Politika Fiskale

POLITIKA FISKALE LIGJERATA

HYRJE 





Politika fiskale është politika shtetërore e konsumit dhe tatimimit. Shteti grumbullon të hyra për financimin e programeve publike (politika tatimore) Shteti realizonë shpenzime gjatë realizimit të programeve të caktuara (konsumi shtetëror)

Politika fiskale 



Politika fiskale ka të bëjë me përdorimin e shpenzimeve qeveritare si dhe zbatimin e politikës së taksave për të arritur qëllime të caktuara ekonomike dhe sociale, Qëllimet e politikës fiskale mund të jenë: 1) Alokative 2) Shpërndarës

Politika fiskale 



Qëllimi alokativ ka të bëjë me veprimin e politikave buxhetore të qeverisë në alokimin e resurseve të shoqërisë, (ofrimi i të mirave publike, eksternalitetet etj.), Qëllimi shpërndarës ka të bëjë me ndikimin e politikave buxhetore në shpërndarjen e të ardhurave të shoqërisë në mes shtresave të

Politika fiskale 

Qëllimet stabilizuese kanë të bëjnë me ndikimin e qeverisë mbi inflacionin, papunësinë, shtimin dhe zhvillimin ekonomik.

Buxheti qeveritar dhe politika fiskale Buxheti është i përbërë nga pjesë jo domosdoshmërisht të barabarta: a) shpenzimet, dhe të b) të ardhurat Buxheti shërben që në mënyrë të detajuar të regjistrohen dhe kontrollohen si kryerja e shpenzimeve ashtu edhe realizimi i të ardhurave të planifikuara. 

Politika fiskale 

Politika fiskale diskreciale – shteti ndryshonë normat e tatimit ose programet e gjertanishme të konsumit.  

 

Punët publike (rrugët , shkollat etj.) Projektet e punësimit në sektorin publik Ndryshimin e normave të tatimit Projektet kapitale

Politika fiskale diskrecionale Politika fiskale diskrecionale nuk vepronë menjihere:  Nevojitet kohë e caktuar për grumbullimin e informatave për gjendjen në të cilën momentalisht gjindet ekonomia (recesioni ose inflacioni) 

Stabilizatorët automatik 

Stabilizatorët automatik - janë të kyqur në sistemin fiskal dhe bëjnë stabilizimin e ekonomisë kombëtare pa ndonjë ndërhyrje aktive të shtetit  Ndryshimi automatik i të hyrave nga tatimet  Pagesat e transferuara

Stabilizatorët automatik Pagesat e transferuara dhe të hyrat shtetërore

Pagesat pët të papunësuar

0

Të hyrat tatimore

Suficiti buxhetor

Deficiti buxhetor

Y2

YE GDP reale

Y1

Niveli i përgjithshëm i cmimev

Politika fiskale ekspanzive: rritja e konsumit shtetëror LRAS SRAS

P

•• Shteti është në recesion, outputi dallohet nga ai potencial •Rritja e G do ta lëvizë AD në të djathtë dhe do të ndikojë në rritjen e GDP kah punësimi i plotë.

E1

Recesioni

AD1 0

Y Yp GDP reale

Niveli i përgjithshëm i cmimev

Politika fiskale restriktive: zvogëlimi i konsumit shtetëror • Në

LRAS SRAS1

E1

P

AD1

0

Y

Yp

GDP reale

rastet e ekzistim presioneve inflatore Duhet përdorur politi fiskale restriktive Zvogëlimi i G, do të ndikojë në zvogëlimi AD dhe do ta lëvizë majtë, do të zvogëlo prodhimi dhe ate në nivelin e atij potencia

Buxheti 



Buxheti paraqet pasqyrimin e të ardhurave të planifikuara dhe shpenzimet e shtetit Buxheti i shtetit është një akt me të cilin vlerësohen të ardhurat dhe të hyrat, si dhe përcaktohen shpenzimet dhe të daluarat për një vit, në pajtim me legislacionin në fuqi. Buxheti përbëhet nga pjesa e përgjithshme dhe ajo e vecant. 



Buxheti mund të përcillet përmes përmbajtjes së programit (arsimi, shëndetësia, mbrojtja... Buxheti mund të përcillet edhe përmes

Buxheti 





Suficiti buxhetor – shpenzimet buxhetore janë më të vogla se të hyrat buxhetore Deficiti buxhetor – shpenzimet buxhetore janë më të mëdha se të hyrat buxhetore Buxheti i ekuilibruar – shpenzimet buxhetore janë të barabarta me të hyrat buxhetore

Financimi i deficitit Qeveria financonë deficitin buxhetor duke emituar dhe shitur obligata  Obligatat ja shet individëve në shtetin e vet ose individëve jashë shtetit, e në disa raste edhe Bankës Qendrore.  Obligata – paraqet premtimin e shtetit të caktuar se pronarëve të obligatave do të ja paguaj parat në afatin e caktuar në obligatën e emituar.

Buxheti 

Qëllimi ekonomik i buxhetit është: 





A) ndarja në mes të konsumit privat dhe atij shoqëror B) ndikonë në ofertën e faktorëve të prodhimit (puna, kapitali) C) realizimi i qëllimeve makroekonomike

Borxhi shtetëror 

Borxhi i brendshëm 



Hyrja borxh e qeverisë në kuadër të teritorit të saj

Borxhi i jashtëm 

Hyrja borxh e qeverisë jashtë vendit

Politika fiskale 

A do të ndikojë gjithëherë rritja e normës së tatimit në rritjen e të hyrave tatimore



 

Për të mbuluar deficitin e buxhetit, qeveria mund të ndjekë dy rrugë: Të shtypë (emitojë) para, Të marrë hua nga publiku (ose nga vendet tjera)





Pollitika fiskale që realizohet përmes veprimit aktiv të qeverisë quhet politikë fiskale aktive dhe e njejta mund të jetë zgjeruese ose kufizuese. Edhe politika fiskale automatike mund të jetë zgjeruese ose kufizuese.



   

Në teorinë dhe praktikën ekonomike dallojmë katër lloje të politikave fiskale: Zgjeruese aktive Kufizuese aktive Zgjeruese automatike Kufizuese automatike

Efektet e politikës fiskale Niveli i përgj. i çmimeve

LRAS SRAS

P3 P2 P1

E2

E3

Politika fiskale ekspanzive ndikonë lëvizjen e AD1 në AD2

E1

Për shkak të efektit të kufizimit AD zvogëlohet në AD3

AD2 AD3 AD1 0

Y1 Yp Y2 GDP reale

Ekulibrimi është nën GDP potenciale, pasi ekzistonë recesioni