THÒ LÖÏC PGS. HOAØNG THÒ PHUÙC
ÑÒNH NGHÓA • Thò löïc: • - Laø khaû naêng maét nhìn roõ caùc chi tieát cuûa vaät • - Laø khaû naêng phaân bieät ñöôïc 2 ñieåm ôû gaàn nhau
Ñònh nghóa • Goùc nhìn α: • Taïo bôûi caùc tia saùng ñi töø 2 ñaàu cuûa vaät tôøi ñieãm nuùt cuõa maét (maët sau TTT) - Tyû leä thuaän vôùi kích thöôùc cuûa vaät. - Tyû leä nghòch vôùi khoaûng caùch töø vaët -> maét. - TL =1/α 1’ TL=10/10
Phöông phaùp ño thò löïc • 1. Nguyeân taéc: • - Khoaûng caùch 5m • - AS 100 lux • - Thích nghi 10’-15’ • - Ño töøng maét • 2. Tieán haønh ño:
Caùc loaïi baûng ño thò löïc •* •* •* •* •
Baõng chöõ E Baûng chöõ caùi (Snellen). Baõng voøng troûn hôû (Landolt). Baûng hình veõ.
Phöông phaùp ño thò löïc • 3. Ghi keát quaû: • - Theo soá doøng BN ñoïc ñuùng : 10/10, 5/10, 2/10,1/10. • - Ñeám ngoùn tay : ÑNT 5m = 1/10 • 2m = 1/10 x 2/5 =2/50 • 1m = 1/10 x 1/5 =1/50 • 0,5m= 1/10 x 0,5/5=1/100 • - Boùng baøn tay: BBT 0,20m.BBT 0,10m. • - Höôùng AÙS • - Caûm giaùc saùng toái (ST+),(ST-).
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán thò löïc • * AÙS:100 lux, < 10 lux -> TL suït nhanh. • * Khoaûng caùch. • * Thôøi gian thöû, söï meät moûi. • * Nhìn 2 maét. • * Baïi lieät ñieàu tieát. • * Beänh maét & chaán thöông maét.
Caùc nguyeân nhaân laøm giaûm thò löïc töø töø • - Taät khuùc xaï & roái loaïn ñieàu tieát. • Nhìn qua kính loã TL taêng. • - Beänh maét: • + Ñuïc caùc moâi tröôøng quang hoïc: Giaùc maïc, TTT, dòch kính. • + Beänh voõng maïc, thò thaàn kinh.
Caùc nguyeân nhaân laøm giaûm thò löïc nhanh • -Taéc ÑMTTVM: Laø caáp cöùu. • NN: Do nhieãm truøng, beänh tim maïch. • TL: Giaûm nhanh,ñoät ngoät. • ÑM: Vuøng voõng maïc thuoäc ÑM phuø traéng, hoaøng ñieåm coù maàu ñoõ thaãm. • ÑT: Giaõn maïch, tìm NN.
Taéc TMTTVM • NN: Do cao HA, nhieãm truøng, beänh TM. •TL giaûm trong vaøi ngaøy. • ÑM: TMTT giaõn to, phình töøng ñoaïn, xöùaât huyeát, xuaát tieát. • ÑT: Tieâu maùu, taêng töôùi maùu VM, Laser.
Vieâm TTK caáp, Bong VM • * Vieâm TTK caáp: Nhieãm truøng, vieâm xoang.TL giaõm nhanh.-Phuø ñóa thò & VM quanh ñóa thò.Ñieàu trò NN, choáng vieâm, giaõm phuø. • * Bong VM: NN Caän thò naëng, chaán thöông.TL giaûm, chôùp saùng, vaät bieán daïng, TT toãn haïiÑM: BVM, coù theã thaáy veát raùch.
Thò tröôøng ° ÑN: TT laø khoaõng khoâng gian maét coù theã bao quaùt ñöôïc khi nhìn coá ñònh vaøo 1 ñieåm. ° TT bình thöôøng: • TT 1 maét: treân 50-55, döôùi 70, trong 60, ngoaøi 90-95. • TT 2 maét.
Thò tröôøng ° Ñieåm muø sinh lyù (Mariotte) • TT khi duøng test maøu: Traéng, xanh lô, vaøng, ñoû, ve. ° Ño TT: • - PP öôùc löôïng: So saùnh TT cuûa BN/TT. • - PP ño baèng TT keá: • TT keá Landolt, Maggior, Goldman.
Thu heïp thò tröôøng • - Thu hep TT khoâng ñeàu: Teo TTK. • - Thu heïp ñeàu, ñoàng taâm: meät moûi, SNTK. • - Thu heïp ñeàu, ñoàng taâm, saùt ñieåm coá ñònh: • Beänh THSTVM. • - Thu heïp TT phía muõi: Beänh Gloâcoâm.
Baùn manh ° ÑN: Baùn manh khi maát TT ôû caû 2 maét (Nöûa TT, 1/4 TT). ° Caùc loaïi baùn manh: • - Baùn manh cuøng teân. • - Baùn manh 2 phía thaùi döông: U tuyeán yeân. • - Baùn manh 2 phía muõi.
Aùm ñieåm ° ÑN: Laø vuøng khoâng nhìn thaáy trong TT. ° Caùc loaïi aùm ñieåm: • - AÙÑ sinh lyù: 13-18 phía thaùi döông. • - AÙÑ beänh lyù: • + Beänh hoaøng ñieåm, TTK, Glocom. • + AÙÑ trung taâm, caïnh TT.
Nhaän thöùc thò giaùc • •
* Caûm giaùc aùnh saùng: Aùnh saùng laø hieän töôïng lan truyeàn kieåu laøn soùng cuûa caùc böùc xaï ñieän töø.Daûi soùng ÑTø 400700 nm gaây caûm giaùc aùnh saùng. • * Quaù trình thò giaùc: • Töø söï kích thích & daãn truyeàn caùc kích thích vaät lyù. • QPÑT-> MTKX -> TB caûm thuï VM gaây höng phaán -> PÖ SL phöùc taïp ->
Voõng maïc & Quang saéc toá ° VM: 130 trieäu TBCT (7 trieäu TB noùn). • - Ñoaïn ngoaøi cuûa TBCT chöùa caùc quang saéc toá. • - Caùc QST bieán nguoàn AÙS KT>xung ñoäng TK (choïn loïc theo böôùc soùng). Khi haáp thuï naêng löôïng böùc xaï AÙS, caáu truùc phaân töû -> hoaït ñoäng &
Chu kyø bieán hoaù cuûa Rhodopsin • Rhodopsin (Cis) •
<- Aùnh
saùng • + Opsin Lumi-rhodopsin (Trans-) • Meta-rhodopsin (Trans-) • Retinal(Cis-) Retinal(Trans-) + Opsin • Men ñoàng phaân
Saéc giaéc • Caûm giaùc maàu saéc: • - Dao ñoäng ÑT coù bs 400-700 nm coù khaú naêng gaây höng phaán treân VM taïo ra caûm giaùc AÙS. • - Vuøng bs treân taùc ñoäng ->Maét (Cuøng luùc) • -> Caûm giaùc maàu traéng.
Saéc giaéc • Caùc maøu trong quang phoå aùnh saùng • - Tím 400-450 nm • - Xanh lam 450-510 nm • - Xanh luïc 510-570 nm • - Vaøng 570-590 nm • - Da cam 590-630 nm • - Ñoû 630-700 nm
Roái loaïn saéc giaéc • * Khaû saéc: Nhaän thöùc BT caùc MS. • * Nhöôïc saéc: Nhaän thöùc keùm vôùi 1 maàu. • * Khuyeát saéc: Maát haún 1 trong 3 thaønh phaàn cuûa saéc giaéc( Muø ñoû, muø luïc, muø xanh). • * Voâ saéc: Maát hoaøn toaøn
Saéc giaùc ° Roái loaïn saéc giaùc baåm sinh: • Laø nhöõng toån haïi do di truyeàn lieân quan ñeán giôùi tính (Nam 7-8%, Nö 0,4%). ° Roái loaïn saéc giaùc maéc phaûi: • Do beänh lyù cuûa VM, TTK hoaëc caùc phaàn TGTÖ, beänh coù theå 1 beân, giaûm hoaëc>muø maáu hoaøn toaøn.õ
Söï ñieàu tieát • * Ngöôøi treû:Nhìn roõ vaät ôû xa & gaàn trong moät khoaûng caùch nhaát ñònh. • * Caän ñieåm & vieãn ñieåm: • - Caän ñieåm: Ñieåm gaàn nhaát maø maét coù khaú naêng thaáy roõ. • - Vieãn ñieåm: Ñieåm xa nhaát maø maét thaáy ñöôïc naèm ôû
Chöùc naêng ñieàu tieát ° ÑN: • Maét coù khaû naêng nhìn roõ ôû vò trí baát kyø naøo trong khoaûng töø vieãn ñieåm ñeán caän ñieåm (aûnh cuûa vaät hieän ôû TTVM). • * Khoaûng ñieàu tieát: Khoaûng caùch töø vieãn ñieûm -> caän ñieåm. • * Bieân ñoä ñieàu tieát: Laø hieäu
Caùch ño bieân ñoä ñieàu tieát
• - Xaùc ñònh vò trí caän ñieåm &vieãn ñieåm . • - BÑÑT cuûa maét chính thò (D): • A=P (Soá nghòch ñaûo cuûa CÑ). • - BÑÑT cuûa maét caän thò: • A=P-M (M laø ñoä caän thò). • - BÑÑT cuûa maét vieãn thò: • A=P+H (H laø ñoä vóen thò)
Cô cheá söï ñieàu tieát • * Giaû thuyeát cuûa Helmholtz & Tscherning: • - Söï hoaït ñoäng cuûa cô theû mi. • - Söï thay ñoåi hình daïng TTT ñoùng vai troø chuû yeáu trong chöùc naêng ÑT. • - Nhôø coù CNÑT maét nhìn roõ caùc vaät ôû caùc cöï ly khaùc
Caùc yeáu toá aûnh höôûng • *Tuoåi: • - Treû em: Löïc ÑT raát maïnh, BÑÑT raát lôùn(14D),CÑ =1m/0,07=7cm. • - 40t CÑ=25 cm. • - 65t BÑÑT =0 • * Tình traïng khuùc xaï:-Maét caän thò coù CÑ gaàn maét, vieãn thò CÑ xa maét.
Caùc yeáu toá aûnh höôûng • * Beänh taïi maét &toaøn thaân: ÑTÑ, gloâcoâm, baïch haàu. • * Caùc thuoác daõn ñoàng töû: • - Atropin1% lieät ÑT 7-10 ngaøy. • - Homatropin 1-3 ngaøy.