Writing 2

Γραφή 2 Μ. Μπαλτατζάνη

Λογογραφικά συστήματα • Συστήματα που χρησιμοποιούν 1 ορθογραφικό σύμβολο για 1 λέξη • Γνωστότερα: Κινέζικα, Ιαπωνικά • Ακριβέστερα, τα σύμβολα αντιστοιχούν και σε μορφήματα και σε λέξεις

Λογογραφικά συστήματα • Υπάρχουν χιλιάδες σύμβολα στα λογογραφικά συστήματα • Το κινεζικό λεξικό του K’ang Hsi (1622-1722) περιέχει περίπου 50.000 χαρακτήρες, αλλά οι περισσότεροι είναι αρχαϊκοί και δεν χρησιμοποιούνται σήμερα. • Στη μοντέρνα γλώσσα χρειάζονται περίπου 2.000 χαρακτήρες για τη βασική ικανότητα ανάγνωσης. Ανάλογα στα Ιαπωνικά το υπουργείο παιδείας συνιστά 1.850 χαρακτήρες για καθημερινή χρήση. Από αυτούς, διδάσκονται 881 στο δημοτικό σχολείο.

Λογογραφικά συστήματα • Οι κινεζικοί και ιαπωνικοί χαρακτήρες χωρίζονται σε κατηγορίες με βάση τον αριθμό των γραμμών που χρειάζεται για να γραφτούν. Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να δείτε την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των χαρακτήρων.

Φωνολογικά συστήματα

1. Συλλαβικό • Κάθε σύμβολο αντιστοιχεί σε μία συλλαβή, συνήθως αποτελούμενη από 1 σύμφωνο και 1 φωνήεν • Στην αρχαιότητα τέτοιο σύστημα ήταν τα Μυκηναϊκά • Μοντέρνες γλώσσες: Αμχαρικά, Τσεροκί, Ιαπωνικά κάνα • Αριθμός συμβόλων ποικίλει—από 50 σε αρκετές εκατοντάδες

Ιαπωνικό κατακάνα • Το συλλαβικό σύστημα κατακάνα χρησιμοποιείται στα Ιαπωνικά για τη γραφή κυρίως ξένων λέξεων (εκτός αυτών από τα Κινεζικά) • Περιλαμβάνει 75 χαρακτήρες και κάποια φωνητικά χαρακτηριστικά, όπως το ‘’ για να δηλώσει ηχηρότητα. • Στους πίνακες που ακολουθούν δίνονται οι αντιστοιχίες χαρακτήρων-συλλαβών και κάποια παραδείγματα

Ιαπωνικό κατακάνα

Παραδείγματα

Cherokee • Αυτό το συλλαβάρι επινοήθηκε το 1821 από έναν μιγά Ινδιάνο τον Σεκόγια • Οι 85 του χαρακτήρες έχουν επηρεαστεί πολύ από το λατινικό αλφάβητο, αλλά τα λατινόμορφα σύμβολα δεν διατηρούν τους αρχικούς τους ήχους (βλ. πίνακα που ακολουθεί)

2. Αλφαβητικό • Αντιστοιχία 1:1 μεταξύ συμβόλων και φθόγγων • Ιδιότητα: οικονομικό και εύπλαστο (μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλο αριθμό γλωσσών) • Τα περισσότερα αλφάβητα περιέχουν 20-30 χαρακτήρες • Το μικρότερο αλφάβητο χρησιμοποιείται στα νησιά του Σολομώντα από τους Ροτόκας, με 11 χαρακτήρες • Το μεγαλύτερο από τους Χμερ, με 74

Αλφαβητικό • Στα κανονικά συστήματα (όπως αυτά που επινόησαν γλωσσολόγοι για να καταγράψουν προφορικές γλώσσες) υπάρχει 1:1 αντιστοιχία φωνήματος-χαρακτήρα • Τα περισσότερα σημερινά αλφάβητα, όμως δεν ικανοποιούν αυτό το κριτήριο, είτε επειδή το γραπτό σύστημα δεν μπορεί να ακολουθήσει τις αλλαγές στην προφορική γλώσσα, είτε επειδή η γλώσσα χρησιμοποιεί αλφάβητο που δεν είχε σχεδιαστεί για αυτήν • Τα αλφάβητα ποικίλουν στο βαθμό αντιστοιχίας φωνήματος-χαρακτήρα

Αλφαβητικό • Στο ένα άκρο μπορούμε να τοποθετήσουμε τα Ισπανικά-Ελληνικά-Φινλανδικά, όπου ο βαθμός αντιστοιχίας είναι μεγάλος • Στο άλλο τα Αγγλικά και τα Γαλλικά όπου ο βαθμός αντιστοιχίας είναι μικρός • Υπάρχουν επίσης αλφάβητα όπου δεν έχουν όλα τα φωνήματα αντίστοιχους χαρακτήρες. Π.χ. τα ‘συμφωνικά’ αλφάβητα των Αραμαϊκών, Εβραϊκών και Αραβικών γλωσσών, όπου η γραφή των φωνηέντων (με διακριτικά) είναι προαιρετική

Αλφαβητικό • Το παλαιότερο γνωστό αλφάβητο είναι το βόρειο Σημιτικό, που αναπτύχθηκε γύρω στο 1700 π.Χ στην Παλαιστίνη και τη Συρία. Περιλάμβανε 22 σύμβολα για σύμφωνα. • Το εβραϊκό, αραβικό και φοινικικό αλφάβητο βασίστηκαν σ’ αυτό. • Γύρω στο 1000 π.Χ. το φοινικικό χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο για το ελληνικό με πρόσθεση συμβόλων για τα φωνήεντα. • Το ετρουσκικό αλφάβητο δανείστηκε τα σύμβολα από το ελληνικό (800 π. Χ.) και από αυτό προήλθαν όλα τα αλφάβητα των δυτικοευρωπαϊκών λαών.

Ανάγνωση

Με τα μάτια ή με τ’ αυτιά; • Τα παιδιά καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να μάθουν να διαβάζουν • Ένα χαρακτηριστικό αυτής της διαδικασίας είναι ο ‘συλλαβισμός’ • Μοιάζει σαν η ανάγνωση να μπορεί να προχωρήσει μόνο αν τα παιδιά ‘ακούσουν’ τους χαρακτήρες • Δύο θεωρίες για τη διαδικασία της ανάγνωσης:

Με τα μάτια ή με τ’ αυτιά; • 1η Θεωρία: χρειάζεται φωνητική/ φωνολογική ενδιάμεση φάση για επιτυχή ανάγνωση – Η ανάγνωση είναι σειριακή ή γραμμική διαδικασία που εξελίσσεται γράμμαγράμμα, φτιάχνοντας σταδιακά μεγαλύτερες μονάδες

Με τα μάτια ή με τ’ αυτιά; • 2η Θεωρία: δεν χρειάζεται ‘φωνολογική γέφυρα’ μεταξύ των γραπτών λέξεων και της σημασίας τους

– Οι λέξεις διαβάζονται ολόκληρες, χωρίς να χρειάζεται να συλλαβιστούν. Οι αναγνώστες με πληροφορίες που συλλέγουν με την περιφερειακή τους όραση, προβλέπουν ποια είναι τα σημαντικά κομμάτια των κειμένων. Πηδούν από λέξη σε λέξη και γεμίζουν τα ‘κενά’ μαντεύοντας τα υπόλοιπα. Σ’ αυτή τη θεωρία το κείμενο είναι κάτι σαν σπαζοκεφαλιά που λύνεται χρησιμοποιώντας υποθέσεις για το νόημα και τη δομή του.

Επιχειρήματα υπέρ της 1ης θεωρίας • Σύνδεση χαρακτήρα-ήχου είναι αναπόφευκτη κατά την εκμάθηση ανάγνωσης • Στατιστικά οι περισσότερες λέξεις ενός κειμένου είναι σπάνιες και κάποιες είναι άγνωστες στους αναγνώστες. Άρα δεν μπορούν να μαντευθούν και οι αναγνώστες θα πρέπει να τις συλλαβίσει. Προσπαθήστε με το πικομαλεσεφέσο.

Επιχειρήματα υπέρ της 1ης θεωρίας • Όταν διαβάζουμε δύσκολα κείμενα συχνά κινούμε τα χείλη μας, για να μας βοηθήσει η φωνολογία να φτάσουμε στο νόημα. • Η αναγνώριση χαρακτήρων είναι ταχύτατη 10-20 ms ανά γράμμα—χρόνος που είναι αρκετός για να εξηγήσει τη μέση ταχύτητα ανάγνωσης (~250 λέξεις το λεπτό).

Επιχειρήματα υπέρ της 2ης θεωρίας • Οι αναγνώστες δεν συγχέουν ομόηχες λέξεις όπως ‘μέλι’ ‘μέλη’. Η φωνολογία δεν βοηθά σε τέτοιες περιπτώσεις. Ιδιαίτερα σε λέξεις όπως το ‘tear’ η προφορά επιλέγεται αφού γίνει η σημασιολογική επεξεργασία • Άνθρωποι που πάσχουν από κάποια αναγνωστική δυσλειτουργία χάνουν την ικανότητά τους να μετατρέψουν χαρακτήρες σε ήχους. Παρ’ όλα αυτά μπορούν να κατανοήσουν γραπτές λέξεις, δείχνοντας ότι είναι δυνατή η ανάγνωση χωρίς φωνολογική μεσολάβηση

Επιχειρήματα υπέρ της 2ης θεωρίας • Η 1η θεωρία δεν μπορεί να εξηγήσει πώς κάποιοι αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν πάνω από 500 λέξεις το λεπτό. Τα μάτια δεν μπορούν να επεξεργαστούν πάνω από ορισμένους χαρακτήρες το λεπτό. Οι ταχείς αναγνώστες προφανώς μπορούν και παραλείπουν-μαντεύουν περισσότερες λέξεις • Πειράματα όπου τα οπτικά ερεθίσματα παρουσιάζονται για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα έχουν δείξει ότι οι αναγνώστες αναγνωρίζουν γνωστές/συχνές λέξεις ευκολότερα από ότι γράμματα • Ορθογραφικά λάθη δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά όταν διαβάζουμε γρήγορα κάποιο κείμενο

Διαβάστε αυτό Olny srmat poelpe can raed tihs.

Πόσα F υπάρχουν; FINISHED FILES ARE THE RE SULT OF YEARS OF SCIENTI FIC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF YEARS...

3η θεωρία: συμβιβασμός στη μέση • Καμία από τις 2 θεωρίες δεν μπορεί να εξηγήσει ικανοποιητικά την αναγνωστική συμπεριφορά • Πιθανότατα οι αναγνώστες χρησιμοποιούν και τις δύο στρατηγικές, ανάλογα την περίπτωση και το κείμενο. Η 1η θεωρία εξηγεί τα αρχικά στάδια της ανάγνωσης. Ίσως μετά από επαναλαμβανόμενη έκθεση σε μια λέξη, η διαδικασία γίνεται αυτόματη χωρίς μεσολάβηση φωνολογίας.

Εθελοντές • Χρειάζομαι εθελοντές για πείραμα. • Περάστε από το γραφείο μου, Τρίτη και Τετάρτη πρωί, 10-11 πμ • Ηχογράφηση

ΥΛΗ • • • • • •

Νευρογλωσσολογία Πραγματολογία Ανάλυση λόγου Κατάκτηση Υπολογιστική Γραφή