005 Lassymbolen Tekenen2007

LASSYMBOLEN bij technisch tekenen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 1 van 23

Naamsvermelding – Niet Commercieel – Gelijk Delen 2.0 CREATIVE COMMONS CORPORATION IS GEEN ADVOCATENKANTOOR EN VERLEENT GEEN JURIDISCHE DIENSTEN. DE VERSPREIDING VAN DEZE LICENTIE VEROORZAAKT GEEN JURIDISCHE OF CONTRACTUELE RELATIE TUSSEN DE PARTIJEN BIJ DEZE LICENTIE EN CREATIVE COMMONS. CREATIVE COMMONS VERSTREKT DEZE INFORMATIE ZOALS ZE IS, ZONDER GARANTIE. CREATIVE COMMONS STAAT NIET IN VOOR DE VERSTREKTE INFORMATIE EN SLUIT ALLE AANSPRAKELIJKHEID UIT VOOR WELKE SCHADE DAN OOK DIE ZOU VOORTVLOEIEN UIT HET GEBRUIK VAN DEZE INFORMATIE. Licentie HET WERK (ZOALS HIERONDER OMSCHREVEN) WORDT TER BESCHIKKING GESTELD OVEREENKOMSTIG DE BEPALINGEN VAN DEZE CREATIVE COMMONS PUBLIC LICENSE (HIERNA “CCPL” OF “LICENTIE”). HET WERK WORDT BESCHERMD DOOR HET AUTEURSRECHT, EN/OF, INDIEN RELEVANT, DOOR DE NABURIGE RECHTEN, OF HET SUI GENERIS DATABANKENRECHT EN/OF ELK KRACHTENS DE GELDENDE WETGEVING VAN TOEPASSING ZIJNDE RECHT. ELK GEBRUIK VAN HET WERK DAT NIET UITDRUKKELIJK DOOR DEZE LICENTIE TOEGESTAAN WORDT, IS VERBODEN. ELK GEBRUIK VAN HET WERK, OP EEN MANIER DIE ONDER EEN IN DEZE LICENTIE BEHANDELD RECHT VALT, BRENGT DE AANVAARDING VAN DEZE LICENTIE MET ZICH MEE. DOOR DEZE LICENTIE KENT DE LICENTIEGEVER U DE HIERNA OMSCHREVEN RECHTEN TOE INDIEN U DE VOLGENDE BEPALINGEN EN VOORWAARDEN AANVAARDT 1. Definities 1. Met “Collectief Werk” wordt een werk bedoeld waarin het Werk, in zijn geheel en in ongewijzigde vorm, samen met een aantal andere bijdragen, die elk een afzonderlijk en zelfstandig Werk vormen, tot een collectief geheel is samengevoegd. Collectieve Werken zijn onder andere geregeld een uitgave van een tijdschrift, bloemlezingen of encyclopedieën. Een Werk dat een Collectief Werk is, zal, krachtens deze Licentie, niet beschouwd worden als een Afgeleid Werk (zoals hieronder omschreven). 2. Met "Afgeleid Werk" wordt een werk bedoeld dat gebaseerd is op het Werk of op het Werk en andere reeds bestaande werken, zoals een vertaling, een muziekarrangement, een toneel-, literaire of cinematografische bewerking, een geluidsopname, een kunstreproductie, een ingekorte versie, een samenvatting of elke andere vorm waarin het Werk gewijzigd, omgezet of bewerkt kan worden, met uitzondering van de Collectieve Werken, die niet als Afgeleide Werken zullen beschouwd worden in de zin van deze Licentie. Om onduidelijkheid te vermijden zal, indien het Werk een muziekwerk of een fonogram is, de synchronisatie van het Werk met een bewegend beeld (“synching”) als een Afgeleid Werk in de zin van deze Licentie beschouwd worden. 3. Met "Licentiegever" wordt de natuurlijke persoon of rechtspersoon bedoeld die de rechten op het Werk toekent volgens de bepalingen van deze Licentie. 4. Met "Oorspronkelijke Auteur” wordt de natuurlijke persoon bedoeld die het Werk gemaakt heeft of, indien het gaat om een voorwerp dat door een naburig recht beschermd wordt, de oorspronkelijke titularis van het naburig recht. 5. Met "Werk” wordt het Werk van letterkunde of kunst bedoeld dat beschermd wordt door het auteursrecht en dat het voorwerp is van deze licentie. Voor de toepassing van deze Licentie omvat het “Werk” ook voorwerpen die beschermd worden door een naburig recht, zoals een uitvoering, een fonogram, een eerste vastlegging van film of radio-uitzending, alsook de databanken die beschermd worden door een sui generis-recht, voor zover deze het voorwerp vormen van deze licentie. Indien nodig, zullen de bepalingen van deze Licentie op zo een manier geïnterpreteerd worden dat ze op dergelijke beschermde voorwerpen toegepast kunnen worden. 6. Met "U" wordt de natuurlijke persoon of rechtspersoon bedoeld die het Werk gebruikt op een wijze die geregeld wordt door de rechten waarop deze Licentie betrekking heeft en die de bepalingen van deze Licentie met betrekking tot het Werk niet eerder geschonden heeft of die de uitdrukkelijke toestemming van de Licentiegever gekregen heeft om rechten krachtens deze Licentie uit te oefenen ondanks een eerdere schending van deze. 7. Met "Licentiekenmerken" worden de volgende generieke kenmerken van de licentie bedoeld, zoals gekozen door de Licentiegever en aangeduid in de titel van deze Licentie: Naamsvermelding, NietCommercieel, GelijkDelen. 2. Uitzonderingen en beperkingen op de exclusieve rechten Niets in deze Licentie heeft de bedoeling de toepassing van de uitzonderingen op de exclusieve rechten van de rechthebbenden, de uitputting van deze rechten of andere beperkingen op deze rechten krachtens het auteursrecht, de naburige rechten, het sui generis databankenrecht of elk ander van toepasselijk recht te verminderen, te begrenzen of te beperken. 3. Omvang van de toegekende Licentie In overeenstemming met de bepalingen en voorwaarden van deze Licentie, verleent de Licentiegever U een licentie die wereldwijd, gratis, niet-exclusief en onbeperkt in tijd (voor de volledige duur van de bescherming van het Werk door het auteursrecht, de naburige rechten, het sui generis recht op de databanken) is om de volgende rechten met betrekking tot het Werk uit te oefenen: 1. het reproduceren, op welke wijze en in welke vorm dan ook, van het Werk, het opnemen van het Werk in één of meer Collectieve Werken en het reproduceren van het Werk zoals het opgenomen is in de genoemde Collectieve Werken; 2. het maken en reproduceren van Afgeleide Werken; 3. het uitlenen en verspreiden van exemplaren van het Werk, het meedelen aan het publiek en het ter beschikking stellen van het publiek. Hetzelfde geldt voor het Werk wanneer het opgenomen is in een Collectief Werk; 4. het uitlenen en verspreiden van exemplaren van Afgeleide Werken, ze meedelen aan het publiek en ze ter beschikking stellen van het publiek; 5. indien het Werk een databank is, het opvragen en hergebruiken van substantiële delen van de databank.

De hierboven vermelde rechten mogen uitgeoefend worden op alle bekende en onbekende dragers, media en formaten, met uitzondering van onbekende exploitatievormen. U heeft eveneens het recht om die wijzigingen aan het Werk aan te brengen die technisch noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de hoger genoemde rechten op andere dragers, media en formaten. Oorspronkelijke Auteur ziet af van de uitoefening van zijn/haar morele rechten met betrekking tot de wijzigingen die technisch noodzakelijk zijn. De Licentiegever behoudt zich alle rechten voor die niet uitdrukkelijk overgedragen zijn in deze Licentie, waaronder inbegrepen, doch niet beperkt tot, de rechten die onder sectie 4(e) opgenomen zijn. 4. Beperkingen De in artikel 3 toegekende licentie wordt uitdrukkelijk op de volgende manier beperkt: 1. U mag het Werk enkel in overeenstemming met de bepalingen van deze Licentie, uitlenen, verspreiden, ter beschikking stellen van het publiek of meedelen aan het publiek op voorwaarde dat U een kopie van deze Licentie of de Uniform Resource Identifier van deze Licentie toevoegt aan elke kopie van het Werk dat U uitleent, verspreidt, ter beschikking stelt van het publiek of meedeelt aan het publiek. U mag geen voorwaarden op het gebruik van het Werk aanbieden of opleggen die de bepalingen van deze Licentie of de uitoefening van de toegekende rechten wijzigen of beperken. U mag het werk niet in onderlicentie geven. U moet alle aanduidingen die verwijzen naar deze Licentie en naar de garantieclausule en de uitsluiting van aansprakelijkheid intact houden. U mag het Werk niet uitlenen, verspreiden, ter beschikking stellen van het publiek of meedelen aan het publiek indien daarbij een technische maatregel gebruikt wordt die de toegang tot of het gebruik van het Werk op een met de bepalingen van deze Licentie strijdige wijze controleert. Het voorgaande geldt voor het Werk dat opgenomen is in een Collectief Werk maar dat houdt niet in dat het Collectief Werk zelf, afgezien van het Werk, onderworpen wordt aan de bepalingen van deze Licentie. Indien U een Collectief Werk maakt, dan moet U, op aanvraag van om het even welke Licentiegever en in de mate van het mogelijke, elke verwijzing naar de Licentiegever of de Oorspronkelijke Auteur uit het Collectief Werk verwijderen. Indien U een Afgeleid Werk maakt, dan moet U, op aanvraag van om het even welke Licentiegever en in de mate van het mogelijke, elke verwijzing naar de Licentiegever of de Oorspronkelijke Auteur uit het Afgeleide Werk verwijderen. 2. U mag een Afgeleid Werk enkel uitlenen, verspreiden, ter beschikking stellen van het publiek of meedelen aan het publiek krachtens de bepalingen van deze Licentie, van een latere versie van deze Licentie met dezelfde Licentiekenmerken als deze Licentie of van een Creative Commons iCommons-licentie die dezelfde Licentiekenmerken bevat als deze Licentie (bv. Naamsvermelding – Niet-Commercieel – Gelijk Delen 2.0 Japan). U moet een kopie van deze Licentie, of elk andere licentie die in de voorafgaande zin gespecificeerd werd, of de Uniform Resource Identifier van deze Licentie toevoegen aan elke kopie van het Afgeleid Werk dat U uitleent, verspreidt, ter beschikking stelt van het publiek of meedeelt aan het publiek. U mag geen voorwaarden op het gebruik van het Afgeleid Werk aanbieden of opleggen die de bepalingen van deze Licentie of de uitoefening van de toegekende rechten wijzigen of beperken. U moet alle aanduidingen die verwijzen naar deze Licentie en naar de garantieclausule en de uitsluiting van aansprakelijkheid intact houden. U mag het Afgeleid Werk niet uitlenen, verspreiden, ter beschikking stellen aan het publiek of meedelen aan het publiek indien daarbij een technische maatregel gebruikt wordt die de toegang tot of het gebruik van het Werk op een met de bepalingen van deze Licentie strijdige wijze controleert. Het voorgaande geldt voor het Afgeleid Werk dat opgenomen is in een Collectief Werk maar dat houdt niet in dat het Collectief Werk zelf, afgezien van het Afgeleid Werk, onderworpen wordt aan de bepalingen van deze Licentie. 3. U mag geen enkel van de door artikel 3 aan U toegekende rechten uitoefenen op een manier die voornamelijk bedoeld is voor of gericht is op het bekomen van een commercieel voordeel of een persoonlijke financiële compensatie. De uitwisseling van het Werk tegen andere Werken, die beschermd worden door het auteursrecht, de naburige rechten of het sui generis databankenrecht, door het elektronisch delen van bestanden of op een andere wijze, wordt niet beschouwd als zijnde bedoeld voor of gericht op het bekomen van een commercieel voordeel of een persoonlijke financiële compensatie, op voorwaarde dat de uitwisseling van de beschermde Werken geen betaling of financiële compensatie met zich meebrengt. 4. Indien U het Werk, Afgeleide Werken of Collectieve Werken uitleent, verspreidt, ter beschikking stelt aan het publiek of meedeelt aan het publiek, dan moet U alle informatie betreffende het beheer van rechten met betrekking tot het Werk intact houden en, op een wijze die redelijk is in verhouding tot het gebruikte medium of middel, verwijzen naar de Oorspronkelijke Auteur, door het verstrekken van de naam van de Oorspronkelijke Auteur (of het pseudoniem indien van toepassing) indien deze wordt vermeld; de titel van het Werk indien deze wordt vermeld; in de mate dit redelijkerwijze mogelijk is en indien deze beschikbaar is, de Uniform Resource Identifier, dat de Licentiegever aanduidt als verbonden met het Werk, tenzij die URI niet verwijst naar de informatie betreffende het beheer van rechten met betrekking tot het Werk of naar de van toepassing zijnde licenties op het Werk; en in het geval van een Afgeleid Werk, door het aanduiden van het gebruik van het Werk in het Afgeleid Werk en door het identificeren van de elementen (bijvoorbeeld, door de aanduiding “Franse vertaling van het Oorspronkelijk Werk door de Auteur” “Franse vertaling van het Werk door de Oorspronkelijke Auteur” of “scenario gebaseerd op het Oorspronkelijk Werk door de Oorspronkelijke Auteur”). De verwijzing naar de Oorspronkelijke Auteur moet gebeuren op een redelijke manier. In het geval van een Afgeleid Werk of een Collectief Werk, moeten deze verwijzingen echter minstens weergegeven worden op dezelfde plaats en op dezelfde wijze als andere vergelijkbare auteursvermeldingen. 5. Deze Licentie wijzigt geenszinsnde regeling van de billijke vergoedingen, die eventueel van kracht is in België of in andere landen, ter compensatie van de wettelijke erkenning van gedwongen licenties en heeft geen invloed op de inning van deze vergoedingen. 5. Garantieclausule en uitsluiting van aansprakelijkheid TENZIJ ER TUSSEN DE PARTIJEN SCHRIFTELIJK ANDERS OVEREENGEKOMEN IS, BIEDT DE LICENTIEGEVER HET WERK AAN ZOALS HET IS EN DOET DE LICENTIEGEVER GEEN VERKLARINGEN OVER HET WERK OF VERPLICHT HIJ ZICH TOT GEEN ENKELE GARANTIE, ONGEACHT OF DEZE UITDRUKKELIJK OF STILZWIJGEND, KRACHTENS DE WET OF OP EEN ANDERE GRONDSLAG RUST, HIERIN BEGREPEN, MAAR NIET BEPERKT TOT DE GARANTIE TEGEN UITWINNING, DE COMMERCIALISEERBAARHEID VAN HET WERK, DE FUNCTIONELE CONFORMITEIT, DE AFWEZIGHEID VAN INBREUK OP RECHTEN VAN DERDEN, DE AFWEZIGHEID VAN VERBORGEN OF ANDERE GEBREKEN, DE NAUWKEURIGHEID VAN HET WERK OF DE AFWEZIGHEID VAN FOUTEN EN GEBREKEN MET BETREKKING TOT DE INFORMATIE, ONGEACHT OF DEZE AL DAN NIET OPSPOORBAAR ZIJN. INDIEN DE OP DEZE LICENTIE VAN TOEPASSELIJKE WETGEVING EEN DERGELIJKE UITSLUITING VAN VERANTWOORDELIJKHEID VERBIEDT OF REGLEMENTEERT, DAN IS DEZE UITSLUITING VAN AANSPRAKELIJKHEID EN GARANTIE SLECHTS IN DE MATE TOEGELATEN DOOR DE WET VAN TOEPASSING. 6. Beperking van aansprakelijkheid VOOR ZOVER DE VAN TOEPASSELIJKE WETGEVING DIT TOELAAT, ZAL DE LICENTIEGEVER IN GEEN ENKEL GEVAL AANSPRAKELIJK GEACHT WORDEN VOOR WELKE RECHTSTREEKSE OF ONRECHTSTREEKSE, MATERIËLE OF MORELE SCHADE DAN OOK, DIE VOORTVLOEIT UIT DEZE LICENTIE OF UIT HET GEBRUIK VAN HET WERK, ONGEACHT OF DE LICENTIEGEVER INGELICHT WERD OVER DE MOGELIJKHEID VAN DERGELIJKE SCHADE.

7. Beëindiging 1. Elke inbreuk op de bepalingen van deze Licentie waarvoor U verantwoordelijk bent, leidt tot de ontbinding van rechtswege van deze Licentie en het einde van de rechten die er uit voortvloeien. Niettemin behouden de licenties op Afgeleide Werken of Collectieve Werken, die door U krachtens deze Licentie verleend werden aan natuurlijke personen of rechtspersonen, hun werking ten opzichte van deze natuurlijke personen of rechtspersonen, voor zover deze personen de bepalingen van deze licenties niet schenden. De artikels 1, 2, 5, 6, 7 en 8, blijven van kracht ongeacht de beëindiging van deze Licentie. 2. Indien de hierboven vermelde bepalingen en voorwaarden in acht genomen worden, is deze licentie onbeperkt in tijd (voor de duur van de bescherming van het Werk door het auteursrecht, de naburige rechten en het sui generis databankenrecht). Desalniettemin behoudt de Licentiegever zich op elk ogenblik het recht voor om het Werk onder een andere licentie of onder andere voorwaarden te exploiteren of om elke verspreiding van het Werk stop te zetten, zonder dat het gebruik maken van deze mogelijkheid deze Licentie (of elke andere licentie die, krachtens de bepalingen van deze Licentie, verleend werd of verleend moest worden) ongedaan kan maken, en deze Licentie zal onverminderd van kracht blijven tenzij de beëindiging intreedt wegens de hoger aangegeven redenen. 8. Diversen 1. Telkens U het Werk of een Collectief Werk uitleent, verspreidt, meedeelt of ter beschikking stelt van het publiek, verleent de Licentiegever aan de ontvanger een licentie die van toepassing is op het Werk en die dezelfde bepalingen en voorwaarden bevat als deze Licentie. 2. Telkens U het Afgeleid Werk uitleent, verspreidt, meedeelt of ter beschikking stelt van het publiek, verleent de Licentiegever aan de ontvanger een licentie die van toepassing is op het oorspronkelijke Werk en die dezelfde bepalingen en voorwaarden bevat als deze Licentie 3. Indien een bepaling uit deze Licentie, krachtens het van toepassing zijnde recht, nietig of niet afdwingbaar is, dan zal dit geen invloed hebben op de geldigheid en de afdwingbaarheid van de andere bepalingen. In dit geval zal, zonder dat enige tussenkomst van de partijen hiervoor nodig is, een dergelijke bepaling op een zodanige wijze geïnterpreteerd worden dat haar geldigheid en afdwingbaarheid gevrijwaard blijven. 4. Geen enkele afstand ten opzichte van de bepalingen en voorwaarden van deze Licentie wordt vermoed zonder een schriftelijke overeenkomst die ondertekend is door de partij die afstand doet. Geen enkele inbreuk op deze Licentie wordt door de andere partij aanvaard zonder schriftelijke overeenkomst, ondertekend door deze partij. 5. Deze Licentie is het enige contract tussen de partijen met betrekking tot het Werk, dat het voorwerp is van deze Licentie. Er bestaat geen enkele overeenkomst of document van welke aard dan ook, die betrekking heeft op het Werk, bovenop wat hier bepaald is. De Licentiegever is gebonden door geen enkele bijkomende verplichting die voortvloeit uit enige communicatie afkomstig van U, ongeacht de vorm. Deze Licentie kan niet gewijzigd worden zonder de schriftelijke overeenkomst van beide partijen. Creative Commons is geen partij bij deze Licentie en verleent geen enkele garantie met betrekking tot het Werk. Creative Commons sluit alle verantwoordelijkheid met betrekking tot deze Licentie tegenover U en tegenover elke derde uit, ongeacht de juridische grondslag van deze verantwoordelijkheid en ongeacht de aard van de opgelopen schade, of deze rechtstreeks of onrechtstreeks, materieel of moreel is. Zonder dat afbreuk gedaan wordt aan de vorige alinea, zal Creative Commons, indien deze zich uitdrukkelijk bekendgemaakt heeft als Licentiegever in het kader van deze Licentie, alle rechten en plichten van Licentiegever bezitten. Met uitzondering van het gebruik dat bestemd is om het publiek te informeren dat het Werk onder CCPL valt, zal geen enkele partij het merk “Creative Commons” of enige andere aanduiding of logo dat toekomt aan Creative Commons gebruiken zonder de voorafgaande schriftelijke instemming van Creative Commons. Elk door Creative Commons toegelaten gebruik moet in overeenstemming zijn met de trademark usage guidelines die van kracht zijn op het ogenblik van het gebruik, zoals deze gepubliceerd worden op de website of beschikbaar worden gesteld op individueel verzoek. Creative Commons kan gecontacteerd worden op http://creativecommons.org/

Bronvermelding :

www.nil.nl Het Nederlands Instituut voor Lastechniek verleende op 24/11/2006 de toestemming om de tekeningen op hun website te gebruiken in deze cursus . Waarvoor dank ! w. vermaelen ( Zie bijlage : copyrights )

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 2 van 23

Lassymbolen op tekeningen Lassymbolen worden steeds meer en meer op technische tekeningen vermeld. Deze symbolen worden internationaal afgesproken , zodat iedereen de betekenis kent . Deze afspraken worden vastgelegd in normen en normbladen .

1. Welke norm ?

In ons land hebben we natuurlijk de Europese norm als standaard: NEN EN 22553. Deze NEN EN vervangt de vroegere ISO 2553 norm waar hij op gebaseerd is. 2. Basisvorm van de aanduiding

Bestaat uit 2 delen : o Pijl en pijlpunt o Referentielijn

De pijllijn kan onder iedere willekeurige hoek staan (behalve 180 graden) en kan naar boven of naar beneden wijzen.

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 3 van 23

NEN EN 22553

Lasnormen ; Uitreksel uit NEN EN 22553 Grafische symbolen voor technisch tekenen

De meest gebruikte basissymbolen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 4 van 23

NEN EN 22553

Lasnormen ; Uitreksel uit NEN EN 22553 Grafische symbolen voor technisch tekenen

Gecombineerde symbolen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 5 van 23

NEN EN 22553

Lasnormen ; uitreksel uit NEN EN 22553 Grafische symbolen voor technisch tekenen

Aanvullende symbolen voor de vorm van het lasoppervlak

Aanvullende symbolen voor de lasnaaduitvoering

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 6 van 23

NEN EN 22553

Lasnormen ; uitreksel uit NEN EN 22553 Grafische symbolen voor technisch tekenen

Aanduiding op een technische tekening

Aanvullende symbolen voor montagebewerkingen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 7 van 23

NEN EN 22553

Lasnormen ; uitreksel uit NEN EN 22553 Grafische symbolen voor technisch tekenen

Voorbeeld : gebruik van de symbolen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 8 van 23

3. Maten bij de lassymbolen . Positie van het symbool :

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 9 van 23

De afmetingen Bij elk lassymbool horen ook een aantal aanduidingen voor de afmetingen . De lasdikte Hiervoor zijn wereldwijd 2 methoden in gebruik : - de a – hoogte - de z – hoogte

z = a . 0,7 a

z

z : geeft de beenlengte van een las weer . a : geeft de naaddikte van een las weer .

Wanneer we ons houden aan de NEN EN normen , dan gebruiken wij altijd de a – hoogte om de lasdikte aan te geven , zoals voorgeschreven in de lasnormen NEN_EN_22553

10

voorbeeld :

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 10 van 23

De laslengte per las , het aantal lassen en de afstand tussen 2 lassen De maataanduiding van onderbroken gelaste lasnaden wordt NA het basissymbool geplaatst . Methode :

Voorbeeld :

2 X 22 (45)

5

22

45

22

a5

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 11 van 23

Samengevat :

a

n X l (e)

a a

n X l (e) n X l (e)

a a

n X l n X l

Enkelzijdig, onderbroken gelaste hoeklas .

Dubbelzijdig , tegenover elkaar liggende onderbroken gelaste , dubbele hoeklas .

(e) (e)

Dubbelzijdig , ten opzichte van elkaar verschoven , onderbroken gelaste , dubbele hoeklas .

waarbij : a = de a – hoogte of lasdikte = het basissymbool ( hoeklas ) n = het aantal onderbroken lassen l = de lengte van elke las e = de afstand tussen 2 opeenvolgende lassen

Wanneer de maten , rechts van het basissymbool niet vermeld staan , betekent dit , dat de las ononderbroken , over de hele lengte van het werkstuk moet worden aangebracht . __________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 12 van 23

Het lasproces : Het gebruikte lasproces kan door middel van zijn referentienummer worden aangegeven . Voor de referentienummers : zie bijlage Î NEN_EN_24063 norm . Voorbeeld :

Dit is : Ononderbroken hoeklas over gans de lengte van het stuk , met lasdikte 8 mm ( a – hoogte ) en te lassen met MIG ( Metal Inert Gas ) Î Proces nr 131 = MIG

De laskwaliteit :

De kwaliteitsklasse kan vermeld worden na de vermelding van het lasproces . Hiervoor gebruiken we de aanduidingen volgens de normen NEN_EN_25817 ( voor staal ) NEN_EN_30042 ( aluminium )

Aanduiding :

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 13 van 23

4. Overzicht : DE VOLLEDIGE MAATAANDUIDING .

Lasdikte ( a – hoogte ) Basissymbool + aanvullende symbolen Laslente , aantal , tussenafstand ...

1

2

3

4

5

6

7 Lastoevoegingen volgens NEN_EN_499 / 440 / ... Laspositie volgens NEN_EN_6947

Kwaliteitsklasse van de las volgens NEN_EN_25817 / 30042 Lasproces volgens NEN_EN_24063

Op de volgende bladzijden vind je een voorbeeld van een lasuitvoeringen die volgens deze standaard maataanduiding wordt weergegeven .

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 14 van 23

5. Voorbeeld :

12

300

111 - C - PA - E 38 2 B 1 2

Dit is : • een stompe I naad van 12 mm dik , • gelast met tijdelijke smeltbad ondersteuning , • de lengte van de las is 300 mm , • een montagelas , • gelast met beklede elektroden , Eigenschappen van de elektrode : o vloeigrens : 380 N/mm2 o treksterkte : 470 – 600 N/mm2 o rek : 20 % o gemiddelde kerfslagwaarde : 47 J bij -20 °C o basische elektrode met rendemen < 105 % o elektrode bruikbaar in alle lasposities behalve PG • laskwaliteit : gemiddeld • lasstand : onder de hand

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 15 van 23

Bijlagen :

Normalisatie

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 16 van 23

NEN EN ISO 6947

Lasposities

Benaming van de standaard lasposities volgens de norm NEN EN / ISO 6947

PA

PA onder de hand

PB

PB horizontaal-verticaal

PB

PC uit de zij

PF PC

PC

PD horizontaal – boven het hoofd PE boven het hoofd

PG

PF opgaand ( stapelend )

PD

PD PE

PG neergaand ( dalend )

Deze afkortingen vind je terug op een constructietekening , als bijkomend gegeven bij de lasaanduiding . Voor het lassen van pijpleidingen worden aanvullende aanduidingen gebruikt. Deze worden op de volgende pagina weergegeven . __________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 17 van 23

NEN EN ISO 6947

Lasposities

Aanvullende aanduidingen voor het lassen van pijpleidingen De lasbeweging

De lasstand De hoek waaronder de pijp staat tijdens het lassen wordt aangegeven met de letter L + daarachter de waarde van de hoek .

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 18 van 23

NEN EN 24063 1 101

Benaming van de lasprocesses ( DIN 1910 ) met hun kengetal volgens NEN EN 24063

Booglassen Metaalbooglassen

11

Booglassen zonder gasbescherming

111

Booglassen met beklede elektroden

112

Zwaartekrachtlassen met beklede elektroden

114

Booglassen met poedergevulde draad (gasloze draad)

12

Onderpoeder lassen

121

Onderpoeder lassen met draadelektrode

122

Onderpoeder lassen met bandelektrode

123

Onderpoeder lassen met meervoudige elektroden

124

Onderpoeder lassen met toevoeging van een metalliek poeder

125

Onderpoeder lassen met gevulde draadelektrode

13

Gasbooglassen met afsmeltende elektrode

131

(MIG-lassen) gasbooglassen met afsmeltende massieve draad onder bescherming van een inert gas

135

(MAG-lassen) gasbooglassen met afsmeltende massieve draad onder bescherming van een actief gas

136

(MAG-lassen) gasbooglassen met gevulde draad onder bescherming van een actief gas

137

(MIG-lassen) gasbooglassen met gevulde draad onder bescherming van een inert gas

14 141

15

Gasbooglassen met niet afsmeltende elektrode TIG-lassen

Plasmalassen

151

PlasmaMIG-lassen

152

Poeder plasmalassen

18 185

2 21

Andere booglasprocessen Booglassen met een roterende boog (MIAB)

Weerstandlassen Puntlassen

211

Indirect puntlassen

212

Direct puntlassen

22 221

Rolnaadlassen Rolnaadlassen van overlapnaden

222 225 226

Rolnaadlassen met onderlegstrip

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 19 van 23

23

Projectielassen

231

Indirect projectielassen

232

Direct projectielassen

24

Afbrandstuiklassen

241

Afbrandstuiklassen met voorwarmen

242

Afbrandstuiklassen zonder voorwarmen

25

Weerstandstuiklassen

29

Andere weerstandlasprocessen

291

Hoog-frequent weerstandlassen

3

Autogeen lassen

31

Autogeen lassen met zuurstof-brandstof gasmengsel

311

Autogeen lassen met zuurstofacetyleen gasmengsel

312

Lassen met zuurstof-propaan mengsel

313

Lassen met zuurstof-waterstof mengsel

4

Druklassen

41

Ultrasoon lassen

42

Wrijvingslassen

44

Lassen met hoge mechanische energie

441

Explosielassen

45

Diffusielassen

47

Gasdruklassen

48

Kouddruklassen

5 51

Bundel lassen Elektronenbundel lassen

511

Elektronenbundellassen in vacuum

512

Atmosferisch EB-lassen

52

Laser lassen

521

Vaste stof laser lassen

522

Gas laser lassen

7

Ander lasprocessen

71

Thermietlassen

72

Elektroslaklassen

73

Elektrogaslassen

74

Inductielassen

75

Lassen met lichtenergie

753

Infrarood lassen

77

Percussielassen

78

Stiftlassen

783 787

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 20 van 23

788

8

Snijden en gutsen

81

Brandsnijden

82

Boogsnijden

83

Plasmasnijden

84

Lasersnijden

86

Vlamgutsen

87

Booggutsen

871

Booggutsen met lucht

872

Booggutsen met zuurstof

88

9 91

Plasma gutsen

Hard- en zachtsolderen en soldeerlassen Hardsolderen

911

Infraroodsolderen

912

Vlamsolderen

913

Ovensolderen

914

Dompelsolderen

915

Zoutbadsolderen

916

Inductiesolderen

918

Weerstandsolderen

919

Diffusiesolderen

924

Vacuumsolderen

93

Andere hard-soldeerprocessen

94

Zachtsolderen

941

Infraroodsolderen

942

Vlamsolderen

943

Ovensolderen

944

Dompelsolderen

945

Zoutbadsolderen

946

Inductiesolderen

947

Ultrasoonsolderen

948

Weerstandsolderen

949

Diffusiesolderen

951

Golfsolderen

952

Boutsolderen

954

Vacuumsolderen

956

Sleepsolderen

96

Andere soldeerprocessen

97

Soldeerlassen

971

Gassoldeerlassen

972

Boogsoldeerlassen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 21 van 23

Bijlagen :

Copyright toestemming

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 22 van 23

willy vermaelen <[email protected]>

Copyright toestemming 1 bericht [email protected] <[email protected]> Aan: [email protected]

24 november 2006 00:28

Geachte , Ik ben leraar Lassen / buisbewerking / pijpfitten in een Belgische school voor beroepsopleiding . Ben een cursus aan het samenstellen over lassymbolen bij technisch tekenen . Ik had u graag gevraagd of ik de toestemming krijg om sommige tekeningen van uw website (toepassing van lassymbolen op tekeningen) over te nemen in mijn nieuwe cursus . Graag had ik daarvoor , indien u dat toestaat een schriftelijke toestemming via email , zodat ik zeker ben dat ik uw copyright(s) gerespecteerd heb . Met oprechte dank , willy vermaelen [email protected]

willy vermaelen <[email protected]>

Copyright toestemming 1 bericht Andre Prins Aan: [email protected]

24 november 2006 08:43

Geachte heer Vermaelen, Wij stellen het bijzonder op prijs dat u ons heeft geïnformeerd over uw plannen.De illustraties op onze website zijn weliswaar niet vrij van copyright, maar de techniek stelt mensen in staat deze illustraties te gebruiken. Wij geven derhalve graag onze toestemming de illustraties te gebruiken voor uw cursus. Een bronvermelding zou prettig zijn. Daarnaast kan ik u melden dat wij van zins zijn ons lesmateriaal voor de handvaardigheid volledig te herzien en in een nieuwe uitgave op de markt te brengen. Zodra dit is gebeurd zal een en ander op onze website worden gemeld. Hou deze in de gaten! Wij wensen u veel succes bij uw activiteiten, met vriendelijke groet, André Prins, Manager Productgroep Opleidingen

__________________________________________________________________________ www.willyvermaelen.be

Lassymbolen op tekeningen Editie 2007

[email protected] pagina 23 van 23