۱
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﭼﻬﺎﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ )(۱۹۶۴
ﮊَﻙ ﻟَﻜﺎﻥ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻧﺪﻩ :ﮊَﻙ ﺍَﻟَﻦ ﻣﻴﻠِﺮ ﺗﺮﺟﻤﺔ :ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻳﻚ ﺗﻜﻔﻴﺮ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺮﺍ ﻣﺠﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﻣﻀﺤﻜﻪ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ -ﻓﺮﺩﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ
ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﺪﺭﺳﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ ۱ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺤﻮﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ. ﻗﺼﺪ ﻣﻦ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺑﺪﻫﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺤﻮﺓ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﻫﻢ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﻛﻨﻢ .ﻭﻟﻲ ﻗﺒﻼ " ﻻﺯﻣﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺸﻤﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻢ ـ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﻛﺜﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺍ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ـ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﭼﻨﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺧﺎﺹ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ :ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺮﺍ ﻣﺠﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺠﺎﺯ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﺪﺕ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﺔ ﻛﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺳﻤﻴﻨﺎﺭ ﻳﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻣﺠﺎﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺣﻀﺎﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ـ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﺍﻗﻌﺎ " ﺻﺮﻑ ﺁﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ـ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎء Ecole p ra tiqu e des Hantes Etudes
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۳
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻭﻗﺎﻳﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﻧﭽﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺠﻤﻨﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻤﻦ ﻣﺤﻮﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻧﺪ . ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻟﻄﻤﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﻦ ﻧﺰﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﺋﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻢ. ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲ ﺩﻫﻢ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺭﺍ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ " ﻣﻌﻠﻖ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ .ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺎء ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﺔ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻫﺴﺘﻢ ﻭﻇﻴﻔﺔ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻱ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﻓﺮﺩﻳﻨﺎﻥ ﺑﺮُﻭﺩِﻝ ۱ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻤﻦ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺄﺳﻔﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺎﺭ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻣﻨﺎﻋﺖ ﻃﺒﻌﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﻤﺼﻪ ﺧﻼﺻﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ ﺑﺴﺘﺎﻳﻢ .ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﺱ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺁﻭﺍﺯﺓ ﺳﺒﻚ ﻭ ﺷﻴﻮﺓ ﻣﺮﺍ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﻧﺨﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺣﻘﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﺷﻮﺩ .ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻭ ﻣﻨﺎﻋﺖ ﻃﺒﻊ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺧﺎﺻﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻡ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﻩ. ﻗﺒﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺩﻭﺳﺘﻢ ﻛﻠُﻮﺩ ﻟِﻮﻱ ﺍِﺳﺘﺮﻭﺱ ۲ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻣﺸﻌﻮﻑ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻦ ﻣﺒﺬﻭﻝ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺍﺳﺖ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻧﺰﺝ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺍ ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ .ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻱ ﺭﺑِﺮ ﻓﻼﺳﻠِﻴﺮ ، ۱ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻧُﺮﻣﺎﻝ ﺳﻮﭘِﺮﻳﻮﺭ، ۲ ۱
Fer dinand Braudel Cla ude Lévi Strauss ۱ Robert Flacelièr e ۲ Ecole Nor mal Supér ieur e ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۴
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﻻﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺪﺭﺳﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻭﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻟﻄﻒ ﻭ ﻣﺮﺣﻤﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺍﺋﻲ ﻫﻤﺔ ﻛﺴﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻪ ﻗﻠﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻤﻨﻮﻧﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻢ ﺑﻮﺩ. ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻭﺱ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺍﻳﻨﺠﺎﻧﺐ .ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ. ۱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱِ ﺍﻧﻀﻤﺎﻣﻲ ۳ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺳﻬﻤﻲ ﻣﻬﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺟﺰء ﻻﻳﻨﺠﺮﺍﺋﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻃﻌﻨﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻬﺰﺍء ـ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻄﻮﺭ ﻣﻮﻗﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻌﻠﺖ ﻣﻮﺍﻧﻌﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺑﻮﺩﻡ ـ ﻣﺤﻜﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﻫﺎﻧﺮﻱ ﺍِ ۲ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍﻭ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺪﻱ ﺍﺯ ﺩﺍﺋﺮﻩ ﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﺒﻊ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ .ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﭼﺎﭖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺎﻧﺮﻱ ﺍٍ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻟﻄﻒ ﻭ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺩ ﻭ ﺍﻣﺘﻨﺎﻋﻲ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ .ﻫﻴﺄﺕ ﻣﺪﻳﺮﺓ ﻣﺠﻠﺪ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺟﺰ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻜﺘﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻢ ﺑﻪ In concreto Henri Ey
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳ ۲
۵
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﭼﺎﭖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺧﻮﺩ ﺷﻤﺎ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮﻱ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﻮﺍﻩ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻨﻢ ،ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ،ﭼﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ " ﻭﺍﺟﺪ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻮﺏ ﺩﻭ ﺳﺮ ﻃﻼ ﺭﺍﺩﺍﺭﺩ .ﻧﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻮﺩ ،ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺑﮕﻴﺮﻡ. ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﻣﺒﺪﺃ ﻣﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﻣﺠﺪﺩ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﻛﺎﻣﻼ " ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﻭﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﺎﺷﺪ. ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺎﺕ ﺟﻨﺒﺔ ﻧﻘﺎﻟﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺷﻤﺎ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﻟﻲ ﺣﻮﺍﺩﺛﻲ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﻧﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺷﺪ .ﻗﺼﺪ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﻭﺱ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ۱ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﻬﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻋﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺍﻟﻐﺎء ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﻭ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﻬﺮﺣﺎﻝ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﺭﺳﻤﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺑﻨﺤﻮﻱ ﻛﻪ ﺍﻟﻐﺎء ﺍﻳﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺭﺍ ﺷﺮﻁ ﻋﻤﺪﺓ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺍﻧﺠﻤﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﻡ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺟﺰﺋﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺁﻥ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﮔﺮﺩﻧﺪ. In ter nationa l Psychoanalytica l Association
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۶
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻟﺬﺍ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺗﻜﻔﻴﺮ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺘﻮﺍﺋﻲ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻓﺘﻮﺍﻫﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﺘﻤﻌﻲ ﺩﻳﻨﻲ ﭼﻮﻥ ﻛﻨﻴﺴﻪ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺗﺴﻤﻴﻪ ﺍﻱ ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﻚ ﺍﺳﺖ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﺳﭙﻴﻨﻮﺯﺍ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺁﻥ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺎﻩ ﮊﻭﺋﻴﻪ ۱۶۵۶ـ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﺪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ـ ﺍﺳﭙﻴﻨﻮﺯﺍ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻜﻔﻴﺮﻱ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺷَﻤﺎﺗﺎ )۱ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﻑ ﻳﻬﻮﺩ ﺑﻤﻌﻨﻲ ﻋﺪﻡ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺍﺳﺖ( ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺍﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻧﮕﺮﺩﻳﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻋﻠَﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﺍﺗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﭽﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻌﻠﺖ ﻃﻨﻴﻦ ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺧﺎﺹ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﻃﺮﺡ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻱ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﻢ ـ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺤﺎﻝ ﻧﻴﺴﺖ ـ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺣﻜﻢ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻱ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺔ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻴﺎﻧﺪﺍﺯﺩ .ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺍﻓﺘﻀﺎﺡ ﺁﻣﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ـ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﺒﺎﻟﺔ ﺳﺨﻨﺎﻧﻢ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ـ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﺭ ﭘﻲ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﻲ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﻢ .ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻀﺤﻜﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻤﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ " ﺑﻲ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭﻧﮕﻲ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻡ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺨﺺ ﺍﻭﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺬﻛﺮ Chammata
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۷
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻧﺎﻣﺶ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻢ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺧﻨﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﻣﺎﻳﻞ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺸﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻴﺺ ﻭ ﺑﻴﺺ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻌﺪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺧﻨﺪﻩ ﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻡ .ﺍﻳﻦ ﺑﻌﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﺓ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﻭ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﭼﻮﻥ ﺗﻜﻘﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻡ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻧﻢ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻧﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ. ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﺵ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻥِ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻓﺮﺻﺖ ﺭﺍ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻀﺤﻚ ﻭ ﺧﻨﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺭﻙ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻧﺎﺩﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻬﻢ ﺁﻥ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻞ ﻭ ﻗﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻳﺎ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻄﺤﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﺟﺪﻱ ﺍﺳﺎﺱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻻﺯﻣﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺔ ﻣﺮﺍﻭﺩﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ۱ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭﺍﺟﺪ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭﺍﻻﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﺮﺩﻱ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ .ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﺟﻤﻌﻲ ﻭ ﺗﻮﺩﻩ ﺍﻱ ﺁﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﺐ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺯﻧﺪﻩ .ﻟﺬﺍ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺟﻨﺒﺔ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟ ﺔ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ Su jet
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۸
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻧﺎﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻓﺮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ -ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻧﺒﺎﺷﺪ -ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻭ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﻓﺮﺩ ﺩﺭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺗﻤﻨﺎﻱ ۱ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺎﻟﺬﺍﺕ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻧﺶ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﻣﻀﺤﻜﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻌﺪﻱ ﺧﺎﺹ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ،ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻛﺴﻲ ﭼﻮﻥ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﮔﻮﺍﻫﻲ ﺩﻫﺪ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﻗﻌﻲ ﮔﻮﺍﻩ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻲ ﻧﮕﺮﺩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﺑﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻭ ﺷﺮﻡ ﻭ ﻋﻔﺘﻲ ﻛﺎﺫﺏ ﮔﺮﺩﺩ .ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪ ﺟﺮﺃﺕ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺫﻛﺮ ﺍﻳ ﻦ ﺑﻌﺪ ﻭ ﺳﺎﺣﺖ ﺧﺎﺹ ﺍﻣﺮﻱ ﻣﻮﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺑﻨﺤﻮﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺎء ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﺍﻭﻳﺔ ﺷﻮﺥ ﻭ ﻣﺰﺍﺡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻀﺤﻚ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺫﻛﺮ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ۲ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭﺍﺟﺪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺳﺖ .ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮﺍﺕ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻢ ﻭ ﺑﺮﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻟﻔﻆ ﺟﺰء ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺎء ﺗﺠﻠﻴﺎﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﺍﺧﺺ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺁﻟﺖ ﺷﺮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ۳ﺭﺟﻮﻉ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻱ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺁﻟﺖ ﺷﺮﻡ ﺁﺩﻣﻲ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ .ﻟﺬﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ Objet (d’amour) Fondement
Pudendum
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲ ۳
۹
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻳﺎ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻋﺎﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻱ ﺗﻌﺠﺐ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ـ ﻭ ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺎ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ـ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻛﺎﺭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺯﻳﺮﺳﺌﻮﺍﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻘﻄﺔ ﺁﻏﺎﺯﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺍﻗﻌﺔ ﺭﺳﻮﺍﺋﻲ ﺁﻣﻴﺰﻱ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺟﺪﻱ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻭ ﻣﻘﺎﺻﺪ ،ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺒﺨﺸﻴﻢ .ﺯﻳﺮﺍ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱِ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﺒﻊ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﺮﺩﺓ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺁﻟﺖ ﺷﺮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭﻗﻔﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻡ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺧﺎﺹ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻢ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻡ ﺑﺮ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﻭﺍﺿﺤﻲ ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﺪ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭﺗﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻋﺎﻡ ﻛﻠﻤﻪ ﭼﻴﺴﺖ ،ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺍﻣﺮ
ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ
ﻛﻪ
ﺁﻳﺎ
ﭼﻪ
ﭼﻴﺰﻱ
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
ﺭﺍ
ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ
ﻛﺎﺭﻱ
ﻋﻤﻠﻲ
ﻣﺸﺨﺺ
ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ.
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۰
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
۲ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ۱ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺻﻄﻼﺣﻲ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﺻﻄﻼﺣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻠﻲ ﻭ ﻋﺎﻡ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺁﺩﻣﻲ ﺩﻻﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻱ ﻭﺍﻗﻊ ۲ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﺎﺣﺖِ ﺭﻣﺰ ﻭ ﺍﺷﺎﺭﺕ
۳
ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﺭﺍﺋﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺣﻴﺚ ﺧﻴﺎﻟﻲ ۴ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺍﻣﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﺛﺎﻧﻮﻱ. ﻟﺬﺍ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻓﻖ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﺩﻭﺭ ﺗﺮﻱ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺣﺎﻝ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺩﻳﻮﮊِﻥ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻗﻠﻤﺮﻭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺣﺎﻝ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻢ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ. ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ،ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻤﻌﻲ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻭ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﻭ ﺗﺎﻻﺭﻱ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ،ﻗﺼﺪ ﻋﻤﺪﺓ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ. ﻣﺮﺟﻊ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻡ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺁﻥ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺧﺸﻚ ﻭ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺑﺪﻭﻱ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺯﻧﺪﺓ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻤﻌﻨﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ۱
Pr axis Réel ۳ Le Symb olique ٤ L’imaginaire ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۱
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ) ﻋﻠﻢ ﻳﺎ ﻣﺬﻫﺐ ( ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﭼﻴﺴﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺒﺨﺸﺪ. ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺭﻓﻊ ﻳﻚ ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ .ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺩﺭ ﻫﺮﺣﺎﻝ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ .ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﺤﻚ ﺍﺻﻠﻲ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻧﺪﺍﺭﻡ .ﻣﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻡ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻌﺠﺐ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺁﻣﻴﺰ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺷﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻤﺰﺑﺎﻥ
ﺷﺪﻩ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ :ﻣﻦ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻧﻤﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ. ﻭﺍﻧﮕﻬﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﻭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ " ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ :ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻳﺎﻓﺘﻦ. ﺟﺎﻟﺐ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﺓ ﻋﻠﻮﻡ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﻟﺬﺍ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ " ﻣﻴﺎﻥ
ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻱ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﮔﺸﺘﻲ .ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ " ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻳﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻻ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﺔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﺴﺘﺮﺍﻧﺪ ؟ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎﺳﺖ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻻﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺗﺤﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺍﺩﻋﺎﻱ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﺘﻮﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﻢ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻱ ﺩﻻﻟﺖ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺟﺴﺘﺠﻮﺋﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺭﻭﺡ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻱ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭﺟﻪ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ.
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۲
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻟﺬﺍ ﺗﺄﻭﻳﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻠﻢ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﺘﻮﻥ ۱ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﻭ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺧﻠﻂ ﻭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺣﺎﻝ ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩ ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﻋﻠﻢ ﺗﺄﻭﻳﻞ ﺩﺭ ﺭﻭﺵ ﺗﻌﺒﻴﺮﻱ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻻﺍﻗﻞ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺑﻌﺪﺍ " ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮔﺸﺖ .ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﻋﻠﻢ ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﻢ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﻳﻢ. ﺁﻧﭽﻪ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ۲ﺁﻧﺴﺖ .ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ،ﻻﺍﻗﻞ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘ ﻲ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﻫﻴﻢ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺮ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﻃﻲ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﻣﺜﻼ " ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﺩﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﻠﻢ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﻧﻘﻄﺔ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺁﻥ .ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻵﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻳﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻢ ﺷﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻟَﻮﺍﺯﻳﻪ ۳ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻻﺍﻗﻞ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺭﻭﺵ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻋﻠﻢ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ـ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﺎﻣﻊ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻠﻤﺮﻭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ ـ ﻭﺿﻌﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ؟ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﻁ ﺁﻣﺮﺍﻧﺔ ﺩﻭﻫِﻢ ۴ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻭﺍﺣﺪ )ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻟﻢ( ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻡ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺭﺟﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻟﻴﺴﺘﻲ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ۱
h er mén eutique objet ۳ Lavoisier ٤ Duhem ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۳
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ .ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﻢ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺘﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺤﺎ " ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺗﺤﺼﻞ ۱ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﻜﻤﻠﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻨﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ .ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﭘﺲ ﻫﺮ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻧﻮﻋﻲ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻱ ﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﺿﻌﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺎﻣﻼ " ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺩ ﻭ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﺧﺖ ﻋﻠﻢ ﻭﺍﺟﺪ ﺗﻨﻪ ﺍﻱ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻭ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻓﺼﻞ ﺳِﻔﺮ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻋﺪﺩ ﺩﻭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﻚ ﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﻫﻢ .ﻟﺬﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ " ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﻭﻱ ﺁﻭﺭﻳﻢ. ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﻴﻢ ـ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ـ ﺩﺭ ﺁﻧﺼﻮﺭﺕ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﻠﻢ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺜﻼ " ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺍﺣﺴﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﻋﺮﻓﺎ ﻧﻴﺰ ﺻﺎﺩﻕ ﺑﺎﺷﺪ .ﻭ ﺣﺘﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﻋﺎﺭﻓﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ " ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭﻛﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ :ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺣﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺫﺍﺕ ﻭ ﻣﺎﻫﻴﺘﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺧﻞ ﻋﻠﻢ ﮔﻨﺠﺎﻧﻴﺪ. ﺫﻛﺮ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ .ﺁﻳﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﻠﻢ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺁﻥ ﺑﻤﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮﻱ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻋﻠﻢ ﺑﺤﺴﺎﺏ ﺁﻭﺭﻳﻢ؟ ﭼﻨﺪﻱ ﭘﻴﺶ ﻣﺠﺪﺩﺍ " ﻣﺘﻦ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﺭﻭ
۲
ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻭ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎ " ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺳﺖ -ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ .ﮔﺮﭼﻪPositivistes Diderot
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۱۴
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺷﻴﻤﻲ ﺑﺎ ﻟَﻮﺍﺯﻳﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﻭﻟﻲ ﺩﻳﺪﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﻃﺒﻌﻲ ﻛﻪ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺳﺮﺍﻍ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮﻱ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺷﻴﻤﻲ .ﺣﺎﻝ ﭼﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﺩﺭﺧﺸﺶ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﺑﺤﺴﺎﺏ ﻧﻴﺎﻭﺭﻳﻢ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻡ ﺍﻣﺮﻱ ﻗﺎﻃﻊ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮﻱ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻲ ﺭﻭﺡ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﻴﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺛﺎﻧﻮﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻀﻮﺭ ﻓﺮﺩ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ .ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺍﻡ .ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻲ ﭘﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻡ ،ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺷﺨﺺ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﭼﻴﺴﺖ؟
۳ ﺗﻤﻨﺎ ﻳﺎ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﻭﺍﺟﺪ ﭼﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺪﺭﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻣﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ؟ ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﻋﻠﻮﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻣﻮﺛﻖ ﺁﻧﺴﺖ، ﻋﻠﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﺜﻼ " ﺍﺯ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺩﺍﻥ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﺍﮔﺮ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﺮﮔﺰ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﻱ ﭼﻮﻥ ﺍﻭﭘِﻦ ﻫﺎﻳﻤﺮ ۱ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ -ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺟﺪﻳﺪ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻭ ﺗﻤﻨﺎﺋﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ -ﺑﺮﻧﻤﻲ ﺁﻣﺪ .ﻭﺍﻧﮕﻬﻲ ﻛﺴﻲ ﻫﻢ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﺳﺆﺍﻝ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮﻱ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻓﺖ؟ Oppenheimer
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۱۵
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱِ ﺷﺨﺺ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻣﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﻟﺰﻭﻣﺎ " ﻣﻮﺟﺐ ﻃﺮﺡ ﺁﻥ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﻟﺬﺍ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺟﺰ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺁﻳﺪ ،ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺷﺨﺺ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻡ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎ " ﻧﺎﭼﺎﺭﻡ ﭘﺮﺳﺶ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺑﻲ ﺟﻮﺍﺏ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ .ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﺑﺤﺴﺎﺏ ﺁﻭﺭﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ ؟ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺟﻮﺍﺏ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ .ﺑﺎ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻱ ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﺳﺖ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺯﺭﺍﻋﺖ ﻳﺎﻓﺖ .ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺎﺕ ﺑﻤﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﻭ ﺳﺎﺣﺘﻲ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺳﺎﺯﻡ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺭﺍﻩ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﻛﻨﻴﻢ. ﺁﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻠﻢ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ؟ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ .ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺷﻮﺩ .ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺎ ﺳﺎﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻔﺮﻭﺽ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﺋﻲ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻭﺍﺭ ﺑﺨﻮﺩ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ. ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﻃﺮﺣﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﺩﺭﺁﻳﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻗﻄﻌﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ " ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻋﻠﻮﻡ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮﺩ ـ ﻭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ـ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۶
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻋﻠﻢ ﻣﻔﺮﻭﺿﻲ ﭼﻮﻥ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ؟ ﺑﺪﻭﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻨﺔ ﺩﺭﺧﺘﻲ ،ﭼﻨﻴﻦ ﺩﮔﻠﻲ ﻳﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻴﺮﻩ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺁﺏ ﻛﺠﺎ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻟﻨﮕﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻳﻢ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﺧﺺ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﺎﻣﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﻨﺪ؟ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻳﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ؟ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺭﺍﻫﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﻛﺎﺭﻱ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﭘﻴﺮﻭﺯﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﺩﺍﻧﺴﺖ؟ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻱ ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎﺭﻱ ﺧﺴﺘﮕﻲ ﺁﻭﺭ ،ﻣﻼﻟﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺍﺷﻤﺌﺰﺍﺯ ﺁﻣﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺭﺍ ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﻛﺜﺮﺍ " ﻛﺎﺫﺏ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﻱ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ـ ﻣﺜﻼ " ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺣﺮﻣﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﺮﻭﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﻋﻘﺐ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺟﻤﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻋﺪﺓ ﻣﻌﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﻣﻦ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﺜﻠﺜﻲ ﻋﻘﺪﺓ ﺍﻭﺩﻳﭗ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﺪﺓ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺫَﻛَﺮ . ۱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻨﻴﺸﻞ ۲ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺭﺍ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺤﻲ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻓﺼﻞ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﺎﻱ ﺩﻫﻨﺪ ﮔﻮﺋﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺭﻭﺷﻦ ﻭﻭﺍﺿﺢ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺎ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻪ ﻣﺘﻔﺎﺭﻕ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻈﺮﻱ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺜﻼ " ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ۱ Castration ۲ Fen ichel
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۷
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺧﺘﺮﺗﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﻣﻲ ﻭﺭﺯﺩ ،ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻪ ﺗﻔﺎﺭﻕ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﺑﻨﺤﻮﻱ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ. ﻋﺎﺭﺿﺔ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻧﺨﺴﺖ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺰﺩ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺽ ﺑﺮ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﻗﻮﺓ ﺗﻜﻠﻢ ﺍﺳﺖ .ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻋﺎﺭﺿﺔ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﺁﻣﻮﺯﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﺟﻪ ﺗﻔﺎﺭﻗﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻴﻢ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻫﻴﺴﺘﺮﻱ. ﻟﺬﺍ ﻭﺟﻪ ﺗﻔﺎﺭﻕ ﻓﺮﺩ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺴﺘﻜﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﻛﻪ ﺟﺎﻱ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ ،ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻜﻠﻢ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎﻱ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ. ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺍﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻜﻠﻢ ﺍﻭ ﺑﺮ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﻍ ﺍﻭﺳﺖ ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻜﺘﺔ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﺎﻣﺸﺨﺼﻲ ﭼﻮﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﻠﺒﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭ ۱ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﻛﺎﻣﻼ " ﺩﺭﻙ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻫﻴﺴﺘﺮﻱ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺭﺿﺎء ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺧﺎﺹ ﻓﺮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ـ ﻧﻮﻋﻲ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺧﺎﺹ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﺑﺮﺁﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺍﺭﺿﺎء ﻧﺸﺪﺓ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ـ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺯﻥ Tr ansfer t
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱
۱۸
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺩﺭ ﻋﺪﻡ ﺍﺭﺿﺎﻱ ﺁﻧﺴﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺭﺩﭘﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ .ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻨﺎﻫﻲ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ .ﮔﻨﺎﻩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ " ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺷﺨﺺ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﺰﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻪ ﺗﺮﻙ ﻣﺠﺎﻟﺲ )ﺳﻤﻴﻨﺎﺭﻫﺎﻱ( ﺧﻮﺩ ﺷﺪﻡ ﺩﻗﻴﻘﺎ "ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻮﺩﻡ. ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﺪﺭ ۱ﺑﮕﻮﻳﻢ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﺻﻞ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖِ ﭼﻪ ﻣﺰﻳﺘﻲ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻭﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ. ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﻘﻮﻡ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﻳﺎﻓﺖ :ﭼﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺍﺩ :ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ، ﺗﻜﺮﺍ ﺭ ،ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﻠﺒﻲ ﻭ ﺭﺍﻧِﺶ ۲؟ ﻣﻼﺣﻈﺔ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﺱ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻛﻠﻲ ﺗﺮ ﻛﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻤﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻛﺎﺭﺁﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻴﻢ- ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﺍﺳﻢ ﺍﺷﺎﺭﺕ ۳ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺤﺎ " ﺩﺭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺔ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ـ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﮔﺎﻡ ﺗﺎﺯﺓ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪﺩﺍﺩ. ۱
NomduPèr e Inconscient, r épétition, tr an sfer t et pulsion ۳ Sign ifiant ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱۹
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺑﺨﻮﺩﻡ ﻭﻋﺪﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻡ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﺩﻭ ﻭ ﺑﻴﺴﺖ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻛﻢ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻢ ﺑﻨﺤﻮﻱ ﻛﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻨﺪ.
ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ ﻡ ـ ﺗُﻮﺭ : ۱ﻭﻗﺘﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻭ ﺗﻤﻨﺎﻱ ﻓﺮﺩ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺭﺑﻂ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﺪ ﺁﻳﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺯﺩﮔﻲ ۲ﻣﺘﻬﻢ ﺳﺎﺧﺖ ؟ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻳﺎ ﺗﻤﻨﺎﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺭﺟﺎﻋﻲ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱِ ﻓﺮﺩ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﻧﻴﺰ ﺍﺭﺟﺎﻋﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﻜﺮ َﺑﺪﻭﻱ -ﻛﻪ ﻟِﻮﻱ ﺍِﺳﺘﺮﻭﺱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ -ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﺿﻤﻴﺮﻱ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺁﻧﺼﻮﺭﺕ ﺁﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮﺭ ﻣﻄﻠﻖ ﺻﺎﺩﻕ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪﻱ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ . ﺭﺍﻩ ﻛﺸﻒ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ،ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻓﺮﻭﻳﺪﻱ ﺁﻧﺮﺍ ،ﻣﺮﻳﻀﺎﻥ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳ ﻚِ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱِ ﻓﺮﺩِ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻧﻜﺮﺩ. M . Tor t Psychologisme
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۲۰
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎﻻ ﺟﺎﻱ ﺩﺍﺩﻡ .ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲِ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻤﻨﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﻭ ﺑﺎﺯ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻭﺍﺟﺪ ﺳﻬﻤﻲ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻣﻊ ﺍﻟﻮﺻﻒ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺴﺰﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﻨﺎ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺳﻘﺮﺍﻁ .ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺳﻘﺮﺍﻁ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﺟﺰ ﻋﺸﻖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ۱ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺳﻘﺮﺍﻁ ﺗﻤﻨﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻣﻨﺸﺄ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻄﻠﻮﺏ ۲ﺁﻥ ﻣﻲ ﻧﮕﺮﺩ .ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺰﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻣﺘﻌﻠَﻖ ﺁﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﮊﺍﻧﻮﻳﻪ۱۹۶۴
Su jet Objet
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۲۱
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﻭ
ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻭ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﺑﺪﻭﻱ ﻋﻠﺘﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻠﻨﮕﺪ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ،ﻣﺎﻧﻊ ،ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻦ ،ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﺪﻡ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ -ﺳﻴﻨﻴﻮﺭِﻟﻲ Singnor elli
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﻨﻢ ﺳﺨﻨﺎﻧﻢ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ،ﺷﻌﺮﻱ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪﺍ " ﺧﻮﺍﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺵ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ ﺍﺯ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺍﺯ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺮﺍﺭﺁﻣﻴﺰ ﺍﺳﺖ ،ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺭﺍﻧﺶ ﺑﺼﺮﻱ ۱ﺍﺳﺖ .
ﺷﻌﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﻪ ﺍَﺭﮔُﻦ ۲ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﺠﻨﻮﻥ ﺍِﻟﺰﺍ ۳ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺯﻧﻮﺍ
۴
ﺁﻭﺭﺩﻩ
ﺍﺳﺖ : ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﺗﺼﻮﻳﺮﺕ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭﻡ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺁﻣﻴﺰﺩ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﺠﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﺭﻭﻱ ﺑﻤﻦ ﻛﻨﻲ ﺑﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﺟﺰ ﺳﺎﻳﺔ ﻣﻮﻫﻮﻣﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﻲ ﻳﺎﻓﺖ Pulsion scopique Louis Ar agon
۱ ۲ ۳
٤
Fou dَElsa ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻧﻮﻋﻲ ﻛﻨﺘﺮﭘﻮﺋﻦ contrepointﺩﺭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ contr echantﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺗﻲ
ﭼﻮﻥ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ،ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ،ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ...ﺑﻪ ﺑﺎﺯﻧﻮﺍ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍَﺭﮔُﻦ ﺑﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻣﺘﻦ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ
ﺻﻮﺭﺕ ﻳﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺕ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻟﺬﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻧﻮﺍﺋﻲ )ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﻲ( ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ .ﻣﺘﺮﺟﻢ
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۲
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﻱ ﭼﻮﻥ ﺁﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺑﻲ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﻳﺪﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭼﺸﻤﻢ ﭼﻮ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺗﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻏﻴﺎﺏ ﺗﻮ ﻣﺴﻜﻦ ﺍﻭﺳﺖ ﻏﻴﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﻛﻮﺭﻱ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺣﺴﺮﺕ ﺁﻣﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﻫﺎﻱ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ،ﻣﺠﺎﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺟﺰﺋﻲ )ﻏﻴﺮﻛﻮﭼﻚ ،ﻏـ ( ۱ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻡ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﻟﺲ ـ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻭﺍﺭ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ـ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻟﺬﺕ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺮﺩ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﮔﺮ ﺩﻧﺒﺎﻟﺔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺮﺍﺭﺁﻣﻴﺰ ﺍﺳﺖ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ .ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺍَﺭﮔُﻦ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﺔ ﭘﺮ ﺭﻣﺰ ﻭ ﺭﺍﺯ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ : » ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ ﻧﺎﺟﻲ ۲ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺘﻨﻪ ﺍﻱ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ« .ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍَﺭﮔُﻦ ﻭﺍﻗﻌﺎ " ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺛﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻏﺮﻭﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻃﻨﻴﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺴﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﻡ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻢ .ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﻣﻌﻨﻲ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻧﺎﭼﺎﺭﻡ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻫﻢ ﺳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺟﻮﻉ ﻛﻨﻢ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺟﺰﺋﻲ ) ﻏـ ( ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺗﺮﻣﻴﺰﻱ ۱ﻓﺮﻣﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺭﻡ )ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻣﻨﻬﺎﻱ ﻓﻲ (- Φ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺧﺎﺹ ﺍَﺭﮔُﻦ -ﻛﻪ ﺑﻬﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺟﻨﺒﺔ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ -ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﺩﻳﻮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﻧﻮﺍﺋﻲ ﺭﺍ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ.
۱ Object petit “a” ۲ An Nadji ۱ Symb olique
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۳
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
۱ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺷﻤﺎ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻛﺎﻣﻼ " ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﺁﺷﻨﺎﺋﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﺁﺷﻨﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﻜﺘﻮﺑﺎﺕ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﻛﻬﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﻣﺎﻳﻠﻢ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻓﻦ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﻳﺪﻱ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻼ " ﺍﺯ ﺁﻥ ﻏﺎﻓﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺍﺯ ﺣﻀﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻦ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﻣﺘﻤﺎﺩﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻓﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺍﺭﺯﺵ ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺍﺻﻠﻲ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ـ ﻳﻌﻨﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻜﻠﻢ ـ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﺷﻮﻡ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﻲ ﺍﺭﺯﺵ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻗﺎﺩﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻓﻖ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻻﺍﻗﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﺗﻲ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺫﻛﺮﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺗﻔﻜﺮ ﻫﻴﺪﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺰﻭﺩﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻲ .ﺣﺎﻝ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻴﻢ ﻣﺮﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ. ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺭﺍﺣﺖ ﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺟﺰ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ .ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﺭﺱ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺍ ـ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻘﻮﻻﺕ ﺍﻭ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ﻭ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ـ ﻣﻘﺪﻣﺘﺎ " ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻢ. ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺯﻳﺮ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﻡ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ :ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺗﻜﺮﺍﺭ .ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﻠﺒﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻡ ﺩﻓﻌﺔ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻢ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻫﺎﺋﻲ ﺭﻳﺎﺿﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺩﻥ ﻛﺎﺭ ﻋﻤﻠﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﻭ
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۴
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺑﺨﺼﻮﺹ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻡ .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻳﻌﻨﻲ ﺭﺍﻧﺶ ۱ﻛﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻥ ﺑﻤﺮﺍﺗﺐ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﭼﻨﺪﺍﻧﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﻠﺒﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ. ﻟﺬﺍ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ ـ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎ " ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﺎﺯ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ .ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﺁﺧﺮِ ﺳﺎﻝ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﻨﺒﺔ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﻭ ﭘﻴﭽﺎﭘﻴﭻ ﺁﻥ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﻨﻴﻢ .ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﺔ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺷﻜﻨﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮﺍﺟﻮﺋﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﭘﺮﻭﺍﺯﻧﺪ. ﺩﻭ ﭘﻴﻜﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ِﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮﺍﻟﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﺓ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻲ ﺧﺎﺹ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺹ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﺍﮔﺮ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ " ﻫﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﺁﻥ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻧﺼﻮﺭﺕ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪﻭﺩ ﺁﻥ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﻟﺬﺍ ﻻﺯﻣﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻈﺮﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ـ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﻤﻴﺘﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ.
ﺩﻭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﺧﻂ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ) ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ۲ﻭ ﺣﻴﺚ ﻭﺍﻗﻊ (۳ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻛﻪ ﺩﻓﻌﺔ ﻗﺒﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ﺷﻜﻞ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻳﻦ ۱
Pu lsion Su jet ۳ Le r éel ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۵
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺳﺌﻮﺍﻝ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ،ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻭ ﻻﻳﻨﺤﻞ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻋﻠﻢ ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ ؟ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻡ.
۲ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻜﻠﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﺁﺷﻨﺎﺋﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺁﺷﻨﺎﺗﺮ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺔ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺍﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﻛﻪ ﻛﻠﻮﺩ ﻟِﻮﻱ ﺍﺳﺘﺮﻭﺱ ۱ﻛﺸﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﻜﺮ ﺑﺪﻭﻱ ۲ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﻱ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍء ﻓﺮﺩﻱ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺣﺘﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺟﻤﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﻣﻴﮕﺮﺩﻧﺪ ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﻳﻦ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺭﺍ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻗﻮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﺔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻟِﻮﻱ ﺍﺳﺘﺮﻭﺱ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺎﺭ ﺗﻮﺗِﻢ ۳ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺯ ﺯﻭﺍﺋﺪ ﺁﻥ ﻣﻲ ﻛﺎﻫﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﺭﻭﺍﺑﻄﻲ ﭼﻨﺪ ﺗﻌﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺟﺎﻱ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺧﻮﺩ ۱ C laud Levi Str au ss ۲ Pen sée sauvage ۳ Totemique ۴ Signifian ts
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۶
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻭﺍﺟﺪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩﻧﺪ .ﺍﺳﻤﺎء ﺩﻻﻟﺖ ۱ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻤﺎء ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺪﻝ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ـ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥِ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺎﻋﻠﻲ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﺑﺪ ـ ﺁﻧﭽﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﺁﻥ ،ﻫﺮ ﺩﻭ ،ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺩﺭﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺳﺎﺩﻩ ﻟﻮﺣﺎﻧﺔ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺱِ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﮔﺮ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻛﻮﺩﻙ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻫﺴﺘﻢ ،ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ! ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺁﺯﻣﻮﻧﮕﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﺣﻴﺮﺕ ﺷﺪﻩ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﻮﺩﻙ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﺩﺭﻳﺎﺑﺪ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻱ ﻛﺎﻣﻼ " ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﻫﻠﺔ ﺍﻭﻝ ﻛﻮﺩﻙ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺎﻋﻞِ ﺍﺻﻠﻲِ ﺷﻤﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺑﻌﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻠﻴﺖ ﺍﻭ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺩ ﺷﻤﺎﺭﺵ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﭘﻲِ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻋﻠﻢ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺨﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺭﻭﺍﻧﻲ ـ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﮔﺮﺩﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻜﻠﻢ ﺍﺳﺖ .ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﺟﺪ ﻣﺪﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻓﻲ ﺍﻟﺒﺪﺍ ﻫﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻗﺒﻞِ ﺗﻘﻮﻡِ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻮﺿﻊ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺧﺎﺹ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻋﻨﺼﺮﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﻨﺒﺔ ﻋﻴﻨﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﻣﺤﻜﻢ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻮﺭﺯﻧﺪ ﺁﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۷
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻔﻲ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ .ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﻓﺮﻭﻳﺪﻱ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺩﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻭ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺍﺳﺮﺍﺭﺁﻣﻴﺰ ﺭﺍ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺭﺍﺯ ﻭ ﺭﻣﺰﻱ ﺟﺰﺋﻲ ﻛﻨﻴﻢ ـ ﻧﻴﺮﻭ ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻙ ﻏﺎﻟﺒﺎ " ﺩﻻﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻣﺘﻜﺎﺛﻒ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻋﻠﺖ ﭼﻴﺴﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ. ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﻗﻠﻤﺮﻭﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﻘﺪ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺩﻧﻴﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪﺍﻥ ﺣﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﺭﻱ ﺁﺳﺎﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺣﺠﻢ ﻫﺎﻱ ﻣﻨﻔﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻜﺘﻮﺑﺎﺕ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﺳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﻧﻈﺮﻱ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﻋﻠﺖ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺩﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎﺭﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺣﻀﺎﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻫﻢ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ :ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﺓ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ Ver gleichungﻳﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻮﻋﻲ ﮔﺸﺎﺩﮔﻲ ﻳﺎ ﺩﻫﺎﻧﻪ ) ۱ﺍﺻﻄﻼﺣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ
۲
ﺑﻜﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ( ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺩﺭ ﺁﻧﺼﻮﺭﺕ ﻋﻠﺖ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺰﺑﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺁﻧﺮﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺩﺭﻙ ﻭ ﻓﻬﻢ ﻛﺮﺩ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭﺩﺳﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻌﺎﺩﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﺭﺳﻄﻮ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﻞ ﺍﺭﺑﻌﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺩﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﻪ ﺩﺭ ﭘﻲِ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭ ﺁﻥ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺩﻭﺵ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻢ .ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻛﺘﻔﺎء ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻢ ﺁﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺨﺸﻢ .ﻋﻠﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ ۱ Béance )۲Prolégoménes ā toute metaphysique future (Emmanuel Kant
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۸
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻛﺎﻧﺖ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻣﻘﻮﻻﺕ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺑﻪ ﻋﻘﻞ ﻣﺤﺾ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ـ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺫﺍﺗﻲ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ۱ﺍﺷﻴﺎء ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﻋﻠﺖ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﺰﺍﺕ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻧﺎﻣﺴﺘﺪﻝ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ. ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻋﻠﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺯﻧﺠﻴﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻨﺎﺗﻲ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻋﻤﻞ ﻭ ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻭﺍﺣﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﻭ ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺷﺌﻲ ﻛﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﻮﺩﻩ ﺍﺵ ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺍﻳﻦ ﺳﻘﻮﻁ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺮﻭﺳﺖ ،ﻧﻴﺮﻭﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺪﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺠﺎﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ. ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﻱ ﻧﺎﻣﻌﻴﻦ ﻭ ﺧﻼﻑ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻩ ﻋﻠﺖ ﺟﺬﺭ ﻭ ﻣﺪ ﺩﺭﻳﺎ ﺳﺖ ـ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺔ ﻋﻠﺖ ﺑﻄﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻜﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ـ ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﻛﻪ ﺗﻌﻔّﻦ ﻋﻠﺖ ﺗﺐ ﻭ ﻟﺮﺯ ﺍﺳﺖ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺧﻼﺻﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﻠﺖ ﺩﺭﺟﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﻟﻨﮕﺪ. ﺣﺎﻝ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺑﺸﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻢ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻱ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻝ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﻟﻨﮕﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻋﻠﺖ ﻧِﻮﺭﻭﺯ ۲ﺑﺎﺷﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﻭﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺮﻣﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ۱
In hér en ce et communauté Névr ose
۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۲۹
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮﻱ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺭﺍ ﺑﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁﻥ ﻧِﻮﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﺍﻣﺮﻱ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺍﻣﺮﻱ ﻭﺍﻗﻊ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻣﻌﻴﻦ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﭼﻨﺪﻱ ﺭﻭﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﺣﺎﻝ ﺁﻳﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺭﺍ ﺑﻨﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﻢ ﻧِﻮﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﻢ؟ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻣﻌﻠّﻖ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ. ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻮﺭﻭﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻧﻘﺺ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﺘﻲ ﺳﺎﺩﻩ ﺩﺭﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺯﺧﻤﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﻮﺭﻭﺯ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺯﺧﻢ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ. ﺗﻮﭘﻮﻟﮋﻱ ۱ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖِ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻌﻠﺖ ﻛﻤﻲ ﻭﻗﺖ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﺑﺤﺚ ﻛﻨﻮﻧﻴﻤﺎﻥ ﺟﺎﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺑﺎ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺟﻬﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺯﻳﺪ .ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ – ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺒﺎﺏ ﻭ ﻋﻠﻞ ﻧِﻮﺭﻭﺯ
۲
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﻋﻠﺖ ﺍﺳﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺭﺩ ﻭ ﺍﻧﻜﺎﺭ ۳ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﺷﺘﺎﺑﺰﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻭﺍﻧﮕﻬﻲ ﻣﺪﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﻭﻫﻠﺔﺍﻭﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﻣﻌﻠّﻖ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﺔ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﮕﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺩﻓﻊ ﺍﻣﻴﺎﻝ ۴ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺮﻱ ﺗﻌﺠﺐ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ. ۱
Topologie Etiologie des névroses ۳ Refus ٤ Refoulement ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۰
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺣﺖ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﺟﺎﻱ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﻧﻪ ﺟﻨﺒﺔ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻌﻲ ۱ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻏﻴﺮﻭﺍﻗﻊ ۲ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ . ۳ﺑﺮﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﺧﻮﺍﺏ ﺍﺷﺒﺎﺡ ﺧﺒﻴﺚ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻮﺿﻊ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻭﺍﻗﻌﺎ "ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮﺓ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺷﺒﺎﺣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﺑﻲ ﺁﻧﻜﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺓ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺎﻟﺔ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻔﺘﺎﺭﻱ ﻣﻀﺮّ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ،ﺣﺘﻲ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﺑﻴﺨﻮﺩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻤﻊ ﺣﻀﺎﺭ ﺍﺩﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﺩ ﻓﺮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻧﭽﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻧﺎﻑِ ﺭﺅﻳﺎ ۴ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺒﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺭﺅﻳﺎ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ .ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﻑ ﺭﺅﻳﺎ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﺪ ﺗﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﺔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ،ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﻑ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺁﺭﻱ ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻄﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﺮِ ﺳﻮﻳﺪﺍﻱ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺣﻀﺎﺭ ﺭﺍ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﻧﻴﭽﻪ ﺧﻮﺏ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩﻛﻪ ﺩﻭﺭﺗﺮﻳﻦ ﺍﻓﻖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ ﺑﺪﺳﺖ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﻟﺬﺍ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﭘﻴﺎﻡ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻥِ ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﻪ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﻱ ﺩﺭﺁﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﺑﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺁﻥ ﺑﻬﻢ ﺁﻣﺪ. ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ. ۱
Ir r éel dér éel ۳ nonréalisé ٤ Nombr il du r êve ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۱
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
۳ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻋﻠﺖ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﺳﻤﺎء ﺩﻻﻟﺖ ۱ﺭﺍ ﺍﺻﻞ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺑﺤﺴﺎﺏ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﺠﺎﻱ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺁﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺻﻞ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺑﺮﺁﻣﺪ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻣﺎﺩﺍﻡ ﻛﻪ ﺣﺪ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺁﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ. ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺍَﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻣﻨﻈﻮﺭﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻜﻞ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﺨﻮﺩ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺻﻮﺭ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻙ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺎﺕ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻟَﻼﻧﺪ ۲ﺭﺟﻮﻉ ﻛﻨﻴﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺩِﻭِﻟـ ﺰ ﻫﻮِﺭ ۳ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﺔ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻓِﻠَﻤﺎﺭﻳﻮﻥ ۴ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺭﺍ ﻣﺮﻭﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﺣﺪﻭﺩ ﻫﺸﺖ ﻳﺎ ﺩﻩ ﺷﻜﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻴﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﺁﻣﻮﺯﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﻳﺎ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ »ﺑﺪﻭﻥ ﺁﮔﺎﻫﻲ« ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻓﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺭﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﻭ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺧﻴﺎﻝ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻇُﻠﻤﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﻓﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ۱
Signifian ts La la nd e ۳ Dwelshauvers ٤ Flammarion ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۲
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻳﻮﻧﮓ ۱ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻱ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﺭﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﺮﺩﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ ﺩﺭ ﭘﻲِ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺎﺭﺗﻤﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺗﻮﺑﺮﻩ ﺍﻱ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭ ﻛﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻲ ﻣﻨﺰﻭﻱ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺲ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﺑﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺑﻄﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻌﻼﻭﻩ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﻤﻮﺩ .ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻌﺒﻴــﺮ ﺧﻮﺍﺏ ﺩﺭ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﺎﻣﻼ "ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ . ﺁﻧﭽﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ـ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻭ ﻇﻠﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻗﺒﻞِ ﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﺳﺖ ـ ﻛﺸﻒ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﭼﻴﺰﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺔ ﺟﻬﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ۲ﺑﻮﻗﻮﻉ ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﺩ ،ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻼﻡ ﻭ ﻧﺤﻮﺓ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﻱ ﺁﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻌﻮﺭ ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺁﮔﺎﻩ .ﺍﻳﻦ ﺷﻌﻮﺭ ﺁﮔﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﺰﻳﺘﺶ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺘﻮﻥ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻣﺜﻼ " ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺧﻮﺍﺏ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺩﺭ ﺭﺅﻳﺎ ﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ .ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺍﺳﻤﺎء ﺩﻻﻟﺖ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ . ﻭﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻮﺍﻩ ﻛﻠﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﻨﻢ .ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺤﻮﺓ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻤﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻡ. ﺩﺭ ﺭﺅﻳﺎ ،ﺩﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻬﻮﻱ ﻳﺎ ﺩﺭ ﻣﺰﺍﺡ ﻭ ﻟﻄﻴﻔﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﻧﺤﻮﺓ ﺍﺻﺎﺑﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻧﻊ . C.G. J ung Su jet
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۳۳
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻊ ،ﻧﻘﺺ ،ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻭ ﺗَﺮَﻙ .ﺩﺭ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻱ ﺷﻔﺎﻫﻲ ﻳﺎ ﻛﺘﺒﻲ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﻟـﻐﺰﺩ .ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﻫﺎﺋﻲ ﺟﺬﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﭘﻲ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ ـ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻋﻤﺪﻱ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺣﻴﺚِ ﺯﻣﺎﻧﻲ ۱ﻏﺮﻳﺒﻲ ﺍﺳﺖ .ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺁﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﻛﺸﻒ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻣـﻲ ﻛﻨﺪ .ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻃﻲ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻒ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻳﻚ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺍﺳﺖ ـ ﺭﺍﻩ ﺣﻠﻲ ﻛﻪ ﻟﺰﻭﻣﺎ " ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻢ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﺍﺟﺪ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺌﻮﺩﻭﺭ ﺭﻳﻚ ۲ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺁﻣﻴﺰ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻥ ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ـ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ـ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻏﺎﻓﻞ ﮔﻴﺮﻱ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ .ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻦ ﻏﺎﻓﻞ ﮔﻴﺮﻱ ۳ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﺪﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻬﺎﺋﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻳﺎﻓﺖ ) ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻒ ( ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻇﻬﻮﺭ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺨﺼﻮﺹ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻡ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻩ ﺍﻱ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍُﻭﺭﻓﻪ ۴ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮﺵ ،ﺍﻭﺭﻳﺪﻳﺲ ۵ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﺍﺯ
۱
Tempora lité Théodore R eik ۳ Su rprise ٤ Or phée ٥ Eurydice ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۴
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻣﺜﺎﻝ ﺁﻭﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻭﺭﻓﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ .۱ ﺍﮔﺮ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﻴﺪ ﭼﻨﺪ ﻛﻼﻣﻲ ﻃﻌﻨﻪ ﻭﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺩﻗﻴﻘﺎ " ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺸﻖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﻪ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ ﺍﻣﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻭ ﻭﺍﺣﺪ ؛ ﮔﻮﺍﻩ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺿﺮﺏ ﺍﻟﻤﺜﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ » ﻭﻗﺘﻲ ﻳﻜﻴﺶ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻱ ﺩﻩ ﺗﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﺵ ﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ«. ﻋﺪﻡ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ،ﻋﺪﻡ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﻮﻋﻲ ﻟﻐﺰﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﻟﺮﺯﺵ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ .ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻡ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﻭﺍﺟﺪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﻭ ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﻒ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺟﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ ؟ ﺁﻳﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻡ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺍﻣﺮﻱ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﺗﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ؟ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﻦ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﻗﻊ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺩﻋﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺗﺎﻡ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ،ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺴﺪﻭﺩ ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﺮﺍﺑﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻜﺎﺭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻔﺴﺎﻧﻴﺎﺕ ﺭﺍ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺟﻠﺪﻱ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻦ ﺁﺩﻣﻲ ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ .ﺣﺎﻝ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﺣﺪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ ﺗَﺮَﻙ، ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ﻭ ﺍﻧﻘﻄﺎﻉ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻴﺎﻭﺭﻡ. ﺍﺳﺎﺱ ﻭ ﺣﺪ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ Unbegr iffﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻤﻌﻨﺎﻱ » ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ « ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺁﻥ » ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻓﻘﺪﺍﻥ « ﺍﺳﺖ. ﺣﺎﻝ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻪ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﻏﻴﺎﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ؟ ﻧﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻧﻘﻄﺎﻉ .ﺗَﺮَﻙ ﻭ ﺩﺭﺯ ﻭ ﺷﻜﺎﻑ ۱
ﺍﻭﺭﻓﻪ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻋﺸﻖ ﻣﻲ ﻭﺭﺯﻳﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺶ ﻣﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻭﻟﻲ ﺑﺎ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻬﻨﻢ ﻧﺠﺎﺕ
ﺑﺨﺸﺪ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺟﻬﻨﻢ ﺷﺮﻁ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ.
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۵
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﻣﻮﺟﺐ ﺭﻭ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻏﻴﺎﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻳﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻲِ ﺳﻜﻮﺕ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﻗﻒ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺳﻜﻮﺗﻲ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ . ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﻫﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺑﺪﺍﻡ ﭼﻨﻴﻦ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﻧﻈﺮ ﺟﺰﺋﻲ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺯ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﺼﻮﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﻣﺎﻧﺪ .ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻜﺘﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻼﻡ ﺍﻭ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺑﻄﻮﺭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﺗﺮﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﺸﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻓﺎﻋﻠﻲ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻼﻡ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﭽﺎﭘﻴﭻ ﺟﻤﻼﺕ ﻭ ﺍﻧﺤﺎء ﺳﺨﻦ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪﺭ ﻏﻴﺎﺏ ﻭ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﺯ ﻭ ﺭﻣﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺍﻩ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﻣﺮﻱ ﺑﺎﻃﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺁﻣﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﺘﻤﺪﺍﺩﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻠﺖ ﻧﻘﺼﺎﻧﻲ ﺫﺍﺗﻲ . ﺧﻼﺻﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜﻮﻓﺎﺋﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺅﻳﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻗﺎﺭﭺ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮﺵ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮ ﺩﻭﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺭﻭﻳﻨﺪ .ﻟﺬﺍ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻓﺎﻗﺪ ﺗﻌﻴﻦِ ﻧﻬﺎﺋﻲ. ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ obliviumﺍﺯ ﻛﻠﻤﺔ ) lèvisﺑﺎ eﻛﺸﻴﺪﻩ( ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻧﺮﻡ ،ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﺻﺎﻑ ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ Olivium .ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻙ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﭘﺎﻙ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ :ﺍﺳﻤﺎء ﺩﻻﻟﺖ ﺭﺍ ﭘﺎﻙ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﻤﻼ "ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻨﺼﺮﻱ
ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺬﻑ ﻭ ﺍﺑﻄﺎﻝ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﺒﻮﻕ ﺑﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺩﻓﻊ ﺍﻣﻴﺎﻝ ۱ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﺍ " ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺨﻦ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ .ﺑﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺎﻙ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ۲ﻧﺎﻣﻴﺪ. Refoulement Censure
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۳۶
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﻭﻳﺎﺭ ﺑﺎ ﻗﻴﭽﻲ ﺭﻳﺰ ﺭﻳﺰ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﻳﺎ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺍﺛﺮ ﻫﺎﻧﺮﻱ ﻫﺎﻳﻨﻪ ﺭﺟﻮﻉ ﻛﻨﻴﺪ .ﺍﻳﻦ ﺁﮔﻬﻲ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ: ﻓﻼﻥ ﺧﺎﻧﻢ ﻭ ﺁﻗﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺮﺕ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮﻟﺪ ﻛﻮﺩﻛﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻳﺒﺎﺋﻲ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﺸﻤﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺩﻛﺘﺮ ﻫﻮﻓﻤﻦ ،ﺳﺎﻧﺴﻮﺭﭼﻲ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ،ﻛﻠﻤﺔ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺧﻂ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ .ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﺛﺮِ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻠﻤﺔ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﻨﺎﻣﻴﺴﻢ ﻣﺆﺛﺮ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺫﻛﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﻬﻨﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﻓﺮﻭﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎﻱ ﻧﻘﺎﺷﻲِ ﺳﻴﻨﻴﻮﺭﻟﻲ ۱ﺩﺭ ﻛﻠﻴﺴﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻭﺭﻭﻳﺘﻮ ۲ﻧﺎﻡ ﻧﻘﺎﺵ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺜﺎﻝ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻥ ،ﺣﺬﻑ ﺷﺪﻥ ﻭ » ﺯﻳﺮ ﺁﻭﺍﺭ ﺭﻓﺘﻦ « ۳ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻩ ﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺍﻗﻌﻴﺘﻲ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻛﻠﻤﺔ ﺳﻴﻨﻴﻮﺭ Signorﻛﻪ ﺑﻤﻌﻨﻲ ﺳﺮﻭﺭ ﻳﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﺳﺖ ) ﺩﺭ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ( Her rﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺁﻭﺍﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻣﺘﺪﺍﻋﻲ ﺑﻪ ﻣﻬﺘﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮﮒ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﻴﻨﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺍﺳﻄﻮﺭﺓ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺮﮒ ﭘﺪﺭ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ، ﻣﺮﮔﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻭﺍﺟﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻄﻮﺭﺓ ﻧﻴﭽﻪ ﻳﻌﻨﻲ » ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ « ﻣﻲ ﺭﺳﺪ. ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﻭﺍﺟﺪ ﺩﻻﻳﻞ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺍﺳﻄﻮﺭﺓ ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﻨﺎﻫﻲ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺫَﻛَﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﻛَﺴﺘﺮَﺳﻴﻮﻥ .۴ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖِ ﻧﻴﭽﻪ ﺭﺍ ﻣﻦ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺍﻛﺜﺮﻳﺖ ﺭﻭﺷﻨﻔﻜﺮﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ. ۱
Signor elli Or vieto ۳ ) ﺍﺧﺘﻨ ﺎﻕ(Unterd rückung ٤ Ca stra tion ۲
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۳۷
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
ﺣﺎﻝ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﺣﻤﻞ ﺑﺮ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﺴﺘﺮﺳﻴﻮﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﻛﻠﻴﺴﺎﻱ ﺍﺭﻭﻳﺘﻮ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺁﺧﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺠﺎﻱ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻣﻜﺎﻟﻤﺔ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻄﺎﺭ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻭ ﻧﺎﻡ ﺳﻴﻨﻴﻮﺭﻟﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﻭ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻭ ﺣﻜﻢ ﻣﺮﮒ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﻟﺬﺍ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﺷﻜﺎﻑ ﻭ ﺍﻧﻔﺼﺎﻝِ ﺫﺍﺗﻲِ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﻔﺼﺎﻝ ﻳﺎ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺩﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻲ ﻧﺎﺋﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ .ﻣﺎ ﻣﻮﻗﺘﺎ " ﺍﻳﻦ ﺁﺭﺯﻭﻣﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﻣﺠﺎﺯِ ﻋﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﺎﺭ ۱ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻓﺎﻋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﻏﻴﺮﻣﺘﺮﻗﺒﻪ ﺍﻱ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﺵ ﺑﺎ ﭘﺪﺭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﻮﺷﺶ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﺋﻲ ﺟﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﺑﻪ ﻋﺪﻡ ﺩﺭﻙ ﺁﻥ ﻧﻴﺎﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺍﻱ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻝ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ :ﺯﻥ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ؟ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﺌﻮﺍﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪ. ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺟﻮﻧﺰ ۲ﺑﺎ ﺷﺮﻡ ﻭ ﺣﻴﺎﺋﻲ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ " ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﻭﻳﺪ ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﻗﻒ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ ﺧﻮﺩ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻧﺼﻮﺭﺕ ﻓﺮﺩ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻟﻴﺴﺖ ،ﺑﺎ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﻴﺪﺍ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ. ﻣﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻡ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻘﺮﺭ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﺩﻭ ﻭ ﺑﻴﺴﺖ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻛﻢ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻢ .ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻧﺪﺍﺩﻡ.
M étonymie dénudée du discour s Er nest J ones
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ
psychoanalysis
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
Kéramat Movallali
۱ ۲
۳۸
http://www.movallali.fr
A Persian site for psychoanalysis
. ﺟﺎﻱ ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ ﻭ ﺟﻮﺍﺏ ﻫﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ۱۹۶۴ ﮊﺍﻧﻮﻳﺔ۲۲
Kéramat Movallali
ﺭﻭﺍﻧﻜﺎﻭﻱ
psychoanalysis
ﺩﻛﺘﺮ ﻛﺮﺍﻣﺖ ﻣﻮﻟﻠﻲ