ISI KANDUNGAN
1.0 KEPERLUAN GURU MEMPERTINGKATKAN DIRI SEBAGAI SEORANG PROFESIONAL DAN PELAN PEMBANGUNAN KERJAYA PERINGKAT GURU PERMULAAN. ................................................................. 1 2.0
ANALISIS AKTIVITI PPB YANG DILAKSANAKAN DI SEKOLAH........................................................ 4
3.0
RUMUSAN ................................................................................................................................... 8
4.0
RUJUKAN ..................................................................................................................................... 9
5.0
LAMPIRAN ................................................................................................................................. 10
i
1.0 KEPERLUAN GURU MEMPERTINGKATKAN DIRI SEBAGAI SEORANG PROFESIONAL DAN PELAN PEMBANGUNAN KERJAYA PERINGKAT GURU PERMULAAN. Keguruan merupakan sebuah profesion yang profesional. Menurut Wong Kiet Wah, Noriati dan Boon Pong Yin (2018), profesional merujuk kepada ciri-ciri atribut yang terdapat dalam kalangan ahli dalam suatu profesion. Para pendidik digolongkan sebagai golongan profesional kerana mempunyai pengetahuan serta kemahiran yang tinggi dalam bidang pedagogi. Guru merupakan tunjang utama sistem pendidikan. Hal ini adalah kerana, guru merupakan pelaksana segala dasar dan matlamat yang telah digariskan oleh pihak kerajaan. Oleh itu, amat penting bagi guru untuk meningkatkan diri sebagai seorang yang profesional. Peranan pendidik masa kini berbeza dan lebih kompleks. Menurut Mok Soon Sang (2012), guru mempunyai enam fungsi utama iaitu sebagai pembentuk nilai, agen sosialisasi, pendidik dan pakar rujuk, mentor, dan penyebar ilmu. Oleh itu, sebagai seorang pendidik, dia perlulah dilengkapi dengan pelbagai ilmu pengetahuan dan kemahiran. mengamalkan
prinsip-prinsip
Oleh itu, guru perlu menghayati dan
pembelajaran
sepanjang
hayat
agar
dapat
meningkatkan tahap profesionalisme. Sistem pendidikan kita amat dinamik dan sentiasa bergerak maju ke hadapan. Oleh itu, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah merangka sebuah pelan transformasi pendidikan iaitu Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 bagi mempersiapkan generasi muda untuk menghadapi keperluan abad ke-21 dan memenuhi aspirasi negara dalam usaha merealisasikan sebuah negara maju pada masa akan datang. Salah satu faktor membangunkan pendidikan sesebuah negara adalah dengan membangunkan kualiti guru Segala langkah yang dirancang tidak akan berhasil tanpa sokongan daripada guru-guru berkualiti. Sehubungan dengan itu, KPM memberi penekanan terhadap kualiti guru dengan melakukan anjakan keempat iaitu meningkatkan kualiti guru dan menjadikan profesion keguruan sebagai profesion pilihan. Bagi meningkatkan kualiti guru, kementerian akan meningkatkan kualiti Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (PPPB) dengan lebih tumpuan ke 1
atas keperluan
individu
dan
latihan
berasaskan
sekolah.
Tunjang
utama
profesionalisme pendidik adalah bagi memenuhi keperluan murid. Pembangunan Profesional Berterusan (PPB) adalah agenda utama KPM bagi melahirkan guru yang berkualiti. McMahon (2003), mengatakan PPB ialah aktiviti yang mampu meningkatkan tahap kecekapan dalam aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap serta keberkesanan mereka memainkan peranan dalam organisasi. Oleh itu, KPM telah memperkenalkan dasar latihan pembangunan profesionalisme keguruan iaitu Pelan Induk Pembangunan Profesionalisme Keguruan (PIPPK) kepada
Pegawai
Perkhidmatan
Pendidikan
(PPP)
bagi
membantu
PPP
meningkatkan kompetensi profesional mereka pada setiap peringkat perkembangan dan laluan kerjaya guru melalui peringkat guru permulaan hingga ke peringkat guru pakar. KPM telah membangunkan enam peringkat perkembangan guru iaitu pelaksana, penggerak, pembimbing dan mentor, peneraju perubahan, pemikir stratergik dan pemikir holistik. Guru permulaan ialah guru baharu yang telah dilatih di Institusi Perguruan Kementerian Pendidikan Malaysia dengan kursus perguruan yang telah ditentukan. Pada peringkat ini, guru baharu yang berada di gred DG41 merupakan pelaksana pengajaran berkesan dan fasilitator pembelajaran murid. Kajian Abdul Aziz mendapati bahawa guru permulaan akan berhadapan dengan cabaran baru di dalam dan di luar persekitaran bilik darjah (Romano, 2008). Oleh itu, guru baharu perlu sentiasa melengkapkan diri dengan ciri-ciri pendidik profesional abad ke-21 bagi memastikan mereka kekal relevan dan efektif dalam ekosistem pendidikan yang dinamik, mencabar serta mempunyai kaitan secara langsung dengan keberhasilan dan kemenjadian murid. Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) merupakan sebuah program yang dibangunkan untuk menyokong profesionalisme guru agar mencapai tahap kompetensi keguruan. PPGB ialah satu program berstruktur berasaskan sekolah untuk membantu guru baharu mengadaptasi persekitaran, komuniti dan budaya sekolah bagi membolehkan mereka berperanan dalam situasi sebenar serta memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional dan berstruktur kepada guru baharu sehingga guru baharu mencapai tahap Kompetensi Profesionalisme seperti yang dihasratkan (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2014). 2
Pembangunan kerjaya merupakan satu proses beterusan yang melibatkan pergerakan individu melalui beberapa peringkat kehidupan dan setiap peringkat mempunyai isu, tema, dan tugasanya yang tersendiri. Oleh itu, melalui program PPGB ini guru permulaan dapat meningkatkan tahap profesionalismenya melalui aktiviti coaching dan mentoring. Terdapat tiga fasa dalam PPGB iaitu orientasi, pementoran dan fasa pentaksiran.
Fasa
orientasi
ialah
proses
membantu
guru
baharu
untuk
menyesuaikan diri dengan persekitaran, budaya serta komuniti sekolah. Fasa orientasi ini dapat membantu guru permulaan memupuk sikap positif dan mengamalkan nilai profesional keguruan, meningkatkan keyakinan diri dan motivasi mereka. Seterusnya, pementoran berasaskan sekolah oleh pentadbir sekolah atau guru berpengalaman lebih daripada lima tahun dan guru cemerlang. . Pementoran ditakrifkan sebagai satu proses di mana individu yang lebih berpengalaman bertindak sebagai kaunselor, pembimbing, tutor atau jurulatih kepada individu yang tidak berpengalaman dalam sesuatu bidang tertentu (Rekha & Ganesh, 2012). Melalui pementoran ini, dapat membantu guru baharu menyepadukan teori dengan amali PdP, menguasai dan memantapkan strategi pengajaran dan mengenal pasti serta
menyelesaikan
masalah
yang
berlaku
semasa
pdpd
dan
dapat
memperkembangkan potensi guru. Bukan itu sahaja, amalan komunikasi antara mentor
dan
mentee
akan
memotivasikan
diri
mentee
untuk
melakukan
pembangunan diri mereka (Eller, Lev & Feurer, 2006). Fasa terakhir ialah fasa pentaksiran yang berbentuk formatif. Melalui pentaksiran yang dijalankan ini, guru permulaan dapat mengenal pasti kelemahan dan kekuatan diri. Berdasarkan analisis tersebut, guru permulaan dapat mempertingkatkan diri dengan mengikuti PBB yang bersesuaian dan menjadi asas kepada tindakannya memilih laluan kerjaya. Selain itu, guru permulaan boleh membangunkan diri dia melalui aktiviti penyeldidikan. Guru permulaan boleh melakukan kajian tindakan untuk membantu guru mengenal pasti kekuatan dan kelemahan pengajaran dan pembelajaran serta menghasilkan inovasi daripada masalah yang dihadapi. Bukan itu sahaja, melalui pelaksanaan kajian dapat meningkatkan keupayaan guru permulaan menguruskan kerjayanya dengan sendiri kerana menjalankan kajian tindakan memerlukan pelbagai kemahiran.
3
2.0 ANALISIS AKTIVITI PPB YANG DILAKSANAKAN DI SEKOLAH Saya telah menjalani internship di sebuah sekolah rendah Model Pembelajaran Abad Ke-21 di Batu Pahat. Saya dapati sekolah tersebut melaksanakan programprogram Pembangunan Profesionalisme Berterusan (PPB) untuk meningkatkan profesionalisme guru-guru di sekolah tersebut. Antara program PBB yang dijalankan ialah Kursus 1MPAK-21, Bengkel Pengurusan Fail Kokurikulum, PLC dan banyak lagi. Saya telah memilih kursus 1MPAK-21 bil.2 sebagai program PBB untuk dikaji dan diteliti. 1.1 Perancangan aktiviti Kursus ini telah dirancang dengan baik kerana terdapat di dalam jadual perancangan latihan 2018 oleh setiausaha Latihan Dalam Perkhidmatan (LDP) sekolah tersebut. Antara dokumen yang telah disediakan ialah kertas kerja. Antara kekuatan yang saya kenal pasti dari aspek perancangan aktiviti ialah berkaitan kertas kerja. Berdasarkan kertas kerja yang telah disediakan oleh setiausaha Pembelajaran Abad ke 21 (PAK), saya dapati maklumat yang disediakan jelas dan lengkap. Sasaran peserta bagi kursus 1MPAK bil. 2 ini adalah untuk semua guru SK Seri Puteri. Maklumat berkenaan hari, tarikh, masa dan tempat pelaksanaan juga jelas. Kursus ini diadakan pada hari Isnin iaitu 4 April 2019. Objektif yang telah dinyatakan di dalam kertas kerja juga jelas, spesifik, boleh dicapai dan realistik. Antara objektif yang dikemukan ialah peserta kursus dapat membanding beza pelaksanaan kurikulum abad ke-20 dan abad ke-21, mengenal pasti amalan pedagogi yang sesuai untuk pembelajaran abad ke-21 dan menerangkan kepentingan pembelajaran abad ke-21. Kertas kerja yang dikemukan ini juga lengkap kerana tentatif disediakan dengan lengkap dan mempunyai perancangan aktiviti yang menarik dan bersesuaian. Selain itu, dari aspek pengurusan kewangan anggaran perbelanjaan yang dikemukan tidak melibatkan kos yang tinggi.
4
1.2 Pelaksanaan Aktiviti Bengkel ini telah berjalan dengan lancar dan dijalankan mengikut perancangan yang telah dirangka. Bengkel ini telah dilaksanakan di Dewan Ibnu Sina, SK Seri Puteri. Tempat pelaksanaan kursus ini sangat kondusif kerana ruang yang luas dan mempunyai penghawa dingin. Persekitaran memainkan peranan yang penting untuk meningkatkan motivasi, minat dan menggalakkan aktiviti intelektual serta komunukasi dan interaksi antara peserta kursus. Menurut Fraser (1998), persekitaran pembelajaran
adalah
tempat pembelajaran berlaku samaada dalam konteks sosial, psikologikal dan
pedagogikal
yang
boleh
mempengaruhi
pencapaian
dan
sikap
seseorang. Selain itu, waktu kursus ini dijalankan adalah sesuai kerana tidak mengganggu proses pembelajaran dan pemudahcaraan (PdPc) kerana kursus ini dilakukan pada hari Isnin selepas waktu persekolahan. Kursus ini dijalankan selama 2 jam 30 minit iaitu pada pukul 2.00 pm hingga 4.30 pm.
1.3 Laporan Keberhasilan program Berdasarkan laporan yang telah disediakan, saya dapati bengkel ini berjaya dilaksanakan. Kekuatan program ini ialah semua guru melibatkan diri secara aktif semasa kursus dijalankan. Manakala, kelemahan yang dicatatkan ialah dari aspek kekangan masa dan cadangan penambahbaikkan yang dicadangkan oleh guru setiausaha PAK-21 ini ialah memperuntukkan masa yang lebih lama untuk menjalankan kursus 1MPAK bil. 2 yang melibatkan kursus submodul 2 iaitu berkaitan kurikulum. Keberhasilan program ini dilampirkan di dalam laporan dalam bentuk jadual.
1.4 Penilaian terhadap kejayaan program Latihan dalam perkhidmatan dalam bidang pendidikan adalah amat penting untuk membentuk warga pendidik yang kompeten. Menurut Rossilah (2008),
kekerapan
percambahan
guru
menghadiri
pengetahuan
dan
latihan
kemahiran
akan
memberi
peluang
seiring
dengan
tuntutan
5
pembangunan professional yang memerlukan pembelajaran sepanjang hayat melalui latihan yang berterusan.
Setelah mengkaji dan meneliti dokumen-dokumen yang berkaitan, saya dapati bahawa kursus 1MPAK-21 bil. 2 SK Seri Puteri ini merupakan satu program yang memenuhi keperluan profesional guru. Hal ini adalah kerana, kursus ini dirancang hasil daripada soal selidik penilaian kendiri tentang keperluan latihan dalam perkhidmatan. Seramai 25 orang guru mengatakan perlu dan 5 orang guru mengatakan sangat perlu melaksanakan kursus pengetahuan profesionalisme berkaitan kandungan dan kaedah pedagogi mata pelajaran.
Hasil analisis perancangan, pelaksanaan dan laporan keberhasilan kursus, saya dapati bahawa kursus 1MPAK-21 ini dilaksanakan dengan jayanya. Kehadiran yang direkodkan menunjukkan bahawa 100% guru di sekolah tersebut mengikuti kursus yang dijalankan ini. Hal ini membuktikan bahawa kursus ini mendapat respon yang baik.
Selain itu, berdasarkan analisis soal selidik keberhasilan program, saya dapati bahawa 100% guru bersetuju bahawa kefahaman mereka terhadap kurikulum abad ke-21 dan amalan pedagogi yang sesuai untuk pembelajaran abad ke-21 meningkat setelah menghadiri kursus ini.
Namun, terdapat beberapa kelemahan yang telah dikenal pasti daripada kursus 1MPAK-21 ini. Antaranya ialah dari aspek masa. Hasil daripada laporan program dan soal selidik penilaian pengurusan program, didapati masa yang diperuntukkan terlalu singkat. Selain itu, surat panggilan rasmi menghadiri kursus 1MPAK-21 ini tidak diedarkan kepada guru-guru. Surat panggilan rasmi ini amat penting untuk mengelakkan pertindihan maklumat. Bukan itu sahaja, hasil laporan daripada soal selidik menunjukkan bahawa peserta kursus merasakan bahawa penyampaian fasilitator kurang menarik.
6
1.5 Cadangan penambahbaikkan Antara
cadangan
penambahbaikkan
yang
boleh
dilakukanbagi
meningkatkan kualiti program yang dijalankan pada masa akan datang ialah pihak yang mengendalikan LDP ini ialah menjemput fasilitator yang lebih mahir dan pakar dalam bidang Pembelajaran Abad Ke-21. Kursus ini menggunakan
modul
1MPAK-21
yang
dirangka
oleh
IPG
Kampus
Temenggung Ibrahim (IPGKTI). Oleh itu, pihak sekolah boleh menjemput pensyarah daripada IPGKTI yang terlibat dalam membangunkan modul tersebut untuk menyampaikan kandungan modul. Selain itu, pihak penganjur juga perlu mengedarkan surat panggilan rasmi untuk menghadiri program latihan dalam perkhidmatan agar guru-guru dapat membuat persediaan untuk menghadiri program tersebut. Masa yang diperuntukkan untuk penyampaian kursus ini agak singkat. Justeru itu, tempoh kursus ini perlu dipanjangkan lagi di samping menambah kandungan program yang mampu meningkatkan lagi pengetahuan dan kemahiran guru tentang kurikulum abad ke-21. Contohnya, dilaksanakan pada hujung minggu kerana tidak menganggu waktu persekolahan. Bukan itu sahaja, pihak sekolah boleh berkolaborasi dengan sekolah berprestasi tinggi seperti Sekolah Tengku Mariam bagi meningkatkan lagi pengetahuan dan kemahiran. Seterusnya,
kejayaan
program
hendaklah
diukur
melalui
pengaplikasian input dan maklumat kursus oleh guru. Cadangan saya ialah, pihak pentadbir sekolah boleh menyediakan ganjaran kepada guru-guru menunjukkan prestasi yang memberansangkan setelah menjalani kursus. Hal ini bertujuan meningkatkan kepuasan kerja. Salah satu faktor yang mempengaruhi kepuasan kerja guru ialah faktor motivasi. Ganjaran yang disediakan merupakan ganjaran ekstrinsik. Peningkatan yang berlaku dalam kepuasan kerja guru mampu memotivasikan mereka untuk meneruskan usaha bagi meningkatkan kemahiran pengajaran, menjana persekitaran pembelajaran yang lebih baik dan meningkatkan pencapaian pelajar (Junaidah & Nik Rosila, 2013).
7
3.0 RUMUSAN
Nor Hasnida dan Effandy (2010) menegaskan bahawa guru akan melalui pelbagai bentuk perubahan sama ada di dalam atau di luar profesion. Oleh itu, guru perlu sentiasa mempertingkatkan pengetahuan dan kemahiran terkini demi meningkatkan keberhasilan dan kemenjadian murid. KPM sangat menitikberatkan tentang keperluan PPB dalam kalangan PPP. Keberkesanan program PPB adalah faktor utama yang menentukan kualiti penyampaian pengajaran dan pembelajaran serta perkhidmatan bagi memenuhi aspirasi murid sebagaimana yang dihasratkan oleh PPPM. Tuntasnya, program PPB amat penting untuk meningkatkan tahap profesionalisme seorag guru itu, maka setiap guru perlu sentiasa membangunkan kualiti diri.
8
4.0 RUJUKAN Eller, F.A, Lev L.E & Feurer, A. (2006). Supporting the beginning teacher in Singapore Schools. APERA Conference. National Institute of Education, Singapore. Fraser, B. J. (1998). Science learning environments: Assessment, effects and determinants. The International Handbook of Science Education (pp. 527– 564). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer. Junaidah Mohamad & Nik Rosila Nik Yaacob. (2013). Kajian Tentang Kepuasan Bekerja Dalam Kalangan Guru-Guru Pendidikan Khas. Asia Pacific of Educators and Education, Vol.28,103- 115. Kementerian Pendidikan Malaysia. (2014). Panduan Program Pembangunan Guru Baharu . Kuala Lumpur : Kementerian Pendidikan Malaysia. McMahon, A. (2003). Continuing Proffesional Development for Handbook of Educational Leadership and Management. London: Pearson Education Mok Soon Sang. (2012). Falsafah Pendidikan di Malaysia. Selangor: Penerbitan Multimedia Sdn Bhd Nor Hasnida Che Md Ghazali & Effandi Hj Zakaria. (2010).
Perkembangan
Profesional ke arah pembangunan Modal Insan Guru. Kertas Kerja Seminar Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia. Rekha NK & Ganesh PM. (2012). Do Mentor Learn By Mentoring Others?. Journal of Mentoring and Couching in Education 1(3), 205-217. Rossilah Jamil. (2008). Analisis Keperluan Latiham: Teori dan Praktis. Johor: Universiti Teknologi Maklumat Wong, K.W, Noriati A. Rashid & Boon, P.Y. (2018) Asas Kepimpinan dan Pembangunan Profesionalisme Guru. Selangor: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
9
5.0 LAMPIRAN
BIL
DOKUMEN
1
Kertas kerja
2
Kehadiran peserta kursus
3
Laporan kursus
4
Contoh soal selidik penilaian bengkel kursus
CATATAN
1MPAK bil. 2 5
Jadual Perancangan Latihan 2018
10