ﺑﺨﺶ اول ﻓﺼﻞ١
داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر
١
ﻣﺤﺼﻮل
ﻓﺼﻞ ١
ﻧﮕﺎه اﺟﻤﺎﻟﻲ § ﻧﺮم اﻓﺰار ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﭼﯿﺴﺖ؟ § ﭼﮫ ﻛﺴﻲ آﻧﺮا ﻣﮭﯿﺎ ﻣﻲ ﺳﺎزد؟ § ﭼﺮا اﯾﻦ اﺑﺰار ﻣﮭﻢ اﺳﺖ؟ § ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎر ﭼﯿﺴﺖ؟ § ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر ﭼﮫ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد؟ § ﭼﮕﻮﻧﮫ از درﺳﺘﻲ ﻛﺎر ﺧﻮد اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ؟ ٢
ﺳﯿﺴﺘﻢ ← ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ اي از اﺟﺰاء ﻛﮫ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ھﻢ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﮫ ھﺪﻓﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻜﭙﺎرﭼﮫ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﯿﻦ اﺟﺰاء ﻟﯿﻨﻚ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﯿﺴﺘﻢ
زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ﺳﯿﺴﺘﻢ
ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ←اﯾﺠﺎد
Link
ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺪ.
٣
ﺳﻠﺴﻠﮫ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺳﺎزﻣﺎن ھﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ھﺮﻣﻲ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻛﺮدﻛﮫ ﻗﺴﻤﺖ ﻧﻮك ﺗﯿﺰ آن را ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﺗﺸﻜﯿﻞ داده و ھﺮﭼﮫ رو ﺑﮫ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮوﯾﻢ ﺑﮫ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯿﺎﻧﻲ و ﻣﺪﯾﺮان رده ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲ ﻛﻨﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ھﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻻﯾﮫ اول ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ھﺎ ﺧﻮب ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ و در ﻻﯾﮫ دوم ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺰارش ﮔﯿﺮي ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،در ﻻﯾﮫ آﺧﺮ ﻧﯿﺰ ﭘﺮدازش ھﺎ و ﺗﺮاﻛﻨﺶ ھﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﮭﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ.
٤
DSS EIS
ارزش ﺳﯿﺴﺘﻢ ھﺎي رده ﺑﺎﻻ ﺑﺎ رده ﭘﺎﯾﯿﻦ ﯾﻜﻲ ﻧﯿﺴﺖ.و در ﺳﺎزﻣﺎن ھﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ھﺎ ﯾﻚ ﺟﻨﺲ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.
MIS
TPS
ھﻮش ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ
ﻛﺎرھﺎي ﮔﺰارش ﮔﯿﺮي ﻛﺎرھﺎي ﭘﺮدازش
٥
از ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﮫ ﺑﺎﻻ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮫ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺜﻞ
EIS/DSS
ﻻﯾﮫ ھﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ:
DSS/EIS Dessision Support system Executive Information System ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ھﺎﯾﻲ ﻛﮫ ﻣﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﯿﻢ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﮭﺎ MISاﺳﺖ.
MIS Management Information System
TPS Transaction Process System
٦
ﻓﻨﺎوري در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﯾﻚ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ اي از روش ھﺎ و ﯾﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ اﺑﺰارھﺎﯾﻲ اﺳﺖ ﻛﮫ آﻧﺮا ﻣﮭﻨﺪﺳﻲ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻲ ﻧﺎﻣﯿﻢ.
ﻧﻘﺶ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﻧﺮم اﻓﺰار § اﻣﺮوزه ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﻘﺶ دوﮔﺎﻧﮫ اي دارد. § ﻧﺮم اﻓﺰار ﺧﻮد ﯾﻚ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل وﺳﯿﻠﮫ اي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﮫ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﯾﺪ. § ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﻣﺤﺼﻮل ،ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻧﮭﻔﺘﮫ در ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﯾﺎ ﺑﮫ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﺗﺮ ﺷﺒﻜﮫ اي از ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ھﺎ را اراﺋﮫ ﻣﻲ دھﺪ ﻛﮫ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﺤﻠﻲ ،ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ھﺴﺘﻨﺪ. ٧
§ ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﮫ در ﯾﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ درون ﯾﻚ ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺰرگ،ﯾﻚ اﻧﺘﻘﺎل دھﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﯾﻌﻨﻲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ، ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ دھﺪ ،ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﻲ ﮔﯿﺮد، ﻧﻤﺎﯾﺶ ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ دھﺪ .اﮔﺮ از آن ﺑﮫ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﮫ اﻧﺘﻘﺎل دھﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ،ﺑﮫ ﺻﻮرت ﭘﺎﯾﮫ و اﺳﺎس ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ )ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ( ،ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ) ﺷﺒﻜﮫ ھﺎ( و اﯾﺠﺎد و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ھﺎي دﯾﮕﺮ) اﺑﺰارھﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﻣﺤﯿﻂ آن( اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ.
ﻧﺮم اﻓﺰار ھﻢ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ و ھﻢ وﺳﯿﻠﮫ اي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﻤﻞ ﻣﺤﺼﻮل
٨
ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﯾﻚ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﯿﺰﯾﻜﻲ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ داراي ﻣﺸﺨﺼﮫ ھﺎﯾﻲ اﺳﺖ ﻛﮫ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي از ﻣﺸﺨﺼﮫ ھﺎي ﯾﻚ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ.
-١ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﺳﻌﮫ ﻣﻲ ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ،اﻣﺎ ﺑﮫ ﻣﻔﮭﻮم ﻛﻼﺳﯿﻚ ﺳﺎﺧﺘﮫ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد. ﻧﺮم اﻓﺰار ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﻧﮫ ﺳﺎﺧﺘﻨﻲ
٩
-٢ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﺮﺳﻮده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد. ﻧﺮم اﻓﺰار ﻛﮭﻨﮫ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ،اﻣﺎ زوال ﯾﺎﻓﺘﮫ و ﻣﻨﺴﻮخ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺳﺨﺖ اﻓﺰار در اواﯾﻞ ﻋﻤﺮش ﻣﯿﺰان ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻻﯾﻲ دارد)اﯾﻦ ﺷﻜﺴﺖ ھﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﮫ ﻃﺮح ﯾﺎ ﻧﻘﺎﯾﺺ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ(.ﻧﻘﺎﯾﺺ اﺻﻼح ﺷﺪه و ﻣﯿﺰان ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﮫ ﺳﻄﺢ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ)ﻛﮫ اﻟﺒﺘﮫ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﮫ ﺑﺴﯿﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ(.ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن،ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺷﺮوع ﺑﮫ ﻓﺮﺳﻮده ﺷﺪن ﻛﺮده ،ﻣﯿﺰان ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎر دوﺑﺎره اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻲ ١٠ ﯾﺎﺑﺪ.
ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار
ﻣﮭﺠﻮري اوﻟﯿﮫ )ھﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺖ( ﻛﮭﻨﮫ ﺷﺪن
ﻧﺮخ ﺷﻜﺴﺖ
زﻣﺎن ١١
ﻣﻨﺤﻨﻲ اﯾﺪه آل و واﻗﻌﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﺮم اﻓﺰار
ﻧﺮخ ﺷﻜﺴﺖ
ﻣﻨﺤﻨﻲ واﻗﻌﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ اﯾﺪه آل
زﻣﺎن
١٢
-٣ﮔﺮﭼﮫ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﮫ ﺳﻤﺖ ﻣﻮﻧﺘﺎژ اﺟﺰاء ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،اﻣﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﻤﭽﻨﺎن ﺳﻔﺎرﺷﻲ ﺳﺎﺧﺘﮫ ﻣﻲ ﺷﻮد. در دﻧﯿﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار ،ﻛﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﮫ ﺑﮫ ﻣﻘﯿﺎس وﺳﯿﻊ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯿﻢ .ﯾﻚ ﻗﻄﻌﮫ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا ﺷﻮد ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫ اي ﻛﮫ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
١٣
ﻛﺎرﺑﺮدھﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ھﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻲ ﻛﮫ ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ اي ازﻣﺮاﺣﻞ روﯾﮫ اي از ﭘﯿﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه وﺟﻮد دارد ،ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﻮد)ﻣﺜﻞ ﯾﻚ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ()اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﻲ در اﯾﻦ ﻣﻮرد وﺟﻮد دارد ﻣﺜﻞ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﯿﺴﺘﻤﮭﺎي ﺧﺒﺮه و ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﻜﮫ ﻋﺼﺒﻲ( ﻣﺤﺘﻮاي اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﯿﺰان دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ و ﻗﻄﻌﯿﺖ آﻧﮭﺎ ازﻋﻮاﻣﻞ ﻣﮭﻢ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺎھﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ. ١٤
اﻧﻮاع ﻧﺮم اﻓﺰار -١ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﮫ ﺑﺮاي ﺳﺮوﯾﺲ دھﻲ ﺑﮫ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. -٢ﻧﺮم اﻓﺰار زﻣﺎن واﻗﻌﻲ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﮫ ﻧﻈﺎرت ،ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻛﻨﺘﺮل روﯾﺪادھﺎي ﺟﮭﺎن واﻗﻌﻲ را ﺑﺮﻋﮭﺪه دارد زﻣﺎن واﻗﻌﻲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﺎ داده ھﺎ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮده و ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ﻛﺎرﺑﺮدي روي آن ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دھﺪ. ١٥
-٣ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺠﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺎري و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دھﺪ. -۴ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﮭﻨﺪﺳﻲ و ﻋﻠﻤﻲ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﺎ ﺑﮫ وﺳﯿﻠﮫ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ھﺎي ﭘﺮدازش ﮔﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﺎ ﯾﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻋﻠﻤﻲ را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ.
١٦
-۵ﻧﺮم اﻓﺰار ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺮم اﻓﺰارھﺎﯾﻲ ﻛﮫ در ﻣﺎﻛﺮوﻓﺮ و ﯾﺎ ﻛﻼً دﺳﺘﮕﺎھﮭﺎي ROMدار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻧﺮم اﻓﺰار ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎرھﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪود و ﺳﺮﯾﻊ را اﻧﺠﺎم داده )ﻣﺜﻞ ﺻﻔﺤﮫ ﻛﻠﯿﺪ ﻛﻨﺘﺮل در ﻣﺎﻛﺮوﻓﺮ( ﯾﺎ ﻛﺎرھﺎي ﻣﮭﻢ را اﻧﺠﺎم داده و ﻣﯿﺰان ﺗﻮاﻧﺎﯾﻲ را ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل در آورد.
١٧
-۶ﻧﺮم اﻓﺰار ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ – WORDﻧﺮم اﻓﺰار ھﺎﯾﻲ ﻛﮫ در اداره ھﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. -٧ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ وب ﻧﺮم اﻓﺰارھﺎﯾﻲ ﻛﮫ دﺳﺘﻮرھﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا و ﭘﺮوﺗﻜﻞ ھﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﻲ را اﺟﺮا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.ﻣﺎﻧﻨﺪ CGI, HTML, Perl, Java
١٨
-٨ﻧﺮم اﻓﺰار ھﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﺮم اﻓﺰار ھﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﯾﺎ AIاز اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ھﺎي ﻏﯿﺮ ﻋﺪدي ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻧﺮم اﻓﺰارھﺎﯾﻲ ﻛﮫ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ داﻧﺶ ﺑﻮده و اﻟﮕﻮ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻲ اﻟﮕﻮ) ﺗﺼﻮﯾﺮ و ﺻﺪا( ،ﺷﺒﻜﮫ ھﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ،ﺣﻞ ﻗﻀﯿﮫ و ﺑﺎزﯾﮭﺎي ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻧﻤﻮﻧﮫ ھﺎﯾﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﮫ ھﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي در اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ١٩
اﻓﺴﺎﻧﮫ ھﺎي ﻧﺮم
اﻓﺰار1
• اﻓﺴﺎﻧﮫ ھﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﻲ • اﻓﺴﺎﻧﮫ ھﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن • روﯾﺎھﺎي ﯾﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ
1.Management Myths
٢٠