Sri Guru Granth Sahib Darpan 1301-1325

ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਸਾਜਨਾ ਸੰਤ ਆਉ ਮੇਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਆਨਦਾ ਗੁਨ ਗਾਇ ਮੰਗਲ ਕਸਮਲਾ ਿਮਿਟ ਜਾਿਹ ਪਰੇਰੈ ॥੧॥ ਸੰਤ ਚਰਨ ਧਰਉ ਮਾਥੈ ਚ ਦਨਾ ਿਗਰ੍ਿਹ ਹੋਇ ਅੰਧੇਰੈ ॥੨॥ ਸੰਤ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ਕਮਲੁ ਿਬਗਸੈ ਗੋਿਬੰਦ ਭਜਉ ਪੇਿਖ ਨੇਰੈ ॥੩॥ ਪਰ੍ਭ ਿਕਰ੍ਪਾ ਤੇ ਸੰਤ ਪਾਏ ਵਾਿਰ ਵਾਿਰ ਨਾਨਕ ਉਹ ਬੇਰੈ ॥੪॥੫॥੧੬॥ {ਪੰਨਾ 1301} pd ArQ:- swjnw—hy s`jxo! sMq—hy sMq jno! myrY—myry Gr ivc, myry kol [1[rhwau[ gun gwie—(prmwqmw dy) gux gw ky [ mMgl—^uSIAW [ ksmlw—pwp [ imit jwih—imt jWdy hn [ pryrY—dUr (ho jWdy hn) [1[ Drau—DrauN, mYN Drdw hW [ mwQY—(Awpxy) m`Qy au~qy [ cWdnw—cwnx [ igRih AMDyrY— (myry) hnyry (ihrdy-) Gr ivc [ hoie—ho jWdw hY [2[ sMq pRswid—sMq jnW dI ikrpw nwl [ kmlu—ihrdw kOl-Pu`l [ ibgsY—iKV pYNdw hY [ Bjau—BjauN, mYN Bjdw hW, mYN Bjn krdw hW [ pyiK—vyK ky [3[ qy—qoN, dI rwhIN [ vwir vwir—kurbwn kurbwn (jWdw hW) [ auh byrY—aus vyly qoN [4[ ArQ:- hy sMq jno! hy s`jxo! qusI myry Gr AwE [1[rhwau[ hy s`jxo! (quhwfI sMgiq ivc prmwqmw dy) gux gw ky (myry ihrdy ivc) Awnμd pYdw ho jWdw hY, ^uSIAW bx jWdIAW hn, (myry AMdroN) swry pwp imt jWdy hn, dUr ho jWdy hn [1[ hy BweI! jdoN mYN sMq jnW dy crn (Awpxy) m`Qy au~qy r`Kdw hW, myry hnyry (ihrdy-) Gr iv`c (Awqmk) cwnx ho jWdw hY [2[ hy BweI! sMq jnW dI ikrpw nwl (myrw ihrdw-) kOl iKV pYNdw hY, goibMd ƒ (Awpxy) nyVy vyK ky mYN aus dw Bjn krdw hW [3[ hy nwnk! (AwK—hy BweI!) prmwqmw dI imhr nwl mYN sMq jnW ƒ imilAw [ mYN aus vyly qoN sdw kurbwn jWdw hW (jdoN sMqW dI sMgiq pRwpq hoeI) [4[5[16[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਚਰਨ ਸਰਨ ਗੋਪਾਲ ਤੇਰੀ ॥ ਮੋਹ ਮਾਨ ਧੋਹ ਭਰਮ ਰਾਿਖ ਲੀਜੈ ਕਾਿਟ ਬੇਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬੂਡਤ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ॥ ਉਧਰੇ ਹਿਰ ਿਸਮਿਰ ਰਤਨਾਗਰ ॥੧॥ ਸੀਤਲਾ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ ॥ ਪੂਰਨੋ ਠਾਕੁਰ ਪਰ੍ਭੁ ਮੇਰਾ ॥੨॥ ਦੀਨ ਦਰਦ ਿਨਵਾਿਰ ਤਾਰਨ ॥ ਹਿਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਨਿਧ ਪਿਤਤ ਉਧਾਰਨ ॥੩॥ ਕੋਿਟ ਜਨਮ ਦੂਖ ਕਿਰ ਪਾਇਓ ॥ ਸੁਖੀ ਨਾਨਕ ਗੁਿਰ ਨਾਮੁ ਿਦਰ੍ੜਾਇਓ ॥੪॥੬॥੧੭॥ {ਪੰਨਾ 1301} pd ArQ:- gopwl—(go-isRStI) hy isRStI dy pwlxhwr! Doh—T`gI [ kwit byrI—byVI k`t ky [1[rhwau[

bUfq—fu`b rhy [ swgr—smuMdr [ auDry—bc jWdy hn [ ismir—ismr ky [ rqnwgr— (rqn-Awkr) rqnW dI Kwx pRBU [1[ sIqlw—sIql, TMF pwx vwlw [ pUrno—srb-ivAwpk [ Twkur—hy Twkur! [2[ dIn drd—ZrIbW dy du`K [ invwir—dUr kr ky [ qwrn—pwr lμGwx vwlw [ iniD—^zwnw [ piqq—ivkwrI [ auDwrn—bcwx vwlw [1[ koit—kRoVW [ kir—shwr ky [ pwieE—(mnu`Kw jnm) l`Bw [ guir—gurU ny [ idRVwieE— ihrdy ivc p`kw kIqw [4[ ArQ:- hy isRStI dy pwlxhwr! mYN qyry crnW dI srn AwieAw hW [ (myry AMdroN) moh, AhMkwr, T`gI, Btkxw (Awidk dIAW) PwhIAW k`t ky (myrI) r`iKAw kr [1[rhwau[ hy rqnW dI Kwx hrI! sMswr-smuMdr ivc fu`b rhy jIv (qyrw nwm) ismr ky bc inkldy hn [1[ hy hrI! qyrw nwm (jIvW dy ihrdy ivc) TMF pwx vwlw hY [ hy Twkur! qUM srb-ivAwpk hYN, qUM myrw pRBU hYN [2[ hy BweI! prmwqmw ZrIbW dy du`K dUr kr ky (auhnW ƒ duKW dy smuMdr ivcoN) pwr lμGwx vwlw hY [ hy BweI! hrI dieAw dw ^zwnw hY, ivkwrIAW ƒ (ivkwrW ivcoN) bcwx vwlw hY [3[ hy nwnk! (mnu`K) kRoVW jnmW dy du`K shwr ky (mnu`Kw jnm) hwsl krdw hY, (pr) suKI (auhI) hY ijs dy ihrdy ivc) gurU ny (prmwqmw dw) nwm p`kw kr id`qw hY [4[6[17[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਧਿਨ ਉਹ ਪਰ੍ੀਿਤ ਚਰਨ ਸੰਿਗ ਲਾਗੀ ॥ ਕੋਿਟ ਜਾਪ ਤਾਪ ਸੁਖ ਪਾਏ ਆਇ ਿਮਲੇ ਪੂਰਨ ਬਡਭਾਗੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮੋਿਹ ਅਨਾਥੁ ਦਾਸੁ ਜਨੁ ਤੇਰਾ ਅਵਰ ਓਟ ਸਗਲੀ ਮੋਿਹ ਿਤਆਗੀ ॥ ਭੋਰ ਭਰਮ ਕਾਟੇ ਪਰ੍ਭ ਿਸਮਰਤ ਿਗਆਨ ਅੰਜਨ ਿਮਿਲ ਸੋਵਤ ਜਾਗੀ ॥੧॥ ਤੂ ਅਥਾਹੁ ਅਿਤ ਬਡੋ ਸੁਆਮੀ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਸੰਧੁ ਪੂਰਨ ਰਤਨਾਗੀ ॥ ਨਾਨਕੁ ਜਾਚਕੁ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਮ ਗੈ ਮਸਤਕੁ ਆਿਨ ਧਿਰਓ ਪਰ੍ਭ ਪਾਗੀ ॥੨॥੭॥੧੮॥ {ਪੰਨਾ 1301} pd ArQ:- Din—(DNX) slwhux-jog [ sMig—nwl [ koit—kRoVW [ Awie—Aw ky [ bfBwgI—v`fy BwgW nwl [1[rhwau[ moih—mYN [ AnwQu—inmwxw [ Avr Et—hor Awsrw [ moih—mYN [ Bor Brm—Coty qoN Coty Brm BI [ AMjn—surmw [ imil—iml ky [1[ Aiq bfo—bhuq v`fw [ ik®pw isMDu—ikrpw dw smuMdr [ rqnwgI—(rqn-Awkr) rqnW dI Kwx [ jwcku—mMgqw [ mWgY—mMgdw hY (iek-vcn) [ msqku—m`Qw [ Awin—ilAw ky (Awie—Aw ky) [ pRB pwgI—pRBU dy pgW (pYrW) ivc [2[

ArQ:- hy BweI! auh pRIq slwhux-jog hY ijhVI (prmwqmw dy) crnW nwl l`gdI hY [ (aus pRIq dI brkiq nwl, mwno) kRoVW jpW qpW dy suK pRwpq ho jWdy hn, Aqy pUrn pRBU jI v`fy BwgW nwl Aw imldy hn [1[rhwau[ hy pRBU! mYN qyrw dws hW qyrw syvk hW, mYƒ hor koeI Awsrw nhIN (qYQoN ibnw) mYN hor swrI Et C`f cu`kw hW [ hy pRBU! qyrw nwm ismridAW qyry nwl fUMGI sWJ dw surmw pwieAW myry Coty qoN Coty Brm BI k`ty gey hn, (qyry crnW ivc) iml ky mYN (mwieAw dy moh dI nINd ivc) su`qI jwg peI hW [1[ hy suAwmI! qUM iek bhuq v`fw AQwh dieAw-dw-smuMdr hYN, qUM srb-ivAwpk hYN, qUM rqnW dI Kwx hYN [ (qyry dr dw) mMgqw nwnk, hy hrI! qyrw nwm mMgdw hY, (nwnk ny Awpxw) m`Qw, hy pRBU! qyry crnW qy ilAw ky r`K id`qw hY [2[7[18[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਕੁਿਚਲ ਕਠੋਰ ਕਪਟ ਕਾਮੀ ॥ ਿਜਉ ਜਾਨਿਹ ਿਤਉ ਤਾਿਰ ਸੁਆਮੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤੂ ਸਮਰਥੁ ਸਰਿਨ ਜੋਗੁ ਤੂ ਰਾਖਿਹ ਅਪਨੀ ਕਲ ਧਾਿਰ ॥੧॥ ਜਾਪ ਤਾਪ ਨੇਮ ਸੁਿਚ ਸੰਜਮ ਨਾਹੀ ਇਨ ਿਬਧੇ ਛੁਟਕਾਰ ॥ ਗਰਤ ਘੋਰ ਅੰਧ ਤੇ ਕਾਢਹੁ ਪਰ੍ਭ ਨਾਨਕ ਨਦਿਰ ਿਨਹਾਿਰ ॥੨॥੮॥੧੯॥ {ਪੰਨਾ 1301} pd ArQ:- kuicl—gMdy Awcrn vwly [ kTor—inrdeI [ kpt—T`gI krn vwly [ kwmI—ivSeI [ ijau jwnih—ijs BI FMg nwl qUM (pwr lμGwxw TIk) jwxdw hYN [ iqau—ausy qrHW [ suAwmI—hy suAwmI! [1[rhwau[ smrQu—swrIAW qwkqW dw mwlk [ srin jogu—srn-pey dI r`iKAw krn jogw [ kl— s`iqAw, qwkq [ Dwir—Dwr ky, vrq ky [1[ jwp—dyviqAW ƒ v`s krn dy mMqR [ qwp—DUxIAW Awidk nwl srIr ƒ kSt dyxy [ suic— srIrk piv`qrqw [ sMjm—ieMidRAW ƒ ivkwrW vloN bcwx dy jqn [ ien ibDy—iehnW qrIikAW nwl [ Cutkwr—(ivkwrW qoN) ^lwsI [ grq—(ÀwqL) toAw [ Gor AMD—Gu`p hnyrw (ij`Qy Awqmk jIvn dI sUJ dw rqw BI cwnx nwh imly) [ qy—qoN, ivcoN [ pRB—hy pRBU! ndir inhwir—imhr dI ingwh nwl vyK ky [ inhwir—vyK ky [2[ ArQ:- hy suAwmI! AsI jIv gMdy Awcrn vwly qy inrdeI rihMdy hW, T`gIAW krn vwly hW, ivSeI hW [ ijs BI qrIky nwl qUM (jIvW ƒ pwr lμGwxw TIk) smJdw hYN, ausy qrHW (iehnW ivkwrW qoN) pwr lμGw [1[rhwau[ hy suAwmI! qUM swrIAW qwkqW dw mwlk hYN, qUM srn-pey dI r`iKAw krn-jog hYN, qUM (jIvW ƒ) AwpxI qwkq vrq ky bcWdw (Aw irhw) hYN [1[ hy nwnk! (AwK—) jp, qp, vrq-nym; srIrk piv`qRqw, sMjm—iehnW qrIikAW nwl (ivkwrW qoN jIvW dI) ^lwsI nhIN ho skdI [ hy pRBU! qUM (Awp hI) imhr dI ingwh nwl q`k

ky (ivkwrW dy) Gu`p hnyry toey ivcoN bwhr k`F [2[8[19[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੪

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਨਾਰਾਇਨ ਨਰਪਿਤ ਨਮਸਕਾਰੈ ॥ ਐਸੇ ਗੁਰ ਕਉ

ਬਿਲ ਬਿਲ ਜਾਈਐ ਆਿਪ ਮੁਕਤੁ ਮੋਿਹ ਤਾਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਵਨ ਕਵਨ ਕਵਨ ਗੁਨ ਕਹੀਐ ਅੰਤੁ ਨਹੀ ਕਛੁ ਪਾਰੈ ॥ ਲਾਖ ਲਾਖ ਲਾਖ ਕਈ ਕੋਰੈ ਕੋ ਹੈ ਐਸੋ ਬੀਚਾਰੈ ॥੧॥ ਿਬਸਮ ਿਬਸਮ ਿਬਸਮ ਹੀ ਭਈ ਹੈ ਲਾਲ ਗੁਲਾਲ ਰੰਗਾਰੈ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸੰਤਨ ਰਸੁ ਆਈ ਹੈ ਿਜਉ ਚਾਿਖ ਗੂੰਗਾ ਮੁਸਕਾਰੈ ॥੨॥੧॥੨੦॥ {ਪੰਨਾ 1301} pd ArQ:- nrpiq—nrW dw pqI, pwiqSwh [ nmskwrY—nmskwr krdw rihMdw hY, isr invWdw rihMdw hY [ kau—qoN [ bil jweIAY—sdky jwxw cwhIdw hY [ mukqu—(dunIAw dy bMDnW qoN) suqMqr [ moih—mYƒ [ qwrY—(sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGWdw hY (pwr lμGwx dI smr`Qw r`Kdw hY) [1[rhwau[ kvn kvn gun—ikhVy ikhVy gux? khIAY—ibAwn kIqy jwx [ pwrY—pwrlw bMnw [ keI korY—keI kRoVW ivcoN [ ko hY—koeI (ivrlw) hY [ AYso—ies qrHW [ bIcwrY—bIcwrdw hY [1[ ibsm—hYrwn [ BeI hY—ho jweIdw hY [ lwl gupwl rMgwrY—sohxy pRBU Aqy sohxy pRBU dy rMgW qoN [ khu—AwK [ nwnk—hy nwnk! rsu—(Awqmk jIvn dyx vwly nwm-jl dw) suAwd [ AweI hY—AwauNdw hY [ cwiK—c`K ky [ muskwrY—muskrw dyNdw hY [2[ ArQ:- hy BweI! (pRBU dy byAMq rMg vyK vyK ky ijhVw gurU) pRBU-pwiqSwh ƒ sdw isr invWdw rihMdw hY, ijhVw (nwm dI brkiq nwl) (dunIAw dy bMDnW qoN) Awp inrlyp hY, qy mYƒ pwr lμGwx dI smr`Qw r`Kdw hY, aus gurU qoN sdw hI kurbwn jwxw cwhIdw hY [1[rhwau[ hy BweI! l`KW bMidAW ivcoN kRoVW bMidAW ivcoN koeI ivrlw (Aijhw mnu`K) huMdw hY, jo ieauN socdw hY ik prmwqmw dy swry gux ibAwn nhIN kIqy jw skdy, prmwqmw dy guxW dw AMq nhIN pwieAw jw skdw, prmwqmw dy guxW dw pwrlw bMnw nhIN l`B skdw [1[ hy BweI! sohxy pRBU Aqy sohxy pRBU dy (Ascrj) kOqkW qoN hYrwn ho jweIdw hY hYrwn hI ho jweIdw hY [ hy nwnk! AwK—sMq jnW ƒ (Awqmk jIvn dyx vwly nwm-jl dw) suAwd AwauNdw hY (pr ies suAwd ƒ auh ibAwn nhIN kr skdy) ijvyN (koeI) guMgw mnu`K (koeI suAwdlw pdwrQ) c`K ky (isr&) muskrw hI dyNdw hY (pr suAwd ƒ ibAwn nhIN kr skdw) [2[1[20[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਨ ਜਾਨੀ ਸੰਤਨ ਪਰ੍ਭ ਿਬਨੁ ਆਨ ॥ ਊਚ ਨੀਚ ਸਭ ਪੇਿਖ ਸਮਾਨੋ ਮੁਿਖ ਬਕਨੋ ਮਿਨ ਮਾਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਘਿਟ ਘਿਟ ਪੂਿਰ ਰਹੇ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਭੈ ਭੰਜਨ ਮੇਰੇ ਪਰ੍ਾਨ ॥ ਮਨਿਹ ਪਰ੍ਗਾਸੁ ਭਇਓ

ਭਰ੍ਮੁ ਨਾਿਸਓ ਮੰਤਰ੍ੁ ਦੀਓ ਗੁਰ ਕਾਨ ॥੧॥ ਕਰਤ ਰਹੇ ਕਰ੍ਤਗਯ੍ਯ੍ ਕਰੁਣਾ ਮੈ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਿਗਯ੍ਯ੍ਾਨ ॥ ਆਠ ਪਹਰ ਨਾਨਕ ਜਸੁ ਗਾਵੈ ਮ ਗਨ ਕਉ ਹਿਰ ਦਾਨ ॥੨॥੨॥੨੧॥ {ਪੰਨਾ 1302} pd ArQ:- Awn—(ANX) hor [ pyiK—vyK ky [ smwno—smwn, ieko ijhw (v`sdw) [ muiK—mUMh nwl [ bkno—aucwrnw [ min—mn ivc [ mwn—mMnxw, ibAwn krnw [1[rhwau[ Git—srIr ivc [ Git Git—hryk srIr ivc [ pUir rhy—ivAwpk hn [ suK swgr— suKW dy smuMdr pRBU jI [ BY BMjn—swry fr dUr krn vwly pRBU jI [ myry pRwn—myry pRwxW qoN ipAwry pRBU jI [ mnih—mn ivc [ pRgwsu—(Awqmk jIvn dI sUJ dw) cwnx [ mMqRü gur— gurU dw mMqR, gurU dw aupdyS [ dIE kwn—kMnW ivc id`qw, (ihrdy ivc) p`kw kIqw [1[ krq rhy—krdy hn [ k®qg´—(øqi<[ ik®q—pRBU dy kIqy hoey aupkwr [ <—jwnxw) pRBU dy kIqy aupkwrW ƒ jwnx vwly [ kruxwmY—(kruxw-qrs) qrs-BrpUr [ AMqrjwmI—sB dy idlW dI jwnx vwlw [ ig´wn—igAwn, jwx-pCwx [ gwvY—gwauNdw hY (iek-vcn) [ mWgn kau—mMgx vwsqy [2[ ArQ:- hy BweI! sMq jnW ny pRBU qoN ibnw iksy hor ƒ (ikqy v`sdw) nhIN jwixAw [ sMq jn au~cy nIvyN sB jIvW ivc (isr& prmwqmw ƒ) ie`k-smwn (v`sdw) vyK ky mUMhoN (prmwqmw dw nwm) aucwrdy hn Aqy (Awpxy) mn ivc aus dw iDAwn Drdy hn [1[rhwau[ hy BweI! myry pRwxW qoN ipAwry pRBU jI, swry fr dUr krn vwly pRBU jI, swry suKW dy smuMdr pRBU jI hryk srIr ivc mOjUd hn [ ijnHW dy AMdr prmwqmw gurU dw Sbd p`kw kr dyNdw hY, auhnW dy mn ivc (Awqmk jIvn dI sUJ dw) cwnx pYdw ho jWdw hY (auhnW dy AMdroN) Btkxw dUr ho jWdI hY [1[ hy BweI! prmwqmw dy kIqy ƒ jwnx vwly (sMq jn) AMqrjwmI qrs-rUp prmwqmw dy guxW dIAW g`lW krdy rihMdy hn [ nwnk (BI) prmwqmw (dy nwm) dw dwn mMgx vwsqy A`Ty phr aus dI is&iq-swlwh dw gIq gWdw rihMdw hY [2[2[21[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਕਹਨ ਕਹਾਵਨ ਕਉ ਕਈ ਕੇਤੈ ॥ ਐਸੋ ਜਨੁ ਿਬਰਲੋ ਹੈ ਸੇਵਕੁ ਜੋ ਤਤ ਜੋਗ ਕਉ ਬੇਤੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਦੁਖੁ ਨਾਹੀ ਸਭੁ ਸੁਖੁ ਹੀ ਹੈ ਰੇ ਏਕੈ ਏਕੀ ਨੇਤੈ ॥ ਬੁਰਾ ਨਹੀ ਸਭੁ ਭਲਾ ਹੀ ਹੈ ਰੇ ਹਾਰ ਨਹੀ ਸਭ ਜੇਤੈ ॥੧॥ ਸੋਗੁ ਨਾਹੀ ਸਦਾ ਹਰਖੀ ਹੈ ਰੇ ਛੋਿਡ ਨਾਹੀ ਿਕਛੁ ਲੇਤੈ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜਨੁ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹੈ ਕਤ ਆਵੈ ਕਤ ਰਮਤੈ ॥੨॥੩॥੨੨॥ {ਪੰਨਾ 1302} pd ArQ:- keI—AnykW bMdy [ kyqY—ikqny hI bMdy [ jo—ijhVw (syvk) [ qq jog kau— q`q dy jog ƒ, jgq-dy-mUl pRBU dy imlwp ƒ [ byqY—jwxdw hY, mwxdw hY [1[rhwau[ ry—hy BweI! eykY eykI—isr& iek prmwqmw ƒ [ nyqY—nyqRY, A`KW ivc (vsWdw hY), A`KW

nwl (vyKdw hY) [ jyqY—(ivkwrW dy twkry qy) ij`q [1[ sogu—icMqw, Zm [ hrKI—hrK hI, ^uSI hI [ Coif—(aus hrK ƒ) C`f ky [ kq AwvY— ik`Qy AwauNdw hY? nhIN (muV muV) jMmdw [ kq rmqY—muV muV nhIN mrdw, ik`Qy jWdw hY? [2[ ArQ:- hy BweI! Aijhw koeI ivrlw sMq-jn hY, koeI ivrlw syvk hY, ijhVw jgq-dy-mUl prmwqmw dy imlwp ƒ mwxdw hY [ zbwnI AwKx AKvwx vwly qW AnykW hI hn [1[rhwau[ hy BweI! (ijhVw koeI ivrlw sMq-jn pRBU-imlwp mwxdw hY, aus ƒ) koeI du`K nhIN poh skdw, (aus dy AMdr sdw) Awnμd hI Awnμd hY, auh iek prmwqmw ƒ hI (hr QW) A`KW nwl vyKdw hY [ hy BweI! aus ƒ koeI mnu`K burw nhIN jwpdw, hryk Blw hI id`sdw hY, (dunIAw dy ivkwrW dy twkry qy aus ƒ) kdy hwr nhIN huMdI, sdw ij`q hI huMdI hY [1[ hy BweI! ijhVw koeI ivrlw mnu`K pRBU-imlwp mwxdw hY, aus ƒ kdy) icMqw nhIN ivAwpdI, (aus dy AMdr sdw) ^uSI hI rihMdI hY, (ies Awqmk Awnμd ƒ) C`f ky auh kuJ hor gRhx nhIN krdw [ hy nwnk! AwK—prmwqmw dw ijhVw ieho ijhw syvk bxdw hY, auh muV muV jMmx mrn dy gyV ivc nhIN pYNdw [2[3[22[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਹੀਏ ਕੋ ਪਰ੍ੀਤਮੁ ਿਬਸਿਰ ਨ ਜਾਇ ॥ ਤਨ ਮਨ ਗਲਤ ਭਏ ਿਤਹ ਸੰਗੇ ਮੋਹਨੀ ਮੋਿਹ ਰਹੀ ਮੋਰੀ ਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਜੈ ਜੈ ਪਿਹ ਕਹਉ ਿਬਰ੍ਥਾ ਹਉ ਅਪੁਨੀ ਤੇਊ ਤੇਊ ਗਹੇ ਰਹੇ ਅਟਕਾਇ ॥ ਅਿਨਕ ਭ ਿਤ ਕੀ ਏਕੈ ਜਾਲੀ ਤਾ ਕੀ ਗੰਿਠ ਨਹੀ ਛੋਰਾਇ ॥੧॥ ਿਫਰਤ ਿਫਰਤ ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਆਇਓ ਸੰਤਨ ਹੀ ਸਰਨਾਇ ॥ ਕਾਟੇ ਅਿਗਆਨ ਭਰਮ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਲੀਓ ਕੰਿਠ ਲਗਾਇ ॥੨॥੪॥੨੩॥ {ਪੰਨਾ 1302} pd ArQ:- ko—dw [ hIey ko—ihrdy dw [ glq—Zlqwn, msq, Zrk [ iqh sMgy—aus (mohnI dy) nwl hI [ mohnI—mn ƒ moh lYx vwlI mwieAw [ myrI mwie—hy myrI mW! [1[rhwau[ jY jY pih—ijnHW ijnHW (mnu`KW) dy kol [ khau—khauN, mYN AwKdw hW [ ibRQw—qklI&, AOiKAweI [ hau—hauN, mYN [ ghy—PVy hoey [ rhy Atkwie—jIvn-pMD ivc ruky pey hn [ jwlI—PwhI [ gMiT—gMF [ nhI Corwie—koeI CuVw nhIN skdw [1[ AigAwn—(Awqmk jIvn vloN) by-smJI [ Brm—Btkxw [ kMiT—gl nwl [2[ ArQ:- hy myrI mW! (mYN qW sdw iehI Ardws krdw hW ik myry) idl dw jwnI pRBU (mYƒ kdy BI) nwh Bu`ly [ (aus ƒ BulwieAW) mn ƒ mohx vwlI mwieAw Awpxy moh ivc Pswx l`g pYNdI hY, srIr Aqy mn (dovyN hI) aus (mohnI) dy nwl hI msq rihMdy hn [1[rhwau[ hy mW! ijnHW ijnHW pws mYN AwpxI ieh AOiKAweI d`sdw hW, auh BI swry (ies mohnI dy pMjy

ivc) Psy pey hn Aqy (jIvn-pMD ivc) ruky hoey hn [ (ieh mohnI) AnykW hI rUpW dI ieko hI jwlI hY, ies dI (peI hoeI) gMF ƒ koeI BI CuVw nhIN skdw [1[ hy nwnk! (AwK—hy BweI! AnykW jUnW ivc) Btkdw Btkdw ijhVw (mnu`K sMq jnW dw) dws (bx ky) sMq jnW dI srn AwauNdw hY, (aus dy AMdroN) Awqmk jIvn vloN by-smJI, Btkxw Aqy mwieAw dy moh (dIAW gMFW) k`tIAW jWdIAW hn, (pRBU jI) aus ƒ Awpxy gl nwl lw lYNdy hn [2[4[23[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਆਨਦ ਰੰਗ ਿਬਨੋਦ ਹਮਾਰੈ ॥ ਨਾਮੋ ਗਾਵਨੁ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵਨੁ ਨਾਮੁ ਹਮਾਰੇ ਪਰ੍ਾਨ ਅਧਾਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਨਾਮੋ ਿਗਆਨੁ ਨਾਮੁ ਇਸਨਾਨਾ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਹਮਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸਵਾਰੈ ॥ ਹਿਰ ਨਾਮੋ ਸੋਭਾ ਨਾਮੁ ਬਡਾਈ ਭਉਜਲੁ ਿਬਖਮੁ ਨਾਮੁ ਹਿਰ ਤਾਰੈ ॥੧॥ ਅਗਮ ਪਦਾਰਥ ਲਾਲ ਅਮੋਲਾ ਭਇਓ ਪਰਾਪਿਤ ਗੁਰ ਚਰਨਾਰੈ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪਰ੍ਭ ਭਏ ਿਕਰ੍ਪਾਲਾ ਮਗਨ ਭਏ ਹੀਅਰੈ ਦਰਸਾਰੈ ॥੨॥੫॥੨੪॥ {ਪੰਨਾ 1302} pd ArQ:- rMg—^uSIAW [ ibnod—^uSI, Awnμd [ hmwrY—swfy AMdr, myry ihrdy ivc [ nwmo—hir-nwm hI [ pRwn ADwry—izMdgI dw shwrw [1[rhwau[ svwrY—sPl krdw hY, isry cwVHdw hY [ Baujlu—sMswr-smuMdr [ ibKmu—kTn, AOKw [ qwrY—pwr lμGWdw hY [1[ Agm—A-gm, ijs qk phuMc nwh ho sky, AphuMc [ Amolw—ijhVw iksy kImq qoN nwh iml sky [ gur crnwrY—gurU dy crnW dI brkiq nwl [ khu—AwK [ mgn—msq [ hIArY—ihrdy ivc [2[ ArQ:- hy BweI! (gurU dy crnW nwl) myry ihrdy ivc sdw Awqmk Awnμd qy cwau bixAw rihMdw hY (ikauNik prmwqmw dw) nwm myrI izMdgI dw shwrw bx igAw hY, hir-nwm hI (myrw hr vyly dw) gIq hY, hir-nwm hI myrI suriq dw inSwnw (bx cukw) hY [1[rhwau[ hy BweI! (gurU dy crnW dw sdkw hux prmwqmw dw) nwm hI (myry vwsqy SwsqRW dw) igAwn hY, nwm (myry vwsqy qIrQW dw) ieSnwn hY hir nwm myry swry kMm isry cwVHdw hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm (myry) vwsqy (dunIAw dI) soBw-vifAweI hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm (hI) ies AOKy qry jwx vwly sMswr-smuMdr qoN pwr lμGWdw hY [1[ hy BweI! ieh hir-nwm iek AYsw kImqI pdwrQ hY ijs qk (Awpxy au~dm nwl) phuMc nhIN ho skdI, iek AYsw lwl hY jo iksy mu`l qoN nhIN imldw [ pr ieh gurU dy crnW ivc itikAW l`B pYNdw hY [ hy nwnk! AwK—(gurU dy crnW dI brkiq nwl ijs mnu`K au~qy) pRBU jI dieAwvwn huMdy hn, auh Awpxy ihrdy ivc hI pRBU dy drsn ivc msq rihMdw hY [2[5[24[

ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਸਾਜਨ ਮੀਤ ਸੁਆਮੀ ਨੇਰੋ ॥ ਪੇਖਤ ਸੁਨਤ ਸਭਨ ਕੈ ਸੰਗੇ ਥੋਰੈ ਕਾਜ ਬੁਰੋ ਕਹ ਫੇਰੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਨਾਮ ਿਬਨਾ ਜੇਤੋ ਲਪਟਾਇਓ ਕਛੂ ਨਹੀ ਨਾਹੀ ਕਛੁ ਤੇਰੋ ॥ ਆਗੈ ਿਦਰ੍ਸਿਟ ਆਵਤ ਸਭ ਪਰਗਟ ਈਹਾ ਮੋਿਹਓ ਭਰਮ ਅੰਧੇਰੋ ॥੧॥ ਅਟਿਕਓ ਸੁਤ ਬਿਨਤਾ ਸੰਗ ਮਾਇਆ ਦੇਵਨਹਾਰੁ ਦਾਤਾਰੁ ਿਬਸੇਰੋ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਏਕੈ ਭਾਰੋਸਉ ਬੰਧਨ ਕਾਟਨਹਾਰੁ ਗੁਰੁ ਮੇਰੋ ॥੨॥੬॥੨੫॥ {ਪੰਨਾ 1302} pd ArQ:- nyro—(hryk jIv dy) nyVy [ pyKq—vyKdw hY [ kY sMgy—dy nwl hI [ QorY kwj—QoVI ijhI izMdgI dy mnorQW dI ^wqr [ buro Pyro—bury PyV, mMdy kMm [ kwh—ikauN? [1[rhwau[ jyqo—ijqnw BI [ lptwieE—qUM cMbV irhw hYN [ idRsit Awvq—id`s pYNdw hY [ AwgY— prlok ivc [ pRgt—pRq`K qOr qy [ eIhw—ie`Qy, ies lok ivc [ moihE—mwieAw dy moh ivc PisAw ipAw hY [1[ suq—pu`qr [ binqw—iesqRI [ dyvnhwru—sB kuJ dyx dI smr`Qw vwlw [ ibsyro—Bulw id`qw hY [ eykY Bwrosau—ieko dw Brosw [ kwtnhwru—k`tx dI smr`Qw vwlw [2[ ArQ:- hy BweI! (sBnW dw) s`jx im`qr mwlk pRBU (hr vyly qyry) nyVy (v`s irhw hY) [ auh sB jIvW dy nwl v`sdw hY (sBnW dy krm) vyKdw hY (sBnW dIAW) suxdw hY QoVI ijhI izMdgI dy mnorQW dI ^wqr mMdy kMm ikauN kIqy jwx? [1[rhwau[ hy BweI! prmwqmw dy nwm qoN ibnw hor ijqny BI pdwrQW nwl qUM cMbV irhw hYN auhnW ivcoN qyrw (Aw^r) kuJ BI nhIN bxnw [ ieQy qUM mwieAw dy moh ivc Ps irhw hYN, BrmW dy hnyry ivc (TyFy Kw irhw hYN) pr prlok ivc (ieQoN dw kIqw hoieAw) sB kuJ pRq`K qOr qy id`s pYNdw hY [1[ hy BweI! qUM pu`qr iesqRI Aqy mwieAw dy moh ivc (Awqmk jIvn dy pMD vloN) ruikAw ipAw hYN, sB kuJ dy skx vwly dwqwr pRBU ƒ Bulw irhw hYN [ hy nwnk AwK—hy BweI! isr& ie`k (gurU prmysr dw) Brosw (r`K) [ ipAwrw gurU (mwieAw dy swry) bMDn k`tx dI smr`Qw vwlw hY (aus dI srn ipAw rhu) [2[6[25[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਿਬਖੈ ਦਲੁ ਸੰਤਿਨ ਤੁਮਰੈ ਗਾਿਹਓ ॥ ਤੁਮਰੀ ਟੇਕ ਭਰੋਸਾ ਠਾਕੁਰ ਸਰਿਨ ਤੁਮਾਰੀ ਆਿਹਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਮਹਾ ਪਰਾਛਤ ਦਰਸਨੁ ਭੇਿਟ ਿਮਟਾਿਹਓ ॥ ਭਇਓ ਪਰ੍ਗਾਸੁ ਅਨਦ ਉਜੀਆਰਾ ਸਹਿਜ ਸਮਾਿਧ ਸਮਾਿਹਓ ॥੧॥ ਕਉਨੁ ਕਹੈ ਤੁਮ ਤੇ ਕਛੁ ਨਾਹੀ ਤੁਮ ਸਮਰਥ ਅਥਾਿਹਓ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਨਧਾਨ ਰੰਗ ਰੂਪ ਰਸ ਨਾਮੁ ਨਾਨਕ ਲੈ ਲਾਿਹਓ ॥੨॥੭॥੨੬॥ {ਪੰਨਾ 1303} pd ArQ:- ibKY dlu—iviSAW dw dl, iviSAW dI &Oj [ sMqin qum@rY—qyry sMq jnW dI rwhIN [ gwihE—gwh ilAw hY, v`s ivc kr ilAw hY [ Twkur—hy Twkur! AwihE—cwhuMdw hW [1[rhwau[

prwCq—pwp [ Byit—Byt ky, kr ky [ imtwihE—imtw lYNdy hn [ pRgwsu—(Awqmk jIvn dI sUJ dw) cwnx [ aujIAwrw—auijAwlw, rOSnI [ shij—Awqmk Afolqw ivc [ smwihE—lIn rihMdy hn [1[ qum qy—qYQoN [ smrQ—swrIAW qwkqW dw mwlk [ AQwihE—AQwh, byAMq fUMGw [ ik®pw inDwn—hy ikrpw dy ^zwny! lwihE—lwhw, lwB [2[ ArQ:- hy (myry) Twkur! mYƒ qyrI tyk hY, mYƒ qyrw (hI) Brosw hY, mYN (sdw) qyrI hI srn loVdw hW [ qyry sMq jnW dI (sMgiq dI) rwhIN mYN (swry) iviSAW dI &Oj ƒ v`s ivc kr ilAw hY [1[rhwau[ hy myry Twkur! (ijhVy BI vfBwgI qyrI srn pYNdy hn, auh) qyrw drsn kr ky jnmW jnmWqrW dy pwp imtw lYNdy hn, (auhnW dy AMdr Awqmk jIvn dI sUJ dw) cwnx ho jWdw hY, Awqmk Awnμd dI rOSnI ho jWdI hY, auh sdw Awqmk Afolqw dI smwDI ivc lIn rihMdy hn [1[ hy myry Twkur! kOx AwKdw hY ik qYQoN kuJ BI hwsl nhIN huMdw? qUM swrIAW qwkqW dw mwlk pRBU (suKW dw) AQwh (smuMdr) hYN [ hy nwnk! (AwK—) hy ikrpw dy ^zwny! (ijhVw mnu`K qyrI srn pYNdw hY, auh qyry dr qoN qyrw) nwm-lwB hwsl krdw hY (ieh nwm hI aus dy vwsqy dunIAw dy) rMg rUp rs hn [2[7[26[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਬੂਡਤ ਪਰ੍ਾਨੀ ਹਿਰ ਜਿਪ ਧੀਰੈ ॥ ਿਬਨਸੈ ਮੋਹੁ ਭਰਮੁ ਦੁਖੁ ਪੀਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਿਸਮਰਉ ਿਦਨੁ ਰੈਿਨ ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨਾ ॥ ਜਤ ਕਤ ਪੇਖਉ ਤੁਮਰੀ ਸਰਨਾ ॥੧॥ ਸੰਤ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ਹਿਰ ਕੇ ਗੁਨ ਗਾਇਆ ॥ ਗੁਰ ਭੇਟਤ ਨਾਨਕ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥੮॥੨੭॥ {ਪੰਨਾ 1303} pd ArQ:- bUfq pRwnI—(ivkwrW ivc) fu`b irhw mnu`K [ jip—jp ky [ DIrY—(pwr lμG skx leI) hOslw hwsl kr lYNdw hY [ ibnsY—nws ho jWdw hY [ Brmu—Btkxw [ pIrY— pIV [1[rhwau[ ismrau—ismrauN, mYN ismrdw hW [ rYin—rwq [ jq kq—ijDr ikDr [ pyKau—pyKauN, mYN vyKdw hW [1[ sMq pRswid—gurU dI ikrpw nwl [ gur Bytq—gurU ƒ imlidAW [2[ ArQ:- hy BweI! (sMswr-smuMdr ivc) fu`b irhw mnu`K (gurU dI rwhIN) prmwqmw dw nwm jp ky (pwr lμG skx leI) hOslw pRwpq kr lYNdw hY, (aus dy AMdroN) mwieAw dw moh imt jWdw hY, Btkxw dUr ho jWdI hY, du`K-drd nws ho jWdw hY [1[rhwau[ hy BweI! mYN (BI) idn rwq gurU dy crnW dw iDAwn Drdw hW [ hy pRBU! mYN ijDr ikDr vyKdw hW (gurU dI ikrpw nwl) mYƒ qyrw hI shwrw id`s irhw hY [1[

hy nwnk! gurU dI ikrpw nwl (ijhVw mnu`K) prmwqmw dy gux gwx l`g ipAw, gurU ƒ imlidAW aus ny Awqmk Awnμd pRwpq kr ilAw [2[8[27[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਿਸਮਰਤ ਨਾਮੁ ਮਨਿਹ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ॥ ਸਾਧ ਜਨਾ ਿਮਿਲ ਹਿਰ ਜਸੁ ਗਾਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਪਰ੍ਭ ਿਰਦੈ ਬਸੇਰੋ ॥ ਚਰਨ ਸੰਤਨ ਕੈ ਮਾਥਾ ਮੇਰੋ ॥੧॥ ਪਾਰਬਰ੍ਹਮ ਕਉ ਿਸਮਰਹੁ ਮਨ ॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਜਸੁ ਸੁਨ ॥੨॥੯॥੨੮॥ {ਪੰਨਾ 1303} pd ArQ:- ismrq—ismridAW [ mnih—mn ivc [ pweIAY—pRwpq kr leIdw hY [ imil—iml ky [ jsu—is&iq-swlwh [ gweIAY—gwxw cwhIdw hY [1[rhwau[ pRB—hy pRBU! irdY—ihrdy ivc [ bsyro—itkwxw [ crn sMqn kY—sMq jnW dy crnW au~qy [1[ kau—ƒ [ mnW—hy mn! gurmuiK—gurU dI srn pY ky [ sunW—suxW [1[ ArQ:- hy BweI! sMq jnW dI sMgiq ivc iml ky prmwqmw dI is&iq-swlwh dw gIq gWdy rihxw cwhIdw hY (ikauNik) prmwqmw dw nwm ismridAW mn ivc Awnμd pRwpq kr skIdw hY [1[rhwau[ hy pRBU! imhr kr ky (myry) ihrdy ivc (Awpxw) itkwxw bxweI r`K [ hy pRBU! myrw m`Qw (qyry) sMq jnW dy crnW auqy itikAw rhy [1[ hy nwnk! (AwK—) hy (myry) mn! prmwqmw dw nwm ismrdw rhu [ gurU dI srn pY ky prmwqmw dI is&iq-swlwh dw gIq suixAw kr [2[9[28[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਮੇਰੇ ਮਨ ਪਰ੍ੀਿਤ ਚਰਨ ਪਰ੍ਭ ਪਰਸਨ ॥ ਰਸਨਾ ਹਿਰ ਹਿਰ ਭੋਜਿਨ ਿਤਰ੍ਪਤਾਨੀ ਅਖੀਅਨ ਕਉ ਸੰਤੋਖੁ ਪਰ੍ਭ ਦਰਸਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਰਨਿਨ ਪੂਿਰ ਰਿਹਓ ਜਸੁ ਪਰ੍ੀਤਮ ਕਲਮਲ ਦੋਖ ਸਗਲ ਮਲ ਹਰਸਨ ॥ ਪਾਵਨ ਧਾਵਨ ਸੁਆਮੀ ਸੁਖ ਪੰਥਾ ਅੰਗ ਸੰਗ ਕਾਇਆ ਸੰਤ ਸਰਸਨ ॥੧॥ ਸਰਿਨ ਗਹੀ ਪੂਰਨ ਅਿਬਨਾਸੀ ਆਨ ਉਪਾਵ ਥਿਕਤ ਨਹੀ ਕਰਸਨ ॥ ਕਰੁ ਗਿਹ ਲੀਏ ਨਾਨਕ ਜਨ ਅਪਨੇ ਅੰਧ ਘੋਰ ਸਾਗਰ ਨਹੀ ਮਰਸਨ ॥੨॥੧੦॥੨੯॥ {ਪੰਨਾ 1303} pd ArQ:- mn—hy mn! prsn—Cuhxw [ rsnw—jIB [ Bojin—Bojn nwl [ iqRpqwnI— r`jI rihMdI hY [ AKIAn kau—A`KW ƒ [ sMqoK—sWqI [1[rhwau[ krnin—kMnW ivc [ pUir rihE—BirAw rihMdw hY, itikAw rihMdw hY [ klml—pwp [ ml—mYl [ hrsn—dUr kr skx vwlw [ pwvn Dwvn—pYrW nwl dOV-B`j [ pMQw—rsqw [ suK pMQw—suK dyx vwlw rsqw [ kwieAw—srIr [ srsn—s-rsn, rs-sihq, hulwry vwly [1[ ghI—PVI [ aupwv—(l&z ‘aupwau’ qoN bhu-vcn) hIly [ Awn—(ANX) hor [ kru—h`Q

(iek-vcn) [ gih lIey—PV ley [ AMD Gor—Gu`p hnyrw [ swgr—smuMdr [ mrsn— (Awqmk) mOq [2[ ArQ:- hy myry mn! (ijnHW mnu`KW dy AMdr) pRBU dy crn Cuhx leI qWG huMdI hY, auhnW dI jIB prmwqmw dy nwm dI (Awqmk) ^urwk nwl r`jI rihMdI hY, auhnW dIAW A`KW ƒ pRBU dy dIdwr dI TMF imlI rihMdI hY [1[rhwau[ hy myry mn! (ijnHW mnu`KW dy AMdr pRBU dy crn Cuhx dI qWG huMdI hY, auhnW dy) kMnW ivc pRIqm pRBU dI is&iq-swlwh itkI rihMdI hY jo swry pwpW swry AYbW dI mYl dUr krn dy smr`Q hY, auhnW dy pYrW dI dOV-B`j mwlk-pRBU (dy imlwp) dy suKdweI rsqy auqy bxI rihMdI hY, auhnW dy srIrk AMg sMq jnW (dy crnW) nwl (Cuh ky) hulwry ivc itky rihMdy hn [1[ hy myry mn ijnHW mnu`KW ny srb-ivAwpk nws-rihq prmwqmw dI srn PV leI, auh (ies srn ƒ C`f ky aus dy imlwp vwsqy) hor hor hIly kr ky nhIN Q`kdy iPrdy [ hy nwnk! (AwK—) pRBU ny ijnHW Awpxy syvkW dw h`Q PV ilAw huMdw hY, auh syvk (mwieAw dy moh dy) Gu`p hnyry sMswr-smuMdr ivc Awqmk mOq nhIN shyVdy [2[10[29[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਕੁਹਕਤ ਕਪਟ ਖਪਟ ਖਲ ਗਰਜਤ ਮਰਜਤ ਮੀਚੁ ਅਿਨਕ ਬਰੀਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅਹੰ ਮਤ ਅਨ ਰਤ ਕੁਿਮਤ ਿਹਤ ਪਰ੍ੀਤਮ ਪੇਖਤ ਭਰ੍ਮਤ ਲਾਖ ਗਰੀਆ ॥੧॥ ਅਿਨਤ ਿਬਉਹਾਰ ਅਚਾਰ ਿਬਿਧ ਹੀਨਤ ਮਮ ਮਦ ਮਾਤ ਕੋਪ ਜਰੀਆ ॥ ਕਰੁਣ ਿਕਰ੍ਪਾਲ ਗਪਾਲ ਦੀਨ ਬੰਧੁ ਨਾਨਕ ਉਧਰੁ ਸਰਿਨ ਪਰੀਆ ॥੨॥੧੧॥੩੦॥ {ਪੰਨਾ 1303} pd ArQ:- kuhkq—kuhkdy hn (morW vWg), m`cdy hn [ Kpt—nws krn vwly, Awqmk jIvn ƒ qbwh krn vwly [ kpt—Kot [ Kl—duSt (kwmwidk) [ grjq—g`jdy hn [ mIcu—mOq, Awqmk mOq [ mrjq—mwrdI hY [ brIAw—vwrI [1[rhwau[ AhM—AhMkwr [ mq—m`qy hoey [ An—(ANX) hor hor (rs) [ rq—r`qy hoey [ kuimq—Koty im`qr [ ihq—ipAwr [ pyKq—vyKdy [ BRmq—Btkdy [ grI—glI [ lwK grIAw— (kwmwidk ivkwrW dIAW) l`KW glIAW [1[ Ainq ibauhwr—nwh in`q rihx vwly pdwrQW dw kwr-ivhwr [ Acwr—Awcrn [ ibiD hInq—mrXwdw qoN s`Kxw [ mm—mmqw [ md—nSw [ mwq—m`qy hoey [ kop—kRoD [ jrIAw—sVdy [ krux—(kruxw—qrs) hy qrs-rUp! ik®pwl—hy dieAw dy Gr! goupwl—hy gupwl! (A`Kr ‘g’ dy nwl do lgW hn— o Aqy u [ Asl l&z ‘gopwl’ hY, ieQy ‘gupwl’ pVHnw hY) [ dIn bMDu—grIbW dw ihqU [ auDru—(ivkwrW qoN) bcweI r`K [2[ ArQ:- hy BweI! (ijnHW mnu`KW dy AMdr Awqmk jIvn dw) nws krn vwly Kot BVky rihMdy hn, (ijnHW dy AMdr kwmwidk) duSt g`jdy rihMdy hn, (auhnW ƒ) mOq AnykW vwrI mwrdI rihMdI hY [1[rhwau[

hy BweI! (Aijhy mnu`K) haumY dy m`qy hoey (pRBU ƒ Bulw ky) hor hor (rsW) ivc r`qy rihMdy hn, (Aijhy mnu`K) Koty im`qrW nwl ipAwr pWdy hn, KoitAW ƒ Awpxy s`jx bxWdy hn, (Aijhy mnu`K kwmwidk ivkwrW dIAW) l`KW glIAW ƒ Jwkdy Btkdy iPrdy hn [1[ hy BweI! (Aijhy mnu`K) nwsvMq pdwrQW dy kwr-ivhwr ivc hI ru`Jy rihMdy hn, auhnW dw Awcrn cMgI mrXwdw qoN s`Kxw huMdw hY, auh (mwieAw dI) mmqw dy nSy ivc msq rihMdy hn, Aqy kRoD dI A`g ivc sVdy rihMdy hn [ hy nwnk! (AwK—) hy qrs-rUp pRBU! hy dieAw dy Gr pRBU! hy isRStI dy pwlk! qUM grIbW dw ipAwrw hYN, (mYN qyrI) srn Aw ipAw hW, (mYƒ iehnW kwmwidk duStW qoN) bcweI r`K [2[11[30[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਜੀਅ ਪਰ੍ਾਨ ਮਾਨ ਦਾਤਾ ॥ ਹਿਰ ਿਬਸਰਤੇ ਹੀ ਹਾਿਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਗੋਿਬੰਦ ਿਤਆਿਗ ਆਨ ਲਾਗਿਹ ਅੰਿਮਰ੍ਤੋ ਡਾਿਰ ਭੂਿਮ ਪਾਗਿਹ ॥ ਿਬਖੈ ਰਸ ਿਸਉ ਆਸਕਤ ਮੂੜੇ ਕਾਹੇ ਸੁਖ ਮਾਿਨ ॥੧॥ ਕਾਿਮ ਕਰ੍ੋਿਧ ਲੋਿਭ ਿਬਆਿਪਓ ਜਨਮ ਹੀ ਕੀ ਖਾਿਨ ॥ ਪਿਤਤ ਪਾਵਨ ਸਰਿਨ ਆਇਓ ਉਧਰੁ ਨਾਨਕ ਜਾਿਨ ॥੨॥੧੨॥੩੧॥ {ਪੰਨਾ 1303-1304} pd ArQ:- jIA dwqw—ijMd dyx vwlw [ pRwn dwqw—pRwn dyx vwlw [ mwn dwqw—ie`zq dyx vwlw [ ibsrqy—Bu`lidAW [ hwin—hwnI, Gwtw, Awqmk Gwt [1[rhwau[ iqAwig—iqAwg ky, Bulw ky [ Awn—(ANX) hor hor (pdwrQW) ivc [ lwgih—qUM l`g irhw hYN [ AMimRqo—Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-jl [ fwir—folH ky [ BUim pwgih—DrqI auqy su`t irhw hYN [ ibKY rs isau—ivSy-ivkwrW dy suAwdW nwl [ Awskq—lμpt, cMbiVAw hoieAw [ mUVy—hy mUrK! kwhy—ikvyN? mwin—mwx skdw hYN [1[ kwim—kwm (-vwsnw) ivc [ ibAwipE—PisAw hoieAw [ Kwin—Kwx, somw [ jnm hI kI Kwin—jnmW dy gyV dw hI somw [ piqq—ivkwrW ivc if`gy hoey [ piqq pwvn—hy ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwly! auDru—bcw lY [ jwin—(Awpxw) jwx ky [2[ ArQ:- hy BweI! prmwqmw (qYƒ) ijMd dyx vwlw hY, pRwx dyx vwlw hY, ie`zq dyx vwlw hY [ (Aijhy) prmwqmw ƒ ivswridAW (Awqmk jIvn ivc) Gwtw hI Gwtw pYNdw hY [1[rhwau[ hy mUrK! prmwqmw (dI Xwd) C`f ky qUM hor hor (pdwrQW) ivc l`gw rihMdw hYN, qUM Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-jl folH ky DrqI ivc su`t irhw hYN, ivSy-ivkwrW dy suAwdW nwl cMbiVAw hoieAw qUM ikvyN suK hwsl kr skdw hYN? [1[ hy mUrK! qUM (sdw) kwm ivc, k®oD ivc, loB ivc PisAw rihMdw hYN, (ieh kwm kRoD loB Awidk qW) jnmW dy gyV dw hI vsIlw hn [ hy nwnk! (AwK—) hy ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwly pRBU! (mYN qyrI) srn AwieAw hW, (mYƒ

Awpxy dr qy ifgw) jwx ky (iehnW ivkwrW qoN bcweI r`K) [2[12[31[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਅਿਵਲੋਕਉ ਰਾਮ ਕੋ ਮੁਖਾਰਿਬੰਦ ॥ ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਰਤਨੁ ਪਾਇਓ ਿਬਸਰੀ ਸਭ ਿਚੰਦ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਚਰਨ ਕਮਲ ਿਰਦੈ ਧਾਿਰ ॥ ਉਤਿਰਆ ਦੁਖੁ ਮੰਦ ॥੧॥ ਰਾਜ ਧਨੁ ਪਰਵਾਰੁ ਮੇਰੈ ਸਰਬਸੋ ਗੋਿਬੰਦ ॥ ਸਾਧਸੰਗਿਮ ਲਾਭੁ ਪਾਇਓ ਨਾਨਕ ਿਫਿਰ ਨ ਮਰੰਦ ॥੨॥੧੩॥੩੨॥ {ਪੰਨਾ 1304} pd ArQ:- Aivlokau—AivlokauN, mYN vyKdw hW [ ko—dw [ muKwribMd—(muK-AribMd [ AribMd—kOl Pu`l) kOl Pu`l vrgw sohxw mUMh [ Kojq—KojidAW [ icMd—icMqw [1[rhwau[ irdY—ihrdy ivc [ Dwir—Dwr ky, itkw ky [ mMd—BYVw, cMdrw [1[ myrY—myry vwsqy [ srbso—(svLÔv—swrw Dn) sB kuJ [ swD sMgim—gurU dI sMgiq ivc [ mrMd—mrdw, Awqmk mOq AwauNdI [2[ ArQ:- hy BweI! (gurU dI rwhIN) Bwl kridAW kridAW (mYN prmwqmw dw nwm-) rqn l`B ilAw hY (ijs dI brkiq nwl myry AMdroN) swrI icMqw dUr ho geI hY [ (hux myrI iehI qWG rihMdI hY ik) mYN pRBU dw sohxw muKVw (sdw) vyKdw rhW [1[rhwau[ hy BweI! pRBU dy sohxy crn ihrdy ivc vsw ky (myry AMdroN) BYVw (swrw) du`K dUr ho igAw hY [1[ hy BweI! (hux) myry vwsqy prmwqmw (dw nwm hI) sB kuJ hY, (nwm hI myry vwsqy) rwj (hY, nwm hI myry vwsqy) Dn (hY, nwm hI myrw) prvwr hY [ hy nwnk! (ijnHW mnu`KW ny) gurU dI sMgiq ivc (itk ky prmwqmw dw nwm dw) lwB K`t ilAw, auhnW ƒ muV Awqmk mOq nhIN AwauNdI [2[13[32[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੫

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਪਰ੍ਭ ਪੂਜਹੋ ਨਾਮੁ ਅਰਾਿਧ ॥ ਗੁਰ ਸਿਤਗੁਰ

ਚਰਨੀ ਲਾਿਗ ॥ ਹਿਰ ਪਾਵਹੁ ਮਨੁ ਅਗਾਿਧ ॥ ਜਗੁ ਜੀਤੋ ਹੋ ਹੋ ਗੁਰ ਿਕਰਪਾਿਧ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅਿਨਕ ਪੂਜਾ ਮੈ ਬਹੁ ਿਬਿਧ ਖੋਜੀ ਸਾ ਪੂਜਾ ਿਜ ਹਿਰ ਭਾਵਾਿਸ ॥ ਮਾਟੀ ਕੀ ਇਹ ਪੁਤਰੀ ਜੋਰੀ ਿਕਆ ਏਹ ਕਰਮ ਕਮਾਿਸ ॥ ਪਰ੍ਭ ਬਾਹ ਪਕਿਰ ਿਜਸੁ ਮਾਰਿਗ ਪਾਵਹੁ ਸੋ ਤੁਧੁ ਜੰਤ ਿਮਲਾਿਸ ॥੧॥ ਅਵਰ ਓਟ ਮੈ ਕੋਇ ਨ ਸੂਝੈ ਇਕ ਹਿਰ ਕੀ ਓਟ ਮੈ ਆਸ ॥ ਿਕਆ ਦੀਨੁ ਕਰੇ ਅਰਦਾਿਸ ॥ ਜਉ ਸਭ ਘਿਟ ਪਰ੍ਭੂ ਿਨਵਾਸ ॥ ਪਰ੍ਭ ਚਰਨਨ ਕੀ ਮਿਨ ਿਪਆਸ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਕਹੀਅਤੁ ਹੈ ਤੁਮਰਾ ਹਉ ਬਿਲ ਬਿਲ ਸਦ ਬਿਲ ਜਾਸ ॥੨॥੧॥੩੩॥ {ਪੰਨਾ 1304} pd ArQ:- pUjho—pUjhu, pUjw-BgqI kro [ AwrwiD—AwrwD ky, ismr ky [ lwig—l`g ky [ pwvhu—l`B lvogy, imlwp hwsl kr lvogy [ AgwiD—AQwh [ jIqo—ij`iqAw jw skygw [ ho—hy BweI! gur ikrpwiD—gurU dI ikrpw nwl [1[rhwau[ bhu ibiD—keI qrHW [ sw—auhI [ ij—ijhVI [ hir Bwvwis—hrI ƒ cMgI l`gdI hY [

puqrI—puqlI [ jorI—joVI, bxweI [ eyh—ieh puqlI [ ikAw krm—ikhVy krm? kmwis—kr skdI hY [ pRB—hy pRBU! pkir—PV ky [ mwrig—rsqy au~qy [ quDu—qYƒ [ imlwis—iml pYNdw hY [1[ mY—mYƒ [ dInu—inmwxw, grIb [ jau—jdoN [ Git—Gt ivc, srIr ivc [ min—mn ivc [ khIAqu hY—AKvWdw hY, ikhw jWdw hY [ hau—hauN, mYN [ bil bil—sdky [ sd— sdw [ jws—jWdw hW [2[ ArQ:- hy BweI! gurU siqgurU dI crnIN l`g ky pRBU dw nwm ismr ismr ky pRBU dI pUjwBgqI kirAw kro, (ies qrHW aus) AQwh mn (dy mwlk) pRBU dw imlwp hwsl kr lvogy [ hy BweI! gurU dI ikrpw nwl (pRBU dw ismrn kIiqAW) jgq (dw moh) ij`iqAw jWdw hY [1[rhwau[ hy BweI! (jgq ivc) AnykW pUjw (ho rhIAW hn) mYN (iehnW dI) keI qrHW Koj-Bwl kIqI hY, (pr) auhI pUjw (sRySt) hY ijhVI prmwqmw ƒ cMgI l`gdI hY (ijs nwl prmwqmw pRsMn huMdw hY) [ (pr AijhI pUjw BI pRBU Awp hI krWdw hY) [ hy BweI! (prmwqmw ny mnu`K dI ieh) im`tI dI puqlI bxw id`qI (puqlIAW dw mwlk puqlIAW ƒ Awp hI ncWdw hY), ieh jIvpuqlI (puqlIAW GVn vwly pRBU dI pRyrnw qoN ibnw) koeI kMm nhIN kr skdI [ hy pRBU! ijs jIv ƒ (aus dI) bWh PV ky qUM (jIvn dy shI) rsqy au~qy qordw hYN, auh jIv qYƒ iml pYNdw hY [1[ hy BweI! (pRBU qoN ibnw) mYƒ koeI hor Awsrw nhIN su`Jdw, mYƒ isr& pRBU dI Et hY pRBU dI (shwieqw dI) Aws hY [ hy BweI! jdoN hryk srIr ivc pRBU dw hI invws hY (qW aus dI pRyrnw qoN ibnw) ivcwrw jIv koeI Ardws BI nhIN kr skdw [ hy BweI! (aus dI imhr nwl hI myry) mn ivc pRBU dy crnW (dy imlwp) dI qWG hY [ hy pRBU! dws nwnk qyrw dws AKvWdw hY (ies dI lwj r`K, ies ƒ Awpxy crnW ivc joVI r`K) [ hy pRBU mYN qYQoN sdw sdky jWdw hW kurbwn jWdw hW [2[1[33[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੬

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਜਗਤ ਉਧਾਰਨ ਨਾਮ ਿਪਰ੍ਅ ਤੇਰੈ ॥ ਨਵ ਿਨਿਧ

ਨਾਮੁ ਿਨਧਾਨੁ ਹਿਰ ਕੇਰੈ ॥ ਹਿਰ ਰੰਗ ਰੰਗ ਰੰਗ ਅਨੂਪੇਰੈ ॥ ਕਾਹੇ ਰੇ ਮਨ ਮੋਿਹ ਮਗਨੇਰੈ ॥ ਨੈਨਹੁ ਦੇਖੁ ਸਾਧ ਦਰਸੇਰੈ ॥ ਸੋ ਪਾਵੈ ਿਜਸੁ ਿਲਖਤੁ ਿਲਲੇਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੇਵਉ ਸਾਧ ਸੰਤ ਚਰਨੇਰੈ ॥ ਬ ਛਉ ਧੂਿਰ ਪਿਵਤਰ੍ ਕਰੇਰੈ ॥ ਅਠਸਿਠ ਮਜਨੁ ਮੈਲੁ ਕਟੇਰੈ ॥ ਸਾਿਸ ਸਾਿਸ ਿਧਆਵਹੁ ਮੁਖੁ ਨਹੀ ਮੋਰੈ ॥ ਿਕਛੁ ਸੰਿਗ ਨ ਚਾਲੈ ਲਾਖ ਕਰੋਰੈ ॥ ਪਰ੍ਭ ਜੀ ਕੋ ਨਾਮੁ ਅੰਿਤ ਪੁਕਰੋਰੈ ॥੧॥ ਮਨਸਾ ਮਾਿਨ ਏਕ ਿਨਰੰਕੇਰੈ ॥ ਸਗਲ ਿਤਆਗਹੁ ਭਾਉ ਦੂਜੇਰੈ ॥ ਕਵਨ ਕਹ ਹਉ ਗੁਨ ਿਪਰ੍ਅ ਤੇਰੈ ॥ ਬਰਿਨ ਨ ਸਾਕਉ ਏਕ ਟੁਲੇਰੈ ॥ ਦਰਸਨ ਿਪਆਸ ਬਹੁਤੁ ਮਿਨ ਮੇਰੈ ॥ ਿਮਲੁ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜਗਤ ਗੁਰ ਕੇਰੈ ॥੨॥੧॥੩੪॥ {ਪੰਨਾ 1304} pd ArQ:- ipRA—hy ipAwry pRBU! jgq auDwrn—jgq (dy jIvW) ƒ (ivkwrW qoN) bcw skx

vwlw [ qyrY—qyry (h`Q) ivc [ nviniD—(DrqI dy) nO (hI) ^zwny [ inDwnu—^zwnw [ hir kyrY—hrI dy [ rMg rMg rMg—AnykW hI rMg [ hir AnUpyrY—sohxy hrI [ AnUp—(An-aUp) ijs vrgw hor koeI nhIN, bhuq suMdr [ moih—moh ivc [ mgnyrY—mgn, msq [ nYnhu— A`KW nwl [ swD drsyrY—gurU dw drsn [ ijsu illyrY—ijs dy m`Qy auqy (illwr-illwt, m`Qw) [1[rhwau[ syvau—syvauN, mYN syvw krdw hW [ bWCau—bWCauN, mYN cwhuMdw hW [ kryrY—krdI hY [ ATsiT—ATwhT [ mjnu—ieSnwn [ ktyrY—k`tdI hY [ swis swis—hryk swh dy nwl [ nhI morY—nhIN moVdw [ sMig nwl [ krorY—kRoVW [ ko—dw [ AMiq—Aw^r ƒ, AMq vyly (jdoN hor hryk pdwrQ dw swQ muk jWdw hY) [ pukrorY—pu`krdw hY, mdd krdw hY, swQ inbwhuMdw hY [1[ mnsw—(mnI—w) mn dw Purnw [ mwin—SWiq kr [ inrMkyrY—inrMkwr ivc [ Bwau—ipAwr [ dUjyrY—dUjy pdwrQ ivc [ khW—mYN AwKW [ ipRAw—hy ipAwry pRBU! swkau—swkauN [ brin n swkau—mYN ibAwn nhIN kr skdw [ tulyrY—tol, (id`qw hoieAw) pdwrQ, kIqw hoieAw aupkwr [ min myrY—myry mn ivc [ imlu nwnk—nwnk ƒ iml [ dyv jgq gur kyrY—hy jgq kyrY gurdyv! [2[ ArQ:- hy ipAwry pRBU! jgq (dy jIvW ƒ ivkwrW qoN) bcwvx vwlw qyrw nwm qyry (hI h`Q) ivc hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm-^zwnw (mwno, DrqI dy) nO hI ^zwny hY [ hy mn! sohxy hrI dy (ies jgq ivc) AnykW hI rMg qmwSy hn, qUM (iehnW rMgW dy) moh ivc ikauN msq ho irhw hYN? hy BweI! (AwpxIAW) A`KW nwl gurU dw drsn kirAw kr, (pr jIv dy kIh v`s? gurU dw drsn) auh mnu`K pRwpq krdw hY ijs dy m`Qy auqy (ies drsn dw) lyK iliKAw huMdw hY [1[rhwau[ hy BweI! mYN (qW) sMq jnW dy crnW dI Et lYNdw hW, mYN (sMq jnW dy crnW dI) DUV mMgdw hW (ieh crn-DUV mnu`K dw jIvn) piv`qr krdI hY, (ieh crn-DUV hI) ATwhT qIrQW dw ieSnwn hY (sMq jnW dI crn-DUV dw ieSnwn jIvW dy mn dI) mYl dUr krdw hY [ hy BweI! (Awpxy) hryk swh dy nwl prmwqmw dw nwm ismirAw kr [ (ijhVw mnu`K nwm ismrdw hY, aus vloN prmwqmw Awpxw) mUMh nhIN moVdw [ hy BweI! (jmHW kIqy hoey) l`KW kRoVW ruipAW ivcoN kuJ BI (A^Ir vyly mnu`K dy) nwl nhIN jWdw [ A^Ir vyly (jdoN hryk pdwrQ dw swQ mu`k jWdw hY) prmwqmw dw nwm hI swQ inbwhuMdw hY [1[ hy BweI! (Awpxy) mn dy Purny ƒ isr& inrMkwr (dI Xwd) ivc SWq kr lY [ (pRBU qoN ibnw) hor hor pdwrQ ivc (pwieAw hoieAw) ipAwr swrw hI C`f dy [ hy ipAwry pRBU! qyry AMdr (AnykW hI) gux (hn), mYN (qyry) ikhVy ikhVy gux d`s skdw hW? mYN qW qyry iek aupkwr ƒ BI ibAwn nhIN kr skdw [ hy jgq dy gurdyv! myry mn ivc qyry drsn dI bhuq qWG hY, (mYƒ) nwnk ƒ iml [2[1[34[

ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਐਸੀ ਕਉਨ ਿਬਧੇ ਦਰਸਨ ਪਰਸਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਆਸ ਿਪਆਸ ਸਫਲ ਮੂਰਿਤ ਉਮਿਗ ਹੀਉ ਤਰਸਨਾ ॥੧॥ ਦੀਨ ਲੀਨ ਿਪਆਸ ਮੀਨ ਸੰਤਨਾ ਹਿਰ ਸੰਤਨਾ ॥ ਹਿਰ ਸੰਤਨਾ ਕੀ ਰੇਨ ॥ ਹੀਉ ਅਰਿਪ ਦੇਨ ॥ ਪਰ੍ਭ ਭਏ ਹੈ ਿਕਰਪੇਨ ॥ ਮਾਨੁ ਮੋਹੁ ਿਤਆਿਗ ਛੋਿਡਓ ਤਉ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਜੀਉ ਭੇਟਨਾ ॥੨॥੨॥੩੫॥ {ਪੰਨਾ 1305} pd ArQ:- ibDy—ibiD, qrIkw, FMg [ prsnw—(crnW dI) Cuh [1[rhwau[ ipAws—qWG [ sPl mUriq—auh pRBU ijs dI hsqI (jIvW ƒ swry) Pl dyx vwlI hY [ aumig—aumMg ivc Aw ky [ hIau—ihrdw [1[ dIn—inmwxw [ mIn—m`CI [ ryn—crn-DUV [ Arip dyn—Byt kr id`qw jwey [ ikrpyn— ikrpwl [ iqAwig CoifE—iqAwg id`qw [ Bytnw—imldw hY [2[ ArQ:- hy BweI! (mYƒ d`s) ieho ijhw ikhVw qrIkw hY ijs nwl pRBU dw drsn (ho jwey, pRBU dy crnW dI) Cuh iml jwey? [1[rhwau[ hy BweI! sB jIvW ƒ mn-mMgIAW murwdW dyx vwly pRBU dy drsn dI myry AMdr qWG hY aufIk hY [ aumMg ivc myrw ihrdw (drSn ƒ) qrs irhw hY [1[ (au~qr:) jy inmwxy ho ky sMq jnW dy crnW qy Fih peIey (jy pRBU dy drsn dI ieqnI qWG hovy, ijvyN) m`CI ƒ (pwxI dI) ipAws huMdI hY, jy sMq jnW dy crnW dI DUV dI ^wqr Awpxw ihrdw Byt kr dyeIey, qW, hy BweI! pRBU dieAwvwn huMdw hY [ hy nwnk! (jdoN iksy ny Awpxy AMdroN) AhMkwr Aqy moh iqAwg id`qw, qdoN (aus ƒ) pRBU jI iml pYNdy hn [2[2[35[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਰੰਗਾ ਰੰਗ ਰੰਗਨ ਕੇ ਰੰਗਾ ॥ ਕੀਟ ਹਸਤ ਪੂਰਨ ਸਭ ਸੰਗਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬਰਤ ਨੇਮ ਤੀਰਥ ਸਿਹਤ ਗੰਗਾ ॥ ਜਲੁ ਹੇਵਤ ਭੂਖ ਅਰੁ ਨੰਗਾ ॥ ਪੂਜਾਚਾਰ ਕਰਤ ਮੇਲੰਗਾ ॥ ਚਕਰ੍ ਕਰਮ ਿਤਲਕ ਖਾਟੰਗਾ ॥ ਦਰਸਨੁ ਭੇਟੇ ਿਬਨੁ ਸਤਸੰਗਾ ॥੧॥ ਹਿਠ ਿਨਗਰ੍ਿਹ ਅਿਤ ਰਹਤ ਿਬਟੰਗਾ ॥ ਹਉ ਰੋਗੁ ਿਬਆਪੈ ਚੁਕੈ ਨ ਭੰਗਾ ॥ ਕਾਮ ਕਰ੍ੋਧ ਅਿਤ ਿਤਰ੍ਸਨ ਜਰੰਗਾ ॥ ਸੋ ਮੁਕਤੁ ਨਾਨਕ ਿਜਸੁ ਸਿਤਗੁਰੁ ਚੰਗਾ ॥੨॥੩॥੩੬॥ {ਪੰਨਾ 1305} pd ArQ:- kIt—kIVw [ hsq—hsiq, hwQI [ pUrn—ivAwpk [1[rhwau[ sihq—smyq [ hyvq—br& [ Aru—Aqy [ pUjwcwr—pUjw-Awcwr, pUjw Awidk dy krm [ mylμgw—AMgW ƒ myl ky, Awsx jmw ky [ KwtMgw—Kt AMgw qy, (dovyN l`qW, dovyN bwhW, CwqI, isr—iehnW) Cy AMgW qy [ drsnu sq sMgw—swD sMgiq dw drsn [1[ hiT—hT nwl [ ingRih—ieMidRAW ƒ rokx dy jqn nwl [ ibtMgw—tMgW qoN ibnw, isr Bwr, isr-prny [ hau rogu—haumY dw rog [ ibAwpY—zor pw lYNdw hY [ cukY n—mu`kdw nhIN [ BMgw—qot, iv`Q [ iqRsn—iqRSnw [ jrMgw—jldy hn AMg [ mukqu—(ivkwrW qoN) suqMqr

[2[ ArQ:- hy BweI! prmwqmw (ies jgq-qmwSy ivc) AnykW hI rMgW ivc (v`s irhw hY) kIVI qoN lY ky hwQI qk sBnW dy nwl v`sdw hY [1[rhwau[ hy BweI! (aus prmwqmw dw drsn krn leI) koeI vrq nym r`K irhw hY, koeI gMgw smyq swry qIrQW dw ieSnwn krdw hY; koeI (TMFy) pwxI Aqy br& (dI TMF shwr irhw hY), koeI Bu`KW k`tdw hY koeI nμgw rihMdw hY; koeI Awsx jmw dy pUjw Awidk dy krm krdw hY; koeI Awpxy srIr dy Cy AMgW auqy c`kr iqlk Awidk lwx dy krm krdw hY [ pr swD sMgiq dw drsn krn qoN ibnw (ieh swry krm ivArQ hn) [ hy BweI! (AnykW rMgW ivc ivAwpk aus pRBU dw drsn krn leI) koeI mnu`K hT nwl ieMidRAW ƒ rokx dy jqn nwl isr prny hoieAw hY [ (pr ies qrHW sgoN) haumY dw rog (mnu`K auqy) zor pw lYNdw hY, (aus dy AMdroN Awqmk jIvn dI) qot mu`kdI nhIN, kwm kRoD iqRSnw (dI A`g) ivc sVdw rihMdw hY [ hy nwnk! (kwm kRoD iqRSnw qoN) auh mnu`K bicAw rihMdw hY ijs ƒ sohxw gurU iml pYNdw hY [2[3[31[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੭

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਿਤਖ ਬੂਿਝ ਗਈ ਗਈ ਿਮਿਲ ਸਾਧ ਜਨਾ ॥ ਪੰਚ

ਭਾਗੇ ਚੋਰ ਸਹਜੇ ਸੁਖੈਨੋ ਹਰੇ ਗੁਨ ਗਾਵਤੀ ਗਾਵਤੀ ਗਾਵਤੀ ਦਰਸ ਿਪਆਿਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਜੈਸੀ ਕਰੀ ਪਰ੍ਭ ਮੋ ਿਸਉ ਮੋ ਿਸਉ ਐਸੀ ਹਉ ਕੈਸੇ ਕਰਉ ॥ ਹੀਉ ਤੁਮਾਰੇ ਬਿਲ ਬਲੇ ਬਿਲ ਬਲੇ ਬਿਲ ਗਈ ॥੧॥ ਪਿਹਲੇ ਪੈ ਸੰਤ ਪਾਇ ਿਧਆਇ ਿਧਆਇ ਪਰ੍ੀਿਤ ਲਾਇ ॥ ਪਰ੍ਭ ਥਾਨੁ ਤੇਰੋ ਕੇਹਰੋ ਿਜਤੁ ਜੰਤਨ ਕਿਰ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਅਿਨਕ ਦਾਸ ਕੀਰਿਤ ਕਰਿਹ ਤੁਹਾਰੀ ॥ ਸੋਈ ਿਮਿਲਓ ਜੋ ਭਾਵਤੋ ਜਨ ਨਾਨਕ ਠਾਕੁਰ ਰਿਹਓ ਸਮਾਇ ॥ ਏਕ ਤੂਹੀ ਤੂਹੀ ਤੂਹੀ ॥੨॥੧॥੩੭॥ {ਪੰਨਾ 1305} pd ArQ:- iqK—iqRSnw, mwieAw dI iqRh [ imil—iml ky [ pMc cor—(Awqmk jIvn dy srmwey ƒ curwx vwly kwmwidk) pMj cor [ hry gun—hrI dy gux [ shjy suKYno—bVy sOK nwl [ drs ipAwir—drsn dy ipAwr ivc [1[rhwau[ mo isau—myry nwl [ hau—hauN, mYN [ krau—krauN, mYN krW [ hIEu—ihrdw (A`Kr ‘a’ dy nwl do lgW hn— o Aqy u [ Asl l&z ‘hIau’ hY, ieQy ‘hIE’ pVHnw hY) [ bil bly— sdky, kurbwn [1[ pY—pY ky [ sMq pwie—sMq jnW dI pYrIN [ iDAwie—(qyrw nwm) ismr ky [ kyhro—ikhVw? ijqu—ijs (QW) ivc [ kIriq—is&iq-swlwh [ krih—krdy hn (bhu-vcn) [ Bwvqo— ipAwrw l`gdw hY [ Twkur—hy Twkur [ rihE smwie—ivAwpk hYN [2[ ArQ:- hy BweI! sMq jnW ƒ iml ky (myry AMdroN mwieAw dI) iqRSnw au~kI hI mu`k geI hY [ pRBU dy drSn dI qWG ivc pRBU dy gux gWidAW gWidAW bVy hI sOK nwl (kwmwidk) pMjy cor (myry AMdroN) B`j gey hn [1[rhwau[

hy pRBU! ijho ijhI imhr qUM myry au~qy kIqI hY, (aus dy v`ty ivc) auho ijhI (qyrI syvw) mYN ikvyN kr skdw hW? hy pRBU! myrw ihrdw qYQoN sdky jWdw hY, kurbwn huMdw hY [1[ hy pRBU! pihlW (qyry) sMq jnW dI pYrIN pY ky (qy, qyrw nwm) ismr ismr ismr ky mYN (qyry nwl) pRIq bxweI hY [ hy pRBU! qyrw auh QW bVw hI Ascrj hovygw ij`Qy (bYT ky) qUM (swry) jIvW dI sMBwl krdw hYN [ qyry AnykW hI dws qyrI is&iq-swlwh krdy rihMdy hn [ hy dws nwnk! (AwK—) hy Twkur! qYƒ auhI (dws) iml sikAw hY jo qYƒ ipAwrw l`gw [ hy Twkur! qUM hr QW ivAwpk hYN, hr QW isr& qUM hI hYN [2[1[37[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੮

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਿਤਆਗੀਐ ਗੁਮਾਨੁ ਮਾਨੁ ਪੇਖਤਾ ਦਇਆਲ

ਲਾਲ ਹ ਹ ਮਨ ਚਰਨ ਰੇਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਿਰ ਸੰਤ ਮੰਤ ਗੁਪਾਲ ਿਗਆਨ ਿਧਆਨ ॥੧॥ ਿਹਰਦੈ ਗੋਿਬੰਦ ਗਾਇ ਚਰਨ ਕਮਲ ਪਰ੍ੀਿਤ ਲਾਇ ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਮੋਹਨਾ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾਲ ਦਇਆ ਮਇਆ ਧਾਿਰ ॥ ਨਾਨਕੁ ਮਾਗੈ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ॥ ਤਿਜ ਮੋਹੁ ਭਰਮੁ ਸਗਲ ਅਿਭਮਾਨੁ ॥੨॥੧॥੩੮॥ {ਪੰਨਾ 1305} pd ArQ:- iqAwgIAY—iqAwg dyxw cwhIdw hY [ pyKqw—vyK irhw hY [ dieAwl—dieAw dw Gr pRBU [ hW hW mn—hy mn! ryn—DUV [1[rhwau[ mMq—aupydS [ igAwn—fUMGI sWJ [ iDAwn—suriq [1[ ihrdY—ihrdy ivc [ lwie—joVI r`K [ mohnw—mn ƒ moh lYx vwlw pRBU [ ik®pwl—hy ikrpwl! mieAw Dwir—imhr kr [ nwnku mwgY—nwnk mMgdw hY [ qij—iqAwg ky [ Brmu—Btkxw [2[ ArQ:- hy BweI! (Awpxy AMdroN) mwx AhMkwr dUr kr dyxw cwhIdw hY [ dieAw-dw-Gr sohxw pRBU (swfy hryk kMm ƒ) vyK irhw hY [ hy mn! (sBnW dy) crnW dI DUV (bixAw rhu) [1[rhwau[ hy BweI! hrI gopwl dy sMq jnW dy aupdyS dI fUMGI ivcwr ivc suriq joVI r`K [1[ hy BweI! goibMd dy gux (Awpxy) ihrdy ivc (sdw) gwieAw kr, dInW auqy dieAw krn vwly mohn pRBU dy sohxy crnW nwl pRIq bxweI r`K [ hy ikrpw dy somy pRBU! (myry auqy sdw) imhr kr (qyrw dws) nwnk (Awpxy AMdroN) moh Brm qy swrw mwx dUr kr ky (qyry dr qoN qyrw) nwm-dwn mMgdw hY [2[1[38[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਪਰ੍ਭ ਕਹਨ ਮਲਨ ਦਹਨ ਲਹਨ ਗੁਰ ਿਮਲੇ ਆਨ ਨਹੀ ਉਪਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤਟਨ ਖਟਨ ਜਟਨ ਹੋਮਨ ਨਾਹੀ ਡੰਡਧਾਰ ਸੁਆਉ ॥੧॥ ਜਤਨ ਭ ਤਨ ਤਪਨ ਭਰ੍ਮਨ ਅਿਨਕ ਕਥਨ ਕਥਤੇ ਨਹੀ ਥਾਹ ਪਾਈ ਠਾਉ ॥ ਸੋਿਧ ਸਗਰ ਸੋਧਨਾ ਸੁਖੁ ਨਾਨਕਾ ਭਜੁ ਨਾਉ ॥੨॥੨॥੩੯॥ {ਪੰਨਾ 1305-1306}

pd ArQ:- pRB khn—pRBU dI is&iq-swlwh [ mln dhn—(ivkwrW dI) mYl ƒ swVn dy smr`Q (is&iq-swlwh) [ lhn—pRwpqI [ gur imly—gur imil, gurU ƒ iml ky [ Awn— (ANX) koeI hor [ aupwau—qrIkw, FMg [1[rhwau[ qtn—(qt—qIrQ dw kMFw) qIrQ-ieSnwn [ Ktn—(Kt—Cy) rozwnw Cy krmW dy AiBAws (dwn dyx qy lYx, iv`idAw pVHnI qy pVHwxI, j`g krnw qy krwxw) [ jtn—jtW isr auqy Dwrn krnIAW [ homn—hom-j`g krny [ fMf Dwr—fMfw-DwrI jogI bxnw [ suAwau— suAwrQ, pRXojn [1[ BWqn—AnykW BWq dy [ qpn—qp swDxy [ BRmn—DrqI auqy BONdy iPrnw [ kQqy— kQidAW [ Qwh—fUMGweI [ Twau—QW [ soiD—soD ky, ivcwr ky [ soDnw—ivcwrW [ sgr— sgl, swrIAW [ Bju nwau—nwm ismirAw kr [2[ ArQ:- hy BweI! gurU ƒ iml ky (hI, ivkwrW dI) mYl ƒ swVn dI smr`Qw vwlI pRBU dI is&iq-swlwh pRwpq huMdI hY [ hor koeI hIlw (ies dI pRwpqI dw) nhIN hY [1[rhwau[ hy BweI! qIrQW dy ieSnwn, bRwhmxW vwly Cy krmW dw rozwnw A`iBAws, jtW Dwrn krnIAW, hom-j`g krny, fMfw DwrI jogI bxnw—(myrw iehnW kMmW nwl koeI) vwsqw nhIN [1[ hy BweI! (DUxIAW Awidk qpw ky) qp krny, DrqI dw BRmx krdy rihxw—ieho ijhy AnykW iksmW dy jqn kIiqAW, AnykW viKAwn kIiqAW (prmwqmw dy guxW dI) hwQ nhIN l`BdI (suK-SWqI dw) QW nhIN imldw [ hy nwnk! swrIAW ivcwrW ivcwr ky (iehI g`l l`BI hY ik) prmwqmw dw nwm ismirAw kro (iesy ivc hI) Awnμd hY [2[2[39[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੯

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਪਿਤਤ ਪਾਵਨੁ ਭਗਿਤ ਬਛਲੁ ਭੈ ਹਰਨ ਤਾਰਨ

ਤਰਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਨੈਨ ਿਤਪਤੇ ਦਰਸੁ ਪੇਿਖ ਜਸੁ ਤੋਿਖ ਸੁਨਤ ਕਰਨ ॥੧॥ ਪਰ੍ਾਨ ਨਾਥ ਅਨਾਥ ਦਾਤੇ ਦੀਨ ਗੋਿਬਦ ਸਰਨ ॥ ਆਸ ਪੂਰਨ ਦੁਖ ਿਬਨਾਸਨ ਗਹੀ ਓਟ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਚਰਨ ॥੨॥੧॥੪੦॥ {ਪੰਨਾ 1306} pd ArQ:- piqq—(ivkwrW ivc) if`gy hoey [ piqq pwvnu—ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwlw [ Bgiq bClu—BgqI nwl ipAwr krn vwlw [ BY hrn—swry fr dUr krn vwlw [ qrn—byVI, jhwz [ qwrn qrn—(jIvW ƒ sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGwx leI jhwz [1[rhwau[ nYn—A`KW [ iqpqy—r`j jWdy hn [ pyiK—vyK ky [ sunq—suxidAW [ krn—kMn [ qoiK—sMqoKy jWdy hn, SWqI hwsl krdy hn [1[ pRwn nwQ—hy (jIvW dy) pRwxW dy nwQ! AnwQ dwqy—hy AnwQW dy dwqwr! dIn dwqy—hy dInW dy dwqwr! Aws pUrn—hy (sB dIAW) AwsW pUrIAW krn vwly! ghI—PVI hY [ hir—hy hrI! [2[

ArQ:- hy pRBU! qUM ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwlw hYN, qUM BgqI-Bwv nwl ipAwr krn vwlw hYN, qUM (jIvW dy swry) fr dUr krn vwlw hYN, qUM (jIvn ƒ sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGwx leI jhwz hYN [1[rhwau[ hy pRBU! qyrw drsn kr ky (myrIAW) A`KW r`j jWdIAW hn, (myry) kMn qyrw js sux ky TMF hwsl krdy hn [1[ hy (jIvW dy) pRwxW dy nwQ! hy AnwQW dy dwqy! hy dInW dy dwqy! hy goibMd! mYN qyrI srn AwieAw hW [ hy nwnk! (AwK—) hy hrI! hy (sB jIvW dIAW) AwsW pUrn krn vwly! hy (sB dy) du`K nws krn vwly! mYN qyry crnW dI Et leI hY [2[1[40[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਚਰਨ ਸਰਨ ਦਇਆਲ ਠਾਕੁਰ ਆਨ ਨਾਹੀ ਜਾਇ ॥ ਪਿਤਤ ਪਾਵਨ ਿਬਰਦੁ ਸੁਆਮੀ ਉਧਰਤੇ ਹਿਰ ਿਧਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੈਸਾਰ ਗਾਰ ਿਬਕਾਰ ਸਾਗਰ ਪਿਤਤ ਮੋਹ ਮਾਨ ਅੰਧ ॥ ਿਬਕਲ ਮਾਇਆ ਸੰਿਗ ਧੰਧ ॥ ਕਰੁ ਗਹੇ ਪਰ੍ਭ ਆਿਪ ਕਾਢਹੁ ਰਾਿਖ ਲੇਹੁ ਗੋਿਬੰਦ ਰਾਇ ॥੧॥ ਅਨਾਥ ਨਾਥ ਸਨਾਥ ਸੰਤਨ ਕੋਿਟ ਪਾਪ ਿਬਨਾਸ ॥ ਮਿਨ ਦਰਸਨੈ ਕੀ ਿਪਆਸ ॥ ਪਰ੍ਭ ਪੂਰਨ ਗੁਨਤਾਸ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾਲ ਦਇਆਲ ਗੁਪਾਲ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਰਸਨਾ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੨॥੨॥੪੧॥ {ਪੰਨਾ 1306} pd ArQ:- dieAwl Twkur—hy dieAw dy Gr mwlk pRBU! Awn—(ANX) hor [ jwie—QW [ piqq pwvn—ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwlw [ ibrdu—mu`F-kdImW dw suBwau [ suAwmI—hy suAwmI! auDrqy—(sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG jWdy hn [ iDAwie—ismr ky [1[rhwau[ gwr—ij`lHx [ swgr—smuMdr [ piqq—if`gy hoey [ AMD—AMnHw, ijs ƒ jIvn dw shI rsqw nhIN id`s skdw [ ibkl—ivAwkul, Gbrwey hoey [ sMig—nwl [ mwieAw DMD— mwieAw dy DMDy [ kru—h`Q [ ghy—gih, PV ky [ goibMd rwey—hy pRBU pwiqSwih! [1[ AnwQ nwQ—hy AnwQW dy nwQ! snwQ sMqn—hy sMqW dy shwry! koit—kRoVW [ min—(myry) mn ivc [ ipAws—qWG [ gun qws—hy guxW dy ^zwny! ik®pwl—hy ikrpw dy Gr! rsnw— jIB [2[ ArQ:- hy dieAw-dy-Gr Twkur pRBU! (mYN qyry) crnW dI srn (AwieAw hW [ dunIAw dy ivkwrW qoN bcx leI qYQoN ibnw) hor koeI QW nhIN [ hy suAwmI! ivkwrIAW ƒ piv`qr krnw qyrw mu`F-kdImW dw suBwau hY [ hy hrI! qyrw nwm ismr ismr ky (AnykW jIv sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG jWdy hn [1[rhwau[ hy pRBU pwiqSwh! jgq ivkwrW dI ij`lHx hY, ivkwrW dw smuMdr hY, mwieAw dy moh Aqy mwx nwl AMnHy hoey jIv (ies ivc) if`gy rihMdy hn, mwieAw dy JMbyilAW nwl ivAwkul hoey rihMdy hn [ hy pRBU! (iehnW dw) h`Q PV ky qUM Awp (iehnW ƒ ies ij`lHx ivcoN) k`F, qUM Awp (iehnW dI) r`iKAw kr [1[ hy AnwQW dy nwQ! hy sMqW dy shwry! hy (jIvW dy) kRoVW pwp nws krn vwly! (myry) mn ivc

(qyry) drsn dI qWG hY [ hy pUrn pRBU! hy guxW dy ^zwny! hy ik®pwl! hy dieAwl! hy gupwl! hy hrI! (imhr kr) nwnk dI jIB (qyry) gux gWdI rhy [2[2[41[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਵਾਿਰ ਵਾਰਉ ਅਿਨਕ ਡਾਰਉ ॥ ਸੁਖੁ ਿਪਰ੍ਅ ਸੁਹਾਗ ਪਲਕ ਰਾਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਿਨਕ ਮੰਦਰ ਪਾਟ ਸੇਜ ਸਖੀ ਮੋਿਹ ਨਾਿਹ ਇਨ ਿਸਉ ਤਾਤ ॥੧॥ ਮੁਕਤ ਲਾਲ ਅਿਨਕ ਭੋਗ ਿਬਨੁ ਨਾਮ ਨਾਨਕ ਹਾਤ ॥ ਰੂਖੋ ਭੋਜਨੁ ਭੂਿਮ ਸੈਨ ਸਖੀ ਿਪਰ੍ਅ ਸੰਿਗ ਸੂਿਖ ਿਬਹਾਤ ॥੨॥੩॥੪੨॥ {ਪੰਨਾ 1306} pd ArQ:- vwir fwir—vwir fwrauN, mYN sdky krdI hW [ vwrau—vwrauN, mYN vwrdI hW [ Aink—AnykW (hor suK) [ ipRA suhwg rwq—ipAwr dy suhwg dI rwq [ suK plk—pl Br dw suK [1[rhwau[ kink—sonw [ kink mMdr—sony dy mhl [ pwt—p`t, rySm [ pwt syj—p`t dI syj [ sKI—hy sKI! moih—mYƒ [ qwq—pRXojn [1[ mukq—moqI [ hwq—(Awqmk) mOq [ sYn—sOxw [ ipRA sMig—ipAwry nwl [ sUiK—suK ivc [ ibhwiq—(aumr) guzrdI hY [2[ ArQ:- hy sKI! (piqbRqw iesqRI vWg) mYN ipAwry pRBU-pqI dy suhwg dI rwq dy suK qoN (hor) AnykW (suK) vwrdI hW, sdky rihMdI hW [1[rhwau[ hy shylIey! sony dy mhl Aqy rySmI kpiVAW dI syj—iehnW nwl mYƒ koeI lgn nhIN hY [1[ hy nwnk! moqI, hIry (mwiek pdwrQW dy) AnykW Bog prmwqmw dy nwm qoN ibnw (Awqmk) mOq (dw kwrn) hn [ (ies vwsqy) hy shylIey! ru`KI rotI (KwxI, Aqy) BuM\y sOxw (cMgw hY ikauNik) ipAwry, pRBU dI sMgiq ivc izMdgI suK ivc bIqdI hY [2[3[42[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਅਹੰ ਤੋਰੋ ਮੁਖੁ ਜੋਰੋ ॥ ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਕਰਤ ਮਨੁ ਲੋਰੋ ॥ ਿਪਰ੍ਅ ਪਰ੍ੀਿਤ ਿਪਆਰੋ ਮੋਰੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਿਗਰ੍ਿਹ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੀ ਆਗਿਨ ਚੈਨਾ ਤੋਰੋ ਰੀ ਤੋਰੋ ਪੰਚ ਦੂਤਨ ਿਸਉ ਸੰਗੁ ਤੋਰੋ ॥੧॥ ਆਇ ਨ ਜਾਇ ਬਸੇ ਿਨਜ ਆਸਿਨ ਊਂਧ ਕਮਲ ਿਬਗਸੋਰੋ ॥ ਛੁਟਕੀ ਹਉਮੈ ਸੋਰੋ ॥ ਗਾਇਓ ਰੀ ਗਾਇਓ ਪਰ੍ਭ ਨਾਨਕ ਗੁਨੀ ਗਹੇਰੋ ॥੨॥੪॥੪੩॥ {ਪੰਨਾ 1306} pd ArQ:- AhM—AhMkwr, haumY [ qoro—qor, qoV, nws kr [ joro—joV [ muKu joro— (sqsMgIAW nwl) mUMh joV, sMgiq ivc iml bYiTAw kr [ krq—kridAW [ guru guru krq— gurU gurU kridAW, gurU ƒ ihrdy ivc vsWidAW [ loro—loV, Bwl, Koj [ mnu loro—mn ƒ KoijAw kr [ moro—moV, suriq prqwieAw kr [ ipRA pRIiq—ipAwry dI pRIq (vwly pwsy) [1[rhwau[ igRih—(ihrdy-) Gr ivc [ suhwvI—suK dyx vwlI, sohxI [ Awgin—AWgn ivc, (ihrdy-) ivhVy ivc [ cYnw—cYn, SWqI [ qoro—qoV [ rI—hy sKI! isau—nwl [ sMgu—swQ [1[

Awie n jwie—n Awie n jwie, nwh AwauNdw hY nwh jWdw hY, Btkdw nhIN [ inj Awsin— Awpxy Awsx au~qy [ aUND—(pRBU vloN) aulitAw hoieAw [ kml—(ihrdw-) kOl-Pu`l [ ibgsoro—iKV pYNdw hY [ soro—Sor, rOlw [ rI—hy sKI! gwieE—(ijs ny) gwieAw [ gunI ghyro—guxW dw ^zwnw [2[ ArQ:- hy sKI! (swD sMgiq ivc) iml bYiTAw kr (swD sMgiq dI brkiq nwl Awpxy AMdroN) haumY dUr kr [ hy shylI! gurU ƒ hr vyly Awpxy AMdr vsWidAW (Awpxy) mn ƒ KoijAw kr, (ies qrHW Awpxy mn ƒ) ipAwry pRBU dI pRIq vl prqwieAw kr [1[rhwau[ hy shylI! (swD sMgiq ivc mn dI Koj Aqy pRBU dI pRIq dI shwieqw nwl Awpxy AMdroN) (kwmwidk) pMj vYrIAW nwloN (Awpxw) swQ qoVn dw sdw jqn kirAw kr, (ies qrHW qyry) ihrdy-Gr ivc (pRBU-imlwp dI) sohxI syj bx jwiegI, qyry (ihrdy dy) ivhVy ivc SWqI Aw itkygI [1[ hy nwnk! (AwK—) hy sKI! ijs jIv-iesqRI ny guxW dy ^zwny pRBU dI is&iq-swlwh dy gIq gwxy SurU kr id`qy, (aus dy AMdroN) haumY dw rOlw mu`k igAw, aus dw (pRBU vloN) aulitAw hoieAw ihrdw-kOl-Pu`l iKV pYNdw hY, auh sdw Awpxy Awsx auqy bYTI rihMdI hY (Afol-ic`q rihMdI hY), aus dI Btkxw mu`k jWdI hY [2[4[43[ ਕਾਨੜਾ ਮਃ ੫ ਘਰੁ ੯ ॥ ਤ ਤੇ ਜਾਿਪ ਮਨਾ ਹਿਰ ਜਾਿਪ ॥ ਜੋ ਸੰਤ ਬੇਦ ਕਹਤ ਪੰਥੁ ਗਾਖਰੋ ਮੋਹ ਮਗਨ ਅਹੰ ਤਾਪ ॥ ਰਹਾਉ ॥ ਜੋ ਰਾਤੇ ਮਾਤੇ ਸੰਿਗ ਬਪੁਰੀ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਸੰਤਾਪ ॥੧॥ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਸੋਊ ਜਨੁ ਉਧਰੈ ਿਜਸਿਹ ਉਧਾਰਹੁ ਆਪ ॥ ਿਬਨਿਸ ਜਾਇ ਮੋਹ ਭੈ ਭਰਮਾ ਨਾਨਕ ਸੰਤ ਪਰ੍ਤਾਪ ॥੨॥੫॥੪੪॥ {ਪੰਨਾ 1306} pd ArQ:- qW qy—ies vwsqy [ mnw—hy mn! jwip—jipAw kr [ sMq byd—gurU dy bcn [ pMQu—(izMdgI dw) rsqw [ gwKro—AOKw, kTn [ mgn—msq [ AhM—haumY [rhwau[ rwqy—rMgy hoey [ mwqy—msq [ sMig mwieAw—mwieAw nwl [ bpurI—ivcwrI, BYVI [ sMqwp—klyS [1[ jpq—jpidAW [ ijsih—ijs ƒ (ik®Aw ivSySx ‘hI’ dy kwrn l&z ‘ijsu’ dw u au~f igAw hY) [ auDwrhu—pwr lμGWdw hYN [ BY—(swry) fr [ sMq pRqwp—gurU dy prqwp nwl [2[ ArQ:- hy (myry) mn! (jy haumY dy qwp qoN bcxw hY) qW prmwqmw dw nwm jipAw kr, sdw jipAw kr, iehI aupdyS gurU dy bcn krdy hn [ (nwm jpx qoN ibnw izMdgI dw) rsqw bhuq AOKw hY (ies qoN ibnw) moh ivc fu`by rhIdw hY, haumY dw qwp ciVHAw rihMdw hY [rhwau[ hy mn! ijhVy mnu`K BYVI mwieAw nwl r`qy m`qy rihMdy hn, auhnW ƒ (mwieAw dy) moh dy kwrn (AnykW) du`K-klyS ivAwpdy hn [1[

hy pRBU! ijs (mnu`K) ƒ qUM Awp (sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGWdw hYN, auh mnu`K (qyrw) nwm jpidAW pwr lμGdw hY [ hy nwnk! gurU dy prqwp nwl (mnu`K dy AMdroN mwieAw dw) moh dUr ho jWdw hY, swry fr imt jWdy hn, Btkxw mu`k jWdI hY [2[5[44[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧੦

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਐਸੋ ਦਾਨੁ ਦੇਹੁ ਜੀ ਸੰਤਹੁ ਜਾਤ ਜੀਉ

ਬਿਲਹਾਿਰ ॥ ਮਾਨ ਮੋਹੀ ਪੰਚ ਦੋਹੀ ਉਰਿਝ ਿਨਕਿਟ ਬਿਸਓ ਤਾਕੀ ਸਰਿਨ ਸਾਧੂਆ ਦੂਤ ਸੰਗੁ ਿਨਵਾਿਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕੋਿਟ ਜਨਮ ਜੋਿਨ ਭਰ੍ਿਮਓ ਹਾਿਰ ਪਿਰਓ ਦੁਆਿਰ ॥੧॥ ਿਕਰਪਾ ਗੋਿਬੰਦ ਭਈ ਿਮਿਲਓ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ॥ ਦੁਲਭ ਜਨਮੁ ਸਫਲੁ ਨਾਨਕ ਭਵ ਉਤਾਿਰ ਪਾਿਰ ॥੨॥੧॥੪੫॥ {ਪੰਨਾ 1307} pd ArQ:- dwnu—(nwim dI) dwiq [ sMqhu—hy sMq jno! jwq—jWdI hY [ jIau—ijMd [ bilhwir—sdky, kurbwn [ mwn—AhMkwr [ pMc—(kwmwidk) pMj (cor) [ dohI—T`gI hoeI [ auriJ—(kwmwidk ivc) Ps ky [ inkit—(iehnW kwmwidkW dy) nyVy [ qwkI—(hux) q`kI hY [ swDUAw—sMq jnW dI [ dUq sMgu—(kwmwidk) vYrIAW dw swQ [ invwir—dUr kro [1[rhwau[ koit—kRoVW [ BRimE—Btkdw iPirAw [ duAwir—(quhwfy) dr qy [1[ ADwru—Awsrw [ dulB—muSikl nwl imlx vwlw [ sPlu—kwmXwb [ Bv—sMswr-smuMdr [2[ ArQ:- hy sMq jno! mYƒ ieho ijhw dwn dyho (jo kwmwidk pMj vYrIAW qoN bcw r`Ky, myrI) ijMd (nwm dI dwiq qoN) sdky jWdI hY [ (ieh ijMd) AhMkwr ivc msq rihMdI hY, (kwmwidk) pMj (corW dy h`QoN) T`gI jWdI hY, (auhnW kwmwidkW ivc hI) Ps ky (auhnW dy hI) nyVy itkI rihMdI hY [ mYN (iehnW qoN bcx leI) sMq jnW dI srn q`kI hY [ (hy sMq jno! myrw iehnW kwmwidk) vYrIAW vwlw swQ dUr kro [1[rhwau[ hy sMq jno! (kwmwidk pMjW vYrIAW dy pRBwv hyT rih ky mnu`K dI ijMd) kRoVW jnmW jUnW ivc BtkdI rihMdI hY [ (hy sMq jno!) mYN hor Awsry C`f ky quhwfy dr qy AwieAw hW [1[ hy BweI! ijs mnu`K au~qy prmwqmw dI imhr huMdI hY, aus ƒ (kwmwidk vYrIAW dw twkrw krn leI prmwqmw dw) nwm Awsrw iml jWdw hY, aus dw ieh durl`B (mnu`Kw) jnm kwmXwb ho jWdw hY [ hy nwnk! (pRBU-crnW ivc Ardws kr qy AwK—hy pRBU! mYƒ Awpxy nwm dw Awsrw dy ky) sMswr-smuMdr qoN pwr lμGw lY [2[1[45[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧੧

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਸਹਜ ਸੁਭਾਏ ਆਪਨ ਆਏ ॥ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨੌ

ਕਛੂ ਿਦਖਾਏ ॥ ਪਰ੍ਭੁ ਿਮਿਲਓ ਸੁਖ ਬਾਲੇ ਭੋਲੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੰਜੋਿਗ ਿਮਲਾਏ ਸਾਧ ਸੰਗਾਏ ॥ ਕਤਹੂ ਨ ਜਾਏ ਘਰਿਹ ਬਸਾਏ ॥ ਗੁਨ ਿਨਧਾਨੁ ਪਰ੍ਗਿਟਓ ਇਹ ਚੋਲੈ ॥੧॥ ਚਰਨ ਲੁਭਾਏ ਆਨ ਤਜਾਏ ॥ ਥਾਨ ਥਨਾਏ ਸਰਬ ਸਮਾਏ ॥ ਰਸਿਕ ਰਸਿਕ ਨਾਨਕੁ ਗੁਨ ਬੋਲੈ ॥੨॥੧॥੪੬॥ {ਪੰਨਾ 1307}

pd ArQ:- shj—Awqmk Afolqw [ suBwey—suBwie, ipAwr dI rwhIN, ipAwr dy pRyry hoey [ Awpn—Awpxy Awp [ jwnO—jwnauN, mYN jwxdw [ n kCU jwnO (n) kCU idKwey—nwh mYN kuJ jwxdw hW, nwh mYN kuJ ivKwieAw hY (nwh myrI miq-buiD au~cI hY, nwh myrI krxI au~cI hY) [ bwly Boly—Boly bwlk ƒ [1[rhwau[ sMjoig—sMjog ny [ swD sMgwey—swD sMgiq ivc [ kqhU—iksy BI hor pwsy [ Grih—Gr ivc hI [ gun inDwnu—guxW dw ^zwnw pRBU [ ieh colY—ies srIr ivc [1[ luBwey—iK`c pw leI hY [ Awn—hor (ipAwr, Awsry) [ qjwey—C`f id`qy hn [ Qwn Qnwey—Qwn Qwn ivc, hryk QW ivc [ srb—sBnW ivc [ rsik—suAwd nwl, Awnμd nwl [2[ ArQ:- hy BweI! (iksy) Awqmk Afolqw vwly ipAwr dI pRyrnw nwl (pRBU jI) Awpxy Awp hI (mYƒ) Aw imly hn, mYN qW nwh kuJ jwxdw-bu`Jdw hW, nwh mYN koeI cMgI krxI ivKw sikAw hW [ mYƒ Boly bwl ƒ auh suKW dw mwlk pRBU (Awp hI) Aw imilAw hY [1[rhwau[ hy BweI! (iksy ipCly) sMjog ny (mYƒ) swD sMgiq ivc imlw id`qw, (hux myrw mn) iksy BI hor pwsy nhIN jWdw, (ihrdy-) Gr ivc hI itikAw rihMdw hY [ (myry ies srIr ivc guxW dw ^zwnw pRBU prgt ho ipAw hY [1[ hy BweI! (pRBU dy) crnW ny (mYƒ Awpxy vl) iK`c pw leI hY, mYQoN hor swry moh-ipAwr Cfw ley hn, (hux mYƒ ieauN id`sdw hY ik auh pRBU) hryk QW ivc sBnW ivc v`s irhw hY [ (hux aus dw dws) nwnk bVy Awnμd nwl aus dy gux aucwrdw rihMdw hY [2[1[46[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਗੋਿਬੰਦ ਠਾਕੁਰ ਿਮਲਨ ਦੁਰਾੲ ਂ ੀ ॥ ਪਰਿਮਿਤ ਰੂਪੁ ਅਗੰਮ ਅਗੋਚਰ ਰਿਹਓ ਸਰਬ ਸਮਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਹਿਨ ਭਵਿਨ ਨਾਹੀ ਪਾਇਓ ਪਾਇਓ ਅਿਨਕ ਉਕਿਤ ਚਤੁਰਾਈ ॥੧॥ ਜਤਨ ਜਤਨ ਅਿਨਕ ਉਪਾਵ ਰੇ ਤਉ ਿਮਿਲਓ ਜਉ ਿਕਰਪਾਈ ॥ ਪਰ੍ਭੂ ਦਇਆਰ ਿਕਰ੍ਪਾਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਨਿਧ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸੰਤ ਰੇਨਾਈ ॥੨॥੨॥੪੭॥ {ਪੰਨਾ 1307} pd ArQ:- durweˆØI—kTn, AOKw [ primiq—imiq qoN pry, AMdwzy qoN pry, ijsdI hsqI dw AMdwzw nhIN l`g skdw [ AgMm—AphuMc [ Agocr—(A-go-cr [ go—igAwn-ieMdRy) ijs qk igAwn-ieMidRAW dI phuMc nw ho sky [1[rhwau[ khin—kihx nwl, AwKx nwl, (inrw) zbwnI g`lW krn nwl [ Bvix—BOx nwl, qIrQ XwqRw Awid krn nwl [ aukiq—dlIl, XukqI [1[ aupwv—(l&z ‘aupwau’ qoN bhu-vcn) hIly [ ry—hy BweI! qau—qdoN [ jau—jdoN [ dieAwr—dieAwl [ ik®pwr—ikrpwl [ ik®pwiniD—ikrpw dw ^zwnw [ rynweI—crn-DUV [2[

ArQ:- hy BweI! goibMd ƒ Twkur ƒ imlxw bhuq AOKw hY [ auh prmwqmw (auN\ qW) sBnW ivc smwieAw hoieAw hY (pr) aus dw srUp AMdwzy qoN pry hY, auh AphuMc hY, aus qk igAwn-ieMidRAW dI phuMc nhIN ho skdI [1[rhwau[ hy BweI! (inrw igAwn dIAW) g`lW krn nwl, (qIrQ AwidkW qy) BOx nwl prmwqmw nhIN imldw, AnykW XukqIAW qy cqurweIAW nwl BI nhIN imldw [1[ hy BweI! AnykW jqnW Aqy AnykW hIilAW nwl prmwqmw nhIN imldw [ auh qdoN hI imldw hY jdoN aus dI AwpxI ikrpw huMdI hY [ hy dws nwnk! dieAwl, ikrpwl, ikrpw dw ^zwnw pRBU sMq jnW dI crn-DUV ivc irhW imldw hY [2[2[47[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਮਾਈ ਿਸਮਰਤ ਰਾਮ ਰਾਮ ਰਾਮ ॥ ਪਰ੍ਭ ਿਬਨਾ ਨਾਹੀ ਹੋਰੁ ॥ ਿਚਤਵਉ ਚਰਨਾਰਿਬੰਦ ਸਾਸਨ ਿਨਿਸ ਭੋਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਲਾਇ ਪਰ੍ੀਿਤ ਕੀਨ ਆਪਨ ਤੂਟਤ ਨਹੀ ਜੋਰੁ ॥ ਪਰ੍ਾਨ ਮਨੁ ਧਨੁ ਸਰਬਸ ਹਿਰ ਗੁਨ ਿਨਧੇ ਸੁਖ ਮੋਰ ॥੧॥ ਈਤ ਊਤ ਰਾਮ ਪੂਰਨੁ ਿਨਰਖਤ ਿਰਦ ਖੋਿਰ ॥ ਸੰਤ ਸਰਨ ਤਰਨ ਨਾਨਕ ਿਬਨਿਸਓ ਦੁਖੁ ਘੋਰ ॥੨॥੩॥੪੮॥ {ਪੰਨਾ 1307} pd ArQ:- mweI—hy mW! ismrq—ismridAW [ icqvau—icqvauN, mYN icqvdw hW, mYN cyqy krdw hW [ crnwribMd—(crn-AribMd [ AribMd—kOl Pu`l) kOl-Pu`l vrgy sohxy crn [ swsn—hryk swh dy nwl [ inis—rwq [ Bor—idn [1[rhwau[ lwie—lw ky, joV ky [ kIn Awpn—Awpxw bxw ilAw hY [ joru—joV, imlwp [ srbsou (svLÔv) [ A`Kr ‘s’ dy nwl do lgW hn— o Aqy u [ Asl l&z ‘srbsu’ hY, ieQy ‘srbso’ pVHnw hY) swrw Dn-pdwrQ, sB kuJ [ gun inDy—guxW dw ^zwnw hrI [ mor—myrw [1[ eIq—ieQy [ aUq—auQy [ inrKq—(mYN) vyKdw hW [ ird Koir—ihrdy dI KoV ivc, ihrdy dy gupq QW ivc [ qrn—byVI, jhwz [ Gor—bhuq BwrI [2[ ArQ:- hy mW! pRBU ibnw (myrw) koeI hor (Awsrw) nhIN hY [ aus dw nwm hr vyly ismridAW mYN idn rwq hryk swh dy nwl aus dy sohxy crnW dw iDAwn Drdw rihMdw hW [1[rhwau[ hy mW! (aus prmwqmw nwl) ipAwr pw ky (mYN aus ƒ) Awpxw bxw ilAw hY (hux ieh) pRIq dI gMF tu`tygI nhIN [ myry vwsqy guxW dw ^zwnw hrI hI suK hY, ijMd hY, mn hY, Dn hY, myrw sB kuJ auhI hY [1[ hy nwnk! ieQy auQy hr QW prmwqmw hI ivAwpk hY, mYN ausƒ Awpxy ihrdy dy lukvyN QW ivc (bYTw) vyK irhw hW [ (jIvW ƒ pwr lμGwx leI auh) jhwz hY, sMqW dI srn ivc (ijnHW ƒ iml pYNdw hY, auhnW dw) swrw v`fy qoN v`fw du`K BI nws ho jWdw hY [2[3[48[

ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਜਨ ਕੋ ਪਰ੍ਭੁ ਸੰਗੇ ਅਸਨੇਹੁ ॥ ਸਾਜਨੋ ਤੂ ਮੀਤੁ ਮੇਰਾ ਿਗਰ੍ਿਹ ਤੇਰੈ ਸਭੁ ਕੇਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮਾਨੁ ਮ ਗਉ ਤਾਨੁ ਮ ਗਉ ਧਨੁ ਲਖਮੀ ਸੁਤ ਦੇਹ ॥੧॥ ਮੁਕਿਤ ਜੁਗਿਤ ਭੁਗਿਤ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਨੰਦ ਪਰਮ ਿਨਧਾਨ ॥ ਭੈ ਭਾਇ ਭਗਿਤ ਿਨਹਾਲ ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਨ ॥੨॥੪॥੪੯॥ {ਪੰਨਾ 1307-1308} pd ArQ:- ko—dw [ pRBu—mwlk [ sMgy—(qyry) nwl [ Asnyhu—nyhu, ipAwr [ swjno— swjnu, s`jx [ igRih qyrY—qyry Gr ivc [ sB kyhu—sB kuJ, hryk pdwrQ [1[rhwau[ mwnu—ie`zq [ mwgau—mwgauN, mYN mMgdw hW [ qwnu—qwkq, Awsrw [ lKmI—mwieAw [ suq—pu`qr [ dyh—srIr, srIr-Arogqw [1[ mukiq—(ivkwrW qoN) ^lwsI [ jugiq—jIvn-jwc [ Bugiq—^urwk, Bojn [ prmwnμd—prm Awnμd, sB qoN au~cy Awnμd dw mwlk [ inDwn—^zwnw [ BY—fr ivc, Adb ivc [ Bwie— ipAwr ivc [ inhwl—prsMn [2[ ArQ:- hy pRBU! qUM Awpxy syvk dy isr auqy rwKw hYN, (qyry syvk dw qyry) nwl ipAwr (itikAw rihMdw hY) [ hy pRBU! qUM (hI) myrw s`jx hYN, qUM (hI) myrw im`qr hYN, qyry Gr ivc hryk pdwrQ hY [1[rhwau[ hy pRBU! mYN (qyry dr qoN) ie`zq mMgdw hW, (qyrw) Awsrw mMgdw hW, Dn-pdwrQ mMgdw hW, pu`qr mMgdw hW, srIrk Arogqw mMgdw hW [1[ hy pRBU! qUM hI ivkwrW qoN ^lwsI dyx vwlw hYN, qUM hI jIvn-jwc isKWdw hYN, qUM hI Bojn dyx vwlw hYN, qUM sB qoN au~cy Awnμd qy suKW dw ^zwnw hYN [ hy nwnk! (AwK—hy pRBU! mYN qYQoN) sdw hI sdky jWdw hW, (ijhVy mnu`K qyry) fr ivc ipAwr ivc (itk ky qyrI) BgqI (krdy hn, auh) inhwl (ho jWdy hn) [2[4[49[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਕਰਤ ਕਰਤ ਚਰਚ ਚਰਚ ਚਰਚਰੀ ॥ ਜੋਗ ਿਧਆਨ ਭੇਖ ਿਗਆਨ ਿਫਰਤ ਿਫਰਤ ਧਰਤ ਧਰਤ ਧਰਚਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅਹੰ ਅਹੰ ਅਹੈ ਅਵਰ ਮੂੜ ਮੂੜ ਮੂੜ ਬਵਰਈ ॥ ਜਿਤ ਜਾਤ ਜਾਤ ਜਾਤ ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਦਾ ਕਾਲ ਹਈ ॥੧॥ ਮਾਨੁ ਮਾਨੁ ਮਾਨੁ ਿਤਆਿਗ ਿਮਰਤੁ ਿਮਰਤੁ ਿਨਕਿਟ ਿਨਕਿਟ ਸਦਾ ਹਈ ॥ ਹਿਰ ਹਰੇ ਹਰੇ ਭਾਜੁ ਕਹਤੁ ਨਾਨਕੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਮੂੜ ਿਬਨੁ ਭਜਨ ਭਜਨ ਭਜਨ ਅਿਹਲਾ ਜਨਮੁ ਗਈ ॥੨॥੫॥੫੦॥੧੨॥੬੨॥ {ਪੰਨਾ 1308} pd ArQ:- krq krq—hr vyly krdy rihMdy [ crc crc crcrI—crcw hI crcw [ jog iDAwn—jog-smwDIAW lwx vwly [ ByK—(Cy) ByKW dy swDU [ igAwn—(SwsqRW dy) jwxn vwly [ iPrq iPrq—sdw iPrdy rihx vwly [ Drq—DrqI [ DrcrI—DrqI auqy iPrn vwly [1[rhwau[ AhM AhM—haumY hI haumY [ Avr—hor [ AhY—hY [ mUV—mUrK [ bvreI—bvry, J`ly [

jiq—(X>) ij`Qy (BI) [ jwq—jWdy [ kwl—mOq, Awqmk mOq [ heI—(itkI rihMdI) hY [1[ mwnu—AhMkwr [ iqAwgu—C`f [ imrqu—mOq [ inkit—nyVy [ heI—hY [ Bwju—Bjn kr [ khq nwnku—nwnk AwKdw hY [ Aihlw—kImqI [ geI—(ivArQ) jw irhw hY [2[ ArQ:- hy BweI! AnykW jog smwDIAW lwx vwly (Cy) ByKW dy swDU (SwsqR dy) igAwnvwn sdw DrqI auqy qury iPrdy hn, (ij`Qy jWdy hn) crcw hI crcw krdy iPrdy hn (pr pRBU dy Bojn qoN ibnw ieh sB kuJ ivArQ hY) [1[ hy BweI! (ieho ijhy AnykW hI) hor hn, (auhnW dy AMdr) haumY hI haumY, (nwm qoN s`Kxy auh) mUrK hn, mUrK hn, J`ly hn [ (auh DrqI au~qy qury iPrdy hn, ies ƒ Drm dw kMm smJdy hn pr auh) ij`Qy BI jWdy hn, ij`Qy BI jWdy hn, sdw hI sdw hI Awqmk mOq (auhnW auqy svwr rihMdI) hY [ hy mUrK! (iehnW smwDIAW dw) mwx, (ByK dw) mwx (SwsqRW dy igAwn dw) AhMkwr C`f dyh, (ies qrHW Awqmk) mOq sdw (qyry) nyVy hY, sdw (qyry) nyVy hY [ (qYƒ) nwnk AwKdw hY—hy mUrK! prmwqmw dw Bjn kr, hrI dw Bjn kr [ Bjn qoN ibnw kImqI mnu`Kw jnm (ivArQ) jw irhw hY [2[5[50[12[62[ ਕਾਨੜਾ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੧

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਜਿਪ ਮਨ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈਗੋ

॥ ਿਜਉ ਿਜਉ ਜਪੈ ਿਤਵੈ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਸਿਤਗੁਰੁ ਸੇਿਵ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਭਗਤ ਜਨ ਕੀ ਿਖਨੁ ਿਖਨੁ ਲੋਚਾ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਅਨ ਰਸ ਸਾਦ ਗਏ ਸਭ ਨੀਕਿਰ ਿਬਨੁ ਨਾਵੈ ਿਕਛੁ ਨ ਸੁਖਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਗੁਰਮਿਤ ਹਿਰ ਹਿਰ ਮੀਠਾ ਲਾਗਾ ਗੁਰੁ ਮੀਠੇ ਬਚਨ ਕਢਾਵੈਗੋ ॥ ਸਿਤਗੁਰ ਬਾਣੀ ਪੁਰਖੁ ਪੁਰਖੋਤਮ ਬਾਣੀ ਿਸਉ ਿਚਤੁ ਲਾਵੈਗੋ ॥੨॥ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੁਨਤ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਦਰ੍ਿਵਆ ਮਨੁ ਭੀਨਾ ਿਨਜ ਘਿਰ ਆਵੈਗੋ ॥ ਤਹ ਅਨਹਤ ਧੁਨੀ ਬਾਜਿਹ ਿਨਤ ਬਾਜੇ ਨੀਝਰ ਧਾਰ ਚੁਆਵੈਗੋ ॥੩॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਇਕੁ ਿਤਲ ਿਤਲ ਗਾਵੈ ਮਨੁ ਗੁਰਮਿਤ ਨਾਿਮ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਮੁ ਸੁਣੈ ਨਾਮੋ ਮਿਨ ਭਾਵੈ ਨਾਮੇ ਹੀ ਿਤਰ੍ਪਤਾਵੈਗੋ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1308} pd ArQ:- jip—jipAw kr [ mn—hy mn! pwvYgo—pwvY, pWdw hY [ jpY—jpdw hY [ syiv—syvw kr ky, srn pY ky [ smwvYgo—smwvY, lIn rihMdw hY [1[rhwau[ iKnu iKnu—hr vyly [ locw—qWG [ jpq—jpidAW [ An rs swd—hor rsW dy suAwd [ nIkir gey—inkl gey, dUr ho gey [1[ guru kFwvYgo,—guru kFwvY, gurU kFWdw hY [ purKoqm—sB qoN au~qm (Akwl-) purK [ isau—nwl [ lwvYgo—lwvY, lWdw hY [2[ dRivAw—nrm ho igAw hY [ BInw—iB`j igAw hY [ inj Gir—Awpxy (Asl) Gr ivc [ qh—aus (ihrdy-Gr) ivc [ Anhq—iek-rs, lgwqwr [ DunI—sur [ bwjih—v`jdy

rihMdy hn [ nIJr—(inBLØr) cSmw [ cuAwvYgo—cuAwvY, coNdI rihMdI hY, jwrI rihMdI hY [3[ iql iql—hr vyly [ gwvY—gWdw rihMdw hY [ nwim—nwm ivc [ nwmo—nwm hI [ min—mn ivc [ Bwvy—ipAwrw l`gdw hY [ nwmy—nwm ivc hI [ iqRpqwvYgo—iqRpq rihMdw hY [4[ ArQ:- hy (myry) mn! (prmwqmw dw) nwm (sdw) jipAw kr (ijhVw mnu`K jpdw hY, auh) suK pWdw hY [ ijauN ijauN (mnu`K hir-nwm) jpdw hY, iqauN iqauN Awnμd mwxdw hY, Aqy gurU dI srn pY ky (hir-nwm ivc) lIn rihMdw hY [1[rhwau[ hy mn! Bgq jnW dI hr vyly (nwm jpx dI) qWG bxI rihMdI hY, (prmwqmw dw Bgq) hir-nwm jpidAW Awnμd pRwpq krdw hY [ (aus dy AMdroN) hor swry rsW dy suAwd inkl jWdy hn, hir-nwm qoN ibnw (Bgq ƒ) hor kuJ cMgw nhIN l`gdw [1[ hy mn! gurU dI miq dI brkiq nwl (Bgq ƒ) prmwqmw dw nwm ipAwrw l`gx lg pYNdw hY, gurU (aus dy mUMhoN is&iq-swlwh dy) im`Ty bcn (hI) kFWdw hY [ gurU dI bwxI dI rwhIN (Bgq) sRySt purK prmwqmw ƒ (iml pYNdw hY, ies vwsqy Bgq sdw) gurU dI bwxI nwl (Awpxw) ic`q p`Gr jWdw hY; myrw mn (nwm-rs nwl) iB`j jWdw hY, (bwhr Btkx dy QW) Awpxy Asl srUp ivc itikAw rihMdw hY [ ihrdy ivc ieauN Awnμd bixAw rihMdw hY, (mwno) aus ihrdy ivc iek-rs sur nwl vwjy v`jdy rihMdy hn, (mwno) cSmy (dy pwxI) dI Dwr cldI rihMdI hY [3[ hy mn! (prmwqmw dw Bgq) hr vyly hryk swh dy nwl prmwqmw dw nwm jpdw rihMdw hY, gurU dI miq lY ky (Bgq dw) mn (sdw) nwm ivc lIn rihMdw hY [ Bgq (hr vyly prmwqmw dw) nwm suxdw hY, nwm hI (aus dy) mn ivc ipAwrw l`gdw hY, nwm dI rwhIN hI (Bgq mwieAw dI iqRSnw vloN) r`ijAw rihMdw hY [4[ ਕਿਨਕ ਕਿਨਕ ਪਿਹਰੇ ਬਹੁ ਕੰਗਨਾ ਕਾਪਰੁ ਭ ਿਤ ਬਨਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਮ ਿਬਨਾ ਸਿਭ ਫੀਕ ਿਫਕਾਨੇ ਜਨਿਮ ਮਰੈ ਿਫਿਰ ਆਵੈਗੋ ॥੫॥ ਮਾਇਆ ਪਟਲ ਪਟਲ ਹੈ ਭਾਰੀ ਘਰੁ ਘੂਮਿਨ ਘੇਿਰ ਘੁਲਾਵੈਗੋ ॥ ਪਾਪ ਿਬਕਾਰ ਮਨੂਰ ਸਿਭ ਭਾਰੇ ਿਬਖੁ ਦੁਤਰੁ ਤਿਰਓ ਨ ਜਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਭਉ ਬੈਰਾਗੁ ਭਇਆ ਹੈ ਬੋਿਹਥੁ ਗੁਰੁ ਖੇਵਟੁ ਸਬਿਦ ਤਰਾਵੈਗੋ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਹਿਰ ਭੇਟੀਐ ਹਿਰ ਰਾਮੈ ਨਾਿਮ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੭॥ ਅਿਗਆਿਨ ਲਾਇ ਸਵਾਿਲਆ ਗੁਰ ਿਗਆਨੈ ਲਾਇ ਜਗਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਭਾਣੈ ਆਪਣੈ ਿਜਉ ਭਾਵੈ ਿਤਵੈ ਚਲਾਵੈਗੋ ॥੮॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1308} pd ArQ:- kink—sonw [ kwpru—kpVw [ BWiq—keI iksmW dw [ bnwvYgo—bnwvY, bxWdw hY [ siB—swry [ PIk iPkwnY—bhuq hI iP`ky [ jnim—jMm ky [5[ ptl—prdw [ GUmin Gyir—GuMmxGyrI [ GulwvYgo—Guldw hY, du`KI huMdw hY [ mnUr—siVAw hoieAw lohw [ ibKu—(Awqmk mOq ilAwauxI vwlI) zhr [ duqru—ijs qoN pwr lμGxw AOKw

huMdw hY [6[ Bau—fr, Adb [ bYrwgu—ipAwr, lgn [ boihQu—jhwz [ Kyvtu—mlwh [ sbid—Sbd dI rwhIN [ qrwvYgo—qrwvY, pwr lμGw dyNdw hY [ BytIAY—iml skIdw hY [ rwmY nwim— prmwqmw dy nwm ivc [7[ AigAwin—A`igAwnqw ivc [ lwie—joV ky [ gur igAwnY—gurU dy d`sy igAwn ivc [ BwxY—rzw ivc [ BwvY—cMgw l`gdw hY [8[ ArQ:- (hy myry mn! mwieAw-vyiVHAw mnu`K) sony (Awidk kImqI DwqW) dy AnykW kMgx (Awidk gihxy) pihndw hY (Awpxy srIr ƒ sjwx leI) keI iksm dw k`pVw bxWdw hY, (prmwqmw dy) nwm qoN ibnw (ieh) swry (au~dm) iblkul by-suAwdy hn [ (Aijhw mnu`K sdw) jMmx mrn dy gyV ivc ipAw rihMdw hY [5[ hy myry mn! mwieAw (dy moh) dw prdw bVw krVw prdw hY, (ies moh dy prdy dy kwrn mnu`K leI aus dw) Gr GuMmx-GyrI bx jWdw hY, (ies ivc fu`bx qoN bcx leI swrI aumr mnu`K) Gol krdw hY [ (moh ivc Ps dy kIqy hoey) pwp ivkwr sVy hoey lohy vrgy Bwry (boJ) bx jWdy hn, (iehnW dy kwrn) Awqmk mOq ilAwaux vwly zhr-rUp (sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGxw AOKw ho jWdw hY, (mwieAw-vyVHy mnu`K pwsoN aus ivcoN) pwr nhIN lμiGAw jw skdw [6[ hy myry mn! (ihrdy ivc prmwqmw dw) Adb Aqy ipAwr (sMswr-smuMdr qoN pwr lμGx leI) jhwz bx jWdw hY (ijs mnu`K dy AMdr ipAwr hY fr hY, aus ƒ) gurU mlwh (Awpxy) Sbd dI rwhIN pwr lμGw lYNdw hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm (jp ky) prmwqmw ƒ iml skIdw hY; (ijs mnu`K dy AMdr Adb qy ipAwr hY, auh) sdw pRBU dy nwm ivc lIn rihMdw hY [7[ pr, hy nwnk! ijvyN prmwqmw dI rzw huMdI hY iqvyN hI (jIv ƒ jIvn rwh qy) qordw hY, (kdy jIv ƒ) AigAwnqw ivc Psw ky (mwieAw dy moh dI nINd ivc) sMvweI r`Kdw hY, kdy gurU dI b^SI hoeI Awqmk sUJ ivc itkw ky (aus nINd qoN) jgw dyNdw hY [8[1[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਜਿਪ ਮਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਤਰਾਵੈਗੋ ॥ ਜੋ ਜੋ ਜਪੈ ਸੋਈ ਗਿਤ ਪਾਵੈ ਿਜਉ ਧਰ੍ੂ ਪਰ੍ਿਹਲਾਦੁ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਹਿਰ ਜੀਉ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਨਾਿਮ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਸਿਤਗੁਰੂ ਿਮਲਾਵਹੁ ਿਮਿਲ ਸਿਤਗੁਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥੧॥ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਹਉਮੈ ਮਲੁ ਲਾਗੀ ਿਮਿਲ ਸੰਗਿਤ ਮਲੁ ਲਿਹ ਜਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਉ ਲੋਹਾ ਤਿਰਓ ਸੰਿਗ ਕਾਸਟ ਲਿਗ ਸਬਿਦ ਗੁਰੂ ਹਿਰ ਪਾਵੈਗੋ ॥੨॥ ਸੰਗਿਤ ਸੰਤ ਿਮਲਹੁ ਸਤਸੰਗਿਤ ਿਮਿਲ ਸੰਗਿਤ ਹਿਰ ਰਸੁ ਆਵੈਗੋ ॥ ਿਬਨੁ ਸੰਗਿਤ ਕਰਮ ਕਰੈ ਅਿਭਮਾਨੀ ਕਿਢ ਪਾਣੀ ਚੀਕੜੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥੩॥ ਭਗਤ ਜਨਾ ਕੇ ਹਿਰ ਰਖਵਾਰੇ ਜਨ ਹਿਰ ਰਸੁ ਮੀਠ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥ ਿਖਨੁ ਿਖਨੁ ਨਾਮੁ ਦੇਇ ਵਿਡਆਈ ਸਿਤਗੁਰ ਉਪਦੇਿਸ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1309} pd ArQ:- jip—jipAw kr [ mn—hy mn! qrwvYgo—qrwvY, pwr lμGw dyNdw hY [ jo jo—

ijhVw ijhVw mnu`K [ soeI—auh hI [ giq—au~cI Awqmk AvsQw [ smwvYgo—smwvY, lIn ho jWdw irhw hY [1[rhwau[ hir jIau—hy pRBU jI! kir—kr ky [ nwim—nwm ivc [ lgwvYgo—joV dyNdw hY [ imil— iml ky [ iDAwvYgo—iDAwvY, ismrdw hY [1[ mlu—mYl [ kwst—kwT, l`kVI, byVI [ lig sbid—Sbd ivc l`g ky [2[ hir rsu—hir-nwm dw Awnμd [ krm—(nwm qoN ibnw hor hor) krm [ kiF—k`F ky [3[ rKvwry—rwKy [ mIT—im`Tw, suAwdlw [ iKnu iKnu—hryk iKn, hr vyly [ dyie—dyNdw hY [ aupdyis—aupdyS ivc [4[ ArQ:- hy (myry) mn! prmwqmw dw nwm jipAw kr, hir-nwm (mnu`K ƒ sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGw lYNdw hY [ ijhVw ijhVw mnu`K hir-nwm jpdw hY, auh hI au~cI Awqmk AvsQw hwsl kr lYNdw hY (qy, prmwqmw ivc hI lIn ho jWdw hY) ijvyN DR¨ Aqy pRihlwd (Awpo Awpxy smy pRBU ivc) lIn huMdw irhw hY [1[rhwau[ hy pRBU jI! imhr kr, imhr kr, imhr kr, (qy, Awpxy nwm ivc joVI r`K [ hy BweI! prmwqmw Awp hI) imhr kr ky (jIv ƒ Awpxy) nwm ivc joVdw hY [ hy pRBU jI! imhr kr ky gurU imlwvo [ gurU ƒ iml ky hI (jIv qyrw) nwm ismr skdw hY [1[ hy BweI! (jIv ƒ) AnykW jnmW dI haumY dI mYl cMbVI AwauNdI hY, swD sMgiq ivc iml ky ieh mYl lih jWdI hY [ ijvyN lohw kwT (dI byVI) nwl l`g ky (ndI qoN) pwr lμG jWdw hY, iqvyN gurU dy Sbd ivc juV ky (mnu`K) prmwqmw ƒ iml pYNdw hY [2[ hy BweI! sMq jnW dI sMgiq swD sMgiq ivc iml bYiTAw kro, swD sMgiq ivc iml ky prmwqmw dy nwm dw Awnμd Awaux l`g pYNdw hY [ pr AhMkwrI mnu`K swD sMgiq qoN vWijAw rih ky (hor hor) krm krdw hY, (Aijhw mnu`K Awpxy BWfy ivcoN) pwxI k`F ky (aus ivc) ic`kV pweI jw irhw hY [3[ hy BweI! pRBU jI Awpxy BgqW dy Awp rwKy bxy rihMdy hn, (qwhIeyN) Bgq jnW ƒ hir-nwm dw rs im`Tw l`gdw hY [ pRBU (Awpxy BgqW ƒ) hryk iKn (jpx leI Awpxw) nwm dyNdw hY (nwm dI) vifAweI dyNdw hY [ Bgq gurU dy aupdyS (Sbd) ivc lIn hoieAw rihMdw hY [4[ ਭਗਤ ਜਨਾ ਕਉ ਸਦਾ ਿਨਿਵ ਰਹੀਐ ਜਨ ਿਨਵਿਹ ਤਾ ਫਲ ਗੁਨ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਜੋ ਿਨੰਦਾ ਦੁਸਟ ਕਰਿਹ ਭਗਤਾ ਕੀ ਹਰਨਾਖਸ ਿਜਉ ਪਿਚ ਜਾਵੈਗੋ ॥੫॥ ਬਰ੍ਹਮ ਕਮਲ ਪੁਤੁ ਮੀਨ ਿਬਆਸਾ ਤਪੁ ਤਾਪਨ ਪੂਜ ਕਰਾਵੈਗੋ ॥ ਜੋ ਜੋ ਭਗਤੁ ਹੋਇ ਸੋ ਪੂਜਹੁ ਭਰਮਨ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਜਾਤ ਨਜਾਿਤ ਦੇਿਖ ਮਤ ਭਰਮਹੁ ਸੁਕ ਜਨਕ ਪਗੀਂ ਲਿਗ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਜੂਠਨ ਜੂਿਠ ਪਈ ਿਸਰ ਊਪਿਰ ਿਖਨੁ ਮਨੂਆ ਿਤਲੁ ਨ ਡੁਲਾਵੈਗੋ

॥੭॥ ਜਨਕ ਜਨਕ ਬੈਠੇ ਿਸੰਘਾਸਿਨ ਨਉ ਮੁਨੀ ਧੂਿਰ ਲੈ ਲਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਠਾਕੁਰ ਮੈ ਦਾਸਿਨ ਦਾਸ ਕਰਾਵੈਗੋ ॥੮॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1309} pd ArQ:- kau—dy A`gy, ƒ [ iniv—inaUN ky [ rhIAY—rihxw cwhIdw hY [ jn invih— Bgq jn inaUNdy hn [ qw—qdoN [ Pl gun—Awqmk guxW dw Pl [ pwvYgo—pwvY, pWdw hY [ krih—krdy hn [ ijau—vWg [ pic jwvYgo—^uAwr huMdw hY [5[ bRhm—bRhmw [ kml puqu—kOl dw pu`qr (bRhmw kOl dI nwBI ivcoN jMimAw mMinAw jWdw hY) [ mIn—m`CI, (mCodrI dw pu`qr mMinAw jWdw hY ibAws ƒ) [ pUjhu—Awdr-sqkwr kro [ Brmn Brmu—v`fI qoN v`fI Btkxw [ cukwvYgo—cukwvY, mukw lYNdw hY [6[ jwqn jwiq—jwqIAW ivcoN au~cI jwqI [ dyiK—vyK ky [ mq Brmhu—BulyKw nwh KwE [ suk—sukdyv (jwqI dw bRwhmx sI) [ pgIN—pYrIN [ lig—l`g ky [ jUTn jUiT—BYVI qoN BYVI jUT [7[ jnk jnk—keI jnk, (rwjw jnk dI pIVHI dy keI jnk) [ bYTy—bYTdy Awey [ isMGwsin—isMGwsn auqy, rwj-g`dI au~qy [ lY—lY ky [ DUir—crnW dI DUV [ lwvYgo—lWdw hY [ Twkur—hy Twkur! mY—mYƒ, myry vrigAW ƒ [ krwvYgo—krwvY, krWdw hY, bxw lYNdw hY [8[ ArQ:- hy BweI! pRBU dy BgqW A`gy sdw isr invwxw cwhIdw hY, Bgq jn (Awp BI) inmRqw ivc rihMdy hn [ (jdoN mnu`K inaUNdw hY) qdoN (hI) Awqmk guxW dw Pl pRwpq krdw hY [ ijhVy BYVy mnu`K Bgq jnW dI inMdw krdy hn (auh Awp hI ^uAwr huMdy hn [ inMdk mnu`K sdw) hrnwKs vWg ^uAwr huMdw hY [5[ hy BweI! bRhmw kOl-nwBI ivcoN jMimAw mMinAw jWdw hY, ibAws m`CI (mCodrI) dw puq ikhw jWdw hY (pr ieqny nIvyN QW qoN jMmy mMny jw ky BI, prmwqmw dI BgqI dw) qp krn dy kwrn (bRhmw BI qy ibAws BI jgq ivc AwpxI) pUjw krw irhw hY [ hy BweI! ijhVw ijhVw BI koeI Bgq bxdw hY, aus dw Awdr sqkwr kro [ (Bgq jnW dw sqkwr) v`fI qoN v`fI Btkxw dUr kr dyNdw hY [6[ hy BweI! au~cI qoN au~cI jwiq vyK ky (BI) BulyKw nwh Kw jwE (ik BgqI au~cI jwiq dw h`k hY [ vyKo) sukdyv (bRwhmx rwjw) jnk dI pYrIN l`g ky nwm ismr irhw hY (ismrn dI jwc is`K irhw hY [ jdoN auh jnk pws BgqI dI is`iKAw lYx AwieAw, lμgr vrqwieAw jw irhw sI [ sukdyv ƒ bwhr hI KVw kr id`qw igAw [ lμgr Ck rhy lokW dIAW p`qlW dI) swrI jUT (sukdyv dy) isr au~qy peI (vyKo, iPr BI sukdyv bRwhmx huMidAW BI Awpxy) mn ƒ iek iKn vwsqy BI folx nhIN dy irhw [7[ hy BweI! AnykW jnk (AwpxI vwrI ijs) rwj-g`dI auqy bYTx Aw rhy sn (aus auqy bYTw hoieAw ausy ^wndwn dw Bgq rwjw jnk rwjw huMidAW BI BgqI krn vwly) nO irSIAW dI

crn-DUV (Awpxy m`Qy au~qy) lw irhw hY [ hy nwnk! (AwK—) hy Twkur! (myry auqy) imhr kr, imhr kr, (mYƒ Awpxw koeI Bgq imlw dyh, ijhVw) mYƒ qyry dwsW dw dws bxw ley [8[2[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮਨੁ ਗੁਰਮਿਤ ਰਿਸ ਗੁਨ ਗਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਹਵਾ ਏਕ ਹੋਇ ਲਖ ਕੋਟੀ ਲਖ ਕੋਟੀ ਕੋਿਟ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਹਸ ਫਨੀ ਜਿਪਓ ਸੇਖਨਾਗੈ ਹਿਰ ਜਪਿਤਆ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਤੂ ਅਥਾਹੁ ਅਿਤ ਅਗਮੁ ਅਗਮੁ ਹੈ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਮਨੁ ਠਹਰਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਿਜਨ ਤੂ ਜਿਪਓ ਤੇਈ ਜਨ ਨੀਕੇ ਹਿਰ ਜਪਿਤਅਹੁ ਕਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਿਬਦਰ ਦਾਸੀ ਸੁਤੁ ਛੋਕ ਛੋਹਰਾ ਿਕਰ੍ਸਨੁ ਅੰਿਕ ਗਿਲ ਲਾਵੈਗੋ ॥੨॥ ਜਲ ਤੇ ਓਪਿਤ ਭਈ ਹੈ ਕਾਸਟ ਕਾਸਟ ਅੰਿਗ ਤਰਾਵੈਗੋ ॥ ਰਾਮ ਜਨਾ ਹਿਰ ਆਿਪ ਸਵਾਰੇ ਅਪਨਾ ਿਬਰਦੁ ਰਖਾਵੈਗੋ ॥੩॥ ਹਮ ਪਾਥਰ ਲੋਹ ਲੋਹ ਬਡ ਪਾਥਰ ਗੁਰ ਸੰਗਿਤ ਨਾਵ ਤਰਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਉ ਸਤਸੰਗਿਤ ਤਿਰਓ ਜੁਲਾਹੋ ਸੰਤ ਜਨਾ ਮਿਨ ਭਾਵੈਗੋ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1309} pd ArQ:- ris—rs nwl, Awnμd nwl, suAwd nwl [ mnu gwvYgo—(ijs mnu`K dw) mn gWdw hY [ ijhvw—(aus dI) jIB [ hoie—ho ky, bx ky [ kotI—koit, kRoVW [ iDAwvYgo— iDAwvY, jpdI hY [1[rhwau[ shs PnI—hzwr PxW nwl [ syKnwgY—SySnwg ny [ Agmu—AphuMc [ ThrwvYgo—ThrwvY, ThrWdw hY, itkwxy qy ilAwauNdw hY, BtkxoN htWdw hY [1[ qU—qYƒ [ nIky—cMgy (jIvn vwly) [ jpiqAhu kau—jpx vwilAW ƒ [ dwsI suqu—dwsI dw pu`qr [ Cok Cohrw—Cokrw [ AMik—AMk nwl, CwqI nwl [ gil—gl nwl [2[ qy—qoN [ Epiq—auqp`qI [ kwst—kwT, l`kV [ AMig—(Awpxy) srIr au~qy [ qrwvY— qrWdw hY [ ibrdu—mu`F kdImW dw suBwau [ rKwvYgo—rKwvY, kwiem r`Kdw hY [3[ hm—AsI jIv [ loh—lohw [ nwv—byVI [ qrwvYgo—qrwvY, pwr lμGWdw hY [ min—mn ivc [ BwvYgo—BwvY, ipAwrw l`gdw hY [4[ ArQ:- hy BweI! (ijs mnu`K dw) mn gurU dI miq (lY ky) suAwd nwl (prmwqmw dy) gux gwx l`g pYNdw hY (aus dy AMdr ieqnw ipAwr jwgdw hY ik aus dI) jIB iek qoN (mwno) l`KW kRoVW bx ky (nwm) jpx l`g pYNdI hY (nwm jpdI Q`kdI hI nhIN) [1[rhwau[ hy BweI! (aus Awqmk Awnμd dy pRyry hoey hI) SySnwg ny (AwpxI hzwr) &n nwl (sdw hirnwm) jipAw hY [ pr hy, BweI! prmwqmw dw nwm jpidAW koeI prmwqmw (dy guxW) dw AMq nhIN l`B skdw [ hy pRBU! qUM AQwh (smuMdr) hYN, qUM sdw hI AphuMc hYN [ hy BweI! gurU dI miq dI rwhIN (nwm jpx vwly mnu`K dw) mn BtkxoN ht jWdw hY [1[ hy pRBU! ijhVy mnu`KW ny qYƒ jipAw hY, auhI mnu`K cMgy (jIvn vwly) bxy hn [ hy BweI! nwm jpx vwilAW ƒ hrI (Awqmk) Awnμd b^Sdw hY [ (vyKo, iek) dwsI dw pu`qr ibdr Cokrw

ijhw hI sI, (pr nwm jpx dI brkiq nwl) ik®sn aus ƒ CwqI nwl lw irhw hY, gl nwl lw irhw hY [2[ hy BweI! pwxI qoN kwT dI auqp`qI huMdI hY (ies lwj ƒ pwlx leI pwxI aus) kwT ƒ (AwpxI CwqI au~qy r`KI r`Kdw hY) qrWdw rihMdw hY (fu`bx nhIN dyNdw) [ (iesy qrHW) prmwqmw Awpxy syvkW ƒ Awp sohxy jIvn vwlw bxWdw hY, Awpxw mu`F-kdImW dw suBwau kwiem r`Kdw hY [3[ hy BweI! AsI jIv p`Qr (vWg pwpW nwl Bwry) hW, lohy (vWg ivkwrW nwl Bwry) hW, (pr pRBU Awp imhr kr ky) gurU dI sMgiq ivc r`K ky (sMswr-smuMdr qoN) pwr lμGWdw hY (ijvyN) byVI (p`QrW ƒ lohy ƒ ndI qoN pwr lμGWdI hY) ijvyN swD sMgiq dI brkiq nwl (kbIr) julwhw pwr lμG igAw [ hy BweI! prmwqmw Awpxy sMq jnW dy mn ivc (sdw) ipAwrw l`gdw hY [4[ ਖਰੇ ਖਰੋਏ ਬੈਠਤ ਊਠਤ ਮਾਰਿਗ ਪੰਿਥ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਸਿਤਗੁਰ ਬਚਨ ਬਚਨ ਹੈ ਸਿਤਗੁਰ ਪਾਧਰੁ ਮੁਕਿਤ ਜਨਾਵੈਗੋ ॥੫॥ ਸਾਸਿਨ ਸਾਿਸ ਸਾਿਸ ਬਲੁ ਪਾਈ ਹੈ ਿਨਹਸਾਸਿਨ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਉਮੈ ਬੂਝੈ ਤੌ ਗੁਰਮਿਤ ਨਾਿਮ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਸਿਤਗੁਰੁ ਦਾਤਾ ਜੀਅ ਜੀਅਨ ਕੋ ਭਾਗਹੀਨ ਨਹੀ ਭਾਵੈਗੋ ॥ ਿਫਿਰ ਏਹ ਵੇਲਾ ਹਾਿਥ ਨ ਆਵੈ ਪਰਤਾਪੈ ਪਛੁਤਾਵੈਗੋ ॥੭॥ ਜੇ ਕੋ ਭਲਾ ਲੋੜੈ ਭਲ ਅਪਨਾ ਗੁਰ ਆਗੈ ਢਿਹ ਢਿਹ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਦਇਆ ਦਇਆ ਕਿਰ ਠਾਕੁਰ ਮੈ ਸਿਤਗੁਰ ਭਸਮ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥੮॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1309-1310} pd ArQ:- Kry Kroey—Kly-Kloqy [ mwrig—rsqy ivc [ pMiQ—rsqy ivc [ iDAwvYgo— iDAwvY, iDAwauNdw hY [ siqgur bcn—gurU dy bcnW ivc (mgn) [ pwDru—p`Drw rsqw [ pwDru mukiq—mukqI dw p`Drw rsqw [ mukiq—ivkwrW qoN ^lwsI [ jnwvYgo—jnwvY, jqWdw hY, d`sdw hY [5[ swsin—swh dy huMidAW [ swis swis—hryk swh dy nwl [ blu—(Awqmk) qwkq [ inh swsin—swh nwh lYNidAW BI, srIr iqAwgx qy BI [ prswdI—ikrpw nwl [ bUJY—(A`g) bu`J jWdI hY [ qO—qdoN [ nwim—nwm ivc [6[ jIA ko—(Awqmk) jIvn dw [ jIAn ko—sBnW jIvW dw [ BwvYgo—BwvY, cMgw l`gdw [ hwiQ—h`Q ivc [ prqwpY—du`KI huMdw hY [7[ ko—koeI mnu`K [ Bl—Blw [ loVY—cwhuMdw hY [ Fih—Fih ky [ Twkur—hy Twkur! mY—mYƒ [ Bsm—crnW dI DUV [8[ ArQ:- hy BweI! (ijs mnu`K dw mn gurU dI miq lY ky suAwd nwl hir-gux gwx l`g pYNdw hY, auh mnu`K) Kly-KloiqAW, bYTidAW, au~TidAW, rsqy ivc (quridAW, hr vyly prmwqmw dw nwm) jpdw rihMdw hY [ (auh mnu`K sdw) gurU dy bcnW ivc (mgn rihMdw) hY, gurU dw aupdyS (aus ƒ ivkwrW qoN) ^lwsI dw is`Dw rsqw d`sdw rihMdw hY [5[

hy BweI! (ijs mnu`K ƒ hir-nwm dI lgn l`g jWdI hY, auh mnu`K swh dy huMidAW hryk swh dy nwl (nwm jp jp ky Awqmk) qwkq hwsl krdw rihMdw hY, swh dy nwh huMidAW BI auh prmwqmw dw nwm ismrdw rihMdw hY [ (jdoN) gurU dI ikrpw nwl (aus dy AMdroN) (haumY dI A`g) bu`J jWdI hY, qdoN gurU dI miq dI brkiq nwl auh hir-nwm ivc lIn rihMdw hY [6[ hy BweI! gurU sB jIvW dw Awqmk jIvn dw dwqw hY, pr bd-iksmq mnu`K ƒ gurU ipAwrw nhIN l`gdw [ (auh gurU dI srn pY ky Awqmk jIvn dI dwiq nhIN lYNdw [ izMdgI dw smw lμG jWdw hY) muV ieh smw h`Q nhIN AwauNdw, qdoN du`KI huMdw hY qy h`Q mldw hY [7[ hy BweI! jy koeI mnu`K Awpxw Blw cwhuMdw hY (qW aus ƒ cwhIdw hY ik auh) gurU dy dr qy Awpw-Bwv gvw ky ipAw rhy [ hy nwnk! (qUM BI AwK—) hy myry Twkur! (myry auqy) imhr kr, imhr kr, myry m`Qy au~qy gurU dy crnW dI DUV l`gI rhy [8[3[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮਨੁ ਹਿਰ ਰੰਿਗ ਰਾਤਾ ਗਾਵੈਗੋ ॥ ਭੈ ਭੈ ਤਰ੍ਾਸ ਭਏ ਹੈ ਿਨਰਮਲ ਗੁਰਮਿਤ ਲਾਿਗ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਿਰ ਰੰਿਗ ਰਾਤਾ ਸਦ ਬੈਰਾਗੀ ਹਿਰ ਿਨਕਿਟ ਿਤਨਾ ਘਿਰ ਆਵੈਗੋ ॥ ਿਤਨ ਕੀ ਪੰਕ ਿਮਲੈ ਤ ਜੀਵਾ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਆਿਪ ਿਦਵਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਦੁਿਬਧਾ ਲੋਿਭ ਲਗੇ ਹੈ ਪਰ੍ਾਣੀ ਮਿਨ ਕੋਰੈ ਰੰਗੁ ਨ ਆਵੈਗੋ ॥ ਿਫਿਰ ਉਲਿਟਓ ਜਨਮੁ ਹੋਵੈ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਿਮਲੈ ਰੰਗੁ ਲਾਵੈਗੋ ॥੨॥ ਇੰਦਰ੍ੀ ਦਸੇ ਦਸੇ ਫੁਿਨ ਧਾਵਤ ਤਰ੍ੈ ਗੁਣੀਆ ਿਖਨੁ ਨ ਿਟਕਾਵੈਗੋ ॥ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰਚੈ ਵਸਗਿਤ ਆਵੈ ਮੋਖ ਮੁਕਿਤ ਸੋ ਪਾਵੈਗੋ ॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1310} pd ArQ:- rMig—pRym-rMg ivc [ rwqw—r`qw, rMigAw hoieAw [ gwvYgo—gwvY, gWdw rihMdw hY [ BY—(l&z ‘Bau’ qoN bhu-vcn) swry fr [ qRws—fr, shm [ inrml—mlrihq, piv`qr [ lwig—pwh (k`pVy ƒ rMg cwVHn qoN pihlW ‘pwh’ dyeIdI hY, lUx jW sofy Awidk ivc irMnHIdw hY) [ lgwvYgo—lWdw hY, lgwvY [1[rhwau[ sd—sdw [ bYrwgI—ivrkq, mwieAw dy moh qoN auprwm [ inkit—nyVy [ Gir—(ihrdy-) Gr ivc [ pMk—crn-DUV [ jIvw—jIvW, mYN jIaU pYNdw hW, mYN Awqmk jIvn hwsl kr lYNdw hW [ kir—kr ky [1[ duibDw—myr-qyr [ loiB—loB ivc [ min korY—kory mn au~qy [ rMig—pRym-rMg [ iPir— muV [ aulitE—(jdoN loV Awidk vloN mn) prqdw hY [ jnmu—nvW jnm [ bcnI—bcnIN, bcnW dI rwhIN [ lwvYgo—lwvY, lWdw hY, cwVHdw hY [2[ Puin—muV, muV muV [ Dwvq—BtkdIAW hn [ qRYguxIAw—iqMnW guxW ivc PisAw hoieAw mn [ prcY—pqIjdw hY, pRsMn huMdw hY [ vsgiq—v`s ivc [ moK mukiq—ivkwrW qoN ^lwsI [ so—auh mnu`K [3[ ArQ:- hy BweI! (ijhVw mnu`K Awpxy mn ƒ prmwqmw dy pRym-rMg ivc rMgx vwsqy mn ƒ) gurU dI miq dI pwx dyNdw hY, (aus dw) mn pRBU dy pRym-rMg ivc rMigAw jWdw hY (ies rMg

ivc rMgIj ky auh mnu`K sdw prmwqmw dy gux) gWdw rihMdw hY, aus dy swry (mlIn) fr qy shm piv`qr (Adb-sqkwr) bx jWdy hn [1[rhwau[ hy BweI! prmwqmw dy ipAwr-rMg ivc rMigAw hoieAw mnu`K mwieAw dy moh vloN auprwm rihMdw hY, pRBU (pRym-rMg ivc rMgy mnu`KW dy sdw) nyVy v`sdw hY, auhnW dy (ihrdy-) Gr ivc Aw itkdw hY [ hy BweI! jy mYƒ auhnW (vf-BwgI mnu`KW) dI crn-DUV imly, qW mYN Awqmk jIvn pRwpq kr lYNdw hW [ (pr ieh crn-DUV pRBU) Awp hI ikrpw kr ky idvWdw hY [1[ hy BweI! ijhVy mnu`K myr-qyr ivc loB ivc Psy rihMdy hn, auhnW dy kory mn au~qy (pRBU dw ipAwr-) rMg nhIN cVH skdw [ iPr jdoN gurU dy bcnW dI rwhIN (auhnW dw mn duibDw loB Awidk vloN) prqdw hY, (qW auhnW ƒ nvW Awqmk) jnm imldw hY [ hy BweI! (ijs mnu`K ƒ) gurU purK iml pYNdw hY (aus dy mn ƒ pRBU-ipAwr dw) rMg cwVH dyNdw hY [2[ hy BweI! mnu`K dIAW ieh dsy hI ieMdRIAW muV muV BtkdIAW iPrdIAW hn [ (mwieAw dy) iqMn guxW ivc gRisAw mn rqw-Br smy leI BI (iek QW) nhIN itkdw [ jdoN gurU (iksy mnu`K au~qy) qR`Tdw hY qW aus dw mn v`s ivc Aw jWdw hY, auh mnu`K ivkwrW qoN ^lwsI hwsl kr lYNdw hY [3[ ਓਅੰਕਾਿਰ ਏਕੋ ਰਿਵ ਰਿਹਆ ਸਭੁ ਏਕਸ ਮਾਿਹ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥ ਏਕੋ ਰੂਪੁ ਏਕੋ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਸਭੁ ਏਕਤੁ ਬਚਿਨ ਚਲਾਵੈਗੋ ॥੪॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਏਕੋ ਏਕੁ ਪਛਾਤਾ ਗੁਰਮੁਿਖ ਹੋਇ ਲਖਾਵੈਗੋ ॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਜਾਇ ਿਮਲੈ ਿਨਜ ਮਹਲੀ ਅਨਹਦ ਸਬਦੁ ਬਜਾਵੈਗੋ ॥੫॥ ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭ ਿਸਸਿਟ ਉਪਾਈ ਗੁਰਮੁਿਖ ਸੋਭਾ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਿਬਨੁ ਗੁਰ ਭੇਟੇ ਕੋ ਮਹਲੁ ਨ ਪਾਵੈ ਆਇ ਜਾਇ ਦੁਖੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਅਨੇਕ ਜਨਮ ਿਵਛੁੜੇ ਮੇਰੇ ਪਰ੍ੀਤਮ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਗੁਰੂ ਿਮਲਾਵੈਗੋ ॥ ਸਿਤਗੁਰ ਿਮਲਤ ਮਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਮਿਤ ਮਲੀਨ ਿਬਗਸਾਵੈਗੋ ॥੭॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਰਹੁ ਜਗਜੀਵਨ ਮੈ ਸਰਧਾ ਨਾਿਮ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਹੈ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮੈ ਸਿਤਗੁਰੁ ਸਰਿਨ ਿਮਲਾਵੈਗੋ ॥੮॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1310} pd ArQ:- EAMkwir—EAMkwr ivc, srb-ivAwpk pRBU ivc [ sBu—swrw jgq [ eyks mwih—ie`k (pRBU) ivc hI [ eyksu bcin—iek (Awpxy hI) hukm ivc [ bcin—hukm ivc [4[ gurmuiK—gurU dy snmuK rihx vwlw mnu`K [ lKwvYgo—lKwvY, lKY, smJ lYNdw hY [ jwie—jw jw ky [ inj mhlI—inj mhil, Awpxy (Asl) itkwxy ivc [ Anhd—(An-Awhq [ ibnw vjwey v`j irhw) iek-rs [ sbdu bjwvYgo—Sbd dw pRbl pRBwv (Awpxy AMdr) itkweI r`Kdw hY [5[ sB isist—swrI isRStI [ gurmuiK—gurU dy snmuK rihx vwlw mnu`K [ ibn gur Byty—gurU ƒ imlx qoN ibnw [ ko—koeI mnu`K [ mhlu—pRBU-crnW ivc QW [ Awie jwie—Aw ky jw ky, jnm mrn dy gyV ivc pY ky [6[

myry pRIqm—hy myry pRIqm pRBU! kir—kr ky [ siqgur imlq—gurU dy imlidAW [ mlIn— ivkwrW nwl mYlI ho cukI [ ibgswvYgo—iKVw dyNdw hY [7[ jgjIvn—hy jgq dy jIvn pRBU! mY srDw—myrI srDw [ nwim—(qyry) nwm ivc [ mY—mYƒ [ srin—pRBU dI srn ivc [8[ ArQ:- hy BweI! prmwqmw iek Awp hI sB QW ivAwpk hY, aus ieko srb-ivAwpk ivc hI swrw jgq lIn ho jWdw hY [ auh prmwqmw (kdy) iek Awp hI Awp huMdw hY, auh Awp hI (jgq rc ky) AnykW rMgW vwlw bx jWdw hY [ swry jgq ƒ auh pRBU iek Awpxy hI hukm ivc qor irhw hY [4[ hy BweI! gurU dy snmuK rihx vwlw mnu`K (hr QW) iek prmwqmw ƒ hI (v`sdw) pCwxdw hY [ hy BweI! gurU dy snmuK ho ky (mnu`K) ieh Byq smJ lYNdw hY [ gurU dy snmuK rihx vwlw mnu`K pRBU-crnW ivc jw phuMcdw hY, auh (Awpxy AMdr) gurU dy Sbd dw iek-rs pRbl pRBwv pweI r`Kdw hY [5[ hy BweI! (auN\ qW) swry jIA jMq (pRBU dy pYdw kIqy hoey hn), swrI isRStI (pRBU ny hI) pYdw kIqI hoeI hY, (pr) ijhVw mnu`K gurU dI srn pYNdw hY, auh (lok prlok ivc) vifAweI hwsl krdw hY [ hy BweI! gurU ƒ imlx qoN ibnw koeI BI mnu`K pRBU dy crnW ivc QW nhIN lY skdw (sgoN) jnm mrn dy gyV ivc pY ky du`K Bogdw rihMdw hY [6[ hy myry pRIqm pRBU! (jIv) AnykW hI jnm (qyry crnW qoN) ivCuVy rihMdy hn [ gurU (hI) imhr kr ky (iehnW ƒ qyry nwl) imlWdw hY [ hy BweI! gurU ƒ imlidAW (hI mnu`K) bVw Awnμd pRwpq kr lYNdw hY [ (mnu`K dI ivkwrW ivc) mYlI ho cukI miq ƒ (gurU) KyVy ivc lY AwauNdw hY [7[ hy jgq dy jIvn hrI! imhr kr, (gurU) myrI srDw (qyry) nwm ivc bxweI r`Ky [ hy nwnk! (AwK—pRBU-crnW ivc juVn leI) gurU hI (vsIlw) hY, gurU hI (ivcolw) hY [ gurU hI mYƒ pRBU dI srn ivc itkweI r`K skdw hY [8[4[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮਨ ਗੁਰਮਿਤ ਚਾਲ ਚਲਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਉ ਮੈਗਲੁ ਮਸਤੁ ਦੀਜੈ ਤਿਲ ਕੁੰਡੇ ਗੁਰ ਅੰਕਸੁ ਸਬਦੁ ਿਦਰ੍ੜਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਚਲਤੌ ਚਲੈ ਚਲੈ ਦਹ ਦਹ ਿਦਿਸ ਗੁਰੁ ਰਾਖੈ ਹਿਰ ਿਲਵ ਲਾਵੈਗੋ ॥ ਸਿਤਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਦੇਇ ਿਰਦ ਅੰਤਿਰ ਮੁਿਖ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਨਾਮੁ ਚੁਆਵੈਗੋ ॥੧॥ ਿਬਸੀਅਰ ਿਬਸੂ ਭਰੇ ਹੈ ਪੂਰਨ ਗੁਰੁ ਗਰੁੜ ਸਬਦੁ ਮੁਿਖ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਮਾਇਆ ਭੁਇਅੰਗ ਿਤਸੁ ਨੇਿੜ ਨ ਆਵੈ ਿਬਖੁ ਝਾਿਰ ਝਾਿਰ ਿਲਵ ਲਾਵੈਗੋ ॥੨॥ ਸੁਆਨੁ ਲੋਭੁ ਨਗਰ ਮਿਹ ਸਬਲਾ ਗੁਰੁ ਿਖਨ ਮਿਹ ਮਾਿਰ ਕਢਾਵੈਗੋ ॥ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਧਰਮੁ ਆਿਨ ਰਾਖੇ ਹਿਰ ਨਗਰੀ ਹਿਰ ਗੁਨ ਗਾਵੈਗੋ ॥੩॥ ਪੰਕਜ ਮੋਹ ਿਨਘਰਤੁ ਹੈ ਪਰ੍ਾਨੀ ਗੁਰੁ ਿਨਘਰਤ ਕਾਿਢ ਕਢਾਵੈਗੋ ॥ ਤਰ੍ਾਿਹ ਤਰ੍ਾਿਹ ਸਰਿਨ ਜਨ ਆਏ ਗੁਰੁ ਹਾਥੀ ਦੇ ਿਨਕਲਾਵੈਗੋ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1310}

pd ArQ:- mn—hy mn! gurmiq—gurU dI is`iKAw (hI) [ cwl—(shI jIvn dI) cwl [ mYglu—hwQI [ dIjY—r`iKAw jWdw hY [ qil kuMfy—kuMfy dy hyT [ AMksu—(hwQI ƒ clwx vwsqy vrqx vwlw) kuMfw [ idRVwvYgo—idRVwvY, ihrdy ivc p`kw krdw hY [1[rhwau[ clqO clY clY—muV muV Btkdw hY [ dh idis—dsIN pwsIN [ idis—pwsw [ rwKY—r`iKAw krdw [ ilv—lgn [ lwvYgo—lwvY, lWdw hY [ dyie—dyNdw hY [ ird AMqir—ihrdy ivc [ muiK—mUMh ivc [ AMimRqu—Awqmk jIvn dyx vwlw jl [1[ ibsIAr—s`p [ ibsU—zhr [ gruV—gwruV mMqR! BuieAMg—s`pxI [ ibKu—zhr [ Jwir— JwV ky [2[ suAwnu—ku`qw [ ngr—srIr-ngr [ sblw—(s-bl) bl vwlw [ mwir—mwir ky [ Awin—ilAw ky [ hir ngrI—hrI dI ngrI ivc, swD sMgiq ivc [3[ pMkj—ic`kV [ inGrqu hY—Ku`Bdw jWdw hY [ kwiF—k`F ky [ kFwvYgo—bMny lw dyNdw hY [ qRwih qRwih—bcw lY bcw lY [ hwQI—h`Q [ dy—dy ky [4[ ArQ:- hy mn (qYƒ) gurU dI is`iKAw (hI shI jIvn dI) cwl clw skdI hY [ hy BweI! gurU dw Sbd (mwno, auh) kuMfw hY (ijs nwl hwQI ƒ qorIdw hY) [ ijvyN msq hwQI ƒ kuMfy hyT r`KIdw hY (iqvyN gurU Awpxw) Sbd (mnu`K dy) ihrdy ivc p`kw kr dyNdw hY [1[rhwau[ hy BweI! (mnu`K dw mn) muV muV dsIN pwsIN Btkdw iPrdw hY, gurU (ies ƒ) Btkx qoN bcWdw hY (iesdy AMdr) prmwqmw dw ipAwr pYdw krdw hY [ gurU (Awpxw) Sbd (mnu`K dy) ihrdy ivc itkw dyNdw hY, Aqy aus dy mUMh ivc Awqmk jIvn dyx vwlw nwm jl coNdw hY [1[ hy BweI! s`p zhr nwl nkw-nk Bry huMdy hn (auhnW dy Asr qoN bcwx leI) gwruV mMqr hY (iesy qrHW) gurU (Awpxw) Sbd (-mMqR ijs mnu`K dy) mUMh ivc pw dyNdw hY, mwieAw spxI aus dy nyVy nhIN FukdI [ (gurU Sbd-mMqR dI brkiq nwl aus dw) zhr JwV JwV ky (aus dy AMdr) prmwqmw dI lgn pYdw kr dyNdw hY [2[ hy BweI! loB-ku`qw (mnu`K dy) srIr-ngr ivc blvwn hoieAw rihMdw hY, pr gurU iek iCn ivc (ies ku`qy ƒ) mwr ky (aus dy AMdroN) k`F dyNdw hY [ (gurU ny) sq sMqoK Drm (ieh gux) swD sMgiq-ngrI ivc ilAw ky r`Ky hoey hn (loB-ku`qy qoN bcx leI mnu`K) swD sMgiq ivc prmwqmw dy gux gWdw rihMdw hY [3[ hy BweI! mnu`K (mwieAw dy) moh dy KoBy ivc Ku`Bdw jWdw hY, gurU (ies KoBy ivc) Ku`B rhy mnu`K ƒ (KoBy ivcoN) k`F ky bMny lw dyNdw hY [ ‘bcw lY bcw lY’—ieh AwKdy (ijhVy) mnu`K (gurU dI) srn AwauNdy hn, gurU Awpxw h`Q PVw ky auhnW ƒ (mwieAw dy moh dy ic`kV ivcoN) bwhr k`F lYNdw hY [4[

ਸੁਪਨੰਤਰੁ ਸੰਸਾਰੁ ਸਭੁ ਬਾਜੀ ਸਭੁ ਬਾਜੀ ਖੇਲੁ ਿਖਲਾਵੈਗੋ ॥ ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਗੁਰਮਿਤ ਲੈ ਚਾਲਹੁ ਹਿਰ ਦਰਗਹ ਪੈਧਾ ਜਾਵੈਗੋ ॥੫॥ ਹਉਮੈ ਕਰੈ ਕਰਾਵੈ ਹਉਮੈ ਪਾਪ ਕੋਇਲੇ ਆਿਨ ਜਮਾਵੈਗੋ ॥ ਆਇਆ ਕਾਲੁ ਦੁਖਦਾਈ ਹੋਏ ਜੋ ਬੀਜੇ ਸੋ ਖਵਲਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਸੰਤਹੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਸੰਚਹੁ ਲੈ ਖਰਚੁ ਚਲੇ ਪਿਤ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਖਾਇ ਖਰਿਚ ਦੇਵਿਹ ਬਹੁਤੇਰਾ ਹਿਰ ਦੇਦੇ ਤੋਿਟ ਨ ਆਵੈਗੋ ॥੭॥ ਰਾਮ ਨਾਮ ਧਨੁ ਹੈ ਿਰਦ ਅੰਤਿਰ ਧਨੁ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਦਇਆ ਦਇਆ ਕਿਰ ਦੀਨੀ ਦੁਖੁ ਦਾਲਦੁ ਭੰਿਜ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੮॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1311} pd ArQ:- supnμqru—(supn-AMqr [ not—l&z ‘AMqr’ Aqy ‘AMqir’ dw &rk cyqy r`Kx-jog hY (vyKo bMd nμ: 8 ivc ‘ird AMqir’) AMdrlw supnw, mn dw supnw, mn dI Btkx [ sBu—swrw (sMswr) [ iKlwvYgo—iKlwvY, (prmwqmw Awp) iKfw irhw hY [ lwhw— lwB, K`tI [ lY—lY ky [ cwlhu—(jgq qoN) quro [ pYDw—sropw hwsl kr ky, ie`zq nwl [ jwvYgo—jwvY, jWdw hY [5[ krY krwvY—krdw krWdw, hr vyly krdw [ Awin—ilAw ky [ jmwvYgo—jmwvY, jmWdw hY, bIjdw hY [ kwlu—mOq [ jo—ijhVy [ koiely—pwp [ bIjy—bIjy huMdy hn [ KvlwvYgo—Pl BugqWdw hY [6[ sMqhu—hy sMq jno! sMchu iek`Tw kro [ lY—lY ky [ cly—qurdy hn [ piq—ie`zq [ pwvYgo—p`ly pWdw hY, dyNdw hY [ Kwie—(Awp) Kw ky [ Kric—^rc ky, (hornW ƒ) vMf ky [ dyvih—(sMq jn) dyNdy hn [ dydy—dyNidAW [ qoit—kmI, Gwt [7[ ird AMqir—ihrdy ivc [ dInI—(nwm-Dn dI dwiq) id`qI [ kir—kr ky [ dwldu—grIbI [ BMij—qoV ky, nws kr ky, mukw ky [8[ ArQ:- hy BweI! ieh sMswr (mnu`K dy) mn dI Btkxw (dw mUl) hY, (jIvW ƒ prcwx leI) swrw jgq (iek) Kyf (ijhI hI) hY [ ieh Kyf (jIvW ƒ prmwqmw Awp) iKfw irhw hY [ (ies Kyf ivc prmwqmw dw) nwm (hI) lwB hY [ hy BweI! gurU dI miq dI rwhIN ieh lwB K`t ky jwvo [ (ijhVw mnu`K ieh lwB K`t ky ieQoN jWdw hY, auh) prmwqmw dI hzUrI ivc ie`zq nwl jWdw hY [5[ hy BweI! ijhVw mnu`K swrI aumr ‘hauN, hauN’ hI krdw rihMdw hY, auh mnu`K (AwpxI mwnisk KyqI ivc) pwp koly ilAw ky bIjdw rihMdw hY [ jdoN mOq AwauNdI hY; (auh bIjy hoey kmwey hoey pwp) duKdweI bx jWdy hn (pr aus vyly kIh ho skdw hY?) ijhVy koly-pwp bIjy hoey huMdy hn (swrI aumr kIqy huMdy hn) auhnW dw Pl Kwxw pYNdw hY [6[ hy sMq jno! prmwqmw dw nwm-Dn iek`Tw krdy rho, (ijhVy mnu`K jIvn-s&r ivc vrqx leI nwm-) ^rc lY ky qurdy hn, (prmwqmw auhnW ƒ) ie`zq-mwx dyNdw hY [ auh mnu`K (ieh nwm-Dn Awp) KulHw vrq ky (hornW ƒ BI) bhuq vMfdy hn, ies hir-nwm Dn dy

vMfidAW ies ivc kmI nhIN huMdI [7[ hy nwnk! (AwK—hy BweI!) ieh nwm-Dn gurU dI srn ipAW imldw hY, ijs mnu`K dy ihrdy ivc ieh nwm-Dn v`sdw hY, ijs mnu`K ƒ prmwqmw nwm-Dn dI dwiq imhr kr ky dyNdw hY, auh Awpxw hryk du`K dUr kr ky (Awqmk) grIbI mukw ky nwm ivc lIn rihMdw hY [8[5[ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮਨੁ ਸਿਤਗੁਰ ਸਰਿਨ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਲੋਹਾ ਿਹਰਨੁ ਹੋਵੈ ਸੰਿਗ ਪਾਰਸ ਗੁਨੁ ਪਾਰਸ ਕੋ ਹੋਇ ਆਵੈਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮਹਾ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਪਾਰਸੁ ਜੋ ਲਾਗੈ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਉ ਗੁਰ ਉਪਦੇਿਸ ਤਰੇ ਪਰ੍ਿਹਲਾਦਾ ਗੁਰੁ ਸੇਵਕ ਪੈਜ ਰਖਾਵੈਗੋ ॥੧॥ ਸਿਤਗੁਰ ਬਚਨੁ ਬਚਨੁ ਹੈ ਨੀਕੋ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਪਾਵੈਗੋ ॥ ਿਜਉ ਅੰਬਰੀਿਕ ਅਮਰਾ ਪਦ ਪਾਏ ਸਿਤਗੁਰ ਮੁਖ ਬਚਨ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥੨॥ ਸਿਤਗੁਰ ਸਰਿਨ ਸਰਿਨ ਮਿਨ ਭਾਈ ਸੁਧਾ ਸੁਧਾ ਕਿਰ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਦਇਆਲ ਦੀਨ ਭਏ ਹੈ ਸਿਤਗੁਰ ਹਿਰ ਮਾਰਗੁ ਪੰਥੁ ਿਦਖਾਵੈਗੋ ॥੩॥ ਸਿਤਗੁਰ ਸਰਿਨ ਪਏ ਸੇ ਥਾਪੇ ਿਤਨ ਰਾਖਨ ਕਉ ਪਰ੍ਭੁ ਆਵੈਗੋ ॥ ਜੇ ਕੋ ਸਰੁ ਸੰਧੈ ਜਨ ਊਪਿਰ ਿਫਿਰ ਉਲਟੋ ਿਤਸੈ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1311} pd ArQ:- mnu—(ijs mnu`K dw) mn [ iDAwvYgo—(hir-nwm dw) ismrn krdw hY [ ihrnu—(ihr&X) sonw [ sMig pwrs—pwrs dy nwl (Cuh ky) [ gunu pwrs ko—pwrs dw gux [1[rhwau[ jo lwgY—ijhVw mnu`K CuMhdw hY [ aupdyis—aupdyS dI rwhIN [ qry pRihlwdw—pRihlwd Awidk keI qr gey [ pYj—lwj, ie`zq [2[ nIko—cMgw, sRySt au~qm [ gur bcnI—gur bcnIN, gurU dy bcnW dI rwhIN [ AMimRqu—Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-jl [ AMbrIik—AMbrIk ny [ Amrwpd—Amr pd, auh drjw ijQy Awqmk mOq poh nhIN skdI [ muK bcn—mUMh dy bcn [ siqgur muK bcn—gurU dy mUMh dy bcn [ iDAwvYgo—iDAwvY, aucwr irhw hY [2[ min—mn ivc [ BweI—cMgI l`gI [ suDw—AMimRq [ suDw suDw kir—Awqmk jIvn-dwqw inScy kr ky [ dieAwl dIn—dInW au~qy dieAwvwn [ mwrgu pMQu—Awqmk jIvn dw rsqw [3[ sy—auh bMdy [ Qwpy—Qwpxw id`qI geI, Awdr id`qw igAw [ ko—koeI [ sru—qIr [ sMDY— inSwnw bMnHdw hY [ aulto—priqAw hoieAw [4[ ArQ:- hy BweI! (ijs mnu`K dw) mn gurU dI srn pY ky prmwqmw dw nwm ismrdw rihMdw hY (auh pRBU-crnW dI Cuh nwl au~cy jIvn vwlw ho jWdw hY, ijvyN) pwrs nwl (Cuh ky) lohw sonw bx jWdw hY, pwrs dI Cuh dw gux aus ivc Aw jWdw hY [1[rhwau[ hy BweI! gurU (BI) bhuq v`fw purK hY, (gurU BI) pwrs hY [ ijhVw mnu`K (gurU dI crnIN) l`gdw hY auh (sRySt) Pl pRwpq krdw hY, ijvyN gurU dy aupdyS dI brkiq nwl pRihlwd

(Awidk keI) pwr lμG gey [ hy BweI! gurU Awpxy (syvk) dI ie`zq (zrUr) r`Kdw hY [1[ hy BweI! XkIn jwx ik gurU dw bcn (bVw) sRySt hY [ gurU dy bcnW dI brkiq nwl (mnu`K) Awqmk jIvn dyx vwlw nwm hwsl kr lYNdw hY [ (ijhVw BI mnu`K) gurU dw aucwirAw Sbd ihrdy ivc vsWdw hY (auh au~cw Awqmk jIvn pRwpq krdw hY) ijvyN AMbrIk ny auh Awqmk drjw hwsl kr ilAw ij`Qy Awqmk mOq poh nhIN skdI [2[ hy BweI! ijs mnu`K ƒ gurU dI srn pey rihxw (Awpxy) mn ivc psMd Aw jWdw hY, auh (gurU dy bcn ƒ) Awqmk jIvn-dwqw inScy kr ky (ausƒ) Awpxy AMdr vsweI r`Kdw hY [ hy BweI! gurU dInW auqy dieAw krn vwlw hY, gurU prmwqmw dy imlwp dw rsqw ivKw dyNdw hY [3[ hy BweI! ijhVy mnu`K gurU dI srn pYNdy hn, auhnW ƒ Awdr imldw hY, prmwqmw auhnW dI r`iKAw krn leI Awp bhuVdw hY [ jy koeI mnu`K auhnW syvkW auqy qIr clWdw hY, auh qIr prq ky ausy ƒ hI Aw l`gdw hY [4[ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਸਰੁ ਸੇਵਿਹ ਿਤਨ ਦਰਗਹ ਮਾਨੁ ਿਦਵਾਵੈਗੋ ॥ ਗੁਰਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਿਧਆਵਿਹ ਹਿਰ ਗਿਲ ਿਮਿਲ ਮੇਿਲ ਿਮਲਾਵੈਗੋ ॥੫॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਨਾਦੁ ਬੇਦੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਿਖ ਗੁਰ ਪਰਚੈ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਰੂਪੁ ਹਿਰ ਰੂਪੋ ਹੋਵੈ ਹਿਰ ਜਨ ਕਉ ਪੂਜ ਕਰਾਵੈਗੋ ॥੬॥ ਸਾਕਤ ਨਰ ਸਿਤਗੁਰੁ ਨਹੀ ਕੀਆ ਤੇ ਬੇਮੁਖ ਹਿਰ ਭਰਮਾਵੈਗੋ ॥ ਲੋਭ ਲਹਿਰ ਸੁਆਨ ਕੀ ਸੰਗਿਤ ਿਬਖੁ ਮਾਇਆ ਕਰੰਿਗ ਲਗਾਵੈਗੋ ॥੭॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਸਭ ਜਗ ਕਾ ਤਾਰਕੁ ਲਿਗ ਸੰਗਿਤ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵੈਗੋ ॥ ਨਾਨਕ ਰਾਖੁ ਰਾਖੁ ਪਰ੍ਭ ਮੇਰੇ ਸਤਸੰਗਿਤ ਰਾਿਖ ਸਮਾਵੈਗੋ ॥੮॥੬॥ ਛਕਾ ੧ ॥ {ਪੰਨਾ 1311} pd ArQ:- sru—srovr, qwlwb [ hir sru—auh srovr ijs ivc hir-nwm-jl dw pRvwh c`l irhw hY, swD sMgiq [ hir sru syvih—(ijhVy mnu`K) swD sMgiq dI syvw krdy hn [ mwnu—Awdr [ gurmiq—gurU dI miq lY ky [ gil—gl nwl [ imil—iml ky [ myil—myl ivc, Awpxy nwl [5[ gurmuiK—gurU dI srn pYx vwlw mnu`K, gurU dI srn [ gur prcY—gurU dI pRsMnqw dI rwhIN [ rUpo—rUp hI [ hovY—ho jWdw hY [ pUj—pUjw, Awdr [6[ swkq nr—prmwqmw vloN tu`ty hoey mnu`K [ kIAw—bxwieAw [ qy—auh mnu`K (bhu-vcn) [ bymuK—gurU vloN mUMh BvweI r`Kx vwly [ BrmwvYgo—Btkxw ivc pweI r`Kdw hY [ suAwn— ku`qw [ ibKu—Awqmk mOq ilAwaux vwlI zhr [ krMig—krMg au~qy, murdwr au~qy [7[ qwrku—qwrn vwlw [ lig—l`g ky [ pRB myry—hy myry pRBU! rwiK—r`K ky [ smwvYgo— (Awpxy ivc) lIn krI r`Kdw hY [8[ ArQ:- hy BweI! ijhVy mnu`K sdw hI swD sMgiq dw Awsrw leI r`Kdy hn, prmwqmw auhnW

ƒ AwpxI hzUrI ivc ie`zq idvWdw hY [ ijhVy mnu`K sdw hI gurU dI is`iKAw auqy qur ky prmwqmw dw nwm ismrdy hn, prmwqmw auhnW dy gl nwl iml ky auhnW ƒ Awpxy nwl iek-imk kr lYNdw hY [5[ hy BweI! gurU dy snmuK rihx vwly mnu`K vwsqy gurU dI srn hI nwd hY gurU dI srn hI vyd hY [ gurU dI srn pey rihx vwlw mnu`K gurU dI pRsMnqw pRwpq kr ky hir-nwm ismrdw hY [ auh mnu`K prmwqmw dw rUp hI ho jWdw hY, prmwqmw (BI hr QW) aus dI ie`zq krWdw hY [6[ hy BweI! prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K gurU ƒ (Awpxw Awsrw) nhIN bxWdy, auh gurU vloN mUMh BvweI r`Kdy hn, pRBU auhnW ƒ Btkxw ivc pweI r`Kdw hY, (auhnW dy AMdr) loB dI lihr c`ldI rihMdI hY, (ieh lihr) ku`qy dy suBwv vrgI hY, (ijvyN ku`qw) murdwr au~qy jWdw hY (murdwr ƒ ^uS ho ky KWdw hY, iqvyN loB-lihr dw pRyirAw hoieAw mnu`K) Awqmk mOq ilAwaux vwlI mwieAw-zhr ƒ cMbiVAw rihdw hY [7[ hy BweI! prmwqmw dw nwm swry jgq dw pwr lμGwx vwlw hY [ (ijhVw mnu`K) swD sMgiq ivc itk ky hir-nwm ismrdw hY (auh sMswr-smuMdr qoN pwr lμG jWdw hY) [ hy nwnk! (Ardws kr qy AwK—) hy myry pRBU! (mYƒ BI swD sMgiq ivc) r`KI r`K [ hy BweI! (prmwqmw pRwxI ƒ) swD sMgiq ivc r`K ky (Awpxy ivc) lIn krI r`Kdw hY [8[6[ Ckw 1 [ ਕਾਨੜਾ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਸੇ ਉਧਰੇ ਿਜਨ ਰਾਮ ਿਧਆਏ ॥ ਜਤਨ ਮਾਇਆ ਕੇ

ਕਾਿਮ ਨ ਆਏ ॥ ਰਾਮ ਿਧਆਏ ਸਿਭ ਫਲ ਪਾਏ ਧਿਨ ਧੰਿਨ ਤੇ ਬਡਭਾਗੀਆ ॥ ਸਤਸੰਿਗ ਜਾਗੇ ਨਾਿਮ ਲਾਗੇ ਏਕ ਿਸਉ ਿਲਵ ਲਾਗੀਆ ॥ ਤਿਜ ਮਾਨ ਮੋਹ ਿਬਕਾਰ ਸਾਧੂ ਲਿਗ ਤਰਉ ਿਤਨ ਕੈ ਪਾਏ ॥ ਿਬਨਵੰਿਤ ਨਾਨਕ ਸਰਿਣ ਸੁਆਮੀ ਬਡਭਾਿਗ ਦਰਸਨੁ ਪਾਏ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1312} pd ArQ:- sy—auh mnu`K (bhu-vcn) [ ijn—ijnHW ny [ kwim—kMm ivc [ siB—swry [ Din DMin—slwhux-jog [ qy—auh bMdy [ sq sMig—swD sMgiq ivc [ jwgy—mwieAw dy moh dI nINd ivcoN jwg pey [ nwim—nwm ivc, nwm ismrn ivc [ eyk isau—ie`k prmwqmw nwl [ ilv—lgn, ipAwr [ qij—qj ky, iqAwg ky [ swDU—Bly mnu`K [ qrau—qrauN, mYN qrdw hW [ lig iqn kY pwey—auhnW dI crnIN l`g ky [ ibnvMiq—bynqI krdw hY [ bfBwig—v`fI iksmq nwl [1[ ArQ:- hy BweI! ijnHW mnu`KW ny prmwqmw dw nwm ismirAw, auh (ivkwrW dI mwr qoN) bc gey (AMq vyly BI hir-nwm hI auhnW dw swQI bixAw) [ mwieAw (iek`TI krn) dy jqn (qW) iksy kMm nhIN AwauNdy (mwieAw ieQy hI DrI rih jWdI hY) [ hy BweI! ijnHW ny pRBU dw nwm ismirAw, auhnW (mnu`Kw jIvn dy) swry Pl pRwpq kr ley, auh mnu`K BwgW vwly huMdy hn, auh mnu`K soBw K`t jWdy hn [ auh mnu`K swD sMgiq ivc itk ky (mwieAw dy h`ilAW

vloN) sucyq rhy, auh hir-nwm ivc juVy rhy, auhnW dI (sdw) iek prmwqmw nwl hI suriq juVI rhI [ nwnk bynqI krdw hY—hy myry mwlk-pRBU! (ijhVy mnu`K Awpxy AMdroN) mwx moh ivkwr iqAwg ky au~cy Awcrx vwly bx jWdy hn, (mYƒ auhnW dI) srn ivc (r`K), auhnW dI crxIN l`g ky mYN (BI sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG skW [ v`fI iksmq nwl (Aijhy swDU jnW dw) drsn pRwpq huMdw hY [1[ ਿਮਿਲ ਸਾਧੂ ਿਨਤ ਭਜਹ ਨਾਰਾਇਣ ॥ ਰਸਿਕ ਰਸਿਕ ਸੁਆਮੀ ਗੁਣ ਗਾਇਣ ॥ ਗੁਣ ਗਾਇ ਜੀਵਹ ਹਿਰ ਅਿਮਉ ਪੀਵਹ ਜਨਮ ਮਰਣਾ ਭਾਗਏ ॥ ਸਤਸੰਿਗ ਪਾਈਐ ਹਿਰ ਿਧਆਈਐ ਬਹੁਿੜ ਦੂਖੁ ਨ ਲਾਗਏ ॥ ਕਿਰ ਦਇਆ ਦਾਤੇ ਪੁਰਖ ਿਬਧਾਤੇ ਸੰਤ ਸੇਵ ਕਮਾਇਣ ॥ ਿਬਨਵੰਿਤ ਨਾਨਕ ਜਨ ਧੂਿਰ ਬ ਛਿਹ ਹਿਰ ਦਰਿਸ ਸਹਿਜ ਸਮਾਇਣ ॥੨॥ pd ArQ:- imil swDU—sMq jnW ƒ iml ky [ Bjh—AwE AsI Bjn krIey [ nwrwiex— prmwqmw (nwr-jwl [ AXn—Gr [ smuMdr ivc ijs dw Gr hY, ivSnU) [ rsik—suAwd nwl [ suAwmI—mwlk pRBU [ gwie—gw ky [ jIvh—AsI Awqmk jIvn pRwpq krIey [ Aimau—Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-jl, AMimRq [ pIvh—AwE AsI pIvIey [ Bwgey— BwgY, dUr ho jWdw hY [ sq sMig—swD sMgiq ivc [ pweIAY—imldw hY [ iDAweIAY— iDAwauxw cwhIdw hY [ ibDwqy—hy isrjx hwr! dwqy—hy dwqwr! kmwiex—kmwx dw Avsr [ jn DUir—sMq jnW dy crnW dI DUV [ bwCih—(ijhVy mnu`K) mMgdy hn [ dris—drsn ivc [ shij—Awqmk Afolqw ivc [ smwiex—lInqw [2[ ArQ:- hy BweI! AwE, sMq jnW ƒ iml ky sdw prmwqmw dw Bjn kirAw krIey, Aqy pUry Awnμd nwl mwlk-pRBU dy gux gwieAw krIey [ hy BweI! pRBU dy gux gw gw ky Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-jl AsI pINdy rhIey Aqy Awqmk jIvn hwsl krIey [ (hir-nwm-jl dI brkiq nwl) jnm mrn dw gyV mu`k jWdw hY [ hy BweI! (sMq jnW dI sMgiq ivc) prmwqmw dw nwm ismrnw cwhIdw hY, sqsMg ivc (hI) prmwqmw imldw hY, Aqy muV koeI du`K poh nhIN skdw [ hy dwqwr! hy srb ivAwpk isrjxhwr! (myry auqy) imhr kr, sMq jnW dI syvw krn dw Avsr dyh [ nwnk bynqI krdw hY (ijhVy mnu`K) sMq jnW dy crnW dI DUV mMgdy hn auh prmwqmw dy drsn ivc Awqmk Afolqw ivc lInqw hwsl kr lYNdy hn [2[ ਸਗਲੇ ਜੰਤ ਭਜਹੁ ਗੋਪਾਲੈ ॥ ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਪੂਰਨ ਘਾਲੈ ॥ ਿਨਤ ਭਜਹੁ ਸੁਆਮੀ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਸਫਲ ਜਨਮੁ ਸਬਾਇਆ ॥ ਗੋਿਬਦੁ ਗਾਈਐ ਿਨਤ ਿਧਆਈਐ ਪਰਵਾਣੁ ਸੋਈ ਆਇਆ ॥ ਜਪ ਤਾਪ ਸੰਜਮ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਨਰੰਜਨ ਗੋਿਬੰਦ ਧਨੁ ਸੰਿਗ ਚਾਲੈ ॥ ਿਬਨਵੰਿਤ ਨਾਨਕ ਕਿਰ ਦਇਆ ਦੀਜੈ ਹਿਰ ਰਤਨੁ ਬਾਧਉ ਪਾਲੈ ॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1312}

pd ArQ:- sgly jMq—hy swry pRwxIE! gopwlY—gopwl ƒ, isRStI dy pwlxhwr ƒ [ sMjm—ieMidRAW ƒ v`s ivc r`Kx dy jqn [ Gwl—imhnq [ AMqrjwmI—sB dy idl dI jwxn vwlw [ sbwieAw—swrw hI [ gweIAY—gwxw cwhIdw hY, is&iq-swlwh krnI cwhIdI hY [ iDAweIAY—ismrnw cwhIdw hY [ AwieAw—jgq ivc jMimAw [ inrMjn (inr-AMjn [ AMjn—kwlK, mwieAw dy moh dI kwlK) inrlyp [ sMig—(jIv dy) nwl [ kir—kr ky [ dIjY—dyh [ bwDau—bwDauN; mYN bMnH lvW [ pwlY—(Awpxy) p`ly [3[ ArQ:- hy swry pRwxIE! isRStI dy pwlxhwr pRBU dw Bjn kirAw kro [ (ieh Bjn hI) jp qp sMjm Awidk swrI imhnq hY [ hy pRwxIE! sdw AMqrjwmI mwlk pRBU dw Bjn kirAw kro (Bjn dI brkiq nwl) swrw hI jIvn kwmXwb ho jWdw hY [ hy pRwxIE! goibMd dI is&iq-swlwh krnI cwhIdI hY, sdw ismrn krnw cwhIdw hY, (ijhVw ismrn-Bjn krdw hY) auhI jgq ivc jMimAw kbUl smJo [ hy pRwxIE! mwieAw-rihq hrI dw ismrn hI jp qp sMjm (Awidk au~dm) hY [ prmwqmw dw (nwm-) Dn hI (mnu`K dy) nwl jWdw hY, nwnk bynqI krdw hY (qy, AwKdw hY—hy pRBU) imhr kr ky (mYƒ Awpxw) nwm-rqn dyh mYN (Awpxy) p`ly bMnH lvW [3[ ਮੰਗਲਚਾਰ ਚੋਜ ਆਨੰਦਾ ॥ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਿਮਲੇ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥ ਪਰ੍ਭ ਿਮਲੇ ਸੁਆਮੀ ਸੁਖਹਗਾਮੀ ਇਛ ਮਨ ਕੀ ਪੁੰਨੀਆ ॥ ਬਜੀ ਬਧਾਈ ਸਹਜੇ ਸਮਾਈ ਬਹੁਿੜ ਦੂਿਖ ਨ ਰੁੰਨੀਆ ॥ ਲੇ ਕੰਿਠ ਲਾਏ ਸੁਖ ਿਦਖਾਏ ਿਬਕਾਰ ਿਬਨਸੇ ਮੰਦਾ ॥ ਿਬਨਵੰਿਤ ਨਾਨਕ ਿਮਲੇ ਸੁਆਮੀ ਪੁਰਖ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥੪॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1312} pd ArQ:- mMglcwr—^uSI dy gIq, ^uSIAW [ coj—^uSI dy kOqk [ kir—kr ky [ prmwnμd—prm Awnμd dw mwlk-pRBU, auh pRBU jo sB qoN au~cy Awnμd dw mwlk hY [ pRB imly—pRBU jI iml pey [ suKhgwmI—suK ApVwx vwly [ ieC—ie`Cw [ puMnIAw—pUrI ho jWdI hY [ bjI bDweI—vDweI v`j pYNdI hY, ic`q hulws ivc Aw jWdw hY [ shjy—Awqmk Afolqw ivc [ smweI—lInqw [ bhuiV—muV [ mMdw—BYV, ivkwr [4[ ArQ:- hy BweI! sB qoN au~cy Awnμd dy mwlk pRBU jI imhr kr ky (ijs jIv-iesqRI ƒ) iml pYNdy hn, (aus dy ihrdy ivc) Awqmk Awnμd ^uSIAW pYdw ho jWdIAW hn [ hy BweI! suK dyx vwly mwlk-pRBU jI (ijs jIv-iesqRI ƒ) iml pYNdy hn, (aus dy) mn dI (hryk) ie`Cw pUrI ho jWdI hY, aus dy ic`q ivc hulwrw ijhw AwieAw rihMdw hY, auh Awqmk Afolqw ivc itkI rihMdI hY, auh iPr kdy iksy du`K dy kwrn GbrWdI nhIN [ nwnk bynqI krdw hY—hy BweI! sB qoN au~cy Awnμd dy mwlk pRBU jI (ijs jIv-iesqrI ƒ) iml pYNdy hn, ijs ƒ gl nwl lw lYNdy hn, aus ƒ (swry) suK ivKWdy hn, aus dy AMdroN swry ivkwr swry BYV nws ho jWdy hn [4[1[

<> siqgur pRswid ]

kwnVy kI vwr mhlw 4 vwr dw Bwv

pauVI-vwr: 1. iqAwgI kIh qy igRhsqI kIh?—sBnW ivc prmwqmw Awp v`s irhw hY [ sB jIvW ivc Awp hI ivAwpk ho ky sB kMm kr irhw hY swD sMgiq ivc bYiTAW hI mnu`K aus srbivAwpk prmwqmw dI is&iq-swlwh kr skdw hY [ 2. prmwqmw sB jIvW ivc ivAwpk hY [ koeI ZrIb hY koeI AmIr hY, hryk ivc auh Awp hI mOjUd hY [ ZrIb kIh qy AmIr kIh? sB ausy dy dr dy mMgqy hn [ 3. AnykW iksmW dI qy rMgw-rMg dI ieh isRStI prmwqmw ny Awp hI bxweI hY, qy, ies ivc hr QW auh mOjUd hY [ ijs mnu`K auqy prmwqmw Awp imhr krdw hY aus ƒ gurU imlWdw hY, qy gurU dI rwhIN aus ƒ Awpxw igAwn b^Sdw hY [ 4. ies jgq-pswry ivc swry jIv prmwqmw dy nwm dw vxj krn Awey hoey hn [ jIvW vwsqy iehI vxj hY sB qoN vDIAw vxj [ gurU dI srn pY ky ijhVw mnu`K ieh nwm-vxj krdw hY auh mnu`Kw jIvn dw mnorQ hwsl kr lYNdw hY [ 5. ijhVy mnu`K gurU dI miq auqy qur ky prmwqmw dw nwm ismrdy hn, auhnW dy swry pwp nws ho jWdy hn, auh aus prmwqmw nwl iek imk ho jWdy hn aus dw rUp hI bx jWdy hn [ BwgW vwly hn auh mnu`K [ 6. prmwqmw dw nwm mnu`K ƒ Awqmk jIvn dyNdw hY [ ijhVw mnu`K gurU dI srn pY ky hirnwm ismrdw hY, aus auqy jgq dI mwieAw Awpxw pRBwv nhIN pw skdI [ ieh Acrj Kyf hY ik prmwqmw sB ivc ivAwpk huMdw hoieAw sdw inrlyp BI rihMdw hY [ 7. ijhVw mnu`K gurU dy d`sy rwh auqy qur ky prmwqmw dw nwm jpdw hY aus dy AMdr sdw Awqmk Awnμd hulwry mwrdw rihMdw hY [ aus dw Awqmw blvwn ho jWdw hY, jgq dy ivkwr aus auqy Awpxw zor nhIN pw skdy [ 8. swD sMgiq gurU dI pwTSwlw hY [ aus pwTSwlw ivc bwxI dI rwhIN gurU pwTSwlw ivc Awey is`KW ƒ prmwqmw dI is&iq-swlwh dI jwc isKWdw hY [ is&iq-swlwh dI brkiq nwl hI prmwqmw dw drsn huMdw hY [ 9. ijs mnu`K auqy prmwqmw dI imhr huMdI hY aus ƒ gurU imldw hY [ gurU dy d`sy hoey rwh auqy qur ky mnu`K prmwqmw dI is&iq-swlwh krdw hY, qy aus nwl iek-rUp ho jWdw hY [ 10. gurU dy pwey hoey pUrinAW auqy qur ky hI mnu`K prmwqmw dy nwm ivc lIn ho skdw hY [ mnu`K dI swrI izMdgI ivc auhI vkq BwgW vwlw huMdw hY jdoN mnu`K prmwqmw dI Xwd ivc juVdw hY [ prmwqmw dI syvw-BgqI hI izMdgI dw Asl mnorQ hY [

11. Awpxy mn dy ip`Cy qurn vwlw mnu`K izMdgI dI bwzI hwr ky jWdw hY [ BwgW vwlw hY auh jo gurU dy hukm ivc qur ky nwm jpdw hY, aus ƒ koeI du`K-drd poh nhIN skdw [ 12. ies ivc rqw BI S`k nhIN ik ijhVw mnu`K nwm ismrdw hY auh prmwqmw nwl ie`k-rUp ho jWdw hY [ BwgW vwlw auhI mnu`K hY jo swD sMgiq ivc imldw hY, sMgiq ivcoN hI gurU pwsoN ismrn dw aupdyS imldw hY [ 13. srb-ivAwpk Aqy srb-pwlk isrjxhwr pRBU hI sdw nwl inBx vwlw swQI hY [ ijhVw mnu`K aus dw nwm ismrdw hY aus ƒ inscw ho jWdw hY ik prmwqmw hryk srIr dy AMdr mOjUd hY [ 14. gurU dI sMgiq ivc iml ky prmwqmw dw nwm jipAW mnu`Kw jIvn dy rsqy ivc koeI ivkwr Awpxw zor nhIN pw skdw, mn dIAW swrIAW vwsnW mu`k jWdIAW hn [ 15. is&iq-swlwh dI brkiq nwl mnu`K dI AnykW jnmW dI ivkwrW dI mYl lih jWdI hY [ ijhVw mnu`K prmwqmw dI BgqI krdw hY auh sMswr-smuMdr ivcoN pwr lμG jWdw hY, Awpxy swQIAW snbMDIAW ƒ BI lμGw lYNdw hY [

lVI-vwr Bwv: 1. (1 qoN 5) ieh rMgw-rMg dI isRStI prmwqmw ny Awp hI bxweI hY, qy ies ivc hr QW auh Awp v`s irhw hY [ 2. (6 qoN 10) hryk QW ivAwpk huMidAW BI prmwqmw inrlyp rihMdw hY [ ijhVw mnu`K gurU dI srn pY ky gurU dI sMgiq ivc rih ky aus dw nwm jpdw hY, aus auqy jgq dI mwieAw Awpxw pRBwv nhIN pw skdI [ 3. (11 qoN 15) ausy mnu`K dI izMdgI kwmXwb hY jo gurU dI sMgiq ivc gurU dy snmuK rih ky prmwqmw dI is&iq-swlwh ivc BI smw ^rc krdw hY, aus dy AnykW jnmW dy ivkwrW dI mYl dUr ho jWdI hY [ mu`K Bwv: gurU dI sMgiq ivc prmwqmw dw nwm jipAW jgq dw koeI ivkwr Awpxw zor nhIN pw skdw [ izMdgI dI auhI GVI BwgW vwlI hY ijhVI prmwqmw dI Xwd ivc guzry [

vwr dI bxqr ieh ‘vwr’ gurU rwmdws jI dI aucwrI hoeI hY, ies ivc 15 pauVIAW hn qy 80 slok hn; hryk pauVI dy nwl do do slok hn, ieh swry slok BI gurU rwmdws jI dy hn [ pMjvIN, dsvIN Aqy pMdRvIN pauVI ivc l&z ‘nwnk’ vriqAw hoieAw hY [ ijs dw Bwv ieh hY ik lVI-vwr ies ‘vwr’ dy iqMn ih`sy hn [

hryk pauVI dIAW pMj pMj qukW hn [ qukW dw Awkwr qkrIbn ieko ijqnw hY [ pr slokW dw Awkwr v`fw Cotw hY [ suqy hI iehI Anumwn l`g skdw hY ik jdoN ieh ‘vwr’ ilKI geI sI, ausy vkq dy slok nhIN hn [

slok gurU Arjn swihb ny drj kIqy: gurU rwmdws jI dIAW A`T ‘vwrW’ hn; hyT-ilKy rwgW ivc:- isrIrwg, gauVI, ibhwgVw, vfhMs, soriT, iblwvl, swrg Aqy kwnVw [ isrI rwg—ies rwg dI ‘vwr’ ivc 21 pauVIAW hn [ pauVI nμ: 15 dy nwl ie`ko slok gurU Arjn swihb dw hY Aqy ie`k gurU AMgd swihb dw [ jy gurU rwmdws jI Awp hI slok BI pauVIAW nwl drj krdy, qW pauVI nμ: 15 dy nwl BI do slok hI drj krdy [ ADUrI nwh rihx dyNdy [ swry slok gurU Arjn swihb ny Awp hI drj kIqy sn [ gauVI—pauVI nμ: 32 dy nwl dovyN hI slok gurU Arjn swihb dy hn [ ieQy BI auhI dlIl kMm krdI hY [ swry gurU Arjn swihb ny drj kIqy [ ibhwgVw—ies ‘vwr’ ivc 21 pauVIAW hn [ pauVI nμ: 14 dy nwl dovyN slok gurU Arjn swihb dy hn [ swry hI slok gurU Arjn swihb ny drj kIqy [ swrg—ies ‘vwr’ ivc 36 pauVIAW hn [ nμ: 35 gurU Arjn swihb dI hY [ pauVI nμ: 26 dy nwl ie`k slok gurU Arjn dyv jI dw hY, Aqy pauVI nμ: 36 dy nwl dovyN slok siqgurU Arjn swihb dy hn [ auprlI hI dlIl Anuswr ieh swry hI slok gurU Arjn swihb ny hI drj kIqy sn [ A`T ‘vwrW’ ivcoN cwr ‘vwrW’ prq`K AYsIAW imldIAW hn ijQy slok gurU rwmdws jI ny drj nhIN kIqy [ bwkI dIAW cwr ‘vwrW’—vfhMs, soriT, iblwvl Aqy kwnVw—ivc BI kivqw dy idRStI-kox qoN auhI inXm kMm krdw mMnxw peygw [ iehnW ‘vwrW’ ivc BI slok gurU Arjn swihb ny hI drj kIqy sn [

ieh inXm b`Dw gurU nwnk dyv jI ny Awp: gurU nwnk dyv jI dI sB qoN pihlI ilKI hoeI ‘vwr’ mlwr rwg ivc drj hY [ ies ‘vwr’ dIAW 28 pauVIAW hn [ pauVI nμ: 27 gurU Arjn swihb dI hY [ bwkI 27 gurU nwnk dyv jI dIAW [ pauVI nμ: 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Aqy 13 dy nwl swry hI slok gurU Amrdws jI dy hn [ pauVI nμ: 14 dy nwl dovyN slok gurU Arjn swihb dy hn [ iPr pauVI nμM: 15, 16, 17 Aqy 18 dy nwl swry hI slok gurU Amrdws jI dy [ bVI is`DI sw& g`l hY ik ieh slok gurU Arjn swihb ny drj kIqy sn [ swrIAW hI ‘vwrW’ ivc iehI qrIkw vriqAw igAw [

ਕਾਨੜੇ ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੪ ਮੂਸੇ ਕੀ ਵਾਰ ਕੀ ਧੁਨੀ gurU rwmdws jI dI ies vwr ƒ mUsy dI vwr dI sur qy gwauxw hY [ mUsw iek sUrmw sI, ies dI mMgyqR iksy rwjy nwl ivAwhI geI [ mUsy ny aus rwjy qy cVHweI kr ky rwjy ƒ qy aus AwpxI mMgyqR ƒ pkV ilAWdw; pr jdoN aus ny iesqRI pwsoN pu`iCAw ik qUM iks nwl rihxw cwhuMdI hYN, aus ny au~qr id`qw ik ijs nwl mYN ivAwhI geI hW [ mUsy ny ieh sux ky rwjy ƒ qy aus dI iesqRI ƒ mw& kr ky ie`zq nwl moV id`qw [ mUsy dI ies bhwdrI qy KulHidlI qy FwFIAW ny vwr ilKI, ijs dI nmUny dI iek pauVI ieauN hY: qRY sY s`T mrwqbw iek gurIey f`gY ] ciVHAw mUsw pwqSwh sB j`g pr`KY ] cMd icty bf hwQIAW khu ikq vr`gy ] ruq pCwqI bgilAW Gt kwlI A`gY ] eyhI kIqI mUisAw ikn krI n A`gY ] ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਿਨਧਾਨੁ ਹਿਰ ਗੁਰਮਿਤ ਰਖੁ ਉਰ ਧਾਿਰ ॥ ਦਾਸਨ ਦਾਸਾ ਹੋਇ ਰਹੁ ਹਉਮੈ ਿਬਿਖਆ ਮਾਿਰ ॥ ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਜੀਿਤਆ ਕਦੇ ਨ ਆਵੈ ਹਾਿਰ ॥ ਧਨੁ ਧਨੁ ਵਡਭਾਗੀ ਨਾਨਕਾ ਿਜਨ ਗੁਰਮਿਤ ਹਿਰ ਰਸੁ ਸਾਿਰ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1312} pd ArQ:- inDwnu—^zwnw [ aur—ihrdw [ Dwir—Dwr ky, itkw ky [ ibiKAw—mwieAw [ mwir—mwr ky, mukw ky [ jnmu pdwrQu—kImqI mnu`Kw jnm [ hwir—bwjI hwr ky [ n AwvY—nhIN AwauNdw [ ijn—ijnHW ny [ rsu—suAwd [ swir—swirAw hY, sMBwilAw hY, c`iKAw hY [1[ ArQ:- (hy BweI!) prmwqmw dw nwm (Asl) ^zwnw (hY) siqgurU dI is`iKAw auqy qur ky (ies ƒ Awpxy) ihrdy ivc pRo r`K [ (ies nwm dI brkiq nwl) haumY (-rUp) mwieAw (dy pRBwv) ƒ (Awpxy AMdroN) mukw ky (prmwqmw dy) syvkW dw syvk bixAw rhu [ (ijhVw mnu`K ieh au~dm krdw hY, auh) mnu`Kw jnm dw kImqI mnorQ hwsl kr ky (jgq qoN mnu`Kw jIvn dI bwzI) hwr ky kdy nhIN AwauNdw [ hy nwnk! DMn hn auh v`fy BwgW vwly mnu`K; ijnHW ny siqgur dI is`iKAw auqy qur ky prmwqmw dy nwm dw suAwd c`iKAw hY [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਗੋਿਵੰਦੁ ਗੋਿਵਦੁ ਗੋਿਵਦੁ ਹਿਰ ਗੋਿਵਦੁ ਗੁਣੀ ਿਨਧਾਨੁ ॥ ਗੋਿਵਦੁ ਗੋਿਵਦੁ ਗੁਰਮਿਤ ਿਧਆਈਐ ਤ ਦਰਗਹ ਪਾਈਐ ਮਾਨੁ ॥ ਗੋਿਵਦੁ ਗੋਿਵਦੁ ਗੋਿਵਦੁ ਜਿਪ ਮੁਖੁ ਊਜਲਾ ਪਰਧਾਨੁ ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਗੋਿਵੰਦੁ ਹਿਰ ਿਜਤੁ ਿਮਿਲ ਹਿਰ ਪਾਇਆ ਨਾਮੁ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- guxI inDwnu—guxW dw ^zwnw [ gurmiq—gurU dI isiKAw au~qy quirAW [ mwnu— Awdr [ jip—jp ky [ aUjlw—rOSn [ prDwnu—mMinAw-prmMinAw [ ijqu—ijs (gurU) ivc [ imil—iml ky [2[

ArQ:- (hy BweI!) isr& prmwqmw hI swry guxW dw ^zwnw hY [ jdoN gurU dI is`iKAw auqy qur ky prmwqmw ƒ ismirAw jwey qdoN prmwqmw dI hjUrI ivc Awdr imldw hY [ (hy BweI!) sdw pRBU dw nwm jp ky (lok prlok ivc) sur^rU hoeIdw hY qy pRDwnqw imldI hY [ hy nwnk! (AwK—hy BweI!) gurU prmwqmw (dw rUp) hY; aus (gurU) ivc iml ky (gurU dy d`sy rwh qy qur ky) prmwqmw dw nwm pRwpq huMdw hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਤੂੰ ਆਪੇ ਹੀ ਿਸਧ ਸਾਿਧਕੋ ਤੂ ਆਪੇ ਹੀ ਜੁਗ ਜੋਗੀਆ ॥ ਤੂ ਆਪੇ ਹੀ ਰਸ ਰਸੀਅੜਾ ਤੂ ਆਪੇ ਹੀ ਭੋਗ ਭੋਗੀਆ ॥ ਤੂ ਆਪੇ ਆਿਪ ਵਰਤਦਾ ਤੂ ਆਪੇ ਕਰਿਹ ਸੁ ਹੋਗੀਆ ॥ ਸਤਸੰਗਿਤ ਸਿਤਗੁਰ ਧੰਨੁ ਧਨ ਧੰਨ ਧੰਨ ਧਨੋ ਿਜਤੁ ਿਮਿਲ ਹਿਰ ਬੁਲਗ ਬੁਲੋਗੀਆ ॥ ਸਿਭ ਕਹਹੁ ਮੁਖਹੁ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਰੇ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਰੇ ਹਿਰ ਬੋਲਤ ਸਿਭ ਪਾਪ ਲਹੋਗੀਆ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- isD—(jog-swDnW ivc) pu`gw hoieAw jogI [ swiDko—swiDku, jog-swDn krn vwlw [ jug jogIAw—jog jogIAw, jog ivc juVn vwlw [ rsIAVw—rs lYx vwlw [ Bog— mwiek pdwrQ [ vrqdw—mOjUd [ ijqu imil—ijs (sqsMgiq) ivc iml ky [ bulg— (is&iq-swlwh dy) bol [ siB—swry [1[ ArQ:- hy pRBU! qUM Awp hI (jog-swDnW ivc) pu`gw hoieAw jogI hYN, qUM Awp hI swDn krn vwlw hYN, qUM Awp hI jog ivc juVn vwlw hYN, qUM Awp hI (mwiek pdwrQW dy) rs c`Kx vwlw hYN, qUM Awp hI (mwiek pdwrQW dy) Bog Bogx vwlw hYN, (ikauNik jogIAW ivc BI qy igRhsqIAW ivc BI hr QW) qUM Awp hI Awp mOjUd hYN, jo kuJ qUM krdw hYN, auhI huMdw hY [ hy BweI! gurU dI swD sMgiq DMn hY DMn hY ijs ivc iml ky prmwqmw dI is&iq-swlwh dy bol boly jw skdy hn [ (hy BweI! swD sMgiq ivc bYT ky) swry (Awpxy mUMhoN sdw hr vyly prmwqmw dw nwm jipAW swry ipCly kIqy) pwp dUr ho jWdy hn [1[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਿਖ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥ ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਨਾਸੁ ਹੋਇ ਦੁਰਮਿਤ ਕਢੈ ਧੋਇ ॥ ਨਾਨਕ ਅਨਿਦਨੁ ਗੁਣ ਉਚਰੈ ਿਜਨ ਕਉ ਧੁਿਰ ਿਲਿਖਆ ਹੋਇ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- gurmuiK—gurU dI srn pY ky [ koie—koeI ivrlw mnu`K [ mmqw—Apx`q [ Doie—Do ky [ Anidnu—hr roz [ Duir—Dur drgwh qoN [ ArQ:- (hy BweI!) sdw hI prmwqmw dw nwm (ismrn dI dwiq) koeI ivrlw mnu`K gurU dy d`sy rsqy auqy qur ky hwsl krdw hY, (ijhVw mnu`K ieh dwiq pRwpq krdw hY, aus dy AMdroN) haumY Aqy Apx`q dw nws ho jWdw hY (auh mnu`K Awpxy AMdroN nwm dI brkiq nwl) BYVI miq (dI mYl) Do ky k`F dyNdw hY; hy nwnk! (auh mnu`K) hr vyly (prmwqmw dy) gux aucwrdw hY (pr hy BweI! auhI mnu`K prmwqmw dy gux aucwrdy hn) ijnHW dy BwgW ivc Dur qoN (kIqy krmW Anuswr nwm ismrn dy sMskwrW dw lyK) iliKAw huMdw hY [1[

ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਆਿਪ ਦਇਆਲੁ ਹਿਰ ਆਪੇ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਇ ॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਆਿਪ ਵਰਤਦਾ ਹਿਰ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥ ਜੋ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਭਾਵੈ ਸੋ ਥੀਐ ਜੋ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਇ ॥ ਕੀਮਿਤ ਿਕਨੈ ਨ ਪਾਈਆ ਬੇਅੰਤੁ ਪਰ੍ਭੂ ਹਿਰ ਸੋਇ ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਿਖ ਹਿਰ ਸਾਲਾਿਹਆ ਤਨੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਹੋਇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- dieAwlu—(dieAw-AwlX) dieAw dw Gr, dieAw dw somw [ Awpy—Awp hI [ vrqdw—mOjUd [ jyvfu—jyfw, brwbr dw [ Avru—hor [ pRB BwvY—pRBU ƒ cMgw l`gdw hY [ QIAY—huMdw hY [ iknY—iksy ny (BI) [ gurmuiK—gurU dy d`sy rsqy qy qur ky [ sIqlu— (ivkwrW vloN) TMFw-Twr [ ArQ:- (hy BweI!) prmwqmw Awp hI dieAw dw somw hY (jgq ivc) auhI kuJ huMdw hY jo auh prmwqmw Awp hI krdw hY [ (hy BweI!) prmwqmw Awp hI (hr QW) mOjUd hY, koeI hor aus dy brwbr dw nhIN hY [ jo kuJ pRBU ƒ cMgw l`gdw hY auhI huMdw hY, jo kuJ auh pRBU krdw hY auhI huMdw hY [ hy BweI! aus prmwqmw dy guxW dw AMq nhIN pY skdw, iksy (mnu`K) ny aus dw mu`l nhIN pwieAw [ hy nwnk! ijs mnu`K ny gurU dy d`sy rsqy qy qur ky prmwqmw dI is&iq-swlwh kIqI hY, aus dw qn aus dw mn (ivkwrW vloN) TMFw-Twr ho jWdw hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਸਭ ਜੋਿਤ ਤੇਰੀ ਜਗਜੀਵਨਾ ਤੂ ਘਿਟ ਘਿਟ ਹਿਰ ਰੰਗ ਰੰਗਨਾ ॥ ਸਿਭ ਿਧਆਵਿਹ ਤੁਧੁ ਮੇਰੇ ਪਰ੍ੀਤਮਾ ਤੂ ਸਿਤ ਸਿਤ ਪੁਰਖ ਿਨਰੰਜਨਾ ॥ ਇਕੁ ਦਾਤਾ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਿਭਖਾਰੀਆ ਹਿਰ ਜਾਚਿਹ ਸਭ ਮੰਗ ਮੰਗਨਾ ॥ ਸੇਵਕੁ ਠਾਕੁਰੁ ਸਭੁ ਤੂਹੈ ਤੂਹੈ ਗੁਰਮਤੀ ਹਿਰ ਚੰਗ ਚੰਗਨਾ ॥ ਸਿਭ ਕਹਹੁ ਮੁਖਹੁ ਿਰਖੀਕੇਸੁ ਹਰੇ ਿਰਖੀਕੇਸੁ ਹਰੇ ਿਜਤੁ ਪਾਵਿਹ ਸਭ ਫਲ ਫਲਨਾ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- sB—swrI isRStI ivc [ joiq—nUr [ jgjIvnw—hy jgq dy jIvn-dwqy! Git Git—hryk srIr ivc [ rMg rMgnw—(pRym dI) rMgx cwVHn vwlw [ siB—swry jIv [ siq—sdw kwiem rihx vwlw [ purK—hy srb-ivAwpk! inrMjn—hy inrlyp! sBu—swrw [ jwcih—mMgdy hn [ sB mMg—hryk mMg, hryk loV [ cMg cMgnw—bhuq hI cMgw, bhuq hI ipAwrw [ irKIkysu—(irKIk-eIS) ieMidRAW dw mwlk pRBU [ ijqu—ijs (hir-nwm) dI rwhIN [ ArQ:- hy jgq dy jIvn pRBU! swrI isRStI ivc qyrw hI nUr (cwnx kr irhw hY), qUM hryk srIr ivc (mOjUd hYN qy Awpxy nwm dI) rMgx cwVHn vwlw hYN [ hy myry pRIqm! swry jIv qYƒ (hI) ismrdy hn [ hy srb-ivAwpk (qy iPr BI) inrlyp pRBU! qUM sdw kwiem rihx vwlw hYN, qUM sdw kwiem rihx vwlw hYN [ hy pRBU! qUM hI dwqw dyx vwlw hYN, swrw jgq (qyry dr dw) mMgqw hY [ hy hrI! hryk mMg (jIv qYQoN hI) mMgdy hn [ qUM Awp hI mwlk hYN [ hy hrI! gurU dI miq auqy quirAw qUM bhuq ipAwrw l`gdw hYN [

hy BweI! prmwqmw (swry) ieMidRAW dw mwlk hY, qusI swry Awpxy mUMhoN aus dI is&iq-swlwh kro, aus dw nwm jpo, aus dy nwm dI brkiq nwl hI (jIv) swry Pl pRwpq krdy hn [2[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਇ ਮਨ ਹਿਰ ਦਰਗਹ ਪਾਵਿਹ ਮਾਨੁ ॥ ਜੋ ਇਛਿਹ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਇਸੀ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਲਗੈ ਿਧਆਨੁ ॥ ਿਕਲਿਵਖ ਪਾਪ ਸਿਭ ਕਟੀਅਿਹ ਹਉਮੈ ਚੁਕੈ ਗੁਮਾਨੁ ॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਕਮਲੁ ਿਵਗਿਸਆ ਸਭੁ ਆਤਮ ਬਰ੍ਹਮੁ ਪਛਾਨੁ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਕਰਪਾ ਧਾਿਰ ਪਰ੍ਭ ਜਨ ਨਾਨਕ ਜਿਪ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- mn—hy mn! pwvih—qUM hwsl kryNgw [ ieCih—qUM cwhyNgw [ pwiesI—dyvygw [ sbdI—Sbd dI rwhIN [ iklivK—pwp [ siB—swry [ ktIAih—k`ty jWdy hn [ cukY— mu`k jWdw hY [ gurmuiK—gurU dy snmuK irhW [ kmlu—(ihrdy dw) kOl Pu`l [ ivgisAw—iKV pYNdw hY [ sBu—hr QW [ pCwnu—pCwxU, pCwxn jog [ jip—jpIN, mYN jpW [ ArQ:- hy (myry) mn! sdw prmwqmw dw nwm ismirAw kr, prmwqmw dI hzUrI ivc Awdr hwsl kryNgw [ (prmwqmw pwsoN) jo qUM mMgyNgw auhI Pl (auh) dyvygw [ (pr) gurU dy Sbd dI rwhIN hI (pRBU ivc) suriq juV skdI hY [ (ijs mnu`K dI juVdI hY, aus dy) swry pwp ivkwr k`ty jWdy hn; (aus dy AMdroN) haumY mu`k jWdI hY AhMkwr dUr ho jWdw hY [ hy myry mn! gurU dy snmuK rihx vwly mnu`K dw ihrdw-kOl-Pu`l iKV pYNdw hY, auh QW prmwqmw ƒ v`sdw pCwnx-jog ho jWdw hY [ hy nwnk! (Ardws kr qy AwK—) hy pRBU dws (nwnk) auqy imhr kr, (mYN qyrw dws BI) nwm jpdw rhW [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਪਿਵਤੁ ਹੈ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥ ਿਜਨ ਕਉ ਪੂਰਿਬ ਿਲਿਖਆ ਿਤਨ ਮਿਨ ਵਿਸਆ ਆਇ ॥ ਸਿਤਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਜੋ ਚਲੈ ਿਤਨ ਦਾਲਦੁ ਦੁਖੁ ਲਿਹ ਜਾਇ ॥ ਆਪਣੈ ਭਾਣੈ ਿਕਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਜਨ ਵੇਖਹੁ ਮਿਨ ਪਤੀਆਇ ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸਨ ਦਾਸੁ ਹੈ ਜੋ ਸਿਤਗੁਰ ਲਾਗੇ ਪਾਇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1313} pd ArQ:- pivqu—(Awqmk jIvn ƒ) su`cw (bnwx vwlw) [ pUrib—pihly jnm ivc [ min—mn ivc [ Awie—Aw ky [ kY BwxY—dI rzw ivc [ dwldu—dil`dR, grIbI [ jn—hy jnoN! pqIAwie—qs`lI kr ky [ lwgy pwey—crnIN l`gy hoey hn [ ArQ:- (hy BweI!) prmwqmw dw nwm (Awqmk jIvn ƒ) su`cw bnwx-jog hY, nwm jipAW (hryk) du`K dUr ho jWdw hY [ (pr ieh nwm) auhnW (mnu`KW) dy mn ivc Aw ky v`sdw hY ijnHW dy BwgW ivc mu`F qoN (ipCly kIqy krmW Anuswr nwm jpx dy sMskwrW dw lyKw) iliKAw huMdw hY [ (hy BweI!) ijhVw ijhVw mnu`K gurU dI rzw ivc qurdw hY auhnW dw du`K dir`dR dUr ho jWdw hY [ pr hy BweI! Awpxy mn ivc qs`lI kr ky vyK lvo, Awpxy mn dI mrzI ivc qur

ky iksy ny BI hir-nwm pRwpq nhIN kIqw [ hy BweI! ijhVy mnu`K gurU dI crnIN pey rihMdy hn, dws nwnk auhnW dy dwsW dw dws hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਤੂੰ ਥਾਨ ਥਨੰਤਿਰ ਭਰਪੂਰੁ ਹਿਹ ਕਰਤੇ ਸਭ ਤੇਰੀ ਬਣਤ ਬਣਾਵਣੀ ॥ ਰੰਗ ਪਰੰਗ ਿਸਸਿਟ ਸਭ ਸਾਜੀ ਬਹੁ ਬਹੁ ਿਬਿਧ ਭ ਿਤ ਉਪਾਵਣੀ ॥ ਸਭ ਤੇਰੀ ਜੋਿਤ ਜੋਤੀ ਿਵਿਚ ਵਰਤਿਹ ਗੁਰਮਤੀ ਤੁਧੈ ਲਾਵਣੀ ॥ ਿਜਨ ਹੋਿਹ ਦਇਆਲੁ ਿਤਨ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮੇਲਿਹ ਮੁਿਖ ਗੁਰਮੁਿਖ ਹਿਰ ਸਮਝਾਵਣੀ ॥ ਸਿਭ ਬੋਲਹੁ ਰਾਮ ਰਮੋ ਸਰ੍ੀ ਰਾਮ ਰਮੋ ਿਜਤੁ ਦਾਲਦੁ ਦੁਖ ਭੁਖ ਸਭ ਲਿਹ ਜਾਵਣੀ ॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1314} pd ArQ:- Qnμqir—Qwn AMqir [ Qwn Qnμqir—Qwn Qwn AMqir hryk QW [ krqy—hy krqwr! rMg prMg—keI rMgW dI [ issit—isRStI [ swjI—pYdw kIqI [ bhu ibiD—keI iksm dI [ joiq—cwnx [ vrqih—qUM mOjUd hYN [ quDY—qUM hI [ muiK gurmuiK—gurU dy mUMhoN [ siB—swry [ ArQ:- hy krqwr! qUM hryk QW ivc ivAwpk hYN, sMswr dI swrI bxqr qyrI hI bxweI hoeI hY [ swrI isRStI qUM keI rMgW dI bxweI hY, keI iksmW dI pYdw kIqI hY [ hy krqwr! swrI isRStI ivc qyrw hI nUr hY, qy nUr ivc qUM Awp hI mOjUd hYN [ qUM Awp hI (jgq dy jIvW ƒ) gurU dI is`iKAw ivc joVdw hYN [ ijnHW auqy qUM dieAvwn huMdw hYN, auhnW ƒ qUM gurU imlWdw hYN, qy, gurU dy mUMhoN qUM auhnW ƒ Awpxw igAwn dyNdw hY [ hy BweI! qusI swry sohxy rwm dw nwm jpo, sohxy rwm dw nwm jpo, ijs dI brkiq nwl swry du`K Bu`K dir`dR dUr ho jWdy hn [3[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਨਾਮ ਰਸੁ ਹਿਰ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਹਿਰ ਉਰ ਧਾਿਰ ॥ ਿਵਿਚ ਸੰਗਿਤ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਵਰਤਦਾ ਬੁਝਹੁ ਸਬਦ ਵੀਚਾਿਰ ॥ ਮਿਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਇਆ ਿਬਖੁ ਹਉਮੈ ਕਢੀ ਮਾਿਰ ॥ ਿਜਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਿਤਓ ਿਤਨ ਜੂਐ ਜਨਮੁ ਸਭੁ ਹਾਿਰ ॥ ਗੁਿਰ ਤੁਠੈ ਹਿਰ ਚੇਤਾਇਆ ਹਿਰ ਨਾਮਾ ਹਿਰ ਉਰ ਧਾਿਰ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਤੇ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਿਤਤੁ ਸਚੈ ਦਰਬਾਿਰ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1314} pd ArQ:- AMimRqu—Awqmk jIvn dyx vwlw jl [ rsu—suAwd [ aur—ihrdw [ Dwir— itkweI r`K [ vIcwir—vIcwr dI rwhIN [ min—mn ivc [ ibKu haumY—(Awqmk jIvn ƒ mukwx vwlI) haumY-zhr [ mwir—mwr ky [ jUAY—jUey (dI Kyf) ivc [ hwir—hwirAw, hwr id`qw, AzweIN gvw ilAw [ guir quTY—qRü`Ty hoey gurU ny [ qy—auh bMdy [ muK aujly—aujl mUMh vwly, sur^rU [ iqqu drbwir—aus drbwr ivc [ scY drbwir—sdw kwiem rihx vwly drbwr ivc [ ArQ:- (hy BweI!) prmwqmw dw nwm Awqmk jIvn dyx vwlw jl hY; ies nwm-jl ƒ ies dy suAwd ƒ Awpxy ihrdy ivc sWB r`K [ (pr) gurU dy Sbd dI ivcwr dI rwhIN (ieh g`l)

smJ lvo (ik) prmwqmw swD sMgiq ivc v`sdw hY [ (ijs mnu`K ny Awpxy) mn ivc prmwqmw dw nwm ismrnw SurU kr id`qw, (aus ny Awpxy AMdroN Awqmk mOq ilAwaux vwlI) haumY-zhr mwr ky k`F id`qI [ (hy BweI!) ijnHW bMidAW ny prmwqmw dw nwm Xwd nhIN kIqw, auhnW (Awpxw) swrw (mnu`Kw) jIvn (mwno) jUey (dI Kyf) ivc hwr id`qw [ hy dws nwnk! aus sdw kwiem rihx vwly drbwr ivc auh mnu`K sur^rU huMdy hn ijnHW ny prmwqmw dw nwm Awpxy ihrdy ivc vswieAw ijnHW ƒ gurU ny imhr kr ky hir-nwm dw ismrn isKwieAw [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਕੀਰਿਤ ਉਤਮੁ ਨਾਮੁ ਹੈ ਿਵਿਚ ਕਿਲਜੁਗ ਕਰਣੀ ਸਾਰੁ ॥ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਕੀਰਿਤ ਪਾਈਐ ਹਿਰ ਨਾਮਾ ਹਿਰ ਉਿਰ ਹਾਰੁ ॥ ਵਡਭਾਗੀ ਿਜਨ ਹਿਰ ਿਧਆਇਆ ਿਤਨ ਸਉਿਪਆ ਹਿਰ ਭੰਡਾਰੁ ॥ ਿਬਨੁ ਨਾਵੈ ਿਜ ਕਰਮ ਕਮਾਵਣੇ ਿਨਤ ਹਉਮੈ ਹੋਇ ਖੁਆਰੁ ॥ ਜਿਲ ਹਸਤੀ ਮਿਲ ਨਾਵਾਲੀਐ ਿਸਿਰ ਭੀ ਿਫਿਰ ਪਾਵੈ ਛਾਰੁ ॥ ਹਿਰ ਮੇਲਹੁ ਸਿਤਗੁਰੁ ਦਇਆ ਕਿਰ ਮਿਨ ਵਸੈ ਏਕੰਕਾਰੁ ॥ ਿਜਨ ਗੁਰਮੁਿਖ ਸੁਿਣ ਹਿਰ ਮੰਿਨਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਿਤਨ ਜੈਕਾਰੁ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1314} pd ArQ:- kIriq—is&iq-swlwh [ krxI—(krxIX) krn-jog kMm [ swru—sRySt [ ivic kiljug—kiljug ivc, kiljugI sMswr ivc, ivkwrW-vyVHy jgq ivc [ pweIAY—imldI hY [ auir—ihrdy ivc [ BMfwru—^zwnw [ ij—ijhVy [ krm—(imQy hoey Dwrimk) kMm [ hoie—huMdw hY [ jil—pwxI ivc [ mil—ml ml ky [ isir—isr auqy [ Cwru—suAwh [ kir—kr ky [ min—mn ivc [ mMinAw—fUMGI sWJ pw leI [ jYkwru—sdw soBw [ ArQ:- hy BweI! ies ivkwrW-vyVHy jgq ivc prmwqmw dw nwm jpxw prmwqmw dI is&iqswlwh krnI hI sB qoN sRySt krn-jog kMm hY [ pr gurU dI miq auqy quirAW hI ieh is&iq-swlwh imldI hY ieh hir-nwm ihrdy ivc (pRo r`Kx leI) hwr imldw hY [ hy BweI! v`fy BwgW vwly hn auh mnu`K, ijnHW ny prmwqmw dw nwm ismirAw hY, (gurU ny) auhnW ƒ hir-nwm ^jwnw sONp id`qw hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm C`f ky ijhVy hor hor (imQy hoey Dwrimk) krm krIdy hn (auhnW dy kwrn pYdw hoeI) haumY ivc (Ps ky mnu`K) sdw ^uAwr huMdw hY [ (vyKo) hwQI ƒ pwxI ivc ml ml ky nvHweIdw hY, iPr BI auh (Awpxy) isr auqy suAwh (hI) pw lYNdw hY [ hy pRBU! imhr kr ky (jIvW ƒ) gurU imlw [ (hy BweI! ijs mnu`K ƒ gurU iml pYNdw hY, aus dy) mn ivc prmwqmw Aw v`sdw hY [ hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) ijnHW mnu`KW ny gurU dI srn pY ky pRBU dw nwm sux ky (aus nwl) fUMGI sWJ pweI hY auhnW ƒ hr vyly (lok prlok ivc) soBw imldI hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਵਖਰੁ ਹੈ ਊਤਮੁ ਹਿਰ ਨਾਇਕੁ ਪੁਰਖੁ ਹਮਾਰਾ ॥ ਹਿਰ ਖੇਲੁ ਕੀਆ ਹਿਰ ਆਪੇ ਵਰਤੈ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਕੀਆ ਵਣਜਾਰਾ ॥ ਸਭ ਜੋਿਤ ਤੇਰੀ ਜੋਤੀ ਿਵਿਚ ਕਰਤੇ ਸਭੁ ਸਚੁ ਤੇਰਾ ਪਾਸਾਰਾ ॥ ਸਿਭ

ਿਧਆਵਿਹ ਤੁਧੁ ਸਫਲ ਸੇ ਗਾਵਿਹ ਗੁਰਮਤੀ ਹਿਰ ਿਨਰੰਕਾਰਾ ॥ ਸਿਭ ਚਵਹੁ ਮੁਖਹੁ ਜਗੰਨਾਥੁ ਜਗੰਨਾਥੁ ਜਗਜੀਵਨੋ ਿਜਤੁ ਭਵਜਲ ਪਾਿਰ ਉਤਾਰਾ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1314} pd ArQ:- vKru—sOdw, ^rIdx dI SY [ nwieku—srdwr [ vrqY—mOjUd hY [ krqy—hy krqwr! scu—hoNd vwlw [ pwswrw—jgq-iKlwrw [ siB—swry jIv[ sPl—kwmXwb [ cvhu—bolhu [ muKhu—mUMh qoN [ jgjIvno—jgq dw jIvn [ ijqu—ijs dI rwhIN [ Bvjl—sMswr-smuMdr [ ArQ:- hy BweI! (jgq dw ieh) Kyl prmwqmw ny Awp bxwieAw hY, (qy ies ivc) prmwqmw Awp hI (hr QW) mOjUd hY [ (ieh jgq-Kyl ivc) prmwqmw dw nwm (^rIdx leI sB qoN) vDIAw sOdw hY, swrw jgq (hryk jIv ies sOdy dw) vxj krn vwlw hY [ prmwqmw Awp AsW vxjwirAW dw srdwr hY [ hy krqwr! ieh swrw qyrw (bxwieAw hoieAw jgq-) iKlwrw scmuc hoNd vwlw hY, ies ivc hr QW qyrw hI nUr hY, qy aus nUr ivc qUM Awp hI hYN [ hy inrMkwr! swry jIv qyrw hI iDAwn Drdy hn [ ijhVy gurU dI is`iKAw auqy qur ky (qyrI is&iq-swlwh dy gIq) gWdy hn auh mnu`Kw jIvn dw mnorQ hwsl kr lYNdy hn [ hy BweI! auh prmwqmw hI jgq dw Ksm hY jgq dw nwQ hY jgq dI izMdgI (dw shwrw) hY swry (Awpxy) mUMhoN (aus dw nwm) bolo [ aus (dw nwm aucwrn) nwl sMswr-smuMdr qoN pwr lμG jweIdw hY [4[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਮਰੀ ਿਜਹਬਾ ਏਕ ਪਰ੍ਭ ਹਿਰ ਕੇ ਗੁਣ ਅਗਮ ਅਥਾਹ ॥ ਹਮ ਿਕਉ ਕਿਰ ਜਪਹ ਇਆਿਣਆ ਹਿਰ ਤੁਮ ਵਡ ਅਗਮ ਅਗਾਹ ॥ ਹਿਰ ਦੇਹੁ ਪਰ੍ਭੂ ਮਿਤ ਊਤਮਾ ਗੁਰ ਸਿਤਗੁਰ ਕੈ ਪਿਗ ਪਾਹ ॥ ਸਤਸੰਗਿਤ ਹਿਰ ਮੇਿਲ ਪਰ੍ਭ ਹਮ ਪਾਪੀ ਸੰਿਗ ਤਰਾਹ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਹਿਰ ਬਖਿਸ ਲੈਹੁ ਹਿਰ ਤੁਠੈ ਮੇਿਲ ਿਮਲਾਹ ॥ ਹਿਰ ਿਕਰਪਾ ਕਿਰ ਸੁਿਣ ਬੇਨਤੀ ਹਮ ਪਾਪੀ ਿਕਰਮ ਤਰਾਹ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1314} pd ArQ:- pRB—hy pRBU! hir ky gux—hy hrI! qyry gux [ AQwh—(AYsw smuMdr) ijs dI hwQ n pY sky [ Agm—(ieqny byAMq ik auhnW dy AMq qk) phuMicAw nw jw sky [ ikau kir—ikvyN? jph—AsI jpIey [ ieAwixAw—AM\wxy [ Agwh—AgwD, (auh smuMdr) ijs dI fUMGweI nwh l`B sky [ kY pig—dy kdm qy [ pwh—AsI pY jweIey [ hm qrwh—AsI qr skIey [ kau—ƒ [ quTY—jy qUM pRsMn hovyN [ myil imlwh—(qyry) imlwp ivc AsI iml skdy hW [ ikrm—kIVy [ ArQ:- hy pRBU! hy hrI! AsW jIvW dI (isr&) ie`k jIB hY, pr qyry gux byAMq hn (iek AYsw smuMdr hn) ijs dI hwQ nhIN pY skdI [ hy pRBU! qUM bhuq AphuMc hYN qy fUMGw hYN AsI AM\wx jIv qYƒ ikvyN jp skdy hW? hy hrI! swƒ koeI sRySt Akl b^S ijs dw sdkw AsI gurU dy crnW auqy Fih peIey [ hy pRBU! hy hrI! swƒ swD sMgiq imlw ik (sq sMgIAW dI)

sMgiq ivc AsI pwpI (sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG jweIey [ hy hrI! (Awpxy) dws nwnk auqy imhr kr, jy qUM imhr kryN qW hI AsI qyry crnW ivc iml skdy hW [ hy hrI! ikrpw kr, (AswfI) bynqI sux, AsI pwpI AsI kIVy (ies sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG skIey [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਕਰਹੁ ਿਕਰ੍ਪਾ ਜਗਜੀਵਨਾ ਗੁਰੁ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮੇਿਲ ਦਇਆਲੁ ॥ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਹਿਰ ਹਮ ਭਾਈਆ ਹਿਰ ਹੋਆ ਹਿਰ ਿਕਰਪਾਲੁ ॥ ਸਭ ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਿਵਸਰੀ ਮਿਨ ਚੂਕਾ ਆਲ ਜੰਜਾਲੁ ॥ ਗੁਿਰ ਤੁਠੈ ਨਾਮੁ ਿਦਰ੍ੜਾਇਆ ਹਮ ਕੀਏ ਸਬਿਦ ਿਨਹਾਲੁ ॥ ਜਨ ਨਾਨਿਕ ਅਤੁਟੁ ਧਨੁ ਪਾਇਆ ਹਿਰ ਨਾਮਾ ਹਿਰ ਧਨੁ ਮਾਲੁ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1314-1315} pd ArQ:- jgjIvnw—hy jgq dy jIvn! hy jgq dI izMdgI dy Awsry! dieAwlu—dieAw dw Gr [ hir—hy hrI! BweIAw—cMgI l`gI [ ikrpwlu—dieAwvwn [ mnsw—mn dw Purnw [ min—mn ivc (itikAw hoieAw) [ Awl—(AwlX) Gr [ Awl jMjwl—Gr dw bMDn, Gr dw moh [ guir—gurU ny [ guir quTY—pRsMn hoey gurU ny [ idRVwieAw—(ihrdy ivc) p`kw kr id`qw [ hm—Aswƒ [ sbid—Sbd dI rwhIN [ nwnik—nwnk ny [ Aqutu—kdy nwh mu`kx vwlw [ pwieAw—l`B ilAw [ ArQ:- hy jgq dy izMdgI dy Awsry hrI! imhr kr (swƒ) dieAw dw somw gurU imlw [ hy BweI! jdoN hrI Awp (swfy auqy) dieAwvwn hoieAw, qdoN gurU dI (d`sI hoeI) syvw swƒ cMgI l`gx l`g peI, swrI Awsw qy iqRSnw iv`sr geI, mn ivc (itikAw hoieAw) Gr dw moh (BI) muk igAw [ hy BweI! pRsMn hoey gurU ny prmwqmw dw nwm (swfy mn ivc) p`kw kr id`qw, Awpxy Sbd dI rwhIN swƒ (aus ny) inhwl kr id`qw [ (gurU dI ikrpw nwl) dws nwnk ny prmwqmw dw nwm-Dn hwsl kr ilAw hY jo kdy mu`kx vwlw nhIN [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਹਿਰ ਤੁਮ ਵਡ ਵਡੇ ਵਡੇ ਵਡ ਊਚੇ ਸਭ ਊਪਿਰ ਵਡੇ ਵਡੌਨਾ ॥ ਜੋ ਿਧਆਵਿਹ ਹਿਰ ਅਪਰੰਪਰੁ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਧਆਇ ਹਰੇ ਤੇ ਹੋਨਾ ॥ ਜੋ ਗਾਵਿਹ ਸੁਣਿਹ ਤੇਰਾ ਜਸੁ ਸੁਆਮੀ ਿਤਨ ਕਾਟੇ ਪਾਪ ਕਟੋਨਾ ॥ ਤੁਮ ਜੈਸੇ ਹਿਰ ਪੁਰਖ ਜਾਨੇ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਮੁਿਖ ਵਡ ਵਡ ਭਾਗ ਵਡੋਨਾ ॥ ਸਿਭ ਿਧਆਵਹੁ ਆਿਦ ਸਤੇ ਜੁਗਾਿਦ ਸਤੇ ਪਰਤਿਖ ਸਤੇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਤੇ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸੁ ਦਸੋਨਾ ॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- AprMpru—pry qoN pry, byAMq [ qy—auh bMdy [ hry sonw—hrI dw rUp ho jWdy hn [ suAwmI—hy suAwmI! ktonw—kotW, kRoVW [ qum jYsy—qyry ijhy, qyry vrgy [ hir—hy hrI! purK—hy srb-ivAwpk! jwny—jwxY jWdy hn [ muiK—muKI, sRySt [ siB—swry [ sqy—siq, sdw kwiem rihx vwlw; hoNd vwlw (As` to exist) [ dws dsonw—dwsW dw dws [ ArQ:- hy hrI! qUM v`ifAW qoN v`fw hYN bVw au~cw hYN sB qoN aupr v`fw hYN [ (hy BweI!) hrI prmwqmw byAMq hY, ijhVy mnu`K aus dw iDAwn Drdy hn, auh bMdy aus hrI ƒ sdw ismr ky aus dw rUp hI ho jWdy hn [

hy suAwmI! ijhVy mnu`K qyrI is&iq-swlwh dw gIq gWdy hn suxdy hn, auh (Awpxy) kRoVW pwp nws kr lYNdy hn [ hy srb-ivAwpk hrI! auh mnu`K v`fy BwgW vwly igxy jWdy hn (sB mnu`KW ivc) muKI mMny jWdy hn, siqgurU dI miq auqy ky auh mnu`K qyry vrgy hI jwxy jWdy hn [ hy BweI! jo prmwqmw Awid qoN jugW dy Awid qoN hoNd vwlw hY; jo (hux BI) prq`K kwiem hY qy sdw hI kwiem rihx vwlw hY, qusI swry aus dw ismrn krdy rho [ dws nwnk aus (hrI dy) dwsW dw dws hY [5[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਮਰੇ ਹਿਰ ਜਗਜੀਵਨਾ ਹਿਰ ਜਿਪਓ ਹਿਰ ਗੁਰ ਮੰਤ ॥ ਹਿਰ ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ ਅਗਮੁ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਮਿਲਆ ਆਇ ਅਿਚੰਤ ॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਘਿਟ ਘਿਟ ਵਰਤਦਾ ਹਿਰ ਆਪੇ ਆਿਪ ਿਬਅੰਤ ॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਸਭ ਰਸ ਭੋਗਦਾ ਹਿਰ ਆਪੇ ਕਵਲਾ ਕੰਤ ॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਿਭਿਖਆ ਪਾਇਦਾ ਸਭ ਿਸਸਿਟ ਉਪਾਈ ਜੀਅ ਜੰਤ ॥ ਹਿਰ ਦੇਵਹੁ ਦਾਨੁ ਦਇਆਲ ਪਰ੍ਭ ਹਿਰ ਮ ਗਿਹ ਹਿਰ ਜਨ ਸੰਤ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੇ ਪਰ੍ਭ ਆਇ ਿਮਲੁ ਹਮ ਗਾਵਹ ਹਿਰ ਗੁਣ ਛੰਤ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- jg jIvnw—jgq dI izMdgI dw Awsrw [ mMq—aupdyS [ Agmu—AphuMc [ Agocru—(A-go-cru) igAwn-ieMidRAW dI phuMc qoN pry [ Awie—Aw ky [ AicMq—Acncyq, Awpxy Awp [ Awpy—Awp hI [ Git Git—hryk srIr ivc [ kvlwkMq—l`CmI dw pqI [ iBiKAw—KYr, dwn [ issit—isRStI [ mWgih—mMgdy hn [ gwvh—AsI gWdy hW [ CMq— gIq [ ArQ:- hy BweI! (ijhVw) hrI (swry) jgq dI izMdgI dw Awsrw (hY auh) swfy ihrdy ivc BI v`sdw hY; AsW gurU dy aupdyS qy qur ky aus ƒ jipAw hY [ auh hY qW AphuMc qy igAwnieMidRAW dI phuMc qoN pry (pr gurU dI is`iKAw Anuswr ismrn dI brkiq nwl) auh hrI swƒ Awpxy Awp Aw imilAw hY [ hy BweI! auh hrI Awp hI hryk srIr ivc v`sdw hY, (hr QW) auh Awp hI Awp hY qy aus dI hsqI dw AMq nhIN pwieAw jw skdw [ auh hrI Awp hI (sB jIvW ivc ivAwpk ho ky) swry rs Bog irhw hY, auh Awp hI mwieAw dw mwlk hY [ hy BweI! ieh swrI dunIAw aus ny Awp hI pYdw kIqI hY, ies swry jIA jMq aus ny Awp hI pYdw kIqy hn, qy, (sB jIvW ƒ irzk dw) KYr BI auh Awp hI pWdw hY [ hy dieAw dy somy hrI pRBU! (swƒ BI auh nwm-) dwn dyh ijhVw (qyry) sMq jn (sdw qYQoN) mMgdy (rihMdy) hn [ hy dws nwnk dy (mwlk) pRBU! (swƒ) Aw iml, (imhr kr) AsI qyrI is&iq-swlwh dy gIq gWdy rhIey [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਸਜਣੁ ਨਾਮੁ ਹਿਰ ਮੈ ਮਿਨ ਤਿਨ ਨਾਮੁ ਸਰੀਿਰ ॥ ਸਿਭ ਆਸਾ ਗੁਰਮੁਿਖ ਪੂਰੀਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸੁਿਣ ਹਿਰ ਧੀਰ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- mY min qin srIir—myry mn ivc qn ivc srIr ivc [ siB Awsw—swrIAW

AwsW [ gurmuiK—gurU dy d`sy rwh qy qur ky [ suix—sux ky [ DIr—DIrj, SWqI [ ArQ:- hy BweI! hrI pRBU (hI Asl) im`qr hY, hrI dw nwm hI (nwl inBx vwlw) im`qr hY; myry mn ivc myry qn ivc myry ihrdy ivc (hrI dw) nwm v`s irhw hY [ hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) gurU dI srn pY ky (hir-nwm ismirAW) swrIAW AwsW pUrIAW ho jWdIAW hn, hrI dw nwm sux ky (mn ivc) SWqI pYdw huMdI hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਹਿਰ ਊਤਮੁ ਹਿਰਆ ਨਾਮੁ ਹੈ ਹਿਰ ਪੁਰਖੁ ਿਨਰੰਜਨੁ ਮਉਲਾ ॥ ਜੋ ਜਪਦੇ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਦਨਸੁ ਰਾਿਤ ਿਤਨ ਸੇਵੇ ਚਰਨ ਿਨਤ ਕਉਲਾ ॥ ਿਨਤ ਸਾਿਰ ਸਮਾਲੇ ਸਭ ਜੀਅ ਜੰਤ ਹਿਰ ਵਸੈ ਿਨਕਿਟ ਸਭ ਜਉਲਾ ॥ ਸੋ ਬੂਝੈ ਿਜਸੁ ਆਿਪ ਬੁਝਾਇਸੀ ਿਜਸੁ ਸਿਤਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਪਰ੍ਭੁ ਸਉਲਾ ॥ ਸਿਭ ਗਾਵਹੁ ਗੁਣ ਗੋਿਵੰਦ ਹਰੇ ਗੋਿਵੰਦ ਹਰੇ ਗੋਿਵੰਦ ਹਰੇ ਗੁਣ ਗਾਵਤ ਗੁਣੀ ਸਮਉਲਾ ॥੬॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- hirAw—hrw krn vwlw, jIvn-rs dyx vwlw, Awqmk jIvn dyx vwlw [ purKu—srb-ivAwpk [ inrMjnu—inrlyp [ maulw—imilAw hoieAw [ kaulw—l`CmI [ swir sm@wly—cMgI qrHW sMBwl krdw hY [ inkit—nyVy [ jaulw—v`Krw [ saulw—sv`lw, pRsMn [ siB—swry [ smaulw—smw jweIdw hY, lIn ho jweIdw hY [ guxI—guxW dy mwlk pRBU ivc [ ArQ:- hy BweI! prmwqmw sB ivc ivAwpk hY sB ivc imilAw hoieAw hY qy inrlyp (BI) hY, aus dw nwm sRySt hY (au~cw jIvn bxwx vwlw hY) qy Awqmk jIvn dyx vwlw hY [ ijhVy mnu`K idn rwq hr vyly prmwqmw (dw nwm) jpdy hn, l`CmI (BI) hr vyly auhnW dy crnW dI syvw krdI hY (auhnW auqy Awpxw pRBwv nhIN pw skdI) [ hy BweI! prmwqmw sB jIvW dI cMgI qrHW sMBwl krdw hY, auh (sB jIvW dy) nyVy v`sdw hY, (iPr sB qoN) v`Krw (BI) hY [ pr ieh g`l auh mnu`K smJdw hY ijs ƒ prmwqmw Awp smJ dyNdw hY ijs auqy gurU imhr krdw hY ijs auqy srb-ivAwpk pRBU ikrpw krdw hY [ hy BweI! qusI swry, DrqI dI swr lYx vwly aus hrI dy gux sdw gWdy rho, gux gWidAW gWidAW aus guxW dy mwlk pRBU ivc lIn ho jweIdw hY [3[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਸੁਿਤਆ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਚੇਿਤ ਮਿਨ ਹਿਰ ਸਹਿਜ ਸਮਾਿਧ ਸਮਾਇ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਹਿਰ ਚਾਉ ਮਿਨ ਗੁਰੁ ਤੁਠਾ ਮੇਲੇ ਮਾਇ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- cyiq—Xwd krdw rhu, ismr [ min—mn ivc [ shij—Awqmk Afolqw ivc [ smwiD smwie—smwDI ivc smwieAw rhu, sdw itikAw rhu [ cwau—qWG, auqSwh [ quTw—pRsMn hoieAw [ mwie—hy mW! ArQ:- (hy BweI! jwgidAW ikrq-kwr kridAW ismrn dI ieho ijhI Awdq bxw ik) su`qy ipAW BI (Awpxy) mn ivc prmwqmw ƒ Xwd kr (Xwd krdw rhyN), (ies qrHW) sdw Awqmk

Afolqw ivc (Awqmk Afolqw dI) smwDI ivc itikAw rhu [ hy mW! dws nwnk dy mn ivc BI prmwqmw ƒ imlx dI qWG hY, gurU (hI) pRsMn ho ky myl krWdw hY [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਇਕਸੁ ਸੇਤੀ ਿਪਰਹੜੀ ਹਿਰ ਇਕੋ ਮੇਰੈ ਿਚਿਤ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਇਕੁ ਅਧਾਰੁ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਇਕਸ ਤੇ ਗਿਤ ਪਿਤ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- ieksu syqI—ie`k nwl hI [ iprhVI—sohxw ipAwr [ myrY iciq—myry icq ivc [ ADwru—Awsrw [ giq—au~cI Awqmk AvsQw [ piq—ie`zq [ ArQ:- hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) isr& iek prmwqmw nwl hI myrw sohxw ipAwr hY, iek prmwqmw hI (sdw) myry ic`q ivc v`sdw hY [ iek pRBU hI (myrI izMdgI dw) Awsrw hY, iek pRBU qoN hI au~cI Awqmk AvsQw imldI hY (qy lok prlok dI) ie`zq hwsl huMdI hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਪੰਚੇ ਸਬਦ ਵਜੇ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਵਡਭਾਗੀ ਅਨਹਦੁ ਵਿਜਆ ॥ ਆਨਦ ਮੂਲੁ ਰਾਮੁ ਸਭੁ ਦੇਿਖਆ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਗੋਿਵਦੁ ਗਿਜਆ ॥ ਆਿਦ ਜੁਗਾਿਦ ਵੇਸੁ ਹਿਰ ਏਕੋ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਭਿਜਆ ॥ ਹਿਰ ਦੇਵਹੁ ਦਾਨੁ ਦਇਆਲ ਪਰ੍ਭ ਜਨ ਰਾਖਹੁ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਲਿਜਆ ॥ ਸਿਭ ਧੰਨੁ ਕਹਹੁ ਗੁਰੁ ਸਿਤਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਸਿਤਗੁਰੂ ਿਜਤੁ ਿਮਿਲ ਹਿਰ ਪੜਦਾ ਕਿਜਆ ॥੭॥ {ਪੰਨਾ 1315} pd ArQ:- pMcy sbd—pMjW hI iksmW dy swz jo iml ky iek Ascrj surIlw rwg pYdw krdy hn [ gurmiq—gurU dw aupdyS [ Anhd—auh rwg jo ibnw swj vjwey huMdw rhy, iekrs rwg [ Awnd mUlu—Awnμd dw somw [ sBu—hr QW [ sbdI—Sbd dI rwhIN [ gijAw— g`ijAw, zor nwl prgt ho ipAw (ijvyN b`dl g`jx qy hor AvwzW suxIAW nhIN jWdIAW) [ vysu—srUp, hsqI [ jugwid—jugW dy Awid qoN [ BijAw—ismirAw [ hir—hy hrI! jn lijAw—(Awpxy) dws dI lwj [ siB—swry [ ijqu—ijs dI rwhIN [ imil hir—prmwqmw ƒ iml ky [ pVdw kijAw—ie`zq bcI rihMdI hY [ ArQ:- hy BweI! ijs v`fy BwgW vwly mnu`K dI m`q ivc gurU dw aupdyS v`s pYNdw hY aus dy AMdr (Awqmk Awnμd dw) iek-rs vwjw v`j pYNdw hY (aus dy AMdr, mwno) pMjW hI iksmW dy swz v`j pYNdy hn [ gurU dy Sbd dI brkiq nwl (aus dy AMdr) prmwqmw g`j pYNdw hY Aqy auh hr QW Awnμd dy somy prmwqmw ƒ (v`sdw) vyKdw hY [ (hy BweI! ijhVw mnu`K) gurU dI m`q lY ky prmwqmw dw Bjn krdw hY (aus ƒ ieh inscw Aw jWdw hY ik isRStI dy) Awid qoN jugW dy Awid qoN prmwqmw dI ieko hI At`l hsqI hY [ hy hrI! hy dieAw dy somy pRBU! qUM Awpxy dwsW ƒ (Awpxy nwm dw) dwn dyNdw hYN, (qy, ies qrHW ivkwrW dy twkry qy auhnW dI) lwj r`Kdw hYN [ hy BweI! qusI swry gurU ƒ DMn-DMn AwKo, gurU ƒ DMn-DMn AwKo ijs dI rwhIN prmwqmw ƒ iml

ky (ivkwrW dy twkry qy) ie`zq bc jWdI hY [7[ ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੪ ॥ ਭਗਿਤ ਸਰੋਵਰੁ ਉਛਲੈ ਸੁਭਰ ਭਰੇ ਵਹੰਿਨ ॥ ਿਜਨਾ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮੰਿਨਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਵਡ ਭਾਗ ਲਹੰਿਨ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- auClY—auCwlw Aw irhw hY [ suBr Bry—nkw-nk Bry hoey [ vhMin—vih rhy hn, vg rhy hn [ mMinAw—srDw ilAWdI [ lhMin—l`B lYNdy hn [ ArQ:- hy BweI! gurU (iek AYsw) srovr hY ijs ivc BgqI auCwly mwr rhI hY, (gurU iek AYsw drIAw hY ijs ivc prmwqmw dI is&iq-swlwh) nwl nkw-nk Bry hoey vihx c`l rhy hn [ hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) ijhVy mnu`K gurU ivc srDw bxWdy hn auh v`fy BwgW nwl (prmwqmw dy guxW dy moqI) l`B lYNdy hn [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮ ਅਸੰਖ ਹਿਰ ਹਿਰ ਕੇ ਗੁਨ ਕਥਨੁ ਨ ਜਾਿਹ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਅਗਮੁ ਅਗਾਿਧ ਹਿਰ ਜਨ ਿਕਤੁ ਿਬਿਧ ਿਮਲਿਹ ਿਮਲਾਿਹ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਜਸੁ ਜਪਤ ਜਪੰਤ ਜਨ ਇਕੁ ਿਤਲੁ ਨਹੀ ਕੀਮਿਤ ਪਾਇ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਅਗਮ ਪਰ੍ਭ ਹਿਰ ਮੇਿਲ ਲੈਹੁ ਲਿੜ ਲਾਇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- AsMK—Axigxq [ kQnu n jwih—ibAwn nhIN kIqy jw skdy [ Agmu— AphuMc [ AgwiD—AQwh (smuMdr) [ ikqu ibiD—iks qrIky nwl? imlih—(Awp) imldy hn [ imlwih—(hornW ƒ) imlWdy hn [ jsu—is&iq-swlwh dw gIq [ jpqu—jpidAW [ jpMq—(hornW qoN) jpWidAW [ n pwie—nhIN pY skdI [ Agm—hy AphuMc! liV lwie— (Awpxy) p`ly nwl lw ky [ ArQ:- hy BweI! prmwqmw dy nwm Axigxq hn, prmwqmw dy gux (BI byAMq hn) ibAwn nhIN kIqy jw skdy, prmwqmw AphuMc hY, (mwno) AQwh (smuMdr) hY [ aus dy syvk Bgq aus ƒ ikvyN imldy hn? (hornW ƒ) ikvyN imlWdy hn? hy BweI! (prmwqmw dy syvk) prmwqmw dI is&iq-swlwh dw gIq gWidAW (Awp aus ƒ imldy hn, qy hornW qoN) jpWidAW (auhnW ƒ BI aus nwl imlWdy hn) [ (pr prmwqmw dy guxW dI) kImq rqw Br BI nhIN pY skdI [ (hy BweI! aus dy dr qy Ardws hI krnI cwhIdI hY ik) hy AphuMc hrI pRBU! Awpxy dws nwnk ƒ Awpxy lV lw ky (Awpxy crnW ivc) imlw lY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਹਿਰ ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ ਅਗਮੁ ਹਿਰ ਿਕਉ ਕਿਰ ਹਿਰ ਦਰਸਨੁ ਿਪਖਾ ॥ ਿਕਛੁ ਵਖਰੁ ਹੋਇ ਸੁ ਵਰਨੀਐ ਿਤਸੁ ਰੂਪੁ ਨ ਿਰਖਾ ॥ ਿਜਸੁ ਬੁਝਾਏ ਆਿਪ ਬੁਝਾਇ ਦੇਇ ਸੋਈ ਜਨੁ ਿਦਖਾ ॥ ਸਤਸੰਗਿਤ ਸਿਤਗੁਰ ਚਟਸਾਲ ਹੈ ਿਜਤੁ ਹਿਰ ਗੁਣ ਿਸਖਾ ॥ ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਸੁ ਰਸਨਾ ਧੰਨੁ ਕਰ ਧੰਨੁ ਸੁ ਪਾਧਾ ਸਿਤਗੁਰੂ ਿਜਤੁ ਿਮਿਲ ਹਿਰ ਲੇਖਾ ਿਲਖਾ ॥੮॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- Agocru—(A-go-cru) ijs qk igAwn-ieMidRAW dI phuMc nw ho sky [ ikaukir—ikvyN? ipKw—ipKW, mYN vyKW [ vKru—(rUp ryKw vwlI koeI) cIz [ su—auh [

vrnIAY—ibAwn kIqw jw skdw hY [ irKw—ryKw [ buJwey—smJwey [ buJwie—smJ [ dyie—dy ky [ idKw—vyKdw hY [ ctswl—pwTSwlw [ ijqu—ijs ivc [ isKw—is`Ky jw skdy hn [ rsnw—jIB [ kr—h`Q (bhu-vcn) [ pwDw—AiDAwpk [ ijqu—ijs dI rwhIN [ imil hir—hrI ƒ iml ky [ ilKw—iliKAw jw skdw hY [ ArQ:- hy BweI! mYN prmwqmw dw drsn ikvyN kr skdw hW? auh qW AphuMc hY, aus qk igAwn-ieMidRAW dI phuMc nhIN ho skdI [ jy koeI ^rIidAw jw skx vwlw pdwrQ hovy qW (aus dw rUp ryK) ibAwn kIqw jw skdw hY, pr aus prmwqmw dw nwh koeI rUp hY nwh ryKw hY [ auhI mnu`K aus dw drsn kr skdw hY ijs ƒ pRBU Awp miq dy ky smJWdw hY [ (qy, ieh miq imldI hY swD sMgiq ivc) swD sMgiq siqgurU dI pwTSwlw hY ijs ivc prmwqmw dy gux is`Ky jw skdy hn [ hy BweI! DMn hY auh jIB (ijhVI prmwqmw dw nwm jpdI hY) DMn hn auh h`Q (ijhVy swD sMgiq ivc p`Ky Awidk dI syvw krdy hn) DMn hY auh pWDw gurU ijs dI rwhIN prmwqmw ƒ iml ky aus dI is&iq-swlwh dIAW g`lW krIdIAW hn [8[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਹੈ ਹਿਰ ਜਪੀਐ ਸਿਤਗੁਰ ਭਾਇ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਪਿਵਤੁ ਹੈ ਹਿਰ ਜਪਤ ਸੁਨਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਤਨੀ ਆਰਾਿਧਆ ਿਜਨ ਮਸਤਿਕ ਿਲਿਖਆ ਧੁਿਰ ਪਾਇ ॥ ਹਿਰ ਦਰਗਹ ਜਨ ਪੈਨਾਈਅਿਨ ਿਜਨ ਹਿਰ ਮਿਨ ਵਿਸਆ ਆਇ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਤੇ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਿਜਨ ਹਿਰ ਸੁਿਣਆ ਮਿਨ ਭਾਇ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- AMimRqu—Awqmk jIvn dyx vwlw jl [ Bwie—pRym ivc [ siqgur Bwie—gurU dy Anuswr (rih ky) [ pivqu—(jIvn ƒ) su`cw krn vwlw [ jwie—dUr ho jWdw hY [ msqik—m`Qy auqy [ ijn pwie—ijnHW ny pRwpq kIqw [ iliKAw Duir—Dur qoN iliKAw lyK [ pYnweIAin—(vrqmwn kwl, krm vwc, A`n purK, bhu-vcn) pYnwey jWdy hn, sqkwry jWdy hn [ min—mn ivc [ Awie—Aw ky [ qy—auh bMdy [ muK aujly—au~jl muK vwly, sur^rU [ Bwie—ipAwr nwl [ ArQ:- hy BweI! prmwqmw dw nwm Awqmk jIvn dyx vwlw jl hY (pr ieh nwm) gurU dy Anuswr rih ky jipAw jw skdw hY [ pRBU dw nwm jIvn ƒ su`cw krn vwlw hY, ies ƒ jpidAW suxidAW (hryk) du`K dUr ho jWdw hY, (pr ieh) hir-nwm auhnW mnu`KW ny hI ismirAw hY ijnHW ny (ipCly kIqy krmW Anuswr) m`Qy auqy DuroN iliKAw lyK pRwpq kIqw hY [ ijnHW dy mn ivc prmwqmw Aw v`sdw hY, prmwqmw dI hzUrI ivc auhnW ƒ Awdr imldw hY [ hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) ijnHW mnu`KW ny pRym nwl Awpxy mn ivc prmwqmw (dw nwm) suixAw hY auh (lok prlok ivc) sur^rU huMdy hn [1[

ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਨਧਾਨੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਿਖ ਪਾਇਆ ਜਾਇ ॥ ਿਜਨ ਧੁਿਰ ਮਸਤਿਕ ਿਲਿਖਆ ਿਤਨ ਸਿਤਗੁਰੁ ਿਮਿਲਆ ਆਇ ॥ ਤਨੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਹੋਇਆ ਸ ਿਤ ਵਸੀ ਮਿਨ ਆਇ ॥ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਹਿਰ ਚਉਿਦਆ ਸਭੁ ਦਾਲਦੁ ਦੁਖੁ ਲਿਹ ਜਾਇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- inDwnu—^zwnw [ gurmuiK—gurU dI srn ipAW [ msqik—m`Qy auqy [ sIqlu— TMFw-Twr [ min—mn ivc [ cauidAw—aucwridAW, ismridAW, jpidAW [ dwldu—dir`dR [ ArQ:- hy BweI! prmwqmw dw nwm (swry suKW dw) ^zwnw hY, (pr) ieh imldw hY gurU dI srn ipAW [ qy, gurU imldw hY auhnW mnu`KW ƒ, ijnHW dy m`Qy auqy (ipCly kIqy krmW dy sMskwrW Anuswr gurU-imlwp dw) lyK iliKAw huMdw hY [ auhnW dy mn ivc SWqI bxI rihMdI hY auhnW dw mn auhnW dw qn TMFw-Twr itikAw rihMdw hY (auhnW dy AMdr ivkwrW dI qpS nhIN huMdI) [ hy nwnk! (gurU dI srn pY ky) prmwqmw dw nwm jpidAW hryk du`K hryk dir`dR dUr ho jWdw hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਹਉ ਵਾਿਰਆ ਿਤਨ ਕਉ ਸਦਾ ਸਦਾ ਿਜਨਾ ਸਿਤਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਿਪਆਰਾ ਦੇਿਖਆ ॥ ਿਤਨ ਕਉ ਿਮਿਲਆ ਮੇਰਾ ਸਿਤਗੁਰੂ ਿਜਨ ਕਉ ਧੁਿਰ ਮਸਤਿਕ ਲੇਿਖਆ ॥ ਹਿਰ ਅਗਮੁ ਿਧਆਇਆ ਗੁਰਮਤੀ ਿਤਸੁ ਰੂਪੁ ਨਹੀ ਪਰ੍ਭ ਰੇਿਖਆ ॥ ਗੁਰ ਬਚਿਨ ਿਧਆਇਆ ਿਜਨਾ ਅਗਮੁ ਹਿਰ ਤੇ ਠਾਕੁਰ ਸੇਵਕ ਰਿਲ ਏਿਕਆ ॥ ਸਿਭ ਕਹਹੁ ਮੁਖਹੁ ਨਰ ਨਰਹਰੇ ਨਰ ਨਰਹਰੇ ਨਰ ਨਰਹਰੇ ਹਿਰ ਲਾਹਾ ਹਿਰ ਭਗਿਤ ਿਵਸੇਿਖਆ ॥੯॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- hau—hauN, mYN [ vwirAw—kurbwn, sdky [ Duir—Dur qoN [ msqik—m`Qy auqy [ lyiKAw—iliKAw [ Agmu—AphuMc [ gurmqI—gurU dI miq dI rwhIN [ ryiKAw—ryKw, ichn, inSwn [ gur bcin—gurU dy bcn dI rwhIN, gurU dy hukm ivc qur ky [ qy Twkur syvk—Twkur dy auh syvk [ ril—(Twkur ivc) iml ky [ siB—swry [ nrhry—jIvW dw mwlk [ lwhw—lwB, n&w [ ivsyiKAw—ivSyS, aucycw, vDIAw [ ArQ:- hy BweI! mYN sdky jWdw hW sdw hI auhnW (mnu`KW) qoN, ijnHW ny myry ipAwry gurU dw drsn (sdw) kIqw hY, (pr) ipAwrw gurU auhnW ƒ hI imldw hY, ijnHW dy m`Qy auqy (auhnW dy ipCly kIqy krmW Anuswr) Dur drgwh qoN (gurU-imlwp dw) lyK iliKAw huMdw hY [ auh mnu`K gurU dI is`iKAw auqy qur ky aus AphuMc prmwqmw dw ismrn krdy rihMdy hn ijs dw koeI rUp-ryK ibAwn nhIN kIqw jw skdw [ hy BweI! ijhVy mnu`K gurU dy hukm ivc qur ky aus AphuMc prmwqmw dw iDAwn Drdy hn, prmwqmw dy auh syvk (prmwqmw ivc) iml ky (aus nwl) ie`k-rUp ho jWdy hn [ hy BweI! qusIN swry (Awpxy) mUMhoN sdw prmwqmw dw nwm aucwrdy rho [ prmwqmw dw nwm

jpx dw ieh n&w hor swry ni&AW nwloN vDIAw hY [9[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਰਮੁ ਰਿਵ ਰਹੇ ਰਮੁ ਰਾਮੋ ਰਾਮੁ ਰਮੀਿਤ ॥ ਘਿਟ ਘਿਟ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਹੈ ਪਰ੍ਿਭ ਖੇਲੁ ਕੀਓ ਰੰਿਗ ਰੀਿਤ ॥ ਹਿਰ ਿਨਕਿਟ ਵਸੈ ਜਗਜੀਵਨਾ ਪਰਗਾਸੁ ਕੀਓ ਗੁਰ ਮੀਿਤ ॥ ਹਿਰ ਸੁਆਮੀ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਿਤਨ ਿਮਲੇ ਿਜਨ ਿਲਿਖਆ ਧੁਿਰ ਹਿਰ ਪਰ੍ੀਿਤ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਿਧਆਇਆ ਗੁਰ ਬਚਿਨ ਜਿਪਓ ਮਿਨ ਚੀਿਤ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1316} pd ArQ:- rmu—ismr [ riv rhy—jo (hr QW) ivAwpk hY [ rmIiq—jo rimAw hoieAw hY [ Git Git—hryk srIr ivc [ Awqm rwmu—prmwqmw [ pRiB—pRBU ny [ Kylu—jgqqmwSw [ rMig—(AwpxI) mOj ivc [ rIiq—(Awpxy hI) FMg nwl [ inkit—nyVy [ jgjIvnw—jgq dI izMdgI (dw shwrw) [ prgwsu—cwnx, sUJ-bUJ [ mIiq—im`qr ny [ Duir—Dur qoN [ gur bcin—gurU dy bcn dI rwhIN [ min—mn ivc [ cIiq—ic`q ivc [ ArQ:- hy BweI! ijs pRBU ny AwpxI mOj ivc Awpxy hI FMg nwl ieh jgq-Kyf bxweI hY, jo prmwqmw hryk srIr ivc mOjUd hY, jo hr QW rimAw hoieAw hY, aus dw nwm sdw ismr, sdw ismr [ (hy BweI! ijs mnu`K dy AMdr) im`qr gurU ny sUJ-bUJ pYdw kIqI (aus ƒ smJ Aw jWdI hY ik) jgq dw jIvn pRBU (hryk dy) nyVy v`sdw hY [ (pr) suAwmI pRBU auhnW ƒ imldw hY ijnHW dy m`Qy auqy (ipCly kIqy krmW Anuswr) DuroN hI prmwqmw nwl ipAwr dw lyK iliKAw huMdw hY [ hy dws nwnk! ijnHW mnu`KW ny gurU dy bcn dI rwhIN (gurU dy d`sy rsqy qur ky) mn ivc ic`q ivc nwm jipAw hY (Asl ivc auhnW ny hI) nwm ismirAw hY [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਸਜਣੁ ਲੋਿੜ ਲਹੁ ਭਾਿਗ ਵਸੈ ਵਡਭਾਿਗ ॥ ਗੁਿਰ ਪੂਰੈ ਦੇਖਾਿਲਆ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਿਲਵ ਲਾਿਗ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- loiV lhu—l`B lvo [ Bwig—iksmq nwl [ vfBwig—v`fI iksmq nwl [ guir pUrY—pUry gurU ny [ ilv—lgn, suriq [ ArQ:- (hy BweI! gurU dI srn pY ky) im`qr pRBU ƒ l`B lY, (auh im`qr-pRBU) iksmq nwl v`fI iksmq nwl (ihrdy ivc Aw) v`sdw hY [ hy nwnk! (AwK—hy BweI!) ijs mnu`K ƒ pUry gurU ny (aus dw) drsn krw id`qw, aus dI suriq (hr vyly) hrI-pRBU ivc l`gI rihMdI hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਧਨੁ ਧਨੁ ਸੁਹਾਵੀ ਸਫਲ ਘੜੀ ਿਜਤੁ ਹਿਰ ਸੇਵਾ ਮਿਨ ਭਾਣੀ ॥ ਹਿਰ ਕਥਾ ਸੁਣਾਵਹੁ ਮੇਰੇ ਗੁਰਿਸਖਹੁ ਮੇਰੇ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀ ॥ ਿਕਉ ਪਾਈਐ ਿਕਉ ਦੇਖੀਐ ਮੇਰਾ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਣੀ ॥ ਹਿਰ ਮੇਿਲ ਿਦਖਾਏ ਆਿਪ ਹਿਰ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਨਾਿਮ ਸਮਾਣੀ ॥ ਿਤਨ ਿਵਟਹੁ ਨਾਨਕੁ ਵਾਿਰਆ ਜੋ ਜਪਦੇ ਹਿਰ ਿਨਰਬਾਣੀ ॥੧੦॥ {ਪੰਨਾ 1317}

pd ArQ:- Dnu Dnu—BwgW vwlI [ suhwvI—suKwvIN, sul`KxI, sohxI [ ijqu—ijs (GVI) ivc [ min—mn ivc [ BwxI—ipAwrI l`gI [ pRB AkQ khwxI—Ak`Q pRBU dI is&iqswlwh dI g`l [ pwieAY—imldw hY [ ikau—ikvyN? suGVu—sohxI GwVq vwlw [ nwim—nwm ivc [ ivthu—qoN [ vwirAw—kurbwn [ inrbwxI—vwsnw-rihq, inrlyp [ ArQ:- (hy BweI! mnu`K vwsqy auh) GVI BwgW vwlI huMdI hY sohxI huMdI hY mnu`Kw jIvn dw mnorQ pUrw krn vwlI huMdI hY [ ijs ivc (mnu`K ƒ Awpxy) mn ivc prmwqmw dI syvwBgqI cMgI l`gdI hY [ hy myry gurU dy is`Ko! qusI mYƒ BI Ak`Q pRBU dIAW is&iq-swlwh dIAW g`lW suxwvo (qy d`so ik) auh sohxw isAwxw pRBU ikvyN iml skdw hY ikvyN aus dw drsn ho skdw hY [ hy BweI! gurU dy bcnW auqy qur ky ijnHW mnu`KW dI suriq prmwqmw dy nwm ivc lIn huMdI hY auhnW ƒ prmwqmw Awp (Awpxy crnW ivc) joV ky Awpxw drsn krWdw hY [ hy BweI! nwnk auhnW qoN sdky jWdw hY ijhVy inrlyp prmwqmw (dw nwm hr vyly) jpdy hn [10[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਰਤੇ ਲੋਇਣਾ ਿਗਆਨ ਅੰਜਨੁ ਗੁਰੁ ਦੇਇ ॥ ਮੈ ਪਰ੍ਭੁ ਸਜਣੁ ਪਾਇਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਹਿਜ ਿਮਲੇਇ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- rqy—rMgy hoey [ loiexw—A`KW [ igAwn—Awqmk jIvn dI sUJ [ AMjnu— surmw [ dyie—dyNdw hY [ mY pRBu—myrw pRBU, ipAwrw pRBU [ shij—Awqmk Afolqw ivc [ ArQ:- hy nwnk! (AwK—hy BweI! ijnHW mnu`KW ƒ) gurU Awqmk jIvn dI sUJ dw surmw dyNdw hY, auhnW dIAW A`KW pRBU dy ipAwr nwl rMgIAW jWdIAW hn, auhnW ƒ ipAwrw pRBU iml pYNdw hY, auh mnu`K Awqmk Afolqw ivc itky rihMdy hn [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਅੰਤਿਰ ਸ ਿਤ ਹੈ ਮਿਨ ਤਿਨ ਨਾਿਮ ਸਮਾਇ ॥ ਨਾਮੁ ਿਚਤਵੈ ਨਾਮੋ ਪੜੈ ਨਾਿਮ ਰਹੈ ਿਲਵ ਲਾਇ ॥ ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ਿਚੰਤਾ ਗਈ ਿਬਲਾਇ ॥ ਸਿਤਗੁਿਰ ਿਮਿਲਐ ਨਾਮੁ ਊਪਜੈ ਿਤਰ੍ਸਨਾ ਭੁਖ ਸਭ ਜਾਇ ॥ ਨਾਨਕ ਨਾਮੇ ਰਿਤਆ ਨਾਮੋ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- gurmuiK—ijhVw mnu`K gurU dy snmuK rihMdw hY [ AMqir—AMdr [ min qin— mn dI rwhIN qn dI rwhIN; mnoN qnoN [ nwim—nwm ivc [ icqvY—cyqy krdw hY [ ilv— lgn [ lwie—lw ky [ pweIAY—imldw hY [ geI iblwie—dUr ho jWdI hY [ siqguir imilAY—jy gurU iml pey [ nwmy—nwm ivc hI [ nwmo—nwm hI [ plY pwie—imldw hY [ ArQ:- hy BweI! ijhVw mnu`K gurU dy d`sy rwh qy qurdw hY aus dy AMdr SWqI rihMdI hY auh mnoN qnoN (hr vyly prmwqmw dy) nwm ivc lIn rihMdw hY, auh (sdw) nwm cyqy krdw hY auh sdw nwm hI pVHdw hY, auh hir-nwm ivc suriq joVI r`Kdw hY [ (hy BweI! jy gurU iml pey qW prmwqmw dw) kImqI nwm hwsl ho jWdw hY (ijs ƒ hwsl huMdw

hY aus dy AMdroN) icMqw dUr ho jWdI hY [ jy gurU iml pey qW (mnu`K dy AMdr) nwm (dw bUtw) au~g pYNdw hY (ijs dI brkiq nwl mwieAw dI) qRyh (mwieAw dI) Bu`K swrI dUr ho jWdI hY [ hy nwnk! jy prmwqmw dy nwm ivc rMgy rhIey qW nwm hI imldw hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇ ਕੈ ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਵਸਗਿਤ ਕੀਤਾ ॥ ਇਿਕ ਮਨਮੁਖ ਕਿਰ ਹਾਰਾਇਅਨੁ ਇਕਨਾ ਮੇਿਲ ਗੁਰੂ ਿਤਨਾ ਜੀਤਾ ॥ ਹਿਰ ਊਤਮੁ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਨਾਮੁ ਹੈ ਗੁਰ ਬਚਿਨ ਸਭਾਗੈ ਲੀਤਾ ॥ ਦੁਖੁ ਦਾਲਦੁ ਸਭੋ ਲਿਹ ਗਇਆ ਜ ਨਾਉ ਗੁਰੂ ਹਿਰ ਦੀਤਾ ॥ ਸਿਭ ਸੇਵਹੁ ਮੋਹਨੋ ਮਨਮੋਹਨੋ ਜਗਮੋਹਨੋ ਿਜਿਨ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇ ਸਭੋ ਵਿਸ ਕੀਤਾ ॥੧੧॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- aupwie kY—pYdw kr ky [ vsgiq—v`s ivc [ ieik—keI jIv [ mnmuK— (Awpxy) mn dy murId [ kir—kr ky [ hwrwieAnu—aus ny (jIvn-bwzI ivc) hrw id`qy [ myil—imlw ky [ aUqmu—(jIvn ƒ) au~cw krn vwlw [ gurbcin—gurU dy aupdyS dI rwhIN [ sBwgY—BwgW vwly (mnu`K) ny [ siB—swrY [ ijin—ijs (pRBU) ny [ vis—(Awpxy) v`s ivc [ ArQ:- hy pRBU! qUM Awp hI jgq pYdw kr ky (ies ƒ) qUM Awp hI (Awpxy) v`s ivc r`iKAw hoieAw hY [ hy BweI! keI jIvW ƒ mn dy murId bxw ky aus (prmwqmw) ny (jIvn-Kyf ivc) hwr dy id`qI hY, pr keIAW ƒ gurU imlw ky (aus ny ieho ijhw bxw id`qw hY ik) auhnW ny (jIvn dI bwzI) ij`q leI hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm (mnu`K dy jIvn ƒ) au~cw krn vwlw hY, pr iksy BwgW vwly ny (hI) gurU dy aupdyS dI rwhIN (ieh nwm) ismirAw hY [ jdoN gurU ny prmwqmw dw nwm (iksy BwgW vwly ƒ) id`qw, qW aus dw swrw du`K swrw dir`dR dUr ho igAw [ hy BweI! qusI swry aus mohn pRBU dw mn-mohn pRBU dw jg-mohn pRBU dw nwm ismirAw kro, ijs ny jgq pYdw kr ky ieh swrw Awpxy v`s ivc r`iKAw hoieAw hY [11[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਮਨ ਅੰਤਿਰ ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਹੈ ਭਰ੍ਿਮ ਭੂਲੇ ਮਨਮੁਖ ਦੁਰਜਨਾ ॥ ਨਾਨਕ ਰੋਗੁ ਵਞਾਇ ਿਮਿਲ ਸਿਤਗੁਰ ਸਾਧੂ ਸਜਨਾ ॥੧॥ ਮਃ ੪ ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਤਾਿਮ ਸਗਾਰਵਾ ਜ ਦੇਖਾ ਹਿਰ ਨੈਣੇ ॥ ਨਾਨਕ ਸੋ ਪਰ੍ਭੁ ਮੈ ਿਮਲੈ ਹਉ ਜੀਵਾ ਸਦੁ ਸੁਣੇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- BRim—(mwieAw dI) Btkxw ivc pY ky [ BUly—kurwhy pey rihMdy hn [ mnmuK—Awpxy mn dy ip`Cy qurn vwly mnu`K [ v\wie—dUr kr [ imil—iml ky [1[ not:- vwrW qy vDIk slok m: 4 ivc nμ: 29 qy ieh slok imldw hY, QoVHw ijhw &rk hY [ m: 4 ] qwim—qdoN hI [ sgwrvw—gOrw, Awdr-jog [ dyKw—dyKW, mYN vyK skW [ nYxy—

A`KW nwl [ mY—mYƒ [ hau—mYN [ jIvw—jIvW, mYN Awqmk jIvn hwsl krdw hW [ sdu— (aus dI) Awvwz, is&iq-swlwh dI g`l [ suxy—suix, sux ky [2[ ArQ:- hy BweI! Awpxy mn dy ip`Cy qurn vwly durwcwrI mnu`K Btkxw dy kwrn kurwhy pey rihMdy hn (ikauNik auhnW dy) mn ivc haumY (dw) rog (itikAw rihMdw) hY [ hy nwnk! (AwK—hy BweI! swDU s`jx gurU ƒ iml ky (hI ieh) rog dUr kr (dUr kIqw jw skdw hY) [1[ m: 4 [ hy BweI! (myrw ieh) mn Aqy srIr qdoN hI Awdr jog ho skdw hY, jdoN mYN (AwpxIAW) A`KW nwl prmwqmw dw drsn kr skW [ hy nwnk! (AwK—hy BweI! jdoN) auh pRBU mYƒ imldw hY, qdoN mYN aus dI is&iq-swlwh dI g`l sux ky Awqmk jIvn hwsl krdw hW [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਜਗੰਨਾਥ ਜਗਦੀਸਰ ਕਰਤੇ ਅਪਰੰਪਰ ਪੁਰਖੁ ਅਤੋਲੁ ॥ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵਹੁ ਮੇਰੇ ਗੁਰਿਸਖਹੁ ਹਿਰ ਊਤਮੁ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਅਮੋਲੁ ॥ ਿਜਨ ਿਧਆਇਆ ਿਹਰਦੈ ਿਦਨਸੁ ਰਾਿਤ ਤੇ ਿਮਲੇ ਨਹੀ ਹਿਰ ਰੋਲੁ ॥ ਵਡਭਾਗੀ ਸੰਗਿਤ ਿਮਲੈ ਗੁਰ ਸਿਤਗੁਰ ਪੂਰਾ ਬੋਲੁ ॥ ਸਿਭ ਿਧਆਵਹੁ ਨਰ ਨਾਰਾਇਣੋ ਨਾਰਾਇਣੋ ਿਜਤੁ ਚੂਕਾ ਜਮ ਝਗੜੁ ਝਗੋਲੁ ॥੧੨॥ {ਪੰਨਾ 1317} pd ArQ:- jgMnwQ—hy jgq dy nwQ! jgdIsr—hy jgq dy eISr! krqy—hy krqwr! AprMpr—hy byAMq! purKu—srb-ivAwpk [ Aqolu—ijs dI hsqI dw AMdwzw nwh l`g sky [ aUqmu—jIvn ƒ au~cw bnwx vwlw [ Amolu—jo iksy (mwiek) kImq qoN nwh iml sky [ ihrdY—ihrdy ivc [ rolu—S`k [ imlY—imldw hY [ pUrw bolu—pUrn aupdyS [ siB—swry [ ijqu—ijs (ismrn) dI rwhIN [ JgVu Jgolu—JgVw rgVw [ ArQ:- hy jgq dy nwQ! hy jgq dy mwlk! hy byAMq krqwr! qUM srb-ivAwpk hYN, qyrI hsqI dw AMdwzw nhIN l`g skdw [ hy myry gurU dy is`Ko! prmwqmw dw nwm ismirAw kro, prmwqmw dw nwm jIvn ƒ au~cw krn vwlw hY (pr) auh nwm iksy mu`l qoN nhIN imldw [ ijnHW mnu`KW ny idn rwq (hr vyly) Awpxy ihrdy ivc hir-nwm ismirAw, auh mnu`K prmwqmw nwl ie`k-rUp ho gey, ies ivc koeI S`k nhIN hY [ (pr) v`fy BwgW nwl mnu`K gurU dI sMgiq ivc imldw hY (qy sMgiq ivcoN aus ƒ) gurU dw pUrn aupdyS imldw hY (ijs dI brkiq nwl auh hir-nwm ismrdw hY) [ (so, hy BweI! gurU dI sMgiq ivc iml ky) swry prmwqmw dw nwm ismirAw kro ijs dI brkiq nwl jm dw rgVw-JgVw mu`k jWdw hY [12[

ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਜਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਚਉਿਦਆ ਸਰੁ ਸੰਿਧਆ ਗਾਵਾਰ ॥ ਨਾਨਕ ਹਿਰ ਜਨ ਹਿਰ ਿਲਵ ਉਬਰੇ ਿਜਨ ਸੰਿਧਆ ਿਤਸੁ ਿਫਿਰ ਮਾਰ ॥੧॥ ਮਃ ੪ ॥ ਅਖੀ ਪਰ੍ੇਿਮ ਕਸਾਈਆ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਪਖੰਿਨ ॥ ਜੇ ਕਿਰ ਦੂਜਾ ਦੇਖਦੇ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਿਢ ਿਦਚੰਿਨ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1317-1318} pd ArQ:- cauidAw—aucwridAW ƒ [ sru—qIr [ sMiDAw—clwieAw, inSwnw bMinHAw [ gwvwr—mUrKW ny [ ilv—suriq [ aubry—bc gey [ ijin—ijs (mUrK) ny [ iPir—prq ky [ mwr—mOq, Awqmk mOq [1[ m: 4 [ pRyim—pRym ny [ ksweIAw—iK`c pweI [ ipKMin@—vyKdy hn [ dUjw—pRBU qoN ibnw kuJ hor [ kiF idcMin@—k`F id`qy jWdy hn, r`dy jWdy hn [2[ ArQ:- hy nwnk! mUrK mnu`K hI prmwqmw dw nwm jpdy sMq jnW auqy qIr clWdy hn [ pr auh sMq jn qW prmwqmw ivc suriq joV ky bc inkldy hn; ijs (mUrK) ny (qIr) clwieAw huMdw hY, aus ƒ hI prq ky mOq AwauNdI hY (Bwv, sMq nwl vYr krn vwly mnu`K Awqmk mOq shyV lYNdy hn) [1[ m: 4 [ (hy BweI! auhI bMdy hr QW) prmwqmw dw nwm vyKdy hn, ijnHW dIAW A`KW ƒ prym ny iK`c pweI huMdI hY [ pr, hy nwnk! ijhVy mnu`K (pRBU ƒ C`f ky) hor hor ƒ vyKdy hn auh pRBU dI hzUrI ivcoN r`dy jWdy hn [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਜਿਲ ਥਿਲ ਮਹੀਅਿਲ ਪੂਰਨੋ ਅਪਰੰਪਰੁ ਸੋਈ ॥ ਜੀਅ ਜੰਤ ਪਰ੍ਿਤਪਾਲਦਾ ਜੋ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਈ ॥ ਮਾਤ ਿਪਤਾ ਸੁਤ ਭਰ੍ਾਤ ਮੀਤ ਿਤਸੁ ਿਬਨੁ ਨਹੀ ਕੋਈ ॥ ਘਿਟ ਘਿਟ ਅੰਤਿਰ ਰਿਵ ਰਿਹਆ ਜਿਪਅਹੁ ਜਨ ਕੋਈ ॥ ਸਗਲ ਜਪਹੁ ਗੋਪਾਲ ਗੁਨ ਪਰਗਟੁ ਸਭ ਲੋਈ ॥੧੩॥ {ਪੰਨਾ 1318} pd ArQ:- jil—jl ivc [ Qil—DrqI ivc [ mhIAil—mhI qil, DrqI dy ql auqy, pulwV ivc, AkwS ivc [ AprMpru—pry qoN pry, byAMq [ suq—pu`qr [ BRwq—Brw [ Git Git—hryk Gt ivc [ riv rihAw—ivAwpk hY [ jn—hy sMq jno! sgl—swry [ loeI— isRStI ivc [ ArQ:- (hy BweI!) auh byAMq (prmwqmw) hI jl ivc DrqI ivc AkwS ivc (hr QW) ivAwpk hY, auh swry jIvW dI pwlxw krdw hY, jo kuJ auh krdw hY auhI huMdw hY [ (hy BweI! sdw nwl inBx vwlw) mW ipau pu`qr Brw im`qr aus (prmwqmw) qoN ibnw hor koeI nhIN hY [ hy sMq jnoN! koeI iDr BI jp ky vyK lvo (ijhVw BI jpdw hY aus ƒ inScw ho jWdw hY ik auh prmwqmw) hryk srIr ivc (sB dy) AMdr ivAwpk hY [ hy BweI! swry aus gopwl pRBU dy gux cyqy krdy rho, auh pRBU swrI isRStI ivc prq`K (v`sdw id`s irhw) hY [13[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਿਮਲੇ ਿਸ ਸਜਣਾ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਪਾਇਆ ਰੰਗੁ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਲਾਿਹ ਤੂ ਲੁਿਡ ਲੁਿਡ ਦਰਗਿਹ ਵੰਞੁ ॥੧॥

pd ArQ:- gurmuiK—gurU vl mUMh kr ky, gurU dy snmuK rih ky [ sy—auh bMdy [ sjxw— cMgy jIvn vwly mnu`K [ pRB rMgu—prmwqmw dw ipAwr [ swlwih—is&iq-swlwh kirAw kr [ luif luif—lu`fI pw pw ky, by-i&kr ho ky [ vM\u—jwh [ ArQ:- hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) ijhVy mnu`K gurU dI srn pY ky (pRBU dI Xwd ivc) juVy rihMdy hn (qy ies qrHW ijnHW ny) prmwqmw dw pRym hwsl kr ilAw, auh cMgy jIvn vwly bx jWdy hn [ hy BweI! qUM BI pRBU dI is&iq-swlwh (sdw) krdw rhu, prmwqmw dI hzUrI ivc by-i&kr ho ky jwieNgw [1[ ਮਃ ੪ ॥ ਹਿਰ ਤੂਹੈ ਦਾਤਾ ਸਭਸ ਦਾ ਸਿਭ ਜੀਅ ਤੁਮਾਰੇ ॥ ਸਿਭ ਤੁਧੈ ਨੋ ਆਰਾਧਦੇ ਦਾਨੁ ਦੇਿਹ ਿਪਆਰੇ ॥ ਹਿਰ ਦਾਤੈ ਦਾਤਾਿਰ ਹਥੁ ਕਿਢਆ ਮੀਹੁ ਵੁਠਾ ਸੈਸਾਰੇ ॥ ਅੰਨੁ ਜੰਿਮਆ ਖੇਤੀ ਭਾਉ ਕਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਸਮਾਰੇ ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਮੰਗੈ ਦਾਨੁ ਪਰ੍ਭ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੇ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1318} pd ArQ:- sBs dw—sB jIvW dw [ siB—swry [ jIA—(l&z ‘jIau’ qoN bhu-vcn) [ dyih—qUM dyNdw hYN [ ipAwry—hy ipAwry! dwqY—dwqy ny [ dwqwir—dwqwr ny [ vuTw—v`isAw [ sYswry—sMswr ivc [ jMimAw—pYdw hoieAw [ KyqI Bwau—pRym-rUp vwhI [ kir—kr ky, krn nwl [ sm@wry—sMBwly [ ADwry—Awsrw [ ArQ:- hy pRBU! qUM hI swry jIvW ƒ dwqW dyx vwlw hYN, swry jIv qyry hI (pYdw kIqy hoey) hn [ swry jIv (dunIAw dy pdwrQW vwsqy) qYƒ hI Xwd krdy hn, qy hy ipAwry! qUM (sB ƒ) dwn dyNdw hYN [ (hy BweI!) hir dwqy ny hir dwqwr ny (jdoN AwpxI imhr dw) h`Q k`iFAw qdoN jgq ivc (gurU dy aupdyS dw) mINh v`isAw [ (ijhVw mnu`K gurU dI srn AwauNdw hY) pRym (rUp) vwhI krn nwl (aus dy AMdr prmwqmw dw nwm-) &sl au~g pYNdw hY, (auh hr vyly) prmwqmw dw nwm (ihrdy ivc) vsWdw hY [ hy pRBU! (qyrw) dws nwnk (BI qyry nwm dw) KYr (qYQoN) mMgdw hY, qyrw nwm (dws nwnk dI izMdgI dw) Awsrw (bixAw rhy) [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਇਛਾ ਮਨ ਕੀ ਪੂਰੀਐ ਜਪੀਐ ਸੁਖ ਸਾਗਰੁ ॥ ਹਿਰ ਕੇ ਚਰਨ ਅਰਾਧੀਅਿਹ ਗੁਰ ਸਬਿਦ ਰਤਨਾਗਰੁ ॥ ਿਮਿਲ ਸਾਧੂ ਸੰਿਗ ਉਧਾਰੁ ਹੋਇ ਫਾਟੈ ਜਮ ਕਾਗਰੁ ॥ ਜਨਮ ਪਦਾਰਥੁ ਜੀਤੀਐ ਜਿਪ ਹਿਰ ਬੈਰਾਗਰੁ ॥ ਸਿਭ ਪਵਹੁ ਸਰਿਨ ਸਿਤਗੁਰੂ ਕੀ ਿਬਨਸੈ ਦੁਖ ਦਾਗਰੁ ॥੧੪॥ {ਪੰਨਾ 1318} pd ArQ:- pUrIAY—pUrI ho jWdI hY [ jpIAY—jpxw cwhIdw hY [ suK swgru—suKW dw smuMdr pRBU [ ArwDIAih—AwrwDwxy cwhIdy hn [ sbid—Sbd dI rwhIN [ rqnwgru—rqnW dw Kwx [ imil—iml ky [ auDwru—pwr-auqwrw [ PwtY—pwt pWdw hY [ kwgru—(lyKy dw) kwgz [ jIqIAY—ij`q leIdw hY [ jip—jp ky [ bYrwgru—ipAwr dw somw [ siB—swry [ ibnsY—nws ho jWdw hY [ dwgru—dwZ, inSwn [

ArQ:- (hy BweI!) suKW dy smuMdr prmwqmw dw nwm jpxw cwhIdw hY gurU dy Sbd dI rwhIN rqnW dI Kwx pRBU dw AwrwDn krnw cwhIdw hY, pRBU dy crnW dw AwrwDn krnw cwhIdw hY (ismrn-AwrwDn dI brkiq nwl) mn dI (hryk) ie`Cw pUrI ho jWdI hY (mn dIAW vwsnW mu`k jWdIAW hn) [ hy BweI! gurU dI sMgiq ivc iml ky (nwm jipAW sMswr-smuMdr qoN) pwr-auqwrw ho jWdw hY, jmrwj dw (lyKy vwlw) kwgz pwt jWdw hY [ ipAwr dy somy prmwqmw dw nwm jp ky kImqI mnu`Kw jnm dI bwzI ij`q leIdI hY [ hy BweI! swry gurU dI srn pey rho (gurU dI srn pY ky nwm jipAW mn ivcoN) du`KW dw inSwn hI imt jWdw hY [14[ ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਹਉ ਢੂੰਢੇਂਦੀ ਸਜਣਾ ਸਜਣੁ ਮੈਡੈ ਨਾਿਲ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਅਲਖੁ ਨ ਲਖੀਐ ਗੁਰਮੁਿਖ ਦੇਿਹ ਿਦਖਾਿਲ ॥੧॥ ਮਃ ੪ ॥ ਨਾਨਕ ਪਰ੍ੀਿਤ ਲਾਈ ਿਤਿਨ ਸਚੈ ਿਤਸੁ ਿਬਨੁ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥ ਸਿਤਗੁਰੁ ਿਮਲੈ ਤ ਪੂਰਾ ਪਾਈਐ ਹਿਰ ਰਿਸ ਰਸਨ ਰਸਾਈ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1318} pd ArQ:- hau—hauN, mYN [ AlKu—ijs dw shI srUp ibAwn n kIqw jw sky [ n lKIAY—ibAwn nhIN kIqw jw skdw [ gurmuiK—gurU dy snmuK rihx vwly bMdy [ dyih idKwil—drSn krw dyNdy hn [1[ not:- PrId jI dy slokW ivc nμ: 121 qy iehI slok imldw hY, QoVHw &rk hY [ m: 4 [ iqin scY—aus sdw kwiem rihx vwly ny Awp (hI) [ pweIAY—l`B leIdw hY [ ris—rs ivc [ rsn—jIB [ rsweI—rsI rihMdI hY [2[ ArQ:- (hy shylIey!) mYN s`jx (pRBU) ƒ (bwhr) FUMF rhI sW (pr gurU qoN smJ AweI hY ik auh) s`jx (pRBU qW) myry nwl hI hY (myry AMdr hI v`sdw hY) [ hy dws nwnk! (AwK—hy shylIey!) auh pRBU Al`K hY aus dw shI srUp ibAwn nhIN kIqw jw skdw [ gurU dy snmuK rihx vwly (sMq jn aus dw) drsn krw dyNdy hn [1[ m: 4 [ hy nwnk! (AwK—hy BweI! ijs mnu`K dy AMdr) aus sdw kwiem rihx vwly prmwqmw ny (Awpxw) ipAwr (Awp hI) pYdw kIqw hY (auh mnu`K) aus (dI Xwd) qoN ibnw rih nhIN skdw [ (ijs gurU dI) jIB prmwqmw dy nwm-rs ivc sdw rsI rihMdI hY (jdoN auh) gurU imldw hY qdoN auh pUrn pRBU BI iml pYNdw hY [2[ ਪਉੜੀ ॥ ਕੋਈ ਗਾਵੈ ਕੋ ਸੁਣੈ ਕੋ ਉਚਿਰ ਸੁਨਾਵੈ ॥ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਮਨ ਿਚੰਿਦਆ ਪਾਵੈ ॥ ਆਵਣੁ ਜਾਣਾ ਮੇਟੀਐ ਹਿਰ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥ ਆਿਪ ਤਰਿਹ ਸੰਗੀ ਤਰਾਿਹ ਸਭ ਕੁਟੰਬੁ ਤਰਾਵੈ ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਿਤਸੁ ਬਿਲਹਾਰਣੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਭਾਵੈ ॥੧੫॥੧॥ ਸੁਧੁ ॥ pd ArQ:- koeI—ijhVw koeI mnu`K [ gwvY—gWdw hY [ ko—ijhVw koeI mnu`K [ aucir— aucwr ky, bol ky [ mn icMidAw—mn-ie`Cq (Pl) [ Awvxu jwxw—jMmxw mrnw [ qrih—

(sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG jWdy hn [ sMgI—swQIAW ƒ [ qrwih—pwr lμGWdy hn [ kutMbu—prvwr [ qrwvY—pwr lμGw lYNdw hY [ pRB BwvY—pRBU ƒ ipAwrw l`gdw hY [ ArQ:- hy BweI! ijhVw koeI mnu`K (prmwqmw dI is&iq-swlwh dy gIq) gWdw hY jW suxdw hY jW bol ky (hornW ƒ) suxWdw hY, aus dI AnykW jnmW dI (ivkwrW dI) mYl lih jWdI hY auh mn-ie`Cq Pl pw lYNdw hY [ hy BweI! ijhVw mnu`K prmwqmw dy gux gWdw hY aus dw jMmx mrn dw gyV mu`k jWdw hY [ (hy BweI! prmwqmw dI is&iq-swlwh dy gIq gwx vwly mnu`K) Awp (sMswr-smuMdr qoN) pwr lμG jWdy hn, swQIAW ƒ pwr lμGw lYNdy hn [ (hy BweI! is&iq-swlwh krn vwlw mnu`K Awpxy) swry prvwr ƒ pwr lμGw lYNdw hY [ hy BweI! dws nwnk aus mnu`K qoN sdky jWdw hY ijhVw (is&iq-swlwh krn dI brkiq nwl) ipAwry pRBU ƒ ipAwrw l`gdw hY [15[1[suDu[ ਰਾਗੁ ਕਾਨੜਾ ਬਾਣੀ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀਉ ਕੀ

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਐਸੋ ਰਾਮ ਰਾਇ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥

ਜੈਸੇ ਦਰਪਨ ਮਾਿਹ ਬਦਨ ਪਰਵਾਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬਸੈ ਘਟਾ ਘਟ ਲੀਪ ਨ ਛੀਪੈ ॥ ਬੰਧਨ ਮੁਕਤਾ ਜਾਤੁ ਨ ਦੀਸੈ ॥੧॥ ਪਾਨੀ ਮਾਿਹ ਦੇਖੁ ਮੁਖੁ ਜੈਸਾ ॥ ਨਾਮੇ ਕੋ ਸੁਆਮੀ ਬੀਠਲੁ ਐਸਾ ॥੨॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1318} pd ArQ:- rwm rwie—prkwS-rUp prmwqmw, su`D srUp hrI [ AMqrjwmI—(ANqr+Xw [ Xw—jwxw, phuMcxw [ AMqr—AMdr) hryk jIv dy Dur AMdr ApVn vwlw, hryk dy AMdr bYTw hoieAw [ drpn—SISw [ bdn—mUMh [ prvwnI—pRq`K [1[rhwau[ Gtw Gt—hryk Gt ivc [ lIp—mwieAw dw lyp, mwieAw dw Asr [ CIpy—(Skt. ˜yp painting, besmearing) lyp, dwZ [ jwqu—(not:- ies l&z dw joV ghu nwl q`ko, A^Ir qy ( u) hY [ ijs l&z ‘jwiq’ dw ArQ hY ‘kul’, aus dy A^Ir ivc (i) hY [ so, l&z ‘jwqu’ qy ‘jwiq’ ie`ko cIz nhIN [) (Skt. jwqu—at all, ever, at any time, possibly. n jwqu—not at all, never, not at any time) kdy BI, iksy vkq [ n jwqu—kdy BI nhIN [1[ bITlu—jo mwieAw dy pRBwv qoN dUr pry hY (vyKo mlwr nwmdyv jI Sbd nμ: 1) [ Sbd dw Bwv: prmwqmw srb-ivAwpk hY, pr inrlyp BI hY [ ArQ:- su`D-srUp prmwqmw AYsw hY ik auh hryk jIv dy AMdr bYTw hoieAw hY (pr hryk dy AMdr v`sdw BI ieauN) pRq`K (inrlyp rihMdw hY) ijvyN SISy ivc (SISw vyKx vwly dw) mUMh [1[rhwau[ auh su`D-srUp hryk Gt ivc v`sdw hY, pr aus au~qy mwieAw dw pRBwv nhIN pYNdw, aus ƒ mwieAw dw dwZ nhIN l`gdw, auh (sdw mwieAw dy) bMDnW qoN inrwlw hY, kdy BI auh (bMDnW

ivc PisAw) nhIN id`sdw [1[ qusI ijvyN pwxI ivc (Awpxw) mUMh vyKdy ho, (mUMh pwxI ivc itikAw id`sdw hY, pr aus au~qy pwxI dw koeI Asr nhIN huMdw), iesy qrHW hY nwmy dw mwlk (ijs ƒ nwmw) bITl (AwKdw) hY [2[1[ not:- ies Sbd ivc nwmdyv jI prmwqmw dy isr& ies gux au~qy zor dy rhy hn ik auh hryk jIv dy AMdr v`sdw hoieAw BI mwieAw dy bMDnW ivc kdy nhIN PisAw [ A^Ir qy AwKdy hn ik mYN qW Aijhy ‘rwm’ ƒ hI ‘bITlu’ AwKdw hW [ d`Kx ivc lok iksy mMdr ivc itkwey bITul ƒ pUjdy hoxgy, ijs ƒ auh ie`t qy bYTw ivSƒ jW ik®Sn smJdy hn [ pr hryk kvI ƒ AiDkwr hY ik auh nvyN ArQ ivc BI l&z vrq ley, ijvyN gurU goibMd isMG jI ny l&z ‘BgOqI’ ƒ Akwl purK dy ArQ ivc vriqAw hY [ nwmdyv jI ies Sbd ivc l&z ‘bITl’ dw ArQ “ie`t qy bYTw ik®Sn” nhIN krdy, auhnW dw Bwv hY “auh pRBU jo mwieAw dy pRBwv qoN dUr pry hY” [ dUjI svwdlI g`l ieh hY ik l&z ‘rwm’ qy ‘bITl’ ƒ ieko Bwv ivc vrqdy hn; jy ik®Sn jI dI iksy bITul-mUrqI dy pUjwrI huMdy qW aus ƒ ‘rwm’ nw AwKdy [ ijs ƒ ‘rhwau’ dI quk ivc “rwm rwie” AwiKAw hY, ausy ƒ A^Irly bMd ivc ‘bITlu’ AwKdy hn [ Ajy BI vkq hY ik AsI suAwrQI lokW dIAW cwlW smJIey, qy sRI gurU gRMQ swihb dI bwxI ƒ smJx ivf tply nw KweIey [ ਰਾਗੁ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪

ੴ ਸਿਤਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਿਨਰਭਉ ਿਨਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਿਤ ਅਜੂਨੀ

ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੈ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥ ਹਮ ਬਾਿਰਕ ਪਰ੍ਿਤਪਾਰੇ ਤੁਮਰੇ ਤੂ ਬਡ ਪੁਰਖੁ ਿਪਤਾ ਮੇਰਾ ਮਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਿਰ ਕੇ ਨਾਮ ਅਸੰਖ ਅਗਮ ਹਿਹ ਅਗਮ ਅਗਮ ਹਿਰ ਰਾਇਆ ॥ ਗੁਣੀ ਿਗਆਨੀ ਸੁਰਿਤ ਬਹੁ ਕੀਨੀ ਇਕੁ ਿਤਲੁ ਨਹੀ ਕੀਮਿਤ ਪਾਇਆ ॥੧॥ ਗੋਿਬਦ ਗੁਣ ਗੋਿਬਦ ਸਦ ਗਾਵਿਹ ਗੁਣ ਗੋਿਬਦ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥ ਤੂ ਅਿਮਿਤ ਅਤੋਲੁ ਅਪਰੰਪਰ ਸੁਆਮੀ ਬਹੁ ਜਪੀਐ ਥਾਹ ਨ ਪਾਇਆ ॥੨॥ ਉਸਤਿਤ ਕਰਿਹ ਤੁਮਰੀ ਜਨ ਮਾਧੌ ਗੁਨ ਗਾਵਿਹ ਹਿਰ ਰਾਇਆ ॥ ਤੁਮ ਜਲ ਿਨਿਧ ਹਮ ਮੀਨੇ ਤੁਮਰੇ ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਕਤਹੂ ਪਾਇਆ ॥੩॥ ਜਨ ਕਉ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਰਹੁ ਮਧਸੂਦਨ ਹਿਰ ਦੇਵਹੁ ਨਾਮੁ ਜਪਾਇਆ ॥ ਮੈ ਮੂਰਖ ਅੰਧੁਲੇ ਨਾਮੁ ਟੇਕ ਹੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਿਖ ਪਾਇਆ ॥੪॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1319} pd ArQ:- rm—srb-ivAwpk [ rwmY AMqu—prmwqmw (dI hsqI) dw AMq [ hm—AsI jIv [ pRiqpwry—pwly hoey [ bf—v`fw [ mwieAw—mW [1[rhwau[ AsMK—(sMiKAw—igxqI) Axigxq [ Agm—AphuMc [ hih—hn (bhu-vcn) [ rwieAw— rwjw, pwiqSwh [ suriq—soc, ivcwr [ bhu—bhuq [ pwXw—pweI, pw ky [1[ sd—sdw [ gwvih—gWdy hn (bhu-vcn) [ gux goibd AMqu—goibMd dy guxW dw AMq [ Aimiq—(imiq—mrXwdw, h`d-bMdI) ijs dI hsqI dw AMdwzw nwh lwieAw jw sky [ AprMpr—pry qoN pry [ bhu jpIAY—(qyrw nwm) bhuq jipAw jWdw hY [ Qwh—fUMGweI [2[

ausqiq—vifAweI, is&iq-swlwh [ krih—krdy hn (bhu-vcn) [ mwDO—(mwDv [ mwieAw dw Dv [ Dv—pqI) hy mwieAw dy pqI pRBU! hir rwieAw—hy pRBU pwiqSwh! jl iniD—pwxI dw ^zwnw, smuMdr [ mIny—m`CIAW [ kqhU—ikqy BI [3[ kau—ƒ, au~qy [ mD sUdn—(‘mDu’ rwKS ƒ mwrn vwlw) hy prmwqmw! jpwieAw—jpx leI [ AMDuly—AMnHy vwsqy [ tyk—shwrw [ gurmuiK—gurU dy snmuK hoieAW [4[ ArQ:- hy BweI! srb-ivAwpk prmwqmw (dy guxW) dw AMq (iksy jIv pwso) nhIN pwieAw jw skdw [ hy pRBU! AsI jIv qyry b`cy hW, qyry pwly hoey hW, qUM sB qoN v`fw purK hYN, qUM swfw ipqw hYN, qUM hI swfI mW hYN [1[rhwau[ hy BweI! pRBU-pwiqSwh dy nwm Axigxq hn (pRBU dy nwmW dI igxqI qk) phuMc nhIN ho skdI, kdy BI phuMc nhIN ho skdI [ hy BweI! AnykW guxvwn mnu`K AnykW ivcwrvwn mnu`K bhuq soc-ivcwr krdy Awey hn, pr koeI BI mnu`K prmwqmw dI vifAweI dw rqw Br BI mu`l nhIN pw sikAw [1[ hy BweI! (AnykW hI jIv) prmwqmw dy gux sdw gWdy hn, pr prmwqmw dy guxW dw AMq iksy ny BI nhIN l`Bw [ hy pRBU! qyrI hsqI ƒ imixAw nhIN jw skdw, qyrI hsqI ƒ qoilAw nhIN jw skdw [ hy mwlk-pRBU! qUM pry qoN pry hYN [ qyrw nwm bhuq jipAw jw irhw hY, (pr qUM iek AYsw smuMdr hYN ik aus dI) fUMGweI nhIN l`BI jw skdI [2[ hy mwieAw dy pqI pRBU! hy pRBU-pwiqSwh! qyry syvk qyrI is&iq-swlwh krdy rihMdy hn, qyry gux gWdy rihMdy hn [ hy pRBU! qUM (mwno, iek) smuMdr hYN, AsI jIv qyrIAW m`CIAW hW (m`CI ndI ivc qwrIAW qW lWdI hY, pr ndI dI hsqI dw AMdwzw nhIN lw skdI) [ hy pRBU! ikqy BI koeI jIv qyrI hsqI dw AMq nhIN pw sikAw [3[ hy dYNq-dmn pRBU! (Awpxy) syvk (nwnk) au~qy imhr kr [ hy hrI! (mYƒ Awpxw) nwm dyh (mYN inq) jpdw rhW [ mYN mUrK vwsqy mYN AMnHy vwsqy (qyrw) nwm shwrw hY [ hy dws nwnk! (AwK—) gurU dI srn ipAW hI (prmwqmw dw nwm) pRwpq huMdw hY [4[1[ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਹਿਰ ਜਨੁ ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਹਿਸਆ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਭਗਿਤ ਬਨੀ ਮਿਤ ਗੁਰਮਿਤ ਧੁਿਰ ਮਸਤਿਕ ਪਰ੍ਿਭ ਿਲਿਖਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਗੁਰ ਕੇ ਪਗ ਿਸਮਰਉ ਿਦਨੁ ਰਾਤੀ ਮਿਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਬਿਸਆ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਕੀਰਿਤ ਜਿਗ ਸਾਰੀ ਘਿਸ ਚੰਦਨੁ ਜਸੁ ਘਿਸਆ ॥੧॥ ਹਿਰ ਜਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਿਲਵ ਲਾਈ ਸਿਭ ਸਾਕਤ ਖੋਿਜ ਪਇਆ ॥ ਿਜਉ ਿਕਰਤ ਸੰਜੋਿਗ ਚਿਲਓ ਨਰ ਿਨੰਦਕੁ ਪਗੁ ਨਾਗਿਨ ਛੁਿਹ ਜਿਲਆ ॥੨॥ ਜਨ ਕੇ ਤੁਮ ਹਿਰ ਰਾਖੇ ਸੁਆਮੀ ਤੁਮ ਜੁਿਗ ਜੁਿਗ ਜਨ ਰਿਖਆ ॥ ਕਹਾ ਭਇਆ ਦੈਿਤ ਕਰੀ ਬਖੀਲੀ ਸਭ ਕਿਰ ਕਿਰ ਝਿਰ ਪਿਰਆ ॥੩॥ ਜੇਤੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਪਰ੍ਿਭ ਕੀਏ ਸਿਭ ਕਾਲੈ ਮੁਿਖ ਗਰ੍ਿਸਆ ॥ ਹਿਰ ਜਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਪਰ੍ਿਭ ਰਾਖੇ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਰਿਨ ਪਇਆ ॥੪॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1319}

pd ArQ:- hir jnu—prmwqmw dw Bgq (iek-vcn) [ hisAw—iKiVAw rihMdw hY, pRsMn-ic`q rihMdw hY [ bnI—PbdI hY, ipAwrI l`gdI hY [ Duir—Dur qoN, Dur drgwh qoN, pihlW qoN hI [ msqik—m`Qy au~qy [ pRiB—pRBU ny [1[rhwau[ pg—pYr, crn (bhu-vcn) [ ismrau—ismrauN, mYN ismrdw hW [ min—mn ivc [ kIriq—is&iq-swlwh [ jig—jgq ivc [ swrI—sRySt [ Gis—Gs ky, rgV Kw ky (sugMDI dyNdw hY) [ jsu—is&iq-swlwh [ GisAw—(mnu`K dy ihrdy ivc) rgV KWdw hY (qy, nwm dI sugMDI iKlwrdw hY) [1[ hir jn—prmwqmw dy Bgq (bhu-vcn) [ ilv lweI—suriq joVI [ siB—swry [ swkq— prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K [ Koij pieAw—KihVy pY jWdy hn, inMdw-eIrKw krdy hn [ ikrq—kIqy hoey kMm [ ikrq sMjoig—ipCly kIqy krmW dy sMjog nwl, ipCly kIqy krmW dy sMskwrW dy Asr hyT [ cilE—jIvn-qor qurdw hY [ pgu—pYr [ nwgin—spxI, (mwieAw) spxI [ jilAw—sV igAw [2[ suAwmI—hy suAwmI! juig juig—hryk jug ivc, sdw hI [ khw BieAw—kIh hoieAw? kuJ nwh ivgwV sikAw [ dYiq—dYNq ny [ bKIlI—eIrKw [ Jir pirAw—JV ipAw, if`g ipAw, Awqmk mOqy mr igAw [3[ jyqy—ijqny BI [ pRiB—pRBU ny [ siB—swry [ kwlY muiK—kwl dy mUMh ivc [ gRisAw— PiVAw igAw, Psy hoey hn [ rwKy—r`iKAw kIqI [4[ ArQ:- hy BweI! prmwqmw dw Bgq prmwqmw dy gux gWidAW pRsMn-ic`q rihMdw hY, gurU dI miq auqy qur ky prmwqmw dI BgqI aus ƒ ipAwrI l`gdI hY [ pRBU ny (hI) Dur drgwh qoN aus dy m`Qy au~qy ieh lyK iliKAw huMdw hY [1[rhwau[ hy BweI! mYN idn rwq gurU dy crnW dw iDAwn Drdw hW, (gurU dI ikrpw nwl hI) prmwqmw myry mn ivc Aw v`isAw hY [ hy BweI! prmwqmw dI is&iq-swlwh jgq ivc (sB qoN) sRySt (pdwrQ) hY, (ijvyN) cMdn rgV Kw ky (sugMDI dyNdw hY, iqvyN prmwqmw dw) js (mnu`K dy ihrdy nwl) rgV KWdw hY (qy, nwm dI sugMDI iKlwrdw hY) [1[ hy BweI! prmwqmw dy Bgq sdw prmwqmw ivc suriq joVI r`Kdy hn, pr prmwqmw qoN tu`ty hoey swry mnu`K auhnW nwl eIrKw krdy hn [ (pr swkq mnu`K dy BI kIh v`s?) ijvyN ijvyN ipCly kIqy krmW dy sMskwrW dy Asr hyT inMdk mnu`K (inMdw vwlI) jIvn qor qurdw hY (iqauN iqauN aus dw Awqmk jIvn eIrKw dI A`g nwl) Cuh ky sVdw jWdw hY (ijvyN iksy mnu`K dw) pYr spxI nwl Cuh ky (spxI dy fMg mwrn qy aus dI) mOq ho jWdI hY [2[ hy (myry) mwlk-pRBU! Awpxy BgqW dy qusI Awp rwKy ho, hryk jug ivc qusI (Awpxy BgqW dI) r`iKAw krdy Awey ho [ (hrnwKs) dYNq ny (Bgq pRihlwd nwl) eIrKw kIqI, pr (auh dYNq Bgq dw) kuJ ivgwV nwh sikAw [ auh swrI (dYNq-sBw hI) eIrKw kr kr ky AwpxI

Awqmk mOq shyVdI geI [3[ hy BweI! ijqny BI jIA-jMq pRBU ny pYdw kIqy hoey hn, ieh swry hI (prmwqmw qoN ivCuV ky) Awqmk mOq dy mUMh ivc Psy rihMdy hn [ hy dws nwnk! Awpxy BgqW dI pRBU ny sdw hI Awp r`iKAw kIqI hY, Bgq pRBU dI srn pey rihMdy hn [4[2[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮੇਰੇ ਮਨ ਜਪੁ ਜਿਪ ਜਗੰਨਾਥੇ ॥ ਗੁਰ ਉਪਦੇਿਸ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਇਓ ਸਿਭ ਿਕਲਿਬਖ ਦੁਖ ਲਾਥੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਰਸਨਾ ਏਕ ਜਸੁ ਗਾਇ ਨ ਸਾਕੈ ਬਹੁ ਕੀਜੈ ਬਹੁ ਰਸੁਨਥੇ ॥ ਬਾਰ ਬਾਰ ਿਖਨੁ ਪਲ ਸਿਭ ਗਾਵਿਹ ਗੁਨ ਕਿਹ ਨ ਸਕਿਹ ਪਰ੍ਭ ਤੁਮਨਥੇ ॥੧॥ ਹਮ ਬਹੁ ਪਰ੍ੀਿਤ ਲਗੀ ਪਰ੍ਭ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਲੋਚਹ ਪਰ੍ਭੁ ਿਦਖਨਥੇ ॥ ਤੁਮ ਬਡ ਦਾਤੇ ਜੀਅ ਜੀਅਨ ਕੇ ਤੁਮ ਜਾਨਹੁ ਹਮ ਿਬਰਥੇ ॥੨॥ ਕੋਈ ਮਾਰਗੁ ਪੰਥੁ ਬਤਾਵੈ ਪਰ੍ਭ ਕਾ ਕਹੁ ਿਤਨ ਕਉ ਿਕਆ ਿਦਨਥੇ ॥ ਸਭੁ ਤਨੁ ਮਨੁ ਅਰਪਉ ਅਰਿਪ ਅਰਾਪਉ ਕੋਈ ਮੇਲੈ ਪਰ੍ਭ ਿਮਲਥੇ ॥੩॥ ਹਿਰ ਕੇ ਗੁਨ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਬਹੁ ਸੋਭਾ ਹਮ ਤੁਛ ਕਿਰ ਕਿਰ ਬਰਨਥੇ ॥ ਹਮਰੀ ਮਿਤ ਵਸਗਿਤ ਪਰ੍ਭ ਤੁਮਰੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੇ ਪਰ੍ਭ ਸਮਰਥੇ ॥੪॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1320} pd ArQ:- mn—hy mn! jpu jgMnwQy—jgq dy nwQ (dy nwm) dw jwp [ jip—jipAw kr [ aupdyis—aupdyS dI rwhIN [ siB—swry [ iklibK—pwp [ duK—(swry) du`K [1[rhwau[ rsnw—jIB [ jsu—gux, is&iq-swlwh [ kIjY—bxw dyh [ bhu rsunQy—bhuqIAW rsnw dy nwQ, bhuqIAW jIBW vwly [ bwr bwr—muV muV [ siB—swry (jIv) [ gwvih—gWdy hn (bhu-vcn) [ pRB—hy pRBU! qumnQy—qyry [1[ hm loch—AsI qWG krdy hW [ idKnQy—vyKx leI [ jIA ky dwqy—ijMd dy dwqy [ jIAn ky dwqy—swry jIvW dy dwqy [ ibrQy—(ÒXQw) idl dI pIV [2[ mwrgu—rsqw [ pMQu—rsqw [ iqn kau—auhnW (sMq jnW) ƒ [ ikAw idnQy—kIh id`qw jwey? Arpau—ArpauN, mYN Bytw kr idAW [ Arip—Bytw kr ky [ Arwpau—ArwpauN, ArpauN, mYN Byt kr idAW [ pRB imlQy—pRBU ƒ imilAw hoieAw [3[ quC—bhuq QoVHw [ kir—kr ky [ hm brnQy—AsI jIv ibAwn krdy hW [ vsgiq—v`s ivc [ pRB—hy pRBU! smrQy—sB qwkqW dw mwlk [4[ ArQ:- hy myry mn! jgq dy nwQ (dy nwm) dw jwp jipAw kr [ (ijs mnu`K ny) gurU dy aupdys dI rwhIN prmwqmw dw nwm ismirAw, aus dy swry pwp swry du`K dUr ho gey [1[rhwau[ hy pRBU! (mnu`K dI) ie`k jIB (qyrw) js (pUry qOr qy) gw nhIN skdI, (ies ƒ) bhuq jIBW vwlw bxw dyh [ hy pRBU! swry jIv muV muV hryk pl qyry gux gWdy hn, pr qyry (swry) gux ibAwn nhIN kr skdy [1[ hy myry mwlk pRBU! myry AMdr qyrI bhuq pRIq pYdw ho cukI hY; mYN qYƒ dyKx leI qWG kr irhw

hW [ hy pRBU! qUM swry jIvW ƒ ijMd dyx vwlw hYN, qUM hI AsW jIvW dy idl dI pIV jwxdw hYN [2[ hy BweI! jy koeI (sMq jn mYƒ) pRBU (dy imlwp) dw rsqw d`s dyvy, qW Aijhy (sMq) jnW ƒ kIh dyxw cwhIdw hY? jy pRBU ƒ imilAw hoieAw koeI ipAwrw mYƒ pRBU nwl imlw dyvy qW mYN qW Awpxw swrw qn swrw mn sdw leI Byt kr idAW [3[ hy BweI! prmwqmw dy gux bhuq hI byAMq hn, bhuq byAMq hn, AsI jIv bhuqy hI QoVy ibAwn krdy hW (pr jIvW dy v`s dI g`l nhIN hY) [ hy dws nwnk dy smr`Q pRBU! AsW jIvW dI miq qyry hI v`s ivc hY (ijqnI miq qUM dyNdw hYN auqnI hI qyrI soBw AsI ibAwn kr skdy hW) [4[3[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਮੇਰੇ ਮਨ ਜਿਪ ਹਿਰ ਗੁਨ ਅਕਥ ਸੁਨਥਈ ॥ ਧਰਮੁ ਅਰਥੁ ਸਭੁ ਕਾਮੁ ਮੋਖੁ ਹੈ ਜਨ ਪੀਛੈ ਲਿਗ ਿਫਰਥਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੋ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਿਧਆਵੈ ਹਿਰ ਜਨੁ ਿਜਸੁ ਬਡਭਾਗ ਮਥਈ ॥ ਜਹ ਦਰਗਿਹ ਪਰ੍ਭੁ ਲੇਖਾ ਮਾਗੈ ਤਹ ਛੁਟੈ ਨਾਮੁ ਿਧਆਇਥਈ ॥੧॥ ਹਮਰੇ ਦੋਖ ਬਹੁ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਦੁਖੁ ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਲਗਥਈ ॥ ਗੁਿਰ ਧਾਿਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਹਿਰ ਜਿਲ ਨਾਵਾਏ ਸਭ ਿਕਲਿਬਖ ਪਾਪ ਗਥਈ ॥੨॥ ਜਨ ਕੈ ਿਰਦ ਅੰਤਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਸੁਆਮੀ ਜਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਭਜਥਈ ॥ ਜਹ ਅੰਤੀ ਅਉਸਰੁ ਆਇ ਬਨਤੁ ਹੈ ਤਹ ਰਾਖੈ ਨਾਮੁ ਸਾਥਈ ॥੩॥ ਜਨ ਤੇਰਾ ਜਸੁ ਗਾਵਿਹ ਹਿਰ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭ ਹਿਰ ਜਿਪਓ ਜਗੰਨਥਈ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੇ ਪਰ੍ਭ ਰਾਖੇ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਪਾਥਰ ਰਖੁ ਬੁਡਥਈ ॥੪॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1320} pd ArQ:- mn—hy mn! jip—jipAw kr [ AkQ—A-k`Q, ijs dy swry gux ibAwn nwh kIqy jw skx [ sunQeI—suixAw jWdw hY [ sBu—swry dw swrw [ lig—l`g ky [ jn pICY—Bgq dy ip`Cy [ iPrQeI—quirAw iPrdw hY [1[rhwau[ iDAwvY—ismrdw hY [ ijsu mQeI—ijs dy m`Qy au~qy [ jh—ij`Qy [ mwgY—mMgdw hY (iekvcn) [ CutY—sur^rU huMdw hY [ iDAwieQeI—iDAwie, ismr ky [1[ doK—AYb, pwp [ jnm jnm ky—AnykW jnmW dy [ lgQeI—l`gw rihMdw hY [ guir—gurU ny [ hir jil—hrI-nwm-jl ivc [ nwvwey—ieSnwn krwieAw [ iklibK—pwp [ gQeI— dUr ho igAw [2[ ird—ihrdw [ kY ird AMqir—dy ihrdy ivc [ BjQeI—Bjdw hY, Bjn krdw hY, ismrdw hY [ Aausru—mOkw [ AMqI—A^IrlI [ qh—auQy [ swQeI—swQI (bx ky) [3[ gwvih—gWdy hn [ hir hir—hy hrI! jgMnQeI—jgMnwQ, jgq dw nwQ [ pRB—hy pRBU! rwKy suAwmI—hy r`iKAw krn vwly suAwmI! rKu—r`iKAw kr [ bufQeI—fu`b irhW ƒ [4[ ArQ:- hy myry mn! aus prmwqmw dy gux Xwd kirAw kr jo Ak`Q suixAw jw irhw hY [ Drm ArQ kwm moK—(iehI hY) swrw (mnu`K dw inSwnw, pr iehnW ivcoN hryk hI prmwqmw

dy) Bgq dy ip`Cy ip`Cy quirAw iPrdw hY [1[rhwau[ hy BweI! ijs mnu`K dy m`Qy au~qy v`fw Bwg (jwg pYNdw) hY, auh Bgq-jn prmwqmw dw nwm sdw ismrdw hY [ ij`Qy (AwpxI) drgwh ivc prmwqmw (mnu`K dy kIqy krmW dw) lyKw mMgdw hY, prmwqmw dw nwm ismr ky hI au~Qy mnu`K sur^rU huMdw hY [1[ hy BweI! AsW jIvW dy (AMdr) AnykW jnmW dy AYb iek`Ty hoey pey hn, (swfy AMdr) du`K (itikAw rihMdw hY), haumY dI mYl l`gI rihMdI hY [ (ijnHW vfBwgIAW ƒ) gurU ny imhr kr ky hir-nwm-jl ivc ieSnwn krw id`qw, (auhnW dy AMdroN) pwpW ivkwrW dI swrI (mYl) dUr ho geI [2[ hy BweI! Bgq jnW dy ihrdy ivc mwlk-pRBU v`isAw rihMdw hY, Bgq jnW ny sdw prmwqmw dw nwm jipAw hY [ ij`Qy A^Irlw vkq Aw bxdw hY, auQy prmwqmw dw nwm swQI (bx ky) riKAw krdw hY [3[ hy hrI! (qyry) Bgq qyrw js (sdw) gWdy rihMdy hn [ hy jgq dy nwQ pRBU! (qyry BgqW ny) sdw qyrw nwm jipAw hY [ hy dws nwnk dy rKvwly mwlk pRBU! AsW p`Qr (vWg) fu`bdy jIvW dI r`iKAw kr [4[4[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਹਮਰੀ ਿਚਤਵਨੀ ਹਿਰ ਪਰ੍ਭੁ ਜਾਨੈ ॥ ਅਉਰੁ ਕੋਈ ਿਨੰਦ ਕਰੈ ਹਿਰ ਜਨ ਕੀ ਪਰ੍ਭੁ ਤਾ ਕਾ ਕਿਹਆ ਇਕੁ ਿਤਲੁ ਨਹੀ ਮਾਨੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅਉਰ ਸਭ ਿਤਆਿਗ ਸੇਵਾ ਕਿਰ ਅਚੁਤ ਜੋ ਸਭ ਤੇ ਊਚ ਠਾਕੁਰੁ ਭਗਵਾਨੈ ॥ ਹਿਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਕਾਲੁ ਜੋਿਹ ਨ ਸਾਕੈ ਚਰਨੀ ਆਇ ਪਵੈ ਹਿਰ ਜਾਨੈ ॥੧॥ ਜਾ ਕਉ ਰਾਿਖ ਲੇਇ ਮੇਰਾ ਸੁਆਮੀ ਤਾ ਕਉ ਸੁਮਿਤ ਦੇਇ ਪੈ ਕਾਨੈ ॥ ਤਾ ਕਉ ਕੋਈ ਅਪਿਰ ਨ ਸਾਕੈ ਜਾ ਕੀ ਭਗਿਤ ਮੇਰਾ ਪਰ੍ਭੁ ਮਾਨੈ ॥੨॥ ਹਿਰ ਕੇ ਚੋਜ ਿਵਡਾਨ ਦੇਖੁ ਜਨ ਜੋ ਖੋਟਾ ਖਰਾ ਇਕ ਿਨਮਖ ਪਛਾਨੈ ॥ ਤਾ ਤੇ ਜਨ ਕਉ ਅਨਦੁ ਭਇਆ ਹੈ ਿਰਦ ਸੁਧ ਿਮਲੇ ਖੋਟੇ ਪਛੁਤਾਨੈ ॥੩॥ ਤੁਮ ਹਿਰ ਦਾਤੇ ਸਮਰਥ ਸੁਆਮੀ ਇਕੁ ਮਾਗਉ ਤੁਝ ਪਾਸਹੁ ਹਿਰ ਦਾਨੈ ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਹਿਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਦੀਜੈ ਸਦ ਬਸਿਹ ਿਰਦੈ ਮੋਿਹ ਹਿਰ ਚਰਾਨੈ ॥੪॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1320} pd ArQ:- icqvnI—soc, BwvnI [ jwnY—jwxdw hY (iek-vcn) [ Aauru koeI—koeI hor mnu`K [ kihAw—AwiKAw hoieAw [ ieku iqlu—rqw Br BI [ mwnY—mMndw [1[rhwau[ iqAwig—C`f ky [ Acuq—(A-cuq [ A-cXuq) AibnwSI [ sB qy aUc—sB qoN au~cw [ syvw qy—syvw-BgqI qoN [ kwlu-mOq, Awqmk mOq [ joih n skY—q`k nhIN skdI [ hir jwnY crnI—jn-jn dy crnW qy [1[ kau—ƒ [ rwiK lyie—r`K lYNdw hY [ dyie—dyNdw hY [ pY kwnY—kMn ivc, bVy iDAwn nwl [ Apir n swkY—brwbrI nhIN kr skdw [ mwnY—prvwn krdw hY [2[ coj—kOqk qmwSy [ ivfwn—Ascrj [ jn—hy jn! inmK—(inmy—) A`K Jmkx ijqnw

smw [ qw qy—ies vwsqy [ ird suD—su`D ihrdy vwly [3[ hir—hy hrI! smrQ—sB qwkqW dy mwlk! mwgau—mwgauN, mYN mMgdw hW [ kir—kr ky [ dIjY—dyh [ sd—sdw [ irdY moih—myry ihrdy ivc [ crwnY—crn [4[ ArQ:- hy BweI! AsW jIvW dI (hryk) BwvnI ƒ prmwqmw (Awp) jwxdw hY [ jy koeI hor (inMdk mnu`K) prmwqmw dy Bgq dI inMdw krdw hovy, prmwqmw aus dw AwiKAw hoieAw (inMdw dw bcn) rqw Br BI nhIN mMndw [1[rhwau[ hy BweI! hor hryk (Aws) lwh ky aus AibnwsI prmwqmw dI BgqI kirAw kr, ijhVw sB qoN au~cw mwlk Bgvwn hY [ hy BweI! prmwqmw dI syvw-BgqI dI brkiq nwl Awqmk mOq (Bgq vl) q`k BI nhIN skdI, auh qW Bgq dy crnW ivc Aw if`gdI hY (Bgq dy ADIn ho jWdI hY) [1[ hy BweI! ipAwrw mwlk-pRBU ijs mnu`K dI riKAw krdw hY, aus ƒ ipAwr nwl iDAwn nwl sRySt miq b^Sdw hY [ hy BweI! prmwqmw ijs mnu`K dI BgqI prvwn kr lYNdw hY, koeI hor mnu`K aus dI brwbrI nhIN kr skdw [2[ hy s`jx! vyK, aus prmwqmw dy kOqk bVy hYrwn krn vwly hn jo A`K Jmkx ijqny smy ivc hI Koty Kry mnu`K ƒ pCwx lYNdw hY [ su`D ihrdy vwly mnu`K aus ƒ iml pYNdy hn, Koty mnu`K pCuqWdy hI rih jWdy hn [ qwhIeyN Bgq dy AMdr Awnμd bixAw rihMdw hY (ikauNik Bgq ƒ pRBU Awpxy crnW ivc joVI r`Kdw hY) [3[ hy hrI! qusI sB dwqW dyx vwly sB qwkqW dy mwlk suAwmI ho [ hy hrI! mYN qyry pwsoN iek ^Yr mMgdw hW [ imhr kr ky (Awpxy) dws nwnk ƒ (ieh dwn) dyh ik, hy hrI! qyry crn myry ihrdy ivc sdw v`sdy rihx [4[5[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਪਰ੍ਭ ਕੀਜੈ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਨਧਾਨ ਹਮ ਹਿਰ ਗੁਨ ਗਾਵਹਗੇ ॥ ਹਉ ਤੁਮਰੀ ਕਰਉ ਿਨਤ ਆਸ ਪਰ੍ਭ ਮੋਿਹ ਕਬ ਗਿਲ ਲਾਵਿਹਗੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਮ ਬਾਿਰਕ ਮੁਗਧ ਇਆਨ ਿਪਤਾ ਸਮਝਾਵਿਹਗੇ ॥ ਸੁਤੁ ਿਖਨੁ ਿਖਨੁ ਭੂਿਲ ਿਬਗਾਿਰ ਜਗਤ ਿਪਤ ਭਾਵਿਹਗੇ ॥੧॥ ਜੋ ਹਿਰ ਸੁਆਮੀ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਸੋਈ ਹਮ ਪਾਵਹਗੇ ॥ ਮੋਿਹ ਦੂਜੀ ਨਾਹੀ ਠਉਰ ਿਜਸੁ ਪਿਹ ਹਮ ਜਾਵਹਗੇ ॥੨॥ ਜੋ ਹਿਰ ਭਾਵਿਹ ਭਗਤ ਿਤਨਾ ਹਿਰ ਭਾਵਿਹਗੇ ॥ ਜੋਤੀ ਜੋਿਤ ਿਮਲਾਇ ਜੋਿਤ ਰਿਲ ਜਾਵਹਗੇ ॥੩॥ ਹਿਰ ਆਪੇ ਹੋਇ ਿਕਰ੍ਪਾਲੁ ਆਿਪ ਿਲਵ ਲਾਵਿਹਗੇ ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਸਰਿਨ ਦੁਆਿਰ ਹਿਰ ਲਾਜ ਰਖਾਵਿਹਗੇ ॥੪॥੬॥ ਛਕਾ ੧ ॥ {ਪੰਨਾ 1321} pd ArQ:- pRB—hy pRBU! kIjY ik®pw—ik®pw kr [ ik®pw inDwn—hy ik®pw dy ^zwny [ hm— AsI jIv [ gun gwvhgy—gun gwvh, gux gWdy rhIey [ hau—hauN, mYN [ krau—krauN, mYN krdw hW [ inq—sdw [ moih—mYƒ [ gil—gl nwl [ lwvihgy—lwxgy [1[rhwau[ bwirk—bwlk, b`cy [ mugD—mUrK [ ieAwn—AM\wxy [ suqu—pu`qr (iek-vcn) [ BUil—

BUlY, Bu`ldw hY [ ibgwir—ibgwrY, ivgwVdw hY [ Bwvihgy—(b`cy) ipAwry l`gdy hn [1[ hir suAwmI—hy hrI! hy suAwmI! hm pwvhgy—AsI jIv lY skdy hW [ moih—mYƒ [ Taur— QW, Awsrw [ pih—pws, kol [2[ jo Bgq—ijhVy Bgq (bhu-vcn) [ hir Bwvih—hrI ƒ ipAwry l`gdy hn [ iqnw—auhnW ƒ [ hir Bwvihgy—pRBU jI ipAwry l`gdy hn [ joqI—pRBU dI joiq ivc [ joiq—ijMd [ imlwie—imlw ky [ ril jwvhgy—rl jWdy hn, iek-imk ho jWdy hn [3[ Awpy—Awp hI [ hoie—ho ky [ ilv lwvihgy—lgn pYdw krdy hn [ duAwir—(pRBU dy) dr qy [ lwj—ie`zq [4[ ArQ:- hy ikrpw dy ^zwny pRBU! imhr kr, AsI (jIv) qyry gux gWdy rhIey [ hy pRBU! mYN sdw qyrI (imhr dI hI) Aws krdw rihMdw hW ik pRBU jI mYƒ kdoN (Awpxy) gl nwl lwxgy [1[rhwau[ hy BweI! AsI jIv mUrK AM\wx b`cy hW, pRBU-ipqw jI (swƒ sdw) smJWdy rihMdy hn [ pu`qr muV muV hr vyly Bu`ldw hY ivgwV krdw hY, pr jgq dy ipqw ƒ (jIv b`cy iPr BI) ipAwry (hI) l`gdy hn [1[ hy hrI! hy suAwmI! jo kuJ qUM (Awp) dyNdw hYN, auhI kuJ AsI lY skdy hW [ (qYQoN ibnw) mYƒ koeI hor QW nhIN su`JdI, ijs kol AsI jIv jw skIey [2[ hy BweI! ijhVy Bgq pRBU ƒ ipAwry l`gdy hn, auhnW ƒ pRBU jI ipAwry l`gdy hn [ (auh Bgq) pRBU dI joiq ivc AwpxI ijMd imlw ky pRBU dI joiq nwl iek-imk hoey rihMdy hn [3[ hy BweI! pRBU jI Awp hI dieAwl ho ky (jIvW dy AMdr) Awp (hI Awpxw) ipAwr pYdw krdy hn [ dws nwnk pRBU dI srn ipAw rihMdw hY, pRBU dy dr qy (if`gw) rihMdw hY [ (pRBU jI dr pey dI) Awp hI ie`zq r`Kdy hn [4[6[Ckw[1[ ਕਿਲਆਨੁ ਭੋਪਾਲੀ ਮਹਲਾ ੪

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਪਾਰਬਰ੍ਹਮੁ ਪਰਮੇਸੁਰੁ ਸੁਆਮੀ ਦੂਖ ਿਨਵਾਰਣੁ

ਨਾਰਾਇਣੇ ॥ ਸਗਲ ਭਗਤ ਜਾਚਿਹ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਭਵ ਿਨਿਧ ਤਰਣ ਹਿਰ ਿਚੰਤਾਮਣੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਜਗਦੀਸ ਦਮੋਦਰ ਹਿਰ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਗੋਿਬੰਦੇ ॥ ਤੇ ਿਨਰਭਉ ਿਜਨ ਸਰ੍ੀਰਾਮੁ ਿਧਆਇਆ ਗੁਰਮਿਤ ਮੁਰਾਿਰ ਹਿਰ ਮੁਕੰਦੇ ॥੧॥ ਜਗਦੀਸੁਰ ਚਰਨ ਸਰਨ ਜੋ ਆਏ ਤੇ ਜਨ ਭਵ ਿਨਿਧ ਪਾਿਰ ਪਰੇ ॥ ਭਗਤ ਜਨਾ ਕੀ ਪੈਜ ਹਿਰ ਰਾਖੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਆਿਪ ਹਿਰ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਰੇ ॥੨॥੧॥੭॥ {ਪੰਨਾ 1321} pd ArQ:- prmysru—(prm-eIsuru) sB qoN au~cw mwlk [ duK invwrxu—du`KW dw nws krn vwlw [ jwcih—mMgdy hn (bhu-vcn) [ suK swgr—hy suKW dy smuMdr! BviniD—sMswrsmuMdr [ qrx—jhwz [ BviniD qrx—hy sMswr-smuMdr qoN pwr lμGwx vwly jhwz! icMqwmxy—hy hryk jIv dI mnokwmnw pUrI krn vwly! [1[rhwau[

jgdIs—hy jgq dy eIS [ dmodr—(dwm-audr [ dwm—r`sI [ auDr—pyt, l`k [ ijs dy lk duAwly qVwgI hY) hy pRBU! qy—auh (bhu-vcn) [ gurmiq—gurU dI miq au~qy qur ky [ murwir—(mur-Air [ mur dYNq dw vYrI) hy dYNq-dmn! mukMdy—hy mukqI dwqy! [1[ pYj—lwj, ie`zq [2[ ArQ:- hy nwrwiex! hy suAwmI! qUM (sB jIvW dy) du`K dUr krn vwlw pwrbRhm prmysr hYN [ hy hrI! hy sB dI mno-kwmnw pUrI krn vwly! hy suKW dy smuMdr! hy sMswr-smuMdr dy jhwz! swry hI Bgq (qyry dr qoN dwqW) mMgdy rihMdy hn [1[rhwau[ hy dInW au~qy dieAw krn vwly! hy jgq dy eISÍr! hy dmodr! hy AMqrjwmI hrI! hy goibMd! hy murwrI! hy mukqI dwqy hrI! ijnHW mnu`KW ny gurU dI miq lY ky (qYƒ) sRI rwm ƒ ismirAw, auhnW ƒ koeI fr poh nhIN skdw [1[ hy dws nwnk! (AwK—hy BweI!) ijhVy mnu`K jgq dy mwlk dy crnW dI srn ivc AwauNdy hn, auh mnu`K sMswr-smuMdr qoN pwr lμG jWdy hn [ pRBU Awp imhr kr ky Awpxy BgqW dI lwj r`Kdw hY [2[1[7[ ਰਾਗੁ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਹਮਾਰੈ ਏਹ ਿਕਰਪਾ ਕੀਜੈ ॥ ਅਿਲ

ਮਕਰੰਦ ਚਰਨ ਕਮਲ ਿਸਉ ਮਨੁ ਫੇਿਰ ਫੇਿਰ ਰੀਝੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਆਨ ਜਲਾ ਿਸਉ ਕਾਜੁ ਨ ਕਛੂਐ ਹਿਰ ਬੂੰਦ ਚਾਿਤਰ੍ਕ ਕਉ ਦੀਜੈ ॥੧॥ ਿਬਨੁ ਿਮਲਬੇ ਨਾਹੀ ਸੰਤੋਖਾ ਪੇਿਖ ਦਰਸਨੁ ਨਾਨਕੁ ਜੀਜੈ ॥੨॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1321} pd ArQ:- hmwrY—swfy au~qy, myry au~qy [ kIjY—kro [ Ail—BOrw [ mkrMd—(Pollen dust) Pu`l dI AMdrlI DUVI, Pu`l dw rs [ kml—kOl Pu`l [ isau—nwl [ Pyir Pyir—muV muV [ rIJY—lpitAw rhy [1[rhwau[ Awn—hor hor [ jlw isau—pwxIAW nwl [ kwju—Zrz [ kCUAY—koeI BI [ cwiqRk— ppIhw [1[ ibnu imlby—imlx qoN ibnw [ sMqoKw—SWqI [ pyiK—vyK ky [ jIjY—jIauNdw rhy [2[ ArQ:- hy pRBU! myry au~qy ieh imhr kr ik (ijvyN) BOrw Pu`l dy rs nwl rIiJAw rihMdw hY, (iqvyN myrw mn) (qyry) sohxy crnW nwl muV muV lpitAw rhy [1[rhwau[ hy pRBU! (ijvyN) ppIhy ƒ (vrKw dI bUMd qoN ibnw) hor pwxIAW nwl koeI Zrz nhIN huMdI, iqvyN mYƒ ppIhy ƒ (Awpxy nwm AMimRq dI) bUMd dyh [1[ hy pRBU! qyry imlwp qoN ibnw (myry AMdr) TMF nhIN pYNdI, (imhr kr; qyrw dws) nwnk (qyrw) drsn kr ky Awqmk jIvn hwsl krdw rhy [2[1[

ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਜਾਿਚਕੁ ਨਾਮੁ ਜਾਚੈ ਜਾਚੈ ॥ ਸਰਬ ਧਾਰ ਸਰਬ ਕੇ ਨਾਇਕ ਸੁਖ ਸਮੂਹ ਕੇ ਦਾਤੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕੇਤੀ ਕੇਤੀ ਮ ਗਿਨ ਮਾਗੈ ਭਾਵਨੀਆ ਸੋ ਪਾਈਐ ॥੧॥ ਸਫਲ ਸਫਲ ਸਫਲ ਦਰਸੁ ਰੇ ਪਰਿਸ ਪਰਿਸ ਗੁਨ ਗਾਈਐ ॥ ਨਾਨਕ ਤਤ ਤਤ ਿਸਉ ਿਮਲੀਐ ਹੀਰੈ ਹੀਰੁ ਿਬਧਾਈਐ ॥੨॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1321} pd ArQ:- jwicku—mMgqw [ jwcY—mMgdw hY [ jwcY jwcY—in`q mMgdw rihMdw hY [ srb Dwr—hy sB jIvW dy Awsry! nwiek—hy mwlk! smUh suK—swry suK [ dwqy—hy dyx vwly! [1[rhwau[ kyqI kyqI—byAMq lukweI [ mWgin mwgY—hryk mMg mMgdI rihMdI hY [ BwvnIAw—mn dI murwd [ pweIAY—pRwpq kr leIdI hY [1[ sPl drsu—auh ijs dw drsn swry Pl dyx vwlw hY [ ry—hy BweI! pris—Cuh ky [ pris pris—inq Cuh ky [ gweIAY—AwE gWdy rhIey [ imlIAY—iml jweIdw hY [ qq qq isau— (ijvyN pwxI Awidk) q`q (pwxI) qq nwl [ hIrY—hIry nwl [ hIr ibDweIAY—hIrw ivMnH leIdw hY [2[ ArQ:- hy sB jIvW dy Awsry pRBU! hy sB jIvW dy mwlk! hy swry suKW dy dyx vwly! (qyry dr dw) mMgqw (qyry dr qoN) in`q mMgdw rihMdw hY [1[rhwau[ hy BweI! byAMq lukweI (pRBU dy dr qoN) hryk mMg mMgdI rihMdI hY, ijhVI BI mn dI murwd huMdI hY auh hwsl kr leIdI hY [1[ hy BweI! pRBU AYsw hY ijs dw drsn swry hI Pl dyx vwlw hY [ AwE aus dy crn sdw Cuh Cuh ky aus dy gux gWdy rhIey [ hy nwnk! (ijvyN pwxI Awidk) q`q (pwxI) q`q nwl iml jWdw hY (iqvyN gux gwvx dI brkiq nwl) mn-hIrw pRBU-hIry nwl ivMnH leIdw hY [2[2[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਮੇਰੇ ਲਾਲਨ ਕੀ ਸੋਭਾ ॥ ਸਦ ਨਵਤਨ ਮਨ ਰੰਗੀ ਸੋਭਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬਰ੍ਹਮ ਮਹੇਸ ਿਸਧ ਮੁਿਨ ਇੰਦਰ੍ਾ ਭਗਿਤ ਦਾਨੁ ਜਸੁ ਮੰਗੀ ॥੧॥ ਜੋਗ ਿਗਆਨ ਿਧਆਨ ਸੇਖਨਾਗੈ ਸਗਲ ਜਪਿਹ ਤਰੰਗੀ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸੰਤਨ ਬਿਲਹਾਰੈ ਜੋ ਪਰ੍ਭ ਕੇ ਸਦ ਸੰਗੀ ॥੨॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- lwln kI—sohxy lwl dI, ipAwry dI [ sd—sdw [ nvqn—nvIN [ mn rMgI—mn ƒ (pRym dw) rMg dyx vwlI [1[rhwau[ mhys—iSv [ isD—jog-swDnW ivc pu`g hoey jogI [ jsu—is&iq-swlwh [1[ syKnwgY—SySnwg [ sgl—(ieh) swry [ jpih—jpdy hn (bhu-vcn) [ qrMgI—qrMgW vwly ƒ, AnykW lihrW dy mwlk-hrI ƒ [ sd—sdw [ sMgI—swQI [2[ ArQ:- hy BweI! myry sohxy pRBU dI soBw-vifAweI sdw hI nvIN (rihMdI hY, iK`c pWdI rihMdI hY, Aqy) sdw hI mn ƒ (ipAwr dw) rMg cwVHdI rihMdI hY [1[rhwau[

hy BweI! bRhmw, iSv, is`D, munI, ieMdR, (Awidk dyvqy)—ieh swry (pRBU dy dr qoN aus dI) BgqI dw dwn mMgdy hn, aus dI is&iq-swlwh dI dwiq mMgdy rihMdy hn [1[ hy BweI! jogI, igAwnI, iDAwnI, SySnwg (Awidk ieh) swry aus AnykW cojW dy mwlk-pRBU dw nwm jpdy rihMdy hn [ hy nwnk! AwK—mYN auhnW sMq jnW qoN kurbwn jWdw hW, ijhVy prmwqmw dy sdw swQI bxy rihMdy hn [2[3[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨

ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਤੇਰੈ ਮਾਿਨ ਹਿਰ ਹਿਰ ਮਾਿਨ ॥ ਨੈਨ ਬੈਨ

ਸਰ੍ਵਨ ਸੁਨੀਐ ਅੰਗ ਅੰਗੇ ਸੁਖ ਪਰ੍ਾਿਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਇਤ ਉਤ ਦਹ ਿਦਿਸ ਰਿਵਓ ਮੇਰ ਿਤਨਿਹ ਸਮਾਿਨ ॥੧॥ ਜਤ ਕਤਾ ਤਤ ਪੇਖੀਐ ਹਿਰ ਪੁਰਖ ਪਿਤ ਪਰਧਾਨ ॥ ਸਾਧਸੰਿਗ ਭਰ੍ਮ ਭੈ ਿਮਟੇ ਕਥੇ ਨਾਨਕ ਬਰ੍ਹਮ ਿਗਆਨ ॥੨॥੧॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- qyrY mwin—qyry (id`qy) mwx dI rwhIN [ mwin—mwx dI rwhIN, ipAwr dI brkiq nwl [ hir—hy hrI! mwin—(qyrY) mwin, qyry b^Sy pRym dI rwhIN [ nYn—A`KW nwl (qyrw drsn krIdw hY) [ bYn—bcnW nwl (qyrw js gwieAw jWdw hY) [ sRvn sunIAY—kMnW nwl (qyrI is&iq-swlwh) suxI jWdI hY [ AMg AMgy—AMig AMig; hryk AMg ivc [ pRwin—(hryk) swh dy nwl [1[rhwau[ ieq—ieQy [ auq—auQy [ ieq auq—ieQy auQy, hr QW [ dh idis—dsIN pwsIN, swry jgq ivc [ rivE—ivAwpk (jwpdw hY) [ myr—sumyr prbq [ iqnih—iqRx ivc, iqnky ivc [ smwin—ieko ijhw [1[ jq—ij`Qy [ kqw—ik`Qy [ qq—iq`Qy [ jq kqw qq—ij`Qy ik`Qy iq`Qy, hr QW [ pyKIAY—vyK leIdw hY [ purK piq—purKW dw pqI [ swD sMig—swD sMgiq [ BY—(l&z ‘Bau’ qoN bhuvcn) swry fr [ kQy—kiQ, kQ ky, AwK ky [ bRhm igAwn—prmwqmw nwl sWJ dy bcn, prmwqmw dy gux [2[ ArQ:- hy hrI! qyry (b^Sy) ipAwr dI brkiq nwl, hy hrI! qyry id`qy pRym dI rwhIN; A`KW nwl (qyrw drsn hr QW krIdw hY) bcnW nwl (qyrI is&iq-swlwh krIdI hY) kMnW nwl (qyrI is&iq-swlwh) suxIdI hY, hryk AMg ivc hryk swh dy nwl Awnμd (pRwpq huMdw hY) [1[rhwau[ hy BweI! (pRBU qoN imly ipAwr dI brkiq nwl auh pRBU) hr QW dsIN pwsIN ivAwpk id`s pYNdw hY, sumyr prbq Aqy qIly ivc ieko ijhw [1[ hy nwnk! swD sMgiq ivc prmwqmw dI is&iq-swlwh kIiqAW swry Brm swry fr imt jWdy hn, auh prDwn purK auh swry jIvW dw mwlk hrI hr QW v`sdw id`sx l`g pYNdw hY [2[1[4[

ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਗੁਨ ਨਾਦ ਧੁਿਨ ਅਨੰਦ ਬੇਦ ॥ ਕਥਤ ਸੁਨਤ ਮੁਿਨ ਜਨਾ ਿਮਿਲ ਸੰਤ ਮੰਡਲੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਿਗਆਨ ਿਧਆਨ ਮਾਨ ਦਾਨ ਮਨ ਰਿਸਕ ਰਸਨ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਤਹ ਪਾਪ ਖੰਡਲੀ ॥੧॥ ਜੋਗ ਜੁਗਿਤ ਿਗਆਨ ਭੁਗਿਤ ਸੁਰਿਤ ਸਬਦ ਤਤ ਬੇਤੇ ਜਪੁ ਤਪੁ ਅਖੰਡਲੀ ॥ ਓਿਤ ਪੋਿਤ ਿਮਿਲ ਜੋਿਤ ਨਾਨਕ ਕਛੂ ਦੁਖੁ ਨ ਡੰਡਲੀ ॥੨॥੨॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- gun—(prmwqmw dy) gux (gwvxy) [ nwd—(jogIAW dy) nwd (vjwxy hn) [ Duin—rO [ Duin Anμd—(gux gwvx qoN pYdw hoeI) Awnμd dI rO [ kQq—(pRBU dy gux) kQdy hn [ muin jnw—auh syvk ijnHW ny Awpxy mn ƒ ivkwrW vloN cu`p krw ilAw hY [ imil— iml ky [ sMq mMflI—swD sMgiq ivc [1[rhwau[ igAwn—Awqmk jIvn dI sUJ [ iDAwn—(pRBU-crnW ivc juVI) suriq [ mwn—Awdr, (nwm nwl) ipAwr [ dwn—(nwm dI hornW ƒ) vMf [ risk—rsIey (not:- l&z ‘risk’ Aqy ‘rsik’ dw &rk cyqy r`Kx-jog hY [ ‘risk’—rsIey (ivSySx) [ rsik—rs nwl) [ mn risk—rsIey mn [ jpq—jpdy hn [ qh—auQy, aus swD sMgiq ivc [ KMflI—nws ho jWdy hn [1[ jog—(pRBU nwl) imlwp [ jog jugiq—pRBU nwl imlwp dw FMg [ jog jugiq qq byqy—pRBU nwl imlwp dI jugiq dy Byq ƒ jwxn vwly [ igAwn—Awqmk jIvn dI sUJ [ Bugiq— (Awqmk) ^urwk [ igAwn Bugiq—Awqmk jIvn dI sUJ-rUp Awqmk ^urwk [ igAwn Bugiq qq byqy—Awqmk jIvn dI sUJ-rUp Awqmk ^urwk dy Byq ƒ jwxn vwly [ suriq sbd qq byqy—gurU dy Sbd dI lgn dy Byq ƒ jwxn vwly [ AKMflI—ie`k-swr, sdw [ Eiq—(Awyq—auixAw hoieAw) auxy hoey ivc [ poq—(pRwyq—pRoqw hoieAw) pRoqy hoey ivc [ Eiq poiq—auxy hoey pRoqy ivc, qwxy pyty vWg [ imil—iml ky [ n fMflI—fMn nhIN dyNdw [2[ ArQ:- hy BweI! (prmwqmw dy) gux (gwvxy, jogIAW dy) nwd (vjwxy hn), (pRBU dy gux gwvx qoN pYdw hoeI) Awnμd dI rO (hI) vyd hn [ hy BweI! auh syvk ijnHW ny Awpxy mn ƒ ivkwrW vloN cu`p krw ilAw huMdw hY swD sMgiq ivc iml ky iehI gux gWdy hn Aqy suxdy hn [1[rhwau[ hy BweI! (swD sMgiq ivc ij`Qy) Awqmk jIvn dI sUJ pRwpq huMdI hY, ij`Qy pRBU-crnW ivc suriq juVdI hY, ijQy hir-nwm nwl ipAwr bxdw hY, ij`Qy hir-nwm hornW ƒ vMifAw jWdw hY, au~Qy rsIey mn (AwpxI) jIB nwl nwm jpdy hn, au~Qy swry pwp nws ho jWdy hn [1[ hy nwnk! pRBU nwl imlwp dI jugiq dy Byq ƒ jwxn vwly, Awqmk jIvn dI sUJ-rUp Awqmk ^urwk dy Byq ƒ jwxn vwly, gurU dy Sbd dI lgn dy Byq ƒ jwxn vwly mnu`K (swD sMgiq ivc itk ky iehI nwm-ismrn dw) jp Aqy qp sdw krdy hn, auh mnu`K r`bI joiq nwl iml ky qwxy pyty vWg (aus nwl) ie`k-rUp ho jWdy hn, (auhnW ƒ) koeI BI du`K duKI

nhIN kr skdw [2[2[5[ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਕਉਨੁ ਿਬਿਧ ਤਾ ਕੀ ਕਹਾ ਕਰਉ ॥ ਧਰਤ ਿਧਆਨੁ ਿਗਆਨੁ ਸਸਤਰ੍ਿਗਆ ਅਜਰ ਪਦੁ ਕੈਸੇ ਜਰਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਿਬਸਨ ਮਹੇਸ ਿਸਧ ਮੁਿਨ ਇੰਦਰ੍ਾ ਕੈ ਦਿਰ ਸਰਿਨ ਪਰਉ ॥੧॥ ਕਾਹੂ ਪਿਹ ਰਾਜੁ ਕਾਹੂ ਪਿਹ ਸੁਰਗਾ ਕੋਿਟ ਮਧੇ ਮੁਕਿਤ ਕਹਉ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਰਸੁ ਪਾਈਐ ਸਾਧੂ ਚਰਨ ਗਹਉ ॥੨॥੩॥੬॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- kaun ibiD—ikhVI ivDI hY? ikhVw qrIkw hY? qw kI—aus (pRBU dy imlwp) dI [ khw krau—khW krauN, mYN kIh khW? Drq—Drdy hn [ iDAwnu—smwDI [ Drq iDAwnu—keI smwDI lWdy rihMdy hn [ ssqRigAw—SwsqR igAw, SwsqRW dy jwxn vwly [ igAwnu—SwsqRW dI crcw [ Ajr—nwh shwirAw jw skx vwlw [ pdu—drjw [ Ajr pdu—auh Awqmk AvsQw ijhVI hux shwrI nhIN jw skdI [ jrau—jrauN, mYN shwrW [1[rhwau[ mhys—mhyS, iSv [ isD—is`D, jog-swDnW ivc pu`gy hoey jogI [ kY dir—iks dy dr qy? prau—prauN, mYN pvW [1[ kwhU pih—iksy pws [ koit mDy—kRoVW ivcoN (koeI ivrlw) [ mukiq—ivkwrW qoN ^lwsI [ khau—khauN, mYN AwK skdw hW [ nwnk—hy nwnk! pweIAY—hwsl kr skIdw hY [ swD— gurU [ ghau—ghauN, mYN PVdw hW [2[ ArQ:- hy BweI! (ivkwrW qoN ^lwsI prmwqmw dy nwm-rs dI brkiq nwl hI ho skdI hY [ so,) aus (prmwqmw dy imlwp) dw mYN ikhVw qrIkw vrqW, mYN ikhVw au~dm krW? (AnykW AYsy hn jo) smwDIAW lWdy hn, (AnykW AYsy hn jo) SwsqR-vy~qw SwsqRwrQ krdy rihMdy hn (pr iehnW qrIikAW nwl ivkwrW qoN mukqI nhIN imldI [ ivkwrW dw dbwau ipAw hI rihMdw hY, qy, ieh) iek AijhI (inGrI hoeI) Awqmk AvsQw hY jo (hux) shwrI nhIN jw skdI [ mYN ies ƒ shwr nhIN skdw (mYN ies ƒ Awpxy AMdr kwiem nhIN rihx dy skdw) [1[rhwau[ hy BweI! ivSƒ, iSv, is`D, munI, ieMdr dyvqw (AnykW suxIdy hn vr dyx vwly [ pr ivkwrW qoN mukqI hwsl krn leI iehnW ivcoN) mYN iks dy dr qy jwvW? mYN iks dI srn pvW? [1[ hy BweI! iksy pws rwj (dyx dI qwkq suxIdI) hY, iksy pws surg (dyx dI smrQw suxI jw rhI) hY [ pr kRoVW ivcoN koeI ivrlw hI (AYsw ho skdw hY, ijs pws jw ky) mYN (ieh) AwKW (ik) ivkwrW qoN ^lwsI (iml jwey) [ hy nwnk! AwK—(mukqI hir-nwm qoN hI imldI hY, qy) nwm dw suAwd (qdoN hI) iml skdw hY (jdoN) mYN gurU dy crn (jw) PVW [2[3[6[

ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਪਰ੍ਾਨਪਿਤ ਦਇਆਲ ਪੁਰਖ ਪਰ੍ਭ ਸਖੇ ॥ ਗਰਭ ਜੋਿਨ ਕਿਲ ਕਾਲ ਜਾਲ ਦੁਖ ਿਬਨਾਸਨੁ ਹਿਰ ਰਖੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਨਾਮ ਧਾਰੀ ਸਰਿਨ ਤੇਰੀ ॥ ਪਰ੍ਭ ਦਇਆਲ ਟੇਕ ਮੇਰੀ ॥੧॥ ਅਨਾਥ ਦੀਨ ਆਸਵੰਤ ॥ ਨਾਮੁ ਸੁਆਮੀ ਮਨਿਹ ਮੰਤ ॥੨॥ ਤੁਝ ਿਬਨਾ ਪਰ੍ਭ ਿਕਛੂ ਨ ਜਾਨੂ ॥ ਸਰਬ ਜੁਗ ਮਿਹ ਤੁਮ ਪਛਾਨੂ ॥੩॥ ਹਿਰ ਮਿਨ ਬਸੇ ਿਨਿਸ ਬਾਸਰੋ ॥ ਗੋਿਬੰਦ ਨਾਨਕ ਆਸਰੋ ॥੪॥੪॥੭॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- pRwnpiq—hy ijMd dy mwlk! dieAwl purK—hy dieAw dy Gr Akwl purK! sKy—hy im`qr! kwl—mOq, Awqmk mOq [ kwl jwl—Awqmk mOq ilAwaux vwlIAW PwhIAW [ rKy—rwKw [1[rhwau[ DwrI—Dwrn vwlw [ nwm DwrI—qyry nwm dw DwrnI, qyry nwm ƒ mn ivc vsweI r`Kx vwlw [ pRB—hy pRBU! tyk—shwrw [1[ AnwQ—inmwxy [ dIn—ZrIb [ AwsvMq—(qyry shwry dI) Aws r`Kx vwly [ suAwmI—hy suAwmI! mnih—mn ivc [ mMq—mMqR, aupdyS [2[ pRB—hy pRBU! jwnU—mYN nhIN jwxdw [ pCwnU—im`qr [3[ min—mn ivc [ inis—rwq [ bwsro—idn [4[ ArQ:- hy (jIvW dI) ijMd dy mwlk! hy dieAw dy Gr purK pRBU! hy im`qr! hy hrI! qUM hI grB-join dw nws krn vwlw hYN (jUnW dy gyV ivcoN k`Fx vwlw hYN), qUM hI JgVy klySW dw nws krn vwlw hYN, qUM hI Awqmk mOq ilAwaux vwlIAW moh dIAW PwhIAW k`tx vwlw hYN, qUM hI du`KW dw nws krn vwlw hYN, qUM hI rwKw hYN [1[rhwau[ hy dieAwl pRBU! mYN qyrI srn AwieAw hW, (imhr kr, mYN qyrw) nwm (Awpxy AMdr) vsweI r`KW, mYƒ iek qyrw hI shwrw hY [1[ hy suAwmI! inmwxy qy grIb (iek qyrI hI shwieqw dI) Aws r`Kdy hn [ (imhr kr, qyrw) nwm-mMqR (myry) mn ivc (itikAw rhy) [2[ hy pRBU! qyrI srn pey rihx qoN ibnw mYN hor kuJ BI nhIN jwxdw [ swry jugW ivc qUM hI (AsW jIvW dw) im`qr hYN [3[ hy hrI! idn rwq (myry) mn ivc itikAw rhu [ hy goibMd! qUM hI nwnk dw Awsrw hYN [4[4[7[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਮਿਨ ਤਿਨ ਜਾਪੀਐ ਭਗਵਾਨ ॥ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਸੁਪਰ੍ਸੰਨ ਭਏ ਸਦਾ ਸੂਖ ਕਿਲਆਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਰਬ ਕਾਰਜ ਿਸਿਧ ਭਏ ਗਾਇ ਗੁਨ ਗੁਪਾਲ ॥ ਿਮਿਲ ਸਾਧਸੰਗਿਤ ਪਰ੍ਭੂ ਿਸਮਰੇ

ਨਾਿਠਆ ਦੁਖ ਕਾਲ ॥੧॥ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਪਰ੍ਭ ਮੇਿਰਆ ਕਰਉ ਿਦਨੁ ਰੈਿਨ ਸੇਵ ॥ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਸਰਣਾਗਤੀ ਹਿਰ ਪੁਰਖ ਪੂਰਨ ਦੇਵ ॥੨॥੫॥੮॥ {ਪੰਨਾ 1322} pd ArQ:- min—mn ivc [ qin—qn ivc, ihrdy ivc [ jwpIAY—jpxw cwhIdw hY [ supRsMn—bhuq idAwl [ kilAwn—suK, Awnμd [1[rhwau[ isiD—sPlqw [ gwie—gw ky [ imil—iml ky [ nwiTAw—n`s gey [ duK kwl—mOq dy du`K, Awqmk mOq dy du`K [1[ pRB—hy pRBU! krau—krauN, mYN krdw rhW [ rYin—rwq [ syv—syvw-BgqI [ srxwgqI— srn AwieAw hY [ hir—hy hrI! pUrn dyv—hy srbgux-BrpUr dyv! [2[ ArQ:- hy BweI! mn ivc ihrdy ivc (sdw) Bgvwn (dw nwm) jpdy rihxw cwhIdw hY [ hy BweI! (ijs mnu`K au~qy) pUry siqgurU jI dieAwl huMdy hn (auh mnu`K Bgvwn dw nwm jpdw hY, ijs dI brkiq nwl aus dy AMdr) sdw suK Awnμd (bixAw rihMdw hY) [1[rhwau[ hy BweI! isRStI dy pwlxhwr pRBU dy gux gw ky (mnu`K ƒ Awpxy) swry kMmW dI sPlqw pRwpq ho jWdI hY [ ijs mnu`K ny swD sMgiq ivc iml ky pRBU jI dw nwm ismirAw aus dy Awqmk mOq qoN pYdw hox vwly swry du`K nws ho jWdy hn [1[ hy dws nwnk! (AwK—) hy myry pRBU! hy hrI! hy purK! hy srb-gux BrpUr dyv! mYN qyrI srn AwieAw hW; imhr kr, idn rwq mYN qyrI BgqI krdw rhW [2[5[8[ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਪਰ੍ਭੁ ਮੇਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਜਾਣੁ ॥ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਪੂਰਨ ਪਰਮੇਸਰ ਿਨਹਚਲੁ ਸਚੁ ਸਬਦੁ ਨੀਸਾਣੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਿਰ ਿਬਨੁ ਆਨ ਨ ਕੋਈ ਸਮਰਥੁ ਤੇਰੀ ਆਸ ਤੇਰਾ ਮਿਨ ਤਾਣੁ ॥ ਸਰਬ ਘਟਾ ਕੇ ਦਾਤੇ ਸੁਆਮੀ ਦੇਿਹ ਸੁ ਪਿਹਰਣੁ ਖਾਣੁ ॥੧॥ ਸੁਰਿਤ ਮਿਤ ਚਤੁਰਾਈ ਸੋਭਾ ਰੂਪੁ ਰੰਗੁ ਧਨੁ ਮਾਣੁ ॥ ਸਰਬ ਸੂਖ ਆਨੰਦ ਨਾਨਕ ਜਿਪ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਕਿਲਆਣੁ ॥੨॥੬॥੯॥ {ਪੰਨਾ 1323} pd ArQ:- AMqrjwmI—hryk dy ihrdy ivc phuMc jwx vwlw [ jwxu—jwxnhwr [ prmysr—hy prmysr! scu—sdw kwiem rihx vwlw [ nIswxu—prvwnw, rwhdwrI [1[rhwau[ smrQu—qwkq vwlw [ min—mn ivc [ qwxu—shwrw [ Gt—srIr [ dwqy—hy dwqwr! dyih—jo kuJ qUM dyNdw hYN [ cqurweI—isAwxp [ mwxu—ie`zq [ srb—swry [ jip—jipAw kr [ kilAwxu—suK [2[ ArQ:- hy srb-gux-BrpUr prmysr! qUM myrw pRBU hYN, qUM myry idl dI jwxn vwlw hYN [ imhr kr, mYƒ sdw At`l kwiem rihx vwlw (AwpxI is&iq-swlwh dw) Sbd (b^S [ qyry crnW ivc phuMcx leI ieh Sbd hI myry vwsqy) prvwnw hY [1[rhwau[

hy sB jIvW ƒ dwqW dyx vwly suAwmI! Kwx Aqy pihnx ƒ jo kuJ qUM swƒ dyNdw hYN, auhI AsI vrqdy hW [ qYQoN ibnw, hy hrI! koeI hor (ieqnI) smrQw vwlw nhIN hY [ (mYƒ sdw) qyrI (shwieqw dI hI) Aws (rihMdI hY, myry) mn ivc qyrw hI shwrw rihMdw hY [1[ hy nwnk! (sdw) prmwqmw dw nwm jipAw kr, (nwm jpx dI brkiq nwl hI au~cI) suriq (au~cI) miq, (suc`jy jIvn vwlI) isAwxp (lok prlok dI) vifAweI, (sohxw Awqmk) rUp rMg, Dn, ie`zq, swry suK, Awnμd (ieh swrIAW dwqW pRwpq huMdIAW hn) [2[6[9[ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਹਿਰ ਚਰਨ ਸਰਨ ਕਿਲਆਨ ਕਰਨ ॥ ਪਰ੍ਭ ਨਾਮੁ ਪਿਤਤ ਪਾਵਨੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਾਧਸੰਿਗ ਜਿਪ ਿਨਸੰਗ ਜਮਕਾਲੁ ਿਤਸੁ ਨ ਖਾਵਨੋ ॥੧॥ ਮੁਕਿਤ ਜੁਗਿਤ ਅਿਨਕ ਸੂਖ ਹਿਰ ਭਗਿਤ ਲਵੈ ਨ ਲਾਵਨੋ ॥ ਪਰ੍ਭ ਦਰਸ ਲੁਬਧ ਦਾਸ ਨਾਨਕ ਬਹੁਿੜ ਜੋਿਨ ਨ ਧਾਵਨੋ ॥੨॥੭॥੧੦॥ {ਪੰਨਾ 1323} pd ArQ:- kilAwn—suK, Awqmk Awnμd [ kilAwn krn—Awqmk Awnμd pYdw krn vwlI [ pRB nwmu—prmwqmw dw nwm [ piqq—ivkwrW ivc if`gy hoey [ pwvn—piv`qr (krn vwlw) [ piqq pwvno—ivkwrIAW ƒ piv`qr krn vwlw [1[rhwau[ swD sMig—swD-sMg ivc [ jip—jpY, jo jpdw hY [ insMg—Jwkw lwh ky [ jmkwlu—mOq, Awqmk mOq [1[ mukiq jugiq Aink—mukqI pRwpq krn dIAW AnykW jugqIAW [ Aink sUK—AnykW suK [ lvY n lwvno—brwbrI nhIN kr skdy [ lubD—(luÊD) pRymI, qWG r`Kx vwlw [ bhuiV—muV [ Dwvno—Btkxw [2[ ArQ:- hy BweI! prmwqmw dy crnW dI srn (swry) suK pYdw krn vwlI hY [ hy BweI! prmwqmw dw nwm ivkwrIAW ƒ piv`qr bxwx vwlw hY [1[rhwau[ hy BweI! (ijhVw mnu`K) swD sMgiq ivc srDw nwl nwm jpdw hY, aus ƒ mOq dw fr BY-BIq nhIN kr skdw (aus dy Awqmk jIvn ƒ Awqmk mOq mukw nhIN skdI) [1[ hy dws nwnk! (AwK—) mukqI pRwpq krn leI AnykW jugqIAW Aqy AnykW suK prmwqmw dI BgqI dI brwbrI nhIN kr skdy [ prmwqmw dy dIdwr dw mqvwlw mnu`K muV jUnW dy gyV ivc nhIN Btkdw [2[7[10[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ਅਸਟਪਦੀਆ ॥ ੴ ਸਿਤਗੁਰ ਪਰ੍ਸਾਿਦ ॥ ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੋ ਸੁਿਨ ਮਨੁ ਭੀਜੈ ॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਨਾਮੁ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਰਸੁ ਮੀਠਾ ਗੁਰਮਿਤ ਸਹਜੇ ਪੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕਾਸਟ ਮਿਹ ਿਜਉ ਹੈ ਬੈਸੰਤਰੁ ਮਿਥ ਸੰਜਿਮ ਕਾਿਢ ਕਢੀਜੈ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਹੈ ਜੋਿਤ ਸਬਾਈ ਤਤੁ ਗੁਰਮਿਤ ਕਾਿਢ ਲਈਜੈ ॥੧॥ ਨਉ ਦਰਵਾਜ ਨਵੇ ਦਰ ਫੀਕੇ ਰਸੁ ਅੰਿਮਰ੍ਤੁ ਦਸਵੇ ਚੁਈਜੈ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰਪਾ ਕਿਰ ਿਪਆਰੇ ਗੁਰ ਸਬਦੀ

ਹਿਰ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੨॥ ਕਾਇਆ ਨਗਰੁ ਨਗਰੁ ਹੈ ਨੀਕੋ ਿਵਿਚ ਸਉਦਾ ਹਿਰ ਰਸੁ ਕੀਜੈ ॥ ਰਤਨ ਲਾਲ ਅਮੋਲ ਅਮੋਲਕ ਸਿਤਗੁਰ ਸੇਵਾ ਲੀਜੈ ॥੩॥ ਸਿਤਗੁਰੁ ਅਗਮੁ ਅਗਮੁ ਹੈ ਠਾਕੁਰੁ ਭਿਰ ਸਾਗਰ ਭਗਿਤ ਕਰੀਜੈ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਦੀਨ ਹਮ ਸਾਿਰੰਗ ਇਕ ਬੂੰਦ ਨਾਮੁ ਮੁਿਖ ਦੀਜੈ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1323} pd ArQ:- rm—rimAw hoieAw, srb-ivAwpk [ suin—sux ky [ BIjY—(pRym-jl nwl) iB`j jWdw hY [ AMimRqu—Awqmk jIvn dyx vwlw [ shjy—shij, Awqmk Afolqw ivc itk ky [ pIjY—pI skIdw hY [1[rhwau[ kwst—l`kV [ mih—ivc [ bYsMqru—A`g [ miQ—irVk ky [ sMjim—sMjm nwl, ivENq nwl [ kwiF kFIjY—k`F skIdI hY, pYdw kr leIdI hY [ sbweI—swrI (isRStI ivc) [ qqu—incoV, Byq, AslIAq [1[ nvy—nO hI [ dsvy—dsvyN (drvwzy) dI rwhIN [ cueIjY—coeIdw hY [ ipAwry—hy ipAwry! sbdI—sbd dI rwhIN [ pIjY—pI skIdw hY [2[ kwieAw—srIr [ nIko—cMgw, sohxw [ ivic—(kwieAw dy) AMdr [ kIjY—krnw cwhIdw hY [ Amol—jo iksy mu`l qoN nhIN iml skdy [ lIjY—hwsl kr skIdw hY [3[ Agmu—AphuMc [ Bir—BirAw hoieAw (Amolk rqnW lwlW nwl) [ Bir swgr Bgiq— (Amolk lwlW rqnW nwl) Bry hoey smuMdr-pRBU dI BgqI [ krIjY—kIqI jw skdI hY [ dIn—inmwxy [ swirMg—ppIhy [ muiK—(myry) mUMh ivc [ dIjY—dyh [4[ ArQ:- hy BweI! srb-ivAwpk prmwqmw (dw nwm) sux ky (mnu`K dw) mn (pRym-jl nwl) iB`j jWdw hY [ ieh hir-nwm Awqmk jIvn dyx vwlw hY Aqy suAwdlw hY [ ieh hir-nwmjl gurU dI miq dI rwhIN Awqmk Afolqw ivc (itk ky) pI skIdw hY [1[rhwau[ hy BweI! ijvyN (hryk) l`kVI ivc A`g (lukI rihMdI) hY, (pr jugiq nwl au~dm kr ky prgt kr skIdI hY, iqvyN prmwqmw dw nwm (AYsw) hY (ik ies dI) joiq swrI isRStI ivc (gupq) hY, ies AslIAq ƒ gurU dI miq dI rwhIN smJ skIdw hY [1[ hy BweI! (mnu`Kw srIr dy) nO drvwzy hn (ijnHW dI rwhIN mnu`K dw sMbMD bwhrlI dunIAw nwl bixAw rihMdw hY, pr) ieh nO hI drvwzy (nwm-rs vloN) ru`Ky rihMdy hn [ Awqmk jIvn dyx vwlw hir-nwm-rs dsvyN drvwzy (idmwZ) dI rwhIN hI (mnu`K dy AMdr prgt huMdw hY, ijvyN Ark Awidk nwl dI rwhIN) coNdw hY [ hy ipAwry pRBU! (Awpxy jIvW au~qy) sdw hI imhr kr, (jy qUM imhr kryN, qW) gurU dy Sbd dI brkiq nwl ieh hir-nwm-rs pIqw jw skdw hY [2[ hy BweI! mnu`Kw srIr (mwno, iek) Sihr hY, ies (srIr-Sihr) ivc hir-nwm-rs (ivhwJx dw) vxj krdy rihxw cwhIdw hY [ hy BweI! (ieh hir-nwm-rs, mwno) Amu`ly rqn lwl hn, (ieh hir-nwm-rs) gurU dI srn ipAW hI hwsl kIqw jw skdw hY [3[

hy BweI! gurU AphuMc prmwqmw (dw rUp) hY [ (Amolk rqnW lwlW nwl) Bry hoey smuMdr (pRBU) dI BgqI (gurU dI srn ipAW hI) kIqI jw skdI hY [ hy pRBU! AsI jIv (qyry dr dy) inmwxy ppIhy hW [ imhr kr, imhr kr (ijvyN ppIhy ƒ vrKw dI) iek bUMd (dI ipAws rihMdI hY, iqvyN mYƒ qyry nwm-jl dI ipAws hY, myry) mUMh ivc (Awpxw) nwm (-jl) dyh [4[ ਲਾਲਨੁ ਲਾਲੁ ਲਾਲੁ ਹੈ ਰੰਗਨੁ ਮਨੁ ਰੰਗਨ ਕਉ ਗੁਰ ਦੀਜੈ ॥ ਰਾਮ ਰਾਮ ਰਾਮ ਰੰਿਗ ਰਾਤੇ ਰਸ ਰਿਸਕ ਗਟਕ ਿਨਤ ਪੀਜੈ ॥੫॥ ਬਸੁਧਾ ਸਪਤ ਦੀਪ ਹੈ ਸਾਗਰ ਕਿਢ ਕੰਚਨੁ ਕਾਿਢ ਧਰੀਜੈ ॥ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਕੇ ਜਨ ਇਨਹੁ ਨ ਬਾਛਿਹ ਹਿਰ ਮਾਗਿਹ ਹਿਰ ਰਸੁ ਦੀਜੈ ॥੬॥ ਸਾਕਤ ਨਰ ਪਰ੍ਾਨੀ ਸਦ ਭੂਖੇ ਿਨਤ ਭੂਖਨ ਭੂਖ ਕਰੀਜੈ ॥ ਧਾਵਤੁ ਧਾਇ ਧਾਵਿਹ ਪਰ੍ੀਿਤ ਮਾਇਆ ਲਖ ਕੋਸਨ ਕਉ ਿਬਿਥ ਦੀਜੈ ॥੭॥ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਹਿਰ ਜਨ ਊਤਮ ਿਕਆ ਉਪਮਾ ਿਤਨ ਦੀਜੈ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮ ਤੁਿਲ ਅਉਰੁ ਨ ਉਪਮਾ ਜਨ ਨਾਨਕ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਰੀਜੈ ॥੮॥੧॥ {ਪੰਨਾ 1323} pd ArQ:- lwlnu—sohxw lwl, sohxw hir-nwm [ rMgnu—sohxw rMg [ gur—hy gurU! dIjY—dyh [ rMig—rMg ivc [ rwqy—rMgy jWdy hn [ rs risk—nwm-rs dy rsIey [ gtk—gt gt kr ky, suAwd nwl [ pIjY—pIxw cwhIdw hY [5[ bsuDw—DrqI [ spq—s`q [ dIp—(¬Ip) jzIry, twpU [ swgr—(s`q) smuMdr [ kMcnu— sonw [ ienhu—iehnW kImqI pdwrQW ƒ [ bwCih—cwhuMdy, locdy, qWG krdy [ mwgih— mMgdy hn [ dIjY—dyh [6[ swkq—prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K! sd—sdw [ BUKy—mwieAw dy lwlc ivc Psy hoey [ BUKn BUK krIjY—(mwieAw dI) Bu`K dI hI rt lweI jWdI hY [ Dwvqu—BtkidAW [ Dwie— Btk ky [ Dwvih—Btkdy hn [ Dwvqu Dwie Dwvih—BtkidAW Btk ky Btkdy hn; sdw Btkdy iPrdy hn [ lK kosn kau—l`KW kohW ƒ [ ibiQ dIjY—iv`Q bxw ilAw jWdw hY [7[ hir jn—prmwqmw dy Bgq [ ikAw aupmw—ikhVI vifAweI? dIjY—id`qI jwey [ quil— brwbr [ Aaur aupmw—koeI hor vifAweI [ ik®pw krIjY—ikrpw kr [8[ ArQ:- hy BweI! sohxw hir (-nwm) bVw sohxw rMg hY [ hy gurU! (mYƒ Awpxw) mn rMgx leI (ieh hir-nwm rMg) dyh [ hy BweI! (ijnHW mnu`KW ƒ ieh nwm-rMg iml jWdw hY, auh) sdw leI prmwqmw dy (nwm-) rMg ivc rMgy rihMdy hn, (auh mnu`K nwm-) rs dy rsIey (bx jWdy hn) [ hy BweI! (ieh nwm-rs) gt gt kr ky sdw pINdy rihxw cwhIdw hY [5[ hy BweI! (ijqnI BI) s`q twpUAW vwlI Aqy s`q smuMdrW vwlI DrqI hY (jy ies ƒ) pu`t ky (ies ivcoN swrw) sonw k`F ky (bwhr) r`K id`qw jwey, (qW BI) myry mwlk-pRBU dy Bgq-jn (sonw Awidk) iehnW (kImqI pdwrQW) ƒ nhIN loVdy, auh sdw prmwqmw (dw nwm hI) mMgdy rihMdy hn [ hy gurU! (mYƒ BI) prmwqmw dw nwm rs hI b^S [6[

hy BweI! prmwqmw qoN tu`ty hoey mnu`K sdw mwieAw dy lwlc ivc Psy rihMdy hn, (auhnW dy AMdr) sdw (mwieAw dI) Bu`K (mwieAw dI) Bu`K dI pukwr jwrI rihMdI hY [ mwieAw dI iK`c dy kwrn auh sdw hI Btkdy iPrdy hn [ (mwieAw iek`TI krn dI ^wqr Awpxy mn Aqy prmwqmw dy ivckwr) l`KW kohW ƒ iv`Q bxw ilAw jWdw hY [7[ hy BweI! sdw hrI dw nwm jpx dI brkiq nwl prmwqmw dy Bgq au~cy jIvn vwly bx jWdy hn, auhnW dI koeI BI vifAweI kIqI nhIN jw skdI [ prmwqmw dy nwm dy brwbr dw hor koeI pdwrQ hY hI nhIN [ hy pRBU! (Awpxy) dws nwnk auqy imhr kr (Aqy Awpxw nwm b^S) [8[1[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਰਾਮ ਗੁਰੁ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸੁ ਕਰੀਜੈ ॥ ਹਮ ਿਨਰਗੁਣੀ ਮਨੂਰ ਅਿਤ ਫੀਕੇ ਿਮਿਲ ਸਿਤਗੁਰ ਪਾਰਸੁ ਕੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੁਰਗ ਮੁਕਿਤ ਬੈਕੁੰਠ ਸਿਭ ਬ ਛਿਹ ਿਨਿਤ ਆਸਾ ਆਸ ਕਰੀਜੈ ॥ ਹਿਰ ਦਰਸਨ ਕੇ ਜਨ ਮੁਕਿਤ ਨ ਮ ਗਿਹ ਿਮਿਲ ਦਰਸਨ ਿਤਰ੍ਪਿਤ ਮਨੁ ਧੀਜੈ ॥੧॥ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਬਲੁ ਹੈ ਭਾਰੀ ਮੋਹੁ ਕਾਲਖ ਦਾਗ ਲਗੀਜੈ ॥ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਕੇ ਜਨ ਅਿਲਪਤ ਹੈ ਮੁਕਤੇ ਿਜਉ ਮੁਰਗਾਈ ਪੰਕੁ ਨ ਭੀਜੈ ॥੨॥ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਭੁਇਅੰਗਮ ਵੇੜੀ ਿਕਵ ਿਮਲੀਐ ਚੰਦਨੁ ਲੀਜੈ ॥ ਕਾਿਢ ਖੜਗੁ ਗੁਰ ਿਗਆਨੁ ਕਰਾਰਾ ਿਬਖੁ ਛੇਿਦ ਛੇਿਦ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੩॥ ਆਿਨ ਆਿਨ ਸਮਧਾ ਬਹੁ ਕੀਨੀ ਪਲੁ ਬੈਸੰਤਰ ਭਸਮ ਕਰੀਜੈ ॥ ਮਹਾ ਉਗਰ੍ ਪਾਪ ਸਾਕਤ ਨਰ ਕੀਨੇ ਿਮਿਲ ਸਾਧੂ ਲੂਕੀ ਦੀਜੈ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1324} pd ArQ:- rwm—hy rwm! hy hrI! pwrsu—auh p`QrI ijs dI Cuh nwl lohw sonw ho jWdw mMinAw jWdw hY [ prsu—(gurU nwl) Cuh [ krIjY—kr dyh [ hm—AsI jIv [ inrguxI— gux-hIn [ mnUr—siVAw hoieAw lohw [ Aiq PIky—bhuq ru`Ky jIvn vwly [ imil siqgur—gurU ƒ iml ky [ kIjY—(ieh imhr) kr [1[rhwau[ siB—swry lok [ bWCih—mMgdy hn [ inq—sdw [ krIjY—kIqI jw rhI hY [ imil—(hrI ƒ) iml ky [ drsn iqRpiq—hrI dy drsn dI iqRpqI nwl [ DIjY—DIrj ivc Aw jWdw hY, SWq ho jWdw hY [1[ sblu—blvwn [ kwlK dwg—ivkwrW dI kwlK dw dwZ [ Ailpq—inrlyp [ mukqy— ivkwrW qoN bcy hoey [ pMku—pMK, KMB [2[ vwsu—^uSbU [ BuieAMgm—s`p [ vyVI—iGrI hoeI [ ikv—iks qrHW [ imlIAY—iml skIdw hY [ lIjY—ilAw jw skdw hY [ KVgu—qlvwr [ gur igAwnu—gurU dw id`qw igAwn [ igAwnu—Awqmk jIvn dI sUJ [ krwrw—qkVw [ ibKu—zhr [ Cyid—k`t ky [ pIjY— pIqw jw skdw hY [3[ Awin—ilAw ky [ Awin Awin—ilAw ilAw ky [ smDw—l`kVW dw Fyr [ bYsMqr—A`g [ Bsm—suAwh [ krIjY—kIqw jw skdw hY [ augR—b`jr, v`fy [ swkq—prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K [ imil swDU—gurU ƒ iml ky [ lUkI—cuAwqI [ dIjY—id`qI jw skdI hY [4[

ArQ:- hy hrI! gurU (hI Asl) pwrs hY, (myrI gurU nwl) Cuh kr dyh (mYƒ gurU imlw dyh) [ AsI jIv gux-hIn hW, siVAw hoieAw lohw hW, bVy ru`Ky jIvn vwly hW [ (ieh imhr) kr ik gurU ƒ iml ky pwrs (ho jweIey) [1[ hy BweI! swry lok surg mukqI bYkuMT (hI) mMgdy rihMdy hn, sdw (surg mukqI bYkuMT dI hI) Aws kIqI jw rhI hY [ pr prmwqmw dy drSn dy pRymI Bgq mukqI nhIN mMgdy [ (prmwqmw ƒ) iml ky (prmwqmw dy) drsn dy rjyvyN nwl (auhnW dw) mn SWq rihMdw hY [1[ hy BweI! (sMswr ivc) mwieAw dw moh bhuq blvwn hY, (mwieAw dw) moh (jIvW dy mn ivc ivkwrW dI) kwlK dy dwZ lw dyNdw hY [ pr prmwqmw dy Bgq (mwieAw dy moh qoN) inrlyp rihMdy hn, ivkwrW qoN bcy rihMdy hn, ijvyN murgweI dw KMB (pwxI ivc) iB`jdw nhIN [2[ hy BweI! cMdn dI ^uSbU s`pW nwl iGrI rihMdI hY [ (cMdn ƒ) ikvyN imilAw jw skdw hY? cMdn ikvyN hwsl kIqw jw skdw hY? (mnu`K dI ijMd ivkwrW nwl iGrI rihMdI hY, pRBU-imlwp dI sugMDI mnu`K ƒ pRwpq nhIN huMdI) [ gurU dw b^iSAw hoieAw (Awqmk jIvn dI sUJ dw) igAwn qyz KMfw (hY, ieh KMfw) k`F ky (Awqmk jIvn ƒ mwr mukwx vwlw mwieAw dy moh dw) zhr (jVHW qoN) v`F v`F ky nwm-rs pIqw jw skdw hY [3[ hy BweI! (l`kVW) ilAw ilAw ky l`kVW dw bVw Fyr iek`Tw kIqw jwey (aus ƒ) A`g (dI iek cMigAwVI) pl ivc suAwh kr skdI hY [ prmwqmw nwloN tu`t hoey mnu`K bVy bVy b`jr pwp krdy hn, (auhnW pwpW ƒ swVn vwsqy) gurU ƒ iml ky (hir-nwm-A`g dI) cuAwqI id`qI jw skdI hY [4[ ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਜਨ ਨੀਕੇ ਿਜਨ ਅੰਤਿਰ ਨਾਮੁ ਧਰੀਜੈ ॥ ਪਰਸ ਿਨਪਰਸੁ ਭਏ ਸਾਧੂ ਜਨ ਜਨੁ ਹਿਰ ਭਗਵਾਨੁ ਿਦਖੀਜੈ ॥੫॥ ਸਾਕਤ ਸੂਤੁ ਬਹੁ ਗੁਰਝੀ ਭਿਰਆ ਿਕਉ ਕਿਰ ਤਾਨੁ ਤਨੀਜੈ ॥ ਤੰਤੁ ਸੂਤੁ ਿਕਛੁ ਿਨਕਸੈ ਨਾਹੀ ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜੈ ॥੬॥ ਸਿਤਗੁਰ ਸਾਧਸੰਗਿਤ ਹੈ ਨੀਕੀ ਿਮਿਲ ਸੰਗਿਤ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥ ਅੰਤਿਰ ਰਤਨ ਜਵੇਹਰ ਮਾਣਕ ਗੁਰ ਿਕਰਪਾ ਤੇ ਲੀਜੈ ॥੭॥ ਮੇਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਵਡਾ ਵਡਾ ਹੈ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਿਕਉ ਕਿਰ ਿਮਲਹ ਿਮਲੀਜੈ ॥ ਨਾਨਕ ਮੇਿਲ ਿਮਲਾਏ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਜਨ ਕਉ ਪੂਰਨੁ ਦੀਜੈ ॥੮॥੨॥ {ਪੰਨਾ 1324} pd ArQ:- swDU—Awpxy mn ƒ v`s ivc r`Kx vwly mnu`K [ nIky—Bly, cMgy, nyk [ ijn AMqir—ijnHW dy AMdr [ prsin—(hir-nwm dI) Cuh nwl [ prsu—pwrsu [ jnu—jwxo, mwno (as if) [ idKIjY—(auhnW ƒ) id`s ipAw hY [5[ swkq sUqu—prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K dw jIvn-Dwgw [ gurJI—gurJIN, guMJlW nwl [ ikaukir—ikvyN? qwnu—jIvn dw qwxw [ qnIjY—qixAw jw skdw hY [ qMqu—qMd [ sUqu— Dwgw [ inksY—inkldw [ sMgu—swQ [6[ siqgur swD sMgiq—gurU dI swD sMgiq [ nIkI—cMgI [ imil—iml ky [ rvIjY—ismirAw

jw skdw hY [ AMqir—(mnu`K dy) AMdr [ mwxk—moqI [ qy—qoN, nwl [ lIjY—ilAw jw skdw hY [7[ Twkuru—mwlk-pRBU [ imlh—AsI iml skdy hW [ imlIjY—iml skdw hY [ myil—(Awpxy Sbd ivc) imlw ky [ kau—ƒ [ pUrnu—pUrnqw dw drjw [ dIjY—dyh [8[ ArQ:- hy BweI! ijnHW mnu`KW dy ihrdy ivc prmwqmw dw nwm itikAw rihMdw hY, auh hn swD jn auh hn Bly mnu`K [ (prmwqmw dy nwm dI) Cuh nwl (auh mnu`K) swDU-jn bxy hn, (auhnW ƒ) mwno, (hr QW) hrI Bgvwn id`s ipAw hY [5[ hy BweI! prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K dI jIvn for (ivkwrW dIAW) AnykW guMJlW nwl BrI rihMdI hY [ (ivkwrW dIAW guMJlW nwl Bry hoey jIvn-sUqr nwl piv`qr jIvn dw) qwxw qixAw hI nhIN jw skdw, (ikauNik auhnW guMJlW ivcoN ie`k BI is`DI) qMd nhIN inkldI, ie`k BI Dwgw nhIN inkldw [ (ies vwsqy hy BweI!) prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K dw swQ nhIN krnw cwhIdw [6[ hy BweI! gurU dI swD sMgiq BlI (suhbq) hY, swD sMgiq ivc iml ky prmwqmw dw nwm jipAw jw skdw hY [ (mnu`K dy) AMdr (gupq itikAw hoieAw hir-nwm, mwno) rqn jvwhrwq moqI hn (ieh hir-nwm swD sMgiq ivc itk ky) gurU dI ikrpw nwl ilAw jw skdw hY [7[ hy BweI! myrw mwlk-suAwmI bhuq v`fw hY, AsI jIv (Awpxy hI au~dm nwl aus ƒ) ikvyN iml skdy hW? (ies qrHW auh) nhIN iml skdw [ hy nwnk! pUrw gurU (hI Awpxy Sbd ivc) joV ky (prmwqmw nwl) imlWdw hY [ (so, gurU prmysr dy dr qy Ardws krdy rihxw cwhIdw hY ik hy pRBU! Awpxy) syvk ƒ pUrnqw dw drjw b^S [8[2[ ਕਿਲਆਨੁ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੋ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥ ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਜਨ ਨੀਕੇ ਿਮਿਲ ਸਾਧੂ ਹਿਰ ਰੰਗੁ ਕੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭੁ ਜਗੁ ਹੈ ਜੇਤਾ ਮਨੁ ਡੋਲਤ ਡੋਲ ਕਰੀਜੈ ॥ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਸਾਧੁ ਿਮਲਾਵਹੁ ਜਗੁ ਥੰਮਨ ਕਉ ਥੰਮੁ ਦੀਜੈ ॥੧॥ ਬਸੁਧਾ ਤਲੈ ਤਲੈ ਸਭ ਊਪਿਰ ਿਮਿਲ ਸਾਧੂ ਚਰਨ ਰੁਲੀਜੈ ॥ ਅਿਤ ਊਤਮ ਅਿਤ ਊਤਮ ਹੋਵਹੁ ਸਭ ਿਸਸਿਟ ਚਰਨ ਤਲ ਦੀਜੈ ॥੨॥ ਗੁਰਮੁਿਖ ਜੋਿਤ ਭਲੀ ਿਸਵ ਨੀਕੀ ਆਿਨ ਪਾਨੀ ਸਕਿਤ ਭਰੀਜੈ ॥ ਮੈਨਦੰਤ ਿਨਕਸੇ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਸਾਰੁ ਚਿਬ ਚਿਬ ਹਿਰ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੩॥ ਰਾਮ ਨਾਮ ਅਨੁਗਰ੍ਹੁ ਬਹੁ ਕੀਆ ਗੁਰ ਸਾਧੂ ਪੁਰਖ ਿਮਲੀਜੈ ॥ ਗੁਨ ਰਾਮ ਨਾਮ ਿਬਸਥੀਰਨ ਕੀਏ ਹਿਰ ਸਗਲ ਭਵਨ ਜਸੁ ਦੀਜੈ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1324} pd ArQ:- rm—srb-ivAwpk [ rwmo rwmu—rwm hI rwm [ rvIjY—ismrnw cwhIdw hY [ nIky—cMgy, su`cy jIvn vwly [ imil—iml ky [ hir rMgu—hrI (dy imlwp) dw Awnμd [1[rhwau[

sBu jgu—swrw jgq [ jyqw—ijqnw BI hY [ folq fol krIjY—hr vyly fol irhw hY [ kir—kr ky [ swDu—gurU [ QMmn kau—shwrw dyx leI [ dIjY—dyh [2[ bsuDw—DrqI [ qlY qlY—hr vyly pYrW hyT [ rulIjY—rulxw cwhIdw hY, pey rihxw cwhIdw hY [ aUqm—au~cy jIvn vwly [ sB issit—swrI isRStI [ dIjY—id`qI jw skdI hY [2[ isv joiq—prmwqmw dI joiq [ nIkI—cMgI [ gurmuiK—gurU dy snmuK irhW [ Awin pwnI— pwxI ilAw ky [ skiq—mwieAw [ mYn dMq—mom dy dMd, ihrdy dI komlqw [ swru—lohw [ swru cib cib—blI ivkwrW ƒ v`s ivc kr ky [ pIjY—pIqw jw skdw hY [3[ AnugRhu—ikrpw, dwn [ imlIjY—imlxw cwhIdw hY [ ibsQIrn kIey—iKlwr id`qy [ sgl Bvn—swry BvnW ivc, swry jgq ivc [ jsu—is&iq-swlwh [ dIjY—vMifAw jWdw hY [4[ ArQ:- hy BweI! srb-ivAwpk rwm (dw nwm) sdw ismrnw cwhIdw hY [ (ismrn dI brkiq nwl hI mnu`K) au~cy jIvn vwly gurmuK swD bx jWdy hn [ hy BweI! swDU jnW ƒ iml ky prmwqmw dy imlwp dw Awnμd mwxnw cwhIdw hY [1[rhwau[ hy hrI! ieh ijqnw BI swrw jgq hY (ies dy swry) jIvW dw mn (mwieAw dy Asr hyT) hr vyly fwvW-fol huMdw rihMdw hY [ hy pRBU! imhr kr, imhr kr, (jIvW ƒ) gurU imlw (gurU jgq leI QMmH hY), jgq ƒ shwrw dyx leI (ieh) QMmH dyh [1[ hy BweI! DrqI sdw (jIvW dy) pYrW hyT hI rihMdI hY, (Aw^r) sBnW dy au~qy Aw jWdI hY [ hy BweI! gurU ƒ iml ky (sBnW dy) pYrW hyT itky rihxw cwhIdw hY [ (jy ies jIvn-rwh qy qurogy qW) bVy hI au~cy jIvn vwly bx jwvogy (inmRqw dI brkiq nwl) swrI DrqI (Awpxy) pYrW hyT id`qI jw skdI hY [2[ hy BweI! gurU dI srn ipAW prmwqmw dI BlI sohxI joiq (mnu`K dy AMdr jg pYNdI hY, qdoN) mwieAw (BI aus vwsqy) ilAw ky pwxI BrdI hY (mwieAw aus dI thlx bxdI hY) [ gurU dy bcnW dI rwhIN aus dy ihrdy ivc (AijhI) komlqw pYdw huMdI hY ik blI ivkwrW ƒ v`s ivc kr ky prmwqmw dw nwm-rs pIqw jw skdw hY [3[ hy BweI! swD gurU purK ƒ imlxw cwhIdw hY, gurU prmwqmw dw nwm-dwn dyx dI imhr krdw hY [ gurU prmwqmw dw nwm prmwqmw dy gux (swry jgq ivc) iKlwrdw hY, (gurU dI rwhIN) prmwqmw dI is&iq-swlwh swry BvnW ivc vMfI jWdI hY [4[ ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਮਿਨ ਪਰ੍ੀਤਮ ਿਬਨੁ ਦੇਖੇ ਰਿਹ ਨ ਸਕੀਜੈ ॥ ਿਜਉ ਜਲ ਮੀਨ ਜਲੰ ਜਲ ਪਰ੍ੀਿਤ ਹੈ ਿਖਨੁ ਜਲ ਿਬਨੁ ਫੂਿਟ ਮਰੀਜੈ ॥੫॥ ਮਹਾ ਅਭਾਗ ਅਭਾਗ ਹੈ ਿਜਨ ਕੇ ਿਤਨ ਸਾਧੂ ਧੂਿਰ ਨ ਪੀਜੈ ॥ ਿਤਨਾ ਿਤਸਨਾ ਜਲਤ ਜਲਤ ਨਹੀ ਬੂਝਿਹ ਡੰਡੁ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕਾ ਦੀਜੈ ॥੬॥ ਸਿਭ ਤੀਰਥ ਬਰਤ ਜਗਯ੍ਯ੍ ਪੁੰਨ ਕੀਏ ਿਹਵੈ ਗਾਿਲ ਗਾਿਲ ਤਨੁ ਛੀਜੈ ॥ ਅਤੁਲਾ ਤੋਲੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਹੈ ਗੁਰਮਿਤ ਕੋ ਪੁਜੈ ਨ ਤੋਲ ਤੁਲੀਜੈ ॥੭॥ ਤਵ

ਗੁਨ ਬਰ੍ਹਮ ਬਰ੍ਹਮ ਤੂ ਜਾਨਿਹ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਰਿਨ ਪਰੀਜੈ ॥ ਤੂ ਜਲ ਿਨਿਧ ਮੀਨ ਹਮ ਤੇਰੇ ਕਿਰ ਿਕਰਪਾ ਸੰਿਗ ਰਖੀਜੈ ॥੮॥੩॥ {ਪੰਨਾ 1324-1325} pd ArQ:- swD min—sMq jnW dy mn ivc [ rih n skIjY—irhw nhIN jw skdw [ jl mIn—pwxI dI m`CI [ jlμ jl pRIiq—hr vyly pwxI dw ipAwr [ PUit—Pu`t ky [5[ ABwg—mMdy Bwg [ swDU DUir—sMq jnW dy crnW dI DUV [ nhI bUJih—SWq nhIN huMdy [ fMfu—szw [ dIjY—id`qI jWdI hY [6[ siB—swry [ ihvY—br& ivc [ gwil—gwl ky [ qnu CIjY—(jy) srIr nws ho jwey [ Aqulw—nwh qoilAw jw skx vwlw [ ko—koeI (BI au~dm) [ pujY n—A`pVdw nhIN, brwbrI nhIN kr skdw [ qulIjY—jy qoilAw jwey [7[ bRhm—hy pRBU! qv—qyry [ prIjY—pey rihxw cwhIdw hY [ jliniD—pwxI dw ^zwnw, smuMdr [ kir—kr ky [ sMig—(Awpxy) nwl [8[ ArQ:- hy BweI! sMq jnW dy mn ivc (sdw) pRIqm pRBU jI v`sdy hn, (pRBU dw) drsn krn qoN ibnw (auhnW pwsoN) irhw nhIN jw skdw; ijvyN pwxI dI m`CI dw hr vyly pwxI nwl hI ipAwr hY, pwxI qoN ibnw iek iKn ivc hI auh qVp ky mr jWdI hY [5[ hy BweI! ijnHW mnu`KW dy bhuq hI mMdy Bwg huMdy hn, auhnW ƒ sMq jnW dy crnW dI DUV nsIb nhIN huMdI [ auhnW dy AMdr iqRSnw dI A`g l`gI rihMdI hY, (aus A`g ivc) hr vyly sVidAW dy AMdr TMF nhIN pYNdI, (ieh auhnW ƒ) Drmrwj dI szw imldI hY [6[ hy BweI! jy swry qIrQW dy ieSnwn, AnykW vrq, j`g qy hor (ieho ijhy) puMn-dwn kIqy jwx, (phwVW dIAW KuMdRW ivc) br& ivc gwl gwl ky srIr nws kIqw jwey, (qW BI iehnW swry swDnW ivcoN) koeI BI swDn prmwqmw dy nwm dI brwbrI nhIN kr skdw [ prmwqmw dw nwm AYsw hY ik koeI BI qol aus ƒ qol nhIN skdw, auh imldw hY gurU dI miq qy quirAW [7[ hy dws nwnk! (AwK—) hy pRBU! qyry gux qUM (Awp hI) jwxdw hYN (imhr kr, AsI jIv qyrI hI) srn pey rhIey [ qUM (swfw) smuMdr hYN, AsI jIv qyrIAW m`CIAW hW, imhr kr ky (swƒ Awpxy) nwl hI r`KI r`K [8[3[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੋ ਪੂਜ ਕਰੀਜੈ ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਰਿਪ ਧਰਉ ਸਭੁ ਆਗੈ ਰਸੁ ਗੁਰਮਿਤ ਿਗਆਨੁ ਿਦਰ੍ੜੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬਰ੍ਹਮ ਨਾਮ ਗੁਣ ਸਾਖ ਤਰੋਵਰ ਿਨਤ ਚੁਿਨ ਚੁਿਨ ਪੂਜ ਕਰੀਜੈ ॥ ਆਤਮ ਦੇਉ ਦੇਉ ਹੈ ਆਤਮੁ ਰਿਸ ਲਾਗੈ ਪੂਜ ਕਰੀਜੈ ॥੧॥ ਿਬਬੇਕ ਬੁਿਧ ਸਭ ਜਗ ਮਿਹ ਿਨਰਮਲ ਿਬਚਿਰ ਿਬਚਿਰ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਿਦ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਇਆ ਸਿਤਗੁਰ ਕਉ ਇਹੁ ਮਨੁ ਦੀਜੈ ॥੨॥ ਿਨਰਮੋਲਕੁ ਅਿਤ ਹੀਰੋ ਨੀਕੋ ਹੀਰੈ ਹੀਰੁ ਿਬਧੀਜੈ ॥ ਮਨੁ ਮੋਤੀ ਸਾਲੁ ਹੈ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਿਜਤੁ ਹੀਰਾ ਪਰਿਖ

ਲਈਜੈ ॥੩॥ ਸੰਗਿਤ ਸੰਤ ਸੰਿਗ ਲਿਗ ਊਚੇ ਿਜਉ ਪੀਪ ਪਲਾਸ ਖਾਇ ਲੀਜੈ ॥ ਸਭ ਨਰ ਮਿਹ ਪਰ੍ਾਨੀ ਊਤਮੁ ਹੋਵੈ ਰਾਮ ਨਾਮੈ ਬਾਸੁ ਬਸੀਜੈ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1325} pd ArQ:- rm—srb-ivAwpk [ pUj—BgqI [ krIjY—krnI cwhIdI hY [ Arip—Bytw kr ky [ Drau—DrauN, mYN Drdw hW [ sBu—sB kuJ [ igAwnu—Awqmk jIvn dI sUJ [ idRVIjY—ihrdy ivc p`kw ho sky [1[rhwau[ bRhm nwm—prmwqmw dw nwm [ bRhm gux—prmwqmw dI is&iq-swlwh [ swK qrovr—ru`K dIAW SwKW [ cuin cuin—(iehI) Pu`l cux cux ky [ pUj krIjY—pUjw krnI cwhIdI hY [ Awqm dyau—prmwqmw hI dyvqw hY [ ris lwgY—ris lwig, (prmwqmw dy hI nwm-) rs ivc l`g ky [1[ ibbyk buiD—cMgy mMdy krm dI prK kr skx vwlI Akl [ ibcir ibcir—(ies bu`DI dI rwhIN) ivcwr ivcwr ky [ pIjY—pIxw cwhIdw hY [ prswid—ikrpw nwl [ pdwrQu—hirnwm [ kau—ƒ [ dIjY—dyxw cwhIdw hY [2[ Aiq nIko—bhuq sohxw [ hIro—hir-nwm-hIrw [ hIrY—(ies) hIry nwl [ hIru—mn-hIrw [ ibDIjY—ivMnH lYxw cwhIdw hY, pRo lYxw cwhIdw hY [ swlu—swru, sRySt [ sbdI—Sbd dI rwhIN [ ijqu—ijs (Sbd) dI brkiq nwl [ hIrw—nwm-hIrw [3[ sMig—nwl [ lig—l`g ky [ pIp—ip`pl [ plws—iCCr [ rwm nwmY—prmwqmw dy nwm ivc [ bwsu—sugMDI [4[ ArQ:- hy BweI! sdw srb-ivAwpk prmwqmw dI BgqI krnI cwhIdI hY [ jy koeI myry ihrdy ivc gurmiq dI rwhIN prmwqmw dy nwm dw Awnμd Aqy Awqmk jIvn dI sUJ p`kI kr dyvy qW mYN Awpxw mn Awpxw qn sB kuJ aus dy A`gy Bytw r`K idAW [1[rhwau[ hy BweI! prmwqmw hI (pUjx-jog) dyvqw hY, (prmwqmw dy nwm-) rs ivc l`g ky prmwqmw dI hI BgqI krnI cwhIdI hY [ prmwqmw dw nwm prmwqmw dy gux hI ru`KW dIAW Sw^W hn (ijnHW nwloN nwm Aqy is&iq-swlwh dy Pu`l hI) cux cux ky prmwqm-dyv dI pUjw krnI cwhIdI hY [1[ hy BweI! (hor sB cqurweIAW nwloN) jgq ivc cMgy mMdy krm dI prK kr skx vwlI Akl hI sB qoN piv`qr hY [ (ies dI shwieqw nwl prmwqmw dy gux mn ivc) vsw vsw ky (Awqmk jIvn dyx vwlw nwm-) rs pIxw cwhIdw hY [ ieh nwm-pdwrQ gurU dI ikrpw nwl (hI) imldw hY, Awpxw ieh mn gurU dy hvwly kr dyxw cwhIdw hY [2[ hy BweI! prmwqmw dw nwm-hIrw bhuq hI kImqI hY bhuq hI sohxw hY, ies nwm-hIry nwl (Awpxy mn-) hIry ƒ sdw pRo r`Kxw cwhIdw hY [ gurU dy Sbd dI rwhIN ieh mn sRySt moqI bx skdw hY, ikauNik Sbd dI brkiq nwl nwm hIry dI kdr-kImq dI smJ pY jWdI hY

[3[ hy BweI! sMq-jnW dI sMgiq ivc rih ky sMq-jnW dI crnIN l`g ky au~cy jIvn vwly bx skIdw hY [ ijvyN iCCry ƒ ip`pl Awpxy ivc lIn kr (ky Awpxy vrgw hI bxw) lYNdw hY, (iesy qrHW ijs mnu`K ivc) prmwqmw dy nwm dI sugMDI v`s jWdI hY, auh mnu`K sB pRwxIAW ivcoN au~cy jIvn vwlw bx jWdw hY [4[ ਿਨਰਮਲ ਿਨਰਮਲ ਕਰਮ ਬਹੁ ਕੀਨੇ ਿਨਤ ਸਾਖਾ ਹਰੀ ਜੜੀਜੈ ॥ ਧਰਮੁ ਫੁਲੁ ਫਲੁ ਗੁਿਰ ਿਗਆਨੁ ਿਦਰ੍ੜਾਇਆ ਬਹਕਾਰ ਬਾਸੁ ਜਿਗ ਦੀਜੈ ॥੫॥ ਏਕ ਜੋਿਤ ਏਕੋ ਮਿਨ ਵਿਸਆ ਸਭ ਬਰ੍ਹਮ ਿਦਰ੍ਸਿਟ ਇਕੁ ਕੀਜੈ ॥ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਸਭ ਏਕੈ ਹੈ ਪਸਰੇ ਸਭ ਚਰਨ ਤਲੇ ਿਸਰੁ ਦੀਜੈ ॥੬॥ ਨਾਮ ਿਬਨਾ ਨਕਟੇ ਨਰ ਦੇਖਹੁ ਿਤਨ ਘਿਸ ਘਿਸ ਨਾਕ ਵਢੀਜੈ ॥ ਸਾਕਤ ਨਰ ਅਹੰਕਾਰੀ ਕਹੀਅਿਹ ਿਬਨੁ ਨਾਵੈ ਿਧਰ੍ਗੁ ਜੀਵੀਜੈ ॥੭॥ ਜਬ ਲਗੁ ਸਾਸੁ ਸਾਸੁ ਮਨ ਅੰਤਿਰ ਤਤੁ ਬੇਗਲ ਸਰਿਨ ਪਰੀਜੈ ॥ ਨਾਨਕ ਿਕਰ੍ਪਾ ਿਕਰ੍ਪਾ ਕਿਰ ਧਾਰਹੁ ਮੈ ਸਾਧੂ ਚਰਨ ਪਖੀਜੈ ॥੮॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1325} pd ArQ:- inrml—ivkwrW dI mYl qoN bcwx vwly, piv`qr [ swKw—SwKw [ swKw hrI— hrI Sw^ [ jVIjY—jVI jWdI hY, au~gdI hY [ guir—gurU ny [ idRVwieAw—ihrdy ivc p`kw kr id`qw [ igAwnu—Awqmk jIvn dI sUJ [ bhkwr—mhkwr, sugMDI [ bwsu—sugMDI [ jig—jgq ivc [ dIjY—id`qI jWdI hY [5[ eyko—iek (prmwqmw) hI [ min—mn ivc [ bRhm—prmwqmw [ idRsit—ingwh, nzr [ Awqm rwmu—prmwqmw [ psry—ivAwpk [ qly—hyT [6[ nkty—n`k-k`ty, Awdr-hIx [ iqn nwk—auhnW dw n`k [ Gis Gis—muV muV Gs ky [ vFIjY—v`iFAw jWdw hY [ swkq—prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K [ khIAih—khy jWdy hn [ iDRgu—iPtkwr-jog [7[ swsu—swh [ swsu swsu—hryk swh [ jb lgu—ijqnw icr [ qqu—qurq [ bygl—by-gl, iJjk qoN ibnw, srDw nwl [ prIjY—pey rihxw cwhIdw hY [ pKIjY—DoNdw rhW (pKwlIN) [8[ ArQ:- hy BweI! (gurmiq dI brkiq nwl ijs mnu`K ny) ivkwrW dI mYl qoN bcwx vwly kMm in`q krny SurU kIqy, (aus dy jIvn-ru`K auqy, mwno, ieh) hrI Sw^ sdw au~gdI rihMdI hY, (ijs ƒ) Drm-rUp Pu`l l`gdw rihMdw hY, Aqy gurU dI rwhIN imlI Awqmk jIvn dI sUJ (dw) Pl l`gdw hY [ (ies Pu`l dI) mhkwr sugMDI (swry) jgq ivc iKlrdI hY [5[ hy BweI! (swry jgq ivc) iek (prmwqmw) dI joiq (hI v`sdI hY), iek prmwqmw hI (sBnW dy) mn ivc v`sdw hY, swrI lukweI ivc isr& prmwqmw ƒ vyKx vwlI ingwh hI bxwxI cwhIdI hY [ swrI isRStI ivc iek prmwqmw hI pswrw pswr irhw hY, (ies vwsqy) sBnW dy crnW hyT (Awpxw) isr r`Kxw cwhIdw hY [6[

hy BweI! vyKo, ijhVy mnu`K prmwqmw dy nwm qoN vWjy rihMdy hn auh inrwdrI hI krWdy hn, auhnW dI sdw n`k-v`FI huMdI rihMdI hY [ prmwqmw nwloN tu`ty hoey mnu`K AhMkwrI hI AwKy jWdy hn [ nwm qoN ibnw jIivAw jIvn iPtkwr-jog hI huMdw hY [7[ hy BweI! jd qk mn ivc (Bwv, srIr ivc) ie`k swh BI Aw irhw hY, qd qk pUrI srDw nwl prmwqmw dI srn pey rihxw cwhIdw hY [ hy nwnk! (AwK—hy pRBU! myry auqy) imhr kr, imhr kr, mYN qyry sMq-jnW dy crn DoNdw rhW [8[4[ ਕਿਲਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥ ਰਾਮਾ ਮੈ ਸਾਧੂ ਚਰਨ ਧੁਵੀਜੈ ॥ ਿਕਲਿਬਖ ਦਹਨ ਹੋਿਹ ਿਖਨ ਅੰਤਿਰ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਿਕਰਪਾ ਕੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮੰਗਤ ਜਨ ਦੀਨ ਖਰੇ ਦਿਰ ਠਾਢੇ ਅਿਤ ਤਰਸਨ ਕਉ ਦਾਨੁ ਦੀਜੈ ॥ ਤਰ੍ਾਿਹ ਤਰ੍ਾਿਹ ਸਰਿਨ ਪਰ੍ਭ ਆਏ ਮੋ ਕਉ ਗੁਰਮਿਤ ਨਾਮੁ ਿਦਰ੍ੜੀਜੈ ॥੧॥ ਕਾਮ ਕਰੋਧੁ ਨਗਰ ਮਿਹ ਸਬਲਾ ਿਨਤ ਉਿਠ ਉਿਠ ਜੂਝੁ ਕਰੀਜੈ ॥ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਕਰਹੁ ਰਿਖ ਲੇਵਹੁ ਗੁਰ ਪੂਰਾ ਕਾਿਢ ਕਢੀਜੈ ॥੨॥ ਅੰਤਿਰ ਅਗਿਨ ਸਬਲ ਅਿਤ ਿਬਿਖਆ ਿਹਵ ਸੀਤਲੁ ਸਬਦੁ ਗੁਰ ਦੀਜੈ ॥ ਤਿਨ ਮਿਨ ਸ ਿਤ ਹੋਇ ਅਿਧਕਾਈ ਰੋਗੁ ਕਾਟੈ ਸੂਿਖ ਸਵੀਜੈ ॥੩॥ ਿਜਉ ਸੂਰਜੁ ਿਕਰਿਣ ਰਿਵਆ ਸਰਬ ਠਾਈ ਸਭ ਘਿਟ ਘਿਟ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥ ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਿਮਲੇ ਰਸੁ ਪਾਵੈ ਤਤੁ ਿਨਜ ਘਿਰ ਬੈਿਠਆ ਪੀਜੈ ॥੪॥ {ਪੰਨਾ 1325-1326} pd ArQ:- rwmw—hy rwm! swDU—gurU [ DuvIjY—DovIN, DoNdw rhW [ iklibK—pwp [ dhn hoih—sV jWdy hn [ Twkur—hy Twkur! [1[rhwau[ dIn—inmwxy [ Kry—KVy hn [ dir—(qyry) dr qy [ TwFy—Kloqy hoey [ Aiq qrsn kau— bhuq qrs irhW ƒ [ dIjY—dyh [ qRwih—bcw lY [ pRB—hy pRBU! mo kau—mYƒ [ idRVIjY— ihrdY ivc p`kw kr [1[ ngr mih—srIr-ngr ivc [ sblw—(s-bl) blvwn [ auiT—au~T ky [ jUJu—ju`D [ krIjY—krIN, mYN krdw hW [ AMgIkwru—p`K, mdd, shwieqw [ rwiK lyvhu—bcw lY [ kwiF kFIjY—sdw leI k`F dyh [2[ sbl Aiq—bhuq bl vwlI [ ibiKAw Agin—mwieAw (dI iqRSnw) dI A`g [ ihv—br& [ sbdu gur—gurU dw Sbd [ qin—qn ivc [ min—mn ivc [ AiDkweI—bhuq [ sUiK—suK ivc [ svIjY—syivAw jw sky, lInqw ho jwey [3[ rivAw—ivAwpk hY [ srb TweI—sBnIN QweIN [ Git Git—hryk srIr ivc [ rvIjY— ivAwpk hY [ rsu—Awnμd, suAwd [ pwvY—mwxdw hY [ qqu—incoV [ inj—Awpxw [ Gir—Gr ivc [ inj Gir—Awpxy Asl Gr ivc, pRBU-crnW ivc [4[ ArQ:- hy myry Twkur! hy myry rwm! (myry au~qy imhr kr) mYN gurU dy crn (in`q) DoNdw rhW (gurU dI srn pey irhW) iek iKn ivc swry pwp sV jWdy hn [1[rhwau[ hy pRBU! (qyry dr dy) inmwxy mMgqy (qyry) dr qy Kloqy hoey hn, bhuq qrs irhW ƒ (ieh) ^Yr

pw [ hy pRBU! (iehnW pwpW qoN) bcw lY, bcw lY, (AsI qyrI) srn Aw pey hW [ hy pRBU! gurU dI miq dI rwhIN (Awpxw) nwm myry AMdr p`kw kr [1[ hy pRBU! (AsW jIvW dy srIr-) ngr ivc kwm kRoD (Awidk hryk ivkwr) blvwn hoieAw rihMdw hY, sdw au~T au~T ky (iehnW nwl) ju`D krnw pYNdw hY [ hy pRBU! shwieqw kr, (iehnW qoN) bcw lY [ pUrw gurU (imlw ky iehnW dy pMjy ivcoN) k`F lY [2[ hy BweI! (jIvW dy) AMdr mwieAw (dI iqRSnw) dI A`g bhuq BVk rhI hY [ br& vrgw gurU dw TMFw-Twr Sbd dyh, (qw ik) qn ivc mn ivc bhuq SWqI pYdw ho jwey [ (gurU dw Sbd jIvW dy hryk) rog k`t dyNdw hY, (gurU dy Sbd dI brkiq nwl) Awqmk Awnμd ivc mgn rih skIdw hY [3[ hy BweI! ijvyN sUrj (AwpxI) ikrx dI rwhIN sBnIN QweIN phuMicAw hoieAw hY, (iqvyN) prmwqmw swrI lukweI ivc hryk srIr ivc ivAwpk hY [ ijs mnu`K ƒ sMq-jn iml pYNdy hn, auh (imlwp dy) suAwd ƒ mwxdw hY [ hy BweI! (sMq jnW dI sMgiq nwl) pRBU-crnW ivc lIn ho ky nwm rs pIqw jw skdw hY [4[