LOGO
Tam Đoạn Luận Lựa Chọn Giáo viên hướng dẫn : Thầy Lê Tử Thành Nhóm thực hiện : Nhóm 2 1
www.themegallery.com
TAM ĐOẠN LUẬN LỰA CHỌN
1
Định nghĩa
2
Phân loại
3
Quy tắc
4
Lưu ý
2
ĐỊNH NGHĨA Tam đoạn luận lựa chọn (sullogisme disjonctif) là tam đoạn luận mà đại tiền đề là một phán đoán lựa chọn.
www.themegallery.com
Phán đoán này là một phán đoán phức hợp do các phán đoán đơn hợp thành bởi từ nối “hoặc”. Ví dụ: Anh An hoặc là người châu Á, hoặc là người châu Âu, hoặc là người châu Phi. Mà anh ấy là người châu Á. Vậy anh ấy không phải là người châu Âu cũng không phải là người châu Phi. 3
PHÂN LOẠI Tam đoạn luận
www.themegallery.com
Lựa chọn
Hình thức khẳng định
Hình thức phủ định
pvqvr
pvqvr p
~p
^ ~q
~q
r 4
^
~r
HÌNH THỨC KHẲNG ĐỊNH Công thức : + S hoặc là P1, hoặc là P2, hoặc là P3 + S không phải là P1 cũng không phải là P2
→ Vậy S phải là P3. www.themegallery.com
Kí hiệu : pvqvr ~p ^ ~q r
5
VÍ DỤ MINH HOẠ
Ví dụ 1
www.themegallery.com
Ví dụ 5
Ví dụ 2
Hình thức khẳng định Ví dụ 3
Ví dụ 4
6
www.themegallery.com
VÍ DỤ 1 + Cuộc họp này giữa các nguyên thủ các nước Anh, Pháp, Đức. + Ông ta không phải là nguyên thủ nước Đức cũng không phải nguyên thủ nước Anh. → Vậy, ông ta là nguyên thủ nước Pháp. * Phân tích: .p : là nguyên thủ nước Anh. .q : là nguyên thủ nước Pháp. .r : là nguyên thủ nước Đức. → Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr ~p ^ ~r ∴q
7
VÍ DỤ 2 + Thành phố Hồ Chí Minh có hai mùa chính là mùa mưa và mùa khô. Mùa này không phải mùa mưa. Vậy mùa này là mùa khô. * Phân tích:
www.themegallery.com
.p : mùa mưa. .q : mùa khô. → Ta có chuỗi suy luận sau: pvq ~p ∴q 8
www.themegallery.com
VÍ DỤ 3 + Trên bàn này có 3 loại sách : sách logic, sách toán, sách văn. + Sách này không phải là sách toán cũng không phải sách văn. Vậy, nó là sách logic. * Phân tích: .p : sách logic. .q : sách toán. .r : sách văn. → Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr ~q ^ ~r ∴p
9
HÌNH THỨC PHỦ ĐỊNH Công thức : + S hoặc là P1, hoặc là P2, hoặc là P3 + S là P1
→ Vậy S không phải là P2 và P3.
www.themegallery.com
Kí hiệu : pvqvr p ~q ^ ~r 10
VÍ DỤ MINH HOẠ
Ví dụ 1
www.themegallery.com
Ví dụ 5
Ví dụ 2
Hình thức phủ định Ví dụ 3
Ví dụ 4
11
VÍ DỤ 1 + Chàng trai hỏi cô gái : “Em chọn anh hay chọn anh ta.” + Cô gái trả lời : “Em chọn anh ta.” → Vậy, cô gái không chọn chàng trai.
www.themegallery.com
* Phân tích: .p : anh ta. .q : chàng trai kia.
→ Ta có chuỗi suy luận sau: pvq q ∴ ~p 12
VÍ DỤ 2 + Nước có ba trạng thái : rắn, lỏng, khí
.
+ Cốc nước này ở thể lỏng. → Vậy, nó không ở thể khí, cũng không ở thể rắn.
www.themegallery.com
* Phân tích: .p : ở thể rắn. .q : ở thể khí. .r : ở thể lỏng.
→ Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr r 13
www.themegallery.com
VÍ DỤ 3 + Tuần này ở rạp Galaxy có chiếu 3 bộ phim : Thần Chết, Ngôi nhà ma, Bộ Tứ. Tuấn chỉ được ba mẹ cho xem 1 bộ phim. Tuấn chọn xem phim Bộ Tứ. → Vậy, Tuấn không xem phim Thần Chết và Ngôi nhà ma. * Phân tích: .p : phim Thần Chết . .q : phim Ngôi nhà ma. .r : phim Bộ Tứ. → Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr r ∴ ~p ^ ~q 14
QUY TẮC
Quy tắc 2
Quy tắc 1 Nội dung
Quy tắc
Kí hiệu
Kí hiệu
www.themegallery.com
Nội dung
VÍ DỤ
15
QUY TẮC THỨ NHẤT Nội dung : + Đại tiền đề nêu mọi khả năng, còn tiểu tiền đề gạt bỏ tất cả, trừ 1 khả năng.
www.themegallery.com
+ Kết luận chính là khả năng còn lại.
Kí hiệu
:
[(p v q v r). ~p ^ ~q] → r 16
VÍ DỤ
www.themegallery.com
+ Lớp này có 3 loại học sinh : giỏi, khá và trung bình. + Lan học lớp này nhưng Lan không phải là học sinh trung bình hay học sinh khá . → Vậy, Lan là học sinh giỏi. * Phân tích: .p : giỏi. .q : khá . .r : trung bình.
→ Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr ~q ^ ~r ∴p
17
QUY TẮC THỨ HAI Nội dung : + Đại tiền đề nêu mọi khả năng, còn tiểu tiền đề khẳng định một khả năng.
www.themegallery.com
+ Kết luận chính là phủ định mọi khả năng còn lại.
Kí hiệu
:
[(p v q v r). p] → ~q ^ ~r 18
www.themegallery.com
VÍ DỤ + Trong một vụ trộm tài sản, công an sau khi điều tra và khoanh vùng đã đưa ra 3 đối tượng tình nghi : anh A, anh B và chị C. Ba đối tượng được gọi đến cơ quan công an. Sau khi lấy lời khai, thì công an tìm ra được chị C là thủ phạm . → Vậy, anh A và anh B vô tội. * Phân tích: .p : anh A. .q : anh B. .r : chị C. → Ta có chuỗi suy luận sau: pvqvr r ∴ ~p ^ ~q 19
LƯU Ý
www.themegallery.com
Lưu ý Lưu ý 1
Lưu ý 2
Đại tiền đề phải nêu đủ tất cả các khả năng
Những khả năng ấy phải hoàn toàn khác nhau
20
VÍ DỤ LƯU Ý 1 + Trong nhà có lọ hoa quý, bố đi làm về thấy lọ hoa bị vỡ bèn mắng Hồng:
www.themegallery.com
- Thằng Tý đi về ngoại với mẹ, còn bố thì mới đi làm về, chỉ còn mình mày ở nhà, vậy thì chính mày làm vỡ lọ hoa. - Sao bố lại mắng con! Con mèo nó nhảy từ ngoài cửa sổ vào làm vỡ lọ hoa đấy chứ. - À ừ…
21
VÍ DỤ LƯU Ý 2
www.themegallery.com
+ Chàng trai định tặng cô bạn gái một món quà thật giá trị nhân ngày lễ Tình nhân. + Không biết nên tặng gì, chàng mới hỏi cô gái : “Em thích Ruby hay Hồng ngọc ?” 22
LOGO
www.themegallery.com
23