Sistem Endokrin

1

PE NGEN AL AN AN ATOMI MAN USIA DKS 1014

BAB 8 : SISTEM ENDOKRIN

2

OBJEKTIF PEMBELAJARAN Di akhir kuliah ini, para pelajar berupaya untuk: 3.

Menerangkan lokasi dan ciri-ciri sistem endokrin

4.

Menerangkan lokasi dan struktur kelenjar endokrin

5.

6.

Menerangkan mengenai tisu endokrin bagi sistem penghadaman Menerangkan mengenai tisu endokrin bagi sistem reproduktif

PENGENALAN 3







Sistem saraf dan sistem endokrin memainkan peranan penting dalam mengawal sistem tubuh Sistem endokrin : Sistem yang melibatkan kelenjar2 tertentu yang menghasilkan hormon yg berfungsi mengawal sistem tubuh. Hormon yg dilepaskan akan menyerap terus ke dalam darah dan dibawa oleh sistem pengaliran darah ke seluruh tubuh (tanpa salur).

4



Terbahagi kepada beberapa kelenjar utama :  Hipotalamus

dan

pituitari  Tiroid  Paratiroid  Timus  Adrenal  Kelenjar Pineal

5

6

1. HIPOTALAMUS DAN KELENJAR PITUITARI 







Hipotalamus adalah bahagian kecil Diencephalon (otak) pada bahagian bawah (inferior) talamus. Penting utk hubungan sistem saraf dan endokrin Mensintesis sekurang2nya 9 hormon yg berbeza Terdapat 4 bhgn utama :  Mammillary

region  Tuberal region  Supraoptic region

7

Median plane of brain 8

Cerebrum

Diencephalon

Cerebellum Medulla oblongata

9







Kelenjar Pituitari : Kelenjar “utama” endokrin kerana turut menghasilkan hormon yg mengawal kelenjar endokrin yang lain Bentuk : Berbentuk bulat spt. buah pea berdiameter 1-1.5cm Lokasi : terletak di dalam ruang tengkorak, iaitu di fosa hypophyseal yang terdapat di permukaan atas tulang sfenoid yg dikenali sbg Sella turcica

Hubungan antara kelenjar pituitari dan hipotalamus 10

11





Dihubungkan dgn hipotalamus oleh julur infundibulum. Mempunyai 2 bahagian utama :  Kelenjar

pitutitari anterior  Kelenjar pituitari posterior

12

KELENJAR PITUITARI ANTERIOR 13



Terdiri daripada 5 jenis sel yg menghasilkan hormon spesifik : JENIS SEL

HORMON DIHASILKAN

Somatotroph

hGH

Thyrotroph

TSH

Gonadotroph

FSH,LH

Lactotroph

Prolactin

Coticotroph

ACTH

14



Kelenjar pituitari posterior : menghasilkan hormon ADH dan Oxytocin  ADH : mengurangkan penghasilan urin  Oxytocin : Uterus dan payudara ibu 

2. KELENJAR TIROID 15









Bentuk spt rama-rama terletak pada bahagian bawah (inferior) larynx (peti suara) Mempunyai dua bahagian sisi (lateral) yg dihubungkan dengan isthmus pada bahagian depan (anterior) trakea. Mikroskopik : Kelenjar tiroid dipenuhi oleh folikel tiroid. Dinding bagi setiap folikel terdiri daripada sel folikular. Sel folikular menghasilkan hormon tiroid (T3 dan T4)

Kelenjar Tiroid 16

Sel folikular dan parafolikular 17

18

3. KELENJAR PARATIROID 19



 



Tertanam separa pada permukaan belakang (posterior) lobus sisi kelenjar tiroid Bulat dan kecil (40mg) Kebiasaannya pada setiap sisi lobus tiroid,terdapat 1 kelenjar berada pada bahagian atas (superior) lobus dan 1 lagi pada bahagian bawah (inferior) lobus (jumlah adalah 4) Terdapat 2 sel utama pada kelenjar :  Chief

(principal) cell : hasilkan hormon

20

4. KELENJAR TIMUS 21









Organ dwilobus yg terletak pada bahagian mediastinum di antara sternum dan aorta. Tisu penghubung kapsul memisahkan kedua2 lobus dan trabekulae memisahkan setiap lobus kepada lobul. Setiap lobul terdiri daripada 2 bahagian iaitu korteks (luar) dan medula (dalam) Berperanan dalam sistem pertahanan badan. Menghasilkan hormon :    

Thymosin Thymic humoral factor Thymic factor thymopoietin

22

5. KELENJAR ADRENAL 23









Berpasangan yg terletak pada bahagian atas (superior) ginjal. Mempunyai bentuk piramid yg rata Saiz pada dewasa : 35 cm tinggi, 2-3 cm lebar. Mempunyai 2 bahagian utama :  Adrenal Korteks : bhgn luar

ADRENAL KORTEKS 24



Adrenal korteks terbahagi kepada 3 bahagian :  Zona

Glomerulosa: bhgn paling luar,di bwh lapisan kapsul. Menghasilkan mineralokortikoid  Zona Fasikulata: bhgn tengah dan bhgn plg besar. Sel menghasilkan glukokortikoid  Zona Retikularis: bhgn korteks plg dalam & menghampiri bhgn medula. Sel menghasilkan hormon androgen

25

ADRENAL MEDULA 26

 

Bhgn dalam kelenjar adrenal Terdiri daripada sel kromafin (chromaffin cells) yg menghasilkan hormon epinephrine dan norepinephrine atau nama lain adrenaline dan noradrenaline.

6. KELENJAR PINEAL 27

 

 





Kelenjar endokrin kecil Terletak pada bahagian atas ventrikel ke-3 otak Sebahagian dari epitalamus Diliputi / dilindungi oleh kapsul yg dibentuk oleh pia mater. Kelenjar terdiri daripada neuroglia dan sel rembesan pinealosit (pinealocyte) Merembeskan melatonin

Kedudukan Kelenjar Pineal 28

7. PANKREAS 29











Pankreas merupakan tisu endokrin bagi sistem penghadaman Pankreas terdiri daripada kelenjar endokrin serta eksokrin (exocrine). Pankreas : organ leper, berukuran 12.5-15 cm Berada pada lengkungan deodenum (bhgn pertama usus kecil) Terdiri daripada 3 bahagian utama :  Head

(kepala)  Body (badan)

30

31









99% sel pada pankreas berada dalam bentuk kelompok “acini” Kelompok acini ini terdiri daripada acini eksokrin. Di antara acini eksokrin,terdapat kumpulan sel istimewa yg dinamakan sel Langerhans. Sel Langerhans menghasilkan hormon insulin yang terus menyerap masuk ke dalam aliran darah (endokrin) Insulin adalah penting untuk proses metabolisma karbohidrat

32

33



Sel langerhans terdiri daripada 4 jenis sel:  Sel

alpha (sel A) : rembeskan glukagon  Sel beta (sel B) : rembeskan insulin  Sel delta (sel D) : rembeskan somatostatin  Sel F : rembeskan polipeptida pankreatik

TISU ENDOKRIN BAGI SISTEM REPRODUKTIF 34

8. TESTIS 35











Organ pembiakan pada lelaki, Testis merupakan organ yang dibekalkan dengan kumpulan sel endokrin. Testis adalah berpasangan yg berbentuk oval dilitupi kantung skrotum. Selain menghasilkan sperma, Testis turut menghasilkan hormon androgen iaitu Testosteron. Hormon ini penting untuk regulasi penghasilan sperma dan meransang perkembangan sifat maskulin seorang lelaki. Turut menghasilkan Inhibin – rencat penghasilan FSH

36

37

9. OVARI 38







Telur atau jasad tisu berbentuk oval. Hadir sepasang pada rongga pelvic wanita Menghasilkan beberapa jenis hormon ; Estrogen dan Progesteron. Hormon penting dalam mengawal kitar haid, kandungan dan menyediakan perkembangan kelenjar susu untuk tujuan penyusuan

39

40

SEKIAN, TERIMA KASIH