Samara Bharatam

=∞#O =∞~°z# =∞Ǩ ã¨O„QÍ=∞O WO^Œ∞Ö’.. 1. ã¿ fiK«Ûù ã¨fi`«O„``« « 2. „ѨѨOK« ÉÏx㨠^ÕâßÅ q=ÚH˜ÎH˜ ã¨∂ÊùiÎ 3. 1857 "≥Ú^Œ\˜ ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞O 4. ™ê=∞~°ã¨º`«‰õΩ, ã¨"≥∞ÿHõº`«‰õΩ ™êfi`«O„`«º"Õ∞ ã¨∂ÊùiÎ 5. *ÏfÜ«∞ SHõº`«, ^Õâ◊ÉèíH˜Î 6. ^Õâ◊ÉèíH˜Î w`åÅ∞, Hõq`«fiO 7. Ѩ„uHõÅ∞, ~°K«~Ú`«Å áê„`« 8. „Ѩ=ÚY <åÜ«∞‰õΩÅ∞ 9. ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ `≥Å∞QÆ∞"å~°∞ 10. "≥#∞Hõ|_ç# Jaè=$kú 11. "å~°∞ KÕã≤# =∞Oz Ѩ#∞Å∞ 12. =∞# K«i„`« 13. Ü«Ú=`« ÅHõΔºO

~°K«#‰õΩ P^è•~åÅ∞: ѨÅ∞ k# Ѩ„uHõÅ Ö’x "庙êÅ∞, =∂i¯ûãπì Ãã·^•ÌOuHõ =∂㨠Ѩ„uHõ, WO_çÜ«∂ @∞_Õ AÖˇ·, 2008, =∞i H˘xfl W`«~° ѨÙã¨ÎHÍÅ∞. D "åºã¨O =ºH˜ÎQÆ`« Jã¨H˜Î`À „áê^äŒq∞Hõ J=QÍǨÏ#‰õΩ L^ÕÌtOz ~åã≤#k. "åºáê~° =Ú„^Œ} HÀã¨O ~åã≤#k HÍ^Œ∞. ''áê=ÙÅ∂i H˜â’~ü, 99490 94370.——

~°O_ç~å ~Ú^Õ HÍÅ∞ÛH˘O_ç.. =∂ H˘nÌ `≥Å¡^˘~°`«#=Ú.. =O^Õ=∂`«~°O =iúÖÏ¡e.. WOH˜fiÖÏÉò lO^•ÉÏ^£.. P =∂@Å∞ qO>Ë ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^Œi ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ L`ÕÎl`«=∞=Ù`å~Ú. "åi QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∞O>Ë `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ Ñ≤_çH˜à◊√¡ aQÆ∞K«∞‰õΩO\Ï~Ú. LiH˘Ü«∞ºÅ TÜ«∞ÅÅ∂y# "åix 㨇i¿ãÎ<Õ P"Õâ◊O Hõ@ìÅ∞ `≥OK«∞‰õΩO@∞Ok. ZO`«\ ˜ qѨ`«∞Î<≥·<å Z^Œ∞~˘¯<ÕO`« =∞<À^è≥·º~åxflã¨∞ÎOk.. "åˆ~ =∞# ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~° Ü≥∂^èŒ∞Å∞. q^Õj ^Œ∞~å„Hõ=∞}^•~°∞Å ^Œ∞+¨ìáêÅ#Ö’ ^Õâ◊ „Ѩ[Å∞ J<ÕHõ ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_»∞`«∂, ¿ãfiK«ÛùHÀã¨O, ™êfi`«O„`«ºOHÀã¨O Ѩi`«Ñ≤ã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ u~°∞QÆ∞ÖËx <åÜ«∞‰õΩÖˇO^Œ~À ^Õâ◊O HÀã¨O áÈ~å_ç, „a\©+π ™ê„=∂*Ϻxfl QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çOz, ^Õâ◊ „ѨÜ≥∂[<åÅHÀã¨O „áê}ÏÅiÊOz =∞#‰õΩ ™êfi`«O„`åºxfl ã¨OáêkOz ÃÑ\Ïì~°∞. Ö’HõÇ≤Ï`åxfl HÀi rq`åefl ã¨=∞~°Ê} KÕã¨∞‰õΩ#fl ^èŒ#ºr=ÙÅ∞.. ã¨`åºxfl XHõ „=`«=ÚQÍ áê\˜Oz# =∞Ǩϟ#fl`«∞Å∞.. ™êfi~°÷=∞#flk Z~°∞QÆx L`«Î=∞ `åºQÆ=¸~°∞ÎÅ∞.. =∂`«$^Õâ◊O HÀã¨O „áê}ÏÅiÊOz# ^Õâ◊Éèí‰õΩÎÅ∞.. ZO^ŒÔ~O^Œ~À HõÅO g~°∞Å∞ ZO^ŒÔ~O^Œ~À QÆà◊O g~°∞Å∞ q^Œ∞º`«∞ÎÖÏQÍ P`«‡náêÅ#∞ "≥eyOz# "å~°∞..ZO^ŒÔ~O^Œ~À =∞# ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞ Ѩ~å~Ú áêÅ# #∞Oz ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ ¿ãfiKåÛù gzHõÅ#∞ =∞# HõOkOz# P =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ# =º‰õΩÎÅ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ K«i„`« ѨÙ@Ö’¡<Õ HÍ^Œ∞, „ѨuÉèÏ~°fÜ«Ú_ç ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ZšѨÙÊ_»∂ H˘Å∞"≥·LO\Ï~°∞.

¿ãfiK«Ûù, ã¨fi`«O„`«O: =ºH˜ÎÔH·<å, ^ÕâßxÔH·<å ¿ãfiK«Ûù, ã¨fi`«O„`«=Ú ã¨Ç¨Ï[ǨωõΩ¯Å∞. Jq ÖË#ѨÙÊ_»∞, áÈQ˘@∞ì‰õΩ#flѨÙÊ_Õ =∂„`«"Õ∞ "å\˜ qÅ∞= `≥Å∞ã¨∞ÎOk. ZO`« ^èŒ#O, Sâ◊fi~°ºO Zxfl L<åfl =∂@ÅÖ’, ÉèÏ=#ÅÖ’, PÖ’K«#ÅÖ’, =ºH˜Î`«fiOÖ’ ¿ãfiK«Ûù ÖË#ѨÙÊ_»∞ J=hfl x~°~°ÌHÍÅ∞. ¿ãfiK«Ûù ÖËx rq`«=Ú Hõ<åfl ^Ò~åƒùQƺ rq`«O =∞~˘Hõ\ ˜ LO_»^Œ∞. =ºH˜Î ¿ãfiK«ÛùÖËx ™ê=∂lHõ Ѩiã≤÷u, W`«~°∞Å`À ã¨O|O^è•Å∞ JO`«O`«=∂„`«"Õ∞.

Jaè=$kúH˜ "≥Ú^Œ@ HÍ=Åã≤Ok ¿ãfiK«Ûù. U *Ïu J~Ú<å ã¨fi`«O„`« *Ïu J~Ú#ѨÙÊ_Õ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok. P`«‡Q“~°==¸, P`«‡qâßfiã¨=¸ ã¨fi`«O„`« *Ïu ™⁄`«∞ÎÅ∞. „Ѩ[Å ¿ãfiK«Ûù#∞ ÉÏxã¨`«fi=∞<Õ Ñ¨O[~°OÖ’ |OkèO_®xfl ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ `«@∞ìHÀÖËHõáÈÜ«∂~°∞. ¿Ñ^ŒiHõO, PHõeÉÏ^èŒÅ∞, x~°∞^ÀºQÆO Hõ<åfl ¿ãfiK«Ûù ^ÀÑ≤_ôÜÕ∞ x["≥∞ÿ# ÉÏ^èŒ Jx <å\˜ =∞# áÈ~å@Ü≥∂^èŒ∞Å∞ ÉèÏqOKå~°∞. ã¨fi`«O„`« ÉèÏ~°`«"åxÖ’ ¿ãfiKåÛùQÍÅ∞Å∞ Ñ‘Å∞ã¨∂Î uO_ç ÖˉõΩO_® Ѩã¨∞ÎÖˇ·<å LO\Ï=Ú QÍh ¿ãfiK«Ûù ÖˉõΩO_® „|`«Hõ_»O =$^è•QÍ `«ÅKå~°∞. XHõ q^èŒOQÍ =∞#O ZO`À J^Œ$+¨ì=O`«∞Å=Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë „a\˜+¨μ ^•+≤ìHõ áêÅ##∞ =∞#O K«∂_»ÖË^Œ∞, J#∞ÉèíqOK«ÖË^Œ∞.. Jã¨fi`«O„`«`« rq`åxfl QÆ_»∞ѨÖË^Œ∞. =∞i JÖÏO\˜ ¿ãfiK«Ûù#∞ =∞#O 㨄Hõ=∞OQÍ LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩO@∞<åfl=∂? „ÃѶOz ~å[H©Ü«∞ `åufi‰õΩ_»∞ ~°∂™È.. ¿ãfiK«Ûù QÆ∞iOz WÖÏ J<åfl~°∞.. =∂#=Ù_»∞ `«#ÃÑ· L#fl ™ê=∂lHõ, ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ, =∂#ã≤Hõ â◊$OYÖÏÅ#∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄O^Œ_»"Õ∞ =ºH˜ÎH˜ x["≥∞ÿ# ¿ãfiK«Ûù.

„ѨѨOK« ÉÏxã¨^ÕâßÅ q=ÚH˜ÎH˜ ã¨∂ÊùiÎ: U ^Õâ◊=Ú, U *Ïu ‰õÄ_® JÅ"ÀHõQÍ ÉÏxã¨`«fiO #∞Oz q=ÚHõÎOHÍ^Œ∞. U ^ÕâßxÔH·<å x~°O‰õΩâ◊ â◊‰õΩÎÅ #∞Oz ™êfi`«O„`åºxfl á⁄O^Œ_»O JO`« ã¨∞ÅÉèíOHÍ^Œ∞. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨fi`«O„`«`« QÍe ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ |ÅOQÍ gzOk. JÇ≤ÏOã¨, x~åÜ«Ú^èŒO ^•fi~å ÉÏx㨠„|`«∞‰õΩÅH˜ ã¨fiã≤Î K≥Ñ≤Ê ã¨fi`«O„`« *ˇO_® ZQÆ∞~°"Õã≤Ok. „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ ã¨fi`«O„`Àº^Œº=∂xH˜ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ "Õã≤Ok. ã¨`庄QÆǨÏO, JÇ≤ÏOã¨, âßOu J<Õ PÜ«Ú^èŒO`À „ѨÉèí∞â◊H˜Î HõO>Ë „Ѩ*Ïâ◊H˜Î |Å=`«Î~°"≥∞ÿ#^Œx x~°∂Ñ≤OzOk ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º áÈ~å@=Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ™êfi`«O„`«º ã¨∂ÊùiÎ L^ŒƒùqOK«_»O =∞# ^Õâ◊ K«i„`«Ö’<Õ HÍ^Œ∞ "≥Ú`«ÎO „ѨѨOK« K«i„`«Ö’<Õ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ѷ¨∞@ìO. ^èŒ#, Éèí∞[ |ÅQÆO Hõey# XHõ =~°æO „ѨѨOK«OÖ’ =∞~˘Hõ =~°æ „Ѩ[Å#∞ ÉÏx ã¨`«fiOÖ’ H˘xfl â◊`åÉÏÌÅ∞QÍ =ÚOK≥uÎ ^Õâ◊ „Ѩ[Å âßOu ã¨Ç¨Ï<åxfl ѨsH˜ΔOz =∞\˜ì HõizOk. |Å=O`«∞_çH˜, ~å*ϺxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ ZO`« |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# =ºH˜Î J~Ú<å KÕã≤# áÈ~å@O, K«∂Ñ≤# ™êǨÏã¨O, `≥QÆ∞= J`«∞º#fl`« Q“~°"åxfl á⁄O^Œ∞`«Ok. Jáê~°"≥∞ÿ# „Ѩ*Ïaè=∂<åxfl K«∂~°Q˘O@∞Ok.

K«i„`« XHõ¯>Ë K≥|∞`ÀOk. „Ѩ*Ï =ºuˆ~‰õΩÅ∞ Z=fi~°∂ K«i„`«Ö’ q[Ü«∞O ™êkèOK«ÖË^Œ∞. „Ѩ[Å ¿ãfiK«Ûù, ™êfi`«O„`åºÅ#∞ ǨÏiOz# U *Ïu xÅ|_»ÖË^Œ∞. „Ѩ[Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩu<Õ U =º=ã¨÷ =∞#∞QÆ_» ™êyOK«ÖË^Œ∞. xÜ«∞O`«$`«fi áêÅ# ZÅ¡HÍÅO H˘#™êQÆÖË^Œ∞. „Ѩ[efl ÉÏxã¨∞efl KÕ¿ã <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Z=fi~°∂ „ѨâßO`«OQÍ rqOK«ÖË^Œ∞. „Ѩ[Å ¿ãfiK«Ûù, ã¨fi`«O„`åÅ#∞ J_»∞¤‰õΩx âßOu, ã¨Ç¨Ï<åÅx ѨsH˜Δ¿ãÎ U=∞=Ù`«∞O^À =∞# ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞O Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞K≥Ñ≤ÊOk. ÉÏxã¨`«fiѨ٠|O^èŒ<åÅ#∞ „`≥OK«_®xH˜ „Ѩ[ʼnõΩ Z@∞=O\˜ PÜ«Ú^èŒ=Ú J=ã¨~°OÖË^Œ∞ Jx x~°∂Ñ≤OzOk. .

1857 "≥Ú^Œ\˜ ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞O: `«=∞ Pã¨∞ÎÅ HÀã¨O, PkèѨ`åºÅHÀã¨O ã≤áê~ÚÅ#∞ áê=ÙÖÏ¡ "å_»∞‰õΩ#fl Jaè=$kú x~À^èŒHõ â◊‰õΩÎÅ∞ ™êyOz# cÉèí`«û"åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ 1857Ö’ ÅHõΔÖÏk=∞Ok PÜ«Ú^è•Å∞ Ѩ\Ïì~°∞. „a\˜+π"åà◊√§ =∞# ^Õâßxfl [~ÚOKÕO^Œ∞ÔH· tHõΔ}~ÚzÛ `«Ü«∂~°∞KÕã≤# ^Õjã≤áê~Ú Ñ¨\ÏÖÏÖË `«∂áê‰õΩÅ∞ f™ê~Ú. Z<Àfl Uà◊√¡QÍ, ã¨∞n~°…HÍÅOQÍ ã¨=∂[OÖ’ áê`«∞‰õΩáÈ~Ú# Ç≤ÏO^Œ∂, =Úã≤¡O qÉèË^•efl ѨHõ¯#ÃÑ\˜ì ÉèÏ~°`« „Ѩ[ UHõO J~ÚºOk. ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∂xH˜, L^Œº=∂xH˜ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ "Õã≤Ok 1857 „Ѩ^äŒ=∞ ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞O. Dã≤ìO_çÜ«∂ HõOÃÑh áêÅ# ѨÙ<å^Œ∞Å∞ HõkeOz#k ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ L^Œº=∞O. =∂`«$^Õâßaè=∂#O`À, ™êfi`«O„`«º HÍOHõΔ`À, P`«‡Q“~°=O HÀã¨O "ÕÖÏk g~°∞Å∞ 1857 „Ѩ^äŒ=∞ ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ `«=∞ „áê}ÏÅ∞ `åºQÆO KÕã≤ J=∞~° g~°∞Öˇ· =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ âßâ◊fi`« ™ê÷<åÖÏ„Hõq∞OK«∞H˘<åfl~°∞. „Ѩ=ÚY K«i„`«HÍ~°∞_»∞ aÑ≤<£ K«O„^Œ =∂@Ö’¡ 1857 u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ „a\˜+π áêÅ#‰õΩ Z^Œ∞Ô~·# "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨"åÅ∞. ã≤áê~ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~°≠Ïhû ÅH©;ÉèÏ~Ú =O\˜ "åÔ~O^Œ~À ã¨fiÜ«∞OQÍ HõOÃÑh áêÅ#ÃÑ· u~°QÆ|_®¤~°∞. ÅH©;ÉÏ~Ú `«# ^Œ`«ÎѨل`«∞x`À ~°}~°OQÍxH˜ LiH˜Ok.

ÉèÏ~°`« *ÏfÜ≥∂^Œº=∞ Pq~åƒù"åxH˜ ‰õÄ_® 1857 u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ TÑ≤iQÍ xezOk. Ô~·`«∞Å∞, [g∞O^•~°∞¡ J<Õ `Õ_® =∞~°z *Ïu "≥Ú`«ÎO KÕuH˜ ^˘iH˜# PÜ«Ú^èŒ=∞ÖÏ¡ fã¨∞H˘x ã≤áê~ÚʼnõΩ JO_»QÍ xÅ|_çOk. ^Õâ◊™êfi`«O„`«ºO ™êkèOKÕO^Œ∞‰õΩ ~°HõÎO U~°∞Öˇ· áêiOk. HÍx, qѨ¡=O F_çáÈ~ÚOk. qѨ¡=O F_ç<å ÉèÏ~°`«*Ïu WOw¡+¨μ"åà◊§x x„^ŒáÈxÜ«∞ºÖË^Œ∞. `«∞áêH© fã≤# qѨ¡"À^Œº=∞O `«~åfi`« „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O JO`Õ ÉèíÜ«∞=¸ HõeyOzOk.

™ê=∞~°ã¨º`«, ã¨"≥∞ÿHõº`«‰õΩ ™êfi`«O„`«º"Õ∞ ã¨∂ÊùiÎ: =∞# ™êfi`«O„`«ºO ˆH=ÅO ¿ãfiK«Ûù, ™êfi`«O„`åºÅ‰õΩ =∂„`«"Õ∞ „ѨuaO|O HÍ^Œ∞. =∞# â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ‰õΩ, ™ê=∞~°ã¨º`«‰õΩ, ã¨OѶ‘∞ÉèÏ"åxH˜, ã¨"≥∞ÿHõº`«‰õΩ, q*Ï˝<åxH˜, K≥·`«<åºxH˜, qâßfi™êxH˜, P`«‡ Q“~°"åxH˜, PÖ’K«#ʼnõΩ JxflO\˜H© „ѨfHõQÍ, zǨÏflOQÍ xezOk. ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞"Õ∞ =∞# „Ѩu Jaè=$kúH˜ ѨÙ<åk. ™êfi`«O„`«º"Õ∞ =∞#‰õΩ Jhfl <ÕiÊOk. „Ѩ[efl K≥·`«#º=O`«∞efl, q*Ï˝#=O`«∞efl, áÈ~å@=O`«∞efl KÕã≤Ok. Ѩ@∞ì^ŒÅ, Hõ$+≤, ÉÏ^茺`«Å#∞ ÃÑOzOk. ¿ã"åÉèÏ=O, ÉèÏëê, ™êÇ≤Ï`«º qHÍ™êʼnõΩ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤Ok. =∞#Ö’x J<ÕHõ áê~å≈fiÅ#∞ |Ü«∞@‰õΩ fã≤Ok. ã¨=∂[OÖ’x „Ѩu ~°OQÆO Jaè=$kúH˜ ÉÏ@Å∞ "Õã≤Ok.

*ÏfÜ«∞ SHõº`«, ^Õâ◊ÉèíH˜Î: XHõ¯™êi *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O<å\˜ ~ÀAefl QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞H˘O>Ë ^Õâ◊ÉèíH˜Î, *ÏfÜ«∞ ã¨"≥∞ÿHõº`«, K≥·`«#ºO Zxfl =ÚMÏÅ∞QÍ ã¨=∂*Ïxfl *ÏQÆ$`«O KÕã≤O^À =∞#‰õΩ J=QÆ`«=∞=Ù`«∞Ok. qq^èŒ ‰õΩÖÏÅ, =∞`åÅ, `«~°QÆ`«∞ʼnõΩ K≥Ok#"å~°∞, L#fl"åà◊√¡, ÖËx"åà◊√¡, Ju ™ê=∞#∞ºÅ∞, Ô~·`«∞Å∞, [g∞O^•~°∞¡, "å~°O^Œih, "åi =∞^茺QÆÅ `å~°`«=∂ºÅ#∞ K≥i¿Ñã≤ XHõ¯ ^ŒQÆæiH˜ KÕiÛ# JOâ◊O 'ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º L^Œº=∞O—. Éèí~°`«*Ïu#O`å XˆH =∂@, XˆH ÉÏ@, XˆH „`å\˜ÃÑ· #_çÑ≤Oz#k. â◊`åÉÏÌÅ∞QÍ Ñ¨~å~ÚáêÅ# H˜O^Œ =∞yæáÈ`«∞#fl Jxfl „áêO`åÖ’¡#∂ *ÏfÜ≥∂^Œº=∞ *ÏfiÅÅ∞ ~°QÆÅ_»O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. ^Õâ◊OÖ’ U =¸Å L^Œº=∞O `«ÖˇuÎ<å, Jk W`«~° „áêO`åÅ#∂ „ѨÉèÏq`«O KÕã≤Ok.

„ѨѨOK«^ÕâßÅhfl aè#fl Jaè=$kú =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜ã¨∞ÎO>Ë `å=∞O`å Ѩiq∞`« ™êfi`«O„`«ºOÖ’ „|`«HÍeû# J=ã¨~°O Uq∞\˜? J<Õ „Ѩâ◊fl „Ѩ[Å SHõºQÆà◊OH˜ ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞O "ÕkHõ~ÚºOk. ^Õâ◊ÉèíH˜Î, SHõº`«~åQÆO *ÏfÜ≥∂^Œº=∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«ºO`« „Ѩ|e`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=#Å∞. ^Õâ◊OÖ’ ™êfi`«O„`Àº^Œº=∞O ^Œ$ëêì º „áê^è•#ºO =Ç≤ÏOz# Ѩi}Ï=∂ÅxflO\˜H© *ÏfÜ«∞`« ÉèÏ=O =¸ÖÏ^è•~°O. *ÏfÜ«∞ ÉèÏ=O =Å¡ q^Œº, =∞`«=Ú , Pi÷Hõ=Ú, ã¨OѶ¨∞ã¨O㨯~°}=Ú, "å~°ÎѨ„uHõÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ~°OQÍÅxflO\˜Ö’ qѨ¡"å`«‡Hõ"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ ã¨OÉèíqOz#q.. „a\˜+π „ѨÉèí∞`«fi x¿+^è•[˝Å#∞, „Ѩ*Ï =ºuˆ~Hõ K«@ì=ÚÅ#∞ „Ѩ[Å∞ LÅ¡OѶ≤∞Oz, „ѨÉèí∞`«fi ^Œ=∞#hux, J}z"Õ`« q^è•<åxfl „Ѩ[Å∞ ã¨Ç¨Ï#O`À Z^Œ∞~˘¯<åfl~°∞. D L^Œº=∞OÖ’ Jxfl `«~°QÆ`«∞ʼnõΩ K≥Ok# „Ѩ[Å∞ ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞. ã¨`庄QÆǨïÅ „Hõ=∞tHõΔ}, ^Õâ◊ÉèíH˜Î, L`åûÇ¨Ï L^ÕfiQÆ=ÚÅ∞ JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ#q. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O ™êfi`«O„`Àº^Œº=∞O Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ ™êyOk. XHõ\ ˜ JÇ≤ÏO™ê"å^ŒO, Ô~O_»=k ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@O. QÍOnär ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`«\ ˜h K≥·`«#º=O`«O KÕã≤ P¿ã`«∞ Ç≤Ï=∂K«ÅѨ~°ºO`«O ã¨`庄QÆǨϟ^Œº=∂Å∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ÉèíQÆ`ü ã≤OQ∑, P*Ï^£, <Õ`år =O\˜"å~°∞ ã¨fi`«O„`« ã¨O„QÍ=∞OÖ’ qѨ¡= =∂~°æ=Ú# Ѩܫ∞xOz „áê}ÏÅ#∞ `«$}áêÜ«∞OQÍ JiÊOKå~°∞. K«^Œ∞=Ù, WëêìÅ∞, Jaè~°∞K«∞Å∞, Éèíq+¨º`«∞Î#∞..WÖÏ JxflO\˜x `åºQÆOKÕã≤ ^Õâ◊=∂`« ÉÏx㨠ã¨OÔHà◊√¡ `≥OK«_»"Õ∞ Hõ~°Î=ºOQÍ.. L^Œº=∂Å ÉÏ@ Ѩ\ ˜ì# Ü«Ú=`« ZO^ŒÔ~O^Œ~À.. ÖÏsî ^≥|ƒÅ‰õΩ "≥~°∞=Hõ, *ˇ·Å∞ tHõΔʼnõΩ K«eOK«Hõ, z=~°‰õΩ „áê} `åºQÍʼnõΩ ã¨Ç≤Ï`«=Ú ÉèíÜ«∞Ѩ_»Hõ JK«OK«Å ^Õâ◊ÉèíH˜Î`À ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞ <å\˜ Ü«Ú=`«. *ÏfÜ≥∂^Œº=∂xfl ^ŒQÆæ~°∞O_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ #_çÑ≤OzOk <å\˜ Ü«Ú=`«. <å\˜ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ Z<Àfl HõëêìÅ<≥^Œ∞~˘¯x ÉèÏ~°`«=∂`« ^•ã¨ºâ◊$OYÖÏÅ#∞ KÕkèOK«\ÏxH˜ xifi~å=∞ Hõ$+≤ KÕâß~°∞.

^Õâ◊ÉèíH˜Î w`åÅ∞, Hõq`«fiO: ''™êfi`«O„`«ºO <å [#‡Ç¨Ï‰õΩ¯—— JO@∂ POQÆ¡ ѨiáêÅ#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, ã¨fi~å[º™ê^èŒ# HÀã¨O „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# *ÏfÜ≥∂^Œº=∞OÖ’ ^Õâ◊ÉèíH˜Î w`åÅ∞, áê@Å∞ „Ѩ[Å#∞ f„=OQÍ „ѨÉèÏq`«O KÕ™ê~Ú. *ÏfÜ«∞, ™êfi`«O„`À^Œº=∂xH˜ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤Ïã¨∂Î J<ÕHõ `åºQÍÅ∞ KÕã≤# <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ ã¨∞Îuã¨∂Î Z<Àfl HÍ"åºÅ∞, YO_»HÍ"åºÅ∞, w`åÅ∞ "≥Å∞=_®¤~Ú.

„Ѩ[Å ¿ãfiKåÛù, ™êfi`«O„`åºÅ#∞ ǨÏiã¨∂Î, ~åHõΔ㨠áêÅ# ™êyã¨∞Î#fl „a\˜+¨μ áêʼnõΩʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ Ç≤ÏOn „áêO`«OÖ’ „¿Ñ"£∞K«O^£, ɡOQÍÖòÖ’ ~îåQÀ~ü, |H˜OK«O„^Œ K«@s˚, â◊~°`üK«O„^Œ, #„AÖò W™ê¡O, `«q∞à◊OÖ’ ã¨∞„|Ǩχ}º ÉèÏ~°u, =∞ÅÜ«∂à◊OÖ’ â◊OHõ~° ‰õΩѨÓ"£, ã¨Oã¨$¯`«OÖ’ QÆ}Ѩu =Úx, `≥Å∞QÆ∞Ö’ zÅHõ=∞iÎ, QÆi"≥∞à◊¡, L#fl=, =∞OyѨÓ_ç, ^•â◊~°kä, HÍà’r =O\˜ J<ÕHõ =∞Ok ™êÇ≤Ïf "Õ`«ÎÅ∞ `«=∞ HõÅO, QÆà◊O`À QÆ∞O_≥ QÆ∞O_≥x HõkeOKå~°∞. =∞# `≥Å∞QÆ∞ Hõ=ÙÅ∞ ‰õÄ_® P L^Œº=∂xH˜ =∞^ŒÌ`«∞QÍ Hõq`«fiO ~åã≤ „Ѩ[efl K≥·`«#ºÑ¨iKå~°∞. Ѩ^•ºÅ∞, ˆQÜ«∂Å∞, HÍ"åºÅ∞, _»O_»HÍÅ∞, â◊`«HÍÅ∂, #=ÅÅ∂, Hõ^äŒÅ∞, <å@HÍÅ∂ ~åã≤ ^Õâ◊ÉèíH˜Îx ~°yeOKå~°∞. ''[#h [#‡Éèí∂q∞â◊Û ã¨fi~åæ^ŒÑ≤QÆsÜ«∞ã‘—— J#fl "åb‡H˜ LH˜Îx ™ê~°÷HõO KÕâß~°∞ =∞# Hõ=ÙÅ∞. *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O`À „ѨÉèÏq`«∞Öˇ·# `≥Å∞QÆ∞ ~°K«~Ú`«Ö’¡ L#fl= ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞} '#=Å—#∞ =Ú@∂fli Hõ$ëê‚~å=Ù '"庙êxfl— ^•=∞~åA ѨÙO_»sH͉õΔΩ_»∞ '<å@HÍxfl— QÆi"≥∞à◊¡, =∞OyѨÓ_ç "≥Ú^ŒÖˇ·# Hõ=ÙÅ∞ 'w`åxfl— HÍj<å^èŒ∞x <åˆQâ◊fi~°~å=Ù, ã¨∞~°=~°O „Ѩ`åѨÔ~_ç¤ QÍ~°∞¡ 'Ѩ„uHõÅ—#∞ ™ê^èŒ<åÅ∞QÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. *ÏfÜ≥∂^Œº=∂xH˜ ["åxfl, r"åxfl ã¨=∞‰õÄ~åÛ~°∞. |H˜OK«O„^Œ Kè«@s˚ ~°zOz# '=O^Õ=∂`«~°O— w`«O ™êfi`«O„`Àº^Œº=∂xfl QÆ}hÜ«∞OQÍ „ѨÉèÏq`«OKÕã≤Ok. `≥Å¡"å~°∞ U ^Õâ◊Éèí‰õΩÎ_çx JÔ~ã¨∞ì KÕã≤<å, ZHõ¯_» ÖÏsîÅ#∞, `«∞áê‰õΩÅ#∞ ~°≠∞oÑ≤Oz<å JHõ¯_»O`å ''=O^Õ=∂`«~°O—— =∂~À‡yOk. ɡOQÍÖò ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ ^•\˜ JYO_» ÉèÏ~°`«O "≥Ú`«ÎO HÀ\˜ Q˘O`«∞Öˇ· x#kOzOk. ^Õâ◊ "åºÑ¨ÎOQÍ Ñ¨Öˇ¡Ñ¨Öˇ¡#∂, QÆ∞O_≥QÆ∞O_≥#∂ `å‰õΩ`«∂ ™ê=∂#º [<åxfl ™êfi`«O„`«º áÈ~å@OÖ’H˜ ^Œ∞q∞ˆHÖÏ KÕã≤Ok. zq~°‰õΩ =O^Õ=∂`«~°O w`«O áê_ç#"åix „a\˜+¨μ „ѨÉèí∞`«fiO x~°ƒOkèOzOk. JO`«ÖÏ P w`«O ^Õâ◊ÉèíH©ÎÜ«ÚÅ#∞ „ѨÉèÏq`«O KÕã≤Ok. `≥Å∞QÆ∞Ö’ `˘e *ÏfÜ«∞ w`«O.. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÖÏ~å! Z<åflm¡ QÆu =∞O^Œ=∞`«∞Öˇ· =∂\˜H˜ *ˇ_≥^Œ~å JO@∂ ^Õâ◊=∂`« „Ѩtflã¨∞Î#fl D w`«O..Hõ$ëê‚ Ñ¨„uHõÖ’ „ѨK«∞iOK«|_ç*ÏfÜ≥∂^Œº=∞ Hõ=ÙÅÃÑ· „¿Ñ~°}QÍ xezOk. ^Õâ◊=Ú#∞ „¿Ñq∞OK«∞=∞<åfl.. =∞OzÜ«∞#flk ÃÑOK«∞=∞<åfl.. QÆ∞~°*Ï_» JáêÊ~å=Ù '^Õâ◊ÉèíH˜Î— w`«O ^Õâ◊ÉèíH˜ÎH˜ H˘`«Î x~°fiK«<åxflzÛ JO`«~å˚fÜ«∞ ^Œ$+≤ìx PO„^èŒ∞ÅHõOkOz# JѨÓ~°fi JÉèí∞º^ŒÜ«∞ w`«OQÍ xezOk.

zÅHõ=∞iÎ ''Éèí~°`« YO_»O|∞ K«Hõ¯x áê_çÜ«∂=Ù—— w`«O K≥<åfl„ѨQÆ_» ÉèÏ#∞=¸iÎ ''ÉèÏ~°`« ^èŒ~°‡ ^Œ~°≈#=Ú—— YO_» HÍ=ºO ~åÜ«∞„áÈÅ∞ ã¨∞Éσ~å=Ù ''U ^Õâ◊"Õ∞y<å U Ñ‘~î°"≥∞H˜¯<å á⁄QÆ_»~å h `«e¡ Éèí∂q∞ ÉèÏ~°ux.. xÅ∞Ѩ~å h *Ïu xO_»∞ Q“~°"åxfl——.. Jx [#‡Éèí∂q∞ Ѩ@¡.. ^Õâ◊ÉèíH˜Îx Kå>Ë Z<≥fl<Àfl w`åÅ∞ „Ѩ[ÅÖ’ ^Õâ◊ÉèíH˜Îx qâı+¨OQÍ ÃÑOKå~Ú. ^Õ=ÙÅѨe¡ Hõ$+¨‚âß„ã≤Î w`«O.. ''[Ü«∞ [Ü«∞ [Ü«∞ „Ñ≤Ü«∞ ÉèÏ~°`« [#~Ú„u, k=fi^è•„u——.. ^Õâ◊=∂`«#∞ ã¨∞ÎuOz# D w`«O ^ÕâßxˆH `«Å=∂xHõ"≥∞ÿ#k. <åÜ«∞‰õΩÅ LѨ<庙êÅHõ<åfl L^Œº=∞ w`åÅ∞ „Ѩ[Å#∞ Z‰õΩ¯=QÍ „ѨÉèÏq`«OKÕ™ê~Ú.

Ѩ„uHõÅ∞, ~°K«~Ú`«Å áê„`«: ^Õâ◊ ™êfi`«O„`«º áÈ~å@OÖ’ Ѩ„uHõÅ∞ H©ÅHõáê„`« áÈ+≤OKå~Ú. *ÏfÜ«∞, „áêOfÜ«∞ Ѩ„uHõÅ∞ Z<≥fl<Àfl „Ѩ[ÅÖ’ ^Õâ◊ÉèíH˜Î, *ÏfÜ«∞ ÉèÏ"åÅ#∞ ˆ~ÔHuÎOz, "ÕÖÏk =∞Okx ™êfi`«O„`«º áÈ~å\OÖ’ áêÖÁæ<ÕÖÏ KÕ™ê~Ú. ^Õâ◊ÉèíH˜Îx „¿Ñˆ~Ñ≤OKÕ ~°K«#Å∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ =KåÛ~Ú. „a\˜+π "åi J„Hõ=∂ÅѨ@¡ =ºuˆ~Hõ`« HõeyOK«_®xH˜, ™êfi`«O„`«º HÍOHõΔ#∞ ~°yeOK«_®xH˜ Ѩ„uHõÅ#∞ q∞Oz# PÜ«Ú^èŒO ÖË^Œx <å\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ qâ◊fiã≤OKå~°∞. XHõ *Ïu ã¨Oã¨$¯u, ™êÇ≤Ï`«º qHÍ™êʼnõΩ, ã¨fi`«O„`«`« ™ê^èŒ#‰õΩ „Ѩ[ÅÖ’ K≥·`«º<åºxfl xOÑ≤, *Ïu K«i„`«#∞ ѨÙ#iflq∞OK«_®xH˜ ã¨=∞HÍe# K«i„`«#∞ JHõΔ~°|^ŒÌO KÕã≤ ÉèÏq`«~åʼnõΩ ã¨∂ÊùiÎxzÛ# ~°K«~Ú`«ÖˇO^Œ~À ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°OÖ’ JHõΔ~° QÆ~å~îåÅ`À `«=∞ QÆàÏxfl qxÑ≤OKå~°∞. ™êfi`«O„`«º ã¨∂ÊùiÎx ~°yeOKÕ XHõ „¿Ñ~°}^•Ü«∞HõOQÍ <å\˜ Ѩ„uHõÅ∞ xeKå~Ú.. „Ѩ[ÅÖ’ qѨ¡= qã¨∞ÊùeOQÍÅ∞ ~°yeOz, „HÍOuHÍ~°∞ʼnõΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ=∞Ü«∂º~Ú. q*Ï˝#^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# "庙êÅ∞ „ѨK«∞iOz, H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ ‰õÄ_® =∂~°æ^Œ~°≈HõOQÍ xeKå~Ú. ™êfi`«O„`«ºÜ≥∂^èŒ∞Å =∂kiQÍ<Õ *ÏfÜ«∞ Ѩ„uHõÅ∞ x™êfi~°úOQÍ =º=ǨÏiOKå~Ú.

=Ú@∂fli Hõ$ëê‚~å=Ù P^èŒfi~°ºOÖ’ PO„^èŒ Ñ¨„uHõ, HÍj<å^èŒ∞x <åˆQâ◊fi~°~å=Ù P^èŒfi~°ºOÖ’ Hõ$ëê‚ Ñ¨„uHõ, ã¨fi~å[º ã¨=∞~°=Ú# ã¨~°fiã¨fi=Ú#∞ ^è•~°áÈã≤# ã¨fi~å[º Ѩ„uHõ ÖÏO\˜ Ѩ„u‰õÅ∞ Z<≥fl<Àfl..`«=∞ =O`«∞ áê„`«#∞ áÈ+≤Oz „Ѩ[Å#∞ K≥·`«#ºÑ¨iKå~Ú. Ѩ„uHõÅ â◊H˜Îx Jq #∂iáÈã¨∞Î#fl ^Õâ◊ÉèíH˜Îx QÆ∞iÎOz# „a\˜+¨μ „ѨÉèí∞`«fiO Ѩ„uHõÅ#∞ J}z"Õ¿ãÎ L^Œº=∞O KåÖÏ ÉèÏQÆO J}yáÈ`«∞O^Œx ÉèÏqOzOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ Ñ¨„uHõÅ#∞ x~°∂‡eOK«_®xH˜ HõOHõ}O Hõ@∞ì‰õΩOk. JO^Œ∞HÀã¨O J<ÕHõ K«\ÏìÅ#∞, Pi¤<≥#∞ûÅ#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛOk. H˘~°∞‰õΩѨ_»x "åix HÍ~åQÍ~°Ö’¡ |OkèOzOk. Ѩ„uHÍ ™êfi`«O„`åºxfl ǨÏiOK«_®xH˜ x~°O‰õΩâ◊OQÍ =º=ǨÏiOzOk. ^Õâ◊ÉèíH˜Î w`åÅ∞ ~åã≤ *ˇ·Å∞ÔHo¡#"å~°∞, ™êfi`«O„`«ºO HÀã¨O ã¨~°fiO HÀÖ’Ê~Ú g^èŒ∞Ö’¡ Ѩ^Œ∞QÆ∞i Z^Œ∞\Ï K≥~Úº ™êK«=Åã≤# ã≤÷uH˜ =zÛ# ~°K«~Ú`«Å∞ ZO^ŒÔ~O^Œ~À...Jk "åi ^Õâ◊ÉèíH˜ÎH˜, =∂`«$^Õâ◊O Ѩ@¡ Q“~°"åxH˜ x^Œ~°≈#O. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ™êfi`«O„`«ºáÈ~å@ HÍÅOÖ’ PO„^茄áêO`«OÖ’<Õ H͉õΩO_® ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ ã¨O™ê÷#O „áêO`åÖ’¡ ‰õÄ_® Ѩ„uHõÅ∞ H©ÅHõ áê„`«#∞ áÈ+≤OKå~Ú.

„Ѩ=ÚY <åÜ«∞‰õΩÅ∞: ÖÏÖò |ǨÏ^Œ∂~ü âß„ã≤Î, ÉÏÅQÆOQÍ^èŒ~ü uÅH±, =∞Ǩ`å‡QÍOnè, _®. 㨈~fiѨe¡ ~å^è•Hõ$+¨‚<£, ѨO_ç\ò [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙, ѨO_ç`« =∞^Œ# "≥∂ǨÏ# =∂ÅgÜ«∞ <Õ`år ã¨∞ÉèÏ+π K«O„^ŒÉ’ãπ, ÉèíQÆ`üã≤OQ∑, ã¨∞Mò^Õ"£, ~å*òQÆ∞~°∞ K«O„^ŒâıY~ü J*Ï^£, Y∞k~åO É’ãπ, N J~°qO^Œ∞Å∞, q<åÜ«∞Hõ ^•"≥∂^Œ~ü ™ê=~°¯~ü

™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ `≥Å∞QÆ∞"å~°∞: ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞ K«i„`«Ö’ PO„^èŒ^ÕâßxH˜, `≥Å∞QÆ∞ Ü≥∂^è•#∞Ü≥∂^èŒ∞ʼnõΩ, qѨ¡=g~°∞ʼnõΩ XHõ „Ѩ`ÕºHõ ™ê÷#O ^ŒH˜¯Ok.. L^Œº=∞ K«i„`«Ö’ L[˚fiŠѶ¨∞\ÏìʼnõΩ "ÕkHõ J~ÚºOk. qѨ¡"åÅ`À `≥Å∞QÆ∞ <ÕÅ#∞ K≥·`«#º Ѩ~°z# JÅ∂¡i =O\˜ Ü≥∂^è•#∞Ü≥∂^èŒ∞ÖˇO^ŒÔ~O^Œ~À.. Éèí∞=# Éèí=#Ѩ٠ÉÏ=Ù\Ï J~Ú ÃÑ·H˜ ÖËz# g~°H˜â’~åÅ∞ ZO^ŒÔ~O^Œ~À ™êfi`«O„`Àº^Œº=∂xH˜ TÑ≤iÅ∂^•~°∞. JѨÊ\˜ˆH PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ =∞`«^èŒ~å‡Å∞, ‰õΩÅ=º=ã¨÷ÅÃÑ· „Ѩ*Ï L^Œº=∂Å∞, ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å\ÏÅ∞, „Ѩ[Å#∞ *Ïug~°∞Å∞QÍ fiÛk^•Ì~Ú. D g~°`«fiO, `åºQÆO, nHõΔ PO„^èŒ*ÏuÖ’ ã¨"≥∞ÿHõº`«‰õΩ ^•ifâß~Ú. W=hfl ^ŒO_»Ü«∂„`«Å#∞Oz, ~°H˜ΔOK«∞HÀ=_®xH˜, ^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ ~°HΔÍ Hõ=KåÅ∞QÍ xez ™êfi`«O„`«º áÈ~å\ÏʼnõΩ Lã≤Q˘eáê~Ú.

âßã¨<ÀÅ¡OѶ¨∞# L^Œº=∞=Ú, q^Õj =„ã¨Î |Ç≤Ï+¨¯~°}, =∞^ŒºO ^Œ∞HÍ}=ÚÅ Ñ≤ÔH\˜OQ∑, Y^ŒÌ~°∞ „ѨKå~°=Ú, Jã¨$Êâ◊º`« x"å~°}=Ú `«k`«~° HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ TÑ≤iáÈã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ™êfi`«O„`Àº^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæ#fl `˘e`«~åxH˜ K≥Ok# kQÆæ[O ^Œ∞yæ~åÅ QÀáêÅHõ$+¨‚Ü«∞º. "åi <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ 1921Ö’ [iy# p~åÅ– ¿Ñ~åÅ ã¨Ç¨Ü«∞ x~åHõ~°}À^Œº=∞O ^Õâ◊O "≥Ú`«ÎOÖ’ `˘e™êiQÍ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ [Ü«∞„Ѩ^ŒOQÍ [iyOk. JO^Œ∞‰õΩ "åiH˜ 'PO„^èŒ~°`«fl— a~°∞kKåÛ~°∞. „Ѩ[ÖË „ѨHÍâ◊O p~åÅ „ѨÉèí∞=Ù ^Œ∞yæ~åÅ, K«i„`« x~å‡`« ~åq<å~åÜ«∞}Ô~_ç¤ qâ◊fi^è•`« HÍj<å^äŒ∞x <åˆQâ◊fi~°~å=Ù q„ã¨Î`«Hõq QÆi"≥∞à◊¡ `≥Å∞QÆ∞`Õ[O ã¨∞~°=~°O qѨ¡=*’ºu JÅ∂¡i ã‘`å~å=∞~åA ^Œ∞yæ~åÅ QÀáêÅ Hõ$+¨‚Ü«∞º "åqÖÏÅ QÀáêÅ Hõ$+¨‚Ü«∞º

~å[eOQÆO 'QÆ^Œ~ü— g~°∞_»∞ ^Œit K≥OK«Ü«∞º JÜ«∞º^Õ=~° HÍàıâ◊fi~°~å=Ù HÍj<å^äŒ∞x ѨÓ~°‚=∞e¡MÏ~°∞˚#∞_»∞ JiHõѨÓ_ç <åQÆÉèí∂+¨}O É∫^Œú"å[‡Ü«∞„|Ǩχ ^Œ∞yæ~åÅ |Å~å=∞Hõ$+¨‚Ü«∞º ™ê^èŒ∞ ã¨∞„|Ǩχ}ºO, =Å¡Éèí<Õx ~å=∞„|ǨχO Ñ≤OQÆo "≥OHõÜ«∞º HÍHÍx "≥OHõ@~°`«flO J=^è•#O ~°"Õ∞âò. HõÅK«g_»∞ "≥OHõ@~°=∞}ÏKå~°∞ºÅ∞. `«i"≥ÚÅ <åyÔ~_ç¤. =∞O^Œ∞=ÚÅ #~°ã≤OQÆ~å=Ù.. WOHÍ K«i„`« HõO^Œx "å~°∞ ZO^ŒÔ~O^Œ~À ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ `«=∞ =O`«∞ áê„`«#∞ áÈ+≤OKå~°∞.

"≥#∞Hõ|_ç# Jaè=$kú: qq^èŒ ~°HÍÅ∞QÍ ^ÀÑ≤_ôH˜, J<åºÜ«∂ʼnõΩ QÆ∞Ô~· qq^èŒ ~°OQÍÅÖ’, qq^èŒ JOâßÅÖ’ „a\˜+π áêÅ#Ö’ "≥#∞Hõ|_ç# ^Õâ◊O Jaè=$kú QÆ∞iOz „Ѩ`ÕºHõOQÍ K≥ѨÙÊHÀ#=ã¨~°OÖË^Œ∞. ^•^•Ñ¨Ù 200 Uà◊¡‰õΩ ÃÑ·QÍ x~åѶ¨∂`«OQÍ ^ÀÑ≤_ô KÕã≤# „a\˜+π „ѨÉèí∞`«fiO ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ L`«ÊuÎ ™ê=∞~å÷ºxfl ÃÑOá⁄OkOKÕO^Œ∞‰õΩ K«~°ºÖËg KÕѨ@ìÖË^Œ∞. XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë 1770 ɡOQÍÖò HΔÍ=∞O "≥Ú^ŒÅ∞ ™êfi`«O„`«ºO =~°‰õΩ ÉèÏ~°`« „QÍg∞} Pi÷Hõ =º=ã¨÷ f~°x ã¨OHΔÀÉèÏxH˜ QÆ∞~°~ÚºOk.

"å~°∞ KÕã≤# =∞Oz Ѩ#∞Å∞: „a\˜+π "åi áêÅ# J#QÍ<Õ =∞#‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂Å∞, f„= #ëêìÖË QÆ∞~°∞ΉõΩ=™êÎ~Ú. HÍh "åi =Å# =∞#‰õΩ [iy# "Õ∞Å∞, ÖÏÉèÏÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ "≥Ú^Œ@QÍ P^èŒ∞xHõ JÉèí∞º^ŒÜ«∞ ÉèÏ"åefl ѨiK«Ü«∞O KÕã≤Ok POQÆ¡ áœ~°∞ÖË. ÉèÏ~°`«*Ïu JÉèí∞º#fluH˜ QÆ\ ˜ì ^•~°∞Å#∞ ‰õÄ_® xi‡OKå~°∞.

`≥Å¡^˘~°Å ~åHõ`À =∞# ^Õâ◊OÖ’ J<ÕHõ =∂~°∞ÊÖÁKåÛ~Ú. "å~°∞ =∞# PÖ’K«#Å∞, âß„ã‘ÎÜ«∞`«ÅÃÑ·, ¿ÇÏ`«∞|^ŒÌOQÍ PÖ’zOKÕ q^è•<åÅÃÑ·, P^èŒ∞xHõ ã¨O™ê¯~åÅÃÑ· f„= „ѨÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤OKå~°∞. P^èŒ∞xHõ [QÆ`«∞ÎÖ’ ã¨~°à◊`«~°O KÕã≤# ™êOã¨$¯uHõ, ™êOˆHuHõ`«Å`À âß„ã‘ÎÜ«∞ q*Ï˝<åxfl „a\˜+π"å~°∞ ÉèÏ~°`«*ÏuH˜ JOkOKå~°∞. q*Ï˝<åxfl „Ѩ*Ï™êfi=∞º|^ŒÌO KÕâß~°∞. „Ѩ[ÅO^Œi „ѨQÆuH˜ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ "Õâß~°∞. "å~°∞ =∞# #∞Oz =∞# ^Õâ◊O #∞Oz Éè∫uHõ ã¨OѨ^ŒÅ#∞ `«~°eOK«∞‰õΩáÈ~Ú<å, =∞#‰õΩ Z‰õΩ¯= É∫kúHõ ã¨OѨ^Œ#∞ JO^Œ∞Ö’ =ÚYºOQÍ âß„ã‘ÎÜ«∞, ™êOˆHuHõ q*Ï˝# ã¨OѨ^Œ#∞ =∞#‰õΩ JOkOKå~°∞. „a\©+π „ѨÉèí∞`«fiO ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ H˘xfl x~å‡}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ `≥zÛOk. P^èŒ∞xHõ ~°"å}Ï =º=ã¨÷, Ô~·ÖËfi x~å‡}ÏÅ∞, ™êQÆ∞h\˜ Hõ@ì_®Å∞, @eá¶È#∞ =º=ã¨÷, `«áêÖÏ =º=ã¨÷, K«@ì|^ŒúáêÅ#, ~å*ϺOQÆ|^ŒÌ „ѨÉèí∞`«fiO, HÀ~°∞ìÅ∞, <åºÜ«∞=º=ã¨÷, JkèHÍ~° Ü«∞O„`åOQÆO, áÈbã¨∞ =º=ã¨÷, ¿ãfiKåÛùÜ«Ú`«"≥∞ÿ# Ѩ„uHÍ~°OQÆO, =$uÎѨ~°"≥∞ÿ# ã≤qÖò ã¨sfiãπ, P^èŒ∞xHõ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å∞, Ѩiâ’^èŒ<åâßÅÅ∞, WOw¡+¨μ ÉèÏ+¨, P^èŒ∞xHõ áê~î°âßÅ =fi=ã¨÷ W=hfl „a\˜+¨μ „ѨÉèí∞`«fiO #∞O_ç =∞#‰õΩ JOk# Q˘Ñ¨Ê ã¨Oã¨÷Å∞.

P^èŒ∞xHõ "å~åÎ, ~°"å} ™ê^èŒ<åÅ „Ѩ"Õâ◊=¸, "å}˜[º ÃÑ@∞ì|_ç^•s =º=ã¨÷‰õΩ K≥Ok# JOâßÅ∂ Hõeã≤ *ÏfÜ«∞ =∂Ô~¯\òx ã¨$+≤ìOKå~Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊Ѩ٠Ô~·`åOQÆOÖ’ q„ã¨Î`«"≥∞ÿ# ^•i„^Œº=¸, nã¨`«fiO LO_Õq. áêâßÛ`«º ÉèÏ"åÅ „ѨÉèÏ=O Pi÷Hõ x~å‡}OÖ’ =zÛ# =∂~°∞ÊʼnõΩ `À_≥· ™ê=∂lHõ =∂~°∞Ê Ñ¨@¡ H˘`«Î ^Œ$HõÊ^ä•xH˜, áêâßÛ`«º ÉèÏ"åÅ#∞ "åºÑ≤Î KÕã¨∂Î, ™ê=∂lHõ, ~å[H©Ü«∞ K≥·`«<åºxfl HõeyOKÕ =∂~°æ xˆ~Ìâ◊Hõ áê„`«#∞ x~°fiÇ≤ÏOzOk.

HÍ~°Öò =∂~ü¯û 1853 – 1858 =∞^茺 '#∂ºÜ«∂~ü¯ _≥·b— „\˜|∞º<£Ö’ ~åã≤# [~°fleã≤ìH± "庙êÖ’¡ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x „a\˜+¨μ =Åã¨áêÅ##∞ WÖÏ qâı¡+≤OKå~°∞. ''ÉèÏ~°`üÖ’ „a@<£ XHõ ^ŒfiO^Œfi HÍ~åºxfl ѨÓiÎKÕ™ÈÎOk. "≥Ú^Œ\ ˜k q<åâ◊Hõ~°"≥∞ÿOk. Ô~O_»=k ѨÙ#~°∞`«ÊuÎH˜ ã¨O|OkèOz#k. XHõ\ ˜ áê`« Pã≤Ü«∂\˜H± ã¨=∂*Ïxfl <åâ◊#O KÕÜ«∞_»O, Ô~O_»=k Pã≤Ü«∂Ö’ ѨtÛ=∂k ã¨=∂*ÏxH˜ =ã¨∞ÎQÆ`« ѨÙ<åk "ÕÜ«∞_»O——.

=∞# K«i„`«: U ^Õâ◊ K«i„`« K«∂z<å U =Ú#flk QÆ~°fiHÍ~°}O #~°*Ïu K«i„`« ã¨=∞ã¨ÎO Ѩ~°Ñ‘_»# Ѩ~åÜ«∞}`«fiO Ѩ~°ã¨Ê~åǨÏ~°}À^ÀºQÆO: ~°}~°HõÎ „Ѩ"åÇ≤Ïã≤HõÎO cÉèí`«û~°ã¨ „Ѩ^è•#O.. NN. K«i„`«#∞ u~°ˆQ¿ãÎ <≥`«∞Î\ ˜ =∞~°‰õÅ∞..QÍÜ«∞Ѩ_ç# ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞..Hõhflà◊√¡, Hõ_»QÆO_»∞¡..W^Õ =∞# K«i„`«.. Hõ=ÙÅ∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞, `«k`«~° qaè#fl =~åæÅ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ ã¨q∞+≤ì Hõ$+≤, "åi rq`åÖË U *Ïu K«i„`« J~Ú<å. „Ѩ[Å Pi÷Hõ ™ê=∂lHõ rq`« q^è•<åÖ’¡ =zÛ# Ѩi}Ï=∂ʼnõΩ K«i„`Õ Ñ¨Ù<åk. |∞Öˇ¡@¡‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»Hõ, Ѷ≤~°OQÆ∞ʼnõΩ "≥#∞Hõ_»∞QÆ∞"ÕÜ«∞Hõ, |∂@¡‰õΩ, ÖÏsîʼnõΩ `«Å=OK«Hõ áÈ~å_ç ™êkèOz# ѨÙ}º Ѷ¨Å"Õ∞ =∞# ™êfi`«O„`«º Ѷ¨ÅO. =∞#O =∞~°z#, K«i„`«‰õΩ ^˘~°Hõx ~ÚOÔHO^Œi =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ `åºQÆѶ¨Å"≥∂ ~¸ ã¨fi`«O„`«ÉèÏ~°u. "å~°OkOz# ™êfi`«O„`«º ™êfi^èŒ∞ Ѷ¨ÖÏÅ∞ <Õ\ ˜H© =∞# HõO^Œ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú. K«i„`« ZO`À=∞Ok =∞ǨѨÙ~°∞+¨μefl ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk. HÍx =∞iH˘O`«=∞Ok =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ P K«i„`«<Õ ã¨$+≤ì™êÎ~°∞. P HÀ=‰õΩ K≥Ok#"åˆ~ =∞# ™êfi`«O„`Àº^Œº=∞HÍ~°∞Å∞. JÇ≤ÏO™ê J<Õ PÜ«Ú^èŒO`À ™êfi`«O„`åºxfl ™êkèOz „ѨѨOK«OÖ’ K«i„`« ã¨$+≤ìOKå~°∞. K«i„`«#∞ =∞~°∞=~å^Œ∞, q㨇iOK«~å^Œ∞. x^Œ∞~°Ö’, HõÅ<≥·#, xÅz<å, ‰õÄ~°Û<åfl, =∞~°∞ѨÙ#‰õΩ ~å‰õÄ_»^Œ∞. K«i„`«x q㨇i¿ãÎ U ^Õâ◊=¸ ѨÙ~ÀQÆu ™êkèOK«ÖË^Œ∞.

=∞ǨÏhÜ«ÚÅ rq`åÅ∞, P rq`åÅÖ’x Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ# ã¨OѶ¨∞@#Å∞, ã¨xfl"ÕâßÅ∞ U *ÏuÔH·<å L`ÕÎ[HÍ~°HÍÖË. "åi ™êǨÏã¨=¸, Ãã·^•úOuHõ xˆ~Ìâ◊#=¸, x`«º#∂`«#OQÍ q~ålÅ∞¡`«∂ <Õ\ ˜ `«~åxH˜ ã¨∂ÊùiÎx™êÎ~Ú. "åi ÉÏ@, =∂@, KÕ`« =∞#H˜ =∂~åæÅ∞. "å~°∞ K«∂Ñ≤Oz# ã≤^•úO`åÅ∞, =∂#=`«fiO =∞#‰õΩ PK«~°}©Ü«∂Å∞. "åi QÆ∞iOz `≥eÜ«∞ K≥ѨÊ@O, "åi rq`« K«i„`«Å#∞ JOk=fi@O =∞# ^èŒ~°‡O. "åi QÆ∞iOz K«^Œ=@O, `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O JO>Ë =∞#efl =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞. <å\˜ K«i„`«#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O JO>Ë P<å\˜ ™êOѶ≤∞Hõ, ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ K«i„`«Å#∞ ã¨O^Œi≈OK«_»"Õ∞. =∞# ã¨Oã¨$¯u, QÆ`« K«i„`«, ^Õâ◊ "≥·Éèí==Ú <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«~°O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. <Õ_»∞ =∞#O D<å_»∞ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl ¿ãfiKåÛù, ™êfi`«O„`åºÅ‰õΩ =¸ÖÏÅ∞, HÍ~°‰õΩÅ∞ QÆ∞iOz <Õ\ ˜ Ü«Ú=`« ‰õΩ `≥eÜ«∞KÕÜ«∂e. `åºQÍÅ Hõ$+≤ Z~°∞QÆx D `«~°O P `«~°O "åi `åºQÆ Ñ¶¨e`åÅ#∞ J#∞Éèíq™ÈÎOk. WÖÏO\˜ `«~åxH˜ „Ѩ^äŒ=∞ ™êfi`«O„`«º |e^•<åÅ K«i„`«#∞ JOkOK«_»O =∞# Hõ~°Î=ºO. ^è≥·~°ºO`À, ™êǨÏã¨O`À, Jaè#O^ŒhÜ«∞ ^•iÖ’ „Ѩܫ∂}˜Oz "å~°∞ KÕ~°∞‰õΩ#fl QÆ=∂ºÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O ^•fi~å ÉèÏq ÉèÏ~°`« áœ~°∞Å∞ =∞iO`«QÍ P`«‡qâßfiã¨O`À =ÚO^Œ∞‰õΩ #_»=QÆÅ~°∞. <Õ\ ˜ `«~°O `«=∞ rq`åÅ#∞, rq`« ÅHΔͺÅ#∞ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã¨∞ÎOk K«i„`«. *Ïux #_»Ñ≤, hux xeÑ≤# =∞ǨÏhÜ«ÚÅ QÆ∞iOz <Õ\ ˜ `«~°O"å~°∞, ÉèÏq`«~åÅ"å~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# P=â◊ºHõ`« ZO`≥·<å LOk. JO^Œ∞‰õΩ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞, ~°K«~Ú`«Å∞ Hõ$+≤KÕÜ«∂e. *Ïu [#∞ʼnõΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKÕ"å~°∞ Jxfl HÍÖÏÖ’¡#∂ J=ã¨~°=∞=Ù`«∞O\Ï~°∞. *ÏfÜ«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ ã¨∂ÊùiÎh, K≥·`«<åºhfl, nHΔÍ ^ŒHõΔ`«bfl F `«~°O #∞Oz =∞~À `«~åxH˜ JOkOKÕ ÉÏ^茺`«#∞ „ѨÉèí∞`«fiO KÕѨ\Ïìe. Hõhã¨O P ã¨∂ÊùiÎ J~Ú<å "åix hu x*Ï~ÚfÅ "≥·Ñ¨Ù #_çÑ≤OK«=K«∞Û. x™êfi~°÷ ¿ã"åÉèÏ=O „ѨnѨÎO KÕÜ«∞=K«∞Û. x™êfi~°úOQÍ, x~å_»O|~°OQÍ, x+¨¯à◊OOQÍ ^ÕâßxH˜ ¿ã=ÅOkOz# P =∞ǨÏhÜ«ÚÅ#∞ =∞~°∞=~å^Œ∞. D<å\˜H˜, U<å\˜H© P =∞~°∞=~åx, =∞~°Ñ¨Ù~åx =∞ǨÏhÜ«ÚÅ#∞, `åºQÆ^èŒ#∞Å#∞ 㨇iOK«∞@ =∞# ^èŒ~°‡O

ZO`«=∞Ok <Õ\˜ Ü«Ú=`«‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ =∞# ™êfi`«O„`«º K«i„`« QÆ∞iOz: PQÆ+¨μì 15 ~åQÍ<Õ ^Õâ◊ ™êfi`«O„`«ºO..^•x`À =Ú_çѨ_ç# áÈ~å\ÏÅ∞, JÅ<å\˜ ã¨=∞~°Ü≥∂^èŒ∞Å∞..WÖÏ J<ÕHõO QÆ∞~°∞ΉõΩ=ã¨∞ÎO\Ï~Ú. JO`Õ P ~ÀAH˜ *ÏfÜ«∞ *ˇO_®#∞ ZQÆ∞~°"Õã≤, *ˇO_®=O^Œ#O KÕã≤, H˘kÌ¿ãѨ٠P<å\˜ áÈ~å@ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ L^ÕÌtOz =∞# ~å[hÜ«∞‰õΩÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_ç HÍ~°º„Hõ=∞O =ÚyOKÕ™êÎ~°∞. <å\˜ áÈ~å@ Ü≥∂^èŒ∞Å, J=∞~° g~°∞Å `åºQÍÅ∞, |e^•<åÅ∞, P`å‡~°Ê}Å∞, ^è≥·~°º ™êǨϙêÅ∞, `≥QÆ∞=, *ÏfÜ«∞ ÉèÏ=O, ^Õâ◊ÉèíH˜Î QÆ∞iOz <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«Ö’ ZO^ŒiH˜ `≥Å∞ã¨∞?

Ü«Ú=`« ÅHõΔºO: P<å\˜ g~°∞Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ „a\˜+π „ѨÉèí∞`åfixfl ‰õÄÅ^Àã≤, P ™ê÷#OÖ’ ™êfi`«O„`«ºO, ã¨=∂#`« g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç# „Ѩ*τѨÉèí∞`åfixfl ™ê÷Ñ≤OK«_»"Õ∞ „Ѩ^è•# Pâ◊Ü«∞OQÍ ÅHõΔ ºOQÍ ™êQÍ~°∞. „a\˜+π „ѨÉèí∞`åfixfl ‰õÄÅ^ÀÜ«∞_®xH˜ ™êÜ«Ú^èŒ qѨ¡="Õ∞ ã¨Ô~·# ѨO^ä• Jx ÉèÏqOz, ÉèÏ~°fÜ«∞ „Ѩ[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ™êfi`«O„`åºyfl „Ѩ[fiÅ#KÕã≤, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ Ñ≤Å∞ѨÙxKåÛ~°∞..<å\˜ ÉèíQÆ`üã≤OQ∑, Hõ~åÎ~üã≤OQ∑ ÖÏO\˜ Ü«Ú=`«. <å\˜ Ü«Ú=`«Ö’ XˆH ÉèÏ=O..XˆH ÅHõΔ ºO..XˆH Ѩ@∞ì^ŒÅ..XˆH „Ѩu^èŒfix J^Õ Éèí~°`«=∂`« ^•ã¨º â◊$OYÅÖÏ#∞ `≥OK«_»O. JK«OK«Å"≥∞ÿ# ^Õâ◊ÉèíH˜Î`À ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ LiHõO|O ^ŒQÆæ~°‰õΩ ^è≥·~°ºOQÍ QÆOcè~°z`«ÎO`À #_çz# nè~°`«fiO.. Kå=Ù‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»x x~°ƒùÜ«∞`«fiO..<å\˜ Ü«Ú=`«k. ™êfi`«O„`«º áÈ~å@OÖ’ áêÖÁæ<Õ g~°∞Å∞ tHõΔʼnõΩ, x~°ƒO^è•Å‰õΩ, ÖÏsî ^≥|ƒÅ‰õΩ, z=~°‰õΩ Kå=Ù‰õΩ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞Ѩ_»Hõ, g~° =∞~°}O á⁄O^Œ_»O Hõ<åfl q∞Oz# ^Õâ◊ ¿ã= =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œx <å\˜ Ü«Ú=`« L^Œº=∂Å ÉÏ@ #_çzOk. <åk ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Jx =∞#O QÆ∞O_≥Å g∞^Œ KÕ~Ú"Õã¨∞‰õΩx ã¨QÆ~°fiOQÍ K≥ѨÙÊHÀQÆÅ K«i„`« =∞#k. QÆ`« â◊`å|ÌOÖ’ „ѨѨOK«QÆux =∂~°ÛQÆey# ã¨=∞~°∞÷Å#^ŒQÆæ"å~°∞ ZO^Œ~À D Éèí∂q∞ÃÑ· [x‡OKå~°∞. =∞ǨÏhÜ«ÚÅ ^Œ$+≤ìÖ’ ^Õâ◊O JO>Ë ZO`À Ѩq„`«"≥∞ÿ#k. =ºH˜Î Hõ<åfl, *Ïu Hõ<åfl ^Õâ◊O Q˘Ñ¨Êk, ^Õâ◊ Éèíq+¨º`«∞º Q˘Ñ¨Êk. ^Õâ◊O L#fl`«OQÍ LO>Ë, *Ïu L#fl`«OQÍ LO>Ë =ºH˜Î L#fl`«OQÍ LO\Ï_»∞. <Õ\ ˜ =∞# "≥·Ñ¶¨ÖϺʼnõΩ, "≥·~°∞^•ºÅ‰õΩ, XHõ *Ïu, XHõ ^Õâ◊O, XHõ ã¨Oã¨$¯u J#fl ã¨$ÊǨÏ, ÉèÏ=# |ÅOQÍ ÖËHõáÈ=_»"Õ∞

™êfiO`«O„`«ºO ™êkèOz# 62 Uà◊§ `«~°∞"å`≥·<å <å\˜ "≥·Ñ¶¨ÖϺÅ#∞ ã¨g∞H˜ΔOz, "å\˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ <Õ\ ˜ ^Ò~åƒÖϺÅ#∞ J~°÷OKÕã¨∞‰õΩx, "å\˜x JkèQÆq∞Oz Éèíq`«‰õΩ ÉÏ@ "Õ¿ãO^Œ∞‰õΩ *Ïu [#∞Å∞ ѨÓ#∞HÀ"åe âßs~°HõOQÍ, =∂#ã≤HõOQÍ W`«~°„`å Z<Àfl J=~À^è•Å∞ L<åfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞ ã¨$+≤ìã¨∞Î#fl =º‰õΩÎÅ∞ =∞# =∞^茺Å<À L<åfl~°∞. ™ê#∞‰õÄÅ ^Œ$HõÊ^äŒO`À rq`«OÖ’ U^À ™êkèOKåÅ#fl `«Ñ¨#`À "å~°∞ =ÚO^Œ_»∞QÆ∞ "Õã¨∞Î<åfl~°∞. U =∂„`«O Pâ◊ÖËx "Õà◊‰õÄ_® PQƉõΩO_® „Ѩܫ∞`åflÅ∞ ™êyOz q[Ü«∞O ™êkèã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õâ◊ Éèíq+¨º`«∞Î ÉÏÅÅ∞, Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ ÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_çLO@∞Ok. =∞# ^Õâßxfl =∞#"Õ∞ |Å"≥∞ÿ#, ã¨OѨ#fl"≥∞ÿ# ^Õâ◊OQÍ fiÛk^•Ìe. SHõº`«`À ™êkèOK«QÆÅO J<Õ ã¨∂ÊùiÎ`À, L`ÕÎ[O`À HõÅã≤Hõ@∞ìQÍ Ñ¨xKÕÜ«∂Å<Õ ã¨OHõÅÊO, K≥·`«#ºO`À =ÚO^Œ_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∂e. JѨÙÊ_Õ =∞# ã¨fiѨflO ™êHÍ~°=∞=Ù`«∞Ok. =∞~°ÖÏ =∞#‰õΩ ™êfi`«O„`«ºO HÍ"åe. HÀ\Ï¡k ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ PHõe Kå=ÙÅ JO`åxH˜, HÀ\Ï¡k =∞Ok x~°∞^ÀºQÆ∞Å "≥`«Å∞ f~°Û_®xH˜˜, Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«∞ ~°∂ѨÙ=∂Ѩ_®xH˜, ã¨=∞㨺Å∞ÖËx ã¨=∂[O x~å‡}ÏxH˜ =∞#‰õΩ ™êfi`«O„`«ºO HÍ"åe. JO^Œ∞‰õΩ Ü«Ú=`« #_»∞O ayOKåe. 100 HÀ@¡=∞Ok XˆH â◊H˜ÎQÍ Hõ$+≤KÕÜ«∂e. WѨÙÊ_»∞ =∞~°ÖÏ *Ïu "≥Ú`«ÎO UHõOHÍ"åe. WHõ =ÚO^≥·<å Ѩ\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# <≥·uHõ qÅ∞=Å =fi=ã¨÷`À, Pi÷HõOQÍ Jaè=$kú K≥Ok# ^Õâ◊OQÍ =∂ˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ PK«~°}Ï`«‡Hõ L^Œº=∂xfl „áê~°OaèOKåe. ‰õΩÅ =∞`« *Ïu =~°æ ÉèË^•Å∞ ÖˉõΩO_® <Õ\ ˜ ã¨=∞㨺ÅÃÑ· áÈ~å_ÕO^Œ∞‰õΩ *ÏuÜ«∞O`å SHõºO HÍ"åe. `«~°∞QÆ∞`«∂#fl =∂`«$ÉèÏ+¨, ã¨Oã¨$¯u ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O HÀã¨O Hõ+¨ìѨ_®e. ˆ~Ѩ\ ˜ ÉèÏ~°`«^Õâ◊ *Ïux~å‡}O, ÉèÏq ÉèÏ~°`« ~°^䌙ê~°^èŒ∞Å HÀã¨O Ü«Ú=`« #_»∞O ayOKåe. ã¨=∂*Ïxfl Jaè=$kú KÕÜ«∂Å<Õ ^Œ$_è» nHõΔ`À, K≥·`«#ºO`À J™ê^蕺Å#∞ ã¨∞™ê^蕺Å∞QÍ KÕ^•ÌO. <Õ\ ˜H© ZO^Œ~À K≥·`«#º=O`«∞Å∞, ã¨OѶ¨∞ã¨O㨯~°ÎÅ∞, ã¨=∂[¿ã=‰õΩÅ∞ ã¨~°fiã¨fiO ¿ã=ˆH JOH˜`«O KÕã≤ ^Õâ◊=∂# Ѩiã≤÷`«∞Å =∂~°∞ÊHÀã¨O Hõ$+≤ KÕã¨∞Î<åfl~°∞ "åiH˜ KÕÜ«¸`«x^•ÌO. ^Õâ◊O HÀã¨O, „Ѩ[ÅHÀã¨O `«=∞ rq`åÅ#∞ `«ºlOz# `åºQÆ^èŒ#∞Å #∞Oz ã¨∂ÊùiÎx á⁄O^Œ∞^•O.. "å~°OkOz# ã¨fi~å*Ϻxfl ã¨∞~å[ºOQÍ =∞ÅK«∞H˘O^•O.. QÆ`åxfl 㨇iOz, =~°Î=∂<åxfl k^Œ∞ÌH˘x, L[fiÅ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’H˜ Ѩܫ∞x^•ÌO..

XHõѨÙÊ\˜ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ <Õ\ ˜ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ ZO`« `Õ_®.. U ^Õâ◊"≥∞ÿ`Õ ã¨Oã¨$¯u, ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ʼnõΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡QÍ LO^À, âßOu ã¨Ç¨Ï<åxH˜ „Ѩu~°∂ѨOQÍ xezO^À, K«^Œ∞=Ù, ã¨O™ê¯~°O, ã¨`«ºO, ^èŒ~å‡Å‰õΩ x^Œ~°≈#OQÍ LO^À, q*Ï˝#O, K≥·`«#ºO, „ѨâßO`«`«, P^䕺u‡Hõ`«Å‰õΩ xÅÜ«∞OQÍ LO^À <Õ_»∞ J^Õ ^Õâ◊OÖ’ Jqhu, J„Hõ=∂Å∞, Ç≤ÏOã¨, ǨÏ`«ºHÍO_»Å∞ ~å[º"Õ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. „áêp#"≥∞ÿ#, qt+¨ì"≥∞ÿ#, "≥·Éèí="≥∞ÿ#, ^èŒ#º"≥∞ÿ# D ѨÙ}ºÉèí∂q∞Ö’<Õ WÖÏO\˜ =∂~°∞ÊÅ∞ U XHõ¯~°∂, U XHõ¯ ^Õâ◊=¸ TÇ≤ÏOz#q HÍ=Ù. ''Éèí∂q∞ g∞^Œ WÖÏO\˜ =ºH˜Î uiQÍ_»∞ JO>Ë Éèíq+¨º`ü `«~åÅ"å~°∞ #=∞‡HõáÈ=K«∞Û—— Jx QÍOnè =∞Ǩ`«∞‡_»∞ QÆ∞iOz S<£ã‘ì<£ JÖÏ J<åfl~°∞. J=Ù#∞ x[OQÍ Éèíq+¨º`ü `«~åÅ "åiH˜ =∞# QÍOnär, =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞, ã¨Oã¨$¯u qHÍ™êxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤# ^•~°≈x‰õΩÅ∞ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. <å rq`«"Õ∞ <å ã¨O^Õâ◊O J<åfl~°∞ QÍOnär.. ÉèíQÆ=næ`« „Ѩ=K«<åÅ#∞, "Õ^•Å ã¨∂‰õΩÎÅ#∞, WuǨ™êÅ É’^èŒ#Å#∞, QÍOnär ã≤^•ÌO`åÅ#∞ áê\˜OKÕ"åˆ~i? U "Õ^Œ ã¨Oã¨$¯uÔH·, U "Õ^Œ =º=ã¨÷ÔH·.. ZO^ŒÔ~O^Œ~À =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ JǨÏiflâ◊Å∞ „â◊q∞OKå~À.. P ã¨Oã¨$¯u uiy <≥ÅH˘ÖËÊ ÉÏ^茺`« Ü«Ú=`«^Õ.. P =º=ã¨÷H˜ uiy „áê}O áÈ¿ã ÉÏ^茺`« „Ѩ[Å^Õ.. <Õ_»∞ =∞~°ÖÏ ^Õâ◊ÉèíH˜Îx Éèí∞*ÏxÔH`«∞ÎHÀ"åÅã≤# ã¨=∞Ü«∞O Pã¨#fl"≥∞ÿOk. #tã¨∞Î#fl qÅ∞=Å∞, =∞O@QÆÅ∞ã¨∞Î#fl =∂#=`«fiO ÃÑK«ÛiÅ∞¡`«∞#fl Ç≤ÏO㨠ÃÑiyáÈ`«∞#fl =ºH˜ÎQÆ`« ™êfi~åúÅ∞ Hõ#∞=∞~°∞QÆ=Ù`«∞#fl =∂#= ã¨O|O^è•Å∞.. =∞^茺 <Õ_»∞ ^Õâ◊ÉèíH˜Î Jx"å~°ºO. ^Õâ◊ ™êfi`«O„`«ºO HÀã¨O áÈ~å_ç# g~°∞Å#∞ HÍ~åQÍ~° tHõΔÅ#∞ ÉèíiOz# ^Õâ◊Éèí‰õΩÎÅ#∞, Jáê~°"≥∞ÿ# `åºQÍÅ∞ KÕã≤# ^èŒ#∞ºÅ#∞, „áê}ÏÅ#∞ JiÊOz# J=∞~°r=ÙÅ#∞ 㨇iOK«∞‰õΩO^•O, ã¨∂ÊùiÎxá⁄O^Œ∞^•O "å~°∞ KÕã≤# `åºQÍŠѶ¨e`«OQÍ =∞#O WѨÙÊ_»∞ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl ¿ãfiKåÛù ™êfi`«O„`åºÅ‰õΩ Hõ$`«[˝`«QÍ "åi ÉÏ@Ö’ Ѩܫ∞x^•ÌO..*Ïu ã¨OˆHΔ=∂xH˜ áê@∞Ѩ_»∞^•O. XHõѨÙÊ_»∞ "≥·*Ï˝xHõOQÍ, P^蕺u‡HõOQÍ, ™êOã¨$¯uHõOQÍ „ѨѨOK«OÖ’x q∞QÆ`å ^ÕâßÅ HõO>Ë ZO`À =ÚO^Œ∞#fl =∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊ "≥·Éèí"åxfl uiy ѨÙ#:„Ѩu+≤ªOѨKÕ¿ã ÉÏ^茺`« Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ^Õ.