Responses To Fate

ပီဒီအက္ဖ္ႏွင့္ ရယူရန္ 

၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုဆိုတာ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းစံု ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့ႀကတဲ့တိုက္ပြဲ ၿဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီကာလမွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ 

ေက်ာင္းသားေတြက တကၠသိုလ္နယ္ေၿမေတြကေန တက္တက္ႀကြႀကြ ေဖာက္ခြဲလိုက္တယ္။ တပ္ဦးကေန ခ်ီတက္တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ  ၿမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းေတြက သက္ဆိုင္ရာနယ္ေၿမအသီးသီးမွာ ေၿမေအာက္ကေန စံနစ္တက် ၿပင္ဆင္ေပးထားတယ္။ လူထုကို  စည္းရံုးထားတယ္။ 

အေရးေတာ္ပံုတခုကို လူတေယာက္ရဲ႕မိန္႔ခြန္း၊ အုပ္စုတစုရဲ့ ႀကံစည္မွဳတခုတည္းနဲ႔ ေဖၚေဆာင္လို႔ မရပါ။ တတိုင္းၿပည္လံုး ျပန္႔ႏွံ႔သြားေအာင္  လုပ္လို႔ မရပါ။ အုပ္စုေတြအားလံုး ကိုယ့္တာဝန္ ကိုယ္ေက်မွသာ လူထုအေရးေတာ္ပံုတရပ္ ေပၚေပါက္လာတတ္ပါတယ္။ 

ဂြ်န္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမွဳ အရွိန္တက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ နယ္က လာတက္တဲ့ အေဆာင္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြ မိမိရဲ႕နယ္ေၿမ 

အသီးသီးကို ၿပန္ခဲ့ႀကရတယ္။ မၿပန္ခင္မွာ ေရႊတိဂံုဘုရားေပၚတက္ၿပီး သစၥာဆိုႀကတယ္။ “တိုက္ပြဲကို ဆက္လက္ သယ္ေဆာင္သြားပါမယ္”  ဆိုတာမ်ိဳးေတြ၊ နယ္အသီးသီးမွာ ၿမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ ေၿမေအာက္လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြက ရန္ကုန္က ေက်ာင္းတက္ 

ၿပန္လာတဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို ေတြ႔တယ္၊ ေဆြးေႏြးတယ္။ လူထုတိုက္ပြဲကို ၿပင္ဆင္ႀကတယ္။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီးၿဖစ္ေအာင္  တဘက္တလွမ္းကေန က်ားကုပ္က်ားခဲ ႀကိဳးစားခဲ့ႀကတဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြဆိုရင္ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္နီးပါး နံမည္မ်ိဳးစံုနဲ႔ သူတို႔ဘဝေတြကို 

စေတးၿမွဳပ္ႏွံေနခဲ့ႀကတယ္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ပါေတာ့မွ ရပ္ကြက္က သူတို႔ကို ယူဂ်ီမွန္း သိေတာ့တယ္။ (ဟုတ္တာေတြလည္း ရိွသလို၊ 

မတရားစြပ္စဲ ြ ေၿပာတဲ့အတုေတြလည္း ရိွႏိုင္ပါတယ္)။ သူတို႔က နာမည္ႀကီးေစတဲ့အလုပ္ေတြကို စိတ္မဝင္စားဘူး။ တိုင္းၿပည္ေၿပာင္းလဲတာကို  ၿမင္ခ်င္ေနတဲ့သူေတြဆိုေတာ့ သူတို႔သမိုင္းေတြကို တိတ္တဆိတ္ ၿမွဳပ္ႏွံထားႀကတယ္ မို႔လား။ 

အဓိက ေၿပာခ်င္တဲ့အခ်က္က အေရးေတာ္ပံုတရပ္ ၿဖစ္ခ်င္ရင္ လူထုထဲမွာ ၿမွဳပ္ႏွံထားတဲ့သူ၊ လူထုနဲ႔တသားတည္းေနၿပီး စည္းရံုးႏိုင္တဲ့သူရိွမွ  ၿဖစ္ႏိုင္တာပါ။ လူထုကို အထက္စီးကေန မိန္႔ခြန္းေတြေပးၿပီး လွံဳ႔ေဆာ္ခဲ့လို႔ ၿဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့အေရးေတာ္ပံု တခုမွ မရိွပါ။ ဂ်ိန္းစ္ဘြန္းေတြကို  လူထုက မသိပါ။ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးဆံုးတခ်က္ကေတာ့ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္အတြင္းမွာ ရင္ဆိုင္ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ေက်ာင္းသား 

အေရးေတာ္ပံု၊ ၿပည္သူလူထုရဲ့ ႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္ဟာ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုတံုးကလို မဟုတ္ေတာ့ပါ။ အေၿခအေနေတြ၊ ပံုသ႑ာန္ေတြ  တိတိက်က် ေၿပာင္းလဲေနပါတယ္။ အခက္အခဲေတြက က်ေနာ္တို႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အေၿခအေနထက္ ဆိုးဝါးေနပါတယ္။ 

ကံႀကမၼာကို အမွတ္မထင္ တု႔ံၿပန္မႈမ်ား  ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳတံုးက အၿဖစ္အပ်က္တခ်ိဳ႕ကို ေၿပာၿပရင္း ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးလွံဳ႔ေဆာ္ေနႀကတဲ့ အေရးေတာ္ပံု အတက္အက်ေတြကို  ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုအၿပီး၊ ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳအေႀကာင္းကို ေပါင္းၿပီး ေရးႀကဖို႔ တိုက္တြန္း  ေနခဲ့တာ ႀကာခဲ့ပါၿပီ။ 

က်ေနာ္တို႔နဲ႔အုပ္စု မတူတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြဆီက လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကို ၿပန္လည္ ေလ့လာႀကည့္ခ်င္တယ္။ 

ေနာက္ ­­ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုအၿပီး ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ( ၁၉၉၁ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေထာက္ခံဆႏၵၿပပြဲ၊ ၁၉၉၆၊ ၁၉၉၈ ၂၀၀၀  ကာလေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေၿပာင္းအလဲ၊ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အရွိန္နဲ႔ အနာဂတ္ၿပင္ဆင္မႈ) စတဲ့­ 

ေရခ်ိန္အနိမ့္အၿမင့္ေတြကို ၿပန္လည္ သံုးသပ္ႀကမယ္။ ဂရပ္ေတြကို စံနစ္တက် ဆြဲႀကည့္ခ်င္တယ္။ ႏွစ္အလိုက္ ၿဖစ္ခဲ့တဲ့တိုက္ပြဲေတြမွာ  ဘာေတြ ေအာင္ၿမင္ခဲ့ၿပီး ဘာေတြ ေပးဆပ္ခဲ့ရသလဲ။ 

လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အသစ္ေတြနဲ႔ အေဟာင္းေတြႀကားက ကြာၿခားမွဳဟာ ဘာေတြလဲ။ ဘာေတြက ပိုၿပီး ရင္ခုန္စရာ ေကာင္းသလဲ။ 

တခ်ိဳ႕က ရင္ထဲမွာ ရိွေနေပမဲ့ မေရးၿဖစ္ခ့ဲႀကဘူး။ တခ်ိဳ႕က စာေရးဖို႔ အခ်ိန္မရႀကဘူး။ တခ်ိဳ႕က လက္ရိွ ၿပည္တြင္းမွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ 

ရဲေဘာ္ေတြ က်န္ေနေသးတာေႀကာင့္ သူတို႔ကို ထိခိုက္ေစမဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သိုသိုဝွက္ဝွက္ ထိန္းထားခ်င္တယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ်  ေၿပာလို႔ရမဲ့ အသံေတြကို ေပါင္းႀကည့္လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အၿမင္ေတြကို ေဆြးေႏြးႀကည့္ခ်င္ပါတယ္။

pmrsufESm - 1

rlydkif - ,ae@jrefrm

“ေနရာ၊ အခ်ိန္ ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ၿခင္း ” ႏွွင့္ “မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် ဖီဆန္ႀက”  ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုအၿပီးမွာ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာကို ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့လႈပ္ရွားမႈတိုင္းဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေအာင္ၿမင္မႈကို  မသယ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ တခ်ိဳ႕ၿဖစ္ရပ္ေတြမွာဆိုရင္ ဘာမွ မစခင္ကတည္းက ေၿခမႈန္းခံရတတ္ပါတယ္။စစ္အုပ္စုဟာ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုကို  သင္ခန္းစာ ယူပါတယ္။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုကို ႀသဂတ္ (၈) ရက္မွာ တႏိုင္ငံလံုးတိုက္ပြဲဝင္ႀကဖို႔ ဘီဘီစီအသံလႊင့္ဌာနကို 

အသံုးခ်ခဲ့တယ္။ ေၿမေအာက္လႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနသူေတြက ၿပည္သူေတြႀကားမွာ ဝါဒၿဖန္႔လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ႀကတယ္။ ဒီလို 

တိုင္ပင္ကိုက္ လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးကို ၿပန္လည္ရဖို႔အတြက္ စစ္အုပ္စုက အခြင့္အေရးမေပးေတာ့ပါ။လက္ဦးမႈယူ ၿဖိဳခြဲပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ  တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြကို ၿပန္လည္ဖြင့္ခဲ့တယ္။ ဂ်ဴလိုင္ (၇) ရက္၊ မတ္လ (၁၃) ရက္၊ ႀသဂတ္လ (၈) ရက္ေန႔ေတြမွာ လႈပ္ရွားဖို႔ 

ႀကိဳးစားေပမဲ့ လႈပ္လို႔ မရပါဘူး။ စစ္တပ္က လံုၿခံဳေရးကို တင္းၾကပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားလိုက္ပါတယ္။ နာမည္ႀကီး အထင္ကရ ေန႔စြဲေတြ၊ 

စစ္အုပ္စုက သတိထား ေစာင့္ႀကည့္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ သြားလုပ္ရင္ အက်အဆံုးမ်ားပါတယ္။ အရင္းအႏွီးႀကီးႀကီး ေပးရတတ္ၿပီး 

ဦးခ်ိဳးခံရတတ္ပါတယ္။ ကိုးေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု နဲ႔ ဒီမို ၂၀၀၆ ဟာ မေအာင္ၿမင္တဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ ၿဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီ အဆိုၿပဳခ်က္အတြက္  ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ တခုကို ဥပမာေပးခ်င္ပါတယ္။ 

၁၉၈၉ ဂြ်န္လမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ နဲ႕ က်ေနာ္တို႔ ဗ.က.သမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အထက္ဗမာၿပည္) က ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရန္ကုန္မွာ  ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ႀကတယ္။ “မတရားတဲ့အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် 

ဖီဆန္ႀက” ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေအာက္မွာ လူထုတိုက္ပြဲေတြ 

ၿမိဳ႕အသီးသီးမွာ တိုက္ပြဲဝင္ဖို႔ ၿပင္ဆင္ႀကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မဟာၿမတ္မုနိဘုရား ရင္ၿပင္ေတာ္ (ဘုရားႀကီး) ကေန စထြက္မယ္ဆိုၿပီး 

စုရပ္ေနရာကို (၄) ရက္ေလာက္ကတည္းက ႀကိဳတင္ ေႀကၿငာထားတယ္။ ၁၉၈၉ ဂြ်န္လ (၂၄) ရက္မွာ မဟာၿမတ္မုနိရင္ၿပင္ေတာ္ေပၚကေန  ေက်ာင္းသားဆႏၵၿပပြဲကို စတင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စုစည္းလိုက္ႀကတယ္။ ရန္သူက သူ႔ရဲ႕စစ္တပ္ကို အရိပ္အေယာင္တခုမွ မၿပပါ။ ဘုရား 

သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ေနတဲ့ လုပ္အားေပးေတြသာ ရိွပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘုရားေပၚ ေရာက္သြားတဲ့အခါ၊ အရပ္ဝတ္ အရပ္စား လူတခ်ိဳ႕က  ဘုရားဖူးတခ်ိဳ႕ကို တိတ္တဆိတ္ ႏွင္ထုတ္ေနတာကို ေတြ႔လိုက္ရမွ သူတို႔ဘက္က တစံုတရာ ႀကံစည္ေနၿပီဆိုတာသိလုိက္ရတယ္။ 

စစ္အုပ္စုက သူ႔ရဲ႕လက္နက္ေတြအားလံုးကို ေထာင့္တေနရာမွာ သိမ္းဆည္းထားၿပီး သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ ေနႀကတယ္။ 

ေက်ာင္းသားအားလံုး ဝင္လာၿပီးဆိုမွ ဘုရားဝင္းတံခါးေတြကို ပိတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ လူခြဲၿပီးအၿပင္ကို ထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမဲ့  အထက္တန္းေက်ာင္းသားေတြက အလံေထာင္ၿပီးေနၿပီ။ သူတို႔က ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တိုးထြက္ဖို႔ လုပ္တယ္။ မေအာင္ၿမင္ပါဘူး။ 

က်ေနာ္တို႔အားလံုး အၿပင္ကို လြတ္ေအာင္ထြက္ဖို႔ဆိုတာ အရမ္းေနာက္က်သြားတယ္။ စစ္သားေတြက အားလံုးရဲ႕နားထင္ကို ေသနတ္ေတြနဲ႔  ထိုးခ်ိန္လိုက္ႀကတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆရာေတာ္ ဦးကဝိႏၵ အပါအဝင္၊ ဗ.က.သ ေက်ာင္းသား (၃၃) ေယာက္အဖမ္းခံလိုက္ရတယ္။  အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ စစ္ေႀကာေရးစခန္းမွာ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ေၿမေအာက္လႈပ္ရွားမႈ ဆက္စပ္ေနသူေတြရဲ႕စာရင္းေတြ၊ 

ေကာက္ေႀကာင္းေတြကို စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ရရိွသြားတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆရာေတာ္လည္း အဲ့ဒီကတည္းက အဖမ္းခံလိုက္ရၿပီး 

ၿပန္လြတ္လာေတာ့ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္မွာ ေနခြင့္မရေတာ့ပဲ ေရႊက်င္ကို ၿပန္သြားရတယ္။ အဲ့ဒီၿမိဳ႔ကေလးမွာပဲ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားခဲ့တယ္။  တကယ္ေတာ့ “၁၉၈၉ မတရားတဲ့အမိန္႔အာဏာဟူသမွ်ဖီဆန္ႀက” တိုက္ပြဲဟာအရွိန္ၿပင္းပါတယ္။ ေပးဆပ္မႈ႔လည္းအရမ္းႀကီးပါတယ္။ 

ဒီတိုက္ပြဲထဲမွာ ရခဲ့တဲ့သင္ခန္းစာကေတာ့ ဆႏၵၿပပြဲလုပ္မဲ့ေနရာ၊ အခ်ိန္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ ႀကိဳတင္ ေႀကၿငာမထားပါနဲ႔။ အတြင္းစည္းထဲ 

ကေန ႀကိတ္ၿပီး ၿပင္ဆင္ရမဲ့အရာ ၿဖစ္ပါတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ပဲ ၿဖစ္တယ္။ အၿဖဴေရာင္လႈပ္ရွားမႈကာလအတြင္းတံုးက ကုန္ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းေရး  ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူတဦးၿဖစ္တဲ့ ကုိထင္ေက်ာ္ရဲ႕အၿဖစ္ကိုလည္း ပူပူေႏြးေႏြး သင္ခန္းစာယူႏိုင္ပါတယ္။  ဒါေႀကာင့္ ဒီကေန႔ ေအာ္ဟစ္လွံဳ႔ေဆာ္ေနတဲ့ “ အင္းစိန္ေထာင္ေရွ႕ကိုခ်ီတက္ႀက” ဘာညာ ဆိုတဲ့ တိုက္တြန္းမိန္႔ခြန္းေတြကို က်ေနာ္တို႔က 

သေဘာမတူပါဘူး။ ရန္သူက က်ေနာ္တို႔ကို ေထာင္ဖမ္းခဲ့တ့ဲ ၁၉၈၉ ဂြ်န္ (၂၄) ရက္လႈပ္ရွားမႈလို အၿဖစ္အပ်က္မ်ိဳးလို ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။  ဒါၿဖင့္ ေမးခြန္းတခုေတာ့ ရိွပါတယ္။ ႀကိဳတင္သိရိွမထားပဲနဲ႔ လႈပ္ရွားခ်င္တဲ့သူေတြက ဘယ္လိုပါလာမွာလဲ ဆိုတဲ့အခ်က္ ပါ။  ဒီအခ်က္ကို ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈကာလတံုးက အၿဖစ္အပ်က္နဲ႔ ဥပမာေပးခ်င္ပါတယ္။

pmrsufESm - 2

rlydkif - ,ae@jrefrm

အင္းစိန္ရဲစခန္း ႏွင့္ ႀကိဳ႕ကုန္းေဆာင္ ညေနခင္းမ်ား  ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈအေႀကာင္းကို ေၿပာတဲ့အခါ ႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး ေၿပာရပါလိမ့္မယ္။ ပထမတပိုင္းက ၁၉၉၆ ေအာက္တိုဘာ (၂၀၊ ၂၁၊ 

၂၂) မွာ ၿဖစ္ခဲ့တဲ့ လႈပ္ရွားမႈ၊ ဒုတိယအပိုင္းကေတာ့ ဒီဇင္ဘာ (၃၊ ၄၊ ၅) အပါအဝင္ ၿမိဳ႔လယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းနားတဝိုက္က ေျပာက္က်ားတိုက္ပြဲ  အေႀကာင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ ပထမတပိုင္းရဲ႕နည္းဗ်ဴဟာေတြကို ေဆြးေႏြးသြားပါ့မယ္။ 

ပထမၿဖစ္ရပ္ဟာ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား (၃) ေယာက္ကို ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္းကားဂိတ္မွာရိွတဲ့ စည္ပင္ရဲေတြက  ရိုက္ႏွက္မႈေႀကာင့္ ၿဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့လႈပ္ရွားမႈ ၿဖစ္တယ္။  ၁၉၉၆ ဆုိတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႔အတြက္ ေရႊေရာင္ေတာက္ေနတဲ့ကာလေတြ ပါ။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ထဲက စစ္ကိုင္းေဆာင္၊ အင္းဝ၊ ပင္းယ၊  ေရႊဘိုေဆာင္ေတြမွာ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းနဲ႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕မိတ္ဆံုစားပြဲေတြကို ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲ က်င္းပေနတဲ့အခ်ိန္ ၿဖစ္တယ္။ 

(၁) ၁၉၉၆ မွာေက်ာင္းတက္ေနဆဲ ရွစ္ေလးလံုးမ်ိဳးဆက္ေတြေက်ာင္းၿပီးသြားရင္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ၿငိမ္သက္သြားႏိုင္တယ္လို႔ သူက 

တြက္ဆထားပံုရတာေႀကာင့္ ေက်ာင္းသားထုႀကားကို ဂရုတစိုက္ ေစာင့္ၾကပ္ႀကည့္ေနတဲ့အခ်ိန္ ၿဖစ္တယ္။ 

(၂) တဘက္မွာ­­ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ရပ္ကြက္ထဲက လူမိုက္တခ်ိဳ႕ရဲ့ရန္ပြဲေတြ ပိုမို မ်ားၿပားေနခဲ့တယ္။ 

(၃) စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက ႀကိဳ့ကုန္းေဆာင္အတြင္းမွာ နံပါတ္ဖိုးေရာင္းဝယ္ေရးကို က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ လုပ္လာတယ္။ 

(၄) ႏိုင္ငံေရးလုပ္တာကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ မေကာင္းတဲ့အရာေတြလုပ္ခြင့္ကို လႊတ္ေပးထားတယ္။ အေဆာင္တြင္းမွာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက  လႊတ္ထားတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ အုပ္စုလိုက္ လာေရာက္ေနထိုင္ေနတဲ့ကာလ ၿဖစ္တယ္။ 

ဒါေႀကာင့္ ဘာပဲလုပ္လုပ္ သတင္းေပါက္ဖို႔ မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသားထုရဲ့ ၁၉၉၆ မတ္လ (၁၃) လႈပ္ရွားမႈကို ႀကည့္ၿခင္းအားၿဖင့္  လႈပ္ရွားမႈတခုကို ၿပန္စလို႔ ရေနတယ္ ဆိုတာကိုလည္း သေဘာေပါက္ေနႀကတယ္။ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြကို ရိုက္ႏွက္ၿပီး  အင္းစိန္ရဲစခန္းကို ေခၚသြားတယ္ ဆိုတဲ့အေႀကာင္းကို ၿဖစ္စဥ္တခုလံုးမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္က ၿပန္ ရင္ဖြင့္တယ္။ 

ဝရုန္းသုန္းကား မေပါက္ကြဲေအာင္ သူ႔ကိုေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕က အခန္းတခုထဲမွာ ဖြက္ထားတယ္။ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြက ရွစ္ေလးလံုးမွာ  ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားႀကီးေတြကို ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ အားကိုးတႀကီး ေမးႀကတယ္။ အေဆာင္မွဴးေတြက အေဆာင္အခန္းတိုင္းကို 

လူလိုက္စစ္တယ္။ အေဆာင္ကင္န္တင္းေတြမွာ အေဆာင္က ဆရာေပါက္စေလးေတြက ေက်ာင္းသားေတြ စုရံုး စကားေၿပာေနၿပီဆိုရင္  အတင္းဝင္ထိုင္တယ္။“အစည္းအေဝး ထိုင္ေနႀကသလား။ ရိုက္ပြဲကို ဘယ္လို တံု႔ၿပန္ႀကမလဲ။ ဘာ လုပ္ႀကမွာလဲ။” စပ္စုတဲ့ေမးခြန္းေတြ  တသီႀကီး အငမ္းမရ ေမးတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းေပးေတြကလည္း ေက်ာင္းထဲမွာအၿပည့္။ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းသားေတြက 

ေအးေအးေဆးေဆး ပဲ။ စိတ္ဝင္စားတဲ့ပံုစံေတာင္ မၿပပဲ ဆရာေတြကို ၿပန္ ေမးႀကည့္ႀကတယ္။ ဘယ္လို ၿဖစ္တာလဲ၊ ဆရာတို႔ကေရာဘယ္လို  ကိုင္တြယ္မွာလဲ လို႔။ 

တကယ္ေတာ့ ­ သူတို႔ ထင္မထားတဲ့ေနရာမွာ အစည္းအေဝး ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ က်သြားလိမ့္မယ္ဆုိတာ သူတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပံု မရဘူး။  အေဆာင္ထမင္းကို ညေန ၅ နာရီမွာ စားႀကဖို႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ခ်ိန္းလိုက္ႀကတယ္။ ၿဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲ့ဒီေန႔မွာ Special Dinner လို႔ေခၚတဲ့  အထူးညေနစာ ေကြ်းတဲ့ေန႔။ ဆရာေတြကလည္း ညေနစာ ေကာင္းေကာင္း ေကြ်းတဲ့ေန႔မို႔ ေက်ာင္းသားေတြ စုဆံု စားႀကတယ္ပဲ ထင္ေနတာ။  (ပံုမွန္ဆို အေဆာင္ထမင္းဟင္းက ေထာင္မွာ ေကြ်းတဲ့ထမင္းထက္ ဆိုးတယ္။ စာေမးပြဲ နီးလာရင္ေတာ့ တပတ္တခါ၊ ႏွစ္ခါ၊ အထူးညေနစာ 

ေကြ်းၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ႀကက္သားရင္အုပ္လို အသားတံုးႀကီးႀကီးေတြ ပါတတ္တယ္။) ညေနစာ စားေသာက္ေနရင္းကေန “တိုက္ပြဲကို ညဦးမွာ  စမယ္။ အင္းစိန္ရဲစခန္းကို ဝိုင္းမယ္။ၿပႆနာက တညလံုးၿဖစ္ရင္ ၿဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ အစားေကာင္းေကာင္း စားထားႀကဖို႔” အခ်င္းခ်င္း 

သတင္းပို႔လိုက္တယ္။ ထမင္းစားၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းေရွ႕မွတ္တိုင္ကို ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ခါတိုင္းလိုပဲ ထြက္ႀကတယ္။ ကြမ္း ဝါးတယ္။  လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္တယ္။ ၿပီးမွာ အခ်င္းခ်င္း အခ်က္ၿပၿပီး၊ အင္းစိန္ဘက္ကို ထြက္တဲ့ လိုင္းကားေတြေပၚ လူုခြဲတက္ႀကတယ္။  အင္းစိန္ေစ်းမွတ္တိုင္မွာ ဆင္းႀကမယ္ဆိုတာ ေက်ာင္းသားတိုင္း သိေနႀကတယ္။

pmrsufESm - 3

rlydkif - ,ae@jrefrm

တကယ္ေတာ့ လႈပ္ရွားမႈတခုလံုးက ဘာ အစည္းအေဝးမွ မလုပ္လိုက္ရေပမဲ့ အခ်င္းခ်င္း မ်က္ရိပ္ၿပရင္ နားလည္ေနႀကတယ္။ 

အင္းစိန္ရဲစခန္းကို ဝိုင္းလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသားဦးေရက ၁၅၀­ ၁၇၀ ေလာက္ ရိွေနၿပီ။ (သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာေတာ့ အင္အား ၅၀  ေလာက္လို႔ ဆိုတယ္)။ ေနာက္မွာလည္း တဖြဲဖြဲ လိုက္လာေနႀကၿပီ။ ရဲစခန္းက ဖံုးဆက္ေတာ့မွ အေဆာင္မွဴးေတြ၊ သူ႔ရဲ႕ေက်ာင္းသားေတြ 

အင္းစိန္ရဲစခန္းကို ဝိုင္းေနၿပီဆိုတာ သိလိုက္ႀကတယ္။ အင္းစိန္ရဲစခန္းတခုလံုး မီးေတြကို အေမွာင္ခ်လိုက္တယ္။ ေသနတ္ေမာင္းတင္သံေတြ  အေမွာင္ထဲမွာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ႀကားေနရတယ္။ ေက်ာင္းသားအုပ္စုကို ဦးေဆာင္သူေတြက တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ပါ ပဲ။ 

ရဲစခန္းတခါးကို ဖြင့္ဝင္လိုက္ႀကတယ္။ စခန္းမွဴးက မီးၿပန္ဖြင့္ၿပီး စတင္ စကားေၿပာတယ္။ “သူတို႔ဆီမွာ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ  မရိ္ွပါဘူး၊ ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္းက စည္ပင္ရဲေတြဆီမွာပဲ ရိွပါတယ္” တဲ့။ ေသနတ္ကိုင္ထားၿပီး အသံေတြ တုန္၊ ေဇာေခြ်း ၿပန္ေနတဲ့  ရဲမွဴးေတြရဲ႕အၿဖစ္အပ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ မွတ္မိေနဆဲပဲ။ 

ဆရာေတြ ေရာက္လာတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကို ဆြဲဖက္တယ္။ သူတို႔ကားေတြေပၚတင္ဖို႔ လုပ္တယ္။ ေက်ာင္းသားအုပ္က ေသြးပူစၿပဳေနၿပီ။  အင္းစိန္ရဲစခန္းက ရဲေတြရဲ႕အၿဖစ္အပ်က္ကိုႀကည့္ၿပီး သေဘာက်ေနႀကတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕တိုက္ပြဲကိုလည္း ပိုၿပီး ယံုလာခဲ့ႀကတယ္။  လိုင္းကားေတြကို ၿဖတ္တားလိုက္တယ္။ ကားေပၚေရာက္မွာ ဦးေဆာင္မဲ့သူအသီးသီးကို ေရြးလိုက္ႀကတယ္။ ဆရာေတြက  ဘယ္သြားမယ္ဆိုတာ မသိဘူး။ ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္းက အေဝးေၿပးကားဂိတ္ရိွရာကို ဦးတည္လိုက္ႀကတယ္။ 

ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမွဳရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ  ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္း ကားဂိတ္က စည္ပင္ရဲေတြေနတဲ့ ရံုးခန္းဆီေရာက္တာနဲ႔ ၿပတင္းမွန္ေတြကို ရိုက္ခြဲၿပီး စတင္ေတာင္းဆိုလိုက္တယ္။ 

“မင္းတို႔ထဲက ေက်ာင္းသားကိုရိုက္တဲ့ေကာင္ ထုတ္ေပးစမ္း” လို႔။ တကယ္ေတာ့ ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္း စည္ပင္သာယာကရဲေတြက အခု ႀကံ႕ဖြ႔ံနဲ႔  စြမ္းအားရွင္ေတြလိုပဲ။ အရိုက္ခံရတဲ့ေက်ာင္းသားက “က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြ ပါ” လို႔ ေၿပာတာကို “ 

မင္းလားကြ ေက်ာင္းသား၊ ငါတို႔ကလည္း ေက်ာင္းသားဆို ပို ရိုက္ခ်င္ေနတာကြ” ဆိုၿပီး မနားတမ္း ရိုက္ေတာ့တယ္လို႔ ထြက္ေၿပးလာတဲ့  ေက်ာင္းသားတေယာက္က ၿပန္ ေၿပာၿပေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕မွန္ၿပတင္းတံခါးကိုရိုက္ခြဲၿပီး အႀကမ္းပတမ္း စတင္လိုက္တာဟာ  သိတ္မလြန္ေတာ့ဘူး။ စည္ပင္ရဲေတြ ထြက္ေၿပးႀကတယ္။ 

က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ရံုးခန္းကို သိမ္းယူထားၿပီး အာဏာပိုင္ေတြကို ေစာင့္ေနတယ္။ သိတ္ မႀကာဘူး။ ခရိုင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အပါအဝင္၊  တပ္မမွဴးတခ်ိဳ႔ ေရာက္လာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ေက်ာင္းသား(၅) ေယာက္ကို ကိုယ္စားၿပဳ ေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္တယ္။ 

ေက်ာင္းသားေတြက ရံုးခန္းကို ဝိုင္းထားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း သူတို႔ရဲ႕ကလိမ္ကက်စ္ေတြကို မယံုတာေႀကာင့္ 

ေဆြးေႏြးခ်ိန္ သတ္မွတ္ေပးလိုက္တယ္။ ည ၁၀ နာရီ ထိုးတာန႔ဲ အေၿဖတစံုတရာ မရရင္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ရပ္မယ္ လို႔။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔  အႀကမ္းဖ်င္း ေတာင္းဆိုတဲ့အခ်က္က သိတ္ မမ်ားပါဘူး။ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို လႊတ္ေပးရမယ္။ ေက်ာင္းသားကို  မတရားသၿဖင့္ ရိုက္ႏွက္တ့ဲ သက္ဆိုင္ရာစည္ပင္ရဲေတြကို (၂၄) နာရီအတြင္း ဖမ္းဆီး အေရးယူရမယ္ လို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ 

စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြနဲ႔ အရာရွိေတြက က်ေနာ္တို႔ကို အခ်ိန္ဆြဲထားၿပီး ေတာင္ေၿပာေၿမာက္ေၿပာ ေလွ်ာက္ေၿပာေနတယ္။  စည္ပင္ရဲေတြကို ဘယ္မွာရွာရမွန္း မသိဘူးဆိုေတာ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္က ၿပန္ပက္တယ္။ “ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔ ဒီမိုကေရစီေရး 

လုပ္တဲ့သူေတြကို မမိတဲ့အခါ၊ သက္ဆိုင္ရာမိသားစုေတြကို ဖမ္းဆီးတယ္။ အခု စည္ပင္ရဲေတြရဲ႕မိသားစုဝင္တေယာက္ေယာက္ကို ဖမ္းၿပီး  လူလာ လဲခိုင္းလိုက္ေပါ့” တဲ့။ တကယ္ေတာ့ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ေက်ာင္းသားေတြကို ဖမ္းဖို႔ ၿပင္ဆင္ထားၿပီးၿပီ။ 

ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္း ကားဂိတ္နားက အေမွာင္ရိပ္ေတြမွာ စစ္ကားေတြက လ်ိဳ႔ဝွက္ ေနရာယူလိုက္ႀကတယ္။ အေဝးေၿပးကားဂိတ္ထဲက  ခရီးစဥ္ေတြအားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ၿပီး ကားေတြအားလံုးကို ႏွင္ထုတ္လိုက္တယ္။ 

ည ၁၀ နာရီ ထိုးရင္ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားအုပ္စု အေမွာင္ထဲမွာ ဘယ္သူမွ လူမသိသူမသိ အဖမ္းခံရေတာ့မယ္။ အဖမ္းခံရမဲ့အတူတူေတာ့  ၿပည္သူေတြသိေအာင္လုပ္တာ အေကာင္းဆံုးၿဖစ္တယ္လို႔ ဆံုးၿဖတ္လိုက္တယ္။

pmrsufESm - 4

rlydkif - ,ae@jrefrm

တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းသားေတြက အၿပင္မွာ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္လိုက္တယ္။ အေဆာင္ကိုၿပန္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ထပ္ေခၚဖို႔ ႀကံစည္လိုက္တယ္။  ဆရာေတြက အေဆာင္ကိုၿပန္သြားႀကမယ္ပဲ ထင္ေနခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားအုပ္စုက ည ၁၀ နာရီ မထိုးခင္မွာ အုပ္စုႏွစ္စု 

ခြဲလိုက္တယ္။ အုပ္စုတစုက အေဝးေၿပးကားဂိတ္ဆီကို ဝင္လာတဲ့ ၿပည္က ခရီးသည္တင္ကားကို ေခ်ာဆြဲလိုက္ႀကၿပီး၊ လွည္းတန္းလမ္းဆံု  ဆီကို ေမာင္းခိုင္းလိုက္ႀကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ၊ မရမခ်င္း လွည္းတမ္းလမ္းဆံုမွာ တညလံုး သပိတ္စခန္းဖြင့္မယ္လုိ႔ 

ေႀကၿငာလိုက္တယ္။ (အေဆာင္မွာၿပန္ၿပီး ဆႏၵၿပမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ တိတ္တဆိတ္ အဖမ္းခံရမယ္) ေမာ္ကြန္းထိန္း ဦးစိန္ေဌးတို႔အုပ္စုက  သူတို႔ကားနဲ႔ ၿဖတ္တားဖို႔ လုပ္တယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ သတိေပးတယ္။ ဆရာတို႔ ေနာက္တခါ ကိုးလို႔ကန္႔လန္႔လုပ္ရင္  က်ေနာ္တို႔က ၿဖတ္တိုက္ပစ္မယ္လို႔ ေၿပာလိုက္ေတာ့မွ ေနာက္ကေန တိတ္တိတ္ေလး လိုက္လာတယ္။ ၁၉၉၆ ေအာက္တိုဘာတိုက္ပြဲ  ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ေအာင္ၿမင္ခဲ့တယ္။ လွည္းတမ္းလမ္းဆံုကို ေက်ာင္းသားေတြ ဆႏၵၿပပြဲ က်င္းပလိုက္ၿပီး နာရီပိုင္းအတြင္းမွာပဲ 

စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြနဲ႔ပါေမာကၡေတြ ေရာက္လာႀကတယ္။ စည္ပင္ရဲေတြကို ဖမ္းဆီးလာၿပီး၊ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းသားေတြကို 

ကန္ေတာ့ခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို စည္ပင္ရဲေတြရဲ႕အမည္ေတြကိုသာ မွတ္ၿပီး ကန္ေတာ့တာကို ၿငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ့္ထက္  အသက္ႀကီးတဲ့သူေတြက ကန္ေတာ့တာဟာ သင့္ေတာ္တဲ့အရာတခုမဟုတ္ဘူးဆိုတာ လူတိုင္း နားလည္ေနလို႔ပါ။ 

တိုက္ပြဲဆိုတာ အကန္႔အသတ္ ထားရပါတယ္။ ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏွစ္ခုရၿပီဆိုရင္ လတ္တေလာတိုက္ပြဲရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ၿမင္တယ္။  ဒါေႀကာင့္ က်ေနာ္တို႔အေဆာင္ကို ၿပန္ရမယ္။ (တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြက တတိုင္းၿပည္လံုး အေထြေထြသပိတ္ဆင္ႏႊဲဖို႔ လွည္းတန္း  လမ္းဆံုတဝိုက္နဲ႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ထဲမွာ ဆက္ၿပီး ေနခ်င္ပံုရပါတယ္။) က်ေနာ္တို႔က အေထြေထြသပိတ္အထိ သြားဖို႔အတြက္ 

အသင့္မၿဖစ္ေသးဘူးလို႔ ယူဆခဲ့တယ္။ ဒါေႀကာင့္ ဆႏၵၿပပြဲကို ရုတ္သိမ္းခဲ့တယ္။ ၁၉၉၆ ေအာက္တိုဘာ ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳရဲ႕  အဓိကအႏွစ္သာရကေတာ့ စစ္အာဏာပိုင္ေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းအာဏာပိုင္ေတြ၊ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ေနရာေတြကို ၿဖတ္ကနဲ 

ေရြးခ်ယ္တယ္။ တိုက္ပြဲကို လူထု ၿမင္ႏိုင္ေအာင္၊ လူထုက ပူးေပါင္းပါဝင္လာႏိုင္ေအာင္ ၿပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ “ရန္သူကို 

မထင္မွတ္ထားတဲ့ေနရာကေန တိုက္ပါ။ ရန္သူ ၿပင္ဆင္ခ်ိန္မရခင္မွာ လူထုဆီကို ဝင္ပါ” ဆိုတဲ့အေတြးအေခၚဟာ ေခတ္မွီေနဆဲ ၿဖစ္တယ္။ 

၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာ ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈ  ဒီဇင္ဘာေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈက ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ဒုတိယပိုင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာတိုက္ပြဲအၿပီးမွာ ေက်ာင္းသား 

လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို မိမိရဲ႕နယ္အသီးသီးကို ၿပန္ခိုင္းပါတယ္။ အႀကံအစည္က ေက်ာင္းသားေတြကို သက္ဆိုင္ရာ  နယ္အသီးသီးမွာ ဖမ္းဆီးဖို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ အေတြ႔အႀကံဳရိွေနတဲ့ေက်ာင္းသားေတြဟာ နယ္ကို မၿပန္ႀကပါဘူး။ တြက္ခ်က္ထားတဲ့အတိုင္းပါပဲ။  မိဘေတြကို ၿခိမ္းေၿခာက္တယ္။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေမာ္ကြန္းထိန္းရံုးခန္းေတြမွာေခၚၿပီး လက္မွတ္ထိုးခိုင္းတယ္။ 

ေမာ္ကြန္းထိန္းရံုးခန္းေတြဆိုတာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ေနရာယူ ႀကီးစိုးထားတဲ့ေနရာေတြ ၿဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားတေယာက္  ရံုးခန္းထဲဝင္သြားၿပီဆိုရင္ က်န္တဲ့ေက်ာင္းသား (၄၀­၅၀) ေလာက္က ရံုးခန္းကို ဝိုင္းထားပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလႈပ္ရွားမႈကို  ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက ဖမ္းလို႔မရတဲ့အခ်က္တခ်က္က အဲ့ဒါေႀကာင့္ ပါ။ 

ေက်ာင္းသားကို ဖမ္းမရေတာ့ စစ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ လက္ကိုင္တုတ္ေတြဟာ အင္မတန္ ေအာက္တန္းက်တဲ့လုပ္ရပ္တခုကို စတင္ 

လုပ္ေဆာင္ပါေတာ့တယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္တံဆိပ္တံုး ရိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို ေက်ာင္းအနီးတဝိုက္မွာ  ၿဖန္႔ေဝလိုက္ပါတယ္။ (ရပ္ကြက္ထဲနဲ႔တခ်ိဳ႕တကၠသိုလ္ေတြမွာေတာ့ မ်ိဳးခ်စ္လူငယ္မ်ားအမည္ခံ၊ အၿခားအမည္ခံၿပီးၿဖန္႔ပါတယ္) စာမွာပါတဲ့  အေႀကာင္းအရာေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သိကၡာမရိွေတာ့ေႀကာင္း။ ဘတ္(စ္)ကားစီးရင္လည္း ကားခမေပးပဲ စပယ္ယာနဲ႔ 

ရန္ၿဖစ္လို ၿဖစ္၊ ရန္ကြက္ထဲမွာလည္း ရန္ၿဖစ္လို ၿဖစ္­­­­­ စတဲ့ေက်ာင္းသားထုကို သိကၡာခ် ပုတ္ခတ္တဲ့ အေႀကာင္းအရာေတြ ပါဝင္တယ္။ 

ရန္ကုန္ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ေဒါသထြက္ခဲ့ႀကတယ္။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ရဲ႕ရံုးခန္းကို သြားေရာက္ ဝိုင္းရံႀကတယ္။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္  ဦးႀကင္စိုးကို အခု ၿဖန္႔ေဝေနတဲ့စာဟာ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္က ထုတ္ေဝတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ဦးႀကင္စိုး လက္မွတ္နဲ႔ ထုတ္ၿပန္  ေႀကၿငာေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုႀကတယ္။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္က ထုတ္ၿပန္ေပးမယ္လို႔ ဂတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္တေန႔ မနက္ ၉ နာရီမွာ  ပါေမာကၡခ်ဳပ္ရံုးခန္းကို ေရာက္သြားႀကတဲ့အခါ၊ ဦးႀကင္စိုးက ရွင္းလင္းတဲ့စာကို ထုတ္ၿပန္ေပးဖို႔ ေနေနသာသာ ေက်ာင္းသားထုကို 

ေရွာင္ေနခဲ့တယ္။ အေတြ႔မခံခဲ့ဘူး။ မေက်မနပ္ ၿဖစ္ေနတဲ့ေက်ာင္းသားေတြက ညေနပိုင္းမွာ လွည္းတန္းလမ္းဆံုမွာစုၿပီး ဆႏၵၿပပြဲ က်င္းပဖို႔

pmrsufESm - 5

rlydkif - ,ae@jrefrm

စတင္လိုက္တယ္။ ႏိုဝင္ဘာ တလလံုး ေက်ာင္းသားေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖမ္းဆီးဖို႔ ႀကိဳးစား၊ သိကၡာခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္စုဟာ  ေနာက္ထပ္ ေက်ာင္းသားဆႏၵၿပပြဲတခုကိုသာ ရင္ဆိုင္လိုက္ရေတာ့တယ္။ 

ဒီကေန႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ကို ေအာက္တန္းက်တဲ့နည္းနဲ႔ သိကၡာခ်၊ ေထာင္ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ စစ္အုပ္စုဟာ ၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာလတံုးက 

ေက်ာင္းသားထုကို သိကၡာခ်ဖို႔ ႀကံစည္ခဲ့တံုးကလိုပဲ ကိုယ့္ရွဴးကိုယ္ပတ္ ၿဖစ္ေနတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္က သိကၡာက် မသြားပဲ၊ လူထုရဲ့  စာနာနားလည္ေထာက္ခံမႈက ၿမင့္တက္လာတယ္။ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ စိုးရိမ္မွဳက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ့ ႀကိဳတင္ ႀကံစည္ယုတ္မာမွဳကို 

မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၿမင္ေနရတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ရဲ့ သေဘာထားႀကီးမွဳကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအသိုင္းအဝိုင္းက ေတြ႔ၿမင္ေနရတယ္။  တခုေတာ့ ရိွတယ္။ အတားအဆီးတိုင္းမွာ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့အရာတခုကို ရွင္းပစ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ စည္ပင္ရဲေတြလို၊ စြမ္းအားရွင္ ႀကံ႕ဖြံ႔ေတြလို၊  အလိုေတာ္ရိေတြဆိုတာ လူလို ေၿပာလို႔ မရတတ္ဘူး။ တခါတေလ ခပ္ႀကမ္းႀကမ္းေလး တုံ႔ၿပန္ေပးၿပီး ကိုင္တြယ္ေပးၿပီးမွ ေနာက္တဆင့္ကို  တက္လွမ္းလို႔ရတာ မို႔လား။ ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈတံုးက စည္ပင္သာယာရံုးကို အဲ့သလို လုပ္ပစ္ခဲ့ႀကတယ္။ 

၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာလႈပ္ရွားမႈကို လွည္းတန္းလမ္းဆံုကေန ၿမိဳ့ထဲကို ခ်ီတက္တဲ့အခါ လမ္းေႀကာင္းေရြးခ်ယ္မႈ မွားခဲ့တယ္။ စစ္တပ္က ညွပ္ပိတ္  ဖမ္းလို႔ရမဲ့ ဦးေထာင္ဘိုလမ္းလို ေနရာကို ဦးတည္ခဲ့ႀကတယ္။(တကယ္ေတာ့ အဲ့ဒီၤအၿဖစ္အပ်က္ကုိ သံသယရိွလြန္းလို႔ လူစစ္ခိုင္းခဲ့တယ္။ 

ဆိုက္ကားေပၚက အခ်က္ၿပခဲ့တဲ့သူဟာ ေက်ာင္းသားထုႀကားထဲက ဦးေဆာင္သူတေယာက္နဲ႔ ဘယ္လို ပတ္သက္ေနသလဲဆိုတာကို စံုစမ္းဖို႔  တိုက္တြန္းခဲ့ဘူးတယ္။ ဦးေဆာင္သူအားလံုးကလည္း ကိုယ့္အုပ္စုနဲ႔ကုိယ္ဆုိေတာ့ အဆက္အသြယ္ ခက္သလို၊ ၿပန္လည္သံုးသပ္မႈလည္း  မလုပ္ခဲ့ႀကဘူး) 

ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေဆာင္ေတြမွာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပိတ္ဖမ္းဖို႔ လုပ္တယ္။ ေက်ာင္းေတြကို (၂) ပတ္ေလာက္  လွ်ိဳ႔ဝွက္ၿပီး ပိတ္လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေဆာင္ေတြကေန ခြာခဲ့ႀကတယ္။ တခ်ိဳ႔က ပဲခူးေကာလိပ္က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ 

လုပ္ကိုင္ဖို႔ ထြက္ခဲ့ႀကတယ္။ ေျပာက္က်ားဆႏၵၿပပြဲေတြ ၿပန္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ရဲ႕အေနအထားက အေၿခအေန မေပးေတာ့ဘူး။  ရန္သူက ပိုက္စိတ္တိုက္ ရွာေနၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ပုန္းေအာင္းစရာ ေနရာတခုရေရးဟာ အဓိက ၿဖစ္လာခဲ့တယ္။ 

နိဂံုး  ရန္သူ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ေနရာကကေန အမွတ္မထင္ တိုက္ခုိက္ပါ။ ရန္သူစစ္တပ္က ေခ်မွဳန္းလို႔ မရႏိုင္တဲ့ အေၿခခံစခန္းတခုကို ရွာထားပါ၊  မိမိရဲ႕ေနာက္လိုက္ေတြကို လံုေလာက္တဲ့ ေလ့က်င့္မွဳေတြ ၿပဳလုပ္ေပးထားပါ” ဆိုတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီေလာက္ကတည္းက  ဇြန္ဇူးရဲ႕ “စစ္ပြဲအႏုပညာ” စာအုပ္မွာ လမ္းညႊန္ထားၿပီးသား အခ်က္ေတြ ပါ။ သူက စစ္ပြဲေတြအေႀကာင္း အႀကံေပးထားတာၿဖစ္ေပမဲ့  လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြအတြက္လည္း အသံုးဝင္ေနဆဲပါ ပဲ။ 

ေၿပာသာ ေၿပာရတာပါ။ ကိုယ္က က်ည္ဆံ၊ နံပါတ္တုတ္၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြနဲ႔ေဝးတဲ့ လြတ္ေၿမာက္ေဒသမွာ ေရာက္ေနၿပီး အားအားရွိ  ေတာ္လွန္ေရးမိန္႔ခြန္းေတြ ထ ေၿပာမေနခ်င္ပါဘူး။ ႀကံဳခဲ့ဘူးတဲ့အရာေတြကို သတိေပး ယံုေလာက္သာ အႀကံၿပဳၿပီး အထဲကလူထုက 

ကိုယ့္ရဲ႕ကံႀကမၼာကိုကုိယ့္ဘာသာ ေရြးခ်ယ္ ဆံုးၿဖတ္တာက အေကာင္းဆံုးပါ။ က်ေနာ္တို႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ဘူးတဲ့ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္အေရးေတာ္ပံုကေန  ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈကာလေတြထက္ ဒီကေန႔ဗမာၿပည္ကလူထုဟာ ပိုမိုေကာက္က်စ္ယုတ္မာတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြႀကားမွာ ေန 

ေနႀကရတယ္။ လႈပ္ရွားမႈမွာ အခက္အခဲမ်ိဳးစံုကို ရင္ဆိုင္ေနႀကရတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူထုႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္က ၿမင့္မားေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။  ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္ခ်င္တဲ့သူေတြက လူထုရဲ့ေရခ်ိန္ေနာက္မွာ က်န္မေနရစ္ဖို႔ပဲ လိုတာပါ။  ေအာင္မိုးဝင္း  လူထုက ႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္ ၿမင့္ေနတယ္ဆိုတာ စစ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕လိမ္လည္ယုတ္မာမႈေတြအားလံုးကို သိေနသလို၊ ၿပည္ပက အတိုက္အခံ  ေတြရဲ့ ဇြတ္အတင္း ညာသံေပး ေတာေၿခာက္ေနတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြကိုလည္း ရင္ခုန္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကုိ ဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။

pmrsufESm - 6

rlydkif - ,ae@jrefrm