewidenta zakwalifikowany do egzaminu uiszcza op!at$ egzaminacyjn" na pokrycie kosztów przeprowadzania post$powania kwalifikacyjnego, stanowi"c" przychód Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Op!ata za egzamin pisemny jest ustalana w kwocie nieprzekraczaj"cej równowarto%ci 20 %, za% za egzamin dyplomowy

w

kwocie

nieprzekraczaj"cej

równowarto%ci

30

%

przeci$tnego

wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy. 5. Komisja mo#e zwolni' kandydata na bieg!ego rewidenta, w okresie 3 lat od uko&czenia studiów, na jego wniosek, z egzaminów z przedmiotów obj$tych post$powaniem kwalifikacyjnym, je#eli w tym zakresie zda! egzaminy uniwersyteckie lub równorz$dne. 6. Komisja mo#e zwolni' kandydata na bieg!ego rewidenta, posiadaj"cego uprawnienia inspektora kontroli skarbowej, na jego wniosek, z egzaminu z prawa podatkowego. 7. Komisja mo#e zwolni' kandydata na bieg!ego rewidenta, na jego wniosek, z praktyki, o której mowa w ust. 3 pkt 1, je#eli kandydat na bieg!ego rewidenta: 1) by! zatrudniony w firmie audytorskiej przez co najmniej 3 lata albo 2) pozostawa! w stosunku pracy na samodzielnym stanowisku w komórkach finansowo-ksi$gowych co najmniej 3 lata lub posiada uprawnienia inspektora kontroli skarbowej. 8. Minister w!a%ciwy do spraw finansów publicznych okre%li, w drodze rozporz"dzenia: 1) warunki przyst"pienia do post$powania kwalifikacyjnego, 2) tryb i sposób przeprowadzania egzaminów, 3) tryb i termin wnoszenia odwo!a& od wyników egzaminów, 4) zasady odbywania praktyki i aplikacji – uwzgl$dniaj"c potrzeb$ obiektywnego sprawdzenia teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydatów na bieg!ych rewidentów, prawid!owy przebieg egzaminów oraz konieczno%' zapewnienia sprawnego funkcjonowania Komisji. 9. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów okre%li, w formie uchwa! zatwierdzanych przez Komisj$ Nadzoru Audytowego: 1) ramowy

harmonogram

przeprowadzania

post$powania

kwalifikacyjnego,

okre%laj"cy miejsce i termin przeprowadzania egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów, a tak#e egzaminu z prawa gospodarczego dla osób, o których mowa w art. 5 ust. 3 i 4; 2) szczegó!owy zakres tematyczny egzaminów, uwzgl$dniaj"cy dziedziny, o których mowa w ust. 1 i 2; 10

3) wysoko%' op!at za poszczególne egzaminy oraz wysoko%' wynagrodzenia przys!uguj"cego cz!onkom Komisji; 4) tryb

powo!ywania

egzaminatorów

oraz

wysoko%'

przys!uguj"cego

im

wynagrodzenia; 5) warunki udzielania zwolnie&, o których mowa w ust. 5; 6) zasady dokumentowania praktyki i aplikacji; 7) zakres, tryb i zasady innych dzia!a& niezb$dnych dla prawid!owego funkcjonowania Komisji oraz post$powania kwalifikacyjnego dla kandydatów na bieg!ych rewidentów. Art. 10. 1. Rejestr prowadzi Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów. 2. Rejestr obejmuje nast$puj"ce dane: 1) numer wpisu do rejestru; 2) imi$ i nazwisko oraz adres bieg!ego rewidenta; 3) obywatelstwo; 4) form$

wykonywania

przez

bieg!ego

rewidenta

zawodu

lub

informacj$

o niewykonywaniu tego zawodu; 5) nazw$, adres strony internetowej i adres firmy audytorskiej zatrudniaj"cej bieg!ego rewidenta lub której jest wspólnikiem, lub z któr" jest powi"zany w inny sposób; 6) numer w rejestrze nadany bieg!emu rewidentowi przez organ rejestruj"cy innego pa&stwa Unii Europejskiej lub pa&stwa trzeciego oraz nazw$ tego organu; 7) adres Komisji Nadzoru Audytowego. 3. Wpisu do rejestru dokonuje si$ na wniosek osoby, o której mowa w art. 5 ust. 2 – 4. 4. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów podejmuje uchwa!y o wpisie do rejestru. 5. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów dokonuje wpisu do rejestru niezw!ocznie po podj$ciu uchwa!y, o której mowa w ust. 4, nie pó(niej ni# w terminie 30 dni od dnia z!o#enia wniosku, o którym mowa w ust. 3. 6. Wpis do rejestru uwa#a si$ za dokonany, je#eli Komisja Nadzoru Audytowego nie sprzeciwi si$ wpisowi w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwa!y o wpisie. Komisja Nadzoru Audytowego wyra#a sprzeciw w formie decyzji administracyjnej. 7. Bieg!y rewident ma obowi"zek pisemnego zg!aszania Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów zmiany danych podlegaj"cych wpisowi do rejestru w terminie 30 dni od dnia ich zaistnienia.

11

8. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów wydaje legitymacj$ bieg!ego rewidenta zawieraj"c" nast$puj"ce dane osobowe: imi$ i nazwisko oraz numer legitymacji b$d"cy jednocze%nie numerem wpisu bieg!ego rewidenta do rejestru. 9. Rejestr jest prowadzony w formie elektronicznej i dost$pny na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Dane dotycz"ce obywatelstwa oraz adresu bieg!ego rewidenta nie podlegaj" publikacji. Art. 11. 1. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów podejmuje uchwa!$ o skre%leniu bieg!ego rewidenta z rejestru w przypadku: 1) %mierci bieg!ego rewidenta; 2) wyst"pienia bieg!ego rewidenta z samorz"du bieg!ych rewidentów; 3) niespe!niania któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 – 3; 4) nieuiszczania sk!adek cz!onkowskich za okres d!u#szy ni# rok; 5) prawomocnego orzeczenia o wydaleniu z samorz"du bieg!ych rewidentów. 2. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów mo#e odmówi' podj$cia uchwa!y o skre%leniu z rejestru z przyczyny wymienionej w ust. 1 pkt 2, je#eli przeciwko bieg!emu rewidentowi toczy si$ post$powanie dyscyplinarne. 3. Osoba skre%lona z rejestru z przyczyny wymienionej w ust. 1 pkt 2 podlega, na swój wniosek, ponownemu wpisowi do rejestru, je#eli spe!nia warunki okre%lone w art. 5 ust. 2 pkt 1 – 5 i 7 oraz z!o#y!a ponownie egzaminy, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 6. 4. Skre%lenie z rejestru bieg!ego rewidenta, który prowadzi dzia!alno%' w formie okre%lonej w art. 47 pkt 1, powoduje równie# skre%lenie jego firmy audytorskiej z listy firm audytorskich. Art. 12. 1. Do uchwa! Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów w przedmiocie wpisu lub skre%lenia z rejestru maj" zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z pó(n. zm.10)). 2. Odwo!anie od uchwa!y, o której mowa w ust. 1, wnosi si$ do Komisji Nadzoru Audytowego, za po%rednictwem Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, w terminie 14 dni od dnia jej dor$czenia.

12

Rozdzia! 3 Samorz"d zawodowy bieg!ych rewidentów Art. 13. 1. Biegli rewidenci tworz" samorz"d zawodowy bieg!ych rewidentów, zwany dalej „Krajow" Izb" Bieg!ych Rewidentów”. 2. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów dzia!a na podstawie przepisów ustawy oraz postanowie& statutu. 3. Przynale#no%' do Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów jest obowi"zkowa i powstaje z dniem wpisu do rejestru. Art. 14. 1. Bieg!ym rewidentom przys!uguje, z zastrze#eniem ust. 2: 1) czynne prawo wyborcze, z wy!"czeniem bieg!ego rewidenta ukaranego kar" wymienion" w art. 31 ust. 2 pkt 4, 2) bierne prawo wyborcze, z wy!"czeniem bieg!ego rewidenta ukaranego kar" wymienion" w art. 31 ust. 2 pkt 3 – 4 – do przewidzianych niniejsz" ustaw" organów samorz"du zawodowego. 2. Ukaranie bieg!ego rewidenta kar" okre%lon" w art. 31 ust. 2 pkt 3 – 4 powoduje utrat$ biernego prawa wyborczego do organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów do czasu zatarcia kary. Art. 15. 1. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów posiada osobowo%' prawn"; siedzib" Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów jest miasto sto!eczne Warszawa. 2. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów tworzy i likwiduje oddzia!y regionalne. 3. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów ma prawo u#ywania piecz$ci urz$dowej. Art. 16. Do zada& Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów nale#y w szczególno%ci: 1) reprezentowanie cz!onków oraz ochrona ich interesów zawodowych; 2) ustanawianie standardów rewizji finansowej; 3) sprawowanie kontroli nad nale#ytym wykonywaniem zawodu i przestrzeganiem zasad etyki zawodowej przez cz!onków Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów oraz przestrzeganiem przez firmy audytorskie obowi"zuj"cych przepisów prawa; 4) wspó!dzia!anie w kszta!towaniu zasad rachunkowo%ci i rewizji finansowej; 5) opracowywanie materia!ów szkoleniowych dla kandydatów na bieg!ych rewidentów; 6) prowadzenie dzia!alno%ci wydawniczej i szkoleniowej.

13

Art. 17. 1. Organami Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów s": 1) Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów; 2) Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów; 3) Krajowa Komisja Rewizyjna; 4) Krajowy S"d Dyscyplinarny; 5) Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny; 6) Krajowa Komisja Nadzoru. 2. Kadencja organów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 – 6, trwa 4 lata, jednak#e organy s" obowi"zane dzia!a' do czasu ukonstytuowania si$ nowo wybranych organów. 3. Tej samej funkcji w organach samorz"du nie mo#na sprawowa' d!u#ej ni# przez dwie nast$puj"ce po sobie kadencje. 4. Nie mo#na !"czy' funkcji w organach okre%lonych w ust. 1 pkt 2 – 6. Art. 18. 1. Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów odbywa si$ co 4 lata. 2. Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów jest zwo!ywany przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów. 3. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów mo#e z w!asnej inicjatywy zwo!a' Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów przed up!ywem okresu, o którym mowa w ust. 1. 4. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów obraduje nad sprawami, dla których zosta! zwo!any. 5. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów jest obowi"zana do zwo!ania Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Bieg!ych Rewidentów na #"danie: 1) co najmniej 1/10 ogó!u bieg!ych rewidentów wpisanych do rejestru; 2) Krajowej Komisji Rewizyjnej z powodu ra#"cego naruszenia prawa w dzia!alno%ci finansowej i statutowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 6. Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów stanowi" delegaci wybrani przez walne zgromadzenia w regionalnych oddzia!ach Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, w proporcji do ogólnej liczby bieg!ych rewidentów wpisanych do rejestru, wed!ug zasad okre%lonych przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów, z tym #e !"czna liczba delegatów nie mo#e by' mniejsza ni# 2 % bieg!ych rewidentów wpisanych do rejestru. 7. Mandaty delegatów wybranych na Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów zachowuj" wa#no%' przez okres 4 lat. 8. W obradach Krajowego Zjazdu Bieg!ych Rewidentów udzia! bior" cz!onkowie organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, nieb$d"cy delegatami.

14

Art. 19. 1. Wyboru do organów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 – 6, dokonuj" delegaci wybrani na Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów. 2. Wybory odbywaj" si$ w g!osowaniu bezpo%rednim i tajnym, przy nieograniczonej liczbie kandydatów. Art. 20. 1. Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów: 1) dokonuje wyboru Prezesa Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 2) dokonuje wyboru Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego i jego zast$pców; 3) dokonuje wyboru pozosta!ych cz!onków Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 4) dokonuje wyboru cz!onków: Krajowej Komisji Rewizyjnej, Krajowego S"du Dyscyplinarnego oraz Krajowej Komisji Nadzoru; 5) uchwala statut Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów; 6) uchwala program dzia!ania i podstawowe zasady gospodarki finansowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów; 7) okre%la zasady ustalania sk!adek cz!onkowskich bieg!ych rewidentów; 8) rozpatruje i zatwierdza sprawozdania z dzia!alno%ci organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 – 6 i udziela absolutorium osobom wchodz"cym w sk!ad tych organów. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 – 4, mog" by' odwo!ane przed up!ywem kadencji przez organ, który je wybra!. Art. 21. 1. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów kieruje dzia!alno%ci" samorz"du w okresach mi$dzy Krajowymi Zjazdami Bieg!ych Rewidentów. 2. Do kompetencji Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów nale#" wszystkie sprawy niezastrze#one przepisami ustawy dla innych organów, a w szczególno%ci: 1) wykonywanie uchwa! Krajowego Zjazdu Bieg!ych Rewidentów; 2) reprezentowanie Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów wobec organów pa&stwowych i samorz"dowych, instytucji naukowych, organizacji gospodarczych i spo!ecznych oraz mi$dzynarodowych organizacji zawodowych; 3) ustanawianie w formie uchwa!: a) krajowych standardów rewizji finansowej, b) zasad wewn$trznej kontroli jako%ci firmy audytorskiej, c) zasad etyki zawodowej bieg!ych rewidentów, d) regulaminu post$powania dyscyplinarnego wobec bieg!ych rewidentów, e) zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla bieg!ych rewidentów, 15

f) regulaminu dzia!ania Komisji, o którym mowa w art. 8 ust. 5, g) regulacji z zakresu zagadnie&, o których mowa w art. 9 ust. 9; 4) podejmowanie uchwa! o wpisie i skre%leniu z rejestru lub listy firm audytorskich; 5) prowadzenie rejestru i listy firm audytorskich; 6) wydawanie legitymacji bieg!ego rewidenta; 7) okre%lanie wysoko%ci op!at z tytu!u wpisu na list$ firm audytorskich; 8) okre%lanie wysoko%ci op!at rocznych z tytu!u nadzoru, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2, oraz zasad ich podzia!u; 9) okre%lanie wysoko%ci sk!adek cz!onkowskich bieg!ych rewidentów; 10) ustalanie kryteriów oraz nadawanie uprawnie& dla jednostek przeprowadzaj"cych obligatoryjne doskonalenie zawodowe dla bieg!ych rewidentów; 11) rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznego planu finansowego Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów i sprawozdania z jego wykonania oraz zatwierdzanie rocznych planów finansowych regionalnych oddzia!ów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów; 12) prowadzenie dzia!alno%ci wydawniczej i szkoleniowej; 13) opiniowanie projektów aktów normatywnych z dziedziny prawa gospodarczego; 14) podejmowanie uchwa! o nak!adaniu na firm$ audytorsk" kary pieni$#nej i o zakazie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej przez okres od 6 miesi$cy do lat 3, w przypadkach przewidzianych w ustawie; 15) podejmowanie innych uchwa!, które uzna za celowe do w!a%ciwego funkcjonowania Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 3. Uchwa!y wymienione w ust. 2 pkt 3 wymagaj" zatwierdzenia przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. 4. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów informuje Komisj$ Nadzoru Audytowego, w terminie do dnia 31 marca, za rok poprzedni, o niewywi"zaniu si$ przez bieg!ych rewidentów z obowi"zku obligatoryjnego doskonalenia zawodowego oraz o podj$tych dzia!aniach w tym zakresie. 5. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów zatwierdza, po pozytywnym zaopiniowaniu przez Krajow" Komisj$ Rewizyjn", roczne sprawozdanie finansowe Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 6. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów sk!ada zatwierdzone sprawozdanie finansowe wraz ze sprawozdaniem z dzia!alno%ci za ka#dy rok obrotowy Komisji Nadzoru Audytowego, w terminie do dnia 30 czerwca roku nast$pnego.

16

Art. 22. 1. W sk!ad Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów wchodzi od 11 do 15 cz!onków. 2. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów wybiera ze swojego grona, w g!osowaniu tajnym, dwóch zast$pców prezesa, sekretarza i skarbnika. 3. Uchwa!y Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, o których mowa w art. 11 i w art. 55 ust. 1, zapadaj" bezwzgl$dn" wi$kszo%ci" g!osów, w obecno%ci co najmniej po!owy sk!adu Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów. 4. Prezes Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów: 1) reprezentuje Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów wobec organów pa&stwowych i samorz"dowych, instytucji naukowych, organizacji gospodarczych i spo!ecznych oraz mi$dzynarodowych organizacji zawodowych; 2) kieruje pracami Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 3) podpisuje uchwa!y Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 4) podpisuje postanowienia Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 5) podejmuje decyzje zwi"zane z bie#"c" dzia!alno%ci" Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów; 6) wykonuje inne czynno%ci okre%lone w statucie, zwi"zane z funkcjonowaniem Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Art. 23. 1. W sk!ad Krajowej Komisji Rewizyjnej wchodzi od 3 do 5 cz!onków. Krajowa Komisja

Rewizyjna

wybiera

ze

swojego

grona

przewodnicz"cego

i

zast$pc$

przewodnicz"cego. 2. Krajowa Komisja Rewizyjna: 1) kontroluje finansow" dzia!alno%' Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów oraz wykonanie uchwa! podj$tych na Krajowym Zje(dzie Bieg!ych Rewidentów, a tak#e przedstawia wnioski w tym zakresie: a) Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów – niezw!ocznie po przeprowadzeniu kontroli, b) Krajowemu Zjazdowi Bieg!ych Rewidentów – w sprawozdaniu ze swojej dzia!alno%ci; 2) przedstawia Krajowemu Zjazdowi Bieg!ych Rewidentów wniosek o udzielenie absolutorium Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów.

17

Art. 24. 1. W sk!ad Krajowego S"du Dyscyplinarnego wchodzi od 8 do 10 cz!onków. 2. Krajowy S"d Dyscyplinarny wybiera ze swojego grona przewodnicz"cego i zast$pc$ przewodnicz"cego. 3. Krajowy S"d Dyscyplinarny orzeka w sprawach odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej bieg!ych rewidentów. 4. Krajowy S"d Dyscyplinarny orzeka w sk!adzie 3 cz!onków. 5. Sk!ad orzekaj"cy wyznacza przewodnicz"cy Krajowego S"du Dyscyplinarnego. 6. Krajowy S"d Dyscyplinarny przedk!ada Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów roczne sprawozdanie z dzia!alno%ci, zawieraj"ce w szczególno%ci ocen$ skuteczno%ci post$powania dyscyplinarnego. Art. 25. 1. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny wykonuje swoje zadania przy pomocy od 5 do 7 zast$pców. 2. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny jest oskar#ycielem w post$powaniu dyscyplinarnym. 3. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny przedk!ada Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów roczne sprawozdania z dzia!alno%ci, zawieraj"ce w szczególno%ci ocen$ skuteczno%ci post$powania dyscyplinarnego. 4. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny sporz"dza roczne sprawozdanie z dzia!alno%ci, które przekazuje Komisji Nadzoru Audytowego, w terminie do dnia 31 marca nast$pnego roku. Art. 26. 1. Krajowa Komisja Nadzoru sk!ada si$ z 3 do 5 cz!onków. Krajowa Komisja Nadzoru wybiera ze swojego grona przewodnicz"cego i zast$pc$ przewodnicz"cego. 2. Do zada& Krajowej Komisji Nadzoru nale#y sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów i procedur zwi"zanych z wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej przez bieg!ych rewidentów oraz dzia!alno%ci" firm audytorskich, w tym dokonywanie kontroli: 1) systemu wewn$trznej kontroli jako%ci w firmie audytorskiej; 2) zgodno%ci dzia!alno%ci firmy audytorskiej z przepisami prawa; 3) dokumentacji rewizyjnej z wykonanych czynno%ci rewizji finansowej, w tym zgodno%ci z obowi"zuj"cymi standardami rewizji finansowej i wymaganiami dotycz"cymi niezale#no%ci; 4) ilo%ci i jako%ci wykorzystywanych zasobów. 3. Kontrola, o której mowa w ust. 2, jest przeprowadzana: 1) w firmach audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego – nie rzadziej ni# raz na 3 lata;

18

2) w pozosta!ych firmach audytorskich – nie rzadziej ni# raz na 6 lat. 4. Kontrole, o których mowa w ust. 3, przeprowadzaj" kontrolerzy zatrudnieni w Krajowej Izbie Bieg!ych Rewidentów, przy czym kontrole, o których mowa w ust. 3 pkt 2, mog" by' przeprowadzane równie#, na podstawie umowy cywilnoprawnej, przez wizytatorów b$d"cych bieg!ymi rewidentami. 5. Kandydatów na kontrolerów przed ich zatrudnieniem oraz kontrolerów wyznaczonych do poszczególnych kontroli, o których mowa w ust. 3 pkt 1, zatwierdza Komisja Nadzoru Audytowego. 6. Na wniosek Komisji Nadzoru Audytowego w kontrolach, o których mowa w ust. 3, uczestnicz", jako obserwatorzy z prawem dost$pu do wszelkich dokumentów, pracownicy komórki organizacyjnej urz$du obs!uguj"cego Ministra Finansów odpowiedzialnej za rachunkowo%' i rewizj$ finansow". 7. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e wydawa' Krajowej Komisji Nadzoru zalecenia i instrukcje dotycz"ce przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 3. 8. Krajowa Komisja Nadzoru opracowuje roczne plany kontroli, o których mowa w ust. 3. Roczny plan kontroli, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, jest przekazywany Komisji Nadzoru Audytowego w celu zatwierdzenia. 9. Roczne plany kontroli s" publikowane na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów niezw!ocznie po ich zatwierdzeniu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. 10. Krajowa Komisja Nadzoru mo#e zleci' kontrolerom i wizytatorom przeprowadzenie kontroli pozaplanowych. Zakres kontroli pozaplanowych mo#e obejmowa' wszystkie lub wybrane zagadnienia wymienione w ust. 2. 11. Krajowa Komisja Nadzoru prowadzi wykaz firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. 12. Wykaz, o którym mowa w ust. 11, podlega publikacji na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 13. Do przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 2, stosuje si$ odpowiednio przepisy art. 75 – 82, przy czym uprawnienia Komisji Nadzoru Audytowego, o których mowa w tych przepisach, wykonuje Krajowa Komisja Nadzoru. Art. 27. 1. Po podpisaniu protoko!u kontroli, w zale#no%ci od rodzaju i zakresu stwierdzonych przez

Krajow"

Komisj$

Nadzoru

nieprawid!owo%ci,

z zastrze#eniem ust. 2 i 3, niezw!ocznie:

19

Krajowa

Komisja

Nadzoru,

1) kieruje do firmy audytorskiej zalecenia, wraz z okre%leniem terminu usuni$cia nieprawid!owo%ci; 2) sk!ada wniosek do Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego o wszcz$cie post$powania dyscyplinarnego przeciwko bieg!emu rewidentowi; 3) sk!ada wniosek do Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów o: a) na!o#enie na firm$ audytorsk" kary pieni$#nej w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 250 000 z!, b) orzeczenie zakazu wykonywania czynno%ci rewizji finansowej przez firm$ audytorsk" na okres od 6 miesi$cy do lat 3, c) skre%lenie firmy audytorskiej z listy firm audytorskich, d) podanie do publicznej wiadomo%ci informacji o stwierdzonych nieprawid!owo%ciach i karach na!o#onych na firm$ audytorsk", jako kar$ dodatkow". 2. Krajowa Komisja Nadzoru przekazuje Komisji Nadzoru Audytowego raport z kontroli uwzgl$dniaj"cy protokó! kontroli przeprowadzonej przez kontrolerów, wraz z wnioskami pokontrolnymi zawieraj"cymi stanowisko Krajowej Komisji Nadzoru do wniesionych zastrze#e&. 3. Raport z kontroli firm audytorskich, o których mowa w art. 26 ust. 3 pkt 1, podlega zatwierdzeniu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. Przed zatwierdzeniem raportu, Komisji Nadzoru Audytowego przys!uguje prawo dost$pu do akt kontroli, #"dania wyja%nie& i wprowadzania zmian do tre%ci raportu. Po zatwierdzeniu raportu z kontroli, Krajowa Komisja Nadzoru mo#e podj"' dzia!ania, o których mowa w ust. 1 pkt 3. 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, po up!ywie wyznaczonego terminu, kontrolerzy i wizytatorzy dokonuj" kontroli realizacji zalece&. Je#eli zalecenia nie zosta!y wykonane, stosuje si$ przepisy ust. 1 pkt 2 lub 3. 5. Kwoty z tytu!u na!o#onych kar, o których mowa w ust. 1 pkt 3 lit. a, stanowi" przychód Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 6. Krajowa Komisja Nadzoru sporz"dza roczne sprawozdanie z wykonania planów kontroli, o których mowa w art. 26 ust. 8. Sprawozdanie jest przekazywane Komisji Nadzoru Audytowego, w terminie do dnia 31 marca nast$pnego roku. 7. Do uchwa!y Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów dotycz"cej kar, o których mowa w ust. 1 pkt 3, maj" zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego.

20

8. Odwo!anie od uchwa!y, o której mowa w ust. 7, wnosi si$ do Komisji Nadzoru Audytowego, za po%rednictwem Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, w terminie 14 dni od dnia jej dor$czenia. 9. Krajowa Komisja Nadzoru okre%la, w formie uchwa!, zatwierdzanych przez Komisj$ Nadzoru Audytowego: 1) tryb wyboru kontrolerów i wizytatorów; 2) zasady doskonalenia zawodowego kontrolerów i wizytatorów; 3) wzór protoko!u kontroli przeprowadzanych przez kontrolerów i wizytatorów. 10. Kontrolerzy i wizytatorzy s" odpowiednio zatrudniani lub powo!ywani spo%ród osób, które: 1) posiadaj" obywatelstwo polskie; 2) korzystaj" z pe!ni praw publicznych; 3) uko&czy!y studia wy#sze w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagraniczne studia wy#sze uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorz$dne; 4) maj" nieposzlakowan" opini$; 5) posiadaj" autorytet, wiedz$ oraz do%wiadczenie, które daj" r$kojmi$ prawid!owego przebiegu kontroli; 6) nie by!y skazane prawomocnym wyrokiem s"du za umy%lnie pope!nione przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe. 11. Kontrolerzy i wizytatorzy przed przyst"pieniem do kontroli sk!adaj" o%wiadczenie, #e w okresie dwóch lat przed rozpocz$ciem kontroli nie byli i nie s" zatrudnieni ani w inny sposób powi"zani z kontrolowan" firm" audytorsk", pod rygorem odpowiedzialno%ci karnej za fa!szywe o%wiadczenie. Informacja o z!o#eniu o%wiadczenia jest przekazywana do Komisji Nadzoru Audytowego. 12. Z!o#enie przez kontrolera lub wizytatora fa!szywego o%wiadczenia lub zatajenie w nim informacji stanowi podstaw$ do rozwi"zania przez Krajow" Izb$ Bieg!ych Rewidentów z kontrolerem umowy o prac$ bez wypowiedzenia lub do rozwi"zania umowy cywilnoprawnej z wizytatorem. Art. 28. 1. Organy Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów s" obowi"zane dor$cza' Komisji Nadzoru Audytowego podj$te uchwa!y w terminie 14 dni od dnia ich uchwalenia. 2. Obs!ug$ organizacyjno-kancelaryjn" organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów zapewnia Biuro Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów.

21

Art. 29. 1. Statut Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, zatwierdzany przez Komisj$ Nadzoru Audytowego, okre%la: 1) tryb tworzenia, zakres dzia!ania, struktur$ organizacyjn", w tym funkcjonowanie regionalnych oddzia!ów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, tryb dzia!ania, sposób finansowania Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów oraz 2) sposób sk!adania o%wiadcze& woli w imieniu Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, w zakresie nieuregulowanym w ustawie. 2. Zmiana statutu Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów wymaga zatwierdzenia przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. Art. 30. 1. Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów wp!aca na rachunek bud#etu pa&stwa, w terminie do dnia 31 marca, 20 % op!at z tytu!u nadzoru, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2, za rok poprzedni, nale#nych od firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. 2. W przypadku niewywi"zania si$ Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów z obowi"zku, o którym mowa w ust. 1, Komisja Nadzoru Audytowego wydaje decyzj$ administracyjn" okre%laj"c" wysoko%' op!aty, która podlega egzekucji w trybie przepisów o post$powaniu egzekucyjnym w administracji. 3. Od op!at z tytu!u nadzoru niewp!aconych w terminie przez Krajow" Izb$ Bieg!ych Rewidentów pobiera si$ od Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów odsetki za zw!ok$, na zasadach okre%lonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pó(n. zm.11)). Rozdzia! 4 Odpowiedzialno%' dyscyplinarna bieg!ych rewidentów Art. 31. 1. Bieg!y rewident podlega odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej za post$powanie sprzeczne z przepisami prawa, ze standardami rewizji finansowej, zasadami niezale#no%ci oraz z zasadami etyki zawodowej. 2. Karami dyscyplinarnymi s": 1) upomnienie; 2) nagana; 3) kara pieni$#na; 4) zakaz wykonywania czynno%ci rewizji finansowej na okres od roku do lat 3; 22

5) wydalenie z samorz"du bieg!ych rewidentów. 3. Bieg!y rewident mo#e by' tak#e, w zwi"zku z naruszeniami okre%lonymi w ust. 1, zobowi"zany do odbycia szkolenia. 4. Odbycie szkolenia, o którym mowa w ust. 3, powinno nast"pi' do ko&ca nast$pnego roku kalendarzowego po uprawomocnieniu si$ orzeczenia. W razie nieodbycia szkolenia Krajowy S"d Dyscyplinarny wymierza kar$ okre%lon" w ust. 2 pkt 3 lub 4. 5. Kar$ pieni$#n" wymierza si$ w granicach od 5-krotno%ci do 50-krotno%ci rocznej sk!adki cz!onkowskiej. Wp!ywy z tytu!u kar pieni$#nych stanowi" przychód Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. 6. Kary upomnienia i nagany ulegaj" zatarciu po roku od uprawomocnienia si$ orzeczenia. Kara pieni$#na ulega zatarciu po roku od dnia jej zap!aty. 7. Kara zakazu wykonywania czynno%ci rewizji finansowej ulega zatarciu po 3 latach od up!ywu okresu, na który zakaz zosta! orzeczony. 8. Kara wydalenia z samorz"du bieg!ych rewidentów ulega zatarciu po 5 latach od dnia skre%lenia z rejestru. Ponowny wpis mo#na uzyska' po spe!nieniu warunków okre%lonych w art. 5 ust. 2. 9. Na!o#enie kar, o których mowa w ust. 2 pkt 4 i 5, podlega ujawnieniu na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Art. 32. 1. Stronami w post$powaniu dyscyplinarnym s" oskar#yciel i obwiniony. Do post$powania na prawach strony mo#e przyst"pi' równie# Komisja Nadzoru Audytowego lub pokrzywdzony. 2. Oskar#ycielem w post$powaniu dyscyplinarnym jest Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny lub jego zast$pcy, z zastrze#eniem art. 37 ust. 5. 3. Obwinionym jest bieg!y rewident, przeciwko któremu toczy si$ post$powanie dyscyplinarne. 4. Pokrzywdzonym jest osoba, której dobro prawne zosta!o bezpo%rednio naruszone post$powaniem bieg!ego rewidenta w trakcie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej. Art. 33. Obwiniony mo#e ustanowi' jednocze%nie nie wi$cej ni# trzech obro&ców, spo%ród cz!onków Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, adwokatów lub radców prawnych, na ka#dym etapie post$powania.

23

Art. 34. Post$powanie dyscyplinarne toczy si$ niezale#nie od post$powania karnego za przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe stanowi"ce ten sam czyn. Post$powanie dyscyplinarne mo#e by' jednak zawieszone do czasu uko&czenia post$powania karnego. Art. 35. 1. W razie %mierci obwinionego przed zako&czeniem post$powania dyscyplinarnego toczy si$ ono nadal, je#eli za#"da tego, w terminie 2 miesi$cy od dnia zgonu obwinionego, jego ma!#onek, krewny w linii prostej lub rodze&stwo. 2. Nie wszczyna si$ post$powania dyscyplinarnego, je#eli od chwili pope!nienia przewinienia dyscyplinarnego up!yn$!y 3 lata. 3. Je#eli czyn zawiera znamiona przest$pstwa lub przest$pstwa skarbowego, przedawnienie przewinienia dyscyplinarnego nie nast$puje wcze%niej ni# przedawnienie przewidziane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pó(n. zm.12)) albo w ustawie z dnia 10 wrze%nia 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, z pó(n. zm.13)) dla tego przest$pstwa. 4. Karalno%' przewinienia dyscyplinarnego ustaje, je#eli od czasu jego pope!nienia up!yn$!o 5 lat. Art. 36. Post$powanie dyscyplinarne obejmuje: 1) dochodzenie dyscyplinarne; 2) post$powanie przed Krajowym S"dem Dyscyplinarnym; 3) post$powanie wykonawcze. Art. 37.

1.

Wszcz$cie

przez

Krajowego

Rzecznika

Dyscyplinarnego

dochodzenia

dyscyplinarnego jest poprzedzone post$powaniem wyja%niaj"cym co do okoliczno%ci skutkuj"cych odpowiedzialno%ci" dyscyplinarn". 2. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny wszczyna post$powanie wyja%niaj"ce równie# na wniosek Komisji Nadzoru Audytowego, Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, Krajowej Komisji Nadzoru lub Ministra Sprawiedliwo%ci. 3. W razie zebrania przez Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego, w toku dochodzenia dyscyplinarnego,

dowodów

pope!nienia

przez

bieg!ego

rewidenta

przewinienia

dyscyplinarnego, Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny, w terminie 14 dni od dnia zamkni$cia dochodzenia dyscyplinarnego, sporz"dza wniosek o ukaranie i niezw!ocznie wnosi go do Krajowego S"du Dyscyplinarnego.

24

4. Obwiniony przed rozpocz$ciem post$powania przed Krajowym S"dem Dyscyplinarnym mo#e wnioskowa' o dobrowolne poddanie si$ karze. 5. W szczególnie uzasadnionym przypadku, w tym, je#eli przewinienie dyscyplinarne godzi w interes publiczny, zadania przewidziane w ustawie dla Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego mo#e wykonywa' Komisja Nadzoru Audytowego. Art. 38. 1. Po otrzymaniu wniosku o ukaranie przewodnicz"cy Krajowego S"du Dyscyplinarnego

niezw!ocznie

wyznacza

termin

rozprawy

i

zawiadamia

o

nim

wnioskodawc$, o którym mowa w art. 37 ust. 2, strony i ich pe!nomocników oraz Komisj$ Nadzoru Audytowego. 2. Rozprawa przed Krajowym S"dem Dyscyplinarnym jest jawna dla bieg!ych rewidentów, chyba #e zachodz" przewidziane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks post$powania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pó(n. zm.14)) okoliczno%ci skutkuj"ce wy!"czeniem jawno%ci rozprawy. Przedstawiciel lub przedstawiciele Komisji Nadzoru Audytowego mog" by' obecni na rozprawie równie# w przypadku wy!"czenia jawno%ci rozprawy. Art. 39. Je#eli w toku rozprawy zostanie ujawnione inne przewinienie, oprócz obj$tego wnioskiem o ukaranie, Krajowy S"d Dyscyplinarny mo#e wyda' co do tego przewinienia orzeczenie tylko na wniosek Rzecznika Dyscyplinarnego i za zgod" obwinionego. Art. 40. 1. Uzasadnienie orzeczenia Krajowego S"du Dyscyplinarnego sporz"dza si$ na pi%mie z urz$du, w terminie 14 dni od dnia og!oszenia orzeczenia. 2. Orzeczenie, wraz z uzasadnieniem, dor$cza si$ obwinionemu, Krajowemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu i Komisji Nadzoru Audytowego, a w przypadku wszcz$cia post$powania dyscyplinarnego na wniosek, o którym mowa w art. 37 ust. 2, tak#e odpowiednio Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów, Krajowej Komisji Nadzoru lub Ministrowi Sprawiedliwo%ci. Art. 41. 1. Od orzecze& Krajowego S"du Dyscyplinarnego przys!uguje obwinionemu, pokrzywdzonemu,

Komisji

Nadzoru

Audytowego

oraz

Krajowemu

Rzecznikowi

Dyscyplinarnemu, a w przypadku wszcz$cia post$powania dyscyplinarnego na wniosek, o którym mowa w art. 37 ust. 2, tak#e Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów, Krajowej Komisji Nadzoru lub Ministrowi Sprawiedliwo%ci – odwo!anie do w!a%ciwego, ze wzgl$du na miejsce zamieszkania obwinionego, s"du okr$gowego – s"du pracy i ubezpiecze&

25

spo!ecznych, jako s"du pierwszej instancji – w terminie 14 dni od dnia dor$czenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. 2. Od orzecze& s"du apelacyjnego skarga kasacyjna nie przys!uguje. Art. 42. Komisji Nadzoru Audytowego lub osobom przez ni" upowa#nionym przys!uguje na ka#dym etapie post$powania prawo wgl"du do akt i #"dania informacji o wynikach post$powania dyscyplinarnego, jak równie# prawo #"dania dor$czenia prawomocnych orzecze& dyscyplinarnych wraz z aktami sprawy. Art. 43. 1. Koszty post$powania dyscyplinarnego ponosi Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów. 2. W przypadku prawomocnego ukarania, kosztami post$powania dyscyplinarnego obci"#a si$ ukaranego bieg!ego rewidenta. Art. 44. 1. Prawomocne orzeczenie o ukaraniu bieg!ego rewidenta podlega niezw!ocznie wykonaniu. 2. Odpis prawomocnego orzeczenia, wraz z informacj" o jego wykonaniu, umieszcza si$ w aktach ukaranego. Art. 45. 1. Cz!onkowie Krajowego S"du Dyscyplinarnego w sprawowaniu swojej funkcji s" niezawi%li i podlegaj" tylko przepisom prawa. 2. Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny i jego zast$pcy s" niezawi%li w zakresie prowadzenia post$powania w sprawach odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej i podlegaj" tylko przepisom prawa. Art. 46. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, dotycz"cych post$powania dyscyplinarnego, stosuje si$ odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks post$powania karnego.

26

Rozdzia! 5 Firmy audytorskie Art. 47. Firm" audytorsk" mo#e by' wy!"cznie jednostka, w której czynno%ci rewizji finansowej wykonuj" biegli rewidenci, wpisana na list$ firm audytorskich i prowadz"ca dzia!alno%' w jednej z nast$puj"cych form: 1) bieg!y rewident prowadz"cy dzia!alno%' gospodarcz" we w!asnym imieniu i na w!asny rachunek; 2) spó!ka cywilna, spó!ka jawna lub spó!ka partnerska, w której wi$kszo%' g!osów posiadaj" biegli rewidenci lub firmy audytorskie, zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej; w spó!kach, w których powo!ano zarz"d, wi$kszo%' cz!onków zarz"du stanowi" biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej; je#eli zarz"d sk!ada si$ z nie wi$cej ni# 2 osób, co najmniej jedn" z nich jest bieg!y rewident; 3) spó!ka komandytowa, w której komplementariuszami s" wy!"cznie biegli rewidenci lub firmy audytorskie, zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej; 4) spó!ka kapita!owa, spó!dzielnia lub spó!dzielczy zwi"zek rewizyjny, które spe!niaj" nast$puj"ce wymagania: a) wi$kszo%' cz!onków zarz"du stanowi" biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej; je#eli zarz"d sk!ada si$ z nie wi$cej ni# 2 osób, jedn" z nich jest bieg!y rewident, b) wi$kszo%' g!osów na walnym zgromadzeniu posiadaj" biegli rewidenci lub firmy audytorskie, zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej, c) wi$kszo%' w organach nadzorczych stanowi" biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym pa&stwie Unii Europejskiej. Art. 48. 1. Podstawowym przedmiotem dzia!alno%ci firmy audytorskiej jest wykonywanie czynno%ci rewizji finansowej. 2. Przedmiotem dzia!alno%ci firmy audytorskiej, oprócz wykonywania czynno%ci rewizji finansowej, mo#e by': 1) us!ugowe prowadzenie ksi"g rachunkowych i podatkowych; 2) doradztwo podatkowe; 27

3) prowadzenie post$powania upad!o%ciowego lub likwidacyjnego; 4) dzia!alno%' wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowo%ci, rewizji finansowej i podatków; 5) wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych; 6) %wiadczenie us!ug atestacyjnych, doradztwa lub zarz"dzania, wymagaj"cych posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowo%ci lub rewizji finansowej; 7) %wiadczenie us!ug przewidzianych standardami rewizji finansowej, a tak#e innych us!ug zastrze#onych w odr$bnych przepisach do wykonywania przez bieg!ych rewidentów. Art. 49. 1. Firma audytorska jest obowi"zana do opracowania oraz skutecznego wdro#enia systemu wewn$trznej kontroli jako%ci, zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 21 ust. 2 pkt 3 lit. b. 2. Firma audytorska jest obowi"zana dba' o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, zasad niezale#no%ci

oraz

standardów

rewizji

finansowej

przez

bieg!ych

rewidentów

przeprowadzaj"cych czynno%ci rewizji finansowej w imieniu firmy audytorskiej. 3. Firma audytorska jest obowi"zana, w ci"gu dwóch miesi$cy po up!ywie roku kalendarzowego, przekaza': 1) Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów pisemne sprawozdanie zawieraj"ce: a) okre%lenie nazw, siedzib oraz form organizacyjno-prawnych jednostek, w których przeprowadzono poszczególne czynno%ci rewizji finansowej, podstawowe dane o bieg!ych rewidentach (imi$, nazwisko, numer bieg!ego rewidenta w rejestrze) wykonuj"cych te czynno%ci oraz daty i rodzaje wydanych opinii i raportów, b) informacje

dotycz"ce

liczby

przeprowadzonych

obligatoryjnych

i fakultatywnych poszczególnych czynno%ci rewizji finansowej, c) wykaz i rodzaj %wiadczonych us!ug, o których mowa w art. 48 ust. 2, d) informacje o odbywanych przez kandydatów na bieg!ych rewidentów aplikacjach i praktykach w firmie audytorskiej, e) informacje o wysoko%ci rocznych op!at, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2; 2) Komisji Nadzoru Audytowego pisemn" informacj$ o osi"gni$tych przychodach, z podzia!em na poszczególne czynno%ci rewizji finansowej wraz z informacj" w zakresie naliczania wynagrodzenia za czynno%ci rewizji finansowej.

28

Art. 50. 1 Firma audytorska jest obowi"zana do posiadania wa#nej umowy ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej z tytu!u wykonywania czynno%ci rewizji finansowej w okresie od dnia wpisania do dnia skre%lenia z listy. 2. W przypadku %wiadczenia us!ug, o których mowa w art. 48 ust. 2, firma audytorska jest obowi"zana do zawarcia umowy odpowiedzialno%ci cywilnej równie# z tytu!u wykonywania tych us!ug. 3. Minister w!a%ciwy do spraw instytucji finansowych, po zasi$gni$ciu opinii Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów oraz Polskiej Izby Ubezpiecze&, okre%li, w drodze rozporz"dzenia, szczegó!owy zakres ubezpieczenia obowi"zkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania

obowi"zku

ubezpieczenia

oraz

minimaln"

sum$

gwarancyjn",

bior"c

w szczególno%ci pod uwag$ specyfik$ wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zada&. Art. 51. 1. Firma audytorska ponosi odpowiedzialno%' za szkod$ spowodowan" swoim dzia!aniem lub zaniechaniem. 2. Kwota odszkodowania z tytu!u odpowiedzialno%ci firm audytorskich badaj"cych: 1) jednostki zainteresowania publicznego – nie mo#e przekracza' mniejszej kwoty z dwóch: 20-krotno%ci wynagrodzenia ustalonego w umowie wykonania czynno%ci rewizji finansowej lub kwoty 12 000 000 z!; 2) pozosta!e jednostki – nie mo#e przekracza' mniejszej kwoty z dwóch: 10-krotno%ci wynagrodzenia ustalonego w umowie wykonania czynno%ci rewizji finansowej lub kwoty 3 000 000 z!. 3. Ograniczenie odpowiedzialno%ci nie dotyczy przypadków umy%lnego naruszenia obowi"zków zawodowych przez bieg!ego rewidenta. Art. 52. 1. Firma audytorska jest obowi"zana: 1) wnie%', z tytu!u wpisu na list$ firm audytorskich, op!at$ w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 50 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy; 2) wnosi' op!at$ roczn" z tytu!u nadzoru w wysoko%ci nie wy#szej ni# 2 % rocznych przychodów z tytu!u wykonywania czynno%ci rewizji finansowej, jednak nie mniej ni# 20 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy. 29

2. Op!aty, o których mowa w ust. 1, stanowi" przychód Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, z zastrze#eniem art. 30. Art. 53. 1. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów prowadzi list$ firm audytorskich, zwan" dalej „list"”. 2. Wpisu na list$ dokonuje si$ na wniosek zawieraj"cy udokumentowane dane, o których mowa w ust. 3 pkt 2 – 10, po z!o#eniu o%wiadczenia o zdolno%ci do prowadzenia dzia!alno%ci, podpisanego przez cz!onków zarz"du, a w przypadku braku zarz"du, przez w!a%cicieli lub wspólników oraz po wniesieniu op!aty, o której mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1. 3. Lista obejmuje nast$puj"ce dane: 1) numer wpisu do rejestru; 2) pe!n" i skrócon" nazw$ oraz adres siedziby firmy audytorskiej; 3) form$ organizacyjno-prawn"; 4) nazwiska i imiona w!a%cicieli lub wspólników, cz!onków zarz"du oraz cz!onków organów nadzorczych; 5) adresy s!u#bowe w!a%cicieli lub wspólników, cz!onków zarz"du oraz cz!onków organów nadzorczych; 6) nazwiska, imiona i numery w rejestrze wszystkich bieg!ych rewidentów zatrudnionych w firmie audytorskiej lub z ni" powi"zanych jako wspólnicy lub w inny sposób; 7) adresy oddzia!ów firmy audytorskiej; 8) informacj$ o cz!onkostwie w sieci oraz wykaz nazw i adresów firm audytorskich w sieci oraz jednostek powi"zanych z firm" audytorsk" lub te# wskazanie miejsca, w którym informacje te s" publicznie dost$pne; 9) adres strony internetowej firmy audytorskiej; 10) numer w rejestrze nadany firmie audytorskiej przez organ rejestruj"cy innego pa&stwa oraz nazw$ tego organu; 11) adres Komisji Nadzoru Audytowego. 4. Do zg!aszania zmian zwi"zanych z wpisem na list$ stosuje si$ odpowiednio art. 10 ust. 7. 5. Wpis na list$ uwa#a si$ za dokonany, je#eli Komisja Nadzoru Audytowego nie sprzeciwi si$ wpisowi w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwa!y o wpisie na list$. Komisja Nadzoru Audytowego wyra#a sprzeciw w formie decyzji administracyjnej. 6. Lista jest prowadzona w formie elektronicznej i jest dost$pna na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów.

30

Art. 54. 1. Skre%lenie firmy audytorskiej z listy nast$puje: 1) na wniosek firmy audytorskiej; 2) w razie niespe!nienia obowi"zku okre%lonego w art. 49 ust. 3 pkt 2 i w art. 61 ust. 4; 3) w razie nieuregulowania rocznej op!aty z tytu!u nadzoru, o której mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2; 4) w razie niezawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej, o której mowa w art. 50; 5) w razie niepoddania si$ kontroli, o której mowa w art. 26 ust. 2 lub 10 oraz w art. 74 ust. 1; 6) w przypadkach, o których mowa w art. 27 ust. 1 pkt 3 lit. c oraz w art. 83 ust. 1 pkt 2 lit. c. 2. Firma audytorska skre%lona z listy z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 2 – 6, mo#e by' ponownie wpisana na list$, je#eli od dnia skre%lenia up!yn$!o nie mniej ni# 5 lat. Przepis art. 53 ust. 2 stosuje si$ odpowiednio. Art. 55. 1. Do uchwa! Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów w przedmiocie wpisu lub skre%lenia z listy maj" zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego. 2. Odwo!anie od uchwa!y, o której mowa w ust. 1, wnosi si$ do Komisji Nadzoru Audytowego, za po%rednictwem Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, w terminie 14 dni od dnia jej dor$czenia. Rozdzia! 6 Warunki i zasady wykonywania czynno%ci rewizji finansowej Art. 56. 1. Bieg!y rewident, wykonuj"c czynno%ci rewizji finansowej, jest obowi"zany do przestrzegania zasad etyki zawodowej bieg!ych rewidentów, w tym w szczególno%ci uczciwo%ci, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i nale#ytej staranno%ci oraz zachowania tajemnicy. 2. Czynno%ci rewizji finansowej przeprowadza bieg!y rewident spe!niaj"cy warunki do wyra#enia bezstronnej i niezale#nej opinii lub raportu. 3. Bezstronno%' i niezale#no%' nie jest zachowana, je#eli bieg!y rewident:

31

1) posiada udzia!y, akcje lub inne tytu!y w!asno%ci w jednostce, w której wykonuje czynno%ci rewizji finansowej, lub w jednostce z ni" powi"zanej, z wy!"czeniem udzia!u w spó!dzielni mieszkaniowej; 2) jest lub by! w ostatnich 3 latach przedstawicielem prawnym (pe!nomocnikiem), cz!onkiem

organów

nadzoruj"cych,

zarz"dzaj"cych,

administruj"cych

lub

pracownikiem jednostki, w której wykonuje lub wykonywa! czynno%ci rewizji finansowej, albo jednostki z ni" powi"zanej; 3) w ostatnich 3 latach uczestniczy! w prowadzeniu ksi"g rachunkowych lub sporz"dzaniu sprawozdania finansowego jednostki, w której wykonywa! czynno%ci rewizji finansowej; 4) osi"gn"! chocia#by w jednym roku, w ci"gu ostatnich 5 lat, co najmniej 20 % przychodu rocznego z tytu!u %wiadczenia us!ug na rzecz jednostki, w której wykonywa! czynno%ci rewizji finansowej, lub jednostki z ni" powi"zanej; nie dotyczy to pierwszego roku dzia!alno%ci bieg!ego rewidenta; 5) jest ma!#onkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia lub jest zwi"zany z tytu!u opieki, przysposobienia lub kurateli z osob" b$d"c" cz!onkiem organów nadzoruj"cych, zarz"dzaj"cych lub administruj"cych jednostki, w której wykonuje czynno%ci rewizji finansowej, albo zatrudnia do wykonywania czynno%ci rewizji finansowej takie osoby; 6) uczestniczy w podejmowaniu decyzji przez jednostk$, w której wykonuje czynno%ci rewizji finansowej w zakresie maj"cym zwi"zek ze %wiadczonymi us!ugami; 7) z innych powodów, po przeprowadzeniu czynno%ci zmierzaj"cych do wyeliminowania powsta!ych zagro#e&, nie mo#e sporz"dzi' bezstronnej i niezale#nej opinii lub raportu. 4. Zasady bezstronno%ci i niezale#no%ci, okre%lone w ust. 3, stosuje si$ odpowiednio do firm audytorskich, a tak#e cz!onków zarz"du i organów nadzorczych tych firm lub innych osób wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej oraz do sieci. 5. Bieg!y rewident oraz firma audytorska s" obowi"zani do zamieszczenia w dokumentacji rewizyjnej o%wiadcze& w sprawie bezstronno%ci i niezale#no%ci, a w przypadku wyst"pienia zagro#e&, do udokumentowania wszelkich zagro#e& utraty niezale#no%ci oraz czynno%ci zastosowanych w celu ograniczenia tych zagro#e&. Art. 57. W!a%ciciel lub wspólnicy, cz!onkowie zarz"du oraz organów nadzorczych firmy audytorskiej lub jednostki powi"zanej z t" firm" nie mog" ingerowa' w przeprowadzanie

32

przez bieg!ego rewidenta czynno%ci rewizji finansowej w sposób zagra#aj"cy jego niezale#no%ci i obiektywizmowi. Art. 58. 1. Bieg!y rewident, który w zwi"zku z wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej dowiedzia! si$ o przyj$ciu korzy%ci maj"tkowej lub osobistej albo jej obietnicy przez funkcjonariusza publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej lub z pa&stwa trzeciego, jest obowi"zany zawiadomi' niezw!ocznie o tym fakcie organ powo!any do %cigania przest$pstw. 2. Obowi"zek, o którym mowa w ust. 1, ci"#y na bieg!ym rewidencie równie# wtedy, gdy dowiedzia! si$ on, w zwi"zku z wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej, o udzieleniu albo obietnicy udzielenia funkcjonariuszowi publicznemu, o którym mowa w ust. 1, korzy%ci maj"tkowej lub osobistej. Art. 59. 1. Bieg!y rewident i firma audytorska s" obowi"zani zachowa' w tajemnicy wszystkie informacje i dokumenty zwi"zane z wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej. Obowi"zek zachowania tajemnicy zawodowej nie jest ograniczony w czasie. 2. Cz!onkowie organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów oraz kontrolerzy i wizytatorzy, o których mowa w art. 26 ust. 4, s" obowi"zani zachowa' w tajemnicy wszystkie informacje i dokumenty, w których posiadanie weszli w zwi"zku z zajmowanym stanowiskiem, wykonywanymi zadaniami lub przeprowadzanymi kontrolami. 3. Do przestrzegania tajemnicy zawodowej s" obowi"zane równie# inne osoby, którym udost$pniono informacje obj$te t" tajemnic", chyba #e na ich ujawnienie zezwala przepis ustawy szczególnej. 4. Nie narusza obowi"zku zachowania tajemnicy zawodowej z!o#enie zawiadomienia o podejrzeniu pope!nienia przest$pstwa oraz udzielanie informacji w przypadkach okre%lonych w ustawie lub w odr$bnych przepisach. 5. Nie narusza obowi"zku zachowania tajemnicy zawodowej udost$pnienie dokumentacji i informacji z wykonania czynno%ci rewizji finansowej w zwi"zku z tocz"cymi si$ post$powaniami przed organami Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Art. 60. Uzyskiwane przez bieg!ych rewidentów i firmy audytorskie wynagrodzenie za wykonywanie czynno%ci rewizji finansowej nie mo#e by': 1) uzale#nione od wyniku czynno%ci rewizji finansowej; 2) kszta!towane przez %wiadczenie dodatkowych us!ug na rzecz jednostki.

33

Art. 61. 1. Bieg!y rewident grupy odpowiada za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 2. Bieg!y rewident grupy powinien udokumentowa' wyniki w!asnej pracy rewizyjnej oraz przegl"du pracy wykonanej przez bieg!ego rewidenta lub firm$ audytorsk" badaj"c" sprawozdanie finansowe istotnej jednostki wchodz"cej w sk!ad grupy kapita!owej. 3. Zebrana i opracowana dokumentacja rewizyjna z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego powinna umo#liwi' przeprowadzenie kontroli pracy bieg!ego rewidenta grupy. 4. Firma audytorska badaj"ca sprawozdanie finansowe jednostki wchodz"cej w sk!ad grupy kapita!owej ma obowi"zek udost$pni' dokumentacj$ rewizyjn" z tego badania bieg!emu rewidentowi grupy. 5. W przypadku gdy badanie istotnej jednostki wchodz"cej w sk!ad grupy kapita!owej przeprowadza bieg!y rewident lub firma audytorska z pa&stwa trzeciego, z którym nie zawarto porozumienia, o którym mowa w art. 102 ust. 1, bieg!y rewident grupy jest obowi"zany, na #"danie Komisji Nadzoru Audytowego, dostarczy' dokumentacj$ rewizyjn" z badania przeprowadzonego przez bieg!ego rewidenta z pa&stwa trzeciego. 6. W celu zapewnienia dostarczenia dokumentacji, o której mowa w ust. 5, bieg!y rewident grupy powinien posiada' t$ dokumentacj$ lub te# zapewni' sobie odpowiedni i nieograniczony do niej dost$p na #"danie lub podj"' inne stosowne dzia!ania. 7. W sytuacji gdy przepisy prawa obowi"zuj"cego w pa&stwie trzecim lub inne przeszkody uniemo#liwiaj" przekazanie dokumentacji rewizyjnej przez bieg!ego rewidenta z pa&stwa trzeciego, dokumentacja bieg!ego rewidenta grupy powinna zawiera' dowody, #e podj"! on stosowne dzia!ania w celu uzyskania dost$pu do tej dokumentacji rewizyjnej, a w przypadku wyst"pienia przeszkód innych ni# przepisy obowi"zuj"cego prawa, dowody na ich istnienie. Art. 62. Je#eli w trakcie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej wyst"pi konieczno%' zast"pienia jednego bieg!ego rewidenta lub firmy audytorskiej przez innego bieg!ego rewidenta lub firm$ audytorsk", zast$powany bieg!y rewident lub firma audytorska udost$pnia nowemu bieg!emu rewidentowi lub firmie audytorskiej konieczne informacje i wyja%nienia.

34

Rozdzia! 7 Nadzór publiczny Art. 63. 1. Tworzy si$ Komisj$ Nadzoru Audytowego. 2. Komisja Nadzoru Audytowego sprawuje nadzór publiczny nad: 1) wykonywaniem zawodu bieg!ego rewidenta; 2) dzia!alno%ci" firm audytorskich; 3) dzia!alno%ci" Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. Art. 64. Wi$kszo%' cz!onków Komisji Nadzoru Audytowego co najmniej przez 3 lata przed powo!aniem w sk!ad Komisji Nadzoru Audytowego ani w trakcie trwania kadencji nie mo#e: 1) wykonywa' czynno%ci rewizji finansowej; 2) mie' prawa g!osu w firmie audytorskiej; 3) by' cz!onkiem zarz"du lub rady nadzorczej firmy audytorskiej. Art. 65.1. Do zada& Komisji Nadzoru Audytowego nale#y: 1) zatwierdzanie uchwa! organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów w przypadkach okre%lonych w ustawie; 2) zatwierdzanie rocznych planów kontroli, sporz"dzanych przez Krajow" Komisj$ Nadzoru, dotycz"cych wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego; 3) przeprowadzanie kontroli oraz uczestniczenie w kontrolach, o których mowa w art. 26 ust. 3; 4) rejestrowanie bieg!ych rewidentów i firm audytorskich z pa&stw trzecich; 5) zaskar#anie do s"du administracyjnego uchwa! organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów niepodlegaj"cych zatwierdzeniu, które naruszaj" przepisy prawa lub godz" w interes publiczny lub te# maj" znamiona pomy!ki lub b!$du – w terminie 30 dni od dnia dor$czenia uchwa!; 6) rozpatrywanie odwo!a& od uchwa! organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, do których stosuje si$ przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego;

35

7) przeprowadzanie kontroli dokumentacji stanowi"cej podstaw$ podj$cia przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów uchwa! dotycz"cych wpisu bieg!ych rewidentów do rejestru lub wpisu firm audytorskich na list$; 8) zatwierdzanie kandydatów na kontrolerów przed ich zatrudnieniem oraz kontrolerów wyznaczonych do poszczególnych kontroli, o których mowa w art. 26 ust. 3 pkt 1; 9) prowadzenie wspó!pracy mi$dzynarodowej, w tym w szczególno%ci z Komisj" Europejsk", z organami nadzoru z innych pa&stw Unii Europejskiej oraz pa&stw trzecich; 10) dokonywanie kontroli naliczonego wynagrodzenia za czynno%ci rewizji finansowej; 11) wykonywanie innych zada& okre%lonych w ustawie oraz innych czynno%ci niezb$dnych do prawid!owej realizacji tych zada&. 2. Zaskar#enie przez Komisj$ Nadzoru Audytowego do s"du administracyjnego uchwa! organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów wstrzymuje ich wykonanie. 3. Komisja

Nadzoru

Audytowego

mo#e

#"da'

udzielenia

informacji,

wyja%nie&

i przekazania dokumentów niezb$dnych do wykonywania zada&. 4. Komisja Nadzoru Audytowego opracowuje, do ko&ca ka#dego roku kalendarzowego, informacj$ na temat planowanych dzia!a& w zakresie nadzoru publicznego na rok nast$pny, która podlega publikacji na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. 5. Komisja Nadzoru Audytowego opracowuje, do dnia 30 kwietnia nast$pnego roku, roczne sprawozdanie obejmuj"ce kompleksow" informacj$ o funkcjonowaniu systemu zapewnienia jako%ci, o wynikach post$powa& dyscyplinarnych wobec bieg!ych rewidentów oraz o karach na!o#onych na firmy audytorskie, z uwzgl$dnieniem informacji, o której mowa w ust. 4. Sprawozdanie podlega publikacji na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. 6. Organy Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów s" obowi"zane przed!o#y' Komisji Nadzoru Audytowego dane niezb$dne do sporz"dzenia informacji, o której mowa w ust. 4, i sprawozdania, o którym mowa w ust. 5. Art. 66. 1. W sk!ad Komisji Nadzoru Audytowego wchodzi 9 cz!onków. 2. Cz!onkami Komisji Nadzoru Audytowego s": 1) dwóch przedstawicieli Ministra Finansów, w tym sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów jako przewodnicz"cy; 2) dwóch przedstawicieli Komisji Nadzoru Finansowego – jeden z nich jako zast$pca przewodnicz"cego; 36

3) przedstawiciel Ministra Sprawiedliwo%ci; 4) dwóch przedstawicieli Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów rekomendowanych przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów; 5) przedstawiciel organizacji pracodawców; 6) przedstawiciel Gie!dy Papierów Warto%ciowych w Warszawie S.A. 3. Cz!onkowie Komisji Nadzoru Audytowego uczestnicz" osobi%cie w jej posiedzeniach. 4. Komisja Nadzoru Audytowego wykonuje swoje zadania przy pomocy komórki organizacyjnej

w

urz$dzie

obs!uguj"cym

Ministra

Finansów

odpowiedzialnej

za

rachunkowo%' i rewizj$ finansow". Art. 67. 1. Cz!onków Komisji Nadzoru Audytowego powo!uje Minister Finansów, spo%ród osób, które: 1) posiadaj" obywatelstwo polskie; 2) korzystaj" z pe!ni praw publicznych; 3) uko&czy!y studia wy#sze w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagraniczne studia wy#sze uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorz$dne; 4) maj" nieposzlakowan" opini$; 5) posiadaj" autorytet, wiedz$ oraz do%wiadczenie w zakresie istotnym dla rewizji finansowej, które daj" r$kojmi$ prawid!owego wykonywania zada&; 6) nie by!y skazane prawomocnym wyrokiem s"du za umy%lnie pope!nione przest$pstwo lub przest$pstwo skarbowe. 2.

Do

cz!onków

Komisji

Nadzoru

Audytowego

stosuje

si$

odpowiednio

przepisy art. 59 ust. 2. Art. 68. 1. Kadencja Komisji Nadzoru Audytowego trwa 4 lata. 2. W przypadku %mierci albo odwo!ania cz!onka Komisji Nadzoru Audytowego przed up!ywem kadencji, Minister Finansów powo!uje w jego miejsce nowego cz!onka Komisji Nadzoru Audytowego. Kadencja osoby powo!anej w miejsce odwo!anego cz!onka Komisji Nadzoru Audytowego ko&czy si$ wraz z up!ywem kadencji Komisji Nadzoru Audytowego. 3. Odwo!anie cz!onka Komisji Nadzoru Audytowego przed up!ywem kadencji mo#e nast"pi': 1) na jego wniosek; 2) na wniosek organu lub instytucji, które zg!osi!y jego kandydatur$; 3) z urz$du, w przypadku niespe!nienia któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 1 – 2 oraz 4 – 6. 37

Art. 69. 1. Komisja Nadzoru Audytowego dzia!a na posiedzeniach plenarnych, którymi kieruje jej przewodnicz"cy, a w przypadku jego nieobecno%ci zast$pca przewodnicz"cego. 2. Przewodnicz"cy Komisji Nadzoru Audytowego albo zast$pca przewodnicz"cego zwo!uje jej posiedzenia co najmniej raz w miesi"cu. Art. 70. 1. Komisja Nadzoru Audytowego w zakresie swojej w!a%ciwo%ci podejmuje uchwa!y, w tym wydaje decyzje administracyjne i postanowienia. 2. Komisja Nadzoru Audytowego podejmuje uchwa!y zwyk!" wi$kszo%ci" g!osów, w g!osowaniu jawnym, w obecno%ci co najmniej czterech osób wchodz"cych w jej sk!ad, w tym przewodnicz"cego albo jego zast$pcy; w razie równej liczby g!osów rozstrzyga g!os przewodnicz"cego albo jego zast$pcy. 3. Uchwa!y Komisji Nadzoru Audytowego podpisuj" wszyscy jej cz!onkowie obecni na posiedzeniu. Decyzje administracyjne podpisuje w imieniu Komisji Nadzoru Audytowego jej przewodnicz"cy lub zast$pca przewodnicz"cego. 4. Szczegó!ow" organizacj$ i tryb pracy Komisji Nadzoru Audytowego okre%la jej regulamin uchwalony przez ni" na jej pierwszym posiedzeniu. 5. Do post$powania Komisji Nadzoru Audytowego i przed Komisj" Nadzoru Audytowego stosuje si$ przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego, chyba #e przepisy ustawy stanowi" inaczej. Art. 71. 1. Cz!onkowie Komisji Nadzoru Audytowego otrzymuj" miesi$czne wynagrodzenie za udzia! w jej posiedzeniach. Wynagrodzenie nie mo#e przekroczy' przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, og!oszonego przez Prezesa G!ównego Urz$du Statystycznego

za

poprzedni

rok

kalendarzowy.

Wysoko%'

wynagrodzenia

dla

poszczególnych cz!onków okre%la Minister Finansów w akcie powo!ania w sk!ad Komisji Nadzoru Audytowego. 2. )rodki finansowe na pokrycie kosztów wynagrodze&, o których mowa w ust. 1, s" finansowane z bud#etu pa&stwa. Art. 72. 1. Komisja Nadzoru Audytowego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwa!y, o której mowa w art. 65 ust. 1 pkt 1, zatwierdza uchwa!$ b"d(, stwierdzaj"c, #e narusza ona przepisy prawa lub godzi w interes publiczny lub te# ma znamiona pomy!ki lub b!$du, przedstawia swoje zastrze#enia.

38

2. Komisja Nadzoru Audytowego zatwierdza, w terminie 30 dni, ponownie przedstawion" jej uchwa!$ uwzgl$dniaj"c" zastrze#enia b"d( odmawia zatwierdzenia uchwa!y, która nie uwzgl$dnia zastrze#e&. 3. Zatwierdzenie uchwa!y i odmowa zatwierdzenia uchwa!y nast$puje w drodze decyzji administracyjnej. Art. 73. 1. Od decyzji administracyjnej wydanej w pierwszej instancji przez Komisj$ Nadzoru Audytowego strona mo#e z!o#y', zgodnie z przepisem art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks post$powania administracyjnego, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. 2. Od decyzji rozstrzygaj"cej wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przys!uguje prawo do wniesienia skargi do s"du administracyjnego na zasadach okre%lonych w odr$bnych przepisach. Art. 74. 1. W razie powzi$cia informacji o nieprawid!owo%ciach lub w razie potrzeby weryfikacji pisemnej informacji, o której mowa w art. 49 ust. 3 pkt 2, mo#e by' przeprowadzona kontrola wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich. 2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest prowadzona na podstawie imiennego upowa#nienia udzielonego przez Komisj$ Nadzoru Audytowego pracownikom zatrudnionym w komórce organizacyjnej urz$du obs!uguj"cego Ministra Finansów odpowiedzialnej za rachunkowo%' i rewizj$ finansow". 3. Do pracowników, o których mowa w ust. 2, stosuje si$ odpowiednio przepisy art. 59 ust. 2. 4. Kontrole s" przeprowadzane w zakresie, o którym mowa w art. 26 ust. 2 oraz w art. 65 ust. 1 pkt 10. 5. Z przeprowadzonej kontroli jest sporz"dzany, w terminie 30 dni od zako&czenia kontroli, protokó! kontroli, który jest przekazywany firmie audytorskiej. 6. Firmie audytorskiej przys!uguje prawo z!o#enia zastrze#e& do protoko!u kontroli, w terminie 14 dni od jego otrzymania. 7. Do pracowników, o których mowa w ust. 2, przepisy art. 27 ust. 10 stosuje si$ odpowiednio. 8. Pracownicy, o których mowa w ust. 2, przed przyst"pieniem do kontroli, sk!adaj" o%wiadczenie, #e w okresie dwóch lat przed rozpocz$ciem kontroli nie byli i nie s" zatrudnieni ani w inny sposób powi"zani z kontrolowan" firm" audytorsk", pod gro(b" kary przewidzianej w odr$bnych przepisach za po%wiadczenie nieprawdy. 39

Art. 75. 1. Czynno%ci kontrolne podejmowane przez osob$ przeprowadzaj"c" kontrol$ s" wykonywane po okazaniu legitymacji s!u#bowej oraz dor$czeniu imiennego upowa#nienia. 2. Upowa#nienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej: 1) wskazanie podstawy prawnej; 2) oznaczenie organu kontroli; 3) dat$ i miejsce wystawienia; 4) imi$ i nazwisko osoby przeprowadzaj"cej (osób przeprowadzaj"cych) kontrol$ uprawnionej do wykonania kontroli oraz numer jej legitymacji s!u#bowej, a tak#e osób, o których mowa w art. 26 ust. 6, je#eli b$d" bra' udzia! w czynno%ciach kontrolnych; 5) wskazanie kontrolowanego; 6) okre%lenie zakresu przedmiotowego kontroli; 7) wskazanie daty rozpocz$cia i przewidywanego terminu zako&czenia kontroli; 8) podpis osoby udzielaj"cej upowa#nienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji; 9) pouczenie o prawach i obowi"zkach kontrolowanego. 3. Zmiana zakresu przedmiotowego kontroli, terminu oraz osoby przeprowadzaj"cej kontrol$ wymaga wystawienia nowego upowa#nienia do przeprowadzenia kontroli. 4. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ powinna pouczy' kontrolowanego o przys!uguj"cym prawie zg!oszenia zastrze#e& do protoko!u oraz o prawie odmowy podpisania protoko!u, a kontrolowany powinien pouczenie podpisa'. 5. Do przeprowadzania kontroli, o których mowa w art. 74, maj" zastosowanie przepisy rozdzia!u 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia!alno%ci gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z pó(n. zm.15)). Art. 76. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$, w zakresie wynikaj"cym z upowa#nienia, jest uprawniona do: 1) wst$pu do wszystkich pomieszcze& kontrolowanego; 2) wgl"du do wszelkich dokumentów kontrolowanego; 3) sporz"dzania uwierzytelnionych kopii, odpisów lub wyci"gów z dokumentów oraz zestawie& i danych niezb$dnych do przeprowadzenia kontroli; 4) wgl"du do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego oraz sporz"dzenia kopii lub wyci"gów z tych danych, w tym w formie elektronicznej; 5) #"dania udzielania ustnych lub pisemnych wyja%nie& w zakresie obj$tym kontrol", w terminie przez ni" wyznaczonym, oraz zapewnienia terminowego udzielania wyja%nie& przez pracowników; 40

6) #"dania zapewnienia warunków i %rodków b$d"cych w dyspozycji kontrolowanego niezb$dnych do sprawnego przeprowadzania kontroli; 7) #"dania zapewnienia nienaruszalno%ci zabezpieczonych przez kontroluj"cego materia!ów pozostawionych na przechowanie u kontrolowanego. Art. 77. 1. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ podlega wy!"czeniu od udzia!u w kontroli, je#eli ustalenia kontroli mog!yby oddzia!ywa' na jej prawa lub obowi"zki albo prawa lub obowi"zki jej ma!#onka lub osoby pozostaj"cej z ni" faktycznie we wspólnym po#yciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia albo osób zwi"zanych z ni" z tytu!u przysposobienia, opieki lub kurateli. 2.

Powody

wy!"czenia

trwaj"

mimo

ustania

ma!#e&stwa,

wspólnego

po#ycia,

przysposobienia, opieki lub kurateli. 3. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ mo#e by' wy!"czona równie# w razie stwierdzenia innych przyczyn, które mog!yby wywo!a' w"tpliwo%ci co do jej bezstronno%ci. 4. Je#eli okoliczno%ci, o których mowa w ust. 1 i 3, ujawni" si$ w toku kontroli, osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ powstrzymuje si$ od dalszych czynno%ci i zawiadamia o tym niezw!ocznie Komisj$ Nadzoru Audytowego. 5. Wy!"czona osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ podejmuje jedynie czynno%ci niecierpi"ce zw!oki ze wzgl$du na interes publiczny lub wa#ny interes kontrolowanego. 6. O wy!"czeniu od udzia!u w kontroli postanawia Komisja Nadzoru Audytowego z urz$du albo na wniosek kontrolowanego lub na wniosek osoby przeprowadzaj"cej kontrol$. 7. Komisja Nadzoru Audytowego, postanawiaj"c o wy!"czeniu osoby przeprowadzaj"cej kontrol$, wyznacza na jej miejsce now" osob$ przeprowadzaj"c" kontrol$. Art. 78. 1. Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania dzia!alno%ci, w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania dzia!alno%ci przez kontrolowanego. 2. Kontrolowany lub upowa#niona przez niego osoba uczestniczy w czynno%ciach kontrolnych. 3. W okresie trwania kontroli kontrolowany wype!nia obowi"zki, o których mowa w art. 76, w terminach i formach wskazanych przez osob$ przeprowadzaj"c" kontrol$. Art. 79. 1. Ustale& kontroli dokonuje si$ na podstawie dowodów. 2. Do dowodów zalicza si$: 41

1) dokumenty; 2) dane i informacje umieszczone w systemach informatycznych kontrolowanego; 3) ustne lub pisemne wyja%nienia w zakresie obj$tym kontrol"; 4) o%wiadczenia osób trzecich; 5) wyniki ogl$dzin; 6) inne materia!y, które mog" przyczyni' si$ do stwierdzenia stanu faktycznego w zakresie obj$tym kontrol". 3. Informacje pisemne sporz"dzane przez kontrolowanego na potrzeby przeprowadzanej kontroli powinny by' podpisane przez osoby upowa#nione. W przypadku odmowy podpisania, osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ sporz"dza adnotacj$. 4. Zgodno%' z orygina!em odpisów, kserokopii i wyci"gów z dokumentów potwierdza osoba upowa#niona do reprezentowania kontrolowanego. 5. W razie niebezpiecze&stwa utraty dowodów osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ mo#e wskaza' sposób zabezpieczenia dowodów przez przechowywanie ich w miejscu prowadzenia dzia!alno%ci

przez

kontrolowanego

w

oddzielnym,

zamkni$tym

i opiecz$towanym

pomieszczeniu. 6. O zwolnieniu dowodów spod zabezpieczenia decyduje osoba przeprowadzaj"ca kontrol$. Art. 80. 1. Z przeprowadzonych kontroli osoby przeprowadzaj"ce kontrole sporz"dzaj", w terminie 30 dni od dnia zako&czenia kontroli, protokó! kontroli, który jest przekazywany kontrolowanemu. 2. Protokó! kontroli zawiera w szczególno%ci: 1) nazw$ i adres kontrolowanego; 2) wskazanie jednostek organizacyjnych kontrolowanego obj$tych kontrol"; 3) imiona i nazwiska oraz stanowiska s!u#bowe osób przeprowadzaj"cych kontrol$; 4) dat$ upowa#nienia do przeprowadzenia kontroli oraz wzmianki o jego zmianach; 5) okre%lenie przedmiotowego zakresu kontroli; 6) okre%lenie dnia rozpocz$cia i zako&czenia kontroli; 7) imiona i nazwiska oraz stanowiska s!u#bowe osób sk!adaj"cych o%wiadczenia oraz udzielaj"cych informacji i wyja%nie& w trakcie przeprowadzania kontroli; 8) opis wykonanych czynno%ci kontrolnych oraz ustale& faktycznych i opis stwierdzonych nieprawid!owo%ci oraz ich zakres; 9) opis za!"czników, z podaniem nazwy ka#dego za!"cznika;

42

10) pouczenie kontrolowanego o przys!uguj"cym prawie zg!oszenia zastrze#e& do protoko!u oraz o prawie odmowy podpisania protoko!u; 11) okre%lenie miejsca i dnia sporz"dzenia protoko!u kontroli. 3. Protokó! kontroli podpisuj" osoby przeprowadzaj"ce kontrol$ oraz kontrolowany. Art. 81. 1. Protokó! kontroli sporz"dza si$ w trzech jednobrzmi"cych egzemplarzach, po jednym dla osoby przeprowadzaj"cej kontrol$, obserwatora oraz kontrolowanego. 2. Kontrolowany albo osoba przez niego upowa#niona potwierdza odbiór protoko!u, umieszczaj"c pisemne o%wiadczenie w protokole. 3. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ oraz kontrolowany albo osoba przez niego upowa#niona parafuj" ka#d" stron$ protoko!u. 4. Je#eli kontrolowany odmawia lub uchyla si$ od odebrania protoko!u kontroli, Komisja Nadzoru Audytowego wzywa pisemnie kontrolowanego do z!o#enia o%wiadczenia o odbiorze protoko!u, wyznaczaj"c termin nie krótszy ni# 7 dni do dokonania tej czynno%ci. W przypadku bezskutecznego up!ywu wyznaczonego terminu protokó! uwa#a si$ za odebrany z up!ywem ostatniego dnia tego terminu. 5. Po potwierdzeniu odbioru protoko!u kontroli nie dokonuje si$ w protokole #adnych poprawek i dopisków. 6. Oczywiste omy!ki pisarskie lub rachunkowe prostuje osoba przeprowadzaj"ca kontrol$, parafuj"c sprostowania. Komisja Nadzoru Audytowego o sprostowaniu oczywistych omy!ek informuje pisemnie kontrolowanego. Art. 82. 1. W terminie 14 dni od dnia potwierdzenia odbioru protoko!u kontroli kontrolowany mo#e zg!osi' Komisji Nadzoru Audytowego pisemne, umotywowane zastrze#enia do tre%ci protoko!u. 2. O sposobie rozpatrzenia zastrze#e& Komisja Nadzoru Audytowego informuje kontrolowanego w terminie 14 dni od dnia ich dor$czenia. 3. W przypadku niezg!oszenia zastrze#e& w terminie wskazanym w ust. 1 przyjmuje si$, #e kontrolowany nie kwestionuje ustale& kontroli. Art. 83. 1. W zale#no%ci od rodzaju i zakresu stwierdzonych nieprawid!owo%ci Komisja Nadzoru Audytowego: 1) kieruje do firmy audytorskiej #"danie usuni$cia nieprawid!owo%ci wraz z okre%leniem terminu do ich usuni$cia; 43

2) wydaje decyzj$ administracyjn" o: a) na!o#eniu na firm$ audytorsk" kary pieni$#nej w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 250 000 z!, p!atnej w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja sta!a si$ ostateczna, b) zakazie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej przez firm$ audytorsk" na okres od 6 miesi$cy do lat 3, c) skre%leniu firmy audytorskiej z listy, d) podaniu

do

publicznej

wiadomo%ci

informacji

o

stwierdzonych

nieprawid!owo%ciach i o karach na!o#onych na firm$ audytorsk", jako kar$ dodatkow"; 3) sporz"dza wniosek o ukaranie bieg!ego rewidenta i niezw!ocznie wnosi go do Krajowego S"du Dyscyplinarnego. 2. Decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b i c, s" przekazywane do realizacji Krajowej Radzie Bieg!ych Rewidentów. 3. Kwoty z tytu!u kary, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, stanowi" dochód bud#etu pa&stwa i podlegaj" egzekucji w trybie przepisów o post$powaniu egzekucyjnym w administracji. 4. Od kwot z tytu!u kar, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, niewp!aconych w terminie przez firm$ audytorsk" pobiera si$ od firmy audytorskiej odsetki za zw!ok$, na zasadach okre%lonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. 5. Od wydanych w trakcie post$powania egzekucyjnego postanowie& Komisji Nadzoru Audytowego w sprawie stanowiska wierzyciela za#alenie nie przys!uguje. Art. 84. W przypadku, o którym mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1, po up!ywie wyznaczonego terminu, pracownicy, o których mowa w art. 74 ust. 2, dokonuj" kontroli realizacji zalece&. Je#eli zalecenia nie zosta!y wykonane, stosuje si$ przepisy art. 83 ust. 1 pkt 2 lub 3. Art. 85. Minister w!a%ciwy do spraw finansów publicznych okre%li, w drodze rozporz"dzenia, szczegó!owe zasady i tryb przeprowadzania kontroli, o której mowa w art. 26 ust. 2 i w art. 74, oraz wzór upowa#nienia do jej przeprowadzania, bior"c pod uwag$ potrzeb$ zapewnienia sprawnej realizacji kontroli oraz udzia! kontrolowanego w czynno%ciach kontrolnych.

44

Rozdzia! 8 Czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego Art. 86. 1. W jednostkach zainteresowania publicznego dzia!a komitet audytu, którego cz!onkowie s" powo!ywani spo%ród cz!onków rady nadzorczej. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si$ do: 1) otwartych funduszy emerytalnych, powszechnych towarzystw emerytalnych oraz funduszy inwestycyjnych; 2) oddzia!ów instytucji kredytowych i oddzia!ów banków zagranicznych, o których mowa w art. 2 pkt 4 lit. b; 3) g!ównych oddzia!ów zak!adów ubezpiecze&, o których mowa w art. 2 pkt 4 lit. d. 3. W jednostkach zainteresowania publicznego, w których rada nadzorcza sk!ada si$ z nie wi$cej ni# 5 cz!onków, zadania komitetu audytu mog" zosta' powierzone radzie nadzorczej. 4. W sk!ad komitetu audytu wchodzi co najmniej 3 cz!onków, w tym przynajmniej jeden cz!onek powinien spe!nia' warunki niezale#no%ci i posiada' kwalifikacje w dziedzinie rachunkowo%ci lub rewizji finansowej. 5. W zakresie spe!niania warunków niezale#no%ci cz!onka komitetu audytu stosuje si$ odpowiednio przepisy art. 56 ust. 3 pkt 1, 3 i 5. W odniesieniu do cz!onka komitetu audytu banku spó!dzielczego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spó!dzielczych, ich zrzeszaniu si$ i bankach zrzeszaj"cych (Dz. U. Nr 119, poz. 1252, z pó(n. zm.16)), oraz spó!dzielczej kasy oszcz$dno%ciowo-kredytowej, o której mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o spó!dzielczych kasach oszcz$dno%ciowo-kredytowych, nie stosuje si$ kryterium niezale#no%ci okre%lonego w art. 56 ust. 3 pkt 1. Pozosta!e kryteria niezale#no%ci mo#e okre%la' statut jednostki zainteresowania publicznego. 6. Do zada& komitetu audytu nale#y w szczególno%ci: 1) monitorowanie procesu sprawozdawczo%ci finansowej; 2) monitorowanie skuteczno%ci systemów kontroli wewn$trznej, audytu wewn$trznego oraz zarz"dzania ryzykiem; 3) monitorowanie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej; 4) monitorowanie niezale#no%ci bieg!ego rewidenta i firmy audytorskiej, w tym w przypadku %wiadczenia us!ug, o których mowa w art. 48 ust. 2. 7. Komitet audytu rekomenduje radzie nadzorczej lub innemu organowi nadzoruj"cemu firm$ audytorsk" do przeprowadzenia czynno%ci rewizji finansowej jednostki.

45

8. Firma audytorska pisemnie informuje komitet audytu o istotnych kwestiach dotycz"cych czynno%ci rewizji finansowej, w tym w szczególno%ci o znacz"cych nieprawid!owo%ciach systemu kontroli wewn$trznej jednostki w odniesieniu do procesu sprawozdawczo%ci finansowej. Art. 87. 1. Firma audytorska sk!ada Krajowej Komisji Nadzoru, w terminie do dnia 31 stycznia ka#dego roku, informacj$ o podpisanych w roku poprzedzaj"cym umowach na wykonywanie czynno%ci rewizji finansowej z jednostkami zainteresowania publicznego. Informacja ta powinna zawiera' nazw$ jednostki zainteresowania publicznego oraz rodzaj czynno%ci rewizji finansowej obj$tej umow", jak równie#: 1) uchwa!$ o wpisie firmy audytorskiej na list$; 2) aktualny odpis z w!a%ciwego rejestru albo aktualne za%wiadczenie o wpisie do ewidencji dzia!alno%ci gospodarczej; 3) informacj$ na temat wyników ostatniej przeprowadzonej kontroli w zakresie systemu zapewnienia jako%ci wraz z opisem stwierdzonych nieprawid!owo%ci; 4) informacj$ o liczbie bieg!ych rewidentów wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej; 5) informacj$, czy w stosunku do bieg!ych rewidentów toczy!y si$ w ci"gu 3 ostatnich lat post$powania dyscyplinarne zako&czone prawomocnym orzeczeniem; 6) informacj$ o rodzaju i liczbie przeprowadzonych w ci"gu 3 ostatnich lat czynno%ci rewizji finansowej, w tym o rodzaju i liczbie tych czynno%ci w jednostkach zainteresowania publicznego. 2. Informacje, o których mowa w ust. 1, Krajowa Komisja Nadzoru przekazuje do dnia 15 lutego ka#dego roku Komisji Nadzoru Audytowego. 3. W przypadku niewype!nienia przez firm$ audytorsk" obowi"zku, o którym mowa w ust. 1, Komisja Nadzoru Audytowego mo#e wyda' decyzj$ administracyjn", o której mowa w art. 83 ust. 1 pkt 2. Art. 88. Firma audytorska wykonuj"ca czynno%ci rewizji finansowej w jednostce zainteresowania publicznego jest obowi"zana w szczególno%ci do: 1) zamieszczania na swojej stronie internetowej, w ci"gu 3 miesi$cy od zako&czenia roku obrotowego, sprawozdania zawieraj"cego w szczególno%ci: a) informacje dotycz"ce formy organizacyjno-prawnej oraz struktury w!asno%ciowej,

46

b) w przypadku gdy firma audytorska nale#y do sieci, opis danej sieci, jak równie# rozwi"zania prawne i strukturalne w danej sieci, c) opis struktury zarz"dzania firmy audytorskiej, d) opis systemu wewn$trznej kontroli jako%ci firmy audytorskiej oraz o%wiadczenie zarz"du na temat skuteczno%ci jego funkcjonowania, e) wskazanie, kiedy odby!a si$ ostatnia kontrola w zakresie systemu zapewnienia jako%ci, przeprowadzona przez Krajow" Komisj$ Nadzoru, f) wykaz jednostek zainteresowania publicznego, dla których firma audytorska wykonywa!a czynno%ci rewizji finansowej w poprzednim roku obrotowym, g) o%wiadczenie o stosowanej przez firm$ audytorsk" polityce w zakresie zapewnienia niezale#no%ci, zawieraj"ce równie# potwierdzenie, #e zosta!a przeprowadzona wewn$trzna kontrola przestrzegania zasad niezale#no%ci, h) o%wiadczenie o stosowanej przez firm$ audytorsk" polityce w zakresie doskonalenia zawodowego bieg!ych rewidentów, i) informacje o osi"gni$tych przychodach, z podzia!em na poszczególne czynno%ci rewizji finansowej i us!ugi, o których mowa w art. 48 ust. 2, j) informacje o zasadach wynagradzania kluczowych bieg!ych rewidentów oraz cz!onków zarz"du – wraz ze wskazaniem bieg!ego rewidenta odpowiedzialnego w imieniu firmy audytorskiej za sporz"dzenie tego sprawozdania; 2) corocznego sk!adania komitetowi audytu w jednostce zainteresowania publicznego: a) o%wiadczenia potwierdzaj"cego niezale#no%' firmy audytorskiej i niezale#no%' bieg!ych rewidentów wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej, b) informacji dotycz"cych us!ug, o których mowa w art. 48 ust. 2, %wiadczonych na rzecz tej jednostki; 3) pisemnego informowania komitetu audytu w jednostce zainteresowania publicznego o zagro#eniach niezale#no%ci firmy audytorskiej oraz czynno%ciach zastosowanych w celu ograniczenia tych zagro#e&. Art. 89. 1. Kluczowy bieg!y rewident nie mo#e wykonywa' czynno%ci rewizji finansowej w jednostce zainteresowania publicznego w okresie d!u#szym ni# 7 lat. 2. Kluczowy bieg!y rewident mo#e ponownie wykonywa' czynno%ci rewizji finansowej w tej samej jednostce po up!ywie co najmniej 2 lat.

47

Art. 90. Kluczowy bieg!y rewident oraz biegli rewidenci uczestnicz"cy w czynno%ciach rewizji finansowej nie mog" zajmowa' kierowniczych stanowisk w jednostce zainteresowania publicznego przed up!ywem co najmniej 2 lat od zako&czenia wykonywania tych czynno%ci. Rozdzia! 9 Wspó!praca z innymi pa&stwami Unii Europejskiej i pa&stwami trzecimi Art. 91. 1. W celu zapewnienia sprawowania prawid!owego nadzoru nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich Komisja Nadzoru Audytowego wspó!pracuje z w!a%ciwymi organami nadzoru publicznego z pa&stw Unii Europejskiej. 2. W zwi"zku z realizacj" celu, o którym mowa w ust. 1, mi$dzy organami nadzoru z pa&stw Unii Europejskiej a Komisj" Nadzoru Audytowego mog" by' wymieniane informacje. 3. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e odmówi' udzielenia informacji organom nadzoru publicznego z pa&stw Unii Europejskiej w nast$puj"cych przypadkach: 1) udzielenie

informacji

mog!oby

mie'

szkodliwy

wp!yw

na

suwerenno%',

bezpiecze&stwo lub porz"dek publiczny Rzeczypospolitej Polskiej; 2) przeciwko bieg!emu rewidentowi lub firmie audytorskiej, których dotyczy wniosek o udzielenie informacji, toczy si$ post$powanie s"dowe w tej samej sprawie; 3) wydania prawomocnego orzeczenia w tej samej sprawie przeciwko bieg!emu rewidentowi lub firmie audytorskiej, których dotyczy wniosek o udzielenie informacji. 4. Odmowa udzielenia informacji, o której mowa w ust. 3, nast$puje w formie pisemnej. 5. Informacje, o których mowa w ust. 2, s" przekazywane, na pisemne #"danie organu nadzoru publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku. O przyczynach niezachowania tego terminu Komisja Nadzoru Audytowego powiadamia organ nadzoru publicznego, który wyst"pi! z takim #"daniem. 6. Informacje otrzymane przez Komisj$ Nadzoru Audytowego od organów nadzoru publicznego z pa&stw Unii Europejskiej s" obj$te obowi"zkiem zachowania tajemnicy zawodowej. Art. 92. 1. W ramach realizacji celu, o którym mowa w art. 91 ust. 1, Komisja Nadzoru Audytowego mo#e kierowa' wnioski o wszcz$cie przez organy nadzoru publicznego z pa&stw Unii Europejskiej dochodzenia dyscyplinarnego przeciwko bieg!emu rewidentowi lub o przeprowadzenie w firmie audytorskiej kontroli. 48

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Komisja Nadzoru Audytowego mo#e skierowa' wniosek do organu nadzoru publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej, aby jej upowa#nieni przedstawiciele mogli uczestniczy' w przeprowadzanym post$powaniu dyscyplinarnym lub w kontroli. 3. Do osób, o których mowa w ust. 2, stosuje si$ odpowiednio przepisy art. 59 ust. 2. Art. 93. 1. Realizuj"c wniosek organu nadzoru publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej, w sprawie wszcz$cia dochodzenia dyscyplinarnego przeciwko bieg!emu rewidentowi, Komisja Nadzoru Audytowego mo#e z!o#y' do Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego wniosek o wszcz$cie dochodzenia dyscyplinarnego przeciwko bieg!emu rewidentowi, z zastrze#eniem ust. 3. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, upowa#nieni przedstawiciele organu nadzoru publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej mog" uczestniczy' w przeprowadzanym dochodzeniu dyscyplinarnym. 3. Komisja Nadzoru Audytowego odmawia realizacji wniosku, o którym mowa w ust. 1, w przypadkach wymienionych w art. 91 ust. 3. Art. 94. 1. W przypadku gdy Komisja Nadzoru Audytowego otrzyma informacj$, #e na terytorium pa&stwa Unii Europejskiej s" podejmowane przez bieg!ego rewidenta lub firm$ audytorsk" dzia!ania niezgodne z prawem Unii Europejskiej w zakresie rewizji finansowej, powiadamia o tym odpowiedni organ nadzoru publicznego z tego pa&stwa. 2. W przypadku gdy Komisja Nadzoru Audytowego otrzyma informacj$ od organu nadzoru publicznego z pa&stwa Unii Europejskiej, #e na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej s" podejmowane przez bieg!ego rewidenta lub firm$ audytorsk" dzia!ania niezgodne z prawem Unii Europejskiej w zakresie rewizji finansowej, podejmuje stosowne dzia!ania i informuje o nich ten organ. Art. 95. 1. Komisja Nadzoru Audytowego prowadzi rejestr bieg!ych rewidentów z pa&stw trzecich oraz list$ firm audytorskich z pa&stw trzecich. 2. Rejestr i lista, o których mowa w ust. 1, zawieraj" informacje przewidziane odpowiednio w art. 10 ust. 2 i w art. 53 ust. 3. Przepisy art. 10 ust. 7 stosuje si$ odpowiednio. 3. Rejestr i lista, o których mowa w ust. 1, podlegaj" publikacji na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

49

Art. 96. 1. Wpisowi do rejestru, o którym mowa w art. 95 ust. 1, podlega, na swój wniosek, bieg!y rewident z pa&stwa trzeciego, który zamierza przeprowadza' lub przeprowadza badanie sprawozdania finansowego spó!ki zarejestrowanej w pa&stwie trzecim, której papiery warto%ciowe s" dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Badanie sprawozdania finansowego sporz"dzone przez bieg!ego rewidenta z pa&stwa trzeciego, który nie zosta! wpisany do rejestru, o którym mowa w art. 95 ust. 1, nie wywo!uje skutków prawnych. 3. Przepisu ust. 1 nie stosuje si$, gdy badana spó!ka jest emitentem wy!"cznie d!u#nych papierów warto%ciowych, których warto%' nominalna w euro na dzie& emisji wynosi na jednostk$ co najmniej 50 000 euro lub równowarto%' tej kwoty w innej walucie. Przeliczenia na euro dokonuje si$ wed!ug %redniego kursu, ustalonego przez Narodowy Bank Polski, na dzie& emisji. 4. Za wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1, pobierana jest op!ata w wysoko%ci 2 000 z!, która stanowi dochód bud#etu pa&stwa. Art. 97. 1. Wpisowi na list$, o której mowa w art. 95 ust. 1, podlega, na swój wniosek, firma audytorska z pa&stwa trzeciego, która zamierza przeprowadza' lub przeprowadza badanie sprawozdania finansowego spó!ki zarejestrowanej w pa&stwie trzecim, której papiery warto%ciowe s" dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem #e: 1) wi$kszo%' cz!onków zarz"du firmy audytorskiej spe!nia wymagania dla bieg!ych rewidentów równowa#ne z wymaganiami przewidzianymi w ustawie; 2) firma audytorska zatrudnia do badania sprawozda& finansowych bieg!ych rewidentów spe!niaj"cych wymagania równowa#ne z wymaganiami przewidzianymi dla bieg!ych rewidentów w ustawie; 3) firma

audytorska

wykonuje

badania

sprawozda&

finansowych

zgodnie

z Mi$dzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej lub ze standardami równowa#nymi; 4) firma audytorska publikuje na swojej stronie internetowej roczne sprawozdanie, zawieraj"ce informacje, o których mowa w art. 88 pkt 1; 5) firma audytorska spe!nia wymagania okre%lone w art. 56, 57 i 60 lub wymagania równowa#ne.

50

2. Badanie sprawozdania finansowego sporz"dzone przez firm$ audytorsk" z pa&stwa trzeciego, która nie zosta!a wpisana na list$, o której mowa w art. 95 ust. 1, nie wywo!uje skutków prawnych. 3. Przepisu ust. 1 nie stosuje si$, gdy badana spó!ka jest emitentem wy!"cznie d!u#nych papierów warto%ciowych, których warto%' nominalna w euro na dzie& emisji wynosi na jednostk$ co najmniej 50 000 euro lub równowarto%' tej kwoty w innej walucie. Przeliczenia na euro dokonuje si$ wed!ug %redniego kursu, ustalonego przez Narodowy Bank Polski, na dzie& emisji. 4. Za wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1, pobierana jest op!ata w wysoko%ci 2 000 z!, która stanowi dochód bud#etu pa&stwa. Art. 98. 1. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e uzna': 1) system post$powania dyscyplinarnego w stosunku do bieg!ych rewidentów z pa&stwa trzeciego i system zapewnienia jako%ci w firmie audytorskiej z pa&stwa trzeciego za równowa#ny z wymaganiami przewidzianymi w ustawie; Komisja Nadzoru Audytowego informuje o tym Komisj$ Europejsk"; 2) standardy, o których mowa w art. 97 ust. 1 pkt 3, za równowa#ne z Mi$dzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej; 3) wymagania, o których mowa w art. 97 ust. 1 pkt 1, 2 i 5, za równowa#ne z wymaganiami przewidzianymi w ustawie. 2. Komisja Nadzoru Audytowego, realizuj"c zadanie, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje ustalenia Komisji Europejskiej, a w razie braku takich ustale&, kieruje si$ przy podejmowaniu decyzji ustaleniami organów nadzoru publicznego z innych pa&stw Unii Europejskiej lub ustaleniami w!asnymi. Art. 99. 1. Bieg!y rewident i firma audytorska z pa&stwa trzeciego, wpisane do rejestru lub na list$ w trybie art. 96 ust. 1 lub art. 97 ust. 1, podlegaj" nadzorowi sprawowanemu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego, przepisom post$powania dyscyplinarnego oraz systemowi zapewnienia jako%ci obowi"zuj"cym w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e zwolni' bieg!ego rewidenta lub firm$ audytorsk" z pa&stwa trzeciego na czas okre%lony z podlegania systemowi zapewnienia jako%ci obowi"zuj"cemu w Rzeczypospolitej Polskiej, je#eli w ci"gu ostatnich 3 lat zosta!a przeprowadzona kontrola bieg!ego rewidenta lub firmy audytorskiej w pa&stwie trzecim,

51

którego system zapewnienia jako%ci zosta! uznany za równowa#ny z wymaganiami przewidzianymi w ustawie. Art. 100. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e odst"pi', na zasadzie wzajemno%ci, od stosowania przepisów art. 96 lub 97, je#eli bieg!y rewident lub firma audytorska z pa&stwa trzeciego podlegaj" w tym pa&stwie nadzorowi publicznemu, systemowi post$powania dyscyplinarnego i systemowi zapewnienia jako%ci, które zosta!y uznane za równowa#ne z wymaganiami przewidzianymi w ustawie. Art. 101. 1. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e, na wniosek w!a%ciwego organu nadzoru publicznego nad bieg!ymi rewidentami i firmami audytorskimi z pa&stwa trzeciego, przekaza' temu organowi dokumentacj$ rewizyjn", je#eli: 1) dokumentacja dotyczy badania spó!ek, które wyemitowa!y papiery warto%ciowe w tym pa&stwie trzecim lub które wchodz" w sk!ad grupy kapita!owej sporz"dzaj"cej skonsolidowane sprawozdanie finansowe w tym pa&stwie trzecim, oraz 2) mi$dzy Komisj" Nadzoru Audytowego a organem nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego zosta!o zawarte porozumienie, o którym mowa w art. 102 ust. 1. 2. Przekazanie dokumentacji rewizyjnej, o której mowa w ust. 1, powinno by' zgodne z ustaw" z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z pó(n. zm.17)) i ustaw" z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631, z pó(n. zm.18)), a tajemnica zawodowa powinna by' odpowiednio chroniona. 3. Bieg!y rewident lub firma audytorska jest obowi"zana dor$czy' Komisji Nadzoru Audytowego, na jej #"danie, dokumentacj$ rewizyjn" w celu przekazania tej dokumentacji organowi nadzoru z pa&stwa trzeciego. Art. 102. 1. W celu przekazywania dokumentacji, o której mowa w art. 101, Komisja Nadzoru Audytowego zawiera z organem nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego porozumienie, które przewiduje na zasadzie wzajemno%ci, #e: 1) organ nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego jest obowi"zany uzasadni' wniosek o przekazanie dokumentacji; 2) osoby zatrudnione w organie nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego maj"ce dost$p do dokumentacji s" obowi"zane do zachowania tajemnicy zawodowej;

52

3) organ nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego mo#e wykorzysta' otrzyman" dokumentacj$ wy!"cznie w celu realizacji powierzonych mu zada& w ramach sprawowania nadzoru, przeprowadzania post$powa& dyscyplinarnych lub kontroli w ramach systemu zapewnienia jako%ci w danym pa&stwie trzecim. 2. Komisja Nadzoru Audytowego informuje Komisj$ Europejsk" o zawartym porozumieniu i o jego istotnych postanowieniach. Art. 103. Komisja Nadzoru Audytowego mo#e odmówi' przekazania organowi nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego dokumentacji, o której mowa w art. 101, je#eli: 1) jej przekazanie mog!oby mie' wp!yw na suwerenno%', bezpiecze&stwo lub porz"dek publiczny Unii Europejskiej lub Rzeczypospolitej Polskiej; 2) przeciwko bieg!emu rewidentowi lub firmie audytorskiej toczy si$ ju# post$powanie s"dowe w sprawie, której dotyczy wniosek organu nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego; 3) organ nadzoru publicznego z pa&stwa trzeciego nie spe!nia wymaga& uznanych przez Komisj$ Europejsk" za równowa#ne. Rozdzia! 10 Przepisy zmieniaj"ce, przej%ciowe i ko&cowe Art. 104. W ustawie z dnia 16 wrze%nia 1982 r. – Prawo spó!dzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848, z pó(n. zm.19)) uchyla si$ art. 240a. Art. 105. W ustawie z dnia 29 wrze%nia 1994 r. o rachunkowo%ci (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z pó(n. zm.2)) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 65 dodaje si$ ust. 7 w brzmieniu: „7. Opini$ i raport z badania sprawozdania finansowego podpisuje kluczowy bieg!y rewident przeprowadzaj"cy badanie.”; 2) w art. 66: a) uchyla si$ ust. 1 – 3, b) ust. 4 – 6 otrzymuj" brzmienie:

53

„4. Wyboru firmy audytorskiej do wykonywania czynno%ci rewizji finansowej dokonuje organ zatwierdzaj"cy sprawozdanie finansowe jednostki, chyba #e statut, umowa lub inne wi"#"ce jednostk$ przepisy prawa stanowi" inaczej. Zarz"d jednostki nie mo#e dokona' takiego wyboru. 5. Kierownik jednostki zawiera z firm" audytorsk" umow$ o wykonanie czynno%ci rewizji finansowej w terminie umo#liwiaj"cym jej udzia! w inwentaryzacji znacz"cych sk!adników maj"tkowych. Koszty wykonania czynno%ci rewizji finansowej ponosi jednostka. 6. Czynno%ci rewizji finansowej przeprowadzone z naruszeniem przepisów art. 56 ust. 2 – 4 ustawy z dnia ... o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr ..., poz. ...) s" niewa#ne z mocy prawa.”, c) dodaje si$ ust. 7 w brzmieniu: „7. Rozwi"zanie umowy, o której mowa w ust. 5, jest mo#liwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Ró#nice pogl"dów w sprawie stosowania zasad rachunkowo%ci lub standardów rewizji finansowej nie stanowi" uzasadnionej podstawy rozwi"zania umowy. O rozwi"zaniu umowy o wykonanie czynno%ci rewizji finansowej kierownik jednostki oraz firma audytorska informuj" niezw!ocznie Komisj$ Nadzoru Audytowego.”; 3) art. 67a otrzymuje brzmienie: „Art. 67a. Przepisy art. 65, art. 66 ust. 4, 5 i 7 oraz art. 67 stosuje si$ odpowiednio do badania sprawozda& finansowych innych ni# okre%lone w art. 64.”; 4) w za!"czniku nr 1 w cz$%ci „Dodatkowe informacje i obja%nienia” w ust. 4 pkt 6 otrzymuje brzmienie: „6) wynagrodzeniu bieg!ego rewidenta lub firmy audytorskiej, wyp!aconym lub nale#nym za rok obrotowy odr$bnie za: a) obowi"zkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego, b) inne us!ugi po%wiadczaj"ce, c) us!ugi doradztwa podatkowego, d) pozosta!e us!ugi;”.

54

Art. 106. W ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 927, z pó(n. zm.20)) w art. 16 w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) podejmowanie uchwa!y w sprawie wyboru firmy audytorskiej.”. Art. 107. W ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2008 r. Nr 73, poz. 443, Nr 130, poz. 829 i Nr 180, poz. 1112) w art. 4 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) firmy audytorskie;”. Art. 108. W ustawie z dnia 4 wrze%nia 1997 r. o dzia!ach administracji rz"dowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z pó(n. zm.21)) w art. 8 w ust. 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie: „7) rachunkowo%' i rewizj$ finansow";”. Art. 109. W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej (Dz. U. Nr 62, poz. 689, z pó(n. zm.22)) w art. 18 ust. 1 – 3 otrzymuj" brzmienie: „1. Roczne sprawozdanie finansowe Polskiej Organizacji Turystycznej podlega badaniu przez firm$ audytorsk"; badanie dokonywane jest za ka#dy rok obrotowy. 2. Wyboru firmy audytorskiej, o której mowa w ust. 1, dokonuje Rada Polskiej Organizacji Turystycznej. 3. Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej przedstawia Radzie Polskiej Organizacji Turystycznej oraz w!a%ciwemu ministrowi roczne sprawozdanie finansowe Polskiej Organizacji Turystycznej wraz z raportem firmy audytorskiej, która dokona!a badania sprawozdania finansowego.”. Art. 110. W ustawie z dnia 15 wrze%nia 2000 r. – Kodeks spó!ek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z pó(n. zm.23)) art. 223 otrzymuje brzmienie: „Art. 223. S"d rejestrowy, na #"danie wspólnika lub wspólników reprezentuj"cych co najmniej jedn" dziesi"t" kapita!u zak!adowego, mo#e, po wezwaniu zarz"du do z!o#enia o%wiadczenia, wyznaczy' firm$ audytorsk" w celu zbadania rachunkowo%ci oraz dzia!alno%ci spó!ki.”. Art. 111. W ustawie z dnia 26 pa(dziernika 2000 r. o gie!dach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019, z pó(n. zm.24)) w art. 39:

55

1) w ust. 1 pkt 14 otrzymuje brzmienie: „14) w przypadku wspólników albo akcjonariuszy b$d"cych osobami prawnymi, posiadaj"cych co najmniej 5 % g!osów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu lub co najmniej 5 % kapita!u zak!adowego spó!ki b$d"cej wnioskodawc" – informacj$ na temat wykonywanej dzia!alno%ci gospodarczej, aktualny odpis z w!a%ciwego rejestru oraz ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej i raportem z badania, je#eli badanie jest wymagane przepisami prawa;”; 2) w ust. 2 pkt 5 otrzymuje brzmienie: „5) ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej oraz raportem z badania, w przypadku gdy wnioskodawca w chwili sk!adania wniosku prowadzi dzia!alno%' w innej dziedzinie lub prowadzi! j" przed z!o#eniem wniosku;”. Art. 112. W ustawie z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spó!dzielczych, ich zrzeszaniu si$ i bankach zrzeszaj"cych (Dz. U. Nr 119, poz. 1252, z pó(n. zm.16)) w art. 15 wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w ust. 3 uchyla si$ pkt 2; 2) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Zwi"zek rewizyjny przekazuje wnioski wynikaj"ce z przeprowadzonej lustracji bankowi zrzeszaj"cemu.”. Art. 113. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o dzia!alno%ci ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z pó(n. zm.5)) w art. 170 uchyla si$ ust. 1. Art. 114. W ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z pó(n. zm.25)) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 22 pkt 12 otrzymuje brzmienie: „12) o%wiadczenie firmy audytorskiej o zgodno%ci metod i zasad wyceny aktywów funduszu opisanych w statucie z przepisami dotycz"cymi rachunkowo%ci funduszy inwestycyjnych, a tak#e o zgodno%ci i kompletno%ci tych zasad z przyj$t" przez fundusz polityk" inwestycyjn" – w przypadku funduszu inwestycyjnego zamkni$tego.”; 2) w art. 32 w ust. 4 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej oraz raportem z badania, a w przypadku braku takiego sprawozdania, inne dokumenty i informacje 56

przedstawiaj"ce rzetelnie aktualn" sytuacj$ finansow" wnioskodawcy;”; 3) w art. 58 w ust. 1: a) pkt 8 otrzymuje brzmienie: „8) ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej oraz raportem z badania, w przypadku gdy wnioskodawca wykonywa! dzia!alno%' w innej dziedzinie przed z!o#eniem wniosku;”, b) pkt 10 otrzymuje brzmienie: „10) w przypadku akcjonariuszy b$d"cych osobami prawnymi, posiadaj"cych co najmniej 5 % ogólnej liczby g!osów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub co najmniej 5 % udzia!u w kapitale zak!adowym wnioskodawcy – informacj$ na temat wykonywanej dzia!alno%ci gospodarczej, aktualny odpis z w!a%ciwego rejestru oraz ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej i raportem z badania, je#eli badanie jest wymagane przepisami prawa, a w przypadku braku takiego sprawozdania – inne dokumenty i informacje przedstawiaj"ce rzetelnie ich aktualn" sytuacj$ finansow";”, c) pkt 19 otrzymuje brzmienie: „19) o%wiadczenie firmy audytorskiej o zgodno%ci metod i zasad wyceny aktywów funduszu opisanych w statucie z przepisami dotycz"cymi rachunkowo%ci funduszy inwestycyjnych, a tak#e o zgodno%ci i kompletno%ci tych zasad z przyj$t" przez fundusz polityk" inwestycyjn" – w przypadku funduszu inwestycyjnego zamkni$tego.”; 4) w art. 192 w ust. 3 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej oraz raportem z badania, a w przypadku braku takiego sprawozdania – inne dokumenty i informacje przedstawiaj"ce rzetelnie aktualn" sytuacj$ finansow" wnioskodawcy;”; 5) w art. 220 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Prospekt informacyjny funduszu inwestycyjnego otwartego oraz specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego powinien zawiera' statut funduszu, o%wiadczenie firmy audytorskiej o zgodno%ci metod i zasad wyceny aktywów funduszu opisanych w prospekcie informacyjnym z przepisami dotycz"cymi rachunkowo%ci funduszy inwestycyjnych, a tak#e o zgodno%ci i kompletno%ci tych zasad z przyj$t" przez fundusz

57

polityk" inwestycyjn", a w przypadku zmiany metod lub zasad wyceny aktywów funduszu, w tym wynikaj"cych ze zmiany przyj$tej przez fundusz polityki inwestycyjnej, tak#e odpowiednie o%wiadczenie w odniesieniu do wprowadzanych zmian oraz wszelkie informacje niezb$dne do oceny ryzyka inwestycyjnego.”. Art. 115. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o %wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze %rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z pó(n. zm.26)) w art. 173 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Przy przeprowadzaniu kontroli minister w!a%ciwy do spraw zdrowia mo#e korzysta' z us!ug firm audytorskich oraz podmiotów uprawnionych do kontroli jako%ci i kosztów %wiadcze& opieki zdrowotnej finansowanych przez Fundusz. Przepisy art. 64 ust. 3 i 4 stosuje si$ odpowiednio.”. Art. 116. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z pó(n. zm.9)) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 30: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Obowi"zek, o którym mowa w ust. 2, spoczywa równie# na bieg!ym rewidencie oraz osobach uprawnionych do reprezentowania firmy audytorskiej lub pozostaj"cych z tym podmiotem w stosunku pracy – w zakresie dotycz"cym czynno%ci podejmowanych przez te osoby lub podmiot, w zwi"zku z badaniem sprawozda& finansowych spó!ki prowadz"cej gie!d$ lub %wiadczeniem na rzecz spó!ki prowadz"cej gie!d$ innych us!ug wymienionych w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia ……… o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr ...., poz. ....). Nie narusza to obowi"zku zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 59 tej ustawy.”, b) ust. 8 otrzymuje brzmienie: „8. W razie powzi$cia w"tpliwo%ci co do prawid!owo%ci lub rzetelno%ci sprawozda& finansowych albo innych informacji finansowych, których obowi"zek sporz"dzenia wynika z odr$bnych przepisów lub prawid!owo%ci prowadzenia ksi"g rachunkowych, Komisja mo#e zleci' kontrol$ tych sprawozda&, informacji i ksi"g rachunkowych firmie audytorskiej. W przypadku gdy kontrola wyka#e istnienie istotnych nieprawid!owo%ci, spó!ka prowadz"ca gie!d$ zwraca Komisji koszty przeprowadzenia kontroli.”;

58

2) w art. 64: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Obowi"zek, o którym mowa w ust. 2, spoczywa równie# na bieg!ym rewidencie oraz osobach uprawnionych do reprezentowania firmy audytorskiej lub pozostaj"cych z tym podmiotem w stosunku pracy - w zakresie dotycz"cym czynno%ci podejmowanych przez te osoby lub podmiot, w zwi"zku z badaniem sprawozda& finansowych Krajowego Depozytu lub %wiadczeniem na jego rzecz innych us!ug wymienionych w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia …………… o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym. Nie narusza to obowi"zku zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 59 tej ustawy.”, b) ust. 8 otrzymuje brzmienie: „8. W razie powzi$cia w"tpliwo%ci co do prawid!owo%ci lub rzetelno%ci sprawozda& finansowych albo innych informacji finansowych, których obowi"zek sporz"dzenia wynika z odr$bnych przepisów, lub prawid!owo%ci prowadzenia ksi"g rachunkowych, Komisja mo#e zleci' kontrol$ tych sprawozda&, informacji i ksi"g rachunkowych firmie audytorskiej. W przypadku gdy kontrola wyka#e istnienie istotnych nieprawid!owo%ci, Krajowy Depozyt zwraca Komisji koszty przeprowadzenia kontroli.”; 3) w art. 82 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) przypadku akcjonariuszy b$d"cych osobami prawnymi, posiadaj"cych co najmniej 10 % ogólnej liczby g!osów lub co najmniej 10 % kapita!u zak!adowego spó!ki akcyjnej b$d"cej wnioskodawc" – informacj$ na temat prowadzonej dzia!alno%ci gospodarczej, aktualny odpis z w!a%ciwego rejestru oraz ostatnie sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej i raportem z badania, je#eli badanie jest wymagane przepisami prawa;”; 4) w art. 100: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W razie powzi$cia w"tpliwo%ci co do prawid!owo%ci lub rzetelno%ci sprawozda& finansowych albo innych informacji finansowych, których obowi"zek sporz"dzenia przez dom maklerski wynika z odr$bnych przepisów lub prawid!owo%ci prowadzenia ksi"g rachunkowych, Komisja mo#e zleci' kontrol$ tych sprawozda&, informacji i ksi"g rachunkowych

firmie

audytorskiej.

W

przypadku

gdy

kontrola

wyka#e

nieprawid!owo%ci, dom maklerski zwraca Komisji koszty przeprowadzenia kontroli.”,

59

istotne

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Firmy audytorskie badaj"ce sprawozdania finansowe domu maklerskiego, podmiotu dominuj"cego wobec domu maklerskiego lub podmiotu wywieraj"cego na dom maklerski znaczny wp!yw w rozumieniu art. 96 ust. 3 s" obowi"zane niezw!ocznie przekaza' Komisji informacje, w posiadanie których wesz!y w zwi"zku z wykonywanymi czynno%ciami, dotycz"ce zdarze& powoduj"cych: 1) powstanie uzasadnionego podejrzenia naruszenia przez ten dom maklerski, cz!onków jego zarz"du lub pracowników przepisów prawa, zasad uczciwego obrotu lub interesów zleceniodawców; 2) powstanie zagro#enia dla dalszego funkcjonowania tego domu maklerskiego; 3) odmow$ wydania opinii dotycz"cej sprawozdania finansowego tego domu maklerskiego, wydanie opinii negatywnej dotycz"cej jej sprawozdania finansowego lub wniesienie zastrze#e& w tej opinii.”; 5) w art. 119 w ust. 5 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) ostatnie roczne sprawozdanie finansowe wraz z opini" firmy audytorskiej i raportem z tego badania;”; 6) w art. 146 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Sprawozdanie z dzia!alno%ci systemu rekompensat podlega zbadaniu przez firm$ audytorsk".”; 7) w art. 149 pkt 6 otrzymuje brzmienie: „6) firmy audytorskiej badaj"cej sprawozdania finansowe podmiotu, o którym mowa w art. 148 ust. 1 pkt 2, na podstawie zawartej z nim umowy – w zakresie informacji okre%lonych przepisami o rachunkowo%ci;”; 8) w art. 150 w ust. 1 w pkt 12 lit. a otrzymuje brzmienie: „a) firm" audytorsk" badaj"c" sprawozdania finansowe domu maklerskiego, banku prowadz"cego

dzia!alno%'

maklersk",

banku

prowadz"cego

rachunki

papierów

warto%ciowych lub firm" audytorsk" badaj"c" sprawozdania finansowe zagranicznej firmy inwestycyjnej,”.

60

Art. 117. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spó!kach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 231, poz. 1547) w art. 32 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) firmy audytorskiej, która dokona!a badania sprawozda& finansowych emitenta zamieszczonych w prospekcie emisyjnym;”. Art. 118. W ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, z pó(n. zm.27)) po art. 17 dodaje si$ art. 17a w brzmieniu: „Art. 17a. Przewodnicz"cy Komisji i przewodnicz"cy lub zast$pca przewodnicz"cego Komisji Nadzoru Audytowego, o której mowa w ustawie o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym, mog" przekazywa' sobie informacje w zakresie niezb$dnym dla wykonywania ich ustawowo okre%lonych zada&.”. Art. 119. Z dniem wej%cia w #ycie ustawy podmioty uprawnione do badania sprawozda& finansowych staj" si$ firmami audytorskimi, pod warunkiem #e: 1) w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy przeka#" do Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów dodatkowe dane, o które zosta!a rozszerzona lista, w stosunku do listy obowi"zuj"cej dotychczas; 2) w terminie 3 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy dostosuj" swoj" dzia!alno%' do wymaga& ustawy przewidzianych dla firm audytorskich. Art. 120. Biegli rewidenci przeka#" do Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów, w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy, dodatkowe dane, o które zosta! rozszerzony rejestr, w stosunku do rejestru obowi"zuj"cego dotychczas. Art. 121. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów dostosuje, w terminie 3 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy, rejestr oraz list$ do wymaga& ustawy. Art. 122. Przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 13 pa(dziernika 1994 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.28)) zachowuj" moc do czasu wej%cia w #ycie przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie art. 50 ust. 3 ustawy, nie d!u#ej jednak ni# 6 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie niniejszej ustawy.

61

Art. 123. 1. Sprawy, które zosta!y skierowane do rozpoznania przez s"d dyscyplinarny w!a%ciwy wed!ug przepisów dotychczasowych, w których nie dosz!o do wyznaczenia terminu rozprawy, przekazuje si$ niezw!ocznie s"dowi w!a%ciwemu wed!ug przepisów niniejszej ustawy. 2. Sprawy, w których przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy wyznaczono termin rozprawy, tocz" si$ do ko&ca post$powania w danej instancji wed!ug przepisów dotychczasowych; w razie odroczenia rozprawy na czas powy#ej 2 miesi$cy, zawieszenia post$powania lub ponownego rozpoznania sprawy albo po zapadni$ciu prawomocnego orzeczenia, post$powanie toczy si$ wed!ug przepisów niniejszej ustawy, a sprawy przekazuje si$ niezw!ocznie w!a%ciwemu s"dowi. 3. Czynno%ci procesowe dokonane na podstawie przepisów dotychczasowych s" skuteczne. Art. 124. Do biegu terminów przedawnienia wykonania kar orzeczonych w post$powaniu dyscyplinarnym

na

podstawie

przepisów

dotychczasowych

stosuje

si$

przepisy

dotychczasowe. Art. 125. 1. Komisja powo!ana na podstawie art. 7 ustawy z dnia 13 pa(dziernika 1994 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie dzia!a do czasu powo!ania Komisji zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, jednak nie d!u#ej ni# przez 4 miesi"ce od dnia wej%cia w #ycie ustawy. 2. W 2009 r. zg!oszenie przez uprawnione podmioty cz!onków Komisji nast$puje w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy. 3. Do osób, które rozpocz$!y post$powanie kwalifikacyjne przed dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy, maj" zastosowanie wymagania kwalifikacyjne okre%lone w przepisach dotychczasowych, jednak nie d!u#ej ni# przez 4 lata od daty wej%cia w #ycie niniejszej ustawy. Art. 126. 1. Z dniem wej%cia w #ycie niniejszej ustawy Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów i jej organy wst$puj" z mocy prawa w obowi"zki i prawa dotychczasowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów i jej organów. 2. Terminy up!ywu kadencji organów, o których mowa w ust. 1, liczy si$ od dnia ich powo!ania na podstawie przepisów dotychczasowych. 3. Osoby wybrane do organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów przez VI Krajowy Zjazd Bieg!ych Rewidentów zachowuj" swój mandat do nast$pnych wyborów. 62

Art. 127. Jednostka zainteresowania publicznego, z zastrze#eniem art. 86 ust. 2 i 3, jest obowi"zana powo!a' komitet audytu, o którym mowa w art. 86 ust. 1, w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy. Art. 128. 1. Uchwa!y organów Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowuj" moc, z zastrze#eniem ust. 2 i 3. 2. Uchwa!y wymagaj"ce dostosowania do przepisów ustawy zachowuj" moc do czasu podj$cia nowych uchwa!, jednak nie d!u#ej ni# przez 6 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy. 3. Organy Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów przeka#" Komisji Nadzoru Audytowego, w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy, uchwa!y podlegaj"ce zatwierdzeniu, z zastrze#eniem ust. 4. 4. Statut uchwalony w trybie art. 20 ust. 1 pkt 5 jest przekazywany Komisji Nadzoru Audytowego w celu zatwierdzenia w terminie 30 dni od dnia zako&czenia pierwszego zjazdu odbytego po dniu wej%cia w #ycie ustawy. Art. 129. Biegli rewidenci i firmy audytorskie, o których mowa w art. 96 ust. 1 i w art. 97 ust. 1, maj" obowi"zek z!o#enia wniosków o rejestracj$ w terminie 2 miesi$cy od dnia wej%cia w #ycie ustawy. Art. 130. Do czasu wej%cia w #ycie Mi$dzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, og!oszonych w formie rozporz"dze& Komisji Europejskiej, przez standardy rewizji finansowej rozumie si$ krajowe standardy ustanowione przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów, zatwierdzane przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. Art. 131. Traci moc ustawa z dnia 13 pa(dziernika 1994 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.28)). Art. 132. Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

1)

Ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro#enia postanowie& dyrektywy 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych bada& rocznych sprawozda& finansowych i skonsolidowanych sprawozda& finansowych, zmieniaj"cej dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozda& finansowych niektórych rodzajów spó!ek i 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozda& finansowych banków i innych instytucji finansowych oraz uchylaj"cej dyrektyw$ Rady 84/253/EWG w sprawie zatwierdzania osób odpowiedzialnych za dokonywanie ustawowych kontroli dokumentów rachunkowych (Dz. Urz. UE L 157/87 z 09.06.2006, z pó(n. zm.).

63

2)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz. 1152, Nr 139, poz. 1324 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 145, poz. 1535, Nr 146, poz. 1546 i Nr 213, poz. 2155, z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539 i Nr 267, poz. 2252, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 393, Nr 144, poz. 900, Nr 171, poz. 1056 i Nr 214, poz. 1343. 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 85, poz. 727, Nr 167, poz. 1398 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 157, poz. 1119, Nr 190, poz. 1401 i Nr 245, poz. 1775, z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 192, poz. 1179, Nr 209, poz. 1315 i Nr 231, poz. 1546. 4) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 100, poz. 1081, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2004 r. Nr 68, poz. 623 i Nr 146, poz. 1546 oraz z 2006 r. Nr 183, poz. 1354. 5) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96, poz. 959, z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 143, poz. 1204, Nr 167, poz. 1396, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 82, poz. 557, Nr 102, poz. 691 i Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 234, poz. 1571. 6) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96, poz. 959, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056. 7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1202 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 17, poz. 95 oraz z 2008 r. Nr 180, poz. 1109 i Nr 228, poz. 1507. 8) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 183, poz. 1537 i 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 231, poz. 1546. 9) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056. 10) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 505, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 169, poz. 1387 i Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524 oraz z 2008 r. Nr 229, poz. 1539. 11) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 734, Nr 93, poz. 894 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 217, poz. 1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 105, poz. 721, Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 195, poz. 1414 i Nr 225, poz. 1671 oraz z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320. 12) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378 oraz z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344. 13) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766, z 2008 r. Nr 66, poz. 410, Nr 215, poz. 1355 i Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11. 14) Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50, poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51, poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70, Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 141, poz.1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz. 849 i Nr 128, poz. 903 oraz z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107,

64

15)

16)

17)

18) 19)

20) 21)

22) 23)

24) 25)

26) 27) 28)

poz. 686, Nr 123, poz. 802, Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237, poz. 1651. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 127, poz. 880 i Nr 180, poz. 1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 116, poz. 732, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056 i Nr 216, poz. 1367 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 111, poz. 1195, z 2002 r. Nr 141, poz. 1178 i Nr 216, poz. 1824, z 2003 r. Nr 137, poz. 1303 i Nr 228, poz. 2260, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 52, poz. 344 oraz z 2008 r. Nr 209, poz. 1315. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1170 i Nr 176, poz. 1238. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 149, poz. 1078, Nr 218, poz. 1592 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z 2005 r. Nr 122, poz. 1024, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, z 2007 r. Nr 125, poz. 873 oraz z 2008 r. Nr 163, poz. 1014 i Nr 225, poz. 1503. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271, z 2006 r. Nr 200, poz. 1472, z 2007 r. Nr 112, poz. 766 oraz z 2008 r. Nr 139, poz. 876. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 107, poz. 732, Nr 120, poz. 818 i Nr 173, poz. 1218 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 199, poz. 1227, Nr 201, poz. 1237, Nr 216, poz. 1370 i Nr 227, poz. 1505. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 273, z 2001 r. Nr 22, poz. 249, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2008 r. Nr 227, poz. 1505. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117, z 2003 r. Nr 49, poz. 408 i Nr 229, poz. 2276, z 2005 r. Nr 132, poz. 1108, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 86, poz. 524, Nr 118, poz. 747, Nr 217, poz. 1381 i Nr 231, poz. 1547. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1537 i 1538, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 183, poz. 1537 i 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 231, poz. 1546. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654. Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 49, poz. 328, z 2008 r. Nr 209, poz. 1317, Nr 228, poz. 1507 i Nr 231, poz. 1546. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 124, poz. 1152, z 2004 r. Nr 62, poz. 577, Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 213, poz. 2155, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 218, poz. 1592 oraz z 2007 r. Nr 85, poz. 571.

01/33rch

65

UZASADNIENIE I. Cz$%' ogólna Projekt ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym wciela do polskiego porz"dku prawnego postanowienia dyrektywy 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych bada& rocznych sprawozda& finansowych i skonsolidowanych sprawozda& finansowych, zmieniaj"cej dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozda& finansowych niektórych rodzajów spó!ek i 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozda& finansowych banków i innych instytucji finansowych oraz uchylaj"cej dyrektyw$ Rady 84/253/EWG w sprawie zatwierdzania osób odpowiedzialnych za dokonywanie ustawowych kontroli dokumentów rachunkowych, zwanej dalej dyrektyw". Regulacje dyrektywy maj" na celu popraw$ jako%ci badania i przegl"dów sprawozda& finansowych, a wi$c wzrost zaufania podmiotów do tych sprawozda& oraz zwi$kszenie atrakcyjno%ci i konkurencyjno%ci jednostek na rynkach mi$dzynarodowych. Regulacje zawarte w dyrektywie zmierzaj" ponadto do ujednolicenia zasad i norm wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów oraz dzia!alno%ci firm audytorskich na terytorium Unii Europejskiej (UE). Jedn" z najwa#niejszych regulacji dyrektywy jest ustanowienie nadzoru publicznego. Polega on na: 1) zatwierdzaniu i rejestracji bieg!ych rewidentów i firm audytorskich; 2) ustanawianiu zasad etyki zawodowej, wewn$trznej kontroli jako%ci firm audytorskich oraz rewizji finansowej; 3) okre%laniu zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, zapewniania jako%ci oraz systemu dyscyplinarnego. W celu poprawy jako%ci us!ug %wiadczonych przez firmy audytorskie oraz zwi$kszenia zaufania

do

badanych

sprawozda&

finansowych

dyrektywa

zobowi"zuje

pa&stwa

cz!onkowskie do obj$cia bieg!ych rewidentów i firm audytorskich systemem zapewnienia jako%ci.

Wymagane dyrektyw" nowe rozwi"zania prawne dotycz" m.in.: !" stworzenia systemu nadzoru publicznego nad bieg!ymi rewidentami i firmami audytorskimi, !" zmian w systemie zapewnienia jako%ci rewizji finansowej, !" zdefiniowania czynno%ci rewizji finansowej, !" okre%lenia katalogu jednostek zainteresowania publicznego oraz obowi"zku utworzenia komitetów audytu w tych jednostkach, !" zasad wspó!pracy polskiego organu nadzoru publicznego z organami nadzoru publicznego z krajów UE i krajów trzecich, !" d!ugo%ci okresu wykonywania czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego przez kluczowych bieg!ych rewidentów (system rotacji). Projekt ustawy zawiera tak#e modyfikacje dotychczasowych przepisów zawartych w ustawie o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, reguluj"cych wykonywanie zawodu bieg!ego rewidenta i dzia!alno%' firm audytorskich. Reguluj" one: !" zasady dzia!ania Komisji Egzaminacyjnej, w tym wprowadzenia do ustawy dziedzin, z których przeprowadzane b$d" egzaminy dla kandydatów na bieg!ych rewidentów, !" zakres informacji sk!adanych przez bieg!ych rewidentów i firmy audytorskie w zwi"zku z wpisem do rejestru i na list$, !" zakres informacji sk!adanych przez firmy audytorskie do Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów (KIBR), !" zasady funkcjonowania samorz"du bieg!ych rewidentów, w tym w szczególno%ci w zakresie kompetencji poszczególnych organów KIBR, !" zasady etyki, a tak#e zachowania niezale#no%ci i tajemnicy zawodowej przez bieg!ych rewidentów. Dotychczasowy nadzór nad samorz"dem bieg!ych rewidentów sprawowany by! przez Ministra Finansów. Realizuj"c wymogi dyrektywy w projekcie ustawy przyj$to, i# nadzór publiczny nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich b$dzie sprawowany przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. W zwi"zku z konieczno%ci" obj$cia nadzorem publicznym systemu zapewnienia jako%ci, w projekcie ustawy przyj$to rozwi"zanie polegaj"ce na wykorzystaniu dotychczasowej praktyki oraz do%wiadczenia Krajowej Komisji Nadzoru (organu KIBR) w zakresie kontroli

2

jako%ci rewizji finansowej przeprowadzanej przez firmy audytorskie. Kontrole w firmach audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego b$d" dokonywane nie rzadziej ni# raz na 3 lata. Projektowana ustawa, z uwagi na kompleksowy charakter zmian, przewiduje uchylenie aktualnie obowi"zuj"cej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie. II. Cz$%' szczegó!owa Rozdzia! 1 – Przepisy ogólne Przepisy okre%laj" zakres regulacji obj$tych projektowan" ustaw". Zawieraj" zestawienie poj$' zawartych w projekcie, tj.: czynno%ci rewizji finansowej, kluczowy bieg!y rewident, bieg!y rewident grupy, pa&stwo Unii Europejskiej, pa&stwo trzecie, sie', standardy rewizji finansowej, jednostka powi"zana, jednostki zainteresowania publicznego i op!ata z tytu!u kontroli. Wprowadzono nowe okre%lenia: definicja czynno%ci rewizji finansowej, definicja jednostek zainteresowania publicznego (JZP). Do JZP proponuje si$ zaliczy': 1) maj"cych siedzib$ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej emitentów papierów warto%ciowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym pa&stwa Unii Europejskiej (np. emitenci akcji i d!u#nych papierów warto%ciowych, fundusze inwestycyjne nieb$d"ce funduszami aktywów niepublicznych); 2) banki krajowe (w tym m.in. Bank Gospodarstwa Krajowego i banki spó!dzielcze), oddzia!y instytucji kredytowych i oddzia!y banków zagranicznych; 3) spó!dzielcze kasy oszcz$dno%ciowo-kredytowe; 4) zak!ady ubezpiecze& i g!ówne oddzia!y zak!adów ubezpiecze& oraz zak!ady reasekuracji; 5) instytucje pieni"dza elektronicznego; 6) otwarte fundusze emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne; 7) fundusze inwestycyjne otwarte, specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte oraz fundusze inwestycyjne zamkni$te, których publiczne certyfikaty inwestycyjne nie zosta!y dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym; 8) podmioty prowadz"ce dzia!alno%' maklersk" z wy!"czeniem podmiotów prowadz"cych dzia!alno%' wy!"cznie w zakresie przyjmowania i przekazywania zlece& nabycia lub zbycia instrumentów finansowych lub w zakresie doradztwa inwestycyjnego.

3

Z definicji JZP wy!"czone s" gminy i zwi"zki gmin, które emituj" obligacje komunalne na rynku regulowanym. Definiuj"c zakres podmiotowy katalogu JZP, wzi$to pod uwag$ szczególne znaczenie gospodarcze i spo!eczne niektórych jednostek. Otwarte fundusze emerytalne (OFE) gromadz" sk!adki ok. 13,5 mln osób, a warto%' aktywów netto wszystkich otwartych funduszy wynosi ok. 136 000 000 000 z!. Uczestnictwo w OFE jest obowi"zkowe, za% %rodki w nich gromadzone s" przeznaczone na emerytury. Je%li chodzi o fundusze inwestycyjne, to ocenia si$, #e na koniec 2007 r. !"cznie aktywa netto funduszy inwestycyjnych wynios!y ok. 136 000 000 000 z!. Aktualnie szacuje si$, #e !"czna warto%' aktywów netto funduszy inwestycyjnych wynosi ok. 100 000 000 000 z!. Cz$%' z tych %rodków zosta!a powierzona funduszom przez osoby fizyczne. Podmioty prowadz"ce dzia!alno%' maklersk" s" bardzo istotnym elementem rynku kapita!owego, a przez to istotnym elementem gospodarki. Podmioty te m.in. prowadz" rachunki papierów warto%ciowych oraz rachunki pieni$#ne swoich klientów oraz zarz"dzaj" aktywami klientów. W wielu przypadkach przyjmuj" i przechowuj" %rodki swoich klientów. Dlatego te# ka#de zagro#enie czy sytuacja kryzysowa w wymienionych podmiotach powoduje donios!e skutki gospodarcze i spo!eczne. Z tego powodu

uzasadnione

jest

obj$cie

wymienionych

jednostek

re#imem

prawnym,

przewidzianym dla jednostek zainteresowania publicznego, za% przes!anki wskazane w art. 2 pkt. 13 dyrektywy 2006/43/WE dla poszerzenia katalogu tych jednostek nale#y uzna' za spe!nione. S!ownik poj$' zapewnia jednolit" ich interpretacj$ w ustawie. Rozdzia! 2 – Biegli rewidenci W projektowanych przepisach zosta!y okre%lone warunki niezb$dne do otrzymania tytu!u bieg!ego rewidenta w Polsce, w tym regulacje dotycz"ce sk!adu osobowego, kadencji, sposobu i trybu powo!ywania oraz odwo!ywania cz!onków Komisji Egzaminacyjnej (Komisji) przeprowadzaj"cej egzaminy dla kandydatów na bieg!ych rewidentów. W projekcie ustawy rozszerzony zosta! – w porównaniu do aktualnie obowi"zuj"cej – sk!ad osobowy Komisji z 15 do 20 cz!onków. Wynika to zarówno z zakresu zada& na!o#onych w ustawie na cz!onków Komisji (m.in. obowi"zek opracowywania pyta& testowych i zada& sytuacyjnych, przygotowywanie zestawów egzaminacyjnych na poszczególne egzaminy, w tym egzamin dyplomowy), jak i z zakresu dziedzin obj$tych egzaminami (nie tylko rachunkowo%ci i rewizji finansowej, lecz tak#e m.in. z prawa podatkowego, prawa cywilnego i handlowego, 4

mikroekonomii i makroekonomii). Cz!onkowie Komisji powo!ywani przez Ministra Finansów, którzy nie s" rekomendowani przez inne instytucje, b$d" mogli by' wybrani przez Ministra Finansów, zarówno spo%ród osób zatrudnionych w Ministerstwie Finansów, jak i spoza tego grona (spo%ród %rodowisk naukowych lub akademickich). Ustawa przewiduje, i# cz!onkom Komisji przys!ugiwa' b$dzie wynagrodzenie za poszczególne czynno%ci zwi"zane z przeprowadzaniem egzaminów. Z uwagi na ilo%' koniecznych do sprawdzenia w ci"gu jednego dnia prac egzaminacyjnych, ustawa umo#liwia Komisji zlecenie sprawdzenia tych prac egzaminatorom powo!anym przez Komisj$ spo%ród osób posiadaj"cych niezb$dn" wiedz$ z zakresu danego egzaminu. Egzaminatorom b$dzie przys!ugiwa!o wynagrodzenie. Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów b$dzie mog!a okre%li', w formie uchwa!y zatwierdzanej przez Komisj$ Nadzoru Audytowego, wysoko%' wynagrodzenia dla cz!onków Komisji oraz egzaminatorów. Maksymaln" wysoko%' kwoty wynagrodzenia okre%la ustawa. Cz!onek Komisji b$dzie móg! by' odwo!any przed up!ywem kadencji, m.in. z powodu utraty warunków uprawniaj"cych do powo!ania w sk!ad Komisji, tj. skre%lenie z rejestru bieg!ych rewidentów albo cofni$cie rekomendacji przez odpowiedni" instytucj$. Obs!ug$ Komisji i egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów, a tak#e %rodki na wynagrodzenia cz!onków Komisji i egzaminatorów zapewnia' b$dzie KIBR. Koszty te pokrywane b$d" z op!at pobieranych przez KIBR od kandydatów na bieg!ych rewidentów za poszczególne egzaminy. Nowym elementem projektu ustawy s" regulacje okre%laj"ce dziedziny wiedzy, z których przeprowadzane b$d" egzaminy dla kandydatów na bieg!ych rewidentów. Dotychczas zakres tematyczny egzaminów okre%lony by! w uchwale KRBR. Uregulowana zosta!a tak#e kwestia wysoko%ci op!at egzaminacyjnych wnoszonych przez kandydatów na bieg!ych rewidentów. Przewiduje si$, i# op!ata za egzamin pisemny nie mo#e by' ustalona w kwocie wy#szej ni# równowarto%' 20 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, za% za egzamin dyplomowy – w kwocie nie wy#szej ni# 30 % tego wynagrodzenia. Op!aty za egzaminy pisemne i egzamin ustny stanowi' b$d" przychód KIBR, poniewa# KIBR jest organizatorem egzaminu i czuwa nad jego przebiegiem. Minister Finansów okre%li w drodze rozporz"dzenia, m.in. warunki przyst"pienia do post$powania kwalifikacyjnego dla kandydatów na bieg!ych rewidentów oraz tryb przeprowadzenia egzaminów dla tych kandydatów. KRBR zobowi"zana b$dzie natomiast do okre%lenia, w formie uchwa! podlegaj"cych zatwierdzeniu przez organ nadzoru publicznego (tj. Komisj$ Nadzoru Audytowego), m.in.: ramowego harmonogramu przeprowadzania post$powania kwalifikacyjnego, wysoko%ci op!at za poszczególne 5

egzaminy, trybu i zasad powo!ywania egzaminatorów oraz wysoko%ci przys!uguj"cego im wynagrodzenia. Projekt ustawy definiuje poj$cie praktyki i aplikacji. Przez praktyk$ rozumie si$ praktyk$ zawodow" w rachunkowo%ci. Aplikacja jest to wykonywanie czynno%ci rewizji finansowej pod kierunkiem bieg!ego rewidenta (od uczestniczenia w tych czynno%ciach a# do samodzielnego zbadania sprawozdania finansowego). Projekt przewiduje, podobnie jak obecnie obowi"zuj"ca ustawa, mo#liwo%' uzyskania wpisu do rejestru bieg!ych rewidentów równie# przez osob$ posiadaj"c" uprawnienia do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta uzyskane w innym pa&stwie Unii Europejskiej, po z!o#eniu z wynikiem pozytywnym, przed Komisj", egzaminu w j$zyku polskim z prawa gospodarczego obowi"zuj"cego w Rzeczypospolitej Polskiej. Uprawnienia uzyskane do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta w innym pa&stwie Unii Europejskiej b$d" oceniane, bior"c pod uwag$ specyfik$ wykonywania zawodu i wymogi obowi"zuj"ce w danym pa&stwie cz!onkowskim. Ze wzgl$du na ró#nice systemowe wyst$puj"ce w pa&stwach cz!onkowskich, nie ma mo#liwo%ci ustanowienia w ustawie wspólnych wymogów kwalifikacyjnych dla kandydatów ze wszystkich pa&stw cz!onkowskich. Projektowana ustawa okre%la zasady i tryb wpisu bieg!ych rewidentów przez KRBR do rejestru. W porównaniu do obecnego stanu rozszerzony zosta! zakres informacji ujawnianych w rejestrze m.in. o informacje dotycz"ce: !" formy

wykonywania

zawodu

przez

bieg!ego

rewidenta

lub

informacj$

o niewykonywaniu zawodu, !" nazwy, adresu strony internetowej i adresu firmy audytorskiej zatrudniaj"cej bieg!ego rewidenta, !" numeru nadanego bieg!emu rewidentowi przez organ rejestruj"cy pa&stwa UE lub pa&stwa trzeciego, wraz z podaniem nazwy tego organu. Projekt ustawy przewiduje, i# rejestr bieg!ych rewidentów prowadzony b$dzie w formie elektronicznej i publicznie dost$pny – poprzez jego zamieszczenie na stronie internetowej KIBR. Jednocze%nie zastrze#ono, #e obywatelstwo oraz adres bieg!ego rewidenta, jako dane wra#liwe, nie b$d" podlega!y publikacji. Proponowane przepisy okre%laj" mo#liwe nast$puj"ce formy wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów: w!a%ciciel firmy, wspólnik spó!ki osobowej lub cz!onek zarz"du spó!ki 6

kapita!owej, osoba pozostaj"ca w stosunku pracy z firm" audytorsk", osoba niepozostaj"ca w stosunku pracy i nieb$d"ca w!a%cicielem firmy, pod warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej z firm" audytorsk". Ponadto w projekcie zawarto uregulowania okre%laj"ce obowi"zki ci"#"ce na bieg!ym rewidencie, a tak#e regulacje dotycz"ce przypadków powoduj"cych skre%lenie bieg!ego rewidenta z rejestru. Rozdzia! 3 – Samorz"d zawodowy bieg!ych rewidentów Projektowane przepisy reguluj" zasady tworzenia i dzia!ania poszczególnych organów KIBR, tj. Krajowego Zjazdu Bieg!ych Rewidentów (KZBR), Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów (KRBR), Krajowej Komisji Rewizyjnej (KKR), Krajowego S"du Dyscyplinarnego (KSD), Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego (KRD) i Krajowej Komisji Nadzoru (KKN). Z kompetencji KZBR wy!"czone zosta!y zadania zwi"zane z uchwalaniem zasad etyki zawodowej

bieg!ych

rewidentów,

okre%laniem

zasad

obligatoryjnego

doskonalenia

zawodowego bieg!ych rewidentów oraz okre%laniem zasad ustalania op!at z tytu!u wpisu na list$ firm audytorskich oraz op!at rocznych z tytu!u nadzoru. Ponadto zadania KRBR rozszerzone zosta!y m.in. o ustanawianie standardów wewn$trznej kontroli jako%ci w firmach audytorskich, a tak#e zakresów tematycznych oraz minimalnej ilo%ci godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla bieg!ych rewidentów, ustalanie kryteriów oraz nadawanie uprawnie& dla jednostek przeprowadzaj"cych obligatoryjne doskonalenie zawodowe dla bieg!ych rewidentów, podejmowanie uchwa! o zakazie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej lub nak!adaniu na firmy audytorskie kar finansowych w przypadkach przewidzianych w projektowanej ustawie. Doprecyzowano tak#e, i# roczne sprawozdanie finansowe KIBR zatwierdzane b$dzie przez KRBR, po jego wcze%niejszym pozytywnym zaopiniowaniu przez Krajow" Komisj$ Rewizyjn". Przepisy projektowanej ustawy zobowi"zuj" KRBR do informowania Komisji Nadzoru Audytowego – jako organu nadzoru publicznego – o niewywi"zywaniu si$ przez bieg!ych rewidentów z obowi"zku obligatoryjnego doskonalenia zawodowego oraz o podj$tych dzia!aniach w tym zakresie. Z uwagi na sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem zawodu bieg!ego rewidenta i dzia!alno%ci" firm audytorskich przez organ publiczny – Komisj$ Nadzoru Audytowego, a tak#e proponowanym w projekcie rozwi"zaniu polegaj"cym na przeprowadzaniu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego kontroli w firmach audytorskich w projekcie przewiduje si$, 7

i# KIBR odprowadza' b$dzie do bud#etu pa&stwa 20 % nale#nych op!at z tytu!u kontroli, wp!acanych przez firmy audytorskie wykonuj"ce czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. Projekt przewiduje, i# istniej"cy w strukturze KIBR Krajowy S"d Dyscyplinarny b$dzie si$ sk!ada! maksymalnie z 10, a nie jak dotychczas z 15 cz!onków. Zmniejszony sk!ad osobowy wynika z faktu, i# s"d ten b$dzie orzeka! w sprawach odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej bieg!ych rewidentów jedynie w pierwszej instancji. Natomiast orzeczenia w sprawach odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej bieg!ych rewidentów drugiej instancji wydawane b$d" przez s"d okr$gowy w!a%ciwy ze wzgl$du na miejsce zamieszkania obwinionego. Istotne zmiany wprowadzone zosta!y w funkcjonowaniu KKN. Okre%lone w art. 26 ust. 2 projektu zadania KKN obejmowa' b$d" organizowanie oraz sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów i procedur zwi"zanych z wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej przez bieg!ych rewidentów oraz dzia!alno%ci" firm audytorskich. Kontrol$ w firmach audytorskich b$d" przeprowadza' kontrolerzy zatrudnieni w KIBR lub wizytatorzy powo!ani przez KKN na podstawie umowy cywilnoprawnej. Kontrola w firmach audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego b$dzie przeprowadzana nie rzadziej ni# raz na 3 lata, natomiast w pozosta!ych firmach audytorskich – nie rzadziej ni# raz na 6 lat. Na wniosek Prezesa Urz$du Ochrony Konkurencji i Konsumentów, z zakresu kontroli przeprowadzanej przez KKN, wy!"czono kontrol$ naliczonego wynagrodzenia za czynno%ci rewizji finansowej i przekazano ten zakres zada& Komisji Nadzoru Audytowego. W projekcie przyj$to, i# w ww. kontrolach b$d" mogli uczestniczy', w charakterze obserwatorów – na wniosek Komisji Nadzoru Audytowego – pracownicy komórki organizacyjnej Ministerstwa Finansów odpowiedzialnej za rachunkowo%ci i rewizj$ finansow". Osobom tym zagwarantowane zosta!o prawo dost$pu do wszelkich dokumentów. Z przeprowadzonych kontroli kontrolerzy oraz wizytatorzy sporz"dza' b$d" protoko!y kontroli. Protoko!y kontroli przeprowadzonych przez kontrolerów b$d" natomiast zatwierdzane przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. Projektowana ustawa rozszerza – w stosunku do aktualnie obowi"zuj"cych – uprawnienia KKN w zakresie mo#liwo%ci podj$cia dzia!a& w przypadku stwierdzenia nieprawid!owo%ci w kontrolowanej firmie. Zak!ada si$ m.in., i# KKN b$dzie mog!a skierowa' do firmy audytorskiej zalecenie usuni$cia nieprawid!owo%ci z jednoczesnym okre%leniem terminu na 8

ich usuni$cie. W tym przypadku, po up!ywie wyznaczonego terminu, kontrolerzy i wizytatorzy KKN dokonywa' b$d" kontroli realizacji zalece&. W przypadku niewykonania zalece& przez firm$ audytorsk" KKN b$dzie mia!a mo#liwo%': z!o#enia wniosku do KRD o wszcz$cie post$powania dyscyplinarnego przeciwko bieg!emu rewidentowi lub te# z!o#enia do KRBR wniosku o na!o#enie na firm$ audytorsk" kary pieni$#nej w wysoko%ci do 250 000 z!, na!o#enia zakazu wykonywania czynno%ci rewizji finansowej na okres od 6 miesi$cy do 3 lat lub o skre%lenie firmy z listy firm audytorskich b"d( te# na!o#enia dodatkowej kary polegaj"cej

na

podaniu

do

publicznej

wiadomo%ci

informacji

o

stwierdzonych

nieprawid!owo%ciach i karach na!o#onych na firm$ audytorsk". KKN b$dzie mog!a zleci' kontrolerom i wizytatorom przeprowadzenie kontroli pozaplanowych. Tryb wyboru kontrolerów i wizytatorów oraz zasady ich doskonalenia zawodowego, szczegó!owy sposób i zakres przeprowadzanych kontroli, a tak#e wzór protoko!u kontroli przeprowadzanych przez kontrolerów i wizytatorów okre%lone zostan" w uchwa!ach KKN, które podlega' b$d" zatwierdzeniu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego. KKN b$dzie zobowi"zana do sporz"dzenia i przekazania Komisji Nadzoru Audytowego rocznego planu kontroli i sprawozdania z wykonania tego planu. Rozdzia! 4 – Odpowiedzialno%' dyscyplinarna bieg!ych rewidentów Zasadnicz" zmian" przewidzian" przez projekt jest przekazanie spraw dyscyplinarnych kognicji s"du powszechnego ju# w drugiej instancji. S"d powszechny – w tym przypadku s"d okr$gowy – b$dzie rozpoznawa! sprawy w drugiej instancji. Tym samym zostanie skrócona droga do s"du powszechnego, co b$dzie mia!o pozytywny wp!yw na ekonomik$ post$powania.

W

projekcie

rozszerzono

katalog

podmiotów

b$d"cych

stronami

w post$powaniu dyscyplinarnym. Stron" w tym post$powaniu b$dzie mog!a by' Komisja Nadzoru Audytowego. Ma to umo#liwi' wykonywanie uprawnie& nadzorczych Komisji w post$powaniu dyscyplinarnym. Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mog!a, w drodze wyj"tku, prowadzi' post$powanie dyscyplinarne na prawach Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego (KRD) tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, zw!aszcza gdy przewinienie dyscyplinarne godzi' b$dzie w interes publiczny. Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mia!a natomiast w ka#dym przypadku prawo z!o#enia odwo!ania od orzecze& Krajowego S"du Dyscyplinarnego (KSD) do s"du powszechnego, a tak#e prawo 9

wgl"du do akt sprawy i #"dania informacji o wynikach post$powania dyscyplinarnego. Dodatkowo, je#eli w wyniku kontroli pozaplanowej przeprowadzonej przez pracowników Ministerstwa Finansów zostanie ujawnione podejrzenie pope!nienia przez bieg!ego rewidenta przewinienia dyscyplinarnego Komisji Nadzoru Audytowego b$dzie przys!ugiwa!o uprawnienie z!o#enia do KSD wniosku o ukaranie bieg!ego rewidenta. W projekcie ustawy wprowadzono mo#liwo%' odwo!ywania si$ od orzecze& KSD przez pokrzywdzonego. Stanowi to realizacj$ uwag i postulatów wyst"pienia Rzecznika Praw Obywatelskich. Katalog kar zosta! rozszerzony o now" kar$ pieni$#n" (w granicach od 5-krotno%ci do 50-krotno%ci sk!adki cz!onkowskiej) nie wyst$puj"c" na gruncie dotychczasowej ustawy. Szerszy katalog kar umo#liwi orzeczenie kary adekwatnej do przewinienia dyscyplinarnego pope!nionego przez bieg!ego rewidenta. W przypadku prawomocnego ukarania, kosztami post$powania dyscyplinarnego obci"#ony zostanie ukarany bieg!y rewident. Dodano przepis, który stanowi, #e obwiniony b$dzie móg! korzysta' z pomocy kilku obro&ców jednocze%nie (nie wi$cej jednak ni# trzech) oraz umo#liwiono mu dobrowolne poddanie si$ karze. Zmodyfikowano negatywn" przes!ank$ procesow" przedawnienia %cigania. Zgodnie z projektem nie wszczyna si$ post$powania dyscyplinarnego, je#eli od chwili pope!nienia przewinienia dyscyplinarnego up!yn$!y 3 lata, bez wzgl$du na to, jaki czas up!yn"! od chwili powzi$cia informacji o pope!nieniu tego przewinienia. Jednocze%nie wy!"czono karalno%' przewinienia dyscyplinarnego, je#eli od czasu jego pope!nienia up!yn$!o 5 lat. Rozdzia! 5 – Firmy audytorskie Proponowane przepisy okre%laj" wymogi, które musi spe!nia' jednostka, aby zosta' firm" audytorsk". Firmami audytorskimi b$d" mog!y by': osoby fizyczne (biegli rewidenci) prowadz"ce dzia!alno%' we w!asnym imieniu i na w!asny rachunek, spó!ki osobowe, spó!ki kapita!owe, spó!dzielnie lub spó!dzielcze zwi"zki rewizyjne. W przypadku spó!ek projekt 10

ustawy stanowi, i# w!a%cicielami oraz cz!onkami organów zarz"dzaj"cych w wi$kszo%ci powinni by' odpowiednio biegli rewidenci lub firmy audytorskie, zatwierdzeni w jednym z pa&stw UE. We wszystkich firmach audytorskich czynno%ci rewizji finansowej powinni wykonywa' biegli rewidenci. W porównaniu do aktualnie obowi"zuj"cej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie rozszerzone zosta!y wymagania w odniesieniu do w!a%cicieli firm audytorskich dzia!aj"cych w formie spó!ek kapita!owych, spó!dzielni i spó!dzielczych zwi"zków rewizyjnych. Projekt okre%la tak#e zakres dzia!alno%ci firm audytorskich. Oprócz czynno%ci rewizji finansowej (badanie i przegl"dy sprawozda& finansowych) firmy te b$d" mog!y wykonywa' zadania z zakresu us!ugowego prowadzenia ksi"g rachunkowych i podatkowych, doradztwa podatkowego, post$powania upad!o%ciowego lub likwidacyjnego, dzia!alno%ci szkoleniowej i wydawniczej w zakresie rachunkowo%ci i rewizji finansowej oraz podatków. Projekt ustawy wprowadza tak#e mo#liwo%' %wiadczenia innych us!ug, pod warunkiem #e %wiadczenie tych us!ug jest przewidziane standardami rewizji finansowej. Firmy audytorskie zobowi"zane b$d" do zapewnienia przestrzegania zasad etyki i standardów wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów, a tak#e opracowania (na podstawie uchwa!y KRBR) oraz skutecznego wdro#enia systemu wewn$trznej kontroli jako%ci przy wykonywaniu czynno%ci rewizji finansowej. KRBR b$dzie prowadzi' list$ firm audytorskich (nie b$d" ujmowani na niej – jak to ma miejsce obecnie – biegli rewidenci wykonuj"cy zawód; odpowiednia informacja o wykonywaniu zawodu przez bieg!ego rewidenta b$dzie odnotowana w rejestrze bieg!ych rewidentów); lista b$dzie dost$pna na stronie internetowej KIBR. B$dzie ona zawiera' – w porównaniu z dotychczasow" list" – nowe informacje, m.in. o: cz!onkostwie firmy audytorskiej w sieci, adresie strony internetowej, numerze w rejestrze nadanym firmie audytorskiej przez organ rejestruj"cy z innego pa&stwa UE lub pa&stwa trzeciego. Firmy audytorskie obowi"zane b$d" do wnoszenia op!at z tytu!u wpisu na list$ w wysoko%ci nieprzekraczaj"cej 50 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej oraz op!at rocznych z tytu!u nadzoru (nie wy#szych ni# 2 % rocznych przychodów z tytu!u wykonywania czynno%ci rewizji finansowej, jednak nie mniej ni# 20 % przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej). 11

Firmy audytorskie b$d" tak#e zobowi"zane do posiadania wa#nej umowy ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej. W ka#dym przypadku firma audytorska b$dzie mia!a obowi"zek dokonania ubezpieczenia OC od czynno%ci rewizji finansowej. Natomiast w przypadku pozosta!ych us!ug, obowi"zkiem ubezpieczenia obj$te b$d" us!ugi faktycznie wykonywane przez firm$ audytorsk". Jednocze%nie Komisja Europejska w zaleceniu z 5 czerwca 2008 r. (sygn. K(2008) 2274) rekomendowa!a wprowadzenie uregulowa& w zakresie ograniczenia odpowiedzialno%ci firm audytorskich w przepisach krajowych pa&stw cz!onkowskich. W tym celu Komisja Europejska proponuje w szczególno%ci zastosowanie zdefiniowanych przez KE metod: a) okre%lenie maksymalnej kwoty odszkodowania lub wzoru umo#liwiaj"cego obliczenie takiej kwoty, b) ustanowienie zbioru zasad, na podstawie których bieg!y rewident lub firma audytorska ponosiliby odpowiedzialno%' jedynie w zakresie, w jakim faktycznie przyczynili si$ do strat poniesionych przez powoda oraz nie byliby odpowiedzialni solidarnie wraz z innymi sprawcami szkody, c) stworzenie przepisu umo#liwiaj"cego ka#dej jednostce, której sprawozdanie finansowe b$dzie badane, oraz bieg!emu rewidentowi lub firmie audytorskiej ustalenie ograniczenia odpowiedzialno%ci za porozumieniem stron. Obecnie

ograniczenie

zakresu

odpowiedzialno%ci

cywilnej

zosta!o

wprowadzone

w Austrii, Belgii, Grecji, Niemczech, S!owenii i Wielkiej Brytanii, a w Irlandii i Hiszpanii trwaj" prace maj"ce na celu wprowadzenie odpowiednich rozwi"za&. W projekcie ustawy postanowiono wprowadzi' ograniczenie odpowiedzialno%ci zawodowej bieg!ych rewidentów i firm audytorskich, poniewa# – w przeciwnym przypadku – sytuacja polskich firm audytorskich mog!aby by' mniej korzystna od sytuacji bieg!ych rewidentów i firm audytorskich z krajów, które zastosowa!y zalecenia KE. Rozdzia! 6 – Warunki i zasady wykonywania czynno%ci rewizji finansowej Bieg!y rewident, wykonuj"c zawód, zobowi"zany b$dzie do przestrzegania zasad kodeksu etyki (uchwa!a KRBR) oraz zasad niezale#no%ci i bezstronno%ci. Projekt ustawy okre%la kryteria niezachowania niezale#no%ci i bezstronno%ci. Przepisy te zosta!y przeniesione

12

z ustawy o rachunkowo%ci i jednocze%nie uzupe!nione. Tak okre%lone zasady niezale#no%ci i bezstronno%ci b$d" mia!y tak#e zastosowanie do firm audytorskich oraz do sieci. Proponowane przepisy wprowadzaj" obowi"zek zachowania tajemnicy zawodowej przez bieg!ego rewidenta i firm$ audytorsk" oraz inne osoby, którym udost$pniono informacje obj$te tajemnic". Od tej zasady przewidziano odst$pstwa. Przyk!adem tego jest dyspozycja stanowi"ca, i# bieg!y rewident, który wykonuj"c czynno%ci rewizji finansowej dowiedzia! si$ o przyj$ciu korzy%ci maj"tkowej lub osobistej albo jej obietnicy przez funkcjonariusza publicznego z pa&stwa UE lub pa&stwa trzeciego, ma obowi"zek powiadomi' o tym fakcie organ w!a%ciwy do %cigania przest$pstw. Przepis ten stanowi wykonanie zalecenia Grupy Roboczej OECD, wydanego w zwi"zku z drug" faz" przegl"du implementacji przez Polsk$ Konwencji

o

zwalczaniu

w mi$dzynarodowych

przekupstwa

transakcjach

zagranicznych

handlowych

oraz

funkcjonariuszy Zrewidowanej

publicznych Rekomendacji

ws. zwalczania przekupstwa w mi$dzynarodowych transakcjach handlowych, który mia! miejsce w dniach 15 – 18.01.2007 r. w Pary#u. Grupa zaleci!a w!adzom polskim rozwa#enie na!o#enia na bieg!ych rewidentów obowi"zku zg!aszania organom %cigania podejrzenia niezgodnego z prawem przekupstwa funkcjonariuszy zagranicznych. Projektowana ustawa – w %lad za dyrektyw" – nak!ada odpowiedzialno%' za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego na bieg!ego rewidenta grupy, badaj"cego w imieniu firmy audytorskiej takie sprawozdanie. Bieg!y rewident grupy ma obowi"zek odpowiedniego udokumentowania wyników pracy w!asnej oraz przegl"du pracy bieg!ych rewidentów badaj"cych sprawozdania finansowe jednostek wchodz"cych w sk!ad grupy kapita!owej. W zwi"zku z tym firma audytorska badaj"ca sprawozdanie finansowe spó!ki zale#nej zobowi"zana zosta!a do udost$pnienia bieg!emu rewidentowi grupy dokumentacji rewizyjnej. W sytuacji, gdy badanie jednostek wchodz"cych w sk!ad grupy kapita!owej przeprowadza' b$dzie bieg!y rewident lub firma audytorska z pa&stwa trzeciego, z którym nie zostanie podpisane odpowiednie porozumienie, wówczas bieg!y rewident grupy zobowi"zany b$dzie, na #"danie Komisji Nadzoru Audytowego, do dostarczenia dokumentacji rewizyjnej z badania przeprowadzonego przez bieg!ego rewidenta z pa&stwa trzeciego. W tym celu bieg!y rewident grupy powinien posiada' odpowiedni dost$p do tej dokumentacji. W przypadku gdy zaistniej" przeszkody w ww. dost$pie, bieg!y rewident grupy powinien posiada' dowody, #e podj"! stosowne dzia!ania maj"ce na celu uzyskanie takiego dost$pu.

13

Rozdzia! 7 – Nadzór publiczny W projekcie ustawy przyj$to, i# Komisja Nadzoru Audytowego sprawuje nadzór publiczny nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich oraz nad Krajow" Izb" Bieg!ych Rewidentów. Nadzór publiczny powinien by' niezale#ny, co oznacza, #e wi$kszo%' cz!onków Komisji Nadzoru Audytowego przynajmniej przez 3 lata przed powo!aniem w sk!ad Komisji Nadzoru Audytowego nie mo#e wykonywa' czynno%ci rewizji finansowej, mie' prawa g!osu w firmie audytorskiej ani by' cz!onkiem zarz"du lub rady nadzorczej firmy audytorskiej. Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie wykonywa' swoje zadania przy pomocy komórki organizacyjnej dzia!aj"cej w strukturze Ministerstwa Finansów (MF), odpowiedzialnej za rachunkowo%' i rewizj$ finansow". Do zada& Komisji Nadzoru Audytowego – w ramach sprawowanego nadzoru – nale#y m.in.: zatwierdzanie uchwa! organów KIBR, zatwierdzanie rocznych planów kontroli dotycz"cych wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich wykonuj"cych

czynno%ci

rewizji

finansowej

w

JZP,

przeprowadzanie

kontroli

pozaplanowych, rozpatrywanie odwo!a& od uchwa! organów KIBR, b$d"cych decyzjami administracyjnymi, kontrola formalno-prawna niepodlegaj"cych zatwierdzeniu przez Komisj$ Nadzoru Audytowego uchwa! organów KIBR, zaskar#anie tych uchwa! w przypadku stwierdzenia nieprawid!owo%ci, rejestrowanie bieg!ych rewidentów i firm audytorskich z pa&stw trzecich oraz wspó!praca mi$dzynarodowa z Komisj" Europejsk" oraz organami nadzoru z pa&stw UE i pa&stw trzecich. Projekt przewiduje, i# w razie powzi$cia informacji o nieprawid!owo%ciach Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mog!a zleci' pracownikom komórki organizacyjnej Ministerstwa Finansów, odpowiedzialnej za rachunkowo%' i rewizj$ finansow", przeprowadzenie kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich. Osoby wykonuj"ce

kontrole

powinny

by'

wysoko

wykwalifikowanymi

pracownikami,

o odpowiednim do%wiadczeniu zawodowym w dziedzinie rewizji finansowej i kontroli.

14

Z przeprowadzonych kontroli sporz"dzany b$dzie protokó!. W zale#no%ci od rodzaju i zakresu stwierdzonych nieprawid!owo%ci Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mog!a skierowa' do firmy audytorskiej zalecenie, wraz z okre%leniem terminu usuni$cia nieprawid!owo%ci, na!o#y' na firm$ audytorsk" kar$ pieni$#n" w wysoko%ci do 250 000 z!, wyda' decyzj$ o zakazie wykonywania czynno%ci rewizji finansowej na okres od 6 miesi$cy do lat 3 lub jej skre%leniu z listy, na!o#y' dodatkow" kar$ polegaj"c" na podaniu do publicznej wiadomo%ci informacji o stwierdzonych nieprawid!owo%ciach i o karach na!o#onych na firm$ audytorsk", b"d( te# sporz"dzi' wniosek o ukaranie bieg!ego rewidenta i niezw!ocznie wnie%' go do KSD. Komisja Nadzoru Audytowego zobowi"zana zosta!a do sporz"dzenia, do dnia 30 kwietnia nast$pnego

roku,

rocznego

sprawozdania

obejmuj"cego

kompleksow"

informacj$

o funkcjonowaniu systemu zapewnienia jako%ci, o przeprowadzonych post$powaniach dyscyplinarnych wobec bieg!ych rewidentów oraz o karach na!o#onych na firmy audytorskie, a tak#e o wykonaniu zada& w!asnych na!o#onych projektowan" ustaw". Sprawozdanie to b$dzie dost$pne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Komisja Nadzoru Audytowego zamie%ci w tym sprawozdaniu tak#e informacje w ww. zakresie uzyskane od w!a%ciwych organów KIBR. Rozdzia! 8 – Czynno%ci rewizji finansowej w JZP Projektowane przepisy reguluj" szczególne zasady dotycz"ce przeprowadzania czynno%ci rewizji finansowej w JZP. Ze wzgl$du na istotne znaczenie JZP dla gospodarki kraju, istnieje potrzeba zapewnienia wysokiej jako%ci badania i przegl"dów sprawozda& finansowych tych jednostek i ustanowienia szczególnego nadzoru nad tym procesem w tych jednostkach. Realizuj"c ten cel, projekt ustawy zak!ada obowi"zek tworzenia w JZP komitetu audytu. Z obowi"zku tego zwolnione zosta!y – z uwagi na przepisy systemowe reguluj"ce dzia!alno%' poszczególnych jednostek – fundusze inwestycyjne, oddzia!y instytucji kredytowych, oddzia!y banków zagranicznych, g!ówne oddzia!y zak!adów ubezpiecze&, a tak#e fundusze inwestycyjne, które podobnie jak fundusze emerytalne nie posiadaj" rady nadzorczej. Organem tych funduszy jest towarzystwo, dzia!aj"ce w formie spó!ki akcyjnej. W zwi"zku z tym, dla unikni$cia w"tpliwo%ci interpretacyjnych, czy przedmiotowe fundusze powinny powo!ywa' komitet 15

audytu w ramach towarzystwa – spó!ki akcyjnej, wprowadzono odpowiednie zwolnienie expressis verbis. W odniesieniu do zwolnienia powszechnych towarzystw emerytalnych z obowi"zku posiadania komitetu audytu nale#y stwierdzi', #e w %wietle aktualnie obowi"zuj"cych przepisów, nak!adaj"cych na towarzystwo szereg innych obowi"zków, obowi"zek posiadania komitetu ds. audytu stanowi!by nadmierne obci"#enie funkcjonalne, które nie jest niezb$dne dla w!a%ciwego funkcjonowania tych podmiotów. Cz!onkowie komitetu audytu (co najmniej 3) powo!ywani b$d" spo%ród cz!onków rady nadzorczej jednostki. Przynajmniej jeden z cz!onków komitetu powinien posiada' odpowiedni" wiedz$ w dziedzinie rachunkowo%ci lub rewizji finansowej oraz by' niezale#ny od jednostki. W jednostce zainteresowania publicznego b$d"cej bankiem spó!dzielczym ca!kowita niezale#no%' cz!onka komitetu nie musi by' zachowana, poniewa# w sk!ad rady nadzorczej banku spó!dzielczego wchodz" wy!"cznie cz!onkowie banku, a tym samym musz" posiada' wniesiony udzia!, co pozbawia te osoby przymiotu niezale#no%ci. Analogiczna sytuacja – w zakresie niezale#no%ci – wyst$puje w odniesieniu do spó!dzielczych kas oszcz$dno%ciowo-kredytowych. Podstawowym zadaniem komitetu b$dzie monitorowanie procesu badania lub przegl"du sprawozdania finansowego JZP na ka#dym jego etapie (pocz"wszy od rekomendowania radzie nadzorczej firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania lub przegl"du po bie#"c" komunikacj$ z bieg!ym rewidentem/firm" audytorsk" w trakcie badania lub przegl"du), w tym monitorowanie zachowania niezale#no%ci bieg!ego rewidenta/firmy audytorskiej. Dla wzmocnienia ww. niezale#no%ci, projekt przewiduje obowi"zek zmiany (rotacji) kluczowego bieg!ego rewidenta maksymalnie po up!ywie siedmiu lat i mo#liwo%' ponownego podj$cia przez niego czynno%ci rewizji finansowej po dwuletniej przerwie. Co wi$cej, po ustaniu %wiadczenia us!ug rewizji finansowej bieg!ego rewidenta b$dzie obowi"zywa! dwuletni okres karencji przed podj$ciem zatrudnienia na kierowniczym stanowisku w jednostce, w której bieg!y rewident wykonywa! czynno%ci rewizji finansowej. Projekt przewiduje zwolnienie z obowi"zku powo!ywania komitetów audytu w jednostkach zainteresowania publicznego, w których rada nadzorcza sk!ada si$ z nie wi$cej ni# 5 cz!onków. Zadania komitetu audytu b$d" w tych jednostkach wykonywane przez rady nadzorcze. Wychodz"c naprzeciw potrzebie zapewnienia pe!nej przejrzysto%ci dzia!ania firmy audytorskiej %wiadcz"cej czynno%ci rewizji finansowej w JZP, projekt zak!ada publikowanie przez firm$ audytorsk" na swojej stronie internetowej corocznego sprawozdania, 16

obejmuj"cego m.in.: informacje o jej formie organizacyjno-prawnej, strukturze w!asno%ciowej i umiejscowieniu w sieci firm audytorskich, opis funkcjonowania systemu wewn$trznej kontroli jako%ci, wskazanie terminu przeprowadzenia ostatniej kontroli w ramach systemu zapewniania jako%ci, wykaz JZP, w których firma audytorska wykonywa!a czynno%ci rewizji finansowej w poprzednim roku obrotowym oraz informacj$ o osi"gni$tych przychodach z tytu!u poszczególnych czynno%ci rewizji finansowej i innych us!ug. Przepis ten budzi! w"tpliwo%ci na etapie uzgodnie& mi$dzyresortowych, jednak jest to wymóg wynikaj"cy z dyrektywy. Przepis nie nak!ada obowi"zku ujawniania cen, gdy# mog!oby to prowadzi' do ograniczenia konkurencji. Zaznaczy' nale#y, #e dane te s" publicznie dost$pne w Krajowym Rejestrze S"dowym, a sprawozdania z przejrzysto%ci w proponowanym kszta!cie s" ju# publikowane przez firmy audytorskie z pa&stw zachodniej Europy. W celu umo#liwienia KKN przeprowadzania kontroli jako%ci us!ug rewizji finansowej %wiadczonych przez firmy audytorskie na rzecz JZP, firmy te b$d" zobowi"zane do ko&ca stycznia ka#dego roku przekazywa' KKN informacje o podpisanych w poprzednim roku umowach na %wiadczenie us!ug rewizji finansowej w JZP. Informacje przekazywane b$d" przez KKN do Komisji Nadzoru Audytowego. Rozdzia! 9 – Wspó!praca z innymi pa&stwami Unii Europejskiej i pa&stwami trzecimi W celu zapewnienia sprawowania prawid!owego nadzoru nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich, projektowane regulacje przewiduj" wspó!prac$ Komisji Nadzoru Audytowego z organami nadzoru z innych pa&stw UE i pa&stw trzecich. Przewiduje si$, #e Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mog!a wymienia' z organami nadzoru z pa&stw UE informacje, chyba #e udzielenie ich !"czy!oby si$ z negatywnymi skutkami dla RP lub w sprawie, której dotyczy wniosek o udzielenie informacji dosz!o ju# do zawi%ni$cia sporu przed s"dem lub te# zapad!o prawomocne orzeczenie w tej sprawie. Przypadek wcze%niejszego zawi%ni$cia sporu odno%nie tej samej sprawy, b"d( te# istnienie w sprawie powagi rzeczy os"dzonej (res iudicata) stanowi" przeszkody uniemo#liwiaj"ce Komisji Nadzoru Audytowego udzielenie informacji organowi nadzoru z innego pa&stwa UE.

17

Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mia!a równie# mo#liwo%' wyst$powania do organów nadzoru z pa&stw UE z wnioskiem o wszcz$cie kontroli dora(nej w firmie audytorskiej, o wszcz$cie

post$powania

dyscyplinarnego

przeciwko

bieg!emu

rewidentowi

lub

o przeprowadzenie kontroli pozaplanowej, a po wszcz$ciu tego post$powania b"d( kontroli b$dzie mia!a mo#liwo%' uczestniczenia w tej procedurze (poprzez swojego przedstawiciela). Z drugiej strony Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie zobowi"zana odpowiednio zareagowa' na podobny wniosek, który wp!ynie do niej z organu nadzoru z innego pa&stwa UE. Wspó!praca z pa&stwami trzecimi, oprócz wymiany informacji, polega' ma na rejestrowaniu bieg!ych rewidentów i firm audytorskich z pa&stw trzecich przeprowadzaj"cych badania sprawozda& finansowych spó!ek zarejestrowanych w pa&stwach trzecich, których papiery warto%ciowe s" dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym RP. W tym przypadku organem w!a%ciwym do prowadzenia rejestru bieg!ych rewidentów z pa&stw trzecich i listy firm audytorskich z pa&stw trzecich b$dzie Komisja Nadzoru Audytowego jako organ wykonuj"cy czynno%ci w zakresie wspó!pracy mi$dzynarodowej. W celu rejestracji ww. biegli rewidenci i firmy audytorskie zobowi"zani zostali do z!o#enia informacji w zakresie informacji wymaganych dla bieg!ych rewidentów i firm audytorskich w RP. Zarejestrowanie bieg!ych rewidentów i firm audytorskich z pa&stw trzecich umo#liwi poddanie ich systemowi zapewnienia jako%ci obowi"zuj"cemu w prawie polskim, a odst$pstwa od tego sposobu nadzoru, wprowadzane na zasadzie wzajemno%ci, b$d" dopuszczalne

tylko

w

przypadku

podlegania nadzorowi

publicznemu,

systemowi

post$powania dyscyplinarnego i systemowi zapewnienia jako%ci obowi"zuj"cego w pa&stwie trzecim, który zosta! uznany za równowa#ny. Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie mog!a, na wniosek organu nadzoru z pa&stwa trzeciego, przekaza' temu organowi dokumentacj$ rewizyjn" b$d"c" w posiadaniu firmy audytorskiej. Warunkiem przekazania tej dokumentacji b$dzie uprzednie zawarcie z organem nadzoru z pa&stwa trzeciego porozumienia opartego o zasad$ wzajemno%ci. W!a%ciwym do przekazania dokumentacji rewizyjnej b$dzie Komisja Nadzoru Audytowego, której biegli rewidenci lub firmy audytorskie b$d" zobowi"zani dor$czy' t$ dokumentacj$. Dokumentacja

18

rewizyjna b$dzie mog!a by' wykorzystana przez organ nadzoru z pa&stwa trzeciego wy!"cznie w celu realizacji zada& nadzorczych. Rozdzia! 10 – Przepisy przej%ciowe i ko&cowe W zwi"zku z uj$ciem w projektowanej ustawie zasad niezale#no%ci zawartych aktualnie w przepisach ustawy o rachunkowo%ci, przewiduje si$ ich skre%lenie. Zmiany wi$c wymaga' b$dzie art. 67a ustawy o rachunkowo%ci. Dodanie ust. 7 do art. 65 ustawy o rachunkowo%ci w zaproponowanym brzmieniu wynika z konieczno%ci przeniesienia, z norm wykonywania zawodu do aktu prawnego o randze ustawy, regulacji w zakresie podpisu sk!adanego pod opini" i raportem. Zmian$ przewiduje si$ równie# w ustawie o dzia!ach administracji rz"dowej. Z uwagi na to, #e Komisja Nadzoru Audytowego b$dzie dzia!a!a w strukturach Ministerstwa Finansów, a jej przewodnicz"cym b$dzie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, istnieje konieczno%' wyodr$bnienia – w zakresie dzia!u finanse publiczne – rewizji finansowej. Projekt ustawy przewiduje uchylenie art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o dzia!alno%ci ubezpieczeniowej w celu zapewnienia jednolito%ci w zapisach dotycz"cych wymogu rotacji bieg!ych rewidentów w JZP. Przedmiotowe uchylenie uwzgl$dnia uwag$ zg!oszon" zarówno przez Polsk" Izb$ Ubezpiecze&, jak i przez firmy audytorskie. Projekt ustawy okre%la termin, do którego podmioty uprawnione do badania sprawozda& finansowych zobowi"zane b$d" do dostosowania si$ do wymogów ustawy przewidzianych dla firm audytorskich. Z kolei KRBR zobowi"zana b$dzie do dostosowania rejestru bieg!ych rewidentów i listy firm audytorskich do wymogów ustawy. W tym celu ustawa nak!ada na bieg!ych rewidentów i firmy audytorskie obowi"zek przekazania do KRBR dodatkowych danych wymaganych do uj$cia w rejestrze i na li%cie. Przewiduje si$, i# sprawy, które zosta!y skierowane do rozpoznania przez s"d dyscyplinarny w!a%ciwy wed!ug przepisów aktualnie obowi"zuj"cej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich 19

samorz"dzie, w których nie dosz!o do rozpocz$cia rozprawy, zostan" przekazane s"dowi w!a%ciwemu wed!ug przepisów projektowanej ustawy. Sprawy, w których przed dniem wej%cia w #ycie ustawy rozpocz$to rozpraw$, toczy' si$ b$d" do ko&ca post$powania w danej instancji wed!ug przepisów aktualnie obowi"zuj"cej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie. W przypadku jednak wyst"pienia konieczno%ci odroczenia rozprawy na czas powy#ej 2 miesi$cy, zawieszenia post$powania lub ponownego rozpoznania sprawy albo po zapadni$ciu prawomocnego orzeczenia, post$powanie b$dzie prowadzone wed!ug przepisów projektowanej ustawy. Sprawy te powinny zosta' przekazane niezw!ocznie w!a%ciwemu s"dowi. Ustawa przewiduje, i# Komisja Egzaminacyjna powo!ana na mocy aktualnie obowi"zuj"cej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, b$dzie dzia!a!a do czasu powo!ania Komisji Egzaminacyjnej wed!ug zasad okre%lonych w projektowanej ustawie, jednak nie d!u#ej ni# jednak nie d!u#ej ni# przez 4 miesi"ce od dnia wej%cia w #ycie ustawy. Osoby, które rozpocz$!y post$powanie kwalifikacyjne na bieg!ego rewidenta przed wej%ciem w #ycie projektu ustawy, b$d" mog!y odbywa' je wed!ug przepisów dotychczasowych, jednak nie d!u#ej ni# przez 4 lata od wej%cia w #ycie ustawy. Projekt ustawy zobowi"zuje organy KIBR do przekazania Komisji Nadzoru Audytowego uchwa! podlegaj"cych zatwierdzeniu. JZP, które nie zosta!y zwolnione z obowi"zku powo!ania komitetu audytu, zobowi"zane b$d" do powo!ania tego komitetu w formie okre%lonej w projektowanej ustawie.

20

OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Cel wprowadzenia ustawy Implementacja przepisów dyrektywy 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006r. w sprawie ustawowych bada& rocznych sprawozda& finansowych i skonsolidowanych

sprawozda&

finansowych,

zmieniaj"cej

dyrektywy

Rady

78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozda& finansowych niektórych rodzajów spó!ek i 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozda& finansowych banków i innych instytucji finansowych oraz uchylaj"cej dyrektyw$ Rady 84/253/EWG w sprawie zatwierdzania

osób

odpowiedzialnych

za

dokonywanie

ustawowych

kontroli

dokumentów rachunkowych. Jednocze%nie w projekcie wprowadzono zmiany w ustawie o rachunkowo%ci, a tak#e uwzgl$dniono dotychczasowe praktyczne do%wiadczenia w stosowaniu przepisów ustawy z dnia 13 pa(dziernika 1994 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie. 2. Podmioty obj$te projektem Projekt dotyczy kandydatów na bieg!ych rewidentów, bieg!ych rewidentów, firm audytorskich, jednostek zainteresowania publicznego, samorz"du bieg!ych rewidentów oraz nadzoru publicznego sprawowanego przez Komisj$ Nadzoru Audytowego nad wykonywaniem czynno%ci rewizji finansowej przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich. Aktualnie do rejestru wpisanych jest ok. 7.600 bieg!ych rewidentów, natomiast na list$ firm audytorskich – 1.900 podmiotów. 3. Skutki wprowadzenia ustawy – Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud#et pa&stwa i bud#ety jednostek samorz"du terytorialnego Ustawa spowoduje skutki finansowe dla bud#etu pa&stwa zarówno po stronie dochodów jak i wydatków w cz$%ci 19 – Bud#et, finanse publiczne i instytucje finansowe. Dochody 1) Wp!ywy w wysoko%ci 20 % nale#nych op!at z tytu!u nadzoru od firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania 21

publicznego przekazywane przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów. Kwota wp!ywów jest trudna do okre%lenia z uwagi na brak informacji w zakresie wysoko%ci przychodów z tytu!u czynno%ci rewizji finansowej %wiadczonych przez firmy audytorskie w jednostkach zainteresowania publicznego oraz aktualnej liczby takich firm audytorskich. Kwota 20 % wp!ywów zosta!a szacunkowo okre%lona przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów na poziomie 800 000 z!. 2) Wp!ywy z tytu!u kar finansowych, które nak!adane b$d" przez organ nadzoru publicznego (Komisj$ Nadzoru Audytowego) na firmy audytorskie. Wydatki Wprowadzenie instytucji nadzoru publicznego (Komisji Nadzoru Audytowego) oraz zadania zwi"zane z realizacj" tego nadzoru wymaga' b$d" zatrudnienia w Ministerstwie Finansów 20 wysokiej klasy specjalistów z dziedziny rachunkowo%ci, rewizji finansowej i prawa. Z uwagi na wykonywanie przez Komisj$ Nadzoru Audytowego zada& z zakresu wspó!pracy z Komisj" Europejsk", a tak#e z organami nadzoru z innych pa&stw Unii Europejskiej i pa&stw trzecich, cz$%' zatrudnionych pracowników powinna pos!ugiwa' si$ biegle j$zykami obcymi. Przy szacowaniu wydatków na dodatkowe 20 etatów konieczne jest zapewnienie 6 etatów dla osób, które przeprowadza' b$d" kontrole w firmach audytorskich. Osoby te powinny posiada' np.: tytu! bieg!ego rewidenta lub radcy prawnego, znajomo%' specyfiki dzia!alno%ci emitentów papierów warto%ciowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym RP, dzia!alno%ci banków, towarzystw i zak!adów ubezpiecze&. Z tego wzgl$du osoby te powinny by' zatrudnione na stanowiskach nie ni#szych ni# g!ówny specjalista, z wynagrodzeniem adekwatnym do realizowanych zada&, posiadanych kwalifikacji i do%wiadczenia. Na dzie& wej%cia w #ycie ustawy w zakresie nadzoru publicznego nale#y za!o#y' wydatki na nast$puj"cym szacunkowym poziomie: – wynagrodzenie minimalne jednego pracownika przeprowadzaj"cego kontrole to czterokrotno%' kwoty bazowej, tj.: 4 x 1 837,10 z! = 7 348,40 z!

22

– wynagrodzenie minimalne jednego pracownika wykonuj"cego pozosta!e zadania w zakresie nadzoru publicznego to trzykrotno%' kwoty bazowej, tj.: 3 x 1 837,10 z! = 5 511,30 z! Zak!adaj"c zatrudnienie od 1 stycznia 2009 r. 20 pracowników wynagradzanych zgodnie z powy#szym schematem, b$dzie to implikowa!o minimalne wydatki: a) w 2009 r. i w latach nast$pnych: 12 miesi$cy x 6 pracowników kontroli x 7 348,40 z! = 529 084,80 z! b) w 2009 r. i w latach nast$pnych: 12 miesi$cy x 14 pozosta!ych pracowników x 5 511,30 z! = 925 898,40 z! – razem a + b = 1 454 983,20 z! Skutki finansowe w zakresie wyp!aty wynagrodzenia Przewodnicz"cemu i cz!onkom Komisji Nadzoru Audytowego szacuje si$ w nast$puj"cej wysoko%ci: – w 2009 r. przewidywane wynagrodzenie miesi$czne jednego cz!onka Komisji Nadzoru Audytowego to kwota nie wy#sza ni# wysoko%' przeci$tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (przyjmuj"c wysoko%' wynagrodzenia obowi"zuj"cego w 2008r. ustalonego za 2007 r.), tj.: 2 691,03 z! x 12 miesi$cy x 9 cz!onków = 290 631,24 z! *"cznie przewiduje si$ na wynagrodzenie %rodki w wysoko%ci 1 745 614,44 z!. Powy#sza kwota nie uwzgl$dnia wydatków z tytu!u dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz odpisu z tytu!u zak!adowego funduszu %wiadcze& socjalnych. Skutki finansowe w zakresie wyposa#enia (zakup sprz$tu, oprogramowania, systemu zabezpiecze&) wyst"pi" w d!u#szym czasie. Na obecnym etapie nie jest mo#liwe dok!adne oszacowanie tych skutków. Przewiduje si$ wydatki w nast$puj"cej wysoko%ci: – 20 pracowników x (3.000 z! zestaw komputerowy + 1000 z! inne urz"dzenia peryferyjne + 2 000 z! meble biurowe) = 120 000 z! 23

W zwi"zku z przepisem stanowi"cym, #e kwoty wyegzekwowane z tytu!u op!at wp!acanych przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów i kar pieni$#nych nak!adanych na firmy audytorskie stanowi" dochód bud#etu pa&stwa i podlegaj" egzekucji w trybie przepisów o post$powaniu egzekucyjnym w administracji, przewiduje si$ potrzeb$ uwzgl$dnienia odpowiednich %rodków finansowych na zapewnienie realizacji tych zada& przez urz$dy skarbowe. Realizacja ww. zada& nie spowoduje skutków finansowych dla bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. – Wp!yw regulacji na rynek pracy Projekt przewiduje rozszerzenie zakresu tematycznego egzaminów dla kandydatów na bieg!ych rewidentów w stopniu minimalnym, tj. jedynie o matematyk$ i statystyk$, w zakresie niezb$dnym dla rewizji finansowej – s" to dziedziny niemaj"ce istotnego wp!ywu na zakres tematyczny przeprowadzanych egzaminów. Powy#sze rozszerzenie zakresu tematycznego nie wp!ynie na zwi$kszenie trudno%ci dost$pu do zawodu bieg!ego rewidenta. Nie przewiduje si$ wp!ywu ustawy na rynek pracy. – Wp!yw regulacji na konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw Wej%cie w #ycie ustawy b$dzie mia!o pozytywny wp!yw na konkurencyjno%' przedsi$biorstw, w szczególno%ci jednostek zainteresowania publicznego, poprzez zwi$kszenie zaufania do danych i ustale& wynikaj"cych ze sprawozda& finansowych tych jednostek zbadanych przez firmy audytorskie obj$te systemem nadzoru publicznego. Przewiduje si$, i# na!o#one na firmy audytorskie, wykonuj"ce czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego, obowi"zki informacyjne w zakresie zamieszczania na stronach internetowych sprawozdania oraz przekazywania informacji do organu nadzoru publicznego, nie powinny mie' istotnego wp!ywu na obci"#enia o charakterze administracyjnym i finansowym tych firm. Projekt ustawy nak!ada na firmy audytorskie obowi"zek wnoszenia rocznej op!aty z tytu!u kontroli w wysoko%ci nie wy#szej ni# 2 % (aktualnie – 1,5 %) rocznych przychodów z tytu!u wykonywania czynno%ci rewizji finansowej. Dok!adn" wysoko%' tej kwoty

24

okre%li Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów w stosownej uchwale, zatwierdzanej przez organ nadzoru. Nie przewiduje si$ istotnego wzrostu tej kwoty. Projekt ustawy nak!ada na Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów obowi"zek wp!acania do bud#etu pa&stwa 20 % op!at z tytu!u kontroli nale#nych od firm audytorskich wykonuj"cych czynno%ci rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. Obowi"zek ten wynika ze zmian koncepcyjnych w zakresie przeprowadzania kontroli systemu zapewniania jako%ci w firmach audytorskich. Kontrole te przeprowadzane b$d" przez pracowników organu nadzoru. Przewiduje si$, i# przekazywanie ww. kwot nie powinno negatywnie wp!yn"' na sytuacj$ finansow" Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów, z uwagi na planowany wzrost rocznej op!aty z tytu!u kontroli o 0,5 punktu procentowego. – Wp!yw regulacji na sytuacj$ i rozwój regionalny Przewiduje si$, #e proponowana regulacja nie wp!ynie na sytuacj$ i rozwój regionów. – Zgodno%' z prawem Unii Europejskiej Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Implementuje ona dyrektyw$ 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych bada& rocznych sprawozda& finansowych i skonsolidowanych sprawozda& finansowych, zmieniaj"c" dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozda& finansowych niektórych rodzajów spó!ek i 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozda& finansowych banków i innych instytucji finansowych oraz uchylaj"c"

dyrektyw$

Rady

84/253/EWG

w

sprawie

zatwierdzania

osób

odpowiedzialnych za dokonywanie ustawowych kontroli dokumentów rachunkowych.

– Konsultacje Decyzj" Ministra Finansów nr 12/DR/07 z dnia 21 grudnia 2007 r. zosta!a powo!ana Komisja Doradcza Ministra Finansów do spraw opracowania za!o#e& organizacji nadzoru publicznego nad bieg!ymi rewidentami i firmami audytorskimi. W trakcie prac Komisja Doradcza odby!a szereg posiedze&, podczas których poddano ponownej analizie i szerokim konsultacjom sposób i zakres transpozycji do polskiego porz"dku prawnego przepisów

dyrektywy

2006/43/WE.

Rezultatem

prac

Komisji

Doradczej

by!o

Sprawozdanie z dnia 7 marca 2008 r. przed!o#one Ministrowi Finansów do zatwierdzenia. 25

Projekt by! przedmiotem uzgodnie& mi$dzyresortowych oraz konsultacji z Krajow" Rad" Bieg!ych Rewidentów, Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, z partnerami spo!ecznymi: Stowarzyszeniem Ksi$gowych w Polsce, Stowarzyszeniem Bieg!ych Rewidentów, Ksi$gowych, Doradców Podatkowych, Prawników i Ekonomistów „Libertas”, Business Center Club, Polsk" Konfederacj" Pracodawców Prywatnych, Stowarzyszeniem

Emitentów

Gie!dowych,

Zwi"zkiem

Banków

Polskich

oraz

z Niezale#nym Samorz"dnym Zwi"zkiem Zawodowym „Solidarno%'” i Ogólnopolskim Porozumieniem Zwi"zków Zawodowych. W trakcie konsultacji spo!ecznych zwi"zki zawodowe nie zg!osi!y uwag, a pozosta!e podmioty, które zg!osi!y uwagi w wyznaczonym terminie, zosta!y zaproszone na konferencj$ uzgodnieniow", która odby!a si$ w dniu 14 lipca 2008 r. W trakcie tej konferencji rozbie#no%ci zosta!y usuni$te. Z chwil" przekazania projektu ustawy do uzgodnie& z cz!onkami Rady Ministrów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt ustawy zosta! udost$pniony w Biuletynie Informacji Publicznej. W dniu 2 pa(dziernika 2008 r. Kancelaria Bieg!ych Rewidentów Auxilium S.A. zg!osi!a zainteresowanie pracami nad projektem ustawy. Zg!oszenie to nie pochodzi od podmiotu prowadz"cego zawodow" dzia!alno%' lobbingow" w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Uwagi nie zosta!y przyj$te, o czym podmiot zosta! poinformowany. W dniu 10 grudnia 2008 r. jeden z bieg!ych rewidentów skierowa! do Prezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów oraz do Przewodnicz"cego Sta!ego Komitetu Rady Ministrów list otwarty, do którego za!"czy! list$ bieg!ych rewidentów popieraj"cych uwagi zawarte w tym li%cie (bez ich odr$cznych podpisów). Stosownie do postanowie& art. 25 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 13 pa(dziernika 1994 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.) w zwi"zku z art. 20 tej ustawy, list otwarty zosta! przes!any do Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów z pro%b" o zaj$cie stanowiska, poniewa# to do zada& Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów nale#y reprezentowanie bieg!ych rewidentów oraz ochrona ich interesów zawodowych.

04/01/BS

26

Tabela zgodno cidyrekty"wy200ó/43ME z projektem ustawy o bieg ch rewidentach i ich samorz dzie,firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (stan na dzie 9 grudnia 2008 r.) Dy rektyla 2006|43lW E Pa rlamentu Europejskiegoi Rady z dnia 17 maja 2006r.w sprawi€ ustawowychbada rocznych sprawozda |rnansowychi skonsolidowanych sprarvozda finansowych,zmieniaj ca Dyrckqrvy Rady 78/660/E\ G * sprawie rocznychsprawozda linansowych niektórych r odz aj ót s pó| eki 83/ J49/ EWG w s pr awi e skonso|idowanychsprawozda fi nansowych banków i innych ins tucji finansowychoraz uchylaj caDyrektyw Rady 84/253/EWGw sprawiezatwierdzania osób odpowiedzialnych za dokonywanieustawowych kontroli

Art. 3 (zatwierdzaniebiegtychrewidentówi firm audyt or s ki ch) us t .I 3 ust.4 Art. .l (N ieooszlakorvana ooinia Ar t i e i t Cof ni e z at r vi er dz eni a) '

A

Projekt ustawy o bieg ch rewidentachi ich samorz dzie,firmach audytorskich oraz o tadzorze publicznym (albo inny akt prawa krajo''vego. tak zaznaczono) -je lie r ryra nie

A . l0 Art.41 A . l l us t . A . 5.1ttst'

h(w la dotvc kszta cen ia) Ar t . 7 ( Wer vf i kaci a kompet enciziawodor vych Art. S (Sprawdzeniewiedzv teoreWczne An. 9 [ Zwoi ni eni a)

A

Ar t i 0 (Sz kol eni e Ar t . l l ( Uz ys kani e kwal i f i kacjw i dr odz e

Ar 1.5 us t . 2 Dkt5 Pr;,pis fakulnrywny - nie skor:lstano:

oternlino\- esodo

wiadczenia zaworlo

An. l ) {Po cz enis z kol eni apr akr cz y negoi ksztalceniat ore A r t ' l j ( K s z t a c e n i eL | s t a w i c Z n e )

l4 (Zatrvierdzanie bieg ychrewidentówz Pa st''vCz onkowskich A ' l 6 (Rejestrac

5 ust.2

A '6_Art'9 Pr:epis fakulta4,wny nie skorltstano :

ztzdmio|owe i mo liw o

Art.4 ust.I pkt2 Art.4ust.2i3 A r t .l l u s t . 4

Ar t . l 0 us t .4 A ' 5] us t .] Ar t . l 0 us t .7 A . 53ust . 4 ( odpowi edz i al no Ar t ' J9 z a i n| or macjzeawa e A ' ] 0 u s t '7 A ' 53 us t .4 Art' 20 (J zyk) Ar t . 10 us t .9 Ar t . 53 us t .6 } Za! \ odo\ a) Ar t ' 2l ( E' r ka Ar t . 4 us t .I pkt l c h r e w i d e n t ór v )

Art l7 (Reiestrac ia firm Art. l8 (Aktualizacjainformacliw rejestrze)

ci

Przepis fakultatywny nie skor:ystanoz

Art. 22 (Niezale no i obiektywizm) Art- 23 (Poufno i taiemnicazawodowa) Art' 24 (Niezaie no i obiektywizmbieg ych rewidentówprzeprowadzaj cych badanie ustawowew imieniufirm audytorskich) Art. 25 (Wynagrodzenieza badanie.l A ' 26 (standardyrewizji finansowej)

Art.5ó A ,59 A . 57

Art. 27 (Badaniaustawoweskonsolidowanych sprawozda fi nansowych) A ' 28 (Sprawozdawczo z cbadania) Art' 29 (Systemyzapewnianiaiako ci) Ar t ' J0 ( Sys t em1 dochodz e i s ankcj i (odpowiedzialno c 3 l bieg egorewidenta) Art'

A . ó1

Art. 32 (Zasad;,nadzorupLrblicznego)

A .63 Art,64 A - 65

A . ]] (Wspó pracana szczeblttwspólnotowym pomi dZvsvstemaminadzorLrpublicznego) Art' 34 (WZajemneuznawanierozwi za pomi dz ;Pa s t wal ni r egt r l ac1j nych Cz onkows ki mi ) w adz Art' J5 (Wvznaczeniew a cirwch Art. 3ó (Tajemnicazawodowaiwspó praca r egul ac1j na ponr i dr yPa ) t wam i Cz t onkows ki mi )

Art. 65 ust. i pkt 9

Art' 37 (Wybór bieg ch rewidentówlub firm audytorskich) A . j 8 ( Zwol ni eni e i r ez ygnacj abi eg ch relvidentórvi firm audvtorskich) Art. 39 (Zastosowanie do nienotowanych i dnostekinteresupublicznego) Art, ;l0 (Sprawozdanie zapewniaj ce pl?'eirZYsto ) A ' 4l ( Komi l etds ' audvt u) ) A11. 42 (Niezale no Art, 43 (Zapewnianieiako i) c Art' 4'1(Zatrvierdzanie biegtychrervjdentówz pa stwtrzecich) A .45 (Rejestracja i nadzór nad bieg ymi r rridentamii.jednostkamiaudytorskimiz pansrlvatrz clego')

Art. 104pkt3

Art' 46 (odst pstwaw przypadku rÓlvnowa no ci) A ' 47 ( Ws pt i pr aca w adz ami z w] a ci wyni pa Stwtrzecich)

A . l00

a ALt ' ,: 8( Pr ocedt r rkomi t et u) A ' 49

Art.60 Art. 4 pkt3 Art. 49 ust.2 A ' l 04 pkt 1

Art.2ó ust.2

Art. 14 Nie dotyczy- adresatemjesr Komisja Europeisk

Ar t . 91

A ' ó5 u s t '] p k t9 Ar t . 9l Art.92 Art.93 Ar t . 94

A ( . 1 0 4p k t l

A ' 86ust.2 Art.88pkt L Art.86 Art. 88 pkt 2 i 3 A ' 26 us t '] pkt 1 A ' 5 ust'4 Art.95 Art.96 Art 9'7 An.98 Art. 99

A . I01 Art. 102 A . l03

jest Komisja lNie dotlczy aLlresaten j Europejska Ustawaz 29 wrze nial994 r. o rachunkowo

ci

(Dz.U ' zf002 r. Nr 7ó poz' 694z pó n'zm.)_ Za cznik nr l, cz pt' Dodatkoweinformacjei ust.4 pkt ó. obia nienia' A . 50 A .5l

Art. 52 Art.53 Art. 55

Nie doryc:t

uchylenie dyrektyw,

Nie dotyczy przepisy przei ctowe Pr:epis fakultatyv,ny nte skorzystanoz pr:edmiotoweimo liwo ci Nie dotyczy termin transpozycjI

Nie doryczy - rermin wej cia w :ycie dyrehywy Nie do c:y _ adresaci dyrektywy

URZ D KOMITETU INTEGRACJTEUROPEJSKTEJ SEKRETARZ KOM]TETU INTEGRACJIEUROPEJSKIEJ SEKRETARZ STANU Miko aj DowgieIewicz v in.Ir,tol6{{ losloe, <ma Warszawa,dnia udnia

2008 r.

Pan Maciej Berek Sekretarz Rady Ministrów

opinia o zgodno ciz prawem Unii Europejskiej projektu usta|,yo bieg ychrcwidentach i ich samorz tlzie, firmach audytorskich oraz o ncdzorze publicznym, ltTra ona na podstawie art. 9 pkt 3 w zwi zku z art. f ltst' l pkt 2 i ust. 2 pkt 2a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U. Nr 106' poz. 494,z pó n. zm.) przez Sekretana Komitetu Integracji Europejskiej Nlikolaja Dowgielewicza

Szttnowny Panie Ministrze, W zwi zku z przed o onymprzy pi mie z dnia l0 grudnia 2008 r. projektem ustawy (pismo nr RM-10.178-08NOWY TEKST)' pozwalamsobiew1'razi nast puj copini : Projekt ustawyjest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

fu' uorzejmejwiadomo ci: Pani El bietaChojna.Duch PodsekJetarzStanu M jnisterstwoFinansów

?i.\i, ,'. cir...

C. oPIs PosTULowANEGo RoZWI ZANIA PRAWNEGo' ZE WSKAZANIEM INTERESUB D CEGOPRZEDMIoTEM ocHRoNY Bieg ych Rewidentów S'A.,jakrównie dlafirmaudytorskich, 1)DlaAUXILIUMKancelarii dzia aj cych w formie spó kiakcyjnej,kluczow spraw jesttre

a . 47 pkt 4 ppkt b. który

stanowi' iz spó kakapita owama spe nlacm'in. wymóg, aby wi kszo cg osówna wainym zgromadzeniuposiadallbiegli rewidencllub firmy audfiorskie,zatwierdzoneco najmniejw jednym pa stwieUnii Europejskiej.Takie postanowienie stoi w sprzeczno ci z charakterem pozyskuj spó ekakcyjnych.które poprzez emisje papierówwarto ciowych rozw.ój' W praktyce wskazany przepis elininuje mo liwo

rodkina swój

prowadzenia dzia alno ci

aud1'1orskiej nie tylko w formiepublicznejspó kiakcyjnejw rozumietriuprzeplsów ustawyZ dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publiczne1i warunkach wprowadzania instrumentów obrotuoraz o spó kachpublicznych(Dz. U' nr finansowychdo zorganizowanegoSystemr"l 184, poz. 7539 ze zmianami),ale nawet spó ki akcyjnej,w której akcje s akcjami na okaziciela. Trudno znale

uzasadnieniedla rozwi zaniaustawodawcy'w którym bieg|i

rewidenci nie mogliby pozyskiwa

rodkówfinansowychprzez emisj akcji na okazicieia

i sprzedai tych papierów warto

ciowychna rynku publiczny l. Ponadto planowane

postanorvieniea ' 47 pkl 3 ppkt b oraz niezwykle kótki okes dostosorvaniaSpó ek do rozwitpa projektowanejustaw}.w bardzoniekorzystnejs1tuacjistarviaspó ki audytorskre, ju llotowanena t.ynkupublicznyn' Nadmienicnale y,i spó kiprrblicznes zobowi zanedo ujawniania wielu infomracji, rv t)m: danych finansowych przlnajmnie.l rocznych i pó rocznych, a na rynku regulowalrym równie

kwartalnyclr, zawarcia znacz'nych

kontraktów, strategii rozwoju Spó ki, wyników obligator.vjnegoaudy'tu sprawozda finansowy.chetc.. co zl]acznie podwyisza ich transparentno wobec kontrahentówczy inwestorólv'Nie ma potrzeby,aby dodatkowodla spó' ekpublicznychwprowadza wynogi komentowanegoaltyku u projektu ustawy. Posiadanie r 'i kszo cig osórv lra rvahryrn zgromadzeniuprzez bieg ychrewidentórvlub firn audytorsk rriewp yniena rzetelno jako

czy '

cwykonywanegopIZeZdany podmiotbadaniasplawozdaniafillansowego.Jednocze

wskazac na\e y.i

nie

taki wymóg stawia w du o lepszej sytuacji zagraniczne podmioty

audytorskie.które nrog za ozy w Polsce podmiotaudytolskii nie podlega| tak znacznyn jak poiskipodmiot'b d cySpó k publiczn ogl.aniczeniom. Postanowielria dylekt1' r' 2006/43lwE Parlanlen|tt Europejskiego statuuj bezwzgl dny .'vylrlóg. bez ur'vzgi dnieniaplaw lrabyt'vchprzez .iednostki.które by .v

..

pod ióiami uprównionymi do.bada .sprawozda finansowych zgodnie.,z ustawodawstwem polskim przed wej

ciemRzeczypospolitejPolskiej do Unii Europejskiej oraz przed

implementacj do prawa kajowego postanowie przedmiotowej dyrektywy. W przedstawionychokoliczno

wietle

ciproponujemy'aby zapis art. 47 ph 4 ppkt b otrzyma

nast puj ce brzmienie: ..b) wiekszo

cz onków na walnvm zgromadzeniuposiadaiabiegli rewidenci lub firmv

audtorskie. zatwierdzenico najmnieilv iednympa stwieUnii Europeiskiei.z wv aczeniem emitentów papierów wa o

ciowvchdopuszczonvchdo obrotu na iednr..rnz rwków

reeu]owanvchkajów Europeiskieeo obszaru Gospodarczegodo dnia wei

ciaw

vcie

ninieiszejustawv".

2.

Uprawnienie KRBR

do oke

laniawysoko ciop at rocznvch z tvtu u nadzoru,

o których mowa w a . 50 ust' 1 pkt 2 oraz zasadich podzia u,oke

lonew art.21 ust. 2 pkt 8

stoi w naszejoceniew sprzecznosciz art. 50 ust. l pk12 , który zobowi zujewnosió op at roczn z tytu unadzoru w wysoko cinie wy szej nlz 2 %orocznych przychodów z tytu u wy'konywaniaczynno

cirert,izji finansowej.Wskazywa by,i podmiot sam okre

lasobie

w-vsoko op c atyz tytutu nadzoru' Proponujemy,aby w a . 21 ust. 2 pkt 8 ustawy przy uprawnieniuKRBR by] oograniczenieustawowewysoko ci op atyZ tytu unadzorudo 2 0 , naton]iastw a . 50 ust. 1 pkt 2 ustawy zaznaczy sam obowi zekfirmy arrd)torskiejdo jest równie kwestia sanrejwvsoko wnoszeIriaop atyz tytu unadzoru' Problematyczna op atYrocznei, któr czynlo

oke

ci

lono na f 9/orocznych przychodów Z tytu u wykonywania

ci rewizji finansowej.W obecnie obowi zuj cychprzepisachop atamaksymalna

wynosi l.5 7o. P]anowanapodwy kaop atynie jest uzasadniona.Nawet w syuacji' je eli powstanie Kornisja Nadzoru Audytorvego.sprawuj canadzór pa stwa na samorz dem bieg ychlewidentów to podmiotyaudytorskieoraz biegli relvidencinie powiruriZ tego tytu u ponosi wi kszyclrci zarórvfiskalnych.Tym bardziej.i od wysoko ciop atyrocznejprojekt ustawy rizale niasi np' l'lysoko audforskie. Zwróci

cikar, nak adanych na bieg egorewidentaoraz na fiu-l-ty

nale 1'1ryagu,i

w

wietleustawy o finansachpublicznych op ata

jest danin publiczn 'W zwi zku z tyn Z tyttl ul]adzoruuiszczanaprzez podmiotaudy.torski jej wydatkowaniewinno pod]ega nadzorowipublicznenrrt.

3.

pomiedzvKraiow Kor-nlsiaNadzoru Zastrze eniarórvnie budzi podzia konrpetencii

a Komisi NadzorrrAudytorvego.oba podmiotynrog kontroiowa bieg 1'ch rervidentóworaz fiml,v audyorskie zgodnie z Zaktesenlltorrtroliokre

w an' f] ttst' 2' Ponadto na lonYn]

podsta}vie a . 74 projektu ustawy tv lazie po}vzi cia informacji o nieprarvid owo ciach pracownicyzatrudnieniw ministerstwiefinansówmog przeprowadzi kontrolepozaplanowe wykonylvaniazawoduprzez bieg ychrewidentówi dzia a]no firm ci audytorskichw zakresie, o którym mowa w art. 27 ust. 2. To postanowieniejest ca kowicie niezrozumia e i niedopuszczalne- kontroli podmiofuaudytorskiegoibieg ego rewidentamaj dokonyrvaó osoby,który jedyna legi macj b dzienie wiedzaczy umiej tno aci sam fakt zatrudnienia w MinisterstwieFinansów- W ocenieAUXILILA4 S.A. kontloladokonanaprzez pracownika Ministerstwab dzie bezprawna,bo na.1akichpodstawachzostanieopa e upowa nieruedo kontroli i wed ugjakich regu post powania ma zosta kontrolaprzeprowadzona? Poza tyrn s}'luacja'w której upralvnieniedo kontro]ijest udzielonekilku podmiotom, mo epowodowa zmieszantei nie mo nawykluczyc syuacji, w którejjeden podmiotb dzie kontrolowanyw lym samym zake$e przez trzy róine podmioty' Taka s1tuacjaz punktu jest niedopuszczalna. widzeniadzia alno bieg ci ychrewidentóworaz firmy audytorskiej Budzi uzasadnione lv tpliwo

cipostanowienieart' 27 ust' 6 projektu ustawy,

pozwala; cena udzia pracownikonrlvlinisterstlva Finansów jako obserwatoromw kontroli Z prawem dost pu do dokumentów.Jaki jest charakterich obecno cii jakie posiadaj uprawntenia?Uzasadnionymjest wniosek,jz ich obecno mo c e wiadczy o. nadzorowairiu Klajowej Komisji Nadzorrrjako podmiotu,dokonuj cegokontroli firmy audytorskiej'jak równle pl'awid ow1mjest strvierdzenie.ii samr zbieraja.informacjedo przeprowadzenia kontroli przez Komisj NadzorttAud;'towegolub kontroii rv tr1'bieart. 73 projektlrustawy. Brak uszczegó, owienia przepisóww tej materii.

4'

Stanowczonale ystlvierdzic'iz kary nak adanena bieg ychrewidentówolaz

firnrv atldytorskie.oke

lone w art. 28 usl. 3 oraz ar1' 3 ] ust. 2 p ekttr usta} Ys

wysokie i brakjest dok adnego oke

lenia,zajakie plzewinieniananrszeniaZawoduoraz

kodeksrretyki zostanieZastosowal]a dana kara. Brak deJegacjido wydania przepisórv wykonawczycll,wskazuj cych'w jakiej wysoko cii za jakie przewinieniczastosowana ZoSta]]ie danakara, w szczególno

ci chodzi o kary. olcle

w a . 28 ust' 3 ppkt a lone

d,

.;akoszczególniedotklirvedla podmiotówaudytorskichoraz at1-3l ust' 2 pkt 3,4,5jako szczególnie dotkliwe dla bieg ych rewidentów. Kara pier-ri iraprzewrdzianajest lv a . 31 ust- 6 projektuustawy!V granicachod 5- krotlro ci do 50 _ kotno ci rocznej sk adkicz o owskiej jest Stanowczoza wysoka i stanowiznaczneobci zeniezw .aszcza dla sa:lodzie)nych bieg 1.-ch r.ewidentów'Ploponrrje;llv.nie wskazywa nrirrinlalnej w'vsol
--

n,io ewynosic nawt1 do 2 7o przychodu z t-ytu uus 'uglewizji finahsowej, a w chwiLi

obecnejminimalna kara b dzie wynosi a

10 o ca egoprzychodu bez wzgl du na

charakterprzewinienia'Jest to stanowczonadmi madolegliwo

w. ustawie nie ma

katalogukar. który mo nastosowa wobec firm audytorskich. adnegowyczerpuj cego podobnegojak wobec bieg ychrewidentówstanowiart.31 ust. 2 projektuustawy.Je eli uzna 'i charakterkatalogukar ma przepisa . 27 ust.3 ustawy(cho jego konstrukcja legislacyjnana to nie wskazuje)to przewidzianew podpunktacha-d) kary s niezwykle ci 250.000z otych,zawieszeniewykonywania surowe:kara finansowarv ."lrysoko do czynno skre

cirewizji finansowejprzez firm audytorsk na okes od 6 miesi cy do lat 3,

lenie z' listy firn audytorskich,podanie do publicznej wiadomo ciinformacji o

stwierdzonychr-rieprawid orvo

jako kary i karachna o onych na firm atrd1.torsk6 ciach

dodatkowej.Czy Kiajowa Komisja Nadzoru w kaidym przypadku sk adawniosek do Kra.1orvejRady Bieg ych Rewidentów o orzeczenie wyzej wymienionych kar? Z konstrukcji przepisu rlrynika' Ze ma taki obowi zek, co jest kompletnym ZwaZYwszy charakter pracy bieg egorervidenta,który ma byc nieporozumieniel']]. zawodemzaufaniapubiiczlrego.Brak natomiastjakichkohviekinformacjio mo liwo

ci

c/y nagan). karl uporttnie:li.r. z.rslosowrnia

5'

sprawozdatlprzez flrny audytolskie obowi zek sk adaniadr .óchodr br-rych

dla Krajowej Rady Bieg ychRewidentów(art.50 llst' 4) w terminiedwÓch miesi cyod zako czeniaroku obrotowegoolaz dla Krajowej Komis;t Nadzont (ar|. 79 ust' l) w Iliesi ca od zakoriczeniaroku obrotowego.Termin sprawozdaniadia terminie.jednego Krajowej Komisjl Nadzoru jes1 stanowczo zbyt kótki,

Zw aszcza dla du ych

podmiotólv.posiadaj cychoddzialy lub b d cychw grupiekapita owej'Ponadtonale 1. zapyta o ce1owo

sk adaniadwóclr sprawozda ,zawieraj cych identyczne, lub

zblizouedanena lzecz dlvóch podlniotótvKrajolvejIzby Bieg yclrRewidentów' których _ kancelaryjn zapewniaBiuro KiBR (ar1 29 ust. 2 ustawy).Po obstrrg organizac'vjno co przedstawiacdecyzj o rvpisie firmy audytorskiejna list , je eli KKN

nroie

spralvdzicir-rformacjpraktyczniew Biurze KIBR. W ocenieAUXILIUM S,A. polvrnno byc jedno sprawozdanie.przedstalviajce dane, które interesuj ró ne organy KIBR' pracorvttikórr. danegu podrniotu KazJe sprerrozdan'etviaze czas i zaattgl or,tanie a ponadtoprzekazujeinformacjepoulirena tematdanegopodmiotu.Nie audl,torskiego, tnoznazaponlina .i sanrorz dzawodorvyjest powo yrvanyr'l'celrt ochLoltyinteresólv bieg ych

t ewi dent ów.

1 r'/t

i pracy na rze z polepszeniastandardówrewizji finansowej,nie za ''vcelu nadmiemego obci zania' w tym fiskalnego cz o órv danego samorz du. Niezrozurnia ejest ureguiowaniea .79 ust.3 projektu, który wskazuje,ii niewype nienieprzez firm audytorsk cho byjednego z obowi zków,o których mowa w usl' l a . 79 Komisja NadzoruAudytowegomo ewyda decyzj administracyjn o które-jmowa w art. 75 ust. 2 pkt 2. Wydaje si . iz chodzi o decyzj oke

lonew a ' 79 ust' 1 pkt 2. Zasadnymjest

py anie,dlaczego brak z o eniaw krótkim jednomiesi cznymterminie infornracjldo Krajowej Komisli Nadzoru ma skutkowac dla firm audyorskich najsurowszyni sa cjami?

Niepokoi nlozliwo

6'

cske

leniaz listy podmiotóww razie nieuregulowania

W ocenieAUxlLlUM s.A' u przez firnr audyiorsk roczne'1op atyz t}'tu nadzoru. ske

leniepowinno by

to poprzedzonedodatkowym wezwaniemdo zap atyop aty

Z tVtu unadzoru.

7'

W tplilt,o

cibudzi równie

|aktyczna niezale no cKomisii

Nadzoru

Aud\,'toweqo'W naszej ocenie Komisja ta nie powirDa by traktowanajako cz

c

Milistelstwa Finansów, narvetje eli wykonuje swe zadania przy pomocy komórki Firransówodpowiedziahrejza raclru owo cirewizj organizacyjnejw N4i]-tisterstwie finansolv (art. 6ó Lrst. 4 ustawy)' Wybór Przervodnicz cegooraz jego Zas( pc.v powinien nast powacrv dtodze g osowaniaw trybie tajnym, dokony\,val]ymplzez samych cz o owie

Komisji' Wskazany przez Ministra Finarrsów Przewodnicz cy

Konisji, z góry wskazuje na rtJ sz pozycje danego cz onka Komisji. Ponadto rv si z 20 cz onków b dzie a Komisji Egzaminacyjnejsk adaj cej Nlirriscerstrva FinaIrsów (art' 4). W my

1I przedstawicieli

lart. 66 projektucz onkamiKomisji Nadzoru

MinistraFinansów,jeden z nich jako Przewodnicz cy. Audy'towegos :2 przedstawicie1i 2 przedstalvicieli Konlisji Nadzoru Finansowego' jedne z nich jako Zast pca 2 pr-zedstawicieli KIBR' Plzewodnicza.cego,przedstawicielMilristra Sprawiedliwo ci, lekomendowanych przez

KRBR'

przedstawiciel organtzacji pracodawcórv,

przedstawiciel Gie dy Papierów Wa o ciorvychw Warszawie S'A' Nie oceniaja.c Zaproponowanego\\. alt- 65 parytetu.uwa amy,ze cz orrkorvieKomisj i Nadzoru a powinrribyc Audytowegonie powinni by przedstawicieIanitypuj cychich instytuc.ji' Taki sposób typowarriaprzedstawicielirrniezalezni '1edylieprzez nich rekol-trendowani. znacztlre

Kornisj

h

i umo liwirtybór przedstawicieliz szerszegok gu ekspertów.W sk- adzie Komisji brak jest

uwzgl dnienia przedstawiciela organizacji przedsi biorców, których

to

przedsi biorcórv audy'typrzedewsZystkimdotycz ' Rozwazania \ rymagaerventualniepoddanie Komisji Nadzoru Audytowego ZamiastMinisterstwuFinansów pod nadzór Komisji Nadzoru Finansorvego.1akoorganu niezale nego. Nadzór publicznypowiniensam ustala zasadykontroli.Wzmocnienieroli MinistraFinansów w

wietle zapisów43 DyrektywyParlamentuEuropejskiegoi Rady nie

ma uzasadnienia.Proponujemy,aby Komisja Nadzoru Audfowego, a nie Ministerstwo Finansów oke

kontroIl(art.77 projektu la aszczegó owezasadyitryb przeprowadzania

do 1ej przeprowadzania. ustawy)oraz r,vzóruporva nienia Zasadnymwydajesi równie , w plzypadku powzi cia informac;i o nieprawid owo ciaclr (art' 74 projektu) to nie pracow:licyzatrudnieniw MinisterstrvjeFinansów, a osoby wy'typo\/ianeprzez Konisj Nadzoru Audytowego,powinni nróc pl zeprowadzacpozaplanow kontrol wykonywania zawoduprzezbieg ychrewidentów idzia alno ci firm audytorskich.

8'

Komisja Nadzoru Audytorskiegoma prowadzi rejestr bieg ychrelvidentów

Z pa stwtrzecichoraz list firm audytorskich z pa Stwtrzecich.(a . 65 ust.i pkt 4)' Ponorvnie lv-.st puje s1.trracjai1ublorvaniakonpetencji poszczególnych organów. KrajowaRada Bieg ychRewidentówprorvadzirejestrpolskich podmiotówaudyorskich. Kornisja Nadzont Audyorskiego podnliotów z pa stw trzeciclr. Trudno znale takiegorozwi zaniai prowadzenielist wimo byc powierzone racjonalnervyt ttnraczenie jednemupodlrliotowi.Moie r.ównie byc mo liwerozwi zanie'aby KRBR prowadzi a list

bieg ych rewidentórv' natomiast KNA upraivnior-r1-ch

prowadzi a listy firm

polskichorazz paristwtrzeclch. audy.torskich

9.

\\' ocenreAUXILIUM S.A. projektustawy faworvzujepodmiotvaudl.torskie

Z palist\

tlzecich. tym baldziej. iz

pLzewidu1e r-no ]irvo zwolnierria ich

i systemowi z oboWia.Zliowegonadzorl't,systemor,vipost powaniadyscyp1ir-rarr-rego zapewnienirjako

ci.czego nie przelvtdujewobec firnr polskich. (art, 91 i a ' 92

plojektu)'PLlnJdtofirnry zagraniczrle'zak adaj spó g c kirv Polsce. b d spelnia r'trymó a . 47 pkt .1ppkt b. edl' b d posiada ylvi kszo g osówrrawainvtnzgrotnadzeniu. co w plz,r,'p3fl]ip du ychspó ekpolskichb r- pt'ob1enratycztre ' ';l

10.

Zalwazy

nale ystanowczozbyt krótki okres wei

ciaw ivcie ustawv oraz

dostosowaniasie do postanowie ustawv dla firm aud .torskich' W miesi cuwrze

niu

2008 r. projekt ustawy jest lv uzgodnieniachmi dzy reso owych, jeszcze przez pierwszymcz)'taniemw Sejmie'Trudno oke

li tempo prac nad projektema co a tym

idzie termin ich uko czenia.Projekt usta'" 1,. nak adawymóg na podmioty audytorskie dostosowaniasi do wymogów ustawyprzewidzianychdla firm audy,torskich do dnia 31 grudnia 2008 r. (a ' 104 ustawy)' Wskazany okes jest stanowczozby krótki. Nie uwzgl dniaspecyfiki \ ykonywanejdzia alno ci, gdyi ostatnikr'vartaroku to dla ftrm audy'torskichokles pozyskiwania z]ece na badania sprar ozda firransowychza rok 2008' Ponadto samo dokonanie niezb dnych zmian

dostosowania wyn]aga

niejednokotniewpisu do KrajowegoRejestruS dowego,który z przyczynniezale nych od podmiolu audytorskiegomo e tlwa narvetkilka miesi cy' Zasadnym rvydaje si okre

lenie d u Szego okresu dostosowanradla firm audytorskichdo wymogów nowej

ustawynp.do 3 I .12.2009r. AUXILIUM KancelarjaBieg ychRervidentówS'A. jako firma audytorskama interesprar ny rv tre

j dzia a]no ci, ciltchwa]anego prawa,które bezpo rednio dotycz je-j furr-kcjonowania

..rez s Lay'z dL

l'ffi1,',r' 7uf,"

Kraków' dnia 13 pa dziern1ka2008 r.

LIST

oTWARTY

w

PRoJEKTU

SPRAWIE

UsTAwY

BIEG YCH

o

FIRMACH AUDYToRSKICH

REWIDENTACH' IcH sAMoRz DzIE'

oRAz

O NADZORZE PUBLICZI{YM. podpisani (wykaz podpisow w za . czeniu)jako biegli rervidenct oraz My ni e..1 firmy audytorskie jeste my

'wotnie zainteresowani kszta tem nowe.j ustawy dokonuj cej

o bieg ych rewidenl'ach,

Europejskiego i Rady z dnia

2006143 IWE Parlamentu w

bada

ustawowych

sprawie

i skonsolidowanych w

78/660lEWG

przepisów

implementac.ji

sprawozda sprawie

rocznych

17 maja 2006 r.

sprawozda

finansowych

finansov"ych, zmieniaj cej Dyrek wy

b rnl<óvr' l Rady

dyrekry-l,v

innych

insrytucji

84 l 2253 lEwc za

odporviedzialnych

Rady

:oczn1.ch spra''vczcian finansow1.ch niekrórych

rodzajow spó ek i 83 / 349 / EWG w sprawie skonsolldowanych |inansowych

dyrek wy

dokon1.wanie

w

iinansowych sprawie

oraz

uchylaj cej

zatwierdzanta kontroli

ustawowych

sprawozda

osób

dokumentów

rachunkowych |Dz. Urz' UE z I57 l87 z 09.06 '2006 r. z pó n' zm.). Zaproponorvane przez Ministerstwo budz

jednak w. tpliwo

ci,jak równie

Finan sów r ozw i zania le gis1acyj ne

zastrze enia co do zgodno ci z celami

dyrektylql. Projek1 os}abia pozycje bieqiych. przewidujac wiele rozwi za zagra aj cych uprawnion-ych

istnieniu do

badania

zwIaszcza sprawozdan

ma ych

i

rednich

linansowych.

podmiotów

Uchr,valenie

regulacji rv projektowanym kszta cie w Znaczny sposób

umocni

nowej pozycj

podmiotÓw zagranicznych, króre ze wzgl du na kapitaty oraz korporacyjny charakter

od lat znajduj

si

w czo ówce rynku

audytorskiego.

Nie bez

z n a c z e n i a j e s t k w e s t i a u k s z t a t o w a n i a n i e z a l e r , " . n n a r l z n r ll . ' ' . l x ; . - \ m i rewidentami.

Mamy adziej ,

st e ten pIqt€

przyc lni.-si

opracowanvm przez Ministerstwo Finansów proiektem oraz do l,vnikliweqo rozwa enia skutków proponowanvch zmian ]eqislacvinvch dla bieeh'ch rewidentÓw i firm audvtorskich' Domagamy si

równie

rodowiska podj cia

prac nad projektem ustawy w celu poprawienia wadliwych i nios cych negatywne dla flrm audytorskich

skutki zapisÓw rozutia3a

Uchwalenie wadliwej ustawv nie mo e bv

legislacyjnych.

t umaczone przekroczeniem

terminu do implementacii przepisów wskazanei dvrektyv.rr' qdv

grozi to

Polsce *qdpowiedzialno cia z tvtu u uchwalenia przepisów niezeodnvch z prawem wspolnotowrym. W

za

czeniu

przesylamy

poszczególne

propozycje

roz:wi za

legislacyjnych przyj te w projekcie z dnia 6 pa dziernika 2oo8 r. ustawy z

dnia

....... o bieg ych

audytorskich i zastrzezenta.

rewidentacb

i

ich

oraz o nadzorze publicznyi*&tore

samorz dzie,

frrmach

budza, nasze lv tpliwo ci

:----

Z powa aniem

Z DNIA 6 PNaDZIEP.NIKA

W PROJEKCIE o

RozwI zA

KwEsTIoNowANYcH

wyK z

I

REWIDENTACH

BIEG YCH

ORAZ

AUDYTORSKICH

IcH

NADZORZE

O

LEGISLACYJNYCH

2OO8 R. USTAWY

Z DNIA ....

sAMoRz DzIE'

FIRMACH

PUBLICZNYM.

(wykaz

ma

charakter otwarty). W szczególno ci bieg ych rewidentów oraz flrmy audytorskie niepokoj przedstawione poni ej poszczególne propozycje romvi za

legislacyjnych

uj te w projekcie z dnia 6 pa dzietnika 2oo8 r. ustawy z dnia '...'.. o i ich samorz dzie, firmach audytorskich

bieg ych rewidentach

oraz o

nadzorze publicznym. 1) Upolitycznienie

nadzoru publicznego.

Zgodnte z dyrektyw

2006l43 lwB ide

nadzoru publicznego jest fakt, aby

biegli rewidenci nie nadzorowali samych siebie' ale z

eby byli nadzoror'vanl

niekwestionowanych autoryterów

cia

gospodarczego, w szczególno cinie powirrny byc to osoby zlvt zane z

adn

pr?.ez organ sk adajacY si flrm

audytorsk , ani czyntrie rykonuj cy zawÓd bieg egorewidenta' Na1e y

nadmieni , i

w zadnym kraju zachodnim sprawy rachunkowo ci ant rv gestii Ministerstwa Finansów,

bieg vch rer,videntów nie le

fundamentalnym ce1emjest dba o Zwróci wp yr'v na

uwag

nale y, i

czterech

spo rÓd

Przewodn icz cego' którego oddanych

którego

o bud et pa Stwa i jego wp y'lvy.

w my l art' 66 projektu ustawy rz d ma dziewi ciu Czlonków

KNA'

w

tym

na

glos jest decyduj cy w razic równej )iczby

g osów. Przewodntcz cym KNA

ma

by

osoba

w

randze

podsekretarza Stanu' Na stanorviskach podsekre|arzy Stanu Cz Stonast puja zmiany , zaz^'vyczajnatury politycznej. Nara anie nadzoru publicznego nad bieg ymi rewidentami na fluktuacje na stanowisku przewodnicz cego KNA jest de facto pe nym upolitycznieniem KNA. Nie ma przewidzianego

adnego

mechanizmu, ktÓry uniemo liwta bype n korelacj mi dzy dzia aniem KNA a cyklem rv-vborczym.

2] Brak zapewnieni Komisja

Diezale !o

Audytowego nie powinna

Nadzoru

Ministerstwa Finansów, komórki

organizaryjnej

r chunkowo

ci Kotlisji Nadzoru Audytowego.

c i

by

traktowana

jako cz

nawet je eli wykonuje swe zadania plzy pomocy r ' Ministerstwie

rewizj

finansow

Finansó\r,' odpowiedzialnej

(alt. 66 ust. 4

za

projekru). wybór

Plz wodnicf cego afaz ]ego Zast pcy powinien nast polvac w drodze glosowania 1v trybie tajnym, dokon].wanym plzez samych cz onków Komisji. Przewodnicz cy KNA z nadania spo

Ministra

ród inn}.ch jej czlonkóW' w my

Finansóu'

ma wy sz

pozycj

]art. 66 projektu cz onkami Komisji

Nadzoru Audytowego s : 2 przedstarvicieliMinistra Finansów, jeden Z nich jako Przewodnicz cy,2 przedstawiciell Komisji Nadzoru Pinansowego,jeden z

nich

P.Zewodnicu cego,

Zt\st pca

]ako

przedstar,vicie)

Minist.a

- Sprawiedliwo ci' 2 prz dstawicieli KIBR, rekomendowanych przez KRBR, przedstawicie1 afganizacj1 pracodawcólv' p.zedstawicjel Gie dy Papierów Warto

ciorl]'chrv lVarszart'ie S,A' Nie oceniaj c uaproponowanegow ar.t' 66

parytetu, u 'a-i amy, e cz onko\\,iel(omisji Nadzolu Audytowego nle powinni by przedsta*.icie]amiR'puj c]'ch ich instytucji, a powinni by jedynie przez nich rekomendowani. Taki sposób znacznie Komisje i umo liwi $ybór

porvania przedstarvicieli uniezale ni przedsta\ .icieliz szelszego kl gu

ekspertoiv. K&'estj

znamienn

s

\ Ymogi w stosunku

czlonków KNA Projekt zak ada. abv wi kszo

do kandydatów

na

cz onków KNA (nie wszyscy!)

w trakcie kadencji oraz trzy 1ata przed powo aniem: 1) nie wykony.wali czynno ci rewizji |rnansowej, 2) nie mieii plawa g osu w firmje audytorskiej, 3) nje by]i cz onkiem zarz du lub rady nadzorczej |rrmy audytorskiej' Brak wy czenia, aby w komisji mogli zasiadac osoby pracuj ce dzi w nrmach audytorskich. Rofwa ania

wymaga

wentualnie

poddanie

Audyto\ ,ego pod nadzóI farniast Ministerst\ 'u Finansów

Komisji

Nadzoru

Komisji Nadzoru

Finansowego jako organu niez le nego.Nacizór publiczny powlnlen sam ustala fas dy kontroli i to Komis.j Nadforu Audytowego' a nie Ministerstwo Finansów

polvinna

okre la

szczególowe zasady i tryb prfeprowadzania

kontroli

projektu

{art' 77

ustawy)

oraz

wfór

do jej

upowa nienia

ptzepro'wadza|na' Zasadnym wydaje si równie ' aby w przypadku powzi cia inlormacji o nieprawid owo

ciach(art' 7Zl plojektu) to nie pracownlcy

2atrl]dnieni w Ministe.stwie Finansó\,\,', a osoby wytypowane przez Komisj Nadzoru Audytowego' przeprowadza

pozaplanow

kontro]

wykon}.w nia

fawod:u pffez bieg ch rewidentów oraz dzia alno ciIirm audytorskich' 3. Nieuzasadnione wzmocnienie roli Ministra Firt rrsów' Propono.wane na gruncie w

Fiuansów

projektu

ust wy vrzmocnienie

wietle zapisów 43 Dytektywy

Rady nie ma uzasadnienia.

ParlaEentu

Poza opisanymi wzeJ zastrz

Ministerstwa Finansów jest Wyra na lównie

toli Ministra Europejskiego

i

e iami dominac.ja

w Komis1i Egzaminacy;nej,

w której na 20 czlonków b dzie az 11 przedstawicie1iMinistelstwa Finansów, Finansó\ '' u'- tym absurdalnvm

jest

6

p.acownic}' Ministerstwa

to

rozwi zanie, w

którym

KNA

(art. 6)'

Ponadto

(zdomlnowa e plzez

przedstarvicieJiMinisterstwa Finansó$'J ma pfa1\''osprzeciwienia si

wprsowi

w terminie 30 dnili od dnia otrz'vmania uchwa 'vo wpisie (art' 10 usi-6). B dfie to de f.rcto pe na kontrola nad przeprowadzeniem egzaminu i uza]e nienieuzyskania upralvnie od swobodnegouznania KNA, gdy nie ma rvskazanych sytuacji, \,vktórych KNA mo e taki sprzeciw l'l'yrazi , ale równie kwestiono\,{.anie uprawnie

osób w po\,vo aniu, których ona cz

uczestnicry a. Trudno wyoblazi pla1\''a

sobie,

kr,valifikacji

uzyskanie

ciowosama

eby w demokratycznym pa stwie

zawodowych

zale alo

od

uznania

adminlstracyjnego. 4. Dyskrymiuacja

ma ych i

Projektowarre fazwi zania

tednich firm . s

niekorz]rstne dla ma y'ch i

audytorskich, na omiast fal 'oryzuj du e podmio spIawozda spowodolva

finansor ych'

Przewidziane

w

rednich Iirm

uprawnione do badania nim

roznvit1zania mog

przyspieszenie przejmov.ania ma ych fi.m audytorskich

du e lub ich li}':widacj .Taka teza nasuwa si propozl.cji kar, którym podlega

bed

przez

przede wszystkim z analizy

filmy audytorskie w w1soko ci nawet

do 250.000 z ot'ych' wprorvadzenie tego przepisu l'v ^|ci ma e spowodowa

dwie zasadnicze zmiany. Po pierwsze je eli maia ]ub

rednia |rlma otrzyma

kar po 1' ejjej rocznych przychodóu'' ozflacza Io b dzie dla niej upad o

.

Po drugle z racji zagrozenia r ysokimi karami oraz okre ienia w alr, 51 pIojektu odpowiedzialno ci irrmy audvtorskiej

w przypadku

za szkod

jednostek zainteresot'ania publiczneSo do ku'ofy 12.000.000 zlotych a nie koszt

pozosta ychjednost k do 3,oo0'000 z| w znacz cy sposób wzlo ubezpi czenia si od odpowiedzialno ci c1'rvilnejllrm audytolskich' Nadmienic flal

e male firmy aL]dytorskie s

y'

\xi kszych podmiotów, odpowiadaj

uzupe nieniem

na zapotlzebowanie innego sektora

rynku us ug a.udytorsklch' Niepokój budzi lól\'nie alt. 80 p.ojeklu, który przewiduje konieczno fa'jnieszcza ia przez ftrIrry audytorskie informacji,

dotycz cych

na stronie intelnetowej

baClania aud]'towanych

szeregu

spó ek zaintelesow nia

publicznego,do których za)icza.j si p.zcde 1vszvstkirnspóIki gje dowe'Taka spó ki zainteresowania publicfnego b d

regula(ja mo e spowodowac, i

po us ugi tych Iirm, kLóIe dotychczas bada si ga t-.r']ko

spó ki gie dowe,

do podzia u spó]ek audytorskjch bez

a \,r konseklvencji ccprowadzi

uwzgl dnienia wiedzy mery orycznej zatrudnionych w nich pracownikó\^', ale historycznego do

lviadczeniadu ych podmiotów, przef co doprowadzi do

d1'skryminacji podmiotów,

które

nie

mog

rrJkaza

clo

lviadcz nia

!v badaniu wskazanych jednostek. pfzev'idzianych

5' wysoko

kar dla bieglych

rewidentów

oraz Il'E

audytorskich, SLanowczonale } stv'ierdzi .i kary nak adane na bieglych rewidentów oraz firmy audytoIskie, okre ustauT s

]oneli art' 27 ust. 3 ol tzaIt' 3'i ust' 2 projektu

wysokie a brak dok adnel]o okre

]enia,za jakie przewtnienia

przewtdziana jest dana kara, budzi zaniepokojenie. Brak

delegacji do

rvskazuj cych, *'jakiej r 1soko uydanra przepisólv \ ykona\\'cz}'ch, jakie przewinienie zastoso\!'.lnazostanie dana kara, v,' szczególno szczegÓlnie dotk)ive kary' okre podmiotó! ' Ar]dytolskjch Óraf lewidentów' Kara pieni

lone w art- 27 ust. 3 ppkt a

cii za

cichodzi o d dla

aft' 31 ust' 2 olaz ust 5 dJa bieg ych

na prfelvidzi na jest w alt. 31 ust. 5 prol ktu

ustawy w granicach od 5- krotno ci do 50 - krotno ci locznej skladki czlonkowskiej jest stanowczo za wysoka i stanowi naczne obci enie zw asfcza dla bieg ych rewiden óW, prowadz cych firm v' formie dzia aino ci gospodarczej ' Ponadto proponujemy, nie wska4,'l,l,'a minimalnej wysoko ci sk adek cz onkowskich' Na gruncie projektu ustawy sk adka cz onkowska mo e wynosi nawet do 2 a/apff^]chodu f tytu u us ug rewizji finansoweJ' a minimalna kara b dzie wynosi a charakter prze\ 'lnienia' Jest

io % calego przychodu bez wzgl du na

o stanowczo nadmierna dolegliwo

zapisów w ustawie katalogu przewinie , za które nak adane s kary mo e doprowadzi kary s

aud}.tolsk

wykon;nvania

czy"nno ci rewizji

audytorskich' podanie do publicznej wiadomo

finansowe1

do

przez

lenie z lis

Rady

firm

audytorsk ' jako kary

Krajowa Komisja Nadforu w ka dym przypadku

Krajowej

|trm

ciinformacji o stwierdzonych

nieprawid o11''o ciach i karach na o onych na firm wniosek

cido 250'0o0 z otych,

na okres od 6 miesi cy do lat 3, skre

clodaLkorvej. c l

najwy sze

do dowolno ci interpretacyj nej ' Nale y podkre li , i

niezwykle surowe: kara l]nansowa w wysoko

zawieszenie

.Brak

Bieg ych Rewidentóu,' o

rr'ymienionych kar? Z konstrukc.ji przepisu u'ynika,

orzeczenie

skiada \ }zeJ

e ma taki obowi zek, co

jest komp1etnym nieporozumieniem, fwa.rywszyna charakter pracy bieg ego rewidenta, który ma by jakichkolwiek

zawodem zaufania publicznego. Brak natomias

inlbrmacji o mo liv,'o cizastosowania kary upomrrlcrua, czy

nagany. Mo ]iv'o

czastosowania tak wysokich kar wobec ma ych i

1irm audytorskich mo e skutko('a

ich upad o

rednich

ci 'Brak zró nrcowania

podmiotólv na rynku doprowadzi do zawyza i.\ ceny ze wzgl du na brak konkurencji'

Du e firmy

audytorskie u4'skuj

dodatkow

mo liwo

konsoiidacji rynku uslug audytorskich. 6. Brak

ochrony

sprawozda

praw nabytych

finansowych

podmiotów

i uprzywilejowauie

uprawionych

podmiotów

do bad nia

zagranicznych.

Dla firm audytorskrch,

dzialaj cych w folmie spó ki akcyjnej ' k]uczow caft' 47 pkt 4 ppkt b' który s|anowi, i spó ka kapitalowa

spraw lest tre ma spe nia m'in' \ 'lmóg. ab\ \ 'i kszo glosów na walnym zgromadzeniu

posiadali biegli rewidenci lub firmy audytorskie, zatwierdzone -co naJ4lniej w jednym pa sti\'ie Unii Europejskiej. Takie postanowienie stoi w sprzeczno ci z chalakterem papierów

spó ek atcyjnych,

warto ciowych pozyskuj

poprzez emisje

które

rodki na swój rozwój. w

pral
rt'skazany przepis eiiminuje mo ]iw.o prowadzenja dzialalno ci audytolskiej nie B']ko w formie publicznej spó ki akcyjnej w Iozumieniu przepisów ustawy z dnta 29 iipca 2005 r. o ofercie publicznej i rvarunkach wprowadzania finansortych

instrumentólv

obrotu olaz o

mu do zorganizorr'anego syst€

spó kach publicznych (Dz' U'

nI

I84, poz' 1539 fe zmianarni)' na

Alternarywnym Systemie obrotu Newconnect ale nawet spó-tki akcyjnej, w akcjami na okazicieia. Trlld o zna]e

które] akcje s

uzasadnienie d]a

roz:wi zania ustawodawc]/, w którym biegii rervidenci nie mogliby pozyskiwa przez emisje akcji na okaziciela i spIzeda

rodków fin nsowych

lrarto cio\r'r'J'ch na

papierow

pulrlicznym'

ryoku

tych

planowane

Ponadto

postano\rienieart' 47 pkt 3 ppkt b olaz niea ykle krótki okres dostosowanla projektou,'anej ustawy w bardzo niekorzystnej sytuacji

Spó ek do rozwiry.a

stalvia spó ki audytorskie, Ju notowane na rynku publicfnym. Nadmienj wielu

informacji,

i ' spó ki publiczne s

de4, w

tym: danych

zobowi zale do ujawniarria

finansowych

i pó rocznych, a na rynku regulowanym równie o zar 'arciu znacznych

przynajmniej

rocznych

kwartalnych;

informacji

kontraktó\ ., o stlategij rozwoju Spó ki, wyników

obligatoryjnego audvtu spra\ 'ozda finansowych etc', co zndczn, ich transparentno

podwy sza

cwobec kontlahentÓw czy in\ 'estorów'Nie ma potrzeby,

ab}.dodatkowo dla spólek prrbliczn).chrvprorvadza wymogi komentowanego at-yku r'l projektu

usta\ y

Posjadanie

wi kszo ci g osów na

zgromadzeniu prfez bieg ych rewidentów lub firm na rzeie]no c' czy' jako sprawozdania

audytorsk

nie wp nie

wykonyrvanego ptzez dany podmiot

finansowego. Jednocze ni

\ .skaza nale ,

i

wa]nym badania

taki rr,ymóg

st \ .iaW du o lepsze] s].tuacji zagranicz e podmiory audytorskie, które mog za|o

w

Polsce podmiot audytorski i

nie podlegaja tak znacznym

ograniczeniom,jak polski podmiot. b d cy Spó k publiczn . Postanowienia dyrekB \T 2oa6l43lwE statuuJ

Par1amentu Europejskiego

bef\,l']zgl dny \,v}-mÓg, bez uwzgl dnierlia praw nab1'rych przez

Jednostki, które linansowych

by y podmiotami

zgodnie

z

uprawnionymi

ustawodawstwem

do bada

polskim

.spl. wofda

przed

wejsciem

Rze zypospolite.j Polsbej do Unii Europejskiej ofaz prf d. implementacj do prau'a krajorvego postanowje p.zedmiotowej dyrek .! y. W wietle przeds|awionych okoliczno ciproponujemy' abv zapis art. 47 pkt a ppkt b otrzyma nast puj ce brzmienie:

"Otl

]ub firmY al]dvtorskie. zatwierdzeni co najmniei w jednYm pa slwie Unii Europeiskiei aczenje emltentÓw apieróu walto ci dopLLszcror-r1'ch do

obrotu

na

iedn

nkow

qtt roulryry Gospo.lar' zeeo do dnla ."rej

rezulortanvch

lu

ciarr z e ir nln]eisf Pl us1.r\ 'ry'.

Taki zapis zapewnia}by ochron pr w nabytych podmiotó!v, które clo wej cla w zYcie przepisów ustawy imp]ementuj cych prfedmiotow d-Yrektyw posiada }'uprawnieni:r do badania splawozda 'jnansow]'ch. ProJekt ustawy fa\ .orvfuje podmioty audvtorskie z stw trrecich t-vm bardf)c], t ptzewiduje moz]iit'o zlvolnienia ich 2 oboivi fkoB,ego nadzoru, s\'st morvipost powania dysc]'plinalnego i systemowi zapewnlenla jako ci. czego ]]ie prze!\iduje wobec 1lrm polskich' {art' 91 l art. 92 projek u] Ponadto fiIm} zagraniczne, zakladaj c spólki w PoLsce'b d spe irracr ymog art. 47 pkt 4 ppkt b, gdy b d posiada y wi kszo g]osów na walnyrn fglomadzenIlt'

co

!v

pr4'padku

drt4.ch

problematvczne. 7. Wysoko

spó]ek

poiski h

b5,lva

op aty rocfnej z tytulu n dzoru

Problema .czna jest równie ku'estia samej rrysoko ci op]atv roczr ], któI ,),o ok.e iono n.1 2 racz yc|t przychodór,v z t]tllill \\'ykonJ vania
gospodalcze narodowej' (.''.)' U r'a amr',i zapis: ,,nie mnte| nt , 20 ,|o przeci tnego wynagrodzenia', winno by wykre lone' w obecnie obow] fuj cych przepisach op] ta maksymalna wynosi 1,5 70. Planolvana po.i\],T ka oplaty nie jesr uzasadnion:L'Ni uzasa
bieg ch rewidentów. Dlaczego podmio maj

ponosi

z tego tytulu wi ksze

\!]soko ci op aty rocznej p ekt

audytorskie oraz biegli rewidenci i

ary fiskaine. Tym bardziej' i

usta1iY uzale nia np'

rvysoko

nak adanych na bie8lego Iewidenta oIaz na firmy audytorskie. nale y uwag , i

w

kar, Zwróci

wietie ustawy o finansach publicznych op ata z

nadzoru uiszczana przez podmiot audytolski jest danin

od

.tu u

publicfn . w

t]l jej wydatkowanie Winno podlega nadzorowi publicznernu. samo uchwalanie ustawy, w które] okre la si zasady l u},soko c danLny

T|, iazku z

publicznej nie powinoo odb}.wa si

pobie nie i bez wnikli*.ej dyskusji

spo eczncJ' Nadzoru 8. Brak PrzejrzysteBo podzia u kompetencji pomi dzy Komisj Audytowego a Xrajow Komisj Nadzoru, b d c organem KIBR. zastfz zenia równie budzi podfia kompetencii pomi dzv Krajow Komisi Nadzoru a Komisi

Nadzoru Audv|owego' oba podmioty mog

bieg ych re\,(.identów o. Lz firmy audytorski okre

kontrolowa

?'godnie z zakrese.n kont.oli

]onymrv art. 26 ust. 2, Ponadto na podsta1vieart- 74 projektu usta\'"}

.'r' razie powzi cia informacji o nieprarl.'id orvo ciach pracownicy zatludnieni \.'' Ininisterstwie wykon}'wania

finansów

z \l ad.u przef

mo8q przeprowadzi

kontrole

bieg ych rewiclentó1v i

pozaplanowe

dzia alno ci firm

audytorskich w zaklesie, o którym mowa !v art' 26 ust. 2' To postanowi nie jest calkowicie ni€z rozumia e i

niedopusfczalne _

udytorskiego i bieglcgo retvidenta maj

dokony 'a

kontroli podmiotu osÓby, zatrudnione

u' Ministerstwie Finan sórv' Br.rk WJra' neEo rozdziaiu

kompetencyjnego

mo e w. priryszlo ci

doprowadzi do spofÓw pomi dzy wskazanymi organami. Poza tym sytu cjaJ \i'. której uprawnicnie do kontroLt jest udzielone kilku podmiotom, mo e por 'odowa uamieszanie i nLe mo na wykiuczy

sytuacji, w ktorej J den

podmiot b dzie kontlolo\\'any u. t}m samym zakrcsie przez tr y rózie podmioty. T ka sytllacja z punktu tI,idzeniad2ia a]no

ci bieg ycbreu.identów

oraz |if\\y audytorskiejjest niedopuszczalna i organizacyjnieuci 9. Nadnierny

fornalirm

]i\^|a.

sptawordawczy,

lo

obowr zek sk1adania dwócb odr bnych sprawozda

prz z tlrrny aud]rtorskie

dla Krajowej Rady Bieg ych Rewidentów (art' 49 ust. 3) w terminie dwóch miesi cy od zakoiiczenia roku obrotowegooraz dla Krajowej Komisji Nadzoru (art' 79 ust. t) W terminie jednego miesi ca od zako czenia roku obrotowego' Termin sprarvozdania dla Ktajowej Komisji Nadzoru jest stanowczo rbyt krótki'

zw aszcza d1a du ch

podmiotów, posiadaj cych oddzia

lub

lo$o sk adani zaP}'ta o b d c},ch\', grupie kaprta o$ej'Ponadto na1e-f). dr 'óch sprawozda , za\ ''ielajcych jde]]ryczne,iub zb]i one darte fla rzecz dwóch podmiotów Krajowej Izby Bieglvch Rewidentów, który h obs ug or€j anifacylno

kance]a.in

fapewnia Biuro K]BR (art' 28 ust. 2 ustawy).

Po co prfedstalvia decyz] o wpisie firrny audytolskiej na ]ist . je e]i KKN mo'.c sprawdzi inlormacj prak cznie w Biu.fe K]B1l. Zasadnym r ,ydajesie obowi zek sporz dzania jednego sprawozdania d]a KlBR, przedstawia'] cegodane, które ]nteresuj ró ne o]'gany. Ka de eczas i zaanga owaniepracowników danego podmiotu spla\!'ozdanie r,vi aud\.torskiego, a ponadto przekazuje informacje poufne na temat danego jesI pou,o }.wanv podnli.lt.:. Nie mo na zapomina , i samor2 d za!\'odo\!ry i pracy na rzecz po]epsuenla w celu ochronv intelesów bjeg ychre\\'jdentórv, standardów relvizji finansor .ej,nie za w

W ce1u nadmiernego obci zania,

t'm fiskalnego cz onkó[. danego samorz dct' Niezrozumia e jest

ulegulowanie aft' 79 ust. 3 proj ktu, który wskazlrJ ,i niewype nirnieprzez Iilnr audytorsk

cho by jednego z obowi zkóv', o których molva w ust' 1

art. 79 Komlsja Nadzoru Audvto1 'eeorfloze i yda dec.vzj adminis rracyj n , o ktÓ.ej mou,' rr. art' 75 rrst' 1 pkt 2' Zosadnyn jest pytanie' d]aczeqo brak z o enia $' kIótkim

iednomiesi cznvm

erminie informacii do

.aiowe]

dla llrm audytorskich naisurowszvmi

Kornisji Nadzoru ma skuikowa sankclami? 1o. Bezstronno

i niezale no

(ograniczenia przychodowe).

Sformu owania Art. 56 ust'3, pkt.4. projekt mór,vi o ograniczeniach p rzychodor 'l cll,

które

Ielvidenta,wiar1godno

Trie mog

u:iadcZJ" o

cibadania, jego nieuale no

bezstronno

cl bjeglego

je eli,bieg Y. ci,

ll

',osi gn chocia by 'r' jedny.n.-roku; w. ci gu ostatnich 5 lat, co n jmni j 20 oz6przychociu tocznego z t] u}u wiadczenia uslug na rzecz jednostki, w której

wykony.wa

czynno ci rewizji

linansowej'

powi zanej.,' Z literalnego brzmienia wynika,

jednostki

lub

mo na

stwierdzi ,

ni

e ,,pomys odawca''ma na my ]i

wsfvstkie przychody, a wi c równie z ryr- badania spratvozda Je e]i taki jest zamys

f

finansorv-vch.

ustawodawcY to z d.ubllJr prawdopodobie stwem

e ma e fllmy

audytorskie

zmuszone

zostan

do

nieprzestrzegania prfepisóq' uj tych w uchwale KRBR nr 259l2ol2oo5

z

8'02-2005 r. Proponujemy utr 'manie prozu 50 7o. do dostosowania si

11. okres przewidziany

przef firmy audytorskie

do

wymogów nowej ustawy. zauwaj,y

stanowczo zb\'t krótki ok. s wei cia w

nale

vcie ustaq'a/ oraz

dostosowania si do post nowie ustau'\ dla firm audvtorskich. W niesi cu pa dzlerrLlku

2oo8

projekt

r'

ustawy

jest

w

uzgodnieniach

mi dzyresorto\!-alch' .jeszcze przez pierwszvm czytanien1 rv sejmie. Trudno okre

lic tempo prac nad projektem a co si

z tym

ci

lewi

termin ich

uko czenia' Projekt ustawy nak ada wymóg na podmioty audytorskie dostosowania si

do wymogów ustawy przewidzianych dla lirm audytolskich

.lo dnia 31 s vcfnia 2009 r. (art. 102 projektu). Wskazany oktes jest stanowczo z gdy

ostatni

k'ótki. kwarta

Nie uwzgl dnia specy|tki llykonylvanej dzia alno roku

pozyskiwania zlece , a]e rólvni za rok 2008. Okres przcj

to dla fiIm aud1torskich bada

okres

wst pnych sprawofda

cios.ywinien by

nte

ci,

lko

finansowych

tak ustalony' aby da

firmom

czas na spokojne wlrwizvanie si z podj t\'ch zobowiaza^ i przystosorvanie si do nowych \ ymogóW' Spó ki musza dzlatac zo-odnie z: umow

lub statutem spóiki, którc cz sto przewiduja prawo pienvokupu (2achowanie r5-mogów pralva pier.wokupu wymaga minimum oko o jednego mresl ca) oraz obowi zuj cymi przepisami, przewiduj cymi zmian spó ki z zachowaniem formy

umowy

ktu notarialnego' Dokonanie niezb dnych

zt!]lan wvmaga \\'pisu ich do Krajowego Rejestru S doweBo (wpis do KRS z

t)

pfzycz'yn |'lefalezr\ych od podmiotó.' ' audytor kich mo e tn 'a n wet kilka nl]esi cy)oraz zg]oszeniadokonaDych zmian do KlBR' J

' li wprowadzana

ustarva

przerviduje

termin

praktycfnie

uniemo ljwiaj cypodmiotowi dostosowanie si do nowych regulacji stanowi to pIfes ank

do zaskar ona jej do Trybuna u Konstytucyjnego- zasadnym

zatem wydaje si audytorskich

okre lenie d |, sfego okresu dostosowania

do wymogów

dla firm

nowej ustawy np. do 30.06.2009

r. lub

31.12.2OO9 t.

ll

wYt( z BIEG YcH RF'WIDENTÓ\ V: l) Alrna Kuza . bieg yrewidentfu ewidencyjny10473l,168l, bieg yrewidentrrrewidencyjny494/3328'

2) Tadeusz ch),lro

:])Jadwiga Faron bieg yrewidentnr e\ idencyjny8l6/167l' 4) HaruraKozek

bieg yrewidentnr ewidency1ny1064|17112,

5) IrenaMiszkinis bieg rewidentrrrewidencyjny 2582/3450, 6) KazimieraWid a'bieg yrewidentnr ewidcncyjny43l8/3050, 7) lzabela01ejnik- bieg yrewidentru e\,videncyjny 7861/53l9, 8) Henryk Kie]czeivski . bieg yrewidentnr ewidenciny 16]8/4412, 9) Barbara Komasiewicf ' bieg ylewident nr ewidency.jny1o,7a411781, 10)Mieczys awPiotrkowski bieg yrewidentnr ewidencyjny3l36. l1) Jan Dzwonkowski bieg yrewidentnr ewidencyjny 77312766, 12)G ego

Kwitek

bieg yrewidentff ewidenciny 11193/803 2,

] 3) Kancelaria Bieg]ycl,]Rewidentów He]enaPacewicz - Bejnarowicz i Jadwiga Konieczna podmiotu30]1, sp, pa nclska numerewidencyJny 14)Beataolsfcfyliska. bieg yrewidentnr ewidenc-vjny 9985/74l1. 15) Jerzy Fory'

bieg yrewidentnr ewidencyjny9960/7454,

1ó) Maria Stanis awskabieg yrewidentnI.ewidencyjny 7948'/'1270. 17) Graz.vnaFilipiak . bjeg yrewidcnl fu ewidencyjnynr 3222. ln ewidency'jny 18)JadwigaN1aj- bieg yr.ewident nr 9831/779'l l9) Jan Rubczak bieg ylewidentff ewidencyjny nr 3453/500l' 20) Zofia Klu niak bieg yIewident]u ewidencyjny1682/7651' 21)Afula oc]lmariska bieg yrewidentnr ewidencyjny 2828/2453. 22) Kazimiela Jakubowska- bieg yrelvidentff ewideocyjny60]2/] 854 oraz dr Romuald Jakubo\,vski \ irnieniLlAgencja Konsultjngowo.Aud}torskaj Rachu owo ci '.AKAR nr ewid.':172; 2]) Konrad Romanowski bieg yrer,vident ru-ewidencyjny 1053713201; 24) KJyst}naAdamus'bieg yrewidentnr ewidencyjny10289/7627' 25) Jan Liberacki . bieg rewidentnr ewidencyjnyNr erv.2232l.970' 26) ZbigniewPluci ski' bieg yrewidentru ewid.3186/4982. 27) Anna Burakiewicz' bieg yrewidentnr ewid' 37l/]75]. 28) ucja Lipi ska biegly Iewidentnr ewidencyjnyru 9980/7456; 29) Vvis ar,ta Solarz

bieg yrer ,ident nr ewidencyjny]262,

3o}Qecylia obas- li gtyj Fi'd n|E e}videncyjny 476613504, 31)Marek Pi tek- bieg rewidentnr ewidencyjrry 521711838' 32)K.rystynaD blowska- bieg yrewidentnr ewidencyjny1054,]l./.153, 33)ElzbietaWiza - bieg rewidentnr ewidencyjny 4386/3565; 34)MaIgorzata Maj - bieg yrewidentnr ewid'encyjny 9556/./3I1126,76; 35)Maria]rnaStasiak_ bieg yrewidentru.ewid'encyjny 8,72.]l2.t52: 36)BarbaraSlelmach- bieg rewidentnr ewidencyjny 3850/3528, 37)HalinaDulewicz bieg rewidnet y nr ewidenc'vjny l J220l8053, 38)PiotrTomala- bieg rewident .v ru ewidencyjny 10207/7528' 39)AndrzejKuligiewicz- bieg yrewidentnr ewidencyjny 2043/960, 40) Krystyna winiarska bieg ylewidentnr ewidencyjny 7998/5330; 41)W odzinrierz Kusiak. bieg yrewident ru ewidencyjny 78l7ló]79, 42)BarbaraMagierowskabieg yrewidenl IrIewidcncyjny 7828/l889, 43)lrenaBeck - bieg yrewidentnr ewidencyjnyó7l2l849, 44), 11cja Ma ek. biegtyr€ wident nr ewidencyjny1042211645, 45)KrystynaSuszy ska- Parafiniuk bieg yrervidentnr ewidencyjny9380/7032, ' bieg yrewident 46)DanutaJaworowska m ewidenc|ny1l l7518050, 47)Ludmi aWaszcz-ukbieg yrewidentnr ewidencyjny 4281/3046; 48)GrazynaCabaj Pudo- bieg yrewidentnr cwidencyjn;l 944/8069, 49)JózefHannaciej'bieg yrewidentnr ewi 'encyjny 69I2l2242, 50)TadeuszFedoruk- bieg yrewidentrrrewidencyjny 4974/5l00, 51)}IelenaLenard' bieg yIewjdentnr ewidencyjny 21911614, 52)IrenaKisielewskabieg rewidenlfu y ewidencyjny l0702/8042, -frembasiewicz 53)Janina bieg yrewident nr ewidencyjny 5883/3628, . bieg }Ie\ 'ident 54)Zdzis awKa mierczak nr ewidencyjny1607l44'a, 55)DanutaBrzozowska. bieg yrewident nr 11305; 56)JuSq/na stru - bieg rewident y Nr 3875/5030' 57)Zdzis aw Kmito. bieg yrewident Nr l685/2]98. 58)JadrvigaWirowska bieg yrewidentnr 543416258; 59)N1iros aw }ludziak bieg yrewidentnr ewidencyjny u 7757167l4; 60)wojciechKru el bicg yrewidentm ewtd'encyjny ru 19591292; 6l) Bemadetawanet - bieg yrewidentnr ervidencyjny ru 8016, 62)l,udwikaBachri- bieg ]'rervidentnr ewideocyjnynr 671628363)ReginaFia kowska bieg yrewidentnr cwidencyjn.v nr 832/78;

ó.l) Kazimiera soko owska bieg yrewidentnr ewid.llcy.jnynr 5]5312198; 65) Biuro Bieglych Rel 'identórr'''BBR-FIi.JLEX'. sp, z o'o, . numer ervidencyjnypodr j6lu 66) Lucyna P enjos o bieg yrewiden|nf ewidencyjnYff 10\98l,],721, 61) A,drzeJ Pulut . bieg rewidentnr ewidencyjnynr l09./f|,79 2'; 68) TadelrszKJauze - biegly ren'idenlru er.videncyjny nr 4573/5126; ó9) |v1iros aw Wrtkowski'bieg y re$Lden!nr e!videncyjn} ar 4381/2152; 70)Rornanu'róblewski bIeg yrewldentfu eB'icenc}jn}, nr.t48l,/l5:; ]!) Jonn'a Zdanowska bieg ylelvidentnr ewidency]ny nr 1129.7l809li 72)Ma a Agopso\\'icz bieg yIewidentI]J ewidencyinyff l0540; 7]) Zofia Mjcia kiewioz- bleg ylewidentlr ewjdenc)']ny nr 61.l7l2224; 74)Ewa Sowa bieg yrewidentnr elvidencyjn1' 3760i35l9; ' bieg yrewidel1t 75)E]fbiell 7-alewska nr ewidenc1,jny ló46/2005; ió) Arkadrusz Graborvski - biegIy rert'identnr ervidenc1jny97t)6; Wojtvna L.ieg]y 77)N1a gorzata rewjdenlnr ewidencyjny|0609l,773q: i3) Jad\,viga Mroczek - biegtyrewidentnr ewidencyjny nr 26421985; 79) Halina Cryo]a'bieg y lewidentnr e\,videncyjny 1ló7,,5444; 80)HelenaKJZystek- bieg yrewident .ewidency']ny l975/2889; . l]8521j9; 3l) w adys awa TaboI bi g }r wldclltll] e}'id ncy]n}' .32)Renat3orlo\vska. bieg }rerriccnt nr ewidenciny 2 89s'/29.1ó; 83)Joama Zdanowska- bleglyrervident nr ewidencllny )1297!8A91; E4)Jerzy Lebisz bieg\ rewidcnrnr cwidencyjny7080/S60; 85)GrazynaRajcher1- bieg yIewideuinr ewidencyjny9355/70l9; 86) Czes arva Ha1dasz bieg yr'elvident nr ewIdencyjny ll0l; 37)JonIna.Ialnróz bieg 1lewidelrtnr e''vrdencyJn) 5o15,126i3: t,S)Crzegorz Zenrora biegiy rervident]1rervidencyjn,v1t)N!g; 89)1r4iko al Waszczuk bieg .v rewidentnr ewidencyiny1?82/]047; 90) DanrLtaDrobruak- bieg yrewidellt Lu 9578/7203rv lmieniu podmionr A'l,{' Jesio owscy Finansesp.z o.o.

numercwidencyjnypodmiotu2556;

9l) KancelariaBieg egoRewidentaCFl N1iros aw Filipak . nunrerervrdencji podmiotu:2998; t)2)Bo enaKozro bieg y, rewidcntru elvidencyjnylll7ó; 9]) wo]ciechLor}s bieg))|e\vidcn1 nr e\lid nc\;D)' 9584/7]87; .fekieli' -q, m'tr ) Alltoni bieg]yre\l,ident fu ewidcncyjny1l 12'12517; 95) Tcr esa Kowalik

bieglv rclriderll nr ewidencyjn.:64':11 ;

9{) Boguslarv Cora -_.biegJy rewidenr

ru.ewidencrny gl l9J488; , 97) TeresaKowalska_ bieg yrewident m ewidency.jny 6087/5170; 98) TeresaKrzys ska biegty Iewident nr ewidencyjDyl9741600; 99) Kryst}na szaauga bieg yrewident nr evr'ir]encyjny I 0ó00,l80ll; ]00) Kryst}TlaAdamska . bieg yrewirient nr ewidenc'ny ff 22ll9i 7; ]0I) laria Frankie]- bieg]yrelvident nr ewidenc},jny875; 102)NlirellaKa]otka. bieg yrervident nI ewidencyjnyl 1]55:

l03) ZbiqniewPamu a' bieg yrewident nr ewidencyjny 928oi776]; ] 04) Krzysztof Jasku]ski bieg }'rewjdenr nr euidencyjny 1400/1402; ] 0.5)Tadeus2Kwaterski - bieg y,rervident ru e\lidency.in)'6l l3/] l62, i0ó) Ktystyra Migdaiska . bj 8 yrewid nt nr.ewidencyjny j2o3 l07) Ewa Bautrol ' bieg yrewidentnr ewidenctjny 845]15365 l08) ]erzy Bruchajzer.bieg yreu'ident ru.ervidencyjny 4905/]592 109)JadwigaGo cinia biegJy rewidentnr e.r,vi
-

llstaw_Nr3,1 DriennLk

1388-

Por.236

C. oPls PoSTULowANEGoRoZwI ZANlAPRAWNEGo'ZE wsKAZANIENt L\TERESUBEDACEGOPRZEDMIOTEMOCHRONY o?1:, PosTULÓNA Ytt,l LoZHl zAil ?[A|. Yt ize |-'lsvA2{ lE|1 lN TE Es\,l' b9DlcE'G.(] ?q2EDlYioTEM cLl.l oNY 05c-B t-] ' 24 1czo NJY L|.'l *| TRt,1-1 oD , ( D c N l +.

D. ZA

CZoNE DoXUNIENT\,

nn--nunl.l z 'l,.^.^''* [']E -'(" 'c"" *-

1-prr 1

l

p€L MD|.ioc lc-To t !

P 0]E(T!}1

.D(L\]F,cV'(]u]0

D. (1 '.]

0E9 EzENTolJ+N l 0 tln lY

't?Qiftr\l

]JA ln

pcDMLoT\./ l..l? Ac€c H tgc

?)bHlJlv

Lr P{ c C-. . A Lf \

l R|l

5-

7

_t =_l

Projekt. ROZPORZ#DZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia ................................. 2009 r. w sprawie wymaga$ kwalifikacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów na bieg!ego rewidenta Na podstawie art. 9 ust. 8 pkt 1-3 ustawy z dnia……………o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. ….Nr……,poz.…..) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la: 1) wymagania kwalifikacyjne, 2) tryb i sposób przeprowadzania egzaminów na bieg!ego rewidenta, zwanych dalej „egzaminami”, 3) tryb i termin wnoszenia odwo!a& od wyników egzaminów. § 2.1. Egzaminy dla kandydatów na bieg!ych rewidentów sk!adaj" si$ z: 1) cz$%ci pisemnej obejmuj"cej 10 tematycznych egzaminów uj$tych w czterech sesjach egzaminacyjnych, 2) cz$%ci ustnej obejmuj"cej egzamin dyplomowy. 2. Egzamin dla osób fizycznych posiadaj"cych kwalifikacje do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, 1) uzyskane w innym pa&stwie Unii Europejskiej lub 2) na zasadach wzajemno%ci, uzyskane w pa&stwie trzecim, je#eli spe!niaj" wymogi w zakresie kwalifikacji zawodowych zgodnie z wymogami okre%lonymi w ustawie lub równowa#ne, – polega na z!o#eniu z wynikiem pozytywnym przed Komisj" egzaminu w formie pisemnej i ustnej, w j$zyku polskim z prawa gospodarczego obowi"zuj"cego w Rzeczypospolitej Polskiej. § 3. Do egzaminów mo#e by' dopuszczona osoba, która: 1) ma pe!n" zdolno%' do czynno%ci prawnych; 2) korzysta w pe!ni z praw publicznych; 3) nie by!a karana s"downie za przest$pstwa, o których mowa w § 4 ust.3 pkt 5; 4) posiada wykszta!cenie wy#sze. § 4.1. Egzaminy na bieg!ego rewidenta przeprowadza Komisja Egzaminacyjna, zwana dalej „Komisj"”. 2. Przewodnicz"cy Komisji, w terminie do dnia 30 kwietnia ka#dego roku, og!asza w dzienniku o zasi$gu ogólnopolskim i Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 wrze%nia 2001 r. o dost$pie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112,

1)

Minister Finansów kieruje dzia!em administracji rz"dowej – finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).

poz. 1198, z pó(n. zm.2)), zwanym dalej "Biuletynem", og!oszenie o egzaminach, w którym podaje w szczególno%ci: 1) termin z!o#enia zg!oszenia o przyst"pieniu do egzaminów; 2) terminy przeprowadzania egzaminów. 3. Zg!oszenie, o którym mowa w ust.2 pkt. 1 powinno zawiera': 1) wniosek o dopuszczenie do egzaminów; 2) kwestionariusz osobowy; 3) #yciorys; 4) orygina! lub urz$dowy odpis dyplomu uko&czenia studiów wy#szych w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagranicznych studiów wy#szych, uznawanych w Rzeczypospolitej Polskiej za równorz$dne; 5) informacj$ o niekaralno%ci z Krajowego Rejestru Karnego opatrzon" dat" nie wcze%niejsz", ni# miesi"c przed jej z!o#eniem, w zakresie skazania za przest$pstwa przeciwko wiarygodno%ci dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieni$dzmi i papierami warto%ciowymi, za przest$pstwa skarbowe oraz za czyny okre%lone w rozdziale 9 ustawy z dnia 29 wrze%nia 1994 roku o rachunkowo%ci (Dz. U z 2002 roku Nr 76, poz. 694 z pó(n. zm.3)); 6) dwie fotografie. 4. Osoba, która uko&czy!a zagraniczne studia wy#sze powinna w!ada' j$zykiem polskim w mowie i w pi%mie. 5. Zg!oszenie powinno by' z!o#one do Komisji najpó(niej 60 dni przed dniem rozpocz$cia egzaminów. 6. Je#eli zg!oszenie nie spe!nia wymaga& formalnych okre%lonych w ust. 3, przewodnicz"cy Komisji wzywa pisemnie osob$ do usuni$cia braków w trybie przepisu art. 64 § 2 Kodeksu post$powania administracyjnego. 7. Zg!oszenie z!o#one po terminie pozostawia si$ bez rozpoznania. § 5.1. Komisja zawiadamia osob$ o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu do egzaminów nie pó(niej, ni# 30 dni przed terminem pierwszego egzaminu pierwszej sesji egzaminacyjnej. 2. W przypadku odmowy dopuszczenia do egzaminów, o których mowa w ust. 1, przys!uguje prawo do ponownego rozpatrzenia zg!oszenia przez przewodnicz"cego Komisji, wniesionego pisemnie w terminie 7 dni od dnia otrzymania odmowy. 3. Osoba dopuszczona do egzaminów staje si$ kandydatem na bieg!ego rewidenta. § 6.1. Kandydat na bieg!ego rewidenta powinien zda' egzaminy pisemne w terminach okre%lonych dla czterech sesji egzaminacyjnych, z zastrze#eniem ust. 3, wed!ug nast$puj"cej kolejno%ci: Tabela 1 Sesja

Egzaminy tematyczne

I

1. Rachunkowo%' finansowa cz. I 2. Ekonomia i zarz"dzanie

II.

1. Prawo cywilne, prawo pracy, prawo gospodarcze 2. Prawo podatkowe cz. I 3. Finanse

Czas trwania egzaminu 3 godz. 2 godz. 3 godz. 3 godz. 4 godz.

2)

Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 132, poz. 1110. 3 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz. 1152, Nr 139, poz. 1324 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 145, poz. 1535, Nr 146, poz. 1546 i Nr 213, poz. 2155, z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539 i Nr 267, poz. 2252, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 393, Nr 144, poz. 900, Nr 171, poz. 1056 i Nr 214, poz. 1343.

2

III.

1. Prawo podatkowe cz. II 2. Rachunkowo%' finansowa cz. II 3. Rachunek kosztów i rachunkowo%' zarz"dcza

3 godz. 4 godz. 4 godz.

IV.

1. Sprawozdania finansowe i ich analiza 2. Badanie sprawozda& finansowych i inne us!ugi bieg!ego rewidenta

4 godz. 4 godz.

2. Zaliczenie egzaminów z sesji pierwszej jest warunkiem przyst"pienia do egzaminów z sesji drugiej. Egzaminy z sesji drugiej i z sesji trzeciej kandydat na bieg!ego rewidenta mo#e zdawa' !"cznie, a ich zaliczenie jest warunkiem przyst"pienia do egzaminów z sesji czwartej. 3. Dla egzaminów z poszczególnych sesji ustalane s" terminy podstawowe oraz 2 terminy poprawkowe. 4. Kandydat na bieg!ego rewidenta, który odst"pi! od egzaminu mo#e sk!ada' go w terminie poprawkowym. § 7.1. Na uzasadniony wniosek kandydata na bieg!ego rewidenta Komisja mo#e wyrazi' zgod$ na przerw$ w post$powaniu kwalifikacyjnym, nie d!u#sz" ni# 3 lata. 2. Kandydatowi na bieg!ego rewidenta, o którym mowa w ust. 1, który po uzyskaniu zgody Komisji wznowi! zdawanie egzaminów, mog" by' zaliczone zdane egzaminy, je#eli od daty ich zdania nie up!yn$!o wi$cej ni# 3 lata. Nie dotyczy to egzaminu dyplomowego. 3. Kandydat na bieg!ego rewidenta, który nie zda egzaminów równie# w terminach poprawkowych, mo#e kontynuowa' post$powanie kwalifikacyjne w kolejnym cyklu egzaminacyjnym z uwzgl$dnieniem okresu, o którym mowa w ust. 2. 4. Je#eli przerwa w zdawaniu egzaminów przez kandydata na bieg!ego rewidenta trwa d!u#ej ni# 5 lat, Komisja mo#e dokona' skre%lenia danej osoby z listy kandydatów. § 8.1. Egzaminy pisemne przeprowadzaj" cz!onkowie Komisji w formie 3 osobowego zespo!u egzaminacyjnego. 2. Komisja ustala sk!ad zespo!u egzaminacyjnego, wyznacza przewodnicz"cego zespo!u oraz egzaminatorów z listy zatwierdzonej przez Komisj$. 3. Egzaminatorami z egzaminów: 1) rachunkowo%' finansowa cz. I, 2) rachunkowo%' finansowa cz. II, 3) rachunek kosztów i rachunkowo%' zarz"dcza, 4) sprawozdania finansowe i ich analiza, 5) badanie sprawozda& finansowych i inne us!ugi bieg!ego rewidenta, – mog" by' wy!"cznie osoby b$d"ce bieg!ymi rewidentami wpisane do rejestru. 4. Ka#dym egzaminem kieruje przewodnicz"cy zespo!u egzaminacyjnego. §.9.1. Egzamin ma charakter zamkni$ty i odbywa si$ bez przerwy. Egzamin pisemny przeprowadza si$ w wydzielonej sali, w warunkach umo#liwiaj"cych uczestnikom egzaminu samodzieln" prac$. 2. Przed wej%ciem na sal$ egzaminacyjn" kandydat na bieg!ego rewidenta przyst$puj"cy do egzaminu pisemnego, obowi"zany jest okaza' dowód osobisty lub paszport. 3. Kandydat na bieg!ego rewidenta otrzymuje prac$ egzaminacyjn" oraz kopert$ do wpisania danych osobowych. 4.Czas rozpocz$cia i zako&czenia egzaminu pisemnego oraz warunki organizacyjne i zasady przeprowadzania egzaminu podaje, przed jego rozpocz$ciem, przewodnicz"cy sk!adu egzaminacyjnego lub inny cz!onek zespo!u. 3

5. Prace egzaminacyjne powinny by' pisane przy pomocy przyborów daj"cych pismo utrwalone, wy!"cznie na papierze dostarczonym przez Komisj$. 6. Podczas egzaminu zdaj"cy mo#e opu%ci' sal$ po uzyskaniu zgody przewodnicz"cego lub cz!onka zespo!u egzaminacyjnego. Na czas nieobecno%ci w sali egzaminacyjnej kandydat na bieg!ego rewidenta przekazuje prac$ do zespo!u egzaminacyjnego, który zaznacza na niej czas nieobecno%ci. 7. Zespó! egzaminacyjny mo#e wykluczy' z egzaminu pisemnego kandydata na bieg!ego rewidenta, który podczas egzaminu korzysta z materia!ów innych ni# okre%lone w ust.12 lub w inny sposób zak!óca! przebieg egzaminu. 8. Przewodnicz"cy zespo!u egzaminacyjnego zamieszcza w protokole egzaminacyjnym stosown" adnotacj$ o wykluczeniu z egzaminu kandydata na bieg!ego rewidenta wraz z podaniem przyczyny usuni$cia. 9. Prace egzaminacyjne napisane bez zachowania warunków, o których mowa w ust. 5 oraz w przypadku wykluczenia kandydata na bieg!ego rewidenta na podstawie ust. 7, podlegaj" dyskwalifikacji. 10. Dyskwalifikacji podlegaj" równie# prace egzaminacyjne, które: 1) zawieraj" inne, poza przydzielonym kodem, elementy pozwalaj"ce na identyfikacje autora pracy, 2) nie zawieraj" kompletnych arkuszy z blokami tematycznymi, 3) s" rozwi"zane w sposób nietrwa!y lub nieczytelny - podlegaj" ocenie negatywnej. 11. Zdyskwalifikowane prace egzaminacyjne, o których mowa w ust.9 i ust.10 otrzymuj" ocen$ negatywn". 12. W czasie egzaminu pisemnego dopuszczone jest korzystanie z: 1) przepisów prawa opublikowanych w dziennikach promulgacyjnych lub zawartych w zbiorach przepisów bez komentarzy; 2) norm zawodowych, standardów rachunkowo%ci, standardów rewizji finansowej, wytycznych Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów; 3) urz"dze& u!atwiaj"cych liczenie oraz innych pomocy technicznych (tablic itp.) okre%lonych przez Komisj$, z wyj"tkiem urz"dze& posiadaj"cych funkcje gromadzenia, przetwarzania i przenoszenia danych. 13. Po zako&czeniu egzaminu kandydat na bieg!ego rewidenta zwraca do zespo!u egzaminacyjnego prace egzaminacyjne, oraz zaklejon" kopert$ z danymi osobowymi, które s" oznaczane przez cz!onków zespo!u egzaminacyjnego indywidualnym kodem. § 11.1. Egzamin pisemny sk!ada si$ z bloków tematycznych zawieraj"cych pytania testowe i zadania sytuacyjne. 2. Ka#de pytanie testowe oceniane jest w nast$puj"cy sposób: 1) odpowied( prawid!owa – dwa punkty; 2) odpowied( nieprawid!owa – minus jeden punkt; 3) brak odpowiedzi – zero punktów. 3. Ka#de zadanie sytuacyjne oceniane jest wed!ug skali punktowej ustalonej przez Komisj$. Za nieprawid!owo rozwi"zane zadanie lub brak rozwi"zania nie stosuje si$ punktów ujemnych. 4. Warunkiem otrzymania pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego jest uzyskanie co najmniej 60% maksymalnej liczby punktów mo#liwych do uzyskania za wszystkie pytania egzaminacyjne i zadania sytuacyjne wchodz"ce w sk!ad egzaminu, natomiast je#eli egzamin sk!ada si$ z bloków tematycznych zawieraj"cych pytania egzaminacyjne i zadania sytuacyjne, warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie za ka#dy blok tematyczny co najmniej 60% z maksymalnej liczby punktów mo#liwych do uzyskania. § 12.1. Zespó! egzaminacyjny sporz"dza protokó! z przebiegu egzaminu pisemnego, podpisywany przez przewodnicz"cego oraz cz!onków zespo!u egzaminacyjnego, w którym podaje imiona i nazwiska cz!onków zespo!u, czas rozpocz$cia i zako&czenia egzaminu oraz 4

wa#niejsze okoliczno%ci, jakie nast"pi!y w trakcie egzaminu. Do protoko!u do!"cza si$ testy egzaminacyjne, list$ zdaj"cych oraz ko&cowe wyniki. 2. Miejsce, sposób i termin og!oszenia wyników egzaminu, ustalone przez Komisj$, podaje do wiadomo%ci przewodnicz"cy zespo!u egzaminacyjnego przed rozpocz$ciem egzaminu. 3. Wyniki egzaminu s" równie# og!aszane na stronie internetowej Krajowej Izby Bieg!ych Rewidentów. § 13.1. Egzamin dyplomowy obejmuje zagadnienia z zakresu badania sprawozda& finansowych i wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta. 2. Komisja ustala termin egzaminu dyplomowego indywidualnie dla poszczególnych kandydatów na bieg!ych rewidentów. § 14.1. Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym. 2. Egzamin dyplomowy odbywa si$ w obecno%ci przewodnicz"cego i dwóch cz!onków zespo!u egzaminacyjnego b$d"cych cz!onkami Komisji. 3. W czasie egzaminu dyplomowego nie wolno korzysta' z #adnych pomocy. § 15 Zespó! egzaminacyjny sporz"dza protokó! z przebiegu egzaminu ustnego, podpisywany przez przewodnicz"cego oraz cz!onków zespo!u egzaminacyjnego, w którym podaje imiona i nazwiska cz!onków zespo!u, czas rozpocz$cia i zako&czenia egzaminu oraz wa#niejsze okoliczno%ci, jakie nast"pi!y w trakcie egzaminu. Wyniki egzaminu podaje przewodnicz"cy zespo!u egzaminacyjnego po zako&czeniu egzaminu. § 16 1.Egzamin, o którym mowa w § 2 ust. 2, obejmuje zagadnienia z prawa gospodarczego w zakresie: 1) elementów prawa cywilnego, prawa handlowego, prawa pracy, finansów, prawa dzia!alno%ci gospodarczej; 2) prawnych regulacji rachunkowo%ci i sprawozdawczo%ci finansowej; 3) prawa podatkowego. 2. Uczestnik egzaminu zdaje przed Komisj" egzamin pisemny i ustny z zagadnie&, o których mowa w ust.1 3. Do przebiegu egzaminu stosuje si$ odpowiednio § 10 - 12 i § 15. § 17.1 Wol$ przyst"pienia do egzaminu, osoba o której mowa w § 2 ust. 2, zg!asza do Komisji w formie wniosku. 2. Komisja zawiadamia o spe!nieniu wymaga& uprawniaj"cych do przyst"pienia do egzaminu, przynajmniej na 6 tygodni przed terminem egzaminu. 3. Egzamin mo#e by' powtórzony w terminach ustalonych przez Komisj$, nie wcze%niej jednak ni# po 10 tygodniach od poprzedniego egzaminu. § 18.1. Osoby bliskie, bezpo%redni prze!o#eni oraz wspó!pracownicy uczestnika egzaminu nie mog" wchodzi' w sk!ad zespo!u egzaminacyjnego. 2. O wy!"czeniu cz!onka Komisji decyduje Komisja. § 19.1. Oceny uzyskane z poszczególnych egzaminów s" wnoszone do karty egzaminacyjnej uczestnika egzaminu oraz do protoko!ów egzaminacyjnych. 2. Od oceny negatywnej uzyskanej na egzaminie uczestnikowi egzaminu przys!uguje prawo do wniesienia pisemnego odwo!ania do Komisji, w terminie 14 dni od daty og!oszenia wyników egzaminu, z zastrze#eniem ust. 3-4. 3.Przed wniesieniem odwo!ania, o którym mowa w ust. 2, uczestnik egzaminu ma prawo, w terminie 7 dni od dnia og!oszenia wyników egzaminu, pisemnie zwróci' si$ do Komisji z wnioskiem o udost$pnienie do wgl"du pracy egzaminacyjnej. Praca egzaminacyjna udost$pniana jest w siedzibie Komisji w obecno%ci dwóch cz!onków Komisji. 5

4. Uczestnik egzaminu, któremu udost$pniono prac$ egzaminacyjn", o której mowa w ust. 3, ma prawo do wniesienia pisemnego odwo!ania do Komisji, w terminie 3 dni od dnia udost$pnienia pracy, jednak#e nie krótszym ni# 14 dni od dnia og!oszenia wyników egzaminu. 5. Komisja rozpatruje odwo!anie w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, zgodnie z regulaminem Komisji, oraz niezw!ocznie zawiadamia pisemnie uczestnika egzaminu o rozstrzygni$ciu. Rozstrzygni$cie jest ostateczne. § 20.1. Egzaminy s" organizowane i przeprowadzane na koszt kandydatów na bieg!ych rewidentów oraz osób, o których mowa w § 2 ust. 2. 2. Uiszczenie op!aty egzaminacyjnej jest warunkiem zakwalifikowania do egzaminu. 3. Egzamin pisemny dla kandydatów na bieg!ych rewidentów jest przeprowadzany, je#eli do egzaminu zosta!o zakwalifikowanych co najmniej 50 kandydatów. § 21.1. Ustala si$ nast$puj"ce terminy wnoszenia op!at za egzaminy: 1) za egzaminy w pierwszej sesji – w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia i dopuszczeniu do egzaminów, 2) za egzaminy w pozosta!ych sesjach - na 4 tygodnie przed terminem ka#dego egzaminu, - podaj"c na dowodzie wp!aty dat$ egzaminu i nazw$ przedmiotu. 3. Osoba, o której mowa w § 2 ust. 2, zobowi"zana jest ui%ci' op!at$ egzaminacyjn" za egzamin na 3 tygodnie przed terminem egzaminu. Przez termin wniesienia op!aty egzaminacyjnej rozumie si$ dzie& wp!aty %rodków lub dzie& z!o#enia dyspozycji wp!aty w banku. 4. Przewodnicz"cy Komisji, uwzgl$dniaj"c wniesione op!aty, zawiadamia niezw!ocznie pisemnie osob$, która zosta!a zakwalifikowana do udzia!u w egzaminach, o terminie i miejscu przeprowadzenia ka#dego z egzaminów. § 22.1. W razie rezygnacji z przyst"pienia do egzaminu op!ata egzaminacyjna podlega zwrotowi lub mo#e zosta' zaliczona na poczet kolejnego terminu egzaminu, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia Komisji, nie pó(niej ni# 14 dni przed terminem egzaminu. 2. W przypadku, gdy przewodnicz"cy Komisji uzna, na wniosek zainteresowanej osoby, #e nieprzyst"pienie do egzaminu by!o spowodowane wa#n" przyczyn" losow", op!ata egzaminacyjna podlega zwrotowi, mimo zawiadomienia Komisji o rezygnacji w egzaminu w terminie pó(niejszym, ni# okre%lony w ust. 1. 3. Wniosek o zwrot op!aty, o którym mowa w ust. 2, powinien zosta' z!o#ony w terminie 14 dni od dnia egzaminu. 4. W przypadku niezawiadomienia Komisji o rezygnacji z przyst"pienia do egzaminu, b"d( o zaliczeniu op!aty egzaminacyjnej na poczet kolejnego terminu egzaminu zgodnie z ust.1, lub niez!o#enia wniosku, o którym mowa w ust. 3, op!ata nie podlega zwrotowi i jest przeznaczana na pokrycie kosztów przygotowania egzaminu. § 23.1. Komisja ma prawo uniewa#ni' lub odwo!a' egzamin w uzasadnionych przypadkach. 2. W przypadku naruszenia zasad ochrony tajemnicy dotycz"cej przeprowadzania egzaminu, Komisja uniewa#nia egzamin. 3. W przypadku uniewa#nienia lub odwo!ania egzaminu z przyczyn, o których mowa w ust. 1 i ust. 2, op!ata egzaminacyjna podlega zaliczeniu na poczet op!aty za przyst"pienie do kolejnego egzaminu. Komisja nie zwraca jednak kosztów poniesionych przez uczestnika egzaminu, zwi"zanych z przyst"pieniem tej osoby do egzaminu. § 24. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie z dniem……………..r. /po up!ywie 14 od dnia og!oszenia………………………………/z dniem og!oszenia. Minister Finansów 6

UZASADNIENIE do projektu rozporz"dzenia Ministra Finansów w sprawie wymaga$ kwalifikacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów na bieg!ego rewidenta Potrzeba wydania rozporz"dzenia Ministra Finansów w sprawie wymaga& kwalifikacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów na bieg!ego rewidenta wynika z delegacji zawartej w art. 9 ust. 8 pkt 1-3 ustawy z dnia……………………o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z……Nr……poz….), która uchyli!a w art. 114 ustaw$ z dnia 13 pa(dziernika 1995 roku o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U z 2001 roku, Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.). Projekt rozporz"dzenia okre%la wymagania kwalifikacyjne, tryb i sposób przeprowadzania egzaminów oraz tryb wnoszenia odwo!a& od wyników egzaminów na bieg!ego rewidenta, które na podstawie uchylonej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie by!y uregulowane w uchwa!ach Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów – organu samorz"du zawodowego bieg!ych rewidentów. W szczególno%ci w jednym akcie normatywnym zosta! uregulowany ca!y proces przeprowadzania egzaminów na bieg!ego rewidenta. Propozycje regulacji zawartych w rozporz"dzeniu maj" zastosowanie do osób przyst$puj"cych do post$powania kwalifikacyjnego na bieg!ego rewidenta, tj. kandydatów na bieg!ego rewidenta oraz osób ubiegaj"cych si$ o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, uzyskanych w innym pa&stwie Unii Europejskiej lub na zasadach wzajemno%ci uzyskanych w pa&stwie trzecim, je#eli spe!niaj" wymogi okre%lone w ustawie lub równowa#ne. Rozwi"zania przyj$te w projekcie rozporz"dzenia uwzgl$dniaj" potrzeb$ obiektywnego sprawdzenia teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydatów do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta oraz sprawne funkcjonowanie Komisji egzaminacyjnej, do której zada& nale#y przeprowadzanie egzaminów oraz rozpatrywanie odwo!a& od wyników egzaminów.

7

Ocena skutków regulacji: 1. Cel wprowadzenia rozporz"dzenia. Projekt stanowi wype!nienie delegacji zawartej w art. 9 ust. 8 pkt 1-3 ustawy z dnia o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z……Nr……poz….), która uchyli!a w art. 114 ustaw$ z dnia 13 pa(dziernika 1995 roku o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U z 2001 roku, Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.). 2. Podmioty obj%te projektem. Projekt ma zastosowanie do kandydatów na bieg!ego rewidenta oraz osób ubiegaj"cych si$ o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, uzyskanych w innym pa&stwie Unii Europejskiej lub na zasadach wzajemno%ci uzyskanych w pa&stwie trzecim, je#eli spe!niaj" wymogi okre%lone w ustawie lub równowa#ne. 3. Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud&et pa$stwa i bud&ety jednostek samorz"du terytorialnego. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie spowoduje skutków finansowych dla bud#etu pa&stwa i bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. Obs!ug$ Komisji egzaminacyjnej i egzaminów, a tak#e %rodki na wynagrodzenia cz!onków Komisji i egzaminatorów zapewnia' b$dzie Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów (KIBR). Koszty te pokrywane b$d" z op!at pobieranych przez KIBR od uczestników egzaminów za poszczególne egzaminy. 4. Wp!yw regulacji na rynek pracy. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie wywo!a skutków dla rynku pracy, poniewa# co do istoty przeprowadzania egzaminów nie ró#ni si$ od obecnie funkcjonuj"cego systemu. 5. Wp!yw regulacji na konkurencyjno'( gospodarki i przedsi%biorczo'(, w tym na funkcjonowanie przedsi%biorstw. W zwi"zku z mo#liwo%ci" wzrostu konkurencyjno%ci na rynku pracy w tym obszarze us!ug, w konsekwencji wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie b$dzie mia!o wp!ywu na zwi$kszenie jako%ci %wiadczonych us!ug. 6. Wp!yw regulacji na sytuacj% i rozwój regionalny. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie b$dzie mia!o bezpo%redniego wp!ywu na sytuacj$ i rozwój regionów. 7. Konsultacje spo!eczne. Projekt rozporz"dzenia b$dzie przedmiotem konsultacji z Krajow" Izb" Bieg!ych Rewidentów, Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, z partnerami 8

spo!ecznymi: Stowarzyszeniem Ksi$gowych w Polsce, Stowarzyszeniem Bieg!ych Rewidentów, Ksi$gowych, Doradców Podatkowych, Prawników i Ekonomistów „Libertas”, Bussiness Center Club, Polsk" Konfederacj" Pracodawców Prywatnych. Z chwil" przekazania projektu rozporz"dzenia do uzgodnie& z cz!onkami Rady Ministrów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005r. o dzia!alno%ci lobbingowej (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt rozporz"dzenia zostanie udost$pniony w Biuletynie Informacji Publicznej.

05/01/BS 9

Projekt. ROZPORZ#DZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia ................................. 2009 r. w sprawie zasad odbywania praktyki i aplikacji przez kandydatów na bieg!ego rewidenta Na podstawie art. 9 ust. 8 pkt 4 ustawy z dnia……………o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. ….Nr……,poz.…..) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la: 1) zasady odbywania praktyki w zakresie rachunkowo%ci; 2) zasady obywania aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta. § 2. 1. Praktyka w zakresie rachunkowo%ci trwa!co najmniej rok. 2. Celem praktyki w zakresie rachunkowo%ci jest nabycie i opanowanie przez kandydata na bieg!ego rewidenta umiej$tno%ci w zakresie: 1) organizacji i techniki prowadzenia ksi"g rachunkowych wraz ze sposobami spe!niania wymaga&!stawianych udokumentowaniu zapisów ksi$gowych; 2) ksi$gowania operacji gospodarczych oraz sporz"dzania sprawozda& finansowych i deklaracji podatkowych, ubezpieczeniowych oraz innych sprawozda&; 3) pos!ugiwania si$! przepisami prawa niezb$dnymi w realizacji zada&! s!u#b finansowoksi$gowych. 3. Program praktyki w zakresie rachunkowo%ci, okre%laj"cy zakres wykonywanych czynno%ci, stanowi za!"cznik nr 1 rozporz"dzenia. 4. Zasady dokumentowania praktyki w zakresie rachunkowo%ci okre%la Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy. § 3. 1. Praktyka w zakresie rachunkowo%ci mo#e odbywa' si$, z zastrze#eniem ust. 2, w podmiotach gospodarczych, które s"! w stanie zapewni'! jej prawid!owy przebieg, zgodny z programem, o którym mowa w § 2 ust. 3. 2. W celu nabycia i opanowania przez kandydatów na bieg!ego rewidenta umiej$tno%ci, o których mowa w § 2 ust. 2, praktyka w zakresie rachunkowo%ci mo#e odbywa'! si$ w nast$puj"cych podmiotach: 1) prowadz"cych dzia!alno%'! gospodarcz"! i zobowi"zanych do prowadzenia ksi"g rachunkowych, 2) prowadz"cych us!ugowo ksi$gi rachunkowe dla co najmniej pi$ciu podmiotów, o których mowa w pkt 1, lub 3) firmach audytorskich, je#eli prowadz"! us!ugowo ksi$gi rachunkowe dla podmiotów, o których mowa w pkt 1. § 4. 1. Praktyka w zakresie rachunkowo%ci powinna by' wykonywana przez kandydata na bieg!ego rewidenta na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym ni# 1)

Minister Finansów kieruje dzia!em administracji rz"dowej – finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Finansów (Dz. U. Nr, 216, poz. 1592).

½ etatu, umowy cywilnoprawnej zawartej z podmiotem, o którym mowa w § 3 ust. 2, umowy spó!ki lub w zwi"zku z prowadzeniem w!asnej dzia!alno%ci gospodarczej. 2. Komisja Egzaminacyjna mo#e, na wniosek kandydata na bieg!ego rewidenta, uzna' praktyk$ w zakresie rachunkowo%ci za odbyt", je#eli osoba ta posiada certyfikat ksi$gowy. § 5. 1. Kandydat na bieg!ego rewidenta odbywaj"cy praktyk$!w zakresie rachunkowo%ci ma obowi"zek: 1) ci"gu 30 dni od daty rozpocz$cia praktyki powiadomi'!Komisj$!Egzaminacyjn"!o:! a) "podmiocie, w którym odbywa praktyk$!w zakresie rachunkowo%ci, b) "trybie odbywania praktyki w zakresie rachunkowo%ci, c) dacie rozpocz$cia praktyki w zakresie rachunkowo%ci; 2) wraz z powy#szym zawiadomieniem przekaza'! dokumenty potwierdzaj"ce zgodno%'! praktyki w zakresie rachunkowo%ci z wymaganiami okre%lonymi w § 3 i § 4;! 3) na bie#"co prowadzi'!dziennik praktykanta wed!ug wzoru ustalonego przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy.! 2. Kandydat na bieg!ego rewidenta w ci"gu 30 dni od zako&czenia praktyki w zakresie rachunkowo%ci obowi"zany jest przekaza'!do Komisji Egzaminacyjnej: 1)"dziennik praktyki w zakresie rachunkowo%ci; 2)"sprawozdanie praktykanta z przebiegu praktyki, wed!ug wzoru ustalonego przez Krajow" Rad$ Bieg!ych Rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy. § 6. 1. Aplikacja pod kierunkiem bieg!ego rewidenta trwa co najmniej dwa lata. Kandydat na bieg!ego rewidenta przyst$puje do aplikacji po uprzednim odbyciu praktyki w zakresie rachunkowo%ci. 2. Celem aplikacji jest nabycie przez kandydata na bieg!ego rewidenta umiej$tno%ci wymaganych od bieg!ego rewidenta, w szczególno%ci w zakresie: 1) wyboru i stosowania w!a%ciwych metod i technik w procesie badania sprawozda&! finansowych;! 2) opracowania dokumentacji badania sprawozda&! finansowych, w tym: dokumentacji roboczej, raportu i opinii bieg!ego rewidenta oraz jego wyst"pienia porewizyjnego; 3) wspó!pracy z przedstawicielami podmiotów, których sprawozdania finansowe podlegaj"! badaniu przez bieg!ego rewidenta. 3. Program aplikacji, okre%laj"cy zakres wykonywanych czynno%ci, stanowi za!"cznik nr 2 rozporz"dzenia. § 7. Aplikacja mo#e odbywa'! si$! wy!"cznie w firmach audytorskich, które s"! w stanie zapewni'! prawid!owy i zgodny z programem przebieg aplikacji. Za spe!niaj"ce te warunki uznaje si$ firmy audytorskie, które: 1) prowadz"! badania rocznych sprawozda&! finansowych dla co najmniej 10 podmiotów, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, i zapewniaj"!aplikantom udzia! w badaniu przez okres co najmniej 5 miesi$cy w ka#dym roku; 2) zatrudniaj"!lub wspó!pracuj"!z co najmniej 3 bieg!ymi rewidentami wykonuj"cymi zawód bieg!ego rewidenta w rozumieniu art. 3 ustawy. § 8. 1. Kandydat na bieg!ego rewidenta mo#e rozpocz"' aplikacj$, je#eli zaliczy! sesj$ drug" i zda! co najmniej dwa egzaminy z sesji trzeciej, okre%lone w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 8 pkt 1-3 ustawy. 2. Program drugiego roku aplikacji mo#na realizowa'! po zdaniu wszystkich wymaganych egzaminów, za wyj"tkiem egzaminu dyplomowego. W przypadku niespe!nienia tego warunku aplikacj$! po zaliczeniu pierwszego roku przerywa si$, a gdy przerwa w realizacji aplikacji trwa d!u#ej ni#!dwa lata, aplikacj$!rozpoczyna si$!od pocz"tku.

2

3. Aplikacja powinna by' wykonywana przez kandydata na bieg!ego rewidenta na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym ni# ½ etatu w firmie audytorskiej, w której ma by' prowadzona aplikacja. 4. Komisja Egzaminacyjna mo#e - w wypadkach uzasadnionych do%wiadczeniem zawodowym kandydata na bieg!ego rewidenta - wyrazi'! zgod$! na odbywanie aplikacji na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej!z firm" audytorsk", o której mowa w § 7 ust. 1, której wzór okre%li Krajowa Rada Bieg!ych rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy. 5. Aplikant powinien uzyska' pisemn" zgod$ firmy audytorskiej na odbywanie aplikacji gwarantuj"cej realizacj$ programu aplikacji, o którym mowa w § 6 ust. 3. 6. Komisja Egzaminacyjna mo#e – w przypadkach uzasadnionych do%wiadczeniem zawodowym kandydata na bieg!ego rewidenta – zaliczy' wykonanie programu ustalonego dla pierwszego roku aplikacji pod warunkiem, #e kandydat na bieg!ego rewidenta by! zatrudniony w firmie audytorskiej, o której mowa w § 7, na podstawie umowy o prac$ obejmuj"cej zakresem wykonywanych czynno%ci program pierwszego roku aplikacji, przez okres nie krótszy ni# dwa lata oraz przedstawi pisemne potwierdzenie firmy audytorskiej z przebiegu wykonywanych czynno%ci. 7. Aplikacj"!kieruje bieg!y rewident wyznaczony przez firm$ audytorsk", w której kandydat na bieg!ego rewidenta odbywa aplikacj$, spo%ród bieg!ych rewidentów wykonuj"cych ten zawód w rozumieniu art. 3 ustawy. Bieg!y rewident nie mo#e jednocze%nie kierowa'!wi$cej ni#!5 aplikacjami. § 9. 1. Kandydat na bieg!ego rewidenta odbywaj"cy aplikacj$!ma obowi"zek nie pó(niej ni#! w ci"gu 30 dni od dnia rozpocz$cia aplikacji powiadomi'!Komisj$!Egzaminacyjn"!o:! 1)"miejscu odbywania aplikacji, 2)"formie odbywania aplikacji, 3) dacie rozpocz$cia aplikacji, 4) osobie kierownika aplikacji oraz na bie#"co powiadamia'!Komisj$!Egzaminacyjn"!o zmianach wymienionych informacji. 2. Wraz z powiadomieniem, o którym mowa w ust. 1, kandydat na bieg!ego rewidenta przekazuje do Komisji Egzaminacyjnej o%wiadczenie firmy audytorskiej o spe!nianiu warunków, o których mowa w § 7, wraz z powiadomieniem o miejscu odbywania aplikacji. 3. O zako&czeniu i wyniku odbytej aplikacji przez kandydata na bieg!ego rewidenta decyduje, na wniosek bieg!ego rewidenta kieruj"cego aplikacj", firma audytorska, w której odby!a si$! aplikacja. Wzór protoko!u z zako&czenia i wyniku odbytej aplikacji, sporz"dzanego przez firm$ audytorsk", okre%la Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy. 4. Komisja Egzaminacyjna zalicza wykonanie aplikacji, o której mowa w § 6, na wniosek kandydata na bieg!ego rewidenta potwierdzony przez firm$ audytorsk", w której odbywa aplikacj$, wraz ze sprawozdaniem aplikanta z przebiegu aplikacji, zaopiniowanym przez kierownika aplikacji. Wzór wniosku oraz sprawozdania okre%la Krajowa Rada Bieg!ych Rewidentów, na zasadach okre%lonych w art. 9 ust. 9 pkt 6 ustawy. § 10. 1. Warunkiem przyj$cia wniosku kandydata na bieg!ego rewidenta o dopuszczenie do egzaminu dyplomowego jest uznanie przez Komisj$!Egzaminacyjn"!aplikacji jako zaliczonej w rozumieniu ustawy, w terminie dwóch miesi$cy od dnia otrzymania kompletnej! dokumentacji, o której mowa w § 9. 2. Komisja Egzaminacyjna mo#e uzale#ni'! dopuszczenie do egzaminu dyplomowego od z!o#enia przez kandydata na bieg!ego rewidenta, w wyznaczonym czasie, dodatkowych wyja%nie& lub uzupe!nienia dokumentacji, o której mowa w § 9. 3. W przypadku stwierdzenia, #e w trakcie odbywania aplikacji nie zrealizowano jej zada&, Komisja Egzaminacyjna odmawia uznania aplikacji za zaliczon", co jest równoznaczne z niedopuszczeniem do egzaminu dyplomowego.

3

§ 11. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie z dniem……………..r. /po up!ywie 14 od dnia og!oszenia………………………………/z dniem og!oszenia. Minister Finansów

4

Za!"czniki do rozporz"dzenia Ministra Finansów z dnia

(poz. ...) Za!"cznik nr 1

Program praktyki w zakresie rachunkowo'ci Zakres wykonywanych czynno'ci Samodzielne wykonywanie czynno%ci zwi"zanych z prowadzeniem ksi"g rachunkowych, polegaj"ce przede wszystkim na : - otwarciu ksi"g rachunkowych, - przygotowaniu dowodów i kwalifikowaniu do uj$cia w ksi$gach rachunkowych operacji gospodarczych (dekretacja), - ksi$gowaniu operacji w dzienniku oraz na kontach ksi$gi g!ównej i kontach ksi"g pomocniczych, - sporz"dzaniu dokumentów wymaganych we wspó!pracy z bankiem, oddzia!em ZUS i urz$dem skarbowym, w tym ustalaniu zobowi"za& podatkowych i sporz"dzaniu deklaracji podatkowych, - wykonaniu czynno%ci poprzedzaj"cych zamkni$cie roku obrotowego, - sporz"dzaniu rocznego sprawozdania finansowego. 2. Obs!uga komputerowego systemu prowadzenia ksi"g rachunkowych, zgodnie z przepisami o rachunkowo%ci. 3. Poznanie zak!adowego planu kont oraz innych wewn$trznych uregulowa& jednostki w zakresie rachunkowo%ci i kontroli wewn$trznej oraz ich praktycznej realizacji. 1.

5

Za!"cznik nr 2 Program aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta Rok 1

1.

2.

3.

2

1.

2.

Zakres wykonywanych czynno'ci Przegl"d dokumentacji badania kilku jednostek sprawozdawczych pod wzgl$dem: - kompletno%ci, - poprawno%ci formalnej, - spójno%ci dokumentacji (merytorycznego powi"zania pomi$dzy dokumentacj" robocz", raportem, opini", „listem” do kierownictwa badanej jednostki). Wykonywanie prac technicznych i fragmentarycznych czynno%ci rewizyjnych, ich dokumentowanie w dokumentacji rewizyjnej i opracowywanie spisów dokumentów (skorowidzów); czynno%ci te powinny dotyczy' minimum trzech bada& i by' realizowane w czasie od rozpocz$cia do zako&czenia tych bada&. Udzia! w czynno%ciach bieg!ego rewidenta zwi"zanych przede wszystkim z: - planowaniem badania, - doborem metod i technik w procesie badania, - analiz" sytuacji maj"tkowej, finansowej i dochodowej, - badaniem przestrzegania przepisów prawa; czynno%ci te powinny dotyczy' minimum czterech bada& i by' realizowane w czasie od rozpocz$cia do zako&czenia tych bada&. Udzia! w badaniu co najmniej dwóch rocznych sprawozda& finansowych jednostek oraz samodzielne wykonanie i udokumentowanie czynno%ci wyznaczonych przez bieg!ego rewidenta, w tym opracowanie projektu raportu z przebiegu badania oraz projektu opinii bieg!ego rewidenta. Kompletne badanie rocznego sprawozdania finansowego pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, opracowanie kompletnej dokumentacji badania, projektu opinii, raportu, „listu” do kierownictwa badanej jednostki. Badanie realizowane w ramach tego zadania przez aplikanta, zalicza si$ wy!"cznie jednemu aplikantowi.

6

UZASADNIENIE do projektu rozporz"dzenia Ministra Finansów w sprawie zasad odbywania praktyki i aplikacji przez kandydatów na bieg!ego rewidenta Potrzeba wydania rozporz"dzenia Ministra Finansów w sprawie zasad odbywania praktyki i aplikacji przez kandydatów na bieg!ego rewidenta wynika z delegacji zawartej w art. 9 ust. 8 pkt 4 ustawy z dnia……………………o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z……Nr……poz….), która uchyli!a w art. 114 ustaw$ z dnia 13 pa(dziernika 1995 roku o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U z 2001 roku, Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.). Projekt rozporz"dzenia okre%la zasady obywania przez kandydatów na bieg!ego rewidenta praktyki w zakresie rachunkowo%ci oraz aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, które na podstawie uchylonej ustawy o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie by!y uregulowane w uchwa!ach Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów – organu samorz"du zawodowego bieg!ych rewidentów. Propozycje regulacji zawartych w rozporz"dzeniu maj" zastosowanie do osób przyst$puj"cych do post$powania kwalifikacyjnego na bieg!ego rewidenta, tj. kandydatów na bieg!ego rewidenta, którego jednym z elementów jest odbycie praktyki w zakresie rachunkowo%ci, a nast$pnie aplikacji w firmie audytorskiej pod kierunkiem bieg!ego rewidenta wykonuj"cego zawód w rozumieniu art. 3 ustawy, je#eli spe!niaj" wymogi okre%lone w ustawie lub równowa#ne. Ponadto okre%laj" warunki odbywania przez kandydatów na bieg!ych rewidentów praktyki w zakresie rachunkowo%ci oraz aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, w tym nadzoru na tymi czynno%ciami. Rozwi"zania przyj$te w projekcie rozporz"dzenia uwzgl$dniaj" cele i potrzeb$ nabycia umiej$tno%ci i sprawdzenia praktycznego przygotowania kandydatów do wykonywania zawodu bieg!ego rewidenta, poprzez: 1) odbycie praktyki w zakresie rachunkowo%ci, polegaj"ce na: a) organizacji i technice prowadzenia ksi"g rachunkowych wraz ze sposobami spe!niania wymaga&!stawianych udokumentowaniu zapisów ksi$gowych, b) ksi$gowaniu operacji gospodarczych oraz sporz"dzania sprawozda& finansowych i deklaracji podatkowych, ubezpieczeniowych oraz innych sprawozda&, c) pos!ugiwaniu si$! przepisami prawa niezb$dnymi w realizacji zada&! s!u#b finansowoksi$gowych. 2) odbycie aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta, polegaj"ce na: a) stosowaniu w!a%ciwych metod i technik w procesie badania sprawozda&!finansowych, b) opracowaniu dokumentacji badania sprawozda&! finansowych, w tym: dokumentacji roboczej, raportu i opinii bieg!ego rewidenta oraz jego wyst"pienia porewizyjnego, c) wspó!pracy z przedstawicielami podmiotów, których sprawozdania finansowe podlegaj"! badaniu przez bieg!ego rewidenta.

7

Ocena skutków regulacji: Cel wprowadzenia rozporz"dzenia. Projekt stanowi wype!nienie delegacji zawartej w art. 9 ust. 8 pkt 4 ustawy z dnia o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z……Nr……poz….), która uchyli!a w art. 114 ustaw$ z dnia 13 pa(dziernika 1995 roku o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie (Dz. U z 2001 roku, Nr 31, poz. 359, z pó(n. zm.). Podmioty obj%te projektem. Projekt ma zastosowanie do osób przyst$puj"cych do post$powania kwalifikacyjnego na bieg!ego rewidenta, tj. kandydatów na bieg!ego rewidenta, którego jednym z elementów jest odbycie praktyki w zakresie rachunkowo%ci, a nast$pnie aplikacji w firmie audytorskiej pod kierunkiem bieg!ego rewidenta wykonuj"cego zawód w rozumieniu art. 3 ustawy, je#eli spe!niaj" wymogi okre%lone w ustawie lub równowa#ne. Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud&et pa$stwa i bud&ety jednostek samorz"du terytorialnego. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie spowoduje skutków finansowych dla bud#etu pa&stwa i bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. Obs!ug$, a tak#e %rodki zwi"zane z odbywaniem praktyki w zakresie rachunkowo%ci i aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta zapewnia' b$dzie Krajowa Izba Bieg!ych Rewidentów (KIBR). Wp!yw regulacji na rynek pracy. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie wywo!a skutków dla rynku pracy, poniewa# co do istoty odbywanie praktyki w zakresie rachunkowo%ci i aplikacji pod kierunkiem bieg!ego rewidenta nie ró#ni si$ od obecnie funkcjonuj"cego systemu. 5. Wp!yw regulacji na konkurencyjno'( gospodarki i przedsi%biorczo'(, w tym na funkcjonowanie przedsi%biorstw. W zwi"zku z mo#liwo%ci" wzrostu konkurencyjno%ci na rynku pracy w tym obszarze us!ug, w konsekwencji wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie b$dzie mia!o wp!ywu na zwi$kszenie jako%ci %wiadczonych us!ug. 6. Wp!yw regulacji na sytuacj% i rozwój regionalny. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie b$dzie mia!o bezpo%redniego wp!ywu na sytuacj$ i rozwój regionów. 7. Konsultacje spo!eczne.

8

Projekt rozporz"dzenia b$dzie przedmiotem konsultacji z Krajow" Izb$ Bieg!ych Rewidentów, Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, z partnerami spo!ecznymi: Stowarzyszeniem Ksi$gowych w Polsce, Stowarzyszeniem Bieg!ych Rewidentów, Ksi$gowych, Doradców Podatkowych, Prawników i Ekonomistów „Libertas”, Bussiness Center Club, Polsk" Konfederacj" Pracodawców Prywatnych. Z chwil" przekazania projektu rozporz"dzenia do uzgodnie& z cz!onkami Rady Ministrów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt rozporz"dzenia zostanie udost$pniony w Biuletynie Informacji Publicznej.

06/01/BS

9

Projekt

ROZPORZ#DZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia ............................................. w sprawie obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno'ci cywilnej firmy audytorskiej Na podstawie art. 50 ust. 3 ustawy z dnia ........ o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z Nr poz.) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la szczegó!owy zakres obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej firmy audytorskiej wykonuj"cej czynno%ci rewizji finansowej, za szkody wyrz"dzone w zwi"zku z prowadzon" dzia!alno%ci", zwanego dalej „ubezpieczeniem OC”, termin powstania obowi"zku ubezpieczenia oraz minimaln" sum$ gwarancyjn" tego ubezpieczenia. § 2. 1. Ubezpieczeniem OC jest obj$ta odpowiedzialno%' cywilna firmy audytorskiej, o której mowa w § 1, za szkody wyrz"dzone w nast$pstwie dzia!ania lub zaniechania ubezpieczonego, w okresie ubezpieczenia, w zwi"zku z wykonywan" dzia!alno%ci". 2. Ubezpieczenie OC nie obejmuje szkód: 1) polegaj"cych na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrz"dzonych przez ubezpieczonego ma!#onkowi, wst$pnemu, zst$pnemu, rodze&stwu, a tak#e powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostaj"cej w stosunku przysposobienia oraz jej ma!#onkowi, jak równie# osobie, z któr" ubezpieczony pozostaje we wspólnym po#yciu; 2) wyrz"dzonych przez ubezpieczonego po skre%leniu z listy firm audytorskich, chyba #e szkoda jest nast$pstwem wykonywania dzia!alno%ci przed takim skre%leniem; 3) polegaj"cych na zap!acie kar umownych; 4) powsta!ych wskutek dzia!a& wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a tak#e aktów terroru. 3. Ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie szkody w zakresie, o którym mowa w ust. 1, z zastrze#eniem ust. 2, bez mo#liwo%ci umownego ograniczenia przez zak!ad ubezpiecze& wyp!aty odszkodowa&. § 3. Obowi"zek ubezpieczenia OC powstaje nie pó(niej ni# w dniu wpisu na list$ firm audytorskich. 1)

Minister Finansów kieruje dzia!em administracji rz"dowej - instytucje finansowe, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).

§ 4. 1. Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki s" obj$te umow" ubezpieczenia OC, wynosi równowarto%' w z!otych 45.000 euro. 2. Kwota, o której mowa w ust. 1, ustalana jest przy zastosowaniu kursu %redniego euro og!oszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia OC zosta!a zawarta. § 5. Umowy ubezpieczenia OC zawarte na podstawie dotychczasowych przepisów obowi"zuj" do ko&ca okresu, na jaki zosta!y zawarte, nie d!u#ej jednak ni# do dnia ................. § 6. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie z up!ywem 14 dni od dnia og!oszenia.2)

MINISTER FINANSÓW

2)

Niniejsze rozporz"dzenie by!o poprzedzone rozporz"dzeniem Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej podmiotów uprawnionych do badania sprawozda& finansowych (Dz. U. Nr 211, poz. 2062), które utraci!o moc obowi"zuj"c" na podstawie art. 131 ustawy z dnia .............................. r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 63, poz. 393) z dniem wej%cia w #ycie niniejszego rozporz"dzenia.

UZASADNIENIE Projektowane rozporz"dzenie stanowi wype!nienie delegacji ustawowej wynikaj"cego z art. 50 ust. 3 ustawy z dnia ................ o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z Nr poz.), na podstawie której minister w!a%ciwy do spraw instytucji finansowych, po zasi$gni$ciu opinii Krajowej Rady Bieg!ych Rewidentów oraz Polskiej Izby Ubezpiecze&, okre%la w drodze rozporz"dzenia szczegó!owy zakres ubezpieczenia obowi"zkowego OC z tytu!u wykonywania czynno%ci rewizji finansowej, termin powstania obowi"zku ubezpieczenia oraz minimaln" sum$ gwarancyjn", bior"c w szczególno%ci pod uwag$ specyfik$ wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zada&. Przepisy projektowanego rozporz"dzenia b$d" okre%la!y szczegó!owy zakres obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej firmy audytorskiej za szkody wyrz"dzone w zwi"zku z prowadzon" dzia!alno%ci", termin powstania obowi"zku ubezpieczenia oraz minimaln" sum$ gwarancyjn" tego ubezpieczenia. W § 2 projektu okre%lono zakres obowi"zkowego ubezpieczenia OC poprzez m.in. okre%lenie w ust. 1 zakresu czasowego ochrony ubezpieczeniowej (tzw. trigger). Ubezpieczenie OC nie mo#e bowiem prawid!owo funkcjonowa' bez dok!adnego sprecyzowania, który moment bierze si$ pod uwag$ jako wypadek ubezpieczeniowy obj$ty umow" ubezpieczeniow". Jednocze%nie uzasadnione jest, aby z zakresu tego ubezpieczenia wy!"czy' odpowiedzialno%' zak!adu ubezpiecze& za enumeratywnie okre%lone w rozporz"dzeniu szkody (§ 2 ust. 2). Wy!"czenia zawieraj" przypadki spo!ecznie uzasadnione, jak równie# sytuacje nadzwyczajne, którym trudno jest si$ przeciwstawi'. Zawarty w projekcie katalog przedmiotowych wy!"cze& jest zgodny z obecnie obowi"zuj"cymi wy!"czeniami wskazanymi w rozporz"dzeniu Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej podmiotów uprawnionych do badania sprawozda& finansowych (Dz. U. Nr 211, poz. 2062). Wy!"czenie z zakresu ochrony ubezpieczeniowej szkód wyrz"dzonych przez osoby najbli#sze jest zgodne z obecnie obwi"zuj"c" praktyk" stosowan" zarówno w obowi"zkowym ubezpieczeniu OC podmiotów uprawnionych do badania sprawozda& finansowych, jak i w innych ubezpieczeniach OC zawodowych. Z zakresu ubezpieczenia wy!"czone zosta!y tak#e szkody powsta!e w wyniku m.in. aktów terroru. Stosowan" w standardach %wiatowych praktyk" jest, #e szkody te, jako nie podlegaj"ce, co do zasady, reasekuracji, wy!"czane s" z zakresu ubezpieczenia. Samo poj$cie „aktów terroru” okre%lane jest w ogólnych warunkach zak!adu ubezpiecze&. Obowi"zek ubezpieczenia OC dla firm audytorskich b$dzie powstawa! nie pó(niej, ni# w dniu poprzedzaj"cym dzie& faktycznego rozpocz$cia wykonywania przedmiotowej dzia!alno%ci. Wysoko%' minimalnej sumy gwarancyjnej ubezpieczenia OC, zosta!a wyznaczona na poziomie 45.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia. Powy#sza wysoko%' minimalnej sumy gwarancyjnej ubezpieczenia OC jest zgodna z obecnie obowi"zuj"c" wysoko%ci" okre%lon" w rozporz"dzeniu Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej podmiotów uprawnionych do badania sprawozda& finansowych (Dz. U. Nr 211, poz. 2062).

Przedmiotowe regulacje b$d" wchodzi!y w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia. Projekt rozporz"dzenia z chwil" przekazania go do uzgodnie& mi$dzyresortowych zostanie umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. Ocena Skutków Regulacji (OSR) 1. Cel wprowadzenia regulacji Celem wprowadzenia przedmiotowego rozporz"dzenia jest okre%lenie szczegó!owego zakresu obowi"zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno%ci cywilnej firm audytorskich, za szkody wyrz"dzone w zwi"zku z prowadzon" dzia!alno%ci", terminu powstania obowi"zku ubezpieczenia oraz minimalnej sumy gwarancyjnej tego ubezpieczenia. 2. Podmioty, na które oddzia!uje akt normatywny Projektowane regulacje b$d" oddzia!ywa!y w g!ównej mierze na firmy audytorskie. Regulacje b$d" mia!y równie# wp!yw na zak!ady ubezpiecze&, posiadaj"ce zezwolenie na wykonywanie dzia!alno%ci ubezpieczeniowej, które b$d" zawiera!y umowy ubezpieczenia OC firm audytorskich.

3. Konsultacje spo!eczne Konsultacje spo!eczne w sprawie projektu zastan" przeprowadzone z przedstawicielami rynku ubezpiecze& reprezentowanego przez Polsk" Izb$ Ubezpiecze&, Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych, Polsk" Izb$ Po%redników Ubezpieczeniowych i Finansowych, Izb$ Gospodarcz" Ubezpiecze& i Ochrony Ryzyka, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Po%redników Ubezpieczeniowych i Finansowych, z organem w!a%ciwym w sprawach nadzoru nad rynkiem finansowym - Komisj" Nadzoru Finansowego, a tak#e z instytucj" reprezentuj"c" interesy Bieg!ych Rewidentów, tj. z Krajow" Rad" Bieg!ych Rewidentów 4. Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na bud&et pa$stwa i bud&ety jednostek samorz"du terytorialnego Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie spowoduje powstania dodatkowych kosztów lub obci"#e& w sektorze finansów publicznych (w tym w bud#ecie pa&stwa i bud#etach jednostek samorz"du terytorialnego). 5. Wp!yw regulacji na rynek pracy Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie b$dzie mia!o wp!ywu na rynek pracy. 6. Wp!yw regulacji na konkurencyjno'( gospodarki i przedsi%biorczo'(

Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie wp!ynie na konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%ci. 7. Wp!yw regulacji na sytuacj% i rozwój regionów Projekt rozporz"dzenia nie zawiera przepisów, które wp!yn" na rozwój regionalny. 8. Wst%pna opinia o zgodno'ci z prawem Unii Europejskiej Projekt rozporz"dzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Projekt.

ROZPORZ#DZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia ................................. 2009 r.

w sprawie szczegó!owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno'ci firm audytorskich oraz okre'lenia wzoru imiennego upowa&nienia do jej przeprowadzenia

Na podstawie art. 85 ustawy z dnia ................ 2009 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2008 r. Nr , poz.) zarz"dza si$, co nast$puje: § 1. Rozporz"dzenie okre%la szczegó!owe zasady i tryb przeprowadzania kontroli, w ramach nadzoru publicznego sprawowanego przez Komisj$ Nadzoru Audytowego, nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci" firm audytorskich. § 2. Kontrola przeprowadzana jest na podstawie imiennego upowa#nienia do przeprowadzenia kontroli wystawionego odpowiednio przez Krajow" Komisj$ Nadzoru lub Komisj$ Nadzoru Audytowego. § 3. 1. Najpó(niej w dniu przyst"pienia do kontroli osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ zawiadamia firm$ audytorsk", zwan" dalej „kontrolowanym”, o przedmiocie kontroli, okazuj"c upowa#nienie, o którym mowa w § 2. 2. Kontrola powinna by' prowadzona w sposób niepowoduj"cy zak!óce& dzia!alno%ci kontrolowanego. § 4. Kontrolowany udost$pnia osobom przeprowadzaj"cym kontrol$ oraz obserwatorom posiadane urz"dzenia techniczne s!u#"ce usprawnieniu wykonywania czynno%ci kontrolnych oraz oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposa#eniem. § 5. 1. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ mo#e #"da' od kontrolowanego lub pracowników kontrolowanego udzielenia jej w terminie przez ni" wyznaczonym ustnych lub pisemnych wyja%nie&. Z ustnych wyja%nie& kontroluj"cy sporz"dza protokó!. 2. Odmowa udzielenia wyja%nie& przez kontrolowanego lub pracowników kontrolowanego mo#e nast"pi' jedynie w przypadkach, gdy wyja%nienia maj" dotyczy' faktów i okoliczno%ci, których ujawnienie mog!oby narazi' na odpowiedzialno%' karn", 1)

Minister Finansów kieruje dzia!em administracji rz"dowej – finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporz"dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó!owego zakresu dzia!ania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).

dyscyplinarn" lub maj"tkow" wezwanego do z!o#enia wyja%nie& albo jego ma!#onka lub osoby pozostaj"cej z nim faktycznie we wspólnym po#yciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia albo osób zwi"zanych z nim z tytu!u przysposobienia, opieki lub kurateli. 3. Pisemne wyja%nienia oraz protokó!, o których mowa w ust. 1, powinny zawiera' podpisy osób sk!adaj"cych wyja%nienia. W przypadku odmowy z!o#enia podpisu, osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ sporz"dza odpowiedni" pisemn" adnotacj$, któr" do!"cza do akt kontroli. § 6. 1. Osoby przebywaj"ce na terenie kontrolowanego w czasie przeprowadzania kontroli mog" sk!ada' osobie przeprowadzaj"cej kontrol$ ustne lub pisemne o%wiadczenia dotycz"ce przedmiotu kontroli. 2. Z przyj$cia ustnego o%wiadczenia osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ sporz"dza protokó!, który podpisuj" osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ i osoba sk!adaj"ca o%wiadczenie. 3. Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$ nie mo#e odmówi' przyj$cia o%wiadczenia, je#eli ma ono zwi"zek z przedmiotem kontroli. § 7. 1. Bieg terminu do usuni$cia przez kontrolowanego wskazanych nieprawid!owo%ci rozpoczyna si$ w dniu nast$puj"cym po dniu dor$czenia #"dania ich usuni$cia. 2. Kontrolowany, niezw!ocznie, nie pó(niej ni# w dniu nast$pnym po up!ywie terminu do usuni$cia nieprawid!owo%ci wskazanych w #"daniu, przekazuje odpowiednio Krajowej Komisji Nadzoru albo Komisji Nadzoru Audytowego informacj$ o spe!nieniu tego #"dania, wskazuj"c szczegó!owy sposób usuni$cia stwierdzonych nieprawid!owo%ci. § 8. Wzór imiennego upowa#nienia do przeprowadzenia kontroli wydawanego przez Komisj$ Nadzoru Audytowego stanowi za!"cznik nr 1 do rozporz"dzenia. § 9. Wzór imiennego upowa#nienia do przeprowadzenia kontroli wydawanego przez Krajow" Komisj$ Nadzoru stanowi za!"cznik nr 2 do rozporz"dzenia. § 10. Rozporz"dzenie wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

Minister Finansów

2

Za!"czniki do rozporz"dzenia Ministra Finansów z dnia ..., (poz. ) ZA)#CZNIK nr 1 WZÓR (AWERS) Warszawa, dnia ............................

KOMISJA NADZORU AUDYTOWEGO IMIENNE UPOWA*NIENIE DO PRZEPROWADZENIA KONTROLI Na podstawie § 2 rozporz"dzenia Ministra Finansów z dnia ................. 2009 r. w sprawie szczegó!owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich oraz okre%lenia wzoru imiennego upowa#nienia do jej przeprowadzenia (Dz. U. Nr , poz. ) upowa&niam ....................................................................................................................................................... (imi! i nazwisko oraz stanowisko s"u#bowe osoby przeprowadzaj$cej kontrol! albo obserwatora)

do przeprowadzenia kontroli w .................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (nazwa i adres siedziby kontrolowanego)

w przedmiocie .............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... (przedmiot kontroli)

Termin wa#no%ci upowa#nienia up!ywa z dniem ........................................................................ Upowa#nienie wa#ne jest za okazaniem dowodu osobistego.

................................................................. (piecz!% i podpis osoby wydaj$cej upowa#nienie)

Termin wa#no%ci upowa#nienia przed!u#a si$ do dnia ...............................................................

................................................................. (piecz!% i podpis osoby wydaj$cej upowa#nienie)

3

REWERS POUCZENIE: #" Podstawa prawna kontroli: Rozporz"dzenie Ministra Finansów z dnia 2009 r. w sprawie szczegó!owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich oraz okre%lenia wzoru imiennego upowa#nienia do jej przeprowadzenia (Dz. U. Nr , poz. ). #" Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie kontrolowanego oraz w miejscach i czasie wykonywania jego zada&. #" Czynno%ci kontrolne s" dokonywane w obecno%ci kontrolowanego lub w obecno%ci osób wyznaczonych przez kontrolowanego. #" Kontrolowany udost$pnia kontroluj"cym oraz obserwatorom posiadane urz"dzenia techniczne s!u#"ce usprawnieniu wykonywania czynno%ci kontrolnych oraz oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposa#eniem. #" Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$, w zakresie wynikaj"cym z upowa#nienia, jest uprawniona do: 1) wst$pu do wszystkich pomieszcze& kontrolowanego; 2) wgl"du do wszelkich dokumentów kontrolowanego; 3) sporz"dzania uwierzytelnionych kopii, odpisów lub wyci"gów z dokumentów oraz zestawie& i danych niezb$dnych do przeprowadzenia kontroli; 4) wgl"du do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego oraz sporz"dzenia kopii lub wyci"gów z tych danych, w tym w formie elektronicznej; 5) #"dania udzielania ustnych lub pisemnych wyja%nie& w zakresie obj$tym kontrol", w terminie przez ni" wyznaczonym, oraz zapewnienia terminowego udzielania wyja%nie& przez pracowników; 6) #"dania zapewnienia warunków i %rodków b$d"cych w dyspozycji kontrolowanego niezb$dnych do sprawnego przeprowadzania kontroli; 7) #"dania zapewnienia nienaruszalno%ci zabezpieczonych przez kontroluj"cego materia!ów pozostawionych na przechowanie u kontrolowanego. #" Protokó! kontroli sporz"dza si$ w trzech jednobrzmi"cych egzemplarzach, po jednym dla osoby przeprowadzaj"cej kontrol$, obserwatora oraz kontrolowanego. #" W terminie 14 dni od dnia potwierdzenia odbioru protoko!u kontroli kontrolowany mo#e zg!osi' Komisji Nadzoru Audytowego pisemne, umotywowane zastrze#enia do tre%ci protoko!u. #" O sposobie rozpatrzenia zastrze#e& Komisja Nadzoru Audytowego informuje kontrolowanego w terminie 14 dni od dnia ich dor$czenia. #" W przypadku niezg!oszenia zastrze#e& przyjmuje si$, #e kontrolowany nie kwestionuje ustale& kontroli.

4

ZA)#CZNIK nr 2 WZÓR (AWERS) Warszawa, dnia ............................ KRAJOWA KOMISJA NADZORU IMIENNE UPOWA*NIENIE DO PRZEPROWADZENIA KONTROLI Na podstawie § 2 rozporz"dzenia Ministra Finansów z dnia ................. 2009 r. w sprawie szczegó!owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich oraz okre%lenia wzoru imiennego upowa#nienia do jej przeprowadzenia (Dz. U. Nr , poz. ) upowa&niam ....................................................................................................................................................... (imi! i nazwisko oraz stanowisko s"u#bowe osoby przeprowadzaj$cej kontrol! albo obserwatora)

do przeprowadzenia kontroli w .................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (nazwa i adres siedziby kontrolowanego)

w przedmiocie .............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... (przedmiot kontroli)

Termin wa#no%ci upowa#nienia up!ywa z dniem ........................................................................ Upowa#nienie wa#ne jest za okazaniem dowodu osobistego.

................................................................. (piecz!% i podpis osoby wydaj$cej upowa#nienie)

Termin wa#no%ci upowa#nienia przed!u#a si$ do dnia ...............................................................

................................................................. (piecz!% i podpis osoby wydaj$cej upowa#nienie)

5

REWERS POUCZENIE: #" Podstawa prawna kontroli: Rozporz"dzenie Ministra Finansów z dnia 2009 r. w sprawie szczegó!owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg!ych rewidentów i dzia!alno%ci firm audytorskich oraz okre%lenia wzoru imiennego upowa#nienia do jej przeprowadzenia (Dz. U. Nr , poz. ). #" Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie kontrolowanego oraz w miejscach i czasie wykonywania jego zada&. #" Czynno%ci kontrolne s" dokonywane w obecno%ci kontrolowanego lub w obecno%ci osób wyznaczonych przez kontrolowanego. #" Kontrolowany udost$pnia kontroluj"cym oraz obserwatorom posiadane urz"dzenia techniczne s!u#"ce usprawnieniu wykonywania czynno%ci kontrolnych oraz oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposa#eniem. #" Osoba przeprowadzaj"ca kontrol$, w zakresie wynikaj"cym z upowa#nienia, jest uprawniona do: 1) wst$pu do wszystkich pomieszcze& kontrolowanego; 2) wgl"du do wszelkich dokumentów kontrolowanego; 3) sporz"dzania uwierzytelnionych kopii, odpisów lub wyci"gów z dokumentów oraz zestawie& i danych niezb$dnych do przeprowadzenia kontroli; 4) wgl"du do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego oraz sporz"dzenia kopii lub wyci"gów z tych danych, w tym w formie elektronicznej; 5) #"dania udzielania ustnych lub pisemnych wyja%nie& w zakresie obj$tym kontrol", w terminie przez ni" wyznaczonym, oraz zapewnienia terminowego udzielania wyja%nie& przez pracowników; 6) #"dania zapewnienia warunków i %rodków b$d"cych w dyspozycji kontrolowanego niezb$dnych do sprawnego przeprowadzania kontroli; 7) #"dania zapewnienia nienaruszalno%ci zabezpieczonych przez kontroluj"cego materia!ów pozostawionych na przechowanie u kontrolowanego. #" Protokó! kontroli sporz"dza si$ w trzech jednobrzmi"cych egzemplarzach, po jednym dla osoby przeprowadzaj"cej kontrol$, obserwatora oraz kontrolowanego. #" W terminie 14 dni od dnia potwierdzenia odbioru protoko!u kontroli kontrolowany mo#e zg!osi' Komisji Nadzoru Audytowego pisemne, umotywowane zastrze#enia do tre%ci protoko!u. #" O sposobie rozpatrzenia zastrze#e& Komisja Nadzoru Audytowego informuje kontrolowanego w terminie 14 dni od dnia ich dor$czenia. #" W przypadku niezg!oszenia zastrze#e& przyjmuje si$, #e kontrolowany nie kwestionuje ustale& kontroli.

6

UZASADNIENIE Projektowane rozporz"dzenie w sprawie szczegó"owych zasad i trybu przeprowadzania kontroli wykonywania zawodu przez bieg"ych rewidentów i dzia"alno&ci firm audytorskich oraz okre&lenia wzoru upowa#nienia do jej przeprowadzenia stanowi wykonanie upowa#nienia zawartego w art. 85 ustawy z dnia 2009 r. o bieg"ych rewidentach i ich samorz$dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2009 r. Nr , poz. ). Zagadnienia zawarte w tre%ci projektu nie by!y dotychczas uregulowane, poniewa# nie istnia! system nadzoru publicznego nad wykonywaniem zawodu przez bieg!ego rewidenta ani nad dzia!alno%ci" firm audytorskich. Do projektu rozporz"dzenia wprowadzono szczegó!ow" procedur$ zarz"dzania, przeprowadzania i zako&czenia kontroli u bieg!ych rewidentów i w firmach audytorskich badaj"cych zarówno jednostki zainteresowania publicznego, jak i pozosta!e jednostki. Wynika to z brzmienia przepisu delegacji ustawowej, jak równie# z potrzeby sprawowania nadzoru publicznego nad wszystkimi firmami audytorskimi. Organem uprawnionym do wykonywania kontroli b$dzie Krajowa Komisja Nadzoru (KKN) w przypadku przeprowadzania kontroli planowej przez kontrolerów lub wizytatorów zatrudnionych w KKN. Natomiast Komisja Nadzoru Audytowego (KNA) b$dzie organem uprawnionym w sytuacji przeprowadzania kontroli pozaplanowych przez KNA. Rozporz"dzenie reguluje równie# uprawnienia obserwatorów, którzy b$d" uczestniczyli w kontrolach planowych, je#eli KNA tak postanowi. Rola obserwatorów jest bierna, jednak powinni oni zna' przebieg kontroli, poniewa# KNA, zgodnie z ustaw" jest w!a%ciwa w sprawie zatwierdzania raportów z kontroli przeprowadzonych przez kontrolerów KKN w firmach audytorskich badaj"cych jednostki zainteresowania publicznego i przed podj$ciem decyzji mo#e zaistnie' potrzeba uzyskania wyja%nie& od obserwatorów.

7

OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddzia!uje projektowana regulacja. Regulacja oddzia!uje na bieg!ych rewidentów i firmy audytorskie, w których b$dzie przeprowadzana kontrola. 2. Zakres konsultacji spo!ecznych. Projekt rozporz"dzenia zostanie poddany konsultacjom spo!ecznym poprzez umieszczenie go w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów. 3. Wp!yw regulacji na dochody i wydatki sektora finansów publicznych, w tym na dochody i wydatki bud#etu pa&stwa oraz bud#ety jednostek samorz"du terytorialnego. Wej%cie w #ycie projektowanego rozporz"dzenia b$dzie rodzi!o skutki finansowe dla bud#etu pa&stwa w postaci potrzeby wyp!aty wynagrodzenia dla osób przeprowadzaj"cych kontrol$ z upowa#nienia Komisji Nadzoru Audytowego, jednak potrzeba wyp!aty wynagrodzenia zosta!a przewidziana na etapie projektowania ustawy z dnia .............. 2009 r. o bieg!ych rewidentach i ich samorz"dzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym i zosta!a zg!oszona jako wydatki Bud#etu Pa&stwa na rok 2009. Wej%cie w #ycie projektowanego rozporz"dzenia nie b$dzie rodzi!o skutków finansowych dla bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. 4. Wp!yw regulacji na rynek pracy, konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie spowoduje znacz"cych skutków dla rynku pracy. Przewiduje si$ zatrudnienie w Ministerstwie Finansów oko!o 10 osób na stanowiska zwi"zane z przeprowadzaniem kontroli. Konkurencyjno%' gospodarki mo#e wzrosn"' poprzez zwi$kszenie pewno%ci obrotu gospodarczego wynikaj"cej z obj$cia dzia!alno%ci bieg!ych rewidentów i firm audytorskich nadzorem publicznym. 5. Wp!yw regulacji na sytuacj$ i rozwój regionalny. Wej%cie w #ycie rozporz"dzenia nie wp!ynie na sytuacj$ i rozwój regionów.

07/01/BS

8