Nastaran Mollazadeh ارزيابي توانمندي توسعه و مدیریت توريسم درمناطق تالابی و راهکارهاي ساماندهي آن

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻠﻲ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮرﻳﺴﻢ درﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺎﻻﺑﻲ ﻛﺸﻮر و راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آن )ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﺣﻔﺎﻇﺖ(‬ ‫ﻧﺴﺘﺮن ﻣﻼزاده‪ -‬داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ‬ ‫ف‪ .‬اﺣﻤﺪي‪ -‬ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ)داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ(‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهاي را در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﻔـﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﻳﺴﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن ﻫﻤـﻪ ﻣـﺴﺎﺋﻞ ﻣﺘﻮﺟـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﺳﻬﻢ آن را در ﺗﺪوﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﭘ‪‬ﺮرﻧﮓ دﻳﺪه و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻟﮕﻮي اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗـﺮار‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻛﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﻫﻤـﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻘﻮه و‬ ‫ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﭘ‪‬ﺮروﻧﻖ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻤﺎﻧﺪه و ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻦ آن ﻫﻤـﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﻧـﺸﺎن دﻫﻨـﺪ ‪.‬ﺑـﺪون‬ ‫آﮔﺎﻫﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻠﻬﺎ و ﺗﻮان ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ وﺟـﻮد ﻧﺨﻮاﻫـﺪ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻠﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس وﺿـﻊ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺟﻬﺖ آن‪ ،‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﮔﺮدﺷﮕﺮي‬ ‫اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﻬﺎي آن ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻮرد ﺗﺎﻻﺑﻬﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﭘـﺲ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗـﻮان‬ ‫ﺑﺎﻻي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش اﻣﺮ ﮔﺮدﺷﮕﺮي و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ رﺷـﺪ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻗﺘـﺼﺎدي‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ درآﻣـﺪ و‬ ‫ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﺳﻄﺢ اﺷﺘﻐﺎل در ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻮرﻳﺴﻢ ‪ ،‬اﻣﺮي اﺳﺖ ﻻزم و ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪن ﻳﻜﻲ از زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜـﻪ اﻳـﺮان داراي ﭘﺘﺎﻧـﺴﻴﻞ‬ ‫ﺑﺎﻻﻳﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﻪ وﻳﮋه ﮔﺮدﺷﮕﺮي روﺳﺘﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﺠـﺎد زﻳﺮﺳـﺎﺧﺘﻬﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز آن و ﻃﺮاﺣـﻲ‬ ‫ﻗﻄﺐ ﻫﺎي ﺟﺎذب ﺗﻮرﻳﺴﺘﻲ و اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﺘﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﺎ اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي اﺷﺘﻐﺎل در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي‬ ‫روﺳﺘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻔﻆ اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ و ﻗﻮﻣﻴﺘﻬﺎ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و از ﻃﺮﻓﻲ ﺑـﺎ اﺷـﺘﻴﺎق روزاﻓـﺰون ﻣـﺮدم‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺪك ﮔﺮدﺷﮕﺮي روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻴﺎز ﻃﺒﻘﺎت ﻛـﻢ درآﻣـﺪ ﺷـﻬﺮي و روﺳـﺘﺎﻳﻲ را ﻧﻴـﺰ‬ ‫ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎزد و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺮ ﺗـﻮان‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻮد آوري ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺎﻛﻴـﺪ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺗﺎﻻﺑﻬﺎ و ارزﺷﻬﺎي آﻧﻬﺎ در ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت‪ ،‬اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ و ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺳـﺎزي‬ ‫در ﺧﺼﻮص اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺎﻻﺑﻬﺎ و اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤﻴﺢ از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻛﻮﺗﻮرﻳـﺴﻢ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺑـﺎ ﻫﻤﻜـﺎري‬ ‫ﻣـــــــــــــــﺮدم و ﺗـــــــــــــــﺸﻜﻠﻬﺎي ﻣﺮدﻣـــــــــــــــﻲ ﻣﺤﻠـــــــــــــــﻲ اﺳـــــــــــــــﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻠﻤــﺎت ﻛﻠﻴـــﺪي‪ :‬ﺗــﺎﻻب‪ ،‬اﻛﻮﺗﻮرﻳـــﺴﻢ‪ ،‬ﻣــﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺮدﻣـــﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳــﻌﻪ روﺳـــﺘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﮔﺮدﺷـــﮕﺮي‬