Zzp Krant

pagina 1 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

Bijlage HTV de IJsberg #73 - Kunstvlaai7- uitgave Het Blauwe Huis

z z p

Project3:Opmaak 1

ZZP KRANT zelfstandig ondernemer zonder personeel

Werk < > PrivÉ

04-04-2008

22:14

Pagina 1

Q7cij[hZWc"
&'#&+#(&&.
[f$*S

Wie heeft de oplossing? Erika Blikman, pagina 2

Omkleed met een goud randje Giada Graziani, pagina 3

Definieer je waarden Hugo Bausch, pagina 4

Werk en privé als beeldend kunstenaar Fransisca Tollenaar, pagina 5

Terug bij het schrijven Peter Bekkers, pagina 6

Dementie & kunst Adriaan Nette, pagina 7

“Word geen kunstenaar!”

Ijburg (2008), foto: Iceburner

De kunst van het overleven Lyk. A. Burggraaff, pagina 9

Hoe combineer je dat? Veel ZZP-ers werken aan huis, balancerend tussen klant en gezin. Kunstenaars hebben te maken met hetzelfde dilemma. In deze krant hun verhaal.

Volg je eigen stem Marianne Koorn, pagina 10

De Thuisdrukkerij Ondine de Kroon, pagina 11

z z p

Marielle Feiken, pagina 8

z z p

pagina 3 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

Wanneer geef je op, wanneer zet je door?

Wie heeft de oplossing?

Project3:Opmaak 1

04-04-2008

22:10

Pagina 2

Project3:Opmaak 1

Namens de redactie Hoe visualiseer je een groep die zich lastig als groep laat formuleren? Je spreekt pas van een groep ZZP-ers als ze allemaal staan geregistreerd bij de Kamer van Koophandel of wanneer ze als zodanig door de belastingdienst worden gezien. Onderling kennen de ZZP-ers elkaar veelal niet, misschien als buren op IJburg. Als redactie, bestaande uit beeldend kunstenaars, zijn we geïnteresseerd in hoe andere kunstenaars/ondernemers een éénmanszaak leiden en hebben daarom enkele gesprekken gevoerd op IJburg. Deze krant doet hiervan onder meer verslag. Veel leer/splezier!

In 2006 werkte ik meer dan fulltime. Naast mijn werk als beeldend kunstenaar begon ik toen ook net met fotograferen. Daarnaast beheerde ik met een andere fotograaf een stichting waar we kunstprojecten mee ontwikkelden. En ik gaf ook nog les. Kortom, in die periode had ik niet veel vrije tijd en meestal liepen werk en vrije tijd door elkaar heen. Veel collega’s zijn immers ook mijn vrienden. Pas toen ik mijn huidige vriend leerde kennen, ontstond er wat scheiding tussen privé en werk. Normaal was ik gewend om ’s avonds en in de weekenden te werken. Maar ja, een vriend wil jou ook wel eens zien, dus geleidelijk aan werd dat steeds minder. Achteraf gezien ben ik toen waarschijnlijk niet minder gaan werken, maar wel efficiënter. Mede door mijn vriend probeer ik nu zoveel mogelijk de normale werktijden aan te houden.

04-04-2008

22:10

voordeur Giada Graziani (2008) foto: Elias Tieleman

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 2

Pagina 3

IJburg moet in de toekomst een levendige stadswijk worden en dit wil men onder meer realiseren door het creëren van bedrijvigheid. 12.000 mensen moeten straks in dit nieuwe stadsdeel aan het werk kunnen. En daarom worden er momenteel kantoor- en bedrijfsruimten voor kleine bedrijven op de begane grond gebouwd. Bedrijvigheid in de wijk draagt, volgens de planners van IJburg, immers bij aan een levendige en een sociaal veilige woonomgeving. Op uitnodiging van Het Blauwe Huis heeft Orgacom sinds mei 2006 meerdere malen met enkele IJburgers gesproken die de sprong hebben gewaagd en een eigen bedrijfje zijn gestart. Het onderwerp was werk- en privé-tijd: een gevoelig punt want zowel ZZP-ers als kunstenaars hebben geen ‘van negen tot vijf’-mentaliteit waardoor het laveren tussen de twee vlakken een belangrijke rol speelt. Naar huis gaan en je werk achterlaten zit er niet bij. Zo zegt Marianne Koorn: “Ik ben altijd aan het werk, ik ben nooit klaar.” Probeer maar eens niet te antwoorden op de constante stroom e-mails. Waar trek je de grens? Waar houdt werk op en begint privé? Deze ZZP-ers hebben vaak niet alleen een bewuste stap gemaakt om op net opgespoten land te gaan wonen, maar ze hebben ook gekozen om vanuit huis een eigen bedrijf op te starten. “In het verleden heb ik wel in loondienst gewerkt maar ik ben toch echt een geboren ‘eigen baas’.”: hoor je vaak zeggen. Te eigenwijs en te solitair voor een vast arbeidscontract. “Het mooiste aan het ZZP-bestaan is dat je kunt doen wat je leuk vindt. Ik kan echt zeggen: dit ben ik!” Ook kunstenaars werken liever voor henzelf, ook al probeert de Sociale Dienst ze soms toch achter een bureau te krijgen. Lyk Burggraaff: “Wat moeten ze met een kunstenaar, 4hoogachter en 57 lentes? Verpakken in een 32-uurige baantje, gewend als hij is om volstrekt zelfstandig en eigenzinnig zijn tijd in te delen? Of hij maar even zijn artistieke ambities opzij wil zetten ten behoeven van een verplicht baantje vanwege de krapte op de arbeidsmarkt.”

Erika Blikman / Stichting &tree www.stichtingentree.nl

Virtueel Kindertehuis (2005), Erika Blikman

z z p

Toch blijf ik het ook wel erg prettig vinden om eigen baas te zijn en zelf te kunnen bepalen wanneer ik vrij wil nemen. Hoewel ik, geloof ik, vorig jaar maar een week vakantie heb genomen... Een van de redenen hiervan is dat mijn vriend naast zijn werk een studie is gaan doen, zodat hij nu ’s avonds en in het weekend aan het leren is. Daardoor heb ik weer mijn handen vrij gekregen om wat meer te gaan werken. Dat is het lastige van het kunstenaarschap, het is iets wat je maar moeilijk kunt loslaten en kan scheiden van je privé-leven. Wat dat betreft ben ik blij dat mijn vriend totaal iets anders doet. Hoewel ook hij volledig op kan gaan in zijn werk. Het verschil is dat bij mij het werk nooit ophoudt. Als we samen op vakantie zijn kan hij alles volledig achter zich laten; zijn hersens werken, volgens eigen zeggen, dan nog maar op halve kracht. Dat kan ik niet: ik kan mijn werk niet ‘uitzetten’. Daarom zoek ik als we op vakantie gaan, een bestemming die ook voor mijn werk interessant is, zodat ik daar kan fotograferen. Ook culturele uitstapjes staan vaak in het teken van mijn werk. Werk dringt zich zo binnen in mijn privé-leven. En eerlijk gezegd, mijn vriend is daar niet altijd even happy mee.

p z z

Interview Giada Graziani

Omkleed met een goud randje Giada Graziani is bloemiste en verzorgt bruidsbloemwerk, rouwbloemwerk en bloemdecoraties met een persoonlijke insteek. Ze werkt vanuit huis waar ze zo nodig alle ruimtes benut. Haar bedrijf Don Florito bestaat sinds 2005. “Duizend en één ideeën! Misschien naar het buitenland of een eigen bloemenwinkel. Een woon/werkpand: dat zou ook ideaal zijn. Ja, de wens om uit te breiden is er zeker. We hebben het er vaak over, mijn man en ik. Hij is profvoetballer en de kans bestaat dat hij een contract aangeboden krijgt in het buitenland. Mocht het zover komen, dan gaan we er voor! We zijn beiden avontuurlijk ingesteld en met de kinderen zou het nu ook goed kunnen. Het betekent wel dat dan de focus tijdelijk meer op zíjn werk komt te liggen. Door de geboorte van onze jongste dochter kwam mijn werk de afgelopen tijd op de tweede plaats. Het bedrijf voegt zich naar ons gezin; dat staat voor ons op de eerste plaats.” “Momenteel werk ik afwisselend als freelancer en aan eigen opdrachten. Ik richt me met mijn werk vooral op de horeca, bedrijven, abonnementen en bruidswerk. Ik bied mijn klanten exclusiviteit door de persoonlijke aandacht die ik aan opdrachten geef. Zo ga ik bijvoorbeeld bij acquisitie-gesprekken altijd naar de klant toe.” “In het verleden heb ik wel in loondienst gewerkt maar ik ben toch echt een geboren ‘eigen baas’. Ik ben eigenwijs en solitair aangelegd dus ik mis de collega’s niet direct. Bovendien, je krijgt nieuwe collega’s: andere zelfstandige ondernemers. En daarmee kan ik veel delen; ik ben een echte vakidioot, ik kan rustig uren praten over takjes, bloemen van het seizoen, of over de schoonheid van een pioenroos die op instorten staat.” “Aan andere zelfstandig ondernemers zou ik wil zeggen; breng je eigen kwaliteit naar de voorgrond en omkleed die met een gouden randje. Leg de focus op datgene waar je goed in bent. Dat doe ik ook, en het werkt!” Giada Graziani / Don Florito www.donflorito.nl

Hoe kom je aan je klanten?

z z p

De Feiten  ZZP-er sinds: 2005 Aantal uren per week: 24 Inschatting verdeling tijd: 40% werk, 60% privé (nu 100 % familie) Aantal personen in het huishouden: 2 volwassenen, 2 kinderen Verdeling huishouden: ik + partner Woonruimte / werkruimte: gecombineerd Oppervlakte woonruimte: 105 m2 Oppervlakte werkruimte: 0 m2

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 4

Project3:Opmaak 1

Werk en privé als beeldend kunstenaar Op weg naar mijn atelier merk ik dat de dag al een tijdje bezig is. Thuis moet eerst de boel op orde zijn voordat ik met een leeg gemoed op weg kan gaan. “Lekker werken, hè?”: roep ik een collega toe wanneer ik mijn ruime atelier binnenstap. Ik hou van mijn werkplek en haar licht; het zorgt voor creatieve zin. Kijk, het schilderij van gisteren lijkt toch weer anders dan toen ik het verliet. Mijn ogen zijn weer nieuw, de dialoog wordt hervat. Het schilderij is mijn werkgever, de datum van exposeren de deadline. Dit werk kan ìk alleen doen want niemand, behalve de huid van mijn schildersdoek, kent mijn handschrift. Maar daarnaast moet er altijd zoveel geregeld worden... Het in beweging zijn met acquisitie en netwerken neemt veel tijd in beslag en het kost soms enige moeite de rust en ingetogenheid van het atelier te verlaten. Ik ben gehecht aan zowel de totale vrijheid als ook de gebondenheid, zorg en verantwoordelijk-heid voor mijn artistiek werk. Momenteel werk ik samen met een uitgever en een dichter aan een prentenboekproject met gedichten voor bedrijven; die verbondenheid aan dit kleine team voelt fijn, je kan dingen uit handen geven en je komt samen tot betere presentaties.

04-04-2008

22:10

Freud en Jung (2005) mixed media (pen + inkt & Photoshop) Hugo Bausch

Hoe krijgen andere ZZP’ers het financieel voor elkaar om iets op te zetten? Pagina 4

Project3:Opmaak 1

04-04-2008

22:10

Pagina 5

Interview Hugo Bausch

Definieer je waarden Voor beide groepen zijn flexibiliteit, gedrevenheid en individu de sleutelwoorden. Zo is Francisca Tollenaar erg gehecht aan “zowel de totale vrijheid als ook de gebondenheid, zorg en verantwoordelijkheid van [haar] artistiek werk.” “Dit werk kan ìk alleen doen want niemand, behalve de huid van mijn schildersdoek, kent mijn handschrift.” Maar enige zelfspot is ook aanwezig: “begin geen relatie waarbij je allebei het beroep ‘kunstenaar’ uitoefend...” “Is er wel privé-tijd?” of “is alles werk!” zijn vragen die beide groepen zichzelf stellen. Door het maken van de ZZP Krant hoopt Orgacom een brug te slaan tussen zelfstandig ondernemers en kunstenaars.

Participerende instellingen: - Kunstenaarsinitiatief Orgacom Orgacom is een kunstenaarsinitiatief dat thema’s, waar mensen binnen een groep zich mee bezig houden, verbeeldt door middel van hedendaagse kunst. De krant die u nu voor u ziet zal worden verspreid over geheel IJburg en zal ook verschijnen als speciale bijlage van de tweemaandelijkse kunstkrant HTV de IJsberg. Tevens zal het klein gekaderde deel van de krant onderdeel uitmaken van een publicatie van Het Blauwe Huis in boekvorm. www.orgacom.nl - Stichting Orgacom De stichting heeft als doelstelling het bevorderen van nieuwe rollen van kunst binnen organisaties en bedrijven. - Het Blauwe Huis Het Blauwe Huis is een kunstproject waar gedurende vier jaar kunstenaars, schrijvers en architecten worden uitgenodigd om medebewoners van IJburg te worden. Zij maken deel uit van deze nieuwe gemeenschap en met hun werk stimuleren, beïnvloeden en bevragen ze de ontwikkeling van IJburg. Het initiatief Het Blauwe Huis is een project van Jeanne van Heeswijk i.s.m. Dennis Kaspori en Hervé Paraponaris. www.blauwehuis.org - HTV de IJsberg De HTV is een tweemaandelijkse krant, kostenloos verkrijgbaar, gemaakt voor en door kunstenaars en gedistribueerd door heel Nederland via musea, galerie en kunstenaarsinitiatieven. www.htvnews.nl

Inspiratie Het opladen van mijn artistieke batterij gebeurt soms vanuit het werk zelf; als ik me bijvoorbeeld even flink kwaad maak, kunnen er onverwachte resultaten te voorschijn komen. De telefoon gaat: “Mam, mag Quirine komen eten vanavond?” Is dit privé en storend dat ik uit mijn werk gehaald wordt of geeft het weer even de ruimte om opnieuw te kijken? Het is al 4 uur: kijken of ik mail heb thuis. Leuke opdracht van Kunstenaars & Co, toch maar even reageren. Morgen m’n werk wegbrengen en dan die expo nog regelen; ze zouden toch bellen? Prioriteiten stellen en een takenlijstje maken. Ik voel mij soms net een marionetten-speler. Overzicht houden is belangrijk, dat is geen verschil met privé: het gezinsbedrijf met man en twee grote meiden. Francisca, niet met je hoofd bij dat schilderij zitten: echte aandacht geven aan de mensen thuis! Soms sta je met het werk op en ga je er mee naar bed, meestal draag je het bij je in je hart als een onkwetsbare autonomie. Nee, voor mij bestaat er geen scheiding tussen werk en privé.

- HTV de IJsberg De HTV is een tweemaandelijks gratis krant gemaakt voor en door kunstenaars en gedistribueerd door heel Nederland via musea, galerie en kunstenaarsinitiatieven. www.htvnews.nl

Francisca Tollenaar www.franciscatollenaar.nl

Fransisca Tollenaar (2008) in atelier

z z p

z z p

pagina 5 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

p z z

z z p

Hugo Bausch zit al vijfentwintig jaar in het vak als illustrator en heeft voordat hij ZZP-er werd twaalf jaar in vaste dienst gewerkt. In loondienst was hij jaloers op de zelfstandigen door hun ogenschijnlijke vrije bestaan maar later bleek juist dat de zelfstandigen jaloers op hem waren omdat hij een vast maandsalaris had. Hugo heeft nu een zelfstandige praktijk als illustrator en voor reclameopdrachten werkt hij in projecten op locatie.

“Ik maak storyboards, alles wat in de conceptfase is of moet zijn en wat nog uitgevoerd moet worden. In de jaren zeventig was reclame nog vies maar dat is het allang niet meer. Het gaat erg snel in deze wereld maar dat went. Ik heb respect voor de manier waarop reclamebureaus de boodschappen van het bedrijfsleven heel creatief en slim weten om te zetten in eigentijdse communicatie. Zelf ben ik juist wars van mode en zeer conservatief.” “IJburg hebben we gekozen omdat mijn partner en ik hier een betaalbaar appartement met terras konden vinden. Al moet ik wel zeggen dat we niet echt buiten kunnen zitten omdat je dan gezandstraald wordt... Voor de rest zit je met de auto zo op de snelweg. En IJburg heeft een goed ondernemersklimaat: veel ondernemers bouwen hier hun bedrijfje op. IJburg lijkt eigenlijk wel een beetje op Manhattan, alleen zijn de wolkenkrabbers tot stompjes afgeknakt. Inmiddels hebben we net het contract ondertekend voor een nog te bouwen huis op IJburg met een inpandige garage, tuin en een eigen werkkamer van 17,5 m2 met hoog plafond.” “Mijn tip is: Defineer je waarden, de waarden in je werk waarmee je je idealen en je inhoud vormgeeft en waarmee je een link kan leggen naar de samenleving. Illustratoren en kunstenaars leren op de academie nu vaak niet hoe ze met de buitenwereld moeten communiceren omdat het kunstonderwijs soms nog teveel gefocused is op haar eigen wereldje.” Hugo Bausch, illustrator www.hugobausch.nl

De Feiten  ZZP-er sinds: 1995 Aantal uren per week: 32 à 40 Inschatting verdeling tijd: 70% werk, 30% prive Aantal personen in het huishouden: 2 volwassenen Verdeling huishouden: ik + partner Woonruimte / werkruimte: gescheiden Oppervlakte woonruimte: 91 m2 Oppervlakte werkruimte: 14 m2 voordeur Hugo Bausch (2008) foto: Elias Tieleman

Wat brengt ondernemers samen op IJburg? Interview Peter Bekkers

Terug bij het schrijven Peter Bekkers is historicus, schrijver en voormalig kastenbouwer. In 2005 richtte hij samen met Michelle Bernardus zijn bedrijf Enzola op. Enzola is een ‘fabriek’ voor objekten, projekten en ideeën en werkt nauw samen met het IFI, het European Institute for Issue Enrichment, een ander initiatief van Peter. Peter heeft samen met zijn gezin een jaar op IJburg gewoond in een woonwerkpand en was daar toen werkzaam als kastenbouwer. Inmiddels is het gezin terug op Zeeburg, waar Peter woont en werkt als schrijver.

Dementie & Kunst Workshop D&K, oefening in voorstellen. Het fenomeen geheugen dient hier als vermogen tot verbeelding, tot in- en uitbeelding. 1. Geheugenverlies/amnesie (Gr. amnèsia= het vergeten zijn) Ziektebeelden als sculptuur, als kader voor het handelen. a. dissociatieve amnesie/posttraumatische stoornis b. lacunaire amnesie/ specifieke gebeurtenis c. retrograde amnesie/stukje verleden d. anterograde amnesie/nieuwe indrukken

“Mijn onderneming op IJburg zou je kunnen omschrijven als een kostbare midlife crisis, een dierbare vergissing. Ik ben nu weer terug bij het schrijven. Daar ben ik goed in. Momenteel werk ik aan mijn volgende roman. Schrijven is een ziekte. Het begint voor mij met een incubatietijd van zo’n drie jaar. Dan barst de ziekte los. Het is een uitdaging: lukt ‘t om het te maken? De uitkomst is niet zeker. Dat is dan ook het avontuur dat je aangaat. Het schrijven van een roman is een gevecht maar wel een plezierig gevecht.” “Een andere uitdaging is het combineren van werk en gezin. Voor schrijven heb ik stilte nodig. Het moet stil zijn én stil blijven. Daarom werk ik ’s nachts. ‘s Morgens slaap ik dan wat langer uit. Michelle werkt vier dagen buitenshuis en brengt de kinderen naar school, ik haal ze weer op en doe de boodschappen en kook en zo. Sinds een jaar zijn we er als gezin in geslaagd om een ritme in het huishouden te organiseren. En dat is het geheim van het leven... ritme! De deadline voor mijn boek (verschijning voorjaar 2009, Uitgeverij de Geus) ligt in juli dit jaar. Daarna richt ik mij weer op het tekstschrijven, op het geven van colleges en lezingen. Dan verandert er natuurlijk weer het nodige in ons ritme.” Peter Bekkers / Enzola www.enzola.nl

voordeur Peter Bekkers foto: Elias Tieleman

De Feiten ZZP-er sinds: ? Aantal uren per week: 40 Inschatting verdeling tijd: 50% werk, 50% prive Aantal personen in het huishouden: 2 volwassenen, 2 kinderen Verdeling huishouden: ik + partner Woonruimte / werkruimte: gescheiden Oppervlakte woonruimte: 78 m2 Oppervlakte werkruimte: 12 m2

z z p

z z p

pagina 7 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

Adriaan Nette, foto: K&D

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 6

p z z

2. Taal/afasie (Gr., a=niet, phanai= spreken) of juister dyfasie. Voor te stellen als je uitdrukken in een (totaal) vreemde taal, je wilt iets vertellen maar je hebt de woorden niet voorhanden. a. (transcorticale) motorische of expressieve afasie (spreken in telegramstijl zonder lidwoorden of bijv. naamw.) b. (transcorticale) sensorische of receptieve afasie (vloeiend spreken zonder enige betekenis) c. conductieafasie of geleidingsafasie (niet kunnen herhalen wat er wordt gehoord) d. amnestische afasie of anomische (verbale) afasie (woord- en naamvindstoornis bij benoemen van voorwerpen of afgebeelde personen) e. akoestische afasie of auditieve afasie (niet doof, maar taal via gehoor niet kunnen verwerken) f. v isuele afasie of alexie (gelezen tekst niet herkennen, gesproken tekst wel) h. agrafie of dysgrafie (onvermogen dan wel verminderd vermogen tot schrijven)

Holger Nickisch Ichogram (2007)

3. Verlies van oriëntatievermogen in plaats, tijd en handeling. Toe te passen zoals de klassieke eenheden uit het theater. a. tijd (perspectief) b. plaats (decorumverlies) c. persoon (herkenning), 4. Emotionaliteit (persoonlijke omgang met veranderingen) (emotionele toestand bepaalt de waarneming/herinnering) 5. Eigenwaarde (wie ben je, wat was je en wat zou je willen zijn?) In de praktijk kunnen gebieden vervagen, vergeetachtigheid raakte aan de grenzen van dementie en het alledaagse leven bleek een aaneenschakeling van de meest vreemde ziektebeelden. Is er een scheiding tussen werk en privé? Adriaan Nette / 03/08 www.burozino.nl

z z p

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 8

“Word geen kunstenaar!” Sinds 1995 is Mareille onder de naam Feiken Language & Publishing Consultancy werkzaam als IT-localizer en technisch vertaler en werkt ze zowel vanuit huis als op lokatie. Haar bedrijf is “business to business” wat betekent dat je als bedrijf enkel zaken doet met andere bedrijven.

22:10

Pagina 6

voordeur Mareille Feiken foto: Elias Tieleman

04-04-2008

Namens de redactie Hoe visualiseer je een groep die zich lastig als groep laat formuleren? Je spreekt pas van een groep ZZP-ers als ze allemaal staan geregistreerd bij de Kamer van Koophandel of wanneer ze als zodanig door de belastingdienst worden gezien. Onderling kennen de ZZP-ers elkaar veelal niet, misschien als buren op IJburg. Als redactie, bestaande uit beeldend kunstenaars, zijn we geïnteresseerd in hoe andere kunstenaars/ondernemers een éénmanszaak leiden en hebben daarom enkele gesprekken gevoerd op IJburg. Deze krant doet hiervan onder meer verslag. Veel leer/splezier!

“Vertalen doe je niet in een rumoerige omgeving; thuis werken zonder iemand om je heen is echt ideaal. En zonder collega’s ben je geheel verantwoordelijk voor je eigen fouten. ’s Avonds gaat het e-mailverkeer gewoon door, maar daar moet je niet teveel aan toegeven. Vroeger toen ik nog geen kinderen had werkte ik wel tot drie uur ’s nachts, nu dwingen ze me tot een strakke dagindeling en stop ik om vijf uur in de middag. Zowel je kinderen als de deadlines maken een sterke zelfdiscipline uiterst noodzakelijk.” “Als ZZP-er heb je het niet makkelijk: de zorgpremie is met 1.500 euro verhoogd en je betaalt hetzelfde bedrag als bedrijven zoals Shell voor je registratie bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast doet Nederland weinig voor haar vrouwelijke ondernemers met kinderen.” “Klanten komen graag naar IJburg omdat ze nieuwsgierig zijn naar dit nieuwe stadsdeel. IJburg voelt dorpsachtig aan: iedereen kent elkaar en mensen zeggen elkaar nog goedendag.” Ikzelf woon op IJburg omdat ik graag in Amsterdam wil blijven wonen en niet zozeer om met andere ondernemers of potentiële klanten in contact te komen.” “Mijn tip voor andere ZZP-ers is: maak duidelijke afspraken over wie er van de twee oppast en begin geen relatie waarbij je allebei het beroep ‘kunstenaar’ uitoefent. Mijn opa, de kunstenaar Simon Min uit Bergen, waarschuwde ons altijd: “Word geen kunstenaar!” Mareille Feiken / Feiken Language & Publishing Consultancy www.feiken.biz

De Feiten ZZP’er sinds: 1995 Aantal uren per week: 32 Inschatting verdeling tijd: 50% werk, 50% privé Aantal personen in het huishouden: 2 volwassenen, 2 kinderen Verdeling huishouden: ik + partner + schoonmaker Woonruimte / werkruimte: gescheiden Oppervlakte woonruimte: 120 m2 Oppervlakte werkruimte: 30 m2

Project3:Opmaak 1

04-04-2008

22:10

De kunst van het overleven Al 57 lentes maar wel inmiddels geleerd om een eigen website te bouwen, mijn webgalerie up-todate te houden, leren werken met photoshop, het mobieltje en de digitale camera: mijn entree in de wereld van de technologie. Kan nu communiceren met de buitenwereld en ben minder afhankelijk van derden. Heb ontdekt dat de wereld van de technologie de artistieke zinnen prikkelen. Vaarwel klassieke opleiding, ezel en penseel: atelier word digitalRoom.

Pagina 7

IJburg moet in de toekomst een levendige stadswijk worden en dit wil men onder meer realiseren door het creëren van bedrijvigheid. 12.000 mensen moeten straks in dit nieuwe stadsdeel aan het werk kunnen. En daarom worden er momenteel kantoor- en bedrijfsruimten voor kleine bedrijven op de begane grond gebouwd. Bedrijvigheid in de wijk draagt, volgens de planners van IJburg, immers bij aan een levendige en een sociaal veilige woonomgeving.

Decennia geleden... Academie Minerva: klassieke schilders en het in Groningen en de 12 overige provinciën wereldberoemde klasje van Roling en consorten. Dan verhuizen naar Amsterdam want ‘Dààr gebeurt het!?’. Legio galerieën, allerlei initiatieven, contacten leggen. Werk, vrijetijd: wat is het verschil? Legio tijd en geen minuut te verliezen.

Op uitnodiging van Het Blauwe Huis heeft Orgacom sinds mei 2006 meerdere malen met enkele IJburgers gesproken die de sprong hebben gewaagd en een eigen bedrijfje zijn gestart. Het onderwerp was werk- en privé-tijd: een gevoelig punt want zowel ZZP-ers als kunstenaars hebben geen ‘van negen tot vijf’-mentaliteit waardoor het laveren tussen de twee vlakken een belangrijke rol speelt. Naar huis gaan en je werk achterlaten zit er niet bij. Zo zegt Marianne Koorn: “Ik ben altijd aan het werk, ik ben nooit klaar.” Probeer maar eens niet te antwoorden op de constante stroom e-mails. Waar trek je de grens? Waar houdt werk op en begint privé?

Nu een cursusje bij het FNV; verbetering van m’n presentatie wellicht, zorgen dat je beter scoort en dat je ondernemerschap verbetert maar mijn Engels moet ook nog worden bijgespijkerd! Gauw nog even boodschappen doen, anders zijn de winkels dicht. Ach, er is ook nog wel een avondwinkel in de buurt waar tot 01:00u. iets te scoren valt. Morgen blijf ik de hele dag op mijn nest liggen; alles is niks en niks is alles, dat schiet op…..!

Deze ZZP-ers hebben vaak niet alleen een bewuste stap gemaakt om op net opgespoten land te gaan wonen, maar ze hebben ook gekozen om vanuit huis een eigen bedrijf op te starten. “In het verleden heb ik wel in loondienst gewerkt maar ik ben toch echt een geboren ‘eigen baas’.”: hoor je vaak zeggen. Te eigenwijs en te solitair voor een vast arbeidscontract. “Het mooiste aan het ZZP-bestaan is dat je kunt doen wat je leuk vindt. Ik kan echt zeggen: dit ben ik!” Ook kunstenaars werken liever voor henzelf, ook al probeert de Sociale Dienst ze soms toch achter een bureau te krijgen. Lyk Burggraaff: “Wat moeten ze met een kunstenaar, 4hoogachter en 57 lentes? Verpakken in een 32-uurige baantje, gewend als hij is om volstrekt zelfstandig en eigenzinnig zijn tijd in te delen? Of hij maar even zijn artistieke ambities opzij wil zetten ten behoeven van een verplicht baantje vanwege de krapte op de arbeidsmarkt.”

Wat brengt ondernemers samen op IJburg?

p z z

De volgende week een afspraak met de therapeut. Zo’n jonge, die zijn best doet om met jou de boel helder op een rijtje te krijgen en na enige tijd blijkt; ademhalen gaat vanzelf, sterker nog, je kan er helemaal niks aan doen ! Licht, lucht, geluid, ogen, oren, mond, JE kunt er niks aan doen. Er is zelfs helemaal geen JE… 4 hoog achter ben je geen Mondriaan, Christo, Joep van Lieshout, Francis Bacon of Michel Majerus, galerie Fons Welters, Mediametic, SMBA, W139 of -last but not least- Orgacom. Ben nu door de Sociale Dienst, tegenwoordig “dienst, werk & inkomen” danwel “dienst, werk & inquisitie…”, ondergebracht bij een re-integratieburo. Wat moeten ze met een kunstenaar, 4 hoog achter en 57 lentes? Verpakken in een 32-uurige baantje, gewend als hij is om volstrekt zelfstandig en eigenzinnig zijn tijd in te delen? Of hij maar even zijn artistieke ambities opzij wil zetten ten behoeven van een verplicht baantje vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Komt u maar…! Als bonus krijg je dan wel het krantje van de Sociale Dienst toegestuurd, genaamd “WERKWOORD” met als kop “aan het werk als zelfstandig ondernemer”. Kijken of dat soelaas biedt... Zicht op IJburg (2008) foto Iceburner

Interview Mareille Feiken

Project3:Opmaak 1

Hoe verleidt je een potentiële klant?

z z p

z z p

pagina 9 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

Affin, hoe dat gaat aflopen? Jezelf weg te moeten zetten als zijnde ‘beschikbaar’, in termen van een participatieplaats. Een artiest die qua pegels zichzelf niet kan bedruipen. Heeft u een tip, ik houd mij aanbevolen. Werk & vrije tijd, komt U maar…! Lyk.a.Burggraaff gigaBoe.ontheweb.nl

z z p

Wat doe je als je kind ziek is en thuis moet blijven? Project3:Opmaak 1

22:10

Pagina 8

Project3:Opmaak 1

Voor beide groepen zijn flexibiliteit, gedrevenheid en individu de sleutelwoorden. Zo is Francisca Tollenaar erg gehecht aan “zowel de totale vrijheid als ook de gebondenheid, zorg en verantwoordelijkheid van [haar] artistiek werk.” “Dit werk kan ìk alleen doen want niemand, behalve de huid van mijn schildersdoek, kent mijn handschrift.” Maar enige zelfspot is ook aanwezig: “begin geen relatie waarbij je allebei het beroep ‘kunstenaar’ uitoefend...”

Interview Marianne Koorn

Volg je eigen stem Marianne Koorn ontwerpt exclusieve gelegenheids- en bruidstaarten, daarnaast geeft ze ook workshops. Sinds 2004 heeft ze haar eigen bedrijf Le Beau Gateau, gevestigd in een woon-werkpand op IJburg.

“Is er wel privé-tijd?” of “is alles werk!” zijn vragen die beide groepen zichzelf stellen. Door het maken van de ZZP Krant hoopt Orgacom een brug te slaan tussen zelfstandig ondernemers en kunstenaars.

“Ik ben een ondernemer maar ik maak kunst. Je moet de juiste balans zien te vinden tussen originaliteit, creativiteit en geld verdienen. Het kan wel je hobby zijn maar als het geen geld oplevert, dan houdt het op. Ik wilde eigenlijk niet gaan ondernemen maar er zat niets anders op: een ‘negen tot vijf’-bestaan past gewoon niet bij mij. Het mooiste aan het ZZP-bestaan is dat je kunt doen wat je leuk vindt. Ik kan echt zeggen: dit ben ik!” “Ik heb het druk, geef regelmatig workshops en krijg veel aandacht in de pers. Wel ben ik altijd aan het werk, ik ben nooit klaar. Werk en privé lopen geheel door elkaar. Klanten bellen je bijvoorbeeld gerust ’s avonds na negenen op... Of ze zijn te vroeg op een afspraak omdat IJburg eenvoudiger te vinden is dan gedacht; dan moet je de deur opendoen terwijl je nog in je badjas staat. Of je hebt een ziek kind op school, of je moet kiezen tussen een taart afmaken of naar een begrafenis gaan... ga zo maar door. Gelukkig krijg ik veel steun van mijn vriend: hij helpt mij bij de boekhouding en de administratie. Ik weet niet of ik het zonder hem had gered.” “Een tip voor andere startende ZZP-ers? Denk aan de geldzaken! Zorg dat je je promotie & publiciteit op orde hebt. En vooral: luister niet teveel naar anderen maar volg je eigen stem!”

04-04-2008

22:10

Pagina 9

Participerende instellingen: - Kunstenaarsinitiatief Orgacom Orgacom is een kunstenaarsinitiatief dat thema’s, waar mensen binnen een groep zich mee bezig houden, verbeeldt door middel van hedendaagse kunst. De krant die u nu voor u ziet zal worden verspreid over geheel IJburg en zal ook verschijnen als speciale bijlage van de tweemaandelijkse kunstkrant HTV de IJsberg. Tevens zal het klein gekaderde deel van de krant onderdeel uitmaken van een publicatie van Het Blauwe Huis in boekvorm. www.orgacom.nl - Stichting Orgacom De stichting heeft als doelstelling het bevorderen van nieuwe rollen van kunst binnen organisaties en bedrijven. - Het Blauwe Huis Het Blauwe Huis is een kunstproject waar gedurende vier jaar kunstenaars, schrijvers en architecten worden uitgenodigd om medebewoners van IJburg te worden. Zij maken deel uit van deze nieuwe gemeenschap en met hun werk stimuleren, beïnvloeden en bevragen ze de ontwikkeling van IJburg. Het initiatief Het Blauwe Huis is een project van Jeanne van Heeswijk i.s.m. Dennis Kaspori en Hervé Paraponaris. www.blauwehuis.org - HTV de IJsberg De HTV is een tweemaandelijkse krant, kostenloos verkrijgbaar, gemaakt voor en door kunstenaars en gedistribueerd door heel Nederland via musea, galerie en kunstenaarsinitiatieven. www.htvnews.nl

Marianne Koorn (2008) foto: Elias Tieleman

p z z

Ondine de Kroon, foto: Max Dereta

- HTV de IJsberg De HTV is een tweemaandelijks gratis krant gemaakt voor en door kunstenaars en gedistribueerd door heel Nederland via musea, galerie en kunstenaarsinitiatieven. www.htvnews.nl

Marianne Koorn / Le Beau Gateau www.lebeaugateau.nl

De Feiten ZZP-er sinds: 2003 Aantal uren per week: 60 Inschatting verdeling tijd: 70% werk, 30% privé Aantal personen in het huishouden: 1 volwassene, 2 kinderen Verdeling huishouden: ik + schoonmaker Woonruimte / werkruimte: gescheiden Oppervlakte woonruimte: 75 m2 Oppervlakte werkruimte: 90 m2

04-04-2008

z z p

z z p

pagina 11 >werk< > zzp < > prive < Mei 2008

Papieren bootje (2007), Suzanne Willems foto: Iceburner

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 10

De Thuisdrukkerij

z z p

Ik maak grafiek; linoleumsneden. Mijn atelier waar ik dagelijks werk is aan huis. De drukpers waarop ik de lino’s afdruk, neemt een groot deel van de voorkamer in beslag, terwijl ik de achterkamer als woonkamer gebruik. Sinds mijn zoontje werd geboren, moet ik de drukinkt, de gutsen en de chemicaliën na mijn werk zorgvuldig opbergen. En het vliegwiel van de drukpers verzegel ik na gebruik met een touwtje. Tot voor kort achtte ik het onverantwoord om mijn zoontje in het drukproces in te wijden. Ik werkte als hij niet thuis was. Hij had wel eens door mijn nonchalance een guts te pakken gekregen, waarmee hij dan ijverig in de vloer aan het beitelen sloeg. Maar afgelopen week vond ik dat hij er aan toe was. Stijn is nu vijf en gehoorzaamt, laat mijn messen liggen, heeft respect voor mijn werkplek. Ik zou hem inwijden in de betoverende techniek van de linoleumsnede en hem tonen hoe je van één bewerkte linoleumplaat een oplage kunt drukken. Stijn pakt er een hoge stoel bij zodat hij alles goed kan zien. Ik verspreidt de inkt met een roller over de gegutste tekening en leg de plaat op de pers. Geboeid blijft hij kijken hoe ik het papier er over leg. Hij volgt nauwlettend hoe, door het draaien aan het wiel, het geheel onder de wals door geperst word. En hoe, tot zijn verrassing, aan de andere kant het papier, als afdruk, weer te voorschijn komt. “Mama, ik wil een tekening afdrukken!”: klinkt het. Híj is er van overtuigd dat dit voor hem nieuwe mogelijkheden opent. Hetzelfde geldt voor mij, nu kan ik toch buiten de schooltijden werken! Een week later is Stijn ziek. Ondanks dát probeer ik te werken, ik ga een tekening uitgutsen. Voor de gezelligheid heb ik mijn werkzaamheden naar de woonkamer verplaatst. Stijn wil ook een tekening afdrukken. Met een dikke zwarte stift tekent hij een indiaan, die guts ik uit. Dat kost zoveel tijd dat als ik wil gaan afdrukken Stijn niet meer geïnteresseerd is. Als ik hem probeer te paaien met de mogelijkheden van de vermenigvuldiging zegt Stijn beslist: “Mama, ik wil niet allemaal dezelfde prenten maken maar allemaal verschillende!” Hij is pas overtuigd van de authenticiteit van zijn prenten als ik het signeren van de prenten erbij haal en de nummering van de oplage: nummer 1 voor oma, nummer 2 voor opa, nummer 3 voor papa, nummer 4 voor mama. In opdracht van Stijn druk ik een heleboel prenten. Ondertussen blijven mijn eigen werkzaamheden liggen... Ondine de Kroon / Experimentele linoleumsneden www.ondinedekroon.nl

Mei 2008 >werk< > zzp < > prive < pagina 12

Als Marktmeester IJburg ben ik in het leven geroepen door de Coalitie* zonder scheidslijnen. Een van mijn taken is om organisaties en professionele partijen te faciliteren en te stimuleren bij het realiseren van een grenzeloos IJburg waar het goed wonen en leven is. Het uitbrengen van deze krant zorgt er wat mij betreft voor dat een groep, die vanuit huis werkt zichtbaar wordt. De bedrijvigheid die ontwikkeld wordt draagt bij aan een levendig IJburg. De resultaten van het onderzoek kunnen volgens de Coalitie het netwerk van deze ondernemers versterken en anderen op het spoor zetten van deze vorm van ondernemerschap. Ik zie allerlei mogelijkheden en kansen om als vervolg op dit onderzoek bv netwerkavonden op te zetten en te onderzoeken of er behoefte is aan één of meerdere centrale betaalbare werkplekken, of het ontwikkelen van faciliteiten als kopiëren, printen, receptiewerk, verlenen van administratieve ondersteuning. * De Coalitie zonder scheidslijnen is in juni 2007 opgericht. Partners van de Coalitie IJburg zijn: Deelraad, Projektbureau IJburg, Ontwikkelaars, Corporaties, Zorg, Welzijn. Zij delen de betrokkenheid en de overtuiging, de passie, om dit gouden concept handen en voeten te geven.

Stef Spigt Marktmeester-IJburg [email protected] 020 - 495 22 45   06 - 215 96 189 Profilitigracht 7 1087 GM Amsterdam www.marktmeester-ijburg.nl

Project3:Opmaak 1

04-04-2008

22:10

Pagina 10

Kerngegevens Initiatiefnemer: Kunstenaarsinitiatief Orgacom & Stichting Orgacom Postbus 1373, 1000 BJ Amsterdam, www.orgacom.nl Opdrachtgever: Stichting Het Blauwe Huis Willy Mullenskade 13 1087 KH Amsterdam Colofon ZZP Krant: concept en redactie: Elias Tieleman redactie: Pauline Hoogweg eindredactie: Jakob van Stolk ontwerp ZZP krant: Roosje Klap ontwerp nieuwsbrief Het Blauwe Huis: Joost Grootens fotografie: Iceburner, [email protected]

HTV de IJsberg, distributie en bijlage #73 Oplage 15.000 stuks

p z z

z z p