07 Oplossing

INCLUDEPICTURE "http://www.rug.nl/sciencelinx/exhibits/genomics/afb/genomicsEvolutie.jpg" \*

MERGEFORMATINET

DE GROTE DARWINQUIZ – JULI 2009 Naam en voornaam Geboortedatum Adres

Telefoonnummer e-mail

1. Honingbijen zijn van alle sociale insecten het meest bestudeerd. Het zijn dan ook wonderbaarlijke diertjes die de mensheid blijven verbazen. Zo zijn ze bijvoorbeeld in staat tot een staaltje van communicatie dat in het dierenrijk zijn gelijke niet kent: Wanneer een verkenner honingbij een goede voedselplaats vindt, rijk aan nectar en stuifmeel, dan vliegt ze terug naar de korf om dit aan de andere verzamelaarsters te ‘vertellen’. Ze geeft niet alleen aan dát ze een goede plaats gevonden heeft, maar ook waar die precies ligt. Ze geeft zowel de richting als de afstand tot de korf. Bovendien geeft ze een indicatie over de rijkdom van de te verwachten oogst. Dit gebeurt allemaal zo nauwkeurig dat de andere bijen de beste foerageerplaats kunnen kiezen uit degene die door verschillende verkennerbijen beschreven worden. Maar hoe communiceren bijen deze informatie? a.met chemische signalen, door uitwisseling van feromonen. b.met geluid, bijen kunnen veel verschillende geluiden produceren die elk een eigen betekenis hebben, het zogenaamde tuten en kwaken. c.door te dansen, de zogenaamde kwispeldans, de betekenis hangt af van het patroon, de snelheid en de intensiteit van de dans. d.Bijen kunnen helemaal niet zo verfijnd communiceren, de verkennerbij maakt alleen duidelijk dat ze iets gevonden heeft, vliegt voorop en wijst de anderen de weg.

2. Bijenbaarden zijn vooral in Amerika een populaire attractie. Er worden zelfs wedstrijden gehouden! Wat is het geheim van de bijenman? a. Hij is immuun voor bijengif, maakt de bijen woedend door met de korf te schudden en laat zich dan rustig aanvallen. b. Hij heeft een doekje doordrenkt met de specifieke geur van de kolonie rond zijn hals gebonden. c. Hij heeft zichzelf rijkelijk ingewreven met nectar. d. Hij heeft de koningin in een lucifersdoosje gestoken en op zijn lichaam geplakt. 3. Hoe wordt een bijenkoningin koningin? .a Ze komt uit een koninginne-ei. .b Ze begint haar leven als werkster en werkt zich op tot koningin. .c Ze komt uit een gewoon ei, maar krijgt speciaal voedsel. .d een ambitieuze werkster doodt de oude koningin en volgt haar op. 4. Of een werksterbij de cellen schoonhoudt, de larven voedt, de ingang bewaakt of uitvliegt voor voedsel hangt af van a. b. c.

d.

haar leeftijd het weer de orders van de koningin het voedsel dat ze als larve kreeg

5. Waar (W) of onwaar (O)?

.a Een bijenkoningin maakt ongeveer 10 bruidsvluchten in haar leven. O .b Een bijenkolonie gaat zwermen als er teveel bijen in de korf zijn. W .c De oude koningin communiceert met de nieuwe als die als pop op het punt staat om uit te komen. W

.d Een kolonie kan gemakkelijk uit 50.000 bijen bestaan. W .e Tijdens de bruidsvlucht paart de koningin slechts met 1 dar. O 6. Genoeg over bijen! Ooit, zo ergens tussen 4,5 en 2,5 miljard jaar geleden, is op aarde het allereerste leven uit niet-leven ontstaan als gevolg van chemische en fysische processen. Kan dat ook nu nog opnieuw gebeuren? .a Er is geen plaats meer voor, alle mogelijke niches zijn bezet. .b Nieuw ontstaan leven is per definitie eenvoudig (eencellig) en zou zich niet kunnen verdedigen tegen hongerig ingewikkelder leven. .c De kans dat nieuw leven ontstaat is ongelooflijk klein, de specifieke omstandigheden van de aarde zijn nu heel anders dan toen. .d Alle bovenstaande beweringen zijn waarschijnlijk waar. .e Geen enkele van bovenstaande beweringen is waar, er ontstaat ook nu nog voortdurend nieuw leven uit niet-leven.

7. Wat zijn rudimentaire organen? .a Organen die nog in evolutie zijn, pas na een lange vervolmakingstijd door natuurlijke selectie zullen ze nuttig worden, vb. de vleugels van een struisvogel. .b Organen die hun functie verloren hebben en door natuurlijke selectie steeds kleiner en minder ontwikkeld worden, vb. de ogen van de blinde grotsalamander .c Organen die naargelang de omstandigheden tot allerlei verschillende functionaliteiten kunnen uitgroeien, vb. embryonale stamcellen

Inleveren aan de infobalie ten laatste op 3 augustus 2009