Warszawa, 25 marca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-8(4)/09
Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Przekazuj" przyj"te przez Rad" Ministrów stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy:
- o zmianie ustawy o !wiadczeniach rodzinnych (druk nr 1597). Jednocze#nie informuj", $e Rada Ministrów upowa$ni!a Ministra Pracy i Polityki Spo!ecznej do reprezentowania Rz%du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych. (-) Donald Tusk
Stanowisko Rz"du do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o !wiadczeniach rodzinnych (druk 1597)
I.
Przedmiot proponowanej regulacji.
Przedmiotem poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o #wiadczeniach rodzinnych jest podwy$szenie kwoty #wiadczenia piel"gnacyjnego z obecnie obowi%zuj%cej kwoty 420 z! o 300 z!, tj. do kwoty 720 z! miesi"cznie.
II.
Ocena.
1.
Stosownie do postanowie& ustawy o #wiadczeniach rodzinnych jednostki samorz%du terytorialnego realizuj% zadania w zakresie #wiadcze& rodzinnych jako zadania zlecone z zakresu administracji rz%dowej i z tego tytu!u otrzymuj% dotacje celowe z bud$etu pa&stwa. Podwy$szenie wysoko#ci #wiadczenia socjalnego, jakim jest #wiadczenie piel"gnacyjne, przyznawanego osobie rezygnuj%cej z pracy zarobkowej w zwi%zku z konieczno#ci% opieki nad dzieckiem niepe!nosprawnym a$ o ponad 71% w stosunku do obecnie obowi%zuj%cej kwoty jest nie do zaakceptowania ze wzgl"du na bardzo wysoki wzrost wydatków bud$etu pa&stwa na realizacj" tego #wiadczenia, które wzros!yby (wraz z kosztami obs!ugi) a$ o 74%, tj. o ok. 308 mln z! rocznie. Wskazywana przez projektodawców kwota 252 mln z! nie obejmuje wzrostu kosztów op!acania sk!adek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osoby otrzymuj%ce #wiadczenie piel"gnacyjne. Proponowane w poselskim projekcie ustawy podwy$szenie kwoty #wiadczenia piel"gnacyjnego do kwoty 720 z! spowoduje dodatkowe skutki finansowe dla bud$etu pa&stwa równie$ z tytu!u op!acanych z bud$etu pa&stwa za osoby uprawnione, sk!adek na ubezpieczenie zdrowotne, dla których podstaw% wyliczenia jest kwota odpowiadaj%ca wysoko#ci #wiadczenia piel"gnacyjnego. Zgodnie z ustaw% z dnia 27 sierpnia 2004 r. o #wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze #rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z pó'n. zm.) dotyczy!oby to w szczególno#ci sk!adek na ubezpieczenie zdrowotne za:
!"
$o!nierzy wojskowe,
odbywaj%cych (wiczenia
zasadnicz%
wojskowe,
o
s!u$b" ile
nie
wojskow%,
przeszkolenie
podlegaj%
obowi%zkowi
ubezpieczenia z innego tytu!u, oraz pe!ni%cych s!u$b" wojskow% w razie og!oszenia mobilizacji i w czasie wojny, a tak$e kandydatów na $o!nierzy zawodowych (art. 66 ust. 1 pkt 2), !"
osoby podlegaj%ce kwalifikacji wojskowej pe!ni%ce s!u$b" w Policji, Stra$y Granicznej i Biurze Ochrony Rz%du (art. 66 ust. 1 pkt 4),
!"
uczniów oraz s!uchaczy zak!adów kszta!cenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie o#wiaty niepodlegaj%cych obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u (art. 66 ust. 1 pkt 17),
!"
dzieci przebywaj%ce w placówkach pe!ni%cych funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze
lub
opieku&cze
lub
w
domach
pomocy
spo!ecznej
niepodlegaj%ce obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u (art. 66 ust. 1 pkt 18), !"
dzieci do czasu rozpocz"cia realizacji obowi%zku szkolnego nieprzebywaj%ce w placówkach, o których mowa w pkt 18, niepodlegaj%ce obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u, z zastrze$eniem art. 81 ust. 8 pkt 3 (art. 66 ust. 1 pkt 19),
!"
studentów
i
uczestników
studiów
doktoranckich
niepodlegaj%cych
obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u, z wy!%czeniem osób, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1 (art. 66 ust. 1 pkt 20), !"
osoby pobieraj%ce #wiadczenie piel"gnacyjne lub dodatek do zasi!ku rodzinnego z tytu!u samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasi!ku dla bezrobotnych na skutek up!ywu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o #wiadczeniach rodzinnych, niepodlegaj%ce obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u (art. 66 ust. 1 pkt 28),
!"
kombatantów i osoby represjonowane niepodlegaj%ce ubezpieczeniom spo!ecznym w Rzeczypospolitej Polskiej lub niepobieraj%ce emerytury lub renty (art. 66 ust. 1 pkt 31),
!"
osoby korzystaj%ce z urlopu wychowawczego niepodlegaj%ce obowi%zkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u (art. 66 ust. 1 pkt 32),
!"
osoby uprawnione do #wiadcze& alimentacyjnych na podstawie ugody s%dowej lub
prawomocnego
orzeczenia
s%du
niepodlegaj%ceh
obowi%zkowi
ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytu!u (art. 66 ust. 1 pkt 33). Maj% na uwadze obecn% i prognozowan% na lata nast"pne sytuacj" gospodarcz% kraju, w tym równie$ bud$etu pa&stwa oraz konieczno#( zmniejszania wydatków bud$etu pa&stwa i bud$etów jednostek samorz%du terytorialnego nale$y ze szczególn% ostro$no#ci% podejmowa( dzia!ania m.in. zmierzaj%ce do zmian w obecnie obowi%zuj%cych ustawach, które b"d% powodowa( skutki finansowe dla sektora finansów publicznych. 2.
Propozycja podwy$szenia kwoty #wiadczenia piel"gnacyjnego do poziomu 720 z! wydaje si" by( równie$ nieuzasadniona ze wzgl"du na wysoko#( innych #wiadcze& spo!ecznych „zast"puj%cych” dochody z pracy (zasi!ek dla bezrobotnych - 551,80 z!, najni$sza emerytura i renta - 636,29 z!, renta socjalna - 534,48 z!).
3.
Ministerstwo Pracy i Polityki Spo!ecznej prowadzi prace zwi%zane z przypadaj%c% w 2009 r., ustawow% weryfikacj% kwot kryteriów dochodowych uprawniaj%cych do #wiadcze& rodzinnych oraz kwot poszczególnych #wiadcze&, w tym skierowanych do rodziców wychowuj%cych niepe!nosprawne dzieci. Zgodnie bowiem z art. 18 ustawy o
#wiadczeniach
rodzinnych,
kwoty
kryteriów
dochodowych
uprawniaj%cych
do #wiadcze& rodzinnych oraz kwoty poszczególnych #wiadcze&, podlegaj% weryfikacji co 3 lata. Podstaw% weryfikacji s% wyniki bada& progu wsparcia dochodowego rodzin, przeprowadzone przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. W badaniach tych uwzgl"dnia si" mi"dzy innymi zmiany cen towarów i us!ug konsumpcyjnych. Najbli$sza weryfikacja kryteriów dochodowych uprawniaj%cych do #wiadcze& rodzinnych oraz kwot poszczególnych #wiadcze& rodzinnych przewidziana jest w II pó!roczu 2009 r. 4.
Nale$y zwróci( uwag", $e poza #wiadczeniem piel"gnacyjnym i op!acaniem sk!adek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i ubezpieczenie zdrowotne za jego beneficjentów, istniej% obecnie w systemie #wiadcze& rodzinnych równie$ inne #wiadczenia pieni"$ne, kierowane do rodzin wychowuj%cych dzieci niepe!nosprawne, takie jak: !"
dodatek do zasi!ku rodzinnego z tytu!u kszta!cenia i rehabilitacji dziecka niepe!nosprawnego
–
dodatek
przys!uguje
na
dziecko
legitymuj%ce
si" orzeczeniem o niepe!nosprawno#ci lub orzeczeniem o umiarkowanym i znacznym stopniu niepe!nosprawno#ci, w kwocie 60 z! na dziecko do uko&czenia 5. roku $ycia lub 80 z! na dziecko pomi"dzy 5. a 24. rokiem $ycia; !"
zasi!ek piel"gnacyjny w kwocie 153 z! miesi"cznie – przys!uguje niezale$nie od dochodów i wieku dla ka$dej osoby legitymuj%cej si" orzeczeniem o
niepe!nosprawno#ci,
znacznym
stopniu
niepe!nosprawno#ci
lub
umiarkowanym stopniu niepe!nosprawno#ci, je$eli niepe!nosprawno#( powsta!a w wieku uprawniaj%cym do zasi!ku rodzinnego. 5.
Ponadto ka$da rodzina wychowuj%ca dzieci, w tym tak$e dzieci niepe!nosprawne, mo$e si" ubiega( o zasi!ek rodzinny i dodatki do zasi!ku rodzinnego z tytu!u: opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego (w przypadku dzieci niepe!nosprawnych okres jego pobierania jest wyd!u$ony do 72 miesi"cy kalendarzowych), samotnego wychowywania dziecka (w przypadku dzieci niepe!nosprawnych jego kwota jest podwy$szona do 250 z! miesi"cznie na dziecko), wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpocz"cia roku szkolnego,
podj"cia
przez
dziecko
nauki
poza
miejscem
zamieszkania
(niepe!nosprawno#( dziecka powoduje powstanie uprawnienia do niego nie tylko w przypadku nauki dziecka w szkole #redniej, ale równie$, je#li uczy si" ono w szkole podstawowej lub gimnazjum).
III.
Wniosek. Maj%c na uwadze powy$sze, Rz%d negatywnie ocenia projekt ustawy o zmianie
ustawy o #wiadczeniach rodzinnych (druk 1597).