Opdrachten H2

1. 1. 1 = struikelgevaar 2= trap 3= sneeuw 4= irritant 5= gasmasker 6= helm 7= bril 2. Toetsenbord is sneller, numeriek is handiger 3. Menu en berichten, en browser.

Computers en taal Bij tekst hebben we onder andere ASCII en Unicode, bij digitale beelden hebben we bitmaps, GIF, PNG, JPG en vele andere formaten. In het geheugen of op de harde schijf van je computer is al die informatie niets meer dan een reeks bits. De vraag is nu: hoe weet je computer wat een reeks bits voorstelt? Of: Als je via internet een foto naar een kennis stuurt, hoe weet die computer dan dat de reeks bits een gif-bestand is? Als we het lezen als een rij van 6 ASCII-letters staat er ‘Wat is’. Het kunnen ook twee pixels uit een bitmap zijn, met de rgb-waarden 87,97,116 (blauwgrijs) en 32,105,115 (donkerblauw) Of drie korte gehele getallen: 22369, 29728 en 26995. Wat is het nu? Dit probleem is niet zo gemakkelijk op te lossen. Het helpt niet om eerst de tekst “Ik stuur nu de tekening vijver.gif” te sturen, dat is ook weer een reeks bits! Het uitwisselen van informatie heeft ook een technische kant. Hoe werkt het versturen van een rij bits via internet? Dit bespreken we niet in deze cursus, maar het komt aan de orde in blok 2.

Teken en betekenis Elk stukje informatie, elk bericht bestaat uit twee delen. Allereerst is er de vorm waarin het bericht gegoten is. Bij computers zijn dit rijen bits. We noemen dit het teken. Letters, wegwijsborden en symbolen op verpakkingen van producten zijn andere voorbeelden van tekens. Allerlei soorten informatie kun je digitaal maken en wordt zo een rij bits. De zender moet een manier vinden om de ontvanger duidelijk te maken wat de betekenis van die rij bits is. Pas dan kan de communicatie goed verlopen. Dit gaat met behulp van een protocol. We gaan daar later in deze cursus dieper op in. Om eenduidigheid van informatie te bereiken moeten er precieze afspraken gemaakt worden over de betekenis van tekens. ‘Afspraak’ is hier een groot woord, je bent zelf nooit betrokken geweest bij het afspreken van de betekenis van verkeersborden. Wanneer de informatie begrijpelijk moet zijn voor miljoenen mensen, is er een instelling die de betekenis vastlegt en de rest van de mensen moet de betekenis leren.

Eenduidigheid en standaardiseren De afspraken over betekenis worden hier niet hard vastgelegd, maar groeien langzaam maar zeker. Soms zijn er geen harde afspraken. Er zijn in de dagelijkse communicatie tussen mensen allerlei tekens, die een bepaalde betekenis hebben Afspraken over de betekenis van tekens wil men vaak zo simpel mogelijk houden. Een fabrikant wil niet dat consumenten op cursus moeten om de tekens op de bediening van een magnetron te begrijpen. Bij de bediening van computers zien we hetzelfde. Computergebruikers werken met programma’s die uitgebreide mogelijkheden hebben. Deze moeten door de gebruiker gemakkelijk gevonden en toegepast kunnen worden. De bediening van die programma’s loopt via een interface. De vensters van Microsoft Windows zijn een voorbeeld van standaardisatie. Welk programma je ook gebruikt, de bediening van de vensters is het hetzelfde. De metaforen zie je in de symbolen die gebruikt worden. Een loep staat voor de zoekfunctie, een schaar voor knippen. Als de informatie alleen voor een kleine groep toegankelijk moet zijn kun je afspraken maken die je juist niet bekend maakt. Dit gebeurt veel in de sport: een volleybalteam spreekt tekens af om aan te geven wat voor soort aanval ze zullen spelen. Je kunt ook denken aan geheimschrift, het coderen van tekst met de bedoeling dat alleen een select groepje mensen de informatie kan lezen.