Druk nr 1161 Warszawa, 17 pa!dziernika 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marsza"ek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Pan Bronis"aw Komorowski Marsza"ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marsza"ku! Zgodnie z art. 121 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przekaza# Panu Marsza"kowi do rozpatrzenia przez Sejm podj$te przez Senat na 19. posiedzeniu w dniu 16 pa!dziernika 2008 r. uchwa"y: ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych
ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o s"u%bie wojskowej %o"nierzy zawodowych
oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowi&zku obrony
Rzeczypospolitej zawodowych,
Polskiej
oraz
ustawy
o s"u%bie
wojskowej
%o"nierzy
! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o jako'ci handlowej artyku"ów rolno-
spo%ywczych oraz niektórych innych ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznacze(
produktów rolnych i 'rodków spo%ywczych oraz o produktach tradycyjnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu 'rodków pochodz&cych
z bud%etu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu dzia"alno'ci gospodarczej
w zakresie wytwarzania i obrotu materia"ami wybuchowymi, broni&, amunicj& oraz wyrobami i technologi& o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym oraz ustawy o materia"ach wybuchowych przeznaczonych do u%ytku cywilnego, ! w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka,
!
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmuj!cych kierownicze stanowiska pa"stwowe,
! w
sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsi$biorstwa pa(stwowego „Polskie Koleje Pa(stwowe” oraz ustawy o transporcie kolejowym.
Jednocze'nie pragn$ powiadomi# Pana Marsza"ka, %e Senat na tym samym posiedzeniu w dniu 16 pa!dziernika 2008 r. po rozpatrzeniu: ! ustawy z dnia 3 pa!dziernika 2008 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do
rekompensaty z tytu"u pozostawienia nieruchomo'ci poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, ! ustawy z dnia 3 pa!dziernika 2008 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym, ! ustawy z dnia 3 pa!dziernika 2008 r. o nadaniu nowej nazwy Akademii
Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, ! ustawy z dnia 19 wrze'nia 2008 r. o ratyfikacji Umowy mi$dzy Uni& Europejsk& a
Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu przez przewo!ników lotniczych danych dotycz&cych przelotu pasa%era (PNR) do Departamentu Bezpiecze(stwa Wewn$trznego Stanów Zjednoczonych (DHS) (Umowa PNR z 2007 r.), sporz&dzonej w Brukseli dnia 23 lipca 2007 r. oraz w Waszyngtonie dnia 26 lipca 2007 r., ! ustawy z dnia 3 pa!dziernika 2008 r. o ratyfikacji Uk"adu o Stabilizacji
i Stowarzyszeniu mi$dzy Wspólnotami Europejskimi i ich pa(stwami cz"onkowskimi, z jednej strony, a Republik& Czarnogóry, z drugiej strony, sporz&dzonego w Luksemburgu dnia 15 pa!dziernika 2007 r., ! ustawy z dnia 8 pa!dziernika 2008 r. o ratyfikacji Protoko"u do Traktatu
Pó"nocnoatlantyckiego o akcesji Republiki Albanii, sporz&dzonego w Brukseli dnia 9 lipca 2008 r., ! ustawy z dnia 8 pa!dziernika 2008 r. o ratyfikacji Protoko"u do Traktatu
Pó"nocnoatlantyckiego o akcesji Republiki Chorwacji, sporz&dzonego w Brukseli dnia 9 lipca 2008 r., przyj&" te ustawy bez poprawek. Z powa%aniem (-) Bogdan Borusewicz
UCHWA#A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 16 pa$dziernika 2008 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmuj!cych kierownicze stanowiska pa"stwowe
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 3 pa!dziernika 2008 r. ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmuj&cych kierownicze stanowiska pa(stwowe, wprowadza do jej tekstu nast$puj&ce poprawki: 1)
tytu" ustawy otrzymuje brzmienie: "o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw";
2)
w art. 1: a) w pkt 1, w ust. 4 w pkt 3 po wyrazie "umy'lne" dodaje si$ wyrazy "'cigane z urz$du", b) w pkt 3, w pkt 4 po wyrazie "umy'lne" dodaje si$ wyrazy "'cigane z urz$du";
3)
w art. 1 w pkt 4, w art. 10 w ust. 1 w pkt 4 po wyrazach "o przest$pstwa" dodaje si$ wyrazy "'cigane z urz$du";
4)
w art. 1 w pkt 4, w art. 10 w ust. 1 po pkt 6 dodaje si$ pkt 6a-6c w brzmieniu: "6a) zg"osi# udzia" w post$powaniu przed Trybuna"em Konstytucyjnym wszcz$tym na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich lub w sprawach skarg konstytucyjnych dotycz&cych praw dziecka oraz bra# udzia" w tym post$powaniu, 6b) wyst$powa# z wnioskami do S&du Najwy%szego o podj$cie uchwa"y maj&cej na celu wyja'nienie przepisów prawnych dotycz&cych praw dziecka, budz&cych w&tpliwo'ci w praktyce lub których stosowanie wywo"a"o rozbie%no'ci w orzecznictwie, 6c) wnie'# kasacj$ albo skarg$ kasacyjn& od prawomocnego orzeczenia, na zasadach i w trybie okre'lonych w odr$bnych przepisach,";
-25)
w art. 1 w pkt 5, w art. 10a w ust. 1 skre'la si$ wyrazy ", w tym Rzecznika Praw Obywatelskich";
6)
po art. 1 dodaje si$ art. 1a w brzmieniu: "Art. 1a. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks post$powania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z pó!n. zm.) wprowadza si$ nast$puj&ce zmiany: 1) art. 3981 otrzymuje brzmienie: "Art. 3981. § 1. Od wydanego przez s&d drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu
albo
umorzenia
post$powania
ko(cz&cych
post$powanie w sprawie strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka mo%e wnie'# skarg$ kasacyjn& do S&du Najwy%szego, chyba %e przepis szczególny stanowi inaczej. § 2. Wniesienie skargi kasacyjnej przez stron$ wy"&cza – w zaskar%onym zakresie - wniesienie skargi kasacyjnej przez
Prokuratora
Generalnego,
Rzecznika
Praw
Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka."; 2) w art. 3983 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Prokurator Generalny mo%e oprze# skarg$ kasacyjn& na podstawach okre'lonych w § 1, je%eli przez wydanie orzeczenia dosz"o do naruszenia podstawowych zasad porz&dku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich - je%eli przez wydanie orzeczenia dosz"o do naruszenia
konstytucyjnych
wolno'ci
albo
praw
cz"owieka
i obywatela, a Rzecznik Praw Dziecka – je%eli przez wydanie orzeczenia dosz"o do naruszenia praw dziecka."; 3) w art. 3985 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka wynosi sze'# miesi$cy od dnia uprawomocnienia si$ orzeczenia,
a
je%eli
strona
za%&da"a
dor$czenia
orzeczenia
z uzasadnieniem - od chwili dor$czenia orzeczenia stronie."; 4) w art. 3987 w § 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: "W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego,
-3Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka odpowied! na skarg$ mog& wnie'# obydwie strony."; 5) art. 39818 otrzymuje brzmienie: "Art. 39818. W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka koszty procesu w post$powaniu kasacyjnym podlegaj& wzajemnemu zniesieniu."; 6) art. 4242 otrzymuje brzmienie: "Art. 4242. W wypadkach okre'lonych w art. 4241 § 1 i 2 skarg$ mo%e wnie'# tak%e Prokurator Generalny, je%eli niezgodno'# orzeczenia z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porz&dku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich, je%eli niezgodno'# orzeczenia z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolno'ci albo praw cz"owieka i obywatela, albo Rzecznik Praw Dziecka, je%eli niezgodno'# orzeczenia z prawem wynika z naruszenia praw dziecka."; 7
7) art. 424 otrzymuje brzmienie: "Art. 4247. Po dor$czeniu skargi stronie przeciwnej, a gdy skarg$ wniós" Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka - obydwu stronom, s&d przedstawia niezw"ocznie akta sprawy S&dowi Najwy%szemu."."; 7)
po art. 2 dodaje si$ art. 2a-2e w brzmieniu: "Art. 2a. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks post$powania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pó!n. zm.) wprowadza si$ nast$puj&ce zmiany: 1) art. 521 otrzymuje brzmienie: "Art. 521. Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, a tak%e Rzecznik Praw Dziecka mo%e wnie'# kasacj$ od ka%dego prawomocnego orzeczenia s&du ko(cz&cego post$powanie."; 2) w art. 524 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Terminu do wniesienia kasacji, wskazanego w § 1, nie stosuje si$ do kasacji wnoszonej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka."; 3) w art. 526 § 2 otrzymuje brzmienie:
-4"§ 2. Je%eli kasacja nie pochodzi od prokuratora, Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka, powinna by# sporz&dzona i podpisana przez obro(c$ lub pe"nomocnika b$d&cego adwokatem albo radc& prawnym.". Art. 2b. W ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z pó!n. zm.) wprowadza si$ nast$puj&ce zmiany: 1) w art. 27 w pkt 8 kropk$ zast$puje si$ przecinkiem i dodaje si$ pkt 9 w brzmieniu: "9) Rzecznik Praw Dziecka, je%eli zg"osi" udzia" w post$powaniu wszcz$tym
na
wniosek
Rzecznika
Praw
Obywatelskich
lub
w post$powaniu w sprawie skargi konstytucyjnej dotycz&cej praw dziecka."; 2) w art. 51 otrzymuje brzmienie: "Art. 51. 1. O wszcz$ciu post$powania Trybuna" informuje Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka; art. 33 stosuje si$ odpowiednio. 2. Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mo%e, w terminie 60 dni od otrzymania informacji, zg"osi# udzia" w post$powaniu.". Art. 2c. W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks post$powania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 Nr 133, poz. 848) w art. 110 w § 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: "Kasacj$ w sprawach o wykroczenia mo%e wnie'# wy"&cznie Minister Sprawiedliwo'ci-Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka, a w sprawach podlegaj&cych orzecznictwu s&dów wojskowych tak%e Naczelny Prokurator Wojskowy.". Art. 2d. W ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o post$powaniu przed s&dami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1277, z pó!n. zm.) wprowadza si$ nast$puj&ce zmiany: 1) art. 8 otrzymuje brzmienie: "Art. 8. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka
mog&
wzi
udzia"
w
ka%dym
tocz&cym
si$
post$powaniu, a tak%e wnie'# skarg$, skarg$ kasacyjn&, za%alenie oraz skarg$ o wznowienie post$powania, je%eli wed"ug ich oceny
-5wymagaj& tego ochrona praworz&dno'ci, praw cz"owieka i obywatela lub praw dziecka. W takim przypadku przys"uguj& im prawa strony."; 2) w art. 175 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si$, je%eli skarg$ kasacyjn& sporz&dza s$dzia, prokurator, notariusz, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Pa(stwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, b$d&cy stron&, jej przedstawicielem lub pe"nomocnikiem albo je%eli skarg$ kasacyjn& wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka."; 3) w art. 177 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wi&%e równie% prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Je%eli jednak orzeczenia nie dor$cza si$ stronie prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mog& w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wyst&pi# o sporz&dzenie uzasadnienia orzeczenia i wnie'# skarg$ kasacyjn& w terminie trzydziestu dni od dnia dor$czenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.". Art. 2e. W ustawie z dnia 23 listopada 2002 r. o S&dzie Najwy%szym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 oraz z 2006 r. Nr 157, poz. 1119) w art. 60 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Z wnioskiem, o którym mowa w § 1, mog& wyst&pi# równie% Rzecznik Praw Obywatelskich i Prokurator Generalny oraz, w zakresie swojej w"a'ciwo'ci, Rzecznik Praw Dziecka, Przewodnicz&cy Komisji Nadzoru Finansowego i Rzecznik Ubezpieczonych.".".
MARSZA#EK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
Uzasadnienie
Wniesione przez Senat poprawki do ustawy z dnia 3 pa!dziernika 2008 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmuj&cych kierownicze stanowiska pa(stwowe, rozszerzaj& uprawnienia Rzecznika Praw Dziecka analogicznie do przys"uguj&cych Rzecznikowi Praw Obywatelskich, uwzgl$dniaj&c konstytucyjne uregulowania obu urz$dów oraz zakres w"a'ciwo'ci Rzecznika Praw Dziecka. Poprawki Senatu dotycz& trzech kwestii – przyznania Rzecznikowi Praw Dziecka prawa udzia"u w post$powaniu przed Trybuna"em Konstytucyjnym, wyst$powania do S&du Najwy%szego o wyja'nienie przepisów budz&cych w&tpliwo'ci w praktyce lub które wywo"a"y rozbie%no'ci w orzecznictwie oraz wnoszenia kasacji albo skargi kasacyjnej od prawomocnego orzeczenia (poprawki nr 1, 4, 6 i 7). Korzystanie z powy%szych uprawnie( wzmocni
pozycj$
urz$du
Rzecznika
Praw
Dziecka
oraz
zwi$kszy
skuteczno'#
podejmowanych przez niego dzia"a(. Zdaniem Senatu, wymogi w zakresie niekaralno'ci, które musi spe"ni# kandydat na Rzecznika Praw Dziecka, powinny ogranicza# si$ jedynie do niekaralno'ci za przest$pstwa umy'lne 'cigane z urz$du (poprawka nr 2). Poprawka nr 3 doprecyzowuje przyznane Rzecznikowi Praw Dziecka uprawnienie do %&dania wszcz$cia przez uprawnionego oskar%yciela post$powania przygotowawczego. Pozostawienie uregulowania w brzmieniu przyj$tym przez Sejm sugeruje, %e chodzi o wszystkie przest$pstwa, a wi$c zarówno o przest$pstwa publicznoskargowe, czyli 'cigane z urz$du, jak i prywatnoskargowe. Jednak zgodnie z zasadami prawa karnego materialnego i procedury karnej przepis ten w rzeczywisto'ci b$dzie mia" zastosowanie tylko do przest$pstw 'ciganych z urz$du, jednak%e nie do wszystkich, lecz tylko tych, które nie wymagaj& z"o%enia wniosku o 'ciganie. Zawarte za' w w/w przepisie %&danie wszcz$cia post!powania przygotowawczego jednoznacznie wskazuje na przest$pstwa 'cigane z urz$du, gdy% w przest$pstwach prywatnoskargowych akt oskar%enia wnosi si$ do s&du. Ponadto, maj&c na wzgl$dzie ustawowe zagwarantowanie respektowania zasady niezale%no'ci urz$du Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie podejmowania spraw, Senat przyj&" poprawk$ nr 5.