Autocad Yüzey Modelleme Ve Katı Modelleme

BÖLÜM 16

16. YÜZEY MODELLEME VE KATI MODELLEME 16.1. YÜZEY MODELLEME AutoCAD2000, üç boyutlu modelleme yapmak için iki yol kullanır. Bunlar; yüzey modelleme ve katı modellemedir. Yüzey modellemede oluşturulan modelin içi boştur. Tel kafes sistemi ile oluşturulan yüzeyleri kapatabilmek için yüzey kaplama komutları kullanılır.

Şekil 16.1. Yüzey Modelleme Araç Çubuğu 16.1.1. ELEV Çizim elemanlarına Z ekseninde kalınlık ve uzaklık vermeye yarar. Oluşturulacak yeni çizim elemanlarına Z boyutundaki uzaklık ve kalınlığını set etmek için kullanılır. Daha önce çizilmiş elemanlar üzerine bir etkisi olmaz. Daha önce çizilmiş elemanların Z boyutundaki kalınlık ve uzaklığı CHANGE komutu ile değiştirilir. Komut Satırından: Elev (veya transparent komutu için 'elev kullan) Specify new default elevation <current>: Bir değer tanımla veya güncel değeri kabul etmek için ENTER tuşuna basın. Specify new default thickness <current>: Bir değer tanımla veya güncel değeri kabul etmek için ENTER tuşuna basın.

Şekil 16.2. Elev Komutunun Kullanımı 16.1.2. 3D FACE Üç boyutlu yüzey oluşturma. 3D FACE komutu, üç boyutlu herhangi bir yerde dört kenarlı yüzey oluşturur. Komut kullanılırken 3D yüzün her bir köşe noktasını seçerken köşelerde boşluklar oluşturur. 3D yüze farklı koordinat noktaları belirtebilirsiniz. 3D FACE ile içi doldurulamayan dört köşeli yüzeyler oluşturulur. Surfaces toolbar: Draw menu: Surfaces

3D Face

Komut Satırından: 3Dface Specify first point or [Invisible]: Birinci noktayı belirtiniz (1) veya Enter’e basınız. First Point 3D FACE komutunun başlatmak için başlama noktasını tanımla, ilk noktayı girdikten sonra 3D yüzü oluşturmak için normal saat yönünde kalan veya tersi yönde kalan noktayı belirt. Aynı yönde bütün dört noktayı tanımladıysanız AutoCAD düzeysel bir yüz oluşturur. Bütün yüzeyler aynı şekilde tamamlanırlar. Arka detay çizgileri görünmez (Invisible). 3d yüzünün kenarları delikler ile nesnelerin doğru modelciliği için görünebilir, Kenarın ilk noktasından önce giriş görünmez, veya görülmez kenar yaparlar .

Karmaşık 3D yüzey modellemek için 3D yüzünü birleştirebilirsiniz .

Şekil 16.3. 3D Face Komutunun Kullanımı Specify second point or [Invisible]: İkinci noktayı belirtiniz (2) veya i giriniz Specify third point or [Invisible] <exit>: Üçüncü noktayı belirtiniz (3), i giriniz veya ENTER tuşuna basınız Specify fourth point or [Invisible] : noktayı belirtiniz (4), i giriniz,veya ENTER tuşuna basınız.

Şekil 16.4. Yüzey Modellemenin Gösterimi 16.1.3. 3DMESH Nesnelerin yüzeylerini kaplamak için kullanılır. Surfaces toolbar: Draw menu: Surfaces

3D mesh

Komut Satırından: 3dmesh

Dördüncü

Enter size of mesh in M direction: (M yönünde ağın giriş boyutu) 2 ile 256 arasında bir değer girin. Enter size of mesh in N direction: (N yönünde ağın giriş boyutu) 2 ile 256 arasında bir değer girin. NOT: 3D MESH komutu, öncelikle programcılar için tasarlanır, diğer kullanıcıların 3D komutunu kullanmaları tavsiye edilir. AutoCAD, M ve N boyut değerleri tarafından

belirlenen

matris, boyut

yoluyla çokgen ağını tanımlar. Belirtmiş olduğunuz M, N değerleri yüzey köşelerinin sayısına eşit olur.

Şekil 16.5. 3D Mesh Komutunun Kullanımı 16.1.4. 3DPOLY Üç boyutlu ortamda düz çizgi ile polyline oluşturur. Bu kısımda Continuous çizgi tipi kullanılır. Draw menu: 3D Polyline Komut Satırından: 3dpoly Specify start point of polyline: Bir nokta belirt (1) Specify endpoint of line or [Undo]: Bir nokta belirt veya bir hareket gir Specify endpoint of line or [Undo]: Bir nokta belirt veya bir hareket gir Specify endpoint of line or [Close/Undo]: Son noktayı belirt.

16.1.5. EDGESURF Üç boyutlu yüzeylere ağ oluşturur. EDGESURF komutu, uç noktaları birbirine bitişik dört eğrinin kenar çizgileriyle yüzeyi tanımlar. EDGESURF komutu ile yüzeyin oluşturulabilmesi için eğrilerin veya doğruların daha önceden çizilmiş olması gerekir. Surfaces toolbar: Draw menu: Surfaces Edge Surface Komut Satırından: Edgesurf Command: EDGESURF Current wire frame density: SURFTAB1=6 SURFTAB2=6 Select object 1 for surface edge (yüzey kenarı için bir nesne seç (P1) Select object 2 for surface edge: (yüzey kenarı için bir nesne seç (P1) Select object 3 for surface edge: (yüzey kenarı için bir nesne seç (P1) Select object 4 for surface edge: (yüzey kenarı için bir nesne seç (P1)

Şekil 16.6. Surface Komutunun Kullanımı

16.1.6. 3D SURFACES Bu komut ile ekrana, aşağıdaki hazır oluşturulmuş aşağıdaki kütüphane ekrana gelir. Buradaki seçenekler ile yüzey modelleme hızlı bir şekilde oluşturulabilir.

Şekil 16.7. 3D Surface Kütüphanesi

16.2. KATI MODELLEME Katı modelleme, yüzey modellemeye göre içi dolu katı modeller elde etmek için kullanılır.

Şekil 16.8. Katı Modelleme Araç Çubuğu 16.2.1. BOX Üç boyutlu katı model kutu oluşturmak için kullanılır. Kutu

oluşturduğunuzda onu katı model olarak göremezsiniz. Katı model

olarak görebilmek ve yüzeyleri oluşturabilmek için SOLIDEDIT komutunu kullanarak oluşturduğunuz modeli görebilirsiniz. Solids toolbar: Draw menu: Solids Box Komut Satırından: Box Specify corner of box or [CEnter]<0,0,0>: Bir nokta tanımlayın (1) veya kutunun köşesi için ENTER tuşuna basın, veya merkezini belirlemek için c tuşuna basın. Options (seçenekler): Corner of Box (kutunun köşesini belirt) Center (merkez)

16.2.2. CYLINDER Üç boyutlu katı model silindir oluşturur. Solids toolbar: Draw menu: Solids Cylinder Komut Satırından: Cylinder Options: (seçenekler) Center Point (Merkez nokta) Elliptical (oval) Command: Cylinder Current wire frame density: ISOLINES=4 Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] <0,0,0>:(Silindirin başlangıç merkez noktasını tanımlayınız.) Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 30 (Silindirin yarıçapını tanımlamak için R giriniz veya çapı tanımlamak için değer yazıp ENTER tuşuna basınız Specify height of cylinder or [Center of other end]: 50 (Silindirin yüksekliğini tanımlamak için bir değer giriniz)

Şekil 16.9. Cylinder Komutunun Kullanımı

16.2.3. CONE Üç boyutlu katı koni oluşturur. Koni esas olarak, bir noktaya simetrik olarak dairesel bir katı model oluşturmaktır. Solids toolbar: Draw menu: Solids Cone Komut Satırından: Cone Options(seçenekler): Center Point for Base (baş kısmın merkez noktası) Elliptical (oval)

Şekil 16.10. Cone Komutunun Kullanımı Command: Cone Current wire frame density: ISOLINES=4 Specify center point for base of cone or [Elliptical] <0,0,0>: (Koninin başlangıç merkez noktasını tanımlayın) Specify radius for base of cone or [Diameter]: 30 (Koninin başlangıç kısmının çapını tanımlayın) Specify height of cone or [Apex]: 80 (Koninin yüksekliğini tanımlayınız)

16.2.4. EXTRUDE Nesnelere Z boyutunda kalınlık vermek için kullanılır. İki boyutlu bileşik nesnelere Z boyutunda kalınlık vererek onları katı hale getirmek için kullanılır. Birden fazla nesne seçimi yapılabilir. Nesnelerin mutlak suretle bileşik olmasına dikkat edin. DONUT, CIRCLE, PLINE, POLYGON, SOLYDIFI gibi komutlar ile oluşturulan nesnelere EXTRUDE komutu ile kalınlık verilerek katı hale getirilebilir. Daha önceden bloklanmış nesnelere EXTRUDE komutu ile kalınlık verilemez. Solids toolbar: Draw menu: Solids Extrude Komut Satırından: Extrude Seçilen nesnelerin kapalı olma özelliğine sahip olması gerekir. Eğer bir POLYLINE komutu ile oluşturulmuş bir bileşik çizgi kapalı değilse EXTRUDE komutu ile kalınlık verilemez. LINE komutu ile çizilen ve PEDIT komutu ile birleştirilen kapalı olma özelliğine sahip nesnelere kalınlık verilebilir. Options (seçenekler): Height of Extrusion (uzatma yüksekliği) Path (yol) Örnek bir çizim için birinci şekli çizin, nesneleri bileşik hale getirdikten sonra aşağıdaki işlemleri inceleyin.

Command: Extrude Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found (seçilen nesneler) Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 3 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 4 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 5 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 6 total (nesneleri seçin) Select objects: (işleme devam etmek için ENTER’e basın) Specify height of extrusion or [Path]: 45 (uzatma yüksekliği) Specify angle of taper for extrusion <0>: (uzatma açısı) Command: Subtract Select solids and regions to subtract from .. Select objects: 1 found (seçilen nesneler) Select objects: (işleme devam için ENTER’e basın) Select solids and regions to subtract .. Select objects: 1 found (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 3 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 4 total (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 5 total (nesneleri seçin) Select objects: (işlemi tamamlamak için ENTER tuşuna basın)

Şekil 16.11. Extrude Komutunun Kullanımı 16.2.5. ACISIN AutoCAD2000 bir katı model formatı olarak ACIS formatını kullanarak, katı modelcilik formatı sağlar. AutoCAD ACIS dosya formatında kaydedilen modeli okur ve AutoCAD çizimlerinde vücut nesnesi, katı veya yüzey oluşturur. Insert menu: ACIS Solid Komut Satırından: Acisin AutoCAD dosya diyalog kutusunda seçilen ACIS formatlı dosyalar görüntülenir. Dosyayı görüntülemek için dosyayı seçin. 16.2.6. ALIGN 2 boyutlu ve 3 boyutlu çizimlerde seçilen nesnelerle diğer nesneleri sıralar. Modify menu: 3D Operation/ Align Komut Satırından: Align Select objects: Sıralamak istediğiniz nesneleri seçin ve ENTER’a basın Bir çift noktayı kullanarak sıraya koymak. Specify first source point: Birinci noktayı seçin (1) Specify first destination point: İkinci noktayı seçin (2) Specify second source point: ENTER tuşuna basın

Şekil 16.12. Align Komutunun Kullanımı Sadece bir kaynak noktası ve gidilecek yer nokta çiftini seçtiğinizde, Seçilmiş nesneler, kaynak noktası ( 1 )’den gidilecek yer noktası ( 2 )’ye 2D (iki boyutlu) veya 3D (üç boyutlu) olarak taşınırlar . İki çift noktayı kullanarak sıraya koymak Specify first source point: Birinci noktayı belirt (1) Specify first destination point: İkinci noktayı belirt (2) Specify second source point: Üçüncü noktayı belirt (3) Specify second destination point: Dördüncü noktayı belirt (4) Specify third source point: ENTER tuşuna bas. Scale objects based on alignment points [Yes/No] : Y girin veya ENTER

tuşuna basın

Şekil 16.13. Align Komutunun Kullanımı

Üç çift noktayı kullanarak sıraya koymak Specify first source point: Bir nokta belirtiniz (1) Specify first destination point: Bir nokta belirtiniz (2) Specify second source point: Bir nokta belirtiniz (3) Specify second destination point: Bir nokta belirtiniz (4) Specify third source point: Bir nokta belirtiniz (5) Specify third destination point: Bir nokta belirtiniz (6)

Şekil 16.14. Alıgn Komutunun Kullanımı

16.3. KATI MODELLEMENİN DÜZENLENMESİ 16.3.1. UNION Katı nesnelerde birleştirme işlemi yapar. Solid Editing toolbar: Modify menu: Solid Editing

Union

Komut Satırından: Union İki veya daha fazla katı nesnenin birleşmesini ve böylece tek bir katı nesne oluşmasını sağlar. Nesnelerin birleştirme işleminde nesneler birbirleri ile temas edebildiği gibi birleşme noktası olmayan nesnelerde de bu işlem yapılabilir. Bu işlem sonucunda nesneler bir bütün olarak hareket eder.

Şekil 16.15. Union Komutunun Kullanımı Katı nesneleri birleştirmek için; 1

Modify menüden, Solids Editing alt menüsünde Union komutunu seçiniz.

2

Birleştirilecek nesneleri seçin (1, 2). Şekil 16.16. Union Komutunun Kullanımı

16.3.2. SUBTRACT Katı nesnelerde, nesne çıkartma işlemi. Solid Editing toolbar: Modify menu: Solid Editing/ Subtract Komut Satırından: Subtract İki veya daha fazla katı nesnenin birbiri üzerinde veya birbirleri ile kesişmeyen bölgesel çıkarma işlemi yapar. Çıkarma işlemi sonucunda ana nesneden çıkarılması istenilen nesne ayrılır ve nesne bir bütün olarak hareket eder. Subtract komutunu kullanırken çıkarma işlemi ana malzemeden çıkarılacak nesne seçimine göre hareket eder. Önce ana malzeme seçilir, daha sonra çıkarılacak nesne.

Şekil 16.17. Subtract Komutunun Kullanımı

Subtract Komutunun Kullanılması İçin: 1

Modify menüden, Solids Editing alt menüsünden Subtract komutunu seçin.

2

Çıkarma işlemi yapılacak ana malzemeyi seçin (1).

3

Ana malzemeden çıkarılacak nesneyi seçin (2).

Şekil 16.18. Subtract Komutunun Kullanımı 16.3.3. INTERSECT 2 boyutlu ve 3 boyutlu katı modelin ara kesitini oluşturur. INTERSECT komutu, iki veya daha fazla nesnenin kompozit katı, bölge veya her ikisini oluşturmak için kullanılır. Solid Editing toolbar: Modify menu: Solid Editing

Intersect

Komut Satırından: Intersect INTERSECT komutu, ile nesneler arasındaki ara kesitten katı bir bölge elde etmek için nesnelerin daha önceden katı model olarak çizilmesi gerekir. Komut kullanıldıktan sonra nesnelerin ara bölgelerinin dışında kalan kısımlar kaybolur.

Şekil 16.19. Intersect Komutunun Kullanımı Aşağıdaki nesneleri katı model olarak çizdikten sonra INTERSECT komutunun kullanılması ile ilgili örneği inceleyin. Command: Intersect Select objects: 1 found (nesneleri seçin) Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seçin) Select objects: (işlemi tamamlamak için ENTER’e basın) İki Nesne Arakeşimini Bulmak İçin; 1

Modify

menüden,

Solids

Editing

alt

menüsünden

Intersect.komutunu seçin 2

Ara kesişimini bulmak istediğiniz nesneleri seçin (1 ve 2).

Şekil 16.20. Intersect Komutunun Kullanımı

16.3.4. INTERFERE 2 boyutlu veya 3 boyutlu nesnelerden arakesit oluşturur. Solids toolbar: Draw menu: Solids Interference Komut Satırından: Interfere INTERFERE komutunu, kullanmadan önce 2 boyutlu veya 3 boyutlu çizim elemanlarının oluşturulması gerekir. Oluşturulan nesnelerin birbiri ile temas halinde olması bu komutun kullanılmasını sağlar. İki veya daha fazla katının ara yüzeyini bulmak için kullanılır. INTERFERE komutu ile nesnelerin ara yüzeyi bulunurken orijinal resimler silinmez. Nesnelerin belirlenmesi için MOVE komutu ile taşınması gerekir. Nesnelerin ara yüzeylerinin

belirlenebilmesi için katı bir yapıya sahip

olmaları gerekir. Katı modelleri önceden çizilmiş aşağıdaki örneği inceleyiniz. Command: Interfere Select first set of solids: (birinci katıyı belirleyin) Select objects: 1 found (seçilen nesneler) Select objects: (işleme devam etmek için ENTER’e basın) Select second set of solids: (ikinci katıyı belirleyin) Select objects: 1 found (seçilen nesneler) Select objects: (işleme devam etmek için ENTER’e basın)

Comparing 1 solid against 1 solid. Interfering solids (first set): 1 (second set): 1 Interfering pairs : 1 Create interference solids? [Yes/No] : y (katıların ara yüzeyini oluşturmak için Y modunu seçin) Command: Move (oluşan ara yüzeyi başka bölgeye taşıma) Select objects: 1 found (nesneyi seçin) Select objects: (işleme devam etmek için ENTER’e basın) Specify base point or displacement: (başlangıç noktasını tanımlayınız) INTERFERE komutunu kullanırken seçilen nesneler ortak bir ara yüzeye sahip değil ise Solids do no interface (katılar ara yüzeye sahip değil) mesajı ile karşılaşılır. Create interference solids? (Y veya N modunu seçiniz)

Şekil 16.21. Interfere Komutunun Kullanımı Y seçeneği girildiği zaman katı çiftinin oluşturduğu ara yüzeyden aktif katmana yeni bir ara yüzey elemanı oluşturur. N seçeneği girildiği zaman bir sonraki mesajla karşılaşılır. İkiden fazla ara yüzeye sahip katı mevcutsa hangi ara yüzeyde işlem yapıldığının belirlenmesi gerekir.

16.3.5. 3D ARRAY Üç boyutlu sıra oluşturur. Modify Menu: 3D Operation

3D Array

Komut Satırından: 3Darray

Şekil 16.22. 3D Array Komutunun Kullanımı Array komutunda, bütün seçilen nesnelere tek bir nesne gibi işlem yapılır. 16.3.5.1. DİKDÖRTGEN BİÇİMİNDE DÜZENLEME: (Rectangular Array) Nesneleri X ekseni (matris) Y ekseni (kolonlar), ve Z ekseni (düzeyler) doğrultusunda kopyalar. Kopyalamanın oluşması için en azından iki kolon veya matrise ihtiyaç vardır. Değerlerden biri en az 2 olmalıdır. Enter the number of rows (—) <1>:

Gerçek değeri girin veya verilen

değeri kabul etmek için ENTER tuşuna basın. Enter the number of columns ( | | | ) <1>: Gerçek değeri girin veya verilen değeri kabul etmek için ENTER tuşuna basın.

Enter the number of levels ( . . . ) <1>: değeri kabul etmek

Gerçek değeri girin veya verilen

için ENTER tuşuna basın.

16.3.5.2. KUTUPSAL DÜZENLEME (Polar Array) Döndürme eksenine karşı nesneleri kopyalar. Enter the number of items in the array: Pozitif bir değer girin Specify the angle to fill (+=ccw, -=cw) <360>: Açıyı belirtin ve ENTER tuşuna basın Belirtilen açı nesnelerin AutoCAD’in dönüş eksenine göre nesneleri düzenler. Açıların pozitif değerde girilmesi dönüş yönünün saat ibresinin tersine dönmesini, negatif değerler ise saat ibresi yönünde dönmesini sağlar. Rotate arrayed objects? [Yes/No] : Y veya N yazıp ENTER’e bas Y veya direkt olarak ENTER tuşuna basarak nesnelerin döndürülmesi gerçekleşir. Specify center point of array: Bir nokta belirt (1) Specify second point on axis of rotation: Bir nokta belirt (2)

Şekil 16.23. Polar Array Seçeneğinin Kullanımı

16.3.6. AMECONVERT AutoCAD’de katı modelleri döndürmek için kullanılır. Komut Satırı: Ameconvert Select objects: Nesne seçim metodunu kullan Seçtiğiniz nesneler gelişmiş katı modelcilik uzantısı (AME) sürümü 2 veya 2.1 olmalıdır. Bu komut kullanımı sırasında AutoCAD2000 diğer bütün nesneleri ihmal eder. AutoCAD

katı

modellerinde

arttırılmış

doğruluktan

dolayı,

(AME)

modellerinde, yeni versiyondan sonra farklılıklar görünebilir. Bu farklar, AutoCAD katı modellerinin önceki versiyonu tanımladığı yerden kaynaklanabilir. İki farklı şeklin yüzeyleri kapalı hale gelinceye kadar aynı düzlemde olmasına dikkat edilmelidir.

16.3.7. MIRROR3D Üç boyutlu nesnelerin döndürülmesini sağlayarak onları aynalar. Modify menu: 3D Operation/ Mirror 3D Komut Satırından: Mirror3d Select objects: (bir nesne seçin ve bir metot girin) Specify first point of mirror plane (3 points) or [Object/ Last/ Zaxis/ View/ XY/YZ/ZX/3points] <3points>: bir seçenek girin ve bir nokta tanımlayıp, ENTER tuşuna basın.

Şekil 16.24. Mirror3D Komutunun Kullanımı

Options (seçenekler): Object (nesne) Last (önceki) Zaxis (Z ekseni) View (görünüş) XY (XY düzlemi) YZ (YZ düzlemi) ZX (ZX düzlemi) 3points (3 nokta) Komut girdikten sonra nesne seçilir, uygulanacak metot belirlenip nesnenin simetriği alınacak yüzey tayin edilir.