Sha`nenozool Quran 4

‫»ﺑﻪ ﻧﺎم ﯾﮕﺎﻧﻪ ﭘﺮورﮔﺎر ﻫﺴﺘﯽ«‬

‫ﺷﺄن ﻧﺰول آﯾﺎت ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ – ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم)ﺣﺠﺮات‪ ،‬ق‪ ،‬ﻃﻮر‪ ،... ،‬اﺧﻼص(‬

‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪1‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮى" ﺧﯿﺒﺮ" ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺴﻰ را ﺑﻪ ﺟﺎى ﺧﻮد در" ﻣﺪﯾﻨﻪ" ﻧﺼﺐ ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﻋﻤـﺮ ﺷـﺨﺺ دﯾﮕـﺮى را‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و دﺳﺘﻮر داد ﺑﺮ ﺧﺪا و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﭘﯿﺸﻰ ﻣﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺎه ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻄﻠﺒﻰ درﺑﺎره ﻣﺎ ﻧﺎزل ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ آﯾـﻪ ﻧـﺎزل ﮔـﺸﺖ و ﮔﻔـﺖ ﺑـﺮ ﺧـﺪا و‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮش ﭘﯿﺸﻰ ﻣﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﻌﻀﻰ دﯾﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬اﯾﻦ آﯾﻪ اﺷﺎره ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﻌﻀﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﺎرهاى از ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺒﺎدات ﺧﻮد را ﭘﯿﺶ از ﻣﻮﻗﻊ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺰول‬ ‫آﯾﻪ ﻓﻮق آﻧﻬﺎ را از اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎرﻫﺎ ﻧﻬﻰ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫____________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻰ از ﻃﺎﯾﻔﻪ" ﺑﻨﻰ ﺗﻤﯿﻢ" و اﺷﺮاف آﻧﻬﺎ وارد ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪا را ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮده‪ ،‬از ﭘـﺸﺖ‬ ‫ﺣﺠﺮهﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﻣﻨﺰﻟﮕﺎه ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻮد ﻓﺮﯾﺎد زدﻧﺪ‪" :‬ﯾﺎ ﻣﺤﻤﺪ اﺧﺮج اﻟﯿﻨﺎ"‪ ،‬اى ﻣﺤﻤﺪ! ﺑﯿﺮون ﺑﯿﺎ!‬ ‫اﯾﻦ ﺳﺮ و ﺻﺪاﻫﺎ و ﺗﻌﺒﯿﺮات ﻧﺎﻣﺆد‪‬ﺑﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻧﺎراﺣﺖ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺑﯿﺮون آﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ آﻣﺪهاﯾﻢ ﺗﺎ ﺑـﺎ ﺗـﻮ ﻣﻔـﺎﺧﺮه ﮐﻨـﯿﻢ!‬ ‫اﺟﺎزه ده ﺗﺎ" ﺷﺎﻋﺮ" و" ﺧﻄﯿﺐ ﻣﺎ" اﻓﺘﺨﺎرات ﻗﺒﯿﻠﻪ" ﺑﻨﻰ ﺗﻤﯿﻢ" را ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺟﺎزه داد‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻄﯿﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و از ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺧﯿﺎﻟﻰ ﻃﺎﺋﻔـﻪ"‬ ‫ﺑﻨﻰ ﺗﻤﯿﻢ" ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺴﯿﺎرى ﮔﻔﺖ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ" ﺛﺎﺑﺖ ﺑـﻦ ﻗـﯿﺲ" ‪ -‬ﮐـﻪ ﺧﻄﯿـﺐ اﻧـﺼﺎر و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﺑـﻮد ‪ -‬ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﭘﺎﺳـﺦ آﻧﻬـﺎ را ﺑـﺪه‪ .‬او‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺧﻄﺒﻪ ﺑﻠﯿﻐﻰ در ﺟﻮاب آﻧﻬﺎ اﯾﺮاد ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻄﻮرى ﮐﻪ ﺧﻄﺒﻪ آﻧﻬﺎ را از اﺛﺮ اﻧﺪاﺧﺖ!‬ ‫ﺳﭙﺲ" ﺷﺎﻋﺮ" آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و اﺷﻌﺎرى در ﻣﺪح اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ" ﺣﺴﺎن ﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ" ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻌﺮوف ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺎﻓﻰ ﺑﻪ او داد‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕـﺎم ﯾﮑـﻰ‬ ‫از اﺷﺮاف آن ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم " اﻗﺮع" ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺮد ﺧﻄﯿﺒﺶ از ﺧﻄﯿﺐ ﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺎﺗﺮ و ﺷﺎﻋﺮش از ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺎ ﻻﯾﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و آﻫﻨﮓ ﺻﺪاى آﻧﻬﺎ ﻧﯿـﺰ از ﻣـﺎ ﺑﺮﺗـﺮ‬ ‫ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮاى ﺟﻠﺐ ﻗﻠﺐ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر داد ﻫﺪاﯾﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دادﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺠﻤﻮع اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ واﻗـﻊ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺒﻮت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻋﺘﺮاف ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎت ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﺪاى آﻧﻬﺎ در ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( اﺳـﺖ‪ -2 .‬در ﺳـﺎل ﻧﻬـﻢ‬ ‫ﻫﺠﺮت ﮐﻪ" ﻋﺎم اﻟﻮﻓﻮد" ﺑﻮد ‪ -‬ﺳﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻫﯿﺌﺘﻬﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ از ﻗﺒﺎﺋﻞ ﺑﺮاى ﻋﺮض اﺳﻼم ﯾﺎ ﻋﻬﺪ و ﻗﺮار داد ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪﻧﺪ‪- .‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻗﺒﯿﻠﻪ" ﺑﻨﻰ ﺗﻤﯿﻢ" ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺑﻮﺑﮑﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﭘﯿـﺸﻨﻬﺎد ﮐـﺮد ﮐـﻪ" ﻗﻌﻘـﺎع"‬ ‫)ﯾﮑﻰ از اﺷﺮاف ﻗﺒﯿﻠﻪ( اﻣﯿﺮ آﻧﻬﺎ ﮔﺮدد‪ ،‬و ﻋﻤﺮ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد‪ "،‬اﻗﺮع ﺑﻦ ﺣﺎﺑﺲ" )ﻓﺮد دﯾﮕـﺮى از آن ﻗﺒﯿﻠـﻪ( اﻣﯿـﺮ ﺷـﻮد‪ ،‬در اﯾﻨﺠـﺎ اﺑـﻮﺑﮑﺮ ﺑـﻪ ﻋﻤـﺮ ﮔﻔـﺖ‪:‬‬ ‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﻨﻰ؟ ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺼﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺮ و ﺻﺪاى ﻫﺮ دو در ﻣﺤﻀﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ(‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﻰ ﻧﻪ در ﮐﺎرﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﭘﯿﺸﻰ ﮔﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ در ﮐﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺳـﺮ و‬ ‫ﺻﺪا راه ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ‪.‬‬ ‫_____________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪6‬‬ ‫‪ -1‬اﯾﻦ آﯾﻪ درﺑﺎره" وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻋﻘﺒﻪ" ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( او را ﺑﺮاى ﺟﻤﻊآورى زﮐﺎت از ﻗﺒﯿﻠﻪ" ﺑﻨﻰ اﻟﻤﺼﻄﻠﻖ" اﻋـﺰام داﺷـﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﻫﻞ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻰآﯾﺪ ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻰ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل او ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﯿﺎن آﻧﻬـﺎ و"‬ ‫وﻟﯿﺪ" در ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺷﺪﯾﺪى ﺑﻮد ﺗﺼﻮر ﮐﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﮐﺸﺘﻦ او آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬و از ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺧـﺪﻣﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑﺎزﮔـﺸﺖ )ﺑـﻰ‬ ‫آﻧﮑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﻰ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﮔﻤﺎن ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ( و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬آﻧﻬﺎ از ﭘﺮداﺧﺖ زﮐﺎت ﺧﻮددارى ﮐﺮدﻧﺪ! و ﻣﻰداﻧﯿﻢ اﻣﺘﻨﺎع از ﭘﺮداﺧﺖ زﮐـﺎت ﯾـﮏ ﻧـﻮع‬ ‫ﻗﯿﺎم ﺑﺮ ﺿﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺪﻋﻰ ﺑﻮد آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺗﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ!‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﺨﺖ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﭘﯿﮑﺎر ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ" ﺧﺎﻟﺪ ﺑﻦ وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه" دﺳﺘﻮر داد ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻗﺒﯿﻠـﻪ" ﺑﻨـﻰ اﻟﻤـﺼﻄﻠﻖ" رود‪ ،‬وﻟـﻰ ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﺷـﺘﺎﺑﺰده ﮐـﺎرى‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﺪه‪" .‬ﺧﺎﻟﺪ" ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﻰ ﻗﺒﯿﻠﻪ رﺳﯿﺪ و ﻣﺎﻣﻮران اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺧﻮد را ﺑﺮاى ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ آوردﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﻰ اﻟﻤﺼﻄﻠﻖ ﺑﻪ اﺳﻼم ﮐﺎﻣﻼ وﻓـﺎ‬ ‫دارﻧﺪ و ﺻﺪاى اذان و ﻧﻤﺎز آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﮔﻮش ﺧﻮد ﺷﻨﯿﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﺎن "ﺧﺎﻟﺪ" ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻪ ﺳﺮاغ آﻧﻬـﺎ آﻣـﺪ‪ ،‬و ﺻـﺪق ﮔﻔﺘـﺎر ﻣﺨﺒـﺮﯾﻦ را ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﮐـﺮد‪.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ ﻋﺮض رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻣـﻰﻓﺮﻣـﻮد‪" :‬اﻟﺘـﺎﻧﻰ ﻣـﻦ‬ ‫اﻟﻠﱠﻪ‪ ،‬و اﻟﻌﺠﻠﮥ ﻣﻦ اﻟﺸﯿﻄﺎن"‪ ،‬درﻧﮓ ﮐﺮدن و ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﺳﻮى ﺧﺪا اﺳﺖ و ﻋﺠﻠﻪ از ﺷﯿﻄﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪" -2‬ﻣﺎرﯾﻪ" ﻫﻤﺴﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( )ﻣﺎدر اﺑﺮاﻫﯿﻢ(ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐﻪ او ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﯾﻰ دارد ﮐـﻪ ﮔـﺎه و ﺑﯿﮕـﺎه ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻏﺶ ﻣﻰآﯾﺪ )و رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﺸﺮوﻋﻰ در ﻣﯿﺎن اﺳﺖ(‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮادرم! اﯾـﻦ ﺷﻤـﺸﯿﺮ را ﺑﮕﯿـﺮ اﮔـﺮ او را ﻧـﺰد "ﻣﺎرﯾـﻪ"‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎن‪ .‬اﻣﯿﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬اى رﺳﻮل ﺧﺪا! ﻣﻦ ﻣﺎﻣﻮرم ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ" ﺳﮑﻪ ﺗﻔﺘﯿﺪه" دﺳﺘﻮر ﺷﻤﺎ را ﭘﯿـﺎده ﮐـﻨﻢ‪ ،‬ﯾـﺎ اﯾﻨﮑـﻪ‬ ‫ﺷﺨﺺ ﺣﺎﺿﺮ ﭼﯿﺰى ﻣﻰﺑﯿﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﺋﺐ ﻧﻤﻰﺑﯿﻨﺪ؟ )و ﺑﺎ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﮐﻨﻢ(‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻪ! ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﭼﯿﺰى ﻣﻰﺑﯿﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﺋﺐ ﻧﻤﻰﺑﯿﻨﺪ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﮐﻦ‪ .‬ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬ﺷﻤﺸﯿﺮ را ﺑﻪ ﮐﻤﺮ ﺑﺴﺘﻢ و ﺑﻪ ﺳﺮاغ او آﻣﺪم‪ ،‬دﯾﺪم ﻧﺰد ﻣﺎرﯾﻪ اﺳﺖ ﺷﻤﺸﯿﺮ را ﮐﺸﯿﺪم او ﻓﺮار ﮐﺮد و از ﻧﺨﻠـﻰ ﺑـﺎﻻ‬ ‫رﻓﺖ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﺧﻮد را از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ زﯾﺮ اﻓﮑﻨﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﯿﺮاﻫﻦ او ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ اﺻﻼ ﻋﻀﻮ ﺟﻨﺴﻰ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ آﻣﺪم و ﻣﺎﺟﺮا را ﺷﺮح‬ ‫دادم ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد ﺧﺪا را ﺷﮑﺮ ﮐﻪ ﺑﺪى و آﻟﻮدﮔﻰ و اﺗﻬﺎم را از داﻣﺎن ﻣﺎ دور ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫__________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪.‬آﯾﻪ ‪9‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﯿﺎن دو ﻗﺒﯿﻠﻪ" اوس" و" ﺧﺰرج" )دو ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻣﻌﺮوف ﻣﺪﯾﻨﻪ( اﺧﺘﻼﻓﻰ اﻓﺘﺎد‪ ،‬و ﻫﻤﺎن ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﻰ از آن دو ﺑـﻪ ﺟـﺎن ﻫـﻢ ﺑﯿﻔﺘﻨـﺪ و ﺑـﺎ ﭼـﻮب و‬ ‫ﮐﻔﺶ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﺰﻧﻨﺪ!‬ ‫آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و راه ﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺣﻮادﺛﻰ را ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن آﻣﻮﺧﺖ‪.‬‬ ‫‪ -2‬دو ﻧﻔﺮ از" اﻧﺼﺎر" ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﺼﻮﻣﺖ و اﺧﺘﻼﻓﻰ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮑﻰ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﯾﮕﺮى ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﺣﻘﻢ را ﺑﻪ زور از ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺟﻤﻌﯿﺖ‬ ‫ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻣﻦ زﯾﺎد اﺳﺖ! و دﯾﮕﺮى ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮاى داورى ﻧﺰد رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( ﻣـﻰروﯾـﻢ‪ .‬ﻧﻔـﺮ اول ﻧﭙـﺬﯾﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﮐـﺎر اﺧـﺘﻼف ﺑـﺎﻻ ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﮔﺮوﻫﻰ از دو ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ و ﮐﻔﺶ و ﺣﺘﻰ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻪ آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و رﻓﻊ اﺧﺘﻼﻓﺎت را ﺑﻪ آﻧﺎن آﻣﻮزش داد‪.‬‬ ‫_______________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪11‬‬ ‫‪" -1‬ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻦ ﻗﯿﺲ" ﺧﻄﯿﺐ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻬﺎﯾﺶ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻨـﺎر دﺳـﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑـﺮاى او‬ ‫ﺟﺎﯾﻰ ﺑﺎز ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺨﻦ ﺣﻀﺮت را ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬روزى وارد ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﺮدم از ﻧﻤﺎز ﻓﺮاﻏـﺖ ﭘﯿـﺪا ﮐـﺮده‪ ،‬و ﺟـﺎى ﺧـﻮد ﻧﺸـﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ را ﻣﻰﺷﮑﺎﻓﺖ و ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ :‬ﺟﺎ ﺑﺪﻫﯿﺪ! ﺟﺎ ﺑﺪﻫﯿﺪ! ﺗﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن رﺳﯿﺪ و او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﺑﻨﺸﯿﻦ! او ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧـﺸﻤﮕﯿﻦ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻫﻮا روﺷﻦ ﮔﺸﺖ" ﺛﺎﺑﺖ" ﺑﻪ آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮐﯿﺴﺘﻰ؟ او ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﺮد و ﮔﻔﺖ ﻓﻼن ﮐﺲ ﻫﺴﺘﻢ‪ " ،‬ﺛﺎﺑﺖ" ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻓﺮزﻧـﺪ ﻓـﻼن زن؟! و‬ ‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﺎم ﻣﺎدرش را ﺑﺎ ﻟﻘﺐ زﺷﺘﻰ ﮐﻪ در ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﯾﺎد ﮐﺮد‪ .‬آن ﻣﺮد ﺷﺮﻣﮕﯿﻦ ﺷﺪ و ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﺰﯾﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬آﯾﻪ ‪ 11‬ﻧﺎزل ﺷـﺪ و ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫را از اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﺎرﻫﺎى زﺷﺖ ﻧﻬﻰ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻌﻀﻰ از ﻫﻤﺴﺮان ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ا ‪‬م ﺳﻠﻤﻪ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻟﺒﺎس ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﮐﻪ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﻮﺗﺎﻫﻰ ﻗﺪش ﻣـﺴﺨﺮه ﻣـﯽ ﮐﺮدﻧـﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ آﯾﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را از اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎز داﺷﺖ‪.‬‬ ‫_____________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪12‬‬ ‫دو ﻧﻔﺮ از اﺻﺤﺎب رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( از رﻓﯿﻘﺸﺎن " ﺳﻠﻤﺎن" ﻏﯿﺒﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا او را ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗـﺎ‬ ‫ﻏﺬاﯾﻰ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺎورد‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﻠﻤﺎن را ﺳﺮاغ "اﺳﺎﻣﮥ ﺑﻦ زﯾﺪ" ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل" ﺑﯿﺖ اﻟﻤﺎل" ﺑﻮد ﻓﺮﺳﺘﺎد‪" ،‬اﺳـﺎﻣﻪ" ﮔﻔـﺖ‪ :‬اﻻن ﭼﯿـﺰى‬ ‫ﻧﺪارم‪ ،‬آن دو ﻧﻔﺮ از" اﺳﺎﻣﻪ" ﻏﯿﺒﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬او ﺑﺨﻞ ورزﯾﺪه و در ﺑﺎره" ﺳـﻠﻤﺎن" ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬اﮔـﺮ او را ﺑـﻪ ﺳـﺮاغ ﭼـﺎه ﺳـﻤﯿﺤﻪ )ﭼـﺎه ﭘـﺮ آﺑـﻰ ﺑـﻮد(‬ ‫ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﻢ‪ ،‬آب آن ﻓﺮوﮐﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد! ﺳﭙﺲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺰد" اﺳﺎﻣﻪ" ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬و درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎر ﺧﻮد ﺗﺠﺴﺲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ آﺛﺎر ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ در دﻫﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺑﯿﻨﻢ‪ ،‬ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬اى رﺳـﻮل ﺧـﺪا ﻣـﺎ اﻣـﺮوز ﻣﻄﻠﻘـﺎ ﮔﻮﺷـﺖ ﻧﺨـﻮردهاﯾـﻢ! ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬آرى‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ" ﺳﻠﻤﺎن" و" اﺳﺎﻣﻪ" را ﻣﻰﺧﻮردﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﯾﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را از ﻏﯿﺒﺖ ﻧﻬﻰ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪ 14‬ﺗﺎ ‪15‬‬

‫ﺟﻤﻌﻰ از ﻃﺎﯾﻔﻪ" ﺑﻨﻰ اﺳﺪ" در ﯾﮑﻰ از ﺳﺎﻟﻬﺎى ﻗﺤﻄﻰ و ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﻰ وارد ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ اﻣﯿﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﮑﻰ از ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( ﺷـﻬﺎدﺗﯿﻦ‬ ‫ﺑﺮ زﺑﺎن ﺟﺎرى ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻃﻮاﺋﻒ ﻋﺮب ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺒﻬﺎ ﺳﻮار ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮ ﭘﯿﮑﺎر ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﻣﺎ ﺑﺎ زن و ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺰد ﺗـﻮ‬ ‫آﻣﺪﯾﻢ‪ ،‬و دﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻧﺰدﯾﻢ‪ ،‬و از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻨّﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎت ﻓﻮق‪ ،‬ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ ﺧـﺎﻃﺮ ﻧـﺸﺎن‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ اﺳﻼم آﻧﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮى اﺳﺖ‪ ،‬و اﯾﻤﺎن در اﻋﻤﺎق ﻗﻠﺒﺸﺎن ﻧﯿﺴﺖ! ﺑﻪ ﻋﻼوه اﮔﺮ ﻫﻢ اﯾﻤﺎن آوردهاﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻰ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﮕﺬارﻧـﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪا ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺖ دارد ﮐﻪ ﻫﺪاﯾﺘﺸﺎن ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺠﺮات‪ .‬آﯾﻪ ‪16‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻰ از اﻋﺮاب ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪﻧﺪ و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﯾﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ در ادﻋﺎى اﯾﻤﺎن ﺻﺎدﻗﻨﺪ‪ ،‬و ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﺎﻃﻦ آﻧﻬﺎ ﯾﮑﻰ اﺳﺖ‪ .‬آﯾـﻪ ‪16‬‬ ‫ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺧﻄﺎر ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﯿﺎزى ﺑﻪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻧﺪارد ﺧﺪا درون و ﺑﺮون ﻫﻤﻪ را ﻣﻰداﻧﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ق‪ .‬آﯾﻪ ‪38‬‬ ‫ﯾﻬﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻰﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﯿﻦ را در ﺷﺶ روز )ﺷﺶ روز ﻫﻔﺘﻪ!( آﻓﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ روز ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﭘﺮداﺧﺖ و ﯾﮏ ﭘﺎى ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪ روى ﭘﺎى دﯾﮕﺮ اﻧﺪاﺧﺖ! و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﻄﻮر ﻧﺸﺴﺘﻦ را ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻣﻰﺷﻤﺮﻧﺪ و ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺪا ﻣﻰداﻧﻨﺪ! آﯾﻪ ‪ 38‬ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺧﺮاﻓـﺎت‬ ‫ﻣﻀﺤﮏ ﭘﺎﯾﺎن داد‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻃﻮر‪ .‬آﯾﻪ ‪ 29‬ﺗﺎ ‪43‬‬ ‫ﻗﺮﯾﺶ در "دار اﻟﻨﺪوة" اﺟﺘﻤﺎع ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﯿﺮى از دﻋﻮت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﮐـﻪ ﺧﻄـﺮ ﺑﺰرﮔـﻰ ﺑـﺮاى ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻧﺎﻣـﺸﺮوع آﻧﻬـﺎ‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﺪ ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﻨﺪ‪" .‬دار اﻟﻨﺪوة" ﺧﺎﻧﻪ" ﻗﺼﻰ ﺑﻦ ﮐﻼب" ﺟﺪ ﻣﻌﺮوف ﻋﺮب ﺑﻮد‪ ،‬ﮐـﻪ ﺑـﺮاى ﻣـﺸﺎوره در اﻣـﻮر ﻣﻬـﻢ در آن ﺟﻤـﻊ ﻣـﻰﺷـﺪﻧﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺸﻮرت ﻣﻰﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ در ﮐﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬و در آن ﺑﻪ ﺳﻮى" ﮐﻌﺒﻪ" ﺑﺎز ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ آن ﺑﺮاى ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻣﺸﺎوره از زﻣﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﻗﺼﻰ ﺑﻦ ﮐﻼب ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﻰ از ﻣﺮدان ﻗﺒﯿﻠﻪ "ﺑﻨﻰ ﻋﺒﺪ اﻟﺪار" ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ او ﺑﻤﯿﺮد‪ ،‬زﯾـﺮا ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل او ﺷـﺎﻋﺮ اﺳـﺖ و ﺑـﻪ زودى از دﻧﯿـﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ" زﻫﯿﺮ" و" ﻧﺎﺑﻐﻪ" و" اﻋﺸﻰ" )ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﺷﻌﺮاى ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ( از دﻧﯿﺎ رﻓﺘﻨﺪ )و ﺑﺴﺎﻃﺸﺎن ﺑﺮﭼﯿـﺪه ﺷـﺪ و ﺑـﺴﺎط ﻣﺤﻤـﺪ )ﺻـﻠﯽ اﷲ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻣﺮﮔﺶ ﺑﺮﭼﯿﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ( اﯾﻦ را ﮔﻔﺘﻨﺪ و ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻧﺠﻢ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 33‬ﺗﺎ ‪41‬‬ ‫‪ -1‬ﻋﺜﻤﺎن اﻣﻮال ﻓﺮاواﻧﻰ داﺷﺖ و از اﻣﻮال ﺧﻮد اﻧﻔﺎق ﻣﻰﮐﺮد‪ ،‬ﯾﮑﻰ از ﺑﺴﺘﮕﺎن او ﺑﻪ ﻧﺎم " ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ" ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ وﺿـﻊ اداﻣـﻪ دﻫـﻰ ﭼﯿـﺰى‬ ‫ﺑﺮاى ﺗﻮ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﺜﻤﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﻰ دارم ﮐﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ رﺿﺎ و ﻋﻔﻮ اﻟﻬﻰ را ﺟﻠﺐ ﮐﻨﻢ‪" .‬ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔـﺮ ﺷـﺘﺮ ﺳـﻮارﯾﺖ‬ ‫را ﺑﺎ ﺟﻬﺎزش ﺑﻪ ﻣﻦ دﻫﻰ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺖ را ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻣﻰﮔﯿـﺮم! ﻋﺜﻤـﺎن ﭼﻨـﯿﻦ ﮐـﺮد و ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﻗـﺮارداد ﮔـﻮاه ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑﻌـﺪ از آن از اﻧﻔـﺎق ﮐـﺮدن‬ ‫ﺧﻮددارى ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ آﯾﺎت ﻧﺎزل ﺷﺪ و اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺷﺪﯾﺪا ﻧﮑﻮﻫﺶ ﮐﺮد‪ ،‬و اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ را روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭽﮑﺲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎر ﮔﻨـﺎه دﯾﮕـﺮى را ﺑـﺮ‬ ‫دوش ﮔﯿﺮد و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﻌﻰ و ﺗﻼش ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﻪ ﺧﻮد او ﻣﻰرﺳﺪ‪.‬‬ ‫‪" -2‬وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه" ﺑﻪ ﺳﻮى ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﺑﻪ اﺳﻼم ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰ از ﻣﺸﺮﮐﺎن او را ﺳﺮزﻧﺶ ﮐﺮده‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬آﺋﯿﻦ ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﺎ را‬ ‫رﻫﺎ ﮐﺮدى‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﮔﻤﺮاه ﺷﻤﺮدى و ﮔﻤﺎن ﮐﺮدى آﻧﻬﺎ در آﺗﺶ دوزﺧﻨﺪ! او ﮔﻔﺖ‪ :‬راﺳﺘﻰ ﻣﻦ از ﻋﺬاب ﺧﺪا ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ! ﺷﺨﺺ ﺳﺮزﻧﺶ ﮐﻨﻨـﺪه ﮔﻔـﺖ‪:‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﯿﺰى از اﻣﻮاﻟﺖ را ﺑﻪ ﻣﻦ دﻫﻰ و ﺑﻪ ﺳﻮى ﺷﺮك ﺑﺎزﮔﺮدى‪ ،‬ﻣﻦ ﻋﺬاب ﺗﻮ را ﺑﺮ ﮔﺮدن ﻣﻰﮔﯿﺮم! وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه اﯾﻦ ﮐﺎر را ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﻰ ﻣﺎﻟﻰ را ﮐﻪ ﺑﻨﺎ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﭙﺮدازد ﺟﺰ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻤﻰ از آن را ﻧﭙﺮداﺧﺖ! آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و وﻟﯿﺪ را ﺑﺮ روى ﮔﺮداﻧﺪن از اﯾﻤﺎن ﻧﮑﻮﻫﺶ ﮐﺮد‪.‬‬

‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺪﯾﺪ‪ .‬آﯾﻪ ‪16‬‬ ‫‪ -1‬آﯾﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﯾﮏ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻫﺠﺮت در ﺑﺎره ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ روزى از ﺳﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳﻰ ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ :‬از آﻧﭽﻪ در ﺗﻮرات اﺳـﺖ ﺑـﺮاى‬ ‫ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮ! ﭼﺮا ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﯿﺰى اﺳﺖ‪) .‬و ﺑﻪ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺮآن ﺑﻰ اﻋﺘﻨﺎﯾﻰ ﮐﻨﻨﺪ(‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﯾـﺎت آﻏـﺎز‬ ‫ﺳﻮره ﯾﻮﺳﻒ ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻤﺎن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ اﯾﻦ ﻗﺮآن "اﺣﺴﻦ اﻟﻘﺼﺺ" و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﺮﮔﺬﺷﺘﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ از ﻏﯿﺮ آن ﻧﺎﻓﻌﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ از ﺗﮑﺮار‬ ‫ﺳﺆال ﺧﻮددارى ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺳﻠﻤﺎن آﻣﺪﻧﺪ و ﻫﻤﺎن ﺧﻮاﻫﺶ را ﺗﮑﺮار ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﯾﻪ ‪ 23‬زﻣﺮ "اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ َﻧ ﱠﺰ َل أَﺣ‪‬ﺴ‪‬ﻦَ اﻟْﺤ‪‬ﺪِﯾﺚِ ﮐِﺘﺎﺑـ ًﺎ ‪‬ﻣﺘَـﺸﺎﺑِﻬ ًﺎ‬ ‫ﻢ ‪ "...‬ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻼوت ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻣﺪﺗﻰ از ﺗﮑﺮار اﯾﻦ ﺳﺆال ﺧﻮددارى ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺎر ﺳﻮم ﺑـﻪ ﺳـﺮاغ ﺳـﻠﻤﺎن آﻣﺪﻧـﺪ و‬ ‫ﺨ َﺸ ‪‬ﻮ َن ‪‬ر ‪‬ﺑ ‪‬ﻬ ‪‬‬ ‫ﺟﻠُﻮ ‪‬د اﻟﱠﺬِﯾﻦَ ‪‬ﯾ ْ‬ ‫ﯽ َﺗ ْﻘ َﺸ ِﻌ ﱡﺮ ِﻣ ْﻨ ‪‬ﻪ ‪‬‬ ‫ﻣ‪‬ﺜﺎ ِﻧ ‪‬‬ ‫ﻫﻤﺎن درﺧﻮاﺳﺖ را ﺗﮑﺮار ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﯾﻦ آﯾﻪ ‪ 16‬ﻧﺎزل ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را ﻣﺆاﺧﺬه ﮐﺮد ﮐﻪ آﯾﺎ ﻣﻮﻗﻊ آن ﻧﺮﺳﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎم ﺧـﺪا ﺧـﺸﻮع‬ ‫ﮐﻨﯿﺪ و از اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن دﺳﺖ ﺑﺮدارﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﯾﺎران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﻣﮑﻪ در ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﻰ و زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺨﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻰ و ﻧﻌﻤـﺖ رﺳـﯿﺪﻧﺪ‬ ‫وﺿﻊ آﻧﻬﺎ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪ و ﻗﺴﺎوت ﺑﺮ ﻗﻠﻮب ﻋﺪهاى ﭼﯿﺮه ﮔﺸﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻻزم ﺑﻮد ﺑﺮ اﯾﻤﺎن و ﯾﻘـﯿﻦ و اﺧـﻼص آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻣـﺼﺎﺣﺒﺖ ﺑـﺎ ﻗـﺮآن‬ ‫اﻓﺰوده ﺷﻮد‪.‬آﯾﻪ ‪ 16‬ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﺸﺪار داد‪ .‬ﭘﺎرهاى از ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎى دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ در زﻣﯿﻨﻪ اﯾﻦ آﯾﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮرد ﮐﻪ ﭼﻮن ﺣﮑﺎﯾﺖ از ﻣﮑﻰ ﺑـﻮدن‬ ‫آﯾﻪ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﺸﻬﻮر اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﻮره در ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫__________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺪﯾﺪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 28‬و ‪29‬‬ ‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻦ اﺑﻰ ﻃﺎﻟﺐ را ﺑﺎ ﻫﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻧﺠﺎﺷﻰ )ﺑﻪ ﺣﺒﺸﻪ( ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬او ﺑﺮ ﻧﺠﺎﺷﻰ وارد ﺷﺪ و وى را دﻋﻮت ﺑﻪ اﺳـﻼم‬ ‫ﮐﺮد و او ﻧﯿﺰ اﺟﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد و اﯾﻤﺎن آورد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﺣﺒﺸﻪ‪ ،‬ﭼﻬﻞ ﺗﻦ از اﻫﻞ آن ﮐﺸﻮر ﮐﻪ اﯾﻤﺎن آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﻌﻔﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑـﻪ ﻣـﺎ اﺟـﺎزه ده‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮﺳﯿﻢ و اﺳﻼم ﺧﻮد را ﺑﺮ او ﻋﺮﺿﻪ ﺑﺪارﯾﻢ و ﻫﻤﺮاه ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻓﻘﺮ ﻣـﺎﻟﻰ ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ را‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﺎ اﻣﻮال ﻓﺮاواﻧﻰ در دﯾﺎر ﺧﻮد دارﯾﻢ‪ ،‬اﮔﺮ اﺟﺎزه ﻓﺮﻣﺎﺋﯿﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧـﻮد ﺑـﺎزﮔﺮدﯾﻢ و‬ ‫اﻣﻮال ﺧﻮد را ﻫﻤﺮاه ﺑﯿﺎورﯾﻢ و ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( اﺟﺎزه ﻓﺮﻣﻮد و آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨـﺪ و اﻣـﻮال ﺧـﻮد را آوردﻧـﺪ و ﻣﯿـﺎن ﺧـﻮد و‬ ‫ﻢ ِﺑ ِﻪ ‪‬ﯾ ْﺆ ِﻣﻨُﻮ َن‪ "...‬ﻧﺎزل ﮔﺮدﯾﺪ و از آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺠﯿﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﯾﺎت ‪ 52‬ﺗﺎ ‪ 54‬ﺳﻮره ﻗﺼﺺ؛ "اﻟﱠﺬِﯾﻦَ آ َﺗﯿ‪‬ﻨﺎ ‪‬ﻫ ‪‬ﻢ اﻟْﮑِﺘﺎب‪ ‬ﻣِﻦْ َﻗ ‪‬ﺒ ِﻠ ِﻪ ‪‬ﻫ ‪‬‬ ‫ﻦ ﺑِﻤﺎ ﺻ‪‬ـ ‪‬ﺒﺮُوا"‪،‬‬ ‫ﮏ ‪‬ﯾ ْﺆ َﺗ ‪‬ﻮ َن أَﺟ‪‬ﺮَﻫ‪‬ﻢ‪ ‬ﻣ ﱠﺮ َﺗ ‪‬ﯿ ِ‬ ‫اﻓﺮادى از اﻫﻞ ﮐﺘﺎب ﮐﻪ اﯾﻤﺎن ﻧﯿﺎورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﮐﻪ در ذﯾﻞ آﯾﺎت ﻓﻮق اﺳﺖ ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ‪" :‬أُوﻟ ِﺌ ‪‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﭘﺎداش ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺻﺒﺮ و اﺳﺘﻘﺎﻣﺘﺸﺎن دو ﺑﺎر درﯾﺎﻓﺖ ﻣﻰدارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﯾﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اى ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن! ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑـﻪ ﮐﺘـﺎب ﺷـﻤﺎ و‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﺎ اﯾﻤﺎن ﺑﯿﺎورﻧﺪ دو ﭘﺎداش دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺎ اﯾﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ ﭘﺎداش دارد ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎداش ﺷﻤﺎ! ﺑﻨﺎ ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﺑـﻪ اﻋﺘـﺮاف‬ ‫ﺧﻮدﺗﺎن ﺷﻤﺎ ﻓﻀﯿﻠﺘﻰ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻧﺪارﯾﺪ! اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ آﯾﺎت ‪ 28‬و ‪ 29‬ﻧﺎزل ﺷﺪ و اﻋﻼم داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﯿﺰ دو ﭘﺎداش دارﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﻮر اﻟﻬﻰ و ﻣﻐﻔـﺮت‪،‬‬ ‫و ﺳﭙﺲ اﻓﺰود‪ :‬اﻫﻞ ﮐﺘﺎب ﺑﺪاﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﻰ ﺑﺮ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﭼﯿﺰى از ﻓﻀﻞ و رﺣﻤﺖ اﻟﻬﻰ ﻧﺪارﻧﺪ!‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺠﺎدﻟﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫زﻧﻰ از ﻃﺎﯾﻔﻪ اﻧﺼﺎر ﺑﻪ ﻧﺎم " ﺧﻮﻟﻪ" )ﻧﺎﻣﻬﺎى دﯾﮕﺮى ﻧﯿﺰ در رواﯾﺎت دﯾﮕﺮ ﺑﺮاى او ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ( ﮐﻪ از ﻃﺎﯾﻔﻪ" ﺧﺰرج" و ﻫﻤﺴﺮش" اوس ﺑﻦ ﺻـﺎﻣﺖ"‬ ‫ﺑﻮد در ﯾﮏ ﻣﺎﺟﺮا ﻣﻮرد ﺧﺸﻢ ﺷﻮﻫﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و او ﮐﻪ ﻣﺮد ﺗﻨﺪﺧﻮ و ﺳﺮﯾﻊ اﻟﺘﺄﺛﺮي ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ ﺟﺪاﯾﻰ از او ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪" :‬اﻧﺖ ﻋﻠﻰ‪ ‬ﮐﻈﻬـﺮ‬ ‫اُﻣ‪‬ﻰ" ﺗﻮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎدر ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻰ! و اﯾﻦ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﻮﻋﻰ از ﻃﻼق ﺑﻪ ﻧﺎم ﻃﻼق ﻇِﻬﺎر در زﻣـﺎن ﺟﺎﻫﻠﯿـﺖ ﺑـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻃﻼﻗـﻰ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﻧـﻪ ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻮد و ﻧﻪ زن آزاد ﻣﻰﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺴﺮى ﺑﺮاى ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﺪ و اﯾﻦ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﺑـﺮاى ﯾـﮏ زن ﺷـﻮﻫﺮدار ﻣﻤﮑـﻦ ﺑـﻮد رخ دﻫـﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﯿﺰى ﻧﮕﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺮد ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪ و ﭼﻮن ﻃﻼق "ﻇﻬﺎر" در ﻋﺼﺮ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﻧﻮﻋﻰ ﻃﻼق ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐـﻨﻢ ﺑـﺮاى‬ ‫ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺣﺮام ﺷﺪى! زن ﮔﻔﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﮕﻮ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮو و ﺣﮑﻢ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ را از او ﺑﭙﺮس‪ .‬ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﺧﺠﺎﻟـﺖ‬

‫ﻣﻰﮐﺸﻢ‪ ،‬زن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺲ ﺑﮕﺬار ﻣﻦ ﺑﺮوم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎﻧﻌﻰ ﻧﺪارد‪ .‬زن ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﻣﺎﺟﺮا را ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻘـﻞ ﮐـﺮد‪ :‬اى رﺳـﻮل‬ ‫ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻫﻤﺴﺮم "اوس ﺑﻦ ﺻﺎﻣﺖ" زﻣﺎﻧﻰ ﻣﺮا ﺑﻪ زوﺟﯿﺖ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ ﮐﻪ ﺟﻮان ﺑﻮدم و ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻤﺎل و ﻣﺎل و ﺛﺮوت و ﻓﺎﻣﯿﻞ‪ ،‬اﻣـﻮال‬ ‫ﻣﻦ را ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪ ،‬و ﺟﻮاﻧﯿﻢ از ﺑﯿﻦ رﻓﺖ و ﻓﺎﻣﯿﻠﻢ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﻨّﻢ زﯾﺎد ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﺮا ﻃﻼق ﻇﻬﺎر ﮐﺮده وﻟﯽ ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪه‪ ،‬آﯾﺎ راﻫﻰ ﻫﺴﺖ ﮐـﻪ ﻣـﺎ‬ ‫ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎزﮔﺮدﯾﻢ؟! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻮ ﺑﺮ او ﺣﺮام ﺷﺪهاى! ﻋﺮض ﮐﺮد ﯾﺎ رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( او ﺻـﯿﻐﻪ ﻃـﻼق‬ ‫ﺟﺎرى ﻧﮑﺮده و او ﭘﺪر ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻦ اﺳﺖ و از ﻫﻤﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻮ ﺑﺮ او ﺣﺮام ﺷﺪهاى! و ﻣﻦ دﺳﺘﻮر دﯾﮕﺮى در اﯾﻦ زﻣﯿﻨـﻪ ﻧـﺪارم‪ .‬زن ﭘـﻰ‬ ‫در ﭘﻰ اﺻﺮار و اﻟﺤﺎح ﻣﻰﮐﺮد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم رو ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪا آورد و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪا! ﺑﯿﭽـﺎرﮔﻰ و ﻧﯿـﺎز و ﺷـﺪت ﺣـﺎﻟﻢ را ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﺷـﮑﺎﯾﺖ ﻣـﻰﮐـﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪا! ﻓﺮﻣﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮت ﻧﺎزل ﮐﻦ و اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﮕﺸﺎ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪا! ﺗﻮ ﺣﺎل ﻣﺮا ﻣﻰداﻧﻰ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻦ رﺣﻢ ﮐﻦ‪ ،‬ﮐﻮدﮐﺎن ﺧﺮدﺳﺎﻟﻰ دارم ﮐﻪ اﮔﺮ در اﺧﺘﯿـﺎر‬ ‫ﺷﻮﻫﺮم ﺑﮕﺬارم ﺿﺎﯾﻊ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺧﻮدم آﻧﻬﺎ را ﺑﺮﮔﯿﺮم ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ! در اﯾﻨﺠﺎ آﯾﺎت آﻏﺎز اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﺎزل ﺷﺪ ﮐﻪ راه ﺣـﻞ ﻣـﺸﮑﻞ‬ ‫"ﻇﻬﺎر" را ﺑﻪ روﺷﻨﻰ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻤﺴﺮت را ﺻﺪا ﮐﻦ‪ ،‬آﯾﺎت ﻣﺰﺑﻮر را ﺑﺮ او ﺗﻼوت ﮐﺮد‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﯾـﺎ‬ ‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﯾﮏ ﺑﺮده را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻔﺎره ﻇﻬﺎر آزاد ﮐﻨﻰ؟ ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻨﻢ ﭼﯿﺰى ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣـﻰﺗـﻮاﻧﻰ دو ﻣـﺎه ﭘـﻰ در ﭘـﻰ‬ ‫روزه ﺑﮕﯿﺮى؟ ﻋﺮض ﮐﺮد ﻣﻦ اﮔﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻏﺬاﯾﻢ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺷﻮد ﭼﺸﻤﻢ از ﮐﺎر ﻣﻰاﻓﺘﺪ و ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺷﻮم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﯾﺎ ﻣـﻰﺗـﻮاﻧﻰ ﺷـﺼﺖ ﻣـﺴﮑﯿﻦ را‬ ‫اﻃﻌﺎم ﮐﻨﻰ‪ ،‬ﻋﺮض ﮐﺮد ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮐﻤﮏ ﻣﻰﮐﻨﻢ و ﭘـﺎﻧﺰده ﺻـﺎع )‪ 15‬ﻣـﻦ ﮐـﻪ ﺧـﻮراك ﺷـﺼﺖ ﻣـﺴﮑﯿﻦ‬ ‫ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﯾﮏ ﻣﺪ ﯾﻌﻨﻰ ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم ﻣﻦ( ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬او ﮐﻔﺎره را داد و ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫_____________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺠﺎدﻟﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪8‬‬ ‫‪ -1‬ﺟﻤﻌﻰ از ﯾﻬﻮد و ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن در ﻣﯿﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﺟﺪا از ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻧﺠﻮى ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺳـﺨﻨﺎن در ﮔﻮﺷـﻰ ﻣـﻰﮔﻔﺘﻨـﺪ و ﮔـﺎه ﺑـﺎ ﭼـﺸﻤﻬﺎى ﺧـﻮد اﺷـﺎرهﻫـﺎى‬ ‫ﻧﺎراﺣﺖ ﮐﻨﻨﺪهاى ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮه را دﯾﺪﻧﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ ﺧﺒﺮ ﻧﺎراﺣﺖ ﮐﻨﻨﺪه از ﺑـﺴﺘﮕﺎن و ﻋﺰﯾـﺰان ﻣـﺎ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎد رﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ رﺳﯿﺪه و از آن ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ و ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ ﮐـﻪ آﻧـﺎن اﯾـﻦ ﮐـﺎر را ﺗﮑـﺮار ﮐﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻨـﺎن‬ ‫ﺷﮑﺎﯾﺖ ﺑﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ دﯾﮕﺮى ﻧﺠﻮى ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﮔﻮش ﻧﺪادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺗﮑﺮار ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺳﺨﺖ ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﮔﺮوﻫﻰ از ﯾﻬﻮد ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎى "اﻟﺴﻼم ﻋﻠﯿﮏ" ﮔﻔﺘﻨﺪ‪" :‬اﻟﺴﺎم ﻋﻠﯿﮏ" ﯾﺎ اﺑﺎ اﻟﻘﺎﺳﻢ )ﮐﻪ ﻣﻔﻬـﻮﻣﺶ ﻣـﺮگ ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﻮ ﯾﺎ ﻣﻼﻟﺖ و ﺧﺴﺘﮕﻰ ﺑﺮ ﺗﻮ( ﺑﻮد‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﺟﻮاب آﻧﻬﺎ ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬و ﻋﻠﯿﮑﻢ!" ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎد!‬ ‫ﻋﺎﯾﺸﻪ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺷﺪم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺧﺪا ﻟﻌﻨﺖ ﮐﻨﺪ ﺷﻤﺎ را و ﻏﻀﺐ ﮐﻨﺪ! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺪارا ﮐﻦ و از ﺧـﺸﻮﻧﺖ و‬ ‫ﺑﺪﮔﻮﯾﻰ ﺑﭙﺮﻫﯿﺰ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻰﺷﻨﻮى ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ‪" :‬ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﻮ" ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﮕﺮ ﺗﻮ ﻫﻢ ﻧﺸﻨﯿﺪى ﮐﻪ ﻣﻦ در ﺟـﻮاب آﻧﻬـﺎ "ﻋﻠـﯿﮑﻢ" ﮔﻔـﺘﻢ‪ ،‬اﯾﻨﺠـﺎ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ آﯾﻪ ﻓﻮق را ﻧﺎزل ﮐﺮد ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻧﺰد ﺷﻤﺎ ﻣﻰآﯾﻨﺪ ﺗﺤﯿ‪‬ﺘﻰ ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪا ﭼﻨﺎن ﺗﺤﯿ‪‬ﺘﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫_____________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺠﺎدﻟﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪11‬‬ ‫ﺻﻔّﻪ" ‪ -‬ﺳﮑﻮى ﺑﺰرﮔﻰ ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر ﻣﺴﺠﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻗﺮار داﺷﺖ ‪ -‬ﻧﺸـﺴﺘﻪ ﺑـﻮد و ﮔﺮوﻫـﻰ ﻧـﺰد‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﯾﮑﻰ از روزﻫﺎى ﺟﻤﻌﻪ در " ‪‬‬ ‫ﺣﻀﺮت ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﺎ ﺗﻨﮓ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻋﺎدﺗﺶ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪان ﺑﺪر را اﻋﻢ از ﻣﻬﺎﺟﺮ و اﻧﺼﺎر اﺣﺘﺮام ﻓﺮاوان ﻣﻰﮐﺮد‪ ،‬در‬ ‫اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮوﻫﻰ از ﺑﺪرﯾ‪‬ﻮن وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان ﻗﺒﻞ از آﻧﻬﺎ اﻃﺮاف ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﭘﺮ ﮐـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ ﮐـﻪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻼم ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺣﺎﺿﺮان ﺳﻼم ﮐﺮدﻧﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﭘﺎﺳـﺦ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ ،‬آﻧﻬـﺎ‬ ‫روى ﭘﺎى ﺧﻮد اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺣﺎﺿﺮان ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺟﺎ دﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﻫﯿﭽﮑﺲ ﺗﮑﺎن ﻧﺨﻮرد! اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( ﺳـﺨﺖ آﻣـﺪ‪،‬‬ ‫رو ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ اﻃﺮاف او ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻓﻼن و ﻓﻼﻧﻰ ﺑﺮﺧﯿﺰﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را از ﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ واردﯾﻦ ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ )و اﯾﻦ در ﺣﻘﯿﻘـﺖ‬ ‫ﻧﻮﻋﻰ ادب آﻣﻮزى و درس اﺣﺘﺮام ﮔﺬاردن ﺑﻪ ﭘﯿﺶﮐﺴﻮﺗﺎن در اﯾﻤﺎن و ﺟﻬﺎد ﺑﻮد(‪ .‬وﻟﻰ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮ آن ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﮐﻪ از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻨﺪ ﻧـﺎﮔﻮار آﻣـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻃﻮرى ﮐﻪ آﺛﺎرش در ﭼﻬﺮه آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن )ﮐﻪ از ﻫﺮ ﻓﺮﺻﺘﻰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ( ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﻢ ﻋﺪاﻟﺖ را رﻋﺎﯾﺖ‬ ‫ﻧﮑﺮد‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﻰ را ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﻧﺰدﯾﮏ او ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻓﺮادى ﮐﻪ ﺑﻌﺪا وارد ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪﻧﺪ از ﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﻗﺴﻤﺘﻰ از‬ ‫آداب ﻧﺸﺴﺘﻦ در ﻣﺠﺎﻟﺲ را ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺷﺮح داد‪.‬‬ ‫____________________________‬

‫ﺳﻮره ﻣﺠﺎدﻟﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 12‬و ‪13‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻰ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺎ او ﻧﺠﻮا ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐـﻪ وﻗـﺖ ﮔﺮاﻧﺒﻬـﺎى ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻣﺎﯾﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﯿﻦ و ﻣﻮﺟﺐ اﻣﺘﯿﺎزى ﺑﺮاى اﻏﻨﯿﺎء ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ آﯾﻪ ‪ 12‬را ﻧﺎزل ﮐﺮد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ ﻗﺒـﻞ از‬ ‫ﻧﺠﻮى ﮐﺮدن ﺑﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺻﺪﻗﻪاى ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪان ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اﻏﻨﯿﺎ وﻗﺘﻰ ﭼﻨﯿﻦ دﯾﺪﻧﺪ از ﻧﺠـﻮى و دﯾـﺪار ﺧـﺼﻮﺻﯽ ﺑـﺎ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﺧـﻮددارى‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ آﯾﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد آن ﺣﻀﺮت ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬ﯾﮏ دﯾﻨـﺎر داﺷـﺘﻢ و آن را ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ ده‬ ‫درﻫﻢ ﮐﺮدم و ﻫﺮﮔﺎه ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﺠﻮا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ درﻫﻤﯽ ﺻﺪﻗﻪ داد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﺷﺪم‪ .‬آﯾـﻪ ‪ 13‬ﻧـﺎزل ﺷـﺪ و آﻧﻬـﺎ را ﻣﻼﻣـﺖ‬ ‫ﮐﺮد و ﺣﮑﻢ آﯾﻪ اول را ﻧﺴﺦ ﻧﻤﻮد و اﺟﺎزه ﻧﺠﻮى ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺎن داد‪ ،‬وﻟﻰ ﻧﺠﻮى در ﻣﻮرد ﮐﺎر ﺧﯿﺮ و اﻃﺎﻋﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺸﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه از ﯾﻬﻮد زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪" :‬ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ"‪" ،‬ﺑﻨﻰ ﻗﺮﯾﻈﻪ" و "ﺑﻨﻰ ﻗﯿﻨﻘﺎع" و ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ اﺻﻼ اﻫﻞ ﺣﺠﺎز ﻧﺒﻮدﻧﺪ وﻟـﻰ‬ ‫ﭼﻮن در ﮐﺘﺐ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮى از ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﻮچ ﮐﺮدﻧﺪ و در اﻧﺘﻈﺎر اﯾﻦ ﻇﻬﻮر ﺑﺰرگ ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻫﺠﺮت ﻓﺮﻣﻮد ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﭘﯿﻤﺎن ﻋﺪم ﺗﻌﺮّض و ﺗﺠﺎوزﮔﺮي ﺑﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻰ آﻧﻬﺎ ﻫﺮ زﻣﺎن ﻓﺮﺻﺘﻰ ﯾﺎﻓﺘﻨـﺪ از‬ ‫ﻧﻘﺾ اﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎن ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ "اُﺣﺪ" در ﺳﺎل ﺳﻮم ﻫﺠﺮت‪" ،‬ﮐﻌﺐ ﺑﻦ اﺷـﺮف" ﺑـﺎ ﭼﻬـﻞ ﻣـﺮد ﺳـﻮار از ﯾﻬـﻮد ﺑـﻪ ﻣﮑـﻪ‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ و ﯾﮑﺴﺮه ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻗﺮﯾﺶ رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻋﻬﺪ و ﭘﯿﻤﺎن ﺑﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﻰ ﻣﺘﺤﺪا ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﭘﯿﮑﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ اﺑﻮﺳـﻔﯿﺎن ﺑـﺎ‬ ‫ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از ﻣﮑﯿﺎن و ﮐﻌﺐ ﺑﻦ اﺷﺮف ﯾﻬﻮدى ﺑﺎ ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از ﯾﻬﻮد وارد ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﺷﺪﻧﺪ و در ﮐﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﭘﯿﻤﺎﻧﻬﺎ را ﻣﺤﮑﻢ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﺧﺒﺮ از ﻃﺮﯾﻖ وﺣﻰ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﯿﺪ‪ .‬دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( روزى ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔـﺮ از ﺑﺰرﮔـﺎن و ﯾـﺎراﻧﺶ ﺑـﻪ ﺳـﻮى‬ ‫ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ ﮐﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﻰ ﻣﺪﯾﻨﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ آﻣﺪ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ از آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﯾﺎ واﻣﻰ ﺑﮕﯿﺮد ﺑﺮاى ﭘﺮداﺧﺘﻦ دﯾﻪ دو ﻣﻘﺘﻮل از ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺑﻨـﻰ ﻋـﺎﻣﺮ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ "ﻋﻤﺮو ﺑﻦ اﻣﯿﻪ" )ﯾﮑﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن( ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و ﺷﺎﯾﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( و ﯾﺎراﻧﺶ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در زﯾﺮ اﯾﻦ ﭘﻮﺷـﺶ وﺿـﻊ"‬ ‫ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ" را از ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺮرﺳﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﺑﯿﺮون ﻗﻠﻌﻪ ﯾﻬﻮد ﺑﻮد و ﺑﺎ "ﮐﻌﺐ ﺑﻦ اﺷﺮف" در اﯾﻦ‬ ‫زﻣﯿﻨﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮد‪ ،‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم در ﻣﯿﺎن ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﺑـﺬر ﺗﻮﻃﺌـﻪاى ﭘﺎﺷـﯿﺪه ﺷـﺪ و ﺑـﺎ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﺷـﻤﺎ اﯾـﻦ ﻣـﺮد را در ﭼﻨـﯿﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻰ ﮔﯿـﺮ‬ ‫ﻧﻤﻰآورﯾﺪ‪ ،‬اﻻن ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر دﯾﻮار ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم رود و ﺳﻨﮓ ﻋﻈﯿﻤﻰ ﺑﺮ او ﺑﯿﻔﮑﻨﺪ و ﻣﺎ را از دﺳﺖ او راﺣﺖ ﮐﻨﺪ! ﯾﮑﻰ از ﯾﻬـﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم "ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﺟﺤﺎش" اﻋﻼم آﻣﺎدﮔﻰ ﮐﺮد و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم رﻓﺖ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( از ﻃﺮﯾﻖ وﺣﻰ آﮔﺎه ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ آﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻰ آﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﯾﺎران ﺧﻮد ﺳﺨﻨﻰ ﺑﮕﻮﯾﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺎز ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮدد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪا آﮔﺎه ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و‬ ‫آﻟﻪ( در ﻣﺪﯾﻨﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﯿﻤﺎنﺷﮑﻨﻰ ﯾﻬﻮد ﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﻣـﺴﻠﻢ ﺷـﺪ و دﺳـﺘﻮر آﻣـﺎده ﺑـﺎش‬ ‫ﺑﺮاى ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن داد‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮاى اﯾﻨﮑﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﮐﺎرى ﻗﺒﻼ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣـﺴﻠﻤﻪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﮐﻌـﺐ ﺑـﻦ اﺷـﺮف ﺑـﺰرگ‬ ‫ﯾﻬﻮد آﺷﻨﺎﯾﻰ داﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد او را ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و او ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﮐﺮد‪ .‬ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن "ﮐﻌﺐ ﺑﻦ اﺷـﺮف" ﺗﺰﻟﺰﻟـﻰ در ﯾﻬـﻮد‬ ‫اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دﺳﺘﻮر داد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺮاى ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻗﻮم ﭘﯿﻤﺎنﺷﮑﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑـﺎ ﺧﺒـﺮ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪﻫﺎى ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ و دژﻫﺎى ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ ﺧﻮد ﭘﻨﺎه ﺑﺮدﻧﺪ و درﻫﺎ را ﻣﺤﮑﻢ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دﺳﺘﻮر داد ﺑﻌﻀﻰ درﺧﺘﺎن ﻧﺨﻞ را ﮐﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﻗﻠﻌﻪﻫﺎ ﺑﻮد ﺑﮑﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﯾﻬﻮدﯾﺎن را ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺪﯾﺪى ﺑﻪ اﻣﻮال ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ از ﻗﻠﻌﻪ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﺪ و ﭘﯿﮑﺎر رو در رو اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ ،‬اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﯿﺰ داده ﺷـﺪه ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻧﺨﻠﻬـﺎ ﻣـﺰاﺣﻢ‬ ‫ﻣﺎﻧﻮر ﺳﺮﯾﻊ ارﺗﺶ اﺳﻼم در اﻃﺮاف ﻗﻠﻌﻪﻫﺎ ﺑﻮد و ﻣﻰﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ ﮐﺎر ﻓﺮﯾﺎد ﯾﻬﻮد را ﺑﻠﻨـﺪ ﮐـﺮد و ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬اى ﻣﺤﻤـﺪ! ﺗـﻮ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ از‬ ‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎرﻫﺎ ﻧﻬﻰ ﻣﻰﮐﺮدى‪ ،‬ﭘﺲ اﯾﻦ ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى اﺳﺖ؟ آﯾﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﻮر ﺧﺎص اﻟﻬﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﭼﻨـﺪ‬ ‫روز ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮاى ﭘﺮﻫﯿﺰ از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰى ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺪﯾﻨﻪ را ﺗﺮك ﮔﻮﯾﻨﺪ و از آﻧﺠـﺎ ﺧـﺎرج ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪارى از اﻣﻮال ﺧﻮد را ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﺑﻘﯿﻪ را رﻫﺎ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻰ ﺑﻪ ﺳﻮى "اذرﻋﺎت" ﺷﺎم و ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﻰ ﺑﻪ ﺳـﻮى "ﺧﯿﺒـﺮ" و ﮔﺮوﻫـﻰ ﺑـﻪ‬

‫"ﺣﯿﺮه" رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه اﻣﻮال و اراﺿﻰ و ﺑﺎﻏﺎت و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬ ‫ﮐﻮچ ﮐﺮدن ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫_______________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺸﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪6‬‬ ‫اﯾﻦ آﯾﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﻰ ﺑﺮ آﯾﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻪ داﺳﺘﺎن ﺷﮑﺴﺖ ﯾﻬﻮد ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻰﮐﺮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﯿﺮون رﻓﺘﻦ ﯾﻬﻮد "ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ" از ﻣﺪﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻏﻬﺎ و‬ ‫زﻣﯿﻨﻬﺎى ﮐﺸﺎورزى و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻗﺴﻤﺘﻰ از اﻣﻮال آﻧﻬﺎ در ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻰ از ﺳﺮان ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﯿﺪﻧﺪ و ﻃﺒﻖ‬ ‫آﻧﭽﻪ از ﺳﻨﺖ ﻋﺼﺮ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮﮔﺰﯾﺪهﻫﺎى اﯾﻦ ﻏﻨﯿﻤﺖ‪ ،‬و ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم آن را ﺑﺮﮔﯿﺮ و ﺑﻘﯿـﻪ را ﺑـﻪ ﻣـﺎ واﮔـﺬار‪ ،‬ﺗـﺎ در ﻣﯿـﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ! آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻮن ﺑﺮاى اﯾﻦ ﻏﻨﺎﺋﻢ‪ ،‬ﺟﻨﮕﻰ ﻧﺸﺪه و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن زﺣﻤﺘﻰ ﻧﮑﺸﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم آن ﺗﻌﻠﻖ ﺑـﻪ رﺳـﻮل‬ ‫اﻟﻠﱠﻪ )رﺋﯿﺲ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ( دارد و او ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺻﻼح ﺑﺪاﻧﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( اﯾﻦ اﻣﻮال را در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮﯾﻦ ﮐـﻪ دﺳـﺘﻬﺎى‬ ‫آﻧﻬﺎ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺪﯾﻨﻪ از ﻣﺎل دﻧﯿﺎ ﺗﻬﻰ ﺑﻮد و ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﻰ از اﻧﺼﺎر ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺷﺪﯾﺪى داﺷﺘﻨﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫_______________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺸﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪9‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮاﻣﻰ اﺳﻼم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( روز ﭘﯿﺮوزى ﺑﺮ ﯾﻬﻮد ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ ﺑﻪ اﻧﺼﺎر ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎﯾﻞ ﻫﺴﺘﯿﺪ اﻣﻮال و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﺘﺎن را ﺑـﺎ ﻣﻬـﺎﺟﺮان ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬ ‫ﮐﻨﯿﺪ و در اﯾﻦ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺷﺮﯾﮏ ﺷﻮﯾﺪ و اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﯿﺪ اﻣﻮال و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﺘﺎن از آن ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ و از اﯾﻦ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﭼﯿﺰى ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﻧﺸﻮد؟! اﻧﺼﺎر ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻫﻢ اﻣﻮال و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾﻤﺎن را ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﻫﻢ ﭼﺸﻢ داﺷﺘﻰ ﺑﻪ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﻧﺪارﯾﻢ و ﻣﻬﺎﺟﺮان را ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻘﺪم ﻣﻰﺷﻤﺮﯾﻢ‪ .‬آﯾـﻪ ﻓـﻮق ﻧـﺎزل ﺷـﺪ و اﯾـﻦ‬ ‫روﺣﯿﻪ ﻋﺎﻟﻰ آﻧﻬﺎ را ﺳﺘﻮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺷﺨﺼﯽ ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﮔﺮﺳﻨﻪام‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دﺳﺘﻮر داد از ﻣﻨـﺰل ﻏـﺬاﯾﻰ ﺑـﺮاى او ﺑﯿﺎورﻧـﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻰ در ﻣﻨﺰل ﺣﻀﺮت ﻏﺬا ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭼﻪ ﮐﺴﻰ اﻣﺸﺐ اﯾﻦ ﻣﺮد را ﻣﯿﻬﻤﺎن ﻣﻰﮐﻨﺪ؟ ﻣﺮدى از اﻧﺼﺎر )ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( اﻋﻼم آﻣـﺎدﮔﻰ ﮐـﺮد و‬ ‫او را ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺟﺰ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﻰ ﻏﺬا ﺑﺮاى ﮐﻮدﮐﺎن ﺧﻮد ﭼﯿﺰى ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻔﺎرش ﮐﺮد ﻏﺬا را ﺑﺮاى ﻣﯿﻬﻤﺎن ﺑﯿﺎورﯾﺪ و ﭼﺮاغ را ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺮد‬ ‫و ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮐﻮدﮐﺎن را ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﺎره ﮐﻦ ﺗﺎ ﺧﻮاب روﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ زن و ﻣﺮد ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻰ آﻧﮑﻪ ﭼﯿﺰى از ﻏﺬا در دﻫﺎن‬ ‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ دﻫﺎن ﺧﻮد را ﺗﮑﺎن ﻣﻰدادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯿﻬﻤﺎن ﮔﻤﺎن ﮐﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاه او ﻏﺬا ﻣﻰﺧﻮرﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﮐـﺎﻓﻰ ﺧـﻮرد و ﺳـﯿﺮ ﺷـﺪ‪ ،‬و آﻧﻬـﺎ ﺷـﺐ ﮔﺮﺳـﻨﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺑﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪﻧﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﺮد و ﺗﺒـﺴﻤﻰ ﻓﺮﻣـﻮد )و ﺑـﻰ آﻧﮑـﻪ آﻧﻬـﺎ ﺳـﺨﻨﻰ‬ ‫ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ( آﯾﻪ ﻓﻮق را ﺗﻼوت ﮐﺮد و اﯾﺜﺎر آﻧﻬﺎ را ﺳﺘﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ داﺳﺘﺎن اول ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎن ﻧﺰول آﯾﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻰ دوﻣﻰ ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻄﺒﯿـﻖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻣﯿﻬﻤﺎﻧﻰ اﯾﺜﺎرﮔﺮاﻧﻪ آﯾﻪ را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﺰول آﯾﺎت در ﻣﻮرد اﻧﺼﺎر ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﻣﯿﺰﺑـﺎن ﺑـﻮدن ﻋﻠـﻰ‬ ‫)ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺪارد‪ -3 .‬ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ اﯾﻦ آﯾﻪ در ﻣﻮرد ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎن "اﺣﺪ" ﻧﺎزل ﺷﺪه ﮐﻪ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ ﺳﺨﺖ ﺗﺸﻨﻪ و ﻣﺠﺮوح ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺴﻰ آﺑﻰ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻧﻮﺷﯿﺪن ﯾﮏ ﻧﻔﺮ آورد و ﺳﺮاغ ﻫﺮ ﯾﮏ رﻓﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮى ﺣﻮاﻟﻪ داد‪ ،‬و او را ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻘﺪم ﺷﻤﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﻤﮕﻰ ﺗـﺸﻨﻪ ﺟـﺎن ﺳـﭙﺮدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧـﺪ‬ ‫اﯾﻦ اﯾﺜﺎرﮔﺮى آﻧﻬﺎ را ﺳﺘﻮد‪.‬‬ ‫_____________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺸﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 11‬ﺗﺎ ‪14‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ اﺑﻰ" و ﯾﺎراﻧﺶ ﻣﺨﻔﯿﺎﻧﻪ ﮐﺴﻰ را ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﯾﻬﻮد "ﺑﻨﻰ ﻧـﻀﯿﺮ" ﻓﺮﺳـﺘﺎدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﺷـﻤﺎ ﻣﺤﮑـﻢ در ﺟـﺎى ﺧـﻮد‬ ‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯿﺪ‪ ،‬از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺧﻮد ﺑﯿﺮون ﻧﺮوﯾﺪ و دژﻫﺎى ﺧﻮد را ﻣﺤﮑﻢ ﺳﺎزﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺎ دو ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﯾﺎور از ﻗﻮم ﺧـﻮد و دﯾﮕـﺮان دارﯾـﻢ و ﺗـﺎ آﺧـﺮﯾﻦ ﻧﻔـﺲ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎ‬ ‫ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺑﻨﻰ ﻗﺮﯾﻈﻪ و ﺳﺎﯾﺮ ﻫﻢ ﭘﯿﻤﺎﻧﻬﺎى ﺷﻤﺎ از ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻏﻄﻔﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﯾﻬـﻮد" ﺑﻨـﻰ ﻧـﻀﯿﺮ" ﺑـﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﯾﮑﻰ از ﺑﺰرﮔﺎن "ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ" ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺳﻼم" ﺑﻪ" ﺣﯿﻰ ﺑﻦ اﺧﻄﺐ" ﮐـﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎى‬ ‫"ﺑﻨﻰ ﻧﻀﯿﺮ" ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻋﺘﻨﺎﯾﻰ ﺑﻪ ﺣﺮف "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ اﺑﻰ" ﻧﮑﻨﯿﺪ‪ ،‬او ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮐﻨﺪ و ﺧـﻮدش در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ و ﺷﻤﺎ را ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺣﻮادث ﻧﻤﺎﯾﺪ‪" .‬ﺣﯿﯿﻰ" ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺟﺰ دﺷﻤﻨﻰ ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( و ﭘﯿﮑﺎر ﺑﺎ او ﭼﯿﺰى را ﻧﻤـﻰﺷﻨﺎﺳـﯿﻢ‪" .‬ﺳـﻼم" در‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﻦ ﻣﻰﺑﯿﻨﻢ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺎ را از اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﯿﺮون ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ و اﻣﻮال و ﺷﺮف ﻣﺎ ﺑﺮ ﺑﺎد ﻣﻰرود ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺎ اﺳﯿﺮ و ﺟﻨﮕﺠﻮﯾـﺎن‬ ‫ﻣﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎت ﻓﻮق ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻤﺘﺤﻨﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪3‬‬ ‫ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻔﺴﺮان ﺗﺼﺮﯾﺢ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ آﯾﺎت )ﯾﺎ آﯾﻪ اول( در ﺑﺎره "ﺣﺎﻃﺐ اﺑﻦ اﺑﻰ ﺑﻠﺘﻌﻪ"‪ ،‬ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺮﯾﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ زﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺳـﺎره" ﮐـﻪ‬ ‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﻰ از ﻗﺒﺎﺋﻞ ﻣﮑﻪ ﺑﻮد از ﻣﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑـﻪ او ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬آﯾـﺎ ﻣـﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﺷﺪهاى و ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ آﻣﺪهاى؟ ﻋﺮض ﮐﺮد ﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﺎﺟﺮت آﻣﺪهاى؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺲ ﭼﺮا آﻣﺪى؟ ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﺷـﻤﺎ اﺻـﻞ و ﻋـﺸﯿﺮه ﻣـﺎ‬ ‫ﺑﻮدﯾﺪ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﻫﻤﻪ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ ﺷﺪﯾﺪا ﻣﺤﺘﺎج ﺷﺪم‪ ،‬ﻧﺰد ﺷﻤﺎ آﻣﺪهام ﺗﺎ ﻋﻄﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻨﯿﺪ و ﻟﺒﺎس و ﻣﺮﮐﺒﻰ ﺑﺒﺨﺸﯿﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﭘـﺲ ﺟﻮاﻧـﺎن ﻣﮑـﻪ‬ ‫ﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ؟ )اﺷﺎره ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ آن زن ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮاى ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮد(‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻌﺪ از واﻗﻌﻪ ﺑﺪر‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﮐﺲ از ﻣﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎى ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﻰ ﻧﮑﺮد‪.‬‬ ‫)و اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺪر ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ در ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻣﮑﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﻮد(‪ .‬ﺣﻀﺮت )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑـﻪ ﻓﺮزﻧـﺪان ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ‪ ،‬دﺳـﺘﻮر داد‪،‬‬ ‫ﻟﺒﺎس و ﻣﺮﮐﺐ و ﺧﺮج راﻫﻰ ﺑﻪ او دادﻧﺪ‪ .‬و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺎده ﻓﺘﺢ ﻣﮑﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ" ﺣﺎﻃﺐ ﺑﻦ اﺑﻰ ﺑﻠﺘﻌﻪ"‬ ‫ﯾﮑﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻌﺮوف ﮐﻪ در ﺟﻨﮓ ﺑﺪر و ﺑﯿﻌﺖ رﺿﻮان ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺰد "ﺳﺎره" آﻣﺪ و ﻧﺎﻣﻪاى ﻧﻮﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬آن را ﺑﻪ اﻫـﻞ ﻣﮑـﻪ ﺑـﺪه و ده‬ ‫دﯾﻨﺎر و ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻰ ده درﻫﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ او داد و ﭘﺎرﭼﻪ ﺑ‪‬ﺮدى ﻧﯿﺰ ﺑﻪ او ﺑﺨﺸﯿﺪ‪" .‬ﺣﺎﻃﺐ" در ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻫﻞ ﻣﮑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ(‬ ‫ﻗﺼﺪ دارد ﺑﻪ ﺳﻮى ﺷﻤﺎ آﯾﺪ‪ ،‬آﻣﺎده دﻓﺎع از ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎﺷﯿﺪ! "ﺳﺎره" ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮداﺷﺖ و از ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﮑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد‪ .‬ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ اﻃـﻼع‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ(‪ ،‬ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻋﻤﺎر و ﻋﻤﺮ و زﺑﯿﺮ و ﻃﻠﺤﻪ و ﻣﻘﺪاد و اﺑﻮ ﻣﺮﺛﺪ را دﺳﺘﻮر داد‬ ‫ﮐﻪ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺐ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﮑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬در ﯾﮑﻰ از ﻣﻨﺰﻟﮕﺎﻫﻬﺎى وﺳﻂ راه ﺑﻪ زﻧﻰ ﻣﻰرﺳﯿﺪ ﮐـﻪ ﺣﺎﻣـﻞ ﻧﺎﻣـﻪاى از "ﺣﺎﻃـﺐ" ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ ﻣﮑﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ را از او ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و در ﻫﻤﺎن ﻣﮑﺎن ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد ﺑـﻪ او رﺳـﯿﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟـﯽ او‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﯾﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻧﺎﻣﻪاى ﻧﺰد او ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬آﻧﺎن اﺛﺎث ﺳﻔﺮ او را ﺗﻔﺘﯿﺶ ﮐﺮدﻧﺪ و ﭼﯿﺰى ﻧﯿﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻰ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟـﻰ ﻋﻠـﻰ )ﻋﻠﯿـﻪ‬ ‫اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﻣﺎ دروغ ﮔﻔﺘﻪ و ﻧﻪ ﻣﺎ دروغ ﻣـﻰﮔـﻮﺋﯿﻢ‪ ،‬ﺷﻤـﺸﯿﺮ را ﮐـﺸﯿﺪ و ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻧﺎﻣـﻪ را ﺑﯿـﺮون ﺑﯿـﺎور و اﻻّ ﺑـﻪ ﺧـﺪا‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮔﺮدﻧﺖ را ﻣﻰزﻧﻢ! "ﺳﺎره" ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺟﺪ‪‬ى ﯾﺎﻓﺖ ﻧﺎﻣﻪ را ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﮔﯿﺴﻮاﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮده ﺑﻮد ﺑﯿﺮون آورد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داد و آﻧﻬـﺎ ﻧﺎﻣـﻪ‬ ‫را ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آوردﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﺳﺮاغ "ﺣﺎﻃﺐ" ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳـﻰ؟! ﻋـﺮض ﮐـﺮد‪:‬‬ ‫ﺑﻠﻰ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر اﻗﺪام ﮐﻨﻰ؟! ﻋﺮض ﮐﺮد اى رﺳﻮل ﺧﺪا! ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ از آن روز ﮐـﻪ اﺳـﻼم را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘـﻪام ﻟﺤﻈـﻪاى ﮐـﺎﻓﺮ‬ ‫ﻧﺸﺪهام و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻧﻨﻤﻮدهام و ﻫﯿﭽﮕﺎه دﻋﻮت ﻣﺸﺮﮐﺎن را از آن زﻣﺎن ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ ﺟﺪا ﺷـﺪم اﺟﺎﺑـﺖ ﻧﮑـﺮدم‪ ،‬وﻟـﻰ ﻣـﺴﺎﻟﻪ اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗﻤـﺎم‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﮐﺴﺎﻧﻰ را در ﻣﮑﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﺮﮐﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﻣـﻦ در ﻣﯿـﺎن آﻧﻬـﺎ ﻏـﺮﯾﺒﻢ و ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣـﻦ در ﭼﻨﮕـﺎل آﻧﻬـﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎرﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺣﻘﻰ ﺑﻪ ﮔﺮدن آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﺗﺎ ﻣﺰاﺣﻢ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻦ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﻰداﻧـﺴﺘﻢ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺳـﺮاﻧﺠﺎم آﻧﻬـﺎ را ﮔﺮﻓﺘـﺎر‬ ‫ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻦ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺳﻮدى ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻋﺬرش را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻰ ﻋﻤﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اى رﺳﻮل ﺧـﺪا! اﺟـﺎزه‬ ‫ﺑﺪه ﮔﺮدن اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻓﻖ را ﺑﺰﻧﻢ! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎن ﺑﺪر اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻈﺮ ﻟﻄﻒ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دارد‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐـﻪ آﯾـﺎت‬ ‫ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و درﺳﻬﺎى ﻣﻬﻤﻰ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺮك ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دوﺳﺘﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﮐﺎن و دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن داد‪.‬‬ ‫______________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻤﺘﺤﻨﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 10‬و ‪11‬‬ ‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﺣﺪﯾﺒﯿﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻣﮑﻪ ﭘﯿﻤﺎﻧﻰ اﻣﻀﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﯾﮑﻰ از ﻣﻮاد ﭘﯿﻤﺎن اﯾﻦ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﮐـﺲ از اﻫـﻞ ﻣﮑـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫ﺑﭙﯿﻮﻧﺪد او را ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﮐﺴﻰ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﻼم را رﻫﺎ ﮐﺮده ﺑﻪ ﻣﮑﻪ ﺑﺎزﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ او را ﺑﺮﻧﮕﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕـﺎم زﻧـﻰ ﺑـﻪ ﻧـﺎم "ﺳـﺒﯿﻌﻪ"‬ ‫اﺳﻼم را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ و در ﻫﻤﺎن ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺣﺪﯾﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﯿﻮﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮش ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اى ﻣﺤﻤﺪ! ﻫﻤـﺴﺮم را ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﺎزﮔﺮدان‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﯾﻦ ﯾﮑﻰ از ﻣﻮاد ﭘﯿﻤﺎن ﻣﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﺮﮐﺐ آن ﺧﺸﮏ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و دﺳﺘﻮر داد زﻧﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮ را اﻣﺘﺤـﺎن‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ اﻣﺘﺤﺎﻧﺸﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﯾﺎد ﮐﻨﻨﺪ ﻫﺠﺮت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﯿﻨﻪ ﺑﺎ ﺷـﻮﻫﺮ‪ ،‬ﯾـﺎ ﻋﻼﻗـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺟﺪﯾـﺪ و ﯾـﺎ ﻫـﺪف‬ ‫دﻧﯿﻮى ﻧﺒﻮده ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﻼم ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬آن زن ﺳﻮﮔﻨﺪ ﯾﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ رﺳـﻮل ﺧـﺪا )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﻣﻬﺮﯾـﻪاى را ﮐـﻪ‬ ‫ﺷﻮﻫﺮش ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﻰ را ﮐﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ او ﭘﺮداﺧﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻗﺮارداد ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮدان را ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺮداﻧﺪ ﻧﻪ زﻧﺎن را‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫ﺳﻮره ﺻﻒ‪ .‬آﯾﻪ ‪3‬‬ ‫‪ -1‬ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﺮ وﻗﺖ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ روﺑﺮو ﺷﻮﯾﻢ ﭘﺸﺖ ﻧﺨﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد و ﻓﺮار ﻧﻤﻰﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮد وﻓـﺎ ﻧﮑﺮدﻧـﺪ‬ ‫و در روز اﺣﺪ ﻓﺮار ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺎﻧﻰ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( و دﻧﺪان ﻣﺒﺎرك او ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺛﻮاب ﺷﻬﺪاى ﺑﺪر را ﺑﯿﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﺟﻤﻌﻰ از ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺣﺎل ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﻣﺎ در ﺟﻨﮕﻬﺎى آﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮوى ﺧﻮد را ﺑـﻪ ﮐـﺎر‬ ‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻰ در ﺟﻨﮓ اُﺣﺪ ﻓﺮار ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﺆﻣﻨﺎن ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﺣﮑﻢ ﺟﻬﺎد ﻧﺎزل ﺷﻮد ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اى ﮐﺎش ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻋﻤﺎل را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد ﺗﺎ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯿﻢ! ﭼﯿـﺰى ﻧﮕﺬﺷـﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ داد ﮐﻪ اﻓﻀﻞ اﻋﻤﺎل اﯾﻤﺎن ﺧﺎﻟﺺ و ﺟﻬﺎد اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺧﺒﺮ آﻧﻬـﺎ را ﺧـﻮش ﻧﯿﺎﻣـﺪ‪ ،‬و ﺗﻌﻠـﻞ ورزﯾﺪﻧـﺪ‪ ،‬آﯾـﻪ ﻧـﺎزل ﺷـﺪ و آﻧﻬـﺎ را‬ ‫ﻣﻼﻣﺖ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫__________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺻﻒ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 9‬ﺗﺎ ‪11‬‬ ‫در ﯾﮑﻰ از ﺳﺎﻟﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﺪﯾﻨﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﻰ و ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺮخ اﺟﻨﺎس ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪" ،‬دﺣﯿﻪ" ﺑﺎ ﮐﺎرواﻧﻰ از ﺷﺎم ﻓﺮا رﺳﯿﺪ و ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻮاد‬ ‫ﻏﺬاﯾﻰ آورده ﺑﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ روز ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎزﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاى اﻋـﻼم ورود ﮐـﺎروان ﻃﺒـﻞ‬ ‫زدﻧﺪ و ﺣﺘﻰ ﺑﻌﻀﻰ دﯾﮕﺮ آﻻت ﻣﻮﺳﯿﻘﻰ را ﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺎزار رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻰ ﮐﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺮاى ﻧﻤﺎز اﺟﺘﻤـﺎع‬ ‫ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺒﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ را رﻫﺎ ﮐﺮده و ﺑﺮاى ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎى ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻮى ﺑﺎزار ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دوازده ﻣﺮد و ﯾﮏ زن در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬آﯾﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪ‬ ‫و آﻧﻬﺎ را ﺳﺨﺖ ﻣﺬﻣﺖ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻨﺎﻓﻘﻮن‪ .‬آﯾﻪ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻏﺰوه ﺑﻨﻰ اﻟﻤﺼﻄﻠﻖ )ﺟﻨﮕﻰ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮت در ﺳﺮزﻣﯿﻦ "ﻗﺪﯾـﺪ" واﻗـﻊ ﺷـﺪ(‪ .‬و ﻧﻔـﺮ از ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﯾﮑـﻰ از ﻃﺎﯾﻔـﻪ اﻧـﺼﺎر و دﯾﮕـﺮى از‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ آب از ﭼﺎه ﺑﺎ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﻰ ﻗﺒﯿﻠﻪ اﻧﺼﺎر را ﺑﻪ ﯾﺎرى ﺧﻮد ﻃﻠﺒﯿـﺪ و دﯾﮕـﺮى ﻣﻬـﺎﺟﺮان را‪ .‬ﯾﮑـﯽ از ﻣﻬـﺎﺟﺮان ﺑـﻪ‬ ‫ﯾﺎرى دوﺳﺘﺶ آﻣﺪ‪ ،‬و "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ اﺑﻰ" ﮐﻪ از ﺳﺮﮐﺮدهﻫﺎى ﻣﻌﺮوف ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﺎرى ﻣﺮد اﻧﺼﺎرى ﺷﺘﺎﻓﺖ و ﻣﺸﺎﺟﺮه ﻟﻔﻈﻰ و ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺷﺪﯾﺪى در‬ ‫ﻣﯿﺎن آن دو درﮔﺮﻓﺖ؛ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ اﺑﻰ ﺳﺨﺖ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪ و در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻰ از ﻗﻮﻣﺶ ﻧﺰد او ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻣﻬـﺎﺟﺮان را ﭘﻨـﺎه دادﯾـﻢ و‬ ‫ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﺎر ﻣﺎ ﺷﺒﯿﻪ ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﻣﻌﺮوﻓﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪" :‬ﺳﻤﻦ ﮐﻠﺒﮏ ﯾﺎﮐﻠﮏ"! ﺳﮕﺖ را ﻓﺮﺑﻪ ﮐﻦ ﺗﺎ ﺗﻮ را ﺑﺨﻮرد! ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ اﮔﺮ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺎزﮔﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﻋﺰﯾﺰان‪ ،‬ذﻟﯿﻼن را ﺑﯿﺮون ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬و ﻣﻨﻈﻮرش از ﻋﺰﯾﺰان‪ ،‬ﺧﻮد و اﺗﺒﺎﻋﺶ ﺑﻮد و از ذﻟﯿﻼن ﻣﻬﺎﺟﺮان‪ ،‬ﺳﭙﺲ رو ﺑﻪ اﻃﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ ﮐﺮد‬ ‫و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎرى اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺧﻮدﺗﺎن آوردﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮔﺮوه را در ﺷﻬﺮ ﺧﻮد ﺟﺎى دادﯾـﺪ و اﻣﻮاﻟﺘـﺎن را ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ ﻗـﺴﻤﺖ ﮐﺮدﯾـﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﮔـﺎه‬ ‫ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﻏﺬاى ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﻪ ﻣﺜﻞ اﯾﻦ ﻣﺮد )اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺮد ﻣﻬﺎﺟﺮى ﮐﻪ ﻃﺮف دﻋﻮى ﺑﻮد( ﻧﻤﻰدادﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﮔـﺮدن ﺷـﻤﺎ ﺳـﻮار ﻧﻤـﻰﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺷـﻤﺎ‬ ‫ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻗﺒﺎﺋﻞ ﺧﻮد ﻣﻠﺤﻖ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ! در اﯾﻨﺠﺎ "زﯾﺪ ﺑﻦ ارﻗﻢ" ﮐﻪ در آن وﻗﺖ ﺟﻮاﻧﻰ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬رو ﺑﻪ "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ اﺑﻰ" ﮐـﺮد و ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﺑـﻪ ﺧـﺪا‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ذﻟﯿﻞ و ﻗﻠﯿﻞ ﺗﻮﯾﻰ! و ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﻋﺰت اﻟﻬﻰ و ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺗﻮ را دوﺳﺖ ﻧـﺪارم‪" .‬ﻋﺒـﺪ‬ ‫اﻟﻠﱠﻪ" ﺻﺪا زد‪ :‬ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎش‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎزى ﮐﻨﻰ اى ﮐﻮدك! زﯾﺪ ﺑﻦ ارﻗﻢ ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( آﻣـﺪ و ﻣـﺎﺟﺮا را ﻧﻘـﻞ ﮐـﺮد‪ .‬ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮐﺴﻰ را ﺑﻪ ﺳﺮاغ" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﯾﻦ ﭼﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدهاﻧﺪ؟ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪاﯾﻰ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب آﺳـﻤﺎﻧﻰ‬ ‫ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﺎزل ﮐﺮده ﻣﻦ ﭼﯿﺰى ﻧﮕﻔﺘﻢ و " زﯾﺪ" دروغ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ! ﺟﻤﻌﻰ از اﻧﺼﺎر ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اى رﺳﻮل ﺧﺪا "ﻋﺒﺪاﻟﻠﱠﻪ" ﺑﺰرگ ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺨﻦ‬ ‫ﮐﻮدﮐﻰ از ﮐﻮدﮐﺎن اﻧﺼﺎر را ﺑﺮ ﺿﺪ او ﻧﭙﺬﯾﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻋﺬر آﻧﻬﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ در اﯾﻨﺠﺎ ﻃﺎﺋﻔﻪ اﻧﺼﺎر" زﯾﺪ ﺑﻦ ارﻗﻢ" را ﻣﻼﻣﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و‬ ‫آﻟﻪ( دﺳﺘﻮر ﺣﺮﮐﺖ داد‪ ،‬ﯾﮑﻰ از ﺑﺰرﮔﺎن اﻧﺼﺎر ﺑﻪ ﻧﺎم" اﺳﯿﺪ" ﺧﺪﻣﺘﺶ آﻣﺪ و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬اى رﺳﻮل ﺧﺪا! در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺣﺮﮐﺖ ﮐـﺮدى‪ ،‬ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬ ‫ﺑﻠﻪ آﯾﺎ ﻧﺸﻨﯿﺪى رﻓﯿﻘﺘﺎن ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬او ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻫﺮ ﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺎزﮔﺮدد ﻋﺰﯾﺰان ذﻟﯿﻼن را ﺧﺎرج ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﺗﻮ اى رﺳﻮل‬ ‫ﺧﺪا اﮔﺮ اراده ﮐﻨﻰ او را ﺑﯿﺮون ﺧﻮاﻫﻰ راﻧﺪ‪ ،‬و اﻟﻠﱠﻪ ﺗﻮ ﻋﺰﯾﺰى و او ذﻟﯿﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﯾﺎ رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ ﺑﺎ او ﻣﺪارا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﺨﻨﺎن ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠـﻪ اﺑـﻰ ﺑـﻪ‬ ‫ﮔﻮش ﻓﺮزﻧﺪش رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﺷﻨﯿﺪهام ﻣﻰﺧﻮاﻫﯿﺪ ﭘﺪرم را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﯿﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد‬

‫ﻣﻦ دﺳﺘﻮر دﻫﯿﺪ ﺳﺮش را ﺟﺪا ﮐﺮده ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﻣﻰآورم! زﯾﺮا ﻣﺮدم ﻣﻰداﻧﻨﺪ ﮐﺴﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻣـﺎدرش از ﻣـﻦ ﻧﯿﮑﻮﮐـﺎرﺗﺮ ﻧﯿـﺴﺖ‪ ،‬از اﯾـﻦ ﻣـﻰﺗﺮﺳـﻢ‬ ‫دﯾﮕﺮى او را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﻗﺎﺗﻞ ﭘﺪرم ﻧﮕﺎه ﮐﻨﻢ و ﺧﺪاى ﻧﺎﮐﺮده او را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ و ﻣﺆﻣﻨﻰ را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ و ﺑـﻪ دوزخ ﺑـﺮوم!‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺴﺎﻟﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﭘﺪرت ﻣﻄﺮح ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎداﻣﻰ ﮐﻪ او ﺑﺎ ﻣﺎ اﺳﺖ ﺑﺎ او ﻣﺪارا و ﻧﯿﮑﻰ ﮐﻦ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ(‬ ‫دﺳﺘﻮر داد ﺗﻤﺎم آن روز و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را ﻟﺸﮑﺮﯾﺎن ﺑﻪ راه اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮدا ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ آﻓﺘﺎب ﺑﺮآﻣﺪ دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗـﻒ داد‪ .‬ﻟـﺸﮑﺮﯾﺎن ﺑـﻪ ﻗـﺪرى ﺧـﺴﺘﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻋﻤﯿﻘﻰ ﻓﺮو رﻓﺘﻨﺪ )و ﻫﺪف ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﺎﺟﺮاى دﯾﺮوز و ﺣﺮف ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ اﺑـﻰ را ﻓﺮاﻣـﻮش‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ .(...‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( وارد ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺪ ﺑﻦ ارﻗﻢ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻦ از ﺷﺪت اﻧﺪوه و ﺷﺮم در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﺪم و ﺑﯿﺮون ﻧﯿﺎﻣـﺪم‪ ،‬در اﯾـﻦ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮره ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬و زﯾﺪ را ﺗﺼﺪﯾﻖ‪ ،‬و ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ را ﺗﮑﺬﯾﺐ ﮐﺮد‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﮔـﻮش زﯾـﺪ را ﮔﺮﻓـﺖ و ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬اى ﺟـﻮان!‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺨﻦ ﺗﻮ را ﺗﺼﺪﯾﻖ ﮐﺮد ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻧﭽﻪ را ﺑﻪ ﮔﻮش ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮدى و در ﻗﻠﺐ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮده ﺑﻮدى‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ آﯾﺎﺗﻰ از ﻗﺮآن را در ﺑﺎره آﻧﭽﻪ ﺗﻮ ﮔﻔﺘـﻪ‬ ‫ﺑﻮدى ﻧﺎزل ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ اﺑﻰ" ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﺪﯾﻨﻪ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد وﻗﺘﻰ ﺧﻮاﺳﺖ وارد ﺷﻬﺮ ﺷﻮد ﭘﺴﺮش آﻣﺪ و راه را ﺑﺮ ﭘﺪر ﺑﺴﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬واى ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻰﮐﻨﻰ؟ ﭘﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺟﺰ ﺑﻪ اﺟﺎزه رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻰ وارد ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﻮى و اﻣﺮوز ﻣﯿﻔﻬﻤﻰ ﻋﺰﯾـﺰ و ذﻟﯿـﻞ‬ ‫ﮐﯿﺴﺖ؟!! " ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" ﺷﮑﺎﯾﺖ ﭘﺴﺮش را ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﭘﯿﻐﺎم داد ﮐﻪ ﺑﮕﺬار ﭘﺪرت داﺧﻞ ﺷﻬﺮ ﺷـﻮد‪،‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ اﺟﺎزه رﺳﻮل ﺧﺪا آﻣﺪ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﻧﺪارد‪ .‬ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ وارد ﺷﻬﺮ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪ روزى ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﮕﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤـﺎر ﮔـﺸﺖ و از دﻧﯿـﺎ رﻓـﺖ! )و‬ ‫ﺷﺎﯾﺪ دق ﻣﺮگ ﺷﺪ(‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ آﯾﺎت ﻧﺎزل ﺷﺪ و دروغ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ آﯾﺎت ﺷـﺪﯾﺪى در ﺑـﺎره ﺗـﻮ ﻧـﺎزل ﺷـﺪه ﺧـﺪﻣﺖ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮو ﺗﺎ ﺑﺮاى ﺗﻮ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺳﺮش را ﺗﮑﺎن داد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﯿﺪ‪ :‬اﯾﻤﺎن ﺑﯿﺎور آوردم‪ ،‬ﮔﻔﺘﯿـﺪ‪ :‬زﮐـﺎت ﺑـﺪه‪ ،‬دادم‪،‬‬ ‫ﭼﯿﺰى ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﮕﻮﺋﯿﺪ‪ :‬ﺑﺮاى ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﺠﺪه ﮐﻦ! و در اﯾﻨﺠﺎ آﯾﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﺎزل ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺗﻐﺎﺑﻦ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 14‬و ‪15‬‬ ‫ﻦ أَز‪‬واﺟِﮑُـﻢ‪ "... ‬ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻣﻨﻈـﻮر اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ وﻗﺘـﻰ ﺑﻌـﻀﻰ از ﻣـﺮدان‬ ‫در رواﯾﺘﻰ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣـﻰﺧـﻮاﻧﯿﻢ‪ :‬ﮐـﻪ در ﻣـﻮرد آﯾـﻪ ‪" 14‬إِنﱠ ﻣِـ ْ‬ ‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻫﺠﺮت ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮ و ﻫﻤﺴﺮش داﻣﻦ او را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣـﻰﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﺗـﻮ را ﺑـﻪ ﺧـﺪا ﺳـﻮﮔﻨﺪ ﮐـﻪ ﻫﺠـﺮت ﻧﮑـﻦ‪ ،‬زﯾـﺮا اﮔـﺮ ﺑـﺮوى ﻣـﺎ ﺑﻌـﺪ از ﺗـﻮ‬ ‫ﺑﻰﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻰﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻰﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬آﯾﻪ ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را از ﻗﺒﻮل اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﭘﯿـﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ و اﻃﺎﻋـﺖ ﻓﺮزﻧـﺪان و زﻧـﺎن در اﯾـﻦ‬ ‫زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺬر داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﻰ دﯾﮕﺮ اﻋﺘﻨﺎ ﻧﻤﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ وﻟﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧـﻮد ﻣـﻰﮔﻔﺘﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺧـﺪا اﮔـﺮ ﺑـﺎ ﻣـﺎ ﻫﺠـﺮت ﻧﮑﻨﯿـﺪ و ﺑﻌـﺪا در )دار‬ ‫اﻟﻬﺠﺮة( ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻧﺰد ﻣﺎ آﺋﯿﺪ ﻣﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻋﺘﻨﺎ ﻧﺨﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻨﺪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ را ﻓﺮاﻣـﻮش‬ ‫ﻢ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻌﻨﻰ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺼ َﻔﺤ‪‬ﻮا و‪َ ‬ﺗ ْﻐ ِﻔﺮُوا ﻓَﺈِنﱠ اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ ﻏَﻔُﻮر‪ ‬رﺣِﯿ ‪‬‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺟﻤﻠﻪ و‪ ‬إِنْ َﺗ ‪‬ﻌﻔُﻮا و‪َ ‬ﺗ ‪‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺗﺤﺮﯾﻢ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮔﺎه ﮐﻪ ﻧﺰد "زﯾﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ" ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮد ﻣﻰرﻓﺖ‪ ،‬زﯾﻨﺐ او را ﻧﮕﺎه ﻣﻰداﺷﺖ و از ﻋﺴﻠﻰ ﮐـﻪ ﺗﻬﯿـﻪ ﮐـﺮده ﺑـﻮد ﺧـﺪﻣﺖ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻰآورد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﮔﻮش "ﻋﺎﯾﺸﻪ" رﺳﯿﺪ و ﺑﺮ او ﮔﺮان آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﺎ "ﺣﻔﺼﻪ" ﻫﻤﺴﺮ دﯾﮕﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷـﺘﯿﻢ‬ ‫ﮐﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺰد ﯾﮑﻰ از ﻣﺎ آﻣﺪ‪ ،‬ﻓﻮرا ﺑﮕﻮﺋﯿﻢ آﯾـﺎ ﺻـﻤﻎ "ﻣﻐـﺎﻓﯿﺮ" ﺧـﻮردهاى؟! )" ﻣﻐـﺎﻓﯿﺮ" ﺻـﻤﻐﻰ درﺧﺘـﯽ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﺑـﻮى‬ ‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻰ داﺷﺖ( و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻘﯿﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻮى ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻰ از دﻫﺎن ﯾﺎ ﻟﺒﺎﺳﺶ ﺷﻨﯿﺪه ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑـﻪ ﻋﮑـﺲ اﺻـﺮار داﺷـﺖ ﻫﻤﯿـﺸﻪ‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﻮ و ﻣﻌﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ!‬ ‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ روزى ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺰد "ﺣﻔﺼﻪ" آﻣﺪ‪ ،‬او اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ "ﻣﻐـﺎﻓﯿﺮ"‬ ‫ﻧﺨﻮردهام‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻋﺴﻠﻰ ﻧﺰد زﯾﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ ﻧﻮﺷﯿﺪم و ﻣﻦ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﯾﺎد ﻣﻰﮐﻨﻢ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ از آن ﻋﺴﻞ ﻧﻨﻮﺷﻢ )ﻧﮑﻨﺪ زﻧﺒﻮر آن ﻋﺴﻞ روى ﮔﯿﺎه ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻰ و‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻐﺎﻓﯿﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ( وﻟﻰ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﻪ ﮐﺴﻰ ﻣﮕﻮ )ﻣﺒﺎدا ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺮدم ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬و ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ﭼﺮا ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻏﺬاى ﺣﻼﻟﻰ را ﺑﺮ ﺧﻮد ﺗﺤﺮﯾﻢ ﮐـﺮده و ﯾـﺎ‬ ‫از ﮐﺎر ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ در اﯾﻦ ﻣﻮرد و ﯾﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﺗﺒﻌﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﮔﻮش زﯾﻨﺐ ﺑﺮﺳﺪ و او دلﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷـﻮد(‪ .‬وﻟـﻰ ﺳـﺮاﻧﺠﺎم او اﯾـﻦ راز را اﻓـﺸﺎ ﮐـﺮد‪ ،‬و ﺑﻌـﺪا‬

‫ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ اﺻﻞ اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪاى ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﺨﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ و ﻣﺎﺟﺮا را ﭼﻨـﺎن ﭘﺎﯾـﺎن داد ﮐـﻪ‬ ‫دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﺎرﻫﺎ در درون ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺗﮑﺮار ﻧﺸﻮد‪ .‬در ﺑﻌﻀﻰ از رواﯾﺎت ﻧﯿﺰ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑﻌـﺪ‬ ‫از اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﯾﮏ ﻣﺎه از ﻫﻤﺴﺮان ﺧﻮد ﮐﻨﺎرهﮔﯿﺮى ﮐﺮد "‪ "2‬و ﺣﺘﻰ ﺷﺎﯾﻌﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ آن ﺣﻀﺮت )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻼق آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻃﻮرى ﮐﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ وﺣﺸﺖ اﻓﺘﺎدﻧﺪ و از ﮐﺎر ﺧﻮد ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺎﻗﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 38‬ﺗﺎ ‪42‬‬ ‫ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﻌﺮ و ﺷﺎﻋﺮى ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( داد "اﺑﻮﺟﻬﻞ" ﺑﻮد و ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻬﺎﻧﺖ ﻣﻰداد "ﻋﻘﺒﻪ" ﯾﺎ "ﻋﺘﺒﻪ" ﺑﻮد‪ ،‬و دﯾﮕﺮان ﻫـﻢ‬ ‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آﻧﻬﺎ اﯾﻦ ﺗﻬﻤﺘﻬﺎ را ﺗﮑﺮار ﻣﻰﮐﺮدﻧـﺪ‪ .‬درﺳـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﻟﻔـﺎظ ﻗـﺮآن ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻰ و ﻧﻈـﻢ زﯾﺒـﺎﯾﻰ دارد ﮐـﻪ ﮔـﻮش را ﻧـﻮازش و روح را آراﻣـﺶ‬ ‫ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻧﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﺎ ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻋﺮان دارد و ﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﺠﻊ ﮐﺎﻫﻨﺎن‪.‬‬ ‫_______________________‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺎﻗﻪ‪ .‬آﯾﻪ ‪43‬‬ ‫در رواﯾﺘﻰ در ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ آﯾﺎت ﻣﻰﺧﻮاﻧﯿﻢ‪ :‬اﻟﱠﺬِﯾﻦَ آ ‪‬ﻣﻨُﻮا و‪ ‬ﻋ ِﻤﻠُﻮا اﻟﺼ‪‬ﺎﻟِﺤﺎتِ‪ :‬ﺑﻪ اﻣﯿﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﯾﺎراﻧﺶ اﺷـﺎره ﻣـﻰﮐﻨـﺪ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﻰ ﮐـﻪ‪":‬‬ ‫ﮐَﺎﻟْﻤ‪‬ﻔْﺴِﺪِﯾﻦَ ﻓِﯽ اﻟْﺄَر‪‬ضِ‪ ":‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮى ﮐﻪ" اﺑﻦ ﻋﺴﺎﮐﺮ" از" اﺑﻦ ﻋﺒﺎس" ﻧﻘﻞ ﮐﺮده‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از" اﻟﱠﺬِﯾﻦَ‬ ‫آ ‪‬ﻣﻨُﻮا"" ﻋﻠﻰ" )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و" ﺣﻤﺰه" و" ﻋﺒﯿﺪه" ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﯿﺪان ﺑﺪر در ﻣﻘﺎﺑﻞ" ﻋﺘﺒﻪ" و" وﻟﯿﺪ" و" ﺷﯿﺒﻪ" از ﺳﭙﺎه ﺷﺮك ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ )و ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ‬ ‫ﭘﯿﮑﺎر ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗﻦ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﺷﺪﻧﺪ( و ﻣﻨﻈﻮر از" ﮐَﺎﻟْﻤ‪‬ﻔْﺴِﺪِﯾﻦَ ﻓِﯽ اﻟْﺄَر‪‬ضِ" ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﮐﻪ از ﻟﺸﮑﺮ ﮐﻔﺮ و ﺷـﺮك اﺳـﺖ ﮐـﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ آﻧﻬـﺎ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﻰ اﯾﻦ رواﯾﺎت اﻧﺤﺼﺎر ﻣﻔﻬﻮم آﯾﻪ در اﻓﺮاد ﺧﺎﺻﻰ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺎن ﻧﺰول ﯾﺎ ﻣﺼﺪاﻗﻬﺎى روﺷـﻦ و ﺑـﺎرز اﯾـﻦ آﯾـﻪ‬ ‫ﺟ َﺘ َﻨﺒ‪‬ﻮا اﻟﻄﱠﺎﻏُﻮت‪ ... ‬و آﯾﻪ ﺑﻌـﺪ از آن در ﺑـﺎره‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﻔﺴﺮان ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎﯾﻰ ﺑﺮاى آﯾﺎت ﻓﻮق ذﮐﺮ ﮐﺮدهاﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬آﯾﻪ و‪ ‬اﻟﱠﺬِﯾﻦَ ا ‪‬‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻔﺮ وارد ﺷﺪه ﮐﻪ در ﻋﺼﺮ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ )ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻏﻮﻏﺎى ﻣﺸﺮﮐﺎن در آن ﻣﺤﯿﻂ آﻟﻮده ﻧﺸﺪﻧﺪ و( ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪" :‬ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﻟﻠﱠﻪ"‪ ،‬آﻧﻬﺎ "ﺳـﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳـﻰ" و "اﺑـﻮ‬ ‫ب ‪ ...‬در ﻣـﻮرد" اﺑـﻮ ﺟﻬـﻞ" و ﻣﺎﻧﻨـﺪ او‬ ‫ذر ﻏﻔﺎرى" و "زﯾﺪ ﺑﻦ ﻋﻤﺮو" و ﯾﺎ "ﺳﻌﯿﺪ ﺑﻦ زﯾﺪ" ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ آﯾﻪ أَ ﻓَﻤ‪‬ﻦْ ﺣ‪‬ﻖﱠ ‪‬ﻋ َﻠ ‪‬ﯿ ِﻪ ﮐَﻠِﻤ‪‬ﮥُ ا ْﻟﻌ‪‬ﺬا ِ‬ ‫ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻌﺎرج‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪3‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( را در روز "ﻏﺪﯾﺮ ﺧﻢ" ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻨﺼﻮب ﻓﺮﻣﻮد و درﺑﺎره او ﮔﻔﺖ‪" :‬ﻣﻦ ﮐﻨـﺖ ﻣـﻮﻻه‬ ‫ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻮﻻه" ﻫﺮ ﮐﺲ ﻣﻦ ﻣﻮﻟﻰ و وﻟﻰ او ﻫﺴﺘﻢ ﻋﻠﻰ ﻣﻮﻟﻰ و وﻟﻰ اوﺳﺖ‪ .‬ﭼﯿﺰى ﻧﮕﺬﺷﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ در ﺑﻼد و ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪" .‬ﻧﻌﻤـﺎن ﺑـﻦ ﺣـﺎرث‬ ‫ﻓﻬﺮى" ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺘﻮر دادى ﺷﻬﺎدت ﺑﻪ ﯾﮕﺎﻧﮕﻰ ﺧﺪا و اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده او ﻫﺴﺘﻰ دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣـﺎ ﻫـﻢ‬ ‫ﺷﻬﺎدت دادﯾﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﺟﻬﺎد و ﺣﺞ و روزه و ﻧﻤﺎز و زﮐﺎت دادى ﻣﺎ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ را ﻧﯿﺰ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﯿﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺎ اﯾﻨﻬـﺎ راﺿـﻰ ﻧـﺸﺪى ﺗـﺎ اﯾﻨﮑـﻪ اﯾـﻦ ﺟـﻮان‬ ‫)اﺷﺎره ﺑﻪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم(( را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻰ ﺧﻮد ﻣﻨﺼﻮب ﮐﺮدى و ﮔﻔﺘﻰ‪" :‬ﻣﻦ ﮐﻨﺖ ﻣﻮﻻه ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻮﻻه"‪ ،‬آﯾﺎ اﯾﻦ ﺳﺨﻨﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﻮدت ﯾـﺎ از‬ ‫ﺳﻮى ﺧﺪا؟! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺧﺪاﯾﻰ ﮐﻪ ﻣﻌﺒﻮدى ﺟﺰ او ﻧﯿﺴﺖ اﯾﻦ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ " .‬ﻧﻌﻤﺎن" روى ﺑﺮ ﮔﺮداﻧـﺪ در ﺣـﺎﻟﻰ‬ ‫ك ﻓَﺄَﻣ‪‬ﻄِﺮْ ‪‬ﻋ َﻠﯿ‪‬ﻨﺎ ﺣِﺠﺎر‪‬ةً ﻣِﻦَ اﻟﺴ‪‬ﻤﺎء"‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪا! اﮔـﺮ اﯾـﻦ ﺳـﺨﻦ ﺣـﻖ اﺳـﺖ و از ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﺗـﻮ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﻰ از‬ ‫ﻢ إِنْ ﮐﺎنَ ﻫﺬا ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ اﻟْﺤ‪‬ﻖﱠ ﻣِﻦْ ِﻋ ْﻨ ِﺪ ‪‬‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪" :‬اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻬ ‪‬‬ ‫ﺲ ﻟَـ ‪‬ﻪ داﻓِـ ‪‬ﻊ ﻧـﺎزل‬ ‫ب وا ِﻗ ٍﻊ ﻟِﻠْﮑﺎﻓِﺮﯾﻦَ َﻟ ‪‬ﯿ ‪‬‬ ‫آﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺒﺎران! اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﻨﮕﻰ از آﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﺳﺮش ﻓﺮود آﻣﺪ و او را ﮐﺸﺖ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ آﯾﻪ ﺳ‪‬ﺄَلَ ﺳﺎﺋِﻞٌ ِﺑﻌ‪‬ﺬا ٍ‬ ‫ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺟﻦ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪6‬‬

‫در ﺗﻔﺴﯿﺮ آﯾﺎت ‪ 29‬ﺗﺎ ‪ 32‬ﺳﻮره اﺣﻘﺎف ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎﯾﻰ آﻣﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺳﻮره ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ )ﺳﻮره ﺟﻦ( ﮐﺎﻣﻼ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫـﺪ ﮐـﻪ‬ ‫ﻫﺮ دو ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﺎدﺛﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻓﺸﺮده ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪ -1 :‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( از ﻣﮑﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮى ﺑـﺎزار" ﻋﮑـﺎظ" در" ﻃـﺎﺋﻒ"‬ ‫آﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺮدم را در آن ﻣﺮﮐﺰ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﺳﻮى اﺳﻼم دﻋﻮت ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﺴﻰ ﺑﻪ دﻋﻮت او ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬در ﺑﺎز ﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻰ رﺳﯿﺪ ﮐـﻪ آن‬ ‫را وادى" ﺟﻦ" ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﺐ را در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪ و ﺗﻼوت آﯾﺎت ﻗﺮآن ﻣﻰﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻰ از ﺟﻦ ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ و اﯾﻤﺎن آوردﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاى ﺗﺒﻠﯿﻎ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻗﻮم ﺧـﻮد‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪" -2‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس" ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ" ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ" )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬و در آن ﺗﻼوت ﻗﺮآن ﻣـﻰﮐـﺮد‪ ،‬ﮔﺮوﻫـﻰ از ﺟـﻦ در ﺻـﺪد ﺗﺤﻘﯿـﻖ از‬ ‫ﻋﻠﺖ ﻗﻄﻊ اﺧﺒﺎر آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ از ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ ﺻﺪاى ﺗﻼوت ﻗﺮآن ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻋﻠﺖ ﻗﻄﻊ اﺧﺒﺎر آﺳﻤﺎن از ﻣﺎ ﻫﻤـﯿﻦ اﺳـﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻮى ﻗﻮم ﺧﻮد ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮى اﺳﻼم دﻋﻮت ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﻌﺪ از وﻓﺎت" اﺑﻮ ﻃﺎﻟﺐ" ﮐﺎر ﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﺨﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮى" ﻃـﺎﺋﻒ" ﻋﺰﯾﻤـﺖ ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﺗـﺎ ﯾـﺎراﻧﻰ ﭘﯿـﺪا ﮐﻨـﺪ‪ ،‬اﺷـﺮاف"‬ ‫ﻃﺎﺋﻒ" ﺷﺪﯾﺪا او را ﺗﮑﺬﯾﺐ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و آن ﻗﺪر از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( زدﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮن از ﭘﺎﻫﺎى ﻣﺒﺎرﮐﺶ ﺟﺎرى ﺷﺪ‪ ،‬ﺧـﺴﺘﻪ و‬ ‫ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻪ ﮐﻨﺎر ﺑﺎﻏﻰ آﻣﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻏﻼم ﺻﺎﺣﺒﺎن آن ﺑﺎغ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺶ" ﻋﺪاس" ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﯾﻤﺎن آورد‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﮑﻪ‬ ‫ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﻰ ﻧﺨﻠﻰ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﺷﺪ و در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﻰ از" ﺟﻦ" از اﻫـﻞ" ﻧـﺼﯿﺒﯿﻦ" ﯾـﺎ" ﯾﻤـﻦ" از آﻧﺠـﺎ ﻣـﻰﮔﺬﺷـﺘﻨﺪ‬ ‫ﺻﺪاى ﺗﻼوت ﻗﺮآن ﺣﻀﺮت را در ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ و اﯾﻤﺎن آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻧﻈﯿﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎ را ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﻔﺴﺮان در آﻏﺎز ﺳﻮره ﺟﻦ ﻧﯿﺰ آوردهاﻧﺪ وﻟﻰ ﺷﺎن ﻧﺰول دﯾﮕﺮى در اﯾﻨﺠﺎ آﻣﺪه ﮐﻪ ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ و آن‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ از" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد" ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ :‬آﯾﺎ ﮐﺴﻰ از ﺷﻤﺎ ﯾﺎران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﺣﻮادث ﺷﺐ ﺟﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ(‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬اﺣﺪى از ﻣﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﺒﻰ در ﻣﮑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻧﯿﺎﻓﺘﯿﻢ‪ ،‬و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدﯾﻢ اﺛﺮى از او ﻧﺪﯾـﺪﯾﻢ‪ ،‬از اﯾـﻦ ﺗﺮﺳـﯿﺪﯾﻢ ﮐـﻪ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮى ﺣﻀﺮت در درهﻫﺎى ﻣﮑﻪ رﻓﺘﯿﻢ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن دﯾﺪﯾﻢ از ﺳﻮى ﮐﻮه "ﺣـﺮا" ﻣـﻰآﯾـﺪ‪ ،‬ﻋـﺮض ﮐـﺮدﯾﻢ‬ ‫ﮐﺠﺎ ﺑﻮدى اى رﺳﻮل ﺧﺪا؟ ﻣﺎ ﺳﺨﺖ ﻧﮕﺮان ﺷﺪﯾﻢ و دﯾﺸﺐ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﺐ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬دﻋﻮت ﮐﻨﻨﺪه ﺟﻦ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻣﻦ آﻣﺪ‪ ،‬و ﻣـﻦ رﻓـﺘﻢ ﻗـﺮآن‬ ‫ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪.‬‬ ‫______________________‬ ‫ﺳﻮره ﺟﻦ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 25‬ﺗﺎ ‪28‬‬ ‫در ﺣﺪﯾﺜﻰ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ روزى" ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ" در ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻋﺮب ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﻰ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و از ﺟﻤﻠﻪ ﺳـﺆاﻻﺗﻰ ﮐـﻪ از آن‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻧﻤﻮد اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻔﺖ‪" :‬اﺧﺒﺮﻧﻰ ﻋﻦ اﻟﺴﺎﻋﮥ"‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ ﮐﻰ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻰﺷﻮد؟! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﮐـﺴﻰ ﮐـﻪ از او ﺳـﺆال‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﻰ )در اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ( آﮔﺎهﺗﺮ از ﺳﺆال ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺴﺖ! ﺑﺎر دﯾﮕﺮ آن ﻣﺮد ﻋﺮب ﺑﺎ ﺻﺪاى ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪" :‬ﯾﺎ ﻣﺤﻤـﺪ! ﻣﺘـﻰ اﻟـﺴﺎﻋﮥ"‪ ،‬اى ﻣﺤﻤـﺪ! ﻗﯿﺎﻣـﺖ ﮐـﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ؟ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬واى ﺑﺮ ﺗﻮ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻣﻰآﯾﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮ ﺑﺒﯿﻨﻢ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺮاى آن ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدهاى؟! اﻋﺮاﺑﻰ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻤـﺎز و روزه‬ ‫ﺑﺴﯿﺎرى ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﮑﺮدهام‪ ،‬وﻟﻰ ﺧﺪا و رﺳﻮﻟﺶ را دوﺳﺖ دارم‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟـﻪ( ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﭘـﺲ ﺗـﻮ ﺑـﺎ ﮐـﺴﻰ ﺧـﻮاﻫﻰ ﺑـﻮد ﮐـﻪ دوﺳـﺘﺶ دارى!‬ ‫"آﻧﺲ" ﯾﮑﻰ از ﯾﺎران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﻫﯿﭻ ﺳﺨﻨﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﺸﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺪﺛﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 11‬ﺗﺎ ‪17‬‬ ‫‪ -1‬ﻗﺮﯾﺶ در "دار اﻟﻨﺪوة" )ﻣﺮﮐﺰى در ﻧﺰدﯾﮑﻰ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺷـﻮر در ﻣـﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬـﻢ در آن ﺟﻤـﻊ ﻣـﻰﺷـﺪﻧﺪ( اﺟﺘﻤـﺎع ﮐﺮدﻧـﺪ‪" .‬وﻟﯿـﺪ" ﻣـﺮد‬ ‫ﻣﻌﺮوف و ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﮑﻪ ﮐﻪ ﻣﺸﺮﮐﺎن ﺑﻪ ﻋﻘﻞ و دراﯾﺖ او ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﺎ او ﺑﻪ ﻣـﺸﻮرت ﻣـﻰﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ‪ ،‬رو ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ ﮐـﺮده ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﺷـﻤﺎ‬ ‫ﻣﺮدﻣﻰ ﻫﺴﺘﯿﺪ داراى ﻧﺴﺐ واﻻ‪ ،‬و ﻋﻘﻞ و ﺧﺮد‪ ،‬و ﻋﺮب از ﻫﺮ ﺳﻮ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺷﻤﺎ ﻣﻰآﯾﻨﺪ )ﺑﺮاى زﯾﺎرت ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ و ﻏﯿﺮ آن( و ﭘﺎﺳﺨﻬﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ از ﺷـﻤﺎ‬ ‫ﻣﻰﺷﻨﻮﻧﺪ ﺣﺮف ﺧﻮد را ﯾﮑﻰ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ رو ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﺮده ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺷﻤﺎ در ﺑﺎره اﯾﻦ ﻣﺮد )اﺷﺎره ﺑﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ اﮐـﺮم( ﭼـﻪ ﻣـﻰﮔﻮﺋﯿـﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﻣـﻰﮔـﻮﺋﯿﻢ"‬ ‫ﺷﺎﻋﺮ" اﺳﺖ! وﻟﯿﺪ ﭼﻬﺮه درﻫﻢ ﮐﺸﯿﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺷﻌﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﻨﯿﺪهاﯾﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺨﻦ او ﺷﺒﺎﻫﺘﻰ ﺑﻪ ﺷـﻌﺮ ﻧـﺪارد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﻣـﻰﮔـﻮﺋﯿﻢ" ﮐـﺎﻫﻦ" اﺳـﺖ‪ ،‬ﮔﻔـﺖ‪:‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻧﺰد او ﻣﻰروﯾﺪ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ را ﮐﻪ ﮐﺎﻫﻨﺎن )ﺑﻪ ﺷﮑﻞ اﺧﺒﺎر ﻏﯿﺒﻰ( ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ در او ﻧﻤﻰﯾﺎﺑﯿﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﻰﮔـﻮﺋﯿﻢ" دﯾﻮاﻧـﻪ" اﺳـﺖ‪ ،‬ﮔﻔـﺖ وﻗﺘـﻰ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺮاغ او ﻣﻰروﯾﺪ ﻫﯿﭻ اﺛﺮى از ﺟﻨﻮن در او ﻧﺨﻮاﻫﯿﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﻰﮔﻮﺋﯿﻢ" ﺳﺎﺣﺮ" اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﺎﺣﺮ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻰ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﻣﯿـﺎن دﺷـﻤﻨﺎن‬

‫و ﻣﯿﺎن دوﺳﺘﺎن اﯾﺠﺎد دﺷﻤﻨﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﻰ او" ﺳﺎﺣﺮ" اﺳﺖ و ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻰﮐﻨﺪ! )زﯾﺮا ﺑﻌﻀﻰ از آﻧﻬﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و راه ﺧﻮد را از دﯾﮕـﺮان ﺟـﺪا‬ ‫ﻣﻰﺳﺎزﻧﺪ(‪ .‬ﺳﭙﺲ از" دار اﻟﻨﺪوه" ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻣﻼﻗـﺎت ﻣـﻰﮐـﺮد ﻣـﻰﮔﻔـﺖ‪ :‬اى ﺳـﺎﺣﺮ! اى‬ ‫ﺳﺎﺣﺮ!‬ ‫اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮان آﻣﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ آﯾﺎت آﻏﺎز اﯾﻦ ﺳﻮره و آﯾﺎت ﻓﻮق را )ﺗﺎ آﯾﻪ ‪ (25‬ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮد )و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮش را دﻟﺪارى داد(‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ آﯾﺎت ﺳﻮره ﺳﻮره ﻏﺎﻓﺮ ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﻣـﺴﺠﺪ اﻟﺤـﺮام )ﺑـﻪ ﻧﻤـﺎز( اﯾـﺴﺘﺎده ﺑـﻮد و" وﻟﯿـﺪ ﺑـﻦ ﻣﻐﯿـﺮه" ﻧﺰدﯾـﮏ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﺑﻮد و ﺗﻼوت او را ﻣﻰﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﺘﻮﺟﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﻰ ﺷﺪ ﺗﻼوت اﯾﻦ آﯾﺎت را ﺗﮑﺮار ﮐﺮد‪ " .‬وﻟﯿﺪ" ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻗﻮﻣﺶ ﻃﺎﺋﻔﻪ ﺑﻨﻰ ﻣﺨﺰوم آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻼﻣﻰ اﻻن از ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻧﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺨﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﺟـﻦ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺘﺎر او ﺷﯿﺮﯾﻨﻰ ﺧﺎﺻﻰ دارد و زﯾﺒﺎﯾﻰ و ﻃﺮاوت ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ‪ ،‬ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯾﺶ ﭘﺮﻣﯿﻮه و رﯾﺸﻪﻫﺎﯾﺶ ﻗﻮى و ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻨﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻫﺮ ﺳﺨﻦ دﯾﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮ‬ ‫ﻣﻰرود و ﻫﯿﭻ ﺳﺨﻨﻰ ﺑﺮ آن ﺑﺮﺗﺮى ﻧﻤﻰﯾﺎﺑﺪ"! اﯾﻦ را ﮔﻔﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺶ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻗﺮﯾﺶ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ او دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ آﺋﯿﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺷـﺪه‪،‬‬ ‫و از آﺋﯿﻦ ﻣﺎ ﺑﯿﺮون رﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﻗﺮﯾﺶ را ﻣﻨﺤﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ ،‬و آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﻟﯿﺪ" رﯾﺤﺎﻧﮥ ﻗﺮﯾﺶ" )ﮔﻞ ﺳﺮﺳﺒﺪ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻗﺮﯾﺶ( ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬اﺑﻮﺟﻬﻞ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‬ ‫ﭼﺎره اﯾﻦ ﮐﺎر را ﻣﻰﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد و آﻣﺪ و ﺑﺎ ﭼﻬﺮهاى ﻏﻤﮕﯿﻦ ﮐﻨﺎر وﻟﯿﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪" .‬وﻟﯿﺪ" ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﺮا ﻏﻤﮕﯿﻨﻰ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺮادرم؟! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻗﺮﯾﺶ ﺑﺮ ﺗـﻮ‬ ‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﻦ و ﺳﺎل ﻋﯿﺐ ﻣﻰﻧﻬﻨﺪ‪ ،‬و ﮔﻤﺎن ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺳﺨﻦ ﻣﺤﻤﺪ را زﯾﻨﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪى‪ ،‬او ﻫﻤﺮاه اﺑﻮ ﺟﻬﻞ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻮم در آﻣﺪ‪ ،‬و ﮔﻔـﺖ‪:‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ دﯾﻮاﻧﻪ اﺳﺖ؟ آﯾﺎ ﻫﺮﮔﺰ آﺛﺎر ﺟﻨﻮن ﺑﺮ او دﯾﺪهاﯾﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ او ﮐﺎﻫﻦ اﺳﺖ؟ آﯾﺎ ﻫﺮﮔﺰ آﺛﺎر ﮐﻬﺎﻧﺖ ﺑـﺮ او‬ ‫دﯾﺪهاﯾﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺼﻮر ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ او ﺷﺎﻋﺮ اﺳﺖ؟ آﯾﺎ ﻫﺮﮔﺰ دﯾﺪهاﯾﺪ ﻟﺐ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﮕﺸﺎﯾﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧـﻪ‪ .‬ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﭘـﺲ ﻓﮑـﺮ ﻣـﻰﮐﻨﯿـﺪ او دروﻏﮕـﻮ‬ ‫اﺳﺖ؟ آﯾﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺎﺑﻘﻪ دروﻏﻰ در ﺑﺎره او دارﯾﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬او ﻧﺰد ﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان" ﺻﺎدق اﻣﯿﻦ" ﻗﺒﻞ از ادﻋﺎى ﻧﺒﻮﺗﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻗﺮﯾﺶ‬ ‫ﺑﻪ" وﻟﯿﺪ" ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﺗﻮ در ﺑﺎره او ﭼﻪ ﺑﮕﻮﺋﯿﻢ؟ وﻟﯿﺪ ﻓﮑﺮ ﮐﺮد و ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻧﻤﻮد‪ ،‬و ﭼﻬﺮه درﻫﻢ ﮐﺸﯿﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬او ﻓﻘﻂ ﻣﺮد ﺳﺎﺣﺮى اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕـﺮ‬ ‫ﻧﺪﯾﺪهاﯾﺪ ﻣﯿﺎن ﻣﺮد و ﺧﺎﻧﻮاده و ﻓﺮزﻧﺪان و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺟﺪاﯾﻰ ﻣﻰاﻧﺪازد؟ )ﮔﺮوﻫﻰ ﺑﻪ او اﯾﻤﺎن ﻣﻰآوردﻧﺪ و از ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد ﺟﺪا ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ(‪ .‬ﺑﻨـﺎ ﺑـﺮ اﯾـﻦ او‬ ‫ﺳﺎﺣﺮ اﺳﺖ و آﻧﭽﻪ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﺳﺤﺮى اﺳﺖ ﺟﺎﻟﺐ‪.‬‬ ‫______________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺪﺛﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 18‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻰ از ﯾﺎران ﺑﻪ ﻋﯿﺎدﺗﺸﺎن آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟـﺴﻼم(‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اى اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ! ﺧﻮب ﺑﻮد ﻧﺬرى ﺑﺮاى ﺷﻔﺎى ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد ﻣﻰﮐﺮدى‪ ،‬ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﯿﻬﺎ اﻟﺴﻼم( و ﻓﻀﻪ ﮐﻪ ﺧﺎدﻣـﻪ آﻧﻬـﺎ ﺑـﻮد ﻧـﺬر‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺷﻔﺎ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﺳﻪ روز روزه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺑﻌﻀﻰ از رواﯾﺎت ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣـﺎ ﻫـﻢ ﻧـﺬر ﻣـﻰﮐﻨـﯿﻢ روزه ﺑﮕﯿـﺮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﭼﯿﺰى ﻧﮕﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﺷﻔﺎ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ دﺳﺖ ﺧﺎﻟﻰ ﺑﻮدﻧﺪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﻪ ﻣﻦ ﺟﻮ ﻗﺮض ﻧﻤﻮد و ﻓﺎﻃﻤـﻪ ﯾـﮏ ﺳـﻮم‬ ‫آن را آرد ﮐﺮد و ﻧﺎن ﭘﺨﺖ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر ﺳﺎﺋﻠﻰ ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪" :‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﯿﮑﻢ اﻫﻞ ﺑﯿﺖ ﻣﺤﻤﺪ"‪ ،‬ﺳﻼم ﺑﺮ ﺷﻤﺎ اى ﺧﺎﻧﺪان ﻣﺤﻤﺪ! ﻣﺴﺘﻤﻨﺪى از‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻏﺬاﯾﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ از ﻏﺬاﻫﺎى ﺑﻬﺸﺘﻰ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﻰ ﻣـﺴﮑﯿﻦ را ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﻣﻘـﺪم داﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺳـﻬﻢ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ او دادﻧﺪ و آن ﺷﺐ ﺟﺰ آب ﻧﻨﻮﺷﯿﺪﻧﺪ‪ .‬روز دوم را ﻫﻢ ﭼﻨﺎن روزه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻮﻗﻊ اﻓﻄﺎر وﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﻏﺬا را آﻣﺎده ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ )ﻫﻤﺎن ﻧﺎن ﺟـﻮﯾﻦ(‬ ‫ﯾﺘﯿﻤﻰ ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ آن روز ﻧﯿﺰ اﯾﺜﺎر ﮐﺮدﻧﺪ و ﻏﺬاى ﺧﻮد را ﺑﻪ او دادﻧﺪ )ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﺑﺎ آب اﻓﻄﺎر ﮐﺮدﻧﺪ و روز ﺑﻌﺪ را ﻧﯿﺰ روزه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ(‪ .‬در ﺳﻮﻣﯿﻦ روز‬ ‫اﺳﯿﺮى ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ ﺑﺎز ﺳﻬﻢ ﻏﺬاى ﺧﻮد را ﺑﻪ او دادﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺻﺒﺢ ﺷﺪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( دﺳﺖ ﺣﺴﻦ )ﻋﻠﯿـﻪ اﻟـﺴﻼم( و‬ ‫ﺣﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( آﻧﻬـﺎ را ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﮐـﺮد دﯾـﺪ از‬ ‫ﺷﺪت ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ ﻣﻰﻟﺮزﻧﺪ! ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﯾﻦ ﺣﺎﻟﻰ را ﮐﻪ در ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺑﯿﻨﻢ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮان اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ ﮐـﻪ وارد‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﯿﻬﺎ اﻟﺴﻼم( ﺷﺪ دﯾﺪ در ﻣﺤﺮاب ﻋﺒﺎدت اﯾﺴﺘﺎده‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ از ﺷـﺪت ﮔﺮﺳـﻨﮕﻰ ﺷـﮑﻢ او ﺑـﻪ ﭘـﺸﺖ ﭼـﺴﺒﯿﺪه و ﭼـﺸﻤﻬﺎﯾﺶ ﺑـﻪ ﮔـﻮدى‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻤﯿﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اى ﻣﺤﻤﺪ! اﯾﻦ ﺳﻮره را ﺑﮕﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﺎ ﭼﻨـﯿﻦ ﺧﺎﻧـﺪاﻧﻰ‬ ‫ﻢ ‪‬ﻣ ْﺸﮑُﻮر ًا ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﻫﯿﺠﺪه آﯾـﻪ‬ ‫ﮑ ‪‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻮ ﺗﻬﻨﯿﺖ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﻮره "ﻫﻞ اﺗﻰ" را ﺑﺮ او ﺧﻮاﻧﺪ )ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ از آﯾﻪ" ان اﻟْﺄَﺑ‪‬ﺮار‪ "‬ﺗﺎ آﯾﻪ ﮐﺎنَ ‪‬ﺳ ‪‬ﻌ ‪‬ﯿ ُ‬ ‫اﺳﺖ در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ(‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫ﺳﻮره ﻋﺒﺲ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪10‬‬ ‫‪ -1‬ﻋﺪهاى از ﺳﺮان ﻗﺮﯾﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺘﺒﮥ ﺑﻦ رﺑﯿﻌﻪ‪ ،‬اﺑﻮﺟﻬﻞ‪ ،‬ﻋﺒﺎس ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ‪ ،‬و ﺟﻤﻌﻰ دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺧـﺪﻣﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺑﻮدﻧـﺪ و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺒﻠﯿﻎ و دﻋﻮت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮى اﺳﻼم ﺑﻮد و اﻣﯿﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن در دل آﻧﻬﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺷـﻮد )و ﻣـﺴﻠﻤﺎ اﮔـﺮ اﯾﻨﮕﻮﻧـﻪ اﻓـﺮاد اﺳـﻼم را ﻣـﻰﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨـﺪ‬ ‫ﮔﺮوه دﯾﮕﺮى را ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﻰﮐﺸﺎﻧﺪﻧﺪ و ﻫﻢ ﮐﺎرﺷﮑﻨﯿﻬﺎى آﻧﻬﺎ از ﻣﯿﺎن ﻣﻰرﻓﺖ و از ﻫﺮ دو ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﺳﻼم ﺑﻮد( در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ ام ﻣﮑﺘـﻮم"‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺮد ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ و ﻇﺎﻫﺮا ﻓﻘﯿﺮى ﺑﻮد وارد ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪ و از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺗﻘﺎﺿﺎ ﮐﺮد آﯾﺎﺗﻰ از ﻗﺮآن را ﺑـﺮاى او ﺑﺨﻮاﻧـﺪ و ﺑـﻪ او ﺗﻌﻠـﯿﻢ دﻫـﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺳﺨﻦ ﺧﻮد را ﺗﮑﺮار ﻣﻰﮐﺮد و آرام ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﯾﺮا دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐـﺴﺎﻧﻰ ﻣـﺸﻐﻮل ﺻـﺤﺒﺖ اﺳـﺖ‪ .‬او‬ ‫آن ﻗﺪر ﮐﻼم ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻗﻄﻊ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺣﻀﺮت )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺎراﺣﺖ ﺷـﺪ‪ ،‬و آﺛـﺎر ﻧﺎﺧـﺸﻨﻮدى در ﭼﻬـﺮه ﻣﺒـﺎرﮐﺶ ﻧﻤﺎﯾـﺎن‬ ‫ﮔﺸﺖ و در دل ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﺮان ﻋﺮب ﭘﯿﺶ ﺧﻮد ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ ﭘﯿﺮوان ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن و ﺑﺮدﮔﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﻟﺬا رو از" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠـﻪ" ﺑﺮﮔﺮداﻧـﺪ‪،‬‬ ‫و ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﺎ آن ﮔﺮوه اداﻣﻪ داد‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و در اﯾﻦ ﺑﺎره ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻣﻮرد ﻋﺘﺎب ﻗﺮار داد‪ .‬رﺳﻮل )ﺻـﻠﯽ‬ ‫اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" را ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮔﺮاﻣﻰ ﻣﻰداﺷﺖ‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ او را ﻣﻰدﯾﺪ ﻣﻰﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺮﺣﺒﺎ ﺑﻪ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ او‬ ‫ﻣﺮا ﻣﻮرد ﻋﺘﺎب ﻗﺮار داد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ او ﻣﻰﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﯾﺎ ﺣﺎﺟﺘﻰ دارى آن را اﻧﺠﺎم دﻫﻢ؟ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دو ﺑـﺎر او را در ﻏـﺰوات اﺳـﻼﻣﻰ در‬ ‫ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫‪ -2‬اﯾﻦ آﯾﺎت درﺑﺎره ﻣﺮدى از "ﺑﻨﻰ اﻣﯿﻪ" ﻧﺎزل ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﺰد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ ام ﻣﮑﺘﻮم" وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐـﻪ ﭼـﺸﻤﺶ ﺑـﻪ‬ ‫"ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" اﻓﺘﺎد ﺧﻮد را ﺟﻤﻊ ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻰﺗﺮﺳﯿﺪ آﻟﻮده ﺷﻮد و ﻗﯿﺎﻓﻪ درﻫﻢ ﮐﺸﯿﺪه و ﺻﻮرت ﺧﻮد را ﺑﺮﮔﺮداﻧﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در آﯾـﺎت ﻓـﻮق ﻋﻤـﻞ او‬ ‫را ﻧﻘﻞ ﮐﺮده‪ ،‬و ﻣﻮرد ﻣﻼﻣﺖ و ﺳﺮزﻧﺶ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﺎن ﻧﺰول در ﺣﺪﯾﺜﻰ از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻄﻔﻔﯿﻦ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫‪ -1‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( وارد ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﺪ ﺑﺴﯿﺎرى از ﻣﺮدم ﺳﺨﺖ آﻟﻮده ﮐﻢﻓﺮوﺷﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪ اﯾـﻦ آﯾـﺎت را ﻧـﺎزل ﮐـﺮد و‬ ‫آﻧﻬﺎ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از آن ﮐﻢﻓﺮوﺷﻰ را ﺗﺮك ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬اﻫﻞ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺗﺎﺟﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و در ﮐﺎر ﺧﻮد ﮐﻢﻓﺮوﺷﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺎرى از ﻣﻌﺎﻣﻼت آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺣﺮام ﺑﻮد‪ ،‬اﯾﻦ آﯾـﺎت ﻧـﺎزل ﺷـﺪ و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاى اﻫﻞ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد ﺳﭙﺲ اﻓﺰود ﺧﻤﺲ ﺑﺨﻤﺲ‪ ":‬ﭘﻨﺞ ﭼﯿﺰ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻨﺞ ﭼﯿﺰ اﺳﺖ"! ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ اى رﺳـﻮل ﺧـﺪا‪ :‬ﮐـﺪام‬ ‫ﭘﻨﺞ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﺪام ﭘﻨﺞ اﺳﺖ؟! ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﯿﭻ ﻗﻮﻣﻰ ﻋﻬﺪﺷﮑﻨﻰ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ دﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺴﻠﻂ ﺳـﺎﺧﺖ‪ .‬و ﻫـﯿﭻ ﺟﻤﻌﯿﺘـﻰ ﺑـﻪ ﻏﯿـﺮ‬ ‫ﺣﮑﻢ اﻟﻬﻰ ﺣﮑﻢ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻘﺮ در ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ زﯾﺎد ﺷﺪ‪ .‬و در ﻣﯿﺎن ﻫﯿﭻ ﻣﻠﺘﻰ ﻓﺤﺸﺎء ﻇـﺎﻫﺮ ﻧـﺸﺪ ﻣﮕـﺮ اﯾﻨﮑـﻪ ﻣـﺮگ و ﻣﯿـﺮ در ﻣﯿـﺎن آﻧﻬـﺎ ﻓـﺮاوان‬ ‫ﮔﺸﺖ! ﻫﯿﭻ ﮔﺮوﻫﻰ ﮐﻢﻓﺮوﺷﻰ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ زراﻋﺖ آﻧﻬﺎ از ﺑﯿﻦ رﻓﺖ و ﻗﺤﻄﻰ آﻧﻬﺎ را ﻓﺮو ﮔﺮﻓﺖ! و ﻫﯿﭻ ﻗﻮﻣﻰ زﮐﺎت را ﻣﻨﻊ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑـﻪ‬ ‫ﺑﺎران از آﻧﻬﺎ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ!‬ ‫‪ -3‬ﻣﺮدى در ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم " اﺑﻮﺟﻬﯿﻨﻪ" ﮐﻪ دو ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮﯾﺪن از ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﮐﺮد و ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم ﻓـﺮوش‬ ‫از ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ اﯾﻦ ﺳﻮره ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻪ او و اﻣﺜﺎﻟﺶ ﻫﺸﺪار داد‪.‬‬ ‫___________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﻄﻔﻔﯿﻦ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 29‬ﺗﺎ ‪36‬‬ ‫‪ -1‬روزى ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺟﻤﻌﻰ از ﻣﺆﻣﻨﺎن از ﮐﻨﺎر ﺟﻤﻌﻰ از ﮐﻔﺎر ﻣﮑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻣﺆﻣﻨـﺎن ﺧﻨﺪﯾﺪﻧـﺪ و اﺳـﺘﻬﺰا ﮐﺮدﻧـﺪ‪،‬‬ ‫آﯾﺎت ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﮐﺎﻓﺮ اﺳﺘﻬﺰا ﮐﻨﻨﺪه را در ﻗﯿﺎﻣﺖ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫‪ -2‬آﯾﺎت ﻓﻮق در ﺑﺎره اﻓﺮادى ﻫﻤﭽﻮن ﻋﻤﺎر‪ ،‬ﺻﻬﯿﺐ‪ ،‬ﺧﺒﺎب‪ ،‬ﺑﻼل‪ ،‬و ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻘﺮاى ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻬﺰاى ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻗﺮﯾﺶ ﻫﻤﭽـﻮن اﺑﻮﺟﻬـﻞ‪ ،‬و وﻟﯿـﺪ‬ ‫ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه‪ ،‬و ﻋﺎص ﺑﻦ واﺋﻞ‪ ،‬واﻗﻊ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻊ ﻣﯿﺎن اﯾﻦ دو ﺷﺎن ﻧﺰول ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫ﺳﻮره ﻓﺠﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 27‬ﺗﺎ ‪29‬‬ ‫از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ ﯾﮑﻰ از ﯾﺎراﻧﺶ ﭘﺮﺳﯿﺪ آﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺆﻣﻦ از ﻗﺒﺾ روﺣـﺶ ﻧﺎراﺿـﻰ ﺑﺎﺷـﺪ؟! ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﺪا ﺳـﻮﮔﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻣﺮگ ﺑﺮاى ﻗﺒﺾ روﺣﺶ ﻣﻰآﯾﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻣﺮگ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬اى وﻟﻰ ﺧﺪا ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺒﺎش! ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ آن ﮐﺲ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﻣﺒﻌﻮث ﮐﺮده ﻣﻦ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻣﻬﺮﺑﺎنﺗﺮم از ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎن‪ ،‬درﺳﺖ ﭼﺸﻤﻬﺎﯾﺖ را ﺑﮕﺸﺎ و ﺑﺒﯿﻦ‪ ،‬او ﻧﮕﺎه ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻـﻠﯽ‬ ‫اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( و اﻣﯿﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎﻣﺎن از ذرﯾﻪ او )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻣﻰﺑﯿﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑـﻪ‬ ‫او ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﻧﮕﺎه ﮐﻦ اﯾﻦ رﺳﻮل ﺧﺪا و اﻣﯿﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن و ﻓﺎﻃﻤﻪ و ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﯿﻦ و اﻣﺎﻣﺎن )ﻋﻠﯿﻬﻢ اﻟﺴﻼم( دوﺳﺘﺎن ﺗﻮاﻧﺪ‪ .‬او ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﺑﺎز ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﻧﮕـﺎه‬ ‫ﺲ ا ْﻟ ‪‬ﻤ ْﻄ ‪‬ﻤ ِﺌ ﱠﻨ ُﮥ" اى ﮐﺴﻰ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺤﻤـﺪ و ﺧﺎﻧـﺪاﻧﺶ اﻃﻤﯿﻨـﺎن‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﮔﻮﯾﻨﺪهاى از ﺳﻮى ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﺰرگ ﻧﺪا ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬و ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪" :‬ﯾﺎ َأ ‪‬ﯾ ُﺘﻬ‪‬ﺎ اﻟ ﱠﻨ ْﻔ ‪‬‬ ‫داﺷﺘﻰ! ﺑﺎزﮔﺮد ﺑﻪ ﺳﻮى ﭘﺮوردﮔﺎرت‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ وﻻﯾﺖ آﻧﻬﺎ راﺿﻰ ﻫﺴﺘﻰ‪ ،‬و او ﺑﺎ ﺛﻮاﺑﺶ از ﺗﻮ ﺧﺸﻨﻮد اﺳﺖ‪ ،‬داﺧﻞ ﺷﻮ در ﻣﯿـﺎن ﺑﻨـﺪﮔﺎﻧﻢ ﯾﻌﻨـﻰ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ و اﻫﻞ ﺑﯿﺘﺶ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( و داﺧﻞ ﺷﻮ در ﺑﻬﺸﺘﻢ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﭼﯿﺰى ﺑﺮاى اﻧﺴﺎن ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮ از آن ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻫـﺮ ﭼـﻪ زودﺗـﺮ روﺣـﺶ از ﺗـﻦ ﺟـﺪا‬ ‫ﺷﻮد و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎدى ﺑﭙﯿﻮﻧﺪد!‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻟﯿﻞ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪21‬‬ ‫ﻣﻔﺴﺮان ﺑﺮاى ﮐﻞ اﯾﻦ ﺳﻮره ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻰ از اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻧﻘﻞ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدى در ﻣﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﯾﮑﻰ از درﺧﺘﺎن ﺧﺮﻣﺎى او ﺑﺎﻻى ﺧﺎﻧﻪ ﻣـﺮد‬ ‫ﻓﻘﯿﺮ ﻋﯿﺎﻟﻤﻨﺪى ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺨﻞ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﻻى درﺧﺖ ﻣﻰرﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﺮﻣﺎﻫﺎ را ﺑﭽﯿﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻰ ﭼﻨﺪ داﻧﻪ ﺧﺮﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮد ﻓﻘﯿﺮ ﻣـﻰاﻓﺘـﺎد‪ ،‬و‬ ‫ﮐﻮدﮐﺎﻧﺶ آن را ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آن ﻣﺮد از ﻧﺨﻞ ﻓﺮود ﻣﻰآﻣﺪ و ﺧﺮﻣﺎ را از دﺳﺘﺸﺎن ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ )و آن ﻗﺪر ﺑﺨﯿﻞ و ﺳﻨﮕﺪل ﺑﻮد ﮐﻪ( اﮔﺮ ﺧﺮﻣـﺎ را در دﻫـﺎن‬ ‫ﯾﮑﻰ از آﻧﻬﺎ ﻣﻰدﯾﺪ اﻧﮕﺸﺘﺶ را در داﺧﻞ دﻫﺎن او ﻣﻰﮐﺮد ﺗﺎ ﺧﺮﻣﺎ را ﺑﯿﺮون آورد!‪ .‬ﻣﺮد ﻓﻘﯿﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺷﮑﺎﯾﺖ آورد ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﯽ‬ ‫اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮو ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرت رﺳﯿﺪﮔﻰ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺨﻞ را ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﯾﻦ درﺧﺘﻰ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯾﺶ ﺑﺎﻻى ﺧﺎﻧـﻪ ﻓـﻼن ﮐـﺲ‬ ‫آﻣﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻰدﻫﻰ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﻧﺨﻠﻰ در ﺑﻬﺸﺖ از آن ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ درﺧﺘﺎن ﻧﺨﻞ ﺑﺴﯿﺎرى دارم‪ ،‬و ﺧﺮﻣﺎى ﻫﯿﭽﮑﺪام ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻰ اﯾـﻦ‬ ‫درﺧﺖ ﻧﯿﺴﺖ )و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪاى ﻧﯿﺴﺘﻢ(‪ .‬ﮐﺴﻰ از ﯾﺎران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬اى رﺳﻮل ﺧﺪا! اﮔـﺮ ﻣـﻦ‬ ‫ﺑﺮوم و اﯾﻦ درﺧﺖ را از اﯾﻦ ﻣﺮد ﺧﺮﯾﺪارى و واﮔﺬار ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﯿﺰى را ﮐﻪ ﺑﻪ او ﻣﻰدادﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻄﺎ ﺧﻮاﻫﻰ ﮐﺮد؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آرى‪ .‬آن ﻣﺮد رﻓـﺖ‬ ‫و ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺨﻞ را دﯾﺪ و ﺑﺎ او ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮد‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺨﻞ ﮔﻔﺖ‪ :‬آﯾﺎ ﻣﻰداﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ درﺧﺖ ﻧﺨﻠﻰ در ﺑﻬﺸﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣـﻦ ﺑﺪﻫـﺪ )و‬ ‫ﻣﻦ ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺘﻢ( و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از ﺧﺮﻣﺎى اﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﻟﺬت ﻣﻰﺑﺮم و ﻧﺨﻞ ﻓﺮاوان دارم و ﻫﯿﭽﮑﺪام ﺧﺮﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺧﺮﯾﺪار ﮔﻔﺖ‪ :‬آﯾﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ‬ ‫آن را ﺑﻔﺮوﺷﻰ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻤﻰﻓﺮوﺷﻢ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻰ را ﮐﻪ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻰﮐﻨﻢ ﮐﺴﻰ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻰ ﮔﻔﺖ ﭼـﻪ ﻣﺒﻠـﻎ؟ ﮔﻔـﺖ ﭼﻬـﻞ ﻧﺨـﻞ‪ .‬ﺧﺮﯾـﺪار‬ ‫ﺗﻌﺠﺐ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻋﺠﺐ ﺑﻬﺎى ﺳﻨﮕﯿﻨﻰ ﺑﺮاى ﻧﺨﻠﻰ ﮐﻪ ﮐﺞ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻰﮐﻨﻰ‪ ،‬ﭼﻬﻞ ﻧﺨﻞ! ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از ﮐﻤﻰ ﺳﮑﻮت ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑـﺴﯿﺎر ﺧـﻮب‪ ،‬ﭼﻬـﻞ‬ ‫ﻧﺨﻞ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه )ﻃﻤﻌﮑﺎر( ﮔﻔﺖ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻰﮔﻮﯾﻰ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻬﻮد ﺑﻄﻠﺐ! اﺗﻔﺎﻗﺎ ﮔﺮوﻫﻰ از آﻧﺠﺎ ﻣـﻰﮔﺬﺷـﺘﻨﺪ آﻧﻬـﺎ را ﺻـﺪا‬ ‫زد‪ ،‬و ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ و ﻋﺮض ﮐﺮد اى رﺳﻮل ﺧـﺪا! ﻧﺨـﻞ ﺑـﻪ ﻣﻠـﮏ ﻣـﻦ در آﻣـﺪ و ﺗﻘـﺪﯾﻢ‬ ‫)ﻣﺤﻀﺮ ﻣﺒﺎرﮐﺘﺎن( ﻣﻰﮐﻨﻢ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺧﺎﻧﻮاده ﻓﻘﯿﺮ رﻓﺖ و ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ اﯾﻦ ﻧﺨﻞ از آن ﺗﻮ و ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﻮ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﻮره و اﻟﻠﯿﻞ ﻧﺎزل ﺷﺪ )و ﮔﻔﺘﻨﯿﻬﺎ را در ﺑﺎره ﺑﺨﯿﻼن و ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪان ﮔﻔﺖ(‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺿﺤﯽ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﺎﻧﺰده روز ﮔﺬﺷﺖ و وﺣﻰ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺎزل ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺮﮐﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬او را رﻫﺎ ﮐﺮده و دﺷﻤﻦ داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﮔﺮ راﺳـﺖ‬ ‫ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ او از ﺳﻮى ﺧﺪا اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ وﺣﻰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺮ او ﻧﺎزل ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺳﻮره ﻓﻮق ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ )و ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن آﻧﻬـﺎ ﭘﺎﺳـﺦ ﮔﻔـﺖ(‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻰ اﯾﻦ ﺳﻮره ﻧﺎزل ﺷﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬دﯾﺮ ﮐﺮدى در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺗـﻮ ﻣـﺸﺘﺎق ﺑـﻮدم‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﯿـﻞ ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﻣـﻦ ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬ ‫ﻣﺸﺘﺎقﺗﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﻰ ﻣﻦ ﺑﻨﺪه ﻣﺎﻣﻮرم و ﺟﺰ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮوردﮔﺎر ﻧﺎزل ﻧﻤﻰﺷﻮم!‬

‫‪ -2‬در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮى آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻤﺎﻋﺘﻰ از ﯾﻬﻮد ﺧﺪﻣﺖ رﺳـﻮل اﻟﻠﱠـﻪ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( رﺳـﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬و از داﺳـﺘﺎن" ذى اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ" و" اﺻـﺤﺎب‬ ‫ﮐﻬﻒ" و آﻓﺮﯾﻨﺶ" روح" ﺳﺆال ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻓﺮدا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﺒﺮ ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ ،‬و ان ﺷﺎء اﻟﻠﱠﻪ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬و ﻫﻤﯿﻦ ﺳـﺒﺐ ﺷـﺪ ﮐـﻪ‬ ‫وﺣﻰ اﻟﻬﻰ اﯾﺎﻣﻰ از او ﻗﻄﻊ ﺷﻮد و زﺑﺎن دﺷﻤﻨﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺗﺖ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ‪ ،‬و از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻏﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪ ﺳـﻮره ﻧـﺎزل ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﻣﺎﯾـﻪ‬ ‫ﺗﺴﻠﻰ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮔﺮدد )وﻟﻰ اﯾﻦ ﺷﺎن ﻧﺰول ﺑﻌﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰرﺳﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺗﻤـﺎس ﯾﻬـﻮد ﺑـﺎ ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ اﮐـﺮم )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( و‬ ‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺳﺆاﻻت ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻮد ﻧﻪ در ﻣﮑﻪ(‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻋﻠﻖ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫ﭘﻨﺞ آﯾﻪ ﻓﻮق ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻫﻤﻪ ﻣﻔﺴﺮان در آﻏﺎز وﺣﻰ ﺑﺮ رﺳﻮل اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻧﺎزل ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻀﻤﻮن آن ﻧﯿﺰ ﻣﺆﯾﺪ اﯾـﻦ ﻣﻌﻨـﻰ اﺳـﺖ‪ .‬ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ اﮐـﺮم‬ ‫)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﻪ ﮐﻮه" ﺣﺮا" رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اى ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺨﻮان! ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻣـﻦ ﻗﺮاﺋـﺖ ﮐﻨﻨـﺪه ﻧﯿـﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ او را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺖ و ﻓﺸﺮد‪ ،‬و ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺨﻮان! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻫﻤﺎن ﺟﻮاب را ﺗﮑﺮار ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﺎر دوم ﻧﯿﺰ ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ اﯾﻦ ﮐـﺎر‬ ‫را ﮐﺮد‪ ،‬و ﻫﻤﺎن ﺟﻮاب را ﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬و در ﺳﻮﻣﯿﻦ ﺑﺎر ﮔﻔﺖ‪ :‬ا ْﻗ َﺮ ْأ ﺑِﺎﺳ‪‬ﻢِ ر‪‬ﺑ‪‬ﮏ‪ ‬اﻟﱠﺬِي ﺧَﻠَﻖَ ‪) ...‬ﺗﺎ آﺧﺮ آﯾـﺎت ﭘﻨﺠﮕﺎﻧـﻪ(‪.‬اﯾـﻦ ﺳـﺨﻦ را ﮔﻔـﺖ و از دﯾـﺪه ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮐﻪ ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﺷﻌﻪ وﺣﻰ ﺳﺨﺖ ﺧﺴﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻮد ﺑـﻪ ﺳـﺮاغ ﺧﺪﯾﺠـﻪ آﻣـﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺮا ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﯿﺪ و ﺟﺎﻣﻪاى ﺑﺮ ﻣﻦ ﺑﯿﻔﮑﻨﯿﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﮐﻨﻢ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻋﺎدﯾﺎت‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪11‬‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ" ذات اﻟﺴﻼﺳﻞ" ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﻣﺎﺟﺮا ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻮد‪ :‬در ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ﻫﺠﺮت ﺑﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐـﻪ دوازده‬ ‫ﻫﺰار ﺳﻮار در ﺳﺮزﻣﯿﻦ" ﯾﺎﺑﺲ" ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻋﻬﺪ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺗـﺎ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ(و ﻋﻠـﻰ )ﻋﻠﯿـﻪ اﻟـﺴﻼم( را ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ ﻧﺮﺳـﺎﻧﻨﺪ و‬ ‫ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ را ﻣﺘﻼﺷﻰ ﻧﮑﻨﻨﺪ از ﭘﺎى ﻧﻨﺸﯿﻨﻨﺪ! ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺟﻤﻊ ﮐﺜﯿﺮى از ﯾﺎران ﺧﻮد را ﺑـﻪ ﺳـﺮﮐﺮدﮔﻰ ﺑﻌـﻀﻰ از ﺻـﺤﺎﺑﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺮاغ آﻧﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﻌﺪ از ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎﯾﻰ ﺑﺪون ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟـﺴﻼم( را ﺑـﺎ ﮔـﺮوه ﮐﺜﯿـﺮى از‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮ و اﻧﺼﺎر ﺑﻪ ﻧﺒﺮد آﻧﻬﺎ اﻋﺰام داﺷﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﻨﻄﻘﻪ دﺷﻤﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺷﺒﺎﻧﻪ راه ﻣـﻰرﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬و ﺻـﺒﺤﮕﺎﻫﺎن دﺷـﻤﻦ را در ﺣﻠﻘـﻪ‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ اﺳﻼم را ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﭼﻮن ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﻫﻮا ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و آﻧﺎن را درﻫﻢ ﺷﮑـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋـﺪهاى‬ ‫را ﮐﺸﺘﻨﺪ و زﻧﺎن و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن را اﺳﯿﺮ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و اﻣﻮال ﻓﺮاواﻧﻰ ﺑﻪ ﻏﻨﯿﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮره" و اﻟﻌﺎدﯾﺎت" ﻧﺎزل ﺷﺪ در ﺣـﺎﻟﻰ ﮐـﻪ ﻫﻨـﻮز ﺳـﺮﺑﺎزان اﺳـﻼم ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺎز ﻧﮕﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آن روز ﺑﺮاى ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ آﻣﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺳﻮره را در ﻧﻤﺎز ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﻤﺎز اﺻﺤﺎب‬ ‫ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﻮرهاى اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻧﺸﻨﯿﺪه ﺑﻮدﯾﻢ!‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آرى‪ ،‬ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﭘﯿﺮوز ﺷﺪ و ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ دﯾﺸﺐ ﺑﺎ آوردن اﯾـﻦ‬ ‫ﺳﻮره ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﺎرت داد‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺎ ﻏﻨﺎﺋﻢ و اﺳﯿﺮان ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ وارد ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﯾﮑﻰ از ﻣﺼﺎدﯾﻖ روﺷﻦ آﯾـﻪ اﺳـﺖ‬ ‫ﻧﻪ ﺷﺎن ﻧﺰول‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﺗﮑﺎﺛﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻮره درﺑﺎره ﻗﺒﺎﺋﻠﻰ ﻧﺎزل ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎﺧﺮ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﮐﺜﺮت ﻧﻔﺮات و ﺟﻤﻌﯿﺖ ﯾﺎ اﻣﻮال و ﺛﺮوت ﺧﻮد ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺒﺎﻫﺎت ﻣﻰﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﺠـﺎ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن آﻣﺎر ﻧﻔﺮات ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ و ﻗﺒﺮﻫﺎى ﻣﺮدﮔﺎن ﻫﺮ ﻗﺒﯿﻠﻪ را ﻣﻰﺷﻤﺮدﻧﺪ!‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﻌﻀﻰ آن را ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ دو ﻗﺒﯿﻠﻪ از ﻗﺒﺎﺋـﻞ ﻗـﺮﯾﺶ‬ ‫در ﻣﮑﻪ ﻣﻰداﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﻀﻰ دو ﻗﺒﯿﻠﻪ از ﻗﺒﺎﺋﻞ اﻧﺼﺎر ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﻣﺪﯾﻨﻪ و ﺑﻌﻀﻰ ﺗﻔﺎﺧﺮ ﯾﻬـﻮد را ﺑـﺮ دﯾﮕـﺮان‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﻣﮑـﻰ ﺑـﻮدن آن‬ ‫ﺻﺤﯿﺤﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰرﺳﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻔﻬﻮم آﯾﻪ را ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻫﻤﺰه‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪9‬‬ ‫" وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه" ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻏﯿﺒﺖ ﻣﻰﮐﺮد‪ ،‬و در ﭘﯿﺶ رو ﻃﻌﻦ و اﺳﺘﻬﺰاء ﻣﻰﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ دﯾﮕﺮ‬ ‫آن را در ﺑﺎره اﻓﺮاد دﯾﮕﺮى از ﺳﺮان ﺷﺮك و دﺷﻤﻨﺎن ﮐﯿﻨﻪ ﺗﻮز و ﺳﺮﺷﻨﺎس اﺳﻼم ﻣﺎﻧﻨﺪ" اﺧﻨﺲ ﺑـﻦ ﺷـﺮﯾﻖ" و" اﻣﯿـﮥ ﺑـﻦ ﺧﻠـﻒ" و" ﻋـﺎص ﺑـﻦ واﺋـﻞ"‬ ‫داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ ﺷﺎن ﻧﺰوﻟﻬﺎ را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ﺑﺎز ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﻣﻔﻬﻮم آﯾﺎت ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ داراى اﯾﻦ ﺻﻔﺎﺗﻨﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻓﯿﻞ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫در ﺣﺪﯾﺜﻰ از اﻣﺎم ﻋﻠﻰ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻰﺧﻮاﻧﯿﻢ‪ ":‬اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﺷﻤﺸﯿﺮش از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دﻓﺎع ﻣـﻰﮐـﺮد ﺗـﺎ آﻧﺠـﺎ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪) :‬روزى( اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﻋﺮض ﮐﺮد ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺮادر! آﯾﺎ ﺗﻮ ﻣﺒﻌﻮث ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﺷﺪهاى‪ ،‬ﯾـﺎ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻗـﻮم ﺧـﻮدت؟ ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ(‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺒﻌﻮث ﺑﻪ ﺟﻤﯿﻊ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺷﺪهام‪ ،‬از ﺳﻔﯿﺪ و ﺳﯿﺎه ﻋﺮﺑﻰ و ﻋﺠﻤﻰ‪ ،‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺟـﺎﻧﻢ در دﺳـﺖ او اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣـﻦ ﻫﻤـﻪ اﻧـﺴﺎﻧﻬﺎى ﺳـﻔﯿﺪ‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ و ﺳﯿﺎه ﭘﻮﺳﺖ را ﺑﻪ اﯾﻦ آﺋﯿﻦ دﻋﻮت ﻣﻰﮐﻨﻢ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻗﻠﻪ ﮐﻮهﻫﺎ و درﯾﺎﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﯾـﻦ آﺋـﯿﻦ ﻓـﺮا ﻣـﻰﺧـﻮاﻧﻢ‪ ،‬و ﻣـﻦ ﺗﻤـﺎم زﺑﺎﻧﻬـﺎى‬ ‫ﻓﺎرس و روم را دﻋﻮت ﻣﻰﮐﻨﻢ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻗﺮﯾﺶ رﺳﯿﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ آﯾﺎ ﮔﻮش ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺮادرت ﻧﻤﻰدﻫـﻰ ﮐـﻪ‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ؟ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ اﮔﺮ ﻣﺮدم ﻓﺎرس و روم اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن را ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﻣﺎ را از ﺳـﺮزﻣﯿﻨﻤﺎن ﻣـﻰرﺑﺎﯾﻨـﺪ! و ﺳـﻨﮕﻬﺎى ﺧﺎﻧـﻪ ﮐﻌﺒـﻪ را ﻗﻄﻌـﻪ ﻗﻄﻌـﻪ ﺟـﺪا‬ ‫ﻞ ﺷَﯽ‪‬ءٍ‪ ":‬آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻢ ﺣ‪‬ﺮَﻣﺎً آﻣِﻨ ًﺎ ‪‬ﯾﺠ‪‬ﺒﻰ إِﻟَ ‪‬ﯿ ِﻪ ﺛَﻤ‪‬ﺮات‪ُ ‬ﮐ ﱢ‬ ‫ﻢ ﻧُﻤ‪‬ﮑﱢﻦْ َﻟ ‪‬ﻬ ‪‬‬ ‫ﻒ ﻣِﻦْ أَر‪‬ﺿِﻨﺎ أَ و‪َ ‬ﻟ ‪‬‬ ‫ﺨ ﱠﻄ ‪‬‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ! اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﯾﻪ ﺷﺮﯾﻔﻪ و‪ ‬ﻗﺎﻟُﻮا إِنْ َﻧ ﱠﺘ ِﺒ ِﻊ ا ْﻟﻬ‪‬ﺪى ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﮏ‪ُ ‬ﻧ َﺘ َ‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ اﮔﺮ ﻣﺎ ﻫﺪاﯾﺖ را ﺑﺎ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ﻣﺎ را از ﺳﺮزﻣﯿﻨﻤﺎن ﻣﻰرﺑﺎﯾﻨﺪ!‪ ،‬آﯾﺎ ﻣﺎ آﻧﻬﺎ را در ﺣﺮم اﻣﻨﻰ ﮐﻪ ﺛﻤﺮات ﻫﺮ ﭼﯿﺰ را ﺑﻪ ﺳﻮى آن ﻣﻰآورﻧﺪ ﺟﺎى ﻧـﺪادﯾﻢ؟‬ ‫)ﻗﺼﺺ‪ .(57 -‬و درﺑﺎره اﯾﻦ ﺳﺨﻦ آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ را ﻣﺘﻼﺷﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﺳﻮره" ﻓﯿﻞ" را ﻧﺎزل ﮐﺮد" )و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻮﺷـﺰد ﻧﻤـﻮد ﮐـﻪ ﻫـﯿﭽﮑﺲ ﻗـﺎدر ﺑـﺮ‬ ‫ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎرى ﻧﯿﺴﺖ( "‪"1‬‬ ‫__________________________‬ ‫)‪ "(1‬روﺿﻪ اﻟﻮاﻋﻈﯿﻦ" )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻘﻞ ﻧﻮر اﻟﺜﻘﻠﯿﻦ ﺟﻠﺪ ‪ 5‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 669‬ﺣﺪﯾﺚ ‪(8‬‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪330 :‬‬ ‫داﺳﺘﺎن اﺻﺤﺎب اﻟﻔﯿﻞ‬ ‫ﻣﻔﺴﺮان و ﻣﻮرﺧﺎن اﯾﻦ داﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬و در ﺳﺎل وﻗﻮع آن ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﮕﻮ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﺻﻞ داﺳﺘﺎن آن ﭼﻨﺎن ﻣـﺸﻬﻮر اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫در ردﯾﻒ اﺧﺒﺎر ﻣﺘﻮاﺗﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﻣﺎ آن را ﻃﺒﻖ رواﯾﺎت ﻣﻌـﺮوف ﮐـﻪ از" ﺳـﯿﺮه اﺑـﻦ ﻫـﺸﺎم" و" ﺑﻠـﻮغ اﻻرب" و" ﺑﺤـﺎر اﻻﻧـﻮار" و" ﻣﺠﻤـﻊ اﻟﺒﯿـﺎن"‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدهاﯾﻢ ﻣﻰآورﯾﻢ‪ " :‬ذو ﻧﻮاس" ﭘﺎدﺷﺎه‪ ،‬ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻧﺠﺮان را ﮐﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﻰ آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻰزﯾﺴﺘﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺷﺪﯾﺪ ﻗـﺮار داد‪ ،‬ﺗـﺎ از آﺋـﯿﻦ‬ ‫ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﺑﺎزﮔﺮدﻧﺪ‪) ،‬ﻗﺮآن اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﺤﺎب اﻻﺧﺪود در ﺳﻮره" ﺑﺮوج" آورده‪ ،‬و ﻣﺎ آن را در ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﻮره ﻣـﺸﺮوﺣﺎ ﺑﯿـﺎن ﮐـﺮدﯾﻢ(‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﺑﺰرگ ﻣﺮدى ﺑﻪ ﻧﺎم " دوس" از ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮد‪ ،‬و ﺧﻮد را ﺑﻪ" ﻗﯿﺼﺮ روم" ﮐﻪ ﺑﺮ آﺋﯿﻦ ﻣـﺴﯿﺢ ﺑـﻮد رﺳـﺎﻧﯿﺪ‪ ،‬و ﻣـﺎﺟﺮا را‬ ‫ﺑﺮاى او ﺷﺮح داد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯿﺎن" روم" و" ﯾﻤﻦ" زﯾﺎد ﺑﻮ" ﻗﯿﺼﺮ" ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﻪ" ﻧﺠﺎﺷﻰ" ﺳﻠﻄﺎن" ﺣﺒﺸﻪ" ﻧﻮﺷﺖ ﺗﺎ اﻧﺘﻘـﺎم ﻧـﺼﺎراى ﻧﺠـﺮان را از"‬ ‫ذو ﻧﻮاس" ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬و ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ ﺑﺮاى" ﻧﺠﺎﺷﻰ" ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ " .‬ﻧﺠﺎﺷﻰ" ﺳﭙﺎﻫﻰ ﻋﻈﯿﻢ ﺑﺎﻟﻎ ﺑـﺮ ﻫﻔﺘـﺎد ﻫـﺰار ﻧﻔـﺮ ﺑـﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﻰ ﺷﺨـﺼﻰ ﺑـﻪ ﻧـﺎم "‬ ‫ارﯾﺎط" رواﻧﻪ ﯾﻤﻦ ﮐﺮد" اﺑﺮﻫﻪ" ﻧﯿﺰ ﯾﮑﻰ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن اﯾﻦ ﺳﭙﺎه ﺑﻮد‪ " .‬ذو ﻧﻮاس" ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد‪ ،‬و" ارﯾﺎط" ﺣﮑﻤﺮان ﯾﻤﻦ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺪﺗﻰ‪ ،‬اﺑﺮﻫـﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﺿﺪ او ﻗﯿﺎم ﮐﺮد و او را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮد و ﺑﺮ ﺟﺎى او ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺧﺒﺮ اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﻧﺠﺎﺷﻰ رﺳـﯿﺪ‪ ،‬او ﺗـﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓـﺖ" اﺑﺮﻫـﻪ" را ﺳـﺮﮐﻮب ﮐﻨـﺪ‪ ،‬اﺑﺮﻫـﻪ ﺑـﺮاى‬ ‫ﻧﺠﺎت ﺧﻮد ﻣﻮﻫﺎى ﺳﺮ را ﺗﺮاﺷﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﻣﻘﺪارى از ﺧﺎك ﯾﻤﻦ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺰد ﻧﺠﺎﺷﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎد و اﻋﻼم وﻓﺎدارى ﮐﺮد‪ .‬ﻧﺠﺎﺷﻰ ﭼﻮن ﭼﻨﯿﻦ دﯾﺪ او‬ ‫را ﺑﺨﺸﯿﺪ و در ﭘﺴﺖ ﺧﻮد اﺑﻘﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم" اﺑﺮﻫﻪ" ﺑﺮاى اﺛﺒﺎت ﺧﻮش ﺧﺪﻣﺘﻰ ﮐﻠﯿﺴﺎى ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎ و ﻣﻬﻤﻰ ﺑﻨﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ آن در آن زﻣـﺎن در‬ ‫ﮐﺮه زﻣﯿﻦ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺮدم ﺟﺰﯾﺮه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن را ﺑﻪ ﺟﺎى" ﮐﻌﺒﻪ" ﺑﻪ ﺳﻮى آن ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ آﻧﺠﺎ را ﮐـﺎﻧﻮن‬ ‫ﺣﺞ ﻋﺮب ﺳﺎزد‪ ،‬و ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﻣﻬﻢ ﻣﮑﻪ را ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺒﻠﻐﺎن ﺑـﺴﯿﺎرى ﺑـﻪ اﻃـﺮاف‪ ،‬و در ﻣﯿـﺎن ﻗﺒﺎﺋـﻞ ﻋـﺮب و ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺣﺠـﺎز‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬اﻋﺮاب ﮐﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ" ﻣﮑﻪ" و" ﮐﻌﺒﻪ" ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻨﺪ و آن را از آﺛﺎر ﺑﺰرگ" اﺑﺮاﻫﯿﻢ" ﺧﻠﯿﻞ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ اﺣـﺴﺎس ﺧﻄـﺮ ﮐﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﻃﺒـﻖ ﺑﻌـﻀﻰ از‬

‫رواﯾﺎت ﮔﺮوﻫﻰ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺨﻔﯿﺎﻧﻪ" ﮐﻠﯿﺴﺎ" را آﺗﺶ زدﻧﺪ‪ ،‬و ﻃﺒﻖ ﻧﻘﻞ دﯾﮕﺮى ﺑﻌﻀﻰ آن را ﻣﺨﻔﯿﺎﻧﻪ آﻟﻮده و ﻣﻠﻮث ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ‬ ‫دﻋﻮت ﺑﺰرگ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ و ﻣﻌﺒﺪ" اﺑﺮﻫﻪ" را ﺑﻰ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺮدﻧﺪ‪ " .‬اﺑﺮﻫﻪ" ﺳﺨﺖ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺧﺎﻧﻪ" ﮐﻌﺒـﻪ" را ﺑـﻪ‬ ‫ﮐﻠﻰ وﯾﺮان ﺳﺎزد‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻢ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻢ ﻋﺮب را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺸﮕﺮ ﻋﻈﯿﻤﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﺳﻮاراﻧﺶ از" ﻓﯿﻞ" اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻰﮐﺮدﻧـﺪ‬ ‫ﻋﺎزم ﻣﮑﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﮑﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﺴﺎﻧﻰ را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺷﺘﺮان و اﻣﻮال اﻫﻞ ﻣﮑﻪ را ﺑﻪ ﻏـﺎرت آورﻧـﺪ‪ ،‬و در اﯾـﻦ ﻣﯿـﺎن دوﯾـﺴﺖ ﺷـﺘﺮ از" ﻋﺒـﺪ‬ ‫اﻟﻤﻄﻠﺐ" ﻏﺎرت ﺷﺪ‪ " .‬اﺑﺮﻫﻪ" ﮐﺴﻰ را ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﮑﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﺑﺰرگ ﻣﮑﻪ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ او ﺑﮕﻮﯾﺪ‪ ":‬اﺑﺮﻫﻪ" ﭘﺎدﺷﺎه" ﯾﻤﻦ" ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺮاى ﺟﻨﮓ ﻧﯿﺎﻣﺪهام‪،‬‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪332 :‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاى اﯾﻦ آﻣﺪهام ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ را وﯾﺮان ﮐﻨﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻧﺒﺮﯾﺪ ﻧﯿﺎزى ﺑﻪ رﯾﺨﺘﻦ ﺧﻮﻧﺘﺎن ﻧﺪارم! ﻓﺮﺳﺘﺎده" اﺑﺮﻫﻪ" وارد ﻣﮑﻪ ﺷﺪ و از‬ ‫رﺋﯿﺲ و ﺷﺮﯾﻒ" ﻣﮑﻪ" ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ" ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ" را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮا را ﻧﺰد" ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ" ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﺮد" ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ" ﻧﯿـﺰ ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﻣـﺎ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﻰ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ را ﻧﺪارﯾﻢ‪ ،‬و اﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮدش ﺣﻔﻆ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺑﺮﻫﻪ ﺑﻪ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﺰد او ﺑﯿﺎﯾﻰ‪ ،‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ‬ ‫ﮐﻪ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ وارد ﺑﺮ اﺑﺮﻫﻪ ﺷﺪ‪ ،‬او ﺳﺨﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﻠﻨﺪ و ﻗﯿﺎﻓﻪ ﺟﺬاب و اﺑﻬﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬ﺗـﺎ آﻧﺠـﺎ ﮐـﻪ" اﺑﺮﻫـﻪ"‬ ‫ﺑﺮاى اﺣﺘﺮام او را از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و روى زﻣﯿﻦ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬و" ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ" را در ﮐﻨﺎر دﺳﺖ ﺧﻮد ﺟﺎى داد‪ ،‬زﯾﺮا ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ او را روى ﺗﺨـﺖ در ﮐﻨـﺎر‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺘﺮﺟﻤﺶ ﮔﻔﺖ از او ﺑﭙﺮس ﺣﺎﺟﺖ ﺗﻮ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺎﺟﺘﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﯾﺴﺖ ﺷﺘﺮ را از ﻣﻦ ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮدهاﻧﺪ دﺳﺘﻮر‬ ‫دﻫﯿﺪ اﻣﻮاﻟﻢ را ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬اﺑﺮﻫﻪ ﺳﺨﺖ از اﯾﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﻋﺠﺐ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺘﺮﺟﻤﺶ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ او ﺑﮕﻮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺗﻮ را دﯾﺪم ﻋﻈﻤﺘﻰ از ﺗﻮ در دﻟـﻢ ﺟـﺎى‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻰ در ﻧﻈﺮم ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪى ﺗﻮ در ﺑﺎره دوﯾﺴﺖ ﺷﺘﺮت ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﯾﻰ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺑﺎره" ﮐﻌﺒﻪ" ﮐﻪ دﯾﻦ ﺗﻮ و اﺟﺪاد ﺗﻮ اﺳـﺖ‬ ‫و ﻣﻦ ﺑﺮاى وﯾﺮاﻧﯿﺶ آﻣﺪهام ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺳﺨﻨﻰ ﻧﻤﻰﮔﻮﯾﻰ؟!" ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ" ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻧﺎ رب اﻹﺑﻞ‪ ،‬و ان ﻟﻠﺒﯿﺖ رﺑﺎ ﺳﯿﻤﻨﻌﻪ!‪ " :‬ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺘﺮاﻧﻢ‪ ،‬و اﯾـﻦ ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﺻﺎﺣﺒﻰ دارد ﮐﻪ از آن دﻓﺎع ﻣﻰﮐﻨﺪ" )اﯾﻦ ﺳﺨﻦ‪ ،‬اﺑﺮﻫﻪ را ﺗﮑﺎن داد و در ﻓﮑﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ(‪ " .‬ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ" ﺑﻪ ﻣﮑﻪ آﻣﺪ‪ ،‬و ﺑـﻪ ﻣـﺮدم اﻃـﻼع داد ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﮐﻮهﻫﺎى اﻃﺮاف‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪333 :‬‬ ‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﻮدش ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻰ ﮐﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ دﻋﺎ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎرى ﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬دﺳﺖ در ﺣﻠﻘﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﮐﺮد و اﺷﻌﺎر ﻣﻌﺮوﻓﺶ را ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﻻ ﻫﻢ ان اﻟﻤﺮء ﯾﻤﻨﻊ رﺣﻠﻪ ﻓﺎﻣﻨﻊ رﺣﺎﻟﮏ‬

‫ﻻ ﯾﻐﻠﺒﻦ ﺻﻠﯿﺒﻬﻢ و ﻣﺤﺎﻟﻬﻢ اﺑﺪا ﻣﺤﺎﻟﮏ!‬

‫ﺟﺮوا ﺟﻤﯿﻊ ﺑﻼدﻫﻢ و اﻟﻔﯿﻞ ﮐﻰ ﯾﺴﺒﻮا ﻋﯿﺎﻟﮏ‬

‫ﻻﻫﻢ ان اﻟﻤﺮء ﯾﻤﻨﻊ رﺣﻠﻪ ﻓﺎﻣﻨﻊ ﻋﯿﺎﻟﮏ‬

‫و اﻧﺼﺮ ﻋﻠﻰ آل اﻟﺼﻠﯿﺐ و ﻋﺎﺑﺪﯾﻪ اﻟﯿﻮم آﻟﮏ "‪"1‬‬ ‫" ﺧﺪاوﻧﺪا! ﻫﺮ ﮐﺲ از ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻪات را ﺣﻔﻆ ﮐﻦ"!" ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺒﺎد روزى ﮐﻪ ﺻﻠﯿﺐ آﻧﻬﺎ و ﻗﺪرﺗـﺸﺎن ﺑـﺮ ﻧﯿﺮوﻫـﺎى ﺗـﻮ ﻏﻠﺒـﻪ ﮐﻨﻨـﺪ"‪.‬‬ ‫" آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮوﻫﺎى ﺑﻼد ﺧﻮﯾﺶ و ﻓﯿﻞ را ﺑﺎ ﺧﻮد آوردهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺣﺮم ﺗﻮ را اﺳﯿﺮ ﮐﻨﻨﺪ"‪" .‬ﺧﺪاوﻧﺪا! ﻫﺮ ﮐﺲ از ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮﯾﺶ دﻓﺎع ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺗـﻮ‬ ‫ﻧﯿﺰ از ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺣﺮم اﻣﻨﺖ دﻓﺎع ﮐﻦ"‪.‬‬ ‫" و اﻣﺮوز ﺳﺎﮐﻨﺎن اﯾﻦ ﺣﺮم را ﺑﺮ آل ﺻﻠﯿﺐ و ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﯾﺎرى ﻓﺮﻣﺎ"‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﯾﮑﻰ از درهﻫﺎى اﻃﺮاف ﻣﮑﻪ آﻣﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻰ از ﻗﺮﯾﺶ ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﯾﮑـﻰ از ﻓﺮزﻧـﺪاﻧﺶ دﺳـﺘﻮر داد ﺑـﺎﻻى ﮐـﻮه اﺑـﻮ‬ ‫ﻗﺒﯿﺲ ﺑﺮوﻧﺪ ﺑﺒﯿﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪش ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺰد ﭘﺪر آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺪر! اﺑﺮى ﺳﯿﺎه از ﻧﺎﺣﯿﻪ درﯾﺎ )درﯾﺎى اﺣﻤﺮ( ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮرد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻮى‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎ ﻣﻰآﯾﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ‬ ‫________________________‬ ‫)‪ (1‬ﻣﻮرﺧﺎن و ﻣﻔﺴﺮان اﺷﻌﺎر ﻓﻮق را ﻣﺨﺘﻠﻒ آوردهاﻧﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ در ﺑﺎﻻ آﻣﺪ ﺧﻼﺻﻪاى اﺳـﺖ از ﺗﺮﮐﯿـﺐ از ﻧﻘﻠﻬـﺎى ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪.‬‬

‫ﺗﻔـﺴﯿﺮ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪334 :‬‬ ‫ﺧﺮﺳﻨﺪ ﺷﺪ ﺻﺪا زد‪ :‬ﯾﺎ ﻣﻌﺸﺮ ﻗﺮﯾﺶ! ادﺧﻠﻮا ﻣﻨﺎزﻟﮑﻢ ﻓﻘﺪ آﺗﺎﮐﻢ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﺎﻟﻨﺼﺮ ﻣﻦ ﻋﻨﺪه‪ ":‬اى ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻗﺮﯾﺶ! ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻬﺎى ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﻧـﺼﺮت اﻟﻬـﻰ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺷﻤﺎ آﻣﺪ" اﯾﻦ از ﯾﮏ ﺳﻮ‪.‬‬ ‫از ﺳﻮى دﯾﮕﺮ اﺑﺮﻫﻪ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻓﯿﻞ ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﮐﻪ" ﻣﺤﻤﻮد" ﻧﺎم داﺷﺖ ﺑﺎ ﻟﺸﮕﺮ اﻧﺒﻮﻫﺶ ﺑﺮاى درﻫﻢ ﮐﻮﺑﯿﺪن ﮐﻌﺒﻪ از ﮐـﻮهﻫـﺎى اﻃـﺮاف ﺳـﺮازﯾﺮ ﻣﮑـﻪ ﺷـﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺮ ﻓﯿﻞ ﺧﻮد ﻓﺸﺎر ﻣﻰآورد ﭘﯿﺶ ﻧﻤﻰرﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺳﺮ او را ﺑﻪ ﺳﻮى ﯾﻤﻦ ﺑﺎزﻣﻰﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣـﻰﮐـﺮد‪ ،‬اﺑﺮﻫـﻪ از اﯾـﻦ‬

‫ﻣﺎﺟﺮا ﺳﺨﺖ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷﺪ و در ﺣﯿﺮت ﻓﺮو رﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮﻧﺪﮔﺎﻧﻰ از ﺳﻮى درﯾﺎ ﻓﺮا رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺳﺘﻮﻫﺎ و ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﻋﺪد ﺳﻨﮕﺮﯾﺰه‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ‪ ،‬ﯾﮑﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻘﺎر و دو ﺗﺎ در ﭘﻨﺠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻧﺨﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻨﮕﺮﯾﺰهﻫﺎ را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻟﺸﮕﺮﯾﺎن اﺑﺮﻫﻪ ﻓﺮو رﯾﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از آﻧﻬـﺎ‬ ‫اﺻﺎﺑﺖ ﻣﻰﮐﺮد ﻫﻼك ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰهﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺎى ﺑﺪن آﻧﻬﺎ ﻣﻰاﻓﺘﺎد ﺳﻮراخ ﻣﻰﮐﺮد و از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺎرج ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫وﺣﺸﺖ ﻋﺠﯿﺒﻰ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻟﺸﮕﺮ اﺑﺮﻫﻪ ﺳﺎﯾﻪ اﻓﮑﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﮐﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻓﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و راه ﯾﻤﻦ را ﺳﺆال ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟـﻰ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ‬ ‫در وﺳﻂ ﺟﺎده ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮگ ﺧﺰان ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﻰرﯾﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد" اﺑﺮﻫﻪ" ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد اﺻﺎﺑﺖ ﺳﻨﮕﻰ واﻗﻊ ﺷﺪ و ﻣﺠﺮوح ﮔﺸﺖ‪ ،‬و او را ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺎء )ﭘﺎﯾﺘﺨـﺖ ﯾﻤـﻦ(‬ ‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ و در آﻧﺠﺎ ﭼﺸﻢ از دﻧﯿﺎ ﭘﻮﺷﯿﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎرى ﺣﺼﺒﻪ و آﺑﻠﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻋﺮب دﯾﺪه ﺷﺪ آن ﺳﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻓﯿﻠﻬـﺎﯾﻰ را‬ ‫ﮐﻪ اﺑﺮﻫﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد آورده ﺑﻮد ﺑﻌﻀﻰ ﻫﻤﺎن ﻓﯿﻞ" ﻣﺤﻤﻮد" و ﺑﻌﻀﻰ ﻫﺸﺖ ﻓﯿﻞ و ﺑﻌﻀﻰ ده‪ ،‬و ﺑﻌﻀﻰ دوازده ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪335 :‬‬ ‫و در ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺸﻬﻮر ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺗﻮﻟﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻧﻮر وﺟﻮدش روﺷﻦ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻟﺬا ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺎن اﯾـﻦ دو‬ ‫راﺑﻄﻪاى وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺰرگ ﺑﻘﺪرى ﺑﻮد ﮐﻪ آن ﺳﺎل را" ﻋﺎم اﻟﻔﯿﻞ" )ﺳﺎل ﻓﯿﻞ( ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ و ﻣﺒﺪأ ﺗﺎرﯾﺦ ﻋﺮب ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ" "‪."1‬‬ ‫____________________‬ ‫)‪ "(1‬ﺳﯿﺮه اﺑﻦ ﻫﺸﺎم" ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ﺻﺤﻔﻪ ‪ 38‬ﺗﺎ ‪ 62‬و" ﺑﻠﻮغ اﻻرب" ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ﺻﺤﻔﻪ ‪ 250‬ﺗﺎ ‪ 263‬و" ﺑﺤـﺎر اﻻﻧـﻮار" ﺟﻠـﺪ ‪ 15‬ﺻـﻔﺤﻪ ‪ 130‬ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ و" ﻣﺠﻤـﻊ‬ ‫اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪.542‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻗﺮﯾﺶ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺴﯿﺎرى از ﻣﻔﺴﺮان از ﺳﻮرهﻫﺎى" ﻣﮑﻰ" اﺳﺖ‪ ،‬و ﻟﺤﻦ آﯾﺎت آن ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮐﻮﺗﺎه و ﮐﻮﺑﻨﺪه‪ ،‬از ﻗﯿﺎﻣﺖ و اﻋﻤﺎل ﻣﻨﮑﺮان آن ﺳـﺨﻦ‬ ‫ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﮔﻮﯾﺎى ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ‪ .‬روﯾﻬﻤﺮﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﺳﻮره ﺻﻔﺎت و اﻋﻤﺎل ﻣﻨﮑﺮان ﻗﯿﺎﻣﺖ در ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺗﮑـﺬﯾﺐ اﯾـﻦ‬ ‫روز ﺑﺰرگ ﭼﮕﻮﻧﻪ از" اﻧﻔﺎق" در راه ﺧﺪا‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ" ﯾﺘﯿﻤﺎن"‪ ،‬و" ﻣﺴﮑﯿﻨﺎن"‪ .‬ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻮرد" ﻧﻤﺎز" ﻣﺴﺎﻣﺤﻪﮐﺎر و رﯾﺎﮐﺎرﻧـﺪ‪ ،‬و از‬ ‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ" ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪان" روﯾﮕﺮداﻧﻨﺪ؟ در ﺷﺎن ﻧﺰول اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬در ﺑﺎره" اﺑﻮ ﺳﻔﯿﺎن" ﻧﺎزل ﺷﺪه ﮐﻪ ﻫﺮ روز دو ﺷﺘﺮ ﺑﺰرگ ﻧﺤﺮ ﻣـﻰﮐـﺮد‪ ،‬و‬ ‫ﺧﻮد و اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﯾﺎراﻧﺶ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻧﻤﻮدﻧﺪ اﻣﺎ روزى ﯾﺘﯿﻤﻰ آﻣﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎى ﭼﯿـﺰى ﮐـﺮد او ﺑـﺎ ﻋـﺼﺎﯾﺶ ﺑـﺮ او زد و او را دور ﮐـﺮد ﺑﻌـﻀﻰ دﯾﮕـﺮ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ آﯾﻪ در ﺑﺎره" وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻣﻐﯿﺮه" ﯾﺎ" ﻋﺎص ﺑﻦ واﺋﻞ" ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺗﻼوت اﯾﻦ ﺳﻮره در ﺣﺪﯾﺜﻰ از اﻣﺎم ﺑـﺎﻗﺮ )ﻋﻠﯿـﻪ اﻟـﺴﻼم( آﻣـﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ‬

‫ﺖ اﻟﱠﺬِي ﯾ‪‬ﮑَﺬﱢب‪ ‬ﺑِﺎﻟ ‪‬ﺪﯾﻦِ ﻓﻰ ﻓﺮاﺋﻀﻪ و ﻧﻮاﻓﻠﻪ ﻗﺒﻞ اﻟﻠﱠﻪ ﺻﻼﺗﻪ و ﺻﯿﺎﻣﻪ‪ ،‬و ﻟﻢ ﯾﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻤﺎ ﮐﺎن ﻣﻨﻪ ﻓﻰ اﻟﺤﯿﺎة اﻟـﺪﻧﯿﺎ‪ " :‬ﻫـﺮ ﮐـﺲ‬ ‫ﻣﻦ ﻗﺮأ أَ ‪‬ر َأ ‪‬ﯾ ‪‬‬

‫اﯾﻦ ﺳﻮره را در ﻧﻤﺎزﻫﺎى ﻓﺮﯾﻀﻪ و ﻧﺎﻓﻠﻪاش ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﺎز و روزه او را ﻗﺒﻮل ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬و او را در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺎرﻫـﺎﯾﻰ ﮐـﻪ در زﻧـﺪﮔﻰ دﻧﯿـﺎ از او ﺳـﺮزده‬ ‫اﺳﺖ ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﺮار ﻧﻤﻰدﻫﺪ" )" ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪.(546‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﮐﻮﺛﺮ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪3‬‬ ‫در ﺷﺎن ﻧﺰول اﯾﻦ ﺳﻮره ﻣﻰﺧﻮاﻧﯿﻢ‪ ":‬ﻋﺎص ﺑﻦ واﺋﻞ" ﮐﻪ از ﺳﺮان ﻣﺸﺮﮐﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم ﺧـﺎرج ﺷـﺪن از ﻣـﺴﺠﺪ‬ ‫اﻟﺤﺮام ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮد‪ ،‬و ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻰ از ﺳﺮان ﻗﺮﯾﺶ در ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و اﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮه را از دور ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ‬ ‫ﮐﻪ" ﻋﺎص ﺑﻦ واﺋﻞ" وارد ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﺎ ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﮐﺮدى؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺮد" اﺑﺘﺮ"! اﯾﻦ ﺗﻌﺒﯿﺮ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ اﻧﺘﺨـﺎب ﮐـﺮد ﮐـﻪ" ﻋﺒـﺪ‬ ‫اﻟﻠﱠﻪ" ﭘﺴﺮ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( از دﻧﯿﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻋﺮب ﮐﺴﻰ را ﮐﻪ ﭘﺴﺮ ﻧﺪاﺷﺖ" اﺑﺘﺮ" )ﯾﻌﻨﻰ ﺑﻼ ﻋﻘﺐ( ﻣﻰﻧﺎﻣﯿﺪ‪ ،‬و ﻟﺬا ﻗـﺮﯾﺶ اﯾـﻦ ﻧـﺎم را‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت ﭘﺴﺮ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺑﺮاى ﺣﻀﺮت اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﺑﻮد )ﺳﻮره ﻓﻮق ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را ﺑﻪ ﻧﻌﻤﺘﻬﺎى ﺑـﺴﯿﺎر و ﮐـﻮﺛﺮ ﺑـﺸﺎرت‬ ‫داد‪ ،‬و دﺷﻤﻨﺎن او را اﺑﺘﺮ ﺧﻮاﻧﺪ( )" ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪.(549‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻨﮑﻪ‪ :‬ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( دو ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺴﺮ از ﺑـﺎﻧﻮى‬

‫اﺳﻼم ﺧﺪﯾﺠﻪ داﺷﺖ ‪ :‬ﯾﮑﻰ " ﻗﺎﺳﻢ" و دﯾﮕﺮى" ﻃﺎﻫﺮ" ﮐﻪ او را" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ" ﻧﯿﺰ ﻣﻰﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﻫﺮ دو در ﻣﮑﻪ از دﻧﯿﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ‬

‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺎﻗﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع زﺑﺎن ﺑﺪﺧﻮاﻫﺎن ﻗﺮﯾﺶ را ﮔﺸﻮد‪ ،‬و ﮐﻠﻤﻪ" اﺑﺘﺮ" را ﺑﺮاى ﺣﻀﺮﺗﺶ اﻧﺘﺨـﺎبﮐﺮدﻧـﺪ )ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ اﮐـﺮم ﺻـﺎﺣﺐ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ذﮐﻮر دﯾﮕﺮى ﺑﻪ ﻧﺎم " اﺑﺮاﻫﯿﻢ" از" ﻣﺎرﯾﻪ ﻗﺒﻄﯿﻪ" در ﻣﺪﯾﻨﻪ در ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ﻫﺠﺮت ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻰ اﺗﻔﺎﻗﺎ او ﻧﯿﺰ ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﺑـﻪ دوﺳـﺎﻟﮕﻰ ﺑﺮﺳـﺪ ﭼـﺸﻢ از‬ ‫دﻧﯿﺎ ﭘﻮﺷﯿﺪ و وﻓﺎت او ﻗﻠﺐ ﭘﺎك ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( را آزرد(‪ .‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪369 :‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻖ ﺳﻨﺖ ﺧﻮد ﺑﺮاى ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎدهاى ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬او را ﺗـﺪاومﺑﺨـﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎى ﭘـﺪر ﻣـﻰﺷـﻤﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از اﯾـﻦ ﻣـﺎﺟﺮا آﻧﻬـﺎ ﻓﮑـﺮ‬ ‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺎ رﺣﻠﺖ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ذﮐﻮر ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ و ﺧﻮﺷـﺤﺎل ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻗـﺮآن ﻣﺠﯿـﺪ‬ ‫ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺑﻄﺮز اﻋﺠﺎزآﻣﯿﺰى در اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬و ﺧﺒﺮ داد ﮐﻪ دﺷﻤﻨﺎن او اﺑﺘﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﻼم و ﻗـﺮآن ﻫﺮﮔـﺰ ﻗﻄـﻊ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺸﺎرﺗﻰ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﻮره داده ﺷﺪه از ﯾﮏ ﺳﻮ ﺿﺮﺑﻪاى ﺑﻮد ﺑﺮ اﻣﯿﺪﻫﺎى دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم‪ ،‬و از ﺳﻮى دﯾﮕﺮ ﺗﺴﻠﻰ ﺧﺎﻃﺮى ﺑﻮد ﺑﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ )ﺻـﻠﯽ اﷲ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﻨﯿﺪن اﯾﻦ ﻟﻘﺐ زﺷﺖ و ﺗﻮﻃﺌﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻗﻠﺐ ﭘﺎﮐﺶ ﻏﻤﮕﯿﻦ و ﻣﮑﺪر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺗﻼوت اﯾﻦ ﺳﻮره در ﺣﺪﯾﺜﻰ )از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ‬ ‫اﮐﺮم ص( آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻗﺮأﻫﺎ ﺳﻘﺎه اﻟﻠﱠﻪ ﻣﻦ اﻧﻬﺎر اﻟﺠﻨﮥ‪ ،‬و اﻋﻄﻰ ﻣﻦ اﻻﺟﺮ ﺑﻌﺪد ﮐﻞ ﻗﺮﺑـﺎن ﻗﺮﺑـﻪ اﻟﻌﺒـﺎد ﻓـﻰ ﯾـﻮم ﻋﯿـﺪ‪ ،‬و ﯾﻘﺮﺑـﻮن ﻣـﻦ اﻫـﻞ اﻟﮑﺘـﺎب و‬ ‫اﻟﻤﺸﺮﮐﯿﻦ‪ " :‬ﻫﺮ ﮐﺲ آن را ﺗﻼوت ﮐﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را از ﻧﻬﺮﻫﺎى ﺑﻬﺸﺘﻰ ﺳﯿﺮاب ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ ،‬و ﺑـﻪ ﻋـﺪد ﻫـﺮ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ ﮐـﻪ ﺑﻨـﺪﮔﺎن ﺧـﺪا در روز ﻋﯿـﺪ‬ ‫)ﻗﺮﺑﺎن( ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ اﻫﻞ ﮐﺘﺎب و ﻣﺸﺮﮐﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺪد ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﺎن اﺟﺮى ﺑﻪ او ﻣﻰدﻫﺪ" )" ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠـﺪ ‪10‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ .(548‬ﻧﺎم اﯾﻦ ﺳﻮره )ﮐﻮﺛﺮ( از اوﻟﯿﻦ آﯾﻪ آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪370 :‬‬

‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﮐﺎﻓﺮون‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫در رواﯾﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ" اﯾﻦ ﺳﻮره درﺑﺎره ﮔﺮوﻫﻰ از ﺳﺮان ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻗﺮﯾﺶ ﻧﺎزل ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ" وﻟﯿﺪ ﺑـﻦ ﻣﻐﯿـﺮه" و" ﻋـﺎص ﺑـﻦ واﺋـﻞ" و" ﺣـﺎرث ﺑـﻦ‬ ‫ﻗﯿﺲ" و" اﻣﯿﮥ ﺑﻦ ﺧﻠﻒ" و ‪ ...‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اى ﻣﺤﻤﺪ! ﺗﻮ ﺑﯿﺎ از آﺋﯿﻦ ﻣﺎ ﭘﯿﺮوى ﮐﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﯿﺰ از آﺋﯿﻦ ﺗﻮ ﭘﯿﺮوى ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﺗﻮ را در ﺗﻤﺎم اﻣﺘﯿﺎزات ﺧﻮد ﺷـﺮﯾﮏ‬ ‫ﻣﻰﺳﺎزﯾﻢ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺎل ﺗﻮ ﺧﺪاﯾﺎن ﻣﺎ را ﻋﺒﺎدت ﮐﻦ! و ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﻣﺎ ﺧﺪاى ﺗﻮ را ﻋﺒﺎدت ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﮔﺮ آﺋﯿﻦ ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ در آن ﺑﺎ ﺗﻮ ﺷﺮﯾﮏ ﺷﺪهاﯾﻢ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻬﺮه ﺧﻮد را ﮔﺮﻓﺘﻪاﯾﻢ‪ ،‬و اﮔﺮ آﺋﯿﻦ ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮ در آﺋﯿﻦ ﻣﺎ ﺷﺮﯾﮏ ﺷﺪه و ﺑﻬﺮهات را از آن ﮔﺮﻓﺘﻪاى! ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﻨﺎه ﺑﺮ ﺧﺪا‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻦ ﭼﯿﺰى را ﻫﻤﺘﺎى او ﻗﺮار دﻫﻢ! ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻻ اﻗﻞ ﺑﻌﻀﻰ از ﺧﺪاﯾﺎن ﻣﺎ را ﻟﻤﺲ ﮐﻦ و از آﻧﻬﺎ ﺗﺒـﺮك ﺑﺠـﻮى ﻣـﺎ ﺗـﺼﺪﯾﻖ ﺗـﻮ ﻣـﻰﮐﻨـﯿﻢ و ﺧـﺪاى ﺗـﻮ را‬ ‫ﻞ ﯾﺎ أَﯾ‪‬ﻬ‪‬ﺎ اﻟْﮑﺎﻓِﺮُونَ" ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬و رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻰﭘﺮﺳﺘﯿﻢ! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮوردﮔﺎرم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮره" ُﻗ ْ‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام آﻣﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻰ از ﺳﺮان ﻗﺮﯾﺶ در آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎﻻى ﺳﺮ آﻧﻬﺎ اﯾﺴﺘﺎد‪ ،‬و اﯾﻦ ﺳﻮره را ﺗﺎ آﺧﺮ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻧﺪ آﻧﻬـﺎ وﻗﺘـﻰ ﭘﯿـﺎم‬ ‫اﯾﻦ ﺳﻮره را ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺎﯾﻮس ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﻀﺮت و ﯾﺎراﻧﺶ را آزار دادﻧﺪ" )اﯾﻦ ﺷﺎن ﻧﺰول را ﺑﺴﯿﺎرى از ﻣﻔﺴﺮان ﺑﺎ ﻣﺨﺘـﺼﺮ اﺧﺘﻼﻓـﻰ در ﻋﺒـﺎرات در‬ ‫ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﺧﻮد آوردهاﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ" ﻃﺒﺮﺳﻰ" در" ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن"" ﻗﺮﻃﺒﻰ" در ﺗﻔﺴﯿﺮش و" اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح رازى" در ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺧﻮد و" ﺳـﯿﻮﻃﻰ" در" در اﻟﻤﻨﺜـﻮر"‬ ‫(‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره ﻣﺴﺪ‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫ﻦ" ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﻓﺎﻣﯿﻞ ﻧﺰدﯾﮏ ﺧـﻮد را اﻧـﺬار ﮐﻨـﺪ و ﺑـﻪ اﺳـﻼم‬ ‫ﮏ اﻟْﺄَﻗْﺮَﺑِﯿ َ‬ ‫از" اﺑﻦ ﻋﺒﺎس" ﻧﻘﻞ ﺷﺪه‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ آﯾﻪ" و‪َ ‬أ ْﻧ ِﺬ ‪‬ر ‪‬ﻋﺸِﯿ َﺮ َﺗ ‪‬‬ ‫دﻋﻮت ﻧﻤﺎﯾﺪ )دﻋﻮت ﺧﻮد را ﻋﻠﻨﻰ ﺳﺎزد( ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮ ﻓﺮاز ﮐﻮه ﺻﻔﺎ آﻣﺪ و ﻓﺮﯾﺎد زد‪ :‬ﯾﺎ" ﺻﺒﺎﺣﺎه"! )اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﻋﺮب زﻣـﺎﻧﻰ‬ ‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮاﻧﻪ دﺷﻤﻦ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاى اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ را ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﺧﯿﺰﻧﺪ ﮐﺴﻰ ﺻﺪا ﻣﻰزد" ﯾﺎ ﺻﺒﺎﺣﺎه"! اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﮐﻠﻤﻪ" ﺻﺒﺎح" ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺠﻮﻣﻬﺎى ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮاﻧﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ در اول ﺻﺒﺢ واﻗﻊ ﻣﻰﺷﺪ(‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﮑﻪ اﯾﻦ ﺻﺪا را ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﮐﯿـﺴﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﻓﺮﯾﺎد ﻣﻰﮐﺸﺪ؟ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ" ﻣﺤﻤﺪ" اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺣﻀﺮﺗﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬او ﻗﺒﺎﺋﻞ ﻋﺮب را ﺑﺎ ﻧﺎم ﺻﺪا زد‪ ،‬و ﺑﺎ ﺻﺪاى او ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد ﺑﻪ ﻣـﻦ ﺑـﻪ‬ ‫ﮔﻮﺋﯿﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﺒﺮ دﻫﻢ ﮐﻪ ﺳﻮاران دﺷﻤﻦ از ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﮐﻮه ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺣﻤﻠﻪور ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﯾﺎ ﻣﺮا ﺗﺼﺪﯾﻖ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﮐﺮد؟ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ از ﺗﻮ‬ ‫ب َﺷﺪِﯾ ٍﺪ‪ ":‬ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺬاب ﺷﺪﯾﺪ اﻟﻬﻰ اﻧﺬار ﻣﻰﮐﻨﻢ" )ﺷﻤﺎ را ﺑـﻪ ﺗﻮﺣﯿـﺪ و ﺗـﺮك ﺑﺘﻬـﺎ‬ ‫ي ﻋ‪‬ﺬا ٍ‬ ‫ﻦ ‪‬ﯾ ‪‬ﺪ ‪‬‬ ‫دروﻏﻰ ﻧﺸﻨﯿﺪهاﯾﻢ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻧﻰ ﻧﺬﯾﺮ ﻟَﮑُﻢ‪ ‬ﺑ ‪‬ﯿ َ‬ ‫دﻋﻮت ﻣﻰﻧﻤﺎﯾﻢ( ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﺑﻮ ﻟﻬﺐ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﺷﻨﯿﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺒﺎ ﻟﮏ! أ ﻣﺎ ﺟﻤﻌﺘﻨﺎ اﻻ ﻟﻬﺬا؟!‪ " :‬زﯾﺎن و ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺑﺎد! آﯾﺎ ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاى ﻫﻤﯿﻦ ﺳـﺨﻦ‬

‫ﺐ" زﯾﺎن و ﻫﻼﮐﺖ ﺑﺮ دﺳﺘﺎن اﺑﻮ ﻟﻬﺐ ﺑﺎد ﮐﻪ زﯾﺎﻧﮑﺎر و ﻫـﻼك‬ ‫ﺐ و‪َ ‬ﺗ ‪‬‬ ‫ﺖ ﯾ‪‬ﺪا أَﺑِﯽ َﻟ ‪‬ﻬ ٍ‬ ‫ﻣﺎ را ﺟﻤﻊ ﮐﺮدى"؟! در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﻮره ﻧﺎزل ﺷﺪه‪َ ":‬ﺗ ‪‬ﺒ ‪‬‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪414 :‬‬

‫ﺑﻌﻀﻰ در اﯾﻨﺠﺎ اﻓﺰودهاﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻫﻤﺴﺮ اﺑﻮ ﻟﻬﺐ )ﻧﺎﻣﺶ" ام ﺟﻤﯿﻞ" ﺑﻮد( ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﻮره در ﺑﺎره او و ﻫﻤﺴﺮش ﻧﺎزل ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ‬ ‫اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ آن ﺣﻀﺮت را ﻧﻤﻰدﯾﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻰ در دﺳﺖ داﺷﺖ و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺷﻨﯿﺪهام" ﻣﺤﻤﺪ" ﻣـﺮا ﻫﺠـﻮ ﮐـﺮده‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧـﺪا‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ اﮔﺮ او را ﺑﯿﺎﺑﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﻨﮓ ﺑﺮ دﻫﺎﻧﺶ ﻣﻰزﻧﻢ! ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻋﺮم! ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﺷﻌﺎرى در ﻣﺬﻣﺖ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ و اﺳﻼم ﺑﯿـﺎن ﮐـﺮد )" ﺗﻔـﺴﯿﺮ‬ ‫ﻗﺮﻃﺒﻰ" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪) 7324‬ﺑﺎ ﮐﻤﻰ ﺗﻠﺨﯿﺺ( ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻀﻤﻮن را ﺑﺎ ﺗﻔﺎوﺗﻰ" ﻃﺒﺮﺳﻰ" در" ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" و" اﺑﻦ اﺛﯿﺮ" در" اﻟﮑﺎﻣﻞ ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ﺻﻔﺤﻪ ‪"60‬‬ ‫و" در اﻟﻤﻨﺜﻮر" و" اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح رازى" و" ﻓﺨﺮ رازى" و" ﻓﻰ ﻇﻼل اﻟﻘﺮآن" در ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ ﺳﻮره ﻧﻘﻞ ﮐﺮدهاﻧﺪ(‪ .‬ﺧﻄﺮ اﺑﻮ ﻟﻬﺐ و ﻫﻤﺴﺮش ﺑـﺮاى اﺳـﻼم و‬ ‫ﻋﺪاوت آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ ﻣﻰﺑﯿﻨﯿﻢ ﻗﺮآن ﻟﺒﻪ ﺗﯿﺰ ﺣﻤﻠﻪ را ﻣﺘﻮﺟﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ از آﻧﻬﺎ ﻧﮑﻮﻫﺶ ﻣﻰﮐﻨﺪ دﻻﺋﻠـﻰ ﺑـﯿﺶ از اﯾـﻦ دارد‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪا ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫ﺳﻮره اﺧﻼص‪ .‬آﯾﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫در ﺷﺎن ﻧﺰول اﯾﻦ ﺳﻮره از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه‪ ":‬ﯾﻬﻮد از رﺳﻮل اﻟﻠﱠـﻪ )ﺻـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿـﻪ و آﻟـﻪ( ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﮐﺮدﻧـﺪ ﺧﺪاوﻧـﺪ را ﺑـﺮاى آﻧﻬـﺎ‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺳﻪ روز ﺳﮑﻮت ﮐﺮد و ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﺳﻮره ﻧـﺎزل ﺷـﺪ و ﭘﺎﺳـﺦ آﻧﻬـﺎ را ﺑﯿـﺎن ﮐـﺮد"‪ .‬در ﺑﻌـﻀﻰ از‬ ‫رواﯾﺎت آﻣﺪه ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺆال ﮐﻨﻨﺪه" ﻋﺒﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻦ ﺻﻮرﯾﺎ" ﯾﮑﻰ از ﺳﺮان ﻣﻌﺮوف ﯾﻬﻮد ﺑﻮد‪ ،‬و در رواﯾﺖ دﯾﮕﺮى آﻣـﺪه ﮐـﻪ" ﻋﺒـﺪ اﻟﻠﱠـﻪ ﺑـﻦ ﺳـﻼم" ﭼﻨـﯿﻦ‬ ‫ﺳﺆاﻟﻰ را از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( در ﻣﮑﻪ ﮐﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﯾﻤﺎن آورد‪ ،‬و اﯾﻤﺎن ﺧﻮد را ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻣﮑﺘﻮم ﻣﻰداﺷﺖ‪ .‬در رواﯾﺎت دﯾﮕﺮى آﻣـﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻣﮑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺆاﻟﻰ را ﮐﺮدهاﻧﺪ "‪ ."1‬در ﺑﻌﻀﻰ از رواﯾﺎت ﻧﯿﺰ آﻣﺪه ﮐﻪ ﺳﺆال ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮوﻫﻰ از ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻧﺠﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﯿـﺎن اﯾـﻦ‬ ‫رواﯾﺎت ﺗﻀﺎدى وﺟﻮد ﻧﺪارد زﯾﺮا ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺳﺆال از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ ﺧﻮد دﻟﯿﻠﻰ اﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻈﻤﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﯾﻦ ﺳﻮره ﮐـﻪ‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮى ﺳﺆاﻻت اﻓﺮاد و اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺗﻼوت اﯾﻦ ﺳﻮره رواﯾﺎت زﯾﺎدى در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺮوف اﺳﻼﻣﻰ آﻣﺪه‬ ‫_____________________________‬ ‫)‪ "(1‬اﻟﻤﯿﺰان" ﺟﻠﺪ ‪ 20‬ﺻﻔﺤﻪ ‪546‬‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ج‪ ،27‬ص‪429 :‬‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﮐﻰ از ﻋﻈﻤﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده آن ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬در ﺣﺪﯾﺜﻰ از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﻰﺧـﻮاﻧﯿﻢ ﮐـﻪ ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ا ﯾﻌﺠـﺰ اﺣـﺪﮐﻢ ان‬ ‫ﯾﻘﺮأ ﺛﻠﺚ اﻟﻘﺮآن ﻓﻰ ﻟﯿﻠﮥ؟‪ ":‬آﯾﺎ ﮐﺴﻰ از ﺷﻤﺎ ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ از اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﻮم ﻗﺮآن را در ﯾﮏ ﺷﺐ ﺑﺨﻮاﻧﺪ"؟! ﯾﮑﻰ از ﺣﺎﺿﺮان ﻋـﺮض ﮐـﺮد‪ :‬اى رﺳـﻮل‬ ‫ﻞ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ أَﺣ‪‬ﺪ‪ ":‬ﺳﻮره ﻗﻞ ﻫﻮ اﻟﻠﱠﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ"‪ .‬در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕـﺮى از اﻣـﺎم ﺻـﺎدق )ﻋﻠﯿـﻪ‬ ‫ﺧﺪا! ﭼﻪ ﮐﺴﻰ ﺗﻮاﻧﺎﯾﻰ ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر دارد؟! ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻗﺮؤا ُﻗ ْ‬ ‫اﻟﺴﻼم( ﻣﻰﺧﻮاﻧﯿﻢ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺮ ﺟﻨﺎزه" ﺳﻌﺪ ﺑﻦ ﻣﻌﺎذ" ﻧﻤـﺎز ﮔـﺰارد ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻫﻔﺘـﺎد ﻫـﺰار ﻣﻠـﮏ ﮐـﻪ در ﻣﯿـﺎن آﻧﻬـﺎ"‬ ‫ﻞ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ‬ ‫ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ" ﻧﯿﺰ ﺑﻮد ﺑﺮ ﺟﻨﺎزه او ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردﻧﺪ! ﻣﻦ از ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ ﭘﺮﺳﯿﺪم او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺪام ﻋﻤﻞ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردن ﺷﻤﺎ ﺷﺪ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻼوت" ُﻗ ْ‬ ‫اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ أَﺣ‪‬ﺪ‪ "‬در ﺣﺎل ﻧﺸﺴﺘﻦ‪ ،‬و اﯾﺴﺘﺎدن‪ ،‬و ﺳﻮار ﺷﺪن‪ ،‬و ﭘﯿﺎدهروى و رﻓﺖ و آﻣﺪ" "‪ ."1‬و در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮى از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﯿﻪ اﻟـﺴﻼم( ﻣـﻰﺧـﻮاﻧﯿﻢ‪":‬‬ ‫ﻞ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ أَﺣ‪‬ﺪ‪ ‬را ﻧﺨﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ او ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﻰﺷـﻮد ﯾـﺎ ﻋﺒـﺪ اﻟﻠﱠـﻪ! ﻟـﺴﺖ ﻣـﻦ‬ ‫ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﯾﮏ روز و ﺷﺐ ﺑﺮ او ﺑﮕﺬرد و ﻧﻤﺎزﻫﺎى ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و در آن ُﻗ ْ‬ ‫اﻟﻤﺼﻠﯿﻦ!‪ ":‬اى ﺑﻨﺪه ﺧﺪا! ﺗﻮ از ﻧﻤﺎز ﮔﺰاران ﻧﯿﺴﺘﻰ"! "‪ ."2‬در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮى از ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم )ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ ":‬ﮐـﺴﻰ ﮐـﻪ‬ ‫ﻞ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ أَﺣ‪‬ﺪ‪ ‬را ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﻧﻤﺎز ﺗﺮك ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺲ آن را ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﯿﺮ دﻧﯿﺎ و آﺧـﺮت‬ ‫اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ دارد ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﻮره ُﻗ ْ‬ ‫را ﺑﺮاى او ﺟﻤﻊ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮدش و ﭘﺪر و ﻣﺎدر و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ را ﻣﻰآﻣﺮزد" "‪."3‬‬ ‫_________________‬ ‫)‪ "(1‬ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪561‬‬ ‫)‪ 2‬و ‪ "-(3‬ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن" ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ 561‬و ﮐﺘﺐ دﯾﮕﺮ ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺣﺪﯾﺚ از رواﯾﺖ دﯾﮕﺮى اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﺪن اﯾﻦ ﺳـﻮره ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم ورود‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ روزى را ﻓﺮاوان ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﻓﻘﺮ را دور ﻣﻰﺳﺎزد "‪ "1‬در ﻓﻀﯿﻠﺖ اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﯿﺶ از آن اﺳﺖ ﮐﻪاﯾﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﮕﻨﺠﺪ‪ ،‬وﻧﻘﻞ ﮐﺮدﯾﻢ ﺗﻨﻬـﺎ ﻗـﺴﻤﺘﻰ‬ ‫ﻞ ‪‬ﻫ ‪‬ﻮ اﻟ ﱠﻠ ‪‬ﻪ" ﻣﻌﺎدل ﯾﮏ ﺳﻮم ﻗﺮآن اﺳﺖ؟ ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺮآن ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ" اﺣﮑﺎم" و" ﻋﻘﺎﺋـﺪ" و"‬ ‫از آن اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻮره" ُﻗ ْ‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ" اﺳﺖ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﺨﺶ" ﻋﻘﺎﺋﺪ" را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺸﺮده ﺑﯿﺎن ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ دﯾﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻗﺮآن ﺳﻪ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ" ﻣﺒﺪأ" و" ﻣﻌﺎد" و" آﻧﭽﻪ در ﻣﯿﺎن‬ ‫اﯾﻦ دو" ﻗﺮار دارد‪ ،‬و اﯾﻦ ﺳﻮره ﺑﺨﺶ اول را ﺷﺮح ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﯾﮏ ﺳﻮم ﻗﺮآن ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺑﺤﺚ ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﻋﺼﺎره‬ ‫آن در ﺳﻮره ﺗﻮﺣﯿﺪ آﻣﺪه‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺨﻦ را ﺑﺎ ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮى در ﺑﺎره ﻋﻈﻤﺖ اﯾﻦ ﺳﻮره ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻰدﻫﯿﻢ‪ :‬از اﻣﺎم ﻋﻠﻰ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﯿﻦ )ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺑﺎره ﺳـﻮره‬ ‫ﻞ ﻫ‪‬ـ ‪‬ﻮ اﻟﻠﱠـ ‪‬ﻪ أَﺣ‪‬ـﺪ‪ ،‬و اﻵﯾـﺎت ﻣـﻦ ﺳـﻮرة‬ ‫ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺳﺆال ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ " :‬ان اﻟﻠﱠﻪ ﻋﺰ و ﺟﻞ ﻋﻠﻢ اﻧﻪ ﯾﮑﻮن ﻓﻰ آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن اﻗﻮام ﻣﺘﻌﻤﻘﻮن‪ ،‬ﻓﺎﻧﺰل اﻟﻠﱠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻗُـ ْ‬ ‫ت اﻟﺼ‪‬ﺪ‪‬ورِ" ﻓﻤﻦ رام وراء ذﻟﮏ ﻓﻘﺪ ﻫﻠﮏ‪/.‬‬ ‫ﻢ ﺑِﺬا ِ‬ ‫اﻟﺤﺪﯾﺪ اﻟﻰ ﻗﻮﻟﻪ‪ ":‬و‪ ‬ﻫ ‪‬ﻮ ‪‬ﻋﻠِﯿ ‪‬‬ ‫____________________________________________________________________________‬ ‫____________________________________________________________________________‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ‪ :‬ﮐﺘﺐ ﻗﺮآﻧﯽ و ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﻗﺮآن از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻟﻤﯿﺰان‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﻮر‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺒﯿﺎن و‪. ...‬‬

‫ﻢ اﻟﻤ‪‬ﻬﺪي)ﻋ‪‬ﺞ(‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻼش ﺗﻘﺪﯾﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻣﻮﻻ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺞ(‪.‬‬ ‫ﮏ اﻟ َﻔﺮَج‪ .‬ﯾﺎ ﻗﺎﺋ ‪‬‬ ‫ﻢ ‪‬ﻋﺠ‪‬ﻞ ِﻟﻮ‪‬ﻟ ‪‬ﯿ ‪‬‬ ‫اﻟﻠّﻬ ‪‬‬ ‫ﯽ ﺧﺪا‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ )ع(‪.‬‬ ‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺑﻨﺪه و وﻟ ‪‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺑﻨﺪه و رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ص(‪.‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﯾﻦ ﻣﺨﻠﻮق و ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪا ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺞ(‪.‬‬ ‫‪[email protected]‬‬ ‫‪http://nilofare-abi.persianblog.com‬‬

‫ﯾﺎ‬

‫‪http://nilofare-abi.persianblog.ir‬‬

‫‪http://p-mr-yahyaie.mihanblog.com‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻧﯿﻠﻮﻓﺮ آﺑﯽ‪http://nilofare-abi-lib.blogfa.com :‬‬ ‫ﻣﺮداد ﻣﺎه ‪ 1386‬ﺧﻮرﺷﯿﺪي‬

‫ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺻﻔﺤﻪ داﻧﻠﻮد ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ دﯾﮕﺮ‪http://www.esnips.com/web/amir-master3298-pdf :‬‬