Wat Met Het Beleid? Aanbevelingen: Prof. Dr. Jos Berghman

Wat met het beleid? Aanbevelingen

Prof. Dr. Jos Berghman

Pensioencolloquium 13 oktober 2009

Uitdagingen Pensioenbeleid heeft 2 uitdagingen 

Conjunctureel: Financiële houdbaarheid ? • Babyboom en betaalbaarheid



Structureel: Sociale houdbaarheid ? • Beveiliging van de klassieke doelstellingen -

Minimumbescherming Levenstandaardbeveiliging

• Recalibrering aan nieuwe leefpatronen -

Arbeidsmarktparticipatie van vrouwen Samenlevingsvormen

1. Minimumbescherming voor de zwakke categorieën

Naar soort pensioen: 1. Gepensioneerden met een IGO - hoogte van het IGO < onder armoedegrens - spanningsveld met het minimumpensioen

2. Gepensioneerden met een ZS-pensioen - zeer lage pensioenen – hoog armoederisico - zeer lage bijdragen?

Naar leefsituatie: 1. Alleenstaande vrouwen 2. Koppels met slechts 1 pensioen

1. Minimumbescherming voor de zwakke categorieën Eerstepijlerpensioen naar leefsituatie 100

Armoedelijn € 878

90 80 70

50 40 30 20 10

Inko mensklassen (Euro) Alleenstaanden

Koppels - 1 pensioen

Koppels - 2 pensioenen

1400-1500

1300-1400

1200-1300

1100-1200

1000-1100

900-1000

800-900

700-800

600-700

500-600

400-500

300-400

200-300

100-200

0 0-100

%

60

1. Minimumbescherming voor de zwakke categorieën

Voorzichtig beleid nodig: 

Voor nu: beveiliging van overlevingspensioen en gezinstarief



Op termijn: - beleidsshift voor toekomstige gepensioneerden - Piste: Individualisering van pensioenrechten door ‘splitting’ - Pensioenrechten gelijk verdeeld over partners - Solidariteit binnen het koppel: kost keuzes delen

- inzetten op arbeidsmarktparticipatie voor RP alleenstaanden - meer algemeen derde doelstelling: activering

1. Minimumbescherming voor de zwakke categorieën

Hoeveel zou het kosten om een inkomen te garanderen dat minstens even hoog is als de armoedegrens (€ 878/1.317)? • Alle (individuele) gepensioneerden: € 1,7 miljard • Alle gepensioneerde huishoudens: € 0,9 miljard

Ter vergelijking: • Huidige totale pensioenkost eerste pijler: € 22 miljard op jaarbasis (2006) • Schatting fiscale kost derde pijler (AJ 2006): € 678 miljoen op jaarbasis = Fiscale kost bijdragen € 702 miljoen + fiscale kost interesten € 180 miljoen - fiscale kost opbrengsten € 204 miljoen

2. Levensstandaardbehoud Voor huidige gepensioneerden: 1e pijlerpensioenen blijven loopbaan- en loongekoppeld maar afgetopt, dus ongelijk en sterk geplafonneerd 2e pijler als complement schiet tekort: In toegang: Mattheüs Deelname aan de 2e pijler pas vanaf bepaald 1e pijlerpensioen

In hoogte: Lucas Grote groep van gepensioneerden slechts een zeer laag 2e pijlerpensioen in fictieve rente

Dus: groot Marcus-effect

2. Levensstandaardbehoud Voor huidige actieven – Pensioenen in opbouw: 1. Deelname: nood aan democratisering (verplichting?) van de tweede pijler Over alle sectoren en statuten heen Data op ondernemingsniveau (RSZ): ›

Laatste kwartaal 2006, privé-sector, onderneming>5 WN

›

29% oftewel 18.295 ondernemingen deden stortingen voor P2

›

85% zuiver ondernemingsstelsel, 13% sectoraal stelsel, 2% beiden

›

Aantal werknemers in deze ondernemingen = 1.532.523 oftewel 60% van totaal aantal werknemers in privé-sector (assumptie dat iedereen wordt aangesloten)

›

Dus minstens 40% zonder P2 in opbouw

2. Levensstandaardbehoud 2. Opbouw: nood aan consolidatie van de tweede pijler

Adequaat bijdragepercentage Oefening: › Loonkost als starter = € 38.700/jaar › Bijdragepercentage = 1,5% › Loopbaan = 35 jaar › Netto pensioenkapitaal = € 65.746, maandelijkse rente = € 442 › Netto eerstepijlerpensioen = € 1.243 › Totaal pensioen= € 1.685 of 73% van laatste nettoloon › 80%-grens = bijdragepercentage van 2,1%

2. Levensstandaardbehoud 3. Uitkering: › › ›

in rente zeker tot bepaalde vervangingsratio, overschot eventueel in kapitaal pensioenbeleid is geen spaarbeleid

Tot slot 

Beleid in hoogte en/of breedte Bewaak equivalentieprincipe bijdragen – uitkeringen - 1e pijler - Zelfstandigen - 2e pijler



Fiscaal beleid, ook sociaal beleid Rente i.p.v. kapitaalsuitkeringen



Nood aan draagvlak Ernstige pensioenactoren nodig - 1e pijler - 2e pijler

Tot slot

Dus finaal…

Dank u voor uw bereidheid om hieraan mee te werken