PROJEKT NGA LËNDA E FIZIKËS
Tema:Valet dhe llojet e saj Punoi:Rudina Sokoli Klasa:11/5
Mësimdhënësi:Xhevdet Podrimaj
Objektivat: 1. Te kuptojmë konceptin valë 2.Te analizojmë llojet e saj 3.Të shpjegojmë zbatimet e valës në jetën e përditshme dhe teknikë
Ç quajmë valë
Valë quhet dukuria e përhapjes së një ngacmimi fizik nga një pikë e hapësirës në pika të tjera të saj.
Llojet e valeve
Kemi disa lloje te valëve por dy me kryesore të valëve jane: mekanike dhe ato elektromagnetike.Valët elektromagnetike mund të përfshijmë: valët radio, mikrovalët, dritën e dukshme, valët ultravjollcë, rrezet x e rrezet gama. Te valët mekanike mund të përfshijmë: valët akustike, valët ujore, valët sizmike etj
VALËT MEKANIKE
Një valë mekanike është një valë që ka nevojë për një shkak për të ndryshuar pozicion .Valët e oqeanit dhe ato zanore janë shembuj të këtij fenomeni. Një valë mekanike kërkon një kontribut fillestar të energjisë. Pasi kjo energji fillestare është shtuar, udhëton nëpër valë të mesme deri sa të gjithë energjia e tij është transferuar.
Valë elektromagnetike Valë elektomagneike është një valë tërthore. Ajo është një valë me enërgji elektromagnetike që rrezatonhet nga përshpejtimi ose lëkundja e ngargesës elektike dhe që përhapet në mjedis.
Valët elektromagnetike ndahën në: Valët e radios Mikrovalat Rrezet infar të kuqe Drita e dukshme Rrezet ultra vjollc Rrezat x RrezeT gama
Mikrovala
Mikrovala gjenë një përdorim shumë të gjer në jetën e përditshem ato përdoren n ëgatim, sistemet e komunikimit ajrorë (Celulari, Bluetooth, Televizioni satelitor,) këto valë mund të jën të dëmshme pë r trupin e njëriut dhe mund të shkaktojn djegje.
Valët zanore
Valët zanore mund të përhapen në cdo mjedis , të ngurtë, të lëngët dhe të gaztë dhe shpejtësia e tyre varet nga cilësitë e mjedisit . Këto valë janë të pakapshme nga syri i njeriut por shkaktojnë ndijimin e dëgjimit , ndryshe i quajmë tinguj .Valët me frekuencë më të vogël se 20Hz quhen infratinguj dhe valët zanore me frekuencë mbi 20000Hz quhen ultratinguj
Ultratingulli
Ultratingulli është një teknologji e avancuat në të ciëln një frekuence shume e lartë valësh zanore përdoren kryesisht për diagnostifikimin në mjeksi.Ato përdoren për të marre pamjë të qarta të veshtira për tu arritur.Valët janë aq të holla sa janë ne gjendje te depertojne për një mase te madhe.Ne mjeksi ultratingujt jane perdorur prë të hetuar organet e brendshme të trupit të njeriut si më lcia ,fshikza e temlit veshkat ,mitra ,zemra
Rrezet X
Rrezet X kanë shumë enërgji jane të aftë të depertojne në materiale që drita nuk mundet. Rrezet X gjithashtu të ndihmojnë në trajtimin e pacientëve mjekësore që kanë kancer. Ata mund të vrasin qelizat e keqe në mënyrë që ata nuk mund të vazhdojnë ndarjen e tyre.. X-rrezet mund të përdoren gjithashtu për të vrarë bakteret që shkaktojnë prishje të ushqim.
Valët janë pjesë e pandashme e jetës sonë. Në të shumtën e rasteve nuk e ndiejmë praninë e tyre por ato janë të shpërndara në forma të ndryshme. Rëndësia e tyre fillon me të folurin e mbaron te diagnostifikimet më të avancuara mjekësore.
Ju faliminderit për vëmendje Ndonjë pytje ju lutem ?