Sd1

‫ﺑﺴﻢ אﷲ אﻟﺮﺣﻤﻦ אﻟﺮﺣﯿﻢ‬ ‫ﺻﺮﻑ ﻋﺮﺑﯽ )‪(١‬‬

‫ﺟﻠﺴﮥ אﻭﻝ‬

‫ﻛﻠﯿﺎﺕ )‪(١‬‬ ‫ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎ ﻭ ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻭ ﻗﻤﺮی‬

‫אﻫﺪאﻑ ﺩﺭﺱ‬ ‫ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ‪:‬‬ ‫‪ 9‬ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎی ﻋﺮﺑﯽ؛‬ ‫‪ 9‬ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺣﺮﻭﻑ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ؛‬ ‫‪ 9‬ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻭ ﻗﻤﺮی؛‬ ‫‪ 9‬ﺑﺮﺧﯽ ﻭﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ‪.‬‬

‫ﺩﺭﺁﻣﺪ‬ ‫ﻗﺎﻝ אﻟﺼﺎﺩﻕ )ﻋﻠﯿﻪ אﻟﺴﻼﻡ(‪» :‬ﺗَﻌَﻠﱠﻤُﻮא אﻟﻌَﺮَﺑِﯿﺔَ ﻓَﺈﻧﱠﻬَﺎ ﻛَﻼﻡُ אﷲِ אﻟﱠﺬِی ﯾﻜَﻠﱢﻢُ ﺑِﻪِ ﺧَﻠْﻘَﻪُ‪«.‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻤﺎ ﺧﻮאﻫﺮאﻥ ﻭ ﺑﺮאﺩﺭאﻥ ﺩאﻧﺸﺠﻮ ﺳﻼﻡ ﻋﺮﺽ ﻣﯽﻛﻨﻢ ﻭ ﺣﻀﻮﺭﺗﺎﻥ ﺭא ﺩﺭ אﯾﻦ ﺩﺭﺱ ﺧﻮﺵﺁﻣﺪ‬ ‫ﻣﯽﮔﻮﯾﻢ‪ .‬אﻣﯿﺪﻭאﺭﻡ ﺑﺎ ﻛﻤﮏ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺑﺘﻮאﻧﯿﻢ אﺯ אﯾﻦ ﺩﺭﺱ ﻓﺎﯾﺪۀ ﻻﺯﻡ ﺭא ﺑﺒﺮﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭﺱ ﻣﺎ ﻋﻠﻢ ﺻﺮﻑ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮאﻩ ﻋﻠﻢ ﻧﺤﻮ ﺩﻭ ﺷﺎﺧﮥ אﺻﻠﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺭא ﺷﻜﻞ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻢ ﺻﺮﻑ ﺭאﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎﺧﺖ אﻧﻮאﻉ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺧﺎﺭﺝ אﺯ ﺟﻤﻼﺕ‪ ،‬ﻭ ﻋﻠﻢ ﻧﺤﻮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺩﺭ‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﻭ ﺗﻐﯿﯿﺮאﺗﯽ ﻛﻪ ﺑﺮאی ﻫﺮ ﻛﺪאﻡ ﺭﺥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ אﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ אﺻﻠﯽ ﻋﻠﻢ ﺻﺮﻑ ﻻﺯﻡ אﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﻠﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭאﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ אﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﻧﺪ אﺷﺎﺭﻩ ﺷﻮﺩ‪ .‬אﯾﻦ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﻋﻠﻤﯽ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﭘﻨﺞ ﺩﺭﺱ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﻭ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩאﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ אﺯ ﻧﻈﺮ ﮔﺮאﻣﯽ ﺷﻤﺎ ﺧﻮאﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﭘﺲ אﺯ ﺁﻥ ﻭאﺭﺩ ﻣﺒﺎﺣﺚ אﺻﻠﯽ ﺧﻮאﻫﯿﻢ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪١‬‬

‫ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎ‬ ‫אﺟﺰאی ﺗﺸﻜﯿﻞ ﺩﻫﻨﺪۀ ﺯﺑﺎﻥ ﺭא ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪאﺩ אﯾﻦ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﻫﻤﮥ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎ ﯾﻜﺴﺎﻥ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺯﺑﺎﻥ‬ ‫ﻓﺎﺭﺳﯽ ‪ ٣٢‬ﻭ ﺯﺑﺎﻥ אﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ‪ ٢٦‬ﺣﺮﻑ ﺩאﺭﺩ‪ .‬ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﯿﺰ ‪ ٢٨‬ﺣﺮﻑ ﺩאﺭﺩ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕאﻧﺪ אﺯ‪» :‬ﺀ‪ ،‬ﺏ‪ ،‬ﺕ‪ ،‬ﺙ‪ ،‬ﺝ‪،‬‬ ‫ﺡ‪ ،‬ﺥ‪ ،‬ﺩ‪ ،‬ﺫ‪ ،‬ﺭ‪ ،‬ﺯ‪ ،‬ﺱ‪ ،‬ﺵ‪ ،‬ﺹ‪ ،‬ﺽ‪ ،‬ﻁ‪ ،‬ﻅ‪ ،‬ﻉ‪ ،‬ﻍ‪ ،‬ﻑ‪ ،‬ﻕ‪ ،‬כ‪ ،‬ﻝ‪ ،‬ﻡ‪ ،‬ﻥ‪ ،‬ﻭ‪ ،‬ﻩ‪ ،‬ی«‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ אﺯ ﺩאﻧﺸﻤﻨﺪאﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺭא ‪ ٢٩‬ﺣﺮﻑ ﺩאﻧﺴﺘﻪאﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﺎﻥ »אﻟﻒ« ﺭא ﻫﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﺮۀ ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎی‬ ‫ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩאﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺟﺎی »אﻟﻒ«‪» ،‬ﻫﻤﺰﻩ« ﺭא ﺟﺰﻭ ﺣﺮﻭﻑ אﻟﻔﺒﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﯽﺁﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ אﯾﻦ‬ ‫ﺭﺃی ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮ אﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ אﺳﺎﺱ אﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ‪» ،‬אﻟﻒ«‪ ،‬ﻣﻨﻘﻠﺐ אﺯ »ﯾﺎﺀ« ﻭ »ﻭאﻭ« אﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩی ﺧﻮﺩ ﺣﺮﻑ‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺣﺮﻭﻑ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ‬ ‫ﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ אﻟﻔﺎﻇﯽ אﺯ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺣﺮﻭﻑ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽאﻧﺪ‪ .‬אﯾﻦ ﺣﺮﻭﻑ‬ ‫אﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﻬﺎی ﺩﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪﻥ אﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮאﺕ ﺑﻪ‬ ‫ﺩﻭﺭאﻧﻬﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﺩﻭﺭאﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ אﺧﺘﺼﺎﺹ ﻧﺪאﺭﺩ؛ ﺑﺎ אﯾﻦ ﻭﺟﻮﺩ‪ ،‬ﮔﺎﻩ ﻧﻮﻉ ﺗﻐﯿﯿﺮאﺕ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ אﻣﺮﻭﺯ‬ ‫ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ אﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ אﺩאﻣﻪ אﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﺬﺭﺩ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮאﺗﯽ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺮﻭﻑ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽ אﯾﺠﺎﺩ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪:‬‬ ‫‪ (١‬پ‪ :‬ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ »پ« ﺭא ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ »ﺑﺎﺀ« ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﻛﻨﻨﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭘﺮﻭﯾﻦ← ﺑَﺮﻭِﯾﻦ‪ .‬ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﺩﺭ ﻗﺪﯾﻢ‬ ‫ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ »ﻓﺎﺀ« ﺑﺪﻝ ﻣﯽﮔﺮﺩﯾﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭘﺎﻟﻮﺩﻩ← ﻓَﺎﻟُﻮﺫَﺝ‪ ،‬ﭘﺴﺘﻪ← ﻓُﺴﺘُﻖ ﻭ ﭘﯿﻞ← ﻓِﯿﻞ‪.‬‬ ‫‪ (٢‬چ‪ :‬אﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ »ﺕ‪ +‬ﺵ« ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭼﺎﺩ← ﺗِﺸَﺎﺩ ﻭ ﺗﺎﭼﺮ← ﺗَﺎﺗﺸِﺮ‪.‬‬

‫ﺷﺎﯾﺎﻥ ﺫﻛﺮ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﯿﺐ ﺩﻭ ﺣﺮﻑ »ﺗﺎﺀ« ﻭ »ﺷﯿﻦ« ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺮﻑ »چ« ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺗﻠﻔﻆ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫אﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ »ﺻﺎﺩ« ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ »ﺷﯿﻦ« ﺑﺪﻝ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭼﯿﻦ← ﺻِﯿﻦ‪ ،‬ﭼﻮﮔﺎﻥ←‬ ‫ﺻَﻮﻟﺠَﺎﻥ ﻭ ﭼﺎﺩﺭ← ﺷَﺎﺩِﺭ‪ .‬אﻣﺮﻭﺯﻩ ﻧﯿﺰ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ »ﺷﯿﻦ« ﺑﺪﻝ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭼﭽﻦ← ﺷِﯿﺸَﺎﻥ‪.‬‬ ‫‪ (٣‬گ‪ :‬אﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ »ﻏﯿﻦ« ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺗﺎﮔﻮﺭ← ﻃَﺎﻏُﻮﺭ ﻭ ﻫﻮﮔﻮ← ﻫُﻮﻏُﻮ‪ .‬ﻭﻟﯽ ﺩﺭ‬ ‫ﻗﺪﯾﻢ אﻏﻠﺐ ﺑﻪ »ﺟﯿﻢ« ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ »ﻗﺎﻑ« ﺑﺪﻝ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﮔﺮﮔﺎﻥ← ﺟُﺮﺟَﺎﻥ‪ ،‬ﮔﯿﻼﻥ← ﺟِﯿﻼﻥ‪ ،‬ﮔﻮאﺫ←‬ ‫ﻓﺮﺳﻨﮓ←‬

‫ﻗُﺒَﺎﺫ‪ ،‬ﺯﻧﮕﯽ← ﺯَﻧﺠِﯽ ﻭ ﮔﻮﻫﺮ← ﺟَﻮﻫَﺮ‪ .‬אﯾﻦ ﺣﺮﻑ ﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ »ﺧﺎﺀ« ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ אﺳﺖ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻓَﺮﺳَﺦ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﯽ אﺳﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮאﺗﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺪﯾﻢ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺮﻭﻑ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺭﺥ ﻣﯽﺩאﺩ‪ ،‬אﻛﻨﻮﻥ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫אﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﻧﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﭼﯿﻦ« ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ »אﻟﺼﱢﯿﻦ«‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﯾﺎ ﮔﻮﻫﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺪﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ »ﺟَﻮﻫَﺮ« ﮔﻔﺘﻪאﻧﺪ ﻭ אﻣﺮﻭﺯﻩ ﻧﯿﺰ ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮﺩ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ‬ ‫»אﻟﺼﱢﯿﻦ« ﻭ »ﺟَﻮﻫَﺮ«‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ (٤‬ژ‪ :‬אﻏﻠﺐ ﺑﻪ »ﺟﯿﻢ« ﺑﺪﻝ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ژﺭאﺭ← ﺟِﯿﺮَאﺭ‪.‬‬ ‫‪) «v» (٥‬ﻭی(‪ :‬ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺣﺮﻑ »‪ «v‬ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﺩ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ »ﻓﺎی ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ« )ڤ(‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺮﻑ »‪ «w‬ﺩﺭ אﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﺩﻝ »ﻭאﻭ« ﻋﺮﺑﯽ אﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻆ ﻧﺸﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﻭﯾﻜﺘﻮﺭ«‬ ‫ﻛﻪ אﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪» :‬ﭬﯾﻜﺘُﻮﺭ«‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮאﻧﺪﻩ ﺷﻮﺩ‪» :‬ﻭِﯾﻜﺘُﻮﺭ‪«.‬‬ ‫ﺷﺎﯾﺎﻥ ﮔﻔﺘﻦ אﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ אﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺑﺮﺧﯽ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻏﯿﺮ ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺎ אﯾﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﺭﺵ‪ ،‬ﺣﺮﻭﻑ ﺧﺎﺻﯽ אﺯ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪ ،‬אﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﻠﻔﻆ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺭא ﻫﻤﭽﻮﻥ אﻫﻞ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻠﻔﻆ ﻣﯽﻛﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻛﻠﻤﮥ »ﭼﺎﺩ« ﺭא‬ ‫»ﺗﺸﺎﺩ« ﻧﻤﯽﺧﻮאﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ אﺻﻠﯽ ﺧﻮﺩ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ »ﭼَﺎﺩ«‪ ،‬ﺗﻠﻔﻆ ﻣﯽﻛﻨﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺩאﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻛﻪ אﮔﺮ ﺗﻌﺮﯾﺐ אﺯ ﻛﻠﻤﻪאی ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﯿﭻﻛﺪאﻡ אﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﻕ ﺭא ﻧﺪאﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ אﺳﺖ‬ ‫ﻛﻠﻤﻪ ﺭא ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ אﺻﻠﯽ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﯿﺎﻭﺭﻧﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﺑﺨﺖ«‪» ،‬ﺳﺨﺖ«‪» ،‬אﯾﻮאﻥ«‪» ،‬ﺑﺎﺯאﺭ« ﻭ‬ ‫»ﻣﺎﺳﺖ«‪ ٢‬ﻛﻪ ﻋﯿﻨﺎً ﻣﯽﺗﻮאﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﻧﺪ‪.‬‬ ‫אﺯ אﯾﻦ ﻣﻮאﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﮕﺬﺭﯾﻢ‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ אﯾﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺮﻭﻑ ﻭאژۀ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻭﻑ ﻋﺮﺑﯽ ﯾﻜﺴﺎﻥ אﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﺐ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮאﺗﯽ ﺩﺭ ﻭאژﻩ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﻛﻪ אﺯ ﺟﻤﻠﮥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮאﻥ ﺑﻪ ﻣﻮאﺭﺩ ﺯﯾﺮ אﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ‪:‬‬ ‫אﻟﻒ( ﺗﺒﺪﯾﻞ »ﻫﺎ«ی ﭼﺴﺒﺎﻥ ﺁﺧﺮ‪ ،‬ﺑﻪ »ﺟﯿﻢ«؛ ﺩﺭ ﻛﻠﻤﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻛﻮﺳﻪ←ﻛُﻮﺳَﺞ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ←ﺑَﺎﺑُﻮﻧَﺞ‪ ،‬ﻣﻮﺯﻩ←ﻣُﻮﺯَﺝ‬ ‫‪3‬‬

‫ﻭ ﺗﺎﺯﻩ←ﻃَﺎﺯَﺝ‪.‬‬ ‫ﺏ( ﺗﺒﺪﯾﻞ »ﺷﯿﻦ« ﺑﻪ »ﺳﯿﻦ«؛ ﺩﺭ ﻛﻠﻤﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬אﺑﺮﯾﺸﻢ←ﺃﺑﺮِﯾﺴَﻢ‪ ،‬ﺑﻨﻔﺸﻪ←ﺑَﻨَﻔﺴَﺞ‪ ،‬ﺷﻠﻮאﺭ←ﺳِﺮﻭَאﻝ ﻭ‬ ‫ﺷﻜﺮ←ﺳُﻜﱠﺮ‪.‬‬ ‫ﺝ( ﻣﻮאﺭﺩ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩאﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﻗﺎﻋﺪﻩﻫﺎی ﺑﺎﻻ ﻗﺮאﺭ ﻧﻤﯽﮔﺮﺩﺩ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺎﻟﺖ אﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﺩאﺭﺩ‬ ‫ﻛﻪ אﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮאﻥ ﺑﻪ ﻣﻮאﺭﺩ ﺯﯾﺮ אﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ‪ :‬ﺗﻨﺒﻮﺭ←ﻃُﻨﺒُﻮﺭ‪ ،‬ﻟﺸﻜﺮ←ﻋَﺴﻜَﺮ ﻭ אﺳﺘﺎﺩ←ﺃُﺳﺘَﺎﺫ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪١‬‬

‫ﺟﻤﻼﺕ ﺯﯾﺮ ﺭא ﺑﺨﻮאﻧﯿﺪ ﻭ ﻭאژﻩﻫﺎﯾﯽ ﺭא ﻛﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ אﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻛﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ .١‬ﺳَﺎﻓَﺮﺕُ ﺇﻟَﯽ ﺃُﺭُﻭﭘﺎ ﻭَﻛُﻨﺖُ ﺣَﺪِﯾﺚَ אﻟﻌَﻬﺪِ ﺑِﺘِﻠﻚَ אﻷﻗﻄَﺎﺭِ‪(...............) .‬‬ ‫‪ .٢‬ﻋَﺎﺩَ ﺃﺧِﯽ ﻣِﻦَ אﻟﺠِﯿﻦِ ﯾﻮﻡَ ﺃﻣﺲِ‪(................) .‬‬ ‫‪ .٣‬ﺃَﺭَی ﺃﺳﺘَﺎﺩِی ﻛُﻞﱠ ﺻَﺒَﺎﺡٍ ﻭَﺃُﺳَﻠﱢﻢُ ﻋَﻠَﯿﻪِ‪(.................) .‬‬ ‫‪.٤‬ﻛَﺎﻥَ ﻭِﯾﻜﺘُﻮﺭ ﻫُﻮﻛُﻮ ﻛَﺎﺗِﺒﺎً ﺷَﻬِﯿﺮאً‪(.................) .‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪ .٥‬ﻛَﺎﻥَ ﺑَﻌﺾُ אﻟﻔُﺮْﺱِ אﻟﻘُﺪَﻣﺎﺀِ ﯾﻔَﻀﱢﻠﻮﻥَ אﻟﺠَﻮْﻟَﺠَﺎﻥِ ﻋَﻠَﯽ אﻷَﻟﻌَﺎﺏِ אﻷُﺧْﺮَی‪(...............) .‬‬ ‫ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺮﻭﻑ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ אﻟﻒ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮאﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪאی ﻛﻪ ﺩﺭ אﯾﻦ‬ ‫ﺧﺼﻮﺹ אﻫﻤﯿﺖ ﺩאﺭﺩ‪ ،‬ﺁﻥ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ אﻭﻝ ﺑﺴﯿﺎﺭی אﺯ אﺳﻤﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﯽ אﻟﻒ ﻭ ﻻﻡ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺮאﺭ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ‪ ٤‬ﻭ ﺑﺮ‬ ‫אﯾﻦ אﺳﺎﺱ ﺩﺭ אﻭﻝ ﺑﺮﺧﯽ אﺯ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺗﻐﯿﯿﺮی ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﯽﺁﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻭ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی‬ ‫ﻭﻗﺘﯽ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ אﺳﻤﻬﺎ אﻟﻒ ﻭ ﻻﻡ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ »ﻻﻡ« אﯾﻦ אﺩאﺕ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻛـﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ אﺳﺖ ﺗﻠﻔﻆ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬אﻝ‪ +‬ﻗﻤﺮ= אﻟﻘﻤﺮ«؛ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧـﯽ ﺩﯾﮕـﺮ אﺯ ﻛﻠﻤـﺎﺕ‪ ،‬ﻻﻡ אﯾـﻦ אﺩאﺕ‬ ‫ﺣﺬﻑ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺁﻥ ﺣﺮﻑ ﺑﻌﺪ ﺩﻭ ﺑﺮאﺑﺮ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺸﺪّﺩ‪ ،‬ﺗﻠﻔـﻆ ﻣـﯽﺷـﻮﺩ؛ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‪» :‬אﻝ‪ +‬ﺷـﻤﺲ« ﻛـﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﺩ‪» :‬אَﻟﺸَﻤﺲ« ﻭ ﺧﻮאﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪» :‬אَﺷﺸَﻤﺲ«‪ .‬ﺑﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺳﺘﮥ ﻧﺨﺴﺖ ﺣـﺮﻭﻑ ﻗﻤـﺮی ﻭ ﺑـﻪ ﺣـﺮﻭﻑ‬ ‫ﺩﺳﺘﮥ ﺩﻭﻡ ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی ﺣﺮﻭﻓﯽ אﺳﺖ ﻛﻪ אﮔﺮ »אﻝ« ﺑﺮ ﺁﻧﻬـﺎ ﻭאﺭﺩ‬ ‫ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩאﻧﺪ ﺧﻮאﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ‪ ،‬ﺣﺮﻭﻓﯽ אﺳﺖ ﻛﻪ אﮔـﺮ »אﻝ« ﺑـﺮ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻭאﺭﺩ ﺷﻮﺩ »ﻻﻡ« ﺧﻮאﻧﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺁﻥ‪ ،‬ﺣﺮﻑ ﺑﻌﺪ ﻣـﺸﺪّﺩ ﻣـﯽﮔـﺮﺩﺩ‪ ٥.‬אﺯ ‪ ٢٨‬ﺣـﺮﻑ ﻋﺮﺑـﯽ‪١٤‬‬ ‫ﺣﺮﻑ ﺁﻥ ﺷﻤﺴﯽ ﻭ ‪ ١٤‬ﺣﺮﻑ ﺩﯾﮕﺮ ﻗﻤﺮیאﻧﺪ‪ .‬ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی ﻋﺒـﺎﺭﺕאﻧـﺪ אﺯ‪» :‬ﺀ‪ ،‬ﺏ‪ ،‬ﺝ‪ ،‬ﺡ‪ ،‬ﺥ‪ ،‬ﻉ‪ ،‬ﻍ‪ ،‬ﻑ‪ ،‬ﻕ‪،‬‬ ‫כ‪ ،‬ﻡ‪ ،‬ﻩ‪ ،‬ﻭ‪ ،‬ی«‪ .‬ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻋﺒﺎﺭﺕאﻧﺪ אﺯ‪» :‬ﺕ‪ ،‬ﺙ‪ ،‬ﺩ‪ ،‬ﺫ‪ ،‬ﺭ‪ ،‬ﺯ‪ ،‬ﺱ‪ ،‬ﺵ‪ ،‬ﺹ‪ ،‬ﺽ‪ ،‬ﻁ‪ ،‬ﻅ‪ ،‬ﻝ‪ ،‬ﻥ‪«.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮאی ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی ﻭ ﺷﻤﺴﯽ‬ ‫ﺣﺮﻓﻬﺎی אﻭﻝ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺩﺳﺘﮥ »אﻟﻒ« ﻗﻤﺮیאﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﻋﯿﻨﺎً ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩאﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮאﻧﺪﻩ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺏ(‬ ‫אﻟﻒ(‬ ‫ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی‬ ‫אَﻹﻧﺴﺎﻥ‬ ‫אَﻟﺒَﻼﻏَﺔ‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‬ ‫אﻧﺴﺎﻥ‬ ‫ﺷﯿﻮאﯾﯽ‬

‫ﺣﺮﻓﻬﺎی אﻭﻝ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺩﺳﺘﮥ »ﺏ« ﺷﻤﺴﯽאﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﭼﻮﻥ אﻟﻒ ﻭ ﻻﻡ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺩﺭ אﻭﻝ ﺁﻥ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ אﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺪﺩ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ‬ ‫אَﻟﺘﱠﻮאﺿُﻊ‬ ‫אَﻟﺜﱡﺮَﯾﺎ‬ ‫‪4‬‬

‫ﺗﻠﻔﻆ‬ ‫אَﺗْﺘَﻮאﺿُﻊ‬ ‫אَﻟﺜْﺜُﺮَﯾﺎ‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‬ ‫ﻓﺮﻭﺗﻨﯽ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺎﺭی‬ ‫ﻧﺎﻡ ﯾﻚ ﺳﯿﺎﺭﻩ‬

‫אَﻟﺠَﻮאﺩ‬ ‫אَﻟﺤﺎﺩِﺛَﺔ‬ ‫אَﻟﺨﺎﻟِﻖ‬ ‫אَﻟﻌَﻠِﯿﻢ‬ ‫אَﻟﻐَﻨِﯽ‬ ‫אَﻟﻔﺎﺭِﺱ‬ ‫אَﻟﻘﺎﺩِﺭ‬ ‫אَﻟﻜَﻤﺎﻝ‬ ‫אَﻟﻤُﺮאﺩ‬ ‫אَﻟﻬُﺪُﻭﺀ‬ ‫אَﻟﻮَﺣﺪَﺓ‬ ‫אَﻟﯿﺎﺑِﺲ‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ‪ ،‬אﺳﺐ‬ ‫ﺣﺎﺩﺛﻪ‬ ‫ﺁﻓﺮﯾﻨﻨﺪﻩ‬ ‫ﺩאﻧﺎ‬ ‫ﺗﻮאﻧﮕﺮ‬ ‫ﺳﻮאﺭﻛﺎﺭ‬ ‫ﺗﻮאﻧﺎ‬ ‫ﻛﻤﺎﻝ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﺭ‬ ‫ﺁﺭאﻣﺶ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‬ ‫ﺧﺸﻚ‬

‫אَﺩْﺩِﻋﺎﯾﺔ‬ ‫אَﺫْﺫَﺭﱠﺓ‬ ‫אَﺭْﺭِﻭאﯾﺔ‬ ‫אَﺯْﺯَﻛﺎﺓ‬ ‫אَﺳْﺴُﻤُﻮّ‬ ‫אَﺷْﺸَﺎﻫِﺪ‬ ‫אَﺻْﺼَﻮﺕ‬ ‫אَﺿْﻀَﺮﯾﺒَﺔ‬ ‫אَﻃْﻄَﺎﺭِﺉ‬ ‫אَﻇْﻈَﺎﻫِﺮَﺓ‬ ‫אَﻟْﻼﻣِﻊ‬ ‫אَﻧْﻨَﺎﺩِی‬

‫אَﻟﺪﱢﻋَﺎﯾﺔ‬ ‫אَﻟﺬﱠﺭﱠﺓ‬ ‫אَﻟﺮﱢﻭَאﯾﺔ‬ ‫אَﻟﺰﱠﻛَﺎﺓ‬ ‫אَﻟﺴﱡﻤﻮّ‬ ‫אَﻟﺸﱠﺎﻫِﺪ‬ ‫אَﻟﺼﱠﻮﺕ‬ ‫אَﻟﻀﱠﺮِﯾﺒَﺔ‬ ‫אَﻟﻄﱠﺎﺭِﺉ‬ ‫אَﻟﻈﱠﺎﻫِﺮَﺓ‬ ‫אَﻟﻠﱠﺎﻣِﻊ‬ ‫אَﻟﻨﱠﺎﺩِی‬

‫ﺗﺒﻠﯿﻎ‬ ‫אﺗﻢ‬ ‫ﺭﻭאﯾﺖ‬ ‫ﺯﻛﺎﺕ‬ ‫ﻋﻠﻮ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪی‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ‪ ،‬ﮔﻮאﻩ‬ ‫ﺻﺪא‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ‬ ‫ﻋﺎﺭﺽ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﭘﺪﯾﺪﻩ‬ ‫ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ‬ ‫אﻧﺠﻤﻦ‪ ،‬ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‪٢‬‬

‫ﻣﺘﻦ ﺯﯾﺮ ﺭא ﺑﺨﻮאﻧﯿﺪ ﻭ ﺯﯾﺮ ﻭאژﻩﻫﺎﯾﯽ ﻛﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻤﺮی ﺩאﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻂ ﺑﻜﺸﯿﺪ‪.‬‬ ‫»ﺫאﺕَ ﯾﻮﻡٍ ﺃﺗَﯽ ﺑَﻌﺾُ אﻟﺘُﺠّﺎﺭِ ﺇﻟَﯽ ﻣَﻨﺰِﻟِﯽ ﻭَﺗَﺤَﺪﱠﺛُﻮא ﻋَﻦِ אﻷﯾﺎﻡِ אﻟﺨَﻮَאﻟِﯽ ﻭאﻟﺮَﺣَﻠَﺎﺕِ אﻟﱠﺘِﯽ ﻗُﻤْﻨَﺎ ِﺑﻬﺎ ﻭאﻷﻣﺎﻛِﻦِ א ﱠﻟﺘِﯽ‬ ‫ﺭَﺃﯾﻨَﺎﻫَﺎ‪ .‬ﺗَﺬَﻛﱠﺮْﻧَﺎ אﻷﻭﻗﺎﺕَ אﻟﻄَﯿﺒَﺔَ ﻭﺗَﻨَﺎﺳَﯿﻨَﺎ אﻷﻭﻗﺎﺕَ אﻟﺼﱠﻌْﺒَﺔَ ﻭﺳُﺮﻋﺎﻥَ ﻣَﺎ אﺗﱠﻔَﻘْﻨَﺎ ﺃﻥﱠ ﺭَﺣْﻠَﺔً ﺇﻟَﯽ אﻟﺸَﺮْﻕِ ﺳَﺘَﻜُﻮﻥُ‬ ‫ﻣﻔﯿﺪﺓً ﻟَﻨَﺎ‪ .‬ﻓَﺠَ ﱠﻬﺰُﺕُ ﺑﻌﺾَ אﻟﺒَﻀﺎﺋﻊِ ﻭﺃﺑْﺤَﺮْﻧﺎ ﺟَﻨُﻮﺑﺎً ﻭﺷِﻤﺎﻻً ﺻَﻮْﺏَ אﻟﺠُﺰُﺭِ אﻟﻐَﻨِﯿﺔِ אﻟﱠﺘِﯽ ﻧَﻌْﺮِﻓُﻬﺎ ﻭَﺭُﺣْﻨﺎ ﻧَﻨْﺘَﻘِﻞُ ﻣِﻦْ‬ ‫‪٦‬‬ ‫ﺟَﺰِﯾﺮَﺓٍ ﺇﻟَﯽ ﺟَﺰِﯾﺮَﺓٍ ﻭَﻣِﻦْ ﺑَﺤْﺮٍ ﺇﻟَﯽ ﺑَﺤْﺮٍ ﻧَﺒِﯿﻊُ ﻭَﻧَﺸْﺘَﺮِی ﻭَﻧُﺸﺎﻫِﺪُ אﻟﺒَﻠَﺪَ ﺗِﻠْﻮَ אﻵﺧَ ِﺮ‪«...‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ﻭﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ‬ ‫ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩאﺭﺩ ﻛﻪ אﺯ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ אﯾﻦ ﺯﺑﺎﻥ אﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎی ﺩﯾﮕﺮ ﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ‪ .‬אﺯ‬ ‫ﺟﻤﻠﮥ אﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮאﻥ ﺑﻪ »ﺗﻨﻮﯾﻦ« ﻭ »ﺗﺎی ﻣﺪﻭّﺭﻩ« ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﻌﻀﯽ אﺯ אﺳﻤﻬﺎ אﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪ ،‬אﺷﺎﺭﻩ‬ ‫ﻛﺮﺩ‪:‬‬

‫אﻟﻒ( ﺗﻨﻮﯾﻦ‬

‫ﺗﻨﻮﯾﻦ ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﯽ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺮﺧﯽ אﺯ אﺳﻤﻬﺎ אﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﻗﺒﻞ אﺯ ﺁﻥ ﻫﻤﻮאﺭﻩ ﯾﻜﯽ אﺯ ﻣﺼﻮّﺗﻬﺎی‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻩ ﯾﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺳﻪﮔﺎﻧﮥ ﺿﻤﻪ‪ ،‬ﻓﺘﺤﻪ ﯾﺎ ﻛﺴﺮﻩ ﻗﺮאﺭ ﺩאﺭﺩ‪ :‬ﹹ )ﻥ(‪ ،‬ﹷ )ﻥ( ﻭ ﹻ )ﻥ(؛ אﻣﺎ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺎﺭﺷﯽ ﺁﻥ‪،‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺩﻭ ﺣﺮﻛﺖ אﺳﺖ‪ :‬ﻛﺘﺎﺏُ ُ)ﻛﺘﺎﺏٌ(‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺎً‪ ٧‬ﻭ ﻛﺘﺎﺏٍ‪ .‬ﻧﻮﻥ ﺗﻨﻮﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻥ ﺯאﺋﺪ ﻭ ﻏﯿﺮ אﺻﻠﯽ אﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﻗﻒ‬ ‫ﺑﺮ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺣﺬﻑ ﻣﯽﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺩﺭ ﺳﻮﺭۀ ﻣﺒﺎﺭﮐﮥ אﺧﻼﺹ אﮔﺮ ﺁﯾﮥ אﻭﻝ ﺭא ﺑﻪ ﺁﯾﮥ ﺩﻭﻡ ﻭﺻﻞ ﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺨﻮאﻧﯿﻢ‪:‬‬ ‫﴿‪...‬ﻗُﻞْ ﻫُﻮَ אﷲُ ﺃﺣَﺪُ )ﻥِ( אﷲُ אﻟﺼﱠﻤَﺪِ﴾؛‪ ٨‬ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺻﻞ ﻛﺮﺩﻥ אﺳﻢ ﻣﻨﻮّﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ אﺯ ﺧﻮﺩ‪ ،‬ﻧﻮﻥ ﺗﻨﻮﯾﻦ ﺭא ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺩﯾﮕﺮ ﺣﺮﻭﻑ אﺻﻠﯽ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﯽﺧﻮאﻧﯿﻢ‪ .‬אﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮאﻫﯿﻢ ﺑﺮ ﺁﺧﺮ ﺁﯾﮥ אﻭﻝ ﻭﻗﻒ ﻛﻨﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ‪...﴿ :‬ﻗُﻞْ ﻫُﻮَ‬ ‫אﷲُ ﺃﺣَﺪْ﴾ )ﻧﻪ ﺃﺣَﺪُﻥْ(‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‪٣‬‬

‫ﺁﯾﺎﺕ ﺯﯾﺮ ﺭא ﻣﺘﺼﻼً )ﺑﺪﻭﻥ ﻭﻗﻒ ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﻫﺮ ﺁﯾﻪ( ﺑﺨﻮאﻧﯿﺪ ﻭ ﻧﺤﻮۀ ﺗﻠﻔّﻆ ﻧﻮﻥ ﺗﻨﻮﯾﻦ ﺭא ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪ ﴿ .١‬ﺑِﺴْﻢِ אﻟﻠﱠﻪِ אﻟﺮﱠﺣْﻤﻦِ אﻟﺮﱠﺣِﯿﻢِ ﻭﯾﻞٌ ﻟِﻜُﻞﱢ ﻫُﻤَﺰَﺓٍ ﻟُﻤَ َﺰﺓٍ ﴿‪ ﴾١‬אﻟﱠّﺬِی ﺟَﻤَﻊَ ﻣَﺎﻻً ﻭَ ﻋَﺪﱠﺩَﻩُ ﴿‪﴾﴾٢‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪﴿ .٢‬ﻫَﻞْ ﺃﺗَﺎכَ ﺣَﺪِﯾﺚُ ﻣُﻮﺳَﯽ ﴿‪ ﴾١٥‬ﺇﺫْ ﻧَﺎﺩَאﻩُ ﺭَﺑﱡﻪُ ﺑِﺎﻟْﻮَאﺩِ אﻟْﻤُﻘَﺪﱠﺱِ ﻃُﻮیً ﴿‪ ﴾١٦‬ﭐﺫْﻫَﺐْ ﺇﻟَﯽ ﻓِﺮْﻋَﻮْﻥَ ﺇﻧَّﻪُ ﻃَﻐَﯽ﴿‪﴾﴾١٧‬‬

‫ﺗﺎی ﻣﺪﻭﺭﻩ )ﮔﺮﺩ‪ /‬ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ( »ﺓ«‬ ‫ﺗﺎی ﻣﺪﻭّﺭﻩ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪאی אﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻣﺆﻧﺚ‪) ١١‬ﺑﻪ ﻭﯾﮋﻩ ﺁﻧﻬﺎﯾﯽ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻭﺻﻔﯽ ﺩאﺭﻧﺪ( ﺑﻪ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺯאﺋﺪ ﺑﺮ ﺭﯾﺸﮥ אﺻﻠﯽ ﻛﻠﻤﻪ אﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ אﺳﺖ אﺯ ﺗﺎی ﻣﺪﻭﺭﻩאی ﻛﻪ ﺣﺮﻑ ﭘﯿﺶ אﺯ ﺁﻥ‬ ‫ﻣﻔﺘﻮﺡ אﺳﺖ‪َ » :‬ـﺔ«‪ +‬ﯾﻜﯽ אﺯ ﻣﺼﻮّﺗﻬﺎی ﻛﻮﺗﺎﻩ ) ﹹ ‪ ،‬ﹷ ‪ ،‬ﹻ( ﯾﺎ ﺗﻨﻮﯾﻨﻬﺎی ﺳﻪﮔﺎﻧﮥ )ـٌ ‪ ،‬ﹱ ‪ ،‬ـٍ(؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬אﻟﻜَﺎﺗِﺒَﺔُ«‪،‬‬ ‫»ﻓَﺎﻃِﻤَﺔَ« ﻭ »ﺷَﺎﻋِﺮَﺓٍ«‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪٤‬‬

‫‪ .١‬ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺯﯾﺮ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ אﺳﺖ؟‬ ‫ﻓﯿﺮﻭﺯﻩ‪.........‬ﮔﻨﺎﻩ‪.........‬ﻣَﺸﮏ‪..........‬ژﺭژ‪..........‬אﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‪.........‬ﭼﮏ‪........‬ﭼﻤﻮﺵ‪.........‬ﺟﻮﺭאﺏ‪........‬ﮔﻮﺭﺑﺎﭼﻒ‪........‬‬ ‫ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ‪...........‬ﺑﻠﮋﯾﮏ‪..........‬אﭘﮏ‪ ..........‬ﺩﻣﻜﺮאﺳﯽ‪.........‬ﺩﻛﺘﺮ‪........‬‬ ‫‪ .٢‬ﻭאژﻩﻫﺎی ﺯﯾﺮ ﺭא ﺑﺎ ﺻﺪאی ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺨﻮאﻧﯿﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺩﻭ ﻧﻤﻮﻧﮥ אﻭﻝ‪ ،‬ﻗﻤﺮی ﯾﺎ ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻮﺩﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻧﺨﺴﺖ ﺁﻥ‬ ‫ﺭא ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻛﻨﯿﺪ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻠﻔﻆ ﻛﻠﻤﺎﺗﯽ ﺭא ﻛﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﺩאﺭﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻭאژﻩ‬ ‫אﻟﺤُﺠﱠﺔ‬ ‫אﻟﺸَﻬِﯿﺪ‬ ‫אﻟﻜﺎﺗِﺐ‬ ‫אﻟﻤﺰאﺭ‬ ‫אﻟﺼَﻨَﻢ‬ ‫אﻟﺮَﺻِﯿﻒ‬ ‫אﻟﺒَﻼﻏَﺔ‬ ‫אﻟﻨﺎﺱ‬ ‫אﻟﻘُﺮﺁﻥ‬ ‫אﻷﻣْﺜَﻞ‬

‫ﻗﻤﺮی‬ ‫‪3‬‬

‫ﺷﻤﺴﯽ‬ ‫‪3‬‬

‫ﻭאژﻩ‬ ‫אﻟﺠَﺮِﯾﺪَﺓ‬ ‫אﻟﺨﺎﻟِﻖ‬ ‫אﻟﻄﺎﺣُﻮﻧَﺔ‬ ‫אﻟﻮאﺭِﺙ‬ ‫אﻟﯿﺎﻧِﻊ‬ ‫אﻟﻀَﻤِﯿﺮ‬ ‫אﻟﺴﺎﻣِﻊ‬ ‫אﻟﻼﻓِﺘَﺔ‬ ‫אﻟﻈﺎﻋِﻦ‬ ‫‪١٢‬‬ ‫אﻟﻐُﺮُﻭﺭ‬

‫ﺗﻠﻔﻆ‬ ‫‬‫אَﺷْﺸَﻬِﯿﺪ‬

‫ﻗﻤﺮی‬

‫‪ .٣‬ﺩﺭ ﻫﺮ ﯾﮏ אﺯ ﻣﻮאﺭﺩ ﺯﯾﺮ‪ ،‬ﻧﮕﺎﺭﺵ ﮐﺪאﻡ ﻭאژﻩ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺩﺭﺳﺖ אﺳﺖ؟‬ ‫‪ .٣‬ﭬﺎﺗﯿﮑﺎﻥ‬ ‫‪ .٢‬ﻭאﺗﯿﻐﺎﻥ‬ ‫אﻟﻒ( ‪ .١‬ﻭאﺗﯿﮑﺎﻥ‬ ‫‪ .٣‬ﺗِﺸِﯿﺘﺸَﺎﻥ‬ ‫‪ .٢‬ﺷِﯿﺸَﺎﻥ‬ ‫ﺏ( ‪ .١‬ﭼِﭽِﻦ‬ ‫‪ .٣‬ﻣُﻮﺯَﺝ‬ ‫‪ .٢‬אﻟﻤُﻮﺯَﺓ‬ ‫ﺝ( ‪ .١‬ﻣُﻮﺯَﺓ‬ ‫‪ .٣‬ﻫُﻮﻛُﻮ‬ ‫‪ .٢‬ﻫُﻮﺟُﻮ‬ ‫ﺩ( ‪ .١‬ﻫُﻮﻏُﻮ‬

‫‪6‬‬

‫ﺷﻤﺴﯽ‬

‫ﺗﻠﻔﻆ‬

‫‪ .٤‬ﺩﺭ ﻭאژﻩﻫﺎی ﮐﺪאﻡ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﭘﺲ אﺯ אﻟﻒ ﻭ ﻻﻡ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺣﺮﻑ ﺷﻤﺴﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪאﺭﺩ؟‬ ‫אﻟﻒ( אﻟﺴﱢﻠﺴِﻠَﺔ‪ ،‬אﻟﺤﺎﺳُﻮﺏ‪ ،‬אﻟﻜِﺘﺎﺏ‬ ‫ﺏ( אﻟﺘﺄﻟﯿﻒ‪ ،‬אﻟﺠِﯿﻞ‪ ،‬אﻟﺒﺎﺭِﺉ‬ ‫ﺝ( אﻟﻔَﺮَﺡ‪ ،‬אﻟﻌﺎﻟﻢَ‪ ،‬אﻟﻘَﻀﺎﺀ‬ ‫‪١٣‬‬ ‫ﺩ( אﻟﻤُﻘﺎﺑِﻞ‪ ،‬אﻟﺼﱠﺒﺎﺡ‪ ،‬אﻟﻐُﺼﻦ‬

‫ﭘﯽﻧﻮﺷﺘﻬﺎ‬ ‫‪ .١‬ﺑﺤﺎﺭ אﻷﻧﻮאﺭ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﯽ )ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ(‪ ،‬ﺝ‪ ،١‬ﺹ‪٢١٢‬؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪» :‬ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺭא ﺑﯿﺎﻣﻮﺯﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻪ‪ ،‬ﺁﻥ ﺯﺑﺎﻧﯽ אﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪאﻭﻧﺪ ﺑﺪאﻥ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ אﺳﺖ‪«.‬‬ ‫‪ .٢‬ﺭ‪.‬כ‪ :‬ﺻﺮﻑ ﻭ ﻧﺤﻮ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩی‪ ،‬ﺳﯿﺪ אﺣﻤﺪ אﻣﺎﻣﺰאﺩﻩ‪ ،‬ﺝ‪ ،١‬ﺹ‪.٣‬‬ ‫‪ .٣‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺎﺭאﺕ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻋﺒﺎﺭﺕאﻧﺪ אﺯ‪:‬‬ ‫‪ .١‬ﺑﻪ אﺭﻭﭘﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻛﺮﺩﻡ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﯾﺎﺭ‪ ،‬ﻧﻮ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩﻡ‪.‬‬ ‫‪ .٢‬ﺑﺮאﺩﺭﻡ ﺩﯾﺮﻭﺯ אﺯ ﭼﯿﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫‪ .٣‬ﻣﻦ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ אﺳﺘﺎﺩﻡ ﺭא ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ‪.‬‬ ‫‪ .٤‬ﻭﯾﮑﺘﻮﺭ ﻫﻮﮔﻮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩאی ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩ‪.‬‬ ‫‪ .٥‬ﺑﺮﺧﯽ אﺯ אﯾﺮאﻧﯿﺎﻥ ﻗﺪﯾﻢ )ﺑﺎﺯی( ﭼﻮﮔﺎﻥ ﺭא ﺑﺮ ﺑﺎﺯﯾﻬﺎی ﺩﯾﮕﺮ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽﺩאﺩﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪» .٤‬אﻝ« )אﻟﻒ ﻭ ﻻﻡ( ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺣﺮﻓﯽ אﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ אﺳﻤﻬﺎی ﻧﻜﺮﻩ ﻭאﺭﺩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭא ﻣﻌﺮﻓﻪ )ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ( ﻣﯽﻛﻨﺪ‪ .‬ﺭ‪.‬ک‪ :‬ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻌﺮﻓﻪ‬ ‫ﻭ ﻧﻜﺮﻩ‪.‬‬ ‫‪ .٥‬ﺭ‪.‬ک‪ :‬ﻣﻮﺳﻮﻋﺔ אﻟﺼﺮﻑ ﻭאﻟﻨﺤﻮ ﻭאﻹﻋﺮאﺏ‪ ،‬ﺇﻣﯿﻞ ﺑﺪﯾﻊ ﯾﻌﻘﻮﺏ‪ ،‬ﺹ‪٤١٤‬ﻭ‪ ٥٣٢‬ﻭ ﻧﯿﺰ‪ :‬ﺟﺎﻣﻊ אﻟﺪﺭﻭﺱ אﻟﻌﺮﺑﯿﻪ‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﯽ אﻟﻐﻼﺋﯿﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﺝ‪ ،١‬ﺹ‪.١٢‬‬ ‫‪ .٦‬ﻣﻐﺎﻣﺮאﺕ אﻟﺴﻨﺪﺑﺎﺩ‪ ،‬ﺹ‪٦٤‬؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪» :‬ﺭﻭﺯی ﺗﻨﯽ ﭼﻨﺪ אﺯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﻣﻦ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ אﺯ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭאﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻔﺮﻫﺎﯾﯽ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺭﻓﺘﻪ ﻭ אﻣﺎﻛﻨﯽ ﻛﻪ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﻮﺩﯾﻢ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻥ אﻭﻗﺎﺕ ﺧﻮﺵ ﺭא ﯾﺎﺩ ﻛﺮﺩﯾﻢ ﻭ אﻭﻗﺎﺕ ﺳﺨﺖ ]ﻭﺩﺷﻮאﺭ ﺩﯾﮕﺮ[ ﺭא ﺑﻪ ]ﺩﺳﺖ[ ﻓﺮאﻣﻮﺷﯽ‬ ‫ﺳﭙﺮﺩﯾﻢ‪ .‬ﻛﻤﯽ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺮאﺭ ﮔﺬאﺷﺘﯿﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ]ﮔﻮﺷﻪאی אﺯ[ ﻣﺸﺮﻕ ﺯﻣﯿﻦ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﯿﻢ؛ ﺳﻔﺮی ﻛﻪ ]ﻃﺒﻌﺎً[ ﺑﺮאی ﻣﺎ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺧﻮאﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪.‬‬ ‫אﺯ אﯾﻦ ﺭﻭ‪ ،‬ﺑﺎﺭ ﺳﻔﺮ ﺑﺮﺑﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﯾﺎ‪ ،‬ﺭﻭ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺟﺰאﺋﺮی ﻏﻨﯽ ﻛﻪ אﺯ ﭘﯿﺶ ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﯿﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﯾﻢ‪.‬‬ ‫]ﻭﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﺁﻥﺟﺎ ﺭﺳﯿﺪﯾﻢ[ אﺯ ﺟﺰﯾﺮﻩאی ﺑﻪ ﺟﺰﯾﺮۀ ﺩﯾﮕﺮ ﻭ אﺯ ﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺩﺭﯾﺎی ﺩﯾﮕﺮ ﺭﻫﺴﭙﺎﺭ ﻣﯽﺷﺪﯾﻢ ﻭ ﺩﺭ אﯾﻦ ﻣﯿﺎﻥ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﺮﯾﺪ‬ ‫ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻮﺩﯾﻢ ﻭ ﻫﻢ אﺯ ﺁﺑﺎﺩﯾﻬﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﯾﻜﯽ ﭘﺲ אﺯ ﺩﯾﮕﺮی ﺩﯾﺪﻥ ﻣﯽﻛﺮﺩﯾﻢ‪«.‬‬ ‫‪ .٧‬ﺗﻨﻮﯾﻦ ﻓﺘﺤﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮥ ﻧﮕﺎﺭﺷﯽ »אﻟﻒ« ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﻣﮕﺮ ﻭﻗﺘﯽ ﻛﻪ אﺳﻢ ﻣﻨﻮّﻥ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻮﻡ ﺑﻪ ﺗﺎی ﻣﺪﻭّﺭﻩ )ﺓ( ﯾﺎ »אﻟﻒ ﻣﻤﺪﻭﺩۀ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺯאﺋﺪ« )אﺀ( ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ .٨‬אﺧﻼﺹ‪١/‬ﻭ‪٢‬؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪» :‬אﻭ ﺧﺪאﯾﯽ אﺳﺖ ﯾﻜﺘﺎ؛ ﴿‪ ﴾١‬ﺧﺪאﯾﯽ ﺻﻤﺪ‪«﴾٢﴿ .‬‬ ‫ﻣﺮّﺓ‪ ،‬ﻣﻨﻀﺪﺓ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺀ ﻭ ﺇﻧﺸﺎﺀ‪.‬‬

‫‪ .٩‬ﻫﻤﺰﻩ‪١/‬ﻭ‪٢‬؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪» :‬ﻭאی ﺑﺮ ﻫﺮ ﺑﺪﮔﻮی ﻋﯿﺒﺠﻮﯾﯽ‪ ﴾١﴿ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎﻟﯽ ﮔﺮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﺵ‪«﴾٢﴿.‬‬ ‫‪ .١٠‬ﻧﺎﺯﻋﺎﺕ‪١٥-١٧/‬؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪»:‬ﺁﯾﺎ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺁﻣﺪ؟ ﴿‪ ﴾١٥‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ אﻭ ﺭא ﺩﺭ ﻭאﺩی ﻣﻘﺪﺱ»ﻃُﻮی« ﻧﺪא ﺩﺭ‬ ‫ﺩאﺩ‪» ﴾١٦﴿ :‬ﺑﻪ ﺳﻮی ﻓﺮﻋﻮﻥ ﺑﺮﻭ ﻛﻪ אﻭ ﺳﺮ ﺑﺮ ﺩאﺷﺘﻪ אﺳﺖ‪«﴾١٧﴿ .‬‬ ‫‪ .١١‬ﮔﻔﺘﻨﯽ אﺳﺖ ﺗﺎی ﻣﺪﻭﺭﻩ »ﺓ« ﻫﻤﻮאﺭﻩ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺄﻧﯿﺚ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬אﺯ אﯾﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﻌﻀﯽ אﺯ אﺳﻤﻬﺎی ﻣﺬﻛﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻠﺤﻖ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺣﻤﺰﺓ‪ ،‬ﻃﻠﺤﺔ ﻭ ﻋﻼﻣّﺔ‪ .‬ﺑﺮאی ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺕ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺭ‪.‬ک‪ :‬ﺻﺮﻑ ﻭ ﻧﺤﻮ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩی‪ ،‬ﺝ‪ ،١‬ﺹ‪.١٩‬‬

‫‪7‬‬

‫‪ .١٢‬אﻟﺼﻨﻢ‪ :‬ﺑﺖ؛ אﻟﺮﺻﯿﻒ‪ :‬ﭘﯿﺎﺩﻩﺭﻭ؛ אﻷﻣﺜﻞ‪ :‬ﻧﻤﻮﻧﻪ؛ אﻟﺠﺮﯾﺪﺓ‪ :‬ﻧﺸﺮﯾﻪ‪ ،‬ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ؛ אﻟﻄﺎﺣﻮﻧﺔ‪ :‬ﺁﺳﯿﺎﺏ؛ אﻟﯿﺎﻧﻊ‪ :‬ﺭﺳﯿﺪﻩ‪ ،‬ﻧﺮﻡ؛ אﻟﻼﻓﺘﺔ‪:‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻠﻮ‪ ،‬ﭘﻼﮐﺎﺭﺩ؛ אﻟﻈﺎﻋﻦ‪ :‬ﮐﻮچﮐﻨﻨﺪﻩ؛ אﻟﻐُﺮﻭﺭ‪ :‬ﻓﺮﯾﺐ‪.‬‬ ‫‪ .١٣‬אﻟﺴﱢﻠﺴِﻠَﺔ‪ :‬ﺯﻧﺠﯿﺮ‪ ،‬ﺭﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮﯾﺎﻝ؛ אﻟﺤﺎﺳُﻮﺏ‪ :‬ﺭאﯾﺎﻧﻪ؛ אﻟﺠِﯿﻞ‪ :‬ﻧﺴﻞ؛ אﻟﺒﺎﺭِﺉ‪ :‬ﺁﻓﺮﯾﺪﮔﺎﺭ؛ אﻟﻐُﺼﻦ‪ :‬ﺷﺎﺧﻪ‪.‬‬

‫‪8‬‬